Manifest.

Dlaczego w ogle potrzebna jest regeneracja?

Prosta odpowied:
Wedug mnie w wyniku braku cigoci.

Proste rozwizania? Takich nie ma. Regeneracja powinna byprzeprowadzana stopniowo i

rozwanie, tak aby dziaanie mogo wybirczo wchonto, czym yje wiat po drodze. W
trakcie tej drogi okae si, ktre pomysy byy tymczasowymi modami i stylami, a ktre
faktycznie wpyny na zmianspoeczn, ktrej jako (przyszli) architekci i urbanici
jestemy raczej narzdziami nikreatorami.
Z korzystaniem z takiej renty zapnienia sjednak pewne problemy. Z jednej strony korci,

eby uczysina bdach cudzych a nie swoich, z drugiej strony chodzenie na skrty w
projektowaniu moe wychodzitrochgorzej niw przypadku docierania z puntu A do B w
przestrzeni - liczy siproces, wic efekt jest inny i z reguy gorzej przystaje do lokalnych
realiw. Robienie tego, co inni, bo wypada - tylko pniej i gorzej, dodatkowo z niechcido
kontekstu ktra skutkuje mniej wnikliwjego analiz- bo skoro jest beznadziejnie, to
wszystko bdzie lepsze.
Miaam ostatnio okazjanalizowaczeskie teksty na temat architektury i to, co mnie
uderzyo to pewien spokj i mniej przygnbienia i desperacji w opisach stanu obecnego.
Prawdopodobnie jako jedyni z byych krajw bloku wschodniego pokrelali znaczenie
cigoci w swoich pracach teoretycznych. Moja bya pracodawczyni rozwaaa prac
doktorsk, w ktrej analizowaaby zalenosystemw prawnych w Czechach, Niemczech i
Polsce i ich wpywu na ukady urbanistyczne. Analiza przykadu ssiadw przy wyrnieniu
wszystkich rnic i ich wpywu na stan rzeczy wydaje mi sizasadna.
Zachowywanie dziedzictwa nie powinno suytylko najbogatszym i przejawiasitylko w
postaci zachowania tkanki. Prawdopodobnie charakter Wolnych Torw mona by utrzymanie
zostawiajc ani grama starej tkanki i starych podziaw, monaby tecakowicie zmienito
miejsce, pozostawiajc wikszotkanki, ale podejmujc takie dziaania, ktre spowoduj
wzrost cen w caej okolicy i zmianstruktury spoecznej okolicznych osiedli. Przynajmniej
tymczasow- za 50 lat prawdopodobnie bdziemy jupo kolejnej transformacji i wcale nie
jest takie oczywiste, kto bdzie wtedy wyszklasredni i w jakiej czci miasta bdzie
mieszka.
Mimo pragniei marzemiasta Poznania bymoe Poznaskie CITY nigdy nie powstanie i by
moe zakadanie, e jest to niezbdny etap w rozwoju miasta jest bdne. Po co projektowa
wieowce, ktre w Holandii juteraz trzeba rewitalizowa? Czy mamy narzdzia, by zrobito
lepiej nioni? Myl, e monofunkcyjne, rozlege city to taki sam bd jak monofunkcyjne,
rozlege strefy przemysowe, nie ma wtkw, na ktrych bdzie mona bazowa, gdy dana
funkcja bdzie w przyszoci nieprzydatna.

Krzysztof Nawratek i Katedra Planowania Przestrzennego na wydziale nawoujdo

reindustrializacji. W przypadku wolnych torw trudno sidayo takim torem mylenia trochnie wiadomo, co by tam teraz miao byprodukowane i dlaczego akurat tu.
Prawdopodobnie nieuciliwe formy produkcji, takie jak piekarnia, szwalnia, drukarnie,
zakady introligatorskie itp. mogyby sisprawdzi. Drobne niedogodnoci obniayby ceny
nieruchomoci. Nawet jeeli intensywnobyaby wysza, miejsca pracy dla mieszkacw
Wildy mogyby uchroniosiedle przed zmianjego charakteru lepiej nizabiegi formalne i
kompozycyjne. Ostatecznie zmiana charakteru i tak nastp. Optymalnie miejsca pracy rwnie
powinny byprzeksztacalne, w najlepszym wypadku szkolimona rwniepracownikw
(niemniej wiadomo jak to jest z inwestowaniem w mobilnoludzi u dou drabiny spoecznej,
praktycznie nikomu nie chce siwykonywaich niewdzicznych i niecenionych obowizkw, a
sone spoeczestwu potrzebne)

Myl, e wszystkim zaangaowanym w procesy zwizane z miastem, a w szczeglnoci tzw.

miejskich aktywistw nauka obsugi wskanikw urbanistycznych bardzo by siprzydaa.
Nasze pojcie na temat systemu zalenoci jest tak naprawde nike i niewiele byo wicze,
ktre wyrobioby w nas takwiadomo.
Osignicie takiego stanu wymaga nie tylko duej iloci nakadw finansowych, ale
take, a moe przede wszystkim, stworzenia podstaw prawnych rewitalizacji miast polskich,
konsekwencji politykw, rozwijajcej sigospodarki i ewolucji postaw spoecznych,
a na ich podstawie take rozwizaorganizacyjnych, ktre sprzyjayby osiganiu
podanych rezultatw poprzez umiejtne czenie inicjatyw i wysikw rnych ludzi 1
W rozmowie Nakierowani na przyszo2 Crowley twierdzi, e nie ma rnicy powidzy
osigniciami modernizmu bloku postsowieckiego i zachodu, jedyna rnica to sposb
dystrybucji dbr. Moim zdaniem to jedna z wikszych rnic, jakie w ogle mogby.
W ostatcznym rozrachunku jeeli miaabym skomponowajakiezasady to liczy si:
Zdrowy rozsdek,
Wnikliwa ocena (krytyka od razu wywouje pejoratywne skojarzenia) istniejcej sytuacji w
najszerszym moliwym kontekcie, z wieksznidotychczas pracwoonw szukanie
nieoczywistych plusw zastanej sytuacji,
Gboka praktyczna wiedza na temat funkcjonowania miasta
Mity i miejsca spajajce mieszkacw nowego osiedla i gbiej pojte instytucje kulturalne
(takie, ktre zajmujsirwnieludmi wykluczonymi strukturalnie)
Mix-use pojmowany jako rezerwuar planw B i pozostawiania moliwoci alternatywnych
scenariuszy.
Myl, e ten manifest nie jest do koca zgodny z projektem. W najlepszym wypadku oznacza
to, e projekt czegomnie nauczy.

1
2

A. Jadach-Sepio
o, Mark Bryx
Tom 3 -

Rewitalizacja miast w Niemczech K

rakw 2009 s. 15

AUTOPORTRET MITY MODERNIZMU nr 3/2015