ASPECTOS ESPECFICOS DA ASIGNATURA MBITO CIENTFICO TECNOLXICO

1. CONTRIBUCIN DA MATERIA S COMPETENCIAS BSICAS (So na ESO)

a) C. en comunicacin lingstica

Entender a linguaxe matemtica, especialmente a alxebraica como unha linguaxe mis.

Ser capaz de extraer informacin numrica dun texto dado.
Expresar ideas e conclusins numricas con claridade.
Expresar procedementos matemticos dunha forma clara e concisa.
Entender enunciados para resolver problemas.
Entender un texto cientfico coa axuda dos coecementos matemticos
Explicar de forma clara e concisa procedementos e resultados.
Traducir enunciados de problemas a linguaxe alxbrica e resolvelos mediante o uso de
ecuacins.
Entender un texto co fin de poder resumir a sa informacin mediante unha funcin e a
sa grfica.
Saber entresacar dun texto a informacin necesaria para modelizar a situacin que se
propn.
Saber describir un obxecto utilizando correctamente o vocabulario xeomtrico.
Expresar concisa e claramente unha anlise estatstica baseada nun conxunto de
datos dados.

b) C. matemtica
Entender as diferenzas entre distintos tipos de nmeros e saber operar con eles.
Aproximar nmeros como axuda para a explicacin de fenmenos.
Utilizar porcentaxes para resolver problemas.
Dominar os conceptos de progresins para poder resolver problemas numricos.
Dominar todos os elementos da xeometra para poder resolver problemas.
Saber resolver ecuacins como medio para resolver multitude de problemas
matemticos.
Saber resolver graficamente sistemas de ecuacins.
Dominar os distintos mtodos de resolver sistemas de ecuacins lineares.
Dominar todos os elementos que interveen no estudo das funcins e a sa
representacin grfica, entendendo, de ser o caso, esta como unha modelizacin da
realidade
Dominar as translacins, os xiros, as simetras e a composicin de movementos como
medio para resolver problemas xeomtricos.
Saber elaborar e analizar estatisticamente una enquisa utilizando todos os elementos e
conceptos aprendidos nesta unidade.
Dominar as tcnicas da probabilidade como medio para resolver multitude de
problemas
c) C. no coecemento e interaccin co mundo
fsico
Utilizar os nmeros enteiros e racionais como medio para describir fenmenos da
realidade.
Dominar a notacin cientfica como medio para describir fenmenos microscpicos e
fenmenos relativos ao Universo.
Usar adecuadamente os termos da xeometra para describir elementos do mundo
fsico.
Modelizar elementos do mundo fsico mediante una funcin e a sa respectiva grfica,
e valorar o seu uso como elementos matemticos que describen multitude de
fenmenos do mundo fsico.

Utilizar as tcnicas da probabilidade para describir fenmenos do mundo fsico.

d) Tratamento da informacin e competencia

dixital
Dominar o uso da calculadora como axuda para a resolucin de problemas
matemticos.
Usar a calculadora como ferramenta que facilita os clculos mecnicos.
Coecer as posibilidades de tratamentos matemticos que ofrecen os ordenadores
e) C. social e cidad
Dominar o uso da calculadora como axuda para a resolucin de problemas
matemticos.
Usar a calculadora como ferramenta que facilita os clculos mecnicos.
Coecer as posibilidades de tratamentos matemticos que ofrecen os ordenadores.
f) C. cultural e artstica
Valorar os sistemas de numeracin doutras culturas (antigas ou actuais) como
complementarios do noso.
Utilizar os coecementos adquiridos para describir ou crear distintos elementos
artsticos.
Crear ou describir elementos artsticos coa axuda dos coecementos sobre
movementos no plano.
Recoecer os elementos matemticos presentes en distintas expresins artsticas.
g) C. aprender a aprender
Ser capaz de analizar a adquisicin de coecementos numricos que se conseguiron
nesta etapa.
Ser consciente do propio desenvolvemento da aprendizaxe de procedementos
matemticos.
Valorar a aprendizaxe de razoamentos matemticos como fonte de coecementos
futuros.
Ser consciente do verdadeiro alcance da aprendizaxe dos algoritmos para resolver
ecuacins e outro tipo de problemas.
Ser capaz de autoavaliar os coecementos adquiridos.
Valorar os coecementos xeomtricos adquiridos como medio para resolver
problemas.
Saber contextualizar os resultados obtidos en problemas onde intervn a
probabilidade para decatarse de se son, ou non, lxicos.
h) Autonomia e iniciativa
persoal
Utilizar os coecementos numricos adquiridos para resolver problemas matemticos.
Aprender procedementos matemticos que se poden adaptar a distintos problemas.
Decidir que procedemento, dos aprendidos, mis vlido ante un problema proposto.
Elixir a mellor estratexia para resolver problemas.
Poder resolver un problema dado creando una funcin que o describa.
Saber os movementos que hai que aplicar a una figura para conseguir o resultado
pedido.
Desenvolver unha conciencia crtica en relacin coas noticias, datos, grficos, etc., que
obtemos dos medios de comunicacin

2.

