You are on page 1of 27
10/16/2013 ON TAP CO SO VAN HOA VIET NAM Mye dich, yeu céu ign thie co ban, he théng ve Van noe + Van nea Vet Nem 4g nang (=Ném ving yéu céu vé quy cch lam bai += Két hop kién thirc ly ludn va kién thirc vé vin hoa Vet Nam Lien hé thuc tién hién ney nee Tai ligu hge tap, tham khao -Trin Nggc Thém, Co sd van héa Vist Nam, Nxb. Gido duc, 1999, Chu Xuan Dign, Co’ sé van héa Viet Nam, Nxb. BHQG TRHCM, 2002. + Tran Quée Vugng (chi bién), Co sé vain ‘h6a Viét Nam, Nxb. Gido dye, 2003, Ree Chyong 1 KHAI QUAT VE VAN HOA VA VAN HOA ViET NAM. Bee 4. KHAI QUAT VE VAN HOA ee Van hoa theo céch hibu phvong Béng : “yin: vé dgp b8 ngoai ohdai y dB, sira a6 =>"van hoa’: lam cho vé dep bén ngoal gay cang dep, hoan thign Bee 10/16/2013 Van héa - theo céch hiéu phuong Tay Culture (Latinh: cults, cultura ~ ey tr6ng trot) Cultura agri: sy tréng cay = Cultura animi : sy tréng nguei (Thip nién thy me, bach nién thy nhan) Nave be ae ble shih ki, ie Nha bt ne bi Byo. 1.1. Khai niém “van hoa” Theo nghta thong dung, tir “van hoa’ cé nhigu cach higu: tinh 66, Ibi séng, Theo ngha khoa hoc, voi tu cach la mot nai nigm, “van hod ¢6 nhigu dinh nghta Binh nghia du tién duge ghi nhan la cla E.B, Tylor nam 1871 Pie 1.1. Khai nigm “van hoa” (tt) “Van hoa hay van minh, theo ghia rong ve tc nguoi hoe, 1a mot chinh thé phise hgp gdm tri thie, tin nguwong, nghé thuat, a0 dic, luat phap, tap quan va mot sé ‘nang lye va thoi quen khdc con ngudi dat ‘duoc vi ty céch Ia thanh vien cia xa ho" (EB. Tylor, Van hoa nguyén thuy, 1871) > ; 1.4. Khai nigm “van hoa” (t) + Tir sau dinh nghia ea E 8. Tylor, én nay 6 hang tram dinn nghfa va van hoa » Trong 6, cb dinh nghia hibu van hoa theo nghia réng cia tée gié Tein Ngoc Them ae 1.1. Khai nigm “van hoa” (tt) “VAN HOA ta mot he théng hou co cae gid {1 vat cht va tinh thdn do con nguoi sang tao va tich IGy qua qué trinh hoat dong thye tién, trong sy tuong tac gid con gut voi mi trung ty nhién va x8 hoi” (Trdn Ngoc Thm, CSVHVN, 1989, trang 10) | i 1.2. Cée dic trung co ban cua van hod Van ho’ c6 rt nhibu dc trung Hai dinh nghifa trén néu Guoc cae aac trung co ban * Tinh hg thdog (chinh thé phic hep) ‘Tinh nha sinh (con ng t20 ra) + Tinh gt (con nquedi sng tao, bat duoc) * Tinh ch si (cc git chon lc, ich lu) | 10/16/2013 12. CAC DACTRUNG CO MAN CUA VAN HON 41. Tinh hg théng : Moi sy kign, hign twong thud mot nn van héa du c6 lién quan mat thiét voi nhau ‘VD: Hé théng gide dye, quan sy. vie = Chua, aha the (VC) - giip con ng ths rman nh ed tin guéng (TT) i 12, CAC DACTRUNG CO BAN CUA VAN HOS 2/Tinh gid ti (con ngudi sang tao, dat dug): fa thuec do mac 9 nhan ban ca x8 hoi va con nguei Phan loai cdc gid ti * Theo muc dich ~ Gia tri VC: phuc vy nu cau vat chat cia con ‘nguevi: dong phé, cho baa, nha cira = Gia ti TT: phye vu nhu cu tinh than nghé me ton giao, van hoc. 12, CAC DAC TRUNG COAN CUA VAN HOS 2. Tinh gid » Theo y ghia: » Gia tr sir dung: sch vb, xe of, nha cia » Gia tr dao duc: cou to, tu thign. » Gia tr thm my: ban nhgec, bu tranh, + Th00 thes gian: = Gia ti vinh cu: giao dye, hoi Noa. = Gia tr] nhat thoi: tho’ trang, quan nigm tam tong, hi tit TE CACDACTRUNG COBINCUA VAN HON la Tin oi + VB mat dBng dpi: Cung mot hign twong cb thé ce] id tr niu hay it tly theo goc nhin, theo binh ai] uge xem xét, Psy vat hién {vane thube phem tr van hea hay khéng > xem mbi tuong quan gita| mike dd gid tr va phi gtr cla ching. ¥ pnue co. 2] 918 tr Ung pis thoi tt va lam dep, + V6 mat fon dai mot hien twgng 