Professional Documents
Culture Documents
0
1
6
2017
2
0
1
7
1
tel. 02-2070-3114 www.nabo.go.kr
-.indd
31-970 0377-0 01179-10
2016-09-12 11:20:45
2017
2016. 9
2017
, ,
2017
.
: | 02) 788-3775 | mea@nabo.go.kr
(www.nabo.go.kr) .
2017
2016. 9
222 3
,
(2016. 9. 12.) .
2012 2% .
2015~2016 ,
.
2017
2016 .
. , , ,
.
2017 3%
.
, ,
.
.
. 5(2016~2020) 5
(2011~2015) 3% 2% ,
.
.
2017
2017 2020 .
.
2016 9
<2017 >
2017 ,
2.7%
,
2016 2.8%p 2017 2.5%p
, 2016 0.1%p 2017 0.2%p
[GDP ]
(, %)
8
7.4
6.5
6
5
4.5
5.5
3.9
4
3
5.2
4.9
2.9
3.7
2.9
2.8
2.3
3.3
2.6 2.7 2.7
2
0.7
1
0
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17
: ,
vii
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2.6
2.7
2.7
2.9
3.0
3.0
2.2
2.3
2.2
2.3
2.4
2.4
5.3
1.7
3.0
3.8
3.5
3.6
3.9
6.8
2.1
1.2
0.8
0.6
0.8
1.5
2.2
2.5
2.8
3.0
3.2
1.9
2.0
2.2
2.3
2.5
()
1,059
996
890
779
727
660
()
8.0
5.9
2.8
4.2
4.0
3.8
()
16.9
8.2
5.9
7.2
5.3
5.2
3.6
3.7
3.7
3.5
3.5
3.6
0.7
1.0
1.6
1.8
1.8
1.9
(3)
1.8
1.4
1.7
2.3
2.5
2.5
1,131
1,155
1,110
1,081
1,077
1,074
GDP
2.2
1.3
1.2
1.3
1.4
1.4
4.9
4.0
3.9
4.2
4.4
4.4
/ ()
: 1. 4 ,
2. 2016
: , ,
viii
< >
2016~2020 GDP 2.9%
,
GDP 2001~2007 4.9%
2011~2015 3.0% , 2016~2020
2.9%
5(2011~2015) GDP
3.0% , 5(2016~2020)
2.9%
5 (2016~2020) GDP 2.9%
, 0.1%p
, ,
(TFP) 1.3%p 5
5 (2016~2020) GDP 2.9%
5 ,
ix
GDP GDP GDP
()
< >
2017
2016(2.3%) 0.1%p 2.2%
, ,
2016~2020 2.3%
,
, ,
2017 , (6.8%)
4.7%p 2.1%
23 2016 2/4
2017
(8.25) .
2015 62016 3 24.3%
SOC (
8.2% 21.8)
,
, (
)
20162020 2.3%
2017
, SOC 6.0%
2017
2016 3.0%
,
, ,
,
2016~2020 2.4% 5
(2011~2015) 3.1%, (2004~2007) 6.6%
, , ,
xi
2017 ( )
2015~2016 2 2.8%
,
, ,
2017 , 5.9%
2016~2020 2014
1.7% 3.2%
2017 2016
, 900
(6.1%) (2.5%) 100
1,096
2016 200
2016~2020 GDP 2015(7.7%)
2017 5.9%, 2020 3.8%
2017
,
30
2017 30(1.1%) 2016(29, 1.1%)
3.7%, 60.4%(OECD 15~64
xii
66.0%)
,
5
,
(, ): 2015 14.0(16.7%) 2016 15.8
(12.7%) 2017 17.5(10.7%)
2016~2020 30(1.1%) 2011
~2015 (42.2, 1.7%)
,
, ,
2017 2016(1.0%)
0.6%p 1.6%
2017 20% 2014 4/4
2
2015 12.2%, 2016 4.5%
, 2017
2.5%
20162020 1.6%
2016 1.0% 20172020 1.61.9%
GDP
xiii
2017~2018
2017 (3 ) ,
2016( 1.4%) 1.7%
2016 1.0% 2017 1.6%
2017 3
,
2014 1.69%p 2016 17
0.49%p
20162020 (3 ) 2.1%
2016 1.4%, 2017 1.7% 20182020
2.3~2.5% 2%
2017 / ,
2016( 1,155) 45 1,110
S&P 2016 8
(A+) AA( 3)
20162020 / 1,099
.
5 810
xiv
3.0%
/ 1,070
xv
/ vii
I. / 1
1. 1
. 1
. 2
. 4
. 5
2. 10
. 10
. 11
. 12
. 17
. 2017 / 19
1. 19
. 2017 19
. (2016~2020) 23
. 24
2. 29
. 2017 29
. 34
xvii
3. 40
. 2017 40
. 45
4. 49
. 2017 49
. 54
5. 59
. 2017 59
. 62
6. 69
. 2017 69
. 73
7. 77
. 2017 77
. 81
8. 83
. 2017 83
. 86
9. 90
. 2017 90
. 95
. / 99
. / 107
1. 107
. 107
. 109
xviii
2. 112
. 112
. 114
3. 116
. 116
. 118
4. 121
. 121
. 122
5. 124
. 124
. 127
xix
[ 1] (IMF, 2016.7 ) 1
[ 2] 9
[ 3] 12
[ 4] 2017~2020 20
[ 5] GDP 22
[ 6] GDP, , , 23
[ 7] 25
[ 8] 50
[ 9] 55
[ 10] () 59
[ 11] IMF WTO 60
[ 12] () 62
[ 13] 64
[ 14] 67
[ 15] 72
[ 16] 74
[ 17] GDP 100
[ 18] GDP 101
[ 19] 103
[ 20] 106
[ 21]
108
[ 22] 110
[ 23] 113
[ 24] 117
[ 25] 119
[ 26] 121
[ 27] 125
xx
[ 1] 2
[ 2] 3
[ 3] 6
[ 4] S&P 6
[ 5] World Bank IB 8
[ 6] IMF EIA 8
[ 7] GDP 10
[ 8] 11
[ 9] 13
[ 10] 13
[ 11] 17
[ 12] 17
[ 13] GDP 19
[ 14] 21
[ 15] 22
[ 16] 24
[ 17] 2017 30
[ 18] 31
[ 19] 31
[ 20] 32
[ 21] 32
[ 22] 33
[ 23] 34
[ 24] 34
[ 25] 34
xxi
[ 26] 60 35
[ 27] 35
[ 28] 36
[ 29] 36
[ 30] 37
[ 31] 37
[ 32] 38
[ 33] 38
[ 34] 2000 40
[ 35] 41
[ 36] 42
[ 37] 43
[ 38] 43
[ 39] 44
[ 40] 45
[ 41] 2000 46
[ 42] 46
[ 43] 47
[ 44] SOC 48
[ 45] 49
[ 46] 51
[ 47] 51
[ 48] BSI 52
[ 49] 53
[ 50] 53
[ 51] 54
[ 52] 56
[ 53] , , 60
[ 54] /(100) 61
[ 55] (, , ) 62
xxii
[ 56] () 63
[ 57] 64
[ 58] 68
[ 59] (GDP) 68
[ 60] 69
[ 61] 70
[ 62] 71
[ 63] 72
[ 64] 73
[ 65] GDP 74
[ 66] 74
[ 67] 77
[ 68] 79
[ 69] ( ) 80
[ 70] 80
[ 71] 81
[ 72] 2000 82
[ 73] GDP 83
[ 74] 84
[ 75] 85
[ 76] 85
[ 77] ( 3 ) 86
[ 78] 87
[ 79] 88
[ 80] 89
[ 81] 89
[ 82] / 90
[ 83] / 92
[ 84] CRB 93
[ 85] / 94
xxiii
[ 86] / 95
[ 87] 96
[ 88] 96
[ 89] 97
[ 90] GDP GDP 101
[ 91] GDP 102
[ 92] GDP 102
[ 93] 104
[ 94] 104
[ 95] 105
[ 96] 106
[ 97] 108
[ 98] S&P Case-Shiller 20 109
[ 99] 110
[ 100] 5 111
[ 101] (6 FOMC ) 112
[ 102] 114
[ 103] (GDP) 114
[ 104] 115
[ 105] 116
[ 106] 118
[ 107] 2017 119
[ 108] 119
[ 109] 122
[ 110] 124
[ 111] GDP 126
[ 112] (GDP %) 128
[ 113] GDP, , (IMF) 128
[ 114] GDP (IMF) 130
xxiv
[BOX 1] 14
[BOX 2] 1 GDP 26
[BOX 3] 39
[BOX 4] 57
[BOX 5] 65
[BOX 6] 75
[BOX 7] 120
xxv
I.
1.
