You are on page 1of 132

1433

100 / .
. 1433
.. ..
978-603-8049-46-4 :
-1 -2 () .
() . () .
1433/7178
333.82
1433/7178 :
978-603-8049-46-4 :


. 6086 . 11442

011 4883555 - 011 4883444 :011 4883756 :
www.kacst.edu.sa :
publications.kacst.edu.sa :
awareness@kacst.edu.sa :

:
ISBN 978-2-13-058450-6

2010 :


( )

.
:
.


:

.
1820 .
.
6 80
:
.
. .
( )
( ) .
:
. (
)

.

5

. (
)
. :

.
( ) :



: ( )IEA
( )IFE
(.)IPCC
( )

(.)1

( )1 -
.

-1


. .
.
:

.
:

.
.
(
) , ( ).
:
(
) ( )
" " Dufy .
:
:
7

:
.

:
,

.

.

.

-2

:
.

( :
).



. ""
.

.
8


(

)
. (
) .



.

-3

.

.
1992 .
1988
( )IPCC " " .
.


.

, .
.
( )G20
.
9

" " .
2009
.


.
:
(
)
.

. Al Gore
(2006) .
.

.
" " Nicholas Stern
2006 .
:

.
:
( 5
.)PIB
.
10

-4

. :
.
: ,
(
) .
:
. :

(
) .
.
.

.
.
.


62
.

.
.
11

%5
25 25
.

-5

.

.
.


.
.


.
:


.
:
( ) .

.
12


.
.
.
.
.

" "
. ,
, ,
.

.
.
. 8
.

-6

(
)
.
.

( )IEA .
13

.
.
: 36
25 21 10 6
. 2
80 :

.
:
.

( " " )



. :
,
75
.
40
.

( ) 24 .35

90

( ) . 45
:
14


.
80
.
:
.
.

80 80

80
90 .
:
.

-7

,
. 90
:
.
.
.

.
15


.
( 700)
. 40 310.
.

3.2 () 136 () .
: ,
.

.



.

-8


:

: .

( ) (
).
( )
16


.
.
.
.

.
.
.
.


.


.10

-9
46
. 69
19 .12
:

( .)1
( )1 .

17

. "
"
( )
.
.

. 60
2030 49
2007 .
. (
2.5 2.9 ) :
. 4300
7.5 .
162 0.7
.
.


.

.

.
10
""
" " Silicon
Valley .
18

-10
,
( )
.
.
.
.


.
1973 2005
OECD .36
1973 0.22
1000 .
0.14 ( ).

40
.
.

. :


.
19

-11


( : ) .
(
)
.


.
.

, 20
.


. . -
-

.

.

20

-12

(
)

.
.
:
( )
( ) (
) ( ) (
).
( ""
)310 ( "" )610 (
"" )910 ( ""
)1210 ( Peta
.)1510


.
( 159 )

:
(
)

( ).
21


.
.
( )
( )
.
( )
:
.
:
1 ~ 7.3.
1 / ~ 50 /.
1 / ~ 10 / .
1000 : ~ 1
~1.5 .

1 : 0.086 .
33
1 : 0.330.086
= 0.028 .
( ppm
) ppm 1 ( :
50 ).
":
450 ( : )
.
22

-13


.
: (
) .
:
. ,

.

-14

. .

: 35
. :
.
.
.

() .
.
.
23

300000 ,
,Kirchhoff .

.
.

.

.
.

-15

2015 2100
.
:

.

.
: ( Poles & Primes ),
.Wem & Nemesis & Markel
.
24

-16 ()
.

.
,

(1973)
.

(
) 10 20 .

. : (.)Business as Usual

( ).

.

.

.


.
25

-17

(
)
(
) .
.
" : "

. " "

.
35 . .
:
.


(
).
27


.

.
1973
30 .
" .
": 30
: 2008 .

:
.
, ( 550
) ( )205 (( )178
2010).

-18
":

" .
()
.

( ) . :
( ) ( ).
( )
18 .
:
28

(
) ,
(
) . ,

,
.

.
(
)
(
).
: :
.
.
( : ) .
" : "

( 80 .)85
.

.
29

-19

. .

( )
: .
:

. (
) ( )
15 18 ( ).
( )
(
) .
. (
) .
13 .

20 50 .
( )
.
:
.

