Ynetim Bilimleri Dergisi

Cilt: 10, Say: 19, ss. 1-30, 2012

Maaza maj ile Maaza Sadakati

Arasndaki likinin Belirlenmesi: Denizli
linde Yaplan Bir Aratrma
Atilla YCEL* & Nurcan YCEL**
zet
Bu almada, maaza imaj ile maaza sadakati arasndaki ilikilerin
belirlenmesi amalanmtr. Bu amala, tketicilerin maazann imaj
hakkndaki dncelerini ve maazaya olan sadakatlerini belirlemeye
ilikin anket teknii ile veri toplanmtr. Maaza imaj; Fiziksel zellikler, rn zellikleri, Fiyat zellikleri, Personel zellikleri, Mteri zellikleri olarak gruplandrlm ve Maaza sadakati ile arasndaki ilikilerin analiz edilmesi iin ortalamalar alnmtr. Elde edilen veriler SPSS
16.0 analiz program ile deerlendirilmi ve oklu Regresyon yntemi
kullanlmtr. Maaza sadakati ile Maaza imaj faktrleri olan Fiziksel
zellikler ve Personel zellikleri arasnda istatistiki olarak anlaml pozitif ilikiler saptanmtr.
Anahtar Kelimeler: Maaza maj, Maaza Atmosferi, Maaza Sadakati

GR
Tketici ihtiyalarn en iyi ekilde karlamak ve pazardan daha fazla
pay alabilmek, pazar paylarn koruyabilmek iin perakendeci maazalar
birbiriyle mcadele etmektedirler. Tketici ynl perakendecilik anlaynda perakendeci maazalar planlamas yaplrken tketicilerin mal ve
hizmetlere kolayca ulamalarn salayacak bir datm ann ve iletiim
sisteminin kurulmas gerekmektedir. Bylece tketiciler, alacaklar mal ve
hizmete kolayca ulama isteklerini hayata geirebileceklerdir. Tketiciler
* Yrd. Do. Dr., Frat niversitesi, ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi
** Yrd. Do. Dr., Frat niversitesi, ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi

95

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

iin perakendeci maaza seimi davran da rn ya da marka seimi

davran gibi bir takm karar verme aamalarndan gemektedir. Maaza
seimini de ieren alveri davranlar, tketici davrannn nemli bir
boyutunu oluturmaktadr. Sosyal ve kiisel gdler, maaza ve maaza
ii zelliklerle birlikte maaza seimini belirlemektedir. Burada tketici
odakl pazarlama stratejileri balamnda ve maaza sadakati oluturmada
maaza ynetimlerinin yapmas gereken, maaza seimini etkileyen faktrleri tespit ederek tketici tercihlerini kendilerine yneltmeyi baarmaktr (Kurtuldu 2005:109; Ycel 2010:95).
1. MAAZA SADAKAT
Son yllarda perakende pazarlarnda rekabetin artmas ile beraber perakendecilerin tketicileri ekmeye, onlar elde tutmaya ve eitli stratejiler
gelitirmeye odaklanmalar gerekmektedir. Perakendecilerin ounun temel amac, tketicilerini sadk tketiciler haline getirmektir. Sadakat ise,
tketici tatminin bir sonucu olarak karmza kmaktadr (Martenson
2007:544). Bu sebeple, tketicilerin tatmin olmas nemli bir kavram olarak karmza kmaktadr. Tatmin olan bir tketici, yeniden satn alma
davran ve niyeti sergilemeye ve sadk bir tketici olmaya eilimli olmaktadr. Tketici tatmini, tketiciyi elde tutma ve uzun vadeli olarak tketici ile ilikilerini devam ettirme ile sonulanmaktadr (Chen ve Quester
2006:189).
Yksek tatmin derecesini tecrbe eden tketicilerin kendilerine sz
konusu hizmeti salayan mevcut maazalara sadk kalmalar ve yeliklerine devam etmeleri beklenen bir durumdur. Sadakat, tketicilerin aldklar mal ve hizmetlere ilikin memnuniyetlerini ifade etme biimlerinden
biri olarak dnlmektedir.
Sadakatinin salanmas, perakendecilerin pazarda yaamn srdrebilmesi ve ileriye dnk byme planlarn glendirmesi ile de yakndan
ilikilidir. Perakendeciler iin istikrarl bir kr seviyesinin srdrlmesi,
tketicilerin tatmini ile sz konusu olmakta, bunun iinde mevcut tketicilerini elde tutma stratejileri daha nemli olmaktadr (Selvi vd. 2007:107).
Kavramsal olarak tketicilerin maazaya sadakati, gelirle veya firmann
krll ile sonulanmaktadr. Daha sadk tketiciler, verilen maaza iinde satn alma davranna daha fazla eilimli olmakta ve satn alma davranlarna gitmektedirler (Enis ve Paul 2001:43).
Sadk tketiciler, bir firmann yaam kaynadr ve krlarn maksimize etmek iin firmalarn, sadakat yoluyla tketicilerini muhafaza etmesi

96

Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi...

nemli olmaktadr. Bu sebeple, firmalarn sadk tketiciler oluturarak

onlar muhafaza etmeye almalar gerekmektedir (Chen ve Quester
2006:188). Bu erevede maaza sadakati, tketicilerin belirlenmi bir zaman periyodu boyunca belirli bir maazann mterisi olmaya eilimi olarak tanmlanmaktadr (Enis ve Paul 2001:43).
Cunningham (1961)n ev hanmlarn ele alnarak yapm olduu almasnda; alveri yaparken nemli zaman ve aba harcanlmas gerektiinden onlarn favori bir maazaya ynelecekleri belirtilmitir. Bu erevede maaza sadakati, bir ev hanmnn bir rn satn alma davran,
birbirini takip ederek ayn maazay ziyaret etme seferi saysnn orants,
yeniden satn alma davran oran olarak tanmlanmtr. Her bir ailenin
toplam satn alma davranlarnn oran, ailenin bir maazaya veya maazalar zincirine olan sadakatini belirtmitir. Ailenin toplam gda satn alma
davranlarnn en yksek orann tek bir maazada gerekletiriyorsa, bu
maaza ailenin birincil veya favori maazasdr. Bu erevede ailenin o
maazaya sadk olduu ifade edilmitir (128).
Bu sebeple, perakendecilerin tketici sadakati oluturmak, tketicilerin maazalarn daha fazla ziyaret etmelerini ve bu ziyaretler srasnda
kendi maazalarndan alverilerini yapmalarn salamalar gerekmektedir. Perakendecilerin tketicileri maazalarna ekerek maaza sadakatini oluturmas nem kazanmaktadr (Rao 1969:449-450).
Uncles ve Ellis (1987), onlarn favori maaza zincirleri ve markalar arasnda bir kuvvetlendirme srecini oluturmada ve tketicilerin farkllatrlm hviyetlerini kurmada yardmc olacaklarn iddia etmilerdir (58).
Amerikadaki Safeway etiketli alclarn Kroger ve A&P alclarndan veya ngilteredeki Sainbury alclarnn Tesco alclarndan farkl
olduu dnlm ve iddia edilmitir. Bu sebeple de, Safeway etiketli
alclarn Kroger ve A&P alclarndan veya Sainbury alclarnn Tesco alclarndan farkl davranacaklar ve dier zincirdeki maazalardan
nadiren satn alma davranna gidecekleri belirtilmitir. Onlarn bu almalarn Cunningham (1961), Rao (1969) tarafndan yaplan almalarnda destekledii grlmtr (Martenson 2007:545-546).
Bloemer ve Ruyter (1998) yaptklar almada; maaza sadakati kavram ile tekrar ziyaret etme davranlar arasnda fark olduunu ileri srmlerdir. Tekrar ziyaret etme davran, maazann tekrar ziyaret edilmesi olarak ifade edilmitir. Maaza sadakatini ise, seilen bir maazada
belirlenmi bir rn snfndan satn alma davranlarnn yzdesi olarak
tanmlamlardr (500).