06 i tray] kndng la thy thute v8o chun mye VH cla gist doan| lich si 46: quan nib tam ten, tr de, tha tt LE 12. CAC DACTRUNG CO BAN CUA VAN HOA, 3) Tinh nhdn sinh (con nguei sang tao): = VHIa san phdm ca con ngudi: 66 gia tri VC val TT = Phuc vu di séng VC va TT ala con ngudi =3VH [a cai ty nhien duoc bién dBi du6i tac dong cea con ngudi VO: thudn duong cay ida, thuan duong dong vat, 12, CAC PACTRUNG COBAN CUA VAN HON 44) Tinh lich sit (chon loc, toh (ug): VH la sén phim cia mot qué trinh séng tao va duc tich ly qua nhigu thé he. Van minh I sén pham ccubi cing, chi ra trinh a phat tid cua ting giat ‘oan, ~ Tinh Ret st urge dy ting ray thing Vit I “ 8 tranh nang, <= nhdng gid ti tong d6i én dinh: ngtn ngt, tap quan, 18 nahi, uat php 10/16/2013 1.2, Cac dc trung co ban cila van hoa (tt) +CAn chil y dc trung tinh gid tri vi van hoa théng nhat trong de dang *C6 gid tri phd quat C6 nhomg gid ti dae tha ‘Can €6 quan iém lich sir - ey thé trong nghién cu, dan gia ee 1.3, Ce chite nang co’bén cia van hod >La he théng cae hire nang, co ba #76 chi, diéu chinh x8 hoi: béo dim ob két cng dng va én dinh doi séng x8 oi *Nhén thae, gido due: phat tin tn thae va Inoan thign vé nhan cach = Baim bdo tinh Ké tuc lich sc va sy phat tnn én tuc cua x8 noi itr, vin hoa c6 nhidu 1.3. Cac chite nang corban ctia van hod 47 Chore nding t8 chitc, di chinh x8 hoi Van héa v6i tu cach ta mot déi tweng bao tram moi hoat déng cia x8 hoi, thy hin che ning 18 chic x8 hi, didu chinh x8 hoi: bdo dam co ét cOng ding va én dinh doi séng x8 hoi Pe = 1.3. Cée chtre nang cobain cia van hoa 17 Chie nang t6 che, abu chinh xa ho: = Van ha a mothe théng git nén thy hin hire ning 6idu chinh XH, gp XH duy trang thai can bing dng cba minh, khong nairng tw hod thign va thich tng voi ntng bién Abi cia mi trubng, XH => VH la nén tang oda XH re. 1.3. Cae chive nang co ban cia van hod 2/ Chite ning nha thi, gio duc : phat trién tr tho va hoan thign v8 nhan cach VH tré thanh soi day néi lién con ngudi voi con Dawei, sheng qua giae tiép con ngudi dung gon ngo dé chuyén tai cdc théng tin, chuyén tai tri thors Rie 1.3. Cée chire nang co bin cia van hos 2/ Char ning nhén thax, gido due Phd bién nhGing gid tri VH 0 én dinn, nhoing oid tel VH dang hinh than => Sy hinh than nhan och c& nha chiu su qui inh cia nhong diéu kign lich sir ~ x8 hi va truyén théng van hoa eda x8 hoi Re 10/16/2013 1.3. Cée chive ning co ban ctia van hoa 2/ Chi ning nhén tha, giéo duc -Gido duc déng vai tt quyét inh trong sy hinh thanh nhan cach con ngubi => kidm ché bot ‘nhdng ban nding ty nhién cla con ngubi ~ VD: chm loan lua, tng xi “Ai cho sach Pe [13. Cae chibe nang co ban cia van hod 3/ Bm bao tinh KB tuo lich sir va sw phat tibn Jen tue eda xa hoi + Xét vé mat cu tric sinh hos, sy ké tye doi s6ng dug bio dam b3i gen di truyén sinh hoc Pe 1.3. Cie chire ning co ban cua van hoa Bim bao tinh kb tuo fioh sir va sur phat tnén lién tue eda xa hoi Ket v8 con ngudi xa hoi sy ké tyc cla doi séng lich str duge bio dm b6i gen di truyén van hoa => Trong d0i séng mBi con ngui cé in du ©& qua khir phat trién sinh hoc c qué khir phat van hoa, ite 41.4. Céu trie cua hé théng van hos Van hed la he théng gdm ahidu than 18 8 nghién cir, 6 nhibu céch chia "Chia d6i: vat chdt & van hod tinh than "Chia ba: vat chét, x8 hoi va tinh thén * Chia bn: nhan thie, #6 chu céng déng, {ing xi v6i moi ong ty nhien, omg xo v1 mei trutng xa oi Re 1.4, Cu trie cua hg théng van hod (tt) ~Céch chia nao cong mang tinh tuong