You are on page 1of 209

edAme'DyeD

rmwdum
tbd,mpuESihf y#dnmOf
1-oacFy u@
3-yk'x
f u
G f teuft"dyg ,f
oOyg'daoo tEkyg'daoo edAm ef
oknw tedrw
d tyP[
d w
d edAm ef
yxrykpm ajzqdck suf
'kw,
d ykpm ajzqdck suf
wwd,ykpm ajzqdck suf
2-0dwm &u@
edAm eftjym; 7-yg;
ed&PedAm efoYkd qdu
k af &mufykH
edAm ef\ csr;f omyHk

y&rokc oabm
3-emem*E emem0g'0daom"eu@
wd0w
k yf gVdawmft&-emem0g'jyqdyk Hk
udavomcsKyNf ird ;f rIom r"mejzpfyHk
cEmcsKyjf ird ;f rIrmS ty"mejzpfykH
]]a'Grm}}paom ygVdawmft& pdppfyHk
O'gef;ygVdawmft& emem0g' jyqdyk Hk
uxm0wKygVdawmft&-emem0g'jyqdyk kH
cEo,
H w
k yf gVdawmft&- emem0g'jyqdyk Hk
tcsKUd usr;f tvdk xkwq
f &kd iS ;f vif;csuf
ed*;Hk
edAm e'DyeDusr;f rmwdumNy;D Ny/D
--------- ---------

tpodYk

edAme'DyeD

edAme'DyeD
earm w b*0awm t&[awm
ormorK'
/
tbd , mpuES i f h y#d n mOf
ou&mZf 1260-ck? awmfovif;vqef; 6-&ufaeYwGif
ykodrfNrdKU kH;tifpyufawmf armifausmfpH udk,fwdkifvma&muf
avQmufxm;awmif;yefonf wwefif;awmfovif; vjynfah usmf 6-&ufaeYwiG f rk&H mG NrKd U tcGe0f ef
armif vluav; rkH&GmNrdKUtkyf armifaxG; rkH&GmNrdKU trdefYawmf&
a&SUae armifaMumhwYkd avQmufvmT apvTwf avQmufxm; awmif;yef
Muonf wwefif; awmfovif;vjynhaf usmf 12-&ufaeYwiG f if;tcGe0f ef
NrdKUtkyf trdefYawmf&wdkYESifhwuG bkwvif0efaxmuf armifa&T
yef;csDwdkuf ykvJ0efaxmuf armifab qm;vif;BuD;NrdKUtkyfwdkY
avQmufvTmapvTwf avQmufxm; awmif;yefMuonf wwefodkYvQif edAme'DyeDudk pD&ifa&;om; oem;csD;jrifhygrnfh
taMumif;ESifh 3-Budrf 3-wef awmif;yef wkdufwGef;tyfonfjzpf
1261-ckEpS t
f wGi;f rk&H mG NrKd UteD; v,fpnf&mG wdu
k o
f Bl u;D wnfaxmif
aqmufvkyf wifvSL tyfaom if;v,fpnf&Gm "reEausmif;wGif

tpodYk

edAme'DyeD

pmoifoHCm y&dowftrsm; ESifhwuG oDwif;0guyfqdk aexdkif


cdkufjzpfaom rkH&GmNrdKU v,fwDawm&ausmif; q&migonf ygVd
t|uxm #Dum-usrf;*efwdkYrS rSef;q &tyf odtyfaom
oabm,kwdudk xifpGmjyvswf edAme'DyeDudk pD&ifa&;om;aytHh
ownf;/
1/
oacFyu@/
2/
0dwm&u@
3/
emem*E emem0g'0daom"eu@/
odkY 3-u@ vmvwHU? xdk 3-u@wGif1/

2/
3/

oacFyu@rSm ygVdygXfom; tud;k tum; rygapbJ


oN*K [u
f sr;f rSm vm&do
S nft
h wkid ;f jrefrmoufouf
ESihf uGuu
f u
G u
f iG ;f uGi;f &Si;f vif;pGm odomxif&mS ;
kHrQ jyqdkrnf/
0wm&u@-rSm ygVdawmf&if; oufoufukd teuf
t"dyg,fESifhwuG jyqdkrnf/
wwd,u@-rSm usrf;*ef0g' txl;xl; ,ck
aemufjzpf tmp&d,0g' txl;xl;udk jyqd&k iS ;f vif;
rnf/
tbd,mpuESifh y#dnmOfNyD;\/

tpodYk

edAme'DyeD

oacFy u@
3-yk ' f x G u f teuf t "d y g ,f
oacFyu@ oN*K[fusrf;rSm1/ avmukw&ocFgwH=avmukw&m[l a[mfawmfrl
tyfx aom?
2/ pwkr*aPe=4-yg;aom r*fPfjzif?h opu
d mwA=H
rsufarSmufjyKtyfxaom/
3/ r*zvmeH=r*fzv
kd w
f \
Ykd ? tmvreblw=H rS&D mwG,&f m
tmkH jzpf jzpftyfxaom/
edAm eHye=edAm efuu
kd m;? 0geocFgwm,=0ge [kqt
kd yfaom?
wPSm,=wPSm 3-yg;\e,fr?S eduE w
m =xGuaf jrmuf uRwv
f w
G f
ayonf\tjzpfaMumifh? edAmeEd=edAmef[l? 0kpwd=qdktyf\/ /
odkdY1/ ]]avmukw&ocFgwH}} [laom ygXfjzifh edAmefonf
ynwffr[kwf? y&rwf tppftrSef jzpfaMumif; udk jyqdkawmfrlay
onf/
jyqdyk u
Hk m;...avmukw& =H avmuudv
k eG af om edAm efq
f v
kd kd
onf? ynwfrnfonf vlwdkY\ ac:a0:orkwfrIESifh jzpf&aom
aMumifh avmuudk vGejf cif;iSg rxdu
k af v/ xdaYk Mumihf avmukw& m
qdkvQif ynwf r[kwf? y&rwffomjzpfonf[k odtyfayownf;/
/ y&rwf tppftrSef jzpfykHum; aemuf xif&Sm;vwHU/
um; yXrygXfjzifh jyqdkcsufwnf;/

tpodYk

edAme'DyeD

2/ ]] pwkr*aPe opu
d mwA}H }[laom ygXfjzifh edAm efo
f nf
r*fPfEiS hf uGmvSaom AmvykxZk Of ow0gwd\
Yk t&myif r[kw?f
r*fPfudk&aom yk*dKvfwdkY\om t&mjzpfaMumif;udk jyqdkawmf
rlayonf/ AmvykxkZOfow0gwdkY\ t&mr[kwfykHum; avmu
ae v euwf wm&mwdkY\ &dS r&dSudk ajymqdk&m qdkpum;onf
oluef;wd\
Yk t&mr[kw?f oluef;wdYk rjrift
f yfonft
h wGuEf iS hf ae
v euwf wm&mwdkYudk r&dS [l r,ltyfukef/
ae\ oPmefum;- odkYwnf;/
v\ oPmefum;- odkYwnf;/
ae\ta&mift0gum;- odkYwnf;/
v\ta&mift0gum;- odkYwnf;/
[k oluef;wdkYu ajymqdkMuaomfvnf; xdkpum;onf
&,fb,
G o
f mjzpf\? xdt
Yk wl cEm tm,we "mwf y#dpo
rkyg 'fwYdk
Pftjrifr&daS om ykxZk Ofonf AmvykxZk Of rnf\/ / edAm efonf
AmvykxkZOf wkdY\t&m r[kwf/
txuftwdkif; tus,fqdkav/
um; edAmef\ AmvmykxkZOfwdkY\t&m r[kwfykH wnf;/
xdo
k Ykd t&m r[kwo
f nfukd ]]pwkr*aPe}} [laom ygXfjzifh jyqdk
awmfrlayonf/
]]opdumwAH}} [laomygXfjzifh uvsmPykxkZOfwdkYtm;
tEkrme tm;jzifhedAmefw&m; xif&Sm;&dSaMumif;udk jyqdkawmfrl
ayonf/

tpodYk

edAme'DyeD

jyqdkykHum;- odkYaom w&m;onf {uE&dS\[k a&S;tzdkY


tEkrme tm;jzifh od&rSom xdkw&m;udk rsufarSmufjyKjcif;iSg
tm;xkwfMuukefonf? tm;xkwfMuukefrSom rsufarSmufjyKMu&
ukefonf/ / xdkYaMumifh t&d,mrjzpfrD a&S;tzdkY edAmef\ tjcif;
t&mudk tEkrmetm;jzifh odjcif;trI&dSNyD[k odtyfavownf;/ /
a&S;tzdYk tEkrmerQaomfrS rod&onf&aSd omf rsuaf rSmufjyKjcif;iSg
tb,fot
l m;xkwcf srd ehf nf;? tm;rxkwcf v
hJ Qif rsuaf rSmufjyKrI [l
tb,frSm &dScsdrfhenf;? rsufarSmuf jyKrI&dScJhvQif a&S;tzdkY tEkrme
tm;jzifh xdkw&m;udk odrI{uef&dSawmhonfomwnf; [lvdkonf/
um; 'kwd,ygXfjzifh jyqdkcsufwnf;/
3/ ]] r*zvme rmvre blwH}} [laomygXfjzifh edAm efonf
y&rwtm;jzifh xif&Sm;&dSumrQr[kwf? twkr&dSaom wefcdk;
tmEkabmf&dSaMumif;udk jyqdkawmfrlayonf/
jyqdkykHum;- tvGefwefcdk;tmEkabmfBuD;vSaom edAmefudk
tmkjH yK& rDw
S ,
G &f aomaMumifo
h m r*fwo
Ykd nf r*fupd u
kd Ny;D apEdik f
ukefonf? zdkvfwdkYonf zdkvfudpudk NyD;apEdkifukefonf/
Oyrmum; ...wpfcak om&Gm &GmolBu;D onf &d\
S ? cd;k rSL;Bu;D
wpfa,mufvnf;&dS\? xdkckd;rSL;BuD;onf cdk;om;trsm;ESifhwuG
xdk&Gmae vlwdkYudk tEkdiftxufvk,ufzsufqD;\? &GmvlBuD;vnf;
rdrd toufuykd if aMumifMh uvsuf ae&\? wpf&aH &mtcg &GmolBu;D
onf jynfh&Sifrif;BuD;tm; cpm;av\? rMumrD NrdKU0eft&mudk
&av\? ckd;om;trsm;ESifhwuG cdk;rSL;BuD;udk tqkH;pD&ifav\/

tpodYk

edAme'DyeD

&GmESifhwpfa,mufaomol\ cEmudk,fwl\?
&GmolBuD;ESifh ynmapwodwfwl\?
cddk;rSL;BuD;ESifh 0dZm-arm[ wl\?
cdk;om;trsm;ESifhwuG wpfaxmifhig;&m udavom
pkwl\?
jynfh&Sifrif;BuD;ESifh tocFw r[medAmeff wl\?
jynfh&Sifrif;BuD;xH ra&mufao;aom &GmolBuD;ESifh
ykxkZOf oEmefrSm&dSaom ynmapwodwf wl\?
jynfh&Sifrif;BuD;xHodkYa&muf cpm; NrdKU0eft&mudk
&aom &GmolBuD;ESifh avmukw&m r*fynmwl\?
ck;d om; trsm;ESiw
hf uG cd;k rSL;Bu;D udk tqk;H wkid f owfav
onfEiS hf r*fPf\ t0dZm ESiw
hf uGaom udavomwdu
Yk kd y,f&mS ;rI
wl\/
um; wwd,ygXfjzifh jyqdkcsufwnf;/
1/ avmuk w & ocF g wH /
2/ pwk r * aPe op d u mwA H /
3/ r* z vmermvr e bl w H /
3-yk'frSxGufaom teuft"dyg,fudk jyqkdcsuf NyD;\/

tpodYk

edAme'DyeD

oOyg'daoo tEkyg'daoo edAmef


oN*K[fusrf;rSmwa'0=xdkedAmefonfyifvQif? obm0awm=oEdvuPm
[kqdktyfaom oabmtm;jzifh? {u0d"rd=wpfyg;tzdkY &Sdjim;aomf
vnf;? um&Py&d,ma,e=2-yg;qd&k ef taMumif;t>ruftm;jzif?h
oOyg'd aooedAme "mwkp=oOyg'daoo edAme"mwfvnf;
aumif;? tEkyg'dao oedAme"mwkp=tEkyg'daoo edAme"mwf
vnf;aumif;? wd=od?Yk 'k0'd =H 2-yg;tjym;&do
S nf? a[mwd=jzpf\?
[laompum;oEdvuPm [kqdktyfaom oabmtm;jzifh wpfyg;om
[l&m udavomwk\
Yd vnf;aumif; cEmwd\
Yk vnf;aumif; aemif
wpfzef jzpfay:jcif; r&dSaomtm;jzifh t<uif;tusefr&dS aysmuf
uG,fcsKyfNidrf;jcif; oabmonf oEdvuPmvnf; rnf\? oEd
oabmvnf; rnf\/
pum; t<uif;tusefr&dS qdkonfum; aomwmywd
r*frmS csKyaf om oum,'d|o
d nf t<uif;tuserf &dS csKy\
f ? xdpk w
d f
oEmef0,f oum,'d|d qdk aemifjzpfay:vm&ef t<uif;tusef
r&dSNyD qdkvdkonf/
0dpdudpm csKyfrIrSmvnf; enf;wl/
odkYvQif aemifjzpfay:vm&ef t<uif;tusefr&dSaom
tm;jzifh wpfckwpfckaom w&m;\ csKyfNidrf;rIudk t<uif;tusefr&dS
csKyfNidrf;jcif; qdkonf/

tpodYk

edAme'DyeD

csKyfqdkonfrSvnf; bifcsKyf r&PcsKyf tedpcsKyfwdkYudk


qdkonfr[kwf? jzpfay:rIwlaom ]]Oyg'fZmwd}} uif;vGwf oGm;
onfudk qdkownf;/
bifcsKyf r&PcsKyf tedpc sKyw
f EYkd iS hf edAm efcsKyu
f kd jcm;em;xm;/
csKyfqdkonfESifh Nidrf;qdkonfum;- twlwl/ / xdktocFw
"mwf jrwfaom ]]oEdvuPm}} r[medAmef BuD;wpfckwnf;udk
yifvQif1/ oOyg'daoo - [laomtrnf
2/ tEkyg'daoo - [laomtrnf2- yg;ESifh ac:a0:&onf/
ar;/
/ tb,fhaMumifh xdkocFw"mwff jrwfaom
oEv
d uPm r[medAm efBu;D udk oOyg'daoo trnfEiS hf ac:a0:
&avoenf; qkdjim;tHU/
ajz/
/ avmu wpfa,mufaomol\ udk,frSm
tjrpfem aygif;vkH;a& wpfaxmifhig;&m wpfNydKifeuf aygufav\?
0dZm r, "mwfaq;ESihf wpfBurd f okwv
f rd ;f av&m 4-pk 1-pk rQaom
temwko
Yd nf tjrpfEiS w
hf uG aysmufNird ;f avuke\
f ? 'kw,
d wpfBurd f
okwv
f rd ;f jyef&m xdt
k wl wpfpw
k pfyaHk om temwdo
Yk nf aysmufNird ;f
uke\
f ? pwkwt
Burd f okwv
f rd ;f jyef&m tuket
f pifaysmufNird ;f av
ukef\? trm&GwfwpfckrQr&dS? rdarG;wdkif; barG;wkdif; wnfav\/
(Oyrm)
Oyrm-

tpodYk

edAme'DyeD

temrSm um; wpfvkH; um wpfvkH;qdk&ef j'AfoPmef


toD; toD;jcm;em;vsuf &dSMuonfjzpf temvkH;a&aygif; wpf
axmifhig;&m ta&twGuftrsm;tjym; qdk&onf/
temaysmufNidrf;rIrSm um; ...wpfck um; ..
wpfckqdk&ef j'AfoPmefr&dSNyD? xdkYaMumifh j'Af oPmeff&dSaom
temvk;H om 1- ck? 2- ck? 3 -ckponfjzifh wpfaxmifih g;&mwdik af tmif
ta&twGuf trsm;tjym; &dSavonf/
j'AfoPmefr&dSaom aysmufNidrf;rIrSm temvkH; wpfaxmifh
ig;&mwkdY\ aysmufNidrf;rIonf wpfckom jzpf\/
ar;/ temj'Af toD;oD;rsm;jym;vsu&f aSd omaMumifh aysmuf
Nidrf;rIvnf; toD;toD; rsm;jym;yg\ qdkjim;tHh/
ajz/ temrSm wpfvkH;wpfvkH;jcm;em;&ef tempGef; temp
toD; toD; wif;vif;&dSonfjzpf 1-vkH;? 2-vkH;? 3-vkH; ponf
rsm;jym; &ef&dSouJhodkY aysmufNidrf;rIrSm tpGef; tp wif;vif;&dS
ygoavm? aysmufNidrf;rItrsm; tjym;jzpf&avatmif toD;
toD;aomaysmufNidrf;rI tpGef;tNrdwf wif;vif;udk jyqdkEdkif
rnfavm/ temvkH;wdkY\ tpGef; tNrdwfwdkYonf aysmuf Nidrf;rI\
tpGef; tNrdwfr[kwfMuayukef? temESifh temaysmuf Nidrf;rIonf
pum;rlom a&maESm ajymMu&onf? oabmrSm ajzmifhajzmifh
qefYusifbufBuD; jzpfMu\/
pum; tajymrSm a&maESm zufpyfaeonfhtwGuf Pf
a,mif aewwf\? xkdtem&dSaeorQudk xdktemaysmufNidrf;rI
r&dSEdkif? xdktem aysmufNidrf;rIay:a&mufvQif xdktemr&SdEdkif/

tpodYk

edAme'DyeD

10

oabmcsif;uGmvSrf;MuykH jcm;em; jrifEkdifcJpG/


temum; ]]oedrdw}} aywnf;/ oPmef edrdwf tpGef;
Sdaom w&m;qdkvdkonf/
temaysmufNird ;f rIum; ]]tedrw
d } } w&m;aywnf;/ oPmef
edrdwf tNrdwf tpGef;rSdaom w&m; qdkvdkonf/
xdkYaMumifh temvHk;rSmom ta&twGuf rsm;jym;onf?
aysmufNidrf;rIrSm wpfckom[k rSwf&rnf/
xdkol\udk,frSm xdktcg wpfNydKifeuf aygufMuaom tem
wdkY\ aysmufNidrf;rIonfom wpfckoufouf r[kwfao;? xdkol\
udk,frSm ,ckb0wGifaygufNyD;aom tem aygufvwHUaom
temwd\
Yk aysmufNird ;f rIonfvnf; wpfcw
k nf;omwnf;? xdo
k t
l m;
terw* b0tqufqufwdkY aygufNyD; aygufqJ aygufvwHU
aom temwdkY\ aysmufNidrf;rIonfvnf; wpfckwnf;omwnf;?
xdkol aygufaom temwdkY\ aysmuf Nidrf;rIonfom wpfckwnf;
r[k w f a o;? wpf & maomol w d k Y \ wpf a xmif a omol w d k Y
wpfaomif; wpfoed ;f wpfuak # toacFsaom olwYkd aygufaom
temwdkY\ aysmufNidrf;rIonfvnf; wpfckwnf;omwnf;/
vlj'Af oPmef temj'Af oPmefwu
Ykd m; ]]oedrw
d } } w&m;wdYk
aywnf;/ 2 -ck? 3 -ck? 4- ck ponf ta&twGuf rsm;jym;&ef
oPmef edrdwf tNrdwf tpGef;Sdaom w&m;wdkY qdkvdkonf/
aysmufNidrf;rIum; ]]terdw}}w&m;aywnf;/ 2 -ck? 3 -ck
ponf qdk&ef? oPmef edrdwf tpGef; Sdaom w&m;r[kwf
qdkvdkonf/

tpodYk

edAme'DyeD

11

avmu temwdkY\ aysmufNidrf;rI[laom oufom&mBuD;


wpfckonf {uESd\/ / avmu temayguf qif;&J'ku
a&mufMuukefaom olwdkYonf xdkoufom&mBuD;udk tm;udk;
xko
d ufom&mBu;D odYk a&mufwnfyh gapjcif;iSg aq;0g;udk rS0D MJ uuke\
f ?
aysmufcsdefMuvQif xdkoufom&mBuD;odkY a&mufMuukef\? aysmuf
Nird ;f Muuke\
f ? xdaYk Mumifah vmu temwd\
Yk aysmufNird ;f rI[al om
cdk&m udk;&m oufom&mBuD; wpfckonf {uESd\[lom rSwf&
rnf? ]]tedrdw"r}} jzpfay xdktemaysmufNidrf; rIudk 2-ck? 3-ck
ponf trsm;tjym; rrSwftyf? temSdol vlj'Afrsm;jym;wdkif;?
temj'Afrsm;jym;wdkif; aysmufNidrf;rIudkvnf; trsm;tjym; xifrd
wwfonf? temj'AfESifh temaysmufNidrf;rIonf tvGef qefYusif
bufBu;D jzpfMu\? a&maESm &aumif;aom w&m;csi;f r[kwMf u?
pum;rSmom a&maESmzufpyf ajymMu&onf/
rD;ab;ESifh rD;ab;\Nidrf;rI a&ab;ESifh a&ab;\Nidrf;rI
tpSo
d nfwYkd vnf; enf;twdik ;f Si;f Muav/ / tema&m*gESihf
tema&m*g\ aysmufNidrf;rI;udkrS jcm;em; rjrifEdkifaomolonf
edAmefpum;rSm a0;uGmvS\/
um; ]]oOyg'daooedAm ef}} udk jyqdv
k
kd xkwf vdu
k af om
Oyrmpum;wnf;/
(1)

aomwmywrd *foYkd tqdu


k w
f iG f 20-aom ou,'d|d
62-yg;aom rdpm'd|d 10-yg;aom tE*g[du'd|d 3yg;aom ed,wrdpm'd|dBuD; 8-yg;aom 0dpdudpm 16-

tpodYk

edAme'DyeD

12

yg;aom 0dpu
d pd m wdo
Yk nf wpfNyKd ief uf wpfcsuw
f nf;
t<uif;tusefrSd csKyfNidrf; Muavukef\/
(2) ou'g*grdr*fodkY tqdkufwGif kefY&if;aom umr&m*
Asmyg' w&m;wdkYonf wpfNydKifeuf wpfcsufwnf;
t<uif;rJh csKyfNidrf;Muavukef\/
(3) tem*grdr*fodkY tqdkufwGif odrfarGUaom umr&m*
Asmyg' w&m;wdkYonf wpfNydKifeuf wpfcsufwnf;
t<uif;rJh csKyfNidrf;Muavukef\/
(4) t&pwr*fodkY tqdkufwGif ly&m* tly&m* rme
t0dZm tpSdaom tvHk;pHkaom udavomwdkYonf
wpfNyKd ief uf wpfcsuw
f nf; t<uif;tuserf Sd csKyNf ird ;f
Muavukef\/
um; udavomwdkY\ csKyfNidrf;yHkwnf;/
(1) aomwmywr*fodkY tqdkufwGif aemifjzpfvwHUaom
tyg,f ZmwdrsKd; t<uif;tusefrSd csKyfNidrf;av\?
umrok*wd 7-bHkrSmvnf; 7-b0rS aemifjzpfvwHU
aom umrZmwdrsK;d t<uif;tuserf Sd csKyf Nird ;f av\/
(2) ou'g*grdr*fodkY tqdkufwGif umrok*wd 7-bHkrSm
2-b0rS aemufjzpfvwUH aom umrZmwdrsK;d t<uif;
tusefrSd csKyf Nidrf;av\/
(3) tem*grdr*fodkY tqdkufwGif umrZmwd tukefcsKyf
Nidrf;av\/

tpodYk

edAme'DyeD

13

(4) t&[wr*fodkY tqdkufwGif ,ckb0 cEmom usefSd


av\? lyZmwd tlyZmwd tukefcsKyfNidrf;av\/
um; r*f 4-BudrftqdkufwGif udavomwdkY\ 4-Budrf 4cg csKyfNidrf;yHk ZmwdcEmwdkY\ 4-Budrf 4-cg csKyfNidrf; yHkudk jyqdkaom
tcef;wnf;/
txuf xkwfjycJhNyD;aom tjrpfemvHk;a& wpfaxmifhig;&m
wdkYudk 4-yHk 4-pkjyK 4-Budrf 4-cg temaysmufNidrf;rIESifh r*f 4Burd t
f qdu
k rf mS wpfaxmifih g;&m udavomwdu
Yk kd 4-yHk 4-pkjyK 4Budrf 4-cg udavom csKyfNidrf;yHkrsm;udk aphpHkpGm pyf[yfESD;aESm
odav/
1/ yxrtBudrfwGif udavomwdkY\ t<uif;rJh
csKyNf ird ;f rI/
2/ 'kwd,tBudrfwGif ... csKyfNidrf;rI/
3/ wwd,tBudrfwGif ... csKyfNidrf;rI/
4/ pwkwtBudrfwGif ... tcsKyfNidrf;rI/
5/ xdt
Yk wl ZmwdcEmwd\
Yk 4-Burd f 4-cg csKyNf ird ;f rI/
csKyNf ird ;f rI tvH;k pHo
k nf wpfcak om ]]tocFw r[medAm ef
Bu;D }} wpfyg;wnf;omwnf;? udavom cEmwdu
Yk m; trsm;tjym;wdYk
aywnf;? udavom cEmwdkYrSm oPmef edrdwf tNrdwf tpGef;
toD;oD;SdMuukefaom ]]edrdw}} w&m;wdkY jzpfMuukef 1-ck 2-ck
3-ck 4-ck 5-ck ponf ta&twGuf rsm;jym;Muuke\
f ? xdw
k &m;wd\
Yk
csKyfNidrf;rIrSm oPmef edrdwf tNrdwf tpGef;rSdaom ]]tedrdw}}
w&m;rsKd;jzpfay 2-ck 3-ck jym;rI rSday? xdkudavom cEmwdkYESifh

tpodYk

edAme'DyeD

14

xdkudavom cEmwdkY\ csKyfNidrf;rIonf qefYusifbufBuD; jzpf


Muonf/
rD;ESifha&onf a&maESmEdkif&mao;\? udavom cEmwdkYESifh
csKyfNidrf; rIonf a&maESmEdkifaom tcGifh rSd? udavom cEmwif;
vif;Sv
d Qif xdk udavom cEmwd\
Yk csKyNf ird ;f rI rSEd ikd ?f xdu
k ad vom
cEmwdkY\ csKyfNidrf;rI qdkufa&mufvQif xdkudavcEmwdkY rvmEdkifMu
ukeNf y/D
odkY temwdkYESifh temaysmufNidrf;rIuJhodkY udavom cEm
wdEYk iS hf udavom cEmcsKyNf ird ;f rIukd uGjJ ym;jcm;em;atmif MuMH uav/
terw* oHo&mESit
hf rQ xdu
k ad vom cEmwd\
Yk csKyNf ird ;f rI
[k qdktyfaom cdk&m udk;&m oufom&m pcef;BuD;wpfyg;onf
{uESd\? aomwmywdr*fodkYqdkufvQif tcsKdUaomudavom
tcsKdUaomcEmwdkY \ csKyfNidrf;rIodkY {uEqdkufa&mufav\? 'd|d
0dpdudpmwdkY\ csKyfNidrf;rI tyg,fcEmwdkY\ csKyfNidrf;rIudk {uE
&av\? wpfBurd f a&mufNy;D &Ny;D aom xk'd |d d 0dpu
d pd m wd\
Yk csKyNf ird ;f rI
tyg,fZmwdw\
Ykd csKyNf ird ;f rIonf aemifwzef aoGveS af zmufjyefjcif;
rSdNyD? csKyfNidrf;NrJtwdkif; edp "k0 xm0& wnfavawmhonf?
aemufaemuf r*fwrYkd mS csKyNf ird ;f &mwdYk vnf; enf;twdik ;f odav/
udavom cEmwd\
Yk csKyNf ird ;f rI [laom pum;wGif yg0ifaom
udavom cEmwdo
Yk nfum; aemifjzpfay:jcif;r&SMd u? jzpfay:vmMu
awmhrnf r[kwaf om tem*wf udavom? cEmwdaYk ywnf;? Oyg'f
ZmwdESifh ay:&SdMuvwHaom udavom cEmpk r[kwfayukef? r*f
4-Bud r f y ,f r I 4-Bud r f c sKyf r I 4-Bud r f & S d o nf tm;avsmf p G m

tpodYk

edAme'DyeD

15

pum;Bu,
d mom udavom taxGaxG tvmvm cEm taxGaxG
tvmvm zefw;D ajymMu&onf? aemifrjzpfvwUH aomudavom
aemifrjzpfvwHaom cEmwdkYudk ajymqdkaom t&mjzpf oPmef
edrdwf tNrdwf tpGef;ESifhwuG {uE &SdMuaom udavom cEmpk
r[kwfMuavNyD/ /jrifEdkifcJpG/
rQaom pum;&yfwjYkd zifh r*f 4-Burd t
f qdu
k w
f iG f 4-Burd q
f u
kd f
a&muf&aom csKyfNidrf;rI[laom edAmefonf {uEtm;jzifh wpfyg;
wnf;omwnf;? y&dedAmepkwd urZkyf csKyfavNyD;aemuf qdkuf
a&mufaom edAm efEiS v
hf nf;wpfcw
k nf; wpfom;wnf; wpfyg;wnf;
omwnf;[laom teufoGm;udkxif&Smatmif jyvdk&if;wnf;/
oOyg'daoo
oo/ / odkYvQif cEy&dedAmefESifhwuG 5-axG
5-vDcGJ 5-Budrf 5-cg csKyfNidrf;rI tjym;xif&Sm;aeonfwGif a&SU
3-BudrfrSm udavom tcsdKU cEmtcsdKU t<uif;tusef&Sd\/ pwkw
tBudrfrSm udavom tusefr&Sd? ,ck ypKyefcEm tusef&Sd\?
yrtBudrfrSm ,ckypKyefcEmyif tusefr&SdNyD? a&SU 4-BudrfrSm
xdyk *k Kd v\
f oEmef0,f udavomtusef cEmtusef &Sad o;onfukd
tpGJjyK xdktcgudavomwdkY\ csKyfNidrf;rI tem*wfcEmwdkY\
csKyfNidrf;rI[k qdktyfaom tocFw r[medAmefBuD;udk ]]oOyg'd
aoo}} [k ac:qdk&avonf/
tEkyg'daoo
oo/
/ yrtBudrfrSm xdkyk*dKvf\ oEmef
tusef t<uif;r&Sdonfudk tpGJjyK xdktcg tem*wf cEmwdkY\
csKyfNidrf;rI [kqdk tyfaomxdktocFwr[medAmefBuD;udkyifvQif
]]tEkyg'daoo}} [k ac:qdk& avonf/

tpodYk

edAme'DyeD

16

Oyrmum;- wpfa,mufaomolonf wpfcak om 0#f0yd guf


aMumifh ajrBuD;\twGif;rSm jzpf&av\? 0#f0dyguf uRwfvGwfvdk
vwfaomf a&S;OD;pGmvnfyif;rStxuf OD;acgif;vHk;vHk; ajrwGif;rS
ay:aumif;uif tvif;rSmwnfav\? 'kwd,tMudrfrSm cg;rS
txufydkif;vHk;vHk;ay: aumif;uif tvif;rSmwnfav\?
wwd,tBudrfrSm ylqpf'l;0ef;rS txufydkif;vHk;vHk;ay: aumif;
uiftvif;rSm wnfav\? pwkwt
Burd rf mS ajccsi;f 0wfrS txuf
ydik ;f vH;k vk;H ay: aumif;uiftvif;rSm wnfav\? yrtBurd rf mS
ajcz0g;rSp vkH;vkH;uRwfvGwf ajrrsufESmjyif aumif;uif [if;
vif;rSm wnfav\/
Oyrm aumif;uiftvif;onf pum;Bwd,m 5- Budrf
5-cgyg&Sdaomfvnf; wpfckwnf;omwnf;/
twl aomwmywdr*fcP tcsdKUaom udavom
tcsdKUaom tem*wfcEmwdkY\ csKyfNidrf;rIodkY aygufa&mufrIonf
xdktcgrS pedAmefodkY a&mufrIyifwnf;? xdktcgrSp edAmefxJodkY
wpfydkif; wpfpdwf tm;jzifh0ifNyD; aygufNyD; a&mufNyD; jzpfownf;/
aomwmywrd *fcP xdyk *k Kd vo
f nfrrd o
d EmefrmS udavom
wdkY\ csKyfNidrf;rI cEmwdkY\ csKyfNidrf;rIudk {uE&\? {uEa&muf\?
xdkudavom xdkcEmwdkY\ csKyfNidrf;rIonf xdkyk*dKvf\ oEmefrSm
{uE&Sd\[k rSwftyf\/
'd|d 0dpdudpm udavom 2-ckwdkY\ csKyfNidrf;jcif;rQudk edAmef
rqdk&ao;? tyg,fZmwd\ csKyfNidrf;jcif;rQudk edAmefrqdk&ao;? 7b0rStxuf tem*wfZmwdwdkY\ csKyfNidrf;jcif;rQudk edAmef

tpodYk

edAme'DyeD

17

rqdk&ao;? udavom tukef cEmtukef csKyfNidrf;rSom edAmef


qdk&onf [krSwfxifaewwfMu\? r[kwf/
xdk 2-yg;aomudavom xdt
k em*wfcEmwd\
Yk csKyNf ird ;f rIonf
y&dedAmefpHonfwdkifatmif xdkyk*dKvf\ oEmefrSm 'd|day:vm
jyefonf/ 0dpu
d pd m ay:vmjyefonf? tyg,fou
Ykd srnfukd aMumuf&
jyefonf[k r&SdNyD/
aomwmyw d r *f cPrS p y,f N yD ; csKyf N id r f ; NyD ; aom
udavom cEmwdkYonf wpfzefjyefjcif; r&SdMuukefNyD? xdkcsKyfNidrf;
rIonf tNrJ edpxm0& wnfavawmhonf? aemufaemufr*fwdkY
csKyfNidrf;rI cEy&dedAmefpH&m csKyfNidrf;rIwdkYESifh wpfqufwnf;
wpfpyfwnf; wpfjyifwnf; wpfcw
k nf; omjzpfavonf? terw*
oHo&m r*f zdkvfodkYa&muf csKyfNidrf;Muukefaom udavom
cEmwdkY\ csKyfNidrf;rIwdkYESifhvnf; wpfckwnf;omwnf;? toD;toD;
qdkcJhygvQif tNrdwf tpGef;udk,fpDESifhcsnf;em; jyygav/
'DyuF&m bk&m;omoem r*f zdv
k u
f &kd Muukeaf om olw\
Ykd
udavom cEmwdkY\ csKyfjidrf;rIonf csKyfNidrf;rItaetwdkif;
tpOfxm0&NrJ aeaomaMumifh aemuftNrdwf tpGef;omr&Sdyg?
a&SUtNrdwf tpGef;rSm rlum;&Sdyg\? 'DyuF&m bk&m;omoemwGif
xdu
k ad vom cEmwd\
Yk csKyNf ird ;f &m umvrS tpjzpfygonfqckd t
hJ /hH
a&mufaomol &aomolw\
Ykd a&mufrI &rIrmS om tptpGe;f &So
d nf?
csKyfNidrf;jcif;[laom edAmefrSm tp tpGef; [lr&Sd/
r&SdyHkum;m;--- wpfcak omt&yf tqdyyf ifwpfrsKd ;onf &S\
d ?
wpfyifwpfyifvQif tESpw
f pf&m wpf&mom touf&n
S \
f ? wpfyif

tpodYk

edAme'DyeD

18

aorS wpfyifayguf\? twdwfumv ESpfaygif;vnf; ra&


wGufEdkifNyD? tyifaorS wpfyifayguf\? twdwfumv ESpfaygif;
vnf; ra&wGufEdkifNyD? tyif tqufqufaygif;vnf; ra&wGuf
Edik Nf y?D taemuftem*wfumvvnf; ESpaf ygif; tyiftqufquf
aygif;ra&wGufEdkifatmif oGm;vwHUaomtcGifh wnfav\?
wpfOD;aom a,mufsm;onf tqdyfyif\ ab;tE&m,f udkjrif
tqdyfyifrsdK;jywfapjcif;iSg xdktcg tESpf 50-Sdaom tqdyfyifrSm
wpfckaom tqdyfpG,fudk dkufESufav\? xdkESpfjzpfvwHUaom
tyGifhtoD; wdkYonf rjzpfMuNyD? yGifhrI oD;rI csKyfNidrf;av\? tyGifh
toD; csKyNf ird ;f av\? toD;rsKd ;jywfav\? yGirhf I oD;rI rSrd
l tESpf
50-ae aoqkH;av&m xdkt&yfwGif xdktqdyfyifrsdK; jywffav\?
aemuf tqufquf ra&rwGuf Edik jf zpfvwUH aom tcGio
hf aYkd &muf
Muavukef\/
Oyrm xdkESpfwGif jzpfvwHUaom tyGifh toD;wdkY\
tjzpfNidrf;jcif; aemiftqufquf ra&wGufEdkif jzpfvwHUaom
tyifwdkY\ tjzpfNidrf;jcif; wdkYonfum; tyGifopf tyifopf
tqufqufw\
Ykd jzpfay:vmjcif; rSo
d nfukd qdo
k wnf;? jzpfay:
vmjcif;rSu
d vnf; xdt
k yGihf xdt
k oD; xdt
k yifwo
Ykd nf tu,fMdS u
aom tyGihf toD; tyifwYkd r[kwMf uukeNf y?D pum;Mu,
d m toHrQ
om ygSdMuavukefonff/
tqdypf ,
G f du
k Ef u
S af omtcg tyGihf toD;udk jzpfapEdik af om
tap; tqD cef;ajcmufukefqkH;&mwGif xdktyGifhopf toD;opf
tyifopf tqufquffwdkYvnf; wpfcsufwnf; wpfvkH;wnf;

tpodYk

edAme'DyeD

19

ukeq
f ;Hk csKyNf ird ;f Muavuke\
f ? xdt
k yGihf xdt
k oD; xdt
k yif tquf
qufwdkYESifhpyfaom tyGifh toD; tyifwdkY ukefqkH; csKyf&mwGif
wpfcsufwnf; wpfvkH;wnf; uG,faysufMuavukef\? csKyfNidrf;
uG,fvGefNyD;udk tpGJjyK twdwfoHESifhom ajymqdkcGifhSd ukef\/
xdkYtwl 'DyuF&mbk&m;omoem r*f zdkvfudk r&chJvQif
aemufjzpf vwUH [kqt
kd yfaom xdu
k ad vom xdck Em tqufquf
wdkYonfvnff; r*fudk&onfESifhwpfNydKifeuf wpfcsufwnf; wpfvkH;
wnf; csKyfqkH; uG,faysmufMuavukef\? jzpfay:rINidrf;Muav
uke\
f ? xdu
k ad vom xdck Emwdu
Yk kd tpGjJ yK jzpfMuukeaf om yk*Kd vf
[laom ynwf ow0g[laom ynwf udavom[laom ynwf
cEm[laom ynwfwo
Ykd nfvnf; xdu
k ad vom xdck EmwdcYk sKyq
f ;Hk &m
wGif wpfvkH;wnf; uG,faysmufMuavukef\/
csKyfNidrf; uG,faysmufNyD;udk tpGJjyK twdwfoHESifhom ajym
qdkcGifh SdMuukef\? xdkudavom xdkcEmwdkYum; "mwfwpfrsdK;?
tjzpfNidrf; csKyfNidrf;rIum; "mwfwpfrsdK;? ylavifrI[lao0m
rD;"mwfESifh csKyfrI[laom tNidrf;"mwfonf tvGefqeffYusifbuf
jzpfMuouhJodkY udavom"mwf cEm"mwfwdkYESifh tjzpfkyfodrf;rI
[laom tNidrf;"mwfonff tvGefvQif qefYusifbufBuD; jzpfMu\?
"mwfcsi;f csi;f a&maESmr&? e,fcsi;f csi;f a&maESmr&? udavom
e,f cEme,frSm tNidrf;"mwfrSd? tNidr;"mwfe,frSm udavom
cEmrSd? udavom cEmESifhpyfaom ynwfwdkYonfvnf; tNidrf;
"mwfodkY rul;ukef/

tpodYk

edAme'DyeD

20

terw*oo
H &m0,f wpfqw
l pfqal om bk&m;vufxuf
24-oacsFESifh uka#ajcmufq,f Adkvfajcwpfodef;rQ tuRwf&Mu
ukef\? wpfokwfwpfokwfvQif 24-oacsFESifhuka# 60-Adkvfajc
wpfodef;rQ csKyfNidrf;Muukef\? umr ly tly [laom avmu
3-yg;rS trnfynwfESifhwuG uRwfvGwf uG,fqkH;Muavukef\?
terw*oo
H &m wpfow
k w
f pfow
k v
f Qif 24-oacsEF iS hf uka# 60Adv
k af jcwpfoed ;f rQ csKyNf ird ;f Muukeaf om tokwaf ygif; tBurd af ygif;
toacs,
F steE Sad vNy?D terw* oHo&m uRwv
f w
G Mf uol
teEwdkY\ b0ZmwdcsKyfNidrf;rI ocFw"mwf kyfodrf;rIonf wpfck
aom tocFw"re,fBuD; toD;tjcm;aom y&rwr[medAme
"mwfBuD;aywnf;/
awbkru b0cEmwdkY t0dZm arm[arSmifBuD;vS b0
&m* b0wPSm tm;BuD;pGmaom ow0gwdkYonf xdktocFw
"re,fBuD;udk Mum;em&onfSdaomf tolw&meufvSpGmaom
acsmufBu;D ustaHh om tcguho
J Ykd xdwv
f efzY ,
G Bf u;D xifwwfonf
[ka[mawmfrlaom a'oem Sdonf/
oD[kduRef;rSm rdpm'd|d ykPm;wpfa,mufonf &[ef;awmf
wpfyg; a[maeaom oknw"ra'oemudk em;axmif aeav
&m axmuf&m wnf&m rSdaom teEacsmufBuD; us oGm;
thHaomtvm; xifjrif kwfw&ufxajy;av\? rdrdtdrfwdkuf
cef;od0Yk if rsuEf mS udk vufEpS b
f ufEiS hf zk;H tky
f wkew
f ek f cdu
k cf u
kd f
aeav\? xdt
k cgom;jzpfol ykPm ;i,fu ar;jref;av&mtvk;H pku
H kd
jyefajym ighrSmajy;Edkif tEdkifvGwfonf[k qdkay\/

tpodYk

edAme'DyeD

21

t0dZm arm[enf;yg; oHo&ma&; tyg,fab;wdkYudk


aumif;pGm xifjrif b0&m* b0wPSm enf;yg;aomolwdkYrSm
xdktocFw"r e,fBuD;onf udk;uG,f&mpifppfjzpf\? tocFw
"r"mwfBu;D onf wpfpw
Hk pfa,mufaom yk*Kd vf ow0g cEm"rEiS hf
xdjcif; Nidjcif; pyf,Sufjcif; rSd? bk&m; yapuAk'g &[EmwdkY
cEm"rcsKypf v
J Qif xdt
k ocFw"re,fBu;D odYk qdu
k o
f nf a&mufonf
[lom qdk&onf? xdktocFw "r"mwfBuD;onf ]]tedrdw"r}}
Bu;D jzpfc
Jh b,frpS onf[k Tejf y&m Tejf y&ef bif[al om aemuf
tpGe;f vnf; rS?d t&yf 10-rsuEf mS wGif b,frmS omSo
d nf? b,frmS
rSd [keT jf y&eftNrw
d f tpGe;f vnf;rS?d terw* oHo&mumv
b,fb&k m; vufxufjzpfwpfyg; b,fb&k m;vufxufjzpf wpfyg;
[kjcm;em; ajymqdk&ef aSUtp aemuftpGef; [lrSd? terw*
oHo&mESifhtrQ wpfyg;wnf; wpfckwnf; tNrJwnfaeaom
tocFw"re,fy,fBuD;aywnf;/
'DyuF&m bk&m;omoem csKyfNidrf;Muaom edAmefESifh igwdkY
bk&m; omoem csKyNf ird ;f Muaom edAm efonf 2-axG 2-yg;tjcm;rS?d
igwdkYbk&m; omoem 24-oacsFESifh uka# 60-Adkvfajcwpfodef;
Nidrf;onfhtwGufESifh tpGef;tp wdk;yGm;jcif;rSd/
um; y&dedAmefpHMuol toD;oD;SdaeMuonfhtwGuf
edAm efvnf; toD;oD; jzpf&monf[k rSwx
f if a,mifrmS ;zG,f adS om
t&mXmejzpfchJ ,kwdtm;jzifh xifSm;atmif jyqdkvdkufaom

tpodYk

edAme'DyeD

22

tcsufaywnff;/
wGifa&GUum;
oOyg'daooedAmef tEkyg'daooedAmef 2 yg;udk
xifSm;pGmjyqdkaom tcef;NyD;\/

ok n w ted r d w ty P d [ d w ed A m ef
oknwO=yvdaAm" cyfodrf;wdkYrS uif;Nidrf;qdwfNidrfaom
oknwedAmeff vnf;aumif;? tedrdwO=oPmef edrdwf t&dyf
toGif xifrIcyf;rS uif;Sif;aom tedrdwedAmefvnf;aumif;?
tyPd[dwO=awmifhwjcif; cyfodrf;rS uif;Nidrf;&mjzpfaom
tyPd[dw edAmefvnf;aumif;? wd=odkY? tmum& aba'e=
qdwfNidrfjcif; tpSdaom tjcif;t&m tjym;tm;jzifh? wd0d"H=3yg;tjym;Sdonf? a[mwd=jzpf\? [laom oN*K[fusrf; pum;ok n wed A m ef /
//Nidrfoufcsrf;omaom oEdokcudk
aESifh,Suf zsufpD;rIonf ]]yvdaAm"d}} rnf\? ocFww&m;[lorQ
onf t&[wzv
kd w
f &m;yif jzpfaomfvnf; ]]yvdaAm"}} rI xifmS ;Sd
onfomjzpf\/
SdykHum;....rdrdoEmefrSm t&[wzdkvfaZm jzpfay:apvdk
onfSdaomf xdktm;avsmfaomcP xdktm;avsmfaom or,
xdktm;avsmfaom reodum&udk aMumifhMupdkufrS jzpfay:onf?
jzpfay: NyD;aemufvnf; tedp"r 0dy&Pmr"r jzpfonfESifh
cPcsif; cPcsif; ukefqkH;uG,f aysmufjyef\? wpfaeYwpfaeYudk

tpodYk

edAme'DyeD

23

tBudrfwpf&m 0ifpm;vdkvQif tBudrf wpf&myif aMumihfMupdkuf&


jyef\? tBurd w
f pf&myif aMumifMh updu
k
f jzpfay:aomfvnf; tqk;H
usvQif uG,faysmufysufqkH;onfomwnff;? tvdkqESdwdkif; tNrJ
wnfaeEdkifaom w&m;r[kwf/
xdkaMumifh t&[wzdkvfonf rdrdoEmefrSm jzpfay:vm
apjcif;iSg tzefzef aMumihMf updu
k rf [
I al om ]]yvdaA"'ku} } taESmifh
t,Sufudk jzpfapwwffaom w&m;rsdK;aywnf;? xdkrS <uif;aom
ocFww&m;wdkYum; qdkzG,fyifrSd/
edAmefonfrlum; jzpfay:jcif;Sdaomw&m; r[kwfaom
aMumifhtp jzpfay:apjcif;iSg aMumifhMupdkuf&aom ]]yvdaAm"
'ku} } taESmift
h ,Suv
f nf; rSad y? rNraJ om tedpw
&m;rsKd ; r[kwf
aomaMumifh tzefzef xyfr
H xlaxmifr[
I al om ]]yvdaAm"'ku} }
taESmifht,Sufvnf; rSday/
1/ xdkedAmefodkY a&muf&avatmif 'ge oDv tpSd
aom yg&rD w&m;wdkYudk b0rsm;pGm jznfhusifhrI [l
aom ]]yvdaAm"'ku}} taESmuft,SufBuD; 1yg;/
2/ tqH;k b0 oDv0do'k d pdw0 o
d 'k d tpSad om 0do'k d
w&m; 7-yg;wdkYudk yGm;rsm;tm;xkwf&jcif;[laom
]]yvdaAm"'ku}} taESmifht,SufBuD; 1-yg;/
2-yg;aom yvdaAm"'kur rI sm;onf edAm ef\ yvdaAm"rI
r[kwfay? edAmefodkY a&mufvdkaomol\ oEmef ckcHaESmifh,Suf
aeaom udavomwdkYudk wGef;vSef y,fSm;jcif;iSg aMumifhMupdkuf&

tpodYk

edAme'DyeD

24

aom yvdaAm" 'kurIrsm;om wnf;/


rsupf rd mS wdro
f vm xlxyfpmG pGu
J yfaeaom oluef;onf
ae vudk jrifv
kd aq;0g;rD0S rJ [
I al om ]]yvdaAm"'ku} }udk aMumifMh u
pdkuf&av\? xkd ]]yvdaAm"'ku}} rlonf ae v wdkYujyKaom
]]yvdaAm" 'ku} } rI r[kwaf y? wdro
f vmwdu
Yk jyKaom ]]yvdaAm"
'ku}} rIaywnf;/ / enf;wlodav/
um; oknwedAmefwnf;
tedrdwedAmef/
//tedrdwedAmef ocFww&m;wdkYrSm
oPmef edrdwft&dyf toGif xifSm;SdMuukef\? xdkodkYSdMujcif;
aMumifh t&[w zdkvfpdwfwpfckonfyifvQif csKyfavNyD;aom
twdwfwjcm;? cPw, odkYa&mufqJaom ypKyefwpfjcm;? Oyg'frI
rSdao;aom tem*wfwpfjcm;? yk*dKvfoEmefrSm wpfjcm;? xdk
yk*Kd vo
f EmefrmS wpfjcm;? tvGeBf u;D jrwfaom t&[wzv
kd ?f tv,f
tvwfaom t&[wzv
kd ?f ,kwn
f ahH om t&[w zdv
k f ponfjzifh
2-ck 3-ck todef; toef; toacsF,s teErsm;jym;av\? xdkrS
<uif;aom ocFww&m;wdkYrSm qdkzG,frSd/
edAmefonfrlum; oPmef edrdwf t&dyftoGifSdaom
w&m;r[kwfayaomaMumifh terw*oHo&m edAmefum;
ta[mif;wnf;? edAmefum; topfwnf; [k2-ckjcm;em;zG,frSd?
y&dedAmefpH yk*dKvf cEm toD;oD;wdkY vdkufemvnf; 2-ck 3-ck
ponfh jcm;em;zG,frSd taSUt&yfrSm y&dedAmefpHvGefMuaom
yk*Kd vw
f \
Ykd edAm efum; taSUt&yfrmS Sad eonf? taemuft&yfrmS
y&dedAmefpHvGefMuaom yk*dKvfwdkY\ edAmefum; taemuft&yfrSm

tpodYk

edAme'DyeD

25

Sdaeonf? odkYponfjzifh t&yfa'otjym;odkY vdkuf jcm;em;


zG,rf S?d oAnKb&k m;wd\
Yk edAm efum; jrwfonf? tdru
f Rerf &aom
edAmefum; ,kwfnHhonf [lvnf;jcm;em;zG,frSd? avmu"mwf
tv,frSm oHo&mkyfodrf;rI csKyfNidrf;rI ZmwdcsKyfNidrf;rI cEm
Zmwford ;f rI[q
k t
kd yfaom tocFw"r"mwfMu;D wpfck \
dS [lom
odcGifh qdkcGifhSdownf;/
,cif oOyg'daooedAmef tEkyg'do edAmeftcef;rSm
tedrdw\ tjcif;t&mudk tus,fBuD; jyqdkcJYNyD/
um; tedrdwedAmefwnf;/
------------tyPd[dwedAmef/ //tyP[
d w
d edAm ef ocFww&m;
wdkYonf awmifhw ajrmfwrf;jcif;ESifhwuGom jzpfMuukef\/
jzpf y H k u m; vlYcsrf;omonf t,kwf tvwf tjrwf
tjrwfxuftjrwf tqifhqifhSd\? xdkYtwl ewfcsrf;om jA[mh
csr;f omwdo
Yk nfvnf; t,kwf tvwf tjrwf tjrwfxuftjrwf
tqifhqifh Sdukef\? t,kwftnHhudk &SdvQif tvwf tjrwfudk
&vdk ,lvdk a&mufvdkaom tmomqE wPSmqE wif;vif;Sd\?
tvwfu&kd vQif tjrwfukd awmifw
h \? tjrwfu&kd Sv
d Qif tjrwf
tqifq
h ifu
h kd awmifw
h \? tjrwfq;kH udk &aomfvnf; tedp" rcsn;f
jzpfcJY rMumrMum a[mif;EGrf;jcif;odkY a&mufonf? ukefcef; uG,f
ajymufjcif;odYk a&mufonfjzpf topfopfukd wpfzefawmifw
h &\/
vlrSm pMumrEmwfrif; pnf;pdrf ewfrSm pwkr[m&mZf
ewfrif; odMum;rif; ok,mrewfrif; oEKodwewfrif; okedrdw

