Professional Documents
Culture Documents
Ahşap Döşeme Ve Merdiven Kalıpları
Ahşap Döşeme Ve Merdiven Kalıpları
NAAT TEKNOLOJS
Ankara, 2011
PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ........................................................................................................ii
GR ........................................................................................................................... 1
RENME FAALYET-1......................................................................................... 3
1. DEME KALIBI YAPIMI.................................................................................... 3
1.1. Betonarme Deme ........................................................................................... 3
1.1.1. Tanm ........................................................................................................ 3
1.1.2. eitleri ...................................................................................................... 3
1.2. Betonarme Deme Kalb ................................................................................ 5
1.2.1.Tanm ......................................................................................................... 5
1.2.2. eitleri ...................................................................................................... 5
1.2.3. Elemanlar .................................................................................................. 9
1.3. Betonarme Deme Kalb Yapma Kurallar .................................................. 10
1.4. Betonarme Deme Kalb Yaplmas (Uygulama) ........................................ 10
UYGULAMA FAALYET................................................................................... 16
LME VE DEERLENDRME......................................................................... 18
RENME FAALYET-2....................................................................................... 19
2. MERDVEN KALIBI YAPMA............................................................................. 19
2.1. Betonarme Merdiven....................................................................................... 19
2.1.1. Tanm ...................................................................................................... 19
2.1.2. eitleri .................................................................................................... 19
2.1.3. Merdiveni Oluturan Elamanlar ............................................................... 21
2.1.4. zellikleri................................................................................................. 22
2.1.5. Kullanld Yerler ................................................................................... 22
2.2. Betonarme Merdiven Kalb............................................................................ 23
2.2.1. Tanm ...................................................................................................... 23
2.2.2. eitleri .................................................................................................... 23
2.2.3. zellikleri................................................................................................. 28
2.2.4. Elemanlar ................................................................................................ 28
2.2.5. Kullanld Yerler ................................................................................... 28
2.3. Betonarme Merdiven Kalb Yapm Kurallar ................................................ 28
2.4. Betonarme Merdiven Kalb Yaplmas (Uygulama) ...................................... 28
UYGULAMA FAALYET................................................................................... 36
LME VE DEERLENDRME......................................................................... 38
MODL DEERLENDRME .................................................................................. 39
CEVAP ANAHTARLARI......................................................................................... 40
KAYNAKA ............................................................................................................. 41
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
582YIM308
ALAN
naat Teknolojisi
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
ii
GR
GR
Sevgili renci,
Bu modlden betonarme kalplk ve atclk mesleinin uygulama alanlarndan olan
deme ve merdiven kalplar hakknda yeni bilgiler reneceksiniz.
Unutmaynz ki bir meslekte baarl olmak o alandaki bilgi ve becerilerle orantldr.
Bu nedenle baarl olabilmeniz gstereceiniz aba ve istee baldr.
Srekli gelimekte olan inaat teknolojisi alan ierisinde kalplk nemli bir yer
tutmaktadr. nsanlarn i ve yaam alanlarnn oluturulaca dnldnde mesleinizin
nemi daha da n plana kmaktadr. nsanlarn alma veya yaam alanlar, kullanm
kolayl ve rahatl salayacak ekilde olmaldr. Bu rahatl salamak kalplarda
uygulayacanz l ve uygulama tekniklerine baldr. zellikle merdivenlerde kullanm
yerlerine gre farkllklar bulunmaktadr. Merdivenler arasndaki bu farkllklar iyi
kavrayarak uygulamaya geirmeniz gerekmektedir. Bu uygulamalardaki baarnz sizin
meslekteki baarnz belirleyecektir.
Bu modl ile deme ve merdiven kalplar ile ilgili bilgiler size sunulmutur.
Aldnz bu bilgiler ile i hayatna atlm olacak, i hayatndaki yerinizi alm olacaksnz.
RENME FAALYET1
AMA
RENME FAALYET-1
ARATIRMA
1.1.2. eitleri
Betonarme demeler alma ekline gre isim alr. Demeler zerine oturtulduu
mesnetlerin (kpr aya- tayc eleman, destek) kenarlarnn oranlar bakmndan hurdi ve
dal demeler olmak zere ikiye ayrlr.