.
2017 2016(3.1%) 3% (3.4%)
, ( EU)
(IMF) 2016 7 (
EU) 2016 2017
(2016 3.2%, 2017 3.5%) 0.1%p
[ 1] (IMF, 2016. 7 )
(: %, %p)
2015
2016
2017
2016
2017
(%p)
(%p)
3.1
3.1
3.4
0.1
0.1
1.9
1.9
1.8
0.1
0.2
2.4
2.2
2.5
0.2
0.0
1.7
1.6
1.4
0.1
0.2
0.5
0.3
0.1
0.2
0.2
2.2
1.7
1.3
0.2
0.9
4.0
4.1
4.6
0.0
0.0
6.9
6.6
6.2
0.1
0.0
7.6
7.4
7.4
0.1
0.1
3.7
1.2
1.0
0.6
0.2
3.8
3.3
0.5
0.5
0.5
4.8
4.8
5.1
0.0
0.0
: 5 , , , ,
: IMF, World Economic Outlook July 2016
1. 1
(%)
5.4
16 4
16 7
5
4.2
4
1998-2007 : 4.2%
3.5
3.3
3.5
3.4
3.1
3.6
3.8
3.8
19
20
3.2
3.4
3.1
2
10
11
12
13
14
15
16
17
18
.
2017 2016(2.6%) 3.9%
IMF 7 2016
4 (3.0%) 0.4%p
2.7%
2017
, 2 4 (3.8%)
0.1%p 3.9%
2 .
2017
, ,
2000~2007 1.6 2013~2015
0.9
[ 2]
(%)
16
14
12.4
12
10
7.1
8
6
4
2.8
3.4
3.7
13
14
2.6
2.7
15
16
3.9
4.1
4.3
4.3
17
18
19
20
2
0
10
11
12
2017
2016
2015(0.3%) 2016(0.7%) 0%
2017 1% (1.6%)
2017 2016 (4.6%) 0.2%p
4.4%
2016
1. 3
.
2017 ,
, ,
,
(contagion
effect)
EU
,
,
( , )
4 .
, , ,
, IS
, ,
.
(1)
2016 1 30
,
2016 , ,
,
2016 1 , , WTI 22.5, 26.4
, 26.6
2/4
2016 5
2014 8 889
6 , , WTI
47.2, 51.3, 51.2
2016 7 ,
,
,
2016 4/4 ,
, ,
1. 5
[ 3]
(/)
120
WTI
100
80
60
40
20
2016 2015
2015
2016
S&P 2015 253.1 , 2016 1
8 271.2
[ 4] S&P
450
400
350
300
250
200
: 1995.1.16.=100
:
6 .
, 2016
2016
, 7
(2)
2017 50 , 2018
60
OPEC ,
,
2017 WTI, 54.1
55.5 , 2018 60
World Bank 2016 7
2017 53.2 2018 59.9, 2019 62.7, 2020 65.6
IMF 2016 7 2017
42.9, 2018 50.0 4 (2017 41.0
, 2018 44.5)
Baker Hughes ,
2016 5
316 8 406 ,
1. 7
[ 5] World Bank IB
[ 6] IMF EIA
(/)
(/)
70
61.6
60
50
54.8
59.9
61.3 62.7
65.9 65.6
IMF
60
EIA
50.0 51.8
50.8
53.2
50
44.6 43.0
40
40
30
30
20
42.9 42.9
20
10
10
0
2016
2017
2018
2019
2020
World Bank
0
2015
2016
2017
: 1) IB() WTI
2) IMF 3 (WTI, , ) , EIA WTI
: IMF, EIA,
2017
2017 10
(IEA) 2017 9,700
0.3% , 9,690
1.4%
2015~2016
1)
2017
1)
(DUC: Drilled But Uncompleted wells) 1,300~2,750 (
, , 2016. 7)
8 .
,
IMF (2016 4) 2020 , ,
2016 7.3%, 13.3%, 1.6%
OECD2) 10 ,
IMF , ,
2018
50%
,
[ 2]
(: /)
2015
2016
2017
2018
2019
2020
169.8
147.1
153.2
157.8
157.8
157.8
185.6
174.1
189.7
197.3
197.3
197.3
347.4
319.7
324.4
324.7
324.7
324.7
55.2
42.4
35.5
33.8
35.9
35.9
5,510.5
4,676.9
4,693.1
4,693.5
4,701.5
4,717.7
1,664.7
1,557.9
1,599.4
1,644.1
1,700.2
1,767.3
1. 9
2.
.
2016
GDP (2001~2007)
4.9% (2011~2015) 3.0%
2016 GDP 3.0%
, 1/4 0.5% , 2/4 0.8%
2015 3/4(1.2%) 2014
2/4 8 0%
GDP 2016
2.7% , 2015
10.3%
() 1.3% ,
3.6%
[ 7] GDP
(%)
()
(%)
8.0
3.0
6.0
2.5
4.0
3.3
2.8
2.0
2.0
1.5
0.8 1.0
0.5
0.5
0.0
-2.0
0.0
-4.0
09
10
11
12
: ,
10 .
13
14
15
16
.
,
2015 11
(100.9)
2015 11~2016
3 2016 5 3
,
[ 8]
104
: 08.1
: 11.8
102
100
: 13.3
98
: 09.2
96
94
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
, 2013 3()
2013
2. 11
2016 5
[ 3] 3)
2001.7
2002.12
2005.4
2005.4
2008.1
2009.2
10
2009.2
2011.8()
2013.3()
11
2013.3()
.
2016 6 7
( 11.6%) , ,
,
(, %): (16.1/4)4.6 (2/4)6.1 (16.7)4.3%
(, ): (16.1/4)126(2/4)38(16.7)65
2015
3) 2016 6
9 , (9)
() 11 13 3
12 .
,
(, %): (16.1/4)14.8 (2/4)19.3 (16.7)21.4%
(, %): (16.1/4)7.1 (2/4)0.8 (16.7)12.3%
(, ) ,
2015 1
(, %): (16.1/4)13.3 (2/4)6.6
(16.7~8 )3.9%
(,%): (14)0.4 (15)12.8
(16.1~6 )5.4
[ 9]
(, %)
140
(, %)
()
12
100
60
20
-20 2008 I
2009 I
2010 I
2011 I
2012 I
2013 I
2014 I
2015 I
-60
2016 I
-4
-8
[ 10]
(, %)
10
-10
-20
2012.I
III
2013.I
III
2014.I
III
2015.I
III
2016.I 7~8
2. 13
[BOX 1]
2016 18 () 8.7%
(, %): (2015 ) 2.9% (2016 ) 3.0%
2015 2016
2015 2016
,
(, %)
2015
1/4
1.5
0.9
5.8
2/4
1.7
1.0
5.1
2016
3/4
2.2
5.6
6.7
4/4
3.3
7.5
3.9
1/4
2.2
9.6
4.5
2/4
3.2
10.6
2.6
*)
**)
13 2001 12016 6
*) , ( ), (),
(), (), , , , ,
, , , (M2).
. , , ,
( 0, 1) . 10%
2
**) ,
() .
14 .
2009 22011 8
.
2011 1
2. 15
2015
2015 112016 3 .
2016 5
2015 11
, ,
6 7
,
16 .
.
,
, 2/4
0%
2016 28.8 (33.7)
, 7
2012 6(5.1 ) 5.9
0% ,
[ 11]
()
800
()
(%)
5
729
600
468
542
506
517
464
431
421
400
342
421
376
354
323
308 310
257
3
287 289 298
200
2
2012 I
III
2013 I
III
2014 I
III
2015 I
III
2016 I
[ 12]
(, %)
0
2012 I
III
2013 I
III
2014 I
III
2015 I
III
2016 I 7~8
2. 17
. 2017
1.