97

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

East vd. (2000), sadakatin nemli olduunu ve tketicilerin alternatif

maazalar arasndan bir maazadan holandklarnda maaza sadakati ve
beraberinde de maazada daha fazla zaman geirme ile sonulanacana
dikkat ekmilerdir. Tketicilerin maazaya sadk hle geldiinde bunun
sonucu olarak o maazaya ve maazann kendi rnlerine pozitif, olumlu
bir tutum iinde olacaklarndan zamannn byk bir ksmn maazada
geireceklerini belirtmilerdir. Ayrca, maazalarna yksek bir sadakat
ile bal olan tketicilerin, dier baka maazalara kaymasnn kolay olmadn belirtmilerdir. Onlara gre, sadk tketiciler sadk olmayan tketicilerle karlatrldnda, dzenli olarak ve iki kat daha fazla satn
alma davranna gitmekte ve daha uzun sre maazada kalmay tercih
etmektedirler (308-312).
Chen ve Quester (2006), tketicilerin bir rnle birlikte, zel, belirli bir
maazaya daha fazla farkndalklarn gelitirmeyi maaza sadakati olarak tanmlamlardr. Maazaya sadk tketiciler, yalnzca sadk olduklar
maazann rnlerini semeye ve denemeye daha fazla gnll olmaktadrlar. Bylece tketici tatmininden, tketiciyi elde tutmaya ve sadk tketiciler oluturmaya doru bir deiim ilikisi olduu ifade edilmektedir
(189).
Tketicilerin satn alma davran kararlarn, tketicilerin maazaya tekrar gelmelerini ve maazaya sadakatlerini maazann imaj etkilemektedir. Tketicilerin maazadan holanp, onun kendi rnlerinden
holanmamas durumu olabilmekte veya tersi bir durumda gerekleebilmektedir. Bu erevede maaza imaj, tketicilerin maazann rnlerini
benimsemesinde ve onlar kabul etmesinde nemli olmaktadr (McMaster
2001:86).
2. MAAZA MAJI
Genel olarak, imaj bir kimsenin bir topluluun vb. kendisine ilikin olarak
bakalarnda yaratmak istedii, ya da brakt izlenim olarak tanmlanmaktadr. Morello (1984) imaj, bir nesne hakkndaki bildiklerimizin ya
da dncelerimizin kiiselletirilmi duygular halinde belirtilmesi olarak tanmlamtr (6). maj kavram ilk kez Sidney Levy tarafndan 1955 ylnda kullanlmtr. Gnmzde bu kavram deiik objeler iin kullanlmaktadr. Bunlar, firma imaj ve pazarlama imaj olmak zere iki boyutta
incelenmi, her ikisi de farkl roller stlenmilerdir. Firma imaj, kiilerin
sz konusu firmay btn olarak nasl algladn ortaya koymaktadr.
Pazarlama imaj ise; firmann pazarlama abalarnn ve pazarlama karmas kalitesinin tketiciler tarafndan nasl alglandn ifade etmektedir
(Barich ve Kotler 1991: 95-96).

98

Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi...

ok eski ve yaygn olarak kullanlan Martineaunun 1958 ylndaki

maaza imaj tanmdr ve maaza imaj kavramn, maazann kiilii
olarak ele almtr. Maaza imajn, ksmen maazann fonksiyonel zellikleri ve ksmen de psikolojik zelliklerin tketicinin zihninde tanmlanma biimi olarak ifade etmitir (47). Martineaunun bu tanm pazarlamada geni olarak Doyle ve Fenwick (1975), James vd. (1976), Jain ve Etgar
(1977), Zimmer ve Golden (1988) tarafndan kullanlmtr (Liljander vd,
2009:283).
Lindquist (1975) yapt almada maaza imaj kavramn; rn eitlilii, sunulan hizmetler, tketiciler, fiziksel zellikler, konfor (rahatlk),
tutundurma faaliyetleri, maaza atmosferi, tatmin olmak zere 9 farkl
deikenle aklamaya almtr (29). Doyle ve Fenwick (1975) maaza
imajn ise; rn, fiyat, maaza atmosferi, dizayn ve ulam kolayl olarak tanmlamlardr (41).
Bearden (1977) ise; rnlerin kalitesi, maaza atmosferi, rn eitlilii, ulam kolayl, park olanaklar ve sat elemanlarnn davranlar
olarak maaza imaj kavramn oluturan deikenlerini belirtmilerdir.
Ghosh (1990) ise maaza imajn; rn eitlilii, ulam kolayl, maza
atmosferi, tketici hizmetleri, reklam, fiyat, kiisel sat, sat tevik edici
programlar olarak sekiz farkl kavramla ifade etmitir (Bloemer ve Ruyter
1998:502).
Turley ve Milliman (2000) tarafndan maaza imaj;
1- D Ortam: Bina ekil ve boyutlar, tabela, d pencereler ve vitrin,
park etme olanaklar, evre,
2- Genel Ortam: Iklandrma, mzik, maaza iinin renkleri, kokular, s, maazann genel temizlii gibi atmosfer deikenleri,
3- Plan ve Tasarm: rn gruplandrmalar, trafik ak ve koridor yerletirmeleri, blm yerletirmeleri, raflar ve demirbalar gibi deikenler
ve otomatik kasalarn yerletirilmesi,
4- Satn alma Noktas ve Dekorasyon Deikenleri: Satn alma noktas
gstergeleri, tabelalar, rn tehiri, etkileimli gstergeler, kk stantlar
gibi,
5- Ortamdaki nsan Faktr: alanlarn zellii, alanlarn giyimi,
maazann kalabalkl, younluu olmak zere 5 balk altnda ele almlardr (195).
Sheinin ve Wagner (2003) tarafndan yaplan aratrma; maaza imajnn ve maazann grnnn rnlerin alglanan kalitesiyle ilikili

