You are on page 1of 45

CHNG IV.

L THUYT V
HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
1. Mt s khi nim
1.1. Tiu dng
- Tiu dng l hnh vi rt quan trng ca con ngi. N
chnh l hnh ng nhm tha mn nhng nguyn vng, tr
tng tng ring v cc nhu cu v tnh cm, vt cht ca
mt c nhn hoc h gia nh no thng qua vic mua
sm cc sn phn v vic s dng cc sn phm .
- H gia nh: vi t cch ngi ra quyt nh trong nn
kinh t, c hiu l mt nhm ngi sng cng vi nhau
nh mt n v ra quyt nh tiu dng.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
1. Mt s khi nim
1.2. Mc tiu ca ngi tiu dng
Khi s dng ngn sch ca mnh mua sm hng ha v
dch v, bt k ngi tiu dng no cng hng ti ch li
thu c v ch li thu c cng nhiu cng tt. Vi mi
hng ha tiu dng, nu cn lm cho ch li tng thm th
ngi tiu dng cn tng tiu dng v ch li tiu dng s
hng ti gi tr ln nht.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
1. Mt s khi nim
1.3. ch li
Khi tiu dng mt hng ha no , ngi tiu dng c th
ri vo cc trng thi khc nhau: hi lng hoc khng hi
lng. Hng ha no mang li s hi lng c ngha l mang
li li ch v ngc li.
ch li (Utility U): l s tha mn hoc hi lng thu c
khi tiu dng hng ha hoc dch v.
Tng ch li (TU): l tng th s tha mn hoc hi lng do
ngi tiu dng mt s lng nht nh hng ha v dch
v khc nhau mang li.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
1. Mt s khi nim
1.4. ch li cn bin
ch li cn bin (MU): l s thay i ca tng ch li khi c
s thay i ca s lng hng ha c tiu dng (tc l
ch li thu thm khi sn xut hoc tiu dng thm mt n
v hng ho).

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
Ni dung quy lut:
Nu c tip tc tng dn lng tiu dng mt loi hng ha
no trong mt khong thi gian nht nh, th tng ch
li s tng nhng vi tc chm dn, cn ch li cn bin
lun c xu hng gim i.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
VD: Gi s li ch ca con ngi c th o c, ta c
bng minh ha ch li ca vic ung bia Heneiken ca anh
Hong trong mt khong thi gian nht nh nh sau:

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
Nu khng tnh n nh hng ca yu t gi c (coi P = 0),
ta thy:
- MU > 0: anh Hong s ung thm bia v tng ch li anh
Hong c c t vic ung bia tng ln nhng tng vi tc
chm dn.
- Khi MU = 0: anh Hong dng qu trnh tng tiu dng ca
mnh li, v s lng 6 cc bia tiu dng ti thi im ny
l ti u v TUmax = 22.
- Khi MU < 0: anh Hong s khng ung thm cc th 7 d
c min ph v cc th 7 ny em li ch li -0,5 v tng
ch li gim.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.1. ch li cn bin v ng cu
- L thuyt v li ch vi quy lut ch li cn bin gim dn
cho thy l do v sao ng cu dc xung. Nh vy, chng
ta thy c mi quan h gia MU v gi c hng ha.
- Khi MU cng ln th s lng tiu dng cng t, ngi
tiu dng tr gi cng cao v ngc li, khi MU cng nh
th s lng cng nhiu, ngi tiu dng tr gi cng thp.
Khi MU = 0, ngi tiu dng khng mua thm mt n v
hng ha no na, ng cu (D) phn nh quy lut MU
gim dn: MU D.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.1. ch li cn bin v ng cu

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.1. ch li cn bin v ng cu
- Khi MU > P: tng ch li tng thm nhng li tng vi tc
gim dn, ngi tiu dng s tip tc tiu dng thm
hng ha v dch v.
- Khi MU = P: tng ch li ca ngi tiu dng l ln nht
TUmax v lng tiu dng t ti u.
- Khi MU < P: tng ch li gim i, ngi tiu dng dng
tiu dng hng ha, dch v.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.1. ch li cn bin v ng cu

