Professional Documents
Culture Documents
BI GING MN HC
L THUYT THNG TIN
Ging Vin: H Vn Qun
E-mail: hcquan@dit.hcmut.edu.vn
Web site: http://www.dit.hcmut.edu.vn/~hcquan/student.htm
NI DUNG MN HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
Bi 6
Bi 7
Bi 8
Bi 9
Gii thiu
Mt s khi nim c bn
Chun b ton hc
Lng tin
Entropy
M hiu
M ha ti u ngun ri rc khng nh
M ha ngun ph qut
Knh ri rc khng nh, lng tin tng h
Trang 2
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
NI DUNG MN HC (tt)
Bi 10
Bi 11
Bi 12
Bi 13
Bi 14
Bi 15
Trang 3
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 4
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
HNH THC NH GI
Gia k: 30 cu / 45 pht
Cui k: 45 cu / 90 pht
c php xem ti liu trong 2 t giy A4
Np bi tp ln v bo co vo cui hc k
Cng ti a 2 im
Trang 5
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
CC MN LIN QUAN
L thuyt xc sut
K thut truyn s liu
X l tn hiu s
Trang 6
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bi 1 Gii thiu
1.1 Thng tin l g?
1.2 Vai tr ca thng tin
1.3 L thuyt thng tin nghin cu nhng g?
1.4 Nhng ng dng ca l thuyt thng tin
1.5 L thuyt thng tin Lch s hnh thnh v quan im
khoa hc hin i
Trang 7
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Thng tin l g?
Mt vi v d
Trang 8
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Nhn xt
Ba lnh vc nghin cu c bn ca mn hc
M ho chng nhiu
M ho ti u (hay nn d liu)
Mt m ho
Trang 11
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Cuc cch mng thng tin ang xy ra, s pht trin mnh m
ca cc phng tin mi v truyn thng, lu tr thng tin lm
thay i ngy cng su sc x hi chng ta.
LTTT ng mt vai tr quyt nh trong s pht trin ny bng
cch cung cp c s l thuyt v mt ci nhn trit hc su sc
i vi nhng bi ton mi v thch thc m chng ta chm
trn hm nay v mai sau.
Nhng ng dng ph bin ca LTTT l truyn thng v x l
thng tin bao gm: truyn thng, nn, bo mt, lu tr, ...
Cc tng ca LTTT c p dng trong nhiu lnh vc
nh vt l, ngn ng hc, sinh vt hc, khoa hc my tnh, tm
l hc, ha hc
Trang 12
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 13
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 15
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bi 2 Mt s khi nim c bn
2.1 Thng tin (Information)
2.2 M hnh ca cc qu trnh truyn tin
2.3 Cc loi h thng truyn tin Lin tc v ri rc
2.4 Ri rc ho
Trang 16
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Thng tin
Ngun nhn
Knh truyn
Nhiu (noise)
smin
t
Trang 23
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Ri rc ha
Ly mu (Sampling)
Ly mu mt hm l trch ra t hm ban u cc mu c ly
ti nhng thi im xc nh.
Vn l lm th no s thay th hm ban u bng cc mu
ny l mt s thay th tng ng, iu ny c gii
quyt bng nh l ly mu ni ting ca Shannon.
Trang 25
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Ri rc ha (tt)
nh l ly mu ca Shannon
smin
t
Trang 26
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Ri rc ha (tt)
Lng t ho (Quantize)
smin
Trang 27
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Ngun ri rc
Ngun ri rc
Bi 3 Chun b ton hc
3.1 Xc sut (Probability)
3.2 Bt ng thc Chebyshev v lut yu ca s ln
3.3 Tp li (Convex sets) v hm li (convex functions), bt
ng thc Jensen
3.4 Cng thc Stirling
Trang 29
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Xc sut
V d
Xc sut (tt)
Trang 31
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Var(x)
Xc sut (tt)
2
2
= E ((x x ) ) = (x i x ) p(x i )
( )
= E x x
trong E(x2) l tr k vng ca x2.
Tng qut, tr k vng ca mt hm ca x, chng hn f(x), c
nh ngha bng
2
E ( f (x )) = f (x i ) p(x i )
i
Xc sut (tt)
p ( y j xi ) =
p (xi , y j )
p( xi )
p(yj) =
p(x , y )
i
Trang 33
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
Xc xc
Th nghim tung ng thi
6
mt ng xu v con xc xc.
5
T kt qu trn ta thy
4
P(U, 5) = 1/18
3
P(ng xu = U) = 5/9
P(ng xu = N) = 4/9
2
P(Xc xc = 5) = 7/72
1
P(Xc xc = 5 bit ng xu = U)
Trang 34
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
1/12
1/12
1/18
1/24
1/9
1/24
1/9
1/6
1/9
1/12
1/18
1/18
N ng xu
Xc sut (tt)
S c lp (Independence)
Trang 35
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Xc sut (tt)
Trang 36
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bt ng thc Chebyshev
v lut yu ca s ln
Bt ng thc Chebyshev
Chng minh
x2
P(|x x | ) 2
1,|x - x|
nh ngha mt hm f(x) nh sau f (x ) =
0 ,|x - x| <
Th
P(|x x| ) = f(xi)p(xi)
Trang 37
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V vy,
x +
xx
f(x)
2
2
xx
p (x i ) = x2
P x x
i Trang
38
Lut yu ca s ln (tt)
1
yN =
N
(n )
x
n =1
Trang 39
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Lut yu ca s ln (tt)
1
yN =
N
((
= E yN yN
2
y
))
2
E (x )
N
(n )
n =1
1
= E
N
1
=
N
x
n =1
(n )
x =x
n =1
2
2
N
1 N
1
(n )
(
n)
= E x N x = 2 E x x
N n =1
N n =1
1
= 2
N
((
(n )
x
x
E
n =1
))
2
2
1
= 2 N x2 = x
N
N
Trang 40
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Lut yu ca s ln (tt)
y2
P | y N y N | 2
t y chng ta dn ra c lut yu ca s ln
1
P
N
(n )
x
n =1
Tp li
P2
(b)
(a)
Nu P1 = (x1, x2, ..., xn) v P2 = (y1, y2, ..., yn) l cc im trong
khng gian clit n chiu, th on thng ni chng c biu
din bng tp cc im P, trong
P = P1 + (1)P2
= (x1 + (1)y1, x2 + (1)y2, ..., xn + (1)yn) v [0, 1].
Trang 42
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Hm li
f(x1) + (1-)f(x2)
x1 (x1 + (1-)x2
x2
Trang 43
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l, bt ng thc Jensen
N
N
f n Pn n f (Pn )
n =1
n =1
Bi 4 Lng tin
4.1 Lng tin
4.2 Lng tin trung bnh
Vn c bn ca truyn thng l vic ti sinh ti mt im hoc
chnh xc hoc gn ng mt thng bo c chn ti mt im
khc.
