LER MODL 4

ELEKTRONK TABLOLAMA MICROSOFT OFFICE EXCEL 2010

Blm Amalar
Elektronik tablolama veya hesap tablosu olarak adlandrlan programlar rakam, szck ve tarih gibi
verilerle, amaca uygun olarak matematiksel ilemler ieren tablo ve ablon oluturulan, grafik izilen,
temel veri taban ilemlerini gerekletiren programlardr. Bu blmde elektronik tablolama
konusunda temel kullanm becerisine sahip olduunuz varsaylacaktr dolaysyla bu blm
incelemeden temel Excel eitimine hzlca bir gz atmanz yararl olacaktr.

Bu blm sonunda rencilerin aadaki konular renmeleri hedeflenmektedir.

Hcreleri ileri dzeyde biimlendirme

alma sayfalarn ileri dzey biimlendirme
Gelimi forml ve fonksiyonlar kullanma
Grafik oluturma ve biimlendirmede ileri dzey uygulamalar
Pivot tablo kullanm
leri dzey filtreleme ve sralama
Senaryo oluturma, dzenleme
Veri girii dorulama ve denetleme uygulamalar
Makro kullanm
Ortak alma zellikleri

M 4.1 Biimlendirme
Excel dosyalar alma kitab olarak adlandrlr. Her alma kitab da alma sayfalarndan oluur. Bu
ksmda alma sayfalar ve hcreler zerinde yapabileceiniz ileri dzey biimlendirme ilemleri
incelenecektir.

M 4.1.1. Hcreler
Excel alma alan satr ve stunlardan olumaktadr. Satrlar rakamlarla, stunlar harflerle
gsterilmektedir. Excel 2010da kullanlabilecek 1.048.576 satr ve 16.384 stun bulunmaktadr.
Stun harflendirmesi XFDye kadar devam etmektedir. Satr ve stunlarn kesiimiyle oluan
kutulara hcre ad verilmektedir. Bu hcrelere say, para birimi, finansal, tarih, saat, yzde oran,
kesir, bilimsel, metin, zel trnde bilgiler girilebilir.
Excelde temel hcre ayarlar bildiiniz varsaylarak, bu blmde detay biimlendirme ayarlar
incelenecektir.

M 4.1.1.1. Bir hcre grubuna otomatik biimlendirme stili uygulama

Bir hcre yada hcre grubu zerinde yapabileceiniz birok biimlendirme ilemi bulunmaktadr. Yaz
rengi deitirme, hcre arkaplan rengi deitirme, yaz tipi, yaz bykl, koyu, italik, ortalanm,
saa dayal vb. Daha nceden belirlenmi baz ayarlar stiller ara ubuunu kullanarak seiminize
uygulayabilirsiniz. Stiller blm Giri ara ubuu zerinde bulunmaktadr.

ncelikle hcreyi veya hcre grubunu setikten sonra Giri ara ubuundaki Stiller blmndeki
varolan stillerden birini seebilirsiniz. Dier stilleri grmek iin Dier dmesine tklayabilirsiniz.

Eer siz de buradakine benzer ama kendi ayarlarnz ieren bir stil oluturmak istiyorsanz Dier
dmesine tkladktan sonra alan menden Yeni hcre stili komutunu altrabilirsiniz. Alan
pencerede Biimlendir dmesine tklayarak ayarlar belirleyebilirsiniz.

M 4.1.1.2. Hcre ieriindeki bilgiye gre koullu biimlendirme uygulama

Hcre ierisindeki bilginin deerine gre hcrenin grnmnn otomatik olarak deitirilmesini
salayabilirsiniz. Bu ilemi yapmanz salayan zellik koullu biimlendirme olarak adlandrlmaktadr.
Koullu biimlendirme komutu Giri ara ubuundaki Stiller blmnde bulunmaktadr.

Koullu biimlendirmeyi uygulayacanz hcre grubunu setikten sonra bu blmdeki Veri

ubuklar blmnden hcre iindeki bilginin byklne gre hcrenin iinde renkli bir ubuk
olmasn, Renk lekleri blmnden hcre iindeki bilgiye gre hcre arka planlarnn farkl renkli
olmasn, Simge kmeleri blmnden ise hcre iindeki bilgiye gre hcre ierisine farkl simgeler
yerletirilmesini salayabilirsiniz. Aada bu 3 seenee gre hcre gsterimleri grlmektedir.

lk/son kurallar blmnden birok veri arasndaki ilk/son X adet veri; ilk/son %xe giren veriler
veya ortalamann stnde/altnda olan verilerin farkl ekillerde gsterilmesini salayabilirsiniz.
Eer kurallar kendiniz belirlemek istiyorsanz, hcre kurallarn vurgula komutundan sonra
istediiniz kurala gre ltleri ve gsterim ekillerini belirleyebilirsiniz.