. 2017
2017
, 2016(2.7%) 2.7%
2017
IMF (2016.7) , 2017 3.4%
2016(3.1%) 0.3%p
2017 3.9% 2016(2.7%)
[ 13] GDP
(, %)
8
7.4
6.5
6
5
4.5
5.5
3.9
4
3
5.2
4.9
2.9
3.7
2.9
2.8
2.3
3.3
2.6 2.7 2.7
2
0.7
1
0
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17
: ,
1. 19
2014~2015 2
()
2016 (1.7%) 2017
2016
, 2016
2017 ()
(),
0.7%
(2.9%)
(2.5%)
[ 4] 2017~2020
(: %, , )
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2.6
2.7
2.7
2.9
3.0
3.0
2.2
2.3
2.2
2.3
2.4
2.4
5.3
1.7
3.0
3.8
3.5
3.6
3.9
6.8
2.1
1.2
0.8
0.6
0.8
1.5
2.2
2.5
2.8
3.0
3.2
1.9
2.0
2.2
2.3
2.5
1,059
996
890
779
727
660
()
8.0
5.9
2.8
4.2
4.0
3.8
()
16.9
8.2
5.9
7.2
5.3
5.2
3.6
3.7
3.7
3.5
3.5
3.6
0.7
1.0
1.6
1.8
1.8
1.9
(3)
1.8
1.4
1.7
2.3
2.5
2.5
1,131
1,155
1,110
1,081
1,077
1,074
GDP
2.2
1.3
1.2
1.3
1.4
1.4
4.9
4.0
3.9
4.2
4.4
4.4
()
/ ()
: , ,
20 . 2017
2017 ()
2016
(2.8%p) 0.3%p
2.5%p
2012(0.7%p)
2015(3.6%p) 2016~2017
(2.2%) (2.0%)
2016 (0.1%p) 2017 0.2%p
2003
2010(1.5p), 2015(1.1%p),
2016(0.1%p )
[ 14]
(%p)
(%)
10
()
4
4
3
2
-2
0
10
11
12
13
14
15
16
17
: ,
1. 21
(-)
2000~2015 GDP 0.3,
0.6
GDP GDP GDP
2017
[ 15]
()
(/)
(%)
120
15
100
10
80
60
40
-5
20
-10
-15
0
96
98
00
02
04
06
08
10
12
14
16
: ,
[ 5] GDP
(, %)
2016
2017
()
()
2.6
2.7
2.7
0.6
2.2
1.3
1.2
4.0
4.9
4.0
3.9
2012
2013
2014
2015
GDP
2.3
2.9
3.3
GDP
1.0
0.9
GDP
3.4
3.8
22 . 2017
. (2016~2020)
2016~2020 GDP
2.9%
GDP 2001~2010 4.4% 2011~2015
3.0% , 2016~2020 2.9%
[ 6] GDP, , ,
( , %)
4.7
4.1
3.0
2.9
3.7
3.1
2.1
2.3
1.1
6.4
3.1
2.4
4.6
0.1
0.6
2.3
10.6
8.9
5.5
2.4
8.4
7.5
4.6
2.2
: , ,
GDP 2% (2.3%)
, 2016 (1.7%) 2%
(2.4%)
2006~2015 (0.2% )
2001~2005 4.6% 2.3%
2001~2010
10% 2016~2020 2.4%
,
,
1.0
1. 23
2016~2020
(/) 1990
2.28, 2000~2008 1.27, 2010~2015 0.91
, 2016~2020 0.80
[ 16]
(IMF)
(%)
GDP
14
10
6
2
-2
-6
90
92
94
96
98
00
02
04
06
08
10
12
14
16
18
20
: IMF,
.
2017 GDP 2.7%, 3.0%
0.3%p
2017
2017
,
IMF (
, )
24 . 2017
GDP
2016
2017
(A)
4.0
3.9
(B)
4.1
4.1
(BA)
0.1
0.2
: ,
1. 25
[BOX 2] 1 GDP
1 GDP 2006 2 9
2015 3
2015 1 GDP 3
2 3 ,
3
190 1 GDP(IMF ) ,
2015 3 25
11 5 , 9 4 ,
5 3
2 13
1 GDP 2
(2015 , )
5 (11)
4 (9)
(101,994), (80,675)
(49,866), (43,771)
(74,822), (55,805)
(43,603), (43,332)
(52,888), (52,114)
(42,390), (40,997)
(50,962)
(40,107)
3 (5)
2 (13)
(37,675), (37,045)
(36,060), (35,343)
(32,486)
(29,867), (29,363)
(27,214), (25,865)
(23,510), (22,288)
(20,732)
: IMF
1 2 3 8.2 (
, )
3 (2), (3),
(4), (5), (7)
(15), (13), (12),
(10)
2000 3
( )
26 . 2017
1995 2, 2004 3
2015 2 , 2003 2, 2007
3 , 2012 2
3
GDP
()
(%)
87
90
11.2
86
88
5.0
18.6
87
92
5.1
7.7
87
96
5.8
94
06
12
6.5
4.1
87
94
4.1
7.1
90
95
4.4
5.4
87
91
9.4
4.5
92
03
11
5.3
7.9
90
03
13
5.3
89
04
15
4.7
9.9
94
07
11
3.7
1.0
90
95
7.9
11.4
90
03
13
4.2
90
03
13
3.4
03
07
6.7
20.9
00
10
10
5.0
87
92
6.3
12.4
8.2
5.8
: IMF,
1 GDP 2 3
GDP 5.8%
GDP (11.2%), (9.4%), (7.9%)
3 3~5
(18.6%), (20.9%), (12.4%) 2~5
1. 27
1 GDP 2016~2020 ,
, ,
GDP GDP GDP 2016
4.0%, 2017 3.9%, 2018 4.2%, 2019~2020 4.4%
/ 2016 1,155 2020 1,074
1 GDP
2016
2017
2018
2019
2020
2.6
1.2
1,155
5,080
2.8
1.3
1,110
5,098
2.9
1.4
1,081
5,114
3.0
1.4
1,077
5,129
3.0
1.4
1,074
5,144
GDP(%)
GDP(%)
/ ()
()
: , ,
1 GDP 2018 3
1 GDP 2015 27,214 3 2018 31,744 3
(IMF 2020 3(30,317) )
1 GDP 3
2006~2015 GDP 5.4%
, 18.4% (2006 956, 2015 1,131)
1 GDP
1 GDP
()
IMF
40,000
34658
35,000
30,000
30317
25,000
20,000
15,000
10,000
00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
: ,
28 . 2017
2.
. 2017
2016
,
2016 1/4 2/4
4.6% 6.1%
2015 2016
1 ( 1.4%)
, 2
2016 ,
,
7 2.6% ,
9.9%
2017 ,
2016(2.3%) 0.1%p 2.2%
2016 ,
2015~2016
, ,
2. 29
[ 17] 2017
(%)
5
4.4
4
2.9
1.9
1.9
12
13
2.2
2.3
2.2
15
16
17
1.7
0
10
11
14
: ,
2016 (
) 71.5% 2010
40~49 76.5% ,
60 67.5%
50
20~30 ,
40~50 , 60
40 ,
60
2010 5.8%p ,
60 7.4%p
30 . 2017
[ 18]
(%)
82
77.9
77.8
77.9
78
77.6
76.6
76.6
75.9
77.3
76.7
74.1
74
73.4
72.9
71.9
71.5
70
40~49
60
66
03
04
05
06
39
50~59
07
08
09
10
11
12
13
14
15 16
[ 19]
(%)
85
2003
2008
2012
2015
50
60
80
75
70
65
30
40
2016 2017
2016 1/4 (, , )
2. 31
1.7%
2016 7 89, 95 101
2017
[ 20]
(, %)
6.1
110
6.4
6.3
6.6
4.5
6.5
5.8
6
5
[ 21]
5.0
4.3
100
3.9
3.8
2.8
3
1.7
90
1.6
80
2015
2015 7
6
10
11
12 2016 2
1
2016
, ,
2015 2% , 2016 1/4
4.2%
2016 4)
2017
2016 8.1%, 2017
7.3%
4) 1:1:1 1:1.5:0.8 , 1.5
50% 0.8
32 . 2017
[ 22]
()
(, %)
320
5
4.2
300
3.0
2.8
3.1
2.5
2.4
280
1.8
260
1
0.2
0.1
240
0
2014
2015
2016
()
: ,
(, %) : (14)5.5 (15)4.6 (16.8)2.7
(, %) : (15.3/4)23.4 (15.4/4)21.1
(16.1/4)10.3 (16.2/4)6.0
2017
2017 33.9 2000
, 10 24% 5)
5) KB , , 2016.3
2. 33
[ 23]
(%)
(%)
()
48
[ 24]
()
(, %)
70
()
80
()
21.8
()
68
46
23.4
25
21.1
15.1
15
70
66
10.4
44
64
10.3
6.0
5.7
3.6
60
42
50
60
40
2015 1
2016 1
-0.4
62
-5
2014
2015
2016
: ,
: , , KB
.
