Ispitivanje

proizvoda

Laserska mjerenja
Osnovno o laserima
Mjerenje dimenzija
Mjerenje brzine
Ispitivanje povrine
Mjerenje deformacija

Ispitivanje proizvoda

Laserska mjerenja
doc.dr. Samir Leme

<slemes@mf.unze.ba>
Laserska mjerenja 2/30

Ispitivanje
proizvoda

Laser

Ispitivanje
proizvoda

Laser

Light Amplification of Stimulated

Emission Radiation

Pojaanje svjetlosti stimuliranim

zraenjem
Takva svjetlost je intenzivna,
monohromatska (ima
samo jednu talasnu
duinu), ravninski
polarizovana i
veoma stabilna

Laserska mjerenja 3/30

Ispitivanje
proizvoda

Podjela lasera
Klasa 1: ne proizvode tetno zraenje
(laserski printeri)
Klasa 2: emituju zraenje u vidljivom
spektru
Klasa 3a: mogu biti opasni ako se
usmjere kroz optike lee
Klasa 3b: mogu izazvati oteenje vida
i kao reflektovani
Klasa 4: mogu otetiti
kou i uzrokovati paljenje

Laserska mjerenja 5/30

Laserska mjerenja 4/30

Ispitivanje
proizvoda

Mjerenja dimenzija
Mjerenje stacionarnih i pokretnih
proizvoda laserskim skenerima
Mjerenje stacionarnih i pokretnih
proizvoda projekcijom konture na
setove fotodioda
Mjerenje malih zazora i estica
difrakcijom
Mjerenje optiki zaklonjenih povrina
(konkavne povrine, zubi zupanika,
unutranji prenik otvora)

Laserska mjerenja 6/30

Ispitivanje
proizvoda

Mjerenja dimenzija

Ispitivanje
proizvoda

Mjerenje duine, saosnosti i

pomjeranja interferometrima
Sortiranje proizvoda
Trodimenzionalno
mjerenje povrina
pomou holograma
Mjerenje duine
preko mjerenja
brzine pokretnih,
kontinuiranih proizvoda

Laserska mjerenja 7/30

Ispitivanje
proizvoda

Laserski skeneri

Ispitivanje
proizvoda

Koriste se
laseri klase 2
Triangulacija:

Laserska mjerenja 9/30

Laserska mjerenja 11/30

Triangulacija
Laserska zraka se preko ogledala
emituje na objekat koji se skenira
Senzor na poznatoj udaljenosti od
lasera registruje reflektovanu zraku
Ugao pod kojim
svjetlost pada na
senzor je poznat
Na osnovu slinosti
trouglova rauna se
poloaj take

Laserska mjerenja 10/30

Laserski skeneri

Laserski skener projektuje lasersku

svjetlost na povrinu, dok kamera
kontinuirano vri
triangulaciju

Laserska mjerenja 8/30

Ispitivanje
proizvoda

Laserski skeneri

Pored 3D
digitalizacije,
koriste se za
mjerenje debljine,
hrapavosti,
teksture,
istroenosti,
radijusa
zakrivljenosti,
uglova,
zapremine,...

Ispitivanje
proizvoda

Laserski skeneri

Z-corp laserski 3D skener

Laserska mjerenja 12/30

Ispitivanje
proizvoda

Laserski skeneri

Laserski skeneri

DAVID - jeftini 3D skener

Laserska mjerenja 13/30

Ispitivanje
proizvoda

Ispitivanje
proizvoda

Laserska mjerenja 14/30

Laserski skeneri

Ispitivanje
proizvoda

Laserska difrakcija
Prolaskom
svjetla kroz
male otvore
dolazi do
i t f
interferencije
ij
Odbijena
svjetlost se
skuplja na
detektoru

Laserska mjerenja 15/30

Ispitivanje
proizvoda

Laserska mjerenja 16/30

Laserska difrakcija

Laserska mjerenja 17/30

Prolaskom
svjetla kroz
estice
razliitog
oblika
blik
dobije se
razliita
slika na
detektoru

Ispitivanje
proizvoda

Laserska difrakcija

Taj fenomen se
koristi za mjerenje
veliine estica

Laserska mjerenja 18/30

Ispitivanje
proizvoda

Interferometri

Ispitivanje
proizvoda

Interferometri

Laserska mjerenja 19/30

Ispitivanje
proizvoda

Laserska mjerenja 20/30

Holografija

Ispitivanje
proizvoda

Holografija koristi koherentno svjetlo

lasera (dijelovi zrake su fazno
pomjereni) da bi se dobila slika
interferencijom
Slike su trodimenzionalne i mogu se
podijeliti na segmente jer svaki
segment sadri cijelu sliku
Koritenjem razliitih talasnih duina
mogu se skalirati
Laserska mjerenja 21/30

Laserska mjerenja 23/30

Laserska mjerenja 22/30

Pozicioniranje i centriranje

Holografija
Holografija se koristi za mjerenje
deformacija povrina
Posmatra se interferencija izmeu
noralne povrine i iste povrine kad je
napregnuta

Ispitivanje
proizvoda

Najee se koristi Michelsonov

interferometar

Ispitivanje
proizvoda

Pozicioniranje i centriranje

Sistem za podeavanje saosnosti se

sastoji od lasera, optike za
prelamanje i usmjeravanje svjetlosne
zrake, ureaja za mjerenje,
prijemnika
ij
ik i elektronike
l kt ik

Laserska mjerenja 24/30

Ispitivanje
proizvoda

Sortiranje proizvoda

Ispitivanje
proizvoda

Lasersko ispitivanje je beskontaktno,

tako da nema uticaja na proizvode
Pored mjerenja dimenzija, laseri se
koriste za otkrivanje proizvoda koji ne
zadovoljavaju dimenzionalno,
poloajem ili kvalitetom povrine

Laserska mjerenja 25/30

Ispitivanje
proizvoda

Vei broj lasera u sistemu znai vee

mogunosti ispitivanja

Laserska mjerenja 26/30

Sortiranje proizvoda

Sortiranje proizvoda

Ispitivanje
proizvoda

Primjer upotrebe lasera za mjerenje

odstupanja od traenog oblika

ESPI

Electronic Speckle Pattern

Interferometry

Digitalna video holografska tehnika za

beskontaktno mjerenje deformacija
CCD kamera
registruje
odbijenu
koherentnu
svjetlost iz
dva lasera

Laserska mjerenja 27/30

Ispitivanje
proizvoda

ESPI
Mogu se vriti i statika i dinamika
mjerenja
Sistem
posebno mjeri
deformacije po
X, Y i Z osi
Prostorno stanje
naprezanja se
izraunava iz
komponenti

Laserska mjerenja 29/30

Laserska mjerenja 28/30

Ispitivanje
proizvoda

ESPI
Glavno naprezanje 1
Glavno naprezanje 2
Tangencijalno naprezanje
Von Mises naprezanje

Laserska mjerenja 30/30