Koullu biimlendirmedeki gsterim kurallarnn artk uygulanmamas iinse, yine bu ksmdaki

Kurallar temizle komutundan faydalanabilirsiniz.

M 4.1.1.3. Kullanc tanml say tipleri oluturma ve kullanma

Excel, saylarn isteinize gre biimlendirme imkn verir. Bu yolla girilen veya hesap yoluyla
bulunan deerlerin nne, arkasna istediiniz kadar sfr koymak, belirli bir biimde ve basamak
saysnda gzkmesini salamak gibi ilemleri yapabilirsiniz.
rnein bir hcreye girilen bir telefon numarasnn daha okunabilir gsterilmesini salamak iin nce
hcreyi seip, sa tklayn ve hcre biimlendir komutunu altrn. Daha sonra say glm
altndaki istee uyarlanm deerini sein. Sa taraftaki tr kutusuna (###) ### ## ## yazn
(trnaklar olmadan). imdi hcreye alan kodlu bir telefon numaras girildiinde gsterimin deitiini
grebilirsiniz.

M 4.1.2. alma sayfalar

Excel dosyalar alma sayfalarndan oluur. alma sayfalarn oluturma, silme, isimlendirme,
kopyalama gibi konular temel eitimde incelenmiti. alma sayfalar zerinde ileri dizey
biimlendirme ilemleri gerekletirilebilir.

M 4.1.2.1. alma kitaplar arasnda alma sayfalarn kopyalama, tama

Ayn alma kitab ierisinde alma sayfalar kopyalanabildii gibi, o an ak olan alma kitaplar
arasnda da alma sayfalar tanabilir veya kopyalanabilir.

Bu ilem iin ncelikle kopyalamak/tamak istediiniz alma sayfasnn ismine sa tklayn ve ta

vaya kopyala komutunu sein.

Daha sonra alma sayfasn tamak/kopyalamak istediiniz ak olan alma kitabn sein,
aadaki sonraki sayfa kutusundan da alma sayfasnn oluturulaca sray sein. Kitabn
tanmasn deil de kopyalanmasn istiyorsanz, kopya olutur kutusunu semeyi unutmayn.
tamam dmesine tklayarak ilemi sonlandrabilirsiniz.

M 4.1.2.2. Pencereyi blme. Blme ubuklarn harekete ettirme

Eer zerinde altnz kitap birok satr ve stundan oluuyorsa tm kitaptaki verileri ayn anda
grmeniz zor olabilir. Byle bir durumda Grnm eridindeki Bl komutunu kullanarak ekran
4e blebilir ve ekrandaki her blmde dosyann farkl bir blmnn kullanlmasn salayabilirsiniz.

Pencereleri blmeleri oluturan ubuklardan tutup srkleyerek yeniden boyutlandrabilirsiniz. Sa

ve alttaki kaydrma ubuklarn kullanarak da pencere ierisinden grntlenene blmleri
deitirebilirsiniz.
Bl dmesine tekrar tklayarak blmeleri kaldrabilir ve orijinal grnme geri dnebilirsiniz.

M 4.1.2.3 Satrlar, stunlar, alma sayfalarn gizleme, gsterme

O anda ihtiya duymadnz, grnty bozan ya da kafa kartran baz satrlar, stunlar hatta
alma sayfalarn gizleyebilirsiniz. Bu ilemi gerekletirebilmek iin gizlemek istediiniz satr veya
stunda, satrlar gsteren rakama ya da stunlar gsteren harflere sa tkladktan sonra gelen
menden Gizle komutunu seebilirsiniz. alma sayfalarn gizlemek iin de ayn ekilde alma
sayfas ismine sa tkladktan sonra Gizle komutunu altrabilirsiniz.

Gizlenmi satr ve stunlar gstermek iinse ncelikle gizlediiniz satr veya stunun bir ncesi ve
sonrasndaki satr ve stunu seerek (rnein 3. satr gizlediyseniz 2. ve 4. Satr seerek yada B
stununu gizlediyseniz A ve C stununu seerek) sa tkladktan sonra Gster komutunu
altrabilirsiniz. Gizlenmi satr veya stunlar gstermenin bir baka yolu da, gizlenmi satr veya
stunun numara yada harfinin eksik olduu blgeye yaknlatnzda fare ekli iki izgi, kenarlarnda
iki ok haline dnmken sa dmeye basl tutup ekmektir.