dé +0 ty theo céch chia thanh bén thanh t6 cia tac gi Trin Ngoe Them => thanh ba * Van hod nhén thie * Vin hod t6 chic di s6ng = Van hod Ong xd voi méi trudng ty nhién + Van hod tng xt v6i mei tring x8 Wo > 14. CAUTRUC CUA HE THONG VAN HOS Trin Nage Thm: VH Uh ahdng 4 thin 1b 1. VH nhen thie = Nhding hiéu biét vé vi tru: chuyén dong cia vf ty, tha tt - Nhding hidu bit vé con ngubi: ban tin, co thé con ngudt a 10/16/2013 14.CAUTRUC CA HE THONG VAN HOA Trin Nage Them: VELA hg ing hin 2. Van hoa td chite cong ang + TB chi 6% séna tap thé: néng thon, qude ia, €6 th) Td .chie 40i son cé nh&n: tin nguéng, phong| tue, gio tidp Ree 14. CAUTRUC CUAHE THONG VANIIOA Trin Nape Théo VH 18g sing 4 ain tb 23. VH ung xt voi moi trxdng ty nig: = Tén_duna_moi_trveng: an ubng, Khai thae| ‘hoang san Ung pho voi mi taxtna: thién tai (Gp 4), tho ngén khong cach (giao thOng), ng pho vi tha 1tiét (nha civa, quan 40). Pa LA CAUTRUCCUA ME THONG VAN IO, Trdm Nee Them: VEU hg thing # chin 1b 4, VH tng x0 voi mol trudng xa hoi: + Giao lwu va tidp bién Vt tan dung nhimng gid {ri VH cia ede dan t6c Khe: ttr Han Viet trang hye. - Una phé véi cdc dn toc ve quan sy, chinh tr, goal giao. 4.8. Vin héa & cae khai nigm hau quan Qua cac ndi dung trén, can nhan dién tuong dng va khae bit * Van hod & vn hién va van vat + Van hoa & van minh ee [So sinh ete kha mig VAN VAT | VANHIEN VENHOR | _viuane | Tin v8] Thien v8 pa [Bao gb ca gd) Thi o oa giinvét | witnntnbe | eivatensiva’| vetehse~ iy emt | gatanmein | muse aba ‘Ghivim 96 pra le es penn I Ceti ea Coin BE we [Gdns nniba ran voip Gag nena rahie| Ginetta | | omar. 73) 23 ts | 1.8. Van héa & céc khai nigm hou quan (tt) Luu y hai khai nigm van hod va vain minh: *Van minh nhiéu khi duge ding thay cho ‘Khai nigm van hod + Van minh trong quan he voi van hoa dung 08 chi tinh phat win v6 KF thuat va su tin 66 v8 1 che x8 hoi t_ - 10/16/2013 Mot s6 cau hdi ggi y +. Néu mot din nghia v8 van hoa ma anh chi biét, qua d6 néu cdc dc tung co ban eda van hoa 2 Tai sao ndi vin hda cd chi nang 16 hire x8 hi va dibu chinh x8 hoi? Re 3. Phan tich chae nang nhan thae va chic nang gido duc cia van héa 4 Phan tich chic ning gido duc cia vin nda va vai tré cia gido duc di voi x8 hoi Viet Nam trong b6i cénh hign nay | 5 Vi sa0 khi tip xac v6i cae nén van hoa hac cn c6 tinh than tOn trong sve khéc bigt ? Vi 06 4 dae tung... tinh GT 18 mot trong 4 bc tung co ban MBinén VH. 6 GT chung va GT riéng, Ki ann of mot més VH cin phai dénh gia ten {GT chung, khdng danh gia wen quan diém ky co PE i 6. Néu cdc thanh 16 co ban cia he thdng vin Inéa va cho mot vi dy a8 cho thdy méi quan ne gida cc thanh 16 06 Ht mot ne ting gdm nib thant t,o nahien ‘tu e6 nhidu céch phn chia kde nhau cach [phan chia ndo cing chi mang tinh endttuong a8 Theo tée i TNT... phtn chia hé théng VE tah {than co bin, gita cBc tanh 18 trong Me théng VH 66 mi en quan chBt cha ve ina. Vo theo 3hanht6: an, | Vo theo 2 tanh = vat end, th td ‘Ting Wa thug fh VH vt ct, tn we host ong ‘8% ra cba ci vat cht dép ong nhu chu vét chdt {8 con ngudt . Nhung gn ver vide ting te it ‘Bh sinh nhtng tin nguéng v8 mph ié ng naib. a oGng sy kien VA thug En we VE tinh dn ala con aque | 2 KHAI QUAT VE VAN HOA VIET NAM Ree 10/16/2013 2.4. BINH VI VAN HOA VIET NAM. mee 2.4.2. itu kigm da Iv tr nhién Viet Nam & trung tam B8ng Nam A (c8) Mang dc trung khu vue voi cde de aiém ndi bat vé dia - ty nhién va dia - van hoa: *Néng 4m (ode xe quanh nam duong) + Mua niu (trén 200m nim) Moi trudng