99

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

olduunu gstermitir. Yksek maaza imajnn-yksek kaliteli rnler

olarak alglandn ve bu rnlerin geliimini etkilediini belirtmilerdir.
Dier taraftan, dk maaza imajnn ise dk kaliteli rnler olarak
alglandn ifade etmilerdir (203).
Maaza imaj; tketicilerin maazay nasl algladklaryla ilgilidir ve
tketicilerin maazaya ilikin izlenimlerini yanstmaktadr. Maaza imajna, maazann fiziksel zelliklerinden, maaza iinde alan personeline,
sat elemanna kadar pek ok faktr etki etmektedir. Bu faktrlerin btn de maaza imajn oluturmaktadr.
Maaza imaj; imaj oluturan unsurlarn toplamndan ok, unsurlar arasndaki etkileimi temsil eden ve d faktrlerin etkilerine ak, duygusal
ierie sahip, gereki ve duygusal unsurlarn bir btn, kombinasyonu
olan bir kavramdr (Arslan ve Boyu 2006:39).
Arslan ve Boyu (2006) maaza imajn oluturan zellikleri alt balk
altnda toplamlardr. Bunlar ksaca aadaki ekilde sralayabiliriz (29):
1- Genel zellikler: Maazann ne zamandan beri faaliyet gsterdii,
nasl bilindii, hitap ettii pazar ve zellikleri, maazann bulunduu
semt, maazann konumu gibi zellikleri kapsamaktadr.
2- rn zellikleri: Satlan rnler, markalar, kalite, rnlerin kolay
bulunabilirlii, rne olan gven vb.dir.
3- Fiyat zellikleri: Fiyatlarn rakiplerle kyaslanmasn, fiyat indirim
oranlarn ve skln ele almaktadr.
4- Fiziksel zellikler: Maazann girii, d cephesi, vitrini, maazann
evresi, otopark imknlar, klandrma, mzik, renk ve teknoloji, temizlik, rnlerin tehiri vb.dir.
5- Mteri zellikleri: Mteri says, dzeyi, mterilere cevap verebilme, mterilerin deme ekilleri vb. kapsamaktadr.
6- Personele Ait zellikler: Maazada alanlarn says, tarzlar, giyimi, yeterli bilgiye sahip olmalar, mteriye olan davran ekilleri vb. gibi
zellikleri ele almaktadr.
Maaza imaj kavram; maaza atmosferi, sat personelinin nitelii
vb. gibi faktrlerin birleiminden meydana gelmektedir. Bunlardan maaza atmosferi oluturulurken; hem maazann iinde hem de maazann
dnda birok faktrn gzden geirilmesi gerekmektedir. Maazann d, mimari yaps, girii, vitrini, tketiciyi maazann iine eken ve tketime ynelten en nemli faktrlerdendir (Arslan ve Boyu 2006:61).

100

Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi...

2.1. Maaza Atmosferi

Tketicilerin alveri yapacaklar maazay tercihinde maaza atmosferinin nemli bir yeri vardr. Maaza atmosferi denildiinde, maazann i
ve d grnmn oluturan btn unsurlar ifade edilmektedir. Tketicilerin maazaya kar olumlu tutumlar gelitirmesinde, dier etkenlerin
yan sra maaza atmosferi nemli bir rol oynamaktadr.
Maaza atmosferi, maazann fiziksel unsurlarna karlk gelmektedir ve maaza imajnn ekillenmesinde nemli rol oynamaktadr. Maazann dekorasyonu, rnlerin zellikleri, rnlerin maazadaki sunumu,
maazann iinde ve dnda oluturulan klandrma, renklerin seimi,
mimar yaps, maazann iinde alan mzik, kokular, sat elemanlarnn
davranlar vb. gibi unsurlar maaza atmosferini oluturmaktadr.
Maaza atmosferi, bir maazann tketiciler zerinde duyusal ve duygusal etkiler yaratan fiziksel zellikleri toplamdr. Dolaysyla, tketicileri hem fiziksel hem de psikolojik olarak etkilemektedir (Arslan ve Boyu
2006:39).
East vd., (2000) yaptklar almada; sadakatin nemli olduunu ve
tketicilerin alternatif maazalar arasndan bir maazadan holandklarnda, maazada daha fazla vakit geirme ve beraberinde de maaza sadakati ile sonulanacana dikkat ekmilerdir. ekici maaza zellikleri maazaya kar tutumlara yansmakta ve bu tutum maaza eilimiyle ilikili
olmaktadr. Alveri iin rutin davran iinde olan tketiciler, maazaya
daha fazla sadakat gstermektedirler. Ho bir maaza atmosferi, zellikle
tketicilere fayda salamakta ve onlar daha sk maazay ziyaret etmeye,
maazada daha uzun kalmaya ve daha fazla satn alma davranna gitmeye cesaretlendirmektedir (312).
Carpenter ve Moore (2006) tarafndan maaza evresi ve atmosferinin de tketicilerin satn alma davran kararlarn etkiledii belirtilmitir
(436). Ayn zamanda, maazadaki rnlerin kalitesinin tketici alglamalarndaki deerini artrmasna ramen, tketiciler maaza atmosferini
yksek fiyatla ilikilendirmeye eilimli olmaktadr (Ailawadi ve Keller
2004:333).
Tketiciler iin maazada tek iliki kurduu kii olduu iin bir markann deerlendirilmesinde ve tecrbe elde etmesinde sat in elemannn
kritik, nemli bir yeri bulunmaktadr. Sat eleman, tketicilere markay
tanmlamakta ve temsil etmektedir. Sat elemannn davran, tketicinin
markayla ve maazayla iliki kurmasyla ilikilendirilmektedir. Ayrca,
sat eleman ve tketiciler arasndaki bu karlkl iletiim maaza sadakatine yol amaktadr (Brexendaf vd. 2010:1148).