OBXECTIVOS DA MATERIA

1) Empregar habitualmente as linguaxes cientfica e tecnolxica para comprender,

representar e expresar situacins da vida coti.
2) Usar a simboloxa, recursos grficos, vocabulario e medio tecnolxicos axeitados para
comunicar argumentacins e mensaxes con contidos cientficos.
3) Desenvolver a capacidade de razoamento rigor precisin e procedementos
matemticos para a resolucin de problemas da vida real.
4) Usar na resolucin de problemas procedementos e estratexias das ciencias
experimentais
5) Analizar criticamente situacin e resultados.
6) Identificar elementos matemticos presentes na vida real
7) Desenvolver actitudes e hbitos favorables promocin da sade tanto persoal como
comunitaria en aspectos relacionados co consumo, alimentacin, deporte, sexualidade
e drogodependencia.
8) Valorar positivamente a contribucin da ciencia e da tecnoloxa satisfaccin das
necesidades humanas e a mellora do benestar persoal e comunitario.
9) Usar os conceptos bsicos das ciencias para interpretar os fenmenos naturais,
apreciar a diversidade e participar en iniciativas de conservacin, proteccin e mellora
do medio ambiente.
10) Desenvolver unha actitude crtica fronte a problemas actuais da humanidade.
11) Analizar obxectos e sistemas tcnicos para identificar os elementos que os compoen
e a funcin de cada un deles, explicar o seu funcionamento e recoecer as condicins
fundamentais que interveen no seu desee e construccin.
12) Fomentar a participacin individual e colectiva en tarefas tanto persoais como de
grupo.Usar recursos tecnolxicos como axuda de clculos almacenamento e
transmisin de informacin.
13) Recoecer os feitos mis salientables na historia das ciencias e o papel que
desempearon as revolucins cientficas na historia e na evolucin da humanidade.
3.

CONTIDOS SECUENCIADOS E TEMPORALIZADOS

UNIDADES DIDCTICAS

Apuntes

TEMPORALIZACIN
SESINS/ MES

MESTURAS DISOLUCINS E
NMEROS RACIONAIS
TEORA CINTICA E
ATMICA DA MATERIA
AS REACCINS QUMICAS

Tema 1

23

2
3

4
5

6
7

Probas

Setembro/Ou
tubro
Tema 2
20 Outubro/Nov
embro
Tema 3
16 Outubro
/Novembro
PROBA DE RECUPERACIN DAS PARTES SUSPENSAS DO BLOQUE
MOVEMENTOS E SADE
Tema 4
24 Novembro/D
ecembro
ECUACINS DE SEGUNDO
Tema 5
20 Decembro
GRAO E SISTEMAS DE
ECUACINS
PROBA DE RECUPERACIN DAS PARTES SUSPENSAS DO BLOQUE
CLULA E A INFORMACIN
Tema 6
12 Xaneiro
XENTICA
A ORGANIZACIN DO
Tema 7
9
Xaneiro
CORPO HUMANO:SADE
DOENZA E NUTRICIN

Avaliacin

X
X
X

X
X
NIVEL 3
X
X

1
2

3
4
5

6
7
8

FUNCINS DE RELACIN:
Tema 8
10 Xaneiro/Febr
REPRODUCCIN E
eiro
SEXUALIDADE
PROBA DE RECUPERACIN DAS PARTES SUSPENSAS DO BLOQUE
FORZAS E ESTRUCTURAS
Tema 1
7
Febreiro
DINMICA DE NEWTON.
Tema 2
20 Febreiro/
FLUIDOS
Marzo
PROBA DE RECUPERACIN DAS PARTES SUSPENSAS DO BLOQUE
ESTATSTICA E
Tema 3
20 Marzo
PROBABILIDADE
CONSUMOS XUROS E
Tema 4
16 Marzo/Abril
PORCENTAXES
USO E TRANSFORMACIN
Tema 5
16 Abril
DA ENERXA
PROBA DE RECUPERACIN DAS PARTES SUSPENSAS DO BLOQUE
A TERRA EN CONTINUA
Tema 6
10 Abril/Maio
EVOLUCIN
MQUINAS E PROXECTOS
Tema 7
10 Maio
TCNICOS
CONSTRUCCCINS E
Tema 8
10 Maio/Xuo
INSTALACINS
PROBA DE RECUPERACIN DAS PARTES SUSPENSAS DO BLOQUE

UNIDADES DIDCTICAS

X
X

X
X
X

NIVEL 4

X
X
X

CONTIDOS

MDULO 3
BLOQUE 1
1

MESTURAS
DISOLUCINS E
NMEROS
RACIONAIS

TEORA CINTICA E
ATMICA DA
MATERIA

-Caracterizacin de mesturas e substancias puras.

Eleccin das tcnicas mis axeitadas para a separacin
experimental de substancias en mesturas.
-Identificacin de disolucins e dos seus compoentes, as
como o clculo e a expresin da sa concentracin.
Preparacin de disolucins. Exemplos de disolucins en
produtos de uso habitual: alimentos, bebidas, limpeza
domstica, hixiene persoal, medicina, combustibles, etc.Nmeros racionais e decimais, e fraccins. Nmeros con
expresin decimal finita e peridica. Operacins cos
decimais e fraccins empregando calculadora.
-Comparacin de nmeros racionais.
-Representacin de nmeros racionais na recta numrica.
-Utilizacin axeitada das cifras significativas e do
redondeo.
-Interpretacin, coa axuda do modelo cintico da
materia, de propiedades dos gases como o volume, a
temperatura e a presin, as como de propiedades dos
slidos e dos lquidos,
como o volume, e dos cambios de estado. Aplicacins
prcticas: potas a presin, inflado correcto dos
pneumticos, etc.
-Identificacin dos compoentes fundamentais da materia:
tomos. Ncleo e codia electrnica. Carga e masa dos
protns, neutrns e electrns.
-Uso da notacin numrica cientfico-exponencial para
expresar nmeros moi grandes ou moi pequenos.
Operacins con estes nmeros empregando a

