Luan Van - Hoai - Ok

B GIO DC V O TO
TRNG I HC C
NG
NGUYN TH THU HOI
HON THIN H THNG KIM SOT NI B

TI CNG TY C PHN CP NC NG NAI
LUN VN T C S K TON
NG NAI, NM 2015
B GIO DC V O TO
TRNG I HC C
NG
NGUYN TH THU HOI
HON THIN H THNG KIM SOT NI B

TI CNG TY C PHN CP NC NG NAI
Chuyn ngnh: K ton
M s: 60340301
LUN VN T C S K TON
NGI
NG DN KHOA HC:
PGS.TS V VN N
NG NAI, NM 2015
LI CM N
Ti xin by t lng bit n su sc n Thy PGS.TS V Vn Nh tn tnh
hng dn, gip v khch l ti trong sut qu trnh thc hin lun vn ny, cng
nh gip ti hon thin kin thc chuyn mn ca bn thn.
Ti xin trn trng cm n n Ban Gim hiu, Khoa sau i hc v ton th
cc Qu Thy, C tham gia ging dy ti Trng i hc Lc Hng truyn t
nhng kin thc qu bu trong thi gian ti tham gia kha hc.
Ti xin chn thnh cm n Ban gim c, cc trng ph phng ban cng ton
th i ng nhn vin ti cng ty c phn cp nc ng Nai to iu kin v
gip ti trong qu trnh kho st s liu v hon thin lun vn ny.
Xin trn trng cm n!
Tc gi lun vn
Nguyn Th Thu Hoi
LI CAM OAN
Ti xin cam oan, lun vn vi ti Hon thin h thng kim sot ni b ti
Cng ty c phn cp nc ng Nai l do ti nghin cu thc hin di s
hng dn khoa hc ca Thy PGS.TS V Vn Nh. Cc thng tin trong lun vn l
nhng thng tin thu thp thc t ti cng ty. Lun vn ny cha c cng b di
bt k hnh thc no. Ti xin hon ton chu trch nhim v li cam oan ca mnh
ng Nai, ngy ...... thng ...... nm 2015
Tc gi lun vn
Nguyn Th Thu Hoi
MC LC
Trang ph ba
Li cm n
Li cam oan
Mc lc
Danh mc cc k hiu, ch vit tt
Danh mc bng biu
Danh mc lu
Danh mc s
Phn m u .............................................................................................................. 1
1. L do thc hin ti....................................................................................... 1
2. Tng quan cc nghin cu c lin quan n ti .......................................... 1
3. Mc tiu nghin cu ca ti ........................................................................ 3
4. i tng v phm vi nghin cu.................................................................... 3
5. Phng php thc hin .................................................................................... 3
6. ng gp ca ti ......................................................................................... 3
7. Kt cu ca ti ............................................................................................. 4
C NG 1: MT S VN L LUN V H THNG KSNB P DNG
TRONG DOANH NGHIP
1.1 Lch s hnh thnh v pht trin ca h thng kim sot ni b................. 5
1.1.1 Giai on s khai .......................................................................................... 5
1.1.2 Giai on hnh thnh..................................................................................... 6
1.1.3 Giai on pht trin ...................................................................................... 7
1.1.4 Giai on hin i ......................................................................................... 8
1.2 nh ngha v vai tr ca h thng kim sot ni b .................................. 11
1.2.1 nh ngha kim sot ni b theo COSO .................................................. 11
1.2.1.1 Kim sot ni b l mt qu trnh ..................................................... 11
1.2.1.2 Con ngi .......................................................................................... 12
1.2.1.3 m bo hp l ................................................................................. 12
1.2.1.4 Cc mc tiu ...................................................................................... 12
1.2.2 Vai tr ......................................................................................................... 13
1.3 Cc b phn cu thnh ca h thng kim sot ni b theo COSO 2013 . 14
1.3.1 Mi trng kim sot ................................................................................ 14
1.3.2 nh gi ri ro ............................................................................................ 18
1.3.3 Hot ng kim sot ................................................................................... 19
1.3.4 Thng tin v truyn thng ......................................................................... 20
1.3.5 Gim st ...................................................................................................... 21
1.4 Li ch v hn ch tim tng ca kim sot ni b ..................................... 23
1.4.1 Li ch ca kim sot ni b....................................................................... 23
1.4.2 Hn ch tim tng ca kim sot ni b ..................................................... 24
1.5 Hot ng cung cp nc chi phi h thng kim sot ni b ................... 25
1.5.1 c im i tng cung cp nc ............................................................ 25
1.5.2 c im v mi trng hot ng ............................................................ 27
Kt lun chng 1 ..................................................................................................... 29
C NG 2: T C TRNG H THNG KIM SOT NI B TI CNG
TY C PHN CP NC NG NAI .............................................................. 30
2.1 Gii thiu tng qut v cng ty c phn cp nc ng Nai ........................ 30
2.1.1 Qu trnh hnh thnh v pht trin ca cng ty ......................................... 30
2.1.1.1 Qu trnh hnh thnh v pht trin ..................................................... 32
2.1.1.2 C cu t chc ................................................................................... 34
2.1.2 Tnh hnh t chc cng tc k ton ti cng ty C phn Cp nc ng
Nai ............................................................................................................................ 37
2.1.2.1 T chc b my k ton tng qut .................................................... 37
2.1.2.2 Chc nng v nhim v tng b phn k ton ................................... 37
2.1.2.3 Hnh thc k ton v ch k ton p dng ti cng ty ................. 39
2.2 Thc trng v h thng kim sot ni b ti cng ty c phn cp nc
ng Nai ................................................................................................................ 39
2.2.1 Qu trnh tm hiu h thng kim sot ni b ............................................ 39

2.2.1.1 Mc tiu kho st .............................................................................. 39
2.2.1.2 i tng v phm vi kho st ......................................................... 40
2.2.1.3. Ni dung kho st ............................................................................. 40
2.2.1.4. Phng php kho st ...................................................................... 41
2.2.2 Thc trng h thng kim sot ni b ........................................................ 42
2.2.2.1 Mi trng kim sot............................................................................ 42
2.2.2.2 nh gi ri ro ...................................................................................... 45
2.2.2.3 Cc hot ng kim sot ....................................................................... 53
2.2.2.4 Thng tin v truyn thng ..................................................................... 55
2.2.2.5 Gim st ................................................................................................ 56
2.3 Nhn xt v nh gi ...................................................................................... 57
2.3.1 u im ...................................................................................................... 57
2.3.2 Nhc im ................................................................................................ 58
2.3.3 Nguyn nhn ............................................................................................... 58
Kt lun chng 2 ..................................................................................................... 62
C NG 3: GII PHP HON THIN H THNG KIM SOT NI B
TI CNG TY C PHN CP NC NG NAI ......................................... 63
3.1 Quan im hon thin h thng kim sot ni b ....................................... 63
3.1.1 Tip cn tng bc to nn s ph hp COSO 2013 ................................. 63
3.1.2 Ph hp vi c im hot ng cp nc................................................. 64
3.1.3 Ph hp vi c im trnh v yu cu qun l ti cng ty c phn
cp nc ng Nai .............................................................................................. 75
3.2 Mt s gii php hon thin h thng kim sot ni b ............................. 65
3.2.1 Mi trng kim sot ................................................................................. 65
3.2.1.1 Cam kt v nng lc ............................................................................. 65
3.2.1.2 Trit l qun l v phong cch iu hnh ............................................. 77
3.2.1.3 C cu t chc ...................................................................................... 66
3.2.1.4 Chnh sch nhn s ............................................................................... 67
3.2.2 nh gi ri ro ............................................................................................ 67
3.2.3 Hot ng kim sot ................................................................................... 69

3.2.4 Thng tin v truyn thng .......................................................................... 74
3.2.5 Gim st ...................................................................................................... 75
3.3 Kin ngh ......................................................................................................... 77
3.3.1 Kin ngh i vi Ban gim c ................................................................. 77
3.3.2 Kin ngh i vi cc phng ban ................................................................ 78
3.3.2.1. Kin ngh vi phng kim sot ni b ................................................ 78
3.3.2.2. Kin ngh vi phng k ton ............................................................... 78
3.3.2.3. Kin ngh vi phng K hoch k thut .......................................... 79
Kt lun chng 3.................. ................................................................................... 80
Kt lun .................................................................................................................... 81
Ti liu tham kho
Ph lc
DANH MC CC K HIU, CH VIT TT

T vit
tt
AICPA
Ngha Ting Anh

American Insitute of Certified
Public Accountants
BCTC
CAP
COSO
ERM
Ngha Ting Vit

Hip hi k ton vin cng chng
Hoa K
Bo co ti chnh
Committee on Auditing Procedure
y ban th tc kim ton
Committeee of Sponsoring
Organization
y ban thuc Hi ng quc gia

Hoa K v chng gian ln
Enterprise Risk Management

Framework
Qun tr ri ro doanh nghip
International Standard on Auditing

ISA
IIA
Chun mc kim ton quc t

Institute of Internal Auditors
KH
Hip hi kim ton vin ni b

Khch hng
K hoch K thut
KH - KT
KSNB
Kim sot ni b
KT
K ton
NCC
Nh cung cp
SAP
Statement on Auditing Procedure
Thng bo v cc thng l kim

ton
SAS
Statement on Auditing Standard
Thng bo v chun mc kim

ton
TC - HC
TSC
T chc Hnh chnh

Ti sn c nh
DANH MC BNG BIU

Bng 2.1 : Cc ngnh ngh kinh doanh ca Cng ty ........................................ 31
Bng 2.2: Ni dung kho st thc trng h thng KSNB ti Cng ty ............... 41
Bng 2.3: Gi nc p dng ti Cng ty ............................................................ 56
Bng 2.4: Danh mc h thng ti khon ngn hng ca Cng .......................... 57
DANH MC S
S 2.1: S t chc Cng ty ..................................................................... 36
S 2.2: S t chc Phng K ton ti Cng ty ........................................ 37
PHN M U
1.
L do thc hin ti
Vi bi cnh nn kinh t Vit Nam hin nay ang vn hnh theo c ch th
trng v trong xu th hi nhp, cnh tranh din ra ngy cng gay gt, khc lit i
hi cc doanh nghip, t chc kinh t phi m rng theo c chiu rng ln chiu su
nu nh cc n v mun tn ti mt cch n nh v bn vng trn th trng t
ngy cng pht trin. Tuy nhin khng phi doanh nghip no cng c th qun l
cng nh kim sot tt tnh hnh hot ng, tnh tun th theo cc quy nh cng
nh bo co ti chnh ca n v. Chnh v vy mt gii php hu hiu c th
vt qua nhng kh khn v thch thc cng nh thch ng vi tnh hnh thc ti
ca nn kinh t l cc doanh nghip, t chc kinh t phi kim sot tt tnh hnh bn
trong doanh nghip, pht trin cc im mnh, hn ch cc im yu. Mt trong
nhng phng thc gip doanh nghip ngy cng ln mnh, cng c v th trn
thng trng l phi nng cao hiu qu ca h thng kim sot ni b. Cng ty c
phn Cp nc ng Nai c c phn ha t Cng ty TNHH mt thnh vin Cp
nc ng Nai theo Quyt nh s 2744/Q-UBND ngy 05/9/2014 v vic ph
duyt phng n c phn ha v chuyn Cng ty TNHH mt thnh vin cp nc
ng Nai thnh cng ty c phn lnh vc kinh doanh ch yu l khai thc, kinh
doanh nc sch. Cng v mi chuyn i hnh thc t doanh nghip nh nc sang
cng ty c phn t 01/01/2015 nn thc trng cng tc kim sot ni b cng ty
cn nhiu hn ch cha m bo cung cp thng tin cho nh qun l.
ng trc tnh hnh thc t nu trn, ti nghin cu Hon thin h
thng kim sot ni b ti Cng ty c phn Cp nc ng Nai c thc
hin.
2.
Tng quan cc nghin cu c lin quan n ti

Nm 2012, PGS.TS Trn Th Giang Tn cng b mn Kim ton, Khoa K
ton - Kim ton, trng i hc Kinh T TP.HCM t chc bin son cun sch
Kim sot ni b. Sch trnh by v cc ni dung c bn ca h thng kim sot
ni b theo khun mu ca COSO, cc loi gian ln v bin php phng nga, cng
nh kim sot ni b vi mt s chu trnh nghip v hay ti sn ch yu.
Tc gi L Th Khnh Nh (2012) nghin cu v Hon thin cc th tc

kim sot ni b chi ph v doanh thu ti cng ty TNHH MTV cp thot nc Ph
Yn. Trong lun vn ny, tc gi tp trung nghin cu h thng kim sot ni
b trong doanh nghip nhng hn ch l tc gi ch nghin cu v kim sot ni b
i vi chu trnh chi ph v doanh thu trong khi 5 yu t cu thnh ca h thng
kim sot ni b hu nh tc gi cha cp ti.
Tc gi Nguyn Th Thy Ngn (2010) nghin cu v Hon thin cng tc
kim sot ni b chi ph sn xut nc tinh khit ti Cng ty TNHH MTV Xy
dng v Cp nc Tha Thin Hu. Trong lun vn ny, tc gi tp trung
nghin cu h thng kim sot ni b trong doanh nghip nhng hn ch l tc gi
ch nghin cu 2 trong 5 yu t cu thnh ca h thng kim sot ni b v i su
vo nghin cu h thng kim sot ni b khon mc chi ph sn xut vi ba loi
chi ph sn xut trc tip l chi ph NVLTT, chi ph NCTT, chi ph SXC.
Bn cnh , cng c nhiu nghin cu v h thng kim sot ni b p dng
ring cho tng loi hnh doanh nghip. C mt s cng trnh nghin cu h thng
kim sot ni b trong cc ngnh c th, nh lun vn Hon thin h thng kim
sot ni b ti tng cng ty ti chnh c phn du kh Vit Nam ca Hong Th
Thanh Thy nm 2010, tc gi Vi Hng Qun (2013) nghin cu v H thng
kim sot ni b trong doanh cc nghip Vit Nam hin nay, tc gi Nguyn Anh
Tn (2010) nghin cu v Kim sot ni b chu trnh hng tn kho ti tng
cng ty c phn dt may Ha Th. H ng Bo Tun (2013) nghin cu v
Hon thin kim sot ni b chu trnh bn hng v thu tin ti Cng ty TNHH
Thng mi v dch v Minh Ton.Trong cc cng trnh ny, cc tc gi h
thng cc ni dung c bn ca kim sot ni b v xut phng hng p dng
m hnh kim sot ni b vo cc ngnh c th theo phm vi nghin cu ca cc
ti. Mc d vy, tt c cc cng trnh nghin cu v kim sot ni b cng b
u cha nghin cu chuyn su v h thng kim sot ni b p dng cho cc
doanh nghip cp nc.
Chnh v vy, cc vn m ti cn tp trung nghin cu l hon thin m
hnh kim sot ni b p dng c th cho cc Cng ty cp nc c th hn l Cng
ty c phn Cp nc ng Nai.
Mc tiu nghin cu ca ti:
3.
-
Phn tch c im, nh gi thc trng kim sot ni b ti Cng ty c phn
Cp nc ng Nai trong thi gian qua.

-
Trn c s v thc trng nghin cu, xut gii php hon thin h
thng kim sot ni b ti Cng ty c phn Cp nc ng Nai ni chung v hon

thin hot ng kim sot i vi 2 chu trnh chnh ca cng ty l chu trnh bn
hng - thu tin v chu trnh mua hng tn tr tr tin ni ring.
i tng v phm vi nghin cu
4.
-
i tng nghin cu: L thuyt v thc trng v h thng KSNB
Phm vi nghin cu: Ti Cng ty c phn Cp nc ng Nai
Thi gian nghin cu: T khi thnh lp n nay

Phng php thc hin
5.
ti s dng phng php nghin cu nh tnh, c th nh sau:

-
Phng php so snh: so snh khun kh m hnh l thuyt theo COSO 2013
vi m hnh kim sot ni b ang p dng ti cng ty.

-
Phng php quan st: tin hnh quan st thc t cng tc kim sot ni b
ti cng ty t b my qun l n chc nng, nhim v ca tng phng ban lin

quan n cng tc kim sot tm hiu thc trng cng tc kim sot ni b ti
cng ty.
-
Phng php phng vn: phng vn trc din, qua in thoi hoc qua email
cc c nhn c trch nhim lin quan cng tc kim sot ni b tm hiu thc
trng cng tc kim sot ni b ti cng ty.
-
Phng php phn tch: nghin cu v tm hiu v thc trng h thng kim
sot ni b ti Cng ty c phn Cp nc ng Nai nhm nm bt mt cch tht

tng tn, r rng v c th nhng mt tch cc cng nh nhng im hn ch cn
tn ti ca h thng kim sot ni b ti cng ty, t xut mt s gii php c
th nhm hon thin h thng kim sot ni b ti Cng ty.
6.
ng gp ca ti
Tm hiu v nh gi thc trng h thng kim sot ni b ti Cng ty c
phn Cp nc ng Nai.
-
Trn c s , xut cc bin php nng cao tnh hu hiu ca h thng
kim sot ni b ca Cng ty

Kt cu ca ti
7.
Ngoi phn m u, kt lun v mt s ph lc, ni dung lun vn c kt cu

thnh 03 chng:
-
Chng 1: Mt s vn l lun v h thng kim sot ni b p dng trong
doanh nghip
-
Chng 2: Thc trng h thng kim sot ni ti Cng ty c phn cp nc
ng Nai
-
Chng 3: Mt s gii php hon thin h thng kim sot ni b ti Cng ty
c phn cp nc ng Nai
C NG 1: C S L LUN V H THNG KIM SOT NI B

1.1.
Lch s hnh thnh v pht trin ca h thng kim sot ni b
Hot ng kim sot lun l khu quan trng trong qu trnh qun l, iu hnh
ca nh qun tr nhm t c cc mc tiu ca t chc. Hot ng kim sot
c thc hin gn lin vi h thng kim sot ni b. Cng vi s pht trin ca
thc tin qun l, khi nim kim sot ni b hnh thnh v pht trin tr
thnh mt h thng l lun v vn kim sot trong t chc. Lch s hnh thnh v
pht trin kim sot ni b c th tm tt qua giai on sau:
1.1.1.
Giai on s khai
Mi hot ng kinh t u cn cc ngun vn trong ngn hng l knh cung

cp vn ch yu. c th cung cp vn, ngn hng cn nm c tnh hnh ti
chnh ca doanh nghip thng qua cc bo co ti chnh c tin cy cao. Chnh v
vy cc cng ty kim ton ra i. Khi thc hin chc nng nhn xt bo co ti
chnh, cc kim ton vin sm nhn thc c rng khng cn kim tra tt c cc
nghip v kinh t pht sinh m ch cn chn mu kim tra v da vo s tin
tng vo h thng kim sot ni b ti n v c kim ton. Chnh v vy kim
ton vin bt u quan tm n kim sot ni b.
Kim sot ni b tn ti t thi c i. Khi Hy Lp c chnh quyn kp, vi
vic phn chia trch nhim thu thu v gim st vic thu thu.
Hnh thc ban u ca kim sot ni b l kim sot tin v bt u t cuc
cch mng cng nghip. Thut ng kim sot ni b bt u xut hin t giai on
ny.
Nm 1929, kim sot ni b chnh thc c cp trong Federal Seserve
Bulletin. Thng qua , khi nim kim sot ni b v vai tr ca h thng KSNB
trong cng ty chnh thc c cng nhn nh l mt c s phc v cho vic ly
mu th nghim ca kim ton vin. Khi thc hin chc nng nhn xt bo co ti
chnh, kim ton vin nhn thc rng khng cn thit kim tra tt c cc nghip v
kinh t pht sinh m ch cn chn mu kim tra da vo s hiu bit v h thng
KSNB m doanh nghip c kim ton thit lp, vn hnh v tp hp thng tin
lp bo co ti chnh. V vy, KSNB lc by gi c hiu rt n gin nh l
mt cng c bo v tin v cc ti sn khc ng thi thc y nng cao hiu qu

hot ng.
Nm 1936, cng b ca hip hi K ton vin cng chng Hoa K (AICPA)
nh ngha v KSNB l: ...cc bin php v thch thc c chp nhn v thc
hin trong mt t chc bo v tin v ti sn, cng nh kim tra vic ghi chp
chnh xc s liu. Khi ny, vic nghin cu v nh gi h thng KSNB ngy cng
c ch trng.
1.1.2.
Giai on hnh thnh
Nm 1949, mt bo co c bit ca AICPA, nh ngha KSNB l: ...c cu

t chc v cc bin php, cch thc lin quan c chp nhn v thc hin trong
mt t chc bo v ti sn, kim tra s chnh xc v ng tin cy ca s liu k
ton, thc y hot ng c hiu qu, khuyn khch s tun th cc chnh sch ca
ngi qun l.
Sau , AICPA son tho v ban hnh nhiu chun mc kim ton cp
n nhng khi nim v kha cnh khc nhau ca kim sot ni b nh:
-
Nm 1958, y ban th tc kim ton (CAP Committee on Auditing
Procedure) trc thuc AICPA ban hnh bo co v th tc kim ton 29 (SAP

Statement on Auditing Procedure) v: Phm vi xem xt kim sot ni b ca kim
ton vin c lp
-
Nm 1962, CAP tip tc ban hnh SAP 33 lm r hn v kim sot ni b
Nm 1972, CAP tip tc ban hnh SAP 54 Tm hiu v nh gi kim sot
ni b
Nh vy trong sut thi k trn, khi nim kim sot ni b khng ngng m
rng ra khi nhng th tc bo v ti sn v ghi chp s sch k ton. Tuy nhin,
trc khi bo co COSO 1992 ra i, kim sot ni b vn mi dng li nh l mt
phng tin phc v cho kim ton vin trong kim ton bo co ti chnh.
1.1.3.
Giai on pht trin
AICPA son tho v ban hnh nhiu chun mc cp n nhng khi nim
v kha cnh khc nhau ca KSNB trong hn 40 nm sau nh:
SAP 29 (1958) Phm vi kim ton vin c lp xem xt KSNB, trong
ln u tin cp phn bit KSNB v qun l v KSNB v k ton.

-
SAP 54 (1972) Tm hiu v nh gi KSNB, a ra 4 mc tiu ca
kim sot k ton.

-
SAS 55 (1988) Xem xt KSNB trong kim ton bo co ti chnh, a
ba yu t ca KSNB l mi trng kim sot, h thng k ton v cc th tc kim

ton.
Vo thp nin 1970 1980, nn kinh t Hoa K pht trin mnh m ko theo
cc v gian ln ngy cng tng v s lng ln quy m, gy ra nhng tn tht ng
k cho nn kinh t. Nm 1977, sau v b bi Watergate, quc hi Hoa K ban
hnh Lut chng hi l nc ngoi. iu lut ny nhm nhn mnh n vai tr
ca KSNB trong vic ngn nga nhng khon thanh ton bt hp php v dn n
nhu cu ghi chp y trong mi hot ng.
Nm 1985, vi s sp ca cc cng ty c phn c nim yt lm cho cc nh
ban hnh lut cng quan tm n hot ng KSNB ca cng ty. Nhiu quy nh
hng dn v KSNB ca cc c quan chc nng Hoa K c ban hnh trong giai
on ny nh: y ban chun mc kim ton Hoa K nm 1988, y ban chng
khon Hoa K nm 1998, T chc nghin cu kim ton ni b nm 1991.
Trc tnh hnh ny, nm 1985, y Ban COSO c thnh lp. y l mt
y ban thuc Hi ng quc gia Hoa K v chng gian ln khi lp bo co ti
chnh (thng gi tt l y ban Treedway). y ban ny c s bo tr ca 5 t
chc: Hip hi k ton vin cng chng M (AICPA), Hi k ton M (American
Accounting Association), Hip hi qun tr vin ti chnh (The Financial Executives
Institute FEI), Hip hi k ton vin qun tr (Institute of Management
Accountants IMA), Hip hi kim ton vin ni b (The Institute of Internal
Auditors IIA).
Trc tin, COSO s dng chnh thc t KSNB thay v t kim sot ni b
v k ton. n nm 1992, y ban COSO chnh thc ban hnh Bo co 1992.
Bo co COSO 1992 l ti liu u tin trn th gii a ra khun mu l
thuyt v KSNB mt cch y v c h thng. Trong bo co ny nu r KSNB
khng ch dng li vn lin quan n bo co ti chnh m c m rng ra

phng din hot ng ca doanh nghip v tun th cc chnh sch.
1.1.4.
Giai on hin i (thi k hu COSO t 1992 n nay)
Bo co COSO ra i nhm a ra mt nh ngha, mt cch hiu c chp

nhn rng ri v KSNB v cng h tr cho cc nh qun tr kim sot cng ty mt
cch tt hn.
Bo co COSO 1992 cha thc s hon chnh nhng to lp c mt c
s l thuyt rt c bn v c xem l nn tng v KSNB. Sau , hng lot cc
nghin cu pht trin v KSNB trong nhiu lnh vc khc nhau ra i nh pht
trin v Qun tr ri ro (ERM 2004), v cng ty nh, pht trin theo hng cng
ngh thng tin (COBIT), theo hng kim ton c lp, chuyn su v nhng ngnh
ngh c th v gim st (2008), c th nh sau:
Pht trin v pha qun tr

Nm 2001, COSO tip tc trin khai nghin cu h thng nh gi ri ro
doanh nghip (ERM) trn c s bo co COSO 1992. Thng 7/2003, bn d tho

c cng b. Trong bn d tho, ERM c nh ngha gm 8 b phn: Mi
trng ni b, thit lp mc tiu, nhn din s kin, nh gi ri ro, i ph ri ro,
cc hot ng kim sot, thng tin truyn thng v gim st.
n 2004, ERM c chnh thc ban hnh, theo ERM khng nhm thay
th cho bo co COSO 1992 m ch c xem l cnh tay ni di ca bo co ny.
Pht trin cho doanh nghip nh

Nm 2006, COSO nghin cu v ban hnh hng dn Kim sot ni b i
vi bo co ti chnh hng dn cho cc cng ty i chng quy m nh (Gi tt

l COSO Guidance 2006). Hng dn ny vn da trn nn tng ca bo co COSO
1992 v gii thch v cch thc p dng kim sot ni b trong cc cng ty i
chng quy m nh (smaller publicly traded companies).
Pht trin theo hng cng ngh thng tin

Nm 1996, Ban tiu chun c tn Cc mc tiu kim sot trong cng ngh
thng tin v cc lnh vc c lin quan (CoBIT Control Objectives for Infomation
and Related Technology) do hip hi kim sot v kim ton h thng thng tin
(ISACA Information System Audit and Control Association) ban hnh. CoBIT
nhn mnh n kim sot trong mi trng tin hc (CIS Computer Infomation
System), bao gm nhng lnh vc hoch nh v t chc, mua v trin khai, phn
phi v h tr, gim st.
Pht trin theo hng kim ton c lp
Cc chun mc kim ton ca Hoa K cng chuyn sang s dng Bo co COSO

lm nn tng nh gi h thng kim sot ni b, bao gm:
-
SAS 78 (1995): Xem xt kim sot ni b trong kim ton bo co ti chnh
(iu chnh SAS 55). Cc nh ngha, nhn t ca kim sot ni b trong bo co

COSO (1992) c a vo chun mc ny.
-
SAS 94 (2001): nh hng ca cng ngh thng tin n vic xem xt kim
sot ni b trong vic kim ton bo co ti chnh.

