SSc

c bn vvt
t li
u 2
liu
(SBVL2)
Mechenics of Materials 2

Trng i hc Hng c
Khoa KTCN B mn K thut cng trnh
GV. L Th Thanh Tm

Cu trc mn hc
Ni dung: 3 chng
Thanh chu lc phc tp
n nh ca thanh thng chu nn ng tm
Thanh chu ti trng ng
Kim tra, nh gi:
- 4 im KT thng xuyn: 30% (SV lm 3 bi KT
+ im chuyn cn)
- KT gia k: 20% (Lm BT ln ly im gia k)
- KT cui k: 50%

Ti liu tham kho

Bt buc: Phm Ngc Khnh - Sc bn
vt liu, NXB Xy dng 2002.
Tham kho:
- Nguyn Xun Lu, Bi nh Nghi, V
nh Lai - Sc bn vt liu tp 2, NXB
Giao thng vn ti 2005.
- L Ngc Hng - Sc bn vt liu, NXB
Xy dng 2002

Thanh chu lc phc tp

Khi nim chung
Thanh chu un xin
Thanh chu un v ko (nn) ng thi
Thanh chu ko (nn) lch tm. Li mt
ct ngang
Thanh chu un v xon ng thi
Thanh chu lc tng qut

Thanh chu lc phc tp

nh ngha: Thanh chu lc phc tp khi trn cc
mt ct ngang c tc dng ng thi ca nhiu
thnh phn ni lc nh: lc dc Nz, m men
un Mx,My v m men xon Mz

Cch tnh thanh chu lc phc tp: p dng

nguyn l cng tc dng

Cc bi ton chu lc phc tp

Bi ton un xin: Khi trn cc mt ct
ngang tn ti ng thi m men un Mx v
m men un My
Bi ton un v ko (nn) ng thi: Khi
trn cc mt ct ngang tn ti ng thi
lc dc Nz v cc m men un Mx, My
Bi ton un v xon ng thi: Khi trn
cc mt ct ngang tn ti ng thi m
men xon Mz v cc m men un Mx, My

Bi ton un xin
Mt thanh c gi l un xin khi trn
cc mt ct ngang ca n ng thi tn ti
hai thnh phn ni lc l m men un Mx
v m me un My
Mx
x
My
z
y

Bi ton un xin
Nhn dng bi ton:
Thanh chu un xin khi ti trng (l cc lc tp trung
hoc phn b) c phng vung gc vi trc dm, ct
trc dm nhng khng trng vi trc qun tnh chnh
P q
trung tm ca mt ct
P

q
y
P1
P1
P2

Bi ton un xin
Quy c du:
- Mx > 0 khi cng th y > 0
- My > 0 khi cng th x > 0
Mx
x
My
z
y

Bi ton un xin

Bi ton un xin
ng sut ti im A(x,y) trn mt ct ngang ca
thanh chu un xin:

My
Mx
z
.y
.x
Jx
Jy
Hoc:

Mx
Jx

My
Jy

(1)

(2)

Bi ton un xin
Biu din cc min chu ko, nn trn mt
ct do Mx, My gy ra

Bi ton un xin
V d: Tit din ch nht bxh=20x40 cm2 chu un xin, cho Mx=8 kNm, My=5 kNm.
Tnh ng sut php ti im B (nh hnh v)
Ta im B: xB=+10 cm
yB=-20 cm
Tnh theo cng thc (1):
800
500
zB
.(

20
)

(10)(kN / cm 2 )
3
3
20.40
40.20
12
12
Tnh theo cng thc (2):
Mx gy ko nhng im nm di Ox v gy nn
nhng im trn Ox
My gy ko pha tri Oy v gy nn pha phi Oy
Ta thy ti im B Mx gy nn, My gy ko
800
500
zB
.(
20
)

(10)(kN / cm 2)
3
3
20.40
40.20
12
12

Bi ton un xin

ng trung ha v B phn b
S

ng trung ha v B phn b
S

Bi ton un xin

Biu ng sut trn mt ct ngang c v nh sau:

