MT S KIN V TIU CH PHN LOI

DOANH NGHIP NH V VA
THEO NGH NH S 90/2001/N - CP CA CHNH PH
Trn Th Ha
Khoa K ton - Ti chnh

Doanh nghip nh v va (DNNVV) tn ti v pht trin tt c cc quc gia trn th

gii nh mt thnh phn tt yu ca nn kinh t. nc ta, pht trin DNNVV l mt nhim
v quan trng trong chin lc pht trin kinh t - x hi, y mnh cng nghip ha, hin
i ha t nc. S ra i ca ngh nh s 90/2001/N-CP, ngy 23/11/2001 ca Chnh
ph v tr gip pht trin DNNVV nh du tm quan trng ca loi hnh doanh nghip
ny. Tuy nhin, sau 3 ln d tho sa i, iu 3 nh ngha doanh nghip nh v va ca
ngh nh s 90 vn cn bc l mt s hn ch, gy kh khn v lng tng cho cc doanh
nghip v c quan qun l nh nc trong cng tc xc nh DNNVV. Bi vit ny nhm a
ra mt s kin nh gi v nhn xt v iu 3 ca ngh nh ny.
1. t vn
T nm 1998 tr v trc, nc ta cha c vn bn no quy nh phn loi doanh nghip
theo quy m, m ch yu phn loi doanh nghip theo 2 nhm: doanh nghip quc doanh v
doanh nghip ngoi quc doanh. S ra i ca cng vn s 681/1998/CP-KTN, ngy
20/06/1998 ca Chnh ph v vic nh hng chin lc v chnh sch h tr pht trin
DNNVV nh du bc khi u trong qu trnh thng nht quan nim v y mnh h
tr DNNVV Vit Nam. Cng vn s 681 quy nh, DNNVV l doanh nghip c quy m
vn kinh doanh di 5 t ng v s lng lao ng bnh qun nm t hn 200 ngi. Tuy
nhin, cng vn ny li khng nh, cc tiu thc ny ch yu mang tnh cht quy c hnh
chnh phc v cho vic qun l v vn dng chnh sch h tr pht trin. Bc sang nm
1999, vi s ra i ca Lut Doanh nghip, mi trng kinh doanh c ci thin ng k,
bng cc chnh sch h tr, u i doanh nghip, thm vo l s ra i ca cc lut thu,
cc DNNVV c nhiu s chuyn bin t ph. ph hp vi xu th mi, ngy
23/11/2001 Chnh ph ban hnh ngh nh s 90/2001/N-CP nhm tr gip pht trin
DNNVV. Theo , ngh nh s 90 a ra tiu chun chnh thc, p dng thng nht
phn loi DNNVV.
Cng vi qu trnh pht trin ca t nc, vic vn dng ngh nh ny vo thc t hin
nay khng cn ph hp, bc l mt s bt cp, nht l trong vn nh ngha DNNVV,
dn n gy kh khn v lng tng cho cc doanh nghip v cc cp qun l nh nc trong
vn xc nh tiu chun DNNVV, lin quan n vic hng cc chnh sch u i ca
Chnh ph i vi loi hnh doanh nghip ny. V l , tc gi xin a ra mt s kin xung
quanh vn xc nh cc tiu ch i vi DNNVV nc ta, c tham kho tiu thc nh
gi ca mt s quc gia trn th gii.
2. Tiu ch phn loi DNNVV mt s quc gia trn th gii v Vit Nam
Da theo quy m c th phn loi doanh nghip thnh doanh nghip c quy m ln, va
v nh. Trong , vic xc nh cc tiu ch v nh mc nh gi quy m ca mt
DNNVV c s khc bit cc quc gia trn th gii. Ngay trong cng mt quc gia, nhng
tiu ch ny cng c th c thay i theo thi gian v s pht trin ca doanh nghip, c
im nn kinh t hay tc pht trin kinh t ca quc gia ... Tuy nhin, cc tiu ch ph
bin nht c nhiu quc gia s dng l: s lng lao ng bnh qun m doanh nghip s
dng trong nm, tng mc vn u t ca doanh nghip, tng doanh thu hng nm ca doanh
nghip (Bng 1).