2016~2020 ,
,
2.2
2.3
2.2
2.3
2.4
2.4
2.3
2.1
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
15
16
17
18
19
: ,
34 . 2017
20
06~1011~1516~20
60
2014 53 3 2015 33 7
, 2016 20 (2016.1/4 : 28.9, 2/4 : 28.9)
60
60 ,
2014 4/4 50~59
2016 2/4 60 18 9
(28 9) 65.4%
, 2016~2020
,
[ 26] 60
[ 27]
(: )
(: %)
800
62
700
41
500
400
56
55
49
48
600
65.4
70
( , )
300
60
45
50
37
200
40
30
30
300
100
20
200
10
100
0
2014
2015
()
50~59()
60 ()
60 ()
2016
-100
2015 1
15 - 19
40 - 49
11
20 - 29
50 - 59
2016 1
30 - 39
60
2. 35
2015 24.2%
, 30.1%
2010~2015 28.8%
92.7%
[ 28]
[ 29]
(%)
(, %)
12
150
10
145
140
135
()
1,200
()
/ ()
21.7
900
130
125
120
2012
2013
2014
2015
()
17.2
18
16.2
830
300
22
19.1
18.3
600
24.2
494
(%
26
602
596
11
12
952
697
14
2016
()
10
0
10
13
14
15
: . ,
2016
6)
6) 2016 2
, 5
36 . 2017
[ 30]
[ 31]
(: %)
100%
90%
37.6
80%
45
23.1
28.3
38.9
40
46.8
39.5
70%
60%
50%
36.8
35.7
35
40%
30
76.9
62.4
30%
53.2
71.7
25
20%
10%
26.5
23.6
20
0%
2014
2015
2016 2
2015
2015
2016.3
2016 2
2016 4 7) 60
60
82.0%(2015 ) 51.1%
7) 2016 4 25 3
. 60 ( (50
70%), (1.5 1.0%) ), 45~50
,
. 3 2025
21 10
2. 37
[ 32]
30
4.7 7.1
26.9
61.4
[ 33]
(%)
80
30~39
15.9
38.9
38.3
6.8
67.8
70
60
40~49
24.8
38.5
30.7
5.9
50
40
50~59
26.6
35.1
32.3
6.0
36.6
3.6
80%
100%
35.1
50.0
51.4
57.6
55.4
39.3
30
20
60
41.8
18.0
10
0
0%
20%
40%
60%
OECD
OECD8) , 9)
10)
11)
39.3% OECD 57.5%
,
38 . 2017
[BOX 3]
(1~2) 60
2010 16.2% 2015
24.2%
2010 2015 (%p) : 1 13.1, 2 10.0, 3 9.1, 4
8.4, 5 6.5
60 2010 12.1%p 32.8%
2010 , 2015
60 2015 7.0%
12.8%
(: %)
(: %)
30
27.9
30
25.1
25.3
24.8
25
22.6
20
17.9
16.9
15.7
15
20
16.1
12.0
25.6
25.0
15
17.1
17.0
17.9
12.8
11.7
10.2
10
23.8
23.6
25
10
0
1
2010
2
2011
3
2012
2013
2014
0
30
60
2015
2010
2011
2012
2013
2014
2015
: ,
2. 39
3.
. 2017
2016
10.2% 2000 2001 10.5%
20042012 ( 0.7%)
20132016 4.4%
2013
[ 34] 2000
2015
2016 1/4 22.2%,
7.6%
40 . 2017
, 6
[ 35]
2016
2016 6.8% 2015(3.9%) 2.9%p
. 2000 (2001
14.8% )
3.4% , 31.1%
2015 (91.3, 69.9% )
2016 2016
3. 41
, (
) , SOC
9.2% SOC
2016
2017 ,
2016(6.8%) 4.7%p 2.1%
() 23
2016 2/4 2017
[ 36]
: ,
2017
2016 8 25
42 . 2017
2017
2016
8.3% : (15.3/4)83.6% (4/4)45.9% (16.1/4)16.0%
(2/4)32.6%
[ 38]
: ,
3. 43
,
. (
) 2015 2/4
44 . 2017
[ 40]
:
: ,
.
20162020
2000 20012012
1.3%
(2003 8.8%)
4(20042007) 0.9%
20162020 2.3%
,
2016 6.8% 2017
2.1%
3. 45
[ 41] 2000
[ 42]
20182020 ,
(1.3%) 2018
1.2%, 2019 0.8%, 2020 0.6%
8.25 2017
46 . 2017
8.25
( )
2000
2006
2003 10.29 2005 , 3
, 2005 8.31 2
, 2006 3.30 (DTI)
[ 43]
SOC
3. 47
5
, 2013 SOC
5.76.8%
2016~2020 6.0%
SOC
SOC
[ 44] SOC
,
2015 3/4
48 . 2017
[ 45]
4.
. 2017
2016
2016 3.6% : (16.1/4)4.5%
(2/4)2.7%
(, %): (16.1/4)11.2 (2/4)7.0,
(16.1/4)10.4 (2/4)5.4
(%): (16.1/4)73.2 (2/4)72.2 (7)73.8
4. 49
[ 8]
(: , %)
2014
()
2015
6.0
5.3
()
5.0
2.1
7.7
12.5
()
()
1/4
2/4
2016
3/4
5.8
5.1
6.7
(0.5)
(0.8)
(1.8)
7.2
2.8
(0.1) (2.9)
2.7
9.3
(1.5)
(9.3)
4/4
1/4
2/4
4.5
2.7
(0.5) (7.4)
(2.8)
3.9
:
:
,
, , ,
50 . 2017
[ 46]
(%)
(, %)
90
40
()
()
()
30
85
20
78.0
80
10
0
04. I
05. I
06. I
07. I
08. I
09. I
10. I
11. I
12. I
13. I
14. I
15. I
16. I
75
-10
70
-20
-30
65
: ,
[ 47]
(%)
20
15
10
5
0
2015. 1
10
2016. 1
-5
-10
-15
4. 51
[ 48] BSI
110
105
100
97
95
90
85
80
2010.1
2011.1
2012.1
2013.1
2014.1
2015.1
2016.1
2017 3.0%
(, %): (13) 1.9 (14)0.3 (15)2.4
(%): (13) 4.7 (14) 4.3 (15) 5.2
,
, , ,
2017
, , 2017
,
52 . 2017
(2016 6 , %): (15) 0.4 (16)
0.9 (17) 1.6
[ 49]
(,%)
20
()
()
()
()
15
10
6.7
5.3
4.5
5.6
4.1
5.1
4.7 5.3
4.3 4.4
13
14
5.2 5.4
0
10
11
12
15
-5
-10
: ,
[ 50]
(,%)
20
18.2
15
10
9.9
3.1
-0.2
3.3
0.3
0
2014
-5
2015
2016
2017
-2.6
-10
-7.9
4. 53
.
2016~2020 2.4% 5(2011~2015
, 3.1%)
5
(2004~2007 )
6.6% 5(2011~2015) 3.1%: 2012 0.1%, 2013
0.8%
[ 51]
(,%)
8
6.6
7
6
5
3.8
4
3.0
3.5
3.6
3.1
2.4
2
1
0
2016
-1
-2
2017
2018
2019
2020
2004-072011-15 2016-20
-1.7
-3
, , ,
2011 48.9% 2015
46.9% 43.4% 45.7%
IT ,
.
54 . 2017
2011
2012
2013
2014
2015
62.2
(48.9)
10.3
(8.1)
5.3
(4.2)
27.2
(21.4)
8.7
(6.9)
55.2
(43.4)
16.0
(12.6)
8.3
(6.6)
10.3
(8.1)
5.1
(4.0)
127.3
(100)
61.5
(48.3)
9.6
(7.5)
5.6
(4.4)
28.1
(22.0)
8.1
(6.4)
56.3
(44.2)
16.4
(12.9)
9.6
(7.6)
10.5
(8.3)
5.2
(4.1)
127.4
(100)
59.8
(47.3)
9.7
(7.7)
5.5
(4.3)
26.4
(20.9)
8.0
(6.3)
56.7
(44.8)
16.9
(13.4)
9.5
(7.5)
11.0
(8.7)
5.6
(4.5)
126.4
(100)
64.3
(48.0)
11.2
(8.4)
5.2
(3.9)
27.9
(20.8)
9.3
(6.9)
59.3
(44.3)
17.6
(13.1)
9.6
(7.2)
11.1
(8.3)
6.0
(4.5)
134.0
(100)
66.2
(46.9)
11.8
(8.4)
4.8
(3.4)
28.6
(20.2)
9.8
(7.0)
64.5
(45.7)
20.6
(14.6)
9.7
(6.9)
11.8
(8.4)
6.3
(4.5)
141.1
(100)
: ( )
:
4. 55
, ,
[ 52]
54
(%)
(%)
()
()
52
48
46
50
44
48
42
46
40
44
38
42
36
40
38
34
2005
2006
2007
56 . 2017
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
[BOX 4]
GDP
GDP ( ,%p): 1991. 1/4 ~ 2000 4/4
3.1 2001. 1/4 ~ 2010 4/4 1.4 2011. 1/4 ~ 2015. 4/4 0.4
( ,%p): 1991. 1/4 ~ 2000 4/4
15.9 2001. 1/4 ~ 2010 4/4 5.5 2011. 1/4 ~ 2015. 4/4 4.3
: 1991. 1/4 ~ 2000 4/4 5.1 2001. 1/4 ~ 2010
4/4 4.0 2011. 1/4 ~ 2015. 4/4 9.7, (1971~2015) 4.8
(: %p)
(/)
1971 ~ 1980
18.1
3.5
5.1
1981 ~ 1990
4.9
1.8
2.7
1991 ~ 2000
15.9
3.1
5.1
2001 ~ 2010
5.5
1.4
4.0
2011 ~ 2015
4.3
0.4
9.7
11.9
2.4
4.8
:
:
4. 57
50
(%)
40
GDP
30
20
10
0
1Q 70
1Q 75
1Q 80
1Q 85
1Q 90
1Q 95
1Q 00
1Q 05
1Q 10
1Q 15
-10
-20
-30
-40
-50
: 1) GDP = (GDPGDP)/GDPx100,
= ()/x100,
HP
2)
()
:
58 . 2017
5.