.
.
:
30

(1600 ) ( )
( 1500 3000 )
.
( 350 )
() , ( 700 800
)
.

" "
.
( ) ,
(
) , (
) .
" "
. .
.
:
( )
.

-20

.

: .
31

.
" "

1 18 . ()
20 50 .
" "
: ,
. " "
," "
.

( : )
.
OPEP
.

" " .

.

-21

.
.
.
32

.

.
.
.
.
" "
(
. :
) ( )
. :


( ) .
( )

.
.
( ) .
.

: (
)BP 2010 .
.

(
33

).
.

. "
" "
" .
: .

-22


.
( )CO2
71.4 ( )CH4 17.5
( )N20 . 10

.


.IPCC
65 (18
) ( ) 14 (.)%3
(:
).
34

-23
( CO2 )

.

2005( : ) .

.

. :

.
.

.
( )
. .


.
:
.

.
35

:

- .

-24
( )
.
(
) 1856

.
.

" .
" .
()
.

" .
" ( .)Clemenceau
"

"

OPEC .

36

, .
1967 .
36
.
: 2010
46 .
( 46 ) .
. ,
.
.
" " :
.

.

:

.
80
:
.
.
:

.
51 2002
81 2017 .
37

-25

.
.
.

.
( ) . ,
.

: ""
"" P ""
Lacq .

( ) .
(

) .
1963 (
) .
.
.

38

. 22
.
. 62

. 80
:

56 .

.
" : "
.

.

-26
,

.
( ) (
) .
.


.

39

( ) ( ) .
.

.
1960 .

.
25 .
: (
) 75 ( .) 39
.
.
- -
.
80 :
( ,) 27 ( ) 17 ( ) 13 ( )10
( )9 ( .)9
( :
) . " " :
.
.
( )

.
40

-27

: .

.

. .
(
)Athabasca (
.)Ornoque
.

.

.

-28

.


.
. :
( ) .
41

( )
. :
.


: .
( )
.

:
( ) .

.

-29

.
" " " "
. 130
1.8 40 .
: ( 26 )
( ) 17 ( )12.5
( )9,2( .)6.4 :
.

42

.
.

-30
439
: ( )105 ( )59
( )55 ( )31 ( .)20
16
19 : 30
16 39 78 .

.

( .
) .
. ( )
80 .
:
( 1979 1
1986) .

1978.

2004
:
: .
43


. :

:
.

1000 1800 .

( )EPR 1600
- ( )4
( ) . ( .)2
1500
3000 .
.
.


: (
1997)
.
2040 . ,

( 200 250 ) .
( )1 ""
( )1 .
.ITER

44

( )ITER :

.

.
2010
( ) .
.
:
( ) ,

.


, .

-31


.
.
:
( )
( ) .

45

. .

, (
) .
( )
45 . ,
:
( ) 11
.2

.
: ( )


.

:
.
.
2008
20 2020
8.5 2007.

-32

85 290 .
46

1 3 .
""
.
:
.

.
.

30 70 .
.
. (
) . 75
, 200 .
15
.
.
.
:

( 10
30 ) .

.
( ) .

47

.

.
: (
) .
( ) :
.
.

.

-33 ()

( ) .

( ) .
: :
.

.
.

.
.
.
48


.
:
.
Rance 1966 .
.
.
.

-34

.
.

(
) .

.
1904 ( Larderello )Toscane .
700 .
,Geysers
800
.
Raykjavik
. ,
49

. ()
() .

.
40 90 .
.


Melun
.
.

.

-35

.
,
.
- -
:
. " :
, ,..." .

. 50000

50

18000 .
(
40 120)

.


. (
.
)
,
:
.
.

,
.
.
,
4 7
.
.
.
.

.

51

.


.
.

-36
.
11 .
.
.
10 18
( ) .
( 28 ) (42
) .
( )
()
.

.
,
.

.


52

-37 ( )

.
:
  ( ) :
.

10 . (
) .
80 .
  : ()
7

.

. :




. ,

20082010

53

,
35 50

: .
,
(
)
( , ...).

-38

.

.

( ) .
.
( )

. .

. .

54

-39
( )
80
.
:
.

.
.
.
,
:
. ,
.
(
) ( ) .
:
.
( )
55

-40
:
(
) . 10
14 : .
,

.

.
( :
).