Ko di ng trung ha ra khi mt ct
V ng vung gc vi ng trung ha lm ng chun.
ng sut ti cc im trn ng thng song song vi ng trung
ha c biu din bng mt on thng c gc trn ng chun
v c phng nm trn ng thng song song .
T biu ng sut trn mt ct ngang ta
tm c cc im nguy him trong min
chu ko v nn. Nhng im ny l nhng
im nm xa ng trung ha nht.
i vi mt ct ngang hnh ch nht, ch I,
im nguy him lun lun l cc gc
(im B v C)

Cc tr s ng sut cc i v
cc tiu

Bi ton un xin
iu kin bn ca thanh chu un xin:
- Vi vt liu gin:
max
k

max n
- Vi vt liu do:

k
n

max

1. Bi ton kim tra bn (Bton thm nh)

2. Bi ton chn kch thc mt ct (Bton thit k)

3. Bi ton chn ti trng cho php (Bton s dng)

V d

Bi ton un xin
V d: Mt dm tit din ch T chu lc nh hnh v.
- V biu ni lc
- Xc nh ng trung ho ti tit din ngm
- Tnh ng sut max, min
Cho q=4 kN/m; P=qL; L=2 m; a=5 cm
Cc c trng ca tit din: yo = 7a/4, Jx = 109a4/6; Jy = 34a4/6.

Bi ton un xin
Phn tch lc P thnh 2 thnh phn:
3
3
Px P. cos 30 P.
qL.
2
2
1 qL
Py P. sin 300 P.
2 2
0

V biu Mx, My v xc nh m men un ti

mt ct nguy him
- Biu Mx: do Py v q gy ra
- Biu My: do Px gy ra

Bi ton un xin

Bi ton un xin
Phng trnh ng trung ho:
Ti tit din ngm:
Chiu Mx, My biu din nh hnh v, cc m men un u
c du dng
Ta c:

Biu din tit din bng hnh

phng theo t l, t ptrnh trn
c th v chnh xc ng trung
ho

Bi ton un xin

Bi ton un v ko (nn) ng thi

Mt thanh chu un v ko nn ng thi
khi trn mt ct ngang ca n xut hin
cc thnh phn: lc dc Nz v m men
un Mx, My

Bi ton un v ko (nn) ng thi

Nhn dng bi ton:
Thanh s b un v ko nn ng thi khi ti trng tc
ng vo thanh l cc lc tp trung P v cc lc phn
b q c phng ct trc thanh nhng khng vung gc
vi trc thanh, hoc cc lc c phng song song vi
trc thanh nhng t lch tm mt ct

Bi ton un v ko (nn) ng thi

ng sut:
(1)
- ng sut do Nz ly (+) khi lc dc l lc
ko
- ng sut do Mx, My ly nh sau: Nu nh
hng trc y,x dng v pha gy ko
ca Mx, My th ly theo du ca y v x
nh hng h trc x, y
khi dng cng thc (1)
(2)

Cng thc k thut:

Bi ton un v ko (nn) ng thi

V d: Cho tit din nh hnh v, cho Mx = 10 kNm, My = 5 kNm, Nz = 5
kN, h = 2b = 40cm. Tnh ng sut ti A
S dng cng thc (1) chn chiu dng
trc x, y nh hnh v, xA=10, yA = -20
Ta c:

p dng cng thc (2):

ng trung ha B phn b S

ng sut php cc tr

ng sut php cc tr

K bn

Bi ton un v ko (nn) ng thi

Thanh chu ko hay nn lch tm:
Thanh chu ko hay nn lch tm l thanh chu
lc sao cho trn mi mt ct ngang ca thanh
ch c thnh phn lc dc N cng phng
nhng t lch mt on e so vi trc z ca
thanh

Bi ton un v ko (nn) ng thi

p dng nguyn l di lc, a lc ko hay nn lch tm
v tm tit din

Gi K(xK, yK) l im t lc lch tm P, di v tm O ta

c:

Chiu m men ly theo nguyn l di lc

Bi ton un v ko (nn) ng thi

ng sut:
t:
Ta c:

Jx 2 Jy
i ; iy
F
F
2
x

N
y K . y x K .x
z (1 2 2 )
F
ix
iy

(ix, iy: bn knh qun tnh ca mt ct ngang i vi cc trc

x,y)

Bi ton un v ko (nn) ng thi

S phn b ng sut trn mt ct ngang:

Bi ton un v ko (nn) ng thi

Ta thy phng trnh biu din ng sut ti mt im trn
mi mt ct ngang l mt hm 2 bin theo x v y, y l
phng trnh biu din mt mt phng. Ta gi mt phng
ny l mt phng ng sut.
Giao tuyn ca mt ng sut vi mt ct ngang l qu tch
nhng im cng c gi tr ng sut php bng khng.
Giao tuyn chnh l ng trung ha.
Phng trnh ca n l:
trong ko (nn) lch tm:

Bi ton un v ko (nn) ng thi

Nhn xt:

Bi ton un v ko (nn) ng thi

Bi ton un v ko (nn) ng thi

Cch xc nh li tit din:
- Gi s ng trung ho tip xc vi mt
cnh tit din
- Vit phng trnh ng trung ho, t
suy ra to im t lc K tng ng
p dng tng t vi cc cnh cn li, ni
v tr cc im t lc, ta c li tit din
Ch : Li tit din lun l a gic li

Bi ton un v ko (nn) ng thi

V d: Vi tit din ch nht

Bi ton un v ko (nn) ng thi

iu kin bn:
Gi A(xA,yA) v B(xB,yB) l 2 im xa ng trung
ho nht v min chu ko v chu nn
A max
B min

K bn ca thanh:

Nz
F
Nz
F

Mx
Jx
Mx
Jx

yA
yB

My
Jy
My
Jy

xA
xB

Bi ton un v ko (nn) ng thi

V d: Mt thanh tit din ch nht (bxh) chu tc dng ca ngoi lc
nh hnh v.
- V biu ni lc
- Tnh max, min
- Xc nh ng trung ho ti ngm
Cho q=5 kN/m, P1=100 KN, P2=6 kN,
H=6m, h=2b=40 cm

Biu ni lc do tng nguyn nhn

gy ra c v nh hnh v

Bi ton un v ko (nn) ng thi

Bi ton un v ko (nn) ng thi

p dng cng thc tnh ng sut, thay s ta c:

Phng trnh ng trung ho:

M y Jx
Nz Jx
y
. .x
.
Mx Jy
F Mx

Chn h trc y,x dng v pha gy ko ca Mx, My, thay s ta c:

Bi ton un v ko (nn) ng thi

ng trung ho v biu ng sut c
v nh hnh:

n nh ca thanh chu nn ng tm
Khi nim chung
Bi ton Euler xc nh lc ti hn
ng sut ti hn, gii hn p dng cng
thc Euler
n nh ca thanh ngoi gii hn n hi
Phng php thc hnh tnh n nh
Thanh chu un ngang v un dc ng
thi

n nh ca thanh chu nn ng tm
nh ngha:
Gi s c mt thanh di
v mnh, u di b
ngm, u trn chu
mt lc nn ng tm P,
khi lc P nh hn
mt gii hn nht nh
th thanh thng, khi
thanh chu nn thun tu

n nh ca thanh chu nn ng tm
Nu tc dng mt lc R rt nh vung gc vi trc
thanh, thanh s b un cong, nhng sau khi b lc R i,
thanh tr li dng thng ban u, thanh vn chu nn
thun tu. Khi thanh trng thi cn bng n nh.
Nu ta tng dn gi tr ca lc P n mt gi tr nht
nh no , thanh vn dng thng, nhng nu tc
dng mt lc ngang R c tr s nh v khi b lc ngang
i thanh s cong v mt pha m khng tr v dng
thng ban u. Trng thi ny c gi l trng thi cn
bng khng n nh ca thanh
Trng thi chuyn bin t dng cn bng n nh sang
dng cn bng khng n nh c gi l trng thi ti
hn. Tr s ca lc P ng vi trng thi ti hn c gi
l lc ti hn k hiu Pth

n nh ca thanh chu nn ng tm

Mt h n hi cng c trng thi cn bng

tng t nh mt vt rn

n nh ca thanh chu nn ng tm
Khi mt n nh ti trng ln hn ti trng
ti hn, bin dng ca h tng rt nhanh.
V d: thanh chu nn nh hnh v ta tnh
c :
Khi P = 1,010 Pth th f = 9%l
Khi P = 1,015 Pth th f = 22%l

n nh ca thanh chu nn ng tm
V vy, khi thit k ngoi vic m bo an ton
v mt bn v cng, cn phi m bo
iu kin n nh: ti trng tc ng nh hn ti
trng ti hn.