Gizlenen alma sayfasn grntlemek iinse herhangi bir alma sayfas ismine sa tkladktan
sonra gelen Gster komutunu altrp, gelen pencerede gstermek istediiniz alma sayfasn
seebilirsiniz.

M 4.2 Formller ve fonksiyonlar

Formller, bir sayfadaki verileri kullanarak ilem yapan denklemlerdir. Bir formlde, ayn sayfadaki
dier hcrelerde, ayn kitabnn dier sayfalarndaki hcrelerde veya dier kitaplardaki sayfalarn
hcrelerinde kaytl deerleri veya metinleri kullanlabilir. Excelde ayrca kullanma hazr olarak
bulunan, karmak yapdaki fonksiyonlar da eitli matematiksel ve mantksal hesaplamalarda
kullanlabilir. rnein bir grup hcredeki saylarn toplam hcrelerin aralarna + iareti konularak
formlle yaplabildii gibi, TOPLA() fonksiyonunda parantez ierisine hcre adlar yazlarak da
yaplabilir. Excelde formller toplama, karma, arpma, blme gibi ilemlerin yannda, hcrelerin
iindeki verileri karlatrp sonu retmek iin de kullanlr.

M 4.2.1 Fonksiyon ve formlleri kullanma

M 4.2.1.1 Zaman ve tarih fonksiyonlarn kullanma: BUGN, MD, GN, AY, YIL
Excelde hazr olarak kullanabileceiniz zaman ve tarihle ilgili bir iki fonksiyon bulunmaktadr. Bu
fonksiyonlar hcreye girildii andaki eski deerleri verebildii gibi, gncellenerek o anki e zamanl
deerleri de verebilir.
BUGN fonksiyonu
Bu fonksiyon gnn tarihini verir. Herhangi bir hcreye =BUGN() deerini girerseniz (trnak
iaretleri olmadan) gnn tarihini gn.ay.yl eklinde grebilirsiniz. Sade ekilde kullanlabilecei
gibi eitli hesaplama ilemlerinde de kullanlabilir. rnein:
Forml

Aklama

=BUGN()+5

Gnn tarihinden 5 gn sonrasn verir. rnein, gnn tarihi 1/1/2012

olduunda, bu forml 6/1/2012i tarihini verir.

=YIL(BUGN())-1976

Bu formlde Bugn fonksiyonundan gelen tarihteki yl deeri YIL fonksiyonu ile

alnmakta ve bu deerden 1976 kartlarak kiinin ya bulunabilmektedir.

MD fonksiyonu
Bu fonksiyon gnn tarihini ve o anki saati verir. Herhangi bir hcreye =MD() deerini girerseniz
(trnak iaretleri olmadan) gn.ay.yl saat:dakika eklinde bir sonu grebilirsiniz.

GN fonksiyonu
Gn fonksiyonu herhangi bir tarih verisindeki sadece gn ksmnn deerini verir. rnein aadaki
gibi bir tabloda =GN(A1) yazdnzda A1 hcresindeki tarih bilgisinin sadece gn ksmnn deeri
elde edilebilir.

AY fonksiyonu
Ay fonksiyonu herhangi bir tarih verisindeki sadece ay ksmnn deerini verir. rnein aadaki gibi
bir tabloda =AY(A1) yazldnda A1 hcresindeki tarih bilgisinin sadece ay ksmnn deeri elde
edilebilir.

YIL fonksiyonu
Yl fonksiyonu herhangi bir tarih verisindeki sadece yl ksmnn deerini verir. rnein aadaki gibi
bir tabloda =YIL(A1) yazldnda A1 hcresindeki tarih bilgisinin sadece yl ksmnn deeri elde
edilebilir.

M 4.2.1.2 Matematiksel fonksiyonlar kullanma: AAIYUVARLA, YUKARIYUVARLA,

ETOPLA
AAIYUVARLA fonksiyonu
AAIYUVARLA fonksiyonu sayy sfr ynnde aa yuvarlar. Bu fonksiyon yuvarla fonksiyonuna
benzese de, her zaman aa yuvarlar. Szdizimi AAIYUVARLA(say; say_rakamlar)
eklindedir. Say ksmna ondalkl herhangi bir say girilebilecei gibi bir hcre adresi de girilebilir.
say_rakamlar ksmna saynn yuvarlanmak istendii basamak says girilir. rnekler:
Forml

Aklama

=AAIYUVARLA(3,2;0)