. 2017
2017 (, )
2015~2016 2 2.8%
2.8% 5,087 , 5.9% 4,240
, 2016 100 847
2017 9,327
2011~2014 4 1
[ 10] ()
( , %)
2014
2015
2016
2017
2.3
8.0
5.9
2.8
1.9
16.9
8.2
5.9
()
472
903
947
847
: ,
2017 2016
IMF (2016 7) 2016
3.1% 2017 3.4%, 2.7% 3.9%
( EU)
IMF 2016 4
2016 0.4%p 2017 0.1%p
WTO (2016 4) 2016
2.8% 2017 3.6% 0.8%p
,
,
5. 59
2015
IMF
2016
2017
2015
WTO
2016
2017
3.1
2.6
3.4
1.7
4.3
0.5
3.1
2.7
2.5
3.8
3.4
3.0
3.4
3.9
3.5
3.9
4.1
3.7
2.4
2.8
2.6
3.3
4.5
0.2
2.4
2.8
2.9
2.8
3.3
1.8
2.7
3.6
3.8
3.3
4.1
3.1
: IMF, WTO
2017 , ,
2017 2016 40 2017 50
20% ,
(2016 7.0% 2017 1.6%)
[ 53] , ,
(, %)
10
5
2.0
0
-5
-8.6
-10
-10.3
-15
2013
III
2014
III
2015
III
2016
: ,
,
60 . 2017
/ 2016 1 118.1 8 101.3
14.2% , / 7.5%
/(100) 7% (
)
,
, , ,
2015 1 (100) 2016 7
97.2
117.2
17% , 95.3
3
2015 1
[ 54] /(100)
/(100)
()
(%)
1600
40
30
1400
20
1200
10
0
1000
-10
800
-20
2010 I
2011 I
2012 I
2013 I
2014 I
2015 I
2016 I
: ,
5. 61
[ 55] (, , )
Korea
Japan
China
120
115
110
105
100
95
90
2015
2016
: BIS
2014
2015
2016
2017
2.0
0.8
1.5
2.2
1.5
3.2
1.9
2.0
: ,
.
2016~2020
, 1.7%,
2.4%
62 . 2017
2014
,
,
, ,
,
,
2008 ,
[ 56] ()
(, %)
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
: , IMF,
5. 63
[ 13]
( )
2015
2016
2017
2018
2019
2020
8.0
5.9
2.8
4.2
4.0
3.8
0.8
1.5
2.2
2.5
2.8
3.0
: , ,
GDP 2001~2005
3.5%p 2011~2015 2.8%p
, 2016~2020 1%
[ 57]
(%p)
5
4
3.5
3.6
2.8
2
1.1
1
0
01~05
06~10
: , IMF,
64 . 2017
11~15
16~20
[BOX 5]
,
,
(, , )
(Antidumping),
(Countervailing), (Safeguard)
, 2015
(Initiation) 230, 30, 17
(Measure)
2014 236 157
(Initiation)
(Measure)
2011
165
25
12
99
11
2012
208
23
24
120
10
2013
286
33
18
161
13
2014
236
45
23
157
12
14
2015
230
30
17
: WTO
5. 65
2016 7 , ,
179( 132, 47)
125, 7, 47
69%
2016 7
2015 12
179
175
125
106
7
8
47
61
32 ,
3 36.8% 66
2016 7
179
32
23
11
11
10
10
49
2015 12
175
26
19
11
11
15
11
10
35
87 , (48), (14)
. / 19 ,
25
(2016 7 )
100
87
80
60
48
40
20
0
66 . 2017
14
2017
, (900
)
(6.1%) (2.5%) 100
1,096
2016 2017 200
/ : (14)1,053 (15)1,132 (16 )1,155 (17 )1,110
[ 14]
( )
2014
2015
2016()
2017()
844
1,059
996
890
889
1,203
1,207
1,096
: ,
2016~2020
( )
2020 890
5. 67
[ 58]
()
0
-50
-100
-150
-200
00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
: 2016 1~6
: ,
(,%)
/GDP
()
1200
1000
800
600
400
12
13
14
15
: ,
68 . 2017
16
17
18
19
20
GDP
2015 7.7%
2020 3.8%
(GDP) (%): (13)6.2 (14)6.0 (15)7.7 (16)7.1
(17)5.9 (18)4.9 (19)4.4 (20)3.8
6.
. 2017
2016
[ 60]
(, )
900
700
500
300
100
-100
2013. I
II
III
IV
2014. I
II
III
IV
2015. I
II
III
IV
2016. I
II
-300
29(1.1%),
3.7%
6. 69
(, ): (1/4)12.6 (2/4)3.8
(7)6.5
(, ): (1/4)9.6 (2/4)6.8
(7)1.0
(, ): (1/4)9.3 (2/4)
18.5 (7)7.8
,
(17.0)
[ 61]
[ ]
[ ]
(, )
(, %p)
100
1.4
80
0.9
60
40
0.4
20
-0.1
0
2015. 1/4
2/4
3/4
4/4
2016. 1/4
2015. 1/4
2/4
3/4
4/4
2016. 1/4
2/4
2/4
-20
-0.6
-40
-1.1
-60
2017 ,
, 30
3.7%( 4.0%, 3.3%), 60.4%(OECD 15~64
66.0%)
16 2.3% 17 2.2%, 16 6.8% 17 2.1%
70 . 2017
5
,
(, %, )12): 14 16.6(1,608) 15
6.8(1,323) 16. 1~6 21.5(811)
[ 62]
(, )
800
729
(50)
700
600
517
464
500
422
400
376
354
357
308
300
236
249
226
287
289
244
213
200
310
199
180
163
165
100
0
541
2014.I
419
II
407
III
391
IV
369
2015.I
288
II
319
III
304
IV
263
2016.I
271
II
12) , 2016 7 ,
6. 71
[ 63]
(, )
50
19
0
14. I
-50
II
-22
III
-3
IV
15. I
II
III
IV
16. I
II
-54
-88
-100
-150
-103
-114
-140
-200
-189
-211
-250
[ 15]
(: , )
2012
()
2013
2014
2015
2016
(5 1,228)
(666)
(1,089)
4,110
5,084
5,906
6,102
6,904
5,062
(2,733)
(3,136)
(410)
(9,297)
(1,941)
(1 4,500)
(1,000)
25,069 29,234 28,448 24,634 26,342 (3,273)
(56.4) (64.6) (66.1) (65.0) (69.9) (3,571)
99,050 112,220 120,087 139,766 157,796
:
: ,
72 . 2017
.
2016~2020 30(1.1%)
2011~2015 (42.2, 1.7%)
2017 3.7% 2018~19 3.5%,
2020 3.6% 3.6%
2019 63%
(%): (13) 50.2 (14) 51.3 (15) 51.8
2017 60.4% 2020 60.8%
60.6%
,
,
,
(, ): 2015 14.0(16.7%) 2016 15.8
(12.7%) 2017 17.5(10.7%)
[ 64]
(, %)
(,)
2.0
450
1.7
400
1.6
350
422
1.2
1.2
1.1
285
1.1
295
1.2
1.1
310
305
1.1
1.1
300
250
324
300
299
200
0.8
150
100
0.4
50
0
0.0
2016
2017
2018
2019
2020
2004-07
2011-15
2016-20
6. 73
[ 16]
(: %)
2016
3.7
62.7
1.1
2017
3.7
62.8
1.1
2018
3.5
62.9
1.2
2019
3.5
63.0
1.1
2020
3.6
63.1
1.1
2004~2007
3.5
61.9
1.4
2011~2015
3.4
61.8
1.7
2016~2020
3.4
62.9
1.1
[ 65] GDP
: ,
[ 66]
[ ]
[ ]
()
75
(%)
(%)
()
52
20
17.5
()
15.8
74
51
15
14.0
11.2
73
50
10
49
12.0
9.9
8.8
72
71
70
48
2011
2012
2013
: ,
74 . 2017
2014
2015
0
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
[BOX 6]
()
()
E , Y ,
() 1980
5 (2011~2015) 1.2%
*)
2011~2015 1.7%,
2.9%
5 1.1%
2.8%, 1.7%
2.6% 5
() 1.7%
2.8% 5
(: %)
1971~1980
3.5
2.8
1.6
1.2
1.7
1.1
5.3
6.7
5.0
3.1
1.2
1.7
8.8
9.4
6.5
4.3
2.9
2.8
1981~1990
1991~2000
2001~2010
2011~2015
2016~2020
: 2016~2020
:
*) , 5
0.7%
6. 75
14
(%)
12
10
8
6
4
2
0
1971
1975
1979
1983
-2
-4
:
76 . 2017
1987
1991
1995
1999
2003
2007
2011
2015
7.
