HI QUY VI BIN GI

ThS Nguyn Th Kim Dung

I. BIN GI L G?
Bin

gi (dummy) c dng trong m hnh hi quy

lng ha nhng bin nh tnh.
Bin nh tnh biu th c hay khng 1 tnh cht no
, hoc cc mc khc nhau ca 1 thuc tnh no
. V d: gii tnh (nam hay n), ni c tr (thnh th
hay nng thn)
Bin nh lng l cc bin m gi tr quan st l
nhng con s. V d: thu nhp, chi tiu, Tt c cc
m hnh hi quy ta xem xt t trc ti nay u s
dng bin gii thch l bin nh lng

II. CC DNG M HNH HI QUY VI BIN GI

1. M hnh trong tt c bin gii thch u l
bin gi
Dng 1: bin gi c 2 la chn
V d 1:
Nghin cu v tin lng ca 49 nhn vin vn
phng, ngi ta mun bit liu c s phn bit i
x v gii tnh hay khng? Bng d liu thu c
c 2 bin:
WAGE= thu nhp hng thng ($/thng)
GENDER= gii tnh (GENDER = 1 nu l nam)

 GII:
Phng trnh hi quy cn tm c dng:
WAGE = C(1) + C(2)*GENDER
ng vi tng gii tnh ta c:
WAGE = C(1) : lng nhn vin n
WAGE = C(1) + C(2) : lng nhn vin nam
Dng Eview, ta c kt qu:
WAGE = 1518.695652 +568.2274247*GENDER
Dng

m hnh tng qut:

Yi=1+2Di+Ui

Dng 2: bin gi c nhiu hn 2 la chn

d 1.1:
v d trn, gi s 49 nhn vin thuc 3 cng ty
A,B,C khc nhau, ngi ta mun bit thu nhp ca
nhn vin tng cng ty c lin quan vi nhau nh
th no?

gii bi ton ny, ta s dng 2 bin gi:

A=1 nu nhn vin thuc cng ty A, A=0 nu nhn
vin thuc cng ty khc
B=1 nu nhn vin thuc cng ty B, B=0 nu nhn
vin thuc cng ty khc

 GII:
(A=1 v B=0) NV thuc cng ty A
(A=0 v B=1) NV thuc cng ty B
(A=0 v B=0) NV thuc cng ty C
Phng trnh hi quy cn tm c dng:
WAGE = C(1) + C(2)*A + C(3)*B
Dng Eview, ta c kt qu:
WAGE = 1742.5 + 12.14*A +191.45*B
Dng

m hnh tng qut:

Yi=1+2D1i+3D2i+Ui

Kt lun
phn bit 2 tnh cht, ngi ta dng 1 bin gi
Yi=1+2Di+Ui
phn bit 3 tnh cht, ngi ta dng 2 bin gi
Yi=1+2D1i+3D2i+Ui
Tng qut: phn bit m tnh cht, ngi ta
dng m-1 bin gi

2. M hnh hi quy c 1 bin gi v 1 bin

nh lng
V d 1.2:
v d 1, ngi ta mun tm hiu thu nhp
ca nhn vin vn phng v NV cc b phn
khc theo s nm kinh nghim ca h? Bng
d liu thu c c 3 bin:
WAGE= thu nhp hng thng ( $/thng)
EXPER= s nm kinh nghim
CLERICAL= NV vn phng
(CLERICAL=1 nu nhn vin lm vic
trong vn phng)

 GII:
Trng hp 1: Yi=1+2Xi+3Di+Ui
2 cho ta bit tc tng lng theo s nm kinh nghim
3 cho ta bit mc chnh lch trong s lng trung bnh
ca nhn vin vn phng v nhn vin cc b phn khc
(vi s nm kinh nghim nh nhau)
Phng trnh hi quy cn tm c dng:
WAGE = C(1) + C(2)*EXPER + C(3)*CLERICAL
Dng Eview, ta c kt qu:
WAGE = 1986.99 + 7.72*EXPER - 639.74*CLERICAL

 GII:
Trng hp 2: Yi=1+2Xi+3XiDi+Ui
Gi s tin lng ca nhn vin b nh hng ng thi bi
v tr v s nm kinh nghim, ta thm vo phng trnh 1
bin tng tc (XD)
Phng trnh hi quy cn tm c dng:
WAGE = C(1) + C(2)*EXPER + C(3)*CLERICAL.EXPER
Dng Eview, ta c kt qu:
WAGE = 1518.69 + 622.84*EXPER 710.04*EXPER.CLERICAL

 GII:
Trng hp 3: Yi=1+2Xi+3Di+4XiDi+Ui
Phng trnh hi quy cn tm c dng:
WAGE = C(1) + C(2)*EXPER +
C(3)*CLERICAL + C(4)*EXPER.CLERICAL

 KT LUN:
Bi

ton c th xy ra theo 1 trong 3 trng hp

Yi=1+2Xi+3Di+Ui
Yi=1+2Xi+3XiDi+Ui
Yi=1+2Xi+3Di+4XiDi+Ui

thc t, ta khng xc nh trc c bi ton

ri vo trng hp no, v vy ta phi xt c 3 loi
m hnh hi quy ri tm ra m hnh ph hp nht.