1.1.2.1. Hurdi Demeler
Deme alan dikdrtgen eklinde, yk tayan mesnet kenar boylarnn birbirine
oran ikiden fazla veya yarmdan az olan betonarme demelerdir. Bu demelere tek ynde
alan demeler de denir.
1.1.2.2. Dal Demeler
Deme alan kare veya kenarlar arasndaki uzunluk fark az olan, dikdrtgen eklinde
yk tayan, mesnet kenar boylarnn bibirine oran ikiden az veya yarmdan fazla olan
demelerdir.
3
1.2.2. eitleri
Deme kalplar demenin cinsine gre deiir. naatlarda kullanm kolayl
salayan ve zel amalar dorultusunda yaplan farkl deme kalplar kullanlr.
5
Asmolenli deme kalplarnda ise yapm kolayl ok daha fazladr (ekil 1.1).
Betonarme kalplar tamamyle dz tabla eklinde hazrlanr. Yaplmas hem zaman
asndan hem iilik asndan kolaydr.
zellikleri:
Dz demeler nervrl ve dili olarak yaplaca zaman yapm kolayl asndan
zel deme kalplar gerektirir. zel kalplar kullanlmad zaman tahta kalplarla
yaplmas zaman alc olur. Bloklu olarak yaplan dz demelerde ise yapm kolayl daha
fazladr.
8
Ancak hem hasr demirlerinin kullanlmas hem de bloklar arasnda yatay kirilerin
bulunmas daha fazla demir kullanmay gerektirir.
Betonarme iskeletli binalarda genellikle deme kalb, stun ve kiri kalplar ile
birlikte yaplr. Bu nedenle deme kalb zerine gelen betonarme elemann arln
tamak zorunda kalr. Bu yzden dikmeler 100150 cm aralklarla konur ve aprazlarla
balanr. Dikmeler zerine kalp esas kirileri oturtulur ve her ikisinin yan yzeylerinden
aklan aprazlama ile balanr. Izgara kirileri 4060 cm aralkla esas kiriler zerine
dizilir, yanlardan aklr. Kirili betonarme demelerde zgaralarn ular kiri kalbnn yan
tarafna aklan ve takozlarla desteklenen kiriin zerine oturtulur. Izgara kirileri zerine
kalp tahtalar veya levhalar konur ve ivilenir (ekil 1.2).
Ahap demelerden baka betonarme deme kalplnda kullanlan hazr metal
demeler de bulunmaktadr. Bu demeler kolaylkla monte edilip sklebildii iin hem
zamandan hem iilikten tasarruf salamaktadr. Ayrca kolayca monte edilip sklebilir
olmasndan dolay ahap malzemeler gibi deforme olmazlar (Resim 1.5a).
Aada hazr deme kalplar ile ilgili rnek uygulamalar grmektesiniz (Resim 1.6).
1.2.3. Elemanlar
Tayc kiriler
apraz balantlar
Aks kua
Balk
Yan d kanatlar
Yan i kanatlar
Aks kua
Izgara mesnedi
Klapa
Takviye
(Ayrntl bilgiler iin Kalp ncesi
Hazrlk modlne baknz.)
Resim 1.6: rnek metal kalp ve dikme uygulamas
Kullanld yerler:
Betonarme deme kalplar; konutlarda, kprlerde ve btn betonarme inaatlarda
kullanlr. Konut ve i merkezi, otel, hastane gibi binalarda kazandrlmak istenen tavan
grntsne gre kirili, nervrl, bloklu gibi deme yntemlerinden herhangi bir tanesi
kullanlr. Dz deme yntemlerinden olan mantarl deme kalplar ise geni akl
deme betonarmeler ile kpr ayaklarnda kullanlr.
Betonarme kalb alt tayc kirileri metal dikmeler zerindeki yuvalarna salamca
yerletirilir (Resim 1.7). Bu ilem yaplrken kalbn yataylk ve deylik kontrol
yaplmaldr. Btn ilemler akul ve terazi ile kontrol edilmelidir.
11
12
14
Betonarme deme kalplarnda tayc olarak metal kiriler kullanld zaman ahap
dikmeler gibi apraz balantlara gerek duyulmaz (Resim 1.12).
15
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
neriler
16
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
17
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
D) Konsol
D) Konsol
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
18
RENME FAALYET2
RENME FAALYET-2
AMA
Bu faaliyette verilen bilgiler ve aratrmalar dorultusunda, betonarme merdiven kalb
yapabileceksiniz.