(Claude Shannon 1948)
Trang 45
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Lng tin
Lng tin
Khi ngun ch c mt tin, lng tin cha trong tin duy nht
phi bng khng.
f(1) = 0
nh ngha
Nu x = a1a2 an vi ai A
I(x) = n logm
Trang 50
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
n v ca lng tin
nh ngha
I ( A) =
ai A
ai A
Trang 51
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
Cho mt ngun tin U bao gm 8 tin U = {u0, u1, u2, u3, u4, u5,
u6, u7}, vi cc xc sut xut hin nh sau:
p(u0) p(u1) p(u2) p(u3) p(u4) p(u5) p(u6) p(u7)
1/4 1/4 1/8 1/8 1/16 1/16 1/16 1/16
Hy cho bit lng tin ring ca mi tin v lng tin trung bnh
ca ngun ny trong n v bits.
Gii
V d (tt)
Trang 53
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bi 5 Entropy
5.1 Entropy ca mt bin ngu nhin ri rc
5.2 Cc c tnh ca entropy
5.3 Entropy v cc dy ca mt bin ngu nhin
Trang 54
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh ngha
p ln(p)
e-1
e-1 = 0,37
Trang 55
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
0,5
Trang 56
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Cc c tnh ca entropy
1. Entropy l mt i lng lun lun dng hoc bng khng.
Chng minh
H ( x ) ln( N ) = pn ln ( pn ) pn ln ( N ) = pn ln
n =1
n =1
n =1
Npn
N
1
N 1 N
pn
1 = pn = 1 1 = 0
n =1
Npn n =1 N n =1
N
Trang 57
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Chng minh
N M
N M
n=1 m=1
N
n=1 m=1
m=1
m=1
n=1
= H (x) + H (y)
Trang 58
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
H ( x ) = pi log pi = pi log pi
i =1
i =1
p log p
i = n +1
i=1
i =n+1
Entropy v cc dy ca
mt bin ngu nhin
V d
( n ) p1 (1-p1 )
Entropy v cc dy ca
mt bin ngu nhin (tt)
S dy P mi dy
S dy P mi dy
P
tng
cng
P tng cng
n N
n
(n ) p1n(1p1)Nn (nN ) p1n(1p1)Nn
(nN ) p1n(1p1)Nn (nN ) p1n(1p1)Nn
0
1 215x0.584962501
0.002284
8 6435 215x1.118295834
0.057404
1
15 215x0.651629167
0.017127
9 5005 215x1.184962501
0.022324
2
105 215x0.718295834
0.059946
10 3003 215x1.251629167
0.006697
3
455 215x0.784962501
0.129883
11 1365 215x1.318295834
0.001522
4 1365 215x0.851629167
0.194825
12
455 215x1.384962501
0.000254
5 3003 215x0.918295834
0.214307
13
105 215x1.451629167
0.000029
6 5005 215x0.984962501
0.178589
14
15 215x1.518295834
0.000002
7 6435 215x1.051629167
0.114807
15
1 215x1.584962501
0.000000
Trang 62
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Nhn xt
nh l
nh l 5.1
< p<2
Chng minh nh l
Xt cc dy c chiu di N. C tt c KN dy nh vy. Ta k
hiu cc dy ny bng cc Si v xc sut ca dy l P(Si). Ta c
N
P( Si ) = p(a ( j ) )
j =1
Chng minh nh l
j =1
(
j)
y
P
y
N j = 1
hay
1 N
(
)
j
P log p(a ) H (x)
N j =1
Trang 66
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Hay
P log P(S i ) H ( x )
N
Bi 6 M hiu
6.1 Gii thiu
6.2 M hiu v cc thng s c bn ca m hiu
6.3 Mt s phng php biu din m
6.4 iu kin phn tch m
Trang 68
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Gii thiu
V d
M hiu (Code), c s m
T m (Code word), b m
Cc t m thng c k hiu l u, v, w.
Chiu di t m l s k hiu c trong t m thng c k
hiu l l. Chiu di trung bnh ca b m thng c k hiu l
l v c cho bng cng thc
n
l = p ( xi )li
i =1
trong n l s tin ca ngun cn li l chiu di t m tng
ng vi tin xi ca ngun.
Phn loi m: m u, m y, m vi
Mt b m c gi l m u nu cc t m ca b m c
chiu di bng nhau.
Trang 72
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Mt b m u c c s m l m, chiu di t m l l v s
lng t m n bng vi ml th c gi l m y, ngc li th
c gi l m vi.
Ngoi ra khi nim m y cn c dng theo ngha rng hn
nh sau: mt b m c gi l y theo mt tnh cht no
(chng hn tnh u hay tnh prefix nh sau ny cc bn s
thy) nu khng th thm mt t m no vo m vn gi c
tnh cht .
V d
Bng i chiu m
Mt to m
b=
i
a
m
i
i=0
Trang 74
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
Tin
a1 a2 a3 a4 a5 a6
T m 00 010 011 10 110 111
Tin
T m
Chiu di l
Trng s b
a1 a2 a3
00 010 011
2 3
3
0 2
6
a4 a5 a6
10 110 111
2 3
3
1 3
7
b
7
6
5
4
3
2
1
0
Trang 75
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
a6
a3
a5
a2
a4
a1
4 l
Cy m
1
0
0
1 10
1
0
110 111
010 011
M c c s m th cy m tng ng s l cy m phn.
Phng php cy m ch cho php biu din nhng m prefix,
tc l khng c t m no trng vi phn i u ca mt t m
khc.
Trang 76
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
hnh kt cu m
Hm cu trc m
1
0,1 0,1
V d
Trang 78
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
Trang 79
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 80
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 82
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bng th m
Bng th m (tt)
Trang 84
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bng th m (tt)
Trang 85
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bng th m (tt)
V d
1
2
3
010 0
00
01
1
100
011
1100
00010
4
0
1
5
0
1
11
11
0010 0010
100
00
10
Trang 87
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bng th m (tt)
chm gii m
Trang 88
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bng th m (tt)
4
1
11
0
00
Bi tp
Trang 90
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bt ng thc Kraft
nh l 6.1
li
m
1
i =1
Chng minh
Chiu thun
Gi T l cy m tng ng vi b m trn
Trang 91
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bt ng thc Kraft
Mc 0
Mc 1
Gc
Mc 2
Mc 3
m-2 m-2
m-2
m-2 m-2 m-2
m-3
m-3 m-3 m-3 m-3
Nt l mc li s c gn trng s l m-li.
Trng s ca mi nt cha c tnh bng tng trng s ca cc
nt con.
Vi cch gn ny, chng ta suy ra trng s ca nt cha mc h
l m-h.
iu ny ng l v mi nt cha mc h c ti a m nt con mc
h + 1.
Trang 92
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
nh l
nh l 6.2
i =1
Chng minh
Gi l1 l2 ... lK l cc chiu di t m vi c s l m.
