PHIU XUT NHIM V THEO K HOCH NCKH NM 2017 DO

UBPH V TTN VIT NGA PH DUYT

1.Tn nhim v
Thu nhn cc th phn tn nano da trn nn tng triterpenoid ca v cy bch
dng v hp cht 20- hidroxyecdysone, nghin cu cc tnh cht ha l v nh gi
hiu qu chng phng x ca ch phm nano.
Thuc ti : M 4-1;
Tn ti: Nghin cu cc cht c hot tnh sinh hc t thc vt v vi sinh vt nhit
i
Nhim v s : 5
2. Ngi ch tr thc hin
A. Pha Vit Nam
H v tn : Nguyn Hng Quang
Hc hm, hc v, chuyn ngnh : Tin s ha hc, chuyn ngnh cng ngh sinh
hc
Cp bc, chc v : i y, ph trng phng Dc hc - Vin Y sinh Nhit i
B. Pha Nga
H v tn : Volodin V.V
Hc hm, hc v, chuyn ngnh : Gio s, Tin s khoa hc
Chc v : Trng phng th nghim ha sinh v cng ngh sinh hc - Vin cng
ngh sinh hc Komi Vin Hn lm khoa hc Lin Bang Nga.
3. n v ch tr: Phng Dc hc - Vin Y sinh nhit i
4. Mc tiu nhim v
Bo ch dng vng bn ca hp cht 20-hidroxyecdysone da trn nn tng hn
dch nano t hp cht triterpenoid ca cy bch dng v nghin cu hiu qu chng
phng x ca dng bo ch nano trong cc th nghim trn ng vt chu s tc ng ca
cc bc x tia gama cng thp.
5. Tnh cp thit ca nhim v
1

Nhu cu nghin cu bo v con ngi khi hu qu ca cc tc nhn phng x

ang l mt vn quan trng v cp thit. Cc cht chng oxy ha ang c nghin
cu v s dng rt nhiu trong vic bo ch cc ch phm chng cc bnh nhim phng
x. Cc hp cht ny c kh nng b sung in tch cho cc gc t do hoc trung ha cc
dng oxy hot ng c hnh thnh trong c th khi nhim x trit tiu kh nng ph
hy cc thnh phn t bo ca cc tc nhn ny.
Rt nhiu cc hp cht c ngun gc t t nhin, c bit l t thc vt hin nay
c xc nh l c hot tnh chng oxy ha v s dng rt nhiu trong cc nghin cu
bo ch ra cc ch phm c kh nng chng phng x. Mt trong s nhng nhm cht c
hot tnh ny l cc ecdysteroid tch tr trong nhiu cc loi thc vt ti cc vng nhit
i, trong c Vit Nam (Hnh 1).

