SEMESTER SEPTEMBER 2014

HBHE 3203
KEBERSIHAN DAN KESELAMATAN PERSEKITARAN

NAMA

: WARI ULIYANI BT. MOHAMMED YUSOFF

NAMA E-TUTOR

: VANITHA PALANIAPPAN

NO. MATRIKULASI

670618035380001

NO. KAD PENGENALAN :

670618035380

NO. TELEFON

011 29455949

E-MEL

husniyani@gmail.com

PUSAT PEMBELAJARAN:

OUM SANDAKAN

ISI KANDUNGAN

MUKASURAT

1. Ceramah bertajuk Sekolahku Syurgaku

3-8

2. Borang Maklum Balas Pemantauan

9-15

1. Kantin
2. Tandas
3. Bilik Darjah
4. Padang sekolah
5. Makmal sains
3. Analisis dan laporan lengkap
4. Rujukan

15-17
18

1.0

TEKS UCAPAN
Sungguh rendah pohon cemara,
Bergayut kera di balik pohonan,
Lafaz Bismillah pembuka bicara,
Salam sejahtera saya ucapkan.
Selamat pagi dan salam sejahtera saya lafazkan kepada yang dipertua Pengerusi

Majlis, Yang Berusaha Guru Besar Sekolah, barisan penolong-penolong kanan, guru-guru,
para pelajar sekalian, serta tuan-tuan dan puan-puan. Terlebih dahulu saya mengambil
kesempatan ini untuk merakamkan ribuan terima kasih kepada pihak sekolah kerana memberi
saya peluang untuk menyampaikan syarahan sempena program Sekolahku Syurgaku. Pada
hari yang mulia ini. Sekolah Selamat didefinisikan sebagai persekitaran sekolah yang selamat
di mana warga sekolah merasa selamat tanpa gangguan daripada mana-mana pihak sama ada
dari dalam ataupun luar sekolah. Mewujudkan budaya selamat di sekolah dan persekitaran
secara berterusan dengan sokongan keluarga dan komuniti setempat. kebersihan, keselamatan
dan kesihatan (3K).
Sebelum saya pergi lebih jauh, izinkan saya mendifinisikan keselamatan dalam
sekolah. Keselamatan murid dalam menghadapi risiko kemalangan akibat daripada bencana
memerlukan perhatian serius kerana ia boleh mengakibatkan kemalangan jiwa dan
kemusnahan harta benda, sekiranya semua pihak tidak peka dan akur kepada peraturan
keselamatan. Kesiap siagaan pihak sekolah adalah menjadi suatu kemestian dalam
menghadapi sebarang risiko bencana. Dalam arahan ini, krisis dan bencana termasuklah
kejadian banjir, kebakaran, tanah runtuh, gempa bumi, jerebu, Tsunami atau sebarang bahaya.
Tuan-tuan dan puan-puan yang saya hormati sekalian,
Ungkapan yang menyebut KEBERSIHAN ITU SEBAHAGIAN DARIPADA IMAN
sudah menjadi tema kebersihan bagi orang-orang islam sama ada di sedari ataupun tidak. Ia
adalah sebuah hadis baginda Rasulullah S.A.W berkaitan dengan kebersihan, maksudnya
amat jelas kepada kita semua. Ia secara langsung menekankan tentang peri penting nya
kebersihanit dalam kehidupan. Kebersihan di kaitkan dengan kebersihan diri insan,
persekitarn yang bersih yang merangkumi kawasan ruma, kawasan sekolah, dan kawasankawasan sekitarnya. Persekitaran sekolah yang cerai dan bersih memberi keselesaan dan
mengambarkan kecintaan serta kerjasama yang tinggi di kalagan warga sekolah. Suasana dan
3

