V d: atypical, apolitical, asocial, aseptic, asexual = khng in hnh, phi chnh tr, khng mang tnh cht x hi, v trng, v tnh. -able Cch dng 1: Kt hp vi ng t to tnh t. Ting Vit thng dch l d..., ng..., c th ... c, kh... Cch vit: 1. T tn cng l e th b e trc khi thm able (c 1 s ngoi l). ee th khng b 2. T tn cng l ate th b ate i trc khi thm able. V d: lovable, enjoyable, readable, breakable, differentiable, desirable, notable = ng yu (d thng), th v, d c (c c), d v, (Ton) kh vi, ng ao c, ng ch . Ch : mt s t c thay i cch pht m so vi t gc (v do du nhn cng chy i ch khc). Cc bc chu kh tra t in. prefer - preferrable compare - comparable Cch dng 2: kt hp vi danh t to tnh t. Cch vit: t tn cng l y th b y. V d: comfortable, miserable, honorable = thoi mi, au kh, ng knh -ability Cch dng: kt hp vi tnh t -able tr thnh danh t. V d: lovability, ability, differentiability, readability Ch : 1. unable --> inability, unstable --> instability. 2. du nhn lun ability -ant Cch dng 1: vi ng t --> danh t ch ngi thc hin hnh ng Cch vit: nh -able V d: accountant, servant, combatant, assistant, assailant = k tan, k hu, ngi tham chin (bn tham chin), tr t, k tn cng Ch : confidant l ngi c ngi ta tm s ch ko phi l ngi tm s. Cch dng 2: vi ng t --> danh t ch vt c chc nng m ng t m t V d: deodorant (ngh c c 1 ci ) = cht kh mi Cch dng 3: vi danh t --> tnh t lin quan V d: combatant, tolerant = thuc v nh nhau, kin nhn (bit chu ng) -ance Cch dng: vi ng t (thng l tn cng -ant) --> danh t lin quan
V d: performance, tolerance, entrance, assistance = cuc trnh din, s chu ng, li
vo, s gip antiCch dng: kt hp vi hu ht danh t to tnh t c ngha l "chng, chn, ngn" hay "ngc li" V d: anti-Bush, anti-terrorist, anti-goverment, anti-war, anti-clockwise = chng Bush, chng khng b, chng chin tranh, ngc chiu kim ng h. anteCch dng: trong tnh t, ngha l "trc", tin t tri ngha l post- (sau) V d: ante-war (tin chin), post-war (hu chin) SinoCch dng: ngha l "thuc v Trung Quc, lin quan ti Trung Quc, v pha Trung Quc" V d: Sino-Vietnamese relations (quan h Vit - Trung), Sino-Japanese War (chin tranh Trung - Nht), Sino-Soviet (X - Trung) Ch : cc tin t sau c ngha tng t: Filipino- (Philppin), Anglo- (Anh), Hispano(Ty Ban Nha), Indo- (n ), v.v. aeroCch dng: xut hin trong nhng t c ngha l "khng trung, bng ng khng" V d: aerodrome (sn bay), aerodynamic (kh ng lc), aeronaut (phi hnh gia), aeroengines (ng c my bay), aerograph (biu ng hng khng) -age - Cch dng 1: Kt hp vi ng t to thnh danh t lin quan - VD: assemblage (s tp hp), blockage (s tc nghn), shortage (s thiu ht), seepage (s r qua), shrinkage (s co li), wreckage (s nt, ng nt), storage (s tn tr) - Cch dng 2: vi danh t ch n v o lng to thnh danh t mi. Danh t ny ni n khong lng - VD: mileage (tng s dm i), poundage (lng cn), tonnage (trng ti tnh bng tn. Cars with high mileage should not be driven. = Xe chy nhiu mile ri khng nn chy na (= nn mua xe mi ) agro- Trong cc t c ngha l "t" hay "nng nghip" - VD: agrochemical (ha cht trong nng nghip), agronomy (nng hc), agrology (th nhng hc) -aholic, -oholic - Kt hp vi danh t to danh t mi ngha l "ngi nghin" - VD: chocoholic (ngi nghin scla), workaholic (ngi ham lm vic), shopaholic (ngi hay mua sm), cashaholic (k hm tin), bookaholic (k mt sch) - Ch : nhng t ny xut hin nhiu trn bo ch, tra t in cha chc c.