Trong

Bi tp p dng:
Khi nghin cu v thu nhp(X) v chi tiu (Y) trong mt
h gia nh, ngi ta thy tui ca ch h c nh
hng n chi tiu (gia nh tr tiu dng nhiu, gia nh
trung nin tit kim cho vic hc ca con ci nn tiu
dng t, gia nh ngh hu khng c nhu cu tit kim
nn tiu dng nhiu hn,)
Gi s c 3 nhm tui: di 25, t25 n 55, trn 55
(1) Hy s dng bin gi xc nh bin nh tnh
nhm tui ngi ch h ?
(2) Gi s m hnh hi quy c dng Yi=1 +2Xi
+3D1i+4D2i+Ui, hy vit m hnh c lng chi tiu
cho tng nhm tui ?

 GII:
t

1 neu chu ho t 25 en 55 tuoi

D1
0 neu chu ho o tuoi khac
1 neu chu ho tren 55 tuoi
D2
0 neu chu ho o tuoi khac

Vy
(D1=0 v D2=0): nhm ch h di 25 tui
(D1=1 v D2=0): nhm ch h t 25 n 55 tui
(D1=0 v D2=1): nhm ch h trn 55 tui

 Dng

phng trnh hi quy

Yi=1 +2Xi +3D1i+4D2i+Ui
Phng trnh biu din chi tiu ng vi tng
nhm tui:
Nhm di 25 :
Yi=1 +2Xi
Nhm t 25 n 55 : Yi=1 +3 +2Xi
Nhm trn 55 :
Yi=1 +4 +2Xi

3. NG DNG BIN GI VO CC BI TON

THC T

1. Bi ton phn tch yu t ma:

Trong kinh t, chui thi gian mang tnh thi
v rt r. V d: doanh s bn hng ca cc ca
hng qun o vo dp tt, doanh s bn hng
ca hiu sch vo u nm hc,...
Khi ta s dng bin gi phn chia thi
gian thnh ma hay thnh qu

d: Chia thnh 4 qu

D1 =1 nu quan st qu 2, D1 =0 nu quan st qu khc

D2 =1 nu quan st qu 3, D2 =0 nu quan st qu khc
D3 =1 nu quan st qu 4, D3 =0 nu quan st qu khc
Vy:

(D1 =0, D2 =0, D3 =0): qu 1

(D1 =1, D2 =0, D3 =0): qu 2
(D1 =0, D2 =1, D3 =0): qu 3
(D1 =0, D2 =0, D3 =1): qu 4

Bi ton hi quy tuyn tnh tng khc:

Trong thc t khng phi lc no hm hi quy
cng l 1 hm lin tc. V d:
2.

X*

Khi doanh thu vt

qua mc X*=5500 $
th tin hoa hng
c tnh nhiu hn
v tng nhanh hn
khuyn khch
vic kinh doanh.

1 neu Xi X *
Khi ta t Di
*
0
ne
u
X

i
Hm

c lng c dng:

Yi=1 +2Xi +3(Xi X*)Di + Ui

BI TP
Hm hi quy chi tiu cho mt hng A ca 20 ngi
c dng nh sau:

Yi 1 2 X i 3 Di 4 X i Di

Trong : Y: chi tiu cho mt hng A (ngn/thng);

X: thu nhp (triu /thng);
D: gii tnh (D=1 nu l nam, D=0 nu l n)
C th:

Yi 96, 458 38,928 X i 8, 415Di 6,525 X i Di

se (33, 228) (11,312) (4, 207)

(1,812)

1. Nu ngha cc h s hi quy
2. Kim tra xem chi tiu cho mt hng A ca nam v
n c ging nhau khng? Mc ngha 5%

GII
Chi tiu cho mt hng A ca n l:

Yi 96, 458 38,928 X i

Chi tiu cho mt hng A ca nam l:

2
3

Yi 96, 458 38,928 X i 8, 415 6,525 X i

1) ngha h s hi quy
Nu ngi tiu dng l n thi khi thu nhp
tng 1 triu / thng th chi tiu cho mt hng
A tng 38,928 ngn / thng
Nu ngi tiu dng l nam th khi thu nhp
tng 1 triu / thng th chi tiu cho mt hng A
tng (38,928-6,525) = 32,403 ngn / thng

GII
Chi tiu cho mt hng A ca n l:

Yi 96, 458 38,928 X i

Chi tiu cho mt hng A ca nam l:

2
3

Yi 96, 458 38,928 X i 8, 415 6,525 X i

1) ngha h s hi quy
Vi cng mt mc thu nhp th chi tiu trung
bnh cho mt hng A ca n cao hn ca nam
(8,415+6,525 Xi) ngn / thng

GII

2) Chi tiu cho mt hng A ca nam v n c ging

nhau?
Nhn xt:
Ta thy nu 3= 4=0 th chi tiu cho mt
hng A ca nam v n khng khc nhau.
Ngc li, nu c t nht 1 trong 2 h s khc
0 th chi tiu cho A ca Nam v n khc nhau
Vy ta phi tin hnh kim nh gi thit

H 0 : 3 0
H 0 : 4 0
v

H1 : 4 0
H1 : 3 0

GII

H 0 : 3 0
Kim nh
H1 : 3 0
t

se 3

8, 415

4, 207
2,00024

H 0 : 4 0
Kim nh
H1 : 4 0
t

se 4

6,525

1,812
3,601

| t | t0,025 (16) 2,12

| t | t0,025 (16) 2,12

chap nhan H 0

bac bo H 0

GII

Vy chi tiu cho mt hng A ca Nam v N tht s

khc nhau