101

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

Bu erevede Schlosser (1998), sat elemannn gleryzl ve yardmsever olmas, konusunda yeterli derecede bilgili olmas ve maazadaki
scak ortamn sosyal bir kimlik olarak hitap etmesinden dolay, maazadaki rnlerin toplumsal bakmdan alglanmalarnn etkilendiini iddia
etmitir (351-352).
Ayrca Ailawadi ve Keller (2004) yaptklar almada; maazann konumunun, uzaklnn ve ulalabilirliinin tketicilerin maaza seim kararlarnda, onlarn maazaya seyahat etmelerinde nemli olduunu ifade
etmilerdir (333).
Tketiciler ncelikli olarak maazaya kolayca ulaabilmek ve zamandan tasarruf etmek istediklerinden maazann ulalabilirlii nemli olmaktadr. Tketiciler daha az aba sarf edip, kolayca gidebilecekleri maazalarda daha uzun zaman geirmektedirler (East vd. 2000:312).
Bununla birlikte maaza atmosferi, maaza imajnn dier boyutlarnn tketiciler tarafndan alglamalarnda araclk etmektedir. Bununla
birlikte, maaza evresi faktrleri, zellikle fiziksel dzen alglamalar,
rnn fiyatn, kalitesini ve alanlarn hizmet kalitesini tketicilerin alglamalarn etkiledii belirtilmektedir (Ailawadi ve Keller 2004:333).
Maaza iindeki dzenlemede East vd. (2000) tarafndan yaplan almada; maazann bykl ile ilgili olarak; tketicilerin harcamalarn
daha rahat yapacaklarn ve byk bir maazada daha fazla zaman harcamak istediklerini bulmulardr (312).
Maaza iindeki renk, mzik, kalabalk gibi farkl elemanlar, tketicilerin maazay ziyaret edip etmemeleri, onlarn ne kadar zaman harcayacaklar ve onlarn orada ne kadar para harcayacaklar gibi tketicilerin
maaza atmosferinin alglamalarn etkileyebilmektedir (Ailawadi ve Keller 2004:333). Ho bir mziin psikolojik maliyeti, ho fiziksel dzenin
ekonomik ve psikolojik maliyeti azaltt bulunmutur.
Baker vd. (2002)nin yaptklar almada maaza ii atmosferin elemanlarn; maazann dzeni, klandrma ve plan gibi fiziksel zellikler;
mzik ve koku gibi evresel zellikler; alanlara ulaabilme, alanlarn
samimiyeti, tketicilerin zellikleri gibi sosyal zellikler olarak snflandrmlardr (126-127).
Tketiciler maaza atmosferine bakarak maaza hakknda bilgi sahibi
olabilmektedirler. Gemi yllarda perakendeciler fiyat indirimleri ve avantajlaryla tketicileri ekmeyi tercih ederek, estetik unsurlarn nemini
yok saymaktaydlar. Ancak, artan rekabet basklaryla karlaan peraken-

102

Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi...

deciler, bu tr tutundurma faaliyetlerinin tek bana yetersiz kaldn anlamaya baladlar. Perakendeciler fiyata dayal tutundurma faaliyetlerini
sunmak yerine, zevk veren alveri tecrbeleri yaratmaya yneldiler. Bu
abalarn maaza imajn artrmaya ve maaza atmosferini gelitirmeye
ynelik faaliyetler olmas, perakendeciler iin kanlmaz bir durum oluturmutur (Arslan ve Boyu 2006:40).
3. ARATIRMANIN METODOLOJS
3. 1. Aratrmann Modeli
Perakendecilik alannda yaplan almalar, farkllaan yaam tarzlar ve
tketim kltrne bal olarak sunulan servis kalitesi ile maazann i ve
d grnm (maazann vitrin dzeni, dekoru ve klandrmas vb.) gibi faktrlerin gnmzde tketici tercihlerini etkileme ve maaza sadakati oluturma noktasnda maaza imaj kavram nemli bir kavram olarak
karmza kmaktadr (Polat ve Klter 2007:110).
ekil 1- Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin
Belirlenmesi Modeli
Maaza maj
-Fiziksel zellikler
- rn zellikleri
- Fiyat zellikleri
- Personel zellikleri
- Mteri zellikleri

Maaza Sadakati

Bu bilgiler dorultusunda ekil 1de grlen Maaza maj ile Maaza

Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi Modeli oluturulmutur. Modelde grld zere; tketiciler zerinde oluan olumlu maaza imajnn maaza sadakatine dnt ileri srlmektedir. Bu erevede maaza imaj; Fiziksel zellikler, rn zellikleri, Fiyat zellikleri, Personel
zellikleri, Mteri zellikleri olmak zere be balk altnda Arslan ve
Boyu (2006)nun almasndan yararlanlarak ele alnmtr.
3.2. Aratrmann Amac
Aratrmann amac; tketiciler zerinde oluan maaza imaj ile maaza
sadakati arasndaki ilikileri belirlemeye ynelik, ekil 1de aklanan ve

103

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

gelitirilmeye allan Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi Modelini test etmektir.
3.3. rneklem ve lek
Bu aratrmann ana ktlesi Denizli Knkl Beldesi Yunus Emre Mahallesinde oturan tketicilerden olumaktadr. Denizli ilinde Knkl Beldesi
Yunus Emre Mahallesinde oturan tketicilerin seilmesinin nedenleri; ya,
gelir dzeyi, eitim dzeyi, meslek vb. gibi farkl btn tketici gruplarna hitap etmesi, tketiciler tarafndan bilinen alveri merkezlerinin bu
evrede toplanm olmas, maazalarn ulalabilirlii vb. faktrler olarak
sralanabilmektedir.
rneklem hacmi, 0.05 anlamllk dzeyine karlk gelen z=1.96,
d(duyarllk)= 0.05 ve p ve q= 0.5 alndnda uygun bykl 300 birim
olarak hesaplanmtr. Kolayda rnekleme yntemiyle seilen 300 tketici zerinde anket uygulanm ve anketlerin %81inde geri dnm salanmtr. Aratrmada kullanlan nihai rneklem 243 kiiden olumaktadr. Kolayda rnekleme, ok miktarda veriye hzl yoldan ulama imkn
salad iin tercih edilen bir yntemdir. Bu rneklemede ama, kolayca
ulalabilir birimlerin seilmesiyle rneklemin oluturulmasdr (Nakip
2004:140). Anket ve grmeler, pilot alma sreci de dahil olmak zere,
tketicilerle yz yze mlakatlar eklinde yaplm ve anket zerindeki
sorulara birebir cevaplar alnmtr.
Anket yntemi ile veri toplamak iin ayn katlmcya sunulmak zere anket formu Carpenter ve Moore (2006)nun almasndan yararlanlarak hazrlanmtr. Aratrmada kullanlan anket formu blmden
olumaktadr. Birinci blmde anket formunu cevaplayan tketicilerin
demografik zellikleri ile ilgili ya, doum yeri, cinsiyet, medeni durumu,
ocuk says, eitim dzeyi, gelir dzeyi, meslek, aile bykl ile ilgili
sorular yer almaktadr. kinci blmde tketicilerin maaza sadakatlerini
belirlemeye ynelik 8 ifade ve nc blmde de maaza imaj ile ilgili
grlerini renmeye ynelik 27 ifade yer almaktadr. Maaza sadakatini
ve Maaza majn belirlemeye ynelik (Hi Katlmyorum-Tamamen Katlyorum), (Hi nemli Deil-ok nemli) 5li Likert lei kullanlmtr.
SPSS 16.0 istatistik paket program kullanlm olup, analizlerde ncelikle 243 tketiciden elde edilen verilerin Geerlilik ve Gvenilirlik analizleri yaplm, tketicilerin sosyo-ekonomik zellikleri snflandrlmtr. Tketicilerin sosyo-ekonomik zellikleri belirlendikten sonra Maaza
sadakati ile Fiziksel zellikler, rn zellikleri, Fiyat zellikleri, Personel