-
H thng chun mc kim ton quc t (ISA International Standard on
Auditing) cng s dng bo co ca COSO khi yu cu xem xt h thng kim sot

ni b trong kim ton bo co ti chnh, c th l:
-
ISA 315 da trn bo co COSO 1992 nh ngha: H thng kim sot
ni b l mt qu trnh do b my qun l, Ban gim c v cc nhn vin ca n

v chi phi, c thit lp nhm cung cp mt s m bo hp l nhm thc hin ba
mc tiu ca bo co ti chnh ng tin cy, php lut v cc quy nh c tun
th, hot ng hu hiu v hiu qu. H thng kim sot ni b c thit k v
thc hin nhm gim thiu nhng ri ro kinh doanh c kh nng e da n vic t
c nhng mc tiu trn.
-
ISA 265 yu cu kim ton vin c lp thng bo v cc khim khuyt ca
kim sot ni b do kim ton vin pht hin c cho nhng ngi c trch nhim
trong n v.
Pht trin theo hng kim ton ni b
Hip hi kim ton vin ni b (IIA) nh ngha cc mc tiu ca kim sot ni b

bao gm:
10
tin cy v tnh trung thc ca thng tin.
Tun th cc chnh sch, k hoch, th tc, lut php v quy nh.
Bo v ti sn.
S dng hiu qu v kinh t cc ngun lc.
Hon thnh cc mc ch v mc tiu cho cc hot ng hoc chng trnh.
Cc chun mc ca IIA khng i su vo nghin cu cc thnh phn ca kim sot

ni b, v IIA l mt thnh vin ca COSO nn v cc nguyn tc khng c s khc
bit gia nh ngha ca IIA v COSO.
Pht trin theo hng chuyn su vo nhng ngnh ngh c th
Lnh vc ngn hng l lnh vc c nhng nghin cu kh y v chi tit

v kim sot ni b trong ngnh ngh ca
nh. Bo co Basel (1998) ca y ban
Basel v gim st ngn hng (BCBS Basel Committee on Banking Supervision)

a ra cng b v khun kh kim sot ni b trong ngn hng (Framework for
Internal Control System in Banking Organisations).
Bo co trn nh ngha: Kim sot ni b l mt qu trnh b chi phi bi
hi ng qun tr, cc nh qun l cao cp v nhn vin. N khng ch l th tc
hay chnh sch c thc hin ti mt thi im c th m l mt hot ng lin tc
mi cp trong ngn hng. Hi ng qun tr v cc nh qun l cao cp c trch
nhim thit lp mt nn vn ha thch hp tr gip cho qu trnh kim sot ni
b cng nh lin tc gim st s hu hiu ca n, tuy nhin mi c nhn trong t
chc phi tham gia qu trnh ny. Cc mc tiu chnh ca kim sot ni b c
phn loi nh sau:
-
S hu hiu v hiu qu ca hot ng,
S tin cy, y v kp thi ca thng tin ti chnh v qun tr,
S tun th php lut v cc quy nh lin quan,
Theo cng b ny kim sot ni b bao gm cc b phn sau:

-
S gim st ca nh qun l v vn ha kim sot,
Ghi nhn v nh gi ri ro,
11
Cc hot ng kim sot v phn chia trch nhim,
Thng tin v truyn thng,
Gim st v iu chnh sai st.
Hng dn v gim st h thng kim sot ni b

COSO cng a ra D tho Hng dn v gim st h thng kim sot ni b
(Exposure Draft, COSO 2008) da trn khun mu COSO 1992 nhm gip cc t
chc t gim st cht lng ca h thng kim sot ni b. Hng dn ny (COSO
Guidance 2008) bao gm 3 phn: Hng dn, ng dng v Th d.
1.2.
nh ngha v vai tr ca h thng kim sot ni b
1.2.1.
nh ngha
C rt nhiu nh ngha v kim sot ni b, v n nh hng khc nhau n cc

bn lin quan trong t chc theo nhng cch khc nhau vi nhng mc khc
nhau. Hin nay nh ngha c chp nhn rng ri l nh ngha ca COSO.
COSO (Committeee of Sponsoring Organization) l mt y Ban thuc Hi ng
quc gia Hoa K v vic chng gian ln v bo co ti chnh (National Commission
on Financial reporting, hay cn gi l Treadway Commission). COSO c thnh
lp nhm nghin cu v kim sot ni b v a ra cc b phn cu thnh gip
cc n v c th xy dng mt h thng kim sot ni b hu hiu.
Bo co ca COSO 1992 c cng b di tiu Kim sot ni b - Khun
kh hp nht (Internal Control Intergrated framework) nh ngha v kim sot
ni b nh sau: Kim sot ni b l mt qu trnh b chi phi bi ngi qun l,
hi ng qun tr v cc nhn vin trong n v, n c thit lp cung cp mt
s m bo hp l nhm t c cc mc tiu sau y:
(1) S hu hiu v hiu qu ca hot ng
(2) S tin cy ca bo co ti chnh
(3) S tun th php lut v cc quy nh
12
1.2.1.1. Kim sot ni b l mt qu trnh

Cc hot ng ca n v c thc hin thng qua qu trnh lp k hoch, thc
hin v gim st. Cc n v cn kim sot cc hot ng ca mnh t c mc
tiu mong mun. V qu trnh ny chnh l kim sot ni b.
Nh vy, kim sot ni b s tr nn hu hiu khi n l mt b phn khng tch
ri ch khng phi l chc nng b sung cho cc hot ng ca t chc.
1.2.1.2. Con ngi
Kim sot ni b c thit k v vn hnh bi con ngi, l Hi ng qun
tr, Ban gim c, nh qun l v cc nhn vin trong n v. Kim sot ni b l
cng c c nh qun l s dng ch khng thay th c cho nh qun l. Chnh
nh qun l s vch ra mc tiu, a ra bin php kim sot v vn hnh chng.
Mt h thng kim sot ni b ch c th hu hiu khi tng thnh vin trong t
chc hiu r trch nhim v quyn hn ca mnh. Tuy nhin mi thnh vin tham
gia vo t chc vi kh nng, kin thc, kinh nghim v nhu cu khc nhau. Do
vy, kim sot ni b hu hiu cn phi xc nh mi lin h, nhim v v cch
thc thc hin chng ca tng thnh vin t c cc mc tiu ca t chc
1.2.1.3. m bo hp l
Kim sot ni b ch c th cung cp s m bo hp l cho cc nh qun l
trong vic t c cc mc tiu ca t chc ch khng th m bo tuyt i. iu
ny xut pht t nhng hn ch tim tng trong qu trnh xy dng v vn hnh h
thng kim sot ni b nh: nhng sai lm ca con ngi khi a ra cc quyt nh,
s thng ng ca cc c nhn hay s lm quyn ca nh qun l c th vt khi
kim sot ni b...Hn na mt nguyn tc c bn trong qun l l chi ph cho qu
trnh kim sot khng th vt qu li ch mong i t qu trnh kim sot .
Tt c cc iu dn n, trong mi t chc, d c th u t rt nhiu cho
vic thit k v vn hnh h thng nhng vn khng th c h thng kim sot ni
b hon ho.
13
1.2.1.4. Cc mc tiu
Mi n v cn c cc mc tiu kim sot cn t c t xc nh cc
chin lc cn thc hin. c th l mc tiu chung cho ton n v hay mc tiu
c th cho tng hot ng, tng b phn trong n v. C th chia cc mc tiu
kim sot n v cn thit lp thnh ba nhm:
-
Nhm mc tiu v hot ng: Nhn mnh n s hu hiu v hiu qu ca
vic s dng cc ngun lc.

-
Nhm mc tiu v bo co ti chnh: nhn mnh n tnh trung thc v ng
tin cy ca bo co ti chnh m t chc cung cp.

-
Nhm mc tiu v s tun th: nhn mnh n vic tun th php lut v cc
quy nh.
Mt h thng kim sot ni b hu hiu c th cung cp s m bo hp l t
c cc mc tiu nu trn. Kt qu t c ph thuc vo mi trng kim sot,
cch thc nh gi ri ro, cc hot ng kim sot ca n v, h thng thng tin v
truyn thng, vn gim st.
1.2.2. Vai tr
Nh c h thng KSNB m doanh nghip hot ng hiu qu hn v ngy cng
pht trin, gim thiu nhng sai st v ri ro trong qun l cng nh trong hot
ng kinh doanh.
Thng qua h thng KSNB doanh nghip pht hin c nhng thit hi, sai st
v hnh vi vi phm trong vic s dng ti sn ca doanh nghip. T ra c
nhng bin php bo v ti sn hu hiu v s dng hp l hn ngun ti sn
ca doanh nghip.
H thng KSNB duy tr v kim tra vic tun th cc chnh sch c lin quan
n cc hot ng, ngn chn v pht hin kp thi nhng gian ln v sai st trong
mi hot ng ca doanh nghip. Ngoi ra, nhng thng tin khng ng tin cy
cng c pht hin nu KSNB hu hiu.
Theo bo co COSO 2013, s hiu qu ca h thng kim sot ni b c nh
gi da trn 5 b phn ca h thng kim sot ni b. Vic xc nh tng quan h
14
thng kim sot ni b c hiu qu hay khng l kt qu ca vic nh gi liu mi

b phn ca h thng kim sot ni b c hin hu v hiu qu khng.
1.3. Cc b phn cu thnh ca kim sot ni b theo COSO 2013
H thng COSO 2013 c tin thn xut pht t h thng COSO 1992. Bo co
COSO 1992 l ti liu u tin trn th gii nghin cu v nh ngha v kim sot
ni b mt cch y v c h thng. Theo bo co COSO 1992 h thng kim
sot ni b gm 5 b phn c mi lin h cht ch vi nhau l:
-
Mi trng kim sot
nh gi ri ro
Hot ng kim sot
Thng tin v truyn thng
Gim st
K tha 5 nguyn tc trn, h thng COSO 2013 m rng v cho ra 17

nguyn tc din gii cho nhng khi nim c bn lin quan n mi yu t cu
thnh . Tt c 17 nguyn tc p dng cho mi phm tr mc tiu chung v cho c
nhng mc tiu ring r bn trong mi 1 phm tr. Bi v 17 nguyn tc ny c
ly trc tip ra t nhng yu t cu thnh.
H thng kim sot ni b c cu thnh t 5 thnh phn c bn sau v chng
c mi lin h cht ch vi nhau:
1.3.1. Mi trng kim sot
L nn tng thc, l vn ha ca t chc tc ng n thc kim sot ca
ton b thnh vin trong t chc. Mi trng kim sot l nn tng cho bn b phn
cn li ca h thng kim sot ni b nhm xy dng nhng nguyn tc v c cu
hot ng ph hp.
Mi trng kim sot c th hin thng qua tnh k lut, c cu t chc, gi
tr o c, tnh trung thc, trit l qun l, phong cch iu hnh. Mi trng kim
sot nh hng n cch thc kinh doanh ca mt t chc, n cc mc tiu c
15
thit lp, n cc b phn cn li ca h thng KSNB. iu ny khng ch ng

trong giai on thit k m c trong hot ng hng ngy ca doanh nghip.
Cc nhn t trong mi trng kim sot nu trn u quan trng, nhng mc
quan trng ca mi nhn t ty thuc vo tng doanh nghip.
Theo COSO 2013, Mi trng kim sot gm cc nguyn tc sau:
-
Nguyn tc 1: n v chng minh cc cam kt v tnh trung thc v gi tr
o c. iu ny th hin rng ngi qun l phi chng t n v quan tm n

tnh trung thc v gi tr o c.
-
Nguyn tc 2: Hi ng qun tr phi chng t s c lp vi ngi qun l
v m nhim chc nng gim st vic thit k v vn hnh h thng kim sot ni
b.
-
Nguyn tc 3: Nh qun l di s gim st ca Hi ng qun tr cn thit
lp c cu t chc, cc loi bo co, phn nh trch nhim v quyn hn nhm t

c mc tiu ca n v.
-
Nguyn tc 4: n v phi chng t s cam kt v vic s dng nhn vin c
nng lc thng qua tuyn dng, duy tr v pht trin ngun nhn lc ph hp vi
mc tiu ca n v.
-
Nguyn tc 5: n v cn yu cu cc c nhn chu trch nhim bo co v
trch nhim ca h trong vic p ng cc mc tiu ca t chc.

Tnh trung thc v gi tr o c
L nhn t quan trng trong mi trng kim sot, n tc ng n vic thit k,
thc hin v gim st cc nhn t khc ca kim sot ni b. Thi v s quan
tm ca nh qun l cao cp i vi kim sot ni b hu hiu phi c lan ta
n ton doanh nghip.
ng x c o c v tnh trung thc ca ton th nhn vin chnh l vn ha
ca t chc. Vn ha ca t chc bao gm cc chun mc v cch thc ng x v
cc gi tr o c, cch thc truyn t v thc hin trong thc tin. S hu hiu
ca h thng KSNB trc tin ph thuc vo tnh trung thc v vic tn trng cc
gi tr o c ca nhng ngi c lin quan n qu trnh kim sot. Tuy nhin s
16
hu hiu ca kim sot ni b khng ch to bi tnh trung thc v cc gi tr o

c ca ngi sng lp, ngi qun l m l ca ton th nhn vin trong n v.
Xy dng gi tr o c thng rt kh khn bi v cn dung ha li ch ca
cc bn nh: li ch ca nh qun l cp cao vi li ch ca doanh nghip, ca nhn
vin, ca nh cung cp, khch hng. Khi xy dng gi tr o c cn ch vn
sau:
-
p lc v c hi: Cn gim thiu c hi v p lc dn ti pht sinh cc gian
ln iu ny gip hn ch nhng p lc v c hi km theo cc bin php kim sot

thch hp c th gip gim cc hnh vi gian ln.
-
Xy dng v truyn t cc hng dn v o c: Ngoi p lc v c hi
th nguyn nhn dn ti sai phm l do thiu hiu bit. Trong rt nhiu doanh
nghip c pht sinh sai phm trong lp bo co ti chnh, nhng ngi thc hin
khng thc c sai phm ca h. V th phi thit lp quy tc ng x ng n
v cc vn khc nhau ng thi truyn t quy tc ny ti ton th nhn vin
trong n v h bit c ci g ng, ci g sai.
Cam kt v nng lc
Nh qun l cn xc nh r yu cu v nng lc cho mt cng vic nht nh v
c th ha n thnh cc yu cu v kin thc v k nng. Nh qun l ch nn tuyn
dng cc nhn vin c kin thc v kinh nghim ph hp vi nhim v c giao.
Bn cnh ngi qun l cng cn cn nhc gia vic gim st v yu cu nng
lc ca cc nhn vin ng thi cn nhc gia nng lc v chi ph m bo tt
nht li ch cho doanh nghip.
Hi ng qun tr v y ban kim ton
y l mt nhn t c nh hng ng k n mi trng kim sot. Tnh hu
hiu ca mi trng kim sot ph thuc vo s c lp ca Hi ng qun tr v
y ban kim ton vi Ban iu hnh. H thng KSNB s tr nn hu hiu khi:
-
Hi ng qun tr nng ng v tn tm, hng dn v gim st vic thc
hin ca ngi qun l.
17
Hi ng qun tr cn c thm nhng ngi nm ngoi Ban iu hnh v Hi
ng qun tr phi cht vn, gim st cc hot ng qun l, a ra quan im phn

bin v c dng kh u tranh vi nhng hnh vi sai tri nghim trng ca ngi
qun l.
Trit l qun l v phong cch iu hnh ca nh qun l
Trit l qun l v phong cch iu hnh tc ng n cch thc doanh nghip
c iu hnh. Trit l qun l th hin qua quan im v nhn thc ca ngi
qun l, phong cch iu hnh li th hin qua c tnh, t cch v thi ca h khi
iu hnh n v.
Trit l qun l v phong cch iu hnh c phn nh trong cch thc qun
l, s dng cc knh thng tin v quan h vi cp di. Ngoi ra, trit l qun l v
phong cch iu hnh cn th hin thng qua thi , quan im ca ngi qun l
v vic lp v trnh by bo co ti chnh, vic la chn chnh sch k ton, cc c
tnh k ton v v vic phn nhim k ton vin trong n v.
C cu t chc
C cu t chc cung cp khun kh m trong cc hot ng ca doanh
nghip c lp k hoch, thc hin, kim sot v gim st. Mt c cu t chc tt
m bo cho cc th tc kim sot hiu qu. Ngc li, khi thit k khng ng, c
cu t chc c th lm cho cc th tc kim sot mt tc dng.
C cu t chc ph thuc vo quy m v bn cht hot ng ca doanh nghip.
Chnh v vy, khng c khun mu chung duy nht. Tuy nhin, d t chc nh th
no, n cng phi gip doanh nghip thc hin chin lc hoch nh t
c mc tiu ra.
Phn nh quyn hn v trch nhim
Phn nh quyn hn v trch nhim l vic xc nh mc t ch, quyn hn
ca tng c nhn hay tng nhm trong vic xut v gii quyt vn , trch
nhim bo co i vi cc cp c lin quan.
thc v trch nhim ca mi c nhn trong n v quyt nh tnh cht ca
trng kim sot. Do , cn phi xc lp quyn hn v trch nhim cho tng thnh
18
vin, xc lp cc mi quan h bo co v xy dng cc phng php y quyn

thng qua cc vn bn v trin khai cho ton n v nhm gip tng thnh vin hiu
r mc tiu ca t chc v tng hnh ng, mc ng gp ca h s nh hng
nh th no n ngi khc cng nh mc tiu chung ca n v.
Chnh sch nhn s v vic p dng vo thc t
Chnh sch nhn s biu hin trong thc t thng qua vic tuyn dng, hng
nghip, o to, nh gi, t vn, ng vin, khen thng v k lut. Khi n v
mong mun i ng nhn vin nng lc v trung thc th tiu chun tuyn dng
s nhn mnh v o c, kinh nghim cng vic, kt qu cng vic t c.
1.3.2. nh gi ri ro
nh gi ri ro l qu trnh nhn dng v phn tch nhng ri ro nh hng n
vic t c mc tiu, t c th qun tr c ri ro. Mi n v lun phi i
ph vi hng lot ri ro t bn trong ln bn ngoi. iu kin tin quyt nh gi
ri ro l thit lp mc tiu. Mc tiu phi c thit lp cc mc khc nhau v
phi nht qun. Do iu kin kinh t, c im v hot ng kinh doanh, nhng quy
nh lun thay i, nn c ch nhn dng v i ph ri ro phi lin kt vi s thay
i ny.
Tt c cc n v, bt k quy m, cu trc...u pht sinh ri ro tt c cc mc
. Ri ro nh hng n s tn ti ca mi n v, n s thnh cng, tnh hnh ti
chnh, hnh nh ca n v. Khng c cch no trit tiu ri ro v vy nh qun l
phi quyt nh mt cch thn trng mc ri ro nh th no l c th chp nhn
c v c gng duy tr ri ro mc cho php.
Theo COSO 2013, nh gi ri ro gm cc nguyn tc sau:
-
Nguyn tc 6: n v phi thit lp mc tiu r rng v y nhn din
v nh gi ri ro pht sinh trong vic t c mc tiu ca n v. Cc mc tiu

n v thng thit lp bao gm: mc tiu hot ng, mc tiu bo co ti chnh v
phi ti chnh cho ngi bn ngoi v bn trong doanh nghip, mc tiu tun th.
-
Nguyn tc 7: n v phi nhn din ri ro trong vic t c mc tiu ca
n v, tin hnh phn tch ri ro xc nh ri ro cn c qun tr.
19
Nguyn tc 8: n v cn xem xt cc loi gian ln tim tng khi nh gi ri
ro khng t c mc tiu ca n v.
-
Nguyn tc 9: n v cn xc nh v nh gi nhng thay i ca mi
trng nh hng n h thng KSNB. Cc thay i bao gm thay i t mi

trng bn ngoi (kinh t, chnh tr....), thay i t cch thc kinh doanh (loi hnh
kinh doanh mi, k thut mi....), thay i t cch thc qun l, t thi v trit l
ca ngi qun l v h thng KSNB.
1.3.3.
Hot ng kim sot
Hot ng kim sot l tp hp cc chnh sch v th tc m bo cho cc ch

th ca nh qun l c thc hin, l cc hnh ng cn thit thc hin i ph
vi ri ro e da n vic t c mc tiu ca t chc. Hot ng kim sot tn
ti mi b phn v mi cp t chc trong mt n v.
Mi hot ng kim sot u bao gm hai yu t l:
-
Chnh sch kim sot: L nhng nguyn tc cn lm, l c s cho vic thc
hin cc th tc kim sot. Chnh sch kim sot c th c ti liu ha y v

c h thng hoc c lu hnh theo kiu truyn ming.
-
Th tc kim sot: L nhng quy nh c th thc thi chnh sch kim
sot. Mt th tc s khng c tc dng nu p dng mt cch my mc m khng

tp trung vo nhng yu cu nh qun l ra thng qua cc chnh sch. Vic
thit lp cc th tc kim sot cn phi cn i mi quan h gia li ch v chi ph,
cn i gia hot ng kim sot v ri ro pht sinh.
Theo COSO 2013, Hot ng kim sot gm nhng nguyn tc sau:
-
Nguyn tc 10: n v phi la chn, thit lp cc hot ng kim sot
gp phn hn ch cc ri ro gip n v t mc tiu trong gii hn chp nhn

c.
-
Nguyn tc 11: n v la chn v pht trin hot ng kim sot chung vi
cng ngh hin i h tr s thnh cng cho vic t c cc mc tiu ca n

v.
20
Nguyn tc 12: n v trin khai hot ng kim sot thng qua ni dung
cc chnh sch c thit lp v trin khai thnh cc th tc.