Vi s nguyn N bt k ta c th vit
li
m
i =1
i1 =1
i N =1
L m
l i1 + L + l i N
Trang 94
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l 6.2 (tt)
Ch l i + L + l i l chiu di ca mt dy N t m v c th
1
N
nhn gi tr bt k gia Nl1 v NlK. Gi Aj l s dy N t m m
c tng chiu di l j. Th
N
li
m =
i =1
K
Nl K
j
A
m
j
j = Nl1
li
m
i =1
Nl K
m m
j
j = Nl1
= N (lK l1 ) + 1
Trang 95
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
li
m
>1
Nu
i =1
i =1
li
N (l K l1 ) + 1
Th vi N ln
s ln hn
li
m
1
i =1
Bi 7 M ha ti u
ngun ri rc khng nh
7.1 Cc nh l v gii hn trn v di ca chiu di trung
bnh
7.2 M ho theo Shannon v Fano
7.3 Phng php m ho ti u theo Huffman
Trang 97
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Cc nh l v gii hn trn v di ca
chiu di trung bnh
nh l 7.1
Chng minh
m li
H ( X ) l ln m = pi ln pi pi li ln m = pi ln
pi
i =1
i =1
i =1
K
m li
K li
pi
1 = m 1 1 1 = 0
i =1
pi
i =1
K
Trang 98
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Cc nh l v gii hn trn v di ca
chiu di trung bnh (tt)
nh l 7.2
m li
= 1 , tc l pi = m li
Ch du = xy ra khi v ch khi
pi
Cho ngun tin X = {a1, ..., aK} vi cc xc sut tng ng p1,
..., pK, c th xy dng mt m prefix vi c s m sao cho
H (X )
l<
+1
log m
Chng minh
i =1
i =1
m li pi = 1
Trang 99
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
i =1
i =1
i =1
pi
p
l
<
p
log
i i i m + pi
K pi log pi
H (X )
+ 1 =
=
+1
log m
i =1 log m
H qu
H qu (tt)
NH (X )
NH (X )
H (X )
H (X ) 1
Nl <
+1
l <
+
log m
log m
log m
log m N
V N c th ln tu , nn l tip cn n H(X) / log m vi tc
Hiu sut lp m
H (X )
h=
l
Trang 102
M ha ti u
Trang 103
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
B2. nh ngha q1 = 0, qi =
p
j =1
, i = 1, 2, ..., K.
Trang 104
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
i
j
ai
pi
nh phn
j =1
li = log2 pi
T m
wi
a1
a2
a3
a4
a5
a6
2
2
3
4
4
5
00
01
100
1100
1101
11110
0,3
0,25
0,2
0,12
0,08
0,05
0
0,3
0,55
0,75
0,87
0,95
0,00
0,01001...
0,10001...
0,11000...
0,11011...
0,111100...
Nhn xt - Bi tp
Bi tp
V d
T m
00
01
10
110
1110
1111
Ch
V d
Trang 109
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
ai
a1
a2
a3
a4
a5
a6
a7
a8
pi
0,23
0,2
0,14
0,12
0,1
0,09
0,06
0,06
1
0
0
1
1
1
1
1
1
l 1 = 2,88,
2
0
1
0
0
1
1
1
1
3 4
0
1
0
0
1
1
0
1
0
1
wi
00
01
100
101
1100
1101
1110
1111
ai
a1
a2
a3
a4
a5
a6
a7
a8
pi
0,23
0,2
0,14
0,12
0,1
0,09
0,06
0,06
1
0
0
0
1
1
1
1
1
l 2 = 2,89
Trang 110
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
2
0
1
1
0
0
1
1
1
3 4
wi
00
0
010
1
011
0
100
1
101
0
110
1 0 1110
1 1 1111
Nhn xt - Bi tp
Nhn xt
Bi tp
Chng minh
Hai nh l ca Huffman
Chng minh
Trang 114
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Chng minh
V lK = lK1 = 1 + lK1, nn
l = p1l1 + ... + pKlK = p1l1 + ... + (pK1 + pK)(1 + lK1)
= l ' + (pK1 + pK)
Trang 115
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
V d
ai
a1
a2
a3
a4
a5
a6
pi
Ln 1
0,3
0,25
Ln 2
Ln 3
Ln 4
wi
0,55 0 00
0,3 0 0,45 1 01
0,2
0,2
0,25 0 0,25 1
11
0,12
0,13 0 0,2 1
101
0,08 0 0,12 1
1000
0,05 1
1001
0,3
0,25
0,3
0,25
0,45
Trang 118
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Nhn xt
Nhn xt
Ch
Trang 119
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 120
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
a4
a5
a6
a7
0,13 1
0,08 0 0,12 2
0,05 1
0,0 2
0,12
02
010
011
Bi tp
Nhn xt
Nhn xt
Trang 123
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Nhn xt (tt)
Tin
a1
a2
a3
a4
pi
0,4
0,25
0,2
0,15
T m
1
01
000
001
l S = 1,95
h1 = 97,63%
l S 2 = 3,8375
h2 = 99,26%
Tin
a1a1
a1a2
a2a1
a1a3
a3a1
a2a2
a1a4
a4a1
pij
0,16
0,1
0,1
0,08
0,08
0,0625
0,06
0,06
T m
000
101
110
0010
0011
0110
0111
1000
Tin
a2a3
a3a2
a3a3
a2a4
a4a2
a3a4
a4a3
a4a4
Trang 124
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
pij
0,05
0,05
0,04
0,0375
0,0375
0,03
0,03
0,0225
T m
1110
1111
01000
01001
01010
01011
10010
10011
Bi 8 M ha ngun ph qut
8.1 Ngun ri rc khng nh vi thng k khng bit trc
8.2 Cc vect tn xut v taentropy (quasientropy)
8.3 Mt s m ho ph qut cho ngun ri rc khng
nh
Trang 125
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Gii thiu
Ngun ri rc khng nh vi
thng k khng bit trc
Trang 127
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Ngun ri rc khng nh vi
thng k khng bit trc (tt)
Ngun ri rc khng nh vi
thng k khng bit trc (tt)
l
l opt
Ngun ri rc khng nh vi
thng k khng bit trc (tt)
Trang 130
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Xt cc dy ngun Si c chiu di N.
C KN dy v ta gi tp KN dy ny l khng gian mu S.
Chng ta k hiu Nki l s k hiu ak c trong dy Si v qki l tn
sut ca ak trong Si
qki = Nki / N
Vect (q1i, ..., qKi) (k hiu l Q(Si) hay gn hn l Qi) c gi
l vect tn sut ng vi chui Si.
Gi cc qk (k = 1, ..., K) l cc bin ngu nhin trn S bng cch
gn mi Si vi qki. Chng ta c b sau.
Gi tr trung bnh ca qk chnh l xc sut pk ca ak.