104

Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi...

zellikleri ve Mteri zellikleri balklar altnda toplanan maaza imaj

deikenlerinin ortalamalar alnmtr. Ortalamalar alnan bu deikenler arasndaki ilikileri tespit edebilmek amacyla oklu Regresyon analizinden yararlanlmtr.
4. BULGULAR
4.1. Analiz ve Bulgular
4.1.1. Geerlilik ve Gvenirlik Analizi
Uygulanan anket formunun leinin Yap Geerliliini belirlemek amacyla, Faktr Analizi uygulanm ve Varimax Dndrme (Rotation) metodu kullanlmtr. Aratrmada uygulanan Faktr Analizi sonularna
gre; Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) deeri 0.75 olarak hesaplanmtr. KaiserMayerOlkin (KMO) testi ise, rneklem byklnn faktr analizi
iin uygunluunu snamaktadr. Sosyal Bilimler aratrmalarnda genellikle KMO deerinin 0,60dan byk olmas rneklem byklnn yeterli olduunu gstermektedir. Bartlett Snamas Deeri = 4,72003; p=
0.000 olarak hesaplanmtr. Bartlett snamas bir kresellik snamas olup,
verilerin bir biriyle ilikili olup olmadn gstermektedir. Bartlett testine
gre, deikenler arasnda bir korelasyon bulunmakta ve Faktr analizi bu
deikenlere uygulanmaktadr.
Bununla birlikte, anket formunun gvenirliini saptamak amacyla Alpha Modeli aracl ile Gvenirlik katsays olan Cronbach Alpha
kullanlmtr. Analiz sonucunda lein gvenilir olduunu syleyebilmek iin Cronbach Alpha deerinin 0,70den fazla olmas beklenmektedir
(Bryman ve Cramer 1997). Bu dorultuda aratrmada kullanlan lein
Gvenilirlik Analizi yaplm ve ilgili katsay 0,85 olarak hesaplanmtr.
Bu sonulara gre; anket formu geerli ve gvenilir olarak deerlendirilmitir.
4.1.2. Tketicilerin Demografik zeliklerine ve Modele likin
Analizler
Tketicilerin demografik zelliklerini belirlemeye ynelik frekans ve yzde dalm yaplmtr. Yaplan analiz sonucunda cevaplayclarn 213
tanesinin 19-40 yanda, 30 tanesinin ise 41 ve stnde olduu; 95inin kadn, 148inin erkek olduu tespit edilmitir. Doum yerlerine bakldnda;
%14,4nn ky, %6,6snn kasaba, %30,9unun ile merkezi, %48,1inin il

105

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

merkezidir. Cevaplayclarn 88 tanesi evli ve 1-3 ocuklar bulunmakta,

yaklak %73nn 1500 YTL ve altnda gelire sahip olduu belirlenmitir.
%83nn niversite ve yksek lisans-doktora mezunu, renci ve memur
kesimin daha arlkl olduu bulunmutur. Aylk alveriinizi en fazla
yaptnz maaza olarak %49 PEKDEMR, %15,2 BM ve %9,1 MGROS
olarak tespit edilmitir.
Tablo 1: Cevaplayclara likin Demografik zellikler
Ya
19 -25 aras
26-30
31-35
36-40
41 ve st
Toplam
Cinsiyet
Kadn
Erkek
Toplam
Eitim Dzeyi
lkretim
Lise
niversite
Lisansst
Toplam
Gelir Dzeyi
0-500 YTL
501-1000 YTL
1001-1500 YTL
1501-2000 YTL
2001 ve st
Toplam
Meslek-Meguliyet
Serbest Meslek
i
Memur
Emekli
Ev Hanm
renci
Dier
Toplam
Aile Bykl
1 Kii
2 Kii
3 Kii
4 Kii
5 ve Daha Fazla Kii
Toplam
Doum Yeri
Ky
Kasaba
le Merkezi
l Merkezi
Toplam
Medeni Durum
Evli
Bekar

106

n
142
9
28
34
30
243
n
95
148
243
n
20
20
170
33
243
n
97
61
19
21
45
243
n
7
10
60
5
14
140
7
243
n
5
11
31
112
84
243
n
35
16
75
117
243
n
88
156

(%)
58,4
3,7
11,5
14
12,3
100
(%)
39,1
60,9
100.0
(%)
8,2
8,2
69,9
13,6
100.0
(%)
39,9
25,1
7,8
8,6
18,5
100.0
(%)
2,9
4,1
24,7
2,1
5,8
57,6
2,8
100.0
(%)
2,1
4,5
12,8
46,1
34,6
100
(%)
14,4
6,6
30,9
48,1
100.0
(%)
36,2
63,8

Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi...

Toplam
ocuk Says
ocuk yok
1 ocuk
2 ocuk
3 ocuk
4 ocuk
Toplam

243
n
160
16
56
9
2
243

100.0
(%)
65,8
6,6
23
3,7
0,8
100

Tketicilerin maazann imaj hakkndaki fiziksel, rn, fiyat, personel ve mteriye ait zelliklere ynelik dnceleri ile maaza sadakati
arasndaki ilikilerini belirlemeye ynelik olarak gelitirilen hipotezler
aada verilmitir;
H1= Maazann Fiziksel zellikleri ile Maaza Sadakati arasnda iliki
vardr.
H2= Maazann rn zellikleri ile Maaza Sadakati arasnda iliki
vardr.
H3= Maazann Fiyat zellikleri ile Maaza Sadakati arasnda iliki
vardr.
H4= Maazann Personel zellikleri ile Maaza Sadakati arasnda iliki vardr.
H5= Maazann Mteri zellikleri ile Maaza Sadakati arasnda iliki vardr.
Aratrmada maaza sadakati (sadakatort) baml deiken, baml deiken zerindeki etkisi aratrlacak olan bamsz deikenler;
Fiziksel zellikler (Fizikselort), rn zellikleri (rnort), Fiyat zellikleri (Fiyatort), Personel zellikleri (Personelort), Mteri zellikleri
(Mteriort)dir.
Baml deiken Maaza sadakati olmak zere yaplan oklu Regresyon Analizi sonular Tablo-2de verilmitir. Regresyon modelinin genel anlamllnn snand F deeri 38.18 olarak hesaplanmtr. F=38.18,
p=0,002 olarak hesaplanan
F istatistii anlamldr.
Tablo 2- Maaza Sadakati Baml Deiken olmak zere oklu
Regresyon Analizi Sonular
Bamsz
Deikenler
Fizikselort
rnort
Fiyatort
Personelort
Mteriort