persekitaraan sekolah yang bersih, ceria, dan tenteram amat perlu bagi meningkatkan
keselesaan pelajar bagi melahirkan insane yang seimbang dari segi emosi, rohani dan intelek.
Keceriaan di sekolah merangkumi kecerian pejabat, kecerian tanda, keceriaan kantin,
keceriaan bilik darjah dan sebagainya.
Program 3K dimulakan pada tahun 1991, bertujuan untuk memastikan semua sekolah
mempunyai system yang mantap bagi menangani sebarang isu yang berkaitan dengan
keselamatan, kesihatan dan kecerian sekolah. Selapas 13 tahun pelaksanaannya mulai tahun
2004, program ini tampil dengan konsep baru yang mengabungkan tiga program yang
berasingan menjadi satu program sahaja yang di kenali sebagai inisiatif untuk meningkatkan
keselamatan, kesihatan dan keceriaan sekolah atau inisiatif 3K meliputi program sekolah
selamat. program kesihatan dan kesihatan dan kebersihan serta program kecerian dan
keindahan sekolah. Penyusunan semula program 3K dilakukan untuk mengelakkan
pertindihan objektif yang di laksanakan sebelumnya iaitu Program 3k dan program
Peningkatan Keselamatan Sekolah. Pada tahun itu di dapati sebanyak 90 sekolah rendah dan
menengah diseluruh Negara menyertainya berbanding 30 sekolah pada tahun sebelumnya.
Program peningkatan keselamatan, kebersihan dan keindahan alam sekitar sekolah
(3K) memberi peluang kepada mana-mana sekolah yang terpilih untuk menyertai dan merasai
hakikat bahawa kecerian itu sememangnya ada dalam pendidikan. Tanpa mengira dalaman
mahupun luaran program 3K di lihat mampu menyerlahkan keceriaan sesebuah sekolah yang
menyertainya menerusi penekanan kepada meningkatkan tiga aspek utama program tersebut.
Sebuah sekolah yang ceria dari pelbagai segi bukan sahaja sedap di pandang mata atau di
banggakan oleh warga masyaraat sekitarnya, malah yang lebih penting ia juga mampu
melahirkan pelajar yang cemerlang dalam bidang akademik.
Program 3K yang di laksanakan di sekolah bukan sahaja telah berjaya menambahkan
keindahan dan keceriaan sekolahnya malah turut merapatkan hubungan sesama pihak sekolah
dan jiga dengan persatuan ibubapa dan guru (PIBG) serta masyarakat setempat. Program
inisiatif 3K ini di letakkan di bawah tanggungjawab bahagian sekolah Kementerian Pelajaran
Sekolah.
Sekolah harus menerapkan budaya kerja berpasukan yang dapat membawa kepada
amalan keceriaan, kebersihan, keselamatan dan kesihatan. Selain itu, mengadakan
perancangan yang dapat meningkatkan kualiti keceriaan, kebersihan, keselamatan dan
kesihatan serta mewujudkan mekanisme yang dapat mempertingkatkan aspek-aspek 3k dan
4

kesihatan.

Sekolah juga sentiasa menilai aspek keceriaan, kebersihan, keselamatan dan

kesihatan untuk memastikan tahap peningkatannya. dapat juga memupuk semangat kerjasama
diantara warga sekolah dengan pihak luar dalam membentuk sebuah masyarakat yang dapat
mengamalkan nilai keceriaan,kebersihan,keselamatan dan kesihatan sepanjang masa.
Tuan-tuan dan puan-puan yang saya hormati sekalian,
Di samping itu, menjaga keceriaan, kebersihan, keselamatan dan kesihatan adalah
amalan warga sekolah setiap hari. Cekap dan cepat dalam menangani masalah yang berkaitan
dengan keceriaan, kebersihan, keselamatan dan kebersihan di sekolah.
Matlamat dalam aspek keceriaan, ia juga menimbulkan kesedaran di kalangan muridmurid, warga sekolah, ibu bapa melalui publisiti yang meluas tentang pentingnya
mewujudkan persekitaran yang ceria di sekolah. Sekolah juga boleh melatih murid-murid
menyayangi dan menghargai alam sekitar, melatih murid-murid menjalankan kewajiban
sebagai khalifah di muka bumi teras dengan amalan rukun Negara iaitu kepercayaan kepada
Tuhan. Ia juga akan menimbulkan sifat ingin tahu dikalangan murid-murid berkaitan nama
pokok dalam panggilan biasa dan saintifik nilai perubatan yang terkandung. Selain itu, ia
juga melahirkan murid-murid yang cinta akan sekolah. Ia akan membantu menceriakan
kawasan sekolah dengan membina

tapak semaian

dan menjalankan kerja-kerka

keceriaan.melahirkan rasa cinta akan sekolah disamping menerapkan bertanggungjawab.