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.2. Thng d tiu dng (CS Surplus Consume)
- Khi nim: Thng d tiu dng l gi tr m ngi tiu
dng thu li t vic tham gia trao i hng ha dch v trn
th trng.
- Tng hp thng d tiu dng ca tng c nhn l thng d
tiu dng chung ca ton th trng.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.2. Thng d tiu dng (CS Surplus Consume)
- Nu ngi tiu dng tiu dng mt hng ha, dch v: thu
ca ngi tiu dng l ch li cn bin thu c, chi l
khon tin phi tr tiu dng hng ha v c tnh
theo gi th trng.
CS = MU P

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.2. Thng d tiu dng (CS Surplus Consume)
- Nu ngi tiu dng tiu dng hai hng ha, dch v tr
ln, thng d tiu dng trn ton b sn phm phn nh s
chnh lch gia phn thu v ca ngi tiu dng (tc l
tng ch li thu c ca tt c cc sn phm m ngi
tiu dng) v phn chi ra l tng chi tiu (TE).
CS = (TU TE) = TU - P.Q
CSmax CS = 0 MU = P

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.2. Thng d tiu dng (CS Surplus Consume)
Khi MU > P, CS > 0 th ngi tiu dng quyt nh tng
lng tiu dng. Tuy nhin, khi tiu dng tng ln th ch
li cn bin li gim dn lm cho tng ch li tng theo
chiu hng chm dn cho n khi thng d ca n v sn
phm cui cng bng 0, tc l MU = P, TUmax th ngi tiu
dng s quyt nh dng qu trnh tiu dng li.
Nh vy, ch li cn bin gim dn chnh l ni dung kinh
t ca lut cu nn MU D. V th, thng d tiu dng c
th tnh bng cch s dng ng cu.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.2. Thng d tiu dng (CS Surplus Consume)

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.2. Thng d tiu dng (CS Surplus Consume)

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.2. Thng d tiu dng (CS Surplus Consume)
Thng d tiu dng ca ton b th trng

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
I. Mt s khi nim v l thuyt v ch li ca ngi tiu
dng
2. Quy lut ch li cn bin gim dn
2.2. Thng d tiu dng (CS Surplus Consume)
Thng d tiu dng ca ton b th trng
ti trng thi cn bng

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.1. Gi nh v s thch ca ngi tiu dng
- Gi nh v s thch mang tnh u tin;
- Gi nh v s thch mang tnh bc cu;
- Gi nh v s thch mang tnh nht qun;
- Gi nh v s thch s dng nhiu hng ha, dch v hn
t hng ha, dch v.
- Gi nh v vic ngi tiu dng c khi nim, so snh,
sp xp cc gi hng ha khc nhau;
- Gi nh v s thch ca ngi tiu dng ph thuc vo
thu nhp v gi c.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.2. Biu din s thch ca ngi tiu dng bng ng
bng quan
1.2.1. Khi nim
ng bng quan (IC) l tp hp cc cch thc kt hp
khc nhau ca tp hp hng ha m ngi tiu dng mua
cho cng mt mc li ch. ng bng quan cn c gi
l ng ng mc li ch hay ng ng mc tha dng.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.2. Biu din s thch ca ngi tiu dng bng ng
bng quan
1.2.2. Tnh cht
- ng bng quan dc xung v pha phi v c dc m.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.2. Biu din s thch ca ngi tiu dng bng ng
bng quan
1.2.2. Tnh cht
- H cc ng bng quan: Cc ng bng quan khc
nhau th mc li ch khc nhau.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.2. Biu din s thch ca ngi tiu dng bng ng
bng quan
1.2.2. Tnh cht
- Cc ng bng quan khng ct nhau v vic cc ng
bng quan ct nhau vi phm nguyn tc rng ngi tiu
dng thch s lng nhiu hn.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.2. Biu din s thch ca ngi tiu dng bng ng
bng quan
1.2.3. T sut thay th cn bin
- T sut thay th cn bin l s n v hng ha X cn mua
thm khi gim i mt n v hng ha Y li ch khng
i.
- MRS chnh l dc ca ng bng quan ng vi tng
phng n tiu dng.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.2. Biu din s thch ca ngi tiu dng bng ng
bng quan
1.2.3. T sut thay th cn bin
V t l thay th cn bin MRS cho bit ngi tiu dng sn
sng nh i bao nhiu Y tiu dng mt n v hng
ha X