Standardize
edilmemi Beta
,131
,042
-,009
,261
,042

Standardize
Edilmi Beta
,123
,045
-,012
,212
,049

1,918
,705
-,187
3,360
,761

,003
,482
,852
,001
,447

107

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

R2= 0,55
F= 3,818 (sd= 5/237; p=0,002)
Maaza Sadakati= (0,123) *Fizikselort + (0.045)*rnort + (-0.012)*Fiyatort + (0.212)*Personelort +(0.049)*Mteriort
Tablo-2 regresyon denkleminin anlamllnn yan sra, hangi deikenlerin istatistiksel olarak anlaml olduunu ve bu deikenlerin katsaylarn vermektedir. Belirlilik katsays 0,55 olarak hesaplanm, F istatistii
anlaml bulunmutur. Buradan tketicilerin maazaya sadakati ile maaza imaj faktrleri olarak gruplandrlan fiziksel zellikler, rn zellikleri,
fiyat zellikleri, personel zellikleri, mteri zellikleri arasndaki ilikinin
%55i model tarafndan akland sonucu karlabilmektedir.
Maaza sadakati zerinde fizikselort ve personelort deikenlerinin
0,05 anlamllk dzeyinde anlaml bir etkisinin olduu Tablo-2de grlen
deerlere baklarak sylenebilir. Bununla birlikte modelde, Fizikselort deikenindeki l birimlik artn maaza sadakati zerinde 0,123 birim arta
sebep olaca; personelort deikenindeki 1 birimlik artn ise maaza sadakati zerinde 0,212 birim arta sebep olduu grlmektedir.
Bu sonulardan hareketle, H1= Maazann Fiziksel zellikleri ile
Maaza Sadakati arasnda iliki vardr hipotezi Tablo-2den grld
zere anlamllk dzeyi dikkate alnarak kabul edilmi ve anlaml bir ilikinin varl saptanmtr. Maazann fiziksel zellikleri; maazann klandrmasnn ho olmas, maaza iindeki mzik, maazann temiz olmas, park kolayl, gvenlii, oturma-dinlenme-sinema-fast-food alanlar,
alma saatleri, ulalabilirlii, ulam kolayl, mteri servisinin olmas,
kalabalk olmas eklinde belirtilmitir. Tketiciler maazann klandrmasna, alveri esnasnda alan mzie, temizliine nem vermektedirler. Bununla birlikte, maazann ulamnn kolay olmas, mteri servisinin bulunmas, ulalabilirlii, alma saatleri, gvenlii, kalabalk olmas
da maazada olmas gereken zellikler olarak belirtilmektedir. Ayrca,
arabas bulunan kiilerin nem verdii bir dier zellikle de park kolayl
olarak ifade edilmektedir.
Bulunan bu sonu, Dick ve Basu (1994), Danovan vd. (1994), East vd.
(2000), Baker vd. (2002), Ailawadi ve Keller (2004) vb. almalar tarafndan da desteklenmektedir. Dier bir ifadeyle, tketiciler zerinde maazann klandrmas, mzii, temizlii, gvenlii, ulalabilirlii, alma
saatleri, dinlenme alanlar, park kolayl, kalabalk olmas, mteri servisinin olmas konusunda olumlu bir imaj braklmas nemlidir. Olumlu
imaj brakan maazalar, bu tketicileri maazalarna tekrar gelmelerini

108

Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi...

salayabilmekte ve sadk hale getirebilmektedirler. Bylece, olumlu maaza imaj maaza sadakatine dnebilmektedir.
Bununla birlikte, H4= Maazann Personel zellikleri ile Maaza Sadakati arasnda iliki vardr hipotezi de anlamllk dzeyi dikkate alnarak kabul edilmi ve anlaml bir ilikinin varl saptanmtr. Maazann
personel zellikleri; alanlarn saygs, kibarl, tavr, yardmseverlii,
giyimi, yeterli bilgiye sahip olmas, mterilerin sorunlar ile ilgilenmesi,
cevap verebilmesi, yeterli sayda personelin olmas olarak sralanmaktadr.
Buradan hareketle, tketicilerin maazann alanlarn da nemsedikleri, alanlarn kendilerine saygl, kibar, yardmsever olmalarnn
maazann imajn etkiledii ifade edilmektedir. yi bir imaj brakmak isteyen maazalar personelinin giyimine nem vermeli, yeterli bilgiye sahip
olan personel yetitirmeli, mterilerin sorunlarna ilgilenebilen, cevap
verebilen personeli tketicilerle maazada buluturmaldr. Sat elemanlar maazalarn temsil etmektedirler. Bu sebeple tketiciler, sat elemanlarn maaza ile zdeletirmektedirler. Sat eleman tketici zerinde
olumlu bir imaj brakabildiinde, tketici maazaya tekrar gelme karar
alacaktr. Bylece, maaza sadk mteriler oluturabilmede bir frsat yakalayacaktr.
Schlosser (1998), Ailawadi ve Keller (2004), Brexendaf vd. (2010) vb.
tarafndan yaplan almalarda, personel zellikleri ile maaza sadakati
arasndaki ilikiyi destekler nitelikte sonular bulunmutur.
Ancak, maaza sadakati zerinde rnort, fiyatort ve mteriort deikenlerinin 0,05 anlamllk dzeyinde anlaml bir etkisinin olmad
Tablo-2de grlen deerlere baklarak sylenebilir. rn zelikleri; rn
eidinin bol olmas, gda rnlerinin grnts, rnlerin sergilenii,
aranan rnlerin her zaman bulunmas, rnlerin kolay bulunabilir bir
ekilde dzenlenmesi olarak snflandrlmtr. Tablodan da grld
zere, tketiciler zerinde maaza sadakati oluturma ile rn zellikleri
arasnda herhangi anlaml bir iliki bulunamamtr. Buradan hareketle;
H2= Maazann rn zellikleri ile Maaza Sadakati arasnda iliki vardr hipotezi red edilmitir. Tketicilerin maazaya tekrar gitmelerinde
ve sadk olmalarnda rn zelliklerini dikkate almad sonucu karabilmektedir.
Benzer ekilde; fiyat zellikleri ile tketiciler zerinde maaza sadakati oluturma arasnda herhangi anlaml bir iliki bulunamamtr. Fiyat
zellikleri olarak; fiyat dzeyi ve aralklar, fiyat rekabeti satn indirimleri