AS REACCINS
QUMICAS

calculadora.
-Utilizacin da teora atmica para a clasificacin das
substancias puras en simples e compostas. Elementos
qumicos. Exemplos de substancias de uso cotin.
-Interpretacin da estrutura das substancias a travs do
tipo de enlace entre os seus tomos: enlace inico,
covalente e metlico. Propiedades mis importantes das
substancias en relacin co seu tipo de enlace. Exemplos
con substancias de uso habitual.
-Interpretacin atmico-molecular das reaccins qumicas,
utilizando a representacin grfica e simblica.
Xustificacin da conservacin da masa nas reaccins
qumicas.
-Observacin prctica da transferencia de enerxa nas
reaccins qumicas. Aplicacin as combustins e a
fotosntese.
-Realizacin experimental dalgns cambios fsicos e
qumicos sinxelos.
- Interpretacin atmico molecular das reaccins qumicas,
utilizando a representacin grfica e simblica.
Xustificacin da conservacin da masa nas reaccins
qumicas.
- Observacin prctica da transferencia de enerxa nas
reaccins qumicas. Aplicacin as combustins e
fotosntese.
-Obtencin de informacin (en textos xornais, internet,
etc..) sobre a emisin de gases nas combustins
(vehculos, centrais trmicas, incendios, calefaccin, etc..)
e os efectos sobre o planeta. Uso de catalizadores nos
tubos de escape dos vehculos)

BLOQUE 2
4

MOVEMENTOS

ECUACINS DE
SEGUNDO GRAO E
SISTEMAS DE
ECUACINS

-Recoecemento do carcter relativo dos movementos.

Sistema de referencia. Sistemas de posicionamento por
satlites.
-Descricin do movemento rectilneo uniforme. Estudo
prctico no laboratorio.
-Representacin grfica posicin/tempo no movemento
uniforme: estudo da funcin lineal.
-Resolucin de problemas de movemento uniforme:
necesidade das ecuacins de primeiro grao. Solucin das
ecuacins de primeiro grao e aplicacins a casos
prcticos.
-Identificacin da aceleracin como a caracterstica
principal do movemento de cada libre.
-Aceleracin como rapidez do cambio da velocidade.
Estudo do movemento uniformemente acelerado.
-Representacin grfica posicin/tempo do movemento
uniformemente acelerado: estudo da funcin cuadrtica.
Clculo do tempo a partir do espazo: ecuacins de
segundo grao. Tcnicas de resolucin.
-Resolucin de ecuacins de segundo grao aplicadas a
outros mbitos do coecemento.
-Resolucin de problemas de encontros de mbiles:
necesidade dos sistemas de das ecuacins con das
incgnitas. Mtodos de resolucin alxbrica e grfica.
Aplicacin a casos prcticos noutros contornos

BLOQUE 3
5

A CLULA E A
INFORMACIN
XENTICA

A ORGANIZACIN
DO
CORPO
HUMANO:SADE
DOENZA E
NUTRICINE
SADE

-Recoecemento da clula como unidade estrutural e

funcional dos seres vivos.
-Caracterizacin dos tipos de clulas: eucariota,
procariota, animal e vexetal. Descricin dos principais
orgnulos.
-Identificacin do material hereditario na clula: cromatina
e cromosomas. O ADN como constitunte dos
cromosomas.
-Caracterizacin dos procesos de divisin celular: mitose e
meiose. Producin de gametos.
-Identificacin do cromosoma como organizador dos
xenes. O xene como unidade portadora da informacin
xentica.
-Valoracin crtica das tcnicas da enxeara xentica,
como os transxnicos, a clonacin e a terapia xnica.
Implicacins e repercusins ticas, mdicas, ecolxicas e
sociais.
-Procura de informacin na web sobre algunha doenza
xentica ou aplicacin dalgunha tcnica de enxeara
xentica actual.
-Prctica doutros hbitos de vida saudables. Quecemento
e o seu significado na prctica da actividade fsica.
Condicin fsica: control do esforzo mediante a toma da
frecuencia cardaca.
Tcnicas de respiracin. Posicins adecuadas do corpo
nas actividades cotis no traballo e no lecer
Recoecemento dos niveis de organizacin do corpo:
clulas, tecidos, rganos, sistemas e aparellos.
-Identificacin dos factores que condicionan a sade e a
doenza. Doenzas conxnitas, hereditarias, crnicas,
deficitarias e infecciosas.
-Actuacin do sistema inmunitario en casos concretos:
gripe, alerxias e infeccins
bacterianas. Vacinas e frmacos. Valoracin crtica do uso
de vacinas, frmacos, transplantes, doazns e terapias
con clulas troncais.
-Diferenciacin entre alimento e nutriente. Coecemento
dos principios inmediatos
necesarios para a sade do ser humano: protenas,
glcidos, graxas, sales, vitaminas e auga.
-Anlise de dietas e dos hbitos saudables na
alimentacin. Doenzas e trastornos da conduta
alimentaria: bulimia, anorexia, dietas de adelgazamento,
etc.
-Valoracin da sade fsica e mental, e a sa relacin co
consumo de substancias que provocan adicin: alcohol,
tabaco e estupefacientes.
-Identificacin crtica da informacin contida nas etiquetas
dos produtos alimentarios aditivos, conservantes,
edulcorantes e produtos transxnicos

FUNCINS DE
RELACIN:
REPRODUCCIN E
SEXUALIDADE

As funcins de relacin. Identificacin dos mecanismos de

resposta do ser humano ante un estmulo: rganos dos
sentidos, sistema nervioso e aparello locomotor.
-Coecemento da existencia do sistema endcrino e as
hormonas. Funcins e alteracins frecuentes.
-Diferenciacin entre sexualidade e reproducin.
Coecemento e valoracin dos cambios psquicos e
fsicos na adolescencia.
-Caracterizacin dos aparellos reprodutores masculino e
feminino; vulos e espermatozoides.
-Preparacin do tero para a fecundacin. Ciclo menstrual.
Fecundacin, embarazo e parto. Tcnicas de reproducin
asistida.
-Coecemento e valoracin dos mtodos anticonceptivos
mis frecuentes.
-Coecemento dos riscos das doenzas de transmisin
sexual e valoracin da higiene sexual.