tpodYk

edAme'DyeD

26

ewfrif; 0o0wD ewfrif; jA[mrSm yXrpsmef jA[mrif;pnf;pdrf


bkef;wefcdk;wdkYonf tedp"r bdZe"r 0dy&dPmr"r awGom
jzpfMuukef\? uHtcGifhomorQ wpfokwfom cHpm;ukef\/ ukefcsdef
wdkifa&mufvQif toufcEmESifhwuG ukefqHk;uG,f aysmufav
uke\
f /
wpfa,mufaomolonf terw*b0wdkY pMumrif;
tjzpfaygif; teE odMum;rif; tjzpfaygif; teE jzpfcJYvSavNyD?
xdt
k jzpfwo
Ykd nf ,cktcg tdyrf ufwiG rf Q rxifvmukeNf y?D ,ckvnf;
pMumrif;jzpfvakd om qE wPSm tmom tyltavmif wef;vef;yif
Sad eMuukeo
f nf? xdv
k rl if; ewfrif; jA[mrif; wd\
Yk pnf;pdrcf sr;f om
wdkYrnfonf tvGefiefvSpGmaom ork'&ma&ESifh wlukef\/
wpfa,mufaomolonf ork'&ma& vQmt&om ayguf
av aeYSdorQ aomufav\? aomufavav iwfavav
tonfEv
S ;kH ylqm avavom jzpf\? 0rf;xJoYkd aomufrsKd orQaom
a&wdkYonf 0rf;xJwGifom cPcP ukefcef; uG,faysmufav\?
ork'&m 4-pif;a&onf ukefjcif;odkYom a&mufav&m\? tiwf
tqm onf;xefpGmESifhom xdkolaoqHk;av&m\/
twlawbkru okccsrf;omwdkYrSmvnf; MuyfMuyfcHpm;
avav? wPSmtiwf tmom"mwf yGm;avav iwfrGwfqm
avmifjcif; jyif;xefavavom jzpf\? cHpm;wGif; cHpm;wGif;
aysmufu,
G u
f ek cf ef; oGm;uke\
f ? tiwftmom[laom tyl"mwf
tavmif"mwf wif;vif;ESio
hf m aoqH;k Mu&uke\
f ? t&[wzv
kd f
csrf;omyif jzpfaomfvnf; cHpm;wGif;cHpm;wGif;rSm aysmufuG,f

tpodYk

edAme'DyeD

27

csKyfqHk; oGm;wufaom tedpw&m;jzpfacs topfopf xl


axmifjyKjyif cHpm;vdkaom qE tmom tyltqmonf Sdonf
omvQiw
f nf;/
tmomqE awmifhw wrf;,rf;jcif;rnfonf tukodkvf
t&mrSmyif jzpfap ukodkvft&mrSmyifjzpfap iwfrGwfqmavmif
jcif; 'kurIcsnf;omwnf;/
wpf e nf ; um; - vlYcsrf;om ewfcsrf;om jA[mcsrf;om
[laom avmuDcsr;f ompkonf tvGef yspcf RaJ om ysm;&nf wifvJ
&nfESifh wlay\? ykxkZOfjzpfaom vl ewf jA[mpkonf csdKaom
t&omudk cifw,
G af om yd;k y&Guw
f EYdk iS hf wluek \
f ? ysm;&nf wnfvJ
&nfudk awGYMuaom xdkydk; y&GufwdkYonf ysm;&nf wifvJ&nfrSm
epfvsuf toufqHk;HI;Muukef\/
twl terw*oo
H &m vl ewf jA[m ow0g taygif;
wdkYonf vlYpnf;pdrf ewfpnf;pdrf jA[mYpnf;pdrfrSm epfvsuf b0
tqufquf toufqHk;HI;Muukef\? tqm tiwf tmom"mwf
wif;vif;ESiYfom aoqkH;Mu&ukef\? tvHk;pHkaom awmifhwjcif;
cyfodrf;wdkYonf y&dedAmeftpHwGif t<uif;tusefrSd csKyfNidrf;Mu
avuke\
f ? t&[wr*foYkd tqdu
k w
f iG f wPSmyPd"w
d &m; t<uif;rJY
csKyfNidrf;onf? xdktcgrSp wPSmESifhpyfaom awbkruokc
awmifhwjcif; cyfodrf;wdkYonf csKyfNidrf;ukef\? y&dedAme pkwdodkY
tqdu
k w
f iG f qEyPd"w
d &m; t<uif;rJY csKyNf ird ;f onf? xdt
k cgrSp
tmomqE awmifw
h jcif;cyford ;f tukeNf ird ;f \? xdaYk Mumifh tocFw
r[medAmefBuD;udk ]]tyPd[dwedAmef}} qdk&ownf;/
um; tyPd[dwedAmefwnf;/

tpodYk

edAme'DyeD

28

oknwedAm ef tedrw
d e Ad m ef tyPd[w
d edAm ef [laom
trnf 3-yg; onfvnf; ]]tmum& aba'e}} wlaom ygXfEiS t
hf nD1/ yvdaAm" cyfodrf;rS uif;Nidrf;aom *kPf 1-yg;/
2/ o@mef edrw
d f t&dyf toGif cyford ;f rS uif;Si;f aom
*kPf 1-yg;/
3/ awmifhwjcif; cyfodrf;rS uif;Nidrf;jcif; *kPf 1-yg;/
*kPf 3yg;udk tpJjG yK edAm ef 3-yg;qdo
k nf? pifppftm;jzifh
rlum;tocFw r[medAmef wpfckwnf;udk 3-yg; jyK qdkjcif;onf
omwnf;/
xdk 3-yg;aom *kPfwdkYwGif tMuifolwdkYonf awbkru
"rwkdY\ tv,f aMumifhMupdkufzG,f cyfodrf;wdkYudk 'kurSef; odMu
ukef\? pufqkyfMuukef\/ xdkolwdkYtm; edAmef oknw*kPfonf
tvGefaumif;jrwfaom *kPfjzpf\? tb,fYaMumifhenf;[lrl edp
xm0& tNrw
J nfaom edAm efwpfco
k nfomvQif aMumifMh updu
k zf ,
G f
cyfodrf;wdkYrS uif;Nidrf;aom ]]okctppf}} jzpfayaomaMumifhwnf;/
tMuifolwdkYonf awbkru"r tv,f ab;trsdK;rsdK;
&eftrsdK;rsdK; tE&m,ftrsdK;rsdK; Z&m r&P 'ku trsdK;rsdK;wdkY\
wdk;a0SYwdkufcdkuf ESdyfpufnOf;yef;rIwdkYudk 'kurSef; odMuukef\?
pufqyk Mf uuke\
f ? xdo
k w
l t
Ykd m; edAm ef\ ]]tedrw
d } } *kPo
f nf tvGef
aumif;jrwfaom *kPjf zpf\? xdak b; taygif; wdo
Yk nf oPmefBu;D
i,ftxnf0wKSdaom ]]edrdw"r}} wdkYom xdcdkufEkdifMuukefonf
tZ#mumoaumif;uifonf wpfpw
kH pfcak omab; xdck u
kd jf cif; rS?d
rdk;BudK;avmifrD;ab;vnf; rxdEdkif? rD;ab; a&ab; avab;

tpodYk

edAme'DyeD

29

vufeuf ab; edrw


d f t&dyf toGif rxifaom ]]tedrw
d } } w&m;
jzpfay Z&mab; r&Pab;wdkYaomfrSvnf; rxdEkdif/
tMuifolwdkYonf awbkrtv,f ork'&m qm;iefa&
udkaomufaom a,musfm;uJhodkY umrudk awmifhwajrmfwrf;aom
umrwPSmb0udk awmifhwajrmfwrf;aom b0wPSm? tmom
wif;vif; qmavmifjcif; 'kuE iS hf w&HrpJbJ edAm ef\ ]]tyP[
d w
d
*kPf}}onf tvGefaumif;jrwfaom *kPfjzpf\/
qdkcJhNyD;aom wpfa,mufwpfa,mufaom yk*dKvf ow0g
cEm"rw\
Ykd tjzpfNird ;f rI [laom tocFwedAm ef\ jyqdck NhJ y;D aom
]]oknw*kPf tedrdw*kPf}} 2-yg;onf b0wPSmtm;BuD;aom
olwt
Ykd m; tcsn;f ES;D tbm0 wkp taexifwwf\? ]]tyP[
D w
d }}
*kPo
f nf umrwPSm tm;Bu;D aom olwt
Ykd m; tcsn;f ES;D tbm0
wkp taexifwwf\? *kPf 3-yg;udk ae&mwus rodMuukefaom
olwdkYonf jyqdkcJhNyD;aom tjzpfNidrf;rI? Zmwfodrf;rIrQudk tbm0
wkp tcsnf;ESD;rQ xifMuukef\/
wGifa&GUum;
oknw tedrdw ty[dw-edAmef3yg;udk
jyqdkaom 'kwd,tcef; NyD;\/

yxryk p m ajzqd k c suf
jyqdkcJhNyD;aom udavom"r cEm"rwdkY\ tjzpfNidrf;rI
Zmwfodrf;rI csKyfNidrf;rIudk edAmefqdkcJhaomf-

tpodYk
1/
2/
3/

edAme'DyeD

30

xdek Ad m efonf tb,fov


Ykd Qif y&rwtm;jzifh xifmS ;
Syd goenf;/
tb,fodkYvQif twkrSd jrifjrwfaom y&rokc jzpf
ygoenf;/
tb,fov
Ykd Qif *r&D oPSm okcrk paom teE*P
k f
ESifh jynfhpHkygoenf;/
tar;ykpm 3- csuf

tajzum;- xkdudavom"r cEm"rwdkYtm; tjzpfNidrf;rI


Zmwford ;f rI [l rScd jhJ im;tH?h xdu
k ad vom xdck Emonf terw*
oHo&mrSm &HcgrpJwYkd wpfjzpfwnf;om jzpfaeuke\
f ? xku
d ad vom xdck Emwdu
Yk kd tjzpfjird ;f jcif;iSm Zmwford ;f jcif;iSm tm;xkwMf u
ukeaf om bk&m;yg&rD yapuAk'y g&rD om0uyg&rDwo
Ykd nf tcsn;f
ESD;oufoufom jzpfukef&m\/
xdkodkYum;- r[kwf? rdrdwdkY aAm"dtm;avsmfpGm yg&rDw&m;udk
jznfh qnf;yl;Muukefaom avmif;tvsmwdkYonf rdrdwdkY aAm"dtm;
avsmpf mG yg&rDumv jynfph MkH uaomtcg udavom"r cE,"r
wd\
Yk tjzpfNird ;f jcif; Zmwford ;f jcif;odYk {uE qdu
k af &mufMuuke\
f ?
xdkudavom xdkcEmwdkY\ tjzpfNidrf;jcif; Zmwfodrf;jcif; trIrnf
onf {uefadS om trIr[kw?f vlw\
Ykd yg;pyfuom ajymqdMk uaom
ynwfrQom jzpfcJhtHh? udavomcsKyfNidrf;aom t[kwfbk&m;
t[kw&f [Em[l avmurSm rSad v&m? xdt
k jzpfNird ;f rI Zmwford ;f
rIonf {uE\
dS ? xdak Mumifh udavomukeNf y;D aom t[kwb
f &k m;
t[kwf&[EmwdkYonf SdMuukef\/

tpodYk

edAme'DyeD

31

avmu a&m*gjzpfrIvnf; {uESd\? a&m*gaysmufNidrf;rI


vnf; {uE\
dS ? aysmufNird ;f rI [lrScd t
hJ ?hH uyfa&mufaoma&m*g
onf aysmufNidrf;onf-[l rSd&m? a&m*guyfa&mufaom olwkdY
onf a&m*grS xonf[l rSdukef&m/
xdo
k u
Ykd m;- r[kw?f a&m*gaysmufNird ;f rIonfvnf; {uE\
dS ?
uya&mufaoma&m*grS xajrmuf vGwNf ird ;f aomolwv
Ykd nf; {uE
SMd uuke\
f ? xdak Mumifh avmu a&m*gaysmufNird ;f rIonf {uE\
dS
[k odtyfavownf;? twl udavomcsKyNf ird ;f rI cEmcsKyNf ird ;f rI
onfvnf; t[kwf {uef trSefpifppfSd\ [k rSwftyf\/
csKyNf ird ;f rIrmS rSb
d ;l rqdyk g? Sd ;kd rSeyf g\? Sad omfvnf; y&rwf
oabmtm;jzifh Sdonfr[kwf? b,f[mwpfckrS prf;wrf;SmazGr&
aom tbm0ynwf taetm;jzifo
h m Syd gonfqjkd im;tH?h tb,f
taeSdrS y&rwfSd? tb,faeSdaomf y&rwfSdr[kwf? ynwfSd
onfjzpfonf[k odpGrf;Edkif qdkoavm[k ar;vQif ynwfESifh
y&rwfcGJenf; edrdw y&rwfESifh tedrdwy&rwfcGJenf;wdkYudk jyqdk
&m\/
y&rwwdkYom &xdkufaom omoemhudpBuD; 4-yg;Sd\/
1/ y&dnmudp
2/ bm0emudp
3/ y[meudp
4/ opdu&PudpudpBuD; 4-yg;udk ynwfw&m;wdkY r&tyf/

tpodYk

edAme'DyeD

32

y&d n mud p/ / y&dnmudp qdkonfum; wpfckwpfaom


w&m;udk obm0tm;jzifh ydkif;jcm; odjcif; tedp 'ku tew
vuPmtm;jzifh ydik ;f jcm; odjcif;[laom ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd f odjcif;udp
2-yg;onf ]]y&dnmudp}} rnf\? xdky&dnmPfjzifh obm0wudk
t&trd zrf;,lco
hJ nf&adS omf tMuifw&m; obm0w trSe&f \?
xdw
k &m;onf y&rwfppf trSejf zpf\? tMuifw&m; obm0wr&?
xdkw&m;onf ynwfrnf\/
Oyrmum;
Oyrmum;---rsufvSnfhtwwfjzifh ajrpdkifcJudk a&TcJvkyf
jy&m ajrpdkifcJtaejrifvQif obm0w t[kwftrSef&\? a&TcJ
taejrifvQif trSefr&? ajrcJom trSefjzpf ajrudpom oHk;
&onf? a&Tudp oHk;r&? twl yk*dKvf&Sd\? ow0g&Sd\?
a,mufsm;&Sd\? rdef;r&Sd\[k xifjriftyfaom ynwfrnfonf
y&dnmPfESifh Budwfe,f &SmcJhvQif yk*dKvf r&Sd? ow0g r&Sd?
a,mufsm; rdef;r r&Sd [kjzpfav\? xdkyk*dKvf ow0g a,mufsm;
rdef;r oEmefwdkY cufrmaom tjcif;t&monf&Sd\? zGJUpnf;aom
tjcif;t&m onf&Sd\? ylaomtjcif;t&m at;aom tjcif;t&m
onf&Sd\[k y&dnmPfjzifhIcJhonf&Sdaomf y&dnmPftjrif
oefavav cufrmjcif; zGJUpnf;jcif;paomoabmw&m; xif&Sm;
ay:&Sad vavjzpf\/ cufrmjcif; zGUJ pnf;jcif; paom oabmw&m;
xif&Sm;ay:&Sdavav wd yk&do? rdef;r a,mufsm;r&SdaMumif;
xif&Sm;avavjzpf\/
um;-y&dnmudpcs y&rwf ynwf 2-yg;cGJjcrf;yHkwnf;/

tpodYk

edAme'DyeD

33

bm0emudp/
/ bm0emudp qdkonfum; tqifhqifh
tm;cGeAf v wd;k wuf xufjruf Bu;D yGm;atmif yGm;rsm;rIaywnf;?
{u*wmorm"d w&m;udktqifhqifh xufoefBuD;yGm;atmif yGm;
rsm;ygvQif tbdnm 6-yg;wdkifatmif BuD;yGm;\? ynmw&m;udk
tqifhqifh xufoefBuD;yGm;atmif t&[w r*fPfwdkifatmif
Bu;D yGm;\/
y&dnmPfEiS hf &SmMu
H rS r&aom ynwfw&m;onf tqifh
qifh tm;cGeAf v wd;k yGm;atmif wefc;kd 'd xufoefatmif tb,f
rSm yGm;rsm;jcif;iSm &tyfygtHhenf;? oufoufaom aumif;
uifynwfukd t&nf ta&mif wifjcif;iSm jrjrxufatmif aoG;jcif;
iSm wefc;kd 'yd g'fBu;D rm;atmif yGm;rsm;jcif;iSm r&tyfouJo
h w
Ykd nf;/
um;-bm0emudpcs y&rwfynwf 2-yg;cGJjcrf;yHkwnf;/
y[meud p/ / y[meudp qdkonfum; - raumif;aom
tnpfw&m;udk y,f&Sm; jzwfawmufrIaywnf;? pdwfoEmmef0,f
vGepf mG jzpfymG ;aom avmba'go arm[- w&m;wdo
Yk nf ow0gudk
tyg,fi&J csukef\? xdkw&m;wdkYudk w'*Ftm;jzifh y,f&Sm;vQif
vlUcsrf;om ewfcsrf;omudk &\? 0duretm;jzifh y,f&Sm;vQif ly
tl y jA[ m csrf ; omud k &\? ork a p ' tm;jzif h y,f & S m ;vQif
avmukw&m r*fcsrf;om edAmefcsrf;omudk &\/
y&dnmESi&hf mS Bu
H rS r&aumif;aom ynwfw&m;rSm tb,f
ynwf vGepf mG yGm; tyg,f 4-yg;odYk usa&mufonf? tb,fynwf
udk y,f&Sm; ewf&GmedAmefudk &onf[k r&Sd? yk*dKvf ow0g rdef;r
a,mufsm;[kxif rSwfaomynwfw&m;onf {uef&Sdaom w&m;

tpodYk

edAme'DyeD

34

r[kw
f ry,f&mS ;aomfvnf; tyg,foYkd rcsEikd ?f vl[al om ynwf
udk y,f&mS ; ewf[al om ynwf jA[m [laomynwfukd xifrw
S f
aomfvnf; ewf jA[m jzpfroGm;/
um;-y[meudpcs y&rwfynwf 2-yg; cGJjcrf;yHkwnf;/
opu
d &Pudp/ / opu
d &Pudp qdo
k nfum; ud,
k af wGU
Pfjrif 2-yg;udk qdkuwnf;/
uma,e trwH "mwHk zko,dwGm edly"/
wd0kwfygVdawmf

edly"=Oy"d 4-yg;rS uif;vGwfaom? trwH"mwHk=tNrdKuf


edAmef"mwfudk? uma,e=udk,fjzifh? zkowd=qdkufawGU/
y[d w aw m ormaem uma,e ap0 y&rH op H
opdua&mwd? ynm[ p wH y#d0dZ ywd/
rZdryPmo puFDokwf/

y[dwawm=pGefYvTwftyfaom udk,fpdwf&Sdonf? ormaem=


jzpfonf&Sdaomf? uma,eap0=cEmyu um,jzifhvnf;? 0g=
emrum,jzifv
h nf;? y&rHop=H tjrwfq;kH jzpfaom eda&m"opmud?k
opdua&mwd=rsufarSmufjyK&\? ynm,p=r*fPf zdkvfPf
ypa0uemPfjzifv
h nf;? wH=xdek ad &m"opmud?k y#d0Zd =xd;k xGi;f ?
ywd=jrif&\/
ygVdawmfwu
Ykd kd axmuf ud,
k af wGU[laom opu
d &Pudk
od&rnf? tNrdKufedAmefudk tb,fodkY udk,fjzifh awGUavoenf;
[lrlum; OD;acgif; avmifrD;us awmufavmif xdkavmifrD;
Nird ;f &m avmifr;D avmifro
I nfvnf; ud,
k t
f *Fgjzpf ud,
k af wGU

tpodYk

edAme'DyeD

35

yifjzpf\? rD;Nidrf;rIonfvnf; udk,ft*Fgjzpf udk,fawGUyifjzpf\?


udk,ft*Fg BuD;pGmaom jrm;BuD; ajimifhBuD; uRwfrIjrm;em ajimifh
emNird ;f rIonfvnf; ud,
k t
f *FgrSmjzpf ud,
k af wGUyifjzpf\? ud,
k rf mS
ausmufema&m*g jzpf aysmufNidrf;&m ausmufema&m*g ay:
aygufro
I nfvnf;ud,
k f ud,
k af wGUyifjzpf\? xdak usmufem a&m*g\
aysmufNidrf;rIonfvnf; udk,fawGUyifjzpf\? 0rf;wGif; &ifwGif;rSm
avema&m*ga&muf aysmufNidrf;&m avema&m*ga&mufrI
aysmufNidrf;rI 2-yg;onf udk,fawGUcsnf;wnf;/
tem*wfrIrsdK;vnf; wpfa,mufaomolonf wpfckaom
tjypf 'PfaMumifh ,ckaeYrS 10-&uf wdkifvQif BudK;'Pfay;ap[k
trdefYusav\? BudK;'PfrIBuD; a&mufav\? igonf 10-&ufwdkif
vQif ao&awmhrnf[k tvGefylyefjcif; jzpfav\/ 5-&ufajrmuf
wGif vGwfjidrf;ap[laom trefYudk &jyefav\/ MudK;'PfrS vGwf
tvGecf sr;f ajrUjcif; jzpf&av\? MuKd ;'Pfonf rdru
d ,
kd f qdu
k w
f u
kd f
aom ab;MuD;aywnf;? MudK;'PfaMumifY ylyef&rI MudK;'Pfjidrf;
at;csrf&rIwdkYonf rdrdpdwfxJrSm xif&Sm;pGm awGY&aom udk,fawGY
trIwdkYcsnf;aywnf;/
a&SUodkY a&mufvwHUaomtaeESifY ylyefjcif;jzpf&aom
tem*wf ab;wdkY\ aysmufjidrf;rI jidef;ayjyD[k at;csrf;rI tvHk;pHk
wdkYrSm enf; csnf;odav/
um; avmu&dSMuaom ab;wdkY\ jzpfrI jidrf;rI
udk,fawGYpkwnf;/

tpodYk

edAme'DyeD

36

twl oum,'d|donf ESvHk;om; pl;jrKyf aeaom


ajimifYMuD; wpfpif;aywnf;? 0dpdudpmonf ESvHk;om; pl;jrKyf
ajimifYMuD; wpfpif;aywnf;? 1500-udavomwdkYonf ESvHk;om;
pl;jrKy
f aeukeaf om ajiifMY u;D aygif; 1500-wdw
Yk nf;? cyford ;f aom
ow0gwdkYtm; jzpfav&m&m ESvHk;wGif;rSm tpOfyg aeukefaom
i&JrsKd ;apYwaYkd ywnf;? i&Jt;kd wdaYk ywnf;? i&Jr;D wdaYk ywnf;? xdk 1500udavomwdrYk S uRwv
f w
G Mf uukeaf om olwo
Ykd nf b0rsm;pGm yg&rD
w&m;wdYk jznfu
h siMYf u&uke\
f ? tqH;k b0vnf; oDv0do'k w
d &m;
wdkYudk jznfhusifY Mu&ukef\/
aomwmywdr*fodkY qdkufa&mufaomtcg tvGefylavmif
Muyfwnf;vSpGmaom oum,'d|d 0dpdudpm[laom oHajimifYMuD;
2-pif;wdo
Yk nf ESv;kH tdrw
f iG ;f rS uRwv
f w
G Mf uavuke\
f / 'd|d 0dpu
d pd m
wnf;[laom i&JrsKd ;apYMu;D ESpyf g;wdo
Yk nf/ i&Jt;kd Mu;D 2-vH;k wdo
Yk nf
i&Jr;D Mu;D 2-yg;wdo
Yk nf ESv;kH tdrw
f iG ;f rS uG,af ysmuf csKyjf ird ;f Muav
uke\
f ? b0tqufqufwYkd jyKcaYJ om tyg,fy#doaEukd jzpfapEdik f
aom tuka#ruaom 'kpdkufuHwdkYonf tukefuG,faysmuf
csKyfjidrf;Muavukef\/ jzpfav&mb0wdkY aMumifYMuzG,fwpfck
jzpfaom tyg,f'kuonf tjyD;uif;vGwfav\? oHajimifYMuD; 2pif; uRwrf o
I nfvnf; xdyk *k Kd v\
f ESv;kH tdrw
f iG ;f rSm uRwrf jI zpfay
udk,fwGif;rSm awGY&aom udk,fawGYaywnf;/
xdo
k Ykd awGaY om ud,
k af wGrY u
I kd ]]um,opu
d &P}} qdo
k wnf;?
]]uma,e trwH "mwHk zko,dwGm edly"}} [laom ygVdawmf
twdkif; udk,fawGY[l qdkayonf? xdkyk*dKvfonf igYtm;ajimifYMuD;

tpodYk

edAme'DyeD

37

2-pif; uRwfayjyD[k Ijrifaomtcg PfawGYjzpfMujyef\/


udk,fawGY PfawGY 2-yg;
txufOyrm jrm;Mu;D ajimifMY u;D pl;aomolrmS xdjk rm;ajimifY
wd\
Yk pl;rI emusirf w
I o
Ykd nfvnf; ud,
k t
f *fgrSm awG&Y aom ud,
k af wGY
yif jzpfuek \
f / xdjk rm;xdak jimifw
Y \
Ykd uRwrf I temtusiaf ysmufjird ;f
rIwo
Ykd nfvnf; ud,
k t
f *fgrSmawG&Y aom ud,
k af wGyY ifjzpfuek \
f ?
Oyrm ig\ ud,
k t
f *fgrSm pl;aom jrm ;Mu;D ajimifMY u;D uRwaf vjy?D
ig\ud,
k t
f *FgrSm jrm ;em ajimifeY m aysmufjird ;f ayjy-D [k &Ijrifaom
tcg pdwfawGY PfawGY jzpfjyefouJYodkY rSwfav/
ESvHk;wGif;rSm tpOfygaeaom i&JrsdK;apYwdkY\ ysufqHk;rI?
i&Jtdk;MuD;wdkY\ aysmufuG,frI? i&JrD;MuD;wdkY\ aojidrf;rI? tyg,f
ypfcsEkdifukefaom 'kpdkufuHwdkY\ csKyfjidrf;rI aemifjzpfvwHUaom
tyg,fb0wd\
Yk csKyjf ird ;f rIwo
Ykd nfvnf; xdo
k um,'d|d 0dpu
d pd m tcsKyfwGif wpfcsufwnf;jyD;Muavukef\/
txufujyqdkcJhaom OyrmpkESifYwdkufodav
aemiftyg,fi&J jzpfay: vwUH aom cEmtqufqufw\
Ykd
csKyjf ird ;f rIuv
kd nf; aomwmywrd *f tqdu
k rf mS tjy;D tydik f &av\?
a&mufav\? ightm;tyg,fcEmpk tukecf sKyNf ird ;f ayNy?D tyg,fab;rS
vGwf Nidrf;ayNyD[k tNyD;pdwfcs&av\? yDwd aomreteyuef;
jzpf&av\? aemiftyg,fi&J jzpfay:vwHU[laom toHudk em;
a,mif yg,fcEmwd\
Yk csKyNf ird ;f rIuv
kd nf; aemifaomtcgrS &vwUH
a&mufvwHU[k txifuyfaewwf\/

tpodYk

edAme'DyeD

38

aomwmywrd *fcP xd'k |d d 0dpu


d pd m - ponfw\
Ykd csKyNf ird ;f rI
onf ]]tocFwr[medAmefBuD;}}yif wnf;? xdkyk*dKvf\oEmef
tcsKUd aom udavom tcsKUd aomcEm t<uif;tuse&f aSd o;onfukd
taMumif; jyK xdt
k ocFwr[medAm efBu;D udk ]]oOyg'daooedAm ef}}
[kac:qdk&avownf;/
aomwmywrd *fcP xd'k |d d 0dpu
d pd m -ponfw\
Ykd csKyNf ird ;f rI
onf tpOfxm0& tNrJwnfaom trIaywnf;? tEkyg'daoo
edAm efEiS hf wpfjyifwnf; wpfqufwnf; wpfcw
k nf;aywnf;? jrm;Bu;D
ajimifh BuD;wdkY\ uRwfrI jrm;em ajimifhemwdkY\ aysmufNidrf;rIonf
ud,
k w
f iG ;f rSm awGU& um,opu
d &P jzpf&ouJo
h Ykd ynwfw&m;
wdrYk S ud,
k w
f iG ;f rSm awGU&aom ]]um,opu
d &Pynwf}} [l wpfpHk
wpfcrk Qr&d/S
y&rwtm;jzifh wdbm0&dSaomoludk a,musfm;- [laom
orKwd ynwfpGJrSwfwifpm; a,mufsm; jzpfvmonf[l r&dS?
yk&o
d bm0&dS aeaomolukd rde;f r[laom orKwyd nwf pGrJ w
S w
f ifpm;
rdef;rjzpfvmonf[l r&dS? a&S;ukodkvfuHenf; qif;&J'kudw
jzpfaeaomoludk armifcsrf;om armif<u,f0 armifokc armif
olaX;[laom orKwd ynwfprJG w
S w
f ifpm; vlcsr;f omjzpfvmonf?
vl<u,f0jzpfvmonf [l r&d?S tema&m*gESyd pf uf aeaomolukd
]]armifrmuse;f }} [laom ynwfprJG w
S af c:a0: tema&m*g uif;
&Si;f onf [l r&d?S odv
Yk Qif ynwfw&m;rnfonf ud,
k o
f EmefrmS
ud k , f a wG U 'd | awG U MuH K &aom ]]um,op d u &P}} {uE & d S \ ?
tNrKd uef Ad m efBu;D udk rqdx
k m;bdO;D ? avmu wpfpw
Hk pfa,mufaom

tpodYk

edAme'DyeD

39

olrSm tzsm;a&m*g uyfa&muf wpfudk,fvkH; yGyfyGufql ylavmif


vS &yfwnfr& vl;vJaeav&m tzsm;a&m*gudk Ekid ef if;vSaom
0dZmr, "mwfaq;udk aomufrsKd& cPcsif; aysmufNidrf; av&m
xdt
k zsm;a&m*g\ aysmufNird ;f at;csr;f rIonf xdo
k rl mS ud,
k af wGU'd|
{uEjzpf\? csrf;omayNyD? Nidrf;ayNyD? at;ayNyD [kajym rqkH;Edkif?
0rf; ajrmuf0rf;om rqkH;Edkif&dS\/
1/ acgif;cJem acgif;udkufemwdkY\ acgif;rSmjzpfyGm;rI?
acgif;rSm aysmufNidrf;rI/
2/ rsupf ed mwd\
Yk rsupf rd mS jzpfymG ;rI? rsupf rd mS aysmufNird ;f rI/
3/ em;udu
k ef mwd\
Yk em;rSmjzpfymG ;rI? em;rSm aysmufNird ;f rI/
4/ ESmacgif;emwdkY\ ESmacgif;rSm jzpfyGm;rI? ESmacgif;rSm
aysmufNidrf;rI/
5/ cHwiG ;f em oGm;em vQmemwd\
Yk cHwiG ;f oGm; vQmwdrYk mS
jzpfyGm;rI? cHwGif; oGm; vQmwdkYrS aysmufNidrf;rI/
6/ tqkwrf mS jzpfaom temwd\
Yk tqkwrf mS aysmufNird ;f
rI/
7/ tonf;rSm jzpfaom temwdkY\ tonf;rSm aysmuf
Nird ;f rI/
odkY tp&dSonfjzifh xdkxdk udk,fwGif;t*FgrSm jzpfyGm;ukef
xdkdxdk udk,fwGif;t*FgrSm aysmufNidrf;rIwkdYonf xdkolrSm udk,fawGU
'd|{uEjzpf\? csrf;omayNyD? Nidrf;ayNyD? at;ayNyD[k ajymrqkH;Edkif?
0rf;ajrmuf0rf;om rqkH;Edkif&dSMu&ukef\/

tpodYk

edAme'DyeD

40

um; - lyum, jzpfaom tema&m*gwd\


Yk lyum,
aysmufNidrf;rIudk lyum,wnf;[laom udk,fjzifh udk,fawGU'd|
jzpfMuykw
H nf;/
tvGefcspfcifvSpGmaom om; r,m;wdkY\ aoqkH;rIaMumifh
tjyif; txefylyef yifyef;aeaomolwdkYtm; ynm&dSwkdY\ w&m;
pum;udk Mum;em&cPcsif; at;Nidrf;Mu&m pdwfoEmef[k
qdktyfaom emrum, jzpfyGm;aom aomu 'kuemwdkY\ emr
um, ajyaysmufat;Nird ;f rIukd emrum,wnf;[laom ud,
k af wGU
'd|jzpfMu&ukef\/
|0wK yd,0wKw\
Ykd aysmufysuf qk;H yg;rIaMumifh cyford ;f
aom pdwf\ ylyeffyifyeff;rI cPcsif; at;Nidrf;&m [lorQwdkYrSm
enf;wlodav/
rif;ab;oifh ,aeYrS aemuf 3-&ufajrmuf toufcEm
tqk;H pD&ifap[k rif;rdet
Yf mPmusNy;D aomoltm; toufcEmudk
acRwwfaom vufeuf'Pfcsufudk 3-&ufajrmufaomaeYrSm
lyum, qdu
k af &muf vwUH ? lyum,jzifu
h ,
kd af wGU'd|jzpf&vwUH ?
igonf ao&awmhrnf[k pdwEf v
S ;Hk ylaqG;rIrmS rlum; trdeYf tmPm
pum;udk Mum;&onfESifh wpfNydKifeuf pdwfoEmef[laom emr
um, qdkufa&mufav\? emrum,jzifh udk,fawGU'd| jzpf&
av\/
xdkolonf tvGefylaqG; aepOf u,fq,fol&dS 'kwd,
aeYrmS vGwNf ird ;f ap [laom trdeu
Yf &kd av\? wwd,aeYoq
Ykd u
kd v
f Qif
lyum, qdkufa&mufvwHUaom aoab;onf vGwfNidrf;ap

tpodYk

edAme'DyeD

41

[laom trdefYxkwfjyefonfESifh wpfNydKifeuf lyum, vGwfNidrf;


av\? pdwfESvkH; qdkufwdkuf aeaomylaqG;rI-onfum; vGwf
Nidrf;ap[laom trdefYudk rdrdem; Mum;aomtcgrSemrum,
vGwNf ird ;f av\/ pdwEf v
S ;Hk \ at;Nird ;f rIonf pdwEf v
S ;Hk wGif txif
t&Sm; udk,fawGU'd| jzpf&av\/
lyum, qdkufawGUaom vGwfNidrf;rIwpfyg; emrum,
qdu
k f awGUaom vGwNf ird ;f rIwpfyg; odv
Yk Qif &dMS uaom w'*FNird ;f rI
pkrSmyif ]]um,opdu&P}} {uE&dSao;\/
terw* o H o &m tZw o E m ef jzpf vmcJ h a om
oum,'d|d 0dpu
d pd m -tp&daS om tyltavmif w&m;wd\
Yk t<uif;rJh
uG,faysmuf csKyfNidrf;jcif;[laom tNrdKufedAmefBuD;rSmrlum;
tb,frSm ]]um,opd u&P}} {uE r&dSbJ aeygtHhenf;? &dSonf
rSe\
f ? aomwmyefy*k Kd vt
f m; ig\pdwo
f EmefrmS tpOfygaeaom
'd|d 0dpdudpmonf ,ckaysmufNidrf;ayNyD? csKyfNidrf;ayNyD? uRwfvGwf
ayNyD? ig\udk,frSm tpOfygaeaom tukov uryxw&m;
wkdYonf ,ckaysmufNidrf;ayukefNyD? csKyfNidrf;ayukefNyD? uRwfvGwf
ayukefNyD? a&SUuqD;aeaom tyg,fab;wdkYonfvnf; ,ck
aysmufNidrf;ayukefNyD? csKyfNidrf;ayukefNyD? uRwfvGwfayukefNyD [k
toufxufqkH; 0rf;ajrmuf rqkH;Edkif&dSav\/
rQavmufum,opdu&P Popdu&P udp 2-yg;
wdjYk zifh ud,
k rf mS 'd|awGUMuKH &aom edAm efonf tb,frmS y&rwtm;
jzifh xif&Sm;&dSaom w&m;r[kwfbJ &dSacstHhenf;/

tpodYk

edAme'DyeD

42

wGifa&GUum; udavom"r cEm"rwdkY\tjzpfNidrf;rI


csKyfNidrf;rIudk edAmefqdkcJhaomf xkdedAmefonf tb,fodkYvQif y&rwf
tm;jzifh xif&Sm;&dSyg oenf;[laom/
yxrykpm ajzqdkcsufNyD;\

'kwd,ykpmajzqdkcsuf
tb,fov
Ykd Qif twkr&dS jrifjh rwfaom y&rokc jzpfygoenf;
[laom 'kwd,ykpmokconf1/ oEdokc
2/ a0',dokc[l avmu okc 2- rsKd; xif&Sm;&SdMuonf/
oEdokc/
/ oEdokc qdkonfum; jzpfyGm;ESdyfpuf
aeaom ted|"r 0dyw"d rw\
Ykd aysmufNird ;f rI vGwNf ird ;f rI [laom
oEd okcrsKd;/
rMumrD {uE awGUMuKH &awmhrnf[k ESv;Hk ylaqG; ae&aom
ted|"r 0dywd"rwdkY\ aysmufNidrf; rI vGwfNidrf;rI[laom oEd
okcwpfrsK;d /
awGUcsdrfhrnfvm;? awGUxm;vQif NyD;ygNyD? cufygNyD [kMuH
ylaqG; &aom ted|"r 0dywd"rwkdY\ aysmufNidrf;rI vGwfNidrf;rI
[laom oEdokcwpfrsKd;/
3-rsKd;aom okcwkdYonfcHpm; pHpm;&m wpfpkHwpfckaom
0wKudk& cHpm; pHpm;&aom okcrsKd;r[kwfukef? pifppfaomfum;

tpodYk

edAme'DyeD

43

qdkufwdkufaeaom ted|"r 0dywd"rwdkYrS vGwfNidrf;aom oEd


okcrsK;d wdo
Yk mwnf;? oEo
d ck rsK;d wkrYd mS wpfpw
Hk pfcak om 0wKwu
Ykd kd
r&onfjh yif rdrw
d u
Ykd yif qdu
k af &mufaom Oyg'fab;&ef tm;avsmpf mG
a&T aiG tojym Opmypnf; tukefcH vGwfNidrf;rIudk &atmif
tm;xkwMf u&uke\
f /
wpfrl;wef tukefcHrS &aom vGwfNidrf;rI/
wpfrwfwef tukefcHrS &aom vGwfNidrf;rI/
ig;rl;wef wpfusyfwef tukefcHrS &aom vGwfNidrf;rI/
wpfq,fwef tukefcHrS &aom vGwfNidrf;rI/
ESpfq,fwef okH;q,fwef av;q,fwef ig;q,fwef
wpf&mwef ESpf&mwef okH;&mwef av;&mwef ig;&mwef
wpfaxmifwef tukefcHrS &aom vGwfNidrf;rI/
ESpaf xmifwef ok;H axmifwef av;axmifwef ig;axmifwef
wpfaomif;wef wpfodef;wef wpffoef;wef tukefcHrS &aom
vGwNf ird ;f rI/
rdrdydkifxdkufaom ouf&dS oufrJhudk tukefpGefYrS &aom
vGwNf ird ;f rI/
NrdKU&Gm wdkif;jynfudk pGefYrS &aom vGwfNidrf;rI/
tyg,fab; qdu
k af &mufonfjzpf rdrt
d oufupkd eG rYf S &aom
vGwNf ird ;f rI/
odv
Yk Qif qdu
k af &mufaom ab;Oy'ftm;avsmpf mG rdrv
d uf&Sd
pnf;pdrfwdkYudk pGefYvTwfrS tukefcH&aom okcrsKd;onf oEdokcrsKd;
rnf\/

tpodYk

edAme'DyeD

44

ZD0u 0wK omauwNrdKUae olaX;uawmfonf OD;,Of;


acgif;cJem ESp&f n
S v
f rsm; pGu
J yfav&m ZD0u q&mtm; 4-ode;f aom
tojymay; vGwfNidrf;rIudk &av\/
&mZN*dK[f olaX;onf OD;,Of;acgif;cJem vGwfNidrf;rIwpfckudk
&ygrnfh twGuEf iS o
hf uf&Sd oufrhJ tukeaf y;ygrnf [kq&kd av\/
wpfyg;aom rif;onf wpfa,mufaom rif;\ xD;eef;udk
vk,ufaomtcg xD;eef; wdik ;f jynfEiS w
hf uG rif;\pnf;pdru
f kd tukef
ay;rS toufab; vGwfNidrf;rIwpfckudk &av\/
odkYvQif wpfpkHwpfckaom 0wKudkr&rl rdrdvuf&dS 0wK
wkdYudkyif ay;pGefY,l&aom ted|ab; 0dywdab;wdkY\ vGwfNidrf;
csrf;omrIonf oEdokcrsKd;rnf\/
a0',dwokc/ / rdrd &&dSaom vlYpnf;pdrf ewfpnf;pdrf
wdkYudk cHpm;rI pHpm;rIonf a0',dwokcrsKd; rnf\? odkYvQif
okconf oEo
d ck a0',dock [l avmu okcrsK;d 2-yg; xif&mS ;
&dSMuavownf;/
xdkokcrsKd; 2-yg;wdkYwGif oEdokcrsKd;onfom tBuD;tuJ
txGwftjrwfjzpfay\? a0',dwokcrsKd;onfum; t,kwftnHh
om jzpf\/
jyqdkcJhNyD;aom ZD0u0wK tuka#rsm;pGm csrf;omaom
a0',dw okcudkpGefY OD;,Of;acgif;cJem aysmufNidrf;jcif;[laom
oEdokc wpfckudk ,l&\/
wkdif;jynfxD;eef;ESifhwuG tvkH;pkHaom rif;\pnf;pdrf [kqdk
tyfaom a0',dwokcudkpGefY toufab;\ vGwfNidrf;jcif;

tpodYk

edAme'DyeD

45

[laom oEdokcwpfckudk ,l&\/


tZswa b;&ef A[d'a b;&efwjYkd zifh ylyefyifyef; oEo
d ck udk
r&aomoltm;rdrd vuf&jdS zpfaom pMumrEmwf rif;pnf;pdraf omfrS
vnf; tusdK;r&Sd? tcsnf;ESD;omjzpf\/ odkYaom ,kwdaMumifh
a0',dw okcrsdK;wdkYxuf oEdokcrsdK;wdkYomvQif omvGefjrifhjrwf
aMumif;udk od&m\/
xdkoEdokcrsdK;onf avmu xdkxdk'ku"rwdkYESifh awGUMuHK
&aom olwdkY\udk;uG,f&mjzpf\/ a&SUodkY awGUMuHK&vwHUonfudk
ajrmfjrif pdk;&drfwwfaomolwdkY\udk;uG,f&mjzpf\? tema&m*g
ESyd pf ufaom olwt
Ykd m; xdt
k ema&m*g\ csKyNf ird ;f rI[al om "r"mwf
wpfckonfom udk;uG,f&m tppfjzpf\/ tema&m*g\ csKyfNidrf;rI
[laom "r"mwfwpfckonfom tema&m*gudkEdkifaom "mwf&Sd\?
xdk "mwfrw
S pfyg; tema&m*gudk Edik af om "mwf[
l wpfpw
kH pfcrk Q
r&Sd? xdk"mwfudk&jcif;iSm aq;0g;"mwfpmudk rSD0J&onf? aq;0g;
"mwfpmonf tema&m*gudk Edkif&if; "mwfppfr[kwf/
enf;twdkif; cyfodrf;aom 'kursdK;wdkYrSmvnf; csKyfNidrf;rI
[laom i,fEdkif"mwf toD;oD;&SdMuonfudk odav/
tMuifow0gwdkYtm; rdrdwdkY\ pdwfoEmefrSm oum,'d|d
0dpdudpm w&m;yg&Sdae\? xdkow0gwdkYtm; i&JMuD; 8-xyfodkY
usa&mufrI wef;vef; &Sad e\? b0*fbkH jzpfaomfvnf; xdt
k rIwef;
vef;yifwnf;? xdt
Yk wl O'i&J 128-xyfoYkd usa&mufrI wef;vef;
&Sdae\? cyfodrf;aom NydwmrsdK; cyfodrf;aom tok&um,frsdK;
cyfodrf;aom wd&pmefrsdK;odkY usa&mufrI wef;vef;&Sdae\/

tpodYk

edAme'DyeD

46

xdktwl cyfodrf;aom temqdk; a&m*gqdk;wdkYESifh awGUMuHK&ef


trI wef;vef; &Sdae\? cyfodrf;aom vufeufrsdK; cyfodrf;aom
rD;ab;rsdK; cyfodrf;aom a&ab;rsdK; cyfodrf;aom rif;ab;rsdK;
cyfodrf;aom"m;jy cdk;ol&efolab;rsdK;wdkYESifh awGUBuHK&ef trIwef;
vef;&Sdae\/
xdktwl oum,'d|d 0dpdudpm &Sdaeaom olwdkYtm; b0*f
bHkrSm jzpfyifaeaomfvnf; rkqdk;jzpf&ef trIwef;vef;ESifhom
ae&\? wHigjzpf&eftrIwef;vef;ESifhom ae&\? olcdk;jzpf&ef
"m;jyjzpf&ef trdowf a,mufsm;jzpf&ef tbowf a,mufsm;jzpf&ef
&[Emowfa,mufsm;jzpf&ef bk&m;udk aoG;pdr;f wnfatmif jyK&ef
oHCmudk toif;cGJ&ef trIwef;vef;ESifhom b0*fbHk jzpfae&\/
xdkYtwl 62-yg;aom rdpm'd|dq&mBuD;jzpf&ef urmysufrS
t0Dpid &Ju rvGw&f aom ed,wrdpm 'd|d q&mMu;D jzpf&ef trIwef;
vef;ESifhomb0*fbHkrSm jzpfae&\? vlUbHk ewfbHk atmufatmuf
aom jA[mhbHkwdkYrSm qdkzG,f&mr&SdNyD/
a&SUodkYudk,fawGUBuHK&ef usa&muf&ef qdkcJhNyD;aom trIwef;
vef; aygif;udk,fwGif;rSm teEESifh cHpm; cHpm;&aom vlUcsrf;om
ewfcsr;f omjA[mh csr;f ompkonf xdw
k ef;vef;rIw\
Ykd toif;tyif;
pkomwnf;? aomwmywrd *fu&kd aomtcgrS xdw
k ef;vef;rI tvH;k pHk
wdkYonf tukefuRwfvGwf csKyfNidrf;avukef\/
xdkYaMumifhyxAsm {u&aZe? ou *raee 0g/
oAavmum"dyape? aomwmywdzvH0&H/

tpodYk

edAme'DyeD

47

[l "ry a[mawmfrlav\/
yxAsm=av;uRef;wpfcGif ajrtjyif? {u&aZe 0g=wpf
a,mufwnf;aom pMumrif;\ pnf;pdrx
f ufvnf;aumif;? o*=
ewfjynf 6-xyfokdY? *raee 0g=a&muf cHpH&aom ewfpnf;pdrf
xufvnf;aumif;? oAavmum"dyape 0g=tvHk;pkHaom avmu
wdkY\ tMuD;tuJjzpfaom jA[mrif;BuD;\ pnf;pdrfxufvnf;
aumif;? aomwmywdzvH=aomwmywdzdkvfonf? 0&H=omvGef
xGwjf rwf\/
aomwmywdr*f aomwmywdzdkvfudk &aomtcg xdkjyqdkcJh
NyD;aom trIwef;vef;pkwdkY\ tukeftpif vGwfNidrf;jcif;[laom
]]oEo
d ck tocFw "mwfBu;D }} ud&k av\/ xdaYk Mumifh aomwmywd
zdv
k u
f kd pMumrif;pnf; pdrf ewfrif;pnf;pdrf jA[mrif;pnf;pdrw
f x
Ykd uf
jrwfonf[k a[mawmfrlayownf;? rsm;pGmaom temBuD;
a&m*gBu;D wd\
Yk csKyNf ird ;f rI[al om oEo
d ck udk ay;ayEdik af omaMumifh
aq;udk txGuftjrwf csD;tyfouJhodkYrSwf/
qdt
k yfcNhJ y;D aom trIwef;vef;ESichf pH m; pHpm;&aom pMumrif;
ewfrif; jA[mrif;wdkY\ tjzpfxuf aomwmyeftjzpfudk&aom
]]okyA 'k } } trnf&aom vlEBl u;D \tjzpfonf tqrsm;pGm omvGef
jrifhjrwfav\/
wGifa&GUum;-udavom"r cEm"rwdkY\tjzpfNidrf;rI
Nidrf;rIudk edAmefqdkcJhaomf xdkedAmefonf tb,fodkYvQif vlcsrf;om
ewfcsr;f om jA[mch sr;f omwdx
Yk uftqrsm;pGm omvGejf rifjh rwfaom
]]y&rokc}} jzpfEdkifygtHhenf;[laom 'kwd,ykpm ajzqdkcsufNyD;\/

tpodYk

edAme'DyeD

48

wwd,ykpm ajzqdkcsuf
udavom"r cEm"rwdkY\ tjzpfNidrf;rI Zmwfodrf;rI
csKyfNidrf;rIudk edAmefqdkcJhaomf xdkedAmefonf tb,fodkYvQif *rD&
'k'ooPS okckrpaom teE*kPfESifh jynfhpHkygoenf;[laom
wwd,ykpm edAm efoYkd rqdu
k b
f J oHo&m woGm;wnf;oGm; aecJah omf
oHo&m b0'kue,fBuD;onf tb,frQavmuf BuD;us,f &Snf
vsm;vdrfhrnf[k terw*BuD;us,f&Snfvsm;udk ajrmfav/
xdt
k erw* Bu;D us,&f n
S v
f sm;aom oHo&mb0'ku0 #fBu;D \
csKyfNidrf;rIonf edAmefjzpfayaomaMumifh xdk'ku0#fBuD;us,forQ
&Snfvsm;orQonf edAmef\ twd*rD&*kPfaywnf;/
xdt
k erw* 'ku0 #fcif;Mu;D rSm 'kua ygif; tuyar,s teE
rsm;jym;rIonf edAefrSm oE*kPfaygif; teE yPDw*kPfaygif;
teE okc*kPfaygif; teE jzpfavownf;/
t0dZm arm[ [laom "mwfwpfc\
k raumif; qd;k &Gm;aom
tvm;onf tb,frQ MuD;us,f Snfvsm;oenf;-[k ajrmfrdvQif
xdt
k 0dZm arm[ [laom"mwfwpfc\
k csKyjf ird ;f rIrmS *kPu
f suo
f a&
teE SdaMumif;udk jrifvdrfhrnf? 1500-udavomwdkY\ toD;oD;
csKyfjidrf;rIwdkY enf; twdkif;odav/
ow0gwdkYtm; terw*oHo&mrSm rdrdwdkY\ udk,fcEm
twabm jzpfyu
kH ykd ifvQif trSet
f ueftm;jzifh odEidk &f ef jrifEikd &f ef
tvGefcufcJeufeJ\ b,fyHkjzpfonf[l trSeftuef rodEdkifMu?
xdu
k ,
kd cf Em twabm\ csKyjf ird ;f rI Zmwford ;f rIonfru
l m; odEikd &f ef

tpodYk

edAme'DyeD

49

ta&; tvGefa0;\? csKyfjidrf;rI Zmwfodrf;rI[laom "mwfwpfckSd


onf[l tdrfrufwGifrQ rjrifbl;Muav/
bk&m;w&m;awmfudk Mum;em xdk"mwfwpfck SdaMumif;udk
odMuolwrYkd mS vnf; xd"k mwfoYkd qdu
k af &mufatmif vkyMf u&H efta&;
tvGecf ufc\
J ? b0rsm;pGm urmrsm;pGm yg&rD"rwu
Ykd kd jznfu
h siEhf ikd rf S
qdkufa&muf&\/
rdrdwdkY\ udk,fcEm jzpfaeaom yx0D"mwf tmayg"mwf
tpSad om y&rwfMurf;Mu;D udyk if vuP &o ypKy|mef y'|mef
tm;jzifhvnf;aumif;? tedp 'ku tew vuPmtm;jzifhvnf;
aumif;? t[kwftrSef jrifEdkif&ef xifEdkif&efta&; tvGef cufcJ
eufeJao;\? rdrdwdkY\ udk,fcEmSd "mwfpkudk tewydkifydkif xifjrif
Edik rf S awGUjrif&aom edAm efonf twd*r&D twd''k o
om jzpfav
awmhownf;/
wGif wwd,ykpmajzqdkcsuf jyD;\/
wGifa&GUum; oN*K[fusrf;rSvmaom edAmef\tjym;ESifh
ykpm 3-yg;ukd
ajzqdkaom oacFyuPonf jyD;\/