.
)1( :

)2( ,
)3( ,


.

56

-41
:
( 60
20
) . :
. (2003)


. :
.
.


.

. " "
(:
) . " "

.


(
) .
:
57

-42
:
7
:
. :
:

2700 .

. 500 .
2200 :

( 2004).
:
: ( , ),
( ),

.
: (
) .


58

.
.

-43

.
" "
Groningue
.

:
.
,
,
.
.
:

.
.
, .
" ":

.
.
59

-44

. ,
.
.
,
.
:
:
. 2004
. ,
200 900
2002 2008 .
. " "
875 ( 2007),
( 380 ) ,

( 300 ) (250
) ( 127 ) .
2000
2800 .
:

.
60

80


.

-45

. ,
.

. .


.
.
. .
( )

() : .

.
.

.
. 15
: 35
61

.

.
80
90 ( 11
) . 900
500 . 500 .
. (
)
( Sunda )Lombok :
. : 3.8
( ) 3.3 ,
()3 .
:

2003 .

( : ).

-46
( )
1994 52 .
)1( :
)2( .

62

, )3( .


)4( .
.

-47


:

. ( 7
10 ) .

( 20 25 )
( Gdf Suez : SNAM
E.ON) .
: .
.
"
" .
,
.
.
.
63


.
:


( ) .

.
.
-48 ()LNG
,
.
600
.
160 .
.

.

Arzew
Skikda Fos-
" sur-mer .Montoir-de-Bretagne
64

" -49 "


" " 2004

.
, (
)
.
.
( ) .


1938 ,
. " "

.
.

1990 2000
.
. 2004 "
"
.

-50
. :

65

: " " .

. :
. ""
.

.

.
.
( :)


)1( : .
( )2 )3( .
:
)4( .
.

-51
":
" .
.
.
:


66

.
: (
),
.

:





.

. :
1999 .
2005
.
: 4
2006
2001
. :
1990 2003 .
:

.

.


67


.
)1( : .
( )2 )3( .
)4( . .

-52
.
.
,
.


.
()
.


.

.

-53

, .
68

:
.


.
.
1991 2005

.

.
,
.

. ,
.
. ,

.

69

-54
36
.
(
) .
.

( ) . (
) .
. :
2004
.
.
.

-55


.
71

(1957)

.

: .


.

1996() 1998 (
) .

.
(
)
.

,
(
) .
)1( :
( ) .

(
) )2( . :
( )
72

" " )3( . :




)4( . : 2007

.

-56
:
( )WTI (New York Mercantile
)Exchange International Petroleum( IPE
" )Exchange .
(
) .
( )
.
:
.
" "
.
( )


.
.
73

.

" " , " "

. 1998
10
.

22 28 .
1999
2003 . 2004 ,
: .

. .
(147 )WTI 2008 ,
30
,
80 2009 2010 .


.

-57

80
74

90 .

.
1960 .
.
1973
.
. (
1973)
.

. 1973
1974 3 12 .
1979 1980 ,

.
(1980 -1979)
36 ( 100 2008).

. .

. 10
1998 .
1999 2003 ( : ) 2004

. ,
75

-58

:

.
" " hubs
.
.
()Henry Hub
.
,
.
( )
.

.
: .
( Lacq )P
.

76

.
" : "
( )Zeebruge
.

.

( )BTU : .

-59

. , (
16 )
.

.
.
1983 2003
( 50 100 ) .


( , ) .

Billiton/BHP : ANGLO Glencore/Xtra Rio Tinto.Drumond
77

-60

.
. ()
( )
.

" "Pool

.
" " Nordpool
.

)1( :
)2( . )3( .
.

.
( -
)
.
: -

78

-
()
.
.
. 2001 ( :)
:
.
.

-61
2005
(.)Emission Trading Scheme
( )Cap and Trade

.
( )PANAQ
. 12000
.
( ),
. 50
.

. :
" " .
79

(2007 2005) . (
) ( 2012 2008) .
( 2020 2013)
.
,

.
.
:
.
.

-62
.

.
.
.
.

-63 ( )
""
.
1952
80

" "
" " 1928 " "
Achnacarry .
( )
.
""
.

-64


.
( ).


. ,
.
" "

.
.
.

.ECO
81

-65

" " .
.
)1( :
)2( .
)3( .
)4( .
)5( .
.
( )ECO .