MDULO 4
BLOQUE 1
1
FORZAS E
ESTRUCTURAS

DINMICA DE NEWTON

-Identificacin de forzas na vida coti. Recoecemento do

carcter vectorial das forzas. -Composicin grfica
das forzas. Utilizacin do teorema de Pitgoras no caso
da composicin de forzas perpendiculares.
-Anlise de forzas tpicas da vida coti: peso,
normal, elstica, tensin nos fos, rozamento,etc.
-Descricin dos elementos dunha estrutura e dos
esforzos aos
que
estn
sometidos.
Deseo,
planificacin e construcin de estruturas usando distintos
tipos de apoio e triangulacin
-Comprobacin experimental da dependencia da
aceleracin dun corpo coa sa masa e a forza aplicada
sobre el. Mecnica de Newton.
-Unificacin das dinmicas celeste e terrestre: gravitacin
universal.
-Anlise da relacin entre a forza aplicada e a presin
resultante nos slidos. Aplicacins prcticas cotis.
-Identificacin da presin e da forza exercidas no interior
dun fludo. Achega de Arqumedes interpretacin da
flotacin. Aplicacins prcticas na vida coti e nos
deseos tecnolxicos

BLOQUE 2
3

ESTATSTICA E
PROBABILIDADE

-Colleita
de
informacin
estatstica
sobre
as
consecuencias da intervencin humana nos ecosistemas:
incendios forestais, especies invasoras, modificacins do
hbitat, etc.
Organizacin dos datos en tboas. Valoracin da
conveniencia de agrupar os datos en intervalos.
-Determinacin das frecuencias absoluta e relativa,
normal e acumulada usando a calculadora.
-Clculo e anlise das medidas de centralizacin (media,
moda, mediana e cuarts), empregando a calculadora ou
a folla de clculo. Analizar o seu significado prctico
en casos concretos da vida coti.
-Medidas de dispersin sinxelas: valores extremos,
percorrido ou rango. Significado.
-Construcin de grficas adecuadas natureza dos datos
e ao obxectivo desexado, empregando a folla de clculo.

-Formulacin de hipteses sobre o comportamento de

fenmenos aleatorios sinxelos e a sa comprobacin
experimental.
-Determinacin de probabilidades usando a lei de
Laplace.
-Uso da probabilidade na toma de decisins. Valoracin
da participacin en xogos de azar (loteras, apost.

CONSUMO XUROS E
PORCENTAXES

-Valoracin dos gastos e das facturas domsticas.

Utilizacin das porcentaxes na
economa: aumentos e diminucins porcentuais.
Orzamentos de obras. Xuro simple e composto en
prstamos e hipotecas. TAE e IVE.
-Nmeros reais: expresin decimal infinita non peridica.
Representacin de nmeros na recta real.
-Descricin da funcin exponencial e a sa grfica.
Aplicacin a outros exemplos naturais (crecemento
bacteriano) ou sociais (crecemento da poboacin).
-Aforro enerxtico e hdrico nas vivendas: lmpadas de
baixo consumo, electrodomsticos de clase A, etc.
Arquitectura bioclimtica.
-Importancia da evacuacin dos residuos slidos e das
augas residuais en vivendas illadas e nas cidades.
Depuradoras. Estacins de reciclaxe.
-Valoracin da educacin cientfica da cidadana para o
progreso dunha sociedade democrtica e sustentable.

BLOQUE 3
5

USO E
TRANSFORMACIN DA
ENERXA

A TERRA EN
CONTINUA
EVOLUCIN

-Identificacin das formas da enerxa mecnica: enerxa

cintica e enerxa potencial gravitatoria.
-Utilizacin das expresins: E=1/2MV2
e E=mgh
-Velocidade, enerxa cintica e seguridade viaria.
Valoracin dos riscos propios e alleos resultantes da
conducin imprudente de vehculos.
-Interpretacin do traballo como mecanismo de
transferencia de enerxa. Concepto de potencia. Relacin
P = W/t. Unidades do traballo e da potencia mis
frecuentes na ciencia e na vida coti.
-Construcin da grfica P/t para un traballo dado: estudo
da funcin de proporcionalidade inversa.
-Utilizacin do principio da conservacin da enerxa
mecnica en situacins sinxelas habituais que evidencien
transformacins entre enerxas.
-Valoracin do papel da enerxa no mundo actual. Fontes
de enerxa renovables e non renovables. Eficiencia e
aforro enerxtico
-Identificacin dos efectos dos axentes xeolxicos
externos sobre as rochas e a paisaxe: a meteorizacin,
os torrentes, as augas subterrneas, os ros, o mar, o xeo
e o vento.
-Formacin de sedimentos e transformacin en
rochas sedimentarias. Orixe do carbn, do petrleo e
do gas natural.
-Recoecemento e valoracin da formacin e da
destrucin do solo, e dos efectos que teen sobre el os
incendios, as especies invasoras e a intervencin
humana.
-Anlise dos efectos dos axentes xeolxicos internos:
tectnica de placas, desprazamento dos continentes,
dorsais ocenicas, fosas e cordilleiras, volcns e

terremotos. Modelo dinmico da estrutura interna da

Terra. Ciclo das rochas.
-Aparicin e extincin das especies; fsiles. Anlise dos
datos que apoian a teora da evolucin das
especies.
Teoras de Lamarck e de Darwin
-Consideracin da biodiversidade como resultado do
proceso evolutivo.
-Identificacin de cadeas e redes trficas nos
ecosistemas.
Pirmide ecolxica.