109

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

ve promosyon faaliyetleri vb. sralanmtr. Tketiciler maazaya sadk

hale gelirken fiyat zellikleri etkili olmamaktadr. Bu bilgiler dorultusunda; H3= Maazann Fiyat zellikleri ile Maaza Sadakati arasnda iliki
vardr hipotezi red edilmitir.
Beinci hipotezimiz olan H5= Maazann Mteri zellikleri ile Maaza Sadakati arasnda iliki vardr de yaplan analizler sonucunda %5
anlamllk dzeyinde istatistiki olarak bir iliki bulunmadndan dolay
red edilmitir. Maazann mteri zellikleri; mteri says, mterilerin
deme biimi, dier mterilerin ekonomik ve sosyo-kltrel zelliklerinin yaknl olarak gruplandrlmtr. Tketiciler zerinde maaza sadakati oluturmada; mterinin saysnn, mterilerin deme biiminin
herhangi bir etkisinin olmad tespit edilmitir. Bununla birlikte, dier
mterilerin ekonomik dzeylerinin ve sosyo-kltrel zelliklerinin yaknln tketiciler maaza sadakati oluturmada etkili bulmamlardr.
Btn bu bilgiler dorultusunda; tketicilerin maaza sadakati oluturmada maaza imaj faktrleri olarak gruplandrlan fiziksel zellikler,
rn zellikleri, fiyat zellikleri, personel zellikleri, mteri zelliklerinden sadece fiziksel ve personel zelliklerinin nemli olduu bulunmutur.
Dier bir ifadeyle, maaza imaj faktrlerinden fiziksel zellikler ve personel zellikleri maaza sadakati oluturmada nemlidir.
SONU
Gnmzde artan rekabet artlar, perakendecileri tketicilerin tercihlerini etkileyebilmek iin pazarlama karmasn srekli olarak gelitirmelerini
ve yeni stratejiler uygulamalarn zorunlu hale getirmektedir. Perakendecilik sektr son derece dinamik bir yap arz etmekte ve perakendecilik
sektrnde hzl deiimler yaanmaktadr.
Perakendecilik sektrnde yaanan deiimin temel nedenlerinden
birisi, tketicilerin tercihlerindeki ve yaam tarzlarndaki deiimlerdir.
Bu erevede artan rekabet ortamnda kendilerine sunulan hizmetlerin
farknda olan tketiciler, perakendeci tercihlerini buna gre ekillendirmektedirler. Beklentileri her geen gn daha fazla artan tketiciler, fiyat
ve kalite unsurlarnn dnda, hoa vakit geirebilecekleri, ihtiyalarnn
tamamn tek bir duraktan karlayabilecekleri ve daha fazla seenein
kendilerine sunulduu zel bir atmosfere sahip maaza ortamlarn talep
etmektedirler.
Maazann zel bir atmosfere ve olumlu bir imaja sahip olmas, maazann konumunu belirlemekte ve tketiciler tarafndan maazann farkl
alglanmasn da salamaktadr. Tketicinin farkl alglad maazaya ilgi

110

Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi...

gstermesi ve sadk kalma ihtimali de yksek olmaktadr (Varinli ve Acar

2011:17). Maaza imaj ile maaza sadakati arasndaki ilikinin incelendii
bu aratrmada ulalan sonular aada sunulmutur.
Aratrmaya katlan tketicilerin %87,7si 19-40 ya arasnda, byk
bir ksm (%60,9) erkek, %80i il ve ile merkezi doumlu, byk bir ounluu (%83) niversitesi dzeyinde renim grm, yaklak %73nn
1500 YTL ve altnda gelire sahip, %82,3lk ksm memur ve rencilerden
olumaktadr. Byk bir ounluu (%49) 119 kii aylk en fazla alveri
yaptklar maazay PEKDEMR olarak ifade etmilerdir.
Alveri yaplan maaza ile ilgili zellikleri; fiziksel zellikler, rn
zellikleri, fiyat zellikleri, personel zellikleri, mteri zellikleri olarak
gruplandrlmtr. Fiziksel zellikler 10 madde, rn zellikleri 4 madde,
fiyat zellikleri 3 madde, personel zellikleri 5 madde mteri zellikleri 4
madde olmak zere 27 ifade ile tketicilerin maaza imaj ile ilgili grlerini belirlemek amalanmtr.
Tketicilerin sadakat dzeylerinde maaza ile ilgili zelliklerden en
ok etkiye sahip olan faktr, maazann fiziksel zellikleri, ortam ve personel olarak grlmektedir. Maazann klandrmasndan, temizliine,
ulam kolaylna, alma saatlerine, gvenliine vb. faktrlerine kadar
fiziksel zellikleri nemli olduu tespit edilmektedir.
Bu sonuca gre, perakendecilerin maazann fiziksel zelliklerine dikkat etmeleri gerektii gibi, altrdklar personele de dikkat etmesi gerekmektedir. Maazann temsilcisi olarak grlen ve maaza ile zdeleen
personelin mteri ile ilikileri nemlidir. Mteriye iyi davranan, sorunlaryla ve sorularyla ilgilenen, deneyimiyle, bilgisiyle, tavrlaryla ve giyimiyle mterinin gvenini kazanan alan personel mteriye verdikleri
gven ile maaza sadakatinin salanmasnda etkili olmaktadr.
Bu almann tketicilerini maazalarna sadk hale getirmek isteyen
perakendecilere faydal olaca dnlmektedir. Perakendecilerin maaza imaj konusunda fiziksel zelliklerine ve personel zelliklerine nem
vermeleri gerekmektedir. Bununla birlikte perakendeciler, rn zelliklerini, mteri zelliklerini ve fiyat zelliklerini de tketicilerin istedii llerde dzenlenmelidir. Tketiciler zerinde olumlu bir maaza imajnn
olumas maaza sadakatini de beraberinde getirecektir.
Yaplan bu aratrmann gelecekte yaplacak olan benzer almalara k tutaca, sonularnn karlatrmalar yapmak, benzerlikler bulmak ve
farkllklar tespit etmek iin frsatlar sunaca bu bakmdan gelecekte de
faydal olaca sylenebilir. Aratrmann sonular, tketicilerin maaza