KN
E (q k ) = P(S i )qki = pk
i =1 Trang 131
Chng minh
E (q k ) = E (x k ) = pk
n =1
(Q) =
N!
K
k =1
Nk !
N + K 1
( K , N ) =
N
Trang 133
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Chng minh
k =1
Trang 134
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l 8.1
E((Q)) H(p1, ..., pK)
Chng minh
K
K
E ((Q)) = E q k log q k = E ( q k log q k )
k =1
k =1
Trang 135
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 136
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Mt s m ho ph qut cho
ngun ri rc khng nh
log ( K , N )
log (Qi )
Mt s m ho ph qut cho
ngun ri rc khng nh (tt)
Chng ta chng minh c gi tr trung bnh ca l(Si) tho
N
K 1
) + ( K 1) log(1 +
)
E (l ( S i )) < NH ( p1 ,..., p K ) + N log(1 +
N
K 1
Suy ra chiu di trung bnh trn mt k t ngun tho
E (l ( S i ))
K 1 K 1
N
V d
(Qi)
1
(1/7,6/7)
Si
1111111
0111111
1011111
...
1111110
(Si)
0
0,592
Trang 139
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
wi
000
001 000
001 001
001 110
V d (tt)
Qi
(Qi)
(2/7,5/7)
21
(3/7,4/7)
(4/7,3/7)
35
35
Si
0011111
0101111
...
1111100
0001111
0010111
...
1111000
0000111
0001011
...
1110000
(Si)
0,863
0,985
wi
010 00000
010 00001
...
010 10100
011 000000
011 000001
011 100010
0,985
Trang 140
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
100 000000
100 000001
100 100010
V d (tt)
Qi
(Qi)
(5/7,2/7)
21
(6/7,1/7)
(7/7,0/7)
7
1
Si
0000011
0000101
...
1100000
(Si)
0,863
0000001
0000010
...
1000000
0,592
0000000
wi
101 00000
101 00001
...
101 10100
110 000
110 001
110 110
Trang 141
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
111
Bi 9 Knh ri rc khng nh
Lng tin tng h
9.1 Knh ri rc khng nh v ma trn knh
9.2 Entropy iu kin v lng tin tng h
9.3 Mt s loi knh
9.4 S nhp nhng (equivocation) v tc truyn tin
9.5 Dung lng knh
Trang 142
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh ngha
Mt knh ri rc khng nh (DMC) c nh ngha bng mt
bng k hiu u vo (ngun pht) X = {x1, ..., xK}, mt bng k
hiu u ra (ngun nhn) Y = {y1, ..., yJ}, v mt s phn b xc
sut c iu kin p(yj | xk), vi 1 k K, 1 j J.
X
xk
p(yj | xk)
yj
Nhn xt
p{ y j1 K y jN | x k1 L x kN } =
p( y jn | xkn )
vi N bt k.
n =1
Mt knh ri rc khng nh thng c biu din di dng
mt ma trn knh [p(yj | xk)] c kch thc K J.
y1
y2
x1 p(y1 | x1) p(y2 | x1)
x2 p(y1 | x2) p(y2 | x2)
...
...
...
xK p(y1 | xK) p(y2 | xK)
...
...
...
...
yJ
p(yJ | x1)
p(yJ | x2)
...
p(yJ | xK)
Trang 144
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Nhn xt (tt)
p( y j ) =
p( xk ) p( y j | xk )
k =1
Trang 145
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
V d
p( xk | y j ) =
p( xk , y j )
p( y j )
p( xk ) p( y j | xk )
K
p ( xi , y j )
i =1
p ( x1 ) p ( y1 | x1 )
p ( x1 | y1 ) =
p ( x1 ) p( y1 | x1 ) + p ( x 2 ) p ( y1 | x 2 )
p( xk ) p( y j | xk )
K
p ( xi ) p ( y j | xi )
i =1
3
p ( x 2 | y1 ) =
5
(1 / 4) (4 / 5)
2
=
=
(1 / 4) (4 / 5) + (3 / 4) (2 / 5) 5
V d (tt)
p ( x 2 | y1 ) 3 / 5 4
=
=
p( x2 )
3/ 4 5
nh ngha
Trang 150
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh ngha
k =1
k =1
j =1
j =1
p( y j | xk )I ( y j | xk ) = p( y j | xk ) log p( y j | xk )
J
j =1
k =1
= p( xk , y j ) log p( xk | y j )
k = 1 j =1
K J
I (Y | X ) = p( xk , y j ) log p( y j | xk )
k =1 j =1
Trang 152
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Entropy iu kin
nh ngha
H (x | y ) = p( xk , y j ) log p( xk | y j )
k =1 j =1
nh l 9.1
Chng minh
K J
k =1 j =1
K J
k =1
p(xk )
= p(xk , y j ) ln
p(xk | y j )
k =1 j =1
1
H (x | y) H (x) = p( xk , y j )
p( xk | y j )
k j
p( xk ) p( y j ) p( xk , y j )
k
= p( xk ) p( y j ) 1 0
Trang 154
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l 9.2
Trang 155
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Chng minh
H (x, y) = p( xk , y j ) log p( xk , y j )
k
= p( xk , y j ) log p( xk ) + log p( y j | xk )
= p( xk )[log p( xk )] p( y j , y k ) log p( y j | xk )
k
= H ( x) + H ( y | x)
p( xk | y j )
= p ( x k , y j ) log
p( xk )
k j
p( y j | xk )
= p ( xk , y j ) log
p( y j )
k j
p( xk , y j )
= p ( xk , y j ) log
p( xk ) p( y j )
k j
Trang 157
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
[p(yj | xk)] =
Cc ma trn biu
din
cc knh i xng
[p(yj | xk)] =
j=1
0,2
0,2
0,3
0,3 k = 1
0,3
0,3
0,2
0,2 k = 2
0,2
0,3
0,5
0,3
0,5
0,2
0,5
0,2
0,3
Knh i xng nh
1
[p(yj | xk)] =
01
phn (binary
1
symmetric channel
Trang 158
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
BSC).
Nhn xt
Chng minh
H (y | x) = p ( x k , y j ) log p ( y j | x k )
k =1 j =1
K
= p ( x k ) p ( y j | x k ) log p ( y j | x k )
k =1
K
j =1
J
k =1
J
j =1
Trang 159
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
ym
ym+1
yJ
xm
xm+1
xK
y1
y2
yJ
Trong knh ny u vo xc nh duy nht u ra, v vy
Trang 160
H(y | x) = 0
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Mt knh l v dng nu v ch nu x v y l c lp vi mi
s phn b xc sut ca u vo (ngun pht).
i vi mt knh v dng th H(x | y) = H(x), tc l kin thc
v u ra khng lm gim bt ng v u vo. V vy, i
vi mc ch xc nh n nh u vo, chng ta c th pht
l u ra hon ton. By gi chng ta s chng minh rng.