tpodYk

edAme'DyeD

50

0dwm&u@
edAmeftjym; 7-yg;
,cktcg 0wm&u@jzpfaom 'kwd,u@udk jyqdktHh/
xdkxdk ygVdawmfwdkYedAKwm y&dedAKwm
edAKawm y&dedAKawm
edAKwd y&dedAKwd
edAm,D y&dedAm,D
edAmwd edAm,wdd
edAEd edAm,Edponfjzifh vmaom t&mwdkY xdkyk'fwdkY\ tEGwonf
Nidrf;jcif;[laom edAmefyifwnf;/ xdkYaMumifh xdkyk'fwdkYESifh vmaom
edAmef? t&yf&yfaom edAmefwdkYudk aygif;pk 0dwm&u@ jzpfaom
'kwd,u@ jyvwHU/
edAm efonf1/
2/
3/
4/
5/
6/

rdpm 'd|Ad m ef
orKwdedAmef
w'*FedAmef
0dureedAmef
orkap'edAmef
y#dy'dedAmef

tpodYk

edAme'DyeD

51

7/ ed&PedAmef
[l tusOf;tm;jzifh 7-yg; tjym;Sd\/ xdkwGif-rdpm'd|dedAmef/ / rdpm'd|d edAmefqdkonfum; omoem
awmfrS tyjzpfukefaom rdpm'dd|d t,lSdukefaom wdwdq&mwdkY
Muq
H pGv
J rf;tyfaom edAm efukd ]]rdpm 'd|ed Ad m ef}} qdo
k wnf;? xdrk pd m 'd|d
edAm efonf ]]y'|d ed Ad m e0g'g}} [laom ygVdawmfy'k w
f Ykd vnf;aumif;?
]]edAm eH edAm eawm omwd}} tpSad om rlvy&d,m,okwf yk'w
f Ykd
vnf;aumif; vmayonf/ / ygVdawmf 2-&yfwGif" bdua0 {uapm oraPm 0g jA[maPm 0g
{0H 0g'D a[mwd {0H 'd|d? , awm acg abm t,H
twm y[d umr*kaP[d orydawm or*blawm
y&d p ma&wd ? {w m 0wm acg abm t,H t w m
y&r'd|"redAmeH yawm a[mwDwd/
tpSdonfjzifh ygVdawmfwdkY wdwdq&mwdkY MuHq pGJvrf;tyf
aom 'd|"redAmef 5-yg; vmSdonf/
5-yg;qd k o nf 1/ tMuifolonf vlUjynfewfjynfwdkY
umr*kPf 5-yg;udk tvdkSdwdkif; cHpm;pHpm;&\? xdkol\ twonf
tvGefjrwfaom 'd|"redAmefodkY a&mufaom twrnf\? xdkYxuf
vGefjrwfaom 'd|"r edAmef[l rSd/ yxredAmef yxr0g'/
2/ tMuifolonf umrw&m;wdkY\ qdwfuif;&mjzpfaom
yxr psmefudk&\? yxrpsmefudk 0ifpm;ae\? yxrpsmefbHkodkY
a&muf\? xdkol\ twonf tvGefjrwfaom 'd|"redAmefodkY
a&mufaom twrnf\? xdkYxufjrwfaom edAmef[l rSd/

tpodYk

edAme'DyeD

52

3/ enf;twl 'kwd,psmefodkY a&mufonfudkom y&r'd|


"reAd m efoYkd a&mufonf[k ,lqaom 0g'/ wwd,edAm ef wwd,
0g'
4/ wwd,psmefodkY a&mufonfukdom y&r 'd|"r edAmefodkY
a&mufonf[k ,laom0g'/ pwkwedAmef pwkw0g'
5/ pwkw" reAd m efoYkd a&mufonf[k ,laom 0g'/ yredAm ef
yr0g'
um; rdpm'd|dedAmef 5-yg; rdpm0g' 5-yg;wnf;/
edAmeH edAeawm omemwd? edAmeH edAmeawm
onwGm edAmeH rnwd? eAmeawm rnwd? edAmeH arwd
rnwd? edAmeH tbdeEd? wH uda[wk? ty&dnmwH
wwd 0'grd/
rlvy&d,m, okwfygVdawmf/
ygVdawmfrSmvnf; 'd|"redAmef 5-yg; udk,l/
um; rdpm'd|d edAmefwnf;/
orKwdedAmef/ / orKwdedAmef qdkonfum; avmu
jzpfyGm;aom rD;ab;\ Nidrf;jcif; jzpfyGm;aom a&ab;\ Nidrf;jcif;
jzpfymG ;aom rif;ab;\ Nird ;f jcif; jzpfymG ;aom &efoal b;\ Nird ;f jcif;
jzpfyGm;aom "m;jycdk;olab;\ Nidrf;jcif; jzpfyGm;aom owE&uyf
ab;\ Nidrf;jcif; jzpfyGm;aom 'kAdudE& uyfab;\ Nidrf;jcif;
jzpfyGm;aom a&m*E&uyfab;\ Nidrf;jcif;- odkY tpSdonfjzifh
avmu jzpfyGm;awGUMuHK&aom ab;taygif; &eftaygif;

tpodYk

edAme'DyeD

53

'Pftaygif; tE&m,ftaygif; tjypftaygif; Oy'ftaygif;wk\


Yd
Nidrf;jcif; [lorQonf ]]orKwdedAmef}} rnf\/
xdkorKwdedAmefonf]]raem edAm wd wm0a'? a&m*g 0lyorw?d tE&ma,m
0lyorwd}}
tpSdonfjzifh vmonf/
tavmif;awmf od'wfrif;\ wifhw,fjcif; usufoa&udk
jrif udoma*gwrD &Gwfqdk usL;&ifhaom ]]edAKwmEle om em&D}}
tpSad om 3-*gxmwdYk edAK wmyk'w
f jYkd zifv
h maom edAm efonfvnf;
orKwed Ad m efyifwnf;/
trsK;d tEG,f t&G,f tqif; bke;f vuf;kH ynmESihf jynfph akH om
a,musfm; a,musfm;jrwf\ cspfr,m; jzpf&aom rdef;r xdkuJhodkY
aom om;aumif; om;jrwf\ trdjzpf&aom rde;f r rde;f rwd\
Yk b0
uJo
h aYkd om rde;f rjzpf& toufxufq;kH pdwEf v
S ;kH wGiMf unfvif
&Gifvef;Nidrf;csrf; om,mjcif;udk&ojzifh um,du'ku apwodu
'kuwdkY\ uif;Nidrf;jcif;udk ]]edAKwm}} qdkownf;/
cspfcifvSpGm rdb bdk;bGm; om; vif cifyGef; ponfwdkY\
aoqH;k jcif;aMumifh tvGef ylyefyifyef;rI 'kuE ydS pf uf aeukeaf om
olwt
Ykd m; wpfpkH wpfa,mufaom ol\ w&m;pum;udk Mum;em&
xdk'kuonf cPcsif; Nidrf;av\? xdktNidrf;onfvnf; ]]orKwd
edAmef}} rnf\/
xdkedAmefonf-

tpodYk

edAme'DyeD

54

oGm[H tAKoavod? oDwdblawmod edAKawm/


e aompmrd e a&m'grd? w0 okwGme rmP0/ /
tpSdaom ygVdawmfwdkYrSm vmonf/
xdkorKwdedAmefonf Nidrf;jcif;[laom oEdvuPmtm;jzifh
wpfyg; omjzpfaomfvnf; orED jzpfaom 'ku" rw\
Ykd tjym;tm;
jzifh tvGefrsm;jym;\/
tusOf;um;/ / uyf 3 yg;udk tpGJjyK xdkuyf 3-yg;\
Nidrf;rI[laom orKwdedAmef 3-yg;/
- 0dywd 4-yg;wdkY\ Nidrf;rI[laom orKwdedAmef 4-yg;/
- tyg,f 4-yg;wdkY\ Nidrf;rI[laom orKwdedAmef 4-yg;/
- &efolrsKd; 5-yg;wdkY\ Nidrf;rI[laom orKwdedAmef 5-yg;/
- t&yfjypf 8-yg;wdkY\ Nidrf;rI[laom orKwdedAmef 8-yg;/
- tjypf 8-yg;\ Nidrf;rI[laom orKwdedAmef 8-yg;/
- 'Pf 10-yg;wdkY\ Nidrf;rI[laom orKwdedAmef 10-yg;/
- 16-yg;aom Oya'a0gwdkY\ Nidrf;rI[laom orKwdedAmef
16-yg;/
- 25-yg;aom ab;wdkY\ Nidrf;rI[laom orKwdedAmef 25yg;/
- 32-yg;aom uHMurmwd\
Yk Nird ;f rI[al om orKwAd m ef 32yg;/
- temtrsKd ; 96-yg;wd\
Yk Nird ;f rI[al om orKwed Ad m ef 96yg;tjym;&S\
d /

tpodYk

edAme'DyeD

55

tus,fum;/
/pMu0VmteE urmteE ow0g
teEwEYkd iS t
hf rQ us,jf yefrY sm;jym;\? xdo
k rKwd edAm efonf tocFw
r[medAm efBu;D odYk ra&mufru
D mvtwGi;f rSm cyford ;f aom ow0g
wdkY\ udk;uG,f&m jzpfay\? ykef;atmif;&mjzpfay\? vJavsmif;&m
jzpf\/
yxru@ a0',d w ok c rsd K ;wd k Y x uf oE d o k c rsd K ;u
Bu;D us,yf kH jrifjh rwfykH tvH;k pHu
k kd orKwed Ad m ef qdck iG q
hf u
kd jf yef\?
q&mZD0u0wK 2-ckudkvnf; orKwdedAmefta&m jytyf\/
omauw olaX;uawmfrSm OD;,Of;acgif;cJem\ Nidrf;rI
[laom orKwed Ad m efwpfcu
k kd tojym 4-ode;f ay;,l&\? uka#
rsm;pGm<u,f0aom &mZN*Kd [o
f al X;rSmvnf; OD;,Of;acgif;cJemNird ;f rI
[laom orKwdedAmef wpfckudk ouf&Sd oufrJh tukefay;ygrnf
csKyq
f
kd ,l&\? xdo
k al X;onf ya'o&mZfrif; jzpfct
hJ ?hH ya'o&mZf
rif;\ pnf;pdru
f kd tukeaf y;vwUH ? {u&mZfrif; jzpfct
hJ ?hH {u&mZfrif;
pnf;pdru
f kd tukeaf y;vwUH ? 4-uRe;f vH;k udk tpd;k &aom pMumrif;Bu;D
jzpfcJhtHh? 4-uRef;pnf;pdrfudk tukefay;vwHU? OD;,Of;acgif;cJem
wpfckonf odkYpOfrQavmuf tzdk;xdkufwefav\/
rsufawmifwpfcwfrQ oufom&mr&atmif ESpf&Snfvrsm;
ESdyfpufaom temrsdK; toufcEmudk acRwwfaom temrsdK;wdkY\
Nird ;f rI A[d'j zpfaom Bu;D rm;pGmaom ab;tE&m,fw\
Ykd Nird ;f rIwYkd
vnf; xdkenf;wl tzdk;xdkufwefaMumif; tvGefjrwfaMumif;udk
odav/

tpodYk

edAme'DyeD

56

xif&Sm;&SdyHk/ / orKwdedAmefqdkonfum; y&rwtm;jzifh


xif&Sm;onf r[kwf? orKwd ynwfrQomjzpfcJh orKwdqdkonf
r[kw?f tpOf xm0&tm;jzifh tNy;D Nird ;f oGm;aom r[mtocFw
edAmefBuD;udk axmufpmonf&Sdaomf edAmef[l rqdkavmufygbJ
vsuf edAKw o'g 0lyoE o'gwdkYjzifhavmuD vltaygif;wdkYonf
Nidrf;rI[k orkwfac:a0:rI&SdavaomaMumifh]]orKwd edAmef}}qdkay
ownf;? xdkorKwdedAmef\ 0wKj'Aftm;jzifh &Sdonfr[kwf? Nidrf;rI
[laom oEdoabmtm;jzifhom xif&Sm;&Sdavownf;/
jidrf;rI[laom oEd tjcif;t&mtm;jzifh xifSm;Sdaom
y&rww&m; r[kwfjim;thH? xdkjidrf;rIonf rdrdudk,fwGif;rSm udk,f
awGU'd| ]]um,opd u&P}} udptaetm;jzifh {uefawGU&aom
w&m;r[kwfav&m? xdkodkY r[kwfvnf; xdkolaX;uawmfwdkYonf
xdkrQavmufaom Opmb@mwdkYudk ay; xdkjidrf;rIudk r,lav&m?
ay;yif,al omfvnf; xdjk ird ;f rIonf ynwfrQjzpfct
Jh ?Hh rdrw
d u
Ykd ,
kd rf mS
xdka&m*grS xajrmufcsrf;omrI[l udk,fawGU'd|rSdMuav&m?
rdrdwdkY\ udk,fwGif;rSm xdkacgif;cJa&m*g\ aysmufjidrf;rIonf
udk,fawGU'd| {uEjzpf\? xdkYaMumifh xdkorKwd edAmefonfvnf;
vlwo
Ykd rkwf ac:a0:Hrk Qjzpfaom ynwfoabmrsKd ; r[kw?f y&rwf
oabmrsdK;yifjzpfonf [krSwf,ltyfavownf;/
um; - orKwdedAmefwnf;/
w'*FedAmef/
/ w'*FedAmef qdkonfum; avmu
rnfaom aq;jrpfonf rnfaom temudk y,fazsmufEdkif\
[k olYaq;jrpfESifh olYtem toD;oD; SdMuouhJodkY? rnfaom

tpodYk

edAme'DyeD

57

ukodkvf"ronf rnfaom tukodkvf"rudk y,fazsmufEdkif\?


[k olu
Y o
k v
kd "f rEiS hf olt
Y ukov
kd "f r toD;oD; SMd u\? xdo
k Ykd SMd u&m
olYukodkvf"r\ olYtukodkvf"rudk y,fjcif;onf]]w'*Fy[mef}}
rnf\? xdo
k yYkd ,fjcif;aMumifh xdx
k kd tukov
kd "f r\ wpfcPtm;jzifh
tjzpfjidrf;jcif;onf ]]w'*FedAmef}} rnfownf;? w'*FedAmefudk
rZrd edum,f rlvyPmooavcokwf ygVdawmfukd tpOfavQmuf
ojzihf odtyf\/
0d[ou yk&doyk*v t0d[om a[mwd
y&deAd m em,/
1/ 0d[o
u=olwpfyg;udk ud,
k jf zifv
h nf;aumif; EIwf
jzihfvnf;aumif; nif;yef;ESdyfpufjcif;tavhSdaom?
yk&doyk*=a,mufsm;yk*dKvftm;? t0d[om=ol
wpfyg;udk udk,f EIwf 2-yg;wdkYjzifh rnOf;qJvdkaom
ukodkvfw&m;onf? y&dedAmem,=xdkyk*dKvfrSm xdk
tukov
kd f tyltavmif\ jird ;f jcif;iSm? a[mwd=jzpf\/
rdr\
d pdwo
f Emeff 0d[o
m[laom tyltavmiftukov
kd f
ESdyfpufnOf;yef;aeaom yk*dKvfonf t0d[om[laom ukodkvf
w&m;udk yGm;rsm; xdk0d[om[laom tukodkvfw&m;udk y,fSm;
onfadS omf xd0k [
d o
m[laom tyltavmif tukov
kd w
f &m;onf
t0d[o
m ukov
kd f Sad eorQumvywfv;Hk xdpk w
d f oEmef0,ftjzpf
jidrf;av\? odkY 0dp[om tukodkvf"r\ tjzpfjidrfrIonf
w'*FedAmefwpfyg; jzpf\/
aemufaemufvnf; enf;wl odav/

tpodYk

edAme'DyeD

58

ygPmwdygwd yk&doyk*v ygPmwdygwm


a0&rPD a[mwd y&dedAme,/
ygVdawmf
2/ pdwfoEmef0,f olYtoufudk owfjcif;tavh[laom
tyl tavmiftukodkvf"r ESdyfpufaeaom olwdkY
tm; ygPmwd yg0d&wd oDvonf xdktukodkvf tyl
avmif\ jidrf;jcif;iSg jzpf\/
3/ t'dEm 'g,d=olOY pmudk cd;k ,ljcif;tavhadS om? yk&o
d
yk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? t'dEm'gem=t'dEm
'gefrrI ?S a0&rPD=MuOfaSmifrI ukov
kd o
f nf? y&deAd m em=
xdt
k 'dEm 'gef tukov
kd \
f jird ;f jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
4/ tjA[pm&d=arxkefrI-[laom t,kwfrIudk jyKusifh
jcif; tavhSdaom? yk&doyk*v=a,musfm;yk*dKvf
tm;? tjA[p&d,m=,kwn
f ahH om tusirhf ?S a0&rPD=
MuOfaSmifrI ukov
kd o
f nf? y&deAd m e,=xdt
k jA[p&d,
tukodkvf"r\ jidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
5/ rk o m0g'd =rk o m;qd k j cif ; tavh S d a om? yk & d o
yk*v
=a,mufsm;yk*Kd vt
f m;? rkom0g'g=rkom; qdjk cif;
trIrS? a0&rPD=MuOfaSmifrIukodkvfonf? y&dedAmem,=rkom;[laom tukodkvf"r\ jidrf;jcif;iSg?
a[mwd=jzpf\/
6/ ydokP0gpm=acsmypfukef;wdkufaom pum;udk qdkavh
Sdaom? yk&doyk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? ydok-

tpodYk

7/

8/

9/

10/

edAme'DyeD

59

Pm,0gpm,=acsmypfukef;wdkufaom pum;rS? a0&rPD=MuOfaSmifrI ukodkvfonf? y&dedAmem,=ydokP


0gpm[laom tukodkvf "r\ jidrf;jcif;iSg? a[mwd=
jzpf\/
zko0gp=tMurf;twrf; qJa&;aom pum;rsdK;udk
qdkavhxGufavhSdaom? yk&doyk*v=a,mufsm;
yk*dKvftm;? zkom,=Murf;wrf;aom? 0gp,=pum;
rsdK;rS? a0&rPD=MuOfaSmifrI ukodkvfonf? y&dedAmem,=zko0gpm[laom xdktjA[p&d, tukodkvf
"r\ jidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
oryvmy=tusdK;rSdaom tNydeftzsif; pum;udk
ajymqdkavhSdaom? yk&doyk*v=a,mufsm; yk*dKvf
tm;? orrvmyg=tNydeftzsif; ajymqdkjcif;rS? a0&
rPD = MuOf a S m if r I u k o d k v f o nf ? y&d e d A m em,=
or y v my[l a om tuk o d k v f " r \ Nid r f ; jcif ; iS g ?
a[mwd=jzpf\/
tbdZmvk=tbdZm tm;Bu;D aom? yk&o
d yk*v
=
a,mufsm; yk*dKvftm;? tebdZmvkwm=tbdZm
rsm;jcif;rS uif;vGwfaom tjzpfonf? y&dedAmem,=
tbdZm[laom tukov
kd "f r\ Nird ;f jcif;iSg? a[mwd=
jzpf\/
AsmyEpdw=Asmyg'rsm;aom pdwfSdaom? yk&do
yk*v= a,mufsm; yk*dKvftm;? tAsmyga'g=Asmyg'

tpodYk
11/

12/

13/

14/

15/

edAme'DyeD

60

uif;Si;f rIonf? y&deAd m em,=Asmyg'[laom tukov


kd f
"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
rdpm 'd|=d rdpm 'd|t
d ,ladS om? yk&o
d yk*v
=a,musmf ;
yk*dKvftm;? orm'd|d=t[kwftrSef tjrifoefaom
Pfonf? y&dedAmem,=rdpm'd|d[laom tukodkvf
"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
rdpmouFy=raumif;aom tBuHudk BuHzefjcif;
Sdaom? yk&doyk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? orm
ouFayg=aumif;jrwfaom tBuHonf? y&dedAmem,=
rd p m ouF y [ l a om tuk o d k v f " r \ Nid r f ; jcif ; iS g ?
a[mwd=jzpf\/
rdpm 0gp=raumif;aompum;udk ajymqdak vhadS om?
yk&do yk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? orm0gpm=
aumif;aom pum;udk ajymqdkaMumif;jzpfaom orm
0gpmukodkvfonf? y&dedAmem,=rdpm0gpm[laom
tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
rdpmurE=raumif;aom trIudk jyKavhSdaom?
yk&do yk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? ormuraEm=
aumif;aom trIudk jyKaMumif;jzpfaom orurE
uk o d k v f o nf ? y&d e d A m em,=rd p m ur E [ l a om
tukodkvf"r\Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
rdpm tmZD0=raumif;aom toufarG;jcif;Sad om?
yk&o
d yk*v
=a,mufsm; yk*Kd vt
f m;? ormtmZDa0g=

tpodYk

16/

17/

18/

19/

edAme'DyeD

61

aumif;aom toufarG;aMumif;jzpfaom ormtmZD0


uk o d k v f o nf ? y&d e d A m em,=rd p m tmZD 0 [l a om
tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
rdpm0g,mr=raumif;aom vkHYvrISdaom? yk&do
yk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? orm0g,marm=
aumif;pGmtm;xkwrf I onf? y&deAd m em,=rdpm 0g,mr
[laom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
rdpm owd=raumif;onfut
kd zefzef trSwpf aJG om?
yk&doyk*v=a,mufsm; yk*dKvftm;? ormowd=
aumif;pGm tm;xkwfrIonf? y&dedAmem,=rdpmowd
[laom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
rdpmorm"d=arSmufrSm;aomtmkH wnfwHhcdkifNrJ
aom pdwf adS om? yk&o
d yk*v
=a,mufsm;yk*Kd vt
f m;?
ormorm"d=trSeftmkH wnfwHhcdkifNrJaom orm"d
onf? y&dedAmem,=rdpmorm"d[laom tukodkvf
"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
rdpmPd=raumif;aom trI tqef;wMu,f
BuHzefwwfaom rdpmPfSdaom? yk&doyk*v=
a,mufsm;yk*dKvftm;? ormPH=aumif;aomtrI
tqef;wMu,f BuHzefwwfaom ormPfonf?
y&d e d A m em,=rd p m Pf [ l a om tuk o d k v f " r \
Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/

tpodYk
20/

21/

22/

23/

24/

edAme'DyeD

62

rd p m 0d r k w d =arS m uf r S m ;aomt,l uRwf u Rwf


vG w f v G w f ouf 0 if j cif ; S d a om? yk & d o yk * v =
a,mufsm; yk*dKvftm;? orm0drkwd=rSefaomt,l
ouf0if,MHk unfjcif;Sad om orm0drw
k o
d nf? y&deAd m em,=rdpm 0drw
k d [laom tukov
kd f "r\ Nird ;f jcif;iSg?
a[mwd=jzpf\/
xderd'y&d,k|dw=xde rd' x<uaomif;usef;
aeaom? yk&doyk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? 0d*w
xderd'w
m=xde rd'u
if;Si;f rIonf? y&deAd m em,=xde
rd'[
al om tukov
kd "f r\ Nird ;f jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
O'#=ysHUvGifhaompdwfSdaom? yk&doyk*v=
a,mufsm;yk*dKvftm;? tEk'pH=O'p uif;Sif;rIonf?
y&deAd m em,=O'p[
al om tukov
kd "f r\ Nird ;f jcif;iSm?
a[mwd=jzpf\/
0dpdudpd=,kHrSm;jcif;&dSaeaom? yk&doyk*v=
a,musfm;yk*dKvftm;? wdP0dpdudpwm=0dpdudpmudk
vGefajrmufrIonf? y&dedAmem,=0dpdudpm[laom
tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
aum"e=trsufxGufjcif; tavh&dSaom? yk&do
yk*v=a,musfm;yk*dKvftm;? tauma"m=trsuf
a'go uif;&Sif;rIonf? y&dedAmem,=aum"[laom
tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/

tpodYk
25/

26/

27/

28/

29/

edAme'DyeD

63

Oyem[d =&ef N id K ;zJ G U jcif ; tavh & d S a om? yk & o


yk * v =a,muf s m;yk * d K vf t m;? tEk y ema[m=
&efNidK;zGJUjcif; tavhuif;&Sif;rIonf? y&dedAmem,=
Oyem[[laom tukov
kd f "r\ Nird ;f rIjcif;iSg? a[mwd=
jzpf\/
rud=aus;Zl;udk ajczsufjcif;tavh&dSaom? yk&do
yk*v=a,musfm;yk*dKvftm;? traum=aus;Zl;
acszsujf cif; tavh uif;&Si;f rIonf? y&deAd m em,=ru
[laom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
tVmod=olwpfyg;\ aumif;aom*kPu
f kd raumif;
jzpfavatmif tzsif;rljcif; tavh&dSaom? yk&do
yk*v=a,musfm;yk*dKvftm;? tyVmaom=tzsif;
rljcif; tavhuif;&Sif;rIonf? y&dedAmem,=yVmo
[laom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
kud=olwpfyg;\ *kPfusufoa&udkjiLpljcif;
tavh &dSaom? yk&doyk*v=a,mufsm; yk*dKvftm;?
tedu
k w
d m=jiLpljcif;tavhuif;&Si;f rIonf? y&deAd m em,=Kku [laom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg?
a[mwd=jzpf\/
rp&d=0efwdkjcif; tavh&dSaom? yk&doyk*v=
a,mufsm; yk*dKvftm;? trp&d,H=0efwdkjcif;tavh&dS
uif;&Si;f rIonf? y&deAd m em,=rp&,
d [laom tukov
kd f
"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/

tpodYk
30/

31/

32/

33/

34/

edAme'DyeD

64

o|=pOf ; vJ a om? yk & d o yk * v =a,muf s m;


yk*dKvftm;? toma|,sH=pOf;vJjcif;uif;&Sif; rIonf?
y&d e d A m em,=omaX,s[l a om tuk o d k v f " r \
Nidrf;jcif;iSg? a[mwd= jzpf\/
rm,m0d =vS n f h y wf j cif ; tavh & d S a om? yk & d o
yk * v =a,muf s m;yk * d K vf t m;? trm,m0d w m=
vSnfhywfjcif;rSuif; &Sif;rIonf? y&dedAmem,=rm,m
[laom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd= jzpf\/
x' =trsuf a pmif ; rmef cuf x ef a om? yk & d o
yk*v=a,musfm;yk*dKvftm;? tw'd,H=trsuf
apmif;rmef cufxefjcif;rS uif;&Sif;rIonf? y&dedAmem,=x'[al om tukov
kd "f r\ Nird ;f jcif;iSg? a[mwd=
jzpf\/
twd r med =tvG e f a om rmeBuD ; aom? yk & d o
yk*v=a,musfm;yk*dKvftm;? tewdrmaem=tvGef
aom rmerS uif;&Sif;rIonf? y&dedAmem,=twdrme
[laom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
'kAp=ajymqdkqkH;rjcif;iSm raumif;aom pum;
&dSaom? yk&doyk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? aom
0pwm=ajymqdk qkH;rvG,faom pum;&dSonf\
tjzpfonf? y&dedAmem,=a'0gpwm [laom
tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/

tpodYk
35/

36/

37/

38/

39/

edAme'DyeD

65

ygyrdw
=raumif;aom taqGcifyeG ;f &daS om? yk&o
d
yk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? uvsmPrdwwm=
taqG cifyGef;aumif;&dSonf\ tjzpfonf? y&dedAmem,=ygyrdww
m[laom tuk odv
k "f r\ Nird ;f jcif;iSg?
a[mwd=jzpf\/
yrw=ukov
kd af umif;rI arhavsmw
h wfaom? yk&o
d
yk*v=a,mufsm;yk*dKvftm;? ty rma'g= ukodkvf
aumif;rI rarhravsmjh cif;onf? y&deAd m em,=yrm'[l
aom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
to' =o' g w&m;r&d S a om? yk & d o yk * v =
a,musfm;yk*dKvftm;? o'g=o'gw&m;onf? y&dedAmem,=to'd, [laom tukodkvf"r\ Nidrf;jciff;iSg?
a[mwd=jzpf\/
t[d & d u = t&S u f r &d S a om? yk & d o yk * v =
a,mufsm;yk*dKvftm;? [d&D=tukodkvfrS &Sufjcif;onf?
y&d e d A m em,=t[d & d u [l a om tuk o d k v f " r \
Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
taemwmyd=tyg,fab; oHo&mab;wdYk taMumuf
tvefY r&daS om? yk&o
d yk*v
= a,mufsm; yk*Kd vt
f m;?
MowyH=tyg,fab; oHo&mab;wdkY aMumufvefY
wwfaom Mowyonf? y&dedAmem,=taemwy
[laom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/

tpodYk
40/

41/

42/

43/

44/

edAme'DyeD

66

tykwo=w&m;usrf;*eftMum;tjrif enf;yg;
vS a om? yk & d o yk * v =a,muf s m;yk * d K vf t m;?
Am[kpH=w&m; usrf;*ef tMum;tjrif rsm;onf\
tjzpfonf? y&deAd m em,=tyw
k [laom tukov
kd f
"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
ukodw=ysif;&daom? yk&doyk*v=a,mufsm;
yk*dKvftm;? 0D&d,m&arm=0d&D,udktm;xkwfrIonf?
y&d e d A m em,=aumoZ [ l a om tuk o d k v f " r \
Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
rk|owd=owdvGwfuif;aom? yk&doyk*v=
a,musfm; yk*dKvftm;? Oy|dwwdwm=xifaom
owd & d S o nf \ tjzpf o nf ? y&d e d A m em,=rk | owd
[laom tukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
'kyn=ynmr&dSaom? yk&doyk*v=a,musfm;
yk*dKvftm;? ynmor'g=ynm\ jynfhpkHjcif;onf?
y&deAd m em,='kyn
[laom tukov
kd "f r\ Nird ;f jcif;iSg?
a[mwd=jzpf\/
oEd|dy&mrmoD tm'ge*g[D 'ky#ded*d= rdrd
jrifrdjrif&m rdpmt,ludkom rSm;aomtm;jzifh okH;oyf
avh&dSaom rdrdjrif rdjrif&m rdpmt,ludkom NrJNrHpGm
,lavh&dSaom rdrd jrifrdjrif&m rdpmt,ludk pGefYvTwf
jcif;iSm tvGefcJ,Of;aom tavh&dSaom? yk&do
yk*v=a,musfm;yk*dKvftm;? toEd|d y&mrmoD

tpodYk

edAme'DyeD

67

tem'ge*g[D oky#ded*dwm=rdrdjrifrdjrif&m rdpm


t,ludk rSm;aomtm;jzifh okH;oyfjcif;r&dSrl rdrdjrifrd
jrif&m rdpm t,lukd pGev
Yf w
T v
f ,
G rf o
I nf? y&deAd m em,=
xdkxdktukodkvf"r\ Nidrf;jcif;iSg? a[mwd=jzpf\/
um;-oavcokwf ygVdawmfrSmvmaom w'*Fy&dedAmef
44-wnf;? 44-onfvnf; OyvuPrQomwnf;/
avmu tukodkvf "rwdkY\ jzpfyGm;rIwdkYrnfonf
toacFs toacFs ra&rwGufEkdif rsm;jym;ukef\? xkdtukodkvf"r
wdu
Yk kd toD;oD;y,f &Sm;&ef ukov
kd "f rw\
Ykd jzpfymG ;rIwUdk onfvnf;
toacFs toacFs ra& wGufEkdif rsm;jym;ukef\/
y,f&Sm;Ekdifojzifh xktukodkvf"rwdkY\ jzpfyGm;rI\ w'*F
tm;jzifh tjzpfNidrf;rI[laom w'*Fy&dedAmeffonfvnf; toacFsU
toacFs ra& rwGufEkdif rsm;jym;\/
wpfcw
k pfcak om ukov
kd "f r aqmufwnfojzifh wpfck wpfck
aom tukov
kd "f r\ Nird ;f rI[al om w'*FeAd m efonf toacFs,s
tyar,s tzdk;xdkufwef\/
xdkw'*FedAmefonfvnf; b,fukokdvfw&m;udk aqmuf
wnf ig\pdwfoEmef0,f b,ftukodkvf tylavmifw&m;Nidrf;
ayonf[k udk,fawGU'd|awGUMuKH&aom y&rw wpfrsKd;yifwnf;/
jyqdkcJhNyD;aom orKwdedAmefxuf w'*FedAmefonf tq
uk a #ru omvG e f jrif j rwf \ ? bk & m;tp&d S a om avmuD
avmukw&m ynm&dStaygif; olawmfaumif;wdkYonf tvGef

tpodYk

edAme'DyeD

68

csD;rGrf;tyf\? w'*FedAmefonf r[medAmefBuD;\ tyif;


toif;uJhodkY jzpf\/
um;-w'*FedAmefwnf;/
0dureedAmef qdkonfum; r[*Kwfpsmef w&m;wdkYonf
tMuifw&m;wkdYudk a0;pGm uGmonfudkjyK y,f&Sm;tyfukef\?
xdkw&m;wdkY\ t&SnftMumtm;jzifh tjzpfNidrf;rIudk ]]0dure
edAm ef}}qdo
k wnf;? 0dur e edAm ef\ tjym;udk e0edygwf t*kw
F Kd &f
ygVdawmfudk tpOfavsmufywfojzifh odtyf\/
oEd|duH edAmeH oEd|duH edAmeEd tm0kaom 0kpwd?
udwm0wm Ekacg tm0kaom oEd|duH edAmeH 0kwH
b*0wm wd/
"m0k a om bd u K 0d 0 d a p 0 umar[d 0d 0 d p
tukoav[d "ar[d o0douH o0dpm&H 0da0uZH
yDwd okcH psmeH OyorZ0d[&dwd? {wm0wm yd acg
tm0k a om oE d | d u H ed A m eH 0k w H b*0wm
y&d,ma,emwd/
tm0kaom=ight&Si?f oE|d u
d H edAm eH oE|d u
d H edAm eE=d oE|d u
d
edAmef oEd|duedAmef[l? y@daw[d=ynm&dSwdkYonf? 0kpwd=
trsm;ajymqdktyf\? tm0aom=igh&Sif? udwm0wm=tb,frQ
avmufaom Nidrf;jcif;jzifh? b*0wm=jrwfpGmbk&m;onf? oEd|duH
edAmeH=oEd|du edAmefudk? 0kwH Ekacg=a[mawmfrltyfoenf;?
wd=odkY? ykpd=t&SiftmeEm rax&ftm; t&SifumVK'g,D
rax&fu ar;av\/

tpodYk

edAme'DyeD

69

tm0kaom=igh&iS ?f "=omoemawmf? bduK =&[ef;onf?


umar[d=0wKumr udavom umrwdkYrS? 0d0dap0=qdwfuif;
omvQif? tukoav[d "ar[d=tukodkvf"rwdkYrS? 0d0dp{0=
qdwfuif;omvQif? o0dwuH=0dwufESifhwuGaom? o0dpm&H=
0dpm&ESiw
hf uGaom? 0da0uZH yDwo
d ck =H 0da0uaMumifh jzpfaom yDwd
ok c &d S a om? yXrH p smeH = yxrpsmef u d k ? Oyor Z = jynh f p k H a p?
0d[a&wd=aeay\? tm0kaom=igh&Sif? acg=pifppf? {wm0wmyd=
rQavmufaom 0wKumr udavomumr tukodkvf"rwdkY\
csKyfNidrf;jcif;jzifhvnf;? b*0wm=jrwfpGmbk&m;onf? y&d,ma,e=
y&d,m,ftm;jzifh? oEd|duH edAmeH=oEd|du edAmefudk? 0kwH=a[m
awmfrlay\? wd=odkY ajzav\/
1/ y&deAd m efrpHrD rdru
d ,
kd cf EmwGif ud,
k af wGU'd| awGUMuKH
&aom edAmefudk ]]oEd|duedAmef}} qdkoonf/
aemufaemuf psmefw
f Ykd t"dyg ,f rQuo
kd m xkwjf yth/H
2/ 'kwd,psmefudk 0ifpm;aom yk*dKvftm; 0dwuf 0dpm&
wkdY\ csKyfNidrf;rIonf ]]oEd|duedAmef}} rnf\/
3/ wwd,psmefukd 0ifpm;aom yk*Kd vt
f m; yDw\
d csKyNf ird ;f
rIonf]]oEd|duedAmeff}} rnf\/
4/ pwkwpsmefudk 0ifpm;aom yk*dKvftm; okca0'em\
csKyfNidrf;rIonf ]]oEd|duedAmef}] rnf\/
5/ tmumomeOm,wepsmefukd 0ifpm;aom yk*Kd vt
f m;
y#dConmwdkY\ csKyfNidrf;rI emewonmwdkY\
uif;uGmrIonf ]]oEd|duedAmef}} rnf\/

tpodYk
6/

edAme'DyeD

70

0dnmPOm,wepsmefudk 0ifpm;aom yk*dKvftm;


tmumomeO , weonm\ csKyf N id r f ; rI o nf
]]oE|d u
d edAm ef}}rnf\/
7/ tmudOnm,wepsmefudk 0ifpm;aom yk*dKvftm;
0dnmeOm,weonm\ csKyfNidrf;rIonf ]]oEd|du
edAmef}} rnf\/
8/ ae0onmemonm,wepsmefukd 0ifpm;aom yk*Kd vf
tm; tmudOnm,weonm\ csKyfNidrf;rIonf
]]oEd|duedAmef}} rnf\/
r[*Kwformywf 8-yg;jzifh NyD;aom edAmef 8-yg;rSm
tNyD;csKyfNidrf;aom r[medAmefBuD;r[kwf? umv&SnfMum uif;uGm
kHrQom csKyfNidrf;rIjzpfay y&d,m,f edAmefqdkownf;/
yke p y&H tm0kaom bduK ae0onmemonm,weH
orwdur onma0',dw eda&m"H OyorZ 0d[&wd?
ynm,'domG tmo0g y&duP
D m a[mE?d {wm0wm
acg tm0kaom oEd|duH edAmeH 0kwH b*0wm
edy&d,ma,emwd/ /
tqH;k 0gus
tm0kaom=igh&Sif? ykep&H=xdkrSwpfyg;wHk? bduK=&[ef;onf?
ae0onmemonm,weH=ae0onmemonm,wepsmefudk?
orwdur=aumif;pGmvGef? onma0',dweda&m"H=onm
a0'emwdkY\ csKyfNidrf;jcif;udk? OyorZ=jynfhpHkap? 0d[&wd=
aeay\? t=xd k y k * d K vf t m;? ynm,p=ynmjzif h v nf ; ?

tpodYk

edAme'DyeD

71

'd o G m =tvif ; ud k o d j rif ? tmo0g=tmoa0gw&m;wd k Y o nf ?


y&duDPm=t<uif;tusefr&Sd ukefcef; csKyfNidrf;ukefonf? a[mEd=
jzpfuek \
f ? tm0kaom=igh&iS ?f acg=pifppf? {wm0wm=rQ avmuf
aom csKyf N id r f ; jcif ; tm;jzif h ? b*0wm=jrwf p G m bk & m;onf ?
edz&d,ma,El=pifppfrkcs{uEdtm;jzifh? oEd|duHedAmeH=oEd|du
edAmefudk? 0kwH=a[mawmfrltyfay\? wd=odkYajzay\/
teuf/
tqHk;0gus eda&m"ormywfonfvnf; rkcsoEd|du
ed A m ef w pf y g;? t&[w r *f o d k Y a&muf a omtcg ud a vom
tmoa0gwdkY\ t<uif;tusefrSd ukefcef;csKyfjidrf;jcif;onfvnf;
rkcs oEd|du edAmefwpfyg;? odkY edAmef2-yg; jzpfygjim;aomfvnf;
oOyg'daoo rkcsedAmeftaetm;jzifh wpfckwnf;jzpfonfESifh
oEd|duedAmefwpfyg;xm; edAmeftjym; 9-yg;vmayonf/
'kwd,okwf/
/ 'kwd,okwf oEd|duo'grygbJ]]edAmeH edAmeEd tm0kaom 0kpwd? udwm0wm Ek acg
tm0kaom edAmeH 0kwH b*0wm wd? "m0kaom bduK
0d0dap0 umar[d 0d0dptukoav[d "ar[d}}
tpSdonfjzifh yxrokwftwdkif; edAmef 9-yg;vm\/
wwd,okwf/
/ xdkYtwl wwd,okwfvnf;]]w'*FedAmeH w'*FedAeEd tm0kaom 0kpwd}}
tpSdonfjzifh w'*FedAmef[laom trnfESifh edAmef 9-yg;
vm\/

tpodYk

edAme'DyeD

72

pwkwokwf/
/ pwkwokwf ]]'d|d"redAmeH 'd|d"redAeEd tm0kaom 0kpwd}}
tpSdonfjzifh 'd|d"redAmef [laomtrnfESifh edAmef 9-yg;
vm\/
yOrokwf/
/ yOrokwf ]]acryawm acryawmwd tm0kaom 0kpwd}}
tpSdonfjzifh acr [laom trnfESifh edAmef 9-yg; vm\/
q|ok w f/
/ q|okwf]]acryawmwd tm0kaom 0kpwd}}
tpSo
d nfjzifh edAm efoaYkd &mufaom yk*Kd vu
f kd y"mejyK edAm ef
9-yg; vm\/
owrokwf/
/ owrokwf]]trwEd tm0kaom 0kpwd}}
tpSo
d nfjzifh trw [laom trnfEiS hf edAm ef 9-yg; vm\/
t|rok w f/
/ t|rokwf]]tr[H yawm tr[H yawmwd tm0kaom 0kpwd}}
tpSdonfjzifh edAmefodkY a&mufaom yk*dKvfudk y"me jyK
edAmef 9-yg; vm\/
e0rok w f/
/ e0rokwf]]tr[H yawm tr[H yawmwd tm0kaom 0kpwd}}
tpSo
d nfjzifh tb, [laomtrnfEiS hf edAm ef 9-yg; vm\/

tpodYk

edAme'DyeD

73

'orok w f/ / 'orokwf]]tr[H yawm tr[H yawmwd tm0kaom 0kpwd}}


tpSo
d nfjzifh edAm efoaYdk &mufuek af om yk*Kd vu
f kd y"mejyK
edAmef 9-yg; vm\/
{um'orokwf/
/ {um'orokwf]]y'dwd tm0kaom 0kpwd}}
tpSo
d nfjzifh y'd [laomtrnfjzifh edAm ef 9-yg; vm\/
'Gg'orokwf/
/ 'Gg'orokwf]]eda&ma"m eda&ma"mwd tm0kaom 0kpwd}}
tpSo
d nfjzifh eda&m" [laomtrnfjzifh edAm ef 9-yg; vm\/
aw&orokwf/
/ aw&orokwf]]tEkykAeda&ma"m tEkykAeda&ma"mwd tm0kaom 0kpwd}}
tpSdonfjzifh tEkykAeda&m" [laom trnfjzifh edAmef 9yg; vm\/
okwaf ygif; 13? edAm efaygif; 117? xdk 117-yg;aom edAm efwYkd
0dureedAmef 104? orkap' edAmef 13/ 0dure edAmef 104-onf
jA[mhjynfrSm xm0&Sd\? vlYjynf ewfjynfrSm psmebmbD yk*dKvf
wdYk omS\
d /
um; 0dureedAmefwnf;/
orkap'edAmef/
/ orkap'edAmefonf vltem*grf
&[Em? ewftem*grf &[EmwdYk om S\
d / orkap'edAm ef qdo
k nf
vnf; oOyg'daoo edAmefukd qdkownf;/

tpodYk

edAme'DyeD

74

r*fjzifh udavomwdu
Yk kd t<uif;rJh y,fjzwfjcif;onf orkap'
udp rnf\? y,fjzwfjy;D aom udavomwd\
Yk wpfzef tjzpfjird ;f jcif;
onf orkap'edAmef rnf\/
ygVdawmf 0dure udpt&mXme jzpfygvsuf]]w'*FedfAmeH w'*FedAmeEd tm0kaom 0kpwd}}
tpSdonfjzifh w'*FedAmef[l vmonfrSm yxrpsmef
ukov
kd jf zifh ed0&P tukov
kd pf u
k kd y,fonf? 'kw,
d psmef ukov
dk jf zifh
0dwuf 0dpm&wdu
Yk kd y,fonf? odYk ponfjzifh y,fwwf y,ftyf
toD;oD; jzpfMuonfudk tpGJjyK 0dureudpudkvnf; w'*F qdk
oifjh yef\? 0dur ed edAm efonf aS; jyqdck jhJ y;D aom w'*FeAd m efrsK;d
wdkYxuf tquka#ru omvGefjrifhjrwf\/
y#dord' gr*f ygVdawmfvmaom 18-&yfaom r[m0dyem
Pf wdkYjzifhjyD;aom ]0dyemod'} w'*F edAmefaygif; 18-yg;
wdx
Yk ufru
l m; omvGejf rifjh rwfonf [l rqdo
k may? orkap'edAm ef
onfomvQif xd0k yd emod' w'*FeAd e x
f uf omvGejf rifjh rwfaf v
onf/
if;tjym; 7-yg;/ / orkap'edAm efqo
kd nfum; oj*K [u
f sr;f
rSmvmaom oOyg'daooedAmefudk qdkownf;? udavoedAmef
[lvnf; qd\
k / xdo
k rkap'edAm ef\tjym;udk oweyd gwf t*kw
F Kd &f
ygVdawmfrSm t&Sifarm*vmefar; wdjA[m\tajz jrwfpGm
bk&m;\ tajzwdu
Yk kd tpOfavQmuf odtyf\/ / vd&k if;t"dyg ,f
udkom xkwfjyaytHh/

tpodYk

edAme'DyeD

75

oOyg'daoo - [laomyk'f Oyg'daoo w&m;onf1/ udavokyg'daoo 1-yg;