song nuce ‘*Nam 6 giao aiém (nga tur giao lwu) Pe 2.1.2. Diu kign dja ly ty nhién (tt) ~Bibu kién nhu trén cho thay Viet Nam = Thude hé sinh thai phdn tap (thién vé thye vat => VM néng nghiép Ida nude) + Hop vi sén xudt néng nghiép lua nude *Nhidu thu foi trong mau sinh va nhibu ‘kh khan trong Gng pho voi te nhién +8 v tr: sm 66 giao luu vor bén nada tu bidu favor Trung Hoa, An 89 eee loge aiém van hod phan anh ddu dn cua MTTN : AN = Co chu bia an cla ngudi Viet phan nh déu én ‘oa moi trvéng ty nhién => tn dung MTTN * Nam trong khu vue 84ng Nam A => dau én ‘sOng nude, néng nghiép=> thire an chin Joc aidm van hoa phan anh du dn ca MTTN : AN “Trong bGa 8n ngvbi Viet sau kia gao thi dé rau qua Nguoi Vigt quan nigm: dot ‘an au, dau uéng thud Nim mot trong nnong tung tm trbng tot, VN cb mat ddanh myc rau qué mua nao thie ay rét Phong phi [Bc ciém vin hod phan anh dau én cia MTTN : MAC = Ung pho voi MTTN, trang phye pha ph hop v6: + Ki hngu néng bac: méng, hut md Hot + Cbng vide dng ang: gon, nhe = Chit liu: phit hop x rnéng => to tien nhién (tuge vat: to, va, nhigu, the, day, gal 10/16/2013 [ode etdm van hod phan énh du dn cba MTTN : = Ung pho vi MTTN, nha & gan lidn voi mt] ‘song nuge : nha san (chéng 10), mai cong hinh| thuyén Joc aiém van hod phan anh du én cia MTTN = 0 = Hoa hop véi thign nhién: nha cao, ea rong, on gio ty nhien = Vat ligu ty nhign: tre, 9, rom, r@, gach, ng¢i “Huéng nha: Nam, Beng Nam (theo phong| thuj) =Phong céch é0ng: bo khung 98, ign él mong. [bac atdm van hoa phan anh du dn cua MTTN : Biel = Do didu kien ty nhién séng ngdi cach tré, kénh| ‘ech ching chi: phat tién giao théng duong| thay => ngudi Vit Tan oii, bo ti; mh to chi phuong tion GT durdng thu thuyén,ghe, mang ubng. be, pha, 80. Bit lam cu pha, cA thuyén sém. GT dubng bo Kem phat trién AKG Bac aim yu aiém: | Séng dinh cw |. Hoa hop véi thién nhién |. Ton trong thién nhien J=> Hinh thanh tin nguéng da than, the cde hign turgng tyr may, mua, sim, ac aiém VH: Wu idm: + Trong quan he, - Trong tinh = Trong dive = Trong van = phy niy ‘ge aiém VH: Wu aiém: = Linh hoat, dan cho, trong tap thé 10/16/2013 = Théi ty tign (thidu tinh than t8n trong hap ludt, khdng ton trong thei gian - Phan tich kém + Qua trong tinh = Thdi cdo bang 2.4.3, Hoan cdinh lich stb - x8 hGi Voi vt nga tu, ich sb Viet Nam chiu sy chi ph6i manh mé eae quan he giao lvu ~Trong 40, nél bat Ia cdc quan he khong bin thug (bi chién tranh xam loc) = Voi van hoa Trung Hoa (06 - trung dei) + Voi van hoa phong Tay (cB —hign do) D6 lai nhiGu ddu n trong qua tri lich si > - iO LuU Tite BIEN VAN HOA [chan We, er vi Any | gue Cnt Ba La Men gia K-98) Ngo Vib, Kerner Pht ido Tu tia (hs CN) Phat gue Dove (hn ng, MATOS, WB] eng) abu cn vi” |-020 940 au cn 2.2. TIEN TRINH VAN HOA ViET NAM (Thoi gian van hoa) Bee 2.2.1. Phan ky lich sir van hod Vigt Nam + Vigt Nam 6 lich sir van hoa lau doi ‘>Cé nhibu quan aiém phan kj +0 day ve co ban theo céch phan ky cla tae gid Trdn Ngoc Thém (1999) * Theo lop van hod trén tu chi giao luu ‘Theo giai doan lich survan hoa | : 2.2.4. Phin ky lich sie van hoa Vigt Nam (tt) Theo 66, van hoa Viet Nam 6 3 1p #L6p van hoa ban dia (tién si, so sit) + Lép tiép xtc voi van hoa Khu vue (chéng Bac thude, Bai Vit) Lop tibp xae v6i vain hod phuong Tay (can dai, hign dai) ba | 10 10/16/2013 2.2.2.1, Lop van hod ban dja Chua 06 tiép xu vin hod bén ngoai Beng Nam A ho8e e6 nhung khéng dang k& > Thai glan: Thién nign kj trade CN Hai gai doan: *Tién sit to thoi nguyén thuy