Bng 1: Tiu ch phn loi doanh nghip nh v va ca mt s quc gia v khu vc

Quc gia/
Khu vc

Phn loi DN va v
nh

A. NHM CC NC PHT TRIN

1. Hoa k
Nh v va

S lao ng
bnh qun
0-500
1-300

- i vi ngnh sn xut
- i vi ngnh thng
2. Nht
1-100
mi
- i vi ngnh dch v
1-100
3. EU
Siu nh
< 10
Nh
< 50
Va
< 250
4. Australia
Nh v va
< 200
5. Canada
Nh
< 100
Va
< 500
6. New Zealand
Nh v va
< 50
7. Korea
Nh v va
< 300
8. Taiwan
Nh v va
< 200
B. NHM CC NC ANG PHT TRIN
1. Thailand
Nh v va
Khng
quy
nh
2. Malaysia
- i vi ngnh sn xut 0-150
3. Philippine
Nh v va
< 200
4. Indonesia
Nh v va
Khng
quy
nh
5.Brunei
Nh v va
1-100
C. NHM CC NC KINH T ANG CHUYN I
1. Russia
Nh
1-249
Va
250-999
2. China
Nh
50-100
Va
101-500
3. Poland
Nh
< 50
Va
51-200
4. Hungary
Siu nh
1-10
Nh
11-50
Va
51-250

Vn u t

Khng quy nh
0-300 triu

Doanh thu

Khng quy nh
Khng quy nh

0-100 triu
0-50 triu
Khng quy nh

Khng quy nh
Khng quy nh
< NT$ 80 triu

Khng quy nh
< 7 triu
< 27 triu
Khng quy nh
< CDN$ 5 triu
CDN$ 5 -20 triu
Khng quy nh
Khng quy nh
< NT$ 100 triu

< Baht 200 triu

Khng quy nh

Khng quy nh
Khng quy nh

Khng quy nh RM 0-25 triu

Peso 1,5-60 triu Khng quy nh
< US$ 1 triu
< US$ 5 triu
Khng quy nh

Khng quy nh

Khng quy nh

Khng quy nh

Khng quy nh

Khng quy nh

Khng quy nh

Khng quy nh

Khng quy nh

Khng quy nh

Ngun: 1) Doanh nghip va v nh, APEC, 1998; 2) nh ngha doanh nghip va v nh, UN/ECE,
1999; 3) Tng quan v doanh nghip va v nh, OECD, 2000.

Bng 1 cho thy, hu ht cc quc gia u ly tiu ch s lao ng bnh qun lm c s

quan trng phn loi doanh nghip theo quy m. iu ny l hp l hn so vi vic la
chn cc tiu ch khc nh doanh thu, vn... l cc ch tiu c th lng ha c bng gi tr
tin t. Cc tiu ch nh doanh thu, vn tuy rt quan trng nhng thng xuyn chu s tc
ng bi nhng bin i ca th trng, s pht trin ca nn kinh t, tnh trng lm pht...
nn thiu s n nh trong vic phn loi doanh nghip. iu ny gii thch ti sao tiu ch s
lao ng bnh qun c nhiu quc gia la chn, tiu ch ny thng c tnh n nh lu di