1.3.4.
Thng tin truyn thng
Thng tin v truyn thng chnh l iu kin khng th thiu cho vic thit lp,
duy tr v nng cao nng lc kim sot trong n v thng qua vic hnh thnh cc
bo co cung cp thng tin v hot ng, ti chnh v s tun th, bao gm c
bn trong ln bn ngoi doanh nghip.
Mi b phn v c nhn trong doanh nghip u phi c nhng thng tin cn
thit gip thc hin trch nhim ca mnh. V vy nhng thng tin cn thit cn
phi c xc nh, thu thp v truyn t ti nhng c nhn, b phn c lin quan
mt cch kp thi v thch hp.
H thng thng tin ca doanh nghip to ra cc bo co, trong cha ng
nhng thng tin v ti chnh, hot ng hay tun th, gip cho nh qun l iu
hnh v kim sot doanh nghip. Cc thng tin d c ngun gc bn trong hay bn
ngoi doanh nghip, cc thng tin ti chnh hay phi ti chnh u cn thit cho c ba
mc tiu ca doanh nghip. Thng tin phi c truyn t, ph bin trong ton t
chc, thng ip t qun l phi c cung cp mt cch kp thi ti mi nhn
vin.
Truyn thng l mt phn ca h thng thng tin nhng c nu ra nhn
mnh vai tr ca vic truyn t thng tin. Lin quan n vn ny cn lu
nhng kha cnh sau:
-
Trch nhim ca mi c nhn r rng, tip nhn y v chnh xc ch th
ca cp trn. Truyn thng gip cho mi c nhn trong doanh nghip hiu r cng
vic ca mnh cng nh nh hng ca n n c nhn khc.
-
Cc thng tin t bn ngoi (khch hng, nh cung cp,...) cng phi c ghi
nhn mt cch trung thc v y nh n v mi c th phn ng kp thi.

Cc thng tin bn ngoi (nh nc, c ng) cng cn c truyn t kp thi,
m bo thc hin ng yu cu ca php lut.
Trong h thng thng tin, h thng thng tin k ton l mt phn h rt quan
trng, u vo ca h thng l cc s kin kinh t c biu hin di dng nghip
21
v k ton, u ra ca h thng l cc bo co k ton, nhng bo co ny c tnh

cht quan trng trong vic tun th quy nh ca php lut cng nh vic ra quyt
nh ca nh qun tr doanh nghip.
Nhm p ng yu cu ca cc i tng s dng, cc mc tiu ca h thng
thng tin cn t c nh sau:
-
Xc nh v ghi chp tt c cc nghip v c tht.
Din gii nghip v mt cch chi tit, y cho php phn loi ng n
nghip v.
-
o lng gi tr ca cc nghip v ghi chp ng gi tr.
Xc nh ng thi gian ca nghip v kinh t xy ra ghi chp ng
Trnh by ng n v cung cp y thng tin cn thit trn bo co ti
k.
chnh.
Theo COSO 2013, Thng tin v truyn thng gm cc nguyn tc sau
-
Nguyn tc 13: n v thu thp, truyn t v s dng thng tin thch hp,
c cht lng h tr nhng b phn khc thuc h thng KSNB.

-
Nguyn tc 14: n v cn truyn t trong ni b nhng thng tin cn thit
nhm h tr chc nng kim sot.

-
Nguyn tc 15: n v cn truyn t cho cc bn lin quan, cc i tng
bn ngoi nhng vn lin quan n hot ng KSNB nh c ng, ch s hu,

khch hng, nh cung cp.
1.3.5. Gim st
Gim st l qu trnh nh gi cht lng ca h thng kim sot ni b theo
thi gian. Gim st bao gm gim st thng xuyn v gim st nh k. Thng
thng, cn kt hp c gim st thng xuyn v gim st nh k mi m bo
tnh hu hiu ca h thng kim sot ni b.
Vic gim st thng xuyn c thc hin ng thi trong cc hot ng hng
ngy ca n v, bao gm cc hot ng gim st, qun l thng nht v cc hot
22
ng khc. Phm vi v mc thng xuyn ca vic gim st nh k ph thuc

ch yu vo vic nh gi ri ro v s hu hiu ca cc hot ng gim st thng
xuyn.
Qua gim st, cc khim khuyt ca h thng KSNB cn c bo co ln cp
trn v nu l nhng vn quan trng hn s bo co cho ban gim c hay hi
ng qun tr.
Mc tiu chnh ca vic gim st l nhm m bo h thng kim sot ni b
lun hot ng hu hiu do vy cn gim st tt c cc hot ng trong n v v
i khi cn p dng cho cc i tng bn ngoi n v nh nh cung cp, khch
hng...
Nu hot ng gim st thng xuyn cng hu hiu th gim st nh k s
gim i. Vic t chc gim st nh k hon ton l do xt on ca ngi qun l
da trn cc nhn t: bn cht v mc ca cc thay i v nhng ri ro, nng lc
v kinh nghim ca ngi thc hin kim sot, kt qu ca cc hot ng gim st
thng xuyn. Gim st thng xuyn c thc hin ngay trong cc hot ng
thng ngy v c lp i lp li, do vy s hiu qu hn so vi gim st nh k.
Gim st thng xuyn, nh k hoc kt hp c hai c s dng xc nh
xem mi thnh phn trong nm thnh phn ca kim sot ni b c c thc hin
y khng.
Gim st nh k c tin hnh nh k, s thay i trong phm vi v tn s
ph thuc vo nh gi ri ro, hiu qu ca vic nh gi lin tc v s cn nhc
trong qun l. Kt qu pht hin c nh gi theo tiu chun ca nh qun l, v
nhng thiu st s c truyn t n ban qun l v ban gim c.
Theo COSO 2013, Gim st gm nhng nguyn tc sau:
-
Nguyn tc 16: n v phi la chn, trin khai v thc hin vic nh gi
lin tc hoc nh k bit chc rng liu nhng b phn ca h thng KSNB c
hin hu v ang vn hnh ng.
-
Nguyn tc 17: n v phi nh gi v thng bo nhng yu km ca h
thng KSNB kp thi cho cc i tng c trch nhim bao gm nh qun l v Hi

ng qun tr c nhng bin php khc phc.
23
Tm li, trn y l 5 thnh phn c bn v 17 nguyn tc v thuc tnh ca

cc thnh phn c bn ca h thng kim sot ni b.
Kim sot ni b khng phi l mt chui qu trnh ni tip, m l mt thnh
phn ch nh hng n thnh phn tip theo. l mt qu trnh lp i lp li, a
chiu m mi thnh phn c th tc ng qua li ln nhau.
1.4.
Li ch v hn ch tim tng ca h thng kim sot ni b
1.4.1.
Li ch ca h thng kim sot ni b
Bt k mt doanh nghip no trong qu trnh hot ng cng tn ti nhng

xung t quyn li gia nhng ngi s dng lao ng v ngi lao ng. Chnh v
iu ny m nhiu lc ngi lao ng ch ch tm vo quyn li ca ring mnh m
c tnh vi phm hoc c nhng hnh vi gian ln lm nh hng n quyn li chung
ca t chc. KSNB s gip nh qun tr gim thiu c nhng ri ro thng qua
vic phn quyn, y nhim, giao vic cho cp di mt cch chnh xc, khoa hc
ch khng phi ch da trn s tin tng cm tnh.
Mt h thng KSNB vng mnh v hu hiu s em li cho t chc cc li ch
nh:
-
Gim bt nguy c tim n trong qu trnh sn xut kinh doanh nh sai st v
tnh gy thit hi, cc ri ro lm chm k hoch, tng chi ph, bo v ti sn khi b

h hng, mt mt bi hao ht, gian ln, la gt, trm cp.
-
m bo tnh chnh xc v ng theo quy nh ca cc s liu k ton v bo
co ti chnh.
-
m bo mi thnh vin tun th ni quy, quy ch, quy trnh hot ng ca
t chc cng nh cc quy nh ca php lut.

-
m bo t chc hot ng hiu qu, s dng ti u cc ngun lc v t
c mc tiu t ra l bo v quyn li ca nh u t, c ng v gy dng lng

tin i vi h c bit l vi nhng cng ty i chng.
Khi doanh nghip pht trin ln th li ch ca mt h thng KSNB cng tr
nn to ln hn v ngi qun l s gp nhiu kh khn hn trong vic gim st v
kim sot cc ri ro nh hng n vic thc hin cc mc tiu ca doanh nghip.
24
Nh vy, mt h thng KSNB vng mnh l mt nhn t ca h thng qun tr

doanh nghip vng mnh v iu ny rt quan trng i vi doanh nghip khi thu
ht cc nh u t bn ngoi.
1.4.2.
Hn ch tim tng ca h thng kim sot ni b
Mt iu c th nhn thy rng h thng KSNB ca mt doanh nghip d

c thit k hon ho n u cng khng th ngn nga v pht hin mi sai
phm c th xy ra. Bi v khi h thng KSNB c thit k hon ho th vn ph
thuc vo yu t ch yu l con ngi, tc l ph thuc vo nng lc lm vic v s
ng tin cy ca nhn vin trong n v. Nh vy, h thng KSNB ch gip cho n
v hn ch ti a nhng sai phm v bn thn h thng KSNB cng c nhng hn
ch tim tng.
Chun mc kim ton Vit Nam 400 nu ra nhng hn ch tim tng ca h
thng KSNB nh sau:
-
Nhng hn ch xut pht t con ngi nh vic ra quyt nh sai do thiu
thng tin, b p lc trong sn xut kinh doanh, s v , bt cn, ng tr, hiu sai ch
dn ca cp trn hoc bo co ca cp di, vic m nhn v tr cng vic tm
thi, thay th cho ngi khc.
-
Gian ln cng xy ra do s thng ng gia cc nhn vin vi nhau hay cc
b phn bn ngoi doanh nghip.

-
KSNB kh ngn cn c gian ln ca nhng nh qun l cp cao. Cc th
tc kim sot l do ngi qun l t ra kim tra vic gian ln v sai st ca nhn
vin. Khi ngi qun l cp cao c tnh gian ln, h c th tm cch b qua cc th
tc kim sot cn thit
-
Phn ln cc th tc kim sot ni b thng c thit lp cho cc sai phm
d kin, hn l cc nghip v khng thng xuyn, do khi xy ra sai phm bt

thng th th tc kim sot tr nn yu km, thm ch v hiu.
-
Ri ro trong kim sot cng xy ra khi ngi qun l lun xem xt quan h
gia chi ph b ra v li ch thu c. Cc hot ng gim st cng phi m bo

rng li ch c c phi ln hn chi ph m n v b ra.
25
Nh qun l lm quyn, b qua cc quy nh kim sot trong qu trnh thc
hin nghip v c th dn n khng kim sot c ri ro v lm cho mi trng

kim sot tr nn yu km.
-
Do thay i t chc, quan im v yu cu qun l lm cho cc th tc kim
sot tr nn lc hu, khng cn ph hp.

Tm li, chnh nhng hn ch tim tng nu trn l nguyn nhn khin cho
KSNB khng th m bo tuyt i. H thng kim sot ni b d c thit k v
hot ng tt n u cng ch cung cp mt s m bo hp l cho nh qun l
t c cc mc tiu cho doanh nghip. Tt c cc h thng kim sot ni b u
cha ng nhng hn ch tim tng vn c ca n.
1.5.
Hot ng cung cp nc chi phi h thng kim sot ni b
1.5.1.
c im v i tng cung cp nc
Hin nay, hu ht cc n v cp thot nc th v ang chuyn mnh

thnh cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin thuc s hu nh nc nhng
cng c n v chuyn i thnh cng ty c phn. Do ngnh ngh kinh doanh thuc
lnh vc c th nn cc cng ty cp nc chu s qun l ca nhiu B, Ban,
Ngnh c lin quan, c th nh:
-
Chnh ph thng nht qun l nh nc v hot ng cp nc trn lnh th
Vit Nam; ban hnh v ch o thc hin cc chin lc; nh hng pht trin cp
nc cp quc gia.
-
B xy dng thc hin chc nng qun l nh nc v hot ng cp nc
ti cc th v khu cng nghip trn phm vi ton quc.

-
B Nng nghip v Pht trin nng thn chu trch nhim thc hin chc
nng qun l nh nc v hot ng cp nc ti cc khu vc nng thn.

-
B Y t chu trch nhim thc hin chc nng qun l nh nc v sc khe
cng ng, ban hnh quy chun nc sch s dng cho mc ch sinh hot, t chc
kim tra v gim st vic thc hin quy chun nc sch trn phm vi ton quc.
26
B K hoch v u t: Nghin cu, xy dng c ch chnh sch nhm
khuyn khch, huy ng cc ngun vn u t trong nc v nc ngoi u t cho

cc cng trnh cp nc.
-
B ti chnh: Thng nht qun l v ti chnh i vi ngun vn h tr pht
trin chnh thc (ODA) cho u t pht trin cp nc, Phi hp vi B xy dng,
B Nng nghip v Pht trin nng thn hng dn nguyn tc, phng php xc
nh gi tiu th nc sch, ban hnh khung gi nc sch v t chc kim tra,
gim st vic thc hin trn phm vi ton quc.
-
y ban nhn dn cp tnh trong phm vi nhim v, quyn hn ca mnh c
trch nhim trong vic thc hin qun l nh nc v hot ng cp nc trn a

bn do mnh qun l; quy nh chc nng; nhim v; phn cp qun l v hot ng
cp nc cho cc c quan chuyn mn v y ban nhn dn cc cp do mnh qun
l.
V vic quyt nh gi nc sch theo trnh t sau
(1)
B Ti chnh quy nh khung gi tiu th nc sch sinh hot p dng
trong phm vi c nc.

(2)
y ban Nhn dn cp tnh ph duyt phng n gi nc sch do n v
cp nc trnh v ban hnh biu gi nc sch sinh hot c th trn a bn ca tnh

ph hp vi khung gi do B Ti chnh ban hnh.
(3)
n v cp nc t quyt nh gi nc sch cho cc mc ch s dng
khc ngoi gi nc sch cho sinh hot ph hp vi phng n gi nc sch

c y ban Nhn dn cp tnh ph duyt.
(4)
Gi nc sch bn bun do n v cp nc bn bun v n v cp nc
bn l t tha thun, trong trng hp khng thng nht c th mt trong hai bn

(hoc c hai bn) c quyn yu cu t chc hip thng gi theo quy nh ca php
lut.
Bi v hot ng cp thot nc nh hng rt ln n i sng an sinh x hi
nn hot ng ny c nh nc quy nh rt cht ch v thng nht trong c
nc, v iu ny tc ng rt ln n qu trnh qun l cng nh hiu qu hot
ng ca cc cng ty cp thot nc hin nay.
27
1.5.2.
c th v mi trng hot ng
Trong thi i hin nay, Mi trng v pht trin bn vng l nhng vn

c nhiu nc v nhiu t chc quan tm. V vn cung cp nc sch, thot
nc, x l nc thin nhin, x l nc thi v v sinh mi trng ang c
quan tm hn bao gi ht. Cung cp nc, thot nc v v sinh mi trng l mt
nhu cu cp bch cho mi ngi, v mi nc trn th gii ni chung v Vit Nam
cng khng ngoi l. Nc c s dng rng ri trong i sng v sn xut hng
ngy nn vic qun l thng nht ti nguyn nc v s dng ngun nc sch hp
l l mt mc tiu cp bch trong cng tc kim sot ni b ca doanh nghip theo
xu hng pht trin bn vng.
Bn cnh , cc cng ty cp nc cn phi thc hin mc tiu c th n nm
2015 ca Th tng chnh ph vi t l bao ph dch v cp nc sch ti cc
th t loi III tr ln t 90% tng ng tiu chun cp nc 120 lt/ngi/ngy
m v cc khu cng nghip c cp nc y theo yu cu v p lc v lu
lng. Mun t c mc tiu hot ng ny th cc doanh nghip cp nc cn
tng cng trin khai thc hin quy hoch cp nc vng lin tnh, vng tnh v
lin th, kt hp cht ch gia cp nc th v cc vng nng thn ph cn.
u tin u t xy dng cc cng trnh cp nc vng.
H thng cp, thot nc th c vai tr quan trng i vi i sng v cc
hot ng pht trin kinh t - x hi ca th. D n u t xy dng h thng cp
nc c hng cc u i, h tr ca Nh nc theo quy nh ca php lut.
Ngnh nc c u tin u t ca Chnh ph t nhiu ngun vn trong v ngoi
nc.
Theo quan im ca nh hng pht trin cp nc th v khu cng nghip
Vit Nam nm 2025 v tm nhn n nm 2050, hot ng cp nc c coi l
hot ng kinh doanh chu s kim sot ca Nh nc, nhm m bo quyn v li
ch hp php ca cc n v cp nc v khch hng s dng nc, trong c xt
n vic h tr cp nc cho ngi ngho, cc khu vc c bit kh khn, pht
trin hot ng cp nc bn vng, khai thc, sn xut v cung cp nc sch
khng ph thuc vo a gii hnh chnh, khuyn khch s dng nc sch an ton,
tit kim, ng dng cc tin b khoa hc v cng ngh, x hi ha ngnh cp nc.
28
Ngy nay, i cng s pht trin ca cc nc trn th gii, cc cng ty cp

nc s chuyn sang hot ng kinh doanh thc s khi thc hin tnh gi tiu th
nc sch theo nguyn tc tnh ng, tnh mi chi ph chnh v vy doanh nghip
cp nc c iu kin t ch v ti chnh v l iu kin tin quyt lnh vc
cp nc pht trin bn vng. t c iu , ngnh cp thot nc cn t ra
mc tiu trc mt, lu di v ng n phn u cho tng bc i vng chc,
hng ti s pht trin bn vng trong tng lai.
Vi nhng c th v mi trng hot ng, ngnh ngh kinh doanh nh phn
tch trn, cc cng ty cp nc chu s qun l v chi phi ca nhiu B, Ngnh
c lin quan v cht lng sn phm, gi c sn phm. iu ny s nh hng
khng nh n vic thit k v vn hnh h thng kim sot ni b ti doanh
nghip. C th nh:
-
i vi vic kim sot chu trnh bn hng thu tin, b phn kim sot ni b
ca doanh nghip cn kim sot tnh tun th xem doanh nghip mnh c thc hin
ng theo khung gi nc quy nh ca B ti chnh hay khng.
-
Ngoi ra tnh tun th cng c th hin thng qua vic kim sot cht
lng nc nhm thc hin chc nng qun l nh nc v sc khe cng ng

theo quy nh ca B y t.
-
c th thc hin mc tiu c th n nm 2015 ca Th tng chnh ph
v nh hng pht trin cp nc th v khu cng nghip Vit Nam nm 2025

v tm nhn n nm 2050 nh phn tch trn th mc tiu hu hiu v hiu qu
cn c t ln hng u.
-
Bn cnh , do cng ty mi chuyn i hnh thc s hu t doanh nghip
nh nc sang cng ty c phn nn khi ny, bo co ti chnh ca cng ty nh mt

cng c cc i tng bn ngoi doanh nghip s dng a ra quyt nh u
t nn mc tiu bo co ti chnh cn c thc hin trung thc v hp l nht
29
KT LUN C NG 1
Kim sot lun l mt khu quan trng trong quy trnh qun tr, do cc
nh qun l thng ch tm n vic hnh thnh v duy tr cc hot ng kim sot
t c cc mc tiu ca t chc. Trong chng 1 trnh by h thng l lun
v vn kim sot trong t chc trn nn tng ca bo co COSO 1992, 2013
nhm gip cho doanh nghip c th da vo lm cn c nh gi s cn thit v
y ca h thng KSNB trong doanh nghip. Do mi doanh nghip c mt c
im kinh doanh ring nn ngi qun l cn thit k v xy dng h thng KSNB
ph hp vi hot ng kinh doanh ca n v. V da vo nhng nghin cu trong
chng 1, chng tip theo s i su vo phn tch thc trng h thng KSNB ti
cng ty C phn cp thot nc ng Nai t a vo nhn xt, nh gi cc
u im v nhc im cn tn ng ca h thng KSNB ti cng ty.
30
C NG 2: T C TRNG H THNG KIM SOT NI B TI CNG

TY C PHN CP NC NG NAI
2.1. Gii thiu tng qut v cng ty c phn cp nc ng Nai
2.1.1. Qu trnh hnh thnh v pht trin ca cng ty
Cng ty C phn Cp nc ng Nai c c phn ha t Cng ty TNHH
mt thnh vin Cp nc ng Nai. UBND tnh ng Nai ban hnh Quyt nh
s 2744/Q-UBND ngy 05/9/2014 v vic ph duyt phng n c phn ha v
chuyn Cng ty TNHH mt thnh vin cp nc ng Nai thnh cng ty c phn,
vi thng tin v Cng ty nh sau:
-
Tn ting vit: CNG TY C PHN CP NC NG NAI
Tn ting Anh: DONG NAI WATER JOINT STOCK COMPANY
Tn vit tt: DOWACO
a ch: 48 Cch mng thng 8, phng Quyt Thng, thnh ph Bin Ha,
tnh ng Nai
-
in thoi: 0613.843.316
Fax: 0613.847.149
Email: capnuocdongnai@dowaco.vn
Website: www.dowaco.vn
Vn iu l: 1.000.000.000.000 ng (Mt ngn t ng).
Mnh gi c phn: 10.000 ng
Tng s c phn: 100.000.000

Cng ty C phn Cp nc ng Nai (DOWACO) chnh thc i vo hot
ng theo hnh thc Cng ty C phn vo ngy 01/01/2015 theo Giy chng nhn
ng k doanh nghip Cng ty c phn s 3600259296 do S K hoch v u t
tnh ng Nai cp ngy 29/12/2014, vi cc ngnh ngh kinh doanh nh sau:
31
Bng 2.1: Cc ngnh ngh kinh doanh ca Cng ty C phn Cp nc ng Nai

STT
Tn ngnh
Khai thc, x l v cung cp nc:
1 - Khai thc, x l nc phc v sinh hot th v cng

nghip, phn phi nc sch.
2
Gia cng c kh; x l v trng ph kim loi:

- Sn xut cc sn phm c kh chuyn ngnh nc.
Dch v lu tr ngn ngy:
- Kinh doanh khch sn
Bn bun vt liu, thit b lp t khc trong xy dng:
- Kinh doanh vt t thit b ph kin chuyn ngnh nc.
M ngnh
3600
(Chnh)
2592
5510
4663
Hot ng kin trc v t vn k thut c lin quan:

- T vn thit k kt cu cng trnh dn dng, cng nghip;
- Thit k cng trnh cp nc; Thit k h thng cp nc
cho cng trnh; Dch v h tr xy dng; Dch v t vn
thit k khc; Thit k cng trnh thot nc;
- Kho st, gim st thi cng, thm tra cc cng trnh cp
5
thot nc;
- Lp d n u t, thm nh d n u t;
7110
- Gim st thi cng cng trnh dn dng - cng nghip;

- Lp h s mi thu; nh gi h s d thu; Thm nh
thit k k thut; Quyt ton cc d n u t;
- T vn qun l d n u t;
- Thm nh h s mi thu v d ton - tng d ton;
- Thm nh kt qu u thu.
Kinh doanh bt ng sn, quyn s dng t thuc ch s
hu, ch s dng hoc i thu:
6 - u t xy dng c s h tng th v khu cng nghip.
6810
Xy dng nh v cho thu nh. Cho thu vn phng. Kinh

doanh bt ng sn.
7 Sn xut ung khng cn, nc khong:
1104
32
- Sn xut nc tinh khit ng chai.

8
Xy dng cng trnh k thut dn dng khc:

- Xy dng cng trnh cng nghip.
4290
Lp t h thng cp, thot nc, l si v iu ha khng

9 kh:
4322
- Lp t h thng cp nc, thot nc.

Dch v h tr lin quan n qung b v t chc tua du
10
lch.
(Ch hot ng khi c iu kin theo quy nh ca php
7920
lut)
11
12
Xy dng cng trnh cng ch:

- Xy dng cc cng trnh cp thot nc.
Xy dng nh cc loi:
- Xy dng cng trnh dn dng.
4220
4100
Kim tra v phn tch k thut:

13
- Kim nh ng h o nc t 15mm n 100 mm.