3,2'yi ondalk basamak olmayacak biimde aa yuvarlar (3)

=AAIYUVARLA(76,9;0)

76,9'u ondalk basamak olmayacak biimde aa yuvarlar (76)

=AAIYUVARLA(3,14159;3)

3,14159'u ondalk basamak olacak biimde aa yuvarlar (3,141)

=AAIYUVARLA(-3,14159;1)

-3,14159'u bir ondalk basamak olacak biimde aa yuvarlar (-3,1)

YUKARIYUVARLA fonksiyonu
YUKARIYUVARLA fonksiyonu sayy sfrdan uzaklaarak yukar yuvarlar. Bu fonksiyon yuvarla
fonksiyonuna benzese de, her zaman yukar yuvarlar. Szdizimi YUKARIYUVARLA(say;
say_rakamlar) eklindedir. Say ksmna ondalkl herhangi bir say girilebilecei gibi bir hcre
adresi de girilebilir. say_rakamlar ksmna saynn yuvarlanmak istendii basamak says girilir.
rnekler:
Forml

Aklama

=YUKARIYUVARLA(3,2;0)

3,2'yi ondalk basamak olmayacak biimde yukar yuvarlar (4)

=YUKARIYUVARLA(76,9;0)

76,9'u ondalk basamak olmayacak biimde yukar yuvarlar (77)

=YUKARIYUVARLA(3,14159;3)

3,14159'u ondalk basamak olacak biimde yukar yuvarlar (3,142)

=YUKARIYUVARLA(-3,14159;1)

-3,14159'u bir ondalk basamak olacak biimde yukar yuvarlar (-3,2)

ETOPLA fonksiyonu
Bu fonksiyon belli bir aralktaki belirli bir lte uyan deerleri toplamak iin kullanlr. Szdizimi
ETOPLA(aralk; lt; [toplam_aral])eklindedir. Burada aralk lte gre
deerlendirilmesi istenen hcre araln, lt ise hcrelerin deerlendirme kriterini belirtmektedir.
Bu iki deeri girmek zorunludur. rnein =ETOPLA (A1:A5; >10) forml A1 ile A5 arasnda
deeri 10dan byk olan hcrelerin ierisindeki saylarn toplamn verecektir.

toplam_aral kriteri istee bal olarak girilir. Eer aralk bamsz deikeninde belirtilen
hcrelerden farkl hcrelerin toplamn almak istiyorsanz bunu toplam_aral ksmnda
belirtebilirsiniz. Daha iyi anlamak iin aadaki rnekleri inceleyebilirsiniz.
rnek 1

Forml

Aklama

Sonu

=ETOPLA(A2:A6;">160000";B2:B5)

Mlk deeri 160.000'in zerinde olanlarn komisyonlarnn

toplam.

63.000

=ETOPLA(A2:A6;">160000")

160.000'in zerindeki mlk deerlerinin toplam.

900.000

=ETOPLA(A2:A6,300000,B2:B5)

300.000' e eit mlk deerleri iin komisyonlarn toplam.

21.000

=ETOPLA(A2:A6,">" & C2,B2:B5)

C2 hcresindeki deerden byk mlk deeri

komisyonlarnn toplam.

49.000

rnek 2

Forml

Aklama

Sonu

=ETOPLA(A2:A7,"Meyveler",C2:C7)

"Meyveler" kategorisindeki tm besinlerin satlarnn

toplam.

2000

=ETOPLA(A2:A7,"Sebzeler",C2:C7)

"Sebzeler" kategorisindeki tm besinlerin satlarnn

toplam.

12000

=ETOPLA(B2:B7,"ka*",C2:C7)

"Ka" ile balayan tm besinlerin (Karnabahar, Kays ve

Kavun) satlarnn toplam.

4300

=ETOPLA(A2:A7,"",C2:C7)

Kategorisi belirtilmemi olan tm besinlerin satlarnn

toplam.