Matlamat aspek kebersihan.menyemai sifat cinta akan kebersihan sekolah dengan
mengadakan gotong-royong membersihan persekitaran sekolah dengan aktiviti rondaan kelas
bertugas.mengubah

cara

pemikiran

murid

tentang

kebersihan

melalui

pendidikan.meningkatkan rasa tanggungjawab murid terhadap kebersihan barpandukan buku

spesifikasi tugas 3K. Sekolah jiga dapat meningkatkan tahap kebersihan sekolah dengan
mengadakan jadual tugas untuk murid,guru dan perkeja swasta.memantau dan menilai
keberkesanan program kebersihan pengadilan yang dibuat berpandukan boring pernilaian
kebersihan.melasanakan tindakan susulan melalui programpenambahbaikan.
Tuan-tuan dan puan-puan yang saya hormati sekalian,
Prosedur keselamatan.bertujuan mewujudkan budaya selamat di sekolah dan
persekitaran

secara

berterusan

dengan

sokongan

warga

sekolah

dan

komuniti

setampat.mementingkan aspek keselamatan diri murid semasa perjalanan pergi dan balik
sekolah.semasa bergerak ke kelas. Pelajar di galakkan menggunakan susur gajah atau koridor
5

kelas ini adalah untuk mengelakkan daripada berlaku sesuatu yang boleh mendatangkan
bahaya.murid-murid harus masuk ke sekolah melalui pintu masuk gate B. Murid-murid yang
berbasika atau bermotor perlu menolak basikal atau motor reka melalui pintu B dan
meletakkannya di tempat meletak basikal pelajar di tempat letak kenderaan.ibubapa/penjaga
memberi kerjasama supaya memberhentikan atau menurunkan anak jagaan mereka di pintu
masuk A.
Ini adalah untuk mengelakkan kemalangan dan kesesakan jalanraya.untuk muridmurid yang balik awal atas sebab-sebab tertentu,sokongan ibubapa/penjaga adalah penting
supaya mengikut tatacara keselamatan murid semasa membawa anak mereka keluar dari
sekolah.murid perlu mengisikan borang kebenaran keluar kawasan.ibubapa mendaftar nama
murid di buku pendaftaran murid bbalik awal.ibubapa mendapat tandatangan pihak
pentadbir.membangunkan kesedaran terhadap asoek keselamatan untuk melahirkan iklim
sekolah yang kondusif untuk perkembangan

potensi individu secara menyeluruh dan

bersepadu.kesedaran ini akan dilakukan dengan beberapa cara iaitu malalui penerangan
semasa perhimpunan,ceramahkeselamatan di sekolah dan melalui papan tanda.
Tuan-tuan dan puan-puan yang saya hormati sekalian,
Matlamat aspek kesihatan.memastikan murid peka terhadap isu-isu dan menjaga
kesihatan masing-masing dengan cara yang betul.menyedarkan murid tentang bahaya
penyakit seperti AIDS, Hepatitis B dan penyakit berbahaya yang lain.merancang dan
melaksanakan program kesihatan seperti lawatan,ceramah dan pameran.menjalankan aktiviti
suntikan anti-tetanus kepada murid-murid.mewujudkan sistem maklumat kesihatan yang
lengkap dan terkini.
Penyediaan bilik rawatan kesihatan ataupun pergigian adalah amat penting dalam
kawasan sekolah, ini bagi memantau kesihatan para pelajar.bilik rawatan yang bersih dan
baik diperlukan dengan pencahayaan dan pengudaraan yang baik. Sekiranya berlaku
kecemasan bilik ini boleh di gunakan sebagai bilik kecemasaan sementara menungu bantuan
datang.
3K berkaitan dengan kebersihan, kesihatan dan keselamatan. Tandas harus sentiasa di
jaga bersih, kering dan keadaan baik. Terdapat khidmat sanitari di tandas perempuan dengan
membuang tuala wanita yang dibungkus ke dalam bakul sampah yang bersarung.