(Ch hot ng khi c iu kin theo quy nh ca php
7120
lut)
iu hnh tua du lch
14 (Ch hot ng khi c iu kin theo quy nh ca php
7912
lut)
(Ngun: Phng TC HC, Cng ty C phn Cp nc ng Nai)
2.1.1.1. Qu trnh hnh thnh v pht trin
Nm 1903 thc dn Php thng xe la tuyn Si Gn Bin Ha. Ti Tnh l
Bin Ha lc ny c mt s c quan cai tr ca Php nh Ta b, Trm in tn,
Thnh kn v.v Nn Php t my l c pht in v mt s ging khoan
cp in, nc cho cc c s lm vic v tri lnh. n nm 1920-1921 c mt s
ng ng nc ko di bn nc sch cho dn v thng nhn quanh khu ch
Bin Ha.
33
Nm 1928-1930, Nh my nc Bin Ha do Php xy dng cng sut 1.450

m3/ngy. Nm 1967 c quan vin tr ca chnh ph c ti tr xy dng thm mt
cm x l mi vi cng sut 15.000 m3/ngy, tng cng sut l 16.500 m3/ngy.
Sau ngy min nam gii phng, nm 1987 Nh my nc Bin Ha c nng cng
sut ln 22.000 m3/ngy. tng ngun nc, nm 1993 Nh my nc Bin Ha
c nng cng sut t 22.000 m3/ngy ln 36.000 m3/ngy cung cp cho nhn dn
Thnh ph Bin Ha.
p ng cung cp nc cho dn c v cc khu cng nghip ca Tnh nh:
KCN Bin Ha 2, AMATA, Lotecco v H Nai 3, Nh my nc Long Bnh c
xy dng, hon thnh thng 4/1998 vi cng sut giai on I l 15.000 m3/ngy v
nm 2002 u t giai on II tng ln vi tng cng sut 30.000 m3/ngy.
Dn s th Bin Ha v cc khu cng nghip pht trin nhanh, nhu cu s
dng nc sch ngy cng tng, Cng ty trin khai u t d n Nh my nc
Thin Tn giai on I cng sut 100.000 m3/ngy, s dng ngun vn ODA ca
chnh ph Hn Quc v vn i ng ca Chnh ph Vit Nam, ngy 18/5/2004 nh
my chnh thc c a vo hot ng.
Nh my nc Nhn Trch giai on 1 cng sut 100.000 m3/ngy s dng
ngun vn vay ODA ca Chnh ph Nht Bn v vn i ng ca Chnh ph Vit
Nam, ngy 28/3/2014 nh my chnh thc i vo hot ng. Ngoi ra cn c cc d
n cp nc c u t ti cc trung tm th huyn.
-
Nh my nc Vnh An giai on I cng sut l 2.000m3/ngy, hon thnh
a vo s dng nm 2002.
-
Nh my nc Gia Ray cng sut 2.400 m3/ngy.
Nh my nc Tm Hng Ha vi cng sut 3.000 m3/ngy.
Nh my nc Long Khnh: Nm 1987 Cng ty ci to m rng nng
cng sut t 2.700 m3/ngy ln 3.300 m3/ngy, n nm 2000 tng ln 7.500

m3/ngy.
-
Nh my nc ngm Nhn Trch c u t v xy dng nm 1998 vi
cng sut giai on I l 5.000 m3/ngy, n nm 2000 cng sut l 10.000m3/ngy.

Hin nay ang hot ng vi cng sut 20.000 m3/ngy.
34
Nh my nc nh Qun cng sut 4.200m3/ngy.
Nh my nc Tn Ph cng sut 2.500 m3/ngy.
Nh vy tng cng sut cp nc ca ton Cng ty n nm 2015 l 300.000

m3/ngy. Bn cnh , Cng ty ang trin khai u thu xy dng v cung cp thit
b Nh my nc Thin Tn (giai on II) cng sut 100.000 m3/ngy bng ngun
vn ODA Hn Quc v vn i ng ca Chnh ph Vit Nam. Mc tiu cp nc
n nm 2020: p ng nhu cu cp nc cho cc khu dn c v khu cng nghip
trn ton Tnh t 1.000.000 m3/ngy.
Cng ty ang ku gi u t cc d n nh:
D n Nh my nc Nhn Trch (giai on 2) cng sut 100.000 m3/ngy.
D n HTCN huyn Vnh Cu cng sut 15.000 m3/ngy.
D n cp nc H Cu Mi cng sut 60.000 m3/ngy.
D n cp nc Gia Tn cng sut 100.000 m3/ngy.
Vi kt qu thc hin c trong nhiu nm qua Cng ty ang ng th 3 ton
quc v cng sut cp nc. Cng ty c Ch tch nc tng thng:
-
Hun chng lao ng hng III cho CB - CNV Cng ty xy dng cp nc
ng Nai c thnh tch xut sc trong cng tc t nm 1992 - 1996 gp phn vo

s nghip xy dng ch ngha x hi v bo v t quc.
-
Hun chng lao ng hng II cho CB - CNV Cng ty TNHH mt thnh
vin Xy dng Cp nc ng Nai c thnh tch xut sc trong cng tc t nm

2001-2005 gp phn vo s nghip xy dng Ch ngha X hi v bo v t quc.
-
UBND tnh ng Nai t chc l tn vinh doanh nghip tiu biu v doanh
nhn xut sc ln th nht vo nm 2005 v Cng ty c tng nhiu bng khen,

giy khen cc loi ca cc cp ca Trung ng v a phng.
2.1.1.2. C cu t chc
C cu t chc b my gm 11 phng ban, 11 Chi nhnh trc thuc v 04 Cng ty
c phn l Cng ty con, Cng ty lin kt ca DOWACO:
35
11 phng, ban, i, bao gm

Ban Kim sot
Ban Chuyn vin Cng ty
Ban Kim ton ni b
Phng T chc - Hnh chnh
Phng Ti chnh - K ton
Phng K hoch K thut
Phng Qun l cht lng nc
Phng Qun l h thng
Ban Bo v Cng ty
i Qun l Bo tr v Sa cha
i xe Cng ty
11 Chi nhnh trc thuc, bao gm :
Chi nhnh Qun l cc d n cp nc ng Nai
Chi nhnh Qun l Ghi thu
Chi nhnh cp nc Thin Tn
Chi nhnh cp nc Nhn Trch
Chi nhnh cp nc Bin Ha
Chi nhnh cp nc Long Bnh
Chi nhnh cp nc Long Thnh
Chi nhnh cp nc Vnh An
Chi nhnh cp nc Xun Lc
Chi nhnh cp nc Tn nh
Khch sn Cng on
36
04 Cng ty c phn l Cng ty con v Cng ty lin kt ca DOWACO, bao gm

Cng ty con:
+ Cng ty c phn Cp nc Nhn Trch (Cng ty con).
+ Cng ty c phn Cp nc Long Khnh (Cng ty con).
Cng ty lin kt
+ Cng ty c phn Dch v v Xy dng Cp nc ng Nai.
+ Cng ty c phn Cp nc H Cu Mi.

S 2.1: C cu t chc Cng ty c phn cp nc ng Nai
37
2.1.2. Tnh hnh t chc cng tc k ton ti cng ty C phn Cp nc N

2.1.2.1. T chc b my k ton tng qut
K ton trng
K
ton
thanh
ton
K
ton
qun
tr
K
ton
vt t
K
ton
thu
K
ton
cng
n
Th
qu

S 2.2: S t chc b my k ton Cng ty c phn cp nc ng Nai
2.1.2.2. Chc nng v nhim v tng b phn k ton
K ton trng:
- Ch o v ph bin thc hin cng tc k ton ca cng ty theo ch ti
chnh hin hnh.
- Chu trch nhim trc Gim c v php lut Nh nc v cng vic PKT.
- Theo di, thc hin bo co ca cng ty, cung cp y s liu khi cn thit.
- Kim tra BCTC ca cng ty v cc cng vic khc theo ch o ca cp trn.
K ton qun tr:
- H tr v tham mu cho k ton trng trong vic t chc b tr cng tc k
ton, lp v phn tch BCTC, bo co quyt ton v cc d n u t sn xut ca
cng ty. Kim tra, i chiu s liu hch ton ca cc phn hnh.
- Tp hp thng tin v bo co cho Gim c tnh hnh thc hin chi ph ca
cng ty.
K ton thanh ton:
- Theo di tnh hnh cng n, cc khon cn n khch hng hoc khch hng n
kp thi x l.
- Chu trch nhim cc khon thanh ton bng tin ca doanh nghip. Thng
xuyn i chiu vi th qu m bo tnh chnh xc.
38
- Cui ngy phi c s tn qu, kim tra qu, cp nht s liu hng ngy.
Th qu
- Qun l nhp xut qu tin mt, ngoi t vng bc qu ti qu.
- Ghi chp vo s qu cc nghip v kinh t pht sinh.
- Hng ngy kim k s tin tn qu thc t, i chiu vi s liu s qu k
ton.
K ton cng n
- Theo di chi tit tng khon n phi thu, phi tr theo tng i tng, thng
xuyn tin hnh i chiu kim tra, n c vic thanh ton c kp thi.
- Kim tra i chiu theo nh k hoc cui thng tng khon n pht sinh, s
phi thu v s phi tr.
- Phn loi cc khon n phi thu theo thi gian thanh ton cng nh theo tng
i tng.
K ton vt t
- Lp phiu nhp xut kho mi khi nhp hay xut hng ho. Theo di v lm
bo co nhp xut tn kho.

- nh k i chiu kim k gia kho v s theo di tn kho.
- Thng xuyn kim tra vic ghi chp vo th kho ca th kho.
- Tham gia cng tc kim k v thc hin 1 s cng vic khc theo yu cu ca
cp trn.
K ton thu
- Trc tip lm vic c quan thu khi c pht sinh. Lp cc bo co thu pht
sinh ti cng ty.

- Theo di bo co tnh hnh np ngn sch, tn ng ngn sch, hon thu ca
doanh nghip. Lp k hoch thu GTGT, TNDN, np ngn sch...
- Cp nht kp thi cc thng tin v Lut thu v thc hin 1 s cng vic khc
theo yu cu ca cp trn
39
2.1.2.3. Hnh thc k ton v ch k ton p dng ti cng ty

a. Hnh thc k ton
ph hp vi c im kinh doanh cng ty p dng hnh thc k ton l
hnh thc Nht k chung.
Hng ngy, khi c nghip v kinh t pht sinh, cn c vo cc chng t
kim tra c dng lm cn c ghi s k ton s nh khon cc ti khon ghi n v
ti khon ghi c ng thi nhp liu vo my vi tnh theo cc bng biu c
thit k sn trn phn mm k ton.
Theo quy trnh ca phn mm k ton, cc thng tin c nhp vo my theo
chng t v t ng nhp vo cc S Ci v cc s, th k ton chi tit theo cc ti
khon k ton c lin quan.
Cui thng, cui qu, cui nm sau khi kim tra i chiu khp ng, s
liu ghi trn S Ci v bng tng hp chi tit (c lp t cc S, th k ton chi
tit) c dng lp cc Bo co ti chnh.
b. Ch k ton
K t khi thnh lp cng ty p dng ch k ton ban hnh theo quyt
nh s 15/Q BTC ngy 20/03/2006 ca B ti chnh. V bt u t ngy
1/1/2015 l thc hin theo thng t 200/2014/TT-BTC v ch k ton doanh
nghip mi nht ban hnh vo ngy 22/12/2014 thay th cho ch k ton c ban
hnh km theo Quyt nh 15/2006/Q-BTC v Thng t 244/2009/TT-BTC.
2.2. Thc trng h thng kim sot ni b ti cng ty C phn Cp nc N
2.2.1. M t qu trnh tm hiu h thng kim sot ni b
2.2.1.1. Mc tiu kho st
Nhm nh gi thc trng h thng KSNB ti cng ty C phn Cp nc
ng Nai, t nhn din nhng thun li, kh khn trong cng tc t chc v duy
tr h thng kim sot ni b hiu qu. Da trn c s ny, tc gi s phn tch v
tm hiu nguyn nhn t a ra cc gii php hon thin h thng KSNB ti
cng ty.
40
Mc tiu kho st nhm tm cu tr li cho cc cu hi sau:

- Thc trng t chc v vn hnh h thng KSNB ti cng ty nh th no?
- Nhng thun li v kh khn khi trin khai v duy tr h thng KSNB ti
cng ty l g?
- Nguyn nhn no dn n nhng bt cp ca h thng KSNB ti cng ty?
- Gii php no gip cng ty tho g kh khn v trin khai h thng KSNB
hiu qu?
2.2.1.2. i tng v phm vi kho st
a. i tng kho st
Vic kho st c tin hnh ch yu ti vn phng chnh ca cng ty. Tng s
lng phiu gi i l 66, trong 16 phiu gi cho gim c, ph gim c v cc
trng ph phng ban v chn ngu nhin 50 nhn vin trn tng s 237 nhn vin
ti cng ty.
b. Phm vi kho st
ti c thc hin nghin cu nm 2014 v na u nm 2015
2.2.1.3. Ni dung kho st
tm hiu thc trng h thng kim sot ni b ca cng ty, tc gi s
dng bng cu hi vi cc ni dung chnh nh sau:
41
Bng 2.2: Ni dung kho st thc trng h thng KSNB ti Cng ty C

phn Cp nc ng Nai
CU HI
Kt qu kho st
C
Khng
A. Mi trng kim sot

Cam kt v nng lc
Trit l qun l v phong cch iu hnh
C cu t chc
Phn nh quyn hn trch nhim
Chnh sch nhn s
B. nh gi ri ro
C. Hot ng kim sot
D. Thng tin v truyn thng
E. Gim st
(Ngun: Nghin cu ca tc gi)
Thng qua bng cu hi vi nhng thnh phn chnh nh trn cng vi vic
quan st h thng kim sot ni b ang vn hnh ti cng ty tc gi s tm hiu
thc trng h thng kim sot ni b ca cng ty.
2.2.1.4. Phng php kho st
Da trn cc nghin cu trc v vic tm hiu h thng kim sot ni b, tc
gi s vn dng cng c nh gi tnh hu hiu ca h thng KSNB theo COSO
2013 da trn cc thnh phn chnh ca bo co COSO.
tm hiu thc trng h thng KSNB ti cng ty, tc gi tin hnh kho st bng 2
phng php
- Thu thp cc quy nh lin quan cc yu t thuc h thng KSNB nh chnh
sch o c, bng m t cng vic tng v tr, cc quy nh ca cng ty lin quan
n kim sot ni b.
- Quan st thc tin cc hot ng ca cng ty v kho st cc nhn vin c
chc v cng cc nhn vin trong cng ty thng qua bng cu hi. Bng cu hi
c gi trc tip n cc i tng c chn kho st.
42
2.2.2. Thc trng h thng KSNB ti cng ty C phn cp nc ng Nai

2.2.2.1. Mi trng kim sot
Qua kt qu kho st ca cng ty cho thy cc nh qun l lun quan tm
nhiu n vic xy dng mt h thng kim sot ni b hu hiu. Cc nh qun l
ti cng ty khng ch ni nhng iu ng m cn lun lm tm gng cho nhn
vin noi theo.
Cng ty lun thc hin y cc ngha v np ngn sch i vi nh nc.
Mc tiu tng doanh thu tiu th nc c t ln hng u. Cng ty cng xy
dng v trin khai vi ton th nhn vin v vn ha giao tip vi khch hng.
Bn cnh , vic xy dng v ph bin cc vn bn lin quan n phng
chng tham nhng, thc hnh tit kim, chng lng ph trong sn xut kinh doanh
cng c thc hin. Hi ng qun tr lun hng cc nhn vin thc hin
ng theo quy nh v h thng s sch chng t v thu v ch k ton gip
cung cp bo co ti chnh ng tin cy nht cho cc i tng s dng.
Ngoi ra, b phn kim sot ni b ca cng ty thit lp quan im v tnh
trung thc v thc v vic kim sot ng thi xy dng chun mc ng x v
o c chnh v vy cc nhn vin c th hiu r hnh vi no l thiu o c
hoc phm php khng th c chp nhn trong cng ty. Chun mc ny cng nu
r h s b k lut nh th no nu nh vi phm, chnh iu ny gip cng ty ngn
chn cc hnh vi gian ln hoc phm php ca nhn vin.
Cam kt v nng lc
Vi kt qu kho st 100% cho bit cng ty cha c bng m t nhim v ca
tng cng vic nht nh v ph bin cho ng vin khi tuyn dng. Nhim v ca
nhn vin khi c tuyn dng s giao cho lnh o phng ni nhn vin lm
vic phn cng trc tip. iu ny c th dn n vic nhn vin khi tuyn dng s
c kin thc v kinh nghim khng ph hp vi cng vic c giao t h c
th s thc hin nhim v khng hu hiu v hiu qu.
43

Ti cng ty Hi ng qun tr v y ban kim ton vi Ban iu hnh lun
phi hp gii quyt cc kh khn lin quan n vic thc hin cc k hoch. Ngay
t khi chuyn i hnh thc s hu t cng ty nh nc sang cng ty c phn cng
ty tin hnh xy dng phng kim sot ni b, iu ny chng t Ban lnh o
cng ty lun nh gi cao cao vai tr ca kim sot ni b.
nh k Hi ng qun tr v Ban gim c t chc cc cuc hp nhm nh
gi li kt qu thc hin mc tiu v chin lc ca cng ty. Ngoi ra, vi 100%
kin cho bit cng ty thnh lp Ban kim sot c lp nh gi, kim tra,
kim sot cc hot ng ca cng ty nh: tnh hp l ca cc chu trnh hot ng
trong cng ty, cc nguyn tc v tun th cc quy nh c t ra, s trung thc v
ng tin cy ca bo co ti chnh mt cch khch quan v chnh xc nht.
Trit l qun l v phong cch iu hnh ca nh qun l
Do c th ngnh ngh kinh doanh ca cng ty l kinh doanh nc sch sinh
hot gn nh c quyn nn cng ty C phn cp nc ng Nai khng phi chu
ri ro v p lc cnh tranh trong kinh doanh. Chnh v th m a s cc nh qun l
ca cng ty ch quan tm nhiu n vn hon thnh ch tiu k hoch c giao
nht l ch tiu sn lng nc. Qua kho st cho thy vi 100% kin cho bit nh
lnh o ca cng ty tn trng cc quy nh v chng t k ton v mong mun lp
s sch k ton v bo co ti chnh ng quy nh th hin chnh xc tnh hnh
kt qu hot ng kinh doanh ca cng ty.
Bn cnh , vi 100% kin cho bit ti cng ty cc nh qun l lun tho
lun vi nhn vin cp di v vn chuyn mn v khi nhn c kin ca cp
di cc trng ph phng ban ca n v lun xut kin ca mnh ln cc cp
lnh o cao hn, iu ny s gip cho cng vic c gii quyt sun s.
Vi kt qu kho st 62,5% t cc nh lnh o n v cho thy ti cng ty cc
nh qun l cha t chc nh gi nhng mt t c cng nh nhng tn ti
trong cng tc qun l iu hnh rt ra kinh nghim v khc phc sa cha.
44
C cu t chc
C cu t chc ca cng ty c xy dng trn c s chc nng nhim v ca
tng phng ban. Ni dung cng vic ca cc phng ban c quy nh ngay t khi
thnh lp nn cc nhn vin ca tng phng ban s bit c nhim v chnh ca
phng mnh, tuy nhin trong qu trnh m rng sn xut kinh doanh c mt s n
v c thnh lp mi v mt s n v thay i nhim v cho ph hp nhng chc
nng v quyn hn khng c cp nht bng vn bn m ch c trao i bng
ming gia nhng nh qun tr hay s ch o t trn xung trong cc cuc hp.
Vi kt qu kho st 100% cho bit cng ty cng cha c ban hnh vn bn r
rng v quyn hn v trch nhim ca tng phng ban i vi tng hot ng. Cc
vn bn quy nh qu trnh hot ng cng nh mi quan h gia cc phng ban
vn cha c ban hnh m ch tha thun vi nhau.
Nh vy, vi mt c cu t chc nh trn s d dn n vic cc b phn n
y trch nhim cho nhau, b phn ny lm nh hng n cng vic ca cc b
phn khc v cc trng, ph b phn c th khng th hin ht c trch nhim
m h qun l.
Phn nh quyn hn v trch nhim
Vi kt qu kho st 100% cho thy cng ty xy dng bng m t nu r
quyn hn v trch nhim ca cc trng ph phng ban ti n v ch cha xy
dng bng m t ny cho ton th nhn vin. Chnh v vy khi thay i v nhn s
cp cao th quyn hn v trch nhim c cp nht kp thi bng vn bn cn khi
thay i nhn vin trong tng b phn th quyn hn v trch nhim ca cc nhn
vin ny ch yu do cp lnh o trc tip quy nh.
Vi s phn nh quyn hn v trch nhim ca tng nh lnh o trong cng
ty gip cho h hiu r c nhim v mnh cn lm g v mi quan h vi ngi
khc. Do , h thy c trch nhim phi kim tra, i chiu, phn tch cng vic
ca bn thn trc khi cung cp bo co cho cc phng ban khc v cp trn. iu
ny lm cho hot ng ca cng ty din ra sun s hn trnh tnh trng n y ln
nhau nu nh c sai st xy ra.
45
Bn cnh , hot ng kinh doanh din ra thun li hn, cng ty tin

hnh y quyn cho nhng c nhn c nhim v lin quan. Vic y quyn ny c
thc hin bng vn bn v c cng b trong cng ty. Chnh chin lc ny
gip gim thi gian truyn t nhm ra quyt nh mt cch kp thi gip cho hot
ng kinh doanh ca cng ty tr nn hu hiu v hiu qu.
Chnh sch nhn s
Cng ty xy dng tha c lao ng tp th. Tha c ny cng nu r
phng thc tr lng, iu kin nng lng, cch nh gi xp loi lao ng, quy
ch thng pht...Bn cnh , i vi nhng nh qun l cp cao cng ty c ch
o to c th, tuy nhin nhng nh qun l cp trung v ton th nhn vin th
cng ty cha c k hoch o to.
Vi kt qu kho st 100% cho thy cng ty khng ban hnh chnh sch v th
tc tuyn dng ph bin n ton th nhn vin. Qu trnh xt duyt h s tuyn
dng nhn s khng khch quan, vn cn hin tng u tin nhng ng vin c
quen bit gi gm. iu ny c th dn ti vic tuyn dng khng hiu qu, b st
vic nhng nhn vin c nng lc cng nh phm cht tt.
Ti cng ty 83,3% kin ca i tng kho st cho bit ti cng ty chnh sch
k lut cha c xy dng r rng, khi c vi phm xy ra thng x l khng
nghim, cn v n v ch theo cm tnh, do khng th ngn chn c cc hnh
vi sai st hay gian ln c th xy ra. Tuy nhin i vi nhng cn b nhn vin c
nhng ng gp gip pht trin hot ng ca cng ty th cc nh qun tr doanh
nghip lun c nhng phn thng nhm khuyn khch, ng vin s ng gp ny.
2.2.2.2. nh gi ri ro
a. nh gi, nhn din nhng ri ro, hn ch
Do c th ngnh ngh kinh doanh c quyn trong vic cung cp nc sch
nn mc tiu chung ca cng ty cng l nhim v cng ch m nh nc giao l xy
dng ch tiu k hoch sn lng nc cung cp v thc hin nm sau cao hn nm
trc. T ch tiu k hoch sn lng, cng ty xy dng ch tiu k hoch doanh thu
v li nhun theo ng k hoch t ra. Cc ch tiu khc nh np ngn sch th
thc hin theo quy nh ca nh nc np y theo thc t pht sinh. Chp hnh
46
cc lut l v quy nh lin quan n mi trng kinh doanh m cng ty ang hot
ng. nh k hng thng, hng qu, hng nm cng ty thc hin so snh gia s
liu thc t v s liu k hoch theo thng, qu, nm ra.
Tuy nhin vi kt qu kho st 100% cho bit mc tiu chung ca cng ty
khng c thng bo rng ri n ton th nhn vin. Mt s t nhn vin qun l
cc b phn v a s nhn vin tha hnh ch lm vic theo nhim v chuyn mn
thng xuyn c phn cng ch khng quan tm n vic t c mc tiu
chung ca n v.
Vi kt qu kho st 87,5% nh qun l ca cng ty ch quan tm ti vic xy
dng k hoch di hn m cha xy dng k hoch ngn hn cho tng thi k. Bn
cnh cng ty cha xy dng tng mc tiu c th cng nh nhng phng n
hon thnh mc tiu ca n v nh mc tiu hot ng, mc tiu tun th, mc tiu
bo co ti chnh m ch so snh nh gi kt qu t c sau khi thc hin
xong.
Nh vy, t vic thit lp mc tiu nh trn lm cho nh qun l khng nh
gi ht c ri ro ca n v c th a ra cc bin php i ph. Mc d
nhng ri ro pht sinh t nhn t bn ngoi n v hu nh khng c nh p lc
cnh tranh, s thay i lut nh....nhng ri ro pht sinh t nhn t bn trong n
v nh l o c, nng lc yu km, s c tnh lm sai, thiu kinh nghim, khng
c o to ca c nhn vin qun l v nhn vin tha hnh d li nhng hu
qu khng tt cho cng ty.
b. Nhn dng v phn tch cc nguyn nhn dn n ri ro trong
qun l doanh thu ti cng ty c phn cp nc ng Nai
Doanh thu nc tiu th ca Cng ty c xc nh t hai yu t l sn lng
nc ghi thu (do nhn vin i ghi nhn qua cc ng h tiu th ca khch hng) v
n gi nc. n gi nc do doanh nghip t xy dng ban hnh biu gi nc
sch trn a bn ca tnh ph hp vi khung gi do B Ti chnh ban hnh. n
gi ny c y ban Nhn dn cp tnh ph duyt.
47
Sn lng nc sn xut tr i sn lng nc ghi thu cn li l phn tht thot