. 2017
2016
1.3%
8 0.4%
(, %): (16.1) 0.8 (2) 1.3 (6) 0.8
(8) 0.4
() 1.6%1.8%
(18 , %): (15) 2.1 (16) 1.7
2016
1.0%
[ 67]
:
:
7. 77
1.5%
: 8 43.6/, 21.5%
(, %): (16.1)6.3 (6)4.9 (8)7.1
, 2/4 /
/ (): (16.1) 1,202 (6) 1,171 (8) 1,112
79
19.4% ( ) 79
0.4%p
, 2
2017 2016(1.0%)
0.6%p 1.6%
2017 20% 2014 4/4
2
2015 12.2%, 2016 4.5%
, 2017
2.5%
2016 2017 1.5%
2016 , 2017
78 . 2017
[ 68]
: 2015 ,
: ,
2017
, 2017 / 3.9%
,
(2.05%)
, 2017
2010 2016
2016 8
2.7%(KB ) .
12 2017
,
.
7. 79
,
[ 69] ( )
80 . 2017
.
20162020 1.6%
2017 1.6%, 2018 1.8% 20192020
1.8~1.9%
[ 71]
2008, 2009
20002007 4.6% 20112015 3.0%
3.3% 1.9%
5
(20162020) 1.6% 5(2011
2015) (1.9%) 0.3%p
. 2.9% 5
3.0%
7. 81
[ 72] 2000
: ,
, 20172018
, 20192020 60
(2016.7) 2016 43.0, 2017 53.2,
2018 59.9, 2019 62.7, 2020 65.6 . EIU(
) 2017 53, 2018 65
2020 60
2018
,
20172018 / 6.4%(2016
1,155 2018 1,081)
, GDP
82 . 2017
5 0.1% GDP
[ 73] GDP
: ,
8.
. 2017
(3 ) 2016
2015 12
2016
3 (%): (16.1.4) 1.63 (8.31) 1.31
(16 1.29),
1 2 , (6.9) (6.23
) 6
2016 ,
,
2
,
8. 83
[ 74]
2016 (3 ) 1.4%
2016 12 ,
, 9 (3 ) 1.3%
1.0% 2017 1.6%
2017 (3 ) 1.7%
2016 0.3%p
2016 1.0% 2017 1.6%
2017 3
,
20152016
(3 ) (3 ) (, %p):
(12) 2.75 (13) 2.25 (14) 1.69 (15) 0.77 (16.17) 0.49
84 . 2017
[ 75]
: , IMF(, 2016.7.16.)
2015
[ 76]
: ,
8. 85
.
20162020 (3 )
20162020 , 2.1%
2016 1.4% 2017 1.7%
20182020 2.32.5% 2%
(17) 2.7 (20) 3.0
(17) 1.6 (20) 1.9
2018 2%
[ 77] ( 3 )
: ,
86 . 2017
[ 78]
2015
12 2016
,
6 2016
2, 2017 3, 2018 3 .
2018 2%p
8. 87
[ 79]
(%)
4.0
2015. 12
3.5
2016. 3
3.5
3.3
2016. 6
3.0
3.0
2.4
2.5
1.9
2.0
3.3
3.0
2.4
1.5
1.5
0.9
1.0
0.5
0.0
0.4
1.6
0.9
0.4
2015
2016
2017
2018
: FRB
2013 .
2013 5%
20172020 3.5% ,
GDP 2016(39.3%)
40.440.9%
2011 2012
. 2012 26.1%
2015 31.1% .
88 . 2017
[ 80]
[ 81]
: ,
8. 89
9.
. 2017
/ 2016 3
2015 12
,
, , ,
,
IMF , 2
( )
/ : (16 ) 1,172 (3.2) 1,241
[ 82] /
2016 3
90 . 2017
/
56 , (6.23
) ,
, S&P (8.8, AAAA)
, 8 1,0951,122
2016 /
1,155 24
2016 996
S&P (
, , )
CDS
82bp(2.11)
(5) CDS(bp): (15.1.1) 54 (16.1.1) 60
(2.11) 82 (8.31) 43
2015 12
2016 6
2016 7 13 (IIF)
, ECB
2016 551 (333)
13).
9. 91
8 (%): ()
8.1, () 10.9, () 13.6, () 6.7
2017
1,110
1,155 45(4.0%)
2016 8 100
[ 83] /
: ,
2017
, ,
. 2
92 . 2017
2016 2 8 (%): ()
71.7%, (CRB) 25.2%
2017 20%
2016 4.7% 2017 4.4% (EIU)
/
,
[ 84] CRB
: CRB , , 21
:
9. 93
2017 /
2016 12 6
[ 85] /
: 15
:
2017 3 ,
,
, ,
2017
94 . 2017
.
20162020 / ,
2017 2016( 1,155) 4.0% 1,110
2018 1,081, 2019 1,077, 2020 1,074
[ 86] /
2.7% 2020 3.0%
.
,
.
9. 95
[ 87]
[ 88]
: 4/4
: , IMF(, 2016.7.16.)
/ 1,070
, /
2000
20052007 3 970
96 . 2017
() : (11) 580 (15) 1,250
,
,
[ 89]
: ,
( )
EU ,
1979 30 10%
, G2(, )
9. 97
,
1970 2020
, , (Total
Factor Productivity)
,
5(2011~2015) GDP
3.0% , 5(2016~2020)
2.9%
5(2011~2015) GDP 3.0%
0.6%p, 1.0%p,
1.4%p
5(2016~2020) GDP 2.9%
, 0.1%p
, ,
1.3%p 5
. 99
[ 17] GDP
(: %, %p)
GDP
1971~1980
9.3
2.0
6.4
0.9
1981~1990
9.9
1.7
4.6
3.5
1991~2000
7.0
0.6
3.9
2.5
2001~2010
4.4
0.0
2.0
2.4
2011~2015
3.0
0.6
1.0
1.4
2016~2020
2.9
0.1
1.4
1.3
: 1)
2) 2015 ,
:
100 .
[ 18] GDP
(: %, %p)
GDP
9.8
9.4
6.7
4.5
3.0
2.9
2.2
1.6
0.6
0.2
0.5
0.3
1971~1980
1981~1990
1991~2000
2001~2010
2011~2015
2016~2020
6.4
4.6
3.9
2.0
1.4
1.3
1.1
3.3
2.3
2.2
1.2
1.3
: 1)
2) 2015 ,
:
(,%)
15
10
0
1971
1975
1979
1983
1987
1991
1995
1999
2003
2007
2011
2015
-5
-10
GDP GDP
GDP14) 5 ()
. 101
[ 91] GDP
8
(%)
6
4
2
0
1Q 70
1Q 74
1Q 78
1Q 82
1Q 86
1Q 90
1Q 94
1Q 98
1Q 02
1Q 06
1Q 10
1Q 14
-2
-4
-6
-8
-10
: 1)
2) 2016. 6. 30 10 2011.8,
2013.3 , 11
: ,
[ 92] GDP
3.0
(%)
2.0
1.0
0.0
2000
2002
2004
-1.0
-2.0
-3.0
102 .
2006
2008
2010
2012
2014
2016
2018
2020
2016~2020 0.2% 5
[ 19]
(: , %)
1971~1980
1981~1990
1991~2000
2001~2010
2011~2015
2016~2020
3.4
2.8
1.0
0.1
1.1
0.2
54.0
54.9
51.8
47.8
43.8
42.4
3.4
2.4
1.6
1.2
1.2
1.0
58.8
58.1
61.4
61.6
61.5
62.9
4.1
3.3
3.5
3.6
3.4
3.6
: 1)
2) 2015 ,
: ,
, , ,
15)
1.1%(30) 5 1.7%(42
)
,
,
15) = (365/7), =
(1)
. 103
(, %): 2011~2015 3.4 2016~2020 3.6
(, %): 2011~2015 1.2 2016~2020 1.0
(): 2011~2015 43.8 2016~2020 42.4
5
(%): 2011~2015 61.5 2016~2020 62.9
[ 93]
8
(%)
7
6
5
4
3
2
1
0
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
2015
[ 94]
60
()
55
50
45
40
35
30
1970
1975
104 .