Beg

plastic, sinki dalam tandas sentiasa dijaga bersih dan tidak tersumbat.
6

Program 3K sekolah selamat.sekolah selamat didefinasikan sebagai persekitaran

sekolah yang mana selamat di mana warga sekolah berasa selamat tampa gangguan pihak
daripada mana-mana pihak sama ada dari dalam mahupun dari luar sekolah.keselamatan
lalulintas murid.wadem trafik sedang mengawal lalu lintas pada awal pagi dan waktu lepas
sekolah keselamatan pintu masuk sekolah iaitu pintu masuk utama sekolah hendaklah
sentiasa di tutup dan di jaga oleh pegawal keselamatan bagi mengawal pergerakkan murid
ketika berada di sekolah. Setiap murid hendaklah memakai tanda nama pada setiap masa
semasa berada di kawasan sekolah. Manakala bagi murid-murid yang ingin keluar daripada
kawasan sekolah hendaklah memakai pas keluar atau masuk dengan kebenaraan guru yang
bertugas.
Tuan-tuan dan puan-puan yang saya hormati sekalian,
Peralatan keselamatan seperti alat pemadam api dan alat-alat kecemasaan hendaklah
berada dalam keadaan yang sempurna dan baik setiap masa dan juga berada di bilik
keselamatan yang telah di sediakan. Alat pemandam api hendak lah sentiasa di tukar setiap
tiga tahun mengikut lebel keselamatan yang telah di tetap kan. Selain daripada itu,
pemasangan CCTV adalah di galakkan pada setiap sekolah. Kawasan-kawasan yang perlu
ada kawalan CCTV adalah seperti kawasan letak kereta, bilik guru, pintu masuk utama
sekolah dan juga pintu belakang sekolah dan juga kawasan-kawasan yang di anggap perlu
untuk di pasang CCTV.
Pelan keselamatan sekolah harus lah di lekatkan pada sisi tangga setiap tingkat.
Adalah amat penting untuk mempunyai pelankeselamatan sekolah, sekiranya berlaku
kecemasaan atau keadaan yang rumit para pelajar atau guru mahupun staf-staf mampu untuk
menyelamatkan diri berpandukan pelan keselamatan yang ada.
Sebagai kesimpulannya, amalan 3K dalam sekolah adalah perlu untuk dipraktikkan.
Untuk mencapainya memerlukan kesemua pihak untuk bekerjasama, bukan sahaja guru-guru
di sekolah malahan para pelajar, ibu bapa dan juga semua staf-staf yang berada di kawasan
sekolah, baru la amalan 3K dapat di laksanakan dengan berjayanya. Amalan 3K adalah
amalan yang di laksanakan berpasukan.Setakat ini sahaja yang dapat saya sampaikan pada
pagi ini. Sebelum saya mengundurkan diri pentas ini, terimalah pantun daripada saya;
Burung kelicap terbang sekawan,
Terbang segera dari pohon baiduri,
7

Salah dan silap harap dimaafkan,

Izinkan saya untuk bermohon diri.
Sekian, terima kasih.

2.0

BORANG MAKLUM BALAS DAN ANALISIS

BORANG MAKLUM BALAS PEMANTAUAN

PROGRAM BERSEPADU SEKOLAH SIHAT
PROGRAM 3K
Nama sekolah: SRK Y

Daerah: Sandakan

Tarikh penilaian: 18HB 11 2014

Arahan: Sila jawab semua soalan dengan menandakan () pada petak yang disediakan.

1.

Kawasan kantin

Bil.
1.