Mt knh ri rc khng nh l v dng nu v ch nu ma trn
knh ca n c cc dng ging nhau.
Chng minh
iu kin
Gi s ma trn c cc dng ging nhau p1, ..., pJ. Th i vi
mi u ra yj
Trang 161
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
p( xk , y j ) =
k =1
'
p
(
x
)
p
(
y
|
x
)
=
p
k
j
k
j
k =1
'
p
(
x
)
=
p
k
j
k =1
1 K
p( y j 0 ) = p( xk ) p( y j 0 | xk ) =
p( y j 0 | xk ) < p( y j 0 | xk 0 )
K k =1
k =1
Trang 163
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
x(2)x(1)
Knh
z(2)z(1)
y(2)y(1)
Trang 164
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
Nhn xt
Trang 167
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Nhn xt (tt)
Trang 168
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 169
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Knh i xng
C = log J +
'
'
p
log
p
j
j
j =1
Knh khng mt
H(x | y) = 0, v vy
C = Max {H(x) H(x | y)} = Max{H(x)} = log K
trong K l kch thc ca bng k hiu u vo. Dung lng
t c trong trng hp u vo c s phn b ng xc
sut.
Trang 170
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Knh n nh
y H(y | x) = 0, v vy
C = Max {H(y) H(y | x)} = Max{H(y)} = log J
trong J l kch thc ca bng k hiu u ra.
Knh v dng
y H(x | y) = H(x), v vy
C = Max {H(x) H(x | y)} = Max{H(x) H(x)} = 0
Mt knh v dng th c dung lng knh bng 0.
Trang 171
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Bi 10 M ha chng nhiu,
nh l knh
10.1 Gii thiu bi ton chng nhiu
10.2 nh l knh c nhiu cho knh nh phn i xng ri
rc (BSC)
10.3 nh l ngc ca knh truyn c nhiu
Trang 172
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 175
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l 10.1.
Cc khi nim
Trng s Hamming
Php cng c s m,
V d
w(10100) = 2, w(01120) = 3.
B
Nhn xt
Chng minh nh l
Pe +
P(wi A j )
i =1
i j
Trang 183
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Suy ra
P (Wi A j ) =
N
k
k =0
2N
N ( p + )
N
k
k =0
Pe < + ( M 1)
2N
Trang 184
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
k2
k =0
vi H() = log (1)log(1).
p dng vo bt ng thc trn chng ta c
Pe + M2N [1 H(p + )] = + 2NRT 2N [1 H(p + )]
= + 2N [1 H(p + ) RT]
V v c th nh tu , nn chng no R < [1 H(p)]/T = C
(bits/giy) th c th lm cho Penh tu bng cch tng N.
Chng minh c hon tt.
Trang 185
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
nh l
nh l 10.2
Chng minh
nh l 10.2
Trang 188
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 189
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 190
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Mt s khi nim c bn
Php ton ng
Ch
Tnh kt hp
V d
Nhm
Nhm
Nhm (tt)
Nhm (tt)
Nhm con
Trang 195
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 196
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
Trang 197
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d (tt)
m=5
0
1
2
3
4
0
0
1
2
3
4
1
1
2
3
4
0
2
2
3
4
0
1
m=6
3
3
4
0
1
2
4
4
0
1
2
3
0
1
2
3
4
5
0
0
1
2
3
4
5
1
1
2
3
4
5
0
2
2
3
4
5
0
1
3
3
4
5
0
1
2
4
4
5
0
1
2
3
5
5
0
1
2
3
4
B 11.1
Nu m l mt s nguyn t th G = {0, 1, , m 1} l mt
nhm giao hon vi php nhn modulo . Ngc li nu m
khng nguyn t th G khng l mt nhm.
1
2
3
4
m=5
1 2 3
1 2 3
2 4 1
3 1 4
4 3 2
4
4
3
2
1
1
2
3
4
5
m=6
1 2 3 4
1 2 3 4
2 4 0 2
3 0 3 0
4 2 0 4
5 4 3 2
Trang 199
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
5
5
4
3
2
1
Trng
Trng
Ch
Trng (tt)
Trng (tt)
B 11.2
Tnh cht 1
Trng Galois
Tnh cht 2
Tnh cht 3
Trng GF(q)
Trng Galois
nh l 11.1
Php v php /
Tr ring ca mt trng
1 = 1 + 1 + L + 1
(k ln, vi k = 1, 2, 3, )
i =1
k1
k2
i =1
i =1
1 = 1
k1 k 2
1 = 0
i =1
Trang 206
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Tr ring ca mt trng
sao cho
1 = 0
i =1
nh l 11.2
Chng minh
k l
i =1
i =1
i =1
i =1
1 1 = 1 = 1 = 0
Suy ra
1 = 0
i =1
1 = 0
i =1
Chu k ca mt phn t
a k1 = a k 2 a k1 k 2 = 1
Trang 208
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Chu k ca mt phn t
V d
1
1
2
3
3
6
4
3
5
6
6
2
B 11.3
nh l 11.3
Chng minh
nh l 11.4
Trang 211
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Phn t c s
Chng minh
Phn t c s
V d
Trang 213
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trng GF(2)
Trng GF(2)
0
0
1
1
1
0
*
0
1
0
0
0
1
0
1
Bc ca a thc
V d
n
i
+
(
a
b
)
x
f(x) + g(x) =
i i
i=0
n
f(x) * g(x) = (ai *bj )xi + j
, j = 0hin trn trng GF(2).
trong ai + bi v ai * bj cithc
Trang 216
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
V d
V d
a thc ti gin
5
1 + x2 + x5
1 + x3 + x5
1 + x + x2 + x3 + x5
1 + x + x2 + x4 + x5
1 + x + x3 + x4 + x5
1 + x2 + x3 + x4 + x5
Trang 219
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
6
1 + x + x6
1 + x3 + x6
1 + x + x2 + x4 + x6
1 + x + x3 + x4 + x6
1 + x5 + x6
1 + x + x2 + x5 + x6
1 + x2 + x3 + x5 + x6
1 + x + x4 + x5 + x6
1 + x2 + x4 + x5 + x6
f (x)
2n
= f (x
2n
Chng minh
Trng GF(2m)
Ch
a thc ti thiu
Trang 222
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
1 0 0
0 1 0
0 0 1
1 0 0
trong cc php cng v nhn trn ma trn vn thc hin nh
bnh thng vi ch rng cc php cng v nhn cc phn t
ca ma trn c thc hin trn trng GF(2).
Chng ta c th kim tra rng
1 + T + T4 = 0
vi ch rng 1 l ma trn n v, cn 0 l ma trn 0.