ARATIRMA
2.1.2. eitleri
Merdivenler yapldklar yerlere, binalardaki grevlerine, eimlerine ve yapllarna
gre betonarme merdivenler eklinde snflandrlabilir.
2.1.2.1.Merdivenler Yapldklar Yerlere Gre Merdivenler
D merdivenler
merdivenler
19
Yan kirili betonarme merdivenler: Kol uzunluu fazla olduunda iilii zor
olmasna ramen daha ekonomiktir. Kirilerin merdiven koluna konulan adet ve
ekline gre ksma ayrlr.
Bir yan kirili betonarme merdivenler: Merdiven kolunun bir taraf duvara en
az 10 cm oturtulur veya gmlr ve dier kenar yan kirili yaplr. Yan kiri
zeminden balyorsa temel ve stndeki hatla oturtulur ve stte sahanlk
kiriine birletirilir.
Basamak genilii ile rht ykseklii arasnda k kolayln salamak iin bir iliki
kurulur. Normal bir insann adm boyu ortalama 63 cm olarak kabul edilir. Merdivenin
yaplaca yere gre rht ykseklii belirlendikten sonra basamak genilii aadaki
formlle bulunur.
b+2h = 63 cm
b =63- 2h
b= Basamak, h= Rht
ki rht ykseklii ile bir basamak genilii topland zaman ortalama adm boyu olan
63 cm elde edilmelidir.
rnek:
Rht ykseklii 16 cm olarak kabul edilirse basamak genilii yle bulunur:
b =63- 2h
b =63 -32 =31 cm olur.
2.1.3.2. Merdiven Kolu
Merdivenlerde kesintisiz olarak devam eden basamaklar dizisine merdiven kolu denir.
Merdiven kolunun fark edilebilmesi iin en az basamak olmas gerekir.
21
2.1.4. zellikleri
Betonarme merdivenlere konulacak elik donat merdivenin yapl ve alma ekline
gre deiik olmakla beraber elemann ekme gerilimine, alan ksmna elikler
konulduundan, donat ekli betonarme kiri ve demelere benzer.
Yaplarda deme betonu her katta ayr ayr dkldnden, merdiven plaka veya
kiri donatnn ykn aktard yap elemanndaki donat ile birletirilmesini salamak
zere filizler braklr.
Yan kirisiz betonarme merdivenler zeminden balatldnda alt ucu ayrca yaplan
bir temel zerine oturtulur ve esas elik ular hatl donat iine gmlr. Bu merdivenlerde
sahanlk veya deme yan tayclar zerine en az 20 cm ve kar tayclar zerine en az 10
cm bindirilir veya gmlr.
Binalarn insan kapasitesine gre bu llere100 cm genilik iin aadaki ilave kol
genilii eklenir.
22
2.2.2. eitleri
Betonarme merdiven kalplarnn yaplabilmesi iin merdiven llerine gre nceden
hazrlanm izimlere ihtiya vardr. Bu izimlere ve llere gre kalplar hazrlanr.
Betonarme merdiven kalplarn incelemeden nce merdiven kalplarnn ekillerine
gre gruplandrma yapmak doru olur. Merdiven kalplar yapl ekline gre u ekilde
gruplandrlabilir.
2.2.2.1. Dz Kollu Merdiven Kalplar
Projede belirlenen merdiven ekline gre merdiven yeri hazrlanr. Dnel merdivenin
ise 1/1 leinde uygun bir yere izimi yaplr. Dz kollu merdivenlerde duvar rlm ise
su terazisi ile duvar zerine izilir. Duvar yok ise hazrlanan yan kanatlara su terazisi ile
basamak ve rht lleri izilir. Yan kanat tahtalarnn merdiven meyline gre yerinin tespit
edilmesi gerekir (ekil 2.1a, 2.1b, 2.1c).
23
25
Tam dnel merdiven kalb: Dier dnel merdivenlerden tek fark i seren tm
daire eklinde yaplr. Yarm dnel merdivenin dnen ksmnn yapld gibi iki
ayr paradan veya tek kolu bir yuvarlak kesitten yaplrsa rht ve deme
tahtalarnn aklmas kolay ve salam olur (Resim 2. 2a, 2.2b).
serenin zerine eit olan rht ve basamaklar bir ablon ile izilir. Rht ve
basamaklardan faydalanarak deme ksm karlr. Deme ve rht tahtalarn akmak iin
yardmc paralar aklr (ekil 2.3).