111

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

hakkndaki dnceleri ve beklentilerinde meydana gelen deimelerin

gzlemlenmesi ve bunlarn dikkate alnabilmesi asndan perakendecilere ve bu konuda alacak akademisyenlere yol gsterici olacaktr.
KAYNAKA
AILAWADI, Kusum L., NESLN, SCOTT, A. ve GEDENK Karen, Pursuing the
Value-Conscious Consumer: Store Brands Versus National Brand Promotions,
Journal of Marketing, Cilt. 65, January, 2001, s. 71-89.
AILAWADI, Kusum L. ve KELLER, Kevin Lane, Understanding Retail Branding:
Conceptual Insights and Research Priorities, Journal of Retailing, Cilt. 80,
2004, s. 331-342.
ARSLAN, Mge ve BOYU, Sevil, Maaza Atmosferi, Editr: Mine Oyman,
Eskiehir: T.C. Anadolu niversitesi Yayn No:1696, Akretim Fakltesi
Yayn: 881, 1. Bask, 2006.
BAKER, Julie, PARSURAMAN, A., GREWAL, Dhruv, ve VOSS, Glenn B., The
Influence of Multiple Store Environment Cues on Perceived Merchandise
Value and Patronage ntentions, Journal of Marketing, Cilt. 66, April, 2000,
s. 120-141.
BARCH, H. ve KOTLER, P., A Framework For Marketing Image Management,
Sloan Management Review, Cilt. 32, No. 2, 1991, s. 94109.
BLOEMER, Josee, RUYTER, Ko De, On The Relationship Between Store Image,
Store Satisfaction And Store Loyalty, European Journal of Marketing,
Vol. 32, No. 5/6, 1998, s. 499-513.
BREXENDORF, Tim Oliver, SILKE, Mhlmeier, TORSTEN, Tomczak ve ESEND,
Martin, The Impact of Sales Encounters on Brand Loyalty, Journal of
Business Research, Cilt. 63, No. 11, 2010, s. 1148-1155.
BRYMAN, A. ve CRAMER, D., Quantitative Data Analysis with SPSS for
Windows, Newyork: Routledege, 1997.
CARPENTER, Jason M. ve MARGUERITE Moore, Consumer Demographics Store
Attributes and Retail Format Choice in the US Grocery Market, International
Journal of Retail & Distribution Management, Cilt. 34, No. 6, 2006, s. 434-452.
CHEN, Shu-Ching ve PASCALE G. Quester, Modeling Store Loyalty: Perceived
Value in Market Orientation Practice, Journal of Services Marketing,
Cilt. 20, No. 3, 2006, s. 188-198.
CUNNINGHAM, Ross M., Customer Loyalty to Store and Brand, Harvard
Business Review, Cilt. 39, November/December, 1961, s. 127-137.
DICK, A. ve RICHARDSON, A. Jain, P., Correlates of Store Brand Proneness:
Some Empirical Observations, Journal of Product and Brand Management,
Cilt. 4, No. 4, 1995, s. 15-22.
DICK, A. ve RICHARDSON, A. Jain, P., How Consumers Evaluate Store Brands,
Journal of Product and Brand Management, Cilt. 5, No. 2, 1996, s. 19-28.

112

Maaza maj ile Maaza Sadakati Arasndaki likinin Belirlenmesi...

DOYLE, P. ve FENWICK, I., How Store Image Affects Shopping Habits in Grocery
Chain, Journal of Retailing, Cilt. 50, No. 4, 1975, s. 39-52.
EAST, Robert, HAMMOND, Kathy, HARIS ve PATRICIA, Wendy, First-Store
Loyalty and Retention, Journal of Marketing Management, Cilt. 16, 2000,
s. 307-325.
ENIS, Ben, GORDAN, M. ve PAUL, W., Store Loyalty as a Basis for Market
Segmentation, Journal of Retailing, Cilt. 46, No. 3, 2001, s. 42-56.
GABRIELLE, Morello, The Made In Issue, European Research, January 1984,
s. 5-21.
HOWARD, Barich ve KOTLER, Philip, A Framework for Marketing Image
Management, Sloan Management Review, Winter, 1991, s. 94-104.
JAIN, A.K. ve ETGAR, M., Measuring Store mage Through Multidimensional
Scaling of Free Response Data, Journal of Retailing, Cilt. 52, No. 4, 1977, s.
61-70.
JAMES, D.L., DURAN, R.M. ve DREVES, R.A., The Use of a Multi-Attribute
Attitude Model in a Store mage Study, Journal of Retailing, Cilt.52, No. 2,
1976,
s. 23-32.
KURTULDU, Sabri, Konfeksiyon Sektrnde Mteri Sadakatine Etki Eden
Faktrler, D.E...B.F. Dergisi, Cilt: 20, Say:2, 2005, s. 109-120.
LILJANDER, Veronica, POLSA, Pia ve REL, Allard Van, Modeling Consumer
Responses To An Apparel Store Brand: Store mage As A Risk Reducer,
Journal of Retailing And Consumer Services, Cilt. 16, 2009, s. 281-290.
LINDQUIST, S.D., Meaning of image, A Survey of Empirical and Hypothetical
Evidence, Journal of Retailing, Cilt.50, No. 4, 1975, s. 29-38.
MARTINEAU, P., The Personality of The Retail Store, Harward Business
Review, Cilt. 36, No.1, 1958, s. 47-55.
MARTENSON, Rita, Corporate Brand mage, Satisfaction And Store Loyalty:
A Study of The Store As A Brand, Store Brands and Manufacturer Brands,
International Journal of Retail & Distribution Management, Cilt. 35, No. 7,
2007, s. 544-555.
MCMASTER, Derek, Own Brands and the Cookware Market, European Journal
of Marketing, Cilt. 21, No.1, 2001, s. 83-94.
MORELLO, G., The Made n ssue: A Comparative Research on The mage of
Domestic And Foreign Products, European Research, Cilt. 12, January, 1984,
s. 5-21.
POLAT, Cihan ve KLTER, Banu, Tketicilerin Perakende Maaza Tercihini
Etkileyen Faktrler: Nide li rnei, Gazi niversitesi ktisadi ve dari
Bilimler Fakltesi Dergisi, Cilt: 3, Say: 9, 2007, s. 109-126.
RAO, Akshay R., Are Some Consumers More Prone to Purchase Private Brands?,
Journal of Marketing Research, Cilt. 6, November, 1969, s. 447-450.
SCHLOSSER, Ann E., Applying the Functional Theory of Attitudes to
Understanding the Influence of Store Atmosphere on Store Inference, Journal
of Consumer Psychology, Cilt.7, No. 4, s. 345-369.

113

Atilla YCEL & Nurcan YCEL

SELV, Murat Selim, ZKO, Hatice ve EME, Hamdi, Maaza maj, Maaza
Memnuniyeti ve Maaza Sadakati Arasndaki likinin Tketiciler Tarafndan
Deerlendirilmesi, Dokuz Eyll niversitesi, BF Dergisi, Cilt.22, Say:1,
2007,
s. 105-121.
SHEININ, Daniel A. ve WAGNER, Janet, Pricing Store Brands Across Categories
and Retailers, Journal of Product & Brand Management, Cilt. 12, No. 4, 2003,
s. 201-219.
TURLEY, L.W. ve MILLIMAN, R.E. Atmospheric Effects on Shopping Behavior:
a Review of the Experimental Evidence, Journal of Business Research,
Cilt. 49, 2000, s. 193-211.
UNCLES, Mark D. ve ELLIS, Katrina, The Buying of Own Labels, European
Journal of Marketing, Cilt. 23, No. 3, 1987, s. 57-69.
VARNL, nci ve ACAR, Nee, Tketicilerin Alveri Yaptklar Maazay
Deerlendirmelerinde Etkili Olan Faktrler ile Sadakat Arasndaki liki:
Kayseri linde Yaplan Bir Aratrma, C.. ktisadi ve dari Bilimler Dergisi,
Cilt. 12, Say. 1, 2011, s. 1-20.
YCEL, Nurcan, Tketicilerin Maaza Markal rnleri Satn Alma Davranlarn
Etkileyen Faktrler, Ankara niversitesi, SBE, Yaynlanmam Doktora Tezi,
Ankara, 2010.
ZIMMER, M.R. ve GOLDEN, .L.L., Impressions of Retail Stores:A Content
Analysis of Consumer Images, Journal of Retailing, Cilt. 6, No. 3, 1988, s.
265-293.

114