BLOQUE 4
7

MQUINAS E
PROXECTOS
TCNICOS

CONSTRUCCINS E
INSTALACINS

4.

- Recoecemento da utilizacin de mquinas simples en

aparellos de uso cotin.
-Anlise de mecanismos de transmisin e transformacin
de movementos. Relacin de transmisin. Deseo de
maquetas que tean mecanismos de transmisin e
transformacin do movemento.
-Descricin bsica e funcionamento dos motores trmicos
e elctricos.
-Desenvolvemento de proxectos tcnicos. Organizacin
do traballo. Producin en serie.
-Control de calidade. Importancia da normalizacin
nos produtos industriais; exemplos.
-Aproveitamento das materias primas e dos recursos
naturais. Adquisicin de hbitos que potencien o
desenvolvemento sustentable.

-Construcin dunha vivenda. Bosquexos e planos.

-Consideracin crtica do impacto ambiental dunha
vivenda. Integracin esttica no contorno.
-Anlise
dos
elementos
que
configuran
as
instalacins nunha vivenda:
Electricidade. Efectos da corrente elctrica: luz, calor e
magnetismo. Circuto elctrico:
coecemento
dos
elementos bsicos e simboloxa. Corrente elctrica
continua e alterna. Potencia dunha instalacin e
dispositivos de medida e proteccin.
-Comunicacins: telefona, radio e televisin. Fos
metlicos e fibras pticas.
-Auga: instalacins bsicas.
-Combustibles: gas, gas natural e gasleo.
-Calefaccin e refrixeracin: paneis termosolares e
fotovoltaicos, e aire acondicionado.
-Domtica.
-Anlise das acometidas, a sa normativa e a sa
simboloxa. Deseo en equipo de modelos sinxelos
destas instalacins

METODOLOXA DIDCTICA

a) Metodoloxa especfica da materia

Tendo en conta o alumnado de este tipo de ensino, tratarse de seguir un ensino o mis
individualizada posible, a pesares de que eso seguramente conleve o relantizar bastante o
ritmo da clase.
Non se emprega libro de texto, traballarase con apuntes dados polo profesor.
A metodoloxa bsica a seguir ser a de exposicin dos temas por parte do profesor, apoiado
sempre que sexa posible por diverso material manipulativo, tratarase de que o alumno observe
e saque as sas propias conclusins, sempre dirixido polo profesor. Utilizarase con frecuencia
o encerado, e como recursos o material manipulativo antes mencionado apoiado por boletns
de exercicios para que o alumno os realice en clases ou na casa, e no posible adaptados as
necesidades de cada alumno ou grupo.

b) Materiais e recursos didcticos

Usarase fundamentalmente o encerado cos recursos didcticos habituais (figuras, corpos
xeomtricos, escuadra, regra, transportador de ngulos, cinta mtrica,).
Tamn levarase o alumnado aula de informtica para:
- Ver programas de simulacins para visualizar distintas situacins fsicas e biolxicas.
- Visitar pxinas web na procura de informacin relativas a un tema e efectuar resumos.
- Utilizar e coecer distintos buscadores.
- Traballar con applets relacionados con contidos das unidades.
Se facilitar alumnado direccins de internet onde podan ampliar contidos das unidades.
Nalgn dos temas tamn poderase levar s alumnos aula de video e visualizar algn
documental relacionado co tema.

5.

CRITERIOS DE AVALIACIN

A. CRITERIOS DE EVALUACIN NIVEL 3-4

CRITERIOS NIVEL 3
1) Aplicar a teora celular ao estudo dos seres vivos, con
identificacin das estruturas caractersticas das clulas procariota,
eucariota, vexetal e animal en relacin coa sa funcin biolxica
2) Describir os procesos de divisin celular, e sinalar as principais
diferenzas entre mitose e meiose, as como o significado das das
3) Coecer que os xenes estn constitudos por ADN e situados nos
cromosomas, e valorar o papel da diversidade xentica e as
consecuencias da utilizacin da enxeara xentica
4) Utilizar procedementos e tcnicas que permitan diferenciar mesturas,
substancias simples e compostos en materiais de uso cotin, identificar
a sa composicin e preparar disolucins sinxelas
5) Utilizar os nmeros racionais para recoller e tratar informacin, e
resolver clculos dos mbitos cientfico e social, redondeando o
nmero decimal coas cifras significativas adecuadas e empregando a
notacin cientfico-exponencial, cando sexa aconsellable.
6) Empregar a teora cintica da materia para interpretar algunhas
propiedades dos gases,dos lquidos e dos slidos; usar a teora
atmica para identificar elementos, compostos, molculas e redes
cristalinas; e interpretar as reaccins qumicas, xustificando a
conservacin da masa nelas
7) Recoecer que na sade inflen aspectos fsicos, psquicos,