V f(x) = 1 + x + x4 l a thc ti thiu ca a
0
V d
0
T4 4 =
Chng hn nu a l ma trn 4 4 bn
0
Trang 223
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l
Hn na chng ta cng c
T15 = 1
v chng ta c th kim tra rng 15 chnh l chu k ca a.
nh l 11.5
Trang 224
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Chng minh
i=0
p(a) =
i=0
k 1
i
(
b
c
)
a
i i =0
i=0
k 1
k 1
k 1
i=0
i=0
i=0
i=0
i
b
a
i Z,
i
c
a
i Z
i
(
b
+
c
)
a
i i =
i
(
c
+
b
)
a
i i Z
k 1
k 1
k 1
i=0
i=0
i=0
i=0
i
i
c
a
,
b
a
Z
i
0 i Z0
Gi f ( x) =
i
i
b
a
*
c
a
i i Z0
i
d
x
i l a thc ti thiu ca a, trong h s
i=0
cao nht dk = 1.
Trang 226
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
xk =
k 1
i
d
x
i
i=0
k 1
k 1
i=0
i=0
i=0
i=0
i
i
b
a
*
c
a
i i Z
k 1
bi a 0, ci a 0
i
i=0
i=0
k 1
k 1
i
b
a
*
c
a
i i 0
i=0
i=0
H qu
H qu 11.1
nh l 11.6
Chng minh
B 11.5
Chng minh
nh l
nh l 11.7
Chng minh
H qu 11.2
H qu
H qu
11.3
m
H qu
H qu 11.4
2 m 1
nh l 11.8
f (a
2l
) = 0 l = 0, 1, 2, ...
H qu 11.5
2l
Trang 232
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
H qu (tt)
2l
2k
=a
2 m 1
= 1 hay a
2m
=a
2 l vi l = 0, 1, 2, ...
Trang 233
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
B d 11.6
2k
th k l mt c s ca m.
=a
Chng minh
2l
2k
2k
= a a
2k
=a
2k
a=a
2m
=a
2 n k + r
=a
2 n k 2 r
= a hay a
2 nk
2 2k
=a
= a . Mt khc chng
2 n k
= a
Trang 234
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
2r
= (a )
2r
B (tt)
Do nh ngha ca k r = 0. Hon tt chng minh.
Phn t lin hp
2k
=a
a vi l = 0, 1, 2, ...
B d 11.7
B (tt)
a1 = a
Th
a1
2 l 2 l1
a2
= (a
2 k + l1 l 2
2 l1
2 l1 2 l 2 l1
= (a
=a
, a2 = a
2l2
=a
,0 l1 < l 2 < k
2 l1 2 l 2 l1
2 l 2 2 k + l1 l 2
2 k + l1
= (a
=a
2 k 2 l1
=a
2l2
= a2
2 l 2 2 k + l1 l 2
=a
2 l1
= a1
B (tt)
V cc phn t a
thc ti thiu f(x) ca a, nn ta s chng minh f(x) c dng
2
f (x) = (x + a ) * ( x + a ) * K * (x + a
2 k 1
)=
k 1
(x + a
2i
i=0
p (x) =
k 1
(x + a
2i
i=0
Trang 237
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
B (tt)
B d 11.7
a
th
p (x) =
2k
k 1
=a
(x + a
2i
i=0
Chng minh
[ p (x)]
k 1
= (x + a
i = 0
2i
k 1
) = (x + a
i=0
Trang 238
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
2i 2
2i 2
) = x + (a
[ p ( x)] =
2
=
=
k 1
(x
(x
i=0
k 1
i =1
k 1
(x
2i
+a
+a
2i
2 i +1
) x + (a
2i 2
) =x +a
) = (x + a
2i
2 i +1
i =1
i =1
+a
+a
2i
2i
)(x + a
2
2k
)(x + a ) =
)
k 1
(x
i=0
= p(x 2 )
Trang 239
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
+a
2i
2 2i
b
i x + (1 + 1)
i=0
i+ j
b
b
x
=
i j
i=0 j=0
i j
2 2i
b
ix
i=0
nh l 11.9
2k
=a
k 1
(x + a
i=0
Trang 241
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
2i
) v c bc = k.
H qu
H qu 11.6
nh l 11.10
a
Cho a l mt phn t khc 0 ca trng GF(2m) c chu k bng
n th cc phn t lin hp ca a cng c chu k bng n.
Chng minh
2i
2i n
n 2i
= (a ) = 1
a = a
2i
a =1
Trang 242
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Chng minh
2 i l
1= a
2i l
= a h n + r = (a n ) h a r = a r
nh l 11.11
nh l
nh l 11.12
xy dng trng
GF(2m) chng ta cho
phn t a l mt ma
trn mm nh bn
Tm m =
0
0
0
0
1
0
0
1
L
L
0
0
M
0
M
0
M
0
M
0
L
L
M
0
b0
b1 b2
b3 L bm 2
Trang 244
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
0
0
0
M
1
bm 1
nh l (tt)
nh l 11.13
nh l (tt)
a thc cn bn
nh l (tt)
nh l 11.14
Chng minh
Trang 247
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Tm tt
Tm tt
2 m 1
=1
a l mt phn t ca trng GF(2m) th a
Chu k ca mt phn t l mt c s ca 2m 1.
Cc a thc ti thiu ca trng GF(2m) l cc a thc ti gin
v l c s ca
m
x 2 1 + 1
Hn na bc ca chng l c ca m.
S phn t lin hp khc nhau ca a, k c a, l c s ca m.
Cc phn t lin hp ca nhau c cng a thc ti thiu, hn
na chng l cc nghim ca a thc ti thiu ny v bc ca
a thc ti thiu ny bng s cc phn t lin hp khc nhau.
Cc phn t lin hp th c cng chu k. k
2 1
+1
Cc a thc ti gin bc k l c ca x
Trang 248
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Tm tt (tt)
Trang 249
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
T4 4 =
0 0 0 1
0
0
1
1
V d (tt)
a
a
0100
0
0
1 0 0
0 1 0
0 0 1
1 0 0
a2
a2
0010
0
0
0 1 0
0 0 1
1 0 0
1 1 0
a3
a3
0001
0
1
0 0 1
1 0 0
1 1 0
0 1 1
a5
a + a2
0110
a4
1+a
1100
1
0
1 0 0
1 1 0
0 1 1
1 0 1
Trang 251
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
0
0
1 1 0
0 1 1
1 0 1
0 1 0
V d (tt)
a6
a2 + a3
0011
0
1
0
1
0
1
1
0
1
0
a7
1 + a + a3
1101
1
1
0
1
1
1
0
1
1
0
1
0
1
1
0
1
a8
1 + a2
1010
1
0
1
1
1
0
1
1
1
1
a9
a + a3
0101
0
1
1
1
0
0
1
1
1
Trang 252
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
1
0
1
1
a10
1 + a + a2
1110
0
1
0
0
1
1
1
1
1
0
1
1
1
1
0
1
V d (tt)
a11
a + a2 + a3
0111
0 1 1 1
1 1 1 1
1 0 1 1
1 0 0 1
a12
1 + a + a2 + a3
1111
1 1 1 1
1 0 1 1
1 0 0 1
1 0 0 0
a13
1 + a2 + a3
1011
1 0 1 1
1 0 0 1
1 0 0 0
0 1 0 0
1
1
a14
1 + a3
1001
0 0 1
0 0 0
1 0 0
0 1 0
a, a2, a4, a8
a3, a6, a12, a9
a5, a10 a7, a14, a13, a11
15
5
3
15
x 1 + x 1 + x + x4 1 + x + x2 + x3 + x4 1 + x + x2 1 + x3 + x4
Trang 253
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Trang 254
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Gii thiu
nh ngha
g g
g
g
L
10
11
1( n 1)
1
Gk n =
=
M
M
M M
g
g
g
L
( k 1)1
( k 1)( n 1)
g k 1 ( k 1)0
Cch m ha
Trang 257
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
1 0 1 0 0 0
0 1 1 1 0 0
1 0 0 0 1 1
0 1 0 0 0 1
Cch gii m
Ly ma trn sinh nh trong v d trn.