Inokosterone

Anpha-ecdysone

Itergristerone B

Hnh 1. Mt s hp cht thuc nhm ecdysteroid

2

Hp cht 20-hydroxyecdysone (20E) c coi l mt trong nhng ecdysteroid rt

tiu biu v n c rt nhiu tc dng dc l c nghin cu v th nghim. Ch phm
tng cng th lc Ecdysten c sn xut ti Lin X t thp nhin 80 ca th k trc
vi thnh phn chnh l 20E c tch chit t thn r cy lu l Rhaponticum
carthamoides c s dng vi mc ch tng cng th lc v c vai tr nh mt cht
kch thch khi c th b suy nhc, c km theo gim tng hp protein sau nhim trng ko
di, nhim c, suy nhc thn kinh, ri lon thn kinh v h huyt p. Ecdysten cng
c khuyn co cho cc vn ng vin trong lc luyn tp tch cc c ri lon chc nng
h tim mch, c du hiu r rt ca s qu ti c tim v tng d ha protein trong giai on
trc thi u. Ch phm ny rt hiu qu v an ton khi s dng bi cc vn ng vin
chuyn nghip.
Cho n thi im hin ti, qua rt nhiu cc nghin cu, cc nh khoa hc cng
pht hin mt lot tc dng dc l ca phytoecdysteroid nh: 20E kch thch s tng
trng ca c v tng kh nng hot ng th cht. 20E cng lm tng lng ATP trong c
ca nhng con chut b thiu ht vitamin D. Thc nghim cng chng minh hiu qu lm
lnh vt thng ca ecdysteroid. 20E kch thch s bit ha cc t bo biu m trong iu
kin in vitro. Cc d liu ny l c s cho cc bng sng ch v vic s dng ecdysteroid
trong m phm. Ngi ta cng ch ra kh nng h tr iu tr i tho ng ca cc ch
phm cha ecdysteroid 20E, lm tng nhy ca t bo vi insulin. Mt trong nhng pht
hin quan trng nht l nh hng ca phytoecdysteroids 20E ln chuyn ha lipid. V d,
ecdysteroid c ch tng hp mi v tng cng d ha cholesterol. Gn y ngi ta thy
rng ecdysteroid c tc dng bo v thn kinh v chng c th c s dng trong vic
iu tr cc ri lon tm thn v hnh vi. Ecdysteroid c th ngn nga chng mt tr nh
gy ra do thuc diazepam hoc ru. Phytoecdysteroid cn c tc ng iu chnh min
dch.
Vo nm 2006, Gio s, tin s khoa hc Volodin V.V thuc Vin cng ngh sinh
hc Komi - Vin Hn lm Khoa hc Lin Bang Nga v nhm cng s ca ng tin hnh
mt nghin cu v kh nng chng phng x da trn hot tnh chng oxy ha ca hp
cht phytoecdysteroid 20E. Nhng kt qu nghin cu ca h c cng b trong bng
sang ch vi s hiu: 2326672. Trong nghin cu ny, nhm nghin cu
tin hnh bo ch mt hn dch nano vi cc ht liposome c to thnh t cc thnh
phn phospholipid ca lp mng t bo ca gan v hng cu c th vn chuyn hn hp
hp cht bn k nc 20E v 25S-Inokosterone c tch t nhm thc vt h cc
Serratula Coronata L c th th nghim hot tnh chng phng x trn cc con chut
bch khng thun chng c phi nhim t 2 ngun phng x 226 Ra (vi hai cng
phng x ln lt l 0.474.106 v 0.451.106 . Ch phm nano ca nhm nghin cu
c t tn l Ce, c a vo c th chut qua ng ung v ng tim vi
cc liu lng ln lt 5 v 50 mg/kg hai phc iu tri: d phng (10 ngy trc chiu
x) v iu tr nhim x (10 ngy sau khi nhim phng x). Cc kt qu thu c cho thy,
3

vi phng n a thuc vo qua ng ung, phc phng nga c hiu qu chng

phng x khi gi c kh nng sng st cho cc con chut trong khong thi gian 10
ngy v duy tr c cn nng c th. Tuy nhin, i vi phng n tim truyn, thuc
nhanh chng b o thi khi c th sau 8,15 pht vi liu lng 50 mg/kg v khng
thi gian gy ra tc dng chng phng x. Nhc im ny c th lin quan n cu trc
bn k nc ca 20E dn n d b phn gii trong mi trng ca c th ca chut. y
c coi nh mt vn nan gii cn c tip tc nghin cu tm phng n gii
quyt i vi hng nghin cu ny.
Hin nay, ti phng Dc hc - Vin Y sinh Nhit i - Trung tm Nhit i Vit
Nga, chng ti ang nm c quy trnh bo ch hn dch nano t hp cht triterpenoid
ca lp v cy bch dng (Nga). Cc kt qu c cng b trong tp ch Khoa hc v
cng Ngh nhit i ca Trung tm Nhit i Vit Nga s thng 6-2016 ca chng ti
ch ra, cc ht nano trong hn dch c kh nng vn chuyn hp cht chng oxy ha k
nc genistein v mang n hot tnh chng phng x trn cc con chut th nghim trong
thi gian di khi tim thi im trc khi nhim x 1h vi liu lng 150 mg/kg. Thuc
c th lu gi trong c th chut v to ra hiu qu sng st vi thi gian ln ti 30 ngy
hoc nhiu hn. Xut pht t kt qu ca c hai nghin cu trn v cc kt qu thc
nghim v kh nng bo ch cng nh tnh cht ha l ca ch phm nano
Triterpenoid/20E c thc hin ti phng dc hc trong nm 2016, trong nm 2017
chng ti tip tc xut cc ni dung ca nhim v hp tc nghin cu th nghim hot
tnh ca ch phm thuc nano vi hi vng s khc phc c nhc im v thi gian o
thi ngn ca thuc cng nh c th gia tng c hiu qu chng phng x trong cc th
nghim in vivo khi so snh vi ch phm Ce.
6. Cc ni dung chnh, thi gian, a im tin hnh v kt qu d kin
A. Cc ni dung nghin cu trong nm 2017
a. Ni dung pha Vit Nam ph trch
+ Bo ch hn dch nano ti thuc vi lng th tch ln tin hnh th nghim;
+ Hn dch nano c bo ch cn m bo cc iu kin v tnh bn vng, kh
nng bo qun, nng thuc c ti m bo ng yu cu ca c s th nghim;
+ Chuyn giao cng ngh bo ch thuc cho pha Nga tin hnh th nghim.
b.Ni dung pha Nga (Vin cng ngh sinh hc Komi) ph trch
+ Tip nhn quy trnh bo ch thuc nano do pha Vit Nam cung cp v lng
hn dch cn thit (c bo ch ti Vit Nam) tin hnh th nghim;
+ Nghin cu so snh hot tnh chng phng x ca hp cht 20-hidroxyecdysone
dng t do v dng nano trong cc th nghim invivo vi cc i tng th nghim
4