400

M 4.2.1.3 statistiksel fonksiyonlar kullanma: EERSAY, BOLUKSAY, KAINCI

EERSAY fonksiyonu

EERSAY ilevi, bir aralkta yer alan ve belirtilen tek bir lte uyan hcrelerin saysn verir. rnein,
belirli bir harfle balayan tm hcreleri veya belirttiiniz bir saydan daha kk ya da daha byk
saylar ieren tm hcrelerin ka adet olduunu belirleyebilirsiniz. Szdizimi EERSAY(aralk;
lt) eklindedir. Kullanm iin aadaki rnei inceleyebilirsiniz:

Forml

Aklama

Sonu

=EERSAY(A2:A5,"elmalar")

A2 ile A5 arasnda yer alan ve elmalar szcn ieren

hcrelerin says

=EERSAY(A2:A5,A4)

A2 ile A5 arasnda yer alan ve eftaliler szcn ieren

hcrelerin says

=EERSAY(A2:A5,A3)+EERSAY(A2:A5,A2)

A2 ile A5 arasnda yer alan ve elmalar szcn ierenler ile

portakallar szcn ieren hcrelerin toplam says

=EERSAY(B2:B5,">55")

B2 ile B5 arasnda yer alan ve 55'ten byk bir deer ieren

hcrelerin says

=EERSAY(B2:B5,"<>"&B4)

B2 ile B5 arasnda yer alan ve deeri 75'e eit olmayan hcrelerin

says

=EERSAY(B2:B5,">=32")EERSAY(B2:B5,">85")

B2 ile B5 arasnda yer alan ve deeri 32'ye eit veya byk hcre
says ile deeri 85den byk hcrelerin says arasndaki fark

BOLUKSAY fonksiyonu
BOLUKSAY ilevi bir aralkta yer alan bo hcrelerin saysn verir. Szdizimi BOLUKSAY(aralk)
eklindedir.
KAINCI fonksiyonu
KAINCI ilevi belirli bir hcre aralnda belirtilen bir eyi arar ve enin aralktaki greli konumunu
verir. Szdizimi KAINCI(aranan_deer; aranan_dizi; [eletir_tr])eklindedir.
aranan deer srasn bulmak istediiniz deer, aranan dizi ise aramann yaplaca hcre aral
olarak girilmelidir. aranan deer olarak hcre adresi de girilebilir. eletir_tr deer istee bal
olarak girilir. -1 girilirse aranan deere eit veya daha byk olan en kk deeri, 1 girilirse
aranan deere eit veya daha kk olan en byk deeri, 0 girilirse aranan deere tam eit ilk
deeri bulur ve srasn gsterir. -1 girildiyse verilerin azalan, 1 girildiyse verilerin artan ekilde
dizili olmas gerekmektedir.

Forml

Aklama

Sonu

=KAINCI(39;B2:B5;1)

Tam eletirme olmadndan, B2:B5 aralnda aranan deerin

altndaki deerin (38) konumunu verir.

=KAINCI(41;B2:B5;0)

41 deerinin B2:B5 aralndaki konumu.

=KAINCI(40;B2:B5;-1)

B2:B5 aralndaki deerler azalan srada olmadndan hata verir.

#YOK

M 4.2.1.4 Metin fonksiyonlarn kullanma: SOLDAN, SADAN, PARAAL, KIRP,

BRLETR
SOLDAN fonksiyonu
Soldan fonksiyonu belirtilen karakter saysna gre, bir metin dizesindeki ilk karakteri veya
karakterleri elde etmenizi salar. Szdizimi SOLDAN(metin; [say_karakterler]) eklindedir.
Metin ayklamak istediiniz karakterin bulunduu metin dizesi, say_karakterler ise ka karakter
alacanz belirler. Metin yerine hcre adresi de girilebilir. say_karakterler deeri girilmez ise ilk
karakter elde edilir.

Forml

Aklama (Sonu)

=SOLDAN(A2;4)

Birinci dizedeki ilk drt karakter (Sat)

=SOLDAN(A3)

kinci dizedeki ilk karakter (T)

SADAN fonksiyonu
Sadan fonksiyonu belirtilen karakter saysna gre, bir metin dizesindeki son karakteri veya
karakterleri elde etmenizi salar. Szdizimi SADAN(metin; [say_karakterler]) eklindedir.
Metin ayklamak istediiniz karakterin bulunduu metin dizesi, say_karakterler ise ka karakter
alacanz belirler. Metin yerine hcre adresi de girilebilir. say_karakterler deeri girilmez ise son
karakter elde edilir.

Forml

Aklama (Sonu)

=SADAN(A2;4)

Birinci dizedeki son drt karakter (yat)

=SADAN(A3)

kinci dizedeki son karakter (e)

PARAAL fonksiyonu
Paraal fonksiyonu bir metin dizesinden, belirtilen yerden balayarak, belirtilen karakter saysna gre
belirli sayda karakteri elde etmenizi salar. Szdizimi PARAAL(metin; balang_says;
say_karakterler)eklindedir. Metin ayklamak istediiniz karakterin bulunduu metin dizesi,
balang_says metinde bulmak istediiniz ilk karakterin yeri, say_karakterler ise ka karakter
alacanz belirler.