. ,
.
.

82

-66
:
()IOC . :
ENI
.Conoco Phillips .
.
16 18
.

.
.
( NOC : : )
.
40
50 .

83


.
" " : .
.
.
.

-67
" "

.
:
( )
.
""
1911
.

( ) (
1998)
( ) .
: ,

:
84

. ""
. 1928
"" " " .

( ,)as is principle (
) .
" "
1952 . 1972 ,
" " 95
(
).
, " "
(1998)
(2000) .
.

-68
.
.
.
. (
) ,
.


85

.
:

. (1986)
:
( )BGPLC ,
(

: )
" " .


E.ON
Ruhrgas Powergen RWE/VEW
.GDF/Suez
EnBW
EDF- Energ .Edison


.

" -69 "


""
2001
. " "
86

.

.
( )
. " " :
" "Weather Derivatives
.
2000
.

.
.
.
.

.
( 2002) .
,

.

-70
,

. )1( :
87

( ) .
,
)2( .
(
) .
: )3( .

)4( .
( )
)5( .
/

.

-71


.
:
.

.

.

. " "
88

.21

(
) " "
.
.
: ()
()
( ) ().

-72

(2010) . 44
17 .
70 50
.
1960 .
: .

"
.
" .




89

.

.
( 1973)
3 12
. (-1979
1980) 35 ( 100
2008) .
.
1982 1998
10
. ,
1999 2003 (:
) .
. ,

.
: .

-73

.
1974

. 26
90

. )1( :
)2( .
)3( . .
" "
. 2006
.
:

.
:
192 . :

.
: .
( )G20

.
.
: 1923
.
.
.

.
91

-74
28
.
.
.

( 9 12 ) .
2003
( )
.
75 90
.
2004
.

.
:
( )Socal ( )Texaco
.
:
( )Exxon .


(1960) .
.
92


.
.
.


. 46
2030.

-75
30
.
.
1979
1980
1988
. 1990
.
( )

.
1980 2003 9000 2000
( ) . 2003
.

( )Irak National Oil Compagny 1965.
93


80 :

. .
: ,
.
1980
.

.

.

.

-76
71
( ) . 15
. (
) .
( )National Iranian Oil Company
.
.
.
80
94

.
. .

.
2004


.
.
.
.

-77

.
. 1962
.
1963 ( ).
.
1969.
:
. :
,
. 33
.

95

.
"" .Sonelgaz
97
. " "

.

-78

.


( ) .

.

8
.
. .

.

.


96

.
" ".
2005 .
( )

1970 .
.
.


.
()
.
.

-79

37 .
.
80
2050 1990 .
38 25
. 46 29
.
( )
97

.
2001

( )
.
" "
.
11 33
2020 .

.
35 2020
50 2012 .

" " ( .)Cleantech

.

-80

.
.
.


98

.
50 70 2030 .
:
:
.
. 2008 ,
" 2020".
: 20 2020
20
2020.
: 20
1990 2020.
30
2012 .
2012
.
: 20
2020 ( 8.5
2007) . .



.

99

-81
.
( ) 1924.
(1924) ,
. (1944)

( )EDF (1944( )GDF) .
( )CEA 1946 .
" " . 1958 ,
" "
.
(1973)
.
( )ADEME 1990.
1990
(
2000 2005 2007 2010).
:
1999 ,


( )Suez 2008 .
)1( : ( 41
85 ) .
()2)3(.
100


.
(
.)4
2007
" "

.

-82
,
36 25 (
) 23 12
.
.
,
,
.

. ""
E.ON : RWE
( En BW ) .
Stadtwereke
.
.

101

-83
" :Andr Siegfried 1900 ,
" "
" 1911
( )

. ,

" " .

:
( )CEGB .
1979
.



.

. (
2007) : 60
2050 ,

.
102

-84

(
)
.

)1( :
)2( . ,

1967 2007 )3( .


55
.
.
.

-85

" ".


.
(1991)
.

103

7.5
"" . ""
Sakhalin . 2003

.

.
144 ( )
(
) 17 4.5
.
.
. .
( ) .

.

54 19 16
6 .5
.

" " .



.
104

-86
"" .
,
( )4 ( .)8
" "
.

: 32 . .
70
. (

)
. (
) .
" " :
.