an thot dai Hung Vuong + So si ther dei Hung Vuong (Van Lang ~ Au Lao) 22.2.1. Lop van hod ban dia (tt) Bac aiém co ban: ‘Tin trinh hinh thanh nhong nén téng van ho’ Vigt Nem (hin thanh nghé NN Ida nuoe: tréng dau nudi tm, tue uéng tra thudn dubng frau rimg, ga rig; fam nha san 08 6; ding eéy thudc chura bénh) *Binh cao: cae nén van hod 86ng Son, Sa Huynh, Déng Nai thoi So sir += Van hoa ban dia 06 bé day => kha ning bao Fr tén va tha hos vin hod ben ngoai 2.2.2.2. Lop tiép xe voi van hod khu vure +The gian: Trude CN dén git thé kj XIX > Giai dogn abu, ton tai ba nén van hos * Van hod Viét 6 Béc bé va Bac Trung b6 *Van hod Champa 6 ven bién mién Trung + Van hod Oc Eo ang bang chau thé song Cou Long > 2.2.2.2. Lop tiép xle voi van hoa khu vere (t) »Tiép xue van hoa: An B8, Trung Hoa + Tiép xuc voi van hoa An B65: tir dbu CN + Tiép xc voi van hoa Trung Hoa: *=Giai doan chéng Bac thue: tr trxbc CN din kh dBc lap vao thd ky X *Giai doan vin hod Dai Vit: thé ky X aén ‘gia thé ky XIX it. =| (2.2.22, Lop tidp xtc voi van hoa khu vire (t) Bac diém oo ban: += Thai ky vn hod Vibt Nam hoi nhép vao van nos khu vue =Déu &n giao lu van hod Tung Hoa (tiép rnhan Nho giéo, Phat gido dai thira, B20 giéo) va van hod An 86 (tiép nhan Ba La ‘mon gido, Phat gido tiu thiza) Tang cuong tinh da dang trong van hod truyén théng Vigt Nam | 2.2.2.3. Lop tiép xe van hod phuong Tay + ThOi gian: Co mam méng tir thoi cae chia Nguyén, Kéo dai dén hin nay Hal gai doa: "én dal (gide thé ky XIK - 1948): Xu invong Au hod va chéng Au hoa + Hién dai (i sau 1948): Nhin foan ovo, fa ¢giai doan Vigt Nam gén voi sy phat én chung eta thé oii Re "1 10/16/2013 2.2.23, Lop tip xe van hos phuomg Tay (t) Bac diém co ban: ‘Banh déu qué trinh Vigt Nam hoi nha véo vain hod nha logi ‘Banh déu sur chuy8n d6i x8 hoi Vit Nam tir nong nghigp 06 truyén sang cong aghigp hod, ho! nhap "V6 van hod, xy dung va phat trién nén vain hod hién dai 2.3. CAC VUNG VAN HOA VIET NAM (Khong gian van hoa) ee 2.3.1. Phan ving van hoa Viét Nam Qua trinh phat trign lich si lam nén mot nén van hod Viet Nam théng nhat iy cing la nén van hoa da dang, thé hign qua tinh da dang cla van hoa toc ngudi va ca c&e ving van hoa RP 2.3.1. Phan ving van hod Vigt Nam (tt) Van hoa ving & Viét Namo quan he véi ‘clu tric van hoa da téc ngudi, thé hign tin théng nt trong da dang Tren co 86 éae diém sinh thai va ving dja ly tec nguai & Vigt Nam, nhém Trén Quéc ‘Vuong (Cb) phan ra 6 ving van hoa: RP 2.3.1. Phan ving van hod Vigt Nam (tt) + Ving van hoa Viet Nam: * Ving van hod Tay Bao *Viing van hoa Vigt Bac + Viing van hoa chau thé Bac BO + Ving vain hi Trung 89 + Vong van hoa Truong Son ~ Tay Nouyén + Vang van hoa Nam 80 Re 2.3.2. Df diém céc ving van hoa VN Bae dim eo ban: "C6 tinh théng mhdt cao do cing coi inguén va gin két trong qué trinh lich sit ‘=MBi vung van hoa 66 dae trung riéng, phan nh tinh da dang cia vin hoa t6c nguoi va cia qua trinh thich dmg véi m6i trutng tye nhién, moi tradng x8 hoi ES | 12 10/16/2013 eran 4.