Butiran

YA

TIDAK

1.1

Kebersihan kantin

18

1.2

Tempat memasak dan tempat membasuh

16

1.3

Pengurusan Stor

16

1.4

Pelupusan sisa makanan

18

1.5

Pakaian pengendali kantin dan sijil

20

1.6

Hiasan dalaman dan luaran

17

1.7

kemudahan membasuh tangan

20

1.8

Bahan jualan

17

1. Kantin

Analisis di kawasan kantin menunjukkan bahawa pihak kantin menitik beratkan

kebersihan

dalam

mengendalikan

pengurusan

kantin.walaubagaimanapun,

terdapat

kekurangan dari segi penyimpanan barang atau stor. Ini mungkin di pengaruhi oleh faktor
ruang atau tempat menyimpan yang tidak cukup untuk menyimpan barang-barang seperti
bahan memasak dan juga stok-stok barang jualan. Ramai yang berpendapat bahawa bahan
jualan harus la di variasi kan lagi untuk meningkatkan kualiti dan kuantiti jualan.

2
Bil.

2.

.Kawasan tandas
Butiran

YA

TIDAK

2. Tandas
2.1

Berfungsi

16

2.2

Kebersihan

15

2.3

Sistem kawalan

12

2.4

Hiasan luaran dan dalaman

12

2.5

Penjagaan kebersihan (sabun,pengelap)

15

2.6

Tempat membuang tuala wanita

16

2.7

Tong sampah

16

2.8

Ada laporan/dokumen

12

8
10

Analisis di kawasan tandas dapat di lihat antara tempat yang mendapat permarkahan yang
paling rendah. Ini mungkin disebabkan oleh system kawalan yang tidak teratur dan keceriaan
dari segi hiasan dalaman mahupun luaran tidak menarik.tong-tong sampah yang disediakan
tidak mencukupi, pihak sekolah juga tidak menyediakan kawasan ataupun papan untuk
meletakkan laporan. Selain daripada itu

kebersihan kawasan tandas juga tidak berapa

memuaskan , penjagaan yang rapi tidakdi jalaankan oleh pihak yang bertanggungjawab dan
fungsi tandas juga hendak lah selalu di pantau.

3.

Kawasan padang sekolah

Bil.
3.

YA

TIDAK

2. Padang sekolah
3.1

Bersih

20

3.2

selamat untuk digunakan

18

3.3

Permukaan yang rata

18

3.4

Peralatan di dalam galanggang boleh

18

Digunakan sepenuhnya.

11

3.5

Penyelengaraan padang sentiasa dilakukan

16

3.6

keluasan padang manpu menampung

20

20

20

bilangan pelajar.
3.7

Terdapat kemudahan seperti

tempat duduk untuk para penonton

3.8

menyediakan platform untuk berucap

Analisis di kawasan padang mendapati, kawasan padang adalah kawasan yang paling selamat
dan juga yang paling bersih, ini mungkin kerana pihak yang bertanggungjawab menjaga
kebajikan kawasan ini serta komited terhadap kerja mereka. Segala kemudahan peralatan
sukan disediakan serta di serengalakan selalu. Kawasan astaka juga ada di sediakan untuk
memudahkan lagi apa-apa majlis. Kawasan padang yang strategik itu juga menjadi factor
penyumbang, selain daripada permukaan padang yang rata serta luas dapat menampung
sejumlah pelajar disekolah ini bersesuaian dengan kehendak sekolah. Selain daripada itu
kawasan padang yang rata dapat meninigkatkan lagi tahap keselamatan di kawasan padang.

4.

Kawasan bilik darjah.

12

Bil.

Butiran

4.