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
2015
[ 95]
110 (2010=100)
100
90
80
70
60
50
40
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
2015
2016~2020 3.2% 5
3.5% 0.3%p
(++)
()
(%): (1980) 1.9 (1990) 3.0 (2001~2010) 4.0
(2011~2015) 4.3
5 2%
(%): (1990) 6.0 (2001~2010) 3.2
(2011~2015) 2.2
2012~2013
0.1%, 0.8%
2.4%, 3.1%
5 2.3%
. 105
[ 20]
(: %)
1971~1980
1981~1990
1991~2000
2001~2010
2011~2015
16.0
11.4
9.8
5.0
3.5
3.2
2016~2020
20.8
12.8
9.5
3.8
3.1
2.4
11.4
12.9
3.5
2.2
0.6
2.3
21.8
21.2
12.2
6.8
5.4
3.1
15.3
13.1
6.0
3.2
2.2
2.5
: 1)
2) 2015 ,
: ,
[ 96]
40 (, %)
30
20
18.2
12.0
10
4.7
2.7
0
1971
1975
-10
-20
-30
106 .
1979
1983
1987
1991
1995
1999
2003
2007
2011
2015
1.
.
10%
3 5%
(, %): (5) 4.7 (6) 4.9 (7) 4.9 (8) 4.9
7 (18) 25.5
4.9% 8 15.1, 4.9%
(, ): (5) 2.4 (6) 29.2 (7) 25.5
(8) 15.1
2/4 2
(, %): (1/4)1.6 (2/4) 4.4
(7) 4.0
(, %): (5)0.2 (6) 0.3 (7) 0.6
2 3
(, %): (5) 2.3 (6) 5.1 (7) 2.1
20 (S&P Case-Shiller, , %): (4)0.3
(5)0.1 (6)0,1
1. 107
[ 21]
2014
GDP
1)
()
1)
2/4
2016
3/4
4/4
2.4
2.4
3.9
2.0
1/4
1.4
0.8
2/4
1.2
2.7
3.2
2.9
2.7
2.3
1.6
4.4
4.0
2)
1.3
0.8
0.1
0.4
0.1
0.1
0.2
0.6
2)
7.8
10.7
17.2
0.0
1.8
1.4
0.4
2.1
6.2
5.3
5.4
5.2
5.0
4.9
4.9
4.9
3,015
2,744
752
576
846
587
460
255
1.6
0.2
0.0
0.1
0.5
1.1
1.0
0.8
: 1)
2)
3)
4)
2015
3)
4)
(%)
(%)
()
(%)
[ 97]
(%)
()
400
10
()
()
8
300
6
200
4
100
2
0
2011. 1
0
7
2012. 1
2013. 1
: DataStream
108 .
2014. 1
2015. 1
2016. 1
(%)
15
()
()
10
1
5
0
0
2011. 1
2012. 1
2013. 1
2014. 1
2015. 1
2016. 1
-5
-1
-2
-10
-3
.
2016 1.8~2.2%
(2.4%) 2017 2.0~2.5%
(2.3%, )
,
, ,
IMF(2016. 7) ,
(1/4 0.8%, 2/4 1.2%) 2016 2.2%
4 0.2%p
,
2017 2.5%
OECD (2016. 6) 2 2016
1.8%, 1.9%, 2017 2.2%
1. 109
[ 99]
3.0
(%)
2016
2017
2.5
2.5
2.2
2.2
2.0
2.2
2.0
1.9
1.8
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
IMF
OECD
2016~2018 GDP
2.3%( ) 2.7%, 2.5%, 2.4%
16)
[ 22]
(: %)
2015
2016
2017
2018
2019
2020
GDP
2.4
2.7
2.5
2.4
2.3
2.3
GDP
3.7
4.3
4.4
4.3
4.3
4.3
0.1
1.9
2.1
2.2
2.3
2.3
5.3
4.7
4.5
4.6
4.6
4.7
10
2.1
2.9
3.5
3.9
4.1
4.2
: 2015
: (CEA), Economic Report of the President 2016, Table 2-2(p. 108)
16) (Council of Economic Advisors), (Department
of Treasury), (Office of Management and Budget) 3
11 2 Economic Report of the President
110 .
2019~2020 2.3%
2016~2018 GDP 2017
4.9%( ) 4.5%
2.1%
5
[ 100] 5
(%)
4.5
3.5
3.1
3.3
3.0
3.0
2.7
2.4
2.5
2.2
1.5
1.6
2.4
2.4
2014
2015
1.5
0.5
-0.5
2011
2012
2013
2016
7
6 (FOMC) 2016
2.0%, 2(0.5%p) 0.9%
3 FOMC 0.2%p ,
2016 2017 1.6%(3 )
0.3%p
8 7(25.5 )
18.5 15.1 9
1. 111
, ,
2015 12
[ 101] (6 FOMC )
(%)
(%)
3.5
3.0
2.5
()
2.4
()
3.0
2.5
2.4
2.3
2.4
2.0
2.2
1.6
1.5
2.0
1.0
0.5
2.0
2.1
2.0
2.0
0.9
2.0
1.9
0.4
0.0
1.8
2015
2016
2017
2018
: 2016 (median),
: FRB
2.
.
112 .
,
GDP 1/4, 2/4 6.7%
2016 : 2.2(GDP 3.0%) 2015(GDP
2.4%) 0.6
6.1% 7 6.0%
3
(, %): (5) 9.6 (6) 9.0 (7) 8.1
7 2/4
(, %): (5)5.5 (6)4.9 (7)4.4
(, %): (5)0.4 (6)8.4 (7)12.5
/
2015 10 4.35%
[ 23]
2014
GDP
2015
7.7
6.9
2/4
7.0
2016
3/4
6.9
4/4
6.8
1/4
2/4
6.7
6.7
5.9
6.1
6.1
6.0
10.1
10.5
9.7
8.1
10.4
10.2
10.2
6.3
5.2 16.4
4.8
4.4
13.4
14.2
11.7 13.8
1.4
1.7
8.3
6.1
6.3
5.9
16.6
11.3
11.6
10.8
12.0
10.7
10.2
10.7
11.1
6.0
2.9
2.9
0.5
14.3
2.0
1.4
1.5
2.1
6.7 12.5
2.1
1.8
: (%)
: CEIC, DataStream,
2. 113
[ 102]
6.8
()
7.0
(%)
6.7
6.5
6.6
6.00
6.5
6.0
6.4
5.60
5.5
6.3
6.2
5.0
6.1
6.0
4.5
5.9
4.35
4.0
5.8
2013-12-01
2014-06-01
2014-12-01
2015-06-01
2015-12-01
2016-06-01
2012-01-01
2013-01-01
2014-01-01
2015-01-01
2016-01-01
: 1
: CEIC
.
2017
2016 6.5%
2016 ,
[ 103] (GDP)
(%)
3.5
3.0
3.0
2.5
2.0
2.0
2.1
1.8
1.5
1.5
2.4
2.1
2.3
2.0
2.0
1.5
1.0
2011
2012
: , CEIC
114 .
2013
2014
2015
2016
2017 6.3%
2016
, ,
,
(): (14.6) 6,994 (15.6) 10,919
(16.6) 14,373
[ 104]
(,%)
7.0
2016
6.8
6.8
6.6
2017
6.7
6.6
6.5
6.5
6.4
6.2
6.2
6.2
6.0
5.8
IMF
OECD
: IMF 7, OECD, , 6
: IMF, OCED, ,
2. 115
[ 105]
1,600
()
1,400
1,200
1,000
800
600
400
200
0
2011-03
2011-09
2012-03
2012-09
2013-03
2013-09
2014-03
2014-09
2015-03
2015-09
2016-03
3. 17)
.
2016 1/4 ECB
, 2/4
GDP 1/4
0.6% , 2/4 0.3%
2/4 (6 23)
2015 2/4 ,
2016 2/4
17) 19
116 .