2/ cEKyg'daoo 1-yg;
[l 2-yg; tjym;Sd\? xdk 2-yg;wdkYwGifudavom t<uif;tusefSdao;aom aouyk*dKvfpkonf
udavok yg'daoo\tpGrf;jzifh ]]oOyg'daooyk*dKvf}} rnf\?
xdyk *k Kd vq
f u
kd f a&mufaom edAm efonfvnf; ]]oOyg'daooedAm ef}}
rnf\/
ud a vom t<uif ; tusef r S d a om &[E m yk * d K vf o nf
]]tEkyg'daooyk*Kd v}f } rnf\? xdyk *k v
d o
f nf t&[wzv
kd u
f kd &onf
ESiw
hf pfNyKd ief uf qdu
k af &mufaom edAm efonfvnf; ]]tEkyg'daoo
edAm ef}}rnf\/
t&d,myk*dKvf tjzpfokdYa&mufNyD;onfhaemuf cEy&dedAmef
rpHrDtwGif; cEm 5-yg; t<uif;tusefSdao;aom t&d,myk*dKvf
8-a,mufonf cEKyg'daoo\tpGrf;jzifh ]]oOyg'daooyk*dKvf}}
rnf\? xdt
k &d,m 8-a,mufwYkd qdu
k af &mufaom edAm efonf ]]o
Oyg'daooedAmef}}rnf\/
cEy&dedAmef pHNyD; xdkyk*dKvfrSdNyD;aemuf uG,fvGefavNyD;
aom xdkyk*dKvfonf ]]tEkyg'daooyk*dKvf}} rnf\? xdkyk*dKvf
a&mufaom edAmefonf ]]tEkyg'daooedAmef}}rnf\/
okdYvQif oOyg'daooyk*dKvf tEkyg'daooyk*dKvf[l
yk*Kd vf 2-rsKd ;? oOyg'daooedAm ef tEkyg'daooedAm ef [l edAm ef

tpodYk

edAme'DyeD

76

2-rsKd ;ukd udavokyg'daooESihf cJjG crf;enf; wpfrsKd ;? cEKyg'daooESihf


cJGjcrf;enf; wpfrsdK;[l t|uxm 2-rsdK;vm\/
Obawm bm* 0drkw&[Emyk*dKvf\ edAmef ynm0drkw&
[Emyk*Kd v\
f edAm efonf cEKyg'daoo\tpGr;f jzifh oOyg'daoo
edAmef tEkyg'daooedAmef [l 2-yg;tjym;Sd\/
u,ouaD ouy*k Kd v\
f edAm ef 'd|yd w
a ouy*k Kd v\
f edAm ef
o'g0drw
k a ouy*k Kd v\
f edAm ef o'gEkom&Daouy*k Kd v\
f edAm ef
"rmEkom&Daouyk*dKvf\ edAmefpkonf udavokyg'daoo\
tpGrf;jzifh oOyg'daooedAmef tEkyg'daooedAmef [l 2-yg;pD
tjym;S\
d /
&[EmtjzpfokdY ra&mufrD oOyg'daooedAmef? &[Em
tjzpfokdY a&mufaomtcg tEkyg'daooedAmef [kcJGav/
okv
Yd Qif wdjA[m\ tajz yk*Kd vf 6-yg;? oOyg'daoo
edAmef 6-yg;? tEkyg'daooedAmef 6-yg; &\? r*f zdkvfukd ,ckb0
&vwHUaom 0dyem a,m*Dyk*dKvf\ edAmefonfvnf; &[Em
tjzpfokdY ra&mufrD oOyg'daooyk*dKvf oOyg'daoo edAmef
rnf\? &[EmtjzpfoYdk a&mufaomcg tEkyg'daooyk*Kd vf tEkyg'd
aooedAmefrnf\/
okdYvQif jrwfpGmbk&m;\ tajz yk*dKvf 2-yg;? edAmef 2yg;jzpf\? oOyg'daoo edAm efqo
kd nfum; 18-&yfaom r[m
0dyemPf\ tpGrf;jzifhNyD;aom w'*FedAmef 18-yg;,lav?
w'*FedAmefyif jzpfaomfvnf; txufjzpfaom orkp'edAmefESifh

tpodYk

edAme'DyeD

77

{uef qufrdvwHUaom edAmefjzpfay oOyg'daoo edAmefqdk&


ownf;/
okv
Yd Qif ygVdawmf oOygodaooedAm ef 7-yg;? tEkyg'd
aooedAmef 7-yg;tm;jzifh 14-yg;aom edAmefwdkYonf vmukef\?
xkd 14-yg; wGif oOyg'daooedAmef 7-yg;rnf\/
um; orkap'edAmef tjym;wnf;/
y#dy'de Ad m ef/ / y#d'de Ad m ef qdo
k nfum; t&[wzv
kd f
udk qdkownf;? xdkt&[wzdkvf [kqdktyfaom y#dy'dedAmefudk
]]oOyg'd aoomedAme"mwk0Zm}} [laom aewdygVdawmf? ]]edAme
opdud&d,m p}} [laomr*FvokwfygVdawmfwdkY odtyf\/
um; y#dy'dedAmefwnf;/
ed&PedAmef/ / ed&PedAmef qdkonfum; oOyg'd
aoo trnf tEkyg'daootrnf2-yg; &aom y&rwtocFw
r[medAmefBuD;udk qdkownf;/
xkded&PedAmeffudkum;a'G r m bd u a 0 ed A m e"mwk a ,m? uwrma'G ?
oOyg'daoomp edAm e"mwk? tEkyg'daoom p edAm e"mwk/
[laom wd0kwfygVdawmf tpSdonfwdkY odtyf\/
wd0kwfygVdawmf{um [d "mwk " 'd|"rdum? oOyg'daoom
b0aewdocF,m? tEkyg'daoom or&m,dum? ,rSd
edkZEdb0ged oAaom/

tpodYk

edAme'DyeD

78

[k oOyg'daooedAmefudk 'd|d"rduedAmef [l vmjyef\/


tEkyg'daooededAmefudk or&m,duedAmef [lvmjyef\/
t|uxmvnf;'d|d"rdumwd ro twbma0 b0g 0wrme/
or&m,dumwd? or&m, cEb'awm y&bma*b0g
0wrmem-[kziG \
hf /
'd|d"rdumwd='d|d"rdu [lonfum;/ ro twbma0=
ypKyef twabm/ b0g=jzpfonfwnf;? 0wrmem= jzpfonf
wnf;/
or&m,dumwd=or&m,du [lonfum;/ or&ma,
cEab'awm y&bma*=ypKye cf Em ysuq
f ;kH onfrmS aemuftzdYk ?
b0g=jzpfonfwnf;/ 0wrmem=jzpfonfwnf;/
b0g 2-yk'f? 0wrmem 2-yk'f/
/ b0g blo'gonf
owm? teufudka[m\? owm teufqdkonfum; ]]oE
bma0g owm}} [laom 0pewEiS t
hf nD ocFwy&rwfw&m;wdrYk mS
ocFwy&rwf taetm;jzifh Sdjcif;? tocFw y&rwfrSmvnf;
tocFw y&rwftaetm;jzifh Sjd cif;? ynwfw&m;wdrYk mS vnf; ynwf
taetm;jzifh jdS cif;trIukd ]]owm}} qdo
k nf/ topfjzpfay:onfukd
qdo
k nfr[kw/f
a[mwd? jzpf\/ b0wd? jzpf\/
/jzpf 2-vHk;um;
jyqdck jhJ y;D aom Sjd cif; 3-rsK;d udq
k akd om jzpf2-vH;k wnf;/ Oyg'f ZmwdEiS hf
jzpfay:onfudk qdkaom jzpfvHk; r[kwf/
0ww=d jzpf\/ y0ww=d jzpf\/ 0wrmeH=jzpfonf/ y0wrmeH=

tpodYk

edAme'DyeD

79

jzpfonf/ jzpfv;kH pkum; tpOftm;jzifh wnfru


I kd qdak om jzpfv;kH
pkwnf;/ Oy'f ZmwdESifh jzpfay:onfudkqdkaom jzpfvHk;pk r[kwf/
OyZwd=jzpf\/ edAwwd=jzpf\/ Zm,wd=jzpf\? OyaEm=
jzpfonf? edAa wm=jzpfonf/ Zmawm=jzpfonf/ / jzpfv;kH pkum;
Oyg'f ZmwdESifh topfjzpfay:rIudk qdkaom jzpfvHk;pkaywnf;/
odkYvQif usrf;*efwdkYvnf;aumif;? igwdkY jrefrmpum;
vnf;aumif; jzpfvHk; 3-rsKd;Sdownf;? xdk 3-rsKd;wdkYwGif wd0kwf
t|uxmSjd cif; tpOfwnfjcif;[laom jzpf 2-rsK;d udo
k m ,ltyf\?
jzpfay:jcif;[laom jzpfrsKd;udk r,ltyf/ xdkYaMumifh b0g 0wrmem
[kqdkavonf? OyE edAwm Zmwm [l rqdkav/
edAm efonf edAm eftaetm;jzifh xifmS ;Sad omaMumifh ]]b0g}}
[k qdkoifh\? terw*oHo&m tpOftjrJwnfaomaMumifh
]]0wrmem}} [kqdkoifh\? Oyg'fZmwdESifh jzpfay:rI[l vHk;vHk;
rSdaomaMumifh ]]Zmwd}}[lvnf;aumif;? ]]OyE}} [lvnf;
aumif;? ]]edAwm}}[lvnf;aumif; rqdkoifh/
tMuifolwdkYonf jzpfvHk; 3-rsKd; jcm;em;rIudk ESvHk; rxm;
rdMuukef? xdkolwdkYonf wd0kwf t|uxm b0g 0wrmem
[kvmonfudk axmuf edAmefrS wjcm;wpfyg;aom ocFww&m;
wdkYuJhodkY kef;&if; Murf;wrf;aom ZmwdESifh jzpfay:rIom rSdonf?
tvGeo
f rd af rGUvSaom ZmwdEiS hf jzpfay:rIum; S\
d ? oOyg'daoo
edAm efonf r*fzdv
k f jzpfay:&mrSp jzpfay:\? tEkyg'daoo edAm ef
onf y&dedAme pkwdurZkyf csKyfonf\ tjcm;rJhrSp jzpfay:\
[k,Ml uuke\
f ? tcsKUd q&mwdv
Yk nf; edAm ef\ topf jzpfay:jcif;udk

tpodYk

edAme'DyeD

80

tvdrk dMS uuke?f t|uxmygXfvnf; b0g-0wrmem[k vmSjd yef


\/
xdaYk Mumifh ]]a'Grm bdua 00}} [laom wd0w
k f ygVdawmfrmS
vmaom oOyg'daoo edAm ef tEkyg'daoo edAm efonff y&rw
tocFwr[m edAmefMuD; r[kwf? ygVdawmfrSm udavomwdkY\
rSdjcif; tbm0rw [k qdktyfaom tocFw ynwfudkf oOyg'd
aoo edAmefqdkonf? y&dedAmefpH pkwdurZkyf csKyfjyD;aemuf
y#doaEcEm topfjzpfay:jcif; rSad om tb0ynwfrQukd tEkyg'd
aoo edAmefqdkonf [k ,lMuukef\/
ygVdawmfrSm y&rww&m; 4-yg;wGiftusKH;0ifaom
t&d,opm xdkufaom tocFw r[medAmefMuD; 2-yg;udk ra[m
ygbJ? y&rwf r[kwf tbm0ynwfrQomjzpfaom edAm ef 2-yg;udo
k m
a[mawmfrlonf[k ,l Mujcif;onf oabm,kwd rSdav/
oj*K [u
f sr;f oOyg'daoo tEkyg'daoo [laom trnf
2-yg; oknw tedrdw tyPd[dw [laom trnf 3-yg;wdkYESifh
vmaom y&rw tocFwr[medAmefMuD;\ tjym;udkum;
tbd"rmop0dbif; ygVdawmfudk tpOfavQmuf odtyf\/
wPSm\ t<uif;rJch sKyjf cif;onf eda&m"opm [kqt
kd yfaom
edAmefrnf/
/ wPSm\ t<uif;rJh csKyfjcif;onfvnf;1/ puK pGJvrf;aom wPSm\ puKcsKyfjcif; edAmef 1yg;/
2/ aomw pGv
J rf;aom wPSm\ aomwcsKyjf cif; edAm ef
1-yg;/

tpodYk

edAme'DyeD

81

3/ Cme pGJvrf;aom wPSm\ CmecsKyfjcif; edAmef 1yg;/


4/ Zd0Sg pGJvrf;aom wPSm\ Zd0SmcsKyfjcif; edAmef 1yg;/
5/ um, pGJvrf;aom wPSm\ um,csKyfjcif; edAmef
1-yg;/
6/ raem pGJvrf;aom wPSm\ raemcsKyfjcif; edAmef
1-yg;/
odkYvQif tZwdum,we 6-yg; edAef 6-yg; &\/
enf;twllygHk o'gHk tpSdaom Am[d&m,we 6-yg; edAmef 6yg;/
puK0dnmOf paom 0dnOf 6-yg; edAmef 6-yg;/
puKor paom z 6-yg; edAmef 6-yg;/
puKorZma0'em paom a0'em 6-yg; edAmef 6-yg;/
lyonm o'onm paom onm 6-yg; edAmef 6-yg;/
lyoaOwem o'oaOwempaom apwem 6-yg; edAm ef
6-yg;/
lwPSm o'wPSm paom wPSm 6-yg; edAmef 6-yg;/
ly0dwuf o'0dwuf paom 0dwuf 6-yg; edAmef 6-yg;/
ly0dpm& o'0dpm& paom 0dpm& 6-yg; edAmef 6-yg;/
odv
Yk Qif tbd"rmvnf;aumif;? r[mowdy|mefeokwf
vnf;aumif; wPSm\csKyfNidrf;&m Xmeaygif; 60-udk tpJGjyK
eda&m"opm[kqdktyfaom edAmefaygif; 60-vm\/

tpodYk

edAme'DyeD

82

oOyg'daoo toacs,
F s/ / wpfO;D aom &[Em yk*Kd vf
\oEmefrmS yif wPSm\ csKyNf ird ;f &mXme tjym;tm;jzifh edAm efaygif;
60-jzpfav&um; &[Emyk*Kd vf oEmeftrsm;ESihf a0zefaomf edAm ef
aygif; toacsF,s tyar,s jzpfav&m\? xdkodkY rsm;jym;rIonf
vnf; csKyfqHk;aom wPSm\ ocsKif;us&m Xme\tjym;odkYvkduf
qdt
k yfaom rsm;jym;rIomwnf;/ tedrw
d oabmSad om edAm efonf
rlum; 2-ck 3-ck rsm;jym;&ef oPmef edrw
d f tNrw
d f tpGe;f rSad v&
um; oEdvuPmtm;jzifh 1-yg;wnf;omwnf;? csKyfNidrf;aom
w&m;wdkY\ tjym;udk tpJGjyK qdkaomvnf; avmb\ t<uif;rJh
csKyNf ird ;f rI 1-yg; a'go\ t<uif;rJh csKyNf ird ;f rI 1-yg;? tpSo
d nfjzifh
w'*FedAmefrSmuJhodkY toacsF,s tyar,s jzpf&m\/
um; udavoedAmef[kqdktyfaom
oOyg'daoo edAmef\ tjym;wnf;/
tEkyg'daoo tocs,
F s/ /0dbif;ygVdawmf wdu
k f u
kd rf vm
jim;aomfvmnf; 'kue ad &m"yk'\
f tpGr;f tm;jzifh puK\ t<uif;rJh
csKyNf ird ;f jcif;[laom edAm ef 1-yg;? aomw\ t<uif;rJh csKyNf ird ;f jcif;
[laom edAmef 1-yg;? odkYponfjzifh cEy&dedAmef[kqdktyfaom
tEkyg'daooedAmef tjym;onfvnf; toacsF,s tyar,syif
jzpf&m\? odkYjzpfjcif;onfvnf; csKyfNidrf;aomw&m;wdkY\ tjym;
odkYvkduf qdktyfaom jzpfjcif;aywnf;/
edAmefrSmrlum; tedrdw"r jzpfay 1-yg;wnf;omvQif
wnf;/ /]]t0dZm ,awG0 taoo0d&m* eda&m"m ocFg& eda&ma"m}}

tpodYk

edAme'DyeD

83

tpSdonfjzifhvmaom y#dporkyg'fcsKyfyHkudk tpOfavQmufqdkcJh


aomf oOyg'daoo tEkyg'daoo ta&mtm;jzifh edAmefaygif;
12-jzpf\? xdk 12-onfvnf; pifppftm;jzifh 1-yg;wnf;omwnf;/
ed&PedAm eftjym;Ny;D \/
wGifa&GUum; edAmeftjym; 7-yg;NyD;\/

ed &Ped A m ef o d k Y qd k u f a &muf y H k
xdek
d &PedAm ef [kqt
kd yfaom y&rw tocFwedAm efoYkd
qdu
k af &mufykH tjcif;t&mudk OyrmtrsK;d rsKd ;ESijhf y a[mawmfral om
ygVdawmf rsm;udk tpOfavQmuf odtyf\/
ed'g0*oHokwfygVdawmf 'ku0*f 0#f'kuyGm;rsm;rI? 0#f'ku
csKyfNidrf;rI Oyrm Oyar,s tpHktpHkESifhwuG okwfaygif; 10-wdkY\
t"dyg,fvdk&if;udk tpOftwdkif;jyqdkaythH/
yxrokw/f / 1/ yxrokwf td;k vkyaf om a,musmf ;onf
rsm;pGm aom td;k wdu
Yk kd td;k zdjk yKvyk
f rD;zkwaf v&m tvGeyf v
l pS mG aom
wpfckaom tdk;udk xkwf,l rD;ESifha0;&m nDrQaom ajrtjyif
xm;\? xdt
k ;kd xdt
k ylonf tpOftwdik ;f avcsKyNf ird ;f uG,f aysmuf
av\? tdk;om; tdk;uif;rQwdkYom usefSdav\? puK aomw
tpSad om rdrt
d Zww
&m;wdYk ig\ Opm ig\rsupf d tpSo
d nfjzifh
tMuifrQavmufaom b0oHo&m umvywfvHk; om,maom
wPSmonfyGm;pD;\/ xdkrQavmufaom b0oH&m umvywfvHk;
0#f'kuw&m;onf wdk;yGm;Snfvsm;av\/

tpodYk

edAme'DyeD

84

1/ xdkrD;yHkBuD; tMuiftcg topfjzpfaom rD;pm xif;wdkY


udkvnf; rxnfhNyD? Sd&if; rD;pma[mif;wdkYudkvnf; a&ESifhqGwf zsef;
av\? xdt
k cgrSp xdrk ;D yHBk u;D onf tpOftwdik ;f aoNird ;f aysmuf
uG,fav\? xdkYtwl tMuiftcg xdkAm[d& w&m; tZww&m;
wdkY topftopf xyfrH om,maom wPSmt,SOfudk jzwf\?
aS;aS;u tpOfom,mcJh vmcJhaom wPSmEko,a[mif;wdkYudk
vnf; y,fEkwf ypf\? xdktcgrSp 0#f'kuw&m;onf tpOf
twdkif; csKyfNidrf;av\/
okwf rD;Nird ;f rIrmS rD;<uif;rD;userf S?d tukev
f ;kH tqH;k wdik f
Nidrf;av\? t<uif;tusefrSd uG,fav\? jym rD;aoG;rQom
usefSdav&m\? jym rD;aoG;rsm;onfvnf; twefi,fMumvQif
t<uif;tuserf Sd ukef qH;k uG,af ysmufvwUH ? xdt
Yk wl &[Emjzpf
cEmy&dedAmefpHaomtcg tZwcEm 5-yg; kyf emrfw&m;pkonf
t<uif;tuserf Sd tukev
f ;kH uG,q
f ;kH csKyNf ird ;f av\? ow0goEmef
jzpfaom r[kw?f iSuaf ysmwH;k vufyw
H ;kH ESiw
hf al om A[d'o
Emefjzpf
aom OwkZt|uvmyf kyfaygif; tavmif;cEmESifh "mwfawmf
wdo
Yk nf <uif;use&f pfuek \
f ? xdck Emawmf "mwfawmfwv
Ykd nf; rMum
jrifhrDaysmufysufuG,fqHk;vwHU/
um, ab'g O' H ZD 0 d w y&,m'g,m'gem
a"0oAa0',d wmedtebdeEdwmedoDwDb0dEd?
o&D&medt0odEd/ / ygVdawmf/
um,=udk,fcEm\? ab'g=ysufpD;jcif;aMumifh? ZD0dw
y&d,m'gem=toufukefonfrS? O'H=txuf? a"0=b0

tpodYk

edAme'DyeD

85

omvQif? oAa0',dwmed=tvHk;pHkaom aumif;aom cHpm;jcif;


raumif;aom cHpm;jcif;[k qdt
k yfuek af om tyltavmifrw
I o
Ykd nf?
wPSmjzifh om,mESpfoufjcif;rS uif;ukefonfjzpf? oDwD=csKyf
aysmufat;Nidrf;Muukefonf? b0dEd=jzpfukefvwHU? o&D&med=
tavmif;awmf td;k "mwfawmfwo
Ykd nfomvQi?f t0odE=d <uif;
usefukefvwHU/ / ygVdawmfteuf/
odaYk [mawmfral omOyrmOyar,srsm;udk axmufxm;
&[Emyk*Kd vw
f t
Ykd m; pkwu
d rZkyf csKyo
f nfrS aemuf vl&[Emjzpf
cJv
h Qif OwkZt|uvmyf "mwfprk Qom t<uif;tusef &Sad wmhonf/
xdOk wkZ t|uvmyf "mwfawmfprk w
S pfyg; xd&k [Emwd\
Yk oEmefrS
edAmefodkYul; wufqufEG,f oGm;aomw&m;-[l wpfpHkwpfck
t>rufavorQr&SNd y[
D k odtyf\? ewf&[Em jA[m jzpfct
hJ ?hH OwkZ
t|uvmyf"mwfawmfprk Qyif t<uif;tuserf &SNd y?D pkwu
d ryk f csKy&f m
wGif tukefcsKyfqHk; uG,faysmufav\ [kodtyf\/
yXrokwfNyD;\/
'kwd,okwf/
/ 'kwd,okwf rsm;pGmaom xif;wdkYudk
pkyHk rD;yHkMuD;udk jyK&m\? xdkrD;yHkMuD; tMuifrQavmufaom
umvywfv;kH xif;rD;pmwdu
Yk kd rjywfrvyf xnf&h m\? xdrk Qavmuf
aom umvywfv;kH rD;onft&Snf jzpfymG ;om ae&m\? xdt
Yk wl
tMuif ow0gtm; Oyg'gef\tpD;tyGm; jzpfuek af om? rdr\
d ud,
k f
t*Fg jzpfaeukefaom? puK aomw Cme Zd0Sg um, re[laom twGif;tm,we 6-yg;? tqif; toH teH t&om
tawGU-[laom ymkEH iS w
hf uG ukov
kd "f rtukov
kd "f r tAsmuw

tpodYk

edAme'DyeD

86

"r-[laom ty-tm,we 6-yg;? 12-yg;aomrdrdudk,fcEm


w&m;wdYk ig\ud,
k -f [lvnf;aumif; ig\ t*Fg-[lvnf;umif;
ig-ig[lvnf;aumif; om,maom wPSmonftMuifrQ avmuf
aom b0oHo&m umvywfvHk;xif&Sm;&Sd\? xdkow0gtm;
xdrk Qavmufaom b0oHo&m umvywfv;kH y#doaE tqufquf
[kqdktyfaom 0#f'kuw&m;onf jzpfyGm;om ae&m\/
tMuiftcg xdkrd;yHkBuD; topfaom xif;rD;pmwdkYudkvnf;
rxnfNh y?D rD;yHw
k iG ;f &Sd xif; rD;pma[mif;wdu
Yk v
kd nf; Ekwyf ,f ypf\?
xdt
k cgrSp xdrk ;D yHBk u;D onf tpOftwdik ;f ukeq
f ;kH uG,af ysmufav
&m\? jym rD;aoG;pkrQom <uif;useaf v&m\? xdk jym rD;aoG;pkonf
rMumrD ukeq
f ;kH uG,af ysmufav&m\? xdt
Yk wl rdr\
d oEmef jzpf
aeukefaom xdktm,we w&m; 12-yg;wdkYudk tedp[kjrifaom
Pfuykd mG ;rsm; tm;xkwo
f jzifh tMuiftcg xdrk rd u
d ,
kd cf Emjzpfae
aom tm,wew&m; 12-yg;wdkY topftopf om,maom
wPSmudkvnf;jywfuif;ap\/ a&S;a&S;u om,m vmcJhaom
wPS m Ek o ,ud k v nf ; Ek w f y ,f ypf a v\? xd k t cgrS p
tpOftwdkif; ukefqHk;uG,faysmufav\? pkwdurZkyfcsKyfonfESifh
wpfNyKd ief uf tZsw yk f emrfpk t<uif;useaf v\? xdAk [d'j zpfaom
o&D&"mwfpkonfvnf; rMumrD ukefqHk;uG,faysmufvwHU/
'kwd,okwfNyD;\/
wwd,okw/f / wwd,okwf qDr;D Oyrmvm\/ qDEiS rhf ;D pm
udk rjywfrvyf xnfhaeorQ umvywfvHk;vnf; qDrD;awmuf
onfrNidrf;av&m? rD;ESifhqDrD;pmwdkYudk rxnfhbJ jywfaomtcg

tpodYk

edAme'DyeD

87

tpOftwdkif; csKyfNidrf; uG,fyav\/ [k-Oyrmudkqdkav? cEm


csKyfNidrf;rIrsm;vnf;'kwd,okwf twdkif;qdk xdkqDrD;tvm;wl
odav/
wwd,okwNf y;D \/
pwkwokwf/ / pkwkwokwfvnf;Oyar,szuf wwd,
okwrf mS Oyg'gef\ tpD;tyGm;-[kvm\? pwkwo
w
k rf mS oHa,mZOf
tpD;tyGm;[kvm\? rQomxl;Muonf? aemufaemuf okwfwdkY
vnf; enf;wl odav? wwd,okwt
f wdik ;f qDr;D Oyrmyifwnf;/
pwkwokwfNyD;\/
yrokw/f /yrokwf opfyifMu;D Oyrmvm\? opfyifMu;D
tjrpfMuD; tjrpfi,fwdkYonf tMuifrQavmufaom umvywfvHk;
tem Oy'fuif;&Sif;Muukefonfjzpf ajrMoZm a&MoZmwdkYudk
opfyif tzsm;wdik f atmif wifaqmifjzefjY zL; wnfaeMuuke\
f ?
xdrk Qavmufaom umv ywfv;kH xdo
k pfyifBu;D onf umvt&Snjf zpf
yGm;pnfom;om ae\? tMuiftcg tvH;k pHak om tjrpfBu;D tjrpf
i,fwu
Ykd kd tuket
f pif wl;jzwf ajcmufaoGUaomtcgrD;I
Yd ypf\?
xdt
k cg xdo
k pfyifonf tpOftwdik ;f ajcmufaoGU aqG;ajrU ukeq
f ;kH
uG,fyav\/
Oyrm terw* b0tquftquf jzpfymG ;pnfum;
vmcJh aom rdru
d ,
kd cf Em tm,wew&m; 12-yg;onfopfyifBu;D ESihf
wl\? t0dZm wPSm-onf a&aomufjrpfBu;D ESihf wl\? <uif;aom
udavompkonf tjrpfi,fpkESifhwl\/

tpodYk

edAme'DyeD

88

wpf e nf ; um;
um;---udavompkonf a&aomufjrpfBuD;pkESifh
wl\? ukodkvfuH tukodkvfuHpkonf tjrpfi,fpkESifhwl\?
rdrd\udk,fcEm tm,wew&m; 12-yg;wdkYudk tedp-[kjrif
aomPf 'ku-[kjrifaom Pftew-[kjrifaomPf onf
tjrpfwdkYudk wl;jzwfaom aygufwl; "m;rESifhwl\? r*fPf
zdkvfPfonf ajcmufaoGUaom tjrpfwdkYudk IdUtuRrf;avmif
aom rD;ESifhwl\/
yrokwfNyD;\/
q|rokwf/ / q|rokwf yrokwftwdkif; opfyifBuD;
Oyrm yifwnf;/
q|rokwNf y;D \/
owrokwf/ / owrokwf opfyifi,f Oyrmvm\?
opfyif i,fonf tjrpfukd aumif;pGm wnfapajrawmifajrm uf
a&rjywf avmif; ay;cJhaomf BuD;yGm;pnfum; oGm;av&m\?
tjrpfwdkYudk wl;zwf rD;wdkufypfcJhaomf ajcmufaoGUaoqHk;uG,f
aysmufav&m\ [kqdkav/
t|rokwNf y;D \/
e0rokwf/ / e0rokwf 'orokwfwdkYvnf; opfyifBuD;
Oyrmyifvm\? Oyar,sbufwdkYum;-Oyg'gef\ tpD;tyGm;jzpf
ukefaom rdrdudk,fcEmwdkYudk om,mzG,f-[kIjcif;ruif;aom
yk*dKvftm; pkwdrSaemuf 0dnmOfjzpfay:ap\? 0demrfkyfponf
tqufqufjzpfay:vmav\? rdrdudk,fcEmwdkYudk om,mzG,f-

tpodYk

edAme'DyeD

89

[kIjcif; jywfuif;NyD;aomyk*dKvftm; pkwdaemuf 0dnmOfponf


jzpfay:vmjcif;r&SdNyD/
e0rokwfNyD;\/
'orokwf/ / 'orokwfrSm oHa,mZOf\ tpD;tyGm;jzpf
ukefaom rdrdudk,fcEmwdkYudk-qdkkHrQom xl;onf/
'orokwNf y;D \/
odaYk [mawmfral om Oyrm Oyar,srsm;udk axmufxm;
&[Emyk*Kd vw
f t
Ykd m; pkwu
d ryk f csKyNf y;D onfraS emuf vl&[Emjzpf
cJv
h Qif OwkZkyu
f vmyf o&D&"mwfprk Qom <uif;use&f pf\? xdo
k &D&
"mwfpkrS wpfyg;edAmefodkYul;wuf qufEG,f oGm;aom w&m;xl;
[l wpfpHkwpfck t>rufavorQr&SdNyD? ewf&[EmjzpfcJhaomf
o&D&"mwfpkrQyif t<uif; tusefr&SdNyD-[kodtyf\/
um;-ed'geoH,kwfokwfaygif; 10-wdkY\ t"dyg,fvdk&if;udk
tusOf;xkwfjycsufwnf;/
0pow
k /f /,cktcg rpdryPmoygVdawmfvmaom
0pokwfudk xkwfjytHh/ /&[Emyk*Kd v\
f pkwu
d rZkyf csKyNf y;D onf
aemuftvmudk 0py&dAdkZfu jrwfpGmbk&m;tm; ar;avQmufonf?
jrwfpGmbk&m;u ajz awmfrlonf/
tar;/ &[ef;Emyk*dKvfonf pkwdyrZkyfcsKyfNyD;aemuf
wpfpHk wpf&modkY uyfav a&mufavoavm[kar;\/
tajz/
wpfpw
kH pf&modYk uyfav a&mufav\- [laom
ta&twGufodkY ra&mufav\ajzawmfrl\/

tpodYk
tar;/
tajz/
tar;/
tajz/

tar;/
tajz/

tar;/

tajz/

edAme'DyeD

90

wpfpHkwpf&modkY ruyfav ra&muf- oavm[k


ar;\/
ruyfav r&mufav-[laom ta&twGufodkY
vnf; ra&mufav- [kajzawmfrl\/
wpfpHkwpf&modkY uyfavonfvnf;&Sd\? ruyf
onfvnf; &Sd\? ESawGavm-[k ar;\/
wpfpkHwpf&modkY uyfav\- [lvnf; ta&
twGufodkY ra&muf? ruyf-[lvnf; ta&
twGufodkY ra&muf[k ajzawmfrl\/
wpfpw
Hk pf&modYk uyfavonfvnf;r[kw?f ruyf
onfvnf; r[kwfavm- [kar;\/
wpfpkHwpf&modkY uyfonfvnf; r[kwf? ruyf
onfvnf; r[kwf-[laom ta&twGufodkY
vnf; ra&muf[k ajzawmfrl\? 0py&dAdkZfonf
tajzrQEiS hf rauscsr;f Edik
f avQmufxm;jyef
&m rD;ykBH u;D Oyrmjzifh aumif;pGm auscsr;f apjcif;
iSg 0py&dAdkZfudk ar;awmfrljyef\/
0py&dAZkd -f oif\a&SUrSm Bu;D pGmaom rD;ykBH u;D onf
Sad v &m\? oifonf ighaSUrSm Bu;D pGmaom rD;ykH
BuD;rD;awmufBuD; Sdacsonf-[k odrnfavm[kar;awmfrl\/
odygvdrfhrnf-[kajzav\/

tpodYk
tar;/

edAme'DyeD

91

xdrk ;D ykrH ;D awmufBu;D onf rD;pmukeo


f jzifh oif\
aSUrSmyif aoNidrf;aysmufuG,f oGm;av &m
ig\ aSUrSm rD;ykHBuD; rD;awmufBuD; aoNidrf;
uG,faysmuf oGm;avNyD-[k oifodrnfavm[kar;awmfrl\/
tajz/
odygvdrfhrnf-[kajz\/
tar;/ xd k t cg xd k a oNid r f ; avNyD ; aom xd k r D ; onf
tb,fft&yfodkY uyfava&mufavoenf;-[k
ar;chaJ omf tb,foYkd ajzrnfenf;-[k ar;awmf
rl\/
tajz/
tb,ft&yforYkd S uyfav a&mufavawmhonf
r[kwf? rD;pmopfvnf; ravmif;? rD;pma[mif;
vnf; ukefavojzifh xdkae&mwGifom csKyfNidrf;
jcif;odYk a&mufonf- [k ajzygrnfavQmufav\/
]]tem[ma&m tEkyg'gaem edAKawmawG0 ocs *pwd}}/
tem[ma&m=tpmrSdonfjzpf? tEkyg'gaem= pGJp&m
rSdonfjzpf? edAKawmawG0=Nidrf;avNyD-[lomvQif? ocs=a&
wGufjcif;odkY? *pwd= a&mufav\/ / um; teuf/
cDaPm=ukefavNyD? edka'g=csKyfavNyD? edAKawm=Nidrf;avNyD?[laom twdwfpum;ESifhom ajymcGifhSdawmhonf? ,ckrSdNyDjzpf
OyyZwd EkyyZw-d [laom ypKye pf um;\ t&mr[kwNf y-D [k [lvkd
onf/

tpodYk

edAme'DyeD

92

xdt
k cgrS{0ar0 acg 0p a,e laye wxm*wH ynmy,rmaem ynmay,s wH lyH wxm*w y[DeH
OpdErlvH wmvm0wKuwH tebm0H uwH tm,w
tEkyg'"rH? lyocFg0drkawm acg 0pwxm*awm
*rDa&m tyara,sm 'ky&da,m a*gaVm? ao,sxmyd
r[morka'g OyyZwDwd e Oaywd? OyyZwd p ep
OyyZwDwd eOaywd? ae0OyyZwd e e OyyZwDwd
eOaywd/
[l yxrajzqdak om pum; 4-csuu
f kd taMumif; ,kwEd iS hf
wuG jyqdkawmfrljyefonf/
tMuifcEm 5-yg; kyfemrfw&m;wdkYudk pGJrSD &[Emyk*dKvf
[laom ynwfonf jzpf\? pkwdurZkyf csKyfNyD;aomtcg xdkcEm
5-yg; kyf emrfw&m;wdo
Yk nf t<uif;tuserf Sd csKyNf ird ;f Muukeo
f jzifh
xdk&[Emyk*dKvf\ ynwfonfvnf; aysmufuG,fav\/
1/
lyuEmtpOfudk rSDjzpf&aom ynwfrsdK;onf
lyuEm tpOfcsKyNf ird ;f vQif uG,af ysmufavawmh
onf/
2/
a0'emuEm tpOfukd rS
D jzpf&aom ynwfrsKd ;onf
a0'emuEmtpOfcsKyfNidrf;vQif uG,faysmufav
awmhonf/
3/
onmuEm tpOfukd rS
D jzpf&aom ynwfrsKd ;onf
onmuEmtpOf csKyfNidrf;vQif uG,faysmufav

tpodYk

edAme'DyeD

93

awmhonf/
4/
ocFg&uEm tpOfurkd
DS jzpf&aom ynwfrsKd ;onf
ocFg&uEmtpOf csKyfNidrf;vQif uG,faysmufav
awmhonf/
5/
0dnmPuEmtpOfudk rSDjzpf&aom ynwfrsdK;
onf 0dnmPuEm tpOf csKyNf ird ;f vQif uG,af ysmuf
avawmhonf/
rD;pmudk pGJrSD jzpf&aom rD;onf rD;pmukefqkH;vQif ukefqkH;
avouhJodkYwnf;/
xdo
k Ykd pkwu
d rZkyf tcsKyw
f iG f cEm 5-yg; ukeq
f ;Hk ojzifh cEm
5-yg;rSvnf;aumif; xdck Em 5-yg;udk pGrJ aDS om bk&m;[laom ynwf
&[Em[laom ynwf ow0g[laom ynwfrv
S nf;aumif; uRwf
vGwfavNyD;aom &[Emyk*dKvfonf r[mork'&muhJodkY tvGef
eufeJ\? EIdif;,SOfp&m OyrmyifrSd? Pfjzifh ouf0if odjrif
apjcif;iSm tvGefcJ,Of;vS\? avmuDvlwdkY ajymqdkMuaom Oy
yZwd EkyyZw-d tpSad om a0g[m&rsKd ;\ t&mr[kwNf yD qdv
k o
kd nf/
urmrS jyef a&onfadS omf av;oacsEF iS hf urmwpfoed ;f
twGi;f rSm yGiahf wmfrMl uukeaf om bk&m;wd\
Yk wPSu&F m ar"uF&m
o&PuF&m 'DyuF&m-tpSad om trn ynwfrQwo
Ykd nfom ,ck
SdMuukefawmhonf? xdkrS aS;terw* oHo&m yGifhawmfrlMu
ukeaf om bk&m;wd\
Yk cEmtpOfukd rS
D jzpfaom ynwfwo
Ykd nfum;
rSdMuukefNyD? vlavmu ewfavmu jA[mhavmu tv,frSm
ray:vmMuukeNf y?D twdw0f wKtaeESirhf Q ajymqdpk &m rSMd uukeNf y/D

tpodYk

edAme'DyeD

94

xdkbk&m;wdkY\ wpfqlwpfql vufxufwGif 24-oacsFESifh


uka# 60-Adkvfajcwpfodef; wpfodef;pD y&dedAmef pHvGefawmfrlMu
ukefNyD;aom &[Emyk*dKvfwdkY\ toD;oD;aom cEmtpOfwdkYonf
vnf;aumif; toD;toD;aom ynwfwdkYonfvnf;aumif;
tukefvkH;uG,fqkH;Muavukef\? vlYavmu ewfavmu jA[mh
avmu tv,frSm ray:vmMuukefNyD/
terw* oHo&mrSm ykxZk OftjzpfEiS hf usiv
f nfMuukeaf om
ow0gwdkY\ toD;toD;aom cEmtpOf toD;toD;aom ynwf
tpOf wdkYonffrlum; ,aeYxufwdkif vlYtv,frSm wzGm;zGm; ewf
tv,frSm wzGm;zGm; jA[mhtv,frSm wzGm;zGm; NydwmbkHrSm
wzGm;zGm; tok&um,f bkHrSm wzGm;zGm;- jzpfay: aeMuukef\?
xdo
k Ykd wzGm;zGm; jzpfay: aeMuukeaf om ow0gwd\
Yk cEmtpOf
ynwftpOfrsm;ESifh EdIif;,SOfMunfhrSomvQif vGefavNyD;aom
terw* oHo&m **FgoHvkH;ru yGifhawmfrlMu uRwfawmfrlMu
y&deAd m efpaH wmfrMl uukeNf y;D aom olw\
Ykd *r&D jzpfyHk tyar,sjzpfyHk
'ky&da,m*g jzpfykHudk jrifEdkif&monf/
oAnKbk&m;SifwdkYonfomvQif xdkvGefavNyD;aom te
rw* o H o &m y&d e d A m ef p H v G e f uG , f q k H ; Muavuk e f N yD ; aom
yk*Kd vw
f \
Ykd toD;toD; aom cEm toD;toD;aom trnfynwf
wdkYudk odEdkifukefawmhonf? bk&mSifwdkYrS wpfyg; wpfpkHwpfa,muf
aom yapuAk'g &[Em jA[m ewf vl- odEdkifol[l rSdNyD/
um;-*rD& tyar,s 'ky&da,m*gV jzpfykHwnf;/

tpodYk

edAme'DyeD

95

0pokwf a'oemawmf rD;OyrmESifhwuG &[EmwdkY\


toD;toD;aom kyf a0'em- tpSdaom y&rw "rtpOf
ynw"d r tpOfw\
Ykd t<uif;tuserf Sd uG,v
f eG yf u
Hk kd jyawmfral om
aMumifh y&deAd m e pkwd urZkyf csKyNf y;D aom aemuf xd&k [Emwd\
Yk
cEmrS edAmefodkY ul;wuf qufEG,foGm;aom y&rww&m;[l
t>rufavorQ rSdNyD? ynwfw&m;[l t>rufaorQ rSdNyD[k
odtyfavonf/
tb,faMumifh xd&k [Em yk*Kd vw
f \
Ykd cEmrS edAm efoYkd ul;wuf
qufEG,f oGm;aomw&m;[l wpfpkHwpf&m t>rufavo-rQ
rSdav oenf[lrlum;xdk&[EmtjzpfodkY a&mufMuukefaom yk*dKvf ow0g
cEmtpOf y&rw "rtpOfwdkY\ topfjzpfay: jcif;[laom
ZmwdrI\ tukeftpif kyfodrf;csKyfNidrf; ukefqkH;jcif;udkyif edAmefqdk
ayonf? y&rw"r tpOfwdkY\ topfwpfzef jzpfay:jcif;[laom
Zmwdr\
I tuket
f pif kyo
f rd ;f jcif; csKyNf ird ;f jcif; ukeq
f ;Hk jcif;trIoYkd
qdu
k af &mufonfuykd if edAm efoaYkd &mufonf[k qdak yonf? xdaYk Mumifh
y&dedAmefpHawmfrlonf? edAmefodkYa&mufawmfrlonf? edAmefodkY
<uoGm;awmfro
l nf-[laompum;wdrYk mS yif edAm efbufoYkd ul;wuf
qufEG,f oGm;aomw&m;-[lwpfpkHwpf&mrQ rSdNyD-[laom
teufonf wpfcsufwnf; ygavonf- [kodtyf\/
rZdryPmovnf;aumif;? 'd|doH,kwfvnf;aumif;
]]a[mwd wxm*awm y&H r&Pm}} [l vmaom aumov

tpodYk

edAme'DyeD

96

rif;BuD; tar; acrmbduKeDtajz? jrwfpGmbk&m;wdkYrSmvnf;


0pokwfESifh twlwlyif/
a[mwdESifh Oaywd - twlwl/
ea[mwdESifh e Oaywd -twlwl/
a[mwd p e p a[mwdEiS hf Oaywd p e p Oaywd-twlw/l
ae0 a[mwd e e a[mwdESifh ae0 Oaywd-e e Oaywd
twlw/l
okwedygwfygVdawmf yg&m,eokwf Oyod0ykpm *gxmwdkY\
teuft"dym,f vdk&if;udk tusOf;rQxkwfjyaytHhOyod0jyem/ /Oyod0 trnfadS om &aoYyP
k m ;um;
tmudOnm,wepsmefudk&aom psmevmbD ykPm;aywnf;?
xdaYk Mumifh tmudOn
m,wepsmefukd t&if;jyK 0#f'u
k r S uRwv
f w
G f
cGifhudk jrwfpGmbk&m;tm; ar;avQmufav\? jrwfpGmbk&m;vnf;
ajzawmfrl\/
ar;yHk? ajzyHk-tar; 4-*gxm tajz 4-*gxm vm\? aemuf
tar; 2-*gxm tajz 2-*gxmudk jyqdktHhwda| ap aom ww temEk,m,D?
yl*Hyd 0meH orEpuK?
waw0 aom oDwd od,m 0drkawm?
pa0-x 0dnmPH wxm0d"/ tar;/
orEpuK=rsufpdtjrif xuf0ef;usifESifh jynfhpHkawmfrlaom
jrwfpGmbk&m;? aom=xkdtmudOnm,webHkodkY a&mufavaom
[lonf? ww=xkdbHk? temEk,m,D=tpOfrjywfonfjzpf?

tpodYk

edAme'DyeD

97

yl*Hyd0eH=rsm;pGmaom ESpftpkwdkYywfvHk;? apwda|=tu,f


wnfjim;tH?h aom=xkyd *k Kd vo
f nf? waw0=xdb
k kH omvQi?f 0drak wm=
wpfzefajymif;a&TUjcif;[laom pkwdr&P 'kurS vGwfonfjzpf?
oDw=d tpOftjrJ at;jird ;f jcif;odaYk &mufonf? od,m=jzpfygoavm?
tx=xdkodkYr[kwf? wxm0d"=xdkodkYoabmSdaom yk*dKvf\?
0dnmPH=0dnmOfonf? pa0=a&GUavsmajymif;oGm; bHw
k pfyg;odYk usif
vnfjrJ usifvnf&ao;oavm? um; teuf/
tpd ,xm 0gwa0a*e cdwm?
twH yavwd e Oaywd ocs/
{0H rked emrum,m 0drkawm?
twH yavmwd e Oaywd ocs/ tajz/
0gwa0a*e=av[kefonf? cdwm=ajrmufvTifhtyfaom?
tpd=rD;awmufrD;vQHonf? twH=uG,faysmufjcif;odkY? yavwd
,xm=a&mufavouJhodkY? ocs=tb,ft&yfodkY oGm;av\[laom ta&twGufodkY? e Oaywd,xm=ra&mufavouJhodkY?
{0H=twl? emrum,m=emrfw&m; taygif;rS? 0drkawm= uRwf
vGwfjyD;aom? rked=&[ef;onf? twH=uG,faysmuf csKyfjidrf;jcif;odkY?
yavwd=a&mufav\? ocs=ynwfwif ac:a0:p&m wpfpHk
wpf&mtjzpfodkY? e Oaywd=ra&mufav/ um; teuf/
Oyod0ykPm;onf tmudOnm,wepsmefjzifh lyum,rS
uRwfvGwfjyD;aomol jzpfay\? r*fPfjzifh emrum,rS uRwf
vGwrf u
I kd enf;ay;vd
k ]]emrum,m 0drak wm}} [k a[mawmfro
l nf?
tlywPSmudk rpGefYEdkif emrum,rS rvGwfcJhvQif xdkbHk wnf

tpodYk

edAme'DyeD

98

aejyD;aemuf xkdbHkrS pkaw oHo&mrSm usifvnf&vdrfhOD;rnf?


tlywPSmukef emrum,rS uGswfvGwfayrlum; av[kefjzifh
vGifh ygavaom rD;awmufonf rMumrD uG,faysmufjcif;odkY
a&mufavouJo
h Ykd xdb
k rkH mS yif pdwt
f pOfcsKyjf ird ;f uG,af ysmufjcif;odYk
a&mufav\? b0 wpfyg;ajymif;vJ ynwfwpfyg;ESihf ac:a0:&ef
wpfpHkwpf&modkY ra&mufavjyD-[lvdkonf/
*gxmrSm ]]twH yavwd}} yk'f tw?H edAm efo/Ykd yavwd?
a&mufav\/ [laomteufrSm vlYjynfrS uG,fvGef ewfjynfodkY
a&mufav\ [l&m...
1/ a&muftyfaom ewfjynf/
2/ a&mufwwfaom yk*dKvf/
3/ vlYjynfrSuG,faysmuf ewfjynfrSmjzpfay:jcif;
wnf;[laom a&mufjcif;Mud,m/
odkY 3-axG 3-yg; xif&Sm;odjrif&ouJhodkY? xkdYtwl1/ a&muftyfaom edAmefXme/
2/ a&mufwwfaom y&dedAKwyk*dKvf/
3/ cEm 5-yg; tjzpfrS uG,faysmuf edAmef wnf;
[laom avmukw&m bHkXmerSm xdkyk*dKvf\ odkY 3-axG 3-yg;
xifSm;odjrif&ef MuH,lMuukef\? if;yk'fudk zGifhjyaom eda'o
ygVdawmfum;twH yavwDwd twH yavwd? twH *arwd? twH
*pwd? edkZwd? 0lyorwd? y#dyrwd/[l zGifhjyawmfrl\/

tpodYk

edAme'DyeD

99

twH yavoDw?d twyH avwd=[lonfum;? tw=H edAm efo?Ykd


0g=uG,fyjcif;odkY? yavwd=a&mufav\? twH=edAmefodkY? *arwd=
a&muf av\? twH=edAmefodkY? *pwd=a&mufav\? edkZwd=csKyf
av\? 0lyorwd=jidrf;av\? y#dyrwd=jidrf;av\/ um;
teuf/
tzGifh 6-yk'fwdkYwGifaSU 3-yk'jf zifh teufoufoufukd zGijhf yawmfro
l nf? edZk w-d
tpSdaom aemuf 3-yk'fjzifh twH yavwd-[laom pum;\
t"dyg,fvdk&if;udk tusOf;csKyf tkyf jyawmfrlonf/
twH yavwd- [k yk'f 2-ck toH 2-ck qdak omfvnf; vd&k if;
t"dyg,frSm cEmcsKyfrI wpfckyifwnf;- [k jyjcif;iSm edkZwd- [k
wpfyk'fwnf;ESifh zGifhjyawmfrlonf/
cEm[lonf ylavmifaom 'kuw&m;om jzpf\? ylavmif
aomw&m;\ csKyfjcif;rnfonf jidrf;rIpifppf jzpf\-[k jyjcif;iSm
edkZwdyk'fudk 0lyorwd y#drwd [k qifhjyefonf? xkdYaMumifh
udavomcEmwdkY\ csKyfjidrf;rI wpfckwnf;udkyif]] twH yavwd }}
qdo
k nf[rk w
S &f rnf/
twH=edAmefodkY? yavwd=a&mufav\-[laom teufrSm
vnf; edAmefqdkonfum;- tyltavmif w&m;wdkY\ csKyfNidrf;jcif;
trIudkyif qdkonf? xdkYaMumifh twH=edAmefodkY-[kqdkonfESifh twH=
uG,fyjcif; csKyfNidrf;jcif;odkY -[kqdkaompum;onf twlwlyif
jzpfonf/

tpodYk

edAme'DyeD

100

avmu r&PH=aojcif;od?Yk *pw=d a&mufav\-[lonfEiS hf


r&wd=ao\-[lonf twllwlyif jzpfouhJodkYwnf;/
ab'H=ysufpD;jcif;odkY? *pwd=a&mufav\? bdZwd=ysufpD;
av\? Z&H=tdkjcif;odkY? *pwd=a&mufav\? Zd,swd=tdkav\?
yguH=usujf cif;od?Yk *pw=d a&mufav\? ypw=d usuaf v\-[laom
pum;rsdK;wdkY 2-cGef;ESifh 1-cGef; t"dyg,fwlMuouhJodkYwnf;/
tw*Fawm aom O' 0g aom ewd?
O'g[k a0 owd,m ta&ma*g/
wH ar rked om"k 0d,mua&m[d?
wxm [d aw 0d'dawm {o "arm/ tar;/
aom=xdkyk*dKvfonf? tw*Fawm=cEmuG,fyjcif;odkYa&muf
\qdkaomf? aom=xdkcEm uG,fyjcif;odkY a&mufaom yk*dKvfonf?
O'=pifppf? ewd0g=rSdjcif;yif jzpfavoavm? O'g[k=xdkodkYr[kwf?
a0=pifppf? owd,m=tNreJ pd t
m;jzif?h ta&ma*g=ysupf ;D jcif;rSd
wnfavoavm? rked=jrwfpGmbk&m;? wH=xdktaMumif;udk? ar=
uREkfyftm;? om"k=aumif;pGm? 0d,mua&m[d=ajzMum;ygavmh?
[d=avQmufoifhpG? aw=tSifbk&m;onf? {o "arm=w&m;udk?
wxm=[kwfrSefaomtwdkif;? 0d'dwm=odawmfrltyf\/
um; teuf/
avmu xifmS ;aeaom t,lrmS cEmvnf;wjcm; cEm\
tSijf zpfaom twvnf;wjcm; yk*Kd v-f ow0g[lonf xdt
k wukd
qdv
k &kd if;wnf;/

tpodYk

edAme'DyeD

101

y&dedAmeftpH cEmcsKyfqkH;&mwGif xdkcEm\ tSifjzpfaom


yk*dKvf ow0gwGifvnf; jywfawmuf avawmhonf-[laom
t,lum;]]ewd}} t,lwnf;/ Oap''d|d-qdkvdkonf/
bk&m;vufxufawmfrSm ,ru trnfSdaom &[ef;\
t,lrsdK; wnf;? ]]e a[mwd wxm*awm y&Hr&Pm}}[laom
t,lvnf; ewd t,lyifwnf;/
cE m onf o m csKyf q k H ; onf ? yk * d K vf ow 0 g-[l a om
twonfrlum; csKyfqkH;onf [lrSd- [laom t,lum; ]]twd}}
t,lwnf;? ow'd|d- qdkvdkonf/ ]]a[mwd wxm*awm
y&H r&Pm}} [laom t,lyifwnf;/
Oyod0 ykPm;onfum;- aSU*gxmrSm ]]twH yavwd}}
[laom ygXfjzifh cEm\ csKyfqkH;jcif;udk ajzMum;awmfrlonf/ /
cEm\tSifjzpfaom yk*dKvfonfum; xdkcEm csKyfqkH;&mrSmyif
jywfawmuf uG,fy oGm;avoavm? odkYr[kwf-cEmrS uRwf
vGw
f wpfyw
Hk pfrsKd ;jzpf tNrw
J nfae avoavm-[k ,krH mS ;S
d
aemuftar;udk ar;jyefonf/ / jrwfpGmbk&m;onfum;
]]twd ewd}} [laom t,lESpfyg;udk y,fawmfrl\/
twDwd acg upme t,araum taEm? ewDwd
t,H upme 'kwda,m taEm/
upmea*gwokwf/
tw-d [laom t,lvnf; t,kww
f &m; 1-yg;? ew-d [laom
t,l vnf; t,kwfw&m; 1-yg;- [lvdkonf/

tpodYk

edAme'DyeD

102

bk&m;a'oemawmfrlum;- yk*dKvf ow0g tw ZD0[lrkcs tm;jzifhrSd? kyf emrfw&m;onfom rkcstm;jzifhSdonf?