3. Bilik darjah

YA

TIDAK

4.1

Bersih dan susur atur perabot yang kemas

20

4.2

Hiasan dalaman dan luaran

17

4.3

Jadual tugas berkala

17

4.4

Pencahayaan dan pengudaraan yang baik

20

4.5

meja dan kerusi yang mencukupi

20

4.6

mempunyai papan kenyataan

18

4.7

menyediakan sudut menbaca/belajar

15

4.8

mempunyai meja guru

20

Analisis di kawasan bilik darjah mendapati ada kekurangan pada penyediaan sudut membaca
atau sudut belajar, selain daripada itu segala kelengkapan lain seperti meja, kerusi dan lainlain adalah lengkap selain daripada kebersihan kelas yang terjaga. Pihak pemantau berharap
agar guru-guru yang bertanggungjawab dapat menjalankan tanggungjawab mereka di dalam
menceriakan lagi kawasan bilik darjah masing-masing di samping mewujudkan sudut-sudut
pembelajaran yang boleh meningkatkan pengetahuan murid-murid.

13

Bil.
5
.

Butiran

YA

TIDAK

5. makmal Sains
5.1

Bersih dan teratur

20

5.2

peralatan dan keperluan amali mencukupi

15

5.3

Peraturan keselamatan pengguna peralatan

19

18

17

15

Dipamerkan
5.4

Ruang makmal yang mampu menampung

jumlah pelajar

5.5

Peralatan amali disimpan ditempat yang di

Sediakan

5.6

menyediakan ruang untuk meletakkan barang

seperti beg atau kasut para pelajar.

5.7

Menyediakan sinki yang cukup

18

5.8

menyediakan alat pemadam api

20

Analisis di kawasan makmal sains menunjukkan bahawa penyelenggaraan di makmal sains

dapat di jalankan secara sistematik dan teratur.Mereka dapat menyedia peraturan keselamatan
14

yang harus di patuhi ketika berada di dalam makmal sains. Kebersihan makmal hendaklah
sentiasa di jaga bagi mewujudkan ruang pembelajaraan yang kondusif dan selesa untuk
menjalan kan aktiviti pengajaran daan pembelajaran yang lancar.

3.0

Analisis Maklum Balas Pemantauan

Carta analisis
Kantin
Tandas
Padang sekolah
Bilik darjah
Makmal sains

YA
142
114
150
147
142

TIDAK
18
46
10
13
18

MIN
56.8
45.6
60
58.8
56.8

Graf

15

16

Pemantauan yang telah disertai oleh seramai 20 orang guru untuk menguji keberkesanan
program 3K yang di jalankan di sekolah. Secara keseluruhan daripada pemantauan yang
dijalankan di lima kawasan yang terpilih seperti kawasan kantin sekolah, bilik darjah,
makmal sains, padang sekolah dan juga tandas. Hasil daripada kaji selidik menunjukkan
bahawa kawasan yang paling sesuai dengan program 3K ialah kawasan padang sekolah dan
kawasan yang paling kurang berjaya dalam program 3K ini ialah kawasan tandas sekolah.
Kawasan padang sekolah dikatakan paling selamat dan menepati program 3K adalah
mungkin di sebab kan ciri-ciri keselamatan seperti permukaan padang yang rata dan mampu
untuk menampung bilangan pelajar yang ada serta peralatan sukan yang lengkap dan
teratur.selain itu kemungkinan komitmen yang di tunjukkan oleh pihak-pihak yang
berkenaan. Manakala bagi kawasan yang di katakan kurang berjaya iaitu kawasan tandas
adalah di sebabkan kurangnya perhatian dari segi kebersihan dan keceriaan daripada pihak
yang bertanggungjawab. Mereka tidak menitik beratkan kebersihan yang sebenarnya perlu di
beri perhatian. Kebersihan menjamin kesihatan.
Kesimpulannya, hasil daripada pemantauan yang di jalankan menunjukkan sekolah ini
berjaya menerapkan konsep 3K iaitu keselamatan, kebersihan dan keceriaan. Sekiranya
program ini di jalankan secara berterusan dengan komitmen yang tinggi daripada pihak yang
bertanggungjawab tidak mustahil sekolah ini akan menjadi sekolah contoh bukan hanya di
peringkat sekolah malah di peringkat kebangsaan.

2614 patah perkataan

Rujukan
17

www.moe.gov.my/v/program-3K
www.sabah.edu.my
www.mdsegamat.gov.my/program3k

18