Bakterioloka dijagnostika

infekcija i oboljenja izazvanih

bakterijama familije
Enterobacteriaceae

Opte osobine bakterija familije

Enterobacteriaceae
Gram negativni bacili
rasporeeni pojedinano
veinom pokretni
asporogeni
fakultativno anaerobni
ubikvitarni
uslovno patogene vrste deo normalne flore GIT-a

enterobakterije na crevnim
resicama

Familija Enterobacteriaceae
Oportunistike:

Striktno patogene:

Escherichia coli
Klebsiella
Proteus
Serratia
Providencia
...

Salmonella
Shigella
Yersinia

Osnovni principi bakterioloke

dijagnostike enterobakterija
Uzimanje materijala
Uzorci iz GIT-a
stolica
rektalni bris
Ekstraintestinalni uzorci
urin
krv
bris rane
sputum,...

Osnovni principi bakterioloke

dijagnostike enterobakterija
Kultivisanje
uzorci iz GIT-a:
neselektivna podloga: krvni agar
diferencijalna podloga: endo agar, ...
selektivna podloga: SS agar, ...
ekstraintestinalni uzorci:
neselektivna podloga: krvni agar
diferencijalna podloga: endo agar, ...

Osnovni principi bakterioloke

dijagnostike enterobakterija
Identifikacija
ispitivanje mikroskopskih osobina
ispitivanje kulturelnih osobina
ispitivanje biohemijskih osobina
ispitivanje antigenskih osobina

Antibiogram

Identifikacija: preparat sa kulture

bojenje po Gramu

Identifikacija: kulturelne osobine

na krvnom agaru
Sve enterobakterije: sline kolonije

krupne, sivo-bele, vlane, sluzave

Identifikacija: kulturelne osobine

na endo agaru
- diferencijalna:

sposobnost razgradnje laktoze

- selektivna:

inhibira rast Gram pozitivnih bakterija

laktoza pozitivne
laktoza negativne

Identifikacija: kulturelne osobine

na SS agaru
- selektivna:

(inhibira rast bakterija crevne flore)

- diferencijalna:

sposobnost produkcije H2S

H2S pozitivne

H2S negativne

Identifikacija: fizioloko-biohemijske
osobine

razgradnja uree

stvaranje indola

pozitivno
negativno
razgradnja
citrata
razgradnja ugljenih hidrata

Ispitivanje razgradnje eera i prisustva enzima

Identifikacija: antigenske osobine

Antigeni
enterobakterija:
O antigen:

somatski

H antigen:

flagelarni

K antigen:

kapsularni

detekcija: najee
imunoaglutinacijom

Rod Salmonella
Podela salmonela:
1. S. enterica (> 2500 serotipova)
Najznaajniji serotipovi:
1. S. Typhi
2. S. Paratyphi
3. S. Enteritidis
4. S. Choleraesuis
5. S. Typhimurium,...

Bolesti:
enteritisi
sepsa
enterine
groznice (trbuni
tifus, paratifus)

Laboratorijska dijagnostika oboljenja

koje izazivaju Salmonellae
Uzimanje materijala
enteritis:
stolica
sepsa:
stolica
krv
enterine groznice:
I nedelja
II i III nedelja
krv
krv
kostna sr
kostna sr
u
u
stolica
urin

V nedelja
krv (serologija)

Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koje izazivaju Salmonellae
Identifikacija do nivoa roda

laktoza -

Identifikacija do
nivoa serotipa

H2S +

Rod Shigella

Shigella dysenteriae
Shigella flexneri
Shigella boydii
Shigella sonnei
Bolesti:
bacilarna
dizenterija
(igeloza)

(serogrupa A)
(serogrupa B)
(serogrupa C)
(serogrupa D)

Laboratorijska dijagnostika oboljenja

koja izazivaju Shigellae
Uzimanje materijala
stolica
rektalni bris

Transport materijala
transportna podloga ili dodavanje pufera - igele
brzo propadaju u uzorku stolice (osetljive su na
visoke koncentracije kiselina i ui)

Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koje izazivaju Shigellae
Identifikacija do nivoa roda

laktoza -

Identifikacija do
nivoa serogrupe
(vrste)

H2S -

Rod Escherichia
Jedina vrsta znaajna za medicinu:
Escherichia coli
Bolesti:
infekcije urinarnog trakta
oportunistike infekcije
(infekcije rana, pneumonije,...)
meningitis (novoroenad)
sepsa
dijarealni sindromi (6 dijarigenih tipova)

Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koja izaziva E. coli
Uzimanje materijala

urin
likvor
krv
bris rane
stolica i ostaci hrane
(za dijarigene tipove)
...

Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koje izaziva E. coli

Identifikacija do nivoa vrste

laktoza +

H2S -

Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koje izazivaju dijarigeni
tipovi E. coli
ne rutinski - izuzetak O157:H7 (razvijene zemlje)
u sluaju epidemija i na poseban zahtev
detekcija prisustva specijalizovanih
faktora virulencije:
detekcija
antigena

detekcija
toksina

detekcija
gena

Skraenice antibiotika

A
CT
I
G
Cip
B

ampicilin
ceftriakson
imipenem
gentamicin
ciprofloksacin
trimetoprim-sulfametoksazol

Bakterioloka dijagnostika
infekcija i oboljenja izazvanih
Gram negativnim
nefermentativnim bakterijama

Gram negativni nefermentativni bacili

Rodovi od medicinskog znaaja:

Pseudomonas (P. aeruginosa)

Acinetobacter (A. baumannii)
Stenotrophomonas (S. maltophilia)

Opte zajednike karakteristike

Gram negativni bacili, kokobacili

bez tipinog rasporeda
aerobni
asporogeni
pokretni
ubikvitarni
nefermentativni: oksidativnim metabolizmom
razlau ugljene hidrate
Bolesti:
oportunistike infekcije
esto intrahospitalne infekcije

Laboratorijska dijagnostika infekcija

izazvanih Gram negativnim
nefermentativnim bacilima
Uzimanje materijala

brisevi
aspirati, punktati
sputum
krv
urin,
...

Pseudomonas
aeruginosa:
direktni preparat
brisa rane

uslovi za izolovanje: 37C, termostat 16 - 24 h,

neselektivne hranljive podloge (krvni agar) i podloge
selektivne za Gram negativne bakterije (endo agar)

identifikacija izolovane kulture:

ispitivanje mikroskopskih osobina

ispitivanje kulturelnih osobina

Ispitivanje fizioloko biohemijskih

osobina
oksidaza test
Oksidaza
pozitivni:
Pseudomonas

pozitivan

negativan

Oksidaza
negativni:
Acinetobacter
Stenotrophomonas

oksidativno-fermentativni
(O/F) test

zatvoreno otvoreno

parafinsko
ulje

pozitivan:

uta boja

negativan:

zelena boja

zatvoreno otvoreno

parafinsko
ulje

Fermentativne
bakterije

Oksidativne
bakterije

oksidativno-fermentativni
(O/F) test

pozitivan:

uta boja

negativan: zelena boja

Af - nemogunost razgradnje glukoze

Pf - nefermentativne bakterije
Ea - fermentativne bakterije

Antibiogram - obavezno

Multirezistentni sojevi

Skraenice antibiotika

CFZ
I
G
Cip
B
PIP

cefazolin
imipenem
gentamicin
ciprofloksacin
trimetoprim-sulfametoksazol
piperacilin