Pth
P
kod

k : h s an ton v mt n nh
V vy gii bi ton n nh, vic c bn l
xc nh ti trng ti hn Pth

Bi ton Euler xc nh lc ti hn
Cc TH thanh c dng lin kt khc:
(Cng thc Euler)

ng sut ti hn
f

Gii hn p dng cng thc Euler

f

Gii hn p dng cng thc Euler

V d:
- i vi thp CT3: E= 2,1.107N/cm2;tl=21.000N/cm2
- i vi thp CT5: E= 2,1.107N/cm2;tl=30.000N/cm2
o = 81
- i vi gang: o = 80
- i vi g: E= 1,1.106N/cm2;tl=1100N/cm2 o = 100
- i vi g thng: E= 9.105N/cm2;tl=1600N/cm2 o =
75

n nh ca thanh ngoi gii hn n hi

ngha: CT Euler ch p dng c khi

vt liu n hi.

n nh ca thanh ngoi gii hn n hi

CT thc nghim Iasinski: xut da trn nhiu
s liu thc nghim, ph thuc vo mnh ca
thanh.
- Thanh c mnh va
:
a,b,c l cc hng s ph thuc vt liu, x bng thc
nghim
Vt liu
a(N/cm2)
b(N/cm2)
c(N/cm2)
Thp CT3
Thp CT5
Gang xm
G

31000
34500
77600
2930

114
124
1200
19,4

Thng thng c = 0 nn ngi ta thng coi:

0
0
5,3
0

n nh ca thanh ngoi gii hn n hi

Thanh c mnh b
:Lc ny thanh
khng mt n nh m t n trng thi ph
hoi ca vt liu

n nh ca thanh ngoi gii hn n hi


a)
b)

V d: Tnh Pth v th ca mt ct lm bng thp CT3 mt ct ngang

hnh ch I s hiu 22. Ct c lin kt khp 2 u. Xt 2 trng hp:
Chiu cao ca ct 3,0m
Chiu cao ca ct 2,25m

V d

V d

Phng php thc hnh tnh n nh

Phng php tnh: Thanh chu nn cn
phi tho mn:
- iu kin bn:

- iu kin n nh:

Phng php thc hnh tnh n nh

Do tnh cht nguy him ca hin tng mt n nh v
xt n nhng yu t khng trnh c nh: cong
ban u, lch tm ca lc nn, nn chn k>n
k thay i ph thuc vo mnh
Thp XD c k = 1,8 3,5
Gang c k = 5 5,5
G c k = 2,8 3,2

Phng php thc hnh tnh n nh

H s un dc (h s gim ng sut cho php):

V <1 nn nu iu kin n nh c m bo th
iu kin bn cng c bo m.
Do khi tnh thanh chu nn ta ch cn tnh theo iu
kin n nh l .

Phng php thc hnh tnh n nh

Tuy nhin, nu thanh c mt ct ngang b gim yu cc
b (v d l khot bt bulng hoc inh tn) th s
gim yu ch nh hng n bn m nh hng
khng ng k n tnh n nh ca thanh .
V vy trong trng hp ny, khi kim tra theo iu kin
bn ta phi dng din tch thc Fth ca mt ct ngang b
gim yu

 i vi bi ton n nh cng c 3 bi ton:

Trong 2 bi ton trn, v tit din thanh bit

nn c th suy ra h s theo trnh t:
(tra bng)

Vic tm F phi lm ng dn. Trnh t nh sau:

V d: Chn s hiu thp I cho thanh di 2m , lin kt

khp 2 u v chu lc nn P=230 kN. Bit vt liu l
thp CT2 c []n=14 kN/cm2.
* Ln chn th nht:

* Ln chn th hai:

Chn hnh dng mt ct hp l v vt liu

Khi thit k thanh chu nn ngi ta c
gng lm cho kh nng chu lc ca thanh
cng ln cng tt.
Lc ti hn:
- Trong min n hi:
- Ngoi min n hi:

Chn hnh dng mt ct hp l v vt liu

1. Xt v vt liu:
- Vi nhng thanh c mnh ln: nu ch xt v
vt liu th th ch ph thuc mun n hi E

Chn hnh dng mt ct hp l v vt liu

- Vi nhng thanh c mnh va v nh:
+ 1< < o: th= a-b+c2 (a,b,c ph thuc
vt liu)
+ < 1: th= ch - vi vt liu do
th= b - vi vt liu gin
Dng thp c bn cao l hp l v
s dng ht kh nng lm vic ca vt
liu.