MNIMOS
X
X
X
X

X
X

10

econmicos e sociais, e valorar as consecuencias dos tipos de vida e

dos avances biomdicos na previsin de doenzas e na mellora da
calidade de vida, as como explicar os mecanismos de defensa do
noso corpo que loitan contra os axentes patxenos
8) Distinguir as achegas dos tipos de alimentos a unha nutricin correcta
e xustificar a conveniencia de adquirir hbitos alimenticios saudables
9) Identificar os rganos dos sentidos e explicar a misin integradora dos
sistemas nervioso e endcrino, relacionando as alteracins mis
frecuentes cos rganos e os procesos implicados
10) Coecer os aspectos bsicos da sexualidade e da reproducin
humana, e describir os procesos fundamentais da fecundacin, o
embarazo e o parto, as como valorar o uso de mtodos de control da
natalidade e a prevencin de doenzas de transmisin sexual
11) Recoecer o carcter relativo do movemento, representar e analizar
situacins relacionadas cos movementos cotins empregando
grficas e clculos alxbricos
12) Resolver problemas dos mbitos cientfico e social mediante a
formulacin e a resolucin de ecuacins de primeiro e de segundo
grao, e de sistemas de ecuacins lineais con das incgnita
CRITERIOS MDULO 4
1) Identificar o papel das forzas como causa das deformacins e dos
cambios nos movementos, as como recoecer e representar as
principais forzas presentes en situacins e estruturas tpicas do
contorno.
2) Utilizar a gravitacin universal de Newton para explicar o peso dos
corpos e os movementos de planetas, satlites, estrelas e galaxias
3) Relacionar a presin coa forza exercida sobre unha superficie nos
slidos, e interpretar as caractersticas da presin nos fludos.
4) Identificar as accins dos axentes xeolxicos externos no modelado do
relevo terrestre e no proceso de formacin das rochas sedimentarias.
5) Utilizar o modelo dinmico da estrutura interna da Terra e a teora da
tectnica de placas para describir os fenmenos xeolxicos asociados
aos movementos da litosfera e relacionalos coa sa situacin en mapas
terrestres.
6) Relacionar a evolucin e a distribucin dos seres vivos cos
mecanismos de seleccin natural que actan sobre a variabilidade
xentica de cada especie, e salientar as sas adaptacins mis
importantes.
7) Explicar como se realiza a transferencia de materia e de enerxa nun
ecosistema ao longo dunha cadea ou rede trfica, os mecanismos de
restablecemento do equilibrio ecolxico e as consecuencias prcticas
da xestin sustentable dalgns recursos por parte do ser humano.

X
X

X
MNIMOS

X
X
X

8) Predicir a posibilidade de que un suceso ocorra a partir de informacin

emprica ou por reconto de posibilidades, as como aplicar a lei de
Laplace para analizar situacins de incerteza e tomar decisins en
situacins da vida coti.
9) Comprender as transformacins e as transferencias enerxticas en
situacins cotis aplicando o principio de conservacin da enerxa, e
analizar os problemas asociados coa sa obtencin e co seu uso.

10) Identificar, manexar e aplicar operadores mecnicos encargados da

11

transformacin e da transmisin de movementos para explicar o

funcionamento dos operadores no conxunto da mquina, desear
obxectos tcnicos e calcular relacins de transmisin.
11) Proxectar algn obxecto tcnico sinxelo de interese para o alumnado,
mediante a tcnica de producin en cadea, elaborando planos,
orzamentos e memoria.
12) Describir os elementos que compoen as instalacins dunha vivenda e
as normas que regulan o seu deseo e a sa utilizacin, realizar
deseos sinxelos empregando a simboloxa adecuada e montaxes de
circutos bsicos, as como valorar as condicins que favorecen o aforro
enerxtico, a habitabilidade e a esttica nunha vivenda.
13) Identificar fenmenos elctricos e magnticos cotins, e valorar as
repercusins da electricidade no desenvolvemento cientfico e
tecnolxico, e nas condicins de vida das persoas.
14) Aplicar porcentaxes e taxas na identificacin dos compoentes das
facturas domsticas e na comprensin dos clculos realizados en
orzamentos prstamos, hipotecas, xuros e impostos.
15) Identificar relacins funcionais cuantitativas expresadas en diferentes
linguaxes, e determinar, analizar e representar a funcin no caso da
proporcionalidade inversa e da funcin exponencial.

6.

PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACION

12

a) Para as avaliacins ordinarias

PROCEDEMENTOS
Probas escritas
Traballos individuais
Traballos en grupo
Probas orais
Traballo na aula
Observacin e
rexistro

INSTRUMENTOS
Varias por cuatrimestre
Boletns de exercicios, exercicios investigacin no ordenador.
Non se contemplan
Salidas pizarra para resolver exercicios
De non acudir a unha proba escrita, s se lle repetir a mesma, a
aqueles alumnos que presenten o mesmo da que se incorporan ao
centro, xustificacin mdica ou de deber inescusable, de carcter
pblico ou privado para a non asistencia a dita proba. A data da
proba ser fixada polo profesor da materia.
Anotarase a asistencia e puntualidade do alumno.
Anotarase a actitude negativa do alumno en forma de
apercibimentos que figurarn na xefatura de estudos por escrito ou
tendo en conta o nmero de interrupcins , que non veen ao caso,
perante as explicacins da materia. Comunicarase ao alumno na
aula, quedando constancia no libro do profesor.
Anotarase a actitude positiva cando, requerida a sa participacin
explcita ou voluntaria,nas actividades da aula a sa colaboracin
absolutamente correcta. Comunicarase ao alumno na aula,
quedando constancia no libro do profesor.