¥ang VA Tay Bae |. Dja ban: ng théng nal non now Ingan séng Hing ~ bée Thenh Héa, Nah an. | cna td: van néa Thal — Mong 6alaign (20 64n the) fic vang WA Tay Be He théng muong, pal, tl, 0 bing a8 f gin subi din nude vio ding F ving WA Tay Ble fdu wong van ha 16g ing Lae “Thuybn ae mée (Khang) “ue nlm minh (Mang: x8m quanh rmigng va ci ntiong vig ton €6 chim & gige - Xa cim hoa) [Vang VA Ty Be Nong nghigp: lia nude (thung lung); nuong rBy, phat rimg, abt iy tro, chge 18 tra hat (vung reo ida); thé canh nbc da (ving reo a0) =. |. vag Vi Vide Bde ay thdne 13 10/16/2013 2, Ving WH Vig Bde = Cha thé: Tay , Nong -Bibu tong: =Cy tra & thung long hep sén¢ thanh tang Ban, NN ché yéu Ia nwoe [x Ving VF Viv de> -Bibu tugn Trang phye ving thuong du - xir so mau xanh, ngydi dan thyong mac ‘quan ao xanh mau la cham. -Nha @ : nha sin va nha ait. Clu thang len xuéng bang tre, 98, s6 bac bao gid cong 18, khong ding be chan (2-Vang Vir Vipr Ber igo ne: -LB ting ting (xudng ene) vvan nea che 1 pve Tay ruyén thing va thay de me Kap no tra HS Ba BE Pe 3. Ving VH Bde Bo: =e Bla ban: chau thd ede song Hing, song Thal Binh, sng Ma = Chi the: Kin -Bibu tugng: van héa Bing Son (tibng abng- cB) \VH Bai Viet (chia - tung 8) => Ci ngubn cts \VH Trung 86, Nam BS Ree 14 10/16/2013 [2 ving var wae 39: Bid tye: = Nha @: xdy ding nha theo kibu bin chic, to dep, hda hop voi ceanh quan, “Trang phye: mau ndu. Ban éng véi y phye éi lam 1a chiéc quin 18 toa, 40 inh mau nau ‘sng, Dan ba cong chibe vay tham, chiée ao iu, khi di ie. fk Vang Vi" Bie Bi ta yma: Nong nghigp - Ida nude; tr] thay: dio muong, laip bo, dip a0 ; VH 16 hoi, nhibu danh nh, Dai Inge au tign Quéc Ta Gidm (1076) J=> La ving VH bio lu nhong gié tr truyén Ithéng rt | [s.ving vit Trung 80 -Dia bin: Quang Bi Chi thd: Kin Bidu ugg: (A cin, kc mgift, bio I) > con mg edn cd, hidu ge > Bint Th a nen. igi Le ot, Ne ci ti ta kg ding i mia ng ng ico ng iin thong qu mang _ [4 Vang VE Trang D9 Bilan = Vong Trung Bp 14 tram trung chuyée, 68 agudi Vige tia v4 phn Nan mi, no la ra gla ew trv ‘ip gta ngudt Viet vA newt Chim. a | 4. Vong VI Trang Bo da aon Ling time ning nghigp the tal dan sen vi lang eda gw dio, Bén cgnh cing dak ca lang ng nghigp 1 cng ef Gg ei ing thm nghé dine. | 15 10/16/2013 Ma thd tay c@m ings 5. Ving VH Tay Nguin = ja bin: $ tah ~ Gia, Kontum, Dakin Se Ning, Lim Ding Ch hk 20d We, cheng ng: Mén-Khmer va am Dio (Ba Na, Gin Ra, E D8, Ms Ning, Koh) ia yng: abd teudng a (Si thi, mghe thus ‘tng ching 3825 bg; mghf thug Ké Khan “Nong, nghifp awong ry, tewing Hang (eh tang) + pi ding cde bd Io (gid Hing), ahd sin da, ahd Rong, tye nb ay Ree 6, Vang VEE Nam BG lau vpe sing Dlg Nal vA Cu Long kénh rach ching chit ( 700m), 50% hia, 70% tril cy nee. dy ving dt cn sng gap bien “TWTK I-VI: vung qube Pht Nase “Te TK VII -XIIE 6: Ving V2" Nom Bp (Chi th: Khmer (kbobng TK 13-14), ng Vit Kha [ph ving dit nay vAo khong TK NVH: Chim Hoa (TK 119) hoa mhdp vio din bis da, Steg, Ma, Cho Re... => Vigt dng va tr ch thé bon Hn gikn thiy sins png Khdang, at ngwong t6n ido phong phd (PRA gido, Cong gio, Tin anh, Hd go, in mgwong dia phuwig hu Cao dai Hn ho. = DE ip a iru vA hi apn vin hoa phew Ty sure: ita tyme chy a 16 10/16/2013 6, Viing VH Nam Bo ‘Caen Kin, Khmer, Ha, Che ‘ cau hoi ggi y 1+. Van héa Vigt Nam hinh thénh va phat tn trong hoan canh dja ly ~ khi ngu va lich sO x8 hi nhur thé nao ? 2 Néu nhtng aie aiém 6 tinh ning $6 eta diy kién ofa tw nhién va anh ‘uréng cia né dBn van hod Viet Nam 2. Trinh bay hibu biét cla antic vé ccdch phan ky lich sir van hod Viet Nam va néu dc diém tomg thoi ky, ‘ial dogn 4 Trinh bay hibu bit cia anb/ehvé tinh théng nhdt trong da dang eda van héa VIN (v6 t6c nguei, vé vang van hoa) a = ee 7 10/16/2013 Chuong 3 VAN HOA TO CHU DOI SONG TAP THE Pe 1. Vé van hod t6 chire doi séng tap thé Con nguti sing tao vn hod véi tw céch la tanh vign oda x8 hel (EB. Tylor) Con ngudi, do 46, phai thuge vé mot cong Bng, mot 8 che x8 Ndi nht inh Ree 2. Cc hinh