u = (a0, a1, a2, a3) l thng bo, w = (b0, b1, b2, b3, b4, b5, b6) l
t m tng ng.
Chng ta c h phng trnh sau lin h gia u v w.
w=uG
b0 = a0 + a1 + a3
(1)
b1 = a0 + a2
(2)
g 0 1 1 0 1 0 0 0
b2 = a1 + a3
(3)
g 1 0 1 1 1 0 0
1
b3 = a0 + a1
(4)
G4 7 = =
g 2 0 1 0 0 0 1 1
b4 = a1
(5)
g 3 1 0 1 0 0 0 1
b5 = a2
(6)
b6 = a2 + a3
(7)
Trang 259
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
G4 7 =
=
g 2 0 1 0 0 0 1 1
a2 = b5
g
1
0
1
0
0
0
1
a3 = b5 + b6
3
H phng trnh trn c gi l h phng trnh gii m.
C th c nhiu h phng trnh gii m khc nhau nhng s
cho kt qu nh nhau.
w = 1001011
u=?
w = 0101110
u=?
Trang 260
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
1 0 L 0 P
L
P
P
00
01
0(n k 1)
P11 L P1(n k 1)
0 1 L 0 P10
Gk n = I kk | Pk (n k ) =
M
M
M
M
M M
V d
Ght ( 47 )
1
0
=
0
0 0 0 1 1 0
M ha
1 0 0 0 1 1 u = 1101 w = u Ght = 1101000
Gii m
0 1 0 1 1 1
w = 0110100 u = 0110
0 0 1 1 0 1
Trang 262
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
G47
1
0
=
0
1 0 1 0 0 1
1 1 0 1 0 1
0 1 1 0 0 1
0 0 1 0 1 0
G 4 7
1
1
=
1
1 0 1 0 0 1
0 1 0 1 0 1
0 0 1 1 0 0
0 0 1 0 1 1
Trang 263
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d (tt)
1
1
G4 7 =
0
1
u = a1 a2 a3 a4
M ha
Gii m
1 0 0 1 0 0
0 1 0 1 0 1
0 0 1 1 0 1
0 0 0 0 1 1
th w = b1 b2 b3 b4 b5 b6 b7
u = (1101) w = (1110010)
w = (1011000) u = (0110)
Trang 264
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
H qu
V d
G 4 7 =
0 1 0 0 0 1 1
1
0
0
0
1
0
1
Trang 267
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
H c kch thc 3 7.
Gi h = (a0, a1, a2, a3, a4, a5, a6) l mt hng bt k ca H. h
trc giao vi mi hng ca G nn chng ta c h bn phng
trnh sau
1 1 0 1 0 0 0
a0 + a1 + a3
=0
1 0 1 1 1 0 0
a0 + a2 + a3 + a4 = 0
G4 7 =
0 1 0 0 0 1 1
a1 + a5 + a6
=0
a0 + a2 + a6
=0
1 0 1 0 0 0 1
Vn l tm c 3 vect h c lp tuyn tnh l nghim ca
h phng trnh trn.
Ch , h phng trnh trn c th cho php chng ta gii bn
bin theo ba bin cn li. Chng hn chng ta gii a3, a4, a5, a6
theo a0, a1, a2 nh sau.
Trang 268
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
a3 = a0 + a1
a4 = a1 + a2
a5 = a0 + a1 + a2
a6 = a0 + a2
Cho (a0, a1, a2) ln lt cc gi tr (1, 0, 0), (0, 1, 0), (0, 0, 1)
(c lp tuyn tnh vi nhau), ta xc nh c (a3, a4, a5, a6)
ln lt nh sau (1, 0, 1, 1), (1, 1, 1, 0), (0, 1, 1, 1).
Vy H l
Ch
1 0 0 1 0 1 1
H 3 7 = 0 1 0 1 1 1 0
0 0 1 0 1 1 1
B 12.1
Chng minh
1 0 L 0 P
P
P
L
00
01
0( n k 1)
P11
P1( n k 1)
L
0 1 L 0 P10
Gk n =
M
M
M M
M M
P
P10
P(k 1)0 1 0 L 0
L
00
P11
P(k 1)1 0 1 L 0
L
P01
H ( n k ) n =
M
M
M
M
M
M
Ta chng minh
G HT = 0
Chng minh iu ny vic chng minh
gi hj = 0 i = 0, , k1, j = 0, , nk1
trong
gi = (gi0, , gi(n1)) l hng i ca G cn
hj = (hj0, , hj(n1)) l hng j ca ma trn H.
Tht vy
gi h j =
n 1
k 1
n k 1
s=0
s=0
s=k
g is h js = g is h js + g is h js
= h ji + g i ( k + j ) = Pij + Pij = 0
Trang 272
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
Ght ( 47 )
1
0
=
0
0 0 0 1 1 0
1 0 0 0 1 1
0 1 0 1 1 1
0 0 1 1 0 1
G47
1
1
=
0
0 0 0 1 1 0
1 0 0 1 0 1
0 0 1 1 0 1
0 1 0 0 0 1
G47
1
1
=
0
1 0 0 1 0 0
0 1 0 1 0 1
0 0 1 1 0 1
0 0 0 0 1 1
Trang 273
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
B 12.2
B 12.3
Trang 274
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
B 12.4
H qu
V d 12.5
1 0 0 1 0 1 1
H 3 7 = 0 1 0 1 1 1 0
0 0 1 0 1 1 1
Trang 275
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
d = 3 (3, 4, 6)
Cch sa sai
Vect li
V d
Tp gii m - coset
B 12.5
Tp coset z + S c cc tnh cht sau.
(1) z z + S.
(2) Nu z S th z + S = S.
(3) Nu v z + S th v + S = z + S.
(4) Nu v z + S th v + S v z + S ri nhau.