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.2. Biu din s thch ca ngi tiu dng bng ng
bng quan
1.2.3. T sut thay th cn bin

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.2. Biu din s thch ca ngi tiu dng bng ng
bng quan
1.2.3. T sut thay th cn bin: 2 trng hp c bit
- Khi MRS l hng s th ng bng quan l ng thng
c dc m v cc sn phm m ngi tiu dng la chn
thay th hon ton cho nhau. y l nhng hng ha thay
th hon ho.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
1. S thch ca ngi tiu dng
1.2. Biu din s thch ca ngi tiu dng bng ng
bng quan
1.2.3. T sut thay th cn bin: 2 trng hp c bit
- Khi MRS khng tn ti th ng bng quan c hnh ch
L th hin mi mt mc li ch ch c mt phng n kt
hp ti u duy nht, khng c phng n khc thay th.
y l nhng hng ha b sung hon ho.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
2. Ngn sch ca ngi tiu dng
- Khi nim: ng ngn sch l ng biu th tt c cc
cch kt hp khc nhau ca hng ha, dch v m ngi
tiu dng mua tha mn cng mt mc thu nhp ca ngi
tiu dng.
- C th biu din phng trnh ng ngn sch thng qua
hm s sau: I = PxX + PyY + . + PnN trong :
+ I l thu nhp ca ngi tiu dng
+ Px, Py, Pn l gi ca hng ha, dch v X, Y, N
+ X, Y, N l s lng ca hng ha, dch v X, Y, N

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
2. Ngn sch ca ngi tiu dng
Phng trnh ng ngn sch c th c vit khi qut
vi gi thit ngi tiu dng ch mua hai hng ha, dch v
X, Y nh sau:

Cc i lng I, Px, Py, X, Y lun mang gi tr dng.