xdk yk f emrfw&m;onfv
f nf; t0dZm wPSm-tpSad om taMumif;
w&m; xifmS ;Sad eorQ umvywfv;Hk ewo
d abm Oap'oabodYk
a&mufonf-[l rS?d taMumif;w&m;udk y,fmS ;vQif csKyNf ird ;f jcif;
odkY a&mufNrJjzpf oHo&m tNrJSd aeaom twdoabmvnf;
rSd? xdkYaMumifh xdkodkYaom twd oabm ewdoabmESifh Oyod0
ykPm; ar;avQmufonfudk twd ewd-rS tvGwfjzpfaom wpfyg;
aom y&d,m,fjzifh ajzawmfrlay\/
tw*Fw e yrmPr-wd?
a,e eH 0ZKH wH w ewd/
oaAok "arok orl[awok?
orl[wm 0g'yxmyd oaA/ / tajz/
tw*Fw= kyf emrfcEm uG,fyjcif;odkY a&mufavaom
y&dedAKw yk*dKvftm;? yrmPH=Sdonf rSdonf-[l qdkEdkif&ef
yrmPonf? etwd=rSd? a,e=tMuifwpfpkHwpfckaom y&rw
"rjzifh? eH=xdkyk*dKvfudk? 0ZKH=ynwfwif ac:a0:ajymqdkMu
uke&f m\? w=xdyk *k Kd vt
f m;? wH=xdk wpfpw
Hk pfcak om w&m;onf?
ewd=rSd? oaAok=tvkH;pkHukefaom? "arok=y&rw"rwdkYonf?
orl[awok=y,fEkwf csKyfNidrf;ukefNyD;onfSdaomf? oaA=tvkH;pkH
ukeaf om? 0g'yxmyd=ac:a0:ajymqdpk &m enf;vrf;wdo
Yk nfvnf;?
orl[wm=y,fEkwf csKyfNidrf;MuavukefNyD/ um;teuf/
*gxm yxryg'\ t"dyg ,fukd 'kw,
d yg'ESihf zGijhf yawmf

tpodYk

edAme'DyeD

103

rlonf/ 'ke,
d yg'\ t"dyg ,fuv
kd nf; ]]oaAok "arok orl[awok? orl[wm 0g'yxmyd oaA}} [laom wwd, pwkw0 g'wdEYk iS fh
zGifhjyawmfrlonf/
t"dyg,ftus,frSm ypy&dAdkZfudk ajzawmfrlaom enf;vrf;
twdik ;f yif/
tusO;f rSmrlum;/ / cEm 5-yg; y&rww&m;rsKd ;Srd o
S mvQif
ow0gESifhpyfaom ynwfa0g[m&rsdK; SdEdkifonf? cEm 5-yg;
y&rww&m;rsKd ; rS&d m ow0gESiphf yfaom ynwfa0g[m&rsKd ; rSEd ikd ?f
y&dedAmefpHMuaomtcg xdkcEm 5-yg; y&rww&m;rsdK;wdkYonff
t<uif;tusefrSd tukeftpif uG,faysmufcsKyfNidrf;Muavukef\?
xdkw&m;wdkY csKyfNidrf;MuukefvQifvnf; xdkyk*dKvfwdkY\ oEmefESifh
pyfaom ynwfw&m;wdkYonfvnf; uG,faysmufMuavukef\?
y&dedAmefpkwd urZkyf csKyfonfrS aemufumv edp xm0&jzpf
aom tocFwedAmefBuD;odkY a&mufaeaom wpfpkHwpfckaom
y&rwfw&m; ynwfw&m;-[l t>rufavoHrQ rSNd yD qdv
k o
kd nf/
*gxm ]]oaAok "arok orl[awok? orl[wm
0g'xmyd oaA}} [laom 2-yg'wdkY]]oaAok "arok orl[awolwd oaAok caEo?k oaAok
tm,waeok? oAmok "mwlok}}/
[l tSifom&dykw&m zGifhawmfrlaomaMumifh y&dedAme
pkwu
d rZkyf tcsKyw
f iG f xdyk *k Kd vo
f Emef cEm- [lorQ tm,we[lorQ "mwf[o
l rQ tukecf sKyNf ird ;f ukeq
f ;Hk avuke\
f ? wpfpw
Hk pf&m
t>rufavoHrQ t<uif;tusef rSdNyD-[laom teufonf xif

tpodYk

edAme'DyeD

104

Sm;ay\/
orl [ wm 0g'yxmyd oaA w d 0g'yxm 0k p E d
udavom pcEm p tbdocFg&m p? w 0g'gp? 0g'
yxm p? t"d0pem p? t"d0peyxm p? ed&kwd p?
ed&kwdyxm p? ynwd p? ynwdyxm p? OD[wm?
orl[wm? O'#m? Oyg#dwm? orkyg#dwm? y[Dem?
ork p d E m ? 0l y oE m ? y#d y ' g ? tbA K y w d u m?
P*dem? 'kmwd orl[wm 0g'yxmyd oaA?[l t&Sifom&dykw&m zGifhjyawmfrlaomaMumifh y&dedAme
pkwdurZ &kyfcsKyfNyD;onfrS aemufumv xdkyk*dKvfESifhpyfaom
wpfpw
Hk pfcak om y&rwfw&m; wpfpw
Hk pfcak om ynwfw&m;-[l
t>rufavorQ r&SNd y[
D k odomay\? ]]y&deAd m e pkwu
d rZkyf rcsKyrf D
aS;tzddkY xifSm;Sdaom cEm 5-yg; kyf emrf w&m;wdkYudk twdwf
pum;jzifh ajymqdkac:a0:Muaom t&momwnf;/
edAmef xdkyk*dKvfoEmefESifhpyfaom y&rwf tcuf teuf
ynwf tcuf teuf t>rufavo Sad e xdyk &rwf xdyk nwfukd
ac:qdMk uaom t&mr[kw?f xdaYk Mumifh ]]ocsaemaywd}}[lvnf;
aumif;? ]]twH yavwd? e Oaywd ocs}} [lvnf;aumif;?
]]orl[wm 0g' yxmyd oaA}}[lvnf;aumif;-a[mawmfrl
onf/
1/ od k Y v Qif Oyod 0 jyem avxJ o d k Y j ywf
ygavaom rD;awmuf\ aysmufysuf uG,fqHk;yHkudk

tpodYk

edAme'DyeD

105

Oyrm jyawmfrlonf wpf&yf/


2/ ]]orl[wm 0g'yxmyd oaA}} [k a[mawmfrlonf
wpf&yf/
odkYaom tcsufrsm;udk axmufxm; y&dedAme pkwd
urZkyf csKyf&m xkdyk*dKvfoEmefESifhpyfaom y&rwf ynwf
tuket
f pif csKyjf ird ;f uG,af ysmufavaMumif;? vl &[Emjzpfcv
hJ Qif
o&D&"mwfawmfrQom tusef adS Mumif;? ewf&[Em jA[m&[EmjzpfcJhvQif o&D&"mwfawmfrQrS tusefrSdaMumif;ukd odtyf\/]
Oyod0jyem tmudOn
m,we tlybHrk S y&deAd m efpH
rIukd a[mawmfral omaMumifh xdt
k rItm;avsmpf mG avxJojYkd ywf
ygavaom rD;awmufukd OyrmjyKawmfrlavonf/
um;- Oyod0 jyemwnf;/
a0'emoH,w
k v
f mt"dyg ,f/ / oVm,we oH,w
k yf gVdawmf
a0'emoH,kwfvmaomaom a0'em y&dnm,? "da|"ar temoa0g/
um, ab'g "ra|m? ocs aemaywd a0'*l/
/[laom *gxmvnf; ]]ocsaemaywd}} yk'ft&udk ]]twyavwd
e Oaywd ocs}} yk'ftwdkif;odav/
/xdk*gxmaom=xdka0'em ur|mef;udk tm;xkwfaom yk*dKvfonf?
a0'em=3-yg;aoma0'emwd k Y u d k ? y&d n m,=tyd k i f t Ed k i f o d ?
'da|"ar=rsufarSmuf b0? temoa0g=tmoa0guif;aom
&[Emyk*dKvfonf? a[mwd=jzpfEkdif\? um,=udk,fcEm\?
ab'g=pkwdurZkyf csKyfonfrS? y&H=aemuf? "ra|m=edAmef

tpodYk

edAme'DyeD

106

wnfaom? aom a0'*l=xkd&[Emyk*dKvfonf? ocs=ac:a0:p&m


wpfpHkwpf&mtjzpfodkY? aemaywd= ra&muf/ um;-teuf/
]]"ra|mwd taou"arok? edAmae {0 0gXdawm}} [k
t|uxm zGifh\/ /"ra|m=taouw&m;wdkYwnfaom/
0g=edAmefwnfaom / 2-euf/
taou"rr/ / taou"r qdo
k nfum;- t&[wzv
kd f
aywnf;? t&[wzdkvf wnfaom[k qdkvdkonf? t&[wzdkvf
wnfrIonf udk ,fcEmysufonfrS aemuf wnfonfr[kwf?
rysufrDuyif wnfayonf/ xdkYaMumifh ]]um,=udk,fcEm\?
ab'g=pkwdurZkyfcsKyfonfrS? y&H=aemuf? ocs=ac:a0:p&m
wpffpHkwpf&mtjzpfodkY? aemaywd=ra&muf}} [k pyf,l&rnf/
"ra|m-yk'f a0'*l-yk'w
f u
Ykd m; y&deAd m efrpHrD adS om *kPw
f jYkd zifh
csD;rGrf;aom yk'fwdkYomwnf;? "ra|m=edAmef wnfaom-[laom
teufrSmrlum; ]]um,=udk,fcEm\? ab'g=pkwdurZkyfcsKyf
onfr?S y&H=aemuf? "ra|m=tEkyg'daoo edAm efwnfaeaom}}
[lvnf; pyfEdkifyg\/
edAmefwnfaom- [l&mrSmvnf; cEmcsKyfjidrf;jcif;trI
wnfaom-[kqdkonfESifh twlwlyif? cEmcsKyfjidrf;jcif;trI
wnfonfqo
kd nfum;- aysmufjird ;f jy;D aom tcsKUd aom tema&m*g
onf wpfzefvSef wpfzefjrHK ay:vmjyefouJhodkY edAmef tae
tm;jzifh csKyfjidrf;jyD;aom cEmokc cEmtem cEma&m*gwdkYonf
wpfzefvSef wpfzefjrHKay:vmjyefonf-[k rSdMuukefjyD? tjrJ
xm0& edp"l0tm;jzifh csKyfjidrf;rItwdkif; ukefqHk;rItwdkif;om wnf

tpodYk

edAme'DyeD

107

avawmhonf? xdkyk*dKvfonfvnf; cEmwdkY\ csKyfjidrf;ukefqHk;rI


qdkufwnf avawmhonf? xdkcsKyfjidrf; ukefqHk;rIrS wpfzefjyef
vmonf[k rSdjyD- qdkvdkonf/
um; a0'emoH,kwfvm t"dyg,fwnf;/
wGifa&GUum; ed&PedAmefodkY qdkufa&mufyHk jyD;\/
---------ed A m ef \ csrf ; omyH k
,cktcg edAmef\ csrf;omyHkudk a[mawmfrlaom ygVdrsm;\
t"dyg,fudk twefi,f jyvdkufOD;tHh]]yOad r tmeE umr*kPm? uwar yO? puK0ad n,sm lyg}}
tp&Sdojzifh a0'emoH,kwf ygVdawmf-&a[m*w0*f- e0rokwf
vm\/
csrf;om 10-yg;1/ umr*kPf csrf;om 1-yg;/
2/ yxrpsmef csrf;om 1-yg;/
3/ 'kwd,psmef csrf;om 1-yg;/
4/ wwd,psmef csrf;om 1-yg;/
5/ pwkwpsmef csrf;om 1-yg;/
6/ tmumomeO,wepsmef csrf;om 1-yg;/
7/ 0dnmPO,wepsmef csrf;om 1-yg;/
8/ tmudOnm,wepsmef csrf;om 1-yg;/
9/ ae0onmemonmwepsmef csrf;om 1-yg;/

tpodYk

edAme'DyeD

108

10/ eda&m"ormywf csrf;om 1-yg;/


umr*k P f csrf ; om/ / umr*kPfcsrf;omqdkonfum;vlUjynf ola|; ol<u,f ya'o&mZfrif; {u&mZfrif; pMum
rEwfrif;? ewfjynf ajcmufxyf ewfrif; odMum;rif;wdkY\
csrf;omudkqdkownf;? umr*kPf csrf;omonf t,kwfnHhqHk;
aywnf;? xdkumr*kPfcsrf;omxuf awmcsHKwGif; yxrpsmefudk
0ifpm;aeaom &[ef;\csrf;omonf tbduEw& jzpf\?
yPDww& jzpf\? (tbduEw&H=tvGefESpfoufzG,f&Sd\? yPDw
w&H=tvGerf eG jf rwf\[k teufay;/)/ / (txufuv
kd nf; enf;
ESifh tpOftwdkif;qdkav/)
y&r'd|"reAd m ef/ / pdwf apwoduf pdwZ kyf tukecf sKy
f
urZkyf OwkZkyf tm[m&Zkyf oufoufEiS hf aeonfudk eda&m"
ormywd csrf;omqdkonf? xdkeda&m"ormywd csrf;omonf
]]y&r'd|"redAmef}} rnf\?
eda&m"ormywd csr;f omudk a[mawmfro
l nf\ tqH;k XmeH acg yaewH tmeE 0dZwH? ,H tnwdwd,m
y&dAmZum {0H 0a',sHK? onma0',dw eda&m"H
oraPm a*Gwarm tm[? wO okco ynaywd
yPDww&H? w,d'H uok w,d'H uxHowd? {0H0g'd
aem tnww,
d m y&dAm Zum {0Hrk0peD,m ,w
,w tm0kaom b*0g okcan0 a0'eH oE, okco
ynaywd? wxm*awm okco ynaywd? ,w ,w
tm0kaom okcH OyvAwd? ,[ ,[ okcH? wH wH

tpodYk

edAme'DyeD

109

wxm*wm okco ynaywD} wd/


odkY a[mawmfrl\/
t"dyg,fum;/ / pdwf apwodufwdkY\ csKyfjcif;wnf;
[laom eda&m"ormywfudk Sifa*gwronf a[m\? xdkeda&m"
ormywf u d k v nf ; tvG e f r G e f j rwf a om csrf ; om ynwf \ ?
xdktrIonf tb,fokdYenf; pdwf apwodufrSdu rcHpm;Edkif?
rcHpm;Edkifu tb,frSm csrf;om[kwfawmhtHhenf;-[k omoemrS
tyjzpfaom wdwyd &dAZkd w
f o
Ykd nf qdMk uuke&f m\? xdw
k w
d yd &dAZkd w
f u
Ykd kd
okdY qdktyfukef\? igwdkYjrwfpGmbk&m;onf cHpm;jcif;Sdaom
okca0'emuko
d m csr;f om-[lynwfonfr[kw?f tMuiftMuif
w&m; csrf;omudk&\? xdkxdk w&m;ukdvnf; csrf;omokc[l
ynwfawmf rl\? okdY qdktyfukef\-[lvdkonf/
ygVdawmfjzifh cHpm;rI pHpm;rIonf ,kwfnHhaom csrf;om
jzpf\? rGejf rwfaom csr;f omr[kw?f tZwo
Emef rNird o
f ufaom
w&m; rodrfarGUaomw&m; vIyfSm;aomw&m; kefY&if;aom
w&m;wdkY\ uif;Nidrf;jcif;onfom txGwftjrwf csrf;omtppf
jzpf\-[k jyawmfrlonf/
e0edygwft*FkwdK&fvm t"dyg,f/ / e0edygwft*FkwdK&f
ygVdawmfvnf; okdYvm\? wpf&Haomtcg tSifom&dykw&m
onf &[ef;wdkYtm;okcrd'H tm0kaom edAmeH/
okcrd'H tm0kaom edAmeH/

tpodYk

edAme'DyeD

110

[laom pum;ukdqdkay\/
tm0kaom=igSiw
f ?Ykd 'HeAd m eH=edAm efonf? okc=H csr;f om
aypGwum;/ / aemuf0gusvnf; enf;wlay;av/
xdt
k cg tSirf [maum|du rax&fonf tSio
f m&dyw
k & m
tm;u y aew tm0k a om om&d y k w ok c H ? ,a'w
a0',dwH ewd/
[laom pum;ukd qdkav\/
tm0kaom om&dykw&=ighSifom&dykw&m? ,a'w-,o
{weAd m ae=tMuifeAd m ef? a0',dw=H cHpm;rI pHpm;rIonf? ew=d rS?d
{w=cHpm;rI pHpm;rIrSdaom edAmef? okcH=csrf;omrnfonf?
uye= tb,frSmSdtHhenf;/ / (um; teuf/)
{wa'0wm0kaom okcH? ,a'w ewd a0',dwH[l a[mawmfrl\/
tm0kaom aum|du=ighSifaum|du? {w=edAmef?
a0',dwH=cHpm;rI pHpm;rIrnfonf? ,H ewd=tMuifrSd? {wa'0=
xdkcHpm;rI pHpm;rI rSdjcif;onfomvQif? {wH=edAmef? okcH=csrf;
omrIaywnf;/ (um; teuf/)
csrf;omykH,kwd/ / xdkaemufrS csrf;omykH,kwdudk okdY
a[mawmfrl\? avmbESifhwuG cHpm; pHpm;tyfaom umr*kPf
csrf;omonf Sd\? xdkumr*kPfcsrf;omonf yxrpsmefudk yGg;rsm;
aom yk*dKvfrSm temqdk; a&m*gqdk;BuD;rnf\? xdkyxrpsmefudk
yGg;rsm;aom yk*dKvfudk qif;&J'kua&mufavatmif vGefpGmESdyfpuf
Edik \
f -[lvo
kd nf/

tpodYk

edAme'DyeD

111

Oyrmum;/
/ tvG e f , m;,H a om El e mrsd K ;pJ G u yf
x<uaeaom yk*Kd vo
f nf tvGeyf v
l S tdu
k v
f aS om aEG&moDrmS yif
&J & J n d a om S m ;rD ; cJ w d k Y u d k BuD ; pG m aom rD ; td k ; cif ; xnf h
wpfu,
kd v
f ;Hk &T&J pJT adk om ud,
k t
f *Fgwdu
Yk kd rD;uif&onfadS omf t,m;
t,H ajyaysmuf tvGefaumif;aom azm|Aokcudk &av\?
rD;ESihf uif;uGmcJo
h nfadS omf ,m;,Hjcif; jyif;pGmESyd pf uf &yfwnfr&
jzpfav\? xdu
k o
hJ aYdk om tema&m*g rSad omolwrYkd mS xdu
k o
hJ Ydk ylvS
tdu
k v
f aS omtcg rD;ukd jrif&vQiyf if qif;&J'u
k a&mufMu uke\
f ?
jrifjcif;ukdrQ tvdkrSdMuukef/
Oyrm xdk&moDrSm ted|pifppf jzpfukefaom Sm;rD;cJ
wdo
Yk nf xdu
k o
hJ aYdk om ElemBu;D Sirf mS temief; ref;x &yfwnfr&
,m;,HvaS om twGuaf Mumifh tvGeaf umif;aom |"r azm|A
jzpf&uke\
f /
xdkYtwl ylyefrItrsdK;rsdK;ESifhwuG jzpfukefaom vlUcsrf;om
vlUumr*kPf ewfjynfajcmufxyf ewfcsrf;om ewfumr*kPfwdkY
onf umrwPSmwnf;[laom ElemBuD;pJGuyfojzifh &TJ&TJpkd usdKuf
usdKufql pdwfElemBuD; SdMuukefaom ow0gwdkYtm; umrwPSm
temief;ref;x &yfwnfr& ,m;,HvSonfh twGufaMumifh
taumif;trGef txGwftjrwfawG jzpf&avukef\/
xdkSm;rD;usD;wdkYonf xdkuJhokdYaom ElemBuD;rsdK; uif;Sif;
ukefaom olwdkYtm; ted|pifppf 'kupifppf jzpfMuukefouJhokdY?
yxrpsmefudk & umrwPSm pdwfElemBuD; uif;Sif;NyD;jzpfaom
olwt
Ykd m; xdv
k Ul umr*kPf ewfumr*kPw
f o
Ykd nf &GzH ,
G f aMumufz,
G f

tpodYk

edAme'DyeD

112

pufqyk zf ,
G af om ted|"r 'ku" rwo
Ykd m jzpfMuuke\
f ? ElemBu;D
Oyrmukd ]]rZdryPmo rm*@d, okwf}} a[mawmfrlonf/
okv
Yd Qif xdv
k Ul umr*kPf ewfumr*kPw
f o
Ykd nf umrwPSm
ElemBu;D pJu
G yf &T&J pJT dk usKd uu
f sKd uq
f l pdwEf el mBu;D tBuKd ut
f m;jzifh
om |okc xifr&S ukeo
f nf? pifppf trSet
f m;jzifrh u
l m; ylyefap
wwf ESdyfpufwwfukef aom 'ku"rwdkYomwnf;/
yxrpsmefudk& xdkumrwPSmumronm? temqdk;
a&m*gqdk;wdkY\ uif;Nidrf;jcif;onf tvGefat;jr Nidrf;csrf;aom
oEd|du edAmef 1-yg;rnf\/
(um; e0edygwf t*FkwdK&fygVdawmfvm
yxr0g&t"dyg ,fwnf;/)
'kwd,0g&t"dyg,f/
/ 0dwuf 0dpm&ESifhwuGjzpfaom
yxrpsmef csrf;omonf&Sd\? xdkyxrpsmef&Sdaom 0dwuf
0dpm&wdo
Yk nf 'kw,
d psmefukd yGm;rsm;aomolrmS temqd;k a&m*gqd;k
MuD;rnfukef\? 'kwd,psmefudk yGm;rsm;aomoludk qif;&J'ku
jzpfavatmif vGefESdyfpufEdkifukef\/
OyrmrSmElemBuD;ESifh 0dwuf 0dpm&&Sdaom yxrpsmefokcudk
om,m aom psmeeduEw
d PSmonf wl\? &Sm;rD;us;D cJEiS hf yxrpsmef
okconf wl\? EkemBu;D uif;&Si;f aom olEiS hf yxrpsme eduEw
d PSm
uif;&Sif;NyD;aom a,m*Dyk*dKvfonf wl\? xdkyk*dKvfrSm yxrpsmef
okc om,maom psmeeduEdwPSm? uif;Nidrf;jcif;onf tvGef
at;jr Nidrf;csrf;aom oEd|du edAmef\1-yg;rnf\/
(um; 'kwd,0g& t"dyg,fwnf;/)

tpodYk

edAme'DyeD

113

enf;twdkif; ElemBuD;OyrmESifhwuG ae0onmemonm


,we psmefwikd af tmif tqifq
h ifq
h akd v? eda&m"ormywfonfum;
ESyd pf uf nO;f yef;rIukd jyKwwfaomw&m;r[kwaf y {uEpck 'd|"r
edAm efrnf\/
t"dyg,fcsKyf/ / ygVdawmf0,f t"dyg,ftcsKyfum; qdkcJhNyD;aom umr*kPfcsrf;aom yxrpsmefcsrf;om tp&SdonfwdkY
onf toD;oD;olwu
Ykd kd om,maom wPSma&m*g &Scd u
kd f om {uE
okcxif&uke\
f ? txuftxuf w&m;udk a&mufvakd om olwrYkd mS
rlum;-abmufaomuf w&m;jzpf ay:aeonf&Sdaomf {uE
'kuj zpf\? abmufaomufw&m;\ uif;jywf csKyNf ird ;f jcif;onfom
vQif {uEokcjzpf\/
abmufaomufw&m;\ csKyfNidrf;jcif;rnfonfvnf; xdk
w&m;wnf;[laom cHpm;zG,f pHpm;zG,\
f / uif;&Si;f jcif; xdw
k &m;
udk cHpm;pHpm;aom yDwad omre okca0'emwd\
Yk uif;&Si;f jcif;
yif jzpfcJh cHpm;zG,f pHpm;zG,f csKyfuG,fuif;Nidrf;rI-[laomoEd
oabmrsKd ;onfvnf; {uefcsr;f omaom oabmrsKd ;jzpf ayownf;
[k odomxif&Sm;avaomaMumifh cHpm; pHpm;rI r&Sdaom edAmef\
vnf;{uEokcrsdK;rSefaMumif;udk ,HkMunf av;jrwfrSwf om;tyf
onf-ig&Sif r[maum|du-[lvdkonf/
(um; e0u t*FkwdK&fvm t"dyg,fwnf;/)
a0'emoH,w
k v
f mt"dyg ,f/ / a0'emoH,w
k f ygVdawmf
&[ef; 1-yg;onf tMuHjzpf\? jrwfpGmbk&m;onf okca0'em

tpodYk

edAme'DyeD

114

'kua 0'em t'kur okca0'em-[l a0'em 3-yg;udv


k nf; a[m
awmfrlonf/
,Hudd a0',dwH? oAH wH 'kuo
[lvnf; a[mawmfrlonf/
,Hud =d tvH;k pHak om? a0',dw=H cHpm;jcif; pHpm;jcif;trIonf?
tw=d &S\
d ? oA=H tvH;k pHak om? wH=xdck pH m;jcif;pHpm;jcif;-[lorQonf?
'kuo='kucsnf;omwnf;/ / (um; teuf/)
tb,fudk&nf ]] ,Hudd a0',dwH? oAH wH 'kuod H}}
[laompum;udk a[mawmfral voenf;-[ktBujH zpf\/ / jrwfpmG
bk&m;udk avQmufxm;av&mom"k om"k bduK wdam rmbduK a0'em
0kwm r,m okcg a0'em 'kum a0'em t'kur okcg
a0'em? rmudd a0'em 0kwm r,m? 0kwH acg yae
wHbduK r,m ,Hudd a0',dwH? oAH wH 'kuod HEd/
wHacgyaewH bduKr,m ocFg&ma,0 tedpwH
oEm,bmodwH ,Hudd a0',dwH? oAH wH 'kuodEd/
wH acgyaewH bduKr,m ocFg&meH c,"rwH
0,"rwH 0d&m*"rwH eda&m"rwH 0dy&dPm"rwH
oEm, bmodwH ,Hud d a0',dw?H oAH wH 'kuo
Ed /d
[l a[mawmfrlonf/
t"dyg,fum;/
/ cspfom;&[ef;---aumif;pGaumif;pG?
igbk&m;onf a0'em 3-yg;udk a[monfvnf;rSef\? ]],Hudd

tpodYk

edAme'DyeD

115

a0',dw?H oAH wH 'kuo


d }H } [laompum;udk a[monfvnf;rSe\
f ?
xdk 2-yg;wdkYwGif a0'emudk 3-yg;[l a[monfrSm cHpm;jcif;
tEkv0e tjym;rQudk &nfiga[monf? tvHk;pHkaom cHpm;jcif;
pHpm;jcif;[lorQonf 'kuc sn;f [la[monfrmS ocFg&w&m;wd\
Yk
tedpoabm 0dy&dPmroabmudk&nf iga[monf-[lvdk
ownf;/
vd k & if ; tcsKyf / / vdk&if;tcsKyfum;-okca0'em 'ku
a0'em Oayua0'em-[l&m 'kuc sn;f ra[mrl okc Oayumyg&SdonfrSm cHpm;rI txl;tjym;udk&nf a[mawmfrlonf/ /
]],Hud d a0',dw?H oAH wH 'kuo
d }H } [l okc Oayum-wdu
Yk v
kd nf;
'ku- [ka[mawmfro
l nfrmS xdo
k ck Oayum-wdo
Yk nf ocFg&"rrsKd ;
jzpfMuuke
f tedpo
abm&SMd uuke\
f ? tedpo
abm [lonfvnf;
okcr[kw?f 'kuj zpfc\
hJ ? odaYk om 'kuo
abm ud&k nf cHpm;rI[lonf okc-[l wpfpHkwpfpHkrQr&Sd? 'kucsnf;om jzpfonf[ka[mawmfrlavonf/
rkcs {uef wu,frSefudk jyqdkawmfrlaom opm 4-yg;t&m
um;-okca0'emOayuma0'em-[lr&Sd? a0'em-[lorQonf
'kuomtrSef pifppf jzpfownf;? 'kuopm trSeftppf {uefjzpf
aom cHpm;rI pHpm;rI-[laom a0',dwabm a0'emoabm[lt>rufavorQ r&Sad omtwGuaf Mumifh tocFw r[medAm ef
BuD;udk ]]y&rokc}}[l qdk&onf? csrf;omaom cHpm;rI pHpm;rI[laom a0',dwoabm &Scd o
hJ nfjzpft?hH xdt
k ocFw r[medAm ef
BuD;onf y&rokcrsdK;om jzpfvwHU/

tpodYk

edAme'DyeD

116

edAmefpum;udk ajymqddkMu&m cHpm; pHpm;-[laom toHudk


xnfY ajymqdkMuaom olwdkYonf edAmefudk uJY&JUIHUcsonf rnf
ukef\? edAmef[lonf okcr[kwf? 'kuom trSefjzpf\-[k qdk&m
a&mufMuavuke\
f ? t&Sio
f m&dyw
k & m a[mawmfral om a'oem
pkESifYwuG ]],HudOd a0',dwH? oAH wH 'kuo}} [l a[m
awmfral om a'oemawmfukd jrifMuojzifY yxru@ jyqdck aYJ om
a0',dwokc oEdokc 2-rdsK;wGif a0',dwokcrsdK;-[lorQonf
{uefpifppftm;jzifY okcyifr[kwf? 'kucsnf;om jzpfownf;?
oEdokcrsdK;omvQif {uefpifppftm;jzifY okcrsdK;trSefjzpfownf;
-[k ,HkMunfav;jrwf rSwfom;tyf\/
(um; a0'emoH,kwfvm t"dyg,fwnf;)
wGifa&GUum; edAmef\ csrf;omyHk jyD;\/
----------------------y&rok c oabm
bm0em-40/ /,cktcg cHpm; pHpm;rI r&dSaom edAmef\
y&r okcoabm xif&mS ;apjcif;iSg bm0em 40-\ teuft"dyg ,f
udk t>rufrQ jyqdkvdkuftHh/
yOuE m tedpm 'kum a&m*g *@m ovm tCm tmAm"my
a&yavmum wD/ (10)
Oy'0g b,m Oyo*g pvm yb*Fl t"k0g twmPm
tavPm to&Pm &dwm/ (20)

tpodYk

edAme'DyeD

117

wkpm oknm tewm tm'De0g 0dy&dPmr"rm tom&um


tCrlvm 0"um 0db0g omo0g/ (30)
ocFwm rm&mrdom Zmwd"rm Z&m"rm Asm"d"rm r&P"rm
aomu"rm y&da'0"rm Oyg,mo"rm oHudavudu"rm/ (40)
yOuE m =cEm 5-yg;wdo
Yk nf? tedpm =tedp w&m;wdo
Yk mwnf;?
'kum='kuw&m;wdkYomwnf;? a&m*g=a&m*gwdkYomwnf;? *@m=
tdkif;temwdkYomwnf;? ovm=ajimifYwdkYomwnf;? tCm=tusdK;
rJYwdkYomwnf;? tmAm"m=temwdkYomwnf;? ya&=tpdrf; jyify
wdkYomwnf;? yavmum=zdkz&J ysdKuGJysufjym;rsdK;wdkYomwnf;?
wD=ab;&efwdkYomwnf;/ (10)
Oy'0g=tjyif;txef ESyd pf ufwwfaom Oy'a0gwdo
Yk mwnf;?
b,m=aMumufvefYzG,faom ab;wdkYomwnf;? Oyo*g=wG,fwm
uyfjidwwfaom tE&m,fwdkYomwnf;? pvm=vIyf&Sm;wwfaom
w&m;wdkYomwnf;? yb*Fl=ysufpD;jcif; tavh&Sdaom w&m;wdkYom
wnf;? t"k0g=rcdkifrjrJaom w&m;wdkYomwnf;? twmPm=
yef;atmif;&mr[kwfaom w&m;wdkYomwnf;? to&Pm=udk;
uG , f & mr[k w f a om w&m;wd k Y o mwnf ; ? &d w m =tES p f o m&rS
qdwfaom w&m;wdkYomwnf;/ (20)
wkpm =tcsn;f tES;D wdo
Yk mwnf;? oknm=tokO;f toGe;f tcGH
tum wdkYomwnf;? tewm=ig\udk,f-[k twGif;rjyKxdkufaom
w&m;wdo
Yk m wnf;? tm'De0g=ud;k uG,&f mr&daS om w&m;wdo
Yk mwnf;?
0dy&dPmr"rm=azmufvJazmufjyefjzpfjcif; oabm&dSaom w&m;
wdkYomwnf;? tom&um=tESpfr&dSaom w&m;wdkYomwnf;?

tpodYk

edAme'DyeD

118

tCrl v m=raumif ; rI j zpf y G m ;&ef taMumif ; &if ; wd k Y o mwnf ; ?


0"um=olowfa,musmf ; tmPmom;wdo
Yk mwnf;? 0db0g=ysujf yKe;f
qkH;yg;wwfaom w&m;wkYdomwnf;? tmo0g=tmo0w&m; 4yg;ESifhwuGjzpfaom w&m;wdkYomwnf;/
pcFwm=jyKpkysKd;axmifrS jzpfEdkifaomw&m;wdkYomwnf;?
rm&mrdom=olowfa,musfm; rm&f 5-yg;wdkY\ pm;zwf 0g;zwf
ok;H oyfeif;e,f&mwko
Yd mwnf;? Zmwd"rm=cPcsi;f rSmyif taumif;
tqdk; trsdK;rsKd; jzpfay:jcif; oabm&dSaom w&m;wdkYomwnf;?
Z&m"rm=a[mif;EGr;f &ifah qG;jcif; oabm&daS om w&m;wdYk omwnf;?
Asm"d"rm=zsm;jcif; emjcif;oabm&daS om w&m;wdo
Yk mwnf;? r&P
"rm=aoqkH;jcif;oabm&dS aomw&m;wdkYomwnf;? aomu"rm=
pd;k &dryf al qG;rIukd jzpfapjcif;oabm&daS om w&m;wdo
Yk mwnf;? y&da'
0"rm=idka<u;jcif;'kuudk jzpfapjcif;oabm&dSaom w&m;wkYdom
wnf;? Oyg,mo"rm=oufBuD;SLdSLuf tvdIuftvSJ yifyef;jcif;
'k u u d k j zpf a p wwf j cif ; oabm&d S a om w&m;wd k Y o mwnf ; ?
oHudavodu"rm=npfEGrf;aom tukodkvfw&m;wdkYudk jzpfyGm;
apjcif; oabm&dSaomw&m;wdkYomwnf;/ (40) (um;teuf/)
cEm 5-yg;/ //yOuEm [laom ygXf kyf a0'em onm
ocFg& 0dnmOf- 5-yg;onf yOuEmrnf\/ / xkdwGif1/ kyfqdkonfum; ..t0Dpdi&JrSp tued| jA[mhbkH
wdik af tmif twGi;f 0,f Bu;D Bu;D i,fi,f ud,
k x
f nf
o@mef jzpfaeukeaf om ajr a& av rD;- "gwfBu;D
4-ck? puK aomw Cme Zd0gS um, ly o' *E

tpodYk

edAme'DyeD

119

&o-tp&dSaom kyfi,f kyfao;wdkYudk lyuEm


qdo
k nf/
2/ a0'em qdkonfum;...taumif; tqdk; trsKd;rsKd;
aom cHpm;rI pHpm;rIudk qdkonf/
3/ onmqko
d nfum;... arG;zGm;p umvrSp um;
trd um; tb-tp&do
S nfjzifh trSwf onmxm;rI
udk qkdonf/
4/ ocFg&qdo
k nfum;...MupH nfrI ajymqdrk I vkyaf qmif
rI tvkH;pkHudk qdkonf/
5/ 0dnmOfqdkonfum;... pdwfudk qdkonf/
(um; cEm 5-yg; tMurf;tm;jzifh ydkif;jcm;csufwnf;/)
(aemufcEm 4-yg;wdkYrSm t0Dpdi&JrSp
ae0onmemonmbkHwdkifatmif,lav/)
tedptwGufaMumufrufzG,f/ / xdkcEm 5-yg;wdkYonf
aoqkH;jcif;[laom tedpab;? xufMuyfruGm tNyD;ygaeukef
aomaMumifh vlUcEmpkvnf; tedpomwnf;? ewfcEmpkvnf;
tedpo
mwnf;? jA[mh cEmpkvnf; tedpo
mwnf;? vljzpfvQiv
f nf;
wpfcPom? ewfjzpf vQifvnf; wpfcPom? jA[mjzpfvQifvnf;
wpfcPom? oHo&m&Snf vsm;ykHESihf EdIif;,SOfonf&Sdaomf urm 8aomif; 4-axmif touf&n
S af om ae0onmemonm,webk&H Sd
cEmpkonfvnf; wpfcPrQomwnf;/
vlYb0rSmwpfvSnfh? tyg,frSm b0t&m taxmif? ewf
b0rSm wpfvn
S ?hf tyg,frmS b0taomif; tode;f ? jA[mh jynfrmS

tpodYk

edAme'DyeD

120

wpfvn
S ?hf tyg,frmS b0tode;f toef;? tNrrJ [kwo
f nfh twGuf
aMumifh aMumufrufzG,f wvMurf; txuf atmuf vGifhyg;
aeMu&ykHwnf;? tNrJr[kwfonfhtwGufaMumifh vljzpfaeaomf
vnf; tyg,fi&JoYkd a&S;Ivsuyf if? ewfjzpfaeaomfvnf; tyg,f
i&JodkY a&S;Ivsufyif? lyjA[m tly jA[mjzpfaeaomfvnf;
tyg,fi&JodkY a&S;Ivsufyif? vljzpfaeaomfvnf; tyg,fi&Judk
aMumuf&vsufyif? ewfjzpf jA[mjzpfaeaomfvnf; tyg,f
i&Jab;udk aMumuf&vsufyif/
(um; tedptwGufaMumifh jzpf&aom
aMumufrufzG,frIBuD;aywnf;/)
odkYaom tedpab;BuD;udk qifjcifEdkifMuygvQif vlYcEm
vlYb0 ewfcEm ewfb0 jA[mhcEm jA[mhb0wdkY cHpm; pHpm;&
aom a0',dw okcrsK;d pkonf aMumufz,
G f vefzY ,
G f Ni;D aiGzY ,
G af om
'kursKd; tppftrSef jzpfaMumif;udk odjrifEkdifMu&monf/
vlYb0udk om,maomwPSmESihf vlYcEmrsKd; tjzpfNidrf;rS
tyg,fi&J ab;Nidrf;onf? ewfb0udk om,maomwPSmESihf
ewfcEmrsKd; tjzpfNidrf;rS tyg,fi&Jab; Nidrf;onf? oum,'d|dESihf
jA[mhcEmrsKd; tjzpfNidrf;rS tyg,f i&Jab; Nidrf;onf/
xdkYaMumifh xdkwPSm 'd|dwdkYESihfwuG vlYcEm 5-yg;? ewfcEm
5-yg;? jA[mcEm 5-yg;? 4-yg;? 1-yg; tukefvkH; tjzpfNidrf;rI Zmwf
odrf;rI[laom r[mtocFw"mwf edAmefBuD;onf tvGefw&m
BuD;jrwfvSpGmaom ]]y&rokcBuD;}} jzpfayonf[k xifEkdif&monf?
t0Dpd i&Jab;BuD;udk aMumufaomolonf t0DpDi&Jab;BuD;rS

tpodYk

edAme'DyeD

121

vGwu
f if;&ef xdt
k jzpfNird ;f rI Zmwfo
f rd ;f rI wpfco
k nfom ud;k uG,&f m
&dSawmhonf/
i&J\tyif;toif;/ //xdkvlYcEm vlYcsrf;om? ewfcEm
ewffcsrf;om? jA[mhcEm jA[mhcsrf;ompkonfum; t0Dpdi&JBuD;\
tyif;toif;wpfpkom vQifwnf;/
jzpf y k H u m;/
1/ vl j zpf a omol o nf rd r d u d k , f c E m
jzpfaeaom puK[lvnf;aumif; puKonfyif ig-[lvnf;
aumif; igjrifonf [lvnf;aumif; wPSm 'd|Ed iS fh om,mcJt
h ?Hh
xkdom,mrIxJrSm t0Dpdi&JtwGif;odkY 0ifav\/
2/ xdt
Yk wl ig\aomw [lvnf;aumif; igMum;onf
[lvnf;aumif;/
3/ ig\Cme [lvnf;aumif; igeHonf [lvnf;
aumif;/
4/ ig\Zd0gS [lvnf;aumif; csKd onf csOo
f nfukd igod
onf [lvnf;aumif;/
5/ ig\udk,f? ig\t*Fg [lvnf;aumif; tyl tcsrf;
tMurf;tEk ponfudkawGUxd odaomtcg igod
onf[lvnf;aumif;/
odkY tp&dSojzifh lyuEmudk wPSm 'd|dESifh om,mcJhthH?
xdkom,mrIxJrSm i&Jab;tNyD;yg0ifav\? tb,fhaMumifhenf;
[lr-l rdru
d ,
kd cf Emudk om,maom wPSm 'd|&d aSd ecJv
h Qif tyg,fab;
rS rvGwf&aomaMumihfwnf;/
a0'emucEmrS rsufpdtmkHudk cHpm;rI aumif;onf

tpodYk

edAme'DyeD

122

raumif;onf [k&dSMu&m igaumif;onf ig0rf;ajrmufonf[k


om,mrIum; puKorZm a0'emudk om,mpGJvrf;rIwnf;?
xdo
k m,mpGv
J rf;rIxrJ mS i&Jab;Bu;D tNy;D yg0ifav\/ / (em;tmkH
ponfwdkYvnf; enf;twl odav/)
onmuEmrSm b,foif; b,f[mudk igod\? igrSwfrd\?
igrarh[k om,mpGv
J rf;rIonf onmuEm om,mpGv
J rf;rIwnf;?
ocFg&uEmum; xif&Sm;&mrQudk qdkaytHh/1/ ighpdwfrSmawGUonf/ / (zom,mrI)
2/ ighaphaqmfonf ig apwem&dSonf ig apwemr&dS/ /
(apwem om,mrI)
3/ ihgpdwfNidrfoufonf/ / ({u*wmom,mrI)
4/ igESvkH;oGif;onf/ / (reodum& om,mrI)
5/ igMuzH efonf ig0dwufrsm;onf/ / (0dwufom,mrI)
6/ rnfonfh tmkH ig\pdwf wpf&pf0J0J aeonf/ /
(0dpm& om,mrI)
7/ igESpfoufonf igtm;&onf/ / (yDwdom,mrI)
8/ igtm;xk w f o nf igaMumih f M upd k u f o nf /
/
(0D&,
d om,mrI)
9/ b,foif; b,f[mudk igtvdk&dSonf igjyKvdkonf
igajymvdkqdk vdkonf igjrifvdkonf igMum; vdkonf
igoGm;vdkonf ponfum;- (qE om,mrI)
10/ igvdkcsifonf igcifrifonf igawmifhwonf ponf
um; (avmbom,mrI)

tpodYk

edAme'DyeD

123

11/ igpdwfqdk;onf/ / (a'goom,mrI)


12/ igrodEdkif igrxifEkdif rjrEdkifonf/ / (arm[
om,mrI)
13/ igMunfdkonf/ / (o'gom,mrI)
14/ igatmufarhonf/ / (owdom,mrI)
15/ raumif;rI ig&Suo
f nf igpufqyk o
f nf ig&Go
H nf/ /
([d&D om,mrI)
16/ igaMumufonf igxdwv
f efo
Y nf/ / (Mowy om,mrI)
17/ igvSLonf igay;urf;pGefYMuJonf/ / ('gepGJvrf;rI)
18/ igapmifhxdef;onf igapmif;pnf;onf/ / (oDv
pGJvrf;rI)
19/ igodonf igwwfonf igvdrmonf igajrmfjrifEdkif
onf/ / (ynmpGJvrf;rI)/
pGJvrf;rI tvkH;pkHonf tyg,fab; i&Jab; tNyD;yg0if
av\/
0dnmPuEm rSm- (igMuo
H nf igodonf ig\pdwf ighraem[kpv
JG rf; onf/)/ /pGv
J rf;rI tvk;H pko
H nf tyg,ftwGi;f 0ifvsuf
ygavonfcsn;f /
ewfjzpfaomolwdkY rdrdudk,fcEmudk wPSm 'd|djzifh pGJvrf;rI
jA[mjzpf aomolwYkd rdru
d ,
kd cf Emudk wPSm 'd|jd zifh pGv
J rf;rIwYkd vnf;
tyg,fab; oHo&mab; tNyD;yg0ifrIudk odav/
(um; vlcY Em vlcY sr;f om ewfcEm ewfcsr;f om jA[mcEm
jA[m csrf;ompkonf i&J\ tyif;toif;omjzpfonf-[laom

tpodYk

edAme'DyeD

124

pum; tus,f,kwdwnf;/)
odv
Yk Qif tyg,fab; oHo&mab;udk aMumufaomolonf
vl tjzpf ewftjzpf jA[mtjzpfxJrSm udk;uG,f&mudk &Sm? xdk
vlYcEm ewfcEm jA[mhcEmwdkY tukeftjzpfNidrf;rI Zmwfodrf;rI
wpfckonfomvQif udk;uG,f&m tppf jzpfavownf;/
(um; cHpm; pHpm;rI okc aomre a0'emr&dSaom
oEdokcrsKd;onfom {uEokcrsKd; rSefaMumif;udk
tedpyk'fESifhpyf jyqdkaomtcef;wnf;/)
]]yOuEm'kum}} yk'fESifh ESdyfpufjcif; nOf;yef;jcif;trIudk
'kuu
q
kd o
kd nf? xdck Em 5-yg;onf ow0gudk 'ku 'ku' PfcsuEf iS fh
ESdyfpufnOf;yef;\? ocFg&'ku 'PfcsufESifh ESdyfpufnOf;yef;\?
0dy&dPmrtwGufESifh ESdyfpufnOf;yef;\/
Oyrm/ / Oyrmum; - ,ckEpS f pyg; toD;tqef ajymif;toD;
tqef yJtoD;tqef ESrf;toD;tqefwdkYudk &vkdaomolonf
,refESpfuyif rsKd;xm;rIESifhpyfaom vkyfrI aqmifrIawGudk rsm;pGm
'kup u
kd &f \/
aemufESpf xGef&ef ,uf&ef uRJ EGm;ESihfpyfaom 'kurI
rd;k usaomtcg v,f,mvkycf if; &Si;f vif; okwo
f ifrI xGerf I ,ufrI
pdu
k rf I MurJ EI iS fh pyfaom 'kur pI k apmifah &Smufjcif;ESipfh yfaom 'kur I
rdk;a& acsmarm toD;tESHrSnfhaomtcg &dwfrI aumufrIESifhpyf
aom 'kurIpk e,frI eif;rI avSYrI wdkufoGif;usDwGif;oGif;rIESifhpyf
aom 'kurIudkrsm;pGm 'kupdkuf&\/
,refESpfu rsKd;xm;rIESihf pyfaom 'kurIwdkYrSp? wdkufoGif;

tpodYk

edAme'DyeD

125

usw
D iG ;f odYk oGi;f xm;rIEiS phf yfaom 'kur w
I w
Ykd ikd af tmif tvk;H pkaH om
'kup u
kd &f rIwo
Ykd nf wku
d w
f iG ;f usw
D iG ;f odaYk &mufNy;D aom pyg; ajymif;
yJ ESrf;wdkY\ocFg&rIwdkY csnf;yifwnf;/
wpfzef wkdufxJ usDxJrSxkwf aevSrf;rI axmif;rI zGyfrI
csufa&; jyKwfa&;ESihfpyfaom 'kurIpk? cHwGif;xJ vnfacsmif;xJ
0rf;xJodkYa&muf onfhwdkifatmif 'kupdkuf&aom trIpkonfvnf;
xrif;\ ocFg&'kurIwdkYomwnf;/
cHwGif;odkY a&mufaom xrif;wdkY wpfckwpfckaom xrif;
vkH;onf rsKdxm;rIrSp taxmif taomif; ruaom ocFg&
'kur w
I u
Ykd kd vkyaf qmifEikd rf S xrif;vk;H tjzpfoYkd a&mufonf? xdaYk Mumihf
xdkwpfckwpfckaom xrif;vkH;onf xrif;ESifh ruif;Edkifaom
ow0gudk taxmif taomif;ruaom ocFg&'ku' Pfcsuw
f EYkd iS hf
ESdyfpuf nOf;yef;av\/
(um; xrif; ocFg&'kuwnf;/)
,refESpfxm;aom rsKd;rSp pyg;oD;pyg;qef ajymif;oD;
ajymif;qef yJo;D yJqef jzpfvm&ef tvk;H pkaH om Bu,
d mpk taqmuf
tODpo
k nf ysucf iG fh qdu
k v
f Qif ysupf ;D wwfaom Bu,
d mpk taqmuf
tODpk csnf;omwnf;/
cHwiG ;f odrYk a&mufrD a&S;tzdYk ysupf ;D oGm;&ef tcsupf o
k nf
taxmif taomif;ru rsm;jym;\? wpfcck ak om tcsuf rD;ab;
a&ab; cd;k olab;ponfEiS hf awGUBuKH c
hJ aomfvnf;aumif; rd;k a&;
ava&; racsm arGUaomfvnf;aumif; wpfckckaomtcsuf
ysuu
f u
G
f oGm;onf&adS omf rsm;pGmaom um,du'ku apwodu

tpodYk

edAme'DyeD

126

'kuonf jzpf&\/
(onfvnf; xrif;twGuEf iS hf cH&aom 0dy&dPmr 'kua wG
wnf;/)
rsdK;pyg;ponfwdkY\ ysufpD;cGifhqdkufvQif ysufpD;wwfaom
oabmudkvnf;aumif; ysufpD;&eftcGifhtvrf;pk ysufpD;&ef
tcsupf u
k v
kd nf;aumif; od&if; jrif&if;&Sad omaMumihf rysurf pD;yg
apjcif; tusKd ;iSg odr;f pnf;rIEiS hf pyfaom 'kup u
kd &f rI apmifah &Smuf
xdef;ausmif;jcif;ESifhpyfaom 'kupdkuf&rI ysufpD;cGifhqdkufvmtHh
xif ylyefaMumifhMu pdk;&drf&aom 'kurI/
(onfvnf; xrif;twGufESifh awGUBuKH&aom 0dy&dPmr
'kuc sn;f wnf;/)
'ku 'kuo
nfru
l m; rsKd xm;rIrpS cHwiG ;f xrif;vkyaf &muf
onfwkdifatmif xdkxrif;\ ocFg&'kurIwdkYESifhvnf;aumif;
qdktyfcJhNyD;aom 0dy&demr'ku 3-rsdK;wdkYESifhvnf;aumif; a&maESm
vsuf ygav\/
odkYvQif xdkxrif;ESifh ruif;Edkifaom ow0gudk xdkxrif;
onf 'ku' u
k ' PfcsuEf iS v
hf nf; ESyd pf ufnO ;f yef;av\? ocFg&'ku
'PfcsuEf iS v
hf nf; ESyd pf uf nO;f yef;av\? 0dy&demr'ku' PfcsuEf iS hf
vnf; ESyd pf ufnO ;f yef;av\? xrif;ESihf ruif;Edik o
f rQ b0tquf
quf xdk'ku'Pfcsuf 3-rsdK; uRwfvGwfav\/
(um; Oyrmwnf;? Oyrmqdak omfvnf; lyuE,
rSm tyg
t0ifyif jzpfownf;/)
(u) Oyar,srmS oHo&m usiv
f nfaom ykxZk Of ow0g
ESifh awmifola,musfm;/

tpodYk

edAme'DyeD

127

(c) wpfckwpfckaom b0cEmESifh wpfESpfwpfESpf vkyfpm


pyg; ajymif; yJ xrif;/
(*) aemufaemufb0 topfopfaom cEmudk tvd&k
dS
a&S;a&S; aomb0 'ge oDv bm0em ukov
kd rf rI sKd ;ESihf
pyfaomvkyf aqmifrI yGg;rsm;rI-[laom ocFg&'kurI
rsdK;ESifh a&S;a&S;ESpfu rsdK;xm;rIESifhpyfaom 'kurIrsdK;/
(C) aemufaemuf jzpf&mb0 toufarG;rI 'kursdK;/
1/ terw*oHo&mwGif wpfBudrfwpfBudrfaom vlYcEm
vlYb0 wpfBudrfwpfBudrfaom ewfcEm ewfb0
wpfBudrfwpfBudrfaom jA[mhcEm jA[mh0ESifh wpfESpf
wpfBudrf wpfESpfwpfBudrf jzpfyGm;aom aumufyif
ajymif;yif yJyifwlonf/
2/ aemufaemufb0 xdkcEmtopfudk &vdk aS;aS;
b0 'geukov
kd u
f kd tm;xkw&f rI[al om ocFg&'ku
oDvukodkvfudk tm;xkwf&rI[laom ocFg&'ku
psmeformywfudk yGm;rsm;tm;xkwf&rI[laom ocFg&
'kupkESifh aS;aS;ESpf pyg;rsdK; ajymif;rsdK; yJrsdK;udk
jyKjyif&mrSp xGefrI ,ufrI rsdK;BuJrI wlonf/
3/ aemufaemufb0 vlYy#doaE ewfy#doaE jA[mh
y#doaE jzpfay:onfEiS hf aumufyif ajymif;yif yJyif
tanmufay: aygufrIwlonf/
4/ aemufaemufb0 y#doaEcEm jzpfay:NyD;aemuf
touf wrf;aphae&&ef toufarG;rI-[laom ocFg&

tpodYk

edAme'DyeD

128

'kuBuD;ESifh aumufcif; ajymif;cif; yJcif;rSm a&Owk


tjywftvyf rSd& atmiff aMumifhMupdkufrI wlonf/
5/ y0wdtcg &Sdaom pnf;pdrfpkESifh aumuf ajymif;
yJ toD;tESH wlonf/
6/ xdkb0 cHpm; pHpm;&aom yDwd aomre okc
a0'empkEiS hf xrif; abmZOf tNred f t&ompk wlonf/
7/ xdb
k 0 xdx
k rif;rI [laom 0dy&dPmr 'kuE iS chf w
H iG ;f rSm
0g; tqif; teHY t&om ysufNyD;aom xrif;
[if;pk wlonf/
8/ aoqkH;rIESifh usifBuD; usifi,frI wlonf/
y#doaE wnfNyD;aemuf ysufqkH;&ef tcGifhqdkufchJvQif b,f
tcg b,fcPrqdk ysufqkH;wwfaom 0dy&dPmroabm tNrJ
tuGm tpOfyg ae\/
xdkYaMumifh ysufqkH;&ef tcGifqdkufwdkuf ysufqkHrIESifh tem
a&m*g jzpfyGm;rI [laom 0dy&dPmr'ku ysufqkH;tHhaom ta&;
tcGirhf I uif;vGwyf g&jcif;iSg aMumifMh updu
k Mf u&aom 0dy&dPmr'ku?
odpYk aom 0dy&dPmr 'kuw
u
Ykd v
kd nf; OyrmESit
hf vm;wl odav/
ocFg&'kur w
I rYkd mS xyfMuyfygaom'ku' u
k 0dy&dPmr 'kur I
wdkYrSm xyfMuyfygaom 'ku'ku? 'ku'kuudkvnf; odav/
xrif;udk om,maomoludk xdkxrif;onf 'ku 3-rsdK;wdkYESifh
ESdyfpufnOf;yef;ouhJodkY? 0g=vlYcE ewfcEm jA[mhcEmudk om,m
aom oludk xdkcEm 5-yg;pkonf 'ku 3-rsdK;ESifh b0wdkif; b0wdkif;
ESdyfpufnOf;yef;\/

tpodYk

edAme'DyeD

129

aumuf ajymif; yJ ESrf;udk om,mjcif; ruif;aomokudk


tESpftoacsFyif wdkifaomfvnf; om,mjcif; ruif;orQ umv
ywfvkH; xdkaumuf yJ ajymif; ESrf;onf 'ku 3-rsdK;wdkYjzihf ESpfpOf
xm0& ESyd pf ufnO ;f yef; oGm;avouho
J ?Ykd xdck Empkukd om,maom
ykxZk Ofow0gudk urmb0 teE terw*wikd af tifyif xdck Empk
onf 'ku 3-rsdK;wdkYjzifh b0wdkif; b0wdkif; ESdyfpufnOf;yef;av\?
cEmudk om,mjcif; jywfuif;aomtcgrS xdk'ku 3-rsdK; uRwfvGwf
av\/
xdkYaMumifh xdk'ku 3-rsdK;udk aMumufaomoktm; xdk'ku 3rsdK;rS vGwfuif;apjcif;iSg vlYb0 vlYcEmpkxJrSvnf; ckdudk;&mrSd?
ewfb0 ewfcEmpkxJrSmvnf; ckdudk;&mrSd? jA[mhb0 jA[mhcEm
xJrSmvnf; ckdudk;&mrSd? xdkvlYb0 ewfb0 jA[mhb0 wdkY\
csKyfNidrf;rI Zmwfodrf;rI[laom tocFw edAmefwpfckonfomvQif
xd'k u
k 3-rsKd ;wdrYk S vGwv
f akd omol\ cku
d ;kd &m tppfjzpfayownf;/
(um; cHpm;rI pHpm;rI yDwdaomre okc
a0'em rSdaom oEdokcrsdK;onfomvQif {uEokcrsdK;
rSefaMumif;udk yOuEm'kum [laomyk'fESifhpyf jycsuf
wnf;/ )
aemufaemuf yk'w
f Ykd vnf; enf;ESiEf iS f tus,u
f o
kd ad v/
yOuEma&m*g/
/ vl ewf jA[m cEm 5-yg;wdkYonf
Z&m r&Pwnf;[laom usifemudkufcJrI wpf&HrpJtNrJ Sdaeaom
aMumifh a&m*g onf a&m*gqd;k wdo
Yk mwnf;? xdaYk Mumifh xdck Emwd\
Yk
csKyfNidrf;rI Zmwfodrf; rIonf {uEokcrSefayownf;/