nc trong qu trnh tiu th do cc nguyn nhn ng b, ng h o khng chnh
xc, nhn vin ghi ch s khng.
Ri ro ng b gy tht thot nc l do mng li rng, cc ng ng chuyn
ti ca cng ty s dng nhiu nm li nm di mt t nn kh quan st hoc
do va chm mnh vi cc phng tin giao thng. Lng nc tht thot nhiu hay
t l ty thuc vo vic cng ty pht hin v sa cha sm hay mun.
Ch s ng h o khng chnh xc l do vt t km cht lng cha kp thay
do khng c kim tra thng xuyn hoc do ng h c s dng lu ngy
gy h hng. Ngoi ra cn do khch hng gian ln chnh sa li ch s o trn ng
h m cng ty khng pht hin.
Bn cnh , mt nguyn nhn dn n sn lng nc khng chnh xc l do
nhn vin ghi ch s khng n cp thi gian lm vic ring hoc cho kp tin
m cng ty quy nh.
Nhng ri ro nh hng n sn lng nc ghi thu thc t ngoi nh hng
n doanh thu trong k th cn nh hng n vic hon thnh k hoch sn lng
nc tiu th. y l ch tiu quan trng nht nh gi xp loi cng ty trn
c s m xem xt cc mc khen thng cho Ban qun l iu hnh v cc nhn
vin trong n v.
c. Phn tch nguyn nhn gy ri ro i vi vic qun l chi ph ti
cng ty c phn cp nc ng Nai
Cc khon mc chi ph trong cng ty bao gm:
Chi ph nguyn vt liu
Chi ph khu hao ti sn c nh
Chi ph nhn cng
Chi ph dch v mua ngoi
Chi ph bng tin khc
48
Qua kho st, cng tc qun l cc khon chi ph i vi tng khon mc trn
ti cng ty nh sau:
(1)
i vi vic qun l hng tn kho v chi ph nguyn vt liu
Nhng ri ro i vi qun l hng tn kho v chi ph nguyn vt liu c th xy

ra trong qu trnh mua hng, bo qun hng v xut hng.
Hng tn kho ca cng ty ch yu l nhng vt t phc v cho vic sn xut
nc sch nh phn, clor, v nhng vt t phc v cho vic xy lp cc mng li
ng ng cung cp nc v lp t ng h nc cho khch hng.
Qu trnh mua vt t:
i vi cc vt t thng xuyn s dng sn xut nc sch v lp t ng
h cho khch hng, khi s lng tn cn t th kho lp phiu ngh mua hng gi
phng K hoch k thut v gim c xt duyt. i vi cc vt t ln lp t
mng ng ng phn phi th nhn vin phng K hoch k thut s i chiu
lng tn trong kho vi vt t trong lnh thi cng, bn v do phng K hoch k
thut thit k tin hnh t hng khi b thiu.
Cn c trn phiu ngh mua hng, cng ty s tin hnh la chn nh cung
cp da trn bng bo gi v cc iu kin mua hng m bn nh cung cp gi n.
Sau khi la chn c nh cung cp, cng ty s tin hnh lm n t hng gi
n ngi bn. Nguyn vt liu s c nhn ti cc kho ca cng ty. Th kho cn
c vo ha n, n t hng, kim tra s lng, mu m k tn vo bin bn giao
nhn, tin hnh nhp kho v ghi th kho. K ton vt t s cn c vo ha n (bn
sao) do phng K hoch k thut gi thanh ton trong c ch k ca th kho,
nh khon vo chng trnh k ton, in phiu nhp kho t chng trnh v i
chiu vi th kho, cng vi th kho k xc nhn ln phiu nhp kho, trnh gim c
k duyt.
Nhng ri ro c th pht sinh l nguyn vt liu c giao khng t cht
lng theo yu cu ca hp ng v khng pht hin kp thi x l. Phiu nhp
kho c lp chm tr khng phn nh v theo di kp thi s lng tn kho trn s
sch.
49
Qu trnh bo qun vt t
Sau khi mua v, vt t ca cng ty thng c bo qun trong kho hng nm
ti nh my, ngoi ra nguyn vt liu cn c ti ni thi cng tin cho cc
i thi cng xut ra s dng. Vic bo qun hng c th kho thc hin. Th kho
c m s chi tit nhp xut tn tng loi vt t. Tuy nhin cng ty khng quy nh
vic lu kho nh th no cho khoa hc m ch ph thuc vo mun ch quan ca
th kho.
Mt s vt t lp t ng ng ln v vt t phc v xy lp do qu cng
knh nn khng c kho bo qun m ch c camera quan st v theo di. Bn cnh
, i bo v ca cng ty cn t nhn vin, quy m cng ty rng, iu ny lm cho
vt t d dng b mt cp. Vic vt t ngoi tri m cha s dng ngay cng lm
tng nguy c h hng.
nh k hng nm cng ty c tin hnh kim k hng tn trong kho nhng ch
nghing v mt s lng ch cha nh gi c cht lng hng tn trong kho
tin hnh lp d phng, quyt nh bn hay tiu hy.
Cng ty khng tin hnh kim k t xut v khng tin hnh kim k li ngu
nhin nn cha phn nh ng thc t s thiu st vt t nn cha a ra c
nhng hn ch sai st v gian ln c th xy ra.
Qu trnh xut kho nguyn vt liu
Do c th cng ty khng c tn kho thnh phm, lng nc sch sn xut ra
c a vo mng tiu th nn tn kho ca cng ty ch yu l tn kho nguyn vt
liu phc v cho vic sn xut nc sch. Cc n v c nhu cu s dng s lm
phiu ngh xut vt t trnh trng phng K hoch K thut xem xt cn i
hng tn kho v ban gim c duyt.
K ton cn c vo phiu ngh xut kho c duyt, nh khon vo
chng trnh k ton, lp phiu xut kho. Phiu xut kho v phiu ngh xut kho
c chuyn n th kho xem xt xut kho vt t v ghi th kho. Phiu xut kho s
c gi th kho, ngi nhn vt t, k ton, nhn vin ph trch v ban gim c
k duyt v lu ti phng k ton.
50
(2) i vi vic qun l ti sn c nh v chi ph khu hao

Vi c th ngnh nc, ti sn c nh ca cng ty c phn cp nc ng
Nai chim t trng 70% trn tng ti sn, trong phng tin truyn dn v my
mc thit b chim t trng cao nht nm ri rc trn a bn thnh ph Bin Ha v
cc huyn ln cn. Phng tin truyn dn l cc ng ng chuyn ti c lp t
di mt t nn kh theo di v quan st.
Mc d khon u t TSC ti cng ty chim t trng ln nhng ngoi cc d
n c ti tr t ngun vn ODA u t theo k hoch c ph duyt ca cc cp
th cc ti sn hnh thnh t ngun vn ca n v hoc t ngun vn t huy ng
li khng c thc hin theo k hoch c th. iu ny c th dn n ri ro trong
vic u t, mua sm, sa cha ln khng ph hp vi ngn sch, khng c phn
tch m bo tnh hiu qu cng nh ngn chn cc hnh vi tham c th xy ra
trong qu trnh thanh l, nhng bn TSC.
Nhng TSC c hnh thnh t cc d n ln u thc hin ng theo quy
nh trong u t xy dng c bn. Mt s TSC l mng li ng ng phn
phi do cng ty t thc hin v c thu gim st thi cng t bn ngoi. Ring i
vi cc ti sn mua sm th b phn c nhu cu lp phiu ngh trnh gim c xt
duyt, sau giao phng K hoch k thut xem xt bo gi v t mua.
TSC sau khi mua sm s c giao cho cc b phn c nhu cu s dng bo
qun. Ring i vi mng li ng ng s giao cho phng K hoch k thut
kim tra v khc phc s c nu c. Qu trnh ghi chp v tnh khu hao TSC do
b phn k ton thc hin. K ton TSC lu y chng t c lin quan n ti
sn v la chn phng php khu hao, thi im v thi gian khu hao ng quy
nh ang lu hnh.
Cc ri ro c th pht sinh trong qu trnh mua TSC l mua vi gi cao hn
do nhn vin mua TSC thng ng vi nh cung cp hng hoa hng hoc
mua TSC khng cn thit hay TSC ca cng ty nhng phc v cho li ch c
nhn. Ngoi ra i vi nhng TSC h hng hoc khng c nhu cu s dng cng
cn cng khai hoc cho u thu khi bn trnh tnh trng nhn vin thng ng vi
khch hng hng hoa hng.
51
(3) i vi vic qun l chi ph nhn cng

Tin lng l biu hin bng tin ca s lng v cht lng sc lao ng m
ngi lao ng b ra trong qu trnh sn xut kinh doanh. Tin lng l ngun thu
nhp ch yu ca ngi lao ng v l mt yu t chi ph cu thnh nn gi tr sn
phm dch v. Vic kim sot tt tin lng s gip n v s dng hiu qu sc lao
ng nhm tit kim chi ph, tng tch ly cho n v, tng thu nhp cho ngi lao
ng.
Thng thng tin lng bao gm: lng c bn v cc khon khc nh tin
lm thm gi, tin tng ca.
Ti cng ty c phn cp nc ng Nai tin lng c thc hin theo Ngh
nh 103/2014/N-CP, mc lng ti thiu vng p dng i vi ngi lao ng
lm vic doanh nghip, hp tc x, t hp tc, trang tri, h gia nh, c nhn v
cc c quan, t chc c thu mn lao ng theo hp ng lao ng. Quyt nh s
1111/Q-BHXH ngy 25/10/2011 ca Bo him x hi Vit Nam quy nh: T l
trch cc khon bo him theo lng.
Cn c vo n gi tin lng c duyt v sn lng nc ghi thu thc hin
trong nm, cc khon ph cp, ch ngoi n gi v qu tin lng, th lao, tin
thng cho cn b cng nhn vin cng ty, cng ty trch a vo gi thnh khon
chi ph lng tr cho ngi lao ng.
i vi b phn vn phng, cng ty thc hin chi tr lng theo thi gian lm
vic, cp bc v thang bng lng ca ngi lao ng. Chnh iu ny khng to
ng lc cho ngi lao ng v s khng hiu qu khi c nhiu nhn vin c trnh
khc nhau cng thc hin mt cng vic v n mang tnh bnh qun. i vi b
phn ghi thu, tin lng c tnh da trn ha n khon cho b phn ghi thu.
Cch tnh lng khon ti b phn ghi thu gip khuyn khch ngi lao ng c
gng hon thin phng php lm vic nhm tng nng sut lao ng. Tuy nhin
vi cch tnh lng ny, t c s lng ha n c giao, mt s nhn vin
ghi thu c th khng tch cc lm vic m ghi ch s khng do cng ty cha xy
dng chnh sch kim tra, kim sot cht ch, t lm nh hng n hiu qu
hot ng ca n v.
52
(4) i vi vic qun l chi ph dch v mua ngoi

Chi ph dch v mua ngoi ca cng ty l cc khon chi ph in, nc, in
thoi, vn phng phm, tin mua bo him ti sn, qung co v cc dch v mua
ngoi khc.
Cng ty c xy dng quy ch chi tiu ni b quy nh v cc khon chi ph dch
v mua ngoi. Tuy nhin vic quy nh ny ch c th mc ph in thoi nh l cc
nhn vin no c php s dng, s dng gii hn l bao nhiu, cn cc khon
chi ph khc nh in, nc...th u c thanh ton theo thc t pht sinh, khng
xy dng k hoch s dng r rng ti tng n v hay tng b phn phng ban s
dng. iu ny d gy lng ph trong vic s dng.
i vi nhu cu s dng vn phng phm, hng thng tng n v, phng ban
cn c vo nhu cu s dng ca mnh lm ngh chuyn ban gim c ph duyt
gi phng T chc hnh chnh. Phng T chc hnh chnh tin hnh tng hp,
la chn nh cung cp, t mua v lm th tc thanh ton. iu ny c th dn n
mt s ri ro nh sau:
-
Cht lng vn phng phm khng ph hp
Gi c vn phng phm ca nh cung cp cha mang tnh cnh tranh
S lng vn phng phm t mua nhiu hn so vi nhu cu s dng lm
tht thot gy lng ph cho cng ty

-
Nhn vin s dng vn phng phm cha tit kim v khng c trch nhim
gi gn vt dng vn phng trong cng vic hng ngy, thng xuyn s dng cho
mc ch c nhn.
Nguyn nhn dn n ri ro trn l do cng ty khng c quy nh v qun l
s dng vn phng phm, khng ban hnh nhng quy nh v vic la chn nh
cung cp, kim tra kim sot cng nh vic xt duyt vn cha cht ch.
(5) i vi vic qun l chi ph bng tin khc
Chi ph bng tin khc ca cng ty bao gm thu mn bi, thu s dng t
thu ti nguyn, ph cu ph, chi bo h lao ng, bi dng, nng cao kin thc
cho cn b cng nhn vin, cc khon thit hi c php hch ton vo chi ph, chi
53
ph bo hnh sn phm, cc khon d phng, tr cp thi vic cho ngi lao ng

theo quy nh ca Lut lao ng, qua kho st, cng ty u thc hin ng theo cc
quy nh ban hnh.
Nhng ring chi ph tip tn, khnh tit, hi ngh, qung co, chi ph giao dch
i ngoi, chi ph hi ngh...th cng ty vn cha c s quan tm n vic qun l
cc khon chi ph ny. Cng ty khng c quy nh nh mc v ni dung cc khon
chi dn n ri ro nhn vin c th gy lng ph hoc lm khng chng t, k khng
cc khon chi ph trc li cho mc ch c nhn.
2.2.2.3. Hot ng kim sot
Tnh hnh chung v hot ng kim sot
a. Sot xt ca nh qun l
nh k hng qu cng ty c s kt nh gi mc hon thnh k hoch. Tuy
nhin, cc nh qun l ch ch trng n vic so snh nh gi mc hon thnh
cc ch tiu k hoch c xy dng v mt s lng, ch cha ch trng phn
tch mc hon thnh v mt t trng nh l doanh thu trn vn hay li nhun
trn vn, cng nh cha nh gi cc chng trnh quan trng nh l ci tin quy
trnh sn xut, chng trnh tit kim chi ph...
iu ny lm hn ch s nh gi ng v hiu qu hot ng ca cng ty t
c th a ra cc phng n thch hp hn.
b. Phn chia trch nhim hp l
Qua kho st cho thy, hu ht cc b phn u phn chia nhim v v trch
nhim cho mi thnh vin, khng c hin tng mt c nhn nm ht tt c cc
khu ca quy trnh nghip v. Vi kt qu kho st cc trng ph phng ban,
100% cc nh lnh o ch cht khi phn chia cng vic cho nhn vin u tch
bit cc chc nng xt duyt v bo qun ti sn, chc nng k ton v bo qun ti
sn, chc nng xt duyt v k ton. Doanh nghip thc hin y quyn bng vn
bn cho cp tha hnh thc hin nghip v v nhng hot ng thng xuyn. iu
ny gip cho nh qun l tit kim thi gian trong vic iu hnh hot ng kinh
doanh ca n v.
54
c.
Kim sot qu trnh x l thng tin
H thng chng t k ton c lp ng quy nh, c lu tr, bo qun

khoa hc, an ton v d dng truy cp khi cn thit. Cng ty ang s dng cc phn
mm vi tnh h tr x l cc thng tin nh l phn mm k ton, qun l khch
hng s dng nc, qun l cng vn.
Tuy nhin vic t chc lun chuyn chng t vn cha c quy nh c th v
trnh t lun chuyn cng nh thi gian lun chuyn lm cho cc nghip v khi pht
sinh khng c x l kp thi gy tn tht cho hot ng kinh doanh ca n v.
Mt s chng t khng c nh s lin tc trc khi s dng.
Phn mm k ton do doanh nghip thu ngoi thit k theo c im kinh
doanh ca n v, tuy nhin do ang trong giai on hon thnh nn n n gin ch
h tr x l thng tin lp bo co ch khng h tr cc tnh nng kim sot nh l
s trng lp, s y ca d liu... lm hn ch kh nng pht hin sai st. Chnh
v vy, cc nhn vin k ton c trch nhim kim tra, i chiu s liu trn chng
trnh, trn chng t gc v iu chnh sai lch nu c.
Nh vy, qua kho st qu trnh x l thng tin ca cng ty vn cha c
kim sot cht ch. Mc sai st c kh nng xy ra cao lm nh hng n tin
cy ca thng tin.
d. Kim sot vt cht
Cng ty trang b h thng camera theo di cc hot ng trong vn phng
cng ty cng nh kho bi. Hot ng bo v ti sn cng c ch trng. Hng
ngy, nhn vin th qu thc hin kim k qu tin mt, i chiu lng tin tn
thc t ti qu v s liu trn s sch pht hin sai st v tm ra nguyn nhn
x l nu c. Bn cnh , nh k cng ty thc hin kim k hng tn kho, ti
sn c nh. Tuy nhin cng ty cha ban hnh cc quy nh c th v qun l ti
sn, vt t thit b ti n v cng nh trch nhim c th nu xy ra mt mt.
Chnh v vy, khi xy ra chnh lch, mt mt cng ty thng lng tng trong vic
quy trch nhim cho nhng c nhn c lin quan.
55
e. Phn tch r sot

nh k, cc nh qun tr thc hin so snh gia kt qu thc t thc hin v
s liu k hoch. Nhng do phn ln ch quan c th kinh doanh ca doanh
nghip tng i n nh nn vic phn tch so snh thng khng i su, b qua
cc hot ng r sot khc nh l t l n qu hn, bin ng v gi mua vt t.
iu ny c th dn n ri ro sai st v gian ln xy ra.
2.2.2.4. Thng tin v truyn thng
Mi b phn v c nhn trong doanh nghip u phi c nhng thng tin cn
thit gip thc hin trch nhim ca mnh (trong c trch nhim kim sot). V
vy, nhng thng tin cn thit cn phi c xc nh, thu thp v truyn t ti
nhng c nhn, b phn c lin quan mt cch kp thi v thch hp. H thng
thng tin ca doanh nghip to ra cc bo co, trong cha ng nhng thng tin
v ti chnh, hot ng hay tun th gip cho nh qun l iu hnh v kim sot
doanh nghip.
Qua kho st cho thy cng ty ng dng cc phn mm h tr x l thng
tin trong cng tc qun l khch hng s dng nc, cng tc k ton v cng tc
vn th. iu ny gp phn to ra cc bo co kt qu cng vic c nhanh chng
v kp thi cung cp cho cc i tng c lin quan bn trong v bn ngoi doanh
nghip.
Chng t k ton tng i r rng, c lu tr v bo qun theo ng quy
nh hin hnh. Cng ty cng trang b h thng kho, t lu tr nhm m bo chng
t c lu tr tt v khoa hc nhm d dng truy cp khi cn thit. Cng ty s
dng phn mm k ton gip h tr lp cc s k ton chi tit v BCTC theo ng
mu biu quy nh. Tuy nhin cc tnh nng kim sot trong qu trnh nhp liu vic
t chc lun chuyn chng t cng ty vn cha ban hnh quy nh c th lm cho
mt s nghip v chng t lun chuyn gia cc phng ban khng c kp thi
khng ch gy nh hng n vic lp bo co m cn chm ch trong vic thu thp
thng tin cn thit lm nh hng n vic kim sot cng nh ra cc quyt nh
kinh doanh.
56
Truyn thng l thuc tnh ca h thng thng tin, h thng thng tin phi cung
cp cc thng tin thch hp ngi thc hin c th thc hin chc nng ti chnh,
kinh doanh v tun th. Truyn thng l mt lnh vc rt quan trng trong doanh
nghip, n gip cho vic trao i v truyn t cc thng tin cn thit ti cc bn c
lin quan c trong ln ngoi doanh nghip.
Qua kho st cho thy 78,8 % cc nh qun l v cc nhn vin cc phng
ban u thc c trch nhim trong vic thc hin nhim v ca mnh cng nh
kt qu cng vic ca mnh s nh hng nh th no n cng vic ca ngi khc
v ngc li. Tuy nhin iu ny xut pht t nhn thc ca mi nhn vin ch
cng ty cha xy dng c vn bn quy nh trch nhim v quyn hn ca mi c
nhn r rng. Nh vy, mc d thc c nhng nhn vin trong cng ty cng
khng tch cc thc hin v h nhn thy khng c quy nh cn c quy trch
nhim khi h thc hin khng ng.
Vi kt qu kho st 22,73 % cho thy a s cc nh qun l v nhn vin khi
c kho st u ngi bo co ln cp trn nu h pht hin sai phm ca cc nhn
vin hay cn b khc trong cng ty v h lo s khng c cng ty bo v. Cng ty
khng quan tm n cc th t co nc danh, khng t chc cc knh thng tin m
cp trn c th lng nghe nhng thng tin m nhn vin cp di phn nh.
Nh vy, thiu nhng knh thng tin hai chiu gia nh qun l cp cao vi
nhn vin c th truyn t cc thng ip ca nh qun l cng nh khuyn
khch mi ngi bo co ln cp trn cc hnh vi bt thng m h pht hin. iu
ny lm hn ch hot ng kim sot trong n v.
2.2.2.5. Gim st
Cc hot ng gim st gip nh gi cht lng ca h thng KSNB, t c
nhng sa i, iu chnh cho ph hp vi tnh hnh thc t. thc hin cng vic
gim st th nh qun l trc tip thc hin hoc thng qua cc thng tin phn hi t
cc thnh vin tham gia trong h thng. Thc t kho st cho thy cc b phn kt
qu vic thc hin vn cn nhiu vn cn ci thin.
57
Hot ng gim st cng ty c phn cp nc ng Nai tng i tt, nh

k hng thng, cng ty c tin hnh hp ti cc b phn cng nh t chc hp giao
ban xem xt nh gi mc hon thnh nhim v ca tng nhn vin cng nh
tng b phn, tng n v tm ra nguyn nhn v a ra cc bin php x l i
vi cc cng vic cha hon thnh. nh k hng nm, cng ty t chc kim k vt
t, ti sn, i chiu cng n nhm pht hin chnh lch v kp thi x l. Bn cnh
, nh k b phn k ton trong cng ty i chiu s liu k ton trn h thng
my tnh v cc nh qun l nh gi s hu hiu v hiu qu ca h thng
KSNB ng thi iu chnh cho ph hp vi s pht trin ca tng giai on.
Bn cnh , cng ty c b phn kim ton ni b chuyn v vic kim tra, sot
xt hiu qu ca hot ng kim sot ti n v, iu ny gp phn gip cho s liu
cung cp cho cc i tng s dng bn trong v bn ngoi doanh nghip c
chnh xc hn.
Tuy nhin, trong qu trnh thc hin nhim v, a s nhn vin li t r sot cc
s liu bo co t cc nhn vin khc gi ti m ch cn c vo s liu tip
tc thc hin cng vic ca mnh. iu ny hn ch vic gim st gia cc nhn
vin vi nhau. Vic phn chia trch nhim gia cc c nhn trong cng ty cha r
rng iu ny hn ch s gim st gia c nhn ny vi c nhn kia.
Cng ty cng khng quy nh r rng cho cc nhn vin qun l b phn kim
tra v xc nhn tnh trung thc v hp l cng nh chu trch nhim nhng sai st
v cc khon mc trn bo co ti chnh lin quan n b phn m h iu hnh.
iu ny c th lm cho cc nh qun l b phn khng nng cao c thc trch
nhim ca mnh trong vic bo co s liu, d c sai st xy ra lm nh hng n
s liu trn bo co ti chnh.
2.3. Nhn xt v nh gi
2.3.1. u im
Nhn chung, cng ty xy dng c h thng kim sot ni b kh tt vi
nhng u im sau:
58
Cng ty xy dng c mi trng vn ha nhm nng cao tnh chnh
trc v phm cht o c ng thi xy dng cc vn bn lin quan n phng

chng tham nhng, thc hnh tit kim, chng lng ph trong sn xut kinh doanh
v ph bin rng ri ti ton th nhn vin trong cng ty.
-
Cng ty xy dng bng m t nu r quyn hn v trch nhim ca cc b
phn ch cht.
-
Thng xuyn t chc cc kha hc nng cao trnh chuyn mn ca
cc nh qun l cp cao.
-
Hot ng kim sot ca cng ty c thc hin, cng ty nh gi mc
hon thnh k hoch.

-
H thng chng t k ton c lp ng quy nh, c lu tr, bo qun
khoa hc, an ton v d dng truy cp khi cn thit.

-
Cng ty s dng cc phn mm h tr cho qu trnh nhp liu v x l
thng tin.
-
Cc nh qun l cng rt quan tm ti cc thng tin truyn thng bn ngoi
nh s thay i ca lut php, chnh sch, i th cnh tranh, ....

-
Hot ng gim st ca cng ty lun c thc hin thng xuyn thng qua
cc hot ng hng ngy ng thi ban hnh cc vn bn quy nh v vic s dng

v bo v ti sn.
2.3.2. Nhc im
-
Cha c bn m t nhim v ca tng cng vic nht nh v ph bin cho
ng vin khi tuyn dng.