v mt thi gian, li th hin c phn no tnh cht, c th ca ngnh, lnh vc kinh doanh
m doanh nghip ang tham gia.
S liu bng 1 cng cho thy, a s cc quc gia ch s dng 1 trong 3 tiu thc nh
gi trn, c bit l nhm cc nc kinh t ang chuyn i. Mt s quc gia khc s dng
kt hp 2 trong 3 tiu thc ni trn. Mt s t quc gia s dng kt hp c 3 tiu thc s lao
ng, vn v doanh thu.
Ngn hng th gii (World Bank) v nhiu t chc quc t khc cng u s dng tiu ch
s lao ng nh gi. Theo World Bank, doanh nghip c chia thnh 4 loi tng ng
vi s lng lao ng nh sau: doanh nghip siu nh (s lao ng < 10 ngi), doanh nghip
nh (s lao ng t 10 ngi n di 50 ngi), doanh nghip va (s lao ng t 50 ngi
n 300 ngi), doanh nghip ln (s lao ng > 300 ngi)1.
Vit Nam hin nay, tiu chun phn loi DNNVV c thc hin theo iu 3, ngh nh
s 90/2001/N-CP. Theo ngh nh ny, cc doanh nghip khng ph thuc vo ngnh ngh
v lnh vc kinh doanh, uc xp loi nh v va nu p ng iu kin: c vn ng k
khng qu 10 t ng hoc s lao ng trung bnh hng nm khng qu 300 ngui. Ngh nh
cng quy nh rng: cn c vo tnh hnh kinh t - x hi c th ca ngnh, a phng, trong
qu trnh thc hin cc bin php, chng trnh tr gip c th linh hot p dng ng thi c
hai ch tiu vn v lao ng hoc mt trong hai ch tiu ni trn.
Nh vy, DNNVV c xc nh hon ton theo cc tiu thc v quy m m khng quan
tm n hnh thc s hu. iu ny lm thay i t duy qun l cng nh nhn thc chung
ca x hi, bi trc , DNNVV thng b ng nht vi doanh nghip ngoi quc doanh,
dn n nhng phn bit i x vi loi hnh doanh nghip ny. Tuy nhin, theo quan im
ca tc gi, cc tiu ch phn loi DNNVV ca ngh nh s 90 cn xc nh li trn c s tnh
hnh kinh t - x hi Vit Nam, c tham kho tiu ch phn loi ca mt s quc gia. Cc l
do m tc gi a ra bo v cho quan im ny l: Th nht, tiu ch s lao ng trung
bnh hng nm cn c hng dn cch tnh ton c th hn, bi l mi doanh nghip c th
s dng nhiu loi lao ng khc nhau nh lao ng theo thi v, lao ng theo danh sch,
lao ng theo hp ng v ng bo him... c s tnh s lao ng bnh qun ch tnh cho mt
loi, mt vi loi lao ng hay kt hp tt c cc loi lao ng c trong doanh nghip? Th
hai, vic cho php vn dng 1 trong 2 tiu ch vn ng k v s lao ng tuy linh hot
nhng tiu ch vn ng k thng thiu tnh n nh lu di v mt thi gian do chu s tc
ng bi nhng bin i ca th trng. Trong khi , tiu ch s lao ng bnh qun khng
nhng th hin c tnh n nh trong cch phn loi doanh nghip m cn th hin c
tnh cht, c th ca ngnh, lnh vc kinh doanh m doanh nghip ang tham gia.
3. Kt lun v kin ngh
Cc tiu ch xc nh DNNVV theo ngh nh s 90/2001/N-CP cn c xem xt li, c
tham kho tiu ch phn loi doanh nghip ca mt s quc gia v ngn hng th gii. Vi
c im kinh t - x hi ca Vit Nam, vic la chn tiu ch s lao ng trung bnh hng
nm l ph hp hn c. Tuy nhin, Chnh ph cng cn c nhng hng dn c th cch tnh
i vi tiu ch ny, trnh gy kh khn v lng tng cho doanh nghip v cng tc thm nh
DNNVV ca cc cp qun l khi vn dng chnh sch ca nh nc vo thc t. Xut pht t
quan im trn, tc gi kin ngh Cc Pht trin doanh nghip nh v va cn sa i li iu
3 nh ngha DNNVV ca ngh nh s 90/2001/N-CP nh sau: Doanh nghip nh v va
l c s sn xut, kinh doanh c lp, ng k kinh doanh theo php lut hin hnh, c s
lao ng trung bnh hng nm khng qu 300 ngi.
Ti liu tham kho
1. Ngh nh s 90/2001/N-CP ngy 23/11/2001 ca Chnh ph v tr gip pht trin doanh nghip nh
v va.
1

V Quc Tun, Pht trin doanh nghip va v nh: Bi hc kinh nghim ca cc nc v thc tin Vit
Nam, NXB Thng k, H Ni.

2.
3.
4.
5.

Cng vn s 681/1998/CP-KTN ngy 20/6/1998 ca Chnh ph v vic nh hng chin lc v chnh

sch h tr pht trin DNNVV.
V Quc Tun, Pht trin doanh nghip va v nh: Bi hc kinh nghim ca cc nc v thc tin
Vit Nam, NXB Thng k, H Ni.
Website www.socongthuong.binhthuan.gov.vn ngy 20/12/2008.
Website www.business.gov.vn ngy 20/12/2008.

http://cdtm.edu.vn/Portals/0/KHDN/BantinKH/5_Tieu%20chi%20phan%20loai%20doanh
%20nghiep(TTHoa).doc
https://vi.scribd.com/doc/24854038/Amazon-Strategic-Plan