tpodYk

edAme'DyeD

130

ZD0u0wKwGif &mZN*dK[folaX; twKywduhJodkY a&m*gqdk;


uyfa&mufaomolonf rdrv
d ufjdS zpfaom olaX; ol<u,f pnf;pdrf
ya'o&mZf {u&mZf pMumrEwfrif;pnf;pdrf[laom a0',dw
okcrsdK;udk pGefYvTwf xdka&m*gqdk;aysmufNidrf;rI[laom oEdokc
wpfckudk t&,l&aom ,kwdudk axmufav/ /xdkYaMumifh-,HuOd a0',dwH? oAH wH 'kuo/
[l a[mawmfrlayonf/
,HuOd =d tvk;H pkaH om? a0',dw= cHpm;rI pHpm;rIonf? tw=d
Sd\? oAH=tvkH;pkHaom? wH=xdkcHpm;rI pHpm;rI[lorQonf? 'kuo=
'kuxJu csnf;aywnf;/ /( um; teuf/ )
cHpm;zG,f pHpm;zG,f cHpm;rI pHpm;rI [laom a',dwoabm
t>ruf avorQ rSdjcif;onfom okctrSef jzpfonf [lvdkonf/
( aemuf 37-yk'w
f Ykd vnf; enf;ESiEf iS f odav? edAm euxmpum;
us,fyGm;vGef; rnfaMumifh aemufyk'fwdkYudk rqdkvdkufNyD/ )
vlb
Y 0 ewfb0 jA[mb
h 0 [laom cEm 5-yg; kyef mrfw&m;
wdkY\ csKyfNidrf;rI Zmwfodrf;rI[laom edAmef\ teuft"dyg,f
tus,fudkxifEdkif jrifEdkifatmif tm;xkwfMu&rnf/
avmu |orwd"rwpfrsdK; ted|0dyw"rwpfrsdK; [l
2-rsKd ;SMd uonfwiG f |"r orw"d r rsKd ;wdrYk mS jzpfxeG ;f yGg;rsm;rIonf
tjrwf okcjzpf\? qkw,
f w
k u
f ,
G yf rIonf t,kw'f u
k j zpf\? ted|
"r 0dywd"rrsdK;wdkYrSm qkwf,kwfuG,fyrIonf tjrwfokcjzpf\?
jzpfxGef;yGm;rsm;rIonf t,kwf'kujzpf\/
vlYb0 ewfb0 jA[mhb0 [laom cE 5-yg;wdkYonf

tpodYk

edAme'DyeD

131

bm0emyk'f 40-t& tjypfa'go tm'De0aygif; tusO;f csKyt


f m;jzifh
40? tus,ftm;jzifh teEtyar,s SdukefMuonfjzpf {uE
te|"r {uE 0dywd"r wdkYonfom trSefjzpfukef\? xdkYaMumifh
xdw
k &m;wd\
Yk Sjd cif;onfomvQif t,kw'f u
k j zpf\? rSjd cif;onfom
vQif tjrwfokcjzpf\? rSdjcif;xuf ydkrdk tm;xkwfzG,f udprSd/
Oyrm/ / Oyrmum;- wpfa,mufaomolonf terw*
oHo&mwGif wpfem&D wpfcPrQ oufom&mr&aom ElemBuD;
yef;emBuD; pGJ terw* b0urmywfvkH; wvl;vJvJ wnnf;
nLnLESio
hf m ae&&m\? xdEk el mBu;D yef;emBu;D tuket
f pif aysmuf
Nird ;f vQiv
f nf; cEmud,
k v
f nf; tNy;D uG,af ysmufawmhrnf? aemufukd
wpfpw
Hk pf&mrQ jzpf&awmh rnfr[kw?f {uEOpEd j zpf uG,q
f ;Hk av
awmhrnf [l&m\/
1/
olrSm ElemBuD; yef;emBuD; rjywfrpJ tNrJESdyf
pufrIESifh &ufSnf vSnf ESpfSnf b0Snf
urmSnf wnfaerI 1-yg;/
2/
ElemBuD; yef;emBuD; csKyfNidrf;vQif csKyfNidrf;onf
ESifhwpfNydKifeuf tNyD;jywfawmuf uG,faysmuf
OpEjzpf oGm;rI 1-yg;/
ar;/
/ 2-yg;wgif xdkolrSm tb,ftrIonf okc
jzpfrnfenf;? tb,ftrIonf 'kuj zpfrnfenf;? xdo
k o
l nf tb,f
trIudk &vdkvdrfhrnfenf;? tb,ftrIudk pGefYvdkvdrfhrnfenf;?
tb,ftrIudk txGwftjrwfjyK csD;rGrf;tyfoenf;/
ajz/ / OpEd j zpf oGm;&m wpfpw
Hk pfcak om 'kur nfonf

tpodYk

edAme'DyeD

132

t>rufavorQ rS?d cHpm;rI pHpm;rI[


l vnf; t>rufavorQ rS?d
ylyefyifyef;rI cyfodrf;vnf;rSd? cHpm;rI pHpm;rI cyfodrf;vnf;rSd?
xdkYaMumifh xdka&m*gBuD;onf OpdEtjzpfudkom txGwftjrwf
csD;rGrf;tyfownf;/ (Oyrm)
y#dord'gr*f/
//y#dord'gr*f ygVdawmf ]]yOuaE
tedpawm? 'kuawmf/v/ oHudavodu "rawm}} [lvnf;
a[mawmfrltyfaom 40-twdkif;tSnfSdaom tBuD;tus,f
aMumufz,
G f vefzY ,
G jf zpfaom tjypfa'go tm'De0wdo
Yk nf Su
d ek f
\? vlb
Y 0 ewfb0 jA[mb
h 0-[kqt
kd yfaom xdck Em 5-yg;wdo
Yk nf
xdt
k jypfa'gotm'De0wdEYk iS hf jynfph u
Hk ek \
f ? xdEk el mBu;D yef;emBu;D ESihf
ae&aomolrmS tema&m*g 'ku wpfrsKd ;rQom cHpm;&onf? oHo&m
usifvnfarsmyg; aeMu&aom cEm 5-yg; w&m;SifwdkYrSmrlum;
tedpr aI Mumifh vlb
Y 0wGif tNraJ ecGirhf &? ewfb0wGif tNraJ ecGirhf &?
jA[mb
h 0wGif tNraJ ecGirhf &? tyg,fi&JoYkd tzefwvJvJ usa&muf
&av\? toufwpfLS rQ oufom&mr&bJ rD;i&J tESpw
f pfoed ;f
ponftzefzef cHpm;&av\? rD;i&JrSm wpfem&Dae& onfxuf
ElemBuD;ESifh vlYabmifrSm tESpfwpf&mae&jcif;onf aumif;jrwf
ao;\/
awrdZmwf igwdb
Yk &k m;tavmif;awmfonf Am&mPoDjynf
rSm tESpf 20-rQ rif;vkycf o
hJ nft
h wGuf Oi&JrmS tESpf 8-aomif;
cH&onf [kvm\? olol igig ow0gwkdYrSm qdkzG,f&mr&dS? odkY
jzpf&jcif;onf tedptwGufaywnf;/
odkYvQif xdk 40-aom tjypfa'go tm'D0ewdkYwGif tedp

tpodYk

edAme'DyeD

133

twGuf wpfckESifhyif xdkvl ewf jA[m cEm 5-yg;onf tvGef


aMumufrufzG,f aumif;avpG? xkdodkY tBuD;tus,f aMumufruf
zG,fjzpfaom xkdcEm 5-yg;wdkY\ csKyfNidrf;jcif; Zmwfodrf;jcif;trI
[laom r[mtocFw edAmefBuD;rnfonf b,f[mwpfckrQ
csD;rGrf;p&mr&dSaom tbm0rwmrQom jzpfonf[k rIHUcsxdkuf?
tcsnf;tESD;omjzpfonf[k rIHUcsxdkuf? xdkcsKyfNidrf;rI Zmwfodrf;rI
onf usrf;*efwdkYvmaom *rD& 'k'o 'l&EkaAm" oE yPDw
y&rokc tp&dSaom edAmeff\*kPfaus;Zl;wdkYESifh rxdkufwef[k
rIUH csxu
dk /f
terw* o H o &m0,f tMuif r Qavmuf cE m 5-yg;\
tjypfa'go tm'De0wdo
Yk nf Bu;D us,u
f ek \
f / xdrk QavmufcsKyNf ird ;f
rI\ *kPu
f suo
f a&wdo
Yk nf Bu;D us,u
f ek \
f ? tMuifrQavmuf cEm
5-yg;wd\
Yk 'kue ,f onf Bu;D us,\
f ? xkrd Qavmuf xdck sKyNf ird ;f rI\
okce,fonf BuD;us,f\/
(um; cHpm;rI pHpm;rI r&dSaom oEdoabm\ y&okc
trSejf zpf aMumif;udk xif&mS ;odapjcif;iSg bm0em 40-ESihf pyfzyf
jyqdkvdkufaom tcef;wnf;/)
wGifa&GUum; y&rokcoabm NyD;\/
wGif 0dwm&u@NyD;\/
---------------

tpodYk

edAme'DyeD

134

emem*E emem0g'0d a om"eu@


wd 0 k w f y gVd a wmf t &-emem0g'jyqd k y k H
,cktcg emem*E emem0g' 0aom"e u@ [laom
wwd,u@udk jyqdt
k /hH / tMuifygVdawmf q&mwdo
Yk nf txl;xl;
taxGaxG ,lMu ajymqdk a&;om;Muukef\? xkd ygVdawmfwdkYudk
xkwjf y q&mwkYd ,lMuyku
H v
kd nf; jyqdt
k ?hH igwdYk ,lyu
Hk v
kd nf; jyqdt
k ?hH
ESpfouf&m ,lMuavukef/
a'G r m bd u a 0 ed A m e"mwk a ,m? uwrm a'G ?
oOyg'daoom p edAme"mwk tEkyg'daoom p
edAm e"mwk/
" bdua 0 bduK t&[H a[mwd cDPoa0g? w
wd|aE0 yOd`Ed,med? a,oH t0dCmwwm remyrd
ypEkabmwd? tremyrd ypEkabmwd? remygremyrd
ypEkabmwd? w a,m&m*ua,m a'gou a,m
arm[ua,m? t,H 0kpwd bdua0 oOyg'daoom
edAm e"mwk/
uwrmp bdua0 tEkyg'daoom edAme"mwk/
" bdua 0 bduK t&[H a[mwd cDPmoa0g? w
a"0 oAa0',dwmed oDwD b0dEd? t,H 0kpwd
bdua0 tEkyg'daoom edAme"mwk/
a'G rm pu K rwm yumod w m ed A m e"mwk
teddawe wm'dem? {um [d "mwk " 'd|"rd
um? oOyg'daoom b0aewdocF,m? tEkyg'd

tpodYk

edAme'DyeD

135

aoom or&m,dum ,rSd edkZEd b0ged oAaom/


(vdk&if; r[kwfaom yk'fpkudkcs xkwfjytyfaom
wd0kwfygVdawmf)
(u) a, &m*ua,mwd &m* ca,m? cDPmuma&m?
tbma0g? tpErEkyga'g/
(c) oDwD b0dEdwd tpE0lyoare ocFg& '&x
y#d y ' d , m oD w vD b0d E d ? ty # d o E d
ueda&ma"e edkZEDwd tawm/
(*) 'd|"d ru
d mwd ro twbma0 b0g 0wtmem/
(C) or & m,d u mwd or & ma, cE a b'awm
y&bma* b0g0wrmem/
(if;t|uxm vdk&if;ygXfpk/)
tcsKd U q&mwd k Y t ,l / / ygVdawmf tcsKdUaom q&m
wdkYonf
]]{um [d "mwk "'d|"rdum oOyg'daoom?
tEkyg'd aoom or&m,dum}}
[laom ygVdawmfyk'frsm;udk axmufvnf;aumif;/
]]a,m &m*ua,mwd &m* ca,m? cDPmuma&m?
tbma0g? tpErEkyga'g/ / 'd|"rdumwd ro
twbma0 b0g 0wrmem/ / or&m,dumwd
or&ma, cEab'awm y&bma* b0g 0wrmem}}
[laom t|uxmygXfrsm;udk axmufvnf;aumif;/

tpodYk

edAme'DyeD

136

ygVdawmfrmS vmaom edAm ef 2-yg;um; tocFw jzpfaom


tbm0 ynwf 2-yg;omwnf;? udavomwkYd\ wpfzef rjzpfjcif;
[laom tbm0 ynwfudk oOyg'daooedAmefqdkonf? cEmwdkY\
wpfzef rjzpfjcif;[laom tbm0ynwfudk tEkyg'daoo edAmef
qdo
k nf/
oN*K [u
f sr;f rSmuJo
h Ykd y&rwf tppftrSejf zpfaom eda&m"opm
[kqdktyfaom tocFwedAmef 2-yg;udk qdkonfr[kwf? xkdy&rwf
tppf trSefjzpfaom eda&m"opm [k qdktyfaom tocFw
edAmefonfum;- tpOfxm0& wpfyg;wnf; tNrJwnfaeaom
w&m;jzpfay ]]'d|"rdum}} [lvnf;aumif; ]]or&m,dum}}
[lvnf;aumif; qkx
d u
kd af om tcGirhf &d?S y&rw"r taetm;jzifh
xif&mS ;&daS om bm0w&m;jzpfay ]]&m*ca,m cDPmuma&m
tbma0g}} [lvnf; qdkxdkufaom tcGifhr&dS/
(um; ygVdawmftcsKdUaomq&mwdkY\ t,laywnf;/)
tcsKdUaomq&mwkdYt,lwpfrsKd;/
/ tcsKdUaom q&m
wdkYum; ygVdawmfrSm vmaom edAmeff 2-yg;wGif oOyg'daoo
edAmefqdkonfum;-udavomwdkY\ ukefcef;jcif; wnf;[laom
cDPmum&ynwfrQudkvnf;aumif; udavomwdkY\ r&dSjcif;
wnf;[laom tbm0ynwfrQuv
kd nf;aumif; oOyg'daoo edAm ef
qdkonf? xdkYaMumifh t|uxm ]]&m* ca,m cDPm uma&m
tbma0g}} [l zGifhawmfrlonf/
tEkyg'daoo edAm efonfru
l m;-y&rw tppftrSef jzpfaom
tocFw edAmefBuD;yifwnf;? xkdedAmefBuD;udk ]]or&m,dum}}

tpodYk

edAme'DyeD

137

[la[mawmfrlonf/ /t|uxmvnf;]]or&m,dumwd or&ma, cEab'awm y&bma*


b0g0wrmem}} [kzGifhqdkonf/
or&m,dumwd=or&m,dum[lonfum;? cEab'awm=
cE m csKyf y suf o nf r S ? or & ma, y&bma*=aemuf t zd k Y ?
b0g0wrmem=jzpfaom edAmefwnf;/ (um; teuf/)
ygVd t|uxmwdkYudk axmuf y&rw tppftrSefjzpf
aom edAmefonf a&S;a&S;oHo&m urm uaru wpfckwnf;
wpfyg;wnf;jzpf tpOfxm0& &daS eonfr[kw?f bk&m; yapuAk'g
&[Emyk*dKvfwdkY wpfyg;wpfyg; y&dedAmefpH&mwGif olYedAmefESifhol
toD;toD; pkwpd w
d cf sKyo
f nfrS aemuf tvGeo
f rd af rGUaom tjcif;
t&mtm;jzifh jzpfay:vmaom tocFw"mwfBuD;aywnf;?
jzpfay:onfrS aemuftpOfxm0&NrJ aeaomaMumifh edp"k0
ow[l qdktyfownf;/
(um; ygVdawmftcsKdUaom q&mwdkY\ t,laywnf;/)
igwdkYt,l/ / igwdt
Yk ,lum; ygVdawmfrmS oOyg'daoo
edAmefrSmvnf; ]]oa,m&m*ua,m}} [lvmonf? tEkyg'd
aoo edAmefrSmvnf; ]]wa,m&m*ua,m}} [lvmonf?
xdo
k v
Ykd monfwiG f t|uxm a&SUyk'u
f o
kd m ]]a,m &m*ua,mwd
&m* ca,m? cDPm uma&m? tbma0g? tpErEkyga'g}} [l
zGifhonf? aemufyk'fudk rzGifhNyD/
1/ a&SUyk'f aemufy'k f txl;&dcS v
hJ Qif toD;toD; jcm;em;pGm
zGihf&monf? rzGifhcJhyg? vnf; wpfaMumif;/

tpodYk
2/

edAme'DyeD

138

]]&m* ca,m? cDPmuma&m? tbma0g? tpE


rEkyg a'g}} [l&m ]]tpEr Ekyg a'g}} [laom aemufq;Hk
yk'fonf y&rw tocFwedAmefBuD;\ trnfjzpfay
onfwpfaMumif;/
3/ xdkedAmefBuD;onf &[Emyk*dKvf\ cEm 5-yg;xif&Sm;
&dpS Ofvnf; &Sv
d suf wnfvsuyf if &daS vonf? cEmysuf
qk;H onfrS aemufvnf; &dv
S suf wnfvsuyf if &daS v
onf? xdkYaMumifh ]]'d|"rdum or&m,dum}} [l
qdkxdkufayonf wpfaMumif;/
4/ t|uxmrSmvnf; &djS cif;teuf wnfjcif;teufwEYdk iS hf
qufqHaom b0o'g 0wrmemo'gwdkYESifhom
zGifhqdkonf? OyEo'g Zmwo'gwdkYESifh rzGifhavonf
wpfaMumif;/
odkYaom taMumif;rsm;aMumifh ygVdawmfrSm vmaom
edAmef 2-yg;onfvnf; oarm[0daem'eD t|uxm 0dok'dr*f
t|uxm oN*K [u
f sr;f wdrYk mS vmaom edAm ef 2-yg;ESihf xyfwx
l yfrQ
y&rw tocFwedAmefBuD;yif jzpfonf[k igwdkYt,laywnf;/
q&mwdkYt,l/ / tMuifq&mwko
Yd nf xdx
k &kd [Em yk*Kd vw
f Ykd
cEmurZkyf csKyNf y;D aom aemufro
S m y&rwtocFw edAm efBu;D \
jzpfay:jcif;udk tvd&k MSd uuke\
f ? xdq
k &mwd\
Yk t,l &[Emtjzpf
odkYyif a&mufaomfvnf; pkwdurZkyf rcsKyfrDtwGif; edAmef
r&dSao; edAmefodkY a&mufonf [l rqdk&ao;? edAmefodkYqdkuf
onf[l rqdk&ao;? edAmefudk&aomol[l rqdk&ao;? pkwd

tpodYk

edAme'DyeD

139

urZkyf csKyo
f nf\ tjcm;rJrh mS jzpf ay:vmvwUH aom tem*wfukd
vSrf;jrif&kHom &dSao;onf [k qdkvdk\/
udavomwdkY\ csKyfNidrf;rI cEmwdkY\ csKyfNidrf;rI 2-yg;
&dSonfwGif r*fcP zdkvfcPwdkY udavomwdkY onfcsKyfNidrf;av
uke\
f ? xdt
k cg y&rwtocFw edAm efBu;D &dyS if r&daS o;? xd&k [Em
yk*Kd vo
f nf rdru
d ,
kd cf Em rSm a&m*gwd\
Yk jzpfay:vmjcif; temwk\
Yd
jzpfay:vmjcif; txl;xl;aom ted|kyf 'kua0'em w&m;wdkY\
jzpfay:jcif;[laom Zmwd'kurSvnf; rvGwfao;? tdk&jcif;wnf;
[laom Z&m'kurSvnf;rvGwfao;? ao&jciff;wnf;[laom
r&P'kur v
S nf; rNird ;f ao;? cEmud,
k Bf u;D udk arG;jrLrI'u
k aqmif
&GufrI'kuwdkYrSvnf; rvGwfao;? rD;ab; a&ab; rif;ab; olckd;
"m;jyab; tp&dSaom ab;wkdYrSvnf; rvGwfao;/
y&rw tocFwedAmefBuD;rnfonf wpfpkHwpfckaom 'ku
b,r&dSNyD? &[Emyk*dKvfrSm qdkcJhNyD;aom 'kub, teEwif;
vif;ae\? pkwdurZkyf csKyf xdkcEmBuD; uG,faysmufrS xdk'ku
b,cyfodrf; uif;Nidrf;av\? xdktcgrS edAmefBuD; ay:vm
edAmeffodkYa&mufonf? edAmefudk&onf[k qdktyfayownf;/
(um; q&mwkdY\t,lwnf;/)
wGifa&GUum; wd0kwfygVdawmft& emem0g' jyqdkykH NyD;\/
------------ud a vomcsKyf N id r f ; rI o m r"mejzpf y k H
udavomwkdY\ csKyfNidrf;rI cEmwdkY\ csKyfNidrf;rI 2-yg;&dSonf
wGif udavomwdkY\ csKyfNidrf;rIonfomvQif rkcsy"meaywnf;?

tpodYk

edAme'DyeD

140

cEmwdkY\ csKyfNidrf;rIrSmum; udavomcsKyfNidrf;rI\ tNrJwpfpdkuf


aemufvdkuf aemufygomvQifwnf;/
tqdyfyifudk owfaomolonf tjrpfudk rwl;rjzwfrl
tyif tudkif;tcufudkom jzwfcJhtHh? tqdyf yifudk owffaomol
[l rqkdavmuf? tyif tudkif;tcufwdkYudkrlum; rxdyg;rl
tjrpf[lorQwdkYudk wl;azmf jzwfawmufrD;dIU jymjyK ypfaomol
onfom tqdyfyifudk owfaomol pifppfjzpfonf? tjrpfwdkY\
ysuq
f ;Hk rIonfom r"mejzpf\? tyif tudik ;f tcufw\
Ydk ysuq
f ;Hk
rIonf tjrpfysuq
f ;Hk rI\ tNrw
J pfpu
kd f aemufvu
kd f aemufygonf
om jzpf\/
'kw,
d u@ ed'ge0*o,
H w
k f okwaf ygif; 10-wdYk udavom[laom tjrpft&if; jywfjcif;onfom rkcs y"mejzpfaMumif;udk
opfyifOyrmtrsKd;rsKd; rD;ykHBuD;Oyrm qDrD;OyrmwdkYjzifh a[mawmf
rlaom t&mudk xif&Sm;pGm jyqdkcJhNyD/
xkdrSwpfyg; tbd"rmop0dbif;ygVdawmf eda&m"opm\
0dbif;vnf;puK avmau yd,lyH? omwlyH? {awom wPSm
y[D,rmem y[D,wd? edkZrmem edkZwd/
tp&dSonfjzifh 0gus 0g&aygif; 60-rQ eda&m"op 0dbif;
vmonfrSmvnf; udavomwdkY\ csKyfNidrf;rIudkom y"mejyK
vmonf/
xdkYtwl 'DCedum,f r[mowdy|meokwf rZdredum,f
r[mowdy|meokwf owdy|meoH,kwf tp&dSonfwdkYrSmvnf;

tpodYk

edAme'DyeD

141

xdkYtwl udavomwkdY\ csKyfNidrf;rIudkom y"mejyKvmonf?


xkdrSwpfyg; "rpMumokwf eda&m"opm\ eda'owdkYrSmvnf;(u) ww uwrH 'kueda&ma"m t&d,opH?
( c) a,m wa,0 wPSm, taoo0d&m*eda&ma"m?
pma*g? y#deda*g? rkwd? temva,m/
[l udavomwdkY\ csKyfNidrf;rIudkom y"mejyKvmonf?
xdkxdk okwefwpfavQmufwdkYrSmvnf;(u) edAmeH edAmeEd tm0kaom 0kpwd? uwrH wH edAmeEd?
(c) a,m acg tm0kaom&m*ua,m a'goua,m
arm[ua,m? 'H 0kpwd tm0kaom edAmeH/
tp&dSonfjzifh edAmefudk a[mawmfrl&m udavomwdkY\
csKyfNidrf;rIudk y"mejyK vmaomt&m tvGefaygrsm;vS\?
xdaYk Mumifh &[Emwd\
Yk pkwcd EmcsKyNf ird ;f rIrmS om y&rwtocF
eda&m"opm r[medAmefBuD;udk {uefpifppf &xdkufonfr[kwf?
udavom wdkY\csKyfNidrf;rIrSmvnf; y&rwtocFweda&m"opm
r[medAmefBuD;udk {uef pifppf&xdkufonfomvQifwnf;/
1500- udavomwdkY\ wpfckrusef tukefcsKyfNidrf;rIrSmom
&xdkufonf r[kwfao;? aomwywdr*fudk& oum,'d|d tp&dS
aom tcsKdUaom udavomwdkY\ aemufwpfzef jzpfay:jcif;r&dS?
t<uif;rJh csKyfNidrf;rIonfvnf; y&rwtocFweda&m"opm
r[medAmefBuD; t0iftygyifwnf;/
aomwmyefyk*dKvftm; tyg,fcEmpkESifhwuG 7-b0rS
txuf terw* b0cEm oHo&m0#fBu;D \tNy;D csKyNf ird ;f rIonf

tpodYk

edAme'DyeD

142

vnf; xdkoum,'d|d tp&dSaom tcsKdUaom udavomwkdY\ csKyf


Nidrf;rIwGif wpfcsufwnf; wpfvkH;wnf; ygav\/ xdkterw*
b0cEm oHo&m0#fBuD;\ tNyD;csKyfNidrf;rIonfvnf; y&rw
tocFw eda&m"opm r[medAmefBuD;yifwnf;/
tar;/ xkd wpfcsufwnf; wpfBudrfwnf; NyD;pD;Muaom
csKyfNidrf;rI 2-yg;onf tb,fyk*dKvf oEmefrSm
a&mufavoenf;/
tajz/ aomwmyef yk*dKvfoEmefrSm a&mufavonf/
tar;/ xdk csKyfNidrf;rI 2-yg;udk tb,folonf &avo
enf;/
tajz/ aomwmyef yk*dKvfonf &avonf/
tar;/ xdk csKyNf ird ;f rI 2-yg; [laom tvGef cufceJ ufev
J S
pGmaom pcef;odkY tb,folonf qdkufa&muf
avoenf;/
tajz/ aomwmyef yk*dKvfonf qdkufa&mufavonf/
wGifa&GUum; udavomcsKyfNidrf;rIom y"mejzpfykHNyD;\/
-----------<uif ; usef a om'k u E S i f h csKyf N yD ; 'k u E I d i f ; ,S O f y k H
aomwmyeftjzpfodkY a&mufaomtcg awGU&ef BuHK&ef
<uif;usef ao;aom 0#f'kuESifh awGUBuHKzG,f udp r&Sd? csKyfNidrf;av
NyD;aom 0#f'ku\ tenf; trsm; EdIif;,SOfyHkudk jyqdkvwHUaom
okwefwdkYudk axmuf odtyf\/ ed'ge0* oH,kwfygVdawmf

tpodYk

edAme'DyeD

143

tbdor,0*f okwfaygif; 10-vm\/ / vmyHkum;yxrokwf - tar; / / jrwfpGmbk&m;onf wpfckaom


vufonf;ay: ajrrIefYudkwifxm;NyD;vQif &[ef;wdkYudk odkYrdefY
awmfr\
l ? cspo
f m; &[ef;wd-Yk --ig\ vufonf;ay:&Sad om ajrrIeYf
r[myx0DajrBu;D tm;vH;k &Sad omajrrIew
Yf o
Ykd nf tb,fuom
rsm;Muukefoenf;-[krdefYawmfrl\/
tajz/ / t&Sifbk&m;-r[myx0DajrBuD;&Sdaom ajr
rIefYwdkYudk EIdif;,SOfonf&Sdaomf vufonf;ay:rSm&Sdaom ajrrIefYpk
onftvGefyif enf;yg;vSyg\? EdIif;,SOfjcif;iSm rxdkufwefyg [k
avQmufxm;Muav\/
cspfom;&[ef;wdkY--twlyif owuwKy&r aomwmyef
yk*dKvftm; usef&Sdao;aom 7-b0 0#f'kuESifh ukefNidrf;NyD;aom
terw*tem*wf 0#f'kuwdkYudk EIdif;,SOfonf&Sdao;aom 7-b0
0#f'kuonf tvGefyifenf;yg; \? EIdif;,SOfjcif;yif rxdkufwefav
[l a[mawmfrlonf/
{0H r[d'daum acg bdua0 "rmbdora,m {0H
r[d'daum "rpuK y#dvmabm/
(yxrokwf tcsKyfygVdawmf/)
bdua 0=&[ef;wd?Yk "rmbdora,m=opm 4-yg;udx
k ;kd xGi;f
odjcif;trIonf? {0H r[d'daum=odkYpOfrQavmuf wefcdk;BuD;vs\?
"rpuKy#dvmabm=aomwmywrd *fPf[al om "rpuKukd &jcif;
trIonf? {0Hr[d'daum=odkYpOfrQavmufwefcdk;BuD;vS\? (um;
teuf/)

tpodYk

edAme'DyeD

144

odv
Yk Qif aomwmyef jzpfonfEiS hf wpfNyKd ief uf aomwmyef
yk*Kd vo
f nf &tyfaom a&muftyfaom terw* tem*wf0#f'u
k
Nidrf;jcif;[laom tusdK;udk a[mawmfrl\? xdkNidrf;jcif;tusdK;onf
y&rw tocFw eda&m"opm r[medAm efBu;D yifwnf;? xdt
k erw*
tem*wf 0#f'ku Nidrf;jcif;onf xdkyk*dKvfrSm qdkufa&mufvmaom
Nidrf;jcif;yif jzpf\/
b0rsm;pGm urmrsm;pGm yg&rDwdkYudkjzndhusifhvmcJhaom
olonf xdktcgrS rdrdpdwfoEmefrSm oum,'d|d tp&Sdaom
udavomtcsKd Uwd\
Yk csKyNf ird ;f jcif;udk &av\? a&mufav\? igonf
rnfaom udavomwdkY\ Nidrf;jcif;udk &av\? a&muf av\?
terw*tem*wf 0#f'ku\ csKyfNidrf;jcif;udk&ayNyD? a&mufayNyD?
rQavmufaom 0#f'kuwdkY\ csKyfNidrf;jcif;udk &ayNyD? a&mufNyD
[k twkr&Sd BuD;jrwfaom yDwdaom yDwdaomre udk jzpfap
ae&av\/
Oyrm
Oyrm/
/ Oyrmum; - tpdk;&u wpfa,mufaomol
tm;axmif wpfouf vGwfr&Sd axmif'Pf ay;av\? 4-&uf 5&uf aerdaomf ,ckaeY aexGufrS 7-&ufrQom axmifrSmaeap?
7-&ufjynfv
h Qiv
f w
G af p [laom trdeu
Yf kd &jyef\? 7-&ufrt
S xuf
toufxufqHk; cH&vwHUaom axmif'Pfonf xdktrdefYxkwf
onfEiS hf wpfNyKd ief uf wpfcsuw
f nf; jird ;f av\? xdo
k o
l nf xdNk ird ;f
csufudk &av\? a&mufav\? 7-&ufrStxuf Nidrf;csufudk 7&ufaphr&S onfr[kw?f ighrmS 7-&uf 'ku
k o
m &Sad wmhonf? 7-&ufrS
txuf 'kuNidrf;ayNyD[k tvGef0rf;ajrmuf&\/
(Oyrmtwdkif; rSwfav/)

tpodYk

edAme'DyeD

145

Oyrmwpfenf;/ / wpfenf;-vlwpfa,mufrSm wpfusyf


wefrjI ypf twGuf 7-&uf axmif'Pf ay;av\? wpfzef xdak eYrmS yif
wpfa,mufaom ol\ pGJqdkcsuf wpf&mwefjypfrItwGufESifh 7-v
axmif'Pfay;jyefav\? wpfqef wpfa,mufaomol\pGJqdkcsuf
wpfaxmifwefrIjypftwGuf 7-ESpf axmif'Pfay;&jyefav\?
xdaYk eYrmS yif axmifocYkd sav\? xdak eYrmS yif wpf&mwefrI wpfaxmif
wefrI vGwfNidrf;ap[laom pD&ifcsufudk&jyefav\? &onfESifh
wpfNydKifeuf 7-v 7-ESpf axmif'PfrI Nidrf;av\? 7-&uf axmif
'PfrIom rNidrf;bJ usef&Sdav\?
Oyrmvnf;xdk 7-v 7-ESpfaxmif'Pfonf vGwfap
trdefY&onfESifh wpfNydKifeuf Nidrf;av\/ Nidrf;jcif;udk xdkol &av
\? a&mufav\/
Oyrmwpfenf;/ / wpfenf; - wpfa,mufaomol aMu;aiG
wpfodef; a<u;wifav\? BuHqef qyfay;avaumf 7-usyfrQ
usef&Sdav \? 7-usyfwGufum ylyef&awmhonf? (99993)
udk;aomif; udk;axmif udk;&mudk;q,fhoHk;usyfwGuf at;NyD; Nidrf;NyD;
jzpfav\? xdkat;rI Nidrf;rIudk &av\? a&mufav\? wpfa,muf
aomolrSm temtaygif;wpfaxmif wpfudk,fvHk;ayguf tvl;
tvJcaH e&\? ajcrSmuse&f adS om temi,faygif; 7-vH;k twGuo
f m
cH&awmhonf/
odkYaom Oyrmrsm;uJhodkY aomwmyefyk*dKvfonfvnf;
tyg,frS 'ku\
tNy;D Nird ;f jcif; 7-b0rS txuf terw* 0#f'u
k \

tNyD;Nidrf;jcif;[laom tusdK;xl; tcGifhxl;udk tNyD;&av\?

tpodYk

edAme'DyeD

146

tvGe0f rf;omjcif; yDwd aomreESihf cHpm;&av\? pHpm;&av\/


'kwd,okwf/
/ 'kwd,okwf tvsm; teH tapmuf
,lZem 50-&Sdaom tukefjynfhaom a&&Sdaom a&tdkifBuD;rSm
oref;jrufzsm;jzifx
h w
k f ,laom a&aygufi,f wpfcEk iS hf wpftikd v
f ;kH &Sd
a&udk EIdif; ,SOfaom Oyrmvm\/
wwd,okwf/ / wwd,okwfrSm jrpfBuD; 5-oG,f&Sda&ESifh
xdjk rpfBu;D 5-oG,rf S xkw,
f t
l yfaom 2-ck 3-ckaom a&aygufi,f
Oyrm vm\/
pwkwo
w
k /f / pwkwo
w
k rf mS 2-ck 3-ckaom a&aygufi,f
udk csev
f yS
f jrpfBu;D 5-oG,&f dS tukef crf;ajcmufav&m useaf om
a&aygufi,f2-ck 3-ckESifh ukefcef;avaom a&pk Oyrmvm\/
yrokwf/ / yrokwfrSm qD;aphcefY&Sdaom ajrvHk;i,f
7-ckESifh r[myx0DajrBuD; Oyrm vm\/
q|rokwf/ / q|rokwfrSm qD;aphcefY&Sdaom ajrvHk;i,f
7-ckudk csefvSyf r[myx0Dajr BuD;ukefav&m usefaom ajrESifh
ukefaom ajrOyrmvm\/
owrokw/f / owrokwrf mS r[mork'& m 4-pif;a&ESihf
xdkrSxkwf ,ltyfaom a&aygufi,f 2-ck 3-ck Oyrm vm\/
t|rokw/f / t|rokwrf mS 2-ck 3-ckaom a&aygufi,fukd
csefvSyf ork'&m 4-pif;a& ukefcef;avaom Oyrm vm\/
e0rokwf/
/ e0rokwfrSm rkefnif;aphcefY&Sdaom
ausmufom;i,f 7-ckESifh ,lZem 3000-&Sdaom [dr0Emawmif
Oyrm vm\/

tpodYk

edAme'DyeD

147

a'oemawmfpkum;-aomwmywdr*fodkY tqdkufwGif
tem*wf oHo&m cEm'ku terw*w\
Ykd csKyNf ird ;f rIukd y"mejyK
a[mawmfrlaom okwefa'oem pkaywnf;/
wGifa&GUum; <uif;aom'kuESifh csKyfNyD;'kuESifh EIdif;,SOfyHkNyD;\/
----------------cE m csKyf j id r f ; rI r S m ty"mejzpf y H k
a&S;jyqdck aYJ om eda&m"opm\ eda'owdYk udavomwd\
Yk
csKyjf ird ;f jcif;[laom oOyg'daoo edAm efukd y"mejyK a[mawmf
rlonf? ed'ge0*o,
H w
k f okwaf ygif; 10-wdYk um; tusKd ;jzpfaom
cEmwdkY\ csKyfjidrf;jcif;[laom tEkyg'daoo edAmefudk y"mejyK
a[mawmfrlonf/
xdk 2-yg;wdkYwGif eda&m"opm\ eda'owdkYvmaom
udavomwdkY\ csKyfjidrf;rIonfom y"mejzpfonf? cEmwdkY\
csKufjidrf;rIonfum; udavomwdkY\ csKyfjidrf;rIrSm wpfcsufwnf;
wpfvHk;wnf; ygavawmYonf?
xdaYk MumifY tbd"rm ygVdawmfwYkd udavomwku
dY o
kd m r*fjzifY
y,fjcif;iSg xdkufaom ]]y[mwA"r}} wdkY [l a[mawmfrlonf?
tusKd ;cEmwdu
Yk rkd u
l m; r*fjzifyY ,fjcif;iSg rxdu
k af om ]]ty[mwA
"r}}wdkY[l a[mawmfrlonf/
xdkaMumifY pwkopa'oemwdkY eda&m"t&d,opm\
eda'owGif y"mejyK a[mawmfral om udavomwd\
Yk csKyjf ird ;f rI
[laom udavoedAmef[kqdktyfaom oOyg'daooedAmefudk

tpodYk

edAme'DyeD

148

eda&m" t&d,opmxdkufaom tocFw"mwf y&rwfedAmefMuD;


r[kwf[k rqdkxdkuf/
aomwmywrd *fcP csKyjf ird ;f Muukeaf om udavomwdo
Yk nf
vnf; b,ftcgrSm jrHKvmvdrfhOD;rnf/ wpfzef jzpfay:vm
vdrfhOD;rnf[k r&SdjyD? tjyD;tqHk; csKyf;jidrf;Muavukef\? tEkyg'd
aooedAmefESifY wpfqufwnf; wpfjyifwnf; waygif;wnf;
wpfckwnf; qufavawmYonf? csKyfjidrf;rItwdkif; terw*
oHo&mESifYtrQ tjrJwnfavawmYonf? b,ftcgrS csKyfjidrf;rI
jrKH jyef oum,'d|d jzpfay:vmjyefonf? 0dpu
d pd m jzpfay: vmjyef
onf[k r&SdjyD? xdkYtwl aomwmywdr*fcP csKyfjidrf;Muav
ukefaom tyg,'ku 0#f'kuonfvnf; aemifwpfzef csKyfjidrf;rI
ysufjyef ay:vmjyefonf[k r&SdukefjyD/
odkYaom csKyfjidrf;jcif;tcGifYudk &jcif;iSg a&mufjcif;iSm
b0rsm;pGm urmrsm;pGm yg&rDw&m;wdkYudk jznfYusifYvm&onf?
wpfb0ESifYvnf; r&Ekdifao;? ra&mufraygufEdkifao;? 2-b0ESifY
vnf; r&Edkif ra&muf Ekdifao;? b0rsm;pGmMumvS aomwmywd
r*fudk&rS &Edkifavonf? aomwmywdr*fodkYa&mufrS a&mufEdkif
avonf/ xdkYaMumifY aomwmyeftjzpfodkY a&mufaomtcg
tcsdKUaomudavomwdkY\ tjyD;csKyfjidrf;rI[laom oOyg'daoo
trnf&aom tocFw"mwf y&rwfeAd m efMu;D odYk wpfpw
d f wpfa'o
tm;jzifY {uE a&mufonfom jzpfownf;/
wpfudk,fvHk;rSm rD;avmif tvGefat;jraom a&&Sdaom
jrpfMuD;wGif; tdkifMuD;wGif;odkY qif;aomolonf urf;em;tp

tpodYk

edAme'DyeD

149

vufwpfopfcefY&Sd a&odkYa&mufonfrSp udk,fvHk;jrKyfatmif


qif;av ikyaf v rD;yl tukev
f ;kH jird ;f av&m ud,
k rf mS vufwpf
opfcefYup rD;yljidrf;av\/ wpfudk,fvHk;jidrf;onfESifY wpfquf
wnf; qufrd tjidrf;wpfckwnf; jzpfavouJYodkY rSwfav/
(um;-oOyg'daoo edAmefonfvnf; tocFw"mwf
y&rwftppf trSefjzpf\? xdkedAmefodkYvnf; aomwmyeftjzpfrS
p&\/ a&muf\[kqdkvdkufaom igwkdY\ t,laywnf;? ESpfjcdKuf
&m,lav/)
cEmcsKyfjidrf;rIrSm ty"mejzpfyHkjyD;\/
--------a'G rm bdua0 paomygVdawmfokwf pDppfykH
y&d e d A K w yk * d K vf t jym;
jym;/
/t&m y&deAd m efpjH y;D
jidrf;NyD;-[kqdktyfaom y&dedAKw yk*dKvftjym;udk jyqdkOD;tHh1/
udavomwdkY\ tukefcsKyfjidrf;jcif;-[laom o
Oyg'daoo edAme"mwfjzifY y&dedAmefpHNyD;aom
y&dedAKw 1-yg;/
2/
cEmwdkY\ tukefcsKyfNidrf;jcif;- [laom tEkyg'd
aoo edAm e"mwfjzifh y&deAd m efpNH y;D aom y&edAK w
1-yg;? odkY tm;jzifh 2-yg;&dS\/
xdk 2-yg;wdkYwGif t&[wr*fudk& oOyg'daoo edAme
"mwfjzifh udavoy&deAd m efpNH y;D aom &[Emyk*Kd vu
f v
kd nf; usr;f *ef
wdkY y&dedAKw yk*dKvf-[l vm\? t&d,myk*dKvftjzpfodkY a&muf
vQifyif edAmefudk&onf? edAmefodkYa&mufNyD? &[EmtjzpfodkY

tpodYk

edAme'DyeD

150

a&mufvQifyif edAmeff wnfaeNyD/


(um;-t&d,myk*dKvftjzpfodkYa&mufvQifyif edAmefudk&
aomol? edAmefodkYa&mufaomol qdk&aMumif;udk ,kwdOyrmwdkYjzifh
jyqdkcsufwnf;/)
usrf ; *ef w k d Y qd k d k ; /
/ usrf;*efwkdYyif qkddk;qdkpOf
xif&Sm;pGm vm&dSonfudk t>rufjyqdkOD;tHhtEkuru? Mo0g'rSd t[H Xdwm/
tZ*g trwH oE? edAmeH y'rpKwH/ /
(0drme0wK ygVdawmf/)
tZ*gt"d*p/ / if;t|uxm/
t[H=igonf? tEkuru=vl 3-yg;udk oem;awmfrlay
aom? ukov=t&mcyfodrf; twkr&dS vdrmawmfrlaom
jrwf p G m bk & m;\? Mo0g'rS d = Mo0g'? Xd w m-ywd | d w m=wnf &
onfjzpf? tpKwH=a&GUjcif; r&dSaom? trwH=aojcif;uif;aom?
oE=Nidrf;aom? y'H=a&muftyfaom? edAmeH=edAmefudk? tZ*g=&NyD
a&mufNyD/ / (um; teuf/)
(um;- aomwmyef ewforD;\ rdru
d ,
kd u
f kd edAm efoYkd a&muf
aMumif; edAmefudk&aMumif;udk t&Sifarm*vmeftm; avQmufxm;
aom*gxmaywnf;/)
tb,feAd m efukd &oenf;-[ljim;tH?h rdro
d Emef &d
S aeaom
oum,'d|d 0dpdudpmwdkY\ rdrdoEmef csKyfNidrf;jcif;udk udk,fawGU?
PfawGU tawGU 2-rsKd; xif&Sm;&dSayaomaMumifh oOyg'daoo
edAmef-[kqdktyfaom udavoedAmefudkvnf; &\? a&muf\?

tpodYk

edAme'DyeD

151

tyg,fcEmwd\
Yk csKyNf ird ;f rI 7-b0rStxuf terw* b0cEmwd\
Yk
csKyfNidrf;rI? cEmwdkY\ csKyfNidrf;rIonf udavomcsKyfNidrf;rIESifh 2axGrjym; wpfyg;wnf; wpfckwnf;yif jzpfav&um; xdkcEmwkYd\
csKyfNidrf;rItwGufESifh cEedAmefudkvnf; &\? a&muf\/
(um;-aomwmyeftjzpfoaYkd &mufvQiyf if edAm ef&? edAm ef
a&muf qdk&aom om"uygVdwnf;/)
ou'g*grf tem*grfwdkY qdkzG,fr&dS? &[EmtjzpfodkY
a&mufaom yk*Kd vu
f rkd u
I m; t&[wr*fcP y&deAd m efpq
H J yk*Kd v-f
[l qdk ;kd qdpk Ofvm\? t&[wzv
kd o
f Ykd a&mufaomtcg y&ded Ad m ef
pHNyD;- y&dedAKwyk*dKvf [l qdkdk; qdkpOfvm\/
oEd acg a'0gerdE puK0an,sm lyg |m uEm
remyg yd,lyg umrlyoOdw
m &Zeed,m? waO bduK
e tbdeEwd? e tbd0'wd? e taZmom, wd|wd?
w wH e tbd e E a wm e tbd 0 'awm e
taZmom, wd|awm ewH edw
d H 0dnmPH a[mwd?
w'kyg'geH tEkyg'gaem a'0gerdE bduK y&deAd m ,wd/
|jzpfaom tqif;- [laom lygkHudk om,mjcif; pGJvrf;
jcif; &dSaomolonf y&dedAmefrpH? | jzpfaom tqif;- [laom
lygkHudk om,mjcif; pGJvrf;jcif; jywfuif;aomolonf rsuf
arSmufb0yif y&dedAmefpH\? lygkH tjyeftvSef 2-0g&? o'gkH
*EmkH &omkH azm|AmkH "rmkH- wkdYvnf; 2-0g&pD? aygif; 120g&/

tpodYk

edAme'DyeD

152

avmu tcsKdUaom q&mwkdYonf rsufarSmufyif


Nidrf;Muukef\? tcsKdUaomq&mwdkYonf rNidrf;Muukef? taMumif;
tb,fodkYenf;-[k odMum;rif; avQmufxm;csuf yOoDcewfom;
avQmufxm;csuft& a[mawmfrlaom oVm,we oH,kwfygVd
awmf? (t*kFwdK&f ygVdawmfum;- t&SiftmeEm a[maomt&m
vm\/) ygVdawmfrSm t&[wr*fodkYa&mufaomf Oy'gef jywf
uif;aom yk*Kd vu
f kd y&deAd m ,wd- qdo
k nf/ (y&deAd m ,wd? udavom
rD;Nidrf;\? 0g? udavom y&dedAmefpH\/) (um; teuf/)
(um;- t&[wr*|mefudk y&dedAmefpH yk*dKvfqdk&aom
om"uygVdawmfwnf;/)
edAmef wnfaeaom yk*dKvf/ / &[Emyk*dKvfudkum;
edAm ef wnfaeaomyk*Kd v-f [lvnf;aumif; udavomedAm efjzifh
y&deAd m efpNH y;D aom y&deAd K wyk*Kd v-f [lvnf;aumif;? rsm;pGmvm&d\
S /
uxO yk * a vm Or K Z d w G m wd a P m a[mwd
yg&*Fawmxav wd|wd jAm[aPm/
aomto0geH c,m temo0H apawm0d r k w
ynm0drw
k 'da|m0 "ar o,H tbdnm opu
d wGm OyorZ
0d[&wd? {0Hy*k a vm OrKZw
d mG wdaPm a[mwd yg&*Fawm?
xav wd|wd jAm[aPm/
uxO=tb,fodkYvQif? yk*avm=yk*dKvfonf? OrKZdwGm=
0#fraS y:? wdaPm=ul;ajrmufNy;D rnfonf? yg&*Fawm=edAm efwnf;
[laom urf;wpfzufodkY aygufa&mufNyD; rnfonf? xav=edAmef
wnf;[laom Munf;aomifxuf? wd|wd=wnfaeaom? jAm[-

tpodYk

edAme'DyeD

153

aPm=oljrwfrnfonf? a[mwd=jzpfoenf;/
aom=xk d y k * d K vf o nf ? tmo0geH = tmoa0gw&m;wk d Y \ ?
c,m=ukejf cif;aMumif?h temo0H=tmoa0guif;&Si;f aom? apawm
0drw
k = pdw\
f uRwv
f w
G jf cif;udv
k nf;aumif;? ynm0drw
k = ynmjzifh
uRwfvGwfjcif;udkvnf;aumif;? 'da|0"ar=rsufarSmufaom
b0omvQif? o,H=udk,fwdkif? tbdnm=od? opduwGm=rsuf
arSmufjyK? OyorZ=qdkufa&muf? 0d[&wd=ae\? {0H=odkY?
yk*avm=yk*dKvfonf? OrKZdwGm=0#frSay:? wdaPm=ul;ajrmufNyD;
rnfonf? yg&*Fawm=edAmefwnf;[laom urf;wpfzufodkY ayguf
a&mufNyD;rnfonf? xav=edAmefwnf;[laom Munf;aomifxuf
? wd|wd=wnfaeaom? jAm[aPm=oljrwf rnfonf? a[mwd=
jzpf\/
xav wd|wd jAm[aPmwd jAm[aPm xav
wd|wd? 'Day wd|wd? wmaP wd|wd? avaP wd|wd?
y&m,ae wd|wd? o&aP wd|wd edAmae wd|wd/
(r[meda'oygVdawmf/)
odkYvmaom t*kFwdK&f ygVdawmf yk*vynwf ygVdawmf
r[m eda'oygVdawmfrsm;udk axmuf t&[wzv
kd o
f Ykd a&mufNy;D
aom &[Emyk*Kd vu
f kd edAm ef-[laom wpfzufurf;odYk a&mufNy;D aom
yk*dKvf oOyg'daoo edAmeffpHaeaom yk*dKvf-[l usrf;*ef
qdkdk;tpOf&dSaMumif;udk odtyfonf/
&[E m y&d e d A K wyk * d K vf /
/ xdk&[Emyk*dKvfudkyifvQif
oOyg'daoo edAme"mwfjzifh udavo y&dedAmefpHNyD; jzpfonfudk

tpodYk

edAme'DyeD

154

tpGJjyK ]]y&dedAKwyk*dKvf}} ac:qdkaom tdk;tpOfonfum;usrf;*efwdkY tvGef rsm;pGmvm\/