-
Cc nh qun l trong cng ty ch ch trng nhiu vo mc tiu hiu qu ca
hot ng kinh doanh m cha ch trng vo mc tiu tun th cc quy nh v bo

co ti chnh.
-
Mc tiu chung ca cng ty khng c ph bin ti ton th nhn vin.
Cng ty cha xy dng cc mc tiu c th dn ti nh qun l khng nh
gi ht c ri ro ca n v c th a ra cc bin php i ph.
59
Cng ty cng cha ban hnh vn bn r rng v quyn hn v trch nhim
ca tng phng ban i vi tng hot ng cng nh mi quan h gia cc phng

ban. Khi c thay i hoc thm mi phng ban cng khng c cp nht bng vn
bn m ch trao i bng ming.
Cha t chc cc lp o to nng cao trnh qun l cho cc nh qun l
cp chung v ton th nhn vin trong n v.

-
Khng ban hnh chnh sch v th tc tuyn dng ph bin n nhn vin.
Cha xy dng chnh sch k lut r rng.
Vic t chc lun chuyn chng t cha c quy nh c th v trnh t
lun chuyn, thi gian.

Nhn vin trong cng ty cha hiu c tm quan trng ca vic phn chia
quyn hn, trch nhim n h thng KSNB.

-
Nh qun l trc tip khng gii quyt kp thi nhng khiu ni ca nhn
vin.
-
Khng s dng phiu nh gi hon thnh cng vic i vi nhn vin.
Cng ty khng c qu trnh nhn din cc ri ro pht sinh bn ngoi cng
nh bn trong lm nh hng n hot ng ton cng ty.

2.3.3. Nguyn nhn
Nguyn nhn dn n ri ro hn ch ca mi trng kim sot
Qua kho st ti cng ty, c th nhn thy mi trng kim sot ca cng ty
cn nhiu hn ch nh trnh by. Mi trng kim sot ph thuc vo thc ca
tng nhn vin, tuy nhin nguyn nhn chnh l do cc nh qun l cp cao cha
thc c tm quan trng ca vic kim sot, mc d quan tm n vic xy
dng mt h thng KSNB hu hiu nhng do cha c hng dn c th nn
cng ty cha to ra c mt sc thi chung tc ng n thc ca mi nhn vin
trong ton n v.
Nguyn nhn dn n hn ch ca b phn nh gi ri ro
60
Qua kho st cho thy nguyn nhn hn ch ca vic nh gi v phn tch

ri ro ca cc nh qun l l do h t quan tm n ri ro c th xy ra n v.
iu ny phn ln xut pht t bn cht hot ng ca n v c nn tng hnh
thnh l doanh nghip nh nc nn khng th trnh khi t tng lnh o bao
cp. V cng chnh t quan im lnh o ny dn n s hot ng khng hu
hiu ca ban qun l iu hnh.
Nguyn nhn dn n hn ch ca hot ng kim sot
Hot ng kim sot ca cng ty cn nhiu hn ch l do cc nh qun l cp
cao cha thc v tm quan trng ca vic kim sot. Do ch quan c th ngnh
ngh kinh doanh l c quyn nn h th n vic nh gi v nhn dng ri ro
trong qu trnh hot ng nh trnh by nn khng xy dng cc chnh sch
cng nh cc th tc kim sot nhm i ph vi ri ro. Cc hot ng kim sot
ch t pht sinh khi c nghip v thc t xy ra ch khng c h thng v khng p
dng nht qun vi s nhn thc y ca cc nhn vin thc hin.
Nguyn nhn dn n hn ch ca thng tin v truyn thng
H thng thng tin v truyn thng ca cng ty cn nhiu thiu st l do cc
nh qun l cha ch trng n vic thit k h thng thng tin m bo cht lng.
Cha nhn thc c vai tr v tnh hu ch ca thng tin trong vic kim sot cng
ty nn t vn cha xy dng c phng tin truyn thng hay cch thc
truyn thng hu hiu.
Cch qun l cn theo kiu th ng trong cc doanh nghip nh nc, ngi
va chm hay p t t trn xung, khng thch nhn phn nh t cp di trong
cch iu hnh hot ng ca n v.
-
Chnh sch khen thng v k lut ca cng ty cn nhiu bt cp v hn ch.
Nh qun l cha quan tm nhiu n kin ca nhn vin, cha pht huy
c ht vai tr ca cc nhn vin. Chnh v vy vic o to nhn lc cng ch tp

trung vo cp lnh o m cha quan tm n kh nng cng nh nng lc ca
nhn vin.
61
Cha xy dng bng thng tin bng thng tin ni b ca cng ty.
Cng ty cha nhn nhn ri ro mang tnh h thng ton n v, cha quy nh
r mc ri ro no c th chp nhn c v ri ro no khng chp nhn c

trong tng mc tiu c th.
-
Vic kim tra, gim st cha c thc hin thng xuyn.
Vic phn nh nh gi kt qu hot ng ca nhn vin cn ty vo cm
tnh ca qun l b phn, cha c s theo di nhn vin, nh gi nhn vin mt

cch thng xuyn.
-
Ban kim sot ca cng ty cng chnh l ngi iu hnh trong cng ty,
khng c ngi no trong ban kim sot l ngi c lp bn ngoi.

-
H thng phn mm k ton ti cng ty cn nhiu hn ch
62
KT LUN C NG 2
Qua nghin cu thc t cng tc kim sot ni b ca cng ty c phn cp nc
ng Nai, c th ni ban qun tr ca cng ty thit lp c h thng kim sot
ni b. Tuy nhin do h thng ny mi i vo hot ng nn vn cn tn ti nhiu
khuyt im lm dn n cc ri ro c th xy ra trong qu trnh hot ng iu ny
lm cho h thng cha t c hiu qu ti u.
Trong qu trnh hon thin h thng KSNB, cng ty c phn cp nc ng Nai
c nhng thun li nh sau:
-
Ban lnh o cng ty c thc v tm quan trng ca h thng KSNB v c
tm huyt xy dng mt h thng KSNB hot ng hu hiu hiu qu.

-
Cng ty c quy trnh hot ng i vo quy c v c lm thnh vn bn
S qun l v cng tc k ton c h tr rt nhiu t h thng phn mm
k ton v cc phn mm qun l c lin quan. H thng ny gip cho vic x l

cc nghip v pht sinh nhanh chng ng thi cung cp cc chng t lu chuyn
vi s liu ng tin cy.
Da trn c s l thuyt chng 1 trnh by v qua kho st thc trng ti cng
ty, chng tip theo tc gi s a ra mt s gii php nhm gp phn vn hnh tri
chy v nng cao tnh hu hiu cho h thng KSNB ti Cng ty.
63
C NG 3: MT S GII PHP HON THIN H THNG KIM SOT

NI B TI CNG TY C PHN CP NC NG NAI
3.1. Quan im v phng hng hon thin
3.1.1. Tip cn v tng bc to nn s ph hp COSO 2013
Xy dng v nh gi h thng KSNB ang c ng dng rng ri v cn
thit i vi cc cng ty trn ton th gii ni chung v vi Vit Nam ni ring.
Da vo nn tng l thuyt ca COSO 2013 tr thnh khun mu dng nh
gi v hon thin h thng KSNB trong doanh nghip. T chc h thng KSNB
theo quan im COSO s gip ch cho cng ty trong vic hon thnh cc quy trnh,
kim tra, gim st cc hot ng nhm t mc tiu ra.
Tuy nhin, ty thuc vo quy m, iu kin, hot ng kinh doanh ca tng
cng ty c th m mi cng ty s c cch ng dng COSO cho ph hp.
Nhng gii php hon thin h thng KSNB cho Cng ty c phn cp nc
ng Nai c da trn quy nh ca COSO 2013, trong tp trung n cc b
phn cu thnh nn h thng KSNB nh mi trng kim sot, nh gi ri ro, hot
ng kim sot, thng tin truyn thng v gim st.
Trong mi trng kim sot, nh qun l cn nh gi c nhng ri ro
khin cho mc tiu khng th t c. Sau khi xc nh c nhng ri ro ny,
nhng hot ng kim sot c thit lp nhm i ph v hn ch nhng ri ro.
Nhng thng tin lin quan n vic xc nh ri ro c trao i thng qua cc
knh khc nhau trong ton b doanh nghip. Thng tin thch hp cn c thu thp
v qu trnh trao i thng tin cn din ra trong ton b t chc, qu trnh trn s
c gim st v iu chnh li khi cn thit.
Nm b phn cu thnh ca h thng KSNB c mi quan h cht ch vi
nhau v cn c tnh linh hot cao trong qu trnh hot ng ca cng ty. KSNB bao
gm mt chui hot ng kim sot hin din mi b phn trong cng ty v c
kt hp vi nhau thnh mt th thng nht. Qu trnh KSNB b chi phi vi mi
ngi trong cng ty, cung cp s m bo hp l nhm gip cng ty t c cc
64
mc tiu bao trm ln mi mt ca hot ng v c ngha quan trng i vi s

tn ti v pht trin ca cng ty.
3.1.2. Ph hp vi hot ng cp nc
Hot ng cp nc nh hng rt ln n i sng an sinh x hi. Vic s
dng ngun nc sch hp l l mt mc tiu cp bch trong cng tc qun l theo
xu hng pht trin bn vng. Cc quy nh rt cht ch ca nh nc c ban
hnh kim sot hot ng cp thot nc nhm m bo quyn v li ch hp
php ca cc n v cp nc v khch hng s dng nc.
Theo l trnh i mi doanh nghip nh nc th trong thi gian sp ti cc
cng ty TNHH cp thot nc 100% vn nh nc s hot ng theo m hnh Cng
ty c phn. Do xut pht im l doanh nghip nh nc v mi c c phn ha
thnh cng ty c phn t 1/1/2015 nn mc tiu tng cng hiu qu hot ng ca
cng ty l vn then cht c cng ty t ra trong lc ny. Khi ny, cc cng ty
cp thot nc s chuyn sang hot ng kinh doanh thc s khi thc hin tnh gi
tiu th nc sch theo nguyn tc tnh ng tnh mi chi ph, c iu kin t
ch v ti chnh.
Nh vy cc Cng ty cp nc ni chung v Cng ty cp nc ng Nai ni
ring cn phi t ra mc tiu trc mt v lu di ng n phn u v tng
bc pht trin vng chc. t c iu , cng ty C phn cp nc ng
Nai cn khc phc nhng yu km trong qun l, sa cha nhng sai lm trong hot
ng v c c ch kim sot hp l nhm ngn chn hoc pht hin kp thi cc ri
ro nh hng n vic thc hin mc tiu ca n v.
Vic hon thin h thng KSNB ca Cng ty c phn Cp nc ng Nai
nhm gip n v kim sot tt cc ri ro, ti thiu ha cc tn tht t c mc
tiu ra. Thit lp h thng KSNB hu hiu s gip cho n v hot ng hiu
qu, tn trng nhng lut l v quy nh trong mi trng php l v hot ng ca
ngnh cp thot nc v cung cp bo co ti chnh ng tin cy cho cc i tng
s dng.
65
3.1.3. Ph hp vi trnh v yu cu qun l ti cng ty c phn cp

nc ng Nai
Cng ty c phn cp nc ng Nai vi tin thn l doanh nghip nh nc
chuyn i sang cng ty c phn t 1/1/2015, vi ngnh ngh hot ng chnh l
cung cp nc trn a bn tnh ng Nai. Vi c cu t chc phn tn ti hu ht
cc huyn trn a bn tnh nn i hi h thng kim sot ni b phi bao qut mi
hot ng ca doanh nghip, thay i theo c cu qun l v khng ngng hon
thin p ng yu cu qun l tng ng vi quy m v tm c ca doanh nghip
gip cho cng ty t c cc mc tiu chung ca mnh v doanh thu, li nhun, th
phn.
Khi hot ng ca doanh nghip ngy cng pht trin th h thng kim sot
ni b cng phi p ng theo nhu cu pht trin . Xy dng h thng kim sot
ni b tt gip cho doanh nghip phng nga v gim thiu cc ri ro trong doanh
nghip gip cho doanh nghip hot ng hu hiu v hiu qu, tun th cc quy
nh v cung cp bo co ti chnh ng tin cy cho cc i tng s dng.
3.2. Mt s gii php nhm hon thin h thng kim sot ni b ca cng ty
3.2.1. Mi trng kim sot
3.2.1.1. Cam kt v nng lc
Mt trong nhng yu t quan trng to nn thnh cng ca doanh nghip l
con ngi. Doanh nghip s hu i ng nhn vin c kin thc chuyn mn lnh
ngh s gip khai thc nhiu kh nng ca doanh nghip, s dng trit nng sut
lao ng gp phn cho s pht trin cho doanh nghip mt cch lu di.
Cc trng, ph phng ban ca cng ty cn nm r thc lc nhn vin cp
di giao vic cho ph hp, iu ny gip cho nhn vin c th pht huy ht kh
nng ca mnh em li hiu qu cao trong cng vic.
Bn cnh , phng T chc hnh chnh vi chc nng tuyn dng nhn
vin cho cng ty cn xy dng bng m t nhim v ca tng v tr v ph bin cho
ng vin khi mi tuyn dng (xem Ph lc 3) gip cho ng vin nm bt c
cng vic ca mnh. Trong bng m t cng vic cn quy nh r ngha v, quyn
66
hn, yu cu nng lc i vi cng vic. y s l cn c nh gi hiu qu lm

vic ca ton th cn b cng nhn vin cng ty.
Khi b nhim hoc thay th nhn vin, b phn T chc hnh chnh cn
thng bo c th v chuyn n cc phng ban lin quan ph bin thng tin, iu
gip cho nhn vin nhn thc c vic mnh phi lm, trnh lm tr tr cng
vic.
3.2.1.2. Trit l qun l v phong cch iu hnh
T khi chuyn i hnh thc s hu t cng ty nh nc sang cng ty c
phn, cng ty c phn cp nc ng Nai tin hnh thnh lp b phn kim sot
ni b, iu ny chng t cp qun l ca cng ty lun quan tm n kim sot ni
b ca doanh nghip. Chnh iu ny nh hng n tt c cc nhn vin, buc h
khng c l l vi nhng nguyn tc v th tc m cng ty t ra. Tuy nhin,
nng cao tnh hu hiu ca h thng KSNB, nh qun l phi khng ngng hon
thin nng lc qun tr thng qua vic tip cn thng xuyn cc thng tin kinh t
x hi trn cc phng tin thng tin i chng, c bit l cc vn bn php quy
mi ca nh nc Vit Nam ban hnh c lin quan n mi trng hot ng ca
cng ty, hoc tham d n khc o to v KSNB.
3.2.1.3. V c cu t chc
Mt c cu t chc tt s gip cho cng vic ti doanh nghip c vn hnh
mt cch hiu qu. Qua kho st ti chng 2 cho thy cng ty cha c ban hnh
vn bn r rng v quyn hn v trch nhim i vi tng hot ng. Cc vn bn
quy nh qu trnh hot ng cng nh mi quan h gia cc phng ban vn cha
c ban hnh m ch tha thun vi nhau. Chnh v vy cn thit lp mt c cu t
chc thch hp vi nhng b phn c chc nng, quyn hn v trch nhim c
ban hnh bng vn bn c th, r rng v y v c cp nht mt cch kp thi
khi c s thay i hoc pht sinh mi.
Bn cnh , lnh o cng ty cn quy nh cp bc no cn bo co thch
hp, quy nh nhim v c th ca tng phng ban v mi quan h gia cc phng
ban trnh hin tng cc b phn n y trch nhim cho nhau, b phn ny
67
lm nh hng n cng vic ca cc b phn khc v cc trng, ph b phn c

th khng th hin ht c trch nhim m h qun l.
3.3.1.4. V chnh sch nhn s
phc v cho s pht trin bn vng ca doanh nghip th cc nh qun l
cn ch trng n vic o to nhn vin trong cng ty. Tuy nhin cn nhn thc r
rng nh hng ca chng trnh o to trnh sai i tng. Hin ti, i vi
nhng nh qun l cp cao cng ty c ch o to c th, tuy nhin nhng nh
qun l cp trung v ton th nhn vin trong cng ty th cha c k hoch o to
c th chnh v vy trong tng lai phng T chc hnh chnh cn xut ln ban
gim c c ch o to nng cao nng lc cho 2 i tng ny.
Bn cnh , khc phc nhc im vic tuyn dng nhn s khng
khch quan, c hin tng u tin nhng ng vin c quen bit gi gm ang tip
din ti doanh nghip th cc nh lnh o cng ty cn giao cho phng T chc
hnh chnh ban hnh chnh sch v th tc tuyn dng ph bin n ton th nhn
vin trong cng ty. Cc b phn khi c nhu cu tuyn dng nhn vin cn lm
ngh gi phng T chc hnh chnh b phn ny t chc cc cuc tuyn dng
cng khai, tuyn dng bng nng lc thc t ca nhn vin ch khng thng qua
quen bit.
Ngoi ra, nhn vin ph trch tng phng ban ca cng ty cn thng xuyn
t chc cc kha o to nng cao nghip v t nhng chuyn gia gii trong v
ngoi nc.
nh k hng nm, nn t chc nh gi kt qu thc hin ca tng nhn
vin v qua xem xt xut thng, lun chuyn cng vic, b nhim cc nhn
vin c nng lc nn v tr cao hn cng nh buc thi vic hay lun chuyn cng
tc i vi cc nhn vin khng c nng lc ph hp.
3.2.2. nh gi ri ro
Do c th ngnh ngh kinh doanh ca cng ty thuc lnh vc cp nc - l
loi hnh kinh doanh c quyn nn ri ro t cc nhn t bn ngoi hu nh khng
c ch c ri ro pht sinh bn trong n v. Ti Cng ty, vic nhn dng cc ri ro
68
pht sinh t cc nhn t bn ngoi cng nh nhng ri ro pht sinh t bn trong

cha tht s c ch trng, iu ny lm cho doanh nghip ri vo tnh trng b
ng khi c ri ro pht sinh. trnh tnh trng ny, Cng ty nn lp mt b phn
ring bit nhn dng cc ri ro c th pht sinh trong qu trnh sn xut, kinh
doanh hoc giao cho b phm kim sot ni b ca cng ty thc hin chc nng
ny. Bn cnh , Cng ty c th gia nhp vo cc t chc ngh nghip c th
cp nht nhng thay i ca mi trng php l, mi trng kinh doanh v mi
trng x hi nh Hi cp thot nc Vit Nam, Chi hi cp nc Min Nam... T
c th a ra cc chnh sch i ph cho ph hp.
Ri ro c th tc ng n Cng ty mc ton n v:
-
B phn KH - KT cn nhn dng ri ro lin quan n s i mi, ci tin v
k thut cng nh cng ngh lin quan n quy trnh sn xut nc sch. Vic sn
xut theo cc quy trnh mi c th gip cho cng ty tng sn lng nc v gim
thiu nhng chi ph u vo ca sn phm. Tuy nhin Cng ty cn cn nhc v s
dung ha gia chi ph u t v li ch t c t vic ci tin k thut.
-
Do tr s cng ty nm trong khu vc ng dn c nn Cng ty phi nghim
tc thc hin an ton lao ng, phng chy cha chy. Cn thc hin cc t tp
dt phng chy cha chy khng c bo trc tng tnh ch ng cho nhn
vin. ng thi tnh ton thi gian thc hin ca tt c cc nhn vin, x pht
nhng nhn vin l m buc tt c cc thnh vin trong cng ty u phi tun th
nghim chnh.
-
Hin nay, cng tc qun l hot ng sn xut kinh doanh ca cng ty c
thc hin tin hc ha ton b. Do cng ty cn phi xy dng cc bin php ngn
nga virt ph hng d liu hay ly cp d liu. Cn thc hin phn quyn trn h
thng. Ch c ngi qun tr h thng thng tin mi c php ci t cc ng dng
khi cn thit.
-
B phn nhn s cn nhn dng ri ro lin quan n bin ng nhn s cng
nh trnh nng lc chuyn mn, nghip v ca cc nhn vin p ng yu cu

cng vic hoc tnh trng thay i cn b qun l trnh tnh trng cc nhn s
ch cht ngh vic t xut hoc chuyn cng tc gy kh khn trong cng vic. Do
69
c th ca cng ty c nhiu chi nhnh trc thuc ri khp thnh ph v cc huyn

ln cn nn b phn nhn s cn thng xuyn kim tra tnh tun th ca cc nhn
vin chi nhnh trc thuc trnh tnh trng lm dng gi lm vic lm vic
ring.
B phn k ton: Cn nhn dng nhng ri ro lin quan n vic hch ton
sai nghip v, ghi nhn nghip v khng kp thi cng nh p dng hoc hiu sai
cc chnh sch k ton, chun mc k ton, trnh by nhng thng tin ti chnh
khng ph hp dn n nh hng s trung thc v hp l ca bo co ti chnh.
nhn dng ri ro, ngi qun l ca Cng ty c th s dng cc phng
tin d bo, phn tch d liu qu kh ca Cng ty, thng xuyn r sot cc hot
ng, hoc thng qua cc cuc trao i tip xc vi khch hng, nh cung cp, ngn
hng, cc bui hi ngh khch hng cng nh cc bui hp giao ban trong ni b.
3.2.3. Hot ng kim sot
Trc tin, m bo cho cc ch th ca ban lnh o c thc hin,
cng ty cn ban hnh chnh sch kim sot bng vn bn y v c h thng, nu
r nhng nguyn tc cn phi thc hin cho ton th nhn vin trong vic thc hin
th tc kim sot.
a. Sot xt ca nh qun l
Qua kho st thc t ti chng 2 cho thy, nh k hng qu cng ty c s
kt nh gi mc hon thnh k hoch. Tuy nhin, cc nh qun l ch ch trng
n vic so snh nh gi mc hon thnh cc ch tiu k hoch c xy
dng v mt s lng, ch cha ch trng phn tch mc hon thnh v mt t
trng nh l doanh thu trn vn hay li nhun trn vn, cng nh cha nh gi cc
chng trnh quan trng nh l ci tin quy trnh sn xut, chng trnh tit kim
chi ph. Chnh v vy nng cao hiu qu hot ng, cng ty khng ch ch trng
v mt s lng m c mt cht lng, phn tch mc hon thnh v mt t trng
cng nh cc chng trnh tit kim chi ph c th a ra cc phng n thch
hp.
70
b. Kim sot qu trnh x l thng tin

Phng t chc nhn s cn ban hnh vn bn quy nh vic t chc lun
chuyn chng t cng nh thi gian lun chuyn trnh tnh trng cc nghip v khi
pht sinh khng c x k kp thi.
Tt c cc nghip v pht sinh cn c chng t y . Chng t khi s dng
cn phi c nh s lin tc. Chng t cn c k tn v xt duyt ca nh qun
l c lin quan. Vi h thng s sch th cn thit k theo quy nh ca ch k
ton hin hnh, quy nh r cch ghi s, thc hin ng gip lai gia cc trang s,
s sch cn nh s trang v k duyt y .
Hin ti, cn c vo nhu cu qun l cng nh ngun ngn sch, cng ty
thu doanh nghip bn ngoi t thit k phn mm k ton, iu ny gip cc nh
qun l c th pht hin ra nhng sai st mt cch sm nht gip cung cp BCTC
ng tin cy cho cc i tng s dng. Bn cnh , cn phn quyn truy cp cho
cc nhn vin trong phng k ton v cc b phn c lin quan m bo bt k
hnh ng truy cp, sa i hay truy xut d liu no u c ghi nhn trn nht
k, iu ny gip m bo xc minh hay truy trch nhim c lin quan khi c s c
xy ra.
nh k, cn tin hnh sao chp v lu tr d liu mm trn cc thit b khc
vi h thng my ch phng c s c mt d liu xy ra.
c.
Kim sot vt cht
Gim c cng ty cn giao cho b phn T chc hnh chnh ban hnh cc
quy nh c th v qun l ti sn, vt t thit b ti n v cng nh trch nhim c
th nu xy ra mt mt. Cc quy nh ny cn c ph bin ti ton th nhn
vin trong n v lm cn c x l quy trch nhim cho nhng c nhn c lin quan
khi c chnh lch, mt mt xy ra.
Cc b phn kim tra c lp ti cng ty nh ban kim sot, kim ton ni
b cn thng xuyn sot xt li vic thc hin nghip v ca cc b phn trong
cng ty nhm tng tnh hu hiu v hiu qu ca h thng kim sot ni b.
d. Phn tch r sot
71
Gim c cng ty cn giao cho cc phng ban c lin quan thng xuyn i
chiu gia s tng hp v s chi tit, so snh s liu thc t vi s liu k hoch, k
ny vi k trc c th pht hin kp thi nhng bin ng v iu chnh cho
ph hp vi mc tiu ra. Bn cnh cn giao cho phng K ton tng cng
cc hot ng r sot khc nh l t l n qu hn, bin ng v gi mua vt t...
nhm gip hn ch ri ro sai st v gian ln xy ra.
e.
H thng my tnh
i vi h thng my tnh trong doanh nghip cn s dng user v password

cho mi ln ng nhp, hn ch vic xm nhp truy cp vo d liu ca cc c nhn
khng c trch nhim thi hnh.
Bn cnh , h thng my tnh cng cn c bo h bng h thng ngn
chn virus t ng v cc tp tin quan trng cn c sao lu nh k phng s
c bt ng xy ra.
Ch ci t mng ni b nhn vin c th trao i cng vic vi nhau, i
vi phng ban cn lin h vi i tc bn ngoi th c th ci t mng internet
nhng phi quy nh r i tng, thi gian s dng v phi c bin php gim st
nh gi nng sut lao ng ca nhn vin. Ban gim c cng ty cn giao cho
b phn cng ngh thng tin thc hin chc nng ny.
f.
Hot ng kim sot chu trnh bn hng thu tin