Forml

Aklama (Sonu)

=PARAAL(A2;1;5)

lk karakterden balayarak, yukardaki dizeden be karakter (Sulak)

=PARAAL(A2;7;20)

Yedinci karakterden balayarak, yukardaki dizeden yirmi karakter (Alan)

=PARAAL(A2;20;5)

Balang noktas dizenin uzunluundan daha byk olduundan, sonu olarak bo

metin verilir ()

KIRP fonksiyonu
Krp fonksiyonu belirtilen metinden, szckler arasndaki tek boluklar dndaki tm boluklar
kaldrr. rnein =KIRP(" lk eyrek Gelirleri ") girildiinde lk eyrek Gelirleri metni elde edilir.
BRLETR fonksiyonu
Birletir fonksiyonu birden fazla metin grubunu tek bir hcrede birletirir. Szdizimi
BRLETR(metin1; [metin2]; ...) eklindedir.

Forml

Aklama

Sonu

=BRLETR(A2; " "; A3; " iin

"; nehir younluu";
A4;"/m")

A stunundaki verilerin baka metinlerle

birletirerek bir tmce oluturur.

tatl su alabal trleri

iin nehir younluu
32/m

=BRLETR(B2; " "; C2)

B2 hcresindeki dizeyi, bir boluk karakteri ve

C2 hcresindeki deerle birletirir.

Mete Gktepe

=BRLETR(C2; ", "; B2)

C2 hcresindeki dizeyi, bir virgl ve boluk

karakterinden oluan dize ve B2 hcresindeki
deerle birletirir.

Gktepe, Mete

=BRLETR(B3; " & "; C3)

B3 hcresindeki dizeyi, bir boluk, ve iareti ve

baka bir boluktan oluan dize ve C3
hcresindeki deerle birletirir.

Drdnc & am

=B3 & " & " & C3

nceki rnekte veriler ayn eleri birletirir,

ancak burada, BRLETR ilevi yerine VE (&)
hesaplama ileci kullanlr.

Drdnc & am

M 4.2.1.5 Finansal fonksiyonlar kullanma: GD, BD, DEVRESEL_DEME

GD fonksiyonu
Gelecek deer (GD) fonksiyonu dnemsel sabit demeler ve sabit bir faiz oran temelinde bir
yatrmn gelecekteki deerini verir. Szdizimi GD(oran,dnem_says,devresel_deme,
[bd],[tr]) eklindedir. Oran dnem bana faiz orann, dnem_says yatrmdaki deme

dnemleri saysn, devresel_deme her dnem yaplan deme miktarn belirtir. Bd ve tr

istee bal olarak girilebilir. Bd gelecekteki bir dizi demenin u andaki deeri olan bugnk
deer veya toplam tutardr. Bd belirtilmezse 0 olduu varsaylr ve devresel_deme bamsz
deikenini de eklemeniz gerekir. Tr 0 ya da 1 saysdr ve demelerin ne zaman yaplacan
belirtir (0 dnem sonu, 1 dnem ba). Tr belirtilmezse 0 olduu varsaylr.

Forml

Aklama (Sonu)

=GD(A2/12;A3;A4)

Yukardaki koullara gre bir yatrmn gelecekteki deeri (12.682,50)

Faiz deeri aylk olarak hesaplanaca iin 12ye blnmtr.

Bu forml yle bir problemde kullanlabilir: 2500 liranz var ve aylk %0,6 (binde 6) faiz veren bir
bankaya yatrdnz. Her ay da bankadaki paranza 150 lira ekleyeceksiniz. 3 yl sonra bankada ne
kadar para biriktirebilirsiniz?
Excelde kullanacanz forml ise yle olmal: =GD(0,006;36;150;2500;1)

BD fonksiyonu
Bd fonksiyonu yatrmn bugnk deerini verir. Bugnk deer, gelecekte yaplacak bir dizi
demenin toplam tutarnn bugnk deeridir. rnein, bor aldnzda bor tutar bor veren iin
bugnk deerdir. Szdizimi BD(oran, dnem_says, devresel_deme, [gd],
[tr])eklindedir. Oran dnem bana faiz orann, dnem_says yatrmdaki deme

dnemleri saysn, devresel_deme her dnem yaplan deme miktarn belirtir. Gd ve tr

istee bal olarak girilebilir. Gd Gelecekteki deer veya son deme yapldktan sonra ulamak
istediiniz nakit dengesidir. Gd belirtilmezse 0 olduu varsaylr. Tr 0 ya da 1 saysdr ve
demelerin ne zaman yaplacan belirtir (0 dnem sonu, 1 dnem ba). Tr belirtilmezse 0
olduu varsaylr.