V Px, Py mang gi tr dng nn dc ca ng ngn
sch lun c gi tr m. dc m ca ng ngn sch
phn nh t l thay i gia hai hng ha X v Y, v cho
bit s thay i gia khi lng hng ha X v Y l ngc
chiu.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
2. Ngn sch ca ngi tiu dng
Vi mc thu nhp I1 ngi tiu dng phn phi thu nhp
ca mnh mua hai hng ha X, Y vi cc phng n chi
tiu A, B khc nhau. Nhng phng n ny cng c im
chung l phi cng mc thu nhp nh nhau l I1.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
2. Ngn sch ca ngi tiu dng
Ti im ng ngn sch ct trc tung, ngi tiu dng
dnh ton b thu nhp ca mnh tiu dng hng ha, dch
v Y v lng hng ha Y khi l I/Py. Ti im ng
ngn sch ct trc honh, ngi tiu dng dnh ton b th
nhp b thu nhp ca mnh tiu dng hng ha, dch v
X v lng hng ha X khi l I/Px. Di chuyn dc theo
ng ngn sch t trn xung di (t A xung B) cho
thy ngi tiu dng nu tng lng hng ha X th phi
gim lng hng ha Y.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
2. Ngn sch ca ngi tiu dng
- Nu thu nhp v gi c hng ha dch v Y gi nguyn,
gi hng ha dch v X tng ln (Px2 > Px1) th ng ngn
sch s xoay v pha gc ta v ngc li.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
2. Ngn sch ca ngi tiu dng
- Nu thu nhp tng, gi nh gi hng ha, dch v gi
nguyn th ng ngn sch s dch chuyn ra ngoi, khng
gian la chn ca ngi tiu dng c m rng, v ngi
tiu dng c th la chn mua nhiu hng ha hn v
ngc li.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
2. Ngn sch ca ngi tiu dng
- Nu thu nhp gi nguyn, gi hng ha dch v gim
xung th ng ngn sch cng s dch chuyn ra ngoi,
khng gian la chn ca ngi tiu dng c m rng, v
ngi tiu dng c th la chn mua nhiu hng ha hn v
ngc li.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
3. Kt hp tiu dng hng ha ti u
3.1. S kt hp gia ng bng quan v ng ngn sch
VD: Mt ngi c thu nhp I = 21 nghn ng dng chi
tiu cho hai loi hng ha X (mua sch) v Y (tp th thao)
trong 1 tun vi gi ca X l PX =3 nghn/ 1 quyn, gi ca Y
l PY = 1,5 nghn/1 ln tp.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
3. Kt hp tiu dng hng ha ti u
3.1. S kt hp gia ng bng quan v ng ngn sch
Chng ta phi tnh n li ch cn bin trn 1 ng chi tiu.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
3. Kt hp tiu dng hng ha ti u
3.1. S kt hp gia ng bng quan v ng ngn sch
V la chn tiu dng khi ny s da trn nguyn tc MU/P max.
Ln th 1: tp th thao v MUx/Px = 6 < MUy/Py = 8, chi tiu 1,5
nghn.
Ln th 2: mua sch, tp th thao v MUx/Px = MUy/Py = 6 chi tiu
thm 4,5 nghn.
Ln th 3: mua sch v MUx/Px = 5 > MUy/Py = 4 chi tiu thm 3
nghn.
Ln th 4: mua sch, tp th thao v MUx/Px = MUy/Py = 4 chi tiu
thm 4,5 nghn.
Ln th 5: mua sch v MUx/Px = 3 > MUy/Py = 2 chi tiu thm 3
nghn.
Ln th 6: mua sch, tp th thao v MUx/Px = MUy/Py = 2 chi tiu
thm 4,5 nghn v va tiu ht s tin l 21 nghn.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
3. Kt hp tiu dng hng ha ti u
3.1. S kt hp gia ng bng quan v ng ngn sch
Vy la chn tiu dng ti u tha mn iu kin cn bng l
MUx/Px = MUy/Py = 2 v X.PX +Y.PY = I, l X = 5,Y = 4
=>5.3 + 4.1,5 = 21000 v TUmax= 60 + 30 = 90 ln hn li
ch thu c t bt k tp hp tiu dng kh thi no khc.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
3. Kt hp tiu dng hng ha ti u
3.1. S kt hp gia ng bng quan v ng ngn sch
Lu : - Mi s la chn ca ngi tiu dng phi nm trn
ng ngn sch.
- V c v s cc ng bng quan nn ng ngn
sch s ct nhiu ng bng quan v l tip tuyn ca mt
trong s cc ng bng quan.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
3. Kt hp tiu dng hng ha ti u
3.1. S kt hp gia ng bng quan v ng ngn sch
Tm li, ti a ha li ch o c cn tun theo nguyn
tc cn bng tiu dng cn bin:

Quy tc ny ni ln ngi tiu dng hp l s mua mi loi


hng ha cho n khi t l gia li ch tng thm thu c so
vi gi phi tr l bng nhau cho mi loi hng ha.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
3. Kt hp tiu dng hng ha ti u
3.2. S thay i ca thu nhp v gi c vi ng cu c
nhn
- ng tiu dng thu nhp ICC (Income-Consumption
Curve): ng tiu dng thu nhp i vi hng ha X cho
bit lng hng ha X c mua tng ng vi tng mc thu
nhp khi gi c cc loi hng ha l khng i.

CHNG IV. L THUYT V


HNH VI CA NGI TIU DNG
II. La chn ti u ca ngi tiu dng
3. Kt hp tiu dng hng ha ti u
3.2. S thay i ca thu nhp v gi c vi ng cu c
nhn
- ng tiu dng gi c PCC (Price-Consumption Curve):
ng tiu dng - gi c i vi hng ha X cho bit lng
hng ha X c mua tng ng vi tng mc gi khi thu
nhp v gi ca hng ha Y khng i.

You might also like