Ty vo mc ch s dng ca khch hng nh nc sinh hot, sn xut hay
kinh doanh m cng ty s tnh cc mc gi tng ng. iu ny ngoi khuyn khch

khch hng s dng nc cn gip m bo mc tiu doanh s ca cng ty. Do vy
khi kho st n ng k s dng nc nhn c t khch hng, nhn vin kho
st thuc b phn K hoch k thut cn kim tra mc ch s dng trong thc t
v i chiu vi vic khch hng ng k trong n trnh trng hp khch
hng gian ln nhm hng mc gi thp hn theo quy nh.
Thnh lp t kim tra c lp, thng xuyn kim tra li cng tc ghi thu
m bo cng vic ghi thu c thc hin ng quy nh, trnh trng hp ghi
khng hay thng ng vi ngi s dng. Thng qua qu trnh kim tra, nu pht
72
hin ra sai st hay gian ln cn tm hiu nguyn nhn v thc hin cc bin php
nhm khc phc nhng sai st hay gian ln ny.
Nhn vin k thut thuc phng K hoch k thut cn tng cng cng
tc kim tra ng b kp thi sa cha, hn ch t l tht thot nc cho cng ty.
B phn ghi thu cn phi thng xuyn kim tra cng vic ca nhn vin,
tin hnh i chiu gia s liu ghi thu v s liu trn ha n trnh trng hp b
phn nhp ch s khng chnh xc dn ti sai st khin khch hng khng hi lng.
Bn cnh , cn giao cho nhn vin ghi thu kim tra cc trng hp s
dng nc m khng k hp ng vi cng ty, n cp nc hoc thay i mc ch
s dng m cha ng k li.
Do s lng khch hng ln, quy m ri rng trn khp a bn thnh ph
Bin Ha v cc huyn ln cn nn cng ty khng th ly kin phn hi ca khch
hng v dch v cung cp nc ca cng ty. Chnh v vy, b phn chm sc khch
hng cn pht huy ti a chc nng v nhim v ca mnh. Khi nhn c phn hi
t ngi s dng v cht lng nc hay gian ln chnh sa ng h th cn ghi
nhn li cn thn ng thi c ngay nhn vin ph trch a bn n kim tra v
khc phc s c gip v bo co ln cp trn c lin quan. Sau khi nhn vin khc
phc s c xong, b phn chm sc khch hng cn gi in li thu nhn nh
gi v s hi lng ca khch hng vi dch v m cng ty cung cp. (xem Ph lc
4)
g. Hot ng kim sot chu trnh mua hng tn tr v tr tin
Cng ty cn quy nh nhn vin c thm quyn lp phiu ngh mua hng
khi c nhu cu v trnh ban lnh o ph duyt. Giy ngh mua hng phi c
nh s th t trc khi s dng nhm d dng pht hin khi tht lc hay quy trch
nhim cho nhng c nhn c lin quan. Ngoi ra, u mi k, ti cc b phn c
nhu cu cn lp bng thuyt minh ni dung cng vic cn mua sm gi phng T
chc hnh chnh. (xem Ph lc 5)
73
Sau khi nhn c ngh v thuyt minh ni dung cng vic mua sm ca
cc phng ban c nhu cu, phng T chc hnh chnh tp hp v lp bng tng
hp k hoch cn mua sm d tr chi ph cn thit. (xem Ph lc 6).
Ti n v, ngi c thm quyn ph duyt nn l ngi ng u b phn
c nhu cu s dng v c s y quyn ca nh qun l cp cao hn.
Phng K hoch k thut nn xem xt thng xuyn nhu cu v hng tn
kho v c tnh hp l thi gian cn thit x l nghip v mua hng t lc
ngh mua hng n khi thc s nhn c hng mua hng ng lc, khng qu
sm dn ti lng ph gy ng vn do tn kho qu mc cn thit. Cn nu hng
t qu tr s gy tr tin thi cng cho khch hng to s khng hi lng.
Cn m s theo di mt hng no c t hng v mt hng no cn t
thm v cng ty khng c kho hng cha vi s lng ln nn th tc ny c th
gip trnh tnh trng khng ch cha nu t cng lc nhiu mt hng cha c
nhu cu s dng ngay.
Bn cnh phng T chc hnh chnh cn xy dng chnh sch la chn
nh cung cp m bo n v c th tip cn c nhng ngun cung cp c cht
lng v gi c hp l nht. Vic ph duyt la chn nh cung cp c th do nh
qun l cp cao trc tip thc hin hoc y quyn cho lnh o b phn mua hng.
Ngoi ra danh sch nh cung cp cn c cp nht thng xuyn va m bo
rng cc giao dch mua hng ch thc hin vi nhng nh cung cp m n v c
hiu bit, nng lc cng nh hn ch giao dch vi cc nh cung cp c quan h
mt thit vi nhn vin mua hng.
Nh lnh o cng ty cn giao cho phng T chc hnh chnh ban hnh
quy tc o c nghim cm nhn vin mua hng nhn bt c li ch no t nh
cung cp v gi thng ip ny n cc nh cung cp nu vi phm th cng ty s
ngng giao dch v s k lut nhn vin nu khng chp hnh. nh k, cn hon
i v tr cc nhn vin mua hng.
Cn thnh lp mt b phn c lp nhm kim tra khi nhn vt t, hng ha,
TSC. B phn ny nn c lp vi b phn mua hng. Cn kim tra s lng, cht
74
lng hng v so snh vi n t hng cng nh hp ng mua hng, nu hng

ng phm cht, quy cch th tin hnh nhp kho. Nu hng ha khng ng theo
tha thun mua hng, b phn nhn hng nn t chi nhp hng hoc lp bin bn
ghi nhn s khc bit lm cn c x l tip theo.
Hng tn kho sau khi c mua v cn c sp xp ngn np, phn loi
khoa hc v theo th t u tin s dng thun tin cho vic nhp xut hng
thng xuyn v trnh cc sai st khi xut hng.
Do c im ca cng ty c nhng mt hng c thi hn s dng nn
trnh tnh trng hng tn kho mt phm cht th i vi nhng mt hng ny nn
c qun l theo phng php nhp trc xut trc.
nh k, cn tin hnh kim k vt t, phi tch ring vt t h hng, li thi
qu hn s dng sp xp vo mt khu vc cho thun tin gip cho vic qun l
c d dng. Khi tin hnh kim k, ngoi kim k nh k cng cn kim k t
xut nhm pht hin nhng gian ln nu c. Kt qu kim k sau khi tin hnh ti
kim k s c chuyn cho ban gim st tng hp li v i chiu s lng tn
thc t v s lng trn s sch ri tin hnh nhng iu chnh cn thit. Kt qu
ny s c s dng lp bo co ti chnh ti n v.
3.2.4. Thng tin truyn thng
Thng tin v truyn thng l iu kin khng th thit cho vic thit lp, duy
tr v nng cao nng lc kim sot cho cng ty. Chnh v vy vic xy dng mt h
thng thng tin m bo cc yu cu v cht lng ca thng tin l thch hp, kp
thi, cp nht, chnh xc v truy cp thun tin l iu m lnh o cng ty phi
quan tm thc hin.
Cng ty cn xy dng vn bn quy nh trch nhim v quyn hn ca mi
c nhn r rng cng nh mi quan h gia cc c nhn trong cng ty h hiu r
trch nhim ca bn thn trong mi giai on thc hin nghip v trnh gy nh
hng n cng vic ca ngi khc.
Thng tin lin quan n tng b phn phi c phn quyn v truyn t
n ngi cn s dng. Nhng thng tin lin quan n chin lc kinh doanh cn
75
c bo mt. Doanh nghip cn thit lp h thng bo v thng tin phng nga

truy cp ca nhng c nhn khng c thm quyn.
Ban gim c cng ty giao cho Phng T chc hnh chnh ban hnh nhng
hnh thc x pht i vi nhng nhn vin vi phm. (xem Ph lc 7). Yu cu nhn
vin phi bo co ngay nhng tnh hung bt thng cho cp trn trc tip c lin
quan. Trong trng hp thng tin l quan trng th c th bo co ln ban gim c
ca cng ty. Tip nhn y v chnh xc cc ch th t cp trn bng cch s
dng phng tin truyn thng trong cng ty. Nhng quy nh mi, nhng thay i
v chnh sch phi c ph bin kp thi n cc c nhn c lin quan h thc
hin nhim v ca mnh c hiu qu.
Thit lp knh thng tin gia ban lnh o v nhn vin thng qua thng th
gp , in thoi, email, hay cc bui gp mt trc tip c th cp nht kp thi
thng tin cn bo co ln cp trn ca nhn vin. ng thi m bo gii quyt hiu
qu cng nh bo v an ton cho nhn vin nu nh h bo co cc nghi ng v cc
sai phm m h pht hin. Cc th t co nc danh cng cn c quan tm v a
ra cc bin php iu tra thch hp.
Bn cnh cc knh thng tin ni b, doanh nghip cn xy dng knh thng
tin t bn ngoi ca khch hng, nh cung cp nh ng dy nng, b phn tip
nhn khch xem xt v iu chnh kp thi.
3.2.5. Gim st
Qua kho st ti chng 2 cho thy hot ng gim st ca cng ty c
thc hin tng i tt. Tuy nhin, trong qu trnh thc hin nhim v, a s nhn
vin li t r sot cc s liu bo co t cc nhn vin khc gi ti m ch cn c
vo s liu tip tc thc hin cng vic ca mnh. iu ny hn ch vic gim
st gia cc nhn vin vi nhau. Chnh v vy cn thc hin r sot v kim tra s
liu u vo t cc nhn vin trc khi nhp liu ln bo co ti chnh.
Bn cnh mt c cu t chc thch hp, phn chia trch nhim v quyn
hn gia c nhn r rng s gip cc nhn vin trong n v gim st cho ln nhau
gip cho ngn nga c gian ln v pht hin c sai st nu c.
76
Doanh nghip nn xy dng mi trng lm vic chuyn nghip v t gic.

Trong cuc hp cc phng ban hay ton th nhn vin trong cng ty nn ph bin
cng vic n nhn vin v yu cu nhn vin xy dng k hoch c th cho cng
vic ca mnh hng ngy, hng tun. Nn ng vin thc t gic ca nhn vin
tin hnh cng vic mt cch hiu qu nht, vic gim st kh khan v cng nhc
i khi ch to p lc cho nhn vin i khi khin cho nhn vin lm vic km hiu
qu.
Cc nh qun l cn tip nhn, thu thp cc thng tin bn ngoi doanh
nghip, n s gip cc nh lnh o doanh nghip c ci nhn tng qut hn nhng
thng tin din ra bn trong doanh nghip. V d nh vic tip nhn phn nh ca
khch hng s gip cho nh qun l bit c hiu qu hot ng ca doanh nghip
mnh.
Tip nhn cc thng tin phn hi v khim khuyt ca h thng KSNB trong
cc bui hi tho hun luyn hay trong cc cuc hp giao ban hng thng ca cng
ty nhm gip lnh o Cng ty c bin php iu chnh kp thi. nh k hng
thng, yu cu nhn vin bo co v vic thc hin nhim v ca mnh bit c
nhn vin c tun th cc nguyn tc, quy nh ca cng ty hay khng.
-
i vi cng tc k ton: nh qun l cn tin hnh kim tra, r sot gia
chng t, s sch k ton v thc t pht sinh ti n v nhm ngn nga v pht
hin kp thi cc sai st v gian ln c th xy ra. Tng cng i chiu s liu gia
s liu ghi chp trn s k ton vi s s liu thc t nh: kim k ti sn, i chiu
cng n phi thu vi khch hng, i chiu cng n phi tr vi nh cung cp, i
chiu gia hng xut kho vi hng bn trong k, i chiu gia doanh s bn vi
cng n phi thu, i chiu hng ngy s k ton tin mt vi tin mt thc t ti
qu.
-
i vi cng tc nhn s: nh qun l cn kim tra i chiu li s lng
cng nhn vin thc t so vi cc hp ng lao ng hin c, cn kim tra k, r

cc thng tin trn hp ng lao ng ca nhn vin nht l thi hn bt u v kt
thc hp ng, thi gian nng lng, ... nhm m bo quyn li ca ngi lao
77
ng c th gip cng ty pht hin v ngn chn kp thi nhng gian ln lin quan
n tin lng ca cng nhn vin.
-
i vi cng tc thu mua: nh qun l cn thng xuyn lin h trc tip vi
cc t chc, c nhn cung cp hng ha, nguyn vt liu v dch v vn chuyn,

thng xuyn tm nhng nh cung cp d phng, nh gi nh cung cp v cht
lng, gi c, uy tn ca nh cung cp phi c cp nht thng xuyn. Qua y
gip doanh nghip c th kim sot c gi c thc t trn th trng, trnh trng
hp trc khi trnh Ban gin c k duyt nh cung cp, cc nhn vin thu mua cu
kt vi cc t chc c nhn bn ngoi lm i gi mua ca hng ha dch v ca
cng ty dn n lnh o ca cng ty c nhng quyt nh sai lm khi chn nh
cung cp.
3.3. Mt s kin ngh
3.3.1. Kin ngh vi Ban gim c
Mi t chc u mong mun hot ng ca n v mnh hu hiu v hiu
qu, bo co ti chnh ng tin cy, tun th php lut v cc quy nh. Tuy nhin,
lun tim n ri ro l c nhng yu km hoc sai phm do cc nh qun l, i ng
nhn vin hay bn th ba thc hin gy ra thit hi hay gim hiu qu hot ng ca
t chc. Vic xy dng h thng kim sot ni b l mt trong nhng bin php rt
quan trng v chng gip ngn nga, pht hin cc sai phm v yu km, gim thiu
tn tht, nng cao hiu qu nhm gip t chc t c cc mc tiu.
lm c iu ny cc nh lnh o cng ty cn phi thy nhim v
nghin cu xy dng h thng KSNB hu hiu cho cng ty l trch nhim phi
quyt tm thc hin trong qun l v iu hnh cng ty.
Ban hnh vn bn v ph bin trong ton th nhn vin cng ty v nhng
quy nh kim sot phi chp hnh. Bn cnh , qua tng giai on pht trin ca
cng ty cn nghin cu v chnh sa sao cho ph hp vi m hnh hot ng ca
cng ty.
Cng ty cng nn to mi trng kim sot tt ch trng n tnh chnh trc
v cc gi tr o c thng qua vic lm gng ca cc nh lnh o cp cao tc
ng n thc kim sot cho nhn vin v lm nn tng cho cc b phn khc
78
trong h thng KSNB c hu hiu. Nh qun l cp cao phi hiu r nh hng

ca s trung thc, gi tr o c v cc yu t khc trong mi trng kim sot n
ton b h thng.
Ban lnh o cng ty phi tch cc hc tp trang b kin thc v KSNB v
kin thc v qun l ti chnh cng nh t chc o to cho nhn vin nhng kin
thc v mc ch ca kim sot c th thc hin cng vic ca h trong quy trnh
kim sot.
3.3.2. Kin ngh vi cc phng ban
3.3.2.1. Kin ngh vi phng kim sot ni b
Kim ton vin ni b gi vai tr quan trng trong vic nh gi s hu hiu
ca h thng kim sot ni b v gp phn gi vng s hu hiu ny thng qua cc
dch v m h cung cp cho cc b phn trong n v. Do mi c thnh lp nn
b phm kim sot ni b cn nhiu khim khuyt v vy b phn kim ton ni b
trong doanh nghip cn nhn thc r chc nng v nhim v ca mnh, thc hin c
hiu qu cng vic c giao, tm ra nhng sai phm, yu km ca h thng KSNB
v ra nhng gii php gip hon thin h thng KSNB da trn nn tng bo co
COSO 2013.
3.3.2.2. Kin ngh vi phng k ton
Phng k ton vi chc nng thng tin truyn thng l ni lp v trnh by
bo co ti chnh ca n v cung cp thng tin cn thit cho qun l v cc i
tng bn ngoi doanh nghip. Chnh v vy, cn phi thng xuyn cp nht lut,
thng t, ngh nh mi ban hnh c th phn nh nhng nghip v v s kin c
bn v tnh hnh ti chnh v kt qu hot ng cng nh dng tin trong k k ton
ca n v mt cch trung thc v hp l nht.
Phi hp vi cc phng ban c lin quan lp k hoch i chiu kim tra, r
sot chng t, s sch k ton v thc t pht sinh nhm ngn nga v pht hin kp
thi cc sai st v gian ln c th xy ra.
79
nh k hng thng, tin hnh sao lu s liu k ton ra cc tp tin giy

theo di v lu tr cc s liu theo tng thng, i chiu pht hin kp thi cc
khon chnh lch.
3.3.2.3. Kin ngh vi phng K hoch k thut
Phng K hoch k thut vi chc nng chnh l bn hng gip n v t
c mc tiu v doanh thu, th phn hay tc tng trng. S tn ti ca n v
chu nh hng ng k bi mc tiu hu hiu. Chnh v vy ngoi cc nh lnh o
cp cao th cng ty cng cn ph bin cho ton th nhn vin trong phng nm r
chc nng v nhim v ca mnh c th chung tay gp phn xy dng cng ty.
Nhn vin phng k hoch k thut cn thng xuyn kim tra cht lng nc
cung cp to s hi lng cho khch hng. i thi cng cn tnh ton thi gian thi
cng trnh tnh trng nguyn vt liu lp rp ng ng ni thi cng m khng
c ngi trng coi gy tht thot hay thi tit khng thun li lm gim cht lng
nguyn vt liu. i ghi thu cn phi hp vi b phn vn phng kim tra tnh
chnh xc ca s liu trnh nhng sai st khng ng c.
80
KT LUN C NG 3
Da vo h thng l lun v kim sot ni b trong t chc trn nn tng ca
bo co COSO 2013 v qua kho st nh gi thc trng v nhng mt hn ch ca
h thng KSNB ti cng ty c phn cp nc ng Nai, chng 3 trnh by
nhng gii php c bn hon thin v nng cao hiu qu trong vic xy dng h
thng KSNB ti cng ty c phn cp nc ng Nai.
Trong chng 3, thng qua vic thc hin hot ng kim sot gip cc nh
qun l nng cao hiu qu ca cng tc qun l ti chnh thuc hot ng sn xut
kinh doanh nc sch ti cng ty. ng thi kin ngh cc nh qun tr trong cng
ty nn quan tm, hng dn v nh hng to iu kin gip cho phng kim sot
ni b ca cng ty hot ng hiu qu thng qua s n lc ca bn thn doanh
nghip ng thi phi cn nhc vn li ch v chi ph trong qu trnh xy dng
h thng KSNB ca doanh nghip mnh gip cho h thng KSNB hu hiu t
cng ty thc hin c cc mc tiu hot ng, bo co ti chnh v tun th.
81
KT LUN
Hin nay vi s cnh tranh khc lit trn th trng, p lc suy thoi v
nhng kh khn ca nn kinh t lm cho cc doanh nghip ngy cng quan tm
nhiu hn n vic xy dng h thng kim sot ni b nhm gip t chc hn ch
nhng thit hi v hot ng ngy cng hiu qu.
Do mi chuyn i hnh thc t doanh nghip nh nc sang cng ty c
phn t 01/01/2015 nn thc trng cng tc kim sot ni b cng ty cn nhiu
hn ch cha m bo cung cp thng tin cho nh qun l.
Vi cc gii php hon thin h thng KSNB cho cng ty m lun vn ny
ra hy vng rng cng vi s c gng cng thm trnh qun l ch o ca Ban
gim c v s quyt tm n lc cng hin ca ton th cn b cng nhn vin s
mang n hiu qu ca vic xy dng h thng KSNB cho cng ty c cao hn.
T gp phn nng cao hiu qu hot ng cho cng ty cng nh thc hin tt
nhim v an sinh x hi v thc y nn kinh t ngy cng pht trin.
Tuy nhin, do hn ch v thi gian nn lun vn ch tp trung nghin cu,
tm ra cc gii php hon thin h thng KSNB cho cng ty v lnh vc hot ng
sn xut v cung cp nc sch, cha thc hin nghin cu v lnh vc thot nc
cng nh hot ng xy dng c bn chuyn ngnh cp thot nc v mt s lnh
vc kinh doanh khc ca cng ty c th a ra cc gii php y .
Mc d c nhiu c gng nhng do thi gian v kh nng cn hn ch nn
lun vn ny chc chn cn nhiu thiu st. Do , knh mong c s quan tm,
gip , ng gp ca Qu Thy C lun vn c hon thin hn.
TI LIU THAM KHO

1. Bi Trn nh Vn (2013), Hon thin h thng kim sot ni b ti cc doanh
nghip sn xut bao b, Lun vn thc s, Trng i hc kinh t TP. HCM.
2. H ng Bo Tun (2013), Hon thin kim sot ni b chu trnh bn hng v
thu tin ti Cng ty TNHH Thng mi v dch v Minh Ton, Lun vn thc s,
i hc Nng.
3. Mai c Ngha (2013), Kim sot ni b - Cc thay i nn tng ca bo co,
Trng i hc Kinh t TP. HCM.
4. Nguyn Minh Tin (2012), Hon thin h thng kim sot ni b i vi quy
trnh bn hng - thu tin ti Tng Cng ty cng nghip thc phm ng Nai,
Bo co nghin cu khoa hc, Trng i hc Lc Hng.
5. Nguyn Th Thanh Hng (2014), Hon thin h thng kim sot ni b ti
Cng ty TNHH ng Tm, Lun vn thc s, Trng i hc Kinh t TP. HCM.
6. Trn Th Anh Nga (2011), Tng cng kim sot ni b thu chi ti Trng i
hc Phm Vn ng, Lun vn thc s, Trng i hc Nng.
7. Trn Th Giang Tn (2010), Kim sot ni b, NXB Phng ng.
8. V Th Thin Trang (2015), Hon thin h thng kim sot ni b ti cng ty
cp thot nc Bn Tre, Lun vn thc s, Trng i hc kinh t TP. HCM.
9. L Th Khnh Nh (2012), Hon thin cc th tc kim sot ni b chi ph v
doanh thu ti cng ty TNHH MTV cp thot nc Ph Yn, Lun vn thc s,
Trng i hc kinh t TP. HCM.
10. Nguyn Th Thy Ngn (2010), Hon thin cng tc kim sot ni b chi ph
sn xut nc tinh khit ti Cng ty TNHH MTV Xy dng v Cp nc Tha
Thin Hu, Lun vn thc s, Trng i hc Nng.
PH LC 1: BNG CU HI V KT QU KHO ST
NHN VIN CNG TY
BNG KHO ST V H THNG KIM SOT NI B TI CNG TY
C PHN CP NC NG NAI
Ngi thc hin: Nguyn Th Thu Hoi
hon thin lun vn thc s k ton, ti Hon thin h thng kim sot ni b
ti Cng ty c phn cp nc ng Nai, rt mong c s gip ca qu anh
(ch)
I. Thng tin chung i tng c kho st
Tui: ...........................................
Gii tnh:
n v cng tc: ..
II. Ni dung cu hi
CU HI
Kt qu kho st
C
Khng
A. Mi trng kim sot

1. Anh (ch) c bit Cng ty c ban hnh vn bn
47
94%
6%
47
94%
6%
35
70%
15
30%
45
90%
5%
quy nh v tnh trung thc v ng x c o c

trong cng ty khng?
2. Anh (ch) c c qua vn bn quy nh v tnh
trung thc v ng x c o c trong cng ty
cha?
3. Anh (ch) c bit vn bn quy nh hnh vi no
c chp nhn hay khng c chp nhn v
cn phi lm g nu gp hnh vi khng c
chp nhn khng?
4. Anh (ch) c thy vic nhn mnh n tm quan
trng ca tnh trung thc v ng x c o c
c trao i trong cc cuc hp nhn vin hoc
qua cch x l cc cng vic thng ngy trong
cng ty khng?
5. Khi lng cng vic m anh ch m nhn c
80%
46
20%
0%
50 100%
to p lc cho bn thn anh (ch) khng?