Forml

Aklama (Sonu)

=BD(A3/12;12*A4;A2;0)

Yukardaki koullara gre yllk demenin bugnk deeri (-

59.777,15).

Faiz deeri aylk olarak hesaplanaca iin 12ye blnmtr. Dnem says ise yl olarak verildii
iin 12 ile arplmtr.

DEVRESEL_DEME fonksiyonu
DEVRESEL_DEME fonksiyonu sabit demeler ve sabit faiz oran temelinde bir yatrmn demesini
verir. Szdizimi DEVRESEL_DEME(oran, dnemsays, bd, [gd], [tr])eklindedir.
Oran borcun faiz orann, dnem_says deme dnemleri saysn, bd bugnk deer yada
baka bir deyile anaparadr. Gd ve tr istee bal olarak girilebilir. Gd Gelecekteki deer
veya son deme yapldktan sonra ulamak istediiniz nakit dengesidir. Gd belirtilmezse 0 olduu
varsaylr. Tr 0 ya da 1 saysdr ve demelerin ne zaman yaplacan belirtir (0 dnem sonu, 1
dnem ba). Tr belirtilmezse 0 olduu varsaylr.
rnein %8 faiz oran ile 10000 lira kredi ekiyorsunuz ve 10 ayda demeyi dnyorsunuz. Aylk
taksit tutarn hesaplamak iin:

Forml

Aklama (Sonu)

=DEVRESEL_DEME(A2/12;A3;A4)

Yukardaki koullara gre kredi iin yaplan aylk deme (-1.037,03)

=DEVRESEL_DEME(A2/12;A3;A4;0;1)

demelerin dnemin balangcnda yaplmas dnda, yukardaki

koullara gre kredi iin yaplan aylk deme (-1.030,16)

M 4.2.1.6 Arama ve bavuru fonksiyonlarn kullanma: DEYARA, YATAYARA

DEYARA fonksiyonu
DEYARA fonksiyonu bir veriyi bir dizinin ilk stununda arar ve bulduunda belirtilen bir
stundaki baka bir deeri geri dndrr. Szdizimi DEYARA(aranan_deer,
tablo_dizisi, stun_indis_says, [aralk_bak]) eklindedir. aranan deer

aradnz deeri, tablo_dizisi arama yaptnz blm, stun_indis_says ise kanc stundaki

deerin geri dneceini belirtir. aralk_bak istee bal olarak girilebilir. YANLI'sa DEYARA
yalnzca tam eleeni bulur. DORU'ysa veya belirtilmemise tam veya yaklak eleme verilir.

Forml

Aklama (Sonu)

=DEYARA(3;A2:C8;3)

lk satrda 3 deerini arar, deeri bulduu satrdaki 3. stundaki deeri verir.

(3.868.308)

YATAYARA fonksiyonu
DEYARA fonksiyonu bir veriyi bir dizinin ilk satrnda arar ve bulduunda belirtilen bir satrdaki
baka bir deeri geri dndrr. Szdizimi YATAYARA(baklan_deer, tablo_dizisi,
satr_indis_says, [aralk_bak]) eklindedir. baklan_deer aradnz deeri,

tablo_dizisi arama yaptnz blm, satr_indis_says ise kanc satrdaki deerin geri
dneceini belirtir. aralk_bak istee bal olarak girilebilir. YANLI'sa YATAYARA yalnzca tam
eleeni bulur. DORU'ysa veya belirtilmemise tam veya yaklak eleme verilir.

Forml

Aklama (Sonu)

=YATAYARA("Miller", A1:C4, 2, Doru)

1. satrda Miller verisini arar ve satr 2'den ayn stundaki

deeri verir. (4)

=YATAYARA("Yataklar", A1:C4, 3, YANLI)

1. satrda Yataklar verisini arar ve 3. satrdaki deeri verir.