thai 16 chive C6 nhigu cép dO va hinh thai van hoa t8 chic dbi séng tap thé +0 day di vao 3 hinh thai chinh eda van hod 8 chic Viet Nam truyén théng: *T6 chic ndng thon *T6 chic quéc gia #6 chae a6 th) ES | 2.1. T6 chire néng thon Cac nguyén tic t6 cha: * Theo huyét théng (gia din, gia t6c) * Theo dia ban cu tra (nom, lang) + Theo nghé nghiép, $6 thich (phuémg, No) * Theo truyén théng trong nam (gp) + Theo don vj hanh chinh (thn, x8) Bee Tike nguytn te ches Ce mun te hie "ages tinim | anh | Wwe ane) Singin | Gan ng |i ga Ton | oh a rac cade Praire (DBRS ee sm cia wo. ts am anstos rs seen na lSativar [lige [Dinca [ook wong ap YO eo Es ean wong nb : oe en eben ashore a. oinea_| Seat ios c0 amok [Ren [Toni [Dy iow Boa Bs 8 in cay Bae 18 10/16/2013 2.4. T6 chire néng thén (tt) ang c6 thé xét theo ce nguyén *Cang chd- +g fi fon =Cang huyét théng | 2.4. T6 chive nong thon (tt) >Nguyén tée 86 chire én dn dén tinh ©& két cong déng cao gira cac thanh vien C6 két e6ng dng cao dn dén tinh trang knép kin, ty tr] oid céc cna ding + Tinh c6ng ding va tinh tyr tr Ia hal 3c trung ni bat ala 16 chire néng thén Viet Nam truyén thang Ree 2.1. T6 chive néng thon (tt) > Tinh obng dng: ‘Doan két, tong tro (chi nga em nang, la lanh dim lé rach) >< Dya dm, ¥ lai (Nuee {6 bé0 tréi, nude ndi béo ni: cha chung ...) * Tap thé, ha déng >< Th tigu vai rd oa han ‘Dan cha, binh dang >< Cao bang, dé ki (khon dc khong bang ngéc dan, ché mot ing cdn hon séng mot ngubi) 2.4. Té chire néng thén (tt) Tin ty tr «Ty lap, can cl >< Tu hd, ich ky (be ai rnguei ny chéng, rudng ai nguoi dy dp be...) Ty ebp, ty the >< Bé pha, dia phuong (Treu ta an c8 dng ta, Ta v8 ta tim a0 ta.) eee Cau hai goiy 1 Néu cée nguyén técnguyén Ij 18 chine ‘nding thdn va céc hé qué cia m6 2. Nhong uv diém va nhuge diém trong tinh cach nguei Vit nhin te tinh c6ng bng va tinh tet 2 Theo anhch) uu diém nao cén phat huy va nhuge idm néo cén khéc phuc trong E b6i cénh hin ne 2.2. Té chire d6 th) > \igt Nam nong nghiép, ty tr BO thi xudt hign cham va khac v6i 6 thi phuong Tay l&n do thi Trung Hoa C6 thé nhin trong hai quan hé: Voit chic quée gia Voi té chae néng thon re 19 10/16/2013 2.2, Té chive dé thj (tt) rong quan né vei t8 chite qué gia: chi yu do nha nude sinh ra, thyc hién choc ting hah chinh, do nha mute: quan Wy ‘Trang quan hé véit8 che nng thon rong thon ty cdp ty tc Kring teo ibn a cho phat tin 06th > Vide xem thyng nghé buon (Si, Néng Cong, Thuong) = han ché thuong nghiep Cau hoi ge ¥ 1 Bae aiém t8 cha do thi Vist Nam truyén théng ? 2 Neu nhang nguyén han gil thich vi ‘840 06 thi @- Vit Nam truyén théng kém phat trién ? 3. Theo anh/chi, 8 6 th) Viet Nam phat trin cd phat huy va han ché dc ciém {91 cba th Viet Nam truyén thdng? Chuong 5 VAN HOA UNG XU" VOI MOI TRUONG TY NHIEN eee 1. Vé ding xte v6i méi tring ty nhién Van hoa, & mic 46 nao 46, 1a phin giao gi con ngyér voi ty nhien Mi truong ty nhién C6 vai tr quan trong trong hinh thanh dac diém van hoa ee 2. Cac fin ve va dic diém > Ung xi voi mol rung ty ign 1® nét nt la cae linn vue: An, mae, 6, af > Cn nhin nhan cdc linh vue trén trong quan hé voi diéu kién ty nhién & Viét Nar + Tuy nen, a6 chi la Igi thé trong viée tim ac trung abc, dé nhan thay Van hoa la mét he théng, c&n niin trong tng hea trong nhibu quan he (Quan nigm vé inva dain nOmg nghigp: Nex phudng Tay xem vige n nh dia kign edn Ree br thie hy sin bia m9} cing vide 20 10/16/2013 = Ngay Wh inh thot gan eng thy vie fn ubng va ey trdng lam dom v} + Lam vie