'aAm aom y&dedAKawm Xdwawm/
'aAm='A trnf&dSaom? 0g? ynmESifh jynfhpkHaom? aom
t[H=xdik gonf? y&deAd K awm=udavom rD;Nird ;f ayNy?D 0g= y&deAd m ef
pH&NyD;ayNyD? Xdwawm=ra&GUr,dkif cdkifcHhwnfwHhaom oabmodkY
a&mufayNyD?('A rax&f rdrdudk,fudk rdrdqdkaom ygVd teuf/)
'Aax& *gxm &[Emyk*dKvfudk y&dedAKwyk*dKvfqdkonf/
'aEm aom y&dedAKawm Xdwawm/
(bvd,ax& *gxm ygVdawmf/)
0Da&m aom y&dedAKawm Xdwawm/
(0D&ax& *gxm ygVdawmf/)
oDwd blawmod edAKawm/
(&uw
d ax&*gxmygVdawmf/)
aooauerSd edAKawm/
(c@okreax&*gxm ygVdawmf/)
odkY tp&dSojzifh &[EmtjzpfodkY a&mufNyD;aomyk*dKvfudk
oOyg'daooedAm e"mwfjzihf udavoy&deAd m efpNH y;D jzpfayonfEiS hf
y&dedAKw yk*dKvfac:qdkaom tdk;tpOfonf usrf;*efwGif;txif
t&Sm; trsm; tjym;vm&dyS g\? xdrk w
S pfyg;vnf; e0edygwft*kw
F Kd &f
ygVdawmfacry a w m acry a w m wd tm0k a om 0k p w d ?
udwm0wm Ekacg tm0kaom acryawm 0kawm b*

tpodYk

edAme'DyeD

155

0wmwd/
"m0kaom 0d0dap0 umar[d 0d0dp tukoav[d
"ar [ d o0d w u H o0d p m&H 0d a 0uZH yXrH psmeH
Oyor Z 0 d [ &wd ? {w m 0wmyd acg tm0k a om
acryawm 0kawm b*0awm y&d,ma,emwd/
tp&dSonfjzifh yxrpsmefudk&aom yk*dKvfrSp eda&m"
ormywfukd 0ifpm;aom yk*Kd vf &[EmtjzpfoYkd a&mufaom yk*Kd vf
wdik af tmif 0g& aygif; 9-0g&? acrywy *k Kd vaf ygif; wpfusyd v
f m\/
(acryawm? ab;uif;&medAmefodkY a&mufaygufNyD;aom yk*dKvfqdk
vdo
k nf/)
xdkacrywyk*dKvf wpfusdyfwGif a&SU 7- a,mufum; 0dure
edAm efoYkd a&mufonf? xkaYd Mumifh ]y&d,ma,e} [k a[mawmfro
l nf?
aemuf 2-a,mufum; tem*grfyk*dKvf &[Emyk*dKvfaywnf;?
eda&m"ormywfESifh oOyg'daoo edAmefodkY a&mufonfudk
]]acryw}} qdkayonf? xdkYaMumifh aemuf0g& ]]edy&d,ma,e}}
[k a[mawmfrlonf/
xdkYtwl ]]trwyawm trwyawmwd tm0kaom 0kpwd}}
csD 0g&aygif; 9? trwywyk*dKvfaygif; wpfusdyfvm\/ /
(trwyawm? tNrdKufedAmefodkY a&mufaomyk*dKvf qdkvdkonf/)
xdkYaemuf ]]tb,yawm tb,yawmwd tm0kaom
0kpwd}} csD0g&aygif;-9? tb,ywyk*dKvfaygif; wpfusdyfvm\/
(tb,yawm=ab;uif;&medAmefodkYa&mufaom yk*dKvf
qdv
k o
kd nf/)

tpodYk

edAme'DyeD

156

odv
Yk Qif ygVdawmf edAm efa&muf yk*Kd vaf ygif; 3-usyd v
f m\?
xdk 3-usdyfwGifvnf; 2-usdyf 4-a,mufrSm 0dureedAmefodkY
a&mufonfudk qdkonf? 6-a,mufrSm eda&m"ormywfwnf;
[laom rkcsedAmef oOyg'daooedAme"mwfwnf;[laom rkcs
edAmefodkY a&mufonfudk qdkonf/
0dur e edAm efoYkd a&mufonfuykd if edAm efa&muf yk*Kd v[
f k qdk ;kd
qdkpOf&dSaywNyD;um; orkap? edAmefodkYa&mufaom aomwmyef
yk*dKvf ou'g*grfyk*dKvfwdkYudk edAmefa&mufyk*dKvf[k rqdkoihfbJ
&dyS gacstehH nf;/
onfum; oOyg'daoo edAmefonfvnf; tocFw
"mwfy&rwf tppftrSefjzpf\ [lvnf;aumif;? xkd oOyg'd
aooedAm efoaYkd &mufaom &aomt&d,myk*Kd vpf u
k v
kd nf; edAm ef&f
yk*Kd vf edAm efa&mufy*k Kd v[
f
l vnf;aumif;? qdoifq
h x
kd u
kd af Mumif;
usrf;*efqdkdk;trsm;tjym; xiff&Sm;&dS aMumif;udk jyqdkvdkufaom
igwkdYt,laywnf;/ / ESpfNcdKuf&m ,lMuav/
wGifa&GUum;]]a'Grm}} paom ygVdawmft& pdppfykH NyD;\/
----------O'gef ; ygVd a wmf t & emem0g' jyqd k y k H
,cktcg O'gef;ygVdawmfwdkYudk xkwfjyaytHh/
(u) twd bdua0 tZmwH tblwH tuwH tocFwH/
(c) aem apwH bdua0 tb0d tZmwH tblwH
tuwH tocFw?H e ,dp Zmw blw uw

tpodYk
(*)

(u)

(c)

(*)

edAme'DyeD

157

ocFw ed&PH ynma,x/


,om p acg bdua 0 twd tZmwH tblwH tuwH
tocFwH? wom Zmw blw ocFw
ed&PH ynm,wDwd/
bdua0=&[ef;wdkY? tZmwH=rjzpfjcif;onfvnf;?
0g=Zmwd \ csKyf N id r f ; jcif ; onf v nf ; ? tw d = &d S \ ?
tuwH=rjyK &jcif;onfvnf;? 0g=jyKrv
I yk rf \
I uif;Nird ;f
jcif;onfvnf;? twd=&dS\? tocFwH=tzefzef rjyK
&jcif;onfvnf;? 0g=tzeffzefjyKjyifrI[laom ocFg&
'kurS uif;jcif;onfvnf;? twd=&dS\/
bdua0=&[ef;wkYd? {wH tZmwH=rjzpfjcif;onf?
{wH tblwH=rjzpfay:jcif;onf? {wH tuwH=
rjyK&jcif ; onf ? {wH tocF w H = tzef z ef
rjyKjyif&jcif;onf? aemaptb0d=tu,f r&dS
jim;tHh? {0H=odkYr&dScJhonf&dSaomf? "=avmu?
Zmw=jzpfr\
I ? blw=yGm;rI\? uw=jyKr\
I ?
ocF w =jyKjyif r I \ ? ed &PH = uRwf v G w f j cif ;
rnfonf? eynma,x=rxifav&m/
bdua0=&[ef;wdkY? ,ompacg=tMuifaMumifhvQif?
tZmwH=rjzpfjcif;onf? twd=&dS\? tblwH=rjzpf
ay:jcif;onf? twd=&dS\? tuwH=rjyK&jcif;onf?
twd=&dS\? tocFwH=tzefzef rjyKjyif&jcif;onf?
twd=&dS\? wom=xdkYaMumifh? Zmw=jzpfjcif;\?

tpodYk

edAme'DyeD

158

bl w =jzpf a y:jcif f ; \? uw=jyK&jcif ; \?


ocFw=tzefzefjyKjyif&jcif;\? ed&PH= uRwf
vGwfjcif;onf? ynm,wd=xif\/ (um;teuf/)
igwdkYt,l/
/ ygVdawmf igwdkY\t,ludk a&S;OD;pGm
jyqdt
k -hH ]]t0dZm yp,m ocFg&m? ocFg&yp ,m 0dnmPH}} tp&daS om
tEkavmr y#dporkyg'fa'oemawmfESifhtnD t0dZm[laom
taMumif;w&m;xif &Sm;&dScJhonf&dSaomf ocFg&wdkYonf {uEjzpf
ukef\? ocFg&wdkYonf xif&Sm; &dScJhonf&dSaomf 0dnmOfonf {uE
jzpf\? 0dnmOfonf xif&Sm;&dScJhonf&dSaomf emrf kyfonf {uE
jzpf\? odkY tp&dSonfjzifh tvkH;pkHaomaw bkru 0#fw&m;
wdo
Yk nf rdrw
d u
Ykd kd jzpfay:atmif aus;Zl;jyKEidk af om taMumif;w&m;
xif&mS ;&daS eorQ umvywfv
f ;Hk terw* b0oHo&m jzpfay:
om aeukef\/
(um; Zmw blw uw ocFw vrf;aywnf;/)
tocFwvrf;/
/ ]]t0dZmeda&m"m ocFg&eda&m"m?
ocFg&eda&m"m 0dnmPeda&ma"m}} tp&dSaom y#davmr y#dp
orkyg'fa'oemawmfESifhtnD tMuiftcg 0dZmPfudk&atmif
tm;xkwf 0dZmPfudk &\? xkdtcg t0dZmonf t<uif;r&dS
ukeq
f ;Hk csKyNf ird ;f \? t0dZm r&do
S nf&aSd omf ocFg&wdo
Yk nf rjzpfuek Nf y?D
ocFg& r&daS omaMumifh 0dnmOfrjzpfNy?D 0dnmOf r&daS omaMumifh emrf
kyf rjzpfNy?D odYk tp&daS omjzifh tvk;H pkaH om awbkru
0#fw&m;
wko
dY nf rdrw
d u
dYk kd jzpfay:atmif aus;Zl;jyKEidk af om taMumif;w&m;
t<uif;tuserf &dS csKyaf ysmufu,
G q
f ;Hk cJo
h nf&aSd omf rjzpfMuukeNf y/D
(um; tZmw tblw tuw tocFw vrf;aywnf;/)

tpodYk

edAme'DyeD

159

Zmw tZmwoabm/
/ odkYvQif awbkru
0#fw&m;wdkYtm; rdrdudk jzpfay:atmif xlaxmifay;Ekdifaom
taMumif;w&m;&dSaecJhvQif {uE jzpfay:jcif;wnf;[laom Zmw
oabmvnf;&dS\? rdrdudk jzpfay:atmif xlaxmif ay;Edkifaom
taMumif;w&m; r&dScJhvQif {uErjzpfbJ aejcif;[laom tZmw
oabmvnf;&dS\/
odkYvQif awbkru 0#fw&m;wdkYtm; Zmw oabm
wpfckom&dSonfr[kwf? tZmwoabmvnf; {uef&dS\[k jy
awmfrljcif;iSmtwd bdua0 tZmwH tblwH tuwH tocFwH/
[l a[mawmfrlonf/
bdua0=&[eff;wkdY? "rmeH=awbkru 0#fw&m;wdkYtm;?
tZmwH=tjzpfNidrf;jcif; Zmwfodrf;jcif;rnfonf? twd=&dSonfom
vQifwnf;/ / (aemufyk'fwdkY a&S;twdkif; teufay;av/)
rjzpf[laom tZmwoabmxm;rSd? jzpf[laom Zmw
oabm wpfckonfom SdcJhjim;thH? ow0gwdkY\ oEmef avmb
onf tjrjJ zpfaom ae&m\? rjzpfaomtcg rjzpfaomtcdu
k [
f
l
rSd&m? a'goonf tjrJjzpfom ae&m\? rjzpfaomtcg rjzpf
aomtcdkuf[l rSd&m? arm[onf tjrJjzpfom ae&m\?
rjzpfaomtcg rjzpfaomcdkuf[l rSd&m/
tu,f rjzpf[laom tZmwoabmrSd? jzpf-[laom
Zmw oabmwpfco
k m Sjd im;th?H t0dZmonf terw* oHo&mESihf
trQ ow0gwdkYoEmef wpf&HrpJ tjrJjzpfom aeav&m\?

tpodYk

edAme'DyeD

160

rjzpfaomtcg rjzpfaom tcdkuf[l rSdav&m? t0dZmonf


wpf&HrpJ tjrJjzpfom aecJhaomf ukodkvf tukodkvf apwem
wnf;[laom ocFg&wdkYonfvnf; oHo&mESifhtrQ wpf&HrpJ tjrJ
jzpfom aeukef&m\? ocFg&jzpf aecJhvQifvnf; 0dnmOfonf
oHo&m tjrJjzpfom aeav&m\? xdkodkY jzpfaecJhonfSdaomf
awbkru 0#fw&m;wdkY\ csKyfNidrf;jcif; uRwfvGwfjcif;rnfonf
wpf&HwpfqpfrQ rSdav&m/
wpf e nf ; / / awbkru w&m;wdkYtm; rjzpfjcif;[laom
tZmw oabmrSd? jzpfjcif;[laom Zmwoabmwpfckwnf;om
Sjd im;tH?h tukov
kd f 'kpdu
k w
f &m;wdo
Yk nf cyford ;f aom ow0gwd\
Yk
oEmef wpf&HrpJ tjrJjzpfom aeukef&m\? ow0gwdkYonf
tyg,f4-yg;om tjrJaeMuukef&m\? tukodkvfw&m;wdkY\
jywfprJ I 'kpdu
k w
f &m;wd\
Yk uif;Si;f rI tyg,f'u
k r S vGwNf ird ;f rI[
l
wpf&Hwpfq,frQ rSdav&m/
aem apwH bdua0 tb0d tZmwH tblwH
tuwH tocFwH? e,d" Zmw blw wu
ocFw ed&PH ynma,x/
[l a[mawmfrlonf/
awblru 0#fw&m;wkdYtm;rlum; jzpfjcif;[laom Zmw
oabm wpfco
k mSo
d nfr[kw?f rjzpfjcif;[laom tZmwoabm
vnf; {uefpifppf So
d nfomvQif jzpf\? ow0g\oEmef t0dZm
Pfudk &\? xdktcg t0dZmonf rjzpfjcif;[laom tZmw
oabmod k Y a&muf a v\? csKyf N id r f ; av\? ocF g &tpS d a om

tpodYk

edAme'DyeD

161

oHo&m0#fw&m;wkdYonf rjzpfjcif;[laom tZmwoabmodkY


a&mufMuavukef\? csKyfNidrf;Muavukef\? uRwfvGwfMuav
uke\
f /
/odYk aomteufudkjyjcif;iSg
,omp acg bdua0 twd tZmwH tblwH tuwH
tocF w H ? wo m Zmw bl w uw
tocFw ed&PH ynm,wd/
tZmwH=tjzpfNird ;f jcif; Zmwford ;f jcif; qko
d nfum; y&rw
toFcw r[medAm efMu;D yifwnf;/ (tblw-H yk'v
f nf; tZmwHy'k Ef iS hf
teufwl\/) / /tuwH=awbkru 0#f'kuwdkYudk jyKjcif;rS
uif;Nidrf;jcif;onf? twd=Sd\? tocFwH=awbkru 0#f'kuwdkYudk
tzefzef jyKjyif&jcif;[laom ocFg&'kurS uif;vGwfjcif;onf?
twd=Sd\/ (r[medAmefMuD;qdkaom pum;csnf;yif/)
(um; twd bdua0 tZmwH [laom okwefygVdawmf
igwdkY\tBudKufjzpfaom teuft"dyg,faywnf;/)
q&mwd k Y t ,l / / tvGefodrfarGUaom Zmwdjzifh edAmef\
jzpf ay:jcif;udk tvdk MdS uukeaf om q&mwdo
Yk nfum; xdyk gVdawmfrmS
xdkteuf t"dyg,frsKd;udk r,lMuukef? edAmefrSm awbkru ocFw
w&m;wdkYrSmuJhodkY kefY&ifhMurf;wrf;aom Zmwd rSdonfudk &nfoef
awmfr
l ]]tZmwH tblw}H } [l a[mawmfro
l nf[,
k Ml uuke\
f /
1/ a0'emawm 0d, a[wk yp, or0g,ocFgwm,
um&Pomr*,m e Z,wHe edAw
E Zd mwH/
2/ um&aPe 0dem o,ar0 e blwH ygwkbw
l H e OyEE d
tZmwH/

tpodYk

edAme'DyeD

162

[laom t|uxmygXfvnf;
1/ taMumif;w&m;wd\
Yk nDnw
G rf aI Mumifjh zpfaom w&m;
r[kwf tZmw/
2/ taMumif;ESifhuif; rdrdtvdktavsmufjzpfaom
w&m; r[kwf tblw/
2-&yfwGif taMumif;ESifhuif;jzpfaom w&m;r[kwf[k
zGifhqdkojzifh taMumif;ESifh ruif;rl jzpfaom w&m;omwnf;
[laom teufudk,lMuukef\/
igwdkYt,l/ / jrwfpGmbk&m; tvdkawmftm;jzifh jzpfjcif;
[lorQonf taMumif;ESifh ruif;&um; taMumif;w&m;aMumifh
jzpfonf[laom jzpfwpfrsdK;/
ta[wku'd|d t"dpo
rkyE u
d 'd|d wdYk tvdt
k m;jzifh cyford ;f
aom w&m;wdkY\ jzpfjcif;rSm taMumif;[l r&Sd&um; taMumif;
ESifhuif; jzpfjcif;[laom jzpfwpfrsdK;? odkY avmu jzpf 2rsKd ;&So
d nf/
xdk 2-rsKd ;wGif edAm efrmS taMumif;w&m;wd\
Yk aygif;qHk nDnw
G f
jcif;aMumifhjzpfaom jzpfrsdK;vnf; r&Sd? taMumif;w&m;ESifhuif;
tvdk tavsmufjzpfaom jzpfrsdK;vnf;r&Sd? odkYjzpf [lorQudk
y,fjcif;iSm ]]tZmwH tblwH}} [ka[mawmfrlonf/
(um; xkwfjytyfaom t|uxmygXfpm t"dyg,fwnf;/)
t|uxmygXfjzifhyifvQif edAmefonfjzpf[l qdkzG,f
tcsif;cyfodrf;rS uif;vGwf\? kefY&if;aom jzpfjcif;[lvnf; r&Sd?
tvGefodrfarGUaom jzpfjcif;[lvnf; r&Sd[laom teufudk

tpodYk

edAme'DyeD

163

t|uxm q&mjyqdkawmfrlonf/
(um; igwdkYt,lwnf;? ESpfNcdKuf&m,lav/)
O'gef;ygVdawmf ]]twd bdua0 w'g,weH}} csDaom okwf
]]w'g,weEd wH um&PH}} [k zGi
hf r*fPf zdv
k
f Pfw\
Ykd tmkH
taMumif;jzpfonfudk ]]w'g,we}} qdkonf[k t|uxmq&m
jyay\/
q&mwdkYt,l/ / y&dedAKw yk*dKvfwdkY\ tNrJxm0&wnf
ae&m avmukw&m bHkXmetoD;udk ]]w'g,we}} qdkonf [k
,lMuuke\
f ? q&mwd,
Yk al om twdik ;f tm,we-o'gonf wnf&m
Xme [laomteuf a[monf[k ,laomfvnf; oifhjrwfyg\/
wnf&mXmejzpfyHk/ / tywda| temvar? aum *rDa&
eoD'wd/ (oH,kwfygVdawmf tar;*gxm)/
tywda|=axmuf&m wnf&mvnf; r&Sx
d aom? temvar=
qGu
J ikd w
f ,
G w
f mp&mvnf;r&Sx
d aom? *raD &=b0*frS t0Dpu
d satmif
eufvSpGmaom oHo&mork'&mMuD;? aum=tb,fodkYaom
olrsm;onf? eoD'wd=repfavoenf;?
tywda| temvarG? aoaum *rDa& eoD'wd/ /
aouyk*dKvfrsm;onfom repfavonf/ (tajz*gxm/)
wdaPm yg&*Fawm? xav wd|wd jAm[aPm/ (ygVdawmf)
ygVdawmfrsm;udk axmuf wnf&mXme jzpfyHkudk odtyf\/
igwdkYt,l/ / oum,'d|d\ csKyfNidrf;jcif;odkY ra&mufao;
aom olonf txufukd b0*f atmufukd r[mt0Dp?d rQavmuf
eufeaJ om acsmufMu;D atmufoYkd rusavatmif axmufwnf&m

tpodYk

edAme'DyeD

164

vnf;r&Sd? qGJudkifwG,fwmp&mvnf;r&Sd? pkwdrS y#doaE tul;wGif


0o0weD wfjynfrS r[mt0Dpid &JBu;D odYk rsuaf wmif wpfcwftwGi;f
usa&mufEkdifav\? b,fae&m b,fXmeay:rSmae aovQif
atmufr[mt0Dpo
d Ykd y#doaE usa&mufroGm;Edik [
f k axmuf&m
wnf&mXmevnf;r&S/d
b,f[mudk udkifqGJzuf aovQif atmufr[mt0DpdodkY
y#doaEusa&muf roGm;Edkif[k qGJudkifwG,fwmp&mvnf; r&Sd/
wpfcw
k pfcak om cEmysuq
f ;kH y#doaE vSr;f urf;&m tcGihf
rSm b0*frS r[mt0Dpw
d ikd af tmif aumif;uif[if;vif; acsmufwiG ;f
eufBuD;tvm; axmuf&m wnf&m udkifqGJ&mr&Sd/
uJhodkYaom ykxkZOftvm;udk aumif;aumif;BuD; jrif
vGepf mG aMumufvefjY cif; jzpfMuukeaf om olwrYkd mS atmufoYkd us
roGm;bJtNrJ xm0& pdwfcs&aom axmuf&m wnf&m Xme
onfum; b0*wdtm;jzifh wpfpHkwpfckrQ r&Sd/
"r*wdtm;jzifhum;/ / udavom\ csKyfNidrf;rI wpfckom
&Sd\? rdrdwdkY oEmef tpOfyg&Sdaeaom udavomwdkY\ csKyfNidrf;rI
[laom tcGix
hf ;l pcef;xl;odYk qdu
k af &mufMuukerf o
S m atmufoYkd
rusbJ tNrx
J m0& pdwcf s&aom tcGiu
hf kd &Muavuke\
f ? udavom
wdkY\ csKyfNidrf;jcif; cEmwdkY\ csKyfNidrf;jcif;[laom tcGifhxl;rS
wpfyg;xdkusrS vGwfNidrf;&efaxmuf&m wnf&m udk;uG,f&mXme
[l wpfpHkwpfckrS r&SdNyD/
udavomwdkY\ csKyfNidrf;rI cEmwdkY\ csKyfNidrf;rI[laom
oabmw&m; 1-yg;onfom atmufoYkd usjcif;udk y,f&mS ;jywfuif;

tpodYk

edAme'DyeD

165

apEdik af om oabm trSejf zpfay\? odaYk om axmuf&m wnf&m


"r*w xif&Sm;&Sdonfudk ]]twd bdua0 w'g,weH}} [la[m
awmfrlonf/
(um; igwdkYt,laywnf;? ESpfNcdKuf&m,lav/)
wGifa&GUum; O'gef;ygVdawmft& emem0g'jyqdkyHkNyD;\/
---------------uxm0w K ygVd a wmf t &-emem0g'jyqd k y H k
,cktcg tbd"rmuxm0wK ygVdawmfudk jyqdktHh 1/ orm0g'Dq&m tar; rdpm0g'Dq&m tajz/
2/ rdpm0g'Dq&m tar; orm0g'Dq&m tajz-odkY
orm rdpm? tar; tajz tjyeftvSefvmonf/
y&dedAKawm yk*avm twwrSdwd? tmrEm/
y&dedAKawm yk*avm oawmwd? e a[0H 0waA/
(tar;-orm? tajz-rdpm/ )
y&d e d A K awm=ud a vomrD ; cE m rD ; csKyf N id r f ; NyD ; [l a om/
yk*avm=yk*dKvfonf? twrSd=edAmef? 0g=kyfemrfcEmuG,faysmuf
&m/ tw=d use&f
dS ae&pfoavm? wd=um;tar;? tmrEm=
usef&Sd ae&pfonfrSefyg\/ / (um; tajz/ )
rdpmq&mum;- yk*dKvfrnfonf y&dedAmefrpHrDuyif tpOf
&Scd
hJ vmcJo
h nf? y&deAd m efpaH om tcgvnf; cEm emrf kypf o
k m
csKyu
f ,
G af vonf? yk*Kd vrf u
l m; csKyu
f ,
G o
f nf[
l r&S?d emrf kyw
f \
Ykd
csKyfjidrf;&m edAmefrSm wnf&Sdaeonf[k rdpmq&mt,l&Sdaom

tpodYk

edAme'DyeD

166

aMumifY ]]tmrEm}} [k ajzqdkonf/


y&deAd K awm=udavomrD; cEmrD; csKyjf ird ;f jy[
D al om? yk*a vm=
yk*dKvfonf? oawm=jrJaeoavm? wd=um;-tar;?
{0H=odkY jrJaeonf[lum;? e0waA=rqdktyf/ /(um;
tajz/)
rdpm q&monf rdrt
d vdt
k m;jzifY y&deAd K wyk*Kd vo
f nf edAm ef
jr
J aeonf[k ajzqdck iG q
Yf u
kd yf gvsuf ow'd|Ed iS Yf jio
d mG ;rnfukd
pdk; ]]ea[0H 0waA}} [k ajzav\/
a&SUtajzESifY aemuftajz rnDaomaMumifY ]]tmZmem[d
ed*[H}} tp&SdonfjzifY ormq&mu MudwfESdyfaom pum;wdkYonf
rsm;pGmvm &Sdukef\/
/t"dyg,frSm txl; r[kwfjyD/
y&dedAKawm yk*avm eww rSd wd? tmrEm/
y&dedAKawm yk*avm OpdaEmwd? ea[0H 0waA/
(tar;- rdpm? tajz-orm/)
y&dedAKawm=udavomrD; cEmrD; csKyfjidrf;jyD[laom/
yk*avm=yk*dKvfonf/ twrSd=edAmef/ 0g=kyfcsKyfjidrf;&m/ ewd=
r&So
d avm/ wd=um;-tar;/ tmrEm=r&Sad y/ um; tajz/
ormq&mum;
q&mum;/ /yk*dKvfrnfonf y&dedAmef rpHrDuyif
&Sdonf r[kwf? y&dedAmefpHjyD;aomcg edAmef &Sdaeonf[k ,lcGifY
r&SdavaomaMumifY ]]tmrEm}} [kajzay\/
y&dedAKawm=udavomrD; cEmrD; csKyfjidrf;jyD[laom/
yk*avm=yk*dKvfonf/ OpdaEm=kyfemrf csKyf&mwGif jywfawmuf
uG,faysmuf oGm;avoavm/ wd=um;tar;/ {0H=odkY

tpodYk

edAme'DyeD

167

jywfawmuf uG,af ysmufomG ;[l/ e0waA=rqdo


k if/Y (um;
tajz/)
e*du
k rS r&Sad om yk*Kd vo
f nf jywfonf[
l qdb
k ,
G rf &Sad om
aMumifY ]]ea[0H 0waA}} [k ajzay\? y&dedAmeftpHwGif jywf
oGm;ygonfqdkcJhvQif y&dedAmefrpHrDum; yk*dKvf&Sd\[k ,l&ma&muf
onf/
a&SUykpm edAm ef xdyk *k Kd vrf &S[
d k ajzonfrmS y&deAd m ef rpHrD
vnf;r&S?d y&deAd m efpjH y;D aomtcgvnf; r&Sad omaMumifY ]]tmrEm}}
[kajzownf;? ormq&mt,lum;-ae&must,laywnf;/
rd p m q&mum;
q&mum;/ /y&dedAKwyk*dKvfonf edAmef r&Sdbl;
avm[k ar;aom ykpm r&Sb
d ;l [k ajzjy;D vsuf r&Sv
d Qif y&deAd m efp&H m
wGif xdkyk*dKvfvnf; jywfoGm;oavm-[k ar;jyef&m jywf oGm;
onf[krqdktyf -[k ormq&m ajzjyef\/
edAmef rSdvQifvnf; jywf&rnf? rjywfvQifvnf; edAmef
Sd&rnf? ormq&m tajzonf aSU aemufrnD-[k ormq&mudk
Muw
d Ef ydS af om pum;wdo
Yk nfrsm;pGm vmSu
d ek af o;\/ /t"dyg ,frmS
txl;r[kwjf y/D
igwkdYt,l/ / ygVdawmfudk axmufaomf y&dedAKwyk*dKvf
onf y&dedAmef pHjyD;aemuf edAmefrSm tjrJwnfSd aeonf[k
,lcJhaomf o'd|d ouf0ifonf[k odtyf\/
]]y&dedAKawm yk*avm OpdaEmwd? ea[0H 0waA}}[k
orq&m ajzcsufvmaomaMumifh y&dedAmeftpHwGif jywfoGm;
onf-[k ,lcahJ omf Oap''d|d ouf0ifonf r[kwaf vm-[ljim;tH/h

tpodYk

edAme'DyeD

168

yuwduyif yk*dKvf ow0g Sd\-[k ,laom olwdkYrSmom


edAmef tpHwGif jywfoGm;onf[k ,lvQif Oap''d|d jzpfonf?
jywfroGm; edAm ef tjrw
J nf
dS aeonf[,
k v
l Qif ow'd|d
jzpfonf/
yuwduyif yk*Kd vf ow0g [lrS?d kyf emrf oufoufom
So
d nf-[k ,laom olwrYkd mS oHo&mpufjywfav\? kyf emrf tquf
jywfav\-[k ,l Oap''d|d rjzpf? orm'd|dom jzpfownf;/
(um;-igwdkY\ t,laywnf;/)
q&mwku
Yd m; / / ygVdawmfukd axmufvQiyf if y&deAd m ef
pH&mwGif t<uif;tusef tquftvufrSd? tukefjywfawmuf
wkp tbm0odYk a&muf oGm;onfqcdk v
hJ Qif Oap''d|d jzpfonf[k
,lukef\? oifhjrwf&m ,lMuavukef/
y&deAd K wyk*Kd vf rSyd /kH / edAm ef edAm ef oufoufomSo
d nf?
edAm efcsr;f om cHpm; pHpm;ae&aom y&deAd K w yk*Kd v[
f
l edAm ef
rSad Mumif;udu
k m;- uxm0wK ygVdawmfrmS yif txyfxyf vmyg\?
vmyHu
k m;uvsmPygyumeH ur m eH 0d y gaum Oy
vAwDwd uvsmP ygyumeH urmeH 0dygu
y#doHa0'D OyvAwDwd? tmrE/
ed A m eH OyvA w D w d ed A m e y#d o H a 0'D
OyvAwDea[0H 0waA/
tmyg,duH 'kuH OyvAwDwd tmyg,d-u
'ku y#doHa0'D OyvAwDwd? tmrEm/

tpodYk

edAme'DyeD

169

ed A m eH OyvA w D w d ed A m e y#d o H a 0'D


OyvAwDwd? ea[0H 0waA/
ae&,duH 'kuH OyvAwDwd ae&,dum
'ku y#doHa0'D OyvAwDwd? tmrE/
ed A m eH OyvA w D w d ed A m e y#d o H a 0'D
OyvAwDwd? ea[0H 0waA/
0dygaum tww
D d 0dygu y#doaH 0'D tww
D ?d
tmrEm/
edAmeH twDwd edAme y#doHa0'D twDwd?
ea[0H 0waA/
rd p m q&mum;/
/ ukodkvfuH tukodkvfuH-[l
Sad omaMumifh xku
d w
H \
Ydk tusK;d udk cHpm; pHpm;aom yk*Kd vo
f nf\
dS [k,o
l nf/
ormq&mum;/
/ edAm efonfom S
d edAm efcsr;f omukd
cHpm; pHpm;aeaom y&dedAKw yk*dKvfrSdonfudk xkwfjy
xkdrpm0g'udk y,fawmfrlonf/
uvsmPygyumeH urmeH= aumif;rIuH raumif;rIuHwdkY\?
0dygaum=tusK;d ud?k OyvAw=d &tyf\? wd=xkaYkd Mumif?h edAm e=
edAmefudk? y#doHa0'D=cHpm; pHpm;aom y&dedAKwyk*dKvfudkvnf;?
OyvAwd= &tyfoavm? wd=um;-ormtar;/
tmrEm=&tyf\/ wd=um;- rdpmtajz/
edAmeH=edAmefudk? OyvAwd=&tyf\? wd=xkdYaMumifh?
edAme=edAmefudk? y#doHa0'D=cHpm; pHpm;aom y&dedAKwyk*dKvf

tpodYk

edAme'DyeD

170

udkvnf;? OyvAwd= &tyfoavm? wd=um;-ormtar;/


{0H=odYk &tyf\-[l? e 0waA=rqdt
k yf? wd=um;rdpmtajz/
edAm efcsr;f omudk cHpm; pHpm;aeaom y&deAd K wyk*Kd v-f [l
edAmef rSd-[laom t,ludkum;- rdpmq&monf ormq&m
ESifhxyf wl,l\/ (aemufygVdwdkYvnf; enf;wl odav/)
wGifa&GUum;-uxm0wK ygVdawmft&-emem0g'jyqdkyHkjyD;\/
-------cE o H , k w f y gVd a wmf t &- emem0g'jyqd k y k H
um;- uxm0wK ygVdawmfvmaom ]]OpdaEm]] [laom
yk'Ef iS hf pyfvsO;f cEo,
H w
k f ygVdawmfrmS vmaom ,ruokw\
f
t"dyg,fudk jyqdkaythHcDPmoa0g bduK um, ab'g OZd w
?d 0dewd?
e a[mwd y&H r&Pm/
(,ru &[ef;\ rdpmt,l )
cDPmoa0g=ukefcef;NyD;jzpfaom tmoa0gSdaom? bduK=
&[Emonf? um,=udk,fcEm\? ab'g=ysufpD;csKyfqkH;onfrS?
y&H=aemuf? OpdZwd=jywfav\? 0dewd=uG,faysmufav\?
r&Pm=aoonfrS? y&H=aemuf? ea[mwd=rjzpfNyD/ (um;teuf/)
&[ef;onf yk*dKvf-[l t[kwfSd\? ow0g-[l
t[kwfSd\? &[Emyk*dKvf-[l t[kwfSd\? [k ,laomaMumihf

tpodYk

edAme'DyeD

171

raorD xifSm;Sdaeaom &[Emyk*dKvfonf cEy&dedAmefpHaom


tcg Op d E j zpf oG m ;\-[k rd p m t,l j zpf a v\? xd k t ,l u d k
uRwv
f w
G af pjcif;iSm tSio
f m&dyw
k & m ppfaq;awmfral om w&m;
tcsuu
f kd MuyfMuyf pOf;pm;MuygvQif ,ru &[ef;,lyHk tjcif;t&m
vnf; xifSm;vdrfhrnf? uRwfvGwfykHvnf; xifSm;vdrfhrnf/
tar;/ ighSif ,ru&[ef;? kyf a0'em onm ocFg
0dnmOf[laom cEm 5-yg;onf edp-avm? tedp
avm? ar;awmfrl\/
tajz/ tedp-yg[k avQmuf\/
tar;/ tedprsdK; pifppfjzpfaom cEm 5-yg;onf okcrsdK;
avm? 'kursdK;avm/
tajz/ 'kursdK;yg[k avQmuf\/
tar;/ 'kur sKd ; pifpf pfjzpfaom cEm 5-yg;onf ig\ ud,
k -f
[k odrf;ydkufjcif;iSm xdkufaom? twrsdK; [kwf\
avm/
tajz/ r[kwfyg-[k avQmuf\/
tar;/ 'ku rsdK; pifppfrSefonftwGuf ig\udk,f[k odrf;
ydu
k v
f u
kd af om twrsKd ;r[kwaf om xdck Em 5-yg;udk
yk*dKvf ow0g[k ,lxdkufrnfavm/
tajz/ r,lxdkufyg [k avQmuf\/
tar;/ cEm 5-yg;onf yk*dKvf ow0gr[kwf? yk*dKvf
ow0g wpfjcm;? cEm 5-yg; wpfjcm;? xdkcEm 5yg; yk*dKvf ow0g wnf aeonf[lvnf;

tpodYk
tajz/
tar;/

tajz/

tar;/
tajz/

edAme'DyeD

172

aumif;? cEm 5-yg;rS tvGwf wnf aeonf


[lvnf;aumif; ,lxdkufrnfavm/
r,lxdkufyg [k avQmuf\/
cEm 5-yg;onfvnf; yk*dKvf ow0gr[kwf? cEm
5 yg;rS tvGwyf *k Kd vf ow0g[lvnf;rS?d xdo
k Ykd
yk*Kd vf ow0g[l trSet
f m;jzifh rSo
d nfom pif
ppfjzpfygvQif &[Em yk*dKvfaovQif jywf\ [k
oif,ljcif;onf oifhavsmfygrnfavm ar;awmf
rl&mrvdrm ,lrdygonf? ,ckrSm tSifa[maom
w&m;udk Mum;em& xdkrdpmt,lvnf; aysmuf
uif;ygNyD? opm 4-yg;w&m;udkvnf; odygNyD [k
avQmufav\/
wpfzef &[Em yk*Kd vaf ovQif todjYk zpfoenf; [k
olwpfyg;wdu
Yk oiht
f m;ar;chaJ omf todaYk jym rnf
enf; [k ar;awmfrljyef\/
cEm 5-yg;onf tedprsdK;om trSefjzpf\? tedp
rsdK;[lorQonf 'kursdK; trSefjzpf\? &[Emyk*dKvf
[lyif rSad v&um; &[Emyk*Kd vf aoonf[
l
vnf; rSd? aoonfrS aemuf jywfonf[l
vnf;aumif;? rjywf [lvnf;aumif; qdkcGifhrSd?
'kur sKd ;trSejf zpfaom cEm 5-yg;onfom csKyaf v
\? uG,faysmufjcif;odkY a&mufav\ [l ajzyg
rnf[k avQmufav\/

tpodYk

edAme'DyeD

173

tSifom&dykw&mum; om"k om"k ac:awmfrl\/


vdk&if;t"dyg,f/
/ odkY ppfwrf;xkwfawmfrlcsufudk
jrifojzifh cEm 5-yg; tedptcsufudk rjrif yk*dKvf ow0g
[laom tw'd|djzpf&onf? tw'd|djzpf&if;SdaomaMumifh &[Em
yk*dKvfonf aovQifjywf\[laom Oap''d|d jzpf&onf/
tedptcsufudkjrifvQif 'kutcsufudk jrif\? 'kutcsufudk
jrifvQif tewtjzpfudk jrif\? tewtjzpfudk jrifvQif tw'd|d
yk*'d|daysmuf uif;\? tw'd|d aysufuif;vQif &[Emyk*dKvf[l
t[kwftm;jzifh rSdaMumif;udk jrif\? &[Emyk*dKvf[l t[kwf
rSad Mumif;udk jrifvQif aoonfrS aemuf jywf\[laom 'd|o
d nf
aysmufuif;av\? e*dkuyif &[Emyk*dKvf[l t[kwfSdrSom
aovQifjywfonf rjywfonf[k jzpfcGifhSdonf? t[kwfrSdygbJ
t[kwfSdjyK aovQifjywfonf[k ,lvQif Oap''d|d? rjywff[k
,lvQif ow'd|d jzpfavonf? yk*dKvf ow0g[lonf wpfb0
vk;H rS wpfa,mufom[k ,lonf b0tqufqufuykd if wpfa,muf
wnf;om [k,lonf/
cEm 5-yg;onfrlum; rsufawmifwpfcwftwGif;rSmyif
tBurd f wpf&mru topf ta[mif; ajymif;vJ\? xdaYk Mumifh cEm
5-yg;onf vlwdkYrSwf,laom yk*dKvfow0g [laom edp tvm;
r[kw?f rsuaf wmifwpfcwftwGi;f rSmyif tBurd w
f pf&mru aysmuf
qk;H aeaom tedpw
&m;om jzpf\? cEm 5-yg;tjyif wpfpw
Hk pfck
rQr&dS? xdkuJhodkY taysmuftysuf tajymif;tvJjrefvSaom cEm
5-yg;onf arG;jrLaqmif&Gufaomoltm; rsm;pGmaom 'kuudkay;

tpodYk

edAme'DyeD

174

Edik \
f ? rsm;pGmaom 'kuu
akd y;aom w&m;pkukd ig\tw [k rodr;f
ydu
k x
f u
kd /f
tw[lonfum;/ / pGJvrf;aom rdpmpdwf&dSrS tw[k
&dSonf? pGJvrf;aom rdpmpdwfr&dSvQif tw [lr&dS? twr&dS
vQifvnf; yk*dKvf ow0g[l xifrSwfzG,fr&dS? yk*dKvf ow0g
[lr&dSvQif yk*dKvffaoonf &Sifonf? ow0gonf &Sifonf
[lyifr&dS? aoonf &Sifonf[l r&dSvQif aovQifjywfonf
rjywfonf [kr&dS? xdkodkY r&dS bJvsuf t&dSjyK ,lcJhvQif Oap''d|d
o'd|djzpf\? r*fvrf;zdkvfvrf;rS zDvmjzpf\? xdk t,l&dSaevQif
r*f zkdvfudk rqdkxm;bd? 0dyemPfrQyif rodEdkifNyD? bk&m;ESifh
awGU&aom ol? w&m;ESihf awG&Y aomol omoemESihf awGU&aomol
[l rqdkxdkufNyD/ owd&dSMuavukef/
um; - ,ruokwf ygVdawmft& igwdkY\ t,laywnf;/
q&mwd k Y u m;/ / ,ruokwfudk axmufyifvQif
&[Emyk*dKvf aovQif jywf\ [k,laomolwdkYtm; Oap''d|d
jzpf&m\? rjywf[k,lrS Oap''d|d vGwfuif;&monf [kt,l&dSMu
ukef\/ / oifhjrwf&mudk,lMuavukef/
rQavmufaom okwef tbd"rmygVdawmfBuD;wdkYudk
xkwjf y tmp&d,0g'ESiw
hf uG ae&mwus &Si;f vif; jyvdu
k o
f jzifh
<uif;useforQaom ygVdawmft&yf&yfwdkYrSmvnf; ae&mwus
odEdkifMuukef &mNyD jzpf &[Emyk*dKvfwdkY\ cEmcsKyfNidrf;rIESihf
pyfvsOf;aom <uif;usefaom okwef ygVdawmf tbd"rmygVdawmf
wdkYudk rjyrqdkNyD/

tpodYk

edAme'DyeD

175

tzGio
hf 0H Pemudk pD&ifMuukeaf om t|uxmq&m txuf
#Dumq&mwdu
Yk m; tvGeq
f ef;Mu,faom oabmPf &daS wmfrMl u
ukefonfjzpf tvGefqef;Mu,fpGm zefwD; zGifhawmf rlMuukef\?
,ckumv t"dyg,fvdk&if; tusOf;csKyftcsufudk odEdkif&ef Pf
teufteJvMkd u xdt
k |uxm #DumwdpYk um; t,l0g' taxG
tjym; rsm;Muavukef\? aemufjzpf #Dumusrf *EE&usrf;wdkYrSm
vnf; oifh roifu
h kd csichf sed pf Of;pm;zG,f tvGerf sm;jym;\? bk&m;a[m
ygVdawmf&if;rsm;udk tESUH tjym; tm;xkwf MuzH ef
f bk&m;tvdak wmf
udk tawmf tavsmf MurH d odrd &daS om olwrYkd o
S m txuf usr;f wdYk
tqef;wMu,f zGiq
hf Mkd u&mrSmvnf; y"metusO;f vd&k if;teufukd
tcsuu
f s ,lEikd u
f ek &f monf? aemufjzpfusr;f *efwrYkd mS vnf; ,kwm
,kwd&dS r&dSudk a&G;aumuf Edkdifukef&monf/
xdkYaMumifh edAmeuxm0,f t|uxm #Dum *EE&
pum;wdkYudk rsm;pGmrjyrl bk&m;rkcygXf &[EmwdkY\ rkcygXf ygVd
awmf&if;wdkYudkom xkwfaqmif&Sif;vif; edAmeff\ tjcif;t&mudk
xifvif;pGm jyqkdvdkufayonf/
wGifa&GUum;
cE,kwfygVdawmft& emem 0g'jyqdkykHNyD;\/
-------tcsKd U usrf ; tvd k xk w f q d k & S i f ; vif ; csuf
,cktcg xdkxdk ygVdawmftpdwf? t|uxm #Dumtpdwf?
*EE& tpdwfwdkYudk tenf;i,frQ xkwfjy &Sif;vif;OD;tHh/

tpodYk

edAme'DyeD

176

,xmyp,H [d y0wdrwar0 ,'d'H obm0 "arm emr/


(#Dumausmf/)
,'d'-H a,mt,H obm0"arm emr? tMuif y&rw oabm
w&m; rnfonf? twd=&dS\? aom=xkdy&rwoabmw&m;rnf
onf? ,xm-yp,H=taMumif;tm;avQmfpGm? y0wdrwar0=jzpf
jcif;trlt&mrQomvQifwnf;/ (um;teuf/)
oaAyd [d"rm wH wH Mu,
d mrwm0 a[mE?d e awok
'AH 0g oPmeH 0g 0d*a[m 0g OyvAwd/
(oN*K[ftzGifh y&rw'DyeD#Dumopf/)
[d opH=rSef\? oaAyd=tvkH;pkHvnf;jzpfukefaom? "rm=
y&rw oabm w&m;wdo
Yk nf? wH wH Bu,
d mrwm0=xdx
k kd BujH cif;
odjcif; awGUxdjcif;tp&daS om trlt&mrQwo
Ydk nfomvQi?f a[mE=d
jzpfuek \
f ? awok=xdyk &rw w&m;wkdY ? 'A0H g= txnfj'Afuv
kd nf;
aumif;? oPmeH0g=oPmefuv
dk nf;aumif;? 0d*a [m0g= taumif
txnfukdvnf;aumif;? eOyvAwd=r&tyf/ (um;-teuf/)
t"dym,fum;/ / rSefxJrSmxifaeaom vl&dyf rsufESm
&dyfrsm;onf rsufjriftm;jzifh vlyuwd rsufESmyuwd xif&\?
tom;xkw
f ,ljcif;iSm rlum; tEkjrLrQ ,lp&m &p&mr&d?S tvGef
MunfvSpGmaom a&xJrSm xif aomvl&dyf ae&dyf v&dyf wdrf&dyf
opf&dyfwdkYonf rsufjriftm;jzifh vlyuwdponf xif&ukef\?
tom;xkwf ,ljcif;iSmrlum; tEkjrLrQ ,lp&m &p&mr&dS/
ocFwy&rwf/ / twl pdw[
f al om y&rw w&m;onf
vnf; MuHrI odrI Bud,m trlt&mrQomwnf;? ow0g teE

tpodYk

edAme'DyeD

177

wd\
Yk pdwu
f kd tukev
f ;Hk udk aygif;pkaomfvnf; tEkjrLrQ tBuw
d t
f cJ
&p&mr&dS/ (apwoduf a'GynmowdkYudk enf;twdkif;odav/)
kyf 28-ckwkdY yx0D[laom ajr"mwfonfvnf; y&rwf
oabmtm;jzifh cufrmrI El;nHhrI? cufrmjcif;Bud,m El;nHhjcif;
Bud,m? cufrmaom trlt&m? El;nHhaomtrlt&mrQomwnf;?
tPkjrLrQ ,lp&m &p&m r&dS? odkYaomfvnf; kyfw&m;rsKd;jzpfay
tuka#ru pkaygif;rdMuvQif tEkjrLrQ ponf jzpfvm\? <uif;aom
a&"mwff rD;"mwf av"mwfwdkYudkvnf; enf; twdkif; odav?
<uif;aomOyg'gkyf 24-ckwdkYonfum; b,frQavmufyif aygif;pk
aomvnf; txnf 0wK tPkjrLrQ &aumif;aom kyrf [kwMf uuke/f
odkYvQif pdwf apwodwf [laom emrfw&m; 2-rsKd;onf
tuka# ruyif aygif;pkaomfvnf; txnf0wK [l tPkjrLrQ
r&xdkuf? a& ajr rD; av[laom kyf"mwfBuD; 4-yg;wdkYwGif
wpfyg;yg;onfvnf; y&rw obm0 oufouftm;jzifh txnf0
wK[l tPkjrLrQr&xdkuf? Oyg'gac:aom kyfao;wdkYrSm qdkzG,f
&mr&d/S
edAmefac:aom csKyfNidrf;rI csKyfNidrf;jcif; Bud,m csKyfNidrf;jcif;
trlt&monfru
l m; jzpfay:aom trlt&mrsK;d yif r[kw?f tpOfjzpf
ay:aeaom pdwf apwoduf kyfw&m;wdkY\ tjzpfNidrf;rI Zmwf
odr;f rI aysmufu,
G rf I csKyq
f ;Hk rIom jzpfay wvlvl jzpfay:aom
pdwf apwoduf emrfw&m;wdkYxuf tq todef; toef;ru
odrfarGUvS\? pdwf apwoduf kyf[laom ocFw y&rwfrsKd;wdkYrSm
wpfvv
l l wpfzmG ;zGm; jzpfay:aom taetm;jzihf xif&mS ;&dMS uuke\
f /

tpodYk

edAme'DyeD

178

tocFwy&rwf/ / edAm ef[al om tocFwy&rwfrsK;d rSm


xko
d cFwy&rwfrsK;d wd\
Yk tjzpfNird ;f jcif; Zmwford ;f jcif;[laom oEd
taetm;jzifh xif&mS ;&daS y\? xdt
k jzpfNird ;f rI Zmwford ;f rIukd r&d[
S
l
qdck jhJ im;th?H avmu 3-yg;udavomwd\
Yk tjzpfNirfd ;f rI Zmwford ;f rI
[l r&daS v&m? udavomwd\
Yk tjzpfNird ;f rI Zmwford ;f rI[
l r&du
S
vnf; bk&m;[l r&dS&m/
ocF w y&rwf B ud , m/
/ rQaom pum;&yfwdkYjzifh
tvkH;pkHaom y&rw"rrsKd; [lorQonf t[kwftrSeftm;jzifh
txnf0wK [l tPkjrLrQ r&dSMu? trIrQoufouf Bud,mrQ
oufouf tjcif;t&mrQ oufoufom jzpfMu\? xdkodkY Bud,mrQ
oufouf jzpfMuaomfvnf; ocFwy&rwf Bu,
d mrsK;d wdrYk mS jzpfay:
aom Budw,mrsKd;aywnf;/
tocFwy&rwfBud,m/ / tocFw y&rwfBud,mrSm
xko
d cFwBu,
d mwd\
Yk csKyNf ird ;f rI aysmufu,
G rf u
I kd Bu,
d mqdak yonf?
xkdYaMumifh edAmef[laom tocFw Bud,mrsKd;onf y&rwoabm
tm;jzihf xif&Sm;&dS\avm? r&dSavm[k &SmMuHvdkvQif ocFw Bud,m
rsK;d taeESifh r&SmMut
H yf? udavomtjzpfNird ;f rI[
l {uE&\
Sd avm?
cEmtjzpfNidrf;rI [l {uE&dS\avm[k&SmMuH&rnf/
avmu 3-yg; bk&m; yapuAk'g t&d,m[l &dSrIudk
,kMH unfcv
hJ Qif udavomwd\
Yk tjzpfNird ;f rI Zmwford ;f rIvnf; {uE
&dSoifhayonf? &dSxdkufayonf[k ,kHMunfav;jrwf odjriftyf\?
xdo
k Ykd odjrifro
I nfum; ypuo
d 'd|od rsK;d r[kw?f tEkrme odrQom
wnf;? rdrdoEmefrSm &dSaeaom udavomwdkY\ rdrdoEmefrSm

tpodYk

edAme'DyeD

179

csKyfNidrf; oGm;onfudk udk,fawGU'd|odjrif&aom olwdkYrSmom


ypuod 'd|odrsKd;ESihf odEdkif jrifEkdifMuukefonf/
tcsKdUaom olwdkYonfum; udavomwkdY\ tjzpfNidrf;rI
[lonf udavomwdkY\ r&dSjcif; tbm0rQomwnf;? cEmwdkY\
tjzpfNird ;f rI [lonf cEmwd\
Yk r&djS cif; tbm0rQomwnf;? tbm0
[lonfvnf; r&dSjcif;rQomjzpf tcsnf;tESD;rsKd;omjzpf\/
eufeJaom oabmrsKd;r[kwf? odEkdifcJ jrifEdkifcJaom oabmrsdK;
r[kwf? *kPfusufoa&&dSaom oabmrsKd;r[kwf? wpfpkHwpf&mrQ
r&daS om tbm0wkpo
nf tb,fo\
l axmuf&m wnf&m rDcS &dk m
ykef;atmif;&m vJavsmif;&m jzpfEkdifayacstHhenf; [kqdkMuukef\/
tqdkrsKd;uddk a&S;&Sif;vif;cJhNyD/
tcsKdUaom #Dumq&mwkdYvnf; xdkodkUaom udavomwkdY\
tjzpfNidrf; rI cEmwdkY\ tjzpfNidrf;rIudk edAmef[l rqkdvdkMuukef/
xkdtjzpfNidrf;rItm; aus;Zl;jyKwnfaeaom wpfrsKd;aom
"mwf obm0BuD;onf toD;tjcm;&dS\? xdk"mwfobm0BuD;onf
om *rD& 'k'otp&dSaom teE*kPfESihfjynhfpkHaom edAmefBuD;
tppfaywnf;? jyqdck NhJ y;D aom tjzpfNird ;f rIonfum; xked Ad m efBu;D \
tusKd;qufrQomwnf;[k t,l&dSMuukef\/
q&mwd\
Yk t,lonf 'kw,
d u@ xkwjf ycJNh y;D aom ygVdawmf
vm Oyrmt&yf&yfESihf rnDav? udavomw&m; cEmw&m;wdkY
rnfonf twkr&dS? tvGefBuD;us,fvSaom 'kutpk ab;tpk
wdo
Yk mwnf;? udavo'ku cE'u
k B u;D us,o
f rQonf xku
d ad vom
cEmwdkY\ tjzpfNidrf;rI *kPfusufoa&BuD;us,fzdkYcsnf;omwnf;/