26
27
2.2.3. zellikleri
Betonarme merdiven kalplar zerine gelecek olan betonarmeyi tayacak salamlkta
yaplmaldr. Tayc kiriler birbirine balanmaldr. Projede belirtilmi olan llere gre
hatasz bir dengeleme yaplmaldr. zellikle dnel merdivenlerde seren anmlar
izilmeden uygulama gerekletirilemez.
Dz kollu merdivenler en yaygn olarak kullanlan merdiven kalplardr. Dnel
merdivenler ise daha ok merdiven boluu az olan yerlerde kullanlr.
2.2.4. Elemanlar
28
Eer merdiven kalb bamsz olarak yaplacaksa kot ykseklii belirlenip rht ve
basamak lleri hesap edilir. Daha sonra bu llere gre kalp malzemeleri hazrlanarak
ilem srasna gre kalp malzemeleri yerine yerletirilir.
Eer betonarme merdiven kalb kat ykseklii ile beraber yaplacaksa (Resim 2.3) kat
betonarme kalb yaplrken merdiven kalb da birlikte yaplr. Boyunduruklar ve tayc
dikmeler kat kalb ile birlikte yaplr ve betonarmesi birlikte dklr.
Merdiven kalb boyunduruklar dikmeler zerine (Resim 2.4) kalp yapm kurallarna
uygun olarak sabitlenir. Bu ilem yaplrken merdiven eimi, dzgnl muntazam bir
ekilde kontrol edilmelidir.
29
Boyunduruklarla beraber tayc dikmeler (Resim 2.5) dengeli bir ekilde yerletirilir.
Dikmeler yerletirilirken merdiven eimine gre dikmelerin duruu kalb tayacak ekilde
ayarlanmaldr. Eer devam eden merdiven kalb ise alt merdivenin basamaklarna
yerletirilecek ekilde ayarlanmaldr. Yataylk ve deylik kontrol unutulmamaldr.
30
31
Resim 2.7b: Hazr metal kalp ile dnel merdiven kalb uygulamas
32
Betonarme merdiven kalb basamak aln tahtalar belirlenmi olan rht ve basamak
llerine gre yerine sabitlenir. Bu ilem srasnda aln tahtalarnn paralellii zenle
korunmaldr (Resim 2.9).
33
Betonarme merdiven kalb ahap dikmeler ile yaplmsa bu dikmeler birbirine apraz
balantlar ile balanmaldr. Hazr metal dikme kullanlan kalplarda ise dikmeler arasnda
apraz balantlara gerek duyulmaz.
34
35
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
retmeniniz tarafndan verilecek llere uygun olarak betonarme merdiven kalb
hazrlaynz (sahanlkl ve 3 basamakl).
lem Basamaklar
neriler
Izgaralar hazrlaynz.
36
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet
Hayr
37
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.
1. Yapldklar yerlere gre merdivenler ka guruba ayrlr?
A) 3
B) 2
C) 4
D) 6
D) Basamak sras
D) Basamak sras
6. Merdiven geniliine 500 kiiye kadar her 100 kii iin ka cm ilave yaplr?
A) 50 cm
B) 25 cm
C) 40 cm
D) 45 cm
7. Tam dnel merdivenlerin salad en byk avantaj aadakilerden hangisidir?
A) Yapm kolaydr.
B) Dar alanda uygulanr.
C) Estetiktir.
D) Dhili yaplr.
8. Dnel merdivenlerde i ksmlardaki basamak ls en az ne kadar olmaldr?
A) 15 cm
B) 20 cm
C) 10 cm
D) 12 cm
9. Merdivenlerde rht ve basamak lleri dengelenirken bir adm boyu ka cm olarak
kabul edilir?
A) 55 cm
B) 50 cm
C) 60 cm
D) 63 cm
10. Dnel merdivenler genel olarak ka grupta toplanr?
A) 3
B) 2
C) 4
D) 5
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
38
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetlerini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
39
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET 1N CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
6
7
8
A
C
B
D
C
B
A
C
B
C
A
D
C
A
B
C
D
A
40
KAYNAKA
KAYNAKA
41