(7)

M 4.2.1.7 Veritaban fonksiyonlarn kullanma: VSETOPLA, VSEMN, VSEMAK,

VSESAY, VSEORT
VSETOPLA fonksiyonu
Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirtilen koullar karlayan
saylar toplar. Szdizimi VSETOPLA(veritaban, alan, lt) eklindedir. Veritaban
listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan,
lt ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml

Aklama (Sonu)

=VSETOPLA(A4:E10, "Kar", A1:A2)

lt olarak Aa=elma girilmi, yani aa stunundaki

deer elma olan verilerin kar stunundaki saylarnn
toplam (225)

=VSETOPLA(A4:E10, "Kar", A1:F2)

Bu sefer art 3 tane, aa tipi elma olan, ykseklii 10dan

byk ve ykseklii 16dan kk olan verilerin karlarnn
toplam. (75)

VSEMN fonksiyonu
Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan en
kk sayy verir. Szdizimi VSEMN(veritaban, alan, lt)eklindedir. Veritaban
listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt
ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml

Aklama (Sonu)

=VSEMN(A4:E10, "Kar", A1:B2)

Ykseklii 10'un zerinde olan elma aalarnn en dk

kar. (75)

VSEMAK fonksiyonu
Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan en
byk sayy verir. Szdizimi VSEMAK(veritaban, alan, lt)eklindedir. Veritaban
listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt
ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml

Aklama (Sonu)

=VSEMAK(A4:E10, "Kar", A1:A3)

Elma ve armut aalarnn en yksek kar. (105)

VSESAY fonksiyonu
Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan hcre
adedini verir. Szdizimi VSESAY(veritaban, alan, lt)eklindedir. Veritaban listeyi
veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt ise
koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml

Aklama (Sonu)

=VSESAY(A4:E10, "Ya", A1:F2)

Bu ilev, ykseklii 10 ve 16 arasnda olan elma

aalarnn kaytlarna bakar ve bu kaytlardaki Ya
alanlarndan ka tanesinde say olduunu sayar. (1)

VSEORT fonksiyonu
Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan
deerlerin ortalamasn verir. Szdizimi VSEORT(veritaban, alan, lt)eklindedir.
Veritaban listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun

kullanlacan, lt ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml

Aklama (Sonu)

=VSEORT(A4:E10; "Verim";A1:B2)

Ykseklii 10'un zerinde olan elma aalarnn ortalama

verimi. (12)

=VSEORT(A4:E10, 3, A4:E10)

Veritabanndaki aalarn ortalama ya. (13)

M 4.2.1.8 ki seviyeli i ie fonksiyon oluturma

ie geen fonksiyonlar, bir fonksiyonu, baka bir fonksiyonun bamsz deerlerinden biri olarak
kullanr. Yani nce iteki fonksiyonun deeri hesaplanr, daha sonra bu deer bir stteki fonksiyonda
kullanlr. 64 ilev dzeyine kadar i ie geirebilirsiniz.
rnein aadaki forml, bir say kmesinin (G2:G5) toplamn, yalnzca dier say kmesinin (F2:F5)
ortalamas 50'den bykse alr. Yani ncelikle eer formlndeki artn (ortalama(F2:F5)>50) doru
olup olmadna baklr. art doruysa G2:G5 arasn toplanr, aksi halde sonu olarak 0 yazlr.

M 4.2.1.9 TOPLA fonksiyonu iinde 3B referans kullanma

3B referans sayesinde birok alma sayfasndaki ayn hcredeki deerleri tek bir formlle
toplayabilirsiniz. rnein ocak, ubat, , kasm, aralk gibi aylardan oluan alma sayfalarnz
olduunu varsayalm. Her alma sayfasnn A10 hcresinde de o ayki harcama toplamnz olsun.

Bu 12 aylk harcama miktarnz tek bir seferde toplamak iin =TOPLAM(ocak:aralk!A10) formln
girmeniz yeterli olacaktr.

M 4.3 Grafikler
Grafikler, ok sayda verinin ve farkl veri serileri arasndaki ilikinin anlalmasn kolaylatrmak zere
saysal veri serilerini grafiksel biimde grntlemek iin kullanlr. Excelde birok grafik eidini, bir
ok deiik ayarlamayla birlikte kullanp deiik sonular elde etmeniz mmkndr.

M 4.3.1 Grafik oluturma

M 4.3.1.1 Kombine bir izgi ve stun grafii oluturma
Excelde imdiye kadar byk ihtimalle tek eit grafik trlerini kullanmsnzdr. Halbuki ayn grafikte
birden ok grafik eidini ayn anda kullanmanz mmkn olabilmektedir. rnein bir izgi ve stun
grafiklerini ayn grafik ierisinde kullanabilirsiniz.
rnein elinizde bir irketin yllara gre ehir ii ve d sat miktarlarn gsteren aadaki veri
setiniz olsun.

Bu verilerin stun grafiini izdirdiimizde aadaki grafii elde ederiz.

imdi ehir d satlar verisini izgi grafik olarak grmek iin sadaki ehir d satlar yazsn