Cam kt v nng lc
6. Cng ty anh (ch) c bng m t nhim v ca
tng cng vic nht nh m mnh m nhim
khng?
7. Cng ty c thnh lp ban kim ton c lp
50 100%
0%
50 100%
0%
48
96%
4%
50 100%
0%
50 100%
0%
13
26%
37
74%
40
80%
10
20%
50 100%
0%
50 100%
khng?
8. Ban kim sot c thng xuyn kim tra, kim
sot hot ng ca cng ty khng?
9. Ban lnh o c nh gi cao vai tr ca kim
sot ni b trong cng ty khng?
10. Trong Hi ng qun tr c ngi nm ngoi
Ban iu hnh trong cng ty khng?
11. nh k Hi ng qun tr v Ban gim c c t
chc cc cuc hp nhm nh gi li kt qu
thc hin mc tiu v chin lc ca cng ty
khng?
12. Anh (ch) c chu sc p t lnh o cp trn
trong vic hon thnh k hoch c giao
khng?
13. Ti n v anh (ch), ti sn c gi tr c c
bo v khi s tip cn hay s dng khi khng
c ph chun khng?
14. Nh qun l ca doanh nghip c mun bn tun
th theo ng cc quy nh v vic lp v trnh
by bo co ti chnh khng?
C cu t chc
15. Ti n v anh (ch) c cu t chc c xc nh
r quyn hn v trch nhim ch yu i vi
0%
tng hot ng khng?

16. Anh (ch) c bit nhim v ca phng ban ni
45
90%
10%
0%
50 100%
10%
45
90%
50 100%
0%
0%
50 100%
0%
50 100%
46
92%
0%
50 100%
mnh lm vic khng?

17. Khi pht sinh thm phng ban mi th anh (ch)
c c c vn bn no nu r nhim v ca
phng ban ny khng?
18. Quyn hn v nhim v gia cc phng ban,
gia cc nhn vin c b chng cho, trng lp
khng?
19. Anh (ch) c bit cp bc mnh cn bo co
khng?
20. Cng ty anh (ch) c xy dng chnh sch nu r
quyn hn v trch nhim ca tng nhn vin
khng
21. Khi thay i v nhn s, s phn chia quyn hn
v trch nhim ca tng nhn vin c c cp
nht bng vn bn khng?
22. Cng ty anh (ch) c y quyn cho cc nhn vin
8%
trc tip lin quan n cc hot ng kinh doanh

khng?
Chnh sch nhn s
23. Cng ty anh (ch) c xy dng chnh sch v th
tc tuyn dng, nhn vin khng?
24. Cng ty anh (ch) c xy dng tha c lao ng
50 100%
0%
0%
50 100%
12
24%
38
76%
50 100%
0%
tp th khng?
25. Cng ty anh (ch) c t chc o to v nng lc
v k nng ph hp vi cng vic cho nhn vin
khng?
26. Ti cng ty anh (ch) c t chc nh gi nhn
vin nh k khng?
27. Cng ty c khen thng kp thi cho nhng nhn
vin c ng gp cho hot ng ca cng ty
khng?
28. Cc nhn vin khng hon thnh nhim v,
10%
45
90%
16%
42
84%
0%
50 100%
6%
47
94%
6%
47
94%
45
90%
10%
45
90%
10%
30
60%
20
40%
50 100%
0%
40
80%
10
20%
35
70%
15 30%s
40
80%
10
khng nng lc c b sa thi hoc iu chuyn

sang v tr khc khng?
29. Cng ty anh (ch) c xy dng chnh sch k lut
r rng i vi nhn vin vi phm khng?
B. nh gi ri ro
30. Anh (ch) c bit mc tiu m cng ty phi t
c trong nm hay cc ch tiu k hoch c
giao khng?
31. Anh (ch) c bit phng n hon thnh mc tiu
k hoch c t ra khng?
32. Anh (ch) c bit mc tiu k hoch c c
hon thnh nh d nh khng?
C. Hot ng kim sot
33. Anh (ch) c bit cc quy nh v bo v v s
dng ti sn v cc vt t ti cng ty khng?
34. Anh (ch) c bit quy ch chi tiu ni b ca
cng ty khng?
35. Anh (ch) c bit cp bc lin quan trc tip n
vic xt duyt cho nhng nghip v pht sinh ti
b phn anh (ch) khng?
36. nh k, ti cng ty anh (ch) c thc hin kim
k ti sn i chiu vi s liu trn s sch
khng?
D. Thng tin v truyn thng
37. Anh (ch) c c cung cp y v kp thi
cc thng tin lin quan n vic thc hin nhim
v ca mnh khng?
38. Anh (ch) c bit mc tiu ca cc cng vic m
mnh m nhn v phng thc t c mc
tiu khng?
39. Anh (ch) c bit kt qu cng vic ca mnh nh
20%
hng th no n cng vic ca ngi khc v

ngc li khng?
40. Cng ty anh ch c xy dng vn bn quy nh
0%
50 100%
10%
45
90%
4%
48
96%
0%
50 100%
40
80%
10
20%
50 100%
0%
50 100%
0%
45
90%
10%
50 100%
0%
trch nhim v quyn hn ca mi c nhn

41. Khi pht hin sai phm ca nhn vin khc trong
cng ty , anh (ch) c bo co ln cp trn
khng?
42. Cc thng tin gia phng ban anh (ch) v cc
phng ban khc c lin quan c c cung cp
qua li y v kp thi khng?
E. Gim st
43. Anh (ch) nh k c phi bo co v vic hon
thnh nhim v ca mnh khng?
44. Anh (ch) c r sot li chng t, bo co do cc
b phn khc chuyn n khng?
45. Ti cng ty anh (ch) c t chc cc cuc hp
giao ban nh k khng?
46. Cng ty anh (ch) c b phn kim ton ni b
khng?
47. Hng ngy, cc hot ng m anh ch tin hnh
trong qu trnh thc hin nhim v c phi bo
co khng?
48. Ti cng ty anh (ch), ngi qun l tng b
phn c c yu cu kim tra v xc nhn tnh
trung thc, hp l ca cc s liu lin quan trn
bo co ti chnh lin quan n b phn m h
iu hnh v chu trch nhim v nhng sai st
nu c hay khng?
PH LC 2: BNG CU HI V KT QU KHO ST
TRNG P N V
BNG KHO ST V H THNG KIM SOT NI B TI CNG TY
C PHN CP NC NG NAI
Ngi thc hin: Nguyn Th Thu Hoi
hon thin lun vn thc s k ton, ti Hon thin h thng kim sot ni b
ti Cng ty c phn cp nc ng Nai, rt mong c s gip ca qu anh
(ch)
I.
Thng tin chung i tng c kho st
Tui: ...........................................
Gii tnh:
n v cng tc: ..
II.
Ni dung cu hi
CU HI
Kt qu kho st
C
Khng
A. Mi trng kim sot

1. Anh (ch) c bit Cng ty c ban hnh vn
bn quy nh v tnh trung thc v ng x c
o c trong cng ty khng?
16
100%
0%
2. Anh (ch) c c qua vn bn quy nh v tnh

trung thc v ng x c o c trong cng ty
cha?
16
100%
0%
3. Anh (ch) c bit vn bn quy nh hnh vi

no c chp nhn hay khng c chp
nhn v cn phi lm g nu gp hnh vi
khng c chp nhn khng?
16
100%
0%
4. Anh (ch) c thy vic nhn mnh n tm

quan trng ca tnh trung thc v ng x c
o c c trao i trong cc cuc hp
nhn vin hoc qua cch x l cc cng vic
thng ngy trong cng ty khng?
16
100%
0%
5. Anh (ch) c bit ni dung quy nh lut
14
87,5%
12,5%
phng, chng tham nhng, thc hnh tit kim

chng lng ph do Nh nc quy nh khng?
6. Anh (ch) c chu bt c p lc no t nh
16
100%
0%
7. Cng ty anh (ch) c bng m t nhim v ca

tng cng vic nht nh khng?
0%
16
100%
8. Khi tuyn dng mt nhn vin mi anh (ch)
qun tr ca cng ty lm sai cc quy nh

v lut thu v ch k ton khng?
Cam kt v nng lc
18,75% 13 81,25%
c xc nh r nhim v ca nhn vin ny

cn lm v ban hnh bng vn bn khng?
9. Cng ty c thnh lp ban kim ton c lp
khng?
16
100%
0%
10. Ban kim sot c thng xuyn kim tra,

kim sot hot ng ca cng ty khng?
16
100%
0%
11. Ban lnh o c nh gi cao vai tr ca kim

sot ni b trong cng ty khng?
16
100%
0%
12. Trong Hi ng qun tr c ngi nm ngoi

Ban iu hnh trong cng ty khng?
16
100%
0%
13. nh k Hi ng qun tr v Ban gim c

c t chc cc cuc hp nhm nh gi li kt
qu thc hin mc tiu v chin lc ca cng
ty khng?
16
100%
0%
16
100%
0%
16
100%
0%
16. Anh (ch) c pht biu nhng kin mi trong 15 93,75%

cc cuc hp xy dng cng ty khng?
6,25%
17. Anh (ch) c chu sc p t lnh o cp trn

trong vic hon thnh k hoch c giao
khng?
12,5%
14
87,5%
18. Ti n v anh (ch), ti sn c gi tr c c
16
100%
0%

14. Anh (ch) tho lun vi nhn vin cp di v
vn chuyn mn khng?
15. Anh (ch) c xut kin cu mnh v cng
vic chuyn mn ln cp trn khng?
bo v khi s tip cn hay s dng khi khng
c ph chun khng?
19. L ngi qun l, anh (ch) c ngh chng t
s sch trong cng ty cn m bo hp php
16
100%
0%
16
100%
0%
37,5%
10
62,5%
100%
16
0%
23. Anh ch c bit nhim v phng ban ni mnh

lm vic khng?
16
100%
0%
24. Anh (ch) c thy trch nhim ca nhng

ngi qun l ch cht c nu r khng?
16
100%
0%
25. Khi c s thay i chc nng ca phng ban

c hay xy dng thm phng ban mi anh
(ch) c c c vn bn no quy nh chc
nng ca phng ban khng?
0%
16
100%
0%
16
100%
27. Cng ty anh (ch) c xy dng chnh sch nu

r quyn hn v trch nhim ca cc nh lnh
o n v khng?
16
100%
0%
28. Khi thay i v nhn s, s phn chia quyn

hn v trch nhim c c cp nht bng vn
bn khng?
0%
16
100%
29. Cng ty anh (ch) c y quyn cho cc nhn
16
100%
0%
hp l v phn nh trung thc nhng nghip

v kinh t pht sinh khng?
20. Nh qun l ca doanh nghip c mun bn
tun th theo ng cc quy nh v vic lp v
trnh by bo co ti chnh khng?
21. Ti cng ty anh ch c t chc nh gi nhng
mt t c cng nh nhng tn ti trong
cng tc qun l iu hnh rt ra kinh
nghim v khc phc sa cha khng?
C cu t chc
22. Ti n v anh (ch) c cu t chc c xc
nh r quyn hn v trch nhim ch yu i
vi tng hot ng khng?

26. Cng ty anh (ch) c xy dng chnh sch nu
r quyn hn v trch nhim ca tng nhn
vin khng?
vin trc tip lin quan n cc hot ng
kinh doanh khng?

30. Anh (ch) c thy quyn hn v trch nhim
c phn cng c ph hp vi nng lc ca
16
100%
0%
16
100%
0%
15 93,75%
6,25%
16
100%
0%
0%
16
100%
35. Cng ty anh (ch) c xy dng tha c lao

ng tp th khng
16
100%
0%
36. Khi tuyn dng nhn vin mi cng ty c vn

bn chi tit v tiu chun tuyn dng vi tng
i tng khng?
0%
16
100%
37. Cng ty anh (ch) c t chc o to v nng

lc v k nng ph hp vi cng vic cho cn
b cc phng ban khng?
16
100%
0%
38. Ti cng ty anh (ch) c t chc nh gi nhn

vin nh k khng?
12,5%
14
87,5%
39. Cng ty c khen thng kp thi cho nhng

nhn vin c ng gp cho hot ng ca
cng ty khng?
14
87,5%
12,5%
40. Cc nhn vin khng hon thnh nhim v,

khng nng lc c b sa thi hoc iu
chuyn sang v tr khc khng?
6,25%
15 93,75%
41. Cng ty anh (ch) c xy dng chnh sch k

lut r rng i vi nhn vin vi phm khng?
18,75% 13 81,25%
bn thn khng?
31. L ngi qun l, anh (ch) c ngh rng vic
phn nh quyn hn v trch nhim r rng
i vi tng nhn vin l quan trng khng?
32. Khi phn cng cng vic, anh (ch) c xem
xt trnh ca tng nhn vin giao vic
khng?
33. Anh (ch) c hiu r trch nhim kim sot v
bo co trong cng vic ca bn thn khng?
(r sot li, i chiu, phn tch)
Chnh sch nhn s
34. Cng ty anh (ch) c xy dng chnh sch v
th tc tuyn dng, khng?
B. nh gi ri ro
42. Anh (ch) c bit mc tiu m cng ty phi t 10
62,5%
37,5%
c trong nm hay cc ch tiu k hoch

c giao khng?
43. Anh (ch) c trin khai mc tiu n ton th
6,25%
15 93,75%
44. Anh (ch) c bit phng n hon thnh mc

tiu k hoch c t ra khng?
6,25%
15 93,75%
45. Anh (ch) c so snh gia kt qu t c

vi k hoch khng?
6,25%
15 93,75%
46. C s kt ni gia mc tiu chung ton cng
0%
16
100%
12,5%
14
87,5%
12,5%
14
87,5%
49. Anh (ch) c bit cc quy nh v bo v v s

dng ti sn v cc vt t ti cng ty khng?
16
100%
0%
50. Anh (ch) c bit quy ch chi tiu ni b ca

cng ty khng?
16
100%
0%
51. Cng ty anh (ch) nh k c s kt bo co

mc hon thnh k hoch khng?
14
87,5%
12,5%
52. Anh (ch) c bit cp bc no ph trch xt

duyt cho nhng nghip v pht sinh ti b
phn anh (ch) khng?
16
100%
0%
53. nh k, ti cng ty anh (ch) c thc hin
16
100%
0%
54. Khi phn cng cng vic cho nhn vin anh
16
(ch) c tch bit chc nng xt duyt v bo
qun ti sn, chc nng k ton v bo qun
ti sn, chc nng xt duyt v k ton khng?
100%
0%
6,25%
nhn vin trong n v mnh khng?
ty v mc tiu ring tng b phn khng?

47. Vic xem xt, phn tch v nh gi ri ro c
c cc nh qun tr thc hin thng xuyn
khng?
48. Cng ty c xy dng mc tiu ngn hn cho
tng thi k khng?
C. Hot ng kim sot
kim k ti sn i chiu vi s liu trn s

sch khng?
D.Thng tin v truyn thng

55. Anh (ch) c c cung cp y v kp thi 15 93,75%
cc thng tin lin quan n vic thc hin
nhim v ca mnh khng?
56. Anh (ch) c thu thp thng tin t nhng i
15 93,75%
6,25%
14
87,5%
12,5%
12
75%
25%
10
62,5%
37,5%
60. Cc thng tin gia phng ban anh (ch) v cc

phng ban khc c lin quan c c cung
cp qua li y v kp thi khng?
14
87,5%
12,5%
61. Anh (ch) c khuyn khch nhn vin bo co
16
100%
0%
62. Nu nhn c th t co nc danh anh (ch)

c iu tra v tm ra nguyn nhn khng?
10
62,5%
37,5%
63. Anh (ch) c xy dng knh thng tin hai

chiu gia nh qun l cp cao vi nhn vin
c th truyn t cc thng ip ca nh
qun l cng nh khuyn khch mi ngi
bo co ln cp trn cc hnh vi bt thng
m h pht hin khng?
16
100%
0%
16
100%
0%
tng bn ngoi cng ty khng?

57. Anh (ch) c bit mc tiu ca cc cng vic
m mnh m nhn v phng thc t
c mc tiu khng?
58. Anh (ch) c bit kt qu cng vic ca mnh
nh hng th no n cng vic ca ngi
khc v ngc li khng?
59. Khi pht hin sai phm ca nhn vin khc
trong cng ty , anh (ch) c bo co ln cp
trn khng?
nhng iu nghi ng cho mnh khng?
E. Gim st
64. Anh (ch) nh k c phi bo co v vic
hon thnh nhim v ca
nh khng?
65. Anh (ch) c r sot li chng t, bo co do

cc b phn khc chuyn n khng?
13 81,25%
18,75%
66. Ti cng ty anh (ch) c t chc cc cuc hp

giao ban nh k khng?
16
100%
0%
67. Cng ty anh (ch) c b phn kim ton ni b 16

khng?
100%
0%
68. Hng ngy, cc hot ng m anh ch tin

hnh trong qu trnh thc hin nhim v c
100%
0%
phi bo co khng?
16
69. Ti cng ty anh (ch), ngi qun l tng b

phn c c yu cu kim tra v xc nhn
tnh trung thc, hp l ca cc s liu lin
quan trn bo co ti chnh lin quan n b
phn m h iu hnh v chu trch nhim v
nhng sai st nu c hay khng?
16
100%
0%
PH LC 3: BNG M T CNG VIC

CNG TY C PHN CP NC NG NAI
PHNG ...............................
BNG M T CNG VIC

V tr:
B phn:
Phng:
a im lm vic:
Chc danh cp trn trc tip:
Thi gian lm vic
(Ton thi gian, khon)

MC C
I. Chc nng, nhim v
II. Cc i tng chnh c quan h trong cng vic

BN TRONG
III.
BN NGOI
Quyn hn
IV.Yu cu
Trnh hc vn:
Kinh nghim:
Trnh ngoi ng:
Gii tnh / tui :

ng Nai, ngy thng nm
Ngi lp
Ngi kim sot
GIM C
(k tn)
(k tn)
(k tn)
PH LC 4: PHIU GHI NHN KIN CA KHCH HNG

PHNG ...............................
PHIU GHI NHN KIN CA KHCH HNG

Ngi tip nhn:
Tn khch hng:
Ngi lin lc:
a ch:
in thoi
STT Ni dung khiu Phng ban c

ni
trch nhim
lin quan
Ngy gii quyt
kin ca KH
sau gii quyt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ng Nai, ngy.....thng....nm.....
Ngi ghi nhn
(K tn)
PH LC 5: THUYT MINH NI DUNG CNG VIC MUA SM

THUYT MINH NI DUNG CNG VIC MUA SM
Thng:
(Chi tit danh mc theo bng tng hp danh mc mua sm ti sn)
1.Tn danh mc th 1:
-
Mc ch mua sm, trang cp: (thay th, mua mi,)
a im c trang cp: (phng, ban).
Ni dung mua sm, trang cp: S lng, chng loi, yu cu i vi ti sn

ngh mua sm (thng s k thut), km theo bo gi ca mt hng tng
t ca nh cung cp c uy tn.
S lng ti sn cng loi hin c ti n v c trang cp:
Khi ton kinh ph ca danh mc:
Phn ti sn, thit b: C th cc ti sn d kin trang cp
Phn kinh ph thi cng, lp t (nu c): Chi tit u vic pht sinh.
2. Tn danh mc th 2:
..
H s km theo ca tng danh mc:
- i vi ti sn trang b mi: Chng loi, yu cu k thut, tnh nng i vi ti
sn ngh mua sm (thng s k thut), km theo bo gi ca mt hng tng t
ca nh cung cp c uy tn.
- i vi ti sn trang b thay th: Bin bn nh gi hin trng ti sn ca cc b
phn c trch nhim theo di, qun l ti sn ti n v v cc bn c lin quan.
PH LC 6: BNG TNG HP K HOCH MUA SM TSC, CCDC

BNG TNG HP K HOCH MUA SM TSC, CCDC
Thng:
n v tnh: ng
Tn my
STT
mc, thit
b
v tnh lng
n gi
Thnh tin
d ton
d ton
B phn
c nhu
Thuyt minh
cu
TSC s dng ti cng ty
I
1
...
II
TSC phc v cho vic lp t mng li

ng ng
III
Nguyn liu, vt liu dng sn xut nc sch
IV
Thit b, dng c vn phng
Thit b, dng c khc
Cng
ng Nai, ngy thng nm
Ngi lp bng
Trng Phng TC-HC
GIM C
PH LC 7: QUY NH HNH THC X I VI CC HNH VI VI

PHM TI CNG TY
Phng: T chc Hnh chnh
HNH THC X I VI CC HNH VI VI PHM
ST
Ni dung vi
phm
Hnh thc x l (vi phm)

Ln 1
Ln 2
Ln 3
Khin trch
Tr im thi ua
Khin trch
Tr im thi ua
Nhc nh
Khin trch
Tr im thi ua
S dng lng ph Nhc nh
Khin trch
Tr im thi ua
Thi gian lm Nhc nh

vic
Giao tip v ng Nhc nh
x
Lm vic ring
ti sn
Gy h hng ti Khin trch
Tr im thi n tin
sn
ua
Gy tht thot ti Tr im thi ua
n tin
Cho ngh vic
sn
Thng ng vi Tr im thi ua
Cho ngh vic
NCC
.....
ng Nai, ngy.....thng....nm.....
Gim c
(K tn)

Luan Van - Hoai - Ok

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Luan Van - Hoai - Ok

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

B GIO DC V O TO

NGUYN TH THU HOI

HON THIN H THNG KIM SOT NI B

NGUYN TH THU HOI

HON THIN H THNG KIM SOT NI B

Nguyn Th Thu Hoi

Nguyn Th Thu Hoi

2.2.1 Qu trnh tm hiu h thng kim sot ni b ............................................ 39

3.2.3 Hot ng kim sot ................................................................................... 69

DANH MC CC K HIU, CH VIT TT

Ngha Ting Anh

Ngha Ting Vit

Committee on Auditing Procedure

y ban th tc kim ton

y ban thuc Hi ng quc gia

Enterprise Risk Management

Qun tr ri ro doanh nghip

International Standard on Auditing

Chun mc kim ton quc t

Hip hi kim ton vin ni b

Statement on Auditing Procedure

Thng bo v cc thng l kim

Statement on Auditing Standard

Thng bo v chun mc kim

T chc Hnh chnh

DANH MC BNG BIU

Tng quan cc nghin cu c lin quan n ti

Tc gi L Th Khnh Nh (2012) nghin cu v Hon thin cc th tc

Mc tiu nghin cu ca ti:

Phn tch c im, nh gi thc trng kim sot ni b ti Cng ty c phn

Cp nc ng Nai trong thi gian qua.

thng kim sot ni b ti Cng ty c phn Cp nc ng Nai ni chung v hon

i tng nghin cu: L thuyt v thc trng v h thng KSNB

Phm vi nghin cu: Ti Cng ty c phn Cp nc ng Nai

Thi gian nghin cu: T khi thnh lp n nay

ti s dng phng php nghin cu nh tnh, c th nh sau:

vi m hnh kim sot ni b ang p dng ti cng ty.

ti cng ty t b my qun l n chc nng, nhim v ca tng phng ban lin

sot ni b ti Cng ty c phn Cp nc ng Nai nhm nm bt mt cch tht

Tm hiu v nh gi thc trng h thng kim sot ni b ti Cng ty c

Trn c s , xut cc bin php nng cao tnh hu hiu ca h thng

kim sot ni b ca Cng ty

Ngoi phn m u, kt lun v mt s ph lc, ni dung lun vn c kt cu

Chng 1: Mt s vn l lun v h thng kim sot ni b p dng trong

Chng 2: Thc trng h thng kim sot ni ti Cng ty c phn cp nc

Chng 3: Mt s gii php hon thin h thng kim sot ni b ti Cng ty

C NG 1: C S L LUN V H THNG KIM SOT NI B

Lch s hnh thnh v pht trin ca h thng kim sot ni b

Mi hot ng kinh t u cn cc ngun vn trong ngn hng l knh cung

mt cng c bo v tin v cc ti sn khc ng thi thc y nng cao hiu qu

Giai on hnh thnh

Nm 1949, mt bo co c bit ca AICPA, nh ngha KSNB l: ...c cu

Nm 1958, y ban th tc kim ton (CAP Committee on Auditing

Procedure) trc thuc AICPA ban hnh bo co v th tc kim ton 29 (SAP

Nm 1962, CAP tip tc ban hnh SAP 33 lm r hn v kim sot ni b

Nm 1972, CAP tip tc ban hnh SAP 54 Tm hiu v nh gi kim sot

Giai on pht trin

SAP 29 (1958) Phm vi kim ton vin c lp xem xt KSNB, trong

ln u tin cp phn bit KSNB v qun l v KSNB v k ton.

SAP 54 (1972) Tm hiu v nh gi KSNB, a ra 4 mc tiu ca

kim sot k ton.

SAS 55 (1988) Xem xt KSNB trong kim ton bo co ti chnh, a

ba yu t ca KSNB l mi trng kim sot, h thng k ton v cc th tc kim

khng ch dng li vn lin quan n bo co ti chnh m c m rng ra