ng vt chu s tc ng ca cc bc x tia gama cng thp hai phc iu tr:

iu tr phng nga (tim thuc trc khi nhim phng x v iu tr sau khi nhim
phng x (tim thuc sau khi nhim phng x).
c. Cc ni dung chung
+ Cng trao i xy dng phc th nghim invivo;
+Chia s kt qu th nghim invivo;
+ Vit bo co tng kt chung.
Ghi ch : Ton b phn th nghim invivo theo nh trao i cng vic gia hai
ch nhim ti pha Nga v Vit Nam s c tin hnh ti Vin cng ngh sinh hc
Komi Lin Bang Nga di s ch tr ca gio s Tin s khoa hc Volodin V.V v cc
cng s. Pha ch nhim Vit Nam chu trch nhim bo ch v chun b ton b lng
hn dch nano ti hp cht thuc m bo cc yu cu v th tch,nng v vng bn
ca ch phm theo yu cu t pha Lin Bang Nga m bo cht lng tt nht cho th
nghim cng nh chuyn giao ton b quy trnh bo ch cho pha Nga. Vic xy dng phc
th nghim s da trn s thng nht ca hai ch nhim ti. Kt qu th nghim s
a vo bo co tng kt chung cui cng.
B/ Thi gian thc hin: 12 thng (T thng 1/2017 n 12/2017)
C/ a im tin hnh
+ Phng Dc hc, Vin Y sinh Nhit i, Trung tm Nhit i Vit Nga Chu
trch nhim ni dung bo ch ch phm thuc nano;
+ Vin cng ngh sinh hc Komi, Vin Hn Lm khoa hc Lin Bang Nga Chu
trch nhim ni dung th nghim hot tnh chng phng x ca ch phm nano trn ng
vt.
D/ Kt qu d kin
+ Nghin cu c hot tnh chng phng x ca ch phm nano phc iu
tr phng bnh v sau khi nhim x vi cc i tng ng vt th nghim chu s tc
ng ca cc bc x tia gama cng thp;
+ Tng hp kt qu, vit bo co tng kt v cng b.
7/ ngha khoa hc v thc tin
Cc kt qu nghin cu t ti ny s lm sng t c hot tnh chng oxy ha
ca nhm hp cht ecdysteroid ni chung v hp cht 20 - hidroxyecdysone ni ring v
tim nng c th s dng cc hp cht trn trong vic bo ch cc ch phm c kh nng
iu tr cc bnh nhim phng x. Vic kt hp c vi cc cu trc nano c to
thnh t cc hp cht triterpenoid c ngun gc t nhin cng s l mt hng nghin
cu nhiu trin vng trong vic gp phn gia tng hiu qu iu tr ca thuc, khc phc
5

c cc nhc im v tnh tan km v thi gian o thi ngn khi a vo c th i

vi ecdysteroid cng nh m ra hng i mi trong vic khai thc v nghin cu cc hp
cht c cha nhiu triterpenoid t ngun thc vt Vit Nam.
Ngy 22 thng 8 nm 2016
TH TRNG N V CH TR

NGI XUT

4// Ng Thanh Nam

4/ Nguyn Hng Quang