: (
)
( Trois Gorges
) ,
.
2003 .
1.5 3 4
.
105

.
(
) .

( . )
.

:
. :
.

.

.

-87


. 2030
1.4 .
20 .
.

.
( )39 ( )29
106

( )24 ( .)5
.
.
.
(
) .
500 .

70
, 12
.

.

-88

45 .
85
. 80
" "
.
: 95
92
75 .
(
107

) ,
.
.

108

-89


.
.
2006
.

: .
: :
.
.

.

.
:
.
.
109

:

.
.

.
( ) , ,
2030
42 27 2005 .

2030
23 : .

42 2030 :
(11 ) ( )8 (.)3

-90
2030
.
. (2004)
.
( ":
2007") .
( )
( )
( ).
110


.
6.5 9 2050
.
( )
.
.

-91
1997

1992

.

2005 .
25
.

5.5 2012-2008 1990.
.8
( )1 160

1990 . 2012 .
.
111

(2009)
.

-92

.
( :)CDM/MDP
( 1 )

,
.

.
.
( :)OMC
1

.

.

.
()
.
112

-93



.


(
1914) .
.

.
: .
( )
.
,

, .
:

. (
) .

.
:
.
:
113

.
.

.

-94

.
2000 "
" .
,
:
(

)
. " "
10 .

-95
.
.

.

:
.
114

.
(
)
.
.

. ,
( )
.

.
.67 10
.
.

-96
.
.

. .

,

.

115

" "
2002 :
.
, .

.
.
.
"
".

-97


. 2005
2030 20000 11000 :
4300
4000 .
.

.



.
116

-98


"" .
.

.

( )NTCI

.
(.)smart grids


. .
:
.

"" Cadarache
( ).

-99
2002 ""
" " ( .)EITI
117


.

( .)Publish What you pay
,
.

-100


.
:

.
(
) .

.

.



" "
.
118


World Energy Outlook (volume annuel).
Artus P., Chalmin P., Autume A. d, Chevalier J.-M., Les effets dun prix
du ptrole lev et volatil. Rapport du Conseil dAnalyse Economique,
2010.
cee, Livre vert: Une stratgie europenne pour une nergie sre, comptitive et durable, Com.,2006 (106).
ChevalierJ.-M., Les grandes batailles de lnergie. Petit trait dune conomie violente, Gallimard, Folio, 2004.
ChevalierJ.-M.et PerceboisJ., Gaz et lectricit: un dfi pour lEurope
et pour la France. Rapport pour le Conseil danalyse conomique, La
Documentation franaise, 2008.
ChevalierJ.-M. (sous la direction de): Les nouveaux dfis de lnergie:
climat, conomie et gopolitique conomica2008.
ChevalierJ.-M. Rapport sur la volatilit du prix du ptrole remis Madame
ChristineLagarde le 9fvrier 2010. Ministre de lconomie, de lIndustrie et de lEmploi, 2010. Disponible en franais et en anglais sur le site
du ministre.
ClercD., ChalonC., MagninG., VouillotH., Pour un nouvel urbanisme. La
ville au cur du dveloppement durable, YvesMichel, 2008.
FavenecJ.-P., Gopolitique de lnergie, besoins, ressources, changes
mondiaux, Technip, ifp Publications, 2007.
SternN., SternReview: lconomie du changement climatique. Version
rsume du rapport en franais. www.sternreview.org.uk, 2007.
Lestrange (de)C., Alexandre-PaillardC., ZelenkoP., Gopolitique du
ptrole: un nouveau march, de nouveaux risques, des nouveaux
mondes, d. Technip, 2005.
VernierJ., Les nergies renouvelables, puf, Que sais-je?, 2007.
aie,

119


()

7
8
9
11
12
13
15
16
17
17
19
20
21
23
23
24
25
27
28
30
31
32

121

34
35
36
38
39
41
41
42
43
45
46
48
49
50
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64

122

65
65
66
68
68
71
71
73
74
76
77
78
79
80
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
92
93

123

94
95
96
97
98
100
101
102
103
103
105
106
107
109
110
111
112
113
114
114
115
116
117
117
118

124

27

55

71

83

109

119

121

125

-
-
- ,
.CGEMP
.
Elf Aquitaine .

: .
80
:

.


.
.
( ) .

127

You might also like