ta se dobija analizom zemljita?

Analizom zemljita na parametre kontrole plodnosti,

poljoprivredni proizvoai dobijaju PREPORUKU o
pravilnom ubrenju za naredne 4 godine u smislu koliine
ubriva kao i vremena njegove primene. Ova mera
dovodi do znaajne racionalizacije upotrebe ubriva u
odnosu na kod nas zastupljeno ubrenje bez prethodnih
analiza zemljita. Investicija u analizu zemljita se
viestruko isplati jer se adekvatnom primenom ubriva
mogu postii utede u novcu, poveanje prinosa i vei
profit.
Prema Zakonu o poljoprivrednom zemljitu (Sl. glasnik
RS 62/06 lan 21., nacrt Zakona lan 19) vlasnik,
odnosno korisnik obradivog poljoprivrednog zemljita vri
kontrolu plodnosti i evidenciju koliine unetog mineralnog
ubriva i pesticida. Kontrola plodnosti vri se po potrebi,
a najmanje svake pete godine.
Zato je vano pravilno uzeti uzorak zemljita?
Od pravilnog uzimanja uzoraka zemljita zavise i rezultati
analize, te prema tome i ispravnost zakljuaka i mera
koje se predlau.
ta je prosean uzorak zemljita?
Prosean uzorak se sastoji od 20-25 pojedinanih
uzoraka zemljita (broj zavisi od veliine povrine
proizvodne parcele) koji se meaju i pravi se prosean
uzorak (princip: to je vei broj pojedinanih uzoraka
prosean uzorak bolje predstavlja parcelu)!
Prosean uzorak zemljita potie sa proizvodne parcele
povrine maksimalno do 5 ha, ujednaene po nadmorskoj
visini i kvalitetu
zemljita. Ukoliko je parcela
neujednaena (po nadmorskoj visini, nagibu, boji i
kvalitetu zemljita, gajenoj biljnoj vrsti...) broj uzoraka
zavisi od broja postojeih celina. Ukoliko je povrina
parcele vea od 5 ha, parcela se deli na vie delova sa
kojih se uzima prosean uzorak zemljita.
Pod proizvodnom parcelom se podrazumeva parcela koja
je u proteklih nekoliko godina koriena kao jedna celina
(na celoj povrini jedna biljna vrsta, ista agrotehnika
npr. ubrenje).
Kada uzorkovati?
Vreme uzorkovanja zemljita je NAKON SKIDANJA USEVA
(leto ukoliko je predusev ozima strnina ili jesen posle
jarih useva).
Vreme uzorkovanja za vonjak i vinograd je nakon ili pre
poetka vegetacije, najpoeljnije pre osnovne obrade
zemljita.
Kretanje po parceli

Kretanje po parceli moe da bude po tzv. ahovskom

rasporedu ili po dijagonali, vano je da prosean uzorak
predstavlja to je mogue ravnomerniji raspored
pojedinanih uzoraka po itavoj povrini parcele.

kretanje po ahovskom rasporedu

kretanje po dijagonali

Kako uzorkovati?
Potreban pribor:
sonda ili aov i 1 kofa (za vonjak i vinograd 2 obeleene kofe), PVC kesa, olovka i
papir.
Pojedinani uzorci se uzimaju sondom ili aovom na dubini od 0-30 cm na
parcelama koje su u ratarskoj i povrtarskoj proizvodnji, odnosno na dubini od 0-30 i
30-60 cm na parcelama koje su u voarskoj i vinogradarskoj proizvodnji.
Aovom se izvadi grumen zemlje (slika 1). Zatim se uz ivicu rupe ponovo zabode
aov pod uglom od 90 - od povrine do dubine od 30 cm (slika 2). Paljivo se
izvadi aov sa zemljom, tako da ona ostane na aovu kada se poloi na tlo. Potom
se po zemlji koje je na aovu noem napravi kai, irine 3-4 cm po sredini aova
do njegovog vrha, tj. do dubine od 30 cm. Zemlja na aovu levo i desno od kaia
se odbaci, a kai zemlje se ubaci u istu kofu (slika 3-6).
Ovaj postupak se ponovi sa 20-25 ravnomerno rasporeenih mesta po celoj
povrini parcele, pri emu se pojedinani uzorci sa iste dubine ubacuju u istu kofu.
Nakon uzimanja poslednjeg pojedinanog uzorka, zemlja u kofi se dobro izmea,
usitne se vee grudve i odstrane se kamenje i biljni delovi.
Nakon ponovnog meanja zemlje u kofi u polietilensku vreicu se stavi oko 0,5-1 kg
zemlje, a viak zemlje se baci.
Ukoliko se uzorkuje zemljite u vonjaku ili vinogradu, potrebno je sa istog mesta
uzeti uzorak i sa dubine 30-60 cm. Zemljini kai skinut sa aova ubacuje se u
drugu kofu predvienu za pojedinane uzorke sa dubine 30-60 cm.
Koliina zemljita koju treba dostaviti
Nakon ponovnog meanja zemljita u kofi u polietilensku vreicu se stavi oko 0,5 1 kg zemljita.
Potrebni podaci o uzorku
Zatvorenu polietilensku vreicu staviti u u veu kesu u kojoj je ubaena etiketa sa
podacima vezanim za uzorak zemljita:
1. ime i prezime,
2. adresa (ulica i broj, mesto, potanski broj) i telefon korisnika,
3. katastarska optina,
4. katastarski broj,
5. veliina parcele,

6. dubina sa koje je uzet uzorak,

7. planirane biljne vrste za gajenje u naredne etiri godine,
8. u voarsko-vinogradarskoj proizvodnji naglasiti da li je vonjak/vinograd u
podizanju ili u eksploataciji.
Gde dostaviti uzorak zemljita?
Institut za ratarstvo i povrtarstvo
Odeljenje za soju i agroekologiju
Laboratorija za zemljite i agroekologiju
Maksima Gorkog 30, Novi Sad
tel. 021 / 4898 - 464
fax: 021 / 4898 - 455