Anotarase tamn a actitude positiva cando o alumno:

- Use estratexias persoais de clculo incluso mental para as diferentes
operacins con nmeros.
- Mostre gusto pola precisin nos clculos,perrseverancia e interese na
busca de solucins de problemas,interese e respecto polas estratexias,
modos de facer e solucins os problemas distintos dos propios,
sensibilidade e gusto pola presentacin ordenada e clara do proceso
seguido e dos resultados.
-Valore a linguaxe alxebraica para expresar relacins e resolver
problemas.
-Adquira confianza na capacidade de resolucin de problemas.
-Tea curiosidade polas relacins existentes entre as formas xeomtricas
e a sa utilidade prctica.
-Valore os mtodos manipulativos e grficos para a investigacin e
descubrimento da xeometra.
-Valore as representacins grficas como medio de interpretacin rpida
e precisa de fenmenos.
- Tea sensibilidade e valoracin crtica do uso da linguaxe grfica en
informacins e argumentacins de tipo social.

b) Para a avaliacin extraordinaria

PROCEDEMENTOS
Proba escrita

7.

INSTRUMENTOS
1 proba escrita na que se avala toda a materia da asignatura. A data
quedar fixada pola xefatura de estudos

CRITERIOS DE CUALIFICACIN

13

Realizacin de unha ou mis probas escritas ou exames por avaliacin.

Nesas probas avaliaranse os contidos dados nese trimestre. Os contidos avaliados
nunha das probas, xa non sern avaliados na seguinte proba.
A nota das probas escritas ser a media aritmtrica. Considranse aprobadas
stas probas cando a nota final sexa igual ou superior a 5 puntos sobre 10.
Se unha das probas ten unha nota inferior a 3,5 sobre 10, deber ser recuperada.
As probas escritas poden constar de preguntas conceptuais sobre o temario, de
cuestins de clculo numrico, ou de ambos tipos de cuestins. Xeralmente,
estarn puntuadas de 0 a 10.
Se nas probas fora necesario o uso de calculadora, sta pode ser revisada polo
profesor.

A valoracin das probas escritas ser a seguinte:

Precisin nos clculos numricos.
Lxica na explicacin matemtica dos clculos numricos.
Claridade e orde na exposicin dos conceptos ou razoamentos cientficos.
Orde, presentacin e limpeza.
Faltas de ortografa e erros de expresin.
O feito de que un alumno sexa collido copiando nun exame, poder levar consigo
que a avaliacin cal pertenza o exame, lle sexa cualificada como non superada
coa nota mnima.

Prcticas de laboratorio: naqueles temas nos que est previsto a realizacin de prcticas
de laboratorio, o alumno deber entregar un pequeno traballo escrito, no que se reflexe o
feito no laboratorio e os resultados acadados. Aplcase o mesmo sistema de valoracin
que o indicado para os exames.

Traballo realizado na aula:

Realizacin e correcin dos exerccios individualmente. Ser obligatorio o uso do
material de clases (libreta, folios, apuntes, libro de texto, boletns de problemas,
fotocopias, ...).
Realizacin e correcin dos exerccios na pizarra.
Outras tarefas relacionadas cos contidos.
Elaboracin de traballos individuais ou en grupo se as fora.

A nota global da avaliacin vir dada do seguinte xeito:

Exames escritos: 80% da nota total
Traballos de laboratorio, traballo en clase (libreta, sadas ao encerado, preguntas
do profesor, cuestionarios, ...): 10% do total. Se nunha avaliacin non se estivo no
laboratorio, non houbo sadas ao encerado, ..., ste 10% pode quedar englobado
na % dos exames.
Actitude en clase, puntualidade, traer o material de traballo (libro de texto, apuntes,
libreta, fotocopias, material para escribir, calculadora, ...): 10% do total.

14

8.

PROGRAMA DE RECUPERACION E REFORZO

a) Das materias pendentes de cursos anteriores

Plan de traballo
Procedementos e instrumentos de avaliacin
Criterios de cualificacin

b) Da materia do propio curso

Procedementos e instrumentos de avaliacin para :

a. Unha proba non superada

Farase unha proba de recuperacin por parte, a baremacin para cada parte ser a seguinte:
conceptos entre 1 e 3 puntos, procedementos completando ata 9 puntos, e actitudes de 0 a 1
punto. En actitudes valorarase dacordo co apartado de actitudes, ademais a asistencia,
comportamento, traballo, interese,..
A nota final da parte ser a superior entre o exame e a recuperacin.
b. Unha avaliacin parcial
A nota da evaluacin, vir dada pola media aritmtica das notas obtidas nas partes, excepto
cando unha delas estea suspensa, nese caso a nota ser a media, se resulta inferior a 4, ou 4
se a media resultase superior.
Ao rematar cada un dos bloques de contidos para cada nivel farase unha proba de
recuperacin do bloque, onde tern que presentarse os alumnos que non aprobaran algunha
parte.
c. A avaliacin final ordinaria
Ao final do mdulo (mes de Febreiro no Nivel 3 e Xuo no Nivel 4), realizarase un exame final
do mbito para aqueles alumnos que perderon o dereito a avaliacin continua.
Aqueles alumnos que non aproben o mbito na convocatoria de febreiro,tern unha proba
extraordinaria no mes de Maio que datar o Xefe de Estudos, no que tern que ir con todo o
Nivel correspondente. Os alumnos do Mdulo 4 que non aproben o mbito na convocatoria de
Xuo tern unha proba extraordinaria en Setembro na que acudirn con toda a asignatura. .
Neste caso non se tern en conta os contidos actitudinais, e a baremacin dos outros dous
contidos abarcar ata os 10 puntos. Os criterios de avaliacin para este exame sern os
mesmos que para calquera outro que se realice durante o curso..
d. A avaliacin final en caso de perda do dereito avaliacin continua
Perdern o dereito a evauacin continua cando o nmero de faltas de asistencia sen xustificar

15

supere o 10% do cmputo total de horas establecido para o mbito no cuatrimestre. Ao final do
mdulo (mes de Febreiro e Xuo), realizarase un exame final. A materia a recuperar ser a
avaliada en cada un dos mdulos.
9.