Trang 277
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
S gii m
B 12.6
s (e) = e H = ai hi = ai hi
T
i =1
ai 0
Trang 278
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
S gii m (tt)
1
0
1
0
0
1
0
1
1
1
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
1
1 0 0 1 0 1 1
H 3 7 = 0 1 0 1 1 1 0
0 0 1 0 1 1 1
B 12.7
Trang 280
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
th w =
1
1
G4 7 =
0
a1 a2 a3 a4 a5 a6 a7
1 0 1 1 0 1 0
1 1 0 0 0 0
0 0 1 1 0 0
1 0 1 0 1 0
1 0 1 0 0 1
Bi 13 M vng
13.1 Gii thiu
13.2 Cc tnh cht ca m vng
13.3 Ma trn sinh v ma trn kim tra ca m
13.4 M BCH
Trang 283
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Gii thiu
nh ngha
a thc m
V d
V d
m
w(x)
0000
1000
0100
1100
0010
1010
0000000
1101000
0110100
1011100
0011010
1110010
0
1 + x + x3
x + x2 + x4
1 + x2 + x3 + x4
x2 + x3 + x5
1 + x + x2 + x5
0001
1001
0101
1101
0011
1011
0110 0101110 x + x3 + x4 + x5
1110 1000110 1 + x4 + x5
w(x)
x3 + x4 + x6
1 + x + x4 + x6
x + x2 + x3 + x6
1 + x2 + x6
x2 + x4 + x5 + x6
1 + x + x2 + x3 +
x4 + x5 + x6
0111 0100011 x + x5 + x6
1111 1001011 1 + x3 + x5 + x6
0001101
1100101
0111001
1010001
0010111
1111111
Trang 285
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
w(i), w(i)(x)
B 13.1
w(i)(x) = [xi * w(x)] mod (xn + 1)
Trang 287
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l 13.1
Chng minh
nh l 13.2
Chng minh
Gi s g0 = 0. Suy ra
g(x) = x * (g1 + + gr1xr - 2 + xr - 1)
t f(x) = (g1 + + gr1xr - 2 + xr - 1), suy ra f(x) cng l mt a
thc m. V f(x) tng ng vi t m c dch tri 1 bit hay
dch phi (n 1) bit t t m ng vi g(x).
M bc ca f(x) bng r 1 < r mu thun vi nh ngha ca
g(x).
Trang 289
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l 13.3
Chng minh
Chiu thun
Nu v(x) = q(x) * g(x) v c bc n 1 th v(x) l a thc m.
p
p
v ( x ) = q ( x ) * g ( x ) = qi x i * g ( x ) = qi x i * g ( x )
i
i=0
=
0
vi p l bc ca q(x) v p + r n 1. Do xi * g(x) vi 0 i p
l a thc m, nn v(x) l a thc m v n l mt t hp tuyn
tnh ca cc a thc m. Trang 290
Chiu ngc
Nu v(x) l a thc m th chia v(x) cho g(x)
v(x) = q(x) * g(x) + r(x)
trong r(x) l a thc d v c bc nh hn bc ca g(x).
i vi cc a thc trn trng GF(2) chng ta c th suy ra
r(x) = q(x) * g(x) + v(x)
Nn r(x) l mt a thc m. Theo nh ngha ca g(x) suy ra
r(x) = 0. Chng minh hon tt.
T nh l ny chng ta gi g(x) l a thc sinh, v t g(x) c
th sinh ra tt c cc a thc m khc.
Trang 291
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l 13.4
Chng minh
nh l 13.5
Chng minh
B 13.1 suy ra
g(i)(x) = [xi * g(x)] mod (xn + 1)
xi * g(x) = q(x) * (xn + 1) + g(i)(x)
Chn i = k q(x) = 1 tc
xk * g(x) = (xn + 1) + g(i)(x)
xn + 1 = xk * g(x) + g(i)(x)
Do g(i)(x) l mt a thc m nn g(i)(x) l mt bi ca g(x),
xn + 1 l mt bi ca g(x). Chng minh hon tt.
Trang 293
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l 13.6
Chng minh
Trang 296
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
Ma trn sinh
G k n
1 444
k7
k4
7
+ 14448 64444
4
6444n4
8
g
0
0 L
0
g1 g 2 L g n k
0
0 L
0
0 g 0 g1 L g n k 1 g n k
= 0
0
0 g 0 L g n k 2 g n k 1 g n k L
M
M
M
M
M
M
M
M
M
0 L 0
g1
g 2 L g nk
g0
0
V d
V d
G47
1
0
=
0
1 0 1 0 0 0
1 1 0 1 0 0
0 1 1 0 1 0
0 0 1 1 0 1
Trang 298
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
G47
1
0
=
0
1 0 1 0 0 0
1 1 0 1 0 0
0 1 1 0 1 0
0 0 1 1 0 1
Ght ( 47 )
1
0
=
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
1
0
1
1
M ha thnh t m h thng
1
1
1
0
0
1
1
V d
Trang 300
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
H ( n k )n
1 444
k7
n4
k4
+4
7
144
64444
8
8 644
h h
L
L
0
0
0
h
h
k 1
k 2
0
k
0 L 0
0 hk hk 1 L h1 h0
= 0
0
h0 L 0
hk L h2 h1
M
M
M
M M
M
M
M
M
L 0 hk hk 1 hk 2 L h0
0
0
Trang 301
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
H 37
1 0 1 1 1 0 0
= 0 1 0 1 1 1 0
0 0 1 0 1 1 1
Trang 302
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l 13.7
V d
H 415
1
0
=
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
1
1
0
0
0
1
1
0
0
0
1
1
1
1
0
1
1
0
1
0
0
1
0
1
1
1
1
0
0
1
1
1
1
1
1
1
1
0
1
1
1
0
0
H 45
1
0
=
0
0 0 0 1
1 0 0 1
0 1 0 1
0 0 1 1
Trang 305
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
M BCH nh phn
Trang 306
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
nh l
nh l 13.8
1
a
3
1
a
H = 1 a 5
M
M
1 a 2t 1
a2
a6
a 10
M
a 2 ( 2t 1)
L
a n2
L
a 3( n 2 )
L
a 5( n 2 )
M
M
L a ( 2t 1)(( n 2)
Trang 307
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
a ( 2t 1)(( n 1)
a n 1
a 3( n 1)
a 5( n 1)
M
nh l (tt)
B 13.2
y
12
A = y1
M
y1 r 1
y2
y2
M
y2
r 1
y r
2
L yr
M
M
r 1
L y r
L
Trang 308
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d
V d (tt)
1
0
H=
1
0
0
0 0 0 1 0 0 1 1 0 1 0 1 1 1
1 0 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 0 0
0 1 0 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 0
0 0 1 0 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1
0 0 0 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0 1
0 0 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0 1 1
0 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 1 0 1
1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1
Trang 310
L thuyt Thng tin - Khoa Cng Ngh Thng Tin
V d (tt)
Ch