ahanb trong Khoding ify ba trie * Li hom mt lic chi Ko di hing am 1 ha ia in = Co cu bia an ala ngudi Vit phan anh déu én cea mét trong ty nién => tan dung MTTN * Nam trong khu vee 0ng Nam A => déu én ‘song nude, néng nghigp=> thir an chin i @ * “Trong ora &n nguéi Vet, sau la gao th db rau qua Nam & mot tong nikang tung tm trbng trot, VN co mot dank myc rau qua mua nao thie ay rét Phong phi Nguoi Vigt quan nigm: 661 ‘an rau, dau uéng thube 2 40/16/2013 To, Qaaw aigin ve hv iain ng ahi: uit Vit Ant mh out, An a eh Trine Haw it rs hg bo a ati me To Quan wigan ve an vi di in ng mBhigp: ‘img tno ba trong ba an ngudt Vita celal thay sin Ti Quan aig vE bn vs dian nna mR: ‘Try sin nga Vge Name ra ue ain v8 heal ni nts odin cyan) 22 10/16/2013 Ta Quan nigen ve in vb dia Gn wma nahleD: Tris Quan nigm v8 an vb dw Gn ning ng cat cin bac gh VG hn bo ‘ac iy cin ite Vet Na ev Tne Hon ing ied vg ea, AN nm ‘him cha youu tung cio De did VE ho hye: 2 Tih cg dg v ah age hue trong ah haf i hye: Tinh ting hon: —Téng hap trong. cte en bi Che hd bid thie nue, Khang, cha, cys mgt mt, Ntsc: den dé, xan, ‘eingving Udag rach cinco eine “Tat mie hee iu if Guin Ha Br Tia a oat nn gt trong leh a: ng pone mi nl, Anog qua chido. ita thie nau: An aiding NCR Mm fw hg ut thktnmenay ath in cho Wt choc : ‘vides dang | in dim, rm, van ey ‘ing hyp duoc ain a Zthins mung ‘nie > phan ie) Re: ~ yo > a i gt 23 10/16/2013 7 ink owt Suh Am dong tr dng th a eg inde an mie “Tia Tn boat Ta Tah ‘Rav thye vit: theo bg phn Chon calog —-Mofagants ‘ang Ae Mite gut TA Tah Ta hogt naling ie chang nm tg loge aidm van hoa MAC = Ung phé voi MTTN, trang phuc phai phi hep voi: ‘+ Ki hgu néng bute: méng, hat md hoi + Cong vige ding &ng: gon, nine = Chdt lieu : ph hop xtr ‘nong => tu thién nhien (thyc vad): to, lua, nhiu, the, day, gal 24 10/16/2013 = ¥ aghio XH: trang dim, kenée phe khuyét éiém, diavixK (Ng dong trang aiém fol oionnnu wu) vin “> Me: bigu tueng Fons me Lin = yt a (a vanhéa dan i6e phew) (hg try vag (phy val "Civquins du hdp oe TQ, ai bidn han qin ») imc phi én: Ob Rae ema 2 ibreeteps eugene feat 12) Nam git: “ot nb ing aS” 25 10/16/2013 ‘edi va non VN ng, rd nv bit kj tame hve ne cha ce di \ [pac aiém van hos & = Ung phd voi MTTN, nha 6 gin lién voi MT] sng nude : nha san (chéng Ig), mai cong hin] thuyén lpac ciém van hoa © = Hoa hyp voi thién nhién: nha cao, cra rong,| on gio ty nhien = Vat ligu ty nhién: tre, 98, rom, ra, gach, ngéi ~Huéng nha: Nam, Bong Nam (theo phong| ‘thuy) =Phong céch dng: b6 khung 98, lién kat mong. Tinh ebag bag: ahd Kang gan aha. Tray thlog di cng t,he Ke: pa tong hbo prong 10/16/2013 = Nguyen i Am dong: King cao (én inh ai — bo, 0 man), thong hép og nude) *Nn@ VN s0 val nh phuong Toy: = NnO VN thé hign thai 66 cua nguei VN 6 Oly nhin: sing hoa vae ty nhién, col ty ne nguél me, Nha VN so vél nhé phucng Tay: = Nha P. Téy vlc cao: chéi ng ty nién, thé high tu duy vuon len trén ty nhién, cau hot goi y 1 Déu &n cia mi trutong tur nhién trong ec finn vue dn, mec, 6, di lai trong van hoa Viet Nam ? 2 Phan tich ac aiém vin hoa &m thuc/ Vin hod trang phuc cia ngudt Viet 1 Phan tich dic aiém van 6a giao thong/ van hoa cu tra eda nguot Viet Ree [bac atém van hod BI ta = Do aibu kign ty ahién song ngdi cach Kent] fac ching en phat un ga thong dyna thay => nguoi Viet fan iS, boi ta; ru ty chi phurong tin GT duréng thu): thuyén, ghe, mang sung, bé, pha, tau. bi8t lam edu phao, cfu] tuyén com GT dubng bo kém phat trig beh

You might also like