MEDIDAS DE ATENCION DIVERSIDADE

Medidas de carcter xeral:

Programacin: a programacin didctica est deseada de tal xeito que intente
acadar un nivel mnimo para tdolos alumnos.
Metodoloxa: exposicin do tema en grao de dificultade, resolucin de
problemas numricos en grao de dificultade.
Material didctico: ademis do libro de texto, o profesor pode facilitar resumes
do tema, ademis de material complementario de reforzo dos contidos dados
(esquemas do tema, boletns de problemas secuenciados, ...).
Medidas de carcter especfico:
Reforzo educativo: para casos concretos de dificultades de
comprensin, o profesor tomar as medidas mencionadas anteriormente, pero de
xeito especfico e individualizado. Igualmente, o profesor pode realizar sesins
suplementarias e individualizadas.
Adaptacins curriculares: elaboardas en colaboracin co
Departamento de Orientacin, tendo en conta a problemtica do alumno
afectado.
Poder adicarnselles recreos para consulta de dbidas.

10. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

De ser posible visitaranse exposicins matemticas anda sen determinar
11. ACCINS DE CONTIRBUCIN AO PLAN LECTOR
O Departamento de Matemticas colaborar no Plan de Comprensin Lectora deseado polo
equipo de Biblioteca, adicando nas horas de titora dos profesores s que lles corresponden
alumnos da ESO 15 minutos semanais a actividades de lectura comprensiva.
As mesmo recomendarnselles diversas lecturas relacionadas co mundo das Matemticas.
Por outra banda tratarase de que os alumnos lean de propia voz os enunciados dos distintos
exercicios e os interpreten adecuadamente.
12. ACCINS DE CONTRIBUCIN AO PLAN T.I.C.
Como se indica no apartado de materiais e recursos didcticos, na medida do posible,
procurarase facer uso de calculadoras, e programas informticos especialmente relacionados
coas matemticas.
Tamn levarase o alumnado aula de informtica para:
Ver programas de simulacins para visualizar distintas situacins fsicas e biolxicas.
Visitar pxinas web na procura de informacin relativas a un tema e efectuar resumos.
Utilizar e coecer distintos buscadores.
Traballar con aplets relacionados con contidos das unidades.
Se facilitar alumnado direccins de internet onde podan ampliar contidos das unidades.
En algn dos contidos tamn poderase levar s alumnos aula de video e visualizar algn
documental relacionado co tema.
Tamn se propoer, cando se fale dalgn matemtico, que traten de buscar informacin
relativa a sa persoa e logros

16

13. ACCINS DE CONTRIBUCIN AO PLAN DE CONVIVENCIA

A participacin desde a materia, no que se refire a convivencia, farase en funcin das seguintes
accins:
Actuacins encamiadas a facilitar a participacin e integracin do alumnado mediante
traballos en grupo.
Actuacins dirixidas a favorecer a relacin dos alumnos co profesor, permitndolles as
aclaracins e dbidas na aula e fra dela.
Ante malos comportamentos farase primeiro una advertencia xeral e despois particular se
persiste o problema, facendo ver aos alumnos implicados que a sa conduta prexudica aos
demais e a eles mesmos.
Os obxectivos perseguidos son:
O respecto autonoma dos demais.
O dilogo como forma de solucionar as diferenzas.
14. PROGRAMA DE EDUCACION EN VALORES (TRANSVERSAL)
s alumnos, tratarselle de inculcar os seguintes valores:
Respecto. Debe manifestalo coas persoas, propiedades e normas de convivencia.
Disciplina. Debe ser disciplinado na sa convivencia, no seu traballo e en xeral nas
sa conducta.
Orde. Debe ser ordenado e organizado nas sas tarefas.
Tolerancia. Debe ser tolerante coas persoas e coas sas ideas.
Solidariedade. Debe manifestalo co apoio s seus semellantes e s seus problemas.
Todos estes valores fomentaranse na propia clase e no centro.
Consumo. Frmase s alumnos na necesidade de crtica ante a publicidade relativa o
consumismo, mediante exercicios referentes a este tema.
15. SISTEMA PARA A ACREDITACIN DE COECEMENTOS PREVIOS
16. PROCEDEMENTO PARA AVALIAR A PROGRAMACIN

Reunins de departamento, nas que se analizar o grao de avance da asignatura en

relacin programacin, as como diversos cambios propostos para adaptarse s
necesidades educativos do alumnado.
Memoria de final de curso, ode se reflexar o exposto da programacin anual, cambios
na mesma ou defectos hora de por en prctica o acordado na mesma
17. CONSTANCIA DE INFORMACIN AO ALUMNADO

Nos primeiros das de clase, o profesor informar das caractersticas acadmicas da

asignatura impartida neste nivel acadmico.
Igualmente, indicar a secuenciacin temporal da asignatura ao longo do curso.
Informar do tipo de material a usar (libro de texto oficial, fotocopias, boletns de
problemas, resumes do tema, calculadora, material para escribir,...), onde se impartirn
as clases (aula e laboratorio).
Explicar o sistema de avaliacin.
Finalmente, indicar ao alumnado a disponibilidade da programacin didctica para a
sa consulta. sta disponibilidade pode ser de das formas:
Por escrito. Para elo, o departamento poseer unha copia por escrito da
programacin didctica.

17

Por arquivo electrnico. Para elo, o centro dispn dunha pxina web dende a que
se pode descargar a programacin didctica, aportada polo seminario, para a
sa consulta.

A principio de curso farase unha proba inicial de cara a observar os coecementos

previos dos alumnos. Do resultado desta proba depende en gran maneira a
organizacin do resto do traballo.

18