tpodYk

edAme'DyeD

180

ow0gwd\
Yk oEmefrmS &daS eaom avmb 1-ck\ tusK;d rJh
tusKd;,kwf 'kue,fBuD;onf tb,frQavmuf BuD;us,fonf [k
ajrmfEdkifygvQif xdkavmb 1-ck\ uRwfvGwfrI csKyfNidrf;rIonf
tb,frQavmuf tusKd;BuD;jrwfonf[k ajrmfEkdif&monf? a'go
1-ck\ tusKd;rJh tusKd;,kwf 'kue,fBuD;? arm[ 1-ck\ tusKd;rJh
tusKd;,kwf 'kue,fBuD;? 'd|d 1-ck\ tusKd;rJh tusKd;,kwf 'ku
e,fBuD; ponfjzifh 1500-udavomwdkYudk toD;toD; wpfckpD
wpfckpD xkwfajrmfav/
xif;rD;pmonf rD;\yGm;pD;&m tpmtm[m&jzpf\? xdktvkH;
pkHaom awbkru kyf emrfcEm-[lorQwdkYonf xdk 1500udavomrD;wdkY\ yGm;pD;&m tpmtm[m&awGom jzpfukef\/
vwfwavm aoapwwfaom tqdyfap;wdkYESihf udavom
wkdYonf wlukef\? tqdyfyifBuD;wdkYESihf xdkawbkrucEmwdkYonf
wluek \
f ? tqdyyf if Bu;D wdo
Yk nf tqdyaf p;wd\
Yk yGm;pD;&m jzpfuek \
f ?
cyfodrf;aom ab;b,wdkY\ yGm;pD;&mjzpfukef\? xdkYaMumifh
avmuDpdwf 81-ckwdkYwGif wpfckwpfckaompdwfrSm yGg;pD;aom
udavomaygif; tusK;d rJh tusK;d ,kwf 'kua ygif; tb,frQBu;D us,f
&Snfvsm;onf[k jrifEdkifygvQif xdkwpfck wpfckaom pdwf\ uRwf
vGwfcsKyfNidrf;rIonf tb,frQavmuf aumif;usKd;csrf;omBuD;
jrwfonf[k ajrmfEkdif&monf/
(<uif;aom kyemrfw&m;wdkYvnf; enf;wlodav/)
bm0 tbm0/
/ ocFww&m;wdkY\ jzpfrI &dSrIum;
bm0wnf;? r&dSrIum; tbm0wnf;? 1500-udavom w&m;wdkYrS

tpodYk

edAme'DyeD

181

jzpfrI &drS [
I al om bm0yuonf tusK;d rJh tusK;d ,kwf 'kue ,fBu;D
jzpf\? rjzpfrI r&dSrI [laom tbm0yuonf usufoa&r*Fvm
Bu;D vSpmG aom okce,fBu;D jzpf\? tbm0 [l rxDrjhJ rif rrSwt
f yf?
Bu;D us,v
f pS mG aom ab;Bu;D &efBu;D tE&m,fBu;D wd\
Yk vGwu
f if;
jcif; tbm0rnfonf BuD;us,fvSpGmaom okcr*FvmBuD; jzpf\/
bm0 yif/ / tbm0qdkaomfvnf; udavom cEmwdkY\
r&dSrIudk&nf tbm0 qkd&onf? a&S;jyqdkcJhNyD;aomtwdkif;
tocFw y&rw"r taetm;jzifrh u
l m; xif&mS ;{uef &dS ;kd rSeaf om
bm0yifwnf;/
tu,f xdkbm0onf r&dScJhonfjzpfthH? avmu 3-yg;
bk&m; yapuAk'g t&d,m[l r&d&S mNy?D vlUcsr;f om ewfcsr;f om
jA[mhcsrf;om rnfonf udavomwif;vif; Z&mab;wif;vif;
r&Pab;wif;vif; tyg,fab;wif;vif; xufMuyfyg&dSae\?
&&dSaeaom vlYcsrf;omonf rMumrDuG,fy tbm0odkYa&muf
tyg,fi&JrSm qif;&JBuD;yifv,fa0ESihf cH&av\/
xdkYtwl &&dSaeaom ewfcsrf;omonf rMurD uG,fy
tbm0odYk a&muf tyg,fi&JrmS qif;&J Bu;D yifv,fa0ESifh cHae&
av\? &&dS aeaom jA[mhcsrf;omonf rMumrD uG,fy tbm0
odkYa&muf tyg,fi&JrSm qif;&JBuD; yifv,fa0ESihfcHae&\?
odv
Yk Qif awbkru
okconf bm0okc [kq&kd aomfvnf; tedp
"rjzpf cPcsif; cPcsif; uG,fyaom tbm0 jy|mef;vsuf
rsufvSnfhonfjyaom 0wKuJhodkYomjzpf\

tpodYk

edAme'DyeD

182

bm0trSef/ / oEdbm0wpfyg;onfomvQif edpxm0&


jzpfaom bm0rSefjzpf\? oEdbm0onf b,ftcg azmfjyefcsKyf
Nidrf;rI uG,fyaom tbm0odkY a&mufjyefojzifh udavo'ku
jzpfay:vmjyefNyD? cE'kujzpf ay:vmjyefNyD[k r&dSNyD/
rQaompum;&yf w d k Y j zif h 'k w d , u@xk w f j ycJ h a om
ygVdawmf t&yf&yftwdik ;f udavomcEmwd\
Yk tjzpfNird ;f rIonfyif
edAmefjzpf\? xdktjzpfNidrf;rIrQudkvGef tom;xkwfzG,f tpGef;
xkwfzG,fr&dSNyD? xkwfaomfvnf; terw* BuD;us,fvSaom
0#f'u
k c sKyNf ird ;f rI[al om oEo
d ck Bu;D xuf ydrk v
kd eG u
f aJ om okc[l
r&dNS y?D xd0k #f'u
k w
\
Ykd csKyNf ird ;f rI[al om at;Nird ;f jcif; at;csr;f jcif;
at;jrjcif;xuf ydkrdkvGefuJaom oEdokc oDwv okc[l r&dSNyD
[laom teufudkjyqdkonf/
Oyrm/ / wpfu,
kd v
f ;Hk ausmufq;kd a&m*g jzpfymG ;EdyS pf uf
aeaomolwo
Ykd nf xdak &m*g[laom rdru
d ,
kd cf Emwpfpw
d f csKyNf ird ;f
uG,f aysmufrIodkY a&mufukefrSomvQif xdka&m*g'kurSvGwfEdkif
ukef\? xdkYaMumifh xdkolwdkY\ udk;uG,f&mum; a&m*g[laom rdrd
udk,fcEmwpfpdwf\ csKyfNidrf;rIonfomvQifwnf;? onfrSwpfyg;
udk;uG,f&m r&dSNyD/
xkdolwdkYudk xdk'kurS u,fq,fEdkifaom w&m;tppfum;
xdka&m*g\ csKyfNidrf;jcif; 1-ckomwnf;? xdkrSwpfyg; u,fq,fEdkif
aom w&m;tppfr&dS? xdkYaMumifh xdkolwkdY\ udk;uG,f&mtppfum;
xdka&m*g\ csKyfNidrf;jcif;om wnf;? onfrSwpfyg; udk;uG,f&mr&dS/

tpodYk

edAme'DyeD

183

xko
d w
l \
Ydk xd'k u
k a b;rS vGwu
f if;&m w&m;um;xkad &m*g\
csKyNf ird ;f rI 1-ckwnf;omwnf;? xdaYk Mumifh xdo
k w
l \
Ykd yke;f atmif;&m
vJavsmif;&m tm;xm;&m rDcS &kd mw&m;um; xdak &m*g\ aysmufNird ;f
rIomwnf;/
od k Y v Qif a&m*g\ csKyf N id r f ; rI [ l a om tbm0onf
a&m*gab; oifhaom olwkdY\? 'DyH=rSDckd&muRef;BuD;ozG,fjzpfay\?
emaxm=ukd;uG,f&m jzpfay\? ywda|m=tm;xm;&mjzpfay\?
wmPH=u,fwif&m jzpfay\? avPH=ykef;atmif;av&mjzpfay\?
*wd=axmuf&m wnf&mzpfay\? y&m,eH=vJavsmif;&m jzpfay\/
tbm0om tm;xm;&m
tm;xm;&m/ / xkt
Yd wl rdro
d Emef jzpf
aeaom cEm 5-yg;kyf emrfw&m;pkonf]]y u a E ted p a wm 'k u a wm a&m*awm
&@awm ovawm tCawm tmAm"awm}}
[la[mawmfrlonfESifhtnD temqdk; a&m*gqdk;rnf\?
udavom [laomief;ref;xefvSpGmaom cEm 5-yg;[laom
a&m*gab; temab;oifhaeukefaom olwdkYtm; rdrdoEmef
jzpf aeukefaom xdkudavomcEmwdkY\ csKyfNidrf;rI[laom
tbm0onf tm;ud;k tm;xm;jyKaom tm;jzifah xmuf&m wnf&m
rSDcdk&m ykef;atmif;&m vJavsmif;&m pifppfjzpfayownf;/
(um;-udavomcEmwnf;[laom BuD;us,fvSpGmaom
'kuab;BuD;\ tjzpfNidrf;jcif;[laom tbm0udkyif oEdtae
tm;jzifh {uEbm0 edpbm0 "k0bm0 xm0&bm0 opbm0
edAmeftppfjzpf\ [k ,laom igwdkYtvdkudk jyqdkcsufwnf;/)

tpodYk

edAme'DyeD

184

rPd ' D y usrf ; q&mum;


q&mum;/ / &[E m yk * d K vf o nf cE
y&deAd m efrpHrD umvvnf; cE 'kuw
&m; xif&mS ;&Sad eaomaMumifh
edAm efoaYkd &mufonf edAm efu&kd onf[k rqdEk ikd af o;? cEmcsKyNf y;D aom
aemufvnf;t<uif; tusefr&Sd csKyfav edAmefodkYa&mufonf?
edAm efukd &onf[ak jymqd&k ef tcGirhf &SNd y?D xdaYk Mumifh edAm efoYkd a&muf
onf[al om pum;Pfjzifh tmkjH yKonfuykd if ta&mufc&kd onf?
tmkHjyKrIrS wpfyg;ta&muf[l r&SdNyD[k qdkawmfrlonf/
(roif/h )
cEy&dedAmef rpHrDumvvnf; rdrdoEmefrSm tpOfyg&Sd
aeaom udavomwdkY\ rdrdoEmefrSmyif csKyfNidrf;rI[laom
udavoedAmefodkY um,opdud&d,udptm;jzifh {uEa&muf\?
&\? cEy&dedAmef pHaomtcgvnf; cEm 5-yg;wdkY\ csKyfNidrf;rI
[laom cEy&dedAmefodkY {uefqdkuf\? a&muf\? &\? a&S;vnf;
jyqdck v
hJ NS y/D
rdvdEyOm edAmefESifhpyfaom uxmaygif; 7-*gxmvm\?
tqHk; *gxmtar;/ ed A m ef \ wnf & mt&yf o nf &S d y goavm [k
rdvdErif;u ar;\/
tajz/ edAmef\ wnf&mt&yfrnfonf r&Sd[k ajz\/
tar;/ wnf&mt&yf r&SdcJhaomf edAmefvnf;r&Sd? edAmefudk
rsuaf rSmufjyKonf[ak om pum;onfvnf; trSm;
om jzpf\ [k rif;MuD;u qdkav\/

tpodYk

edAme'DyeD

185

tajz/ wnf&mt&yf r&Sdvnf; edAmefonfvnf;&Sd\?


edAmefudk rsufarSmufjyKonf[laom pum;onf
vnf; trSefyifjzpf\/
Oyrm
Oyrm/ / Oyrmum; rD;yGwaf om a,musmf ;onf 2-ckaom
opfom;udk yGwo
f nf&adS omf rD;ud&k \ wnf&
dS aeESiahf om wnf&m
t&yf[l r&Sd? pMumrif;\ tusifh0wfwdkYudk usifhaom pMumrif;
avmif;tm; pMum&wemonf qdkufa&mufvm\? pMum&wem
wnf&
dS aeESiahf om wnf&mt&yf[
l r&S?d twlwnf&mt&yf
r&Sdaomfvnf; edAmefonf&Sd\/ 0dyemw&m;udk tm;xkwfaom
olonf edAm efukd rsuaf rSmufjyK&onf trSeyf ifjzpf\ [kajzay\/
pum; pMumrif;avmif;\ pu0wd tusifh0wfudk usifh
aomtcg pMum&wemonf jzpfay: qdu
k v
f monf[al om Oyrm
rD;yGwaf om Oyrmrsm;udk axmuf edAm efonfvnf; &[Emyk*Kd vf
y&deAd m ef rpHru
D tNrx
J m0& &S
d aeESio
hf nfr[kw?f xdyk *k Kd vf pHae&ef
edAm efonf xdyk *k Kd vf y&deAd m epkwd csKyo
f nf\ tjcm;rJh jzpfay:
vmonf[k ,lMuukef\/
rdvEd y Om ygVdawmfum; rD;Oyrm pMum&wemOyrm wdYk om
,ckrjS zpfay:vmaom tjcif;t&mudk rqdak y?]]orm y#dyaEm edAm eH
opdua&mwd}} [l rsufarSmufjyK&aMumif;udkom qdkayonf?
xkdYaMumifh rdvdEyOm edAmef\ wnf&m 'dom a'om rSdjim;
aomfvnf; edAm efonf {uef\
dS ? aumif;pGmusiEhf idk yf gvQif edAm efukd
{uefrsufarSmufjyK&\? rQaom teufudkom od&\/

tpodYk

edAme'DyeD

186

edAmefESifh pyfvsOf;aom t&mXmewdkY y#da0"Pfjzifh


edAmefudk ypu| jrifawmfrlMuukefjyD;aom t&d,mwdkY\ EIwfxGuf
pum;awmfrsm;onfom yrmPjzpfonf? edAm efukd ypu' |d rjrifb;l
Muukeaf om yk*Kd vw
f \
Ydk pum;jzpfcv
hJ Qif usr;f a&;q&mwd\
Yk usr;f *ef
pum;yif jzpfaomfvnf; pdwcf somonf r[kwaf o;? odaYk omfvnf;
edAm efpum;rSm rSm;rnf wdrrf nfukd tvGeMf u;D aMumifMh upd;k &drzf ,
G f
rS/d
aAm"dyud,w&m; 37-yg;wkdYrSmom rSm;rnf wdrf;rnfufkd
tvGef aMumifhMupdk;&drfcGifhSdonf? aAm"dyu,w&m; 37-yg;wdkYudfk
tm;xkwfjcif;rS uif;vGwfaom olwdkYonf edAmefpum; b,fudk
trSeu
f ykd if ajymqd
k aeMuukeaf omfvnf; xdek Ad m efEiS hf tvGeaf 0;
uGmMuuke\
f /
Oyrmtm;
Oyrmtm;/ / cdik jf rpJ mG aom MuKd ;vGew
f jYdk zifh ajc vufwu
Ydk kd
tMuyftwnf; wkyfcsnf opfazgifMuD;ay:wif jrpfjyif arQm
tyfuek af omolwo
Ykd nf rsuaf wmifwpfcwfrQ r&yfrem;Muukerf
l
atmufwpfcGif yifv,fSd&m a&aMumif;tvdkufom arsmMuav
ukef&m\? xkdolwkdYonf tnmpum;udk trSeftuef ajymqdkMu
ukefaomfvnf; olwdkYajymqdk&m tnmt&yfESifhrlum; Mumav
a0;avom jzpfMuukef\/
twl aAm"dyud,w&m; 37-yg;wkdYudk tm;rxkwfMu
ukefrl tpm;umr*kPf? t0wftHk umr*kPf? ae&m xdkif&m
tdrf&m ausmif; uef t&dyftm0go umr*kPf MuK;vGefwkdYjzifh
tMuyftwnf; wkyfcsnf t0dZmw&m;\ yGm;rsm;&m yGm;rsm;

tpodYk

edAme'DyeD

187

aMumif; yknmbdocFg& tyknmbdocFg& w&m;wkdYudkom aeYpOf


vdkufpm; tm;xkwfMuukefojzifh tyg,f 4-yg;wnf;[laom
atmufwpfcGif 0#f 3-yg;wnf;[laom yifv,fSd&modkYom a&
aMumif;vdkuf aeYpOfarsmyg; aeMuukefaom olwkdYonf edAmef
pum;ukd trSeftuef &Hzef&Hcg ajymqdkukefjim;aomfvnf; olwkdY
ajymqdk&m tnm edAmefESifhrlum; Mumava0;avom jzpfMuukef
onf/
edAmefpum;udk trSm;twdrf; ajymqkdMuukefjim;aomfvnf;
aAm"dyud,w&m;wkdYudk trSeftuefod ae&mwus tm;xkwf
Muuke
f rdru
d ,
kd cf Em Mu;D us,pf mG zH;k vTr;f rku
d rf
J aeaom t0dZm
arSmifwdkufMuD;\ jy,faysmuf&m jy,faysmufaMumif; tyg,fADZ
0#ADZ 'kuADZ b0ADZ oHo&mADZ jzpfMuukefaom ukodkvf
tukodkvf uHa[mif; uHopfwkdY\ qkwfepf&m qkwfepfaMumif;
udkom aeYpOfvdkufpm; tm;xkwfMuukefojzifh 0dok'd 7-yg;wnf;
[laom txufwpfcGif edAmefwnf;[laom 0d0"rSd&modkYom
y#dywt
d pOfvu
kd f avSmcf wf qefwuf aeMuukeaf omolwo
Ydk nf
edAm efpum;udk twdr;f trSm; ajymqkrd Md uukejf im;aomfvnf; pifppf
{uef wu,frSefaom edAmefodkYom a&mufMuayukefvwHU/
oHo&mwnf;[laom terw* r[mMoCMuD;onfSd\?
xko
d o
H &m r[mMoCMu;D urf;S&d modYk qefwufaom vrf;vnf;
S\
d ? urf;rS&d m r[mMoCtv,fopYkd ek af rsmaom vrf;vnf;S\
d /
MoC 6-yg;
6-yg;/ / rdrd,ckSdaeaom udk,fcEm puKonf
terw*oo
H &m r[mMoCMu;D 1-yg;? aomw Cme Zd0gS um,

tpodYk

edAme'DyeD

188

raem wdkYonfvnf; terw* oHo&m r[mMoCMuD; 1-yg; 1yg;pD? odkYvQif tZwdum,wew&m; 6-yg;onf terw*
oHo&m r[mMoCMuD; 6-yg;jzpf\/
xkd 6-yg;wkdYwGif rdrd\ tZwoEmefjzpfaom puKonf
terw* oHo&mwGif tb,ftcgu pjzpfonf-[k tpjzpf&m
umvyifrS?d tvGef n
S v
f sm;\? teuftm;jzifh puK\ jzpf&me,f
onf r[mt0DpdodkY qdkufav\? tus,ftm;jzifh puK\
jzpf&me,fonf taS taemuf awmif ajrmuf tqH;k rS?d pMu0Vm
teE ESHUjym;Ekdfif\/
rdrd\ tZwjzpfaom puK ig\puK-[k xifrSwfpGJvrf;rI
igjrifonf[k xifrSwfpGJvrf;rI ig\udk,f-[kxifrSwfpGJvrf;rIonf
puK oHo&m r[mMoCMuD; epfrIjrKyfrIaywnf;/ rdrd\ tZw
puKjzifh jrif&aom tmHk0wKwkYdukd om,mrI vdkufpm;rIwdkYonf
urf;rSd&m r[mMoCMuD; tv,f pkefarsmaejcif;aywnf;/
ow0gtaygif;wkdYonf toD;toD; rdrdrdrdwdkY\ puK
oHo&m r[mMoCMu;D terw* oHo&m umvywfv;kH epfjrKy
f
urf;rS&d m r[mMoCMu;D \ tv,fom ,aeYxufwidk f twGipf ek f
arsm aeMuukef\/
,ckrdrd\ tZwt*Fgjzpfaeaom puK ig\puK-[k
xifrSwfpGJ vrf;rI igjrifonf[k xifrSwf pGJvrf;rI ig\udk,f[k
xifrSwfpGJvrf;rI onfSd\? xdkpJGvrf;rI\ aysmufuif; csKyfjidrf;jcif;
onf puKoHo&m r[mMoCMuD;\ wpfzufurf;aywnf;/

tpodYk

edAme'DyeD

189

rdrd\udk,ft*Fgjzpfaom puKork'&m epfjrKyfarsmyg


ae&aom olonf rdr\
d puK rdr\
d pGv
J rf;jcif; jywfuif;aomtcg
puKoHo&m r[mMoCMuD;\urf;odkY qdkufav\/
rsufpdjzifhjrif&aom tmHk0wKom,mrI vdkufpm;rIwkdYudk
kyfodrf; y,fSm ,ckSdaeaom rdrdpuK wG,fwmpGJvrf;jcif;udk
jywfuif;apjcif;iSm xdpk uKrmS zH;k vTr;f aeaom t0dZm arSmifv;kH MuD
arSmifrJMuD; arSmifwdkufMuD;udk y,fSm; rIwfvTSifhjcif; ya,m*udk
jyKMuuke&f m\? xdyk a,m*rIonf rdrpd uKoo
H &m r[mMoCMu;D \
wpfbufurf;Sd&m tnmodkY qefwuf avSmfcwfaom trIpkay
wnf;/
um;-bm0 tbm0ESifhpyfaom pum;pkwnf;/
ya,m*orwd/
/ rdrd\ puK &Sdaeaom t0dZm
arSmifwdkufBuD;udk y,f&Sm; rIwfvTifhjcif; ya,m*rIqdkonfum;rdrdpuK\ tedptjzpf'kutjzpf a&m*tjzpf *@tjzpf-tp&Sd
aom? bm0em 40-rSm vmaomtjypfa'go tm'De0wdu
Yk kd twyf
jrifEdkif xifEdkifatmif MunfhIyGm;rsm;jcif;ya,m*rIudk qdkownf;?
puK tedp0 Zd m Pf 'ku0 Zd m Pf tew0Zd m Pf-ud&k atmif
tm;xkwfrIaywnf;/
Oyrm/ / Oyrmum;-rdrd\udk,ft*FgrSm temwpfckonf
&Sd&m\? xdktemrSm tvGefodrfarGU ao;i,fvSpGmaom oHao'Z
ydk;avmufi,fwdkYonf us w&G&G aeukef\? xdkolonfrlum;
rsufpdrSm yg'&uftcdk;BuD;vS yuwdrsufpdESifh MunfhIav&m
xdkydk;avmufi,fwdkYudk rdrdudk,f tom;aumif;yif xifav

tpodYk

edAme'DyeD

190

xdktom;\ yGm;jynfhNzdK;jcif;udkom tvdk&Sd\? tom;EkwufayNyD[k0rf;ajrmuf 0rf;om&S\


d ? yd;k avmufi,fwYkd udu
k
f ,m;,Honfukd
tom;Ekwuf ,m;,Honf-[k xifav\/
wpf&Haomtcg MunfvSpGmaom rSefbDvl;ESifhMunfhav&m
yd;k avmufwu
Ykd kd tukejf rifav\? xdt
k cgrS oJwek f tlwek f aMumuf
&GHUjcif; jyif;pGmjzpfav\? pdwfcs rtdyfEdkif rpm;Edkif &Sdav\?
xdkydk;avmufwdkY raysmufbJ wm&SnfaecJhvQif twGif;a& twGif;
om;wdkYudk twGifpm; txJodkYtonf;ESvHk;wdkif rMumrDay:
oGm;tHhaomtcGifhudk ajrmfjrif tvGefvQif pdk;&drfjcif; jzpfav\/
Oyrm1/ temESifh udk,fcEmwl\/
2/ ydk;avmufi,fwdkYESifh puKyom'kyfpkwl\/
3/ yg'&ufrsufpdESifh yuwdaom ykxkZOf\ Pfrsufpd
wl\/
4/ t0dZmESifh yg'&ufcdk;pkwl\/
5/ rSefbD;vl;udk pD&ifaomq&mESifhbm0em 40-udk a[m
awmfrlaom t&Sifom&dykw&m r[max&fBuD; wl\/
6/ rSefbD;vl;MuD;ESifh tedp0dZmPf 'ku0dZmPf
tew0dZm Pfwl\/
7/ ydk;avmufwdkYudk rdrd\udk,faoG; udk,fom;aumif;
xifrSwfonfESifh rdrdudk,ft*Fg jzpfaeaom puKudk
ig\puK-[kxifrSwfpGJvrf;rI xdkxdk0wKudk jrifaom
tcg igjrifonf[k xifrw
S pf v
JG rf;rI puKuykd if touf

tpodYk

edAme'DyeD

191

&Sifaom twZD0[k pGJvrf;rIwl\/


8/ rSefbDvl;ESifh MunfhaomtcgrS rdrd\ tom;r[kwf?
touf\ tE&m,fukd jyKEikd af om yd;k avmufawG w&G&G
jrif&avonfESifh aAm"dyud,w&m;udk yGm;rsm;ojzifh
tedp0dZmPf 'ku0dZmPf tew0dZmPfESifh
rdrd\puKudk MunfhIaomtcgrS rdrdudk,f[krSwf
xifpv
JG rf; p&mr&Sad om cPcsi;f cPcsi;f jzpfrI ysurf I
w&G&Gaeaom puK"mwfi,fwdkYudk jrif&rIwl\/
9/ ydk;avmufwdkYudk jrif& ydk;avmufrSef; odonfESifh
wpfjyKd ief uf xdyk ;kd avmufwaYkd vmufwt
Ykd wGuf jzpfymG ;
oGm;&ef trsdK;rsdK;aom 'kuBuD;i,f aMumufrufzG,f
awGudk jrifoGm;onfESifh xdkpuK&Sdaom 40-aom
aMumufrufzG,fawGudk jrif oGm;rI wl\/
tvGeo
f rd af rGUaom yd;k avmufi,fwrYkd mS vnf; &G&&G &G cG Pcsi;f
cPcsi;f jzpfrI ysurf [
I al om O',A,rIwu
Ykd kd jrifro
S m puKonf
yk*dKvf r[kwf? puKonf ow0g r[kwf? puKonf igr[kwf? 'ku
tpkrQom jzpfonf-[k xif&Sm;avonf/
(um;-temrw* oHo&mESifhtrQ tedp0dZmPf 'ku
0dZmPf tew0dZmPf-[laom rSefbDvl;udk r&onfhtwGuf
,aeYxufwdkif rdrdepfrGef;arsmygvmcJhaom rdrd\ puKoHo&m
r[mMoBuD;\ urf;wpfbufodkY rdrdqefwuf&maom ya,m*orwdudk jyqdkaom pum;&yfwnf;/)

tpodYk

edAme'DyeD

192

rdr\
d tZswt
*Fgjzpfaeaom aomwoHo&m r[mMoC
CmeoHo&m r[mMoC Zd0SgoHo&m r[mMoC um,oHo&m
r[mMoC reoHo&m r[mMoC-wdkYvnf; puKoHo&m r[m
MoCuJo
h Ykd &Snv
f sm;yHk eufidI ;f yHk us,0f rS ;f yHk ponfrsm;udk aphppkH mG
a0zef odav/
txl;um;1/ rdrd\ aomw ig\ em;[lvnf;aumif;? wpfpHk
wpfckaom toHudkMum;aomtcg igMum;onf[l
vnf;aumif;? ig\ em;onf Mum;wwfaom igh
twaywnf;? t&Sifjzpfaom ZD0aywnf; [l
vnf;aumif;? wG,w
f mpGv
J rf;jcif;onf rdr\
d aomw
oHo&m r[mMoCrdrd epfreG ;f arsmygjcif;rnf\? xdk
wG,fwm pGJvrf;jcif;\ jywfuif; csKyfNidrf;jcif;onf
xdak omw oHo&m r[mork'& mMu;D \ wpfbufurf;
aywnf;/
2/ rdrd\ Cme ig\ESmacgif;[lvnf;aumif;? wpfpkH
wpfckaom teHYudk eHaomtcg igeHonf[lvnf;
aumif;? ig\Cmeonf eHwwfaom igtwaywnf;?
tSifjzpfaom ZD0aywnf;- [lvnf;aumif;?
wG,fwm pGJvrf;jcif;onf rdrd\CmeoHo&m r[m
MoC rdrdepfrGef;arsmygjcif;onf xdkCmeoHo&m
r[m ork'&mBuD\ wpfbufurf;aywnf;/

tpodYk
3/

4/

5/

edAme'DyeD

193

rdrd\Zd0Sg ig\vQm[lvnf;aumif;? wpfpkHwpfck


aom &omkHudk okH;aqmif tcsdK tcsOfponfudk
od a omtcg igod o nf [ l vnf ; aumif ; ? ig\
vQmonf t&omudk odwwf aom ightwaywnf;?
tSifjzpfaom ZD0aywnf;[lvnf;aumif;? wG,f
wm pGJvrf;jcif;onf rdrd\ Zd0SgoHo&m r[mMoC
rdred pfreG ;f arsmygjcif;rnf\? xdw
k ,
G w
f mpGv
J rf;jcif; \
jywfuif;csKyfNidrf;jcif;onf xdkZd0SgoHo&m r[m
ork'&mBuD;\ wpfbufurf;aywnf;/
rdrd\ udk,ft*Fgum, ig\udk,ft*Fg[lvnf;
aumif;? wpfpkHwpfckaom 0wKtmkHudk xd odaom
tcg igxdonf igodonf[lvnf;aumif; ig\
udk,ft*FgBuD; i,fonf xd odwwfaom ightw
aywnf;? tSifjzpfaom ZD0aywnf;[lvnf;
aumif; wG,fwm pGJvrf;jcif;onf rdrd\ um,
oHo&m r[mMoC rdrdepfrGef;arsmygjcif;rnf\?
xdw
k ,
G w
f mpGv
J rf;jcif;\ jywfuifcsKyNf ird ;f jcif;onf xdk
um,oHo&m r[mork'&mBuD;\ wpfbufurf;
aywnf;/
rdrdraem ig\pdwf ig\raem[lvnf;aumif;
rdrMd uo
H rQ odorQukd igBuo
H nf igodonf [lvnf;
aumif; ig\pdwf ig\raemonf BuHwwf odwwf
aom ightwaywnf;? tSifjzpfaom ZD0aywnf;

tpodYk

edAme'DyeD

194

[lvnf;aumif; wG,fwm pGJvrf;jcif;onf rdrd\


pdwf-[laom re-[laom terw* oHo&mr[m
MoC rdrdepfrGef;arsmygjcif;rnf\? xdkwG,fwm
pGv
J rf;jcif;\ jywfuif;csKyNf ird ;f jcif;onf xdk reoHo&m
r[mork'&mBuD;\ wpfbufurf;aywnf;/
odkY oHo&m 0JMoCudkvnf;aumif; oHo&m0JMoC\
wpfbuf urf;jzpfaom edAmeffudkvnf;aumif; rdrd\ 0JMoC\
wpfbufurf;jzpfaom edAmefudkvnf;aumif; rdrd\ 0JMoC
rdrdepfrGef; aeMuykHudkvnf;aumif; rdrd\ 0JMoCrS uRwfvGwf
ur;wpfbufodkY a&mufMuykHudkvnf;aumif; taotcsm ae&m
wus odrSwftyf\/
(<uif;aom tcsufpkudkum; puK qdkchJNyD;aomtwdkif;
aphpkHpGmodav/)
(u)

(c)

orka'g orka'gwd bdua0 tkw0g ykxkZaem


bmowd ? aeaom bd u a 0 t&d , 0d e a,
orka'g? r[m {aom bdua0 O'u&mod r[m
O'uPa0g/
puK bdua0 yk&do orka'g? w lyra,m
a0a*g? a,m wH lyr,H a0*H o[wd? t,H 0kpwd
bdua0 twed puKork'H oODr om0 o*g[H
o&u o H wd a P m yg&*F a wm xav wd | wd
jAm[aPm/

tpodYk
(*)

(C)

(i )

(p )

(q)

edAme'DyeD

195

aomwH bdua 0 yk&o


d orka'g? w o'ra,m
a0a*g? a,m wH o'r,H a0*H o[wd? t,H 0kpwd
bdua0 twed aomwork'H oODr o0H o*g[H
o&u o H wd a P m yg&*F a wm xav wd | wd
jAm[aPm/
CmeH bdua0 yk&do orka'g? w *Era,m
a0a*g? a,m wH *Er,H a0*H o[wd? t,H 0kpwd
bdua0 twed Cmeork'H oODr o0H o*g[H
o&u o H wd a P m yg&*F a wm xav wd | wd
jAm[aPm/
Zd0Sg bdua0 yk&do orka'g? w &ora,m
a0a*g? a,m wH &or,H a0*H o[wd? t,H0kpwd
bdua0 twed Zd0Sgork'H oODr om0H o*g[H
o&u o H wd a P m yg&*F a wm xav wd | wd
jAm[aPm/
uma,m bd u a 0 yk & d o ork a ' g ? w
azm|Ara,m a0a*g? a,m wH azm|Ar,H a0*H
o[wd? t,H 0kpwd bdua0 twed um,ork'H
oODr om0H o*g[H o&uoH wdaPm yg&*Fawm
xav wd|wd jAm[aPm/
raem bdua0 yk&do orka'g? w "rra,m
a0a*g? a,m wH "rr,H a0*H o[wd? t,H 0kpwd
bdua0 twed raemork'H oODr om0H o*g[H

tpodYk

(u)

(c)

edAme'DyeD

196

o&u o H wd a P m yg&*F - awm xav wd | wd


jAm[aPm/
(oVm,weoH,kwf ygVdawmf/)
bdua0=&[ef;wdkY? tkw0g=igbk&m;\ w&m;udk
rMum;bl;aom? ykxkZaem=ykxkZOftaygif;onf?
ork a ' g ork a ' g wd = ork ' & m ork ' & m-[l ?
bmowd=ajymqdMk u\? bdua 0=&[ef;wd?Yk t&d,=
jrwfaomtusifh&dSaom igbk&m;\? 0dae,=tqkH;
trjzpfaom omoem? {aom=ykxkZOfwdkYac:
a0:Muaom ork ' & monf ? eork a ' g =ork ' & m
tppfr[kw?f bdua 0=&[ef;wk?Yd {aom=ykxZk OfwYkd
ac:a0:Muaom ork'&monf? r[mO'u&mod=
rsm;pGmaoma&tpkomwnf;? r[mO'uPa0g=
rsm;pGmaom a&tP0g omwnf;/
bd u a 0=&[ef ; wd k Y ? yk & d o =wpf a ,muf wpf
a,mufaom ow0g\? puK=rsupf [
d al om puK"mwf
1- ckonf? orka'g=ork'&m tppfaywnf;? w=
xdkpuKork'&mtm;? lyra,m=lygkH\xifjcif;
aMumifhjzpfaom? a0a*g=vdIdif;[kefonf? twd= &dS\?
a,m=tMuifoo
l nf? lyr,H= lygk\
H xifjcif;aMumifh
jzpfaom? wHa0*H=xdkvdIif;[kefudk? o[wd=ESdyfeif;
y,f&Sm;Edkif\? bdua0=&[ef;wdkY? t,H=oludk?
oODr=vdIif;wHydk;ESihfwuGaom? om0H=Av0grkc

tpodYk

(*)

edAme'DyeD

197

0JBuD;ESifhwuGaom? o*g[H=twif;zrf; wwfaom


ig;ref; ig;qifEiS w
hf uGaom? o&uo=H a&mbDv;l ESihf
wuGaom? twe=d rdru
d ,
kd f ? puKork'=H puKoo
H &m
r[mork'&mBuD;udk? wdaPm=ul;ajrmufNyD;aom
ol[l? yg&*Fawm=edAmefwnf;[laom urf;wpf
bufodkYa&mufNyD;aomol-[l? xav=edAmefwnf;
[laom Munf;ukef;xuf? wd|wd=wnfayaom?
jAm[aPm=oljrwf[l? 0kpwd=qdktyf\/
bdua 0=&[ef;wd?Yk yk&o
d =wpfa,mfaom ow0g\?
aomwH=em;[laomaomw"mwf 1-ckonf? orka'g=
ork'&mtppfaywnf;? w=xdkaomwork'&m
tm;? o'ra,m=o'gkH\xifjcif;aMumifhjzpfaom?
a0a*g=vdIif;[kefonf? twd=&dS\? a,m=tMuif
olonf? o'r,H=o'gkH\ xifjcif;aMumifhjzpfaom?
wda0*H=xdv
k iId ;f [keu
f ?kd o[wd= ESyd Ef iS ;f y,f&mS ;Ekid \
f ?
bdua 0=&[ef;wd?Yk t,H=olu
d ?dk oODr= vdiI ;f wHy;kd ESifh
wuGaom? om0H=Av0grkc 0JBuD;ESifhwuGaom?
o*g[H=twif;zrf;wwfaom ig;ref; ig;qifEiS w
hf uG
aom? o&uoH=a&bDvl;ESifhwuGaom? twed=
rd r d u d k , f ? aomwork ' H = aomwoH o &m r[m
ork'&mBuD;udk? wdaPm=edAmefwnf;[laom urf;
wpfbufodkY a&mufNyD;aomol-[l? xav= edAmef
wnf;[laom Munf;uke;f xuf? wd|wd=wnfayaom?

tpodYk
(C)

(i )

edAme'DyeD

198

jAm[aPm=oljrwf-[l? 0kpwd= qdktyf\/


bd u a 0=&[ef ; wk d Y ? yk & d o =wpf a ,muf a om
ow0g\? CmeH=ESmacgif;-[laom Cme"mwf 1ckonf? orka'g=ork'&m tppfaywnf;? w=
xdkCmeork'&mtm;? *Era,m=*EmkH\xifjcif;
aMumifhjzpfaom? a0a*g= vdIif;[kefonf? twd=&Sd\?
a,m=tMuif o l o nf ? *E r ,H = *E m k H \ xif j cif ;
aMumifhjzpfaom? wHa0*H=xdkvdIif;[kefudk? o[wd=
ESdrfESif;y,f&Sm;Edkif\? bdua0=&[ef;wdkY? t,H=
oludk? oODr=vdIif;wHydk;ESifhwuGaom? om0H=Av0g
rkc0JBuD;ESifhwuGaom? o*g[H=twif;zrf;wwfaom
ig;ref; ig;qifESifhwuGaom? o&uoH=a&bDvl;ESifh
wuGaom? twed=rdrdudk,f? Cmeork'H=Cme
oHo&m r[mork'&mBuD;udk? wdaPm=ul;ajrmuf
NyD ; aomol [ l ? yg&*F a wm=ed A m ef w nf ; [l a om
urf;wpfbufodkY a&mufNyD;aomol-[l? xav=
ed A m ef w nf ; [l a om Munf ; uk e f ; xuf ? wd | wd =
wnfayaom? jAm[aPm=oljrwf-[l? 0kpwd=
qdt
k yf\/
bd u a 0=&[ef ; wd k Y ? yk & d o =wpf a ,muf a om
ow0g\? Zd0Sg=vQm-[laom Zd0Sg"mwf 1-ckonf?
ork a ' g =ork ' & mtppf a ywnf ; ? w=xk d Z d 0 S g
ork'&mtm;? &ora,m=&omkH \xifjciff;aMumifh

tpodYk

(p )

edAme'DyeD

199

jzpfaom? a0a*g= vdIif;[kefonf? twd= &dS\? a,m=


tMuifolonf? &or,H=&omkH\xifjcif;aMumifh
jzpfaom? wHa0*H=xdv
k iId ;f [keu
f ?kd o[wd=ESrd Ef iS ;f y,f
&Sm;Edkif\? bdua0=&[ef;wdkY? t,H=oludk? oODr=
vdIif;wHydk;ESifhwuGaom? om0H=Av0grkc 0JBuD;ESifh
wuGaom? o*g[H=twif;zrf;wwfaom ig;ref;
ig;qifESifhwuGaom? o&uoH=a&bDvl;ESifhwuG
aom? twed=rdrdudk,f? Zd0Sgork'H=Zd0Sg-oHo&m
r[mork' &mBu;D ud?k wdaPm=ul;ajrmufNy;D aomol[l ? yg&*F a wm=ed A m ef w nf ; [l a om urf ; wpf
bufodkY a&mufNyD;aomol-[l? xav=edAmefwnf;
[laom Munf;ukef;xuf? wd|wd=wnfayaom?
jAm[aPm=oljrwf[l? 0kpwd=qdktyf\/
bd u a 0=&[ef ; wd k Y ? yk & d o =wpf a ,muf a om
ow0g\? uma,m=udk,f-[laom um,"mwf 1ckonf? orka'g=ork'&m tppfaywnf;? w=
xdkum,ork'&mtm;? azm|Ara,m=azm|AmkH\
xifjcif;aMumifjh zpfaom? a0a*g=vdiI ;f [keo
f nf? tw=d
&d\
S ? a,m= tMuifoo
l nf? azm|Ar,H=azm|Amk\
H
xifjcif;aMumifhjzpfaom? wHa0*H=xdkvdIif;[kefudk?
o[wd=ESdrfESif;y,f&Sm;Ekdif\? bdua0=&[ef;wdkY?
t,H=olu?kd oODr= vdiI ;f wHy;kd ESiw
hf uGaom? om0H=
Av0grkc0JBuD;ESifhwuGaom? o*g[H=twif;zrf;

tpodYk

(q)

edAme'DyeD

200

wwfaom ig;ref; ig;qifESifhwuGaom? o&uoH=


a&bDvl;ESifhwuGaom? twed=rdrdudk,f? um,ork'=H um,oHo&m r[mork'& mBu;D ud?k wdaPm=
ul;ajrmufNyD;aomol-[l? yg&*Fawm=edAmefwnf;
[laomurf;wpfbufodkY a&mufNyD;aomol-[l?
xav=edAm efwnf;[laom Munf;uke;f xuf? wd|wd=
wnf a yaom? jAm[ a Pm=ol j rwf [ l ? 0k p w d =
qdt
k yf\/
bd u a 0=&[ef ; wd k Y ? yk & d o =wpf a ,muf a om
ow0g\? raem=pdwf[laom raem"mwf 1-ckonf?
orka'g=ork'&mtppfaywnf;? w=xdkraem
ork'& mtm;? "rra,m="rmk\
H xifjcif;aMumifjh zpf
aom? a0a*g=vdIif;[kefonf? twd=&dS\? a,m=
tMuifolonf? "rr,H="rmkH\ xifjcif;aMumifhjzpf
aom? wHa0*H=xdv
k iId ;f [keu
f ?kd o[wd=ESrd Ef iS ;f y,f&mS ;
Edkif\? bdua0=&[ef;wdkY? t,H=oludk? oODr=
vdIif;wHydk;ESifhwuGaom? om0H=Av0g rkc0JBuD;ESifh
wuGaom? o*g[H=twif;zrf;wwfaom ig;ref;
ig;qifwdkYESihfwuGaom? o&uoH=a&bDvl;ESifhwuG
aom? twed=rdrdudk,f? raemork'H=raem oHo&m
r[mork'&mBuD;udk? wdaPm=ul;ajrmufNyD;aomol[l ? yg&*F a wm=ed A m ef w nf ; [l a om urf ; wpf
bufodkY a&mufNyD;aomol-[l? xav=edAmefwnf;

tpodYk

edAme'DyeD

201

[laom Munf;ukef;xuf? wd|wd=wnfayaom?


jAm[aPm=oljrwf-[l? 0kpwd=qdktyf\/
(um;-teuf/)
t"dyg,f/
/ t"dyg,fum;-tBuD;tus,fqkH;jzpfaom
a&tpkudk avmu ork'&m[lac: qdkMu\? xdkork'&monf
tus,fteuf,lZem 8-aomif; 4-axmifrQom&Sd\? tvsm;rSm
vnf; pMum0Vm t0ef;,lZemrQom&dS\? puK\teufum;
atmufudk r[mt0Dpd? txufudk tued|wdkifatmif euf\?
teHrSm pMum0VmteE? tvsm;rSm terw*oHo&m/
aum" Oyem[- wnf;[laom vdIif;wHydk;? lywPSmwnf;
[laom Av0grkc0JBuD;? Oyg'gefw&m; 4-yg;wnf;[laom *g[?
Z&m r&P wnf;[laom &uKd ob
f v
D ;l ? rQaom ab;&efwo
Ykd nf
puKork'&m wnf&dSukef\/
tMuifrQavmufaom b0oHo&mumvywfvkH; ig\puK[k pGJvrf;jcif;&dS\? xdkrQavmufaom b0 oHo&m umvywfvkH;
xkpd uK ork'& mepfav\? puK-[k pGv
J rf;jcif; jywfuif;aomtcg
puKork'&mrS ul;wwf edAmefwnf;[laom urf;ay:wnf
av\/ /
(aomwmork'&m ponfwkdYvnf; enf;wl odav/)
odkYvQif]]puK avmau yd,lyH omwlyH? {awom
y[D,rmem y[D,wd edZk rmem edZk w}d } tp&daS om eda&m"op
0dbif;ygVdawmfESifhtnD ]]rdrd\ tZw t*Fgjzpfaeaom puKrSm
wG,w
f maomwPSm \jywf uif;jcif;onf rdr\
d puK&tyfaom

tpodYk

edAme'DyeD

202

edAm efrnf\/}}
]]rdrd\tZwt*Fgjzpfaeaom raemrSm wG,fwmaom
wPSm\ jywfuif;jcif;onf rdr\
d raem &tyfaom edAm efrnf\}}?
odkYaom t"dym,fudk &nfawmfrlro a,0 Asmrraw uaV0a& oonrS d
oreau avmuOynayrd avmuork',O avm
ueda&m"*grdedO y#dy'H[l a[mawmfrlonf/
Asmrraw=wpfvHrQavmufaom? oonrSd=onm&Sdaom?
oreau=pdwEf iS w
hf uGaom? ro a,0uaV0a&=taumif
ykyfomvQif? avmuO='kuopm-[laom avmuudkvnf;?
ynayrd=igbk&m;ynwfawmfrl\? avmork',O='kuopm[kqt
kd yfaom avmu\ jzpfymG ;aMumif;udv
k nf;? ynayrd=igbk&m;
ynwf a wmf r l \ ? avmued a &m"O = 'k u o p m -[k q d k t yf a om
avmu\ csKyfqkH;&m edAmefudkvnf;? ynayrd=igbk&m;ynwf
awmfr\
l ? avmueda&m"*grdeOd y#dy'H='kuo
pm- [kqt
kd yfaom
avmu\csKyf qkH;&m edAmefodkY a&mufaMumif;jzpfaom tusifhudk
vnf;? ynayrd=igbk&m;ynwfawmfrl\/ (um;-teuf/)
t"dyg,f/ / 'kuo
pmudv
k nf; ud,
k cf EmrSmyif igbk&m;
ynwf a wmf r l \ ? ork ' ,op m ud k v nf ; ud k , f c E m rS m yif ?
edAmefwnf;[laom eda&m"opmudkvnf; cEmrSmyif? r*opm
udkvnf; udk,fcEm rSmyifigbk&m; ynwfawmfrl\- [lvdkonf/

tpodYk
-

edAme'DyeD

203

'kuopm-[lonf jyqdkcJhNyD;aom puKpaom udk,f


t*Fgpkyif wnf;/
ork',opm-[lonf udk,ft*FgwGif yg0ifaom
wPSmyif wnf;/
r*opm-[lonfum; udk,ft*FgwGif yg0ifaom
orm'd|d tp&dSaom r*if 8-yg;yifwnf;?
xdaYk Mumifh ud,
k cf EmrSmyif xdo
k pm 3-yg;udrk ck stm;jzif&h \/
ed a &m"op m -onf u m; csKyf N id r f ; rI j zpf ud k , f t *F g rS m
yg0ifaomtm;jzifh udk,fcEm &xdkufonf r[kwf? ukd,ft*FgESifh
pyfEG,f odtyfonfudk taMumif;jyKom udk,ft*Fg ynwf
awmfrlonf[k a[mawmfrlonf/
q&mwkdYum;/ / ygVdawmfudk axmuf edAmefonf
y&dedAmefpHaom yk*dKvf\cEmtoD;oD;udktpGJjyK edAmeftoD;
toD;jzpfaMumif;udk t,l&SdMuukef\/
rQaom pum;&yfwjYkd zifh puKpaom rdru
d ,
kd t
f *Fg om,m
pGv
J rf;rIukd oHo&m epfreG ;f rIqo
kd nf? xdpk v
JG rf;rI jywfuif;onfukd
oHo&m\ urf;wpfbufoYkd ul;ajrmufonf-[kqo
kd nf? puKponf
wd\
Yk tvdo
k Ykd vdu
k pf m;aeaomolukd xdu
k rf;wpfbufEiS hf a0;uGm
aomol-[k qdv
k o
kd nf? puKponfwYkd om,mpGv
J rf;rIukd jywfuif;
&ef tvkyfudk tm;xkwfBudK;pm; aeaomoludkom xdkurf;wpf
bufESifh eD;aomol-[kqdkonf/
edAmefESifheD;ol/ / edAmefpum;udk ajymqdkMuaomtcg
trSefukd ajymqdkrdMuonfjzpfap? rrSefudk ajymqdkrdMuonfjzpfap?

tpodYk

edAme'DyeD

204

xkdtvkyfudk tm;xkwfBudK;pm;aomoljzpfayvQif [kwfrSefaom


edAmefESihf wpfaeYwpfjcm; eD; oGm;aomol rnf\? omoemawmf
wGif; vlUtjzpfudk&aeaom ,ckb0onf edAmef\ teD;tyg;odkY
qdkufaeaom b0aywnf;/
edAmefESifha0;ol/ / aovGef omoemr&dSaom vlrsKd;
jzpfcahJ omfvnf;aumif; tyg,f jzpfcahJ omfvnf;aumif; ,ckqu
kd f
wdkufeD;yg;aeaom edAmefESifh Mumav Mumav uGmvSrf; oGm;
jyefav\? xdaYk Mumifh rdr\
d ud,
k t
f *Fg jzpfaeaom puKponfwYkd
om,mpGJvrf; NrJtwdkif;ESifhae aoMuvwHUaom olwdkYonf
,cktcg trSefedAmefudkyif ajymqdkaeMuaomfvnf; edAmefESifh
wpfaeYwpfjcm; uGm;a0; oGm;aomolwdkY rnfukef\-[laom
t"dyg,fudk jyqdkvdkufonf/
(um;- ya,m* orwdESifh pyfEG,f jycsufwnf;/)
wGif a&GUum;- tcsKdUusrf;tvdk xkwfqdk&Sif;vif;csufNyD;\/
wGif emem*Ee 0g' 0daom"eu@ NyD;\/
---------------

tpodYk

edAme'DyeD

205

ed * k H ;
{wm0wm p
(u) acwygVd*gar oaE? um&dawm *grabmZdem/
ok0dbaw ok0Domav? "rdum&mremrau/
(c) "reaE 0d[m&rSd? ok0dpdaw raem&ar/
0owm r[awm bduK? *P "r0gpdem/
(*) "rpaE[d om"l[d? ,mpdawe r,m uwm/
edAme'DyeD {om? aeuokwoarmo#m/ /
(C) ykanae awe edAmeH? v'g oEd|duH "/
y&rwH tm&ma"EK? Zem oaAyd okAwmwd/
p= qufqdOk ;D tH?h {w0wm=rQtwdik ;f t&Sn&f adS om pum;
tpOfjzifh(u) acwygVd*gar=rHk&GmNrdKUe,f ]]v,fpOf}}trnf&dSaom
&Gm? {oaE=ta&SUajrmufpyf axmifht&yf? *gr
abmZdem=v,fpOf&Gmpm; w&m;aysmfrDS; wdkufolBuD;
onf? um&daw=1260-jynfEh pS f ou&mZfwiG f topf
wnfaxmiftyfaom? ok0dbaw=y&d0kPfrsOf;wm;
bk&m;odrf ausmif; taygif;opfyif O,smOfa&wGif;
ewfzefqif;ouJo
h Ykd cif;usi;f zG,&f m aumif;pGma0zef
tyfaom? ok0Domav=us,f0ef;ysHUysL;pGmxaom?
"rdum&mremrau="rdumkHtrnf&dSaom ausmif;
wdu
k f /

tpodYk
(c)

edAme'DyeD

206

ok0pd ad w=[r,,
f eG ;f xyf jc,frrT ;f vwf ewf0o
d u
k H
pDrHcHh,rf; ysHbeef;vQif qef;Mu,fxl;jrwfaom
tajymuf tNydef;vnf;&dSxaom? raem&ar=Iol
jrifol trsm;vlwdkY MunfjzL &TifjyHK; ESvkH;arGUavsmf&m
vnf;jzpfxaom? "reaE 0d[m&rDS=]]"reE}}trnf
&dSaom ausmif;BuD;? 0owm=oDwif;okH;aexaom?
r[awm=rsm;pGmaom? bduK*P=&[ef;oCFm
taygif;tm;?
(C) {awe ykane=edAmeffusrf;jyK aumif;rIaMumifh?
oaAyd=tvkH;pkHvnf;jzpfukefaom? Zem=ow0g
taygif;wdkYonf? okAwm=aumif;aomtusifh &dSukef
onfjzpf? "=,ckb0ypu ? oE|d u
d =H rsuaf rSmuf
'd| awGUMuHK&aom? edAmeH=orKwdedAmef w'*F
edAmefudk? v'g=&Muukefonfjzpf? y&rwH=twkr&dS
BuD;jrwfvSaom y&rwedAmefudk? tm&marEK=aqm
vsifxkwfajcmuf a&mufaygufNyD; pD;Muygapukefo
wnf;? wd=wGifa&GU edAme'DyeD pum;&yf tNyD;
owf\/
ed*kH; NyD;\/
wGifa&GU- edAme'DyeD NyD;\/
--------- ---------

You might also like