Chn hnh dng mt ct hp l v vt liu

2. Xt v hnh dng mt ct ngang:
mnh ca thanh cng nh th th cng ln
- Vi mt din tch F xc nh th momen qun tnh
chnh trung tm cc tiu Jmin phi ln nht.
Mun vy ta phi b tr vt liu xa trng tm mt
ct. l cc thanh rng.

Chn hnh dng mt ct hp l v vt liu

- Hai momen qun tnh chnh trung tm phi
bng nhau Jmax = Jmin, nh vy thanh s
chng li s mt n nh nh nhau theo
mi phng. l thanh trn hoc a
gic u.
Tm li, hnh dng hp l ca mt ct
ngang ca thanh chu nn ng tm l
hnh ng hay a gic u rng.

Chn hnh dng mt ct hp l v vt liu

Tuy nhin mt ct ngang khng c qu mng trnh
s xy ra mt n nh cc b (thanh b un thnh nhng
ln sng i xng)

Thanh chu ti trng ng

Khi nim chung
Bi ton c gia tc l hng s
Bi ton c gia tc thay i theo thi gian
Dao ng
+ Bi ton dao ng t do
+ Bi ton dao ng cng bc
Bi ton va chm: Va chm thng ng
v va chm nm ngang

Khi nim chung

Ti trng tnh l ti trng c ln tng t t
nn khng lm xut hin lc qun tnh trong h
Nhiu cng trnh hay chi tit c tnh vi mt
h s an ton rt cao i vi ti trng tnh
nhng vn c th b ph hu bi ti trng ng
Ti trng ng l ti trng c cng hoc
im t, hoc phng hoc chiu thay i theo
thi gian hoc thay i t ngt v pht sinh lc
qun tnh

Khi nim chung

Phn loi ti trng ng theo gia tc chuyn ng:
- Gia tc khng i:
V d: chuyn ng tnh tin ca dy cp thang my, cn
cu,
chuyn ng quay ca c cu truyn ng
Bi ton thanh chuyn ng tnh tin vi gia tc khng
i
- Gia tc thay i:
V d: rung ng ca mng nh, b my,
Bi ton dao ng
- Gia tc thay i t ngt:
V d: ba my, vt ri t trn cao,
Bi ton va chm

Khi nim chung

Phng php nghin cu:
Khi gii bi ton ti trng ng ngi ta tha nhn cc
gi thit sau:
- Vt liu n hi tuyn tnh
- Chuyn v v bin dng ca h l b
Nh vy nguyn l cng tc dng vn p dng c
trong bi ton ti trng ng
thun tin cho vic tnh h chu ti trng ng, cc
cng thc thit lp cho h chu tc dng ca ti trng
ng thng a v dng tng t bi ton tnh nhn
vi mt h s iu chnh nhm k n nh hng ca
tc dng ng gi l h s ng

Thanh chuyn ng vi gia tc khng i

Chuyn ng quay:
Xt c cu gm 2 thanh AB,CD, vt nng P
Ta i tm ng sut trong thanh
- Nu c cu ng yn: ch c trng lc P tc
dng gy ng sut trong thanh
- Nu thanh chuyn ng quay vi vn tc gc :
Ngoi lc P, c cu cn chu thm lc qun tnh l:

Thanh CD chu ko:

Thanh AB chu un:

Thanh chuyn ng vi gia tc khng i

Chuyn ng tnh tin:
Xt dy cp tit din F, u treo vt nng trng
lng P
Ta i tm ng sut trong thanh
- Nu thanh ng yn:
P
t

Nz P t

- Nu thanh chuyn ng vi gia tc a khng

i:
P
a
a P
d
N z P a (1 ) P d (1 )
g
g
g F
t k 1 a
d

gi l h s ng

Dao ng ca h mt bc t do
1. Khi nim:

Dao ng ca h mt bc t do
2. Khi nim bc t do:
Bc t do ca mt h n hi khi dao ng l
thng s c lp xc nh v tr ca h
V d:

Dao ng ca h mt bc t do
Lu :
S bc t do l tu thuc vo s la
chn tnh
V d khi khng th b qua trng lng
bn thn dm th h s tr thnh v s
bc t do
Cch gii l lun lun tm cch a h v
h c mt bc t do t hn tnh d hn

Dao ng ca h mt bc t do
Mt h n hi c th dao ng t do hay
dao ng cng bc.
Dao ng cng bc l dao ng ca h
khi chu mt tc ng bin i theo thi
gian, gi l lc kch thch, tn ti trong
sut qu trnh dao ng ca h
Dao ng t do l dao ng do bn cht
t nhin ca h khi chu mt tc ng tc
thi, khng tn ti trong qu trnh h dao
ng

Dao ng ca h mt bc t do
3. Phng trnh vi phn dao ng cng bc ca h mt bc t do:

Dao ng ca h mt bc t do

Dao ng ca h mt bc t do
4. Dao ng t do:
Khi khng c lc kch thch v lc cn bng khng, h dao ng t do,
phng trnh vi phn dao ng cng bc h mt bc t do tr thnh
phng trnh vi phn ca dao ng t do
Nghim tng qut c dng:
S dng gin cng cc vect quay, c:
Bin dao ng: A C12 C22
Tn s gc (tn s ring)
lch pha

Dao ng ca h mt bc t do
Gi P l trng lng ca khi lng M, ta c M=P/g
Thay vo ta c

Dao ng ca h mt bc t do
5. Dao ng t do c cn:
c GT - T285

Dao ng ca h mt bc t do
6. Dao ng cng bc c cn

Dao ng ca h mt bc t do
h

Dao ng ca h mt bc t do
h

Dao ng ca h mt bc t do
7. Hin tng cng hng
c GT T287

Dao ng ca h mt bc t do
V d: Mt cng xon tit din I16 mang 1 m t P=2,5kN,
vn tc 600 vng/pht, khi hot ng m t sinh ra lc ly
tm 0,5kN. Tnh ng sut ln nht v vng u t
do (b qua trng lng bn thn dm)
Cho E=2.104kN/cm2; h s cn =2(1/s)

Dao ng ca h mt bc t do
Theo s liu bi, khi m t hot ng th dm chu tc dng mt lc
kch thch dng sin: P(t)=Posinrt
vi Po=0,5kN; tn s gc r
- Khi b qua trng lng bn thn dm:

Dao ng ca h mt bc t do
T biu m men do trng lng P ta thy ti ngm m men ln
nht, do ng sut ln nht do ti trng t sn trn dm l:

Va chm ng
Xt mt vt nng c trng lng Q, ri t
cao H, va chm vo vt nng c trng
lng P t sn trn dm n hi

Trc khi va chm, di tc dng ca

trng lng P, dm vng trc mt
on t

Va chm ng
Gi thit rng sau khi ri xung, vt nng Q v P
gn cht vi nhau v cng i xung mt on yd
- Gi trng thi 0 l thi im ngay trc khi Q va
chm vo P. Lc ny vn tc ca vt nng Q l
V0
- Trng thi 1 l thi im ngay sau khi Q va
chm vo P v c 2 cng chuyn ng xung
vi vn tc V
- Trng thi 2 l trng thi ti thi im c 2 vt
(P+Q) t c vng ln nht yd. Lc ny
vn tc c hai vt u bng 0

Va chm ng
p dng nh lut bo ton ng lng
cho trng thi 0 v trng thi 1:

C nng ti trng thi 1:

- ng nng:
- Th nng:

Va chm ng
C nng ti trng thi 2:
- ng nng:
- Th nng:
bin i c nng t trng thi 1 sang
trng thi 2:
- ng nng:
- Th nng:

Va chm ng
bin i c nng:

Theo nguyn l bo ton nng lng,

bin i c nng ca h khi i t trng
thi 1 sang trng thi 2 (W) chuyn
ho thnh th nng bin dng n hi
(U) tch lu trong dm
W = U

Va chm ng
Th nng bin dng n hi trong dm
c tnh nh sau:
Gi yo l vng ban u ca dm do ti
trong P tc dng tnh gy ra:

Va chm ng
Th nng n hi ti trng thi 1:
M:
nn:
Th nng n hi ti trng thi 2:
bin i th nng bin dng n hi:

Va chm ng
T ta c phng trnh:

Gi yt l vng ca dm ti im va chm
do trng lng Q tc dng tnh gy ra:

Va chm ng
Phng trnh c vit li nh sau:

Nghim yd ca phng trnh trn:

Va chm ng
V yd ch mang gi tr dng nn:

Vi:

Va chm ng
Trng hp Q ri t do t cao H vi
vn tc ban u bng khng th:

Khi ti im va chm khng c khi lng

t sn (P=0), h s ng l:

Va chm ng
Nu trng lng Q t t ngt ln dm,
tc H=0 th kd = 2
Nu thanh c cng cng nh th yt
cng ln, dn n h s ng cng nh.
Nn s va chm cng t nguy him.
Do hn ch nh hng do va chm,
ngi ta c th lm yt tng ln bng cch
t ti im va chm cc l xo hoc m
cao su,

Va chm ng
Khi tnh c Kd c th tnh cc i lng
khc nh sau:
- Sd l i lng cn tnh (ni lc, ng sut,)
ln nht xut hin trong h k n nh hng
ca va chm
- St,Q l i lng cn tnh (ni lc, ng sut,
vng, ) do trng lng Q t tnh ln dm ti
v tr va chm gy ra
- St,P l i lng cn tnh (ni lc, ng sut,
vng, ) do cc ti trng c sn trn h tc
dng tnh gy ra m khi khng c va chm vn
c cc tc dng ny

Va chm ngang
Xt mt dm mang vt nng P chu va
chm bi mt trng lng Q chuyn ng
ngang vi vn tc Vo p vo P

Va chm ngang
B qua trng lng bn thn dm. Gi
thit sau khi va chm, P v Q cng chuyn
ng ngang v t c chuyn v ln
nht yd
Tng t nh bi ton va chm ng ta
c:

Va chm ngang
bin i c nng t trng thi 1 sang
trng thi 2:
- ng nng:
- Th nng:

Va chm ngang
Th nng bin dng n hi trong dm
c tnh nh sau:
- Trng thi 1: U1=0
- Trng thi 2:

Va chm ngang
T ta c phng trnh:

Ly nghim dng ca phng trnh trn

ta c:

Va chm ngang
Gi yt l chuyn v theo phng ngang do
lc Q tc dng tnh nm ngang ti im va
chm gy ra, ta c:
yt = Q/k
V vy:

Va chm ngang
Khi khng c trng lng t sn trn
dm (P=0) th:
Khi tnh c h s ng, ta tnh cc
i lng khc: Sd = St,Q.kd
Vi St,Q l i lng cn tnh (ni lc, ng
sut, chuyn v, ) do Q coi nh t tnh
theo phng va chm ti im va chm
gy ra

Va chm
V du 1: Mt dm cng xon tit din ch nht 20x40 cm
chu va chm ng bi mt trng lng Q=1kN ri t do
t cao H=0,5m
- B qua trng lng bn thn dm, tnh ng sut v
vng ln nht ca dm
- Nu t li tit din dm nh hnh v (hnh b) , tnh li
ng sut v vng.
Cho E = 0,7.103 kN/cm2

Va chm

ng sut ng: d = t,Q.kd vi

Khi khng k n trng lng bn thn dm ta c:

H s ng:
ng sut ln nht ti ngm:

vng ln nht ti u t do:

Va chm
Nu t tit din nh hnh b ta c:

H s ng:
ng sut ln nht ti ngm:

vng ln nht ti u t do:

Va chm
V d 2: Dm ABC tit din ch I24 chu va chm ng bi mt trng
lng Q=2kN ri t do t cao H = 50 cm
- B qua trng lng bn thn dm, tnh max
- t l xo c Clx=5 kN/m ti C vt va chm Q, tnh li h s
ng v max
- Nu khng t C m thay l xo vo gi ta B, h s ng l bao
nhiu?
Cho I24 c Jx=3460cm4; W x=298cm3; [] = 16kN/cm2; E=2.104 kN/cm2

Va chm
h

Va chm
Chuyn v do Q tc dng tnh ti C l:
H s ng:

ng sut ln nht ti B:

Dm khng bn

Thank
Thank you
you very
very much
much for
for your
your kind
kind attention
attention !!