anthrop- Trong cc t c ngha l "ngi, con ngi"
- VD: anthropology (nhn chng hc), philanthropic (nhn c, phi- c ngha l "tt, hay, t t") aqua- Trong cc t c ngha l "nc" - VD: aqualung (bnh hi th ln), aquarium (h c cnh) arch- Cch dng 1: Kt hp vi cc danh t ch tc v trong gii qu tc hoc gio hi to danh t mi ch ngi c a v cao nht, c ngha l "tng, i" - VD: archbishop (tng gim mc), archduke (i cng tc), archangel (tng lnh thin thn) - Cch dng 2: kt hp vi danh t tuyt i ha danh t - VD: arch-enemy (k th khng i tri chung), arch-rival (i th s mt), arch-traitor (k phn phc), arch-villain (tn cn ********), arch-exploiter (k bc lt qu sc) -archy - Trong cc t c ngha l "s cai tr" hoc "chnh ph" - VD: anarchy (tnh trng v chnh ph), matriarchy (ch mu h, matr- c ngha l "m, mu"), patriarchy (ch ph h, patr- c ngha l "cha, ph") astr- Trong cc t c ngha l "sao, ngi sao" hoc "khng gian" - VD: astrology (chim tinh), astronaut (nh du hnh), astrophysics (vt l khng gian), astronomy (thin vn hc) -based - Cch dng 1: Kt hp vi danh t thnh tnh t. Tnh t ny din t mt s vt m thnh phn quan trng v ni bt l danh t gc. - VD: acid-based powder (bt c thnh phn chnh l axt), coal-based industrial economy (kinh t cng nghip da vo khai thc than l chnh), market-based (theo th trng), computer-based TOEFL (TOEFL thi trn my tnh, tri vi paper-based l thi trn giy) -Cch dng 2: vi danh t ch ni chn to tnh t. Tnh t ny din t s vic c t chc hoc xut x t ni . Ting Vit dch nm na l "..." - VD: British-based engineering group (nhm c kh Anh), home-based industry (nn cng nghip sn xut t gia), Reuters is the London-based news agency (Reuters l 1 hng thng tn t ti London), ground-based telescopes (knh thin vn t trn mt t) bi- Cch dng 1: Trong cc t c ngha l "hai, i, song" - VD: bifocals (knh 2 trng), bilateral (song phng), bigamy (ch song phu hoc song th), bilingual (song ng)
- Cch dng 2: kt hp vi 1 tn s thi gian ch "bao lu hai ln"
- VD: , bi-monthly (mt thng 2 ln), bi-weekly (1 tun 2 ln). - Ghi ch: bit c ngha ca bi- gip ta phn bit c biannual (1 nm 2 ln) v biennial (2 nm 1 ln) bio- Trong cc t c ngha l "sinh vt, i sng, s sng" hay "thuc v sinh hc" - VD: biology (sinh hc), antibiotics (thuc khng sinh), biochemical (ha sinh), biochip (con chip sinh hc), biography (tiu s), symbiotic (cng sinh, sym- c ngha "ng, cng") cardio- VD: cardioid (hnh tim), cardiac (thuc v tim), cardiograph (my in tm ) chron- Ch "thi gian" - VD: chronicle (s bin nin), chronic (kinh nin), anachronistic (li thi) -cide - Trong cc danh t c ngha l "git" - VD: homicide (ti git ngi), infanticide (ti git tr con), insecticide (thuc dit cn trng), pesticide (thuc tr su), herbicide (thuc dit c), genocide (ti dit chng) circum- C ngha "vng quanh" - VD: circumspect (thn trng, gc spect ngha l "nhn"), circumference (chu vi), circumlocution (s quanh co)