2014
GDP
(10)
0.9
2015
1.7
1.4
2.7
0.9
2.1
1.4
2.6
2.3
5.0
253.5 332.8
0.4
0.0
1.328 1.110
11.6 10.9
2016
1/4
2/4
3/4
4/4
1/4
2/4
1.3
1.6
1.6
1.7
1.7
1.6
2.0
1.8
2.6
1.8
1.3
0.9
2.0
2.6
2.6
3.6
2.9
5.5
8.2
4.4
3.6 1.0 0.5
86.3 82.7 80.8 83.1 87.4 96.5
0.3
0.2
0.1
0.1
0.0 0.1
0.2
0.2
1.127 1.107 1.113 1.095 1.104 1.129 1.106 1.121
11.2 11.0 10.7 10.5 10.3 10.1 10.1
: ( ) , , , (HICP)
,
: , ECB
2/4
1/4 2% 2/4
1.5%
1/4 2/4
1.0%, 0.5%
(1/4 2.6%, 2/4 4.2%)
2016 7 10.1% 2011 8
25
21.1%
3. 117
[ 106]
(: %)
(: %)
12.5
25
12.0
24
11.5
23
11.0
22
10.5
21
10.0
()
9.5
9.0
2012 01
25 ()
20
19
2013 01
2014 01
2015 01
2016 01
: Eurostat
.
, EU
2017 1.4~1.8%
, ,
EU 7.1%, EU 43.7%
(2015 )
OECD , EU( ) 2020
GDP 0.9%
IMF EU( ) GDP 2018 0.20.5%
,
, EU ,
GDP
2%
2.3% 0.8% , 2018
2.3% 1.8%
118 .
GDP (1~2)
EU 1.0~2.5%
8 25bp
[ 107]
[ 108]
2017
(: %)
(: %)
2.5
2
2.5
1.9
1.7 1.7
1.7 1.7
1.6
1.8
1.4
1.5
2.0
2.3
2.0
2.3
2.0
1.8
1.5
1.0
0.5
0.5
0.8
0.0
0
OECD
IMF
ECB
2016
EU
2017
2016.5
2018
2016.8
[ 25]
0.25% 25bp
Term Funding Scheme*(TFS)(1,000 )
3. 119
[BOX 7]
,
EU
EU (%): (13) 8.8 (14) 9.1 (15) 9.2 2012
9%
(%): (13) 0.8 (14) 1.0 (15) 1.4 (16
(1~6 )) 0.9 ( 18.6% )
, , EU
, ,
EU
( )
1.6
/
KOSPI
1.4
1.2
1.0
0.8
0.6
0.4
(623)
0.2
0.0
1/18
2/18
3/18
4/18
5/18
6/18
7/18
: 10
:
120 .
8/18
4.
.
2016
1/4 0.2%, 2/4 0.8%
6.1
(8 10%) (2017.4 2019.10) 2/4
(/, %): (16.1/4) 0.7/0.2 (2/4) 0.2/0.4
(4.1416), ,
1/4, 2/4 0.6%,
0.1%
20142015 2/4
(, %): (16.1/4) 0.0 (16.2/4)0.4
(7)0.4
[ 26]
( : , %)
2014
GDP
1)
2)
3)
0.0
0.5
0.9
4.8
5.7
3,880
2.1
4.0
3.6
2.7
119.3
1.2
3.4
8.7
16,413
1.2
4.1
3.4
0.8
121.8
1/4
2015
2/4 3/4
4/4
1/4
2016
2/4 7
1.0
0.7
1.8
0.7
0.2
0.8
(1.2)
4.1
9.3
9.1
4,374
2.3
3.3
3.5
2.3
119.1
(0.5)
0.1
6.6
5.3
3,721
0.8
12.4
3.4
0.5
121.4
(0.5)
0.4
3.7
5.8
4,871
0.9
0.9
3.4
0.1
122.2
(0.4)
1.0
4.5
13.9
3,448
0.8
2.1
3.3
0.3
121.5
(0.5)
0.2
7.9
15.6
5,964
1.6
3.4
3.2
0.0
115.4
(0.2)
0.4
9.6
18.6
4,662
1.8
6.5
3.2
0.4
108.1
14.0
24.7
3.8
3.0
0.4
104.0 101.3
: 1) ( ) , , 2) , 3)
: , , CEIC,
4. 121
.
2016
2016 , ,
0.30.5% , 0.6%
2017
[ 109]
2017
IMF 2017
0.1% 0.3%
,
8.2 28.1 ( 7.5
)
122 .
6 ,
, 2017 0.5%
,
. , ,
,
7 2017 (0.3%)
0.9%
2015 4/4 3.3%
2016 7 3.0% , (/)
2015 1.27 7 1.37
2017
.
2% ,
4. 123
5.
.
2014
,
2014 2/4 8 2016 1/4
5.4%
1/4 GDP (17.5%), (
6.3%), (1.4%) ,
6 5.9%
5.3% , 2016 1/4
[ 110]
(, %)
15
10
5
0
-5
-10
-15
2013 3
2014 3
: CEIC
124 .
2015 3
2016 3
2015 4/4
2014
0.1
2.9
2.4
1,042
6.3
GDP
0.7
1.6
2.1
584
7.8
GDP
7.1
2.7
0.6
1,404
6.7
GDP
2015
2016
1/4
2/4
3/4
4/4
1/4
2/4
3.8
8.2
4.2
589
9.0
3.7
3.4
9.7
690
15.6
7.3
16.8
14.5
1,258
4.9
2.0
5.7
10.8
251
7.7
2.8
0.4
6.9
300
16.2
6.7
14.4
13.4
260
5.3
3.0
6.1
3.5
128
8.5
4.5
4.9
9.6
165
15.8
7.5
15.9
11.6
326
5.1
4.5
9.2
5.7
113
9.5
3.7
4.2
9.9
78
15.7
7.6
17.9
14.9
357
3.9
5.9
11.8
6.9
97
10.4
3.8
3.9
12.5
146
14.5
7.2
19.1
18.3
315
5.3
5.4
11.5
6.8
76
10.1
1.2
0.7
5.8
126
8.4
7.9
8.0
12.9
187
5.3
6.7
7.1
9.0
9.1
0.6
1.0
5.6
34
7.4
2.4
14.9
194
5.7
5.9
5.3
25
8.8
1.7
5.9
7.5
1.3
7.3
81
5.8
41
8.7
0.3
5.0
7.2
6.8
19.0
78
6.1
: , CEIC
2015 3.7% ,
2016
1/4 1.2% 2/4 0.6%
2016 2/4 ,
5. 125
,
2016
IMF
2015 3.7% 2016 1.2%
, ,
(%): (15) 15.6 (16 1/4) 8.4
(16 2/4) 7.4 (16 7) 7.2
,
2016 1/4 ( )
7.9%
2014 1/4
(2.5%) 8 (1.9%) , 5
1.9%
GDP : 63%, 30%, 20%
[ 111] GDP
(%)
GDP() (%)
20
10
8.3
7.5
7.5
10
6.6
7.6
6.7
7.9
7.2
5.8
0
4
-10
-20
0
2014 I
II
III
: CEIC
126 .
IV
2015 I
II
III
IV
2016 I
2015
2016 7 217 6.8% ,
295 19.0% , 78
(): (14) 7,854 (15) 6,608
(16 1~7 ) 3,486
(, %): (14) 34.4 (15) 22.9
(16 1~7) 20.5
, 2016
2/4 7
(4~6%) 6.1%
.
2017 2015~2016 2
IMF(7 ) 2015 3.8%, 2016
3.3% 2017 0.5%
,
2017
(%): (15)14.1 (16)11.1
(17) 1.6( )
(%): (15)4.0 (16)4.4
(17) 0.0%( )
5. 127
,
,
[ 112] (GDP %)
()
(%)
(%)
100
73.7
-2
64.9
-4
63.0
61.2
62.3
-4.1
-3.9
-4.5
-4.9
-8
40
-7.6
-10
09
80
63.3
60
-3.4
-6
60.4
80.5
76.3
10
11
12
13
14
-9.3
15
-7.1
-7.0
16
17
20
0
: IMF
2017 2
[ 113] GDP, , (IMF)
(%)
5
3.6
2.0
1.1
0
1.3
2
1
1.0
0.7
-2.6 -2.8
-5
-10
(%)
GDP
-1
-7.3
-8.0
-7.5
-1.2
-2
-15
-3
-3.7
-20
2013
2014
-18.7
2015
-4
2016
2017
: IMF, Staff report for the 2016 Article IV consultation, Russia, July 2016
128 .
,
2014 5 , ,
(IMF, %): (15)7.6% (16)7.4% (17)7.4%
, ,
5. 129
()
(%)
FDI()
500
40
393
400
300
20
288
276
270
228
210
220
200
-20
100
0
-40
09
10
11
12
13
14
15
: CEIC
2017
(6.0%)
(IMF, %): (15)4.9% (16)5.3% (17)5.3%
, GDP ,
130 .
2017
2016 9 19
1
(tel 02 2070 3114)
. (tel 02 788 3775)
ISBN
978-89-6073-944-4
, 2016
93350
2
0
1
6
2017
2
0
1
7
1
tel. 02-2070-3114 www.nabo.go.kr
-.indd
31-970 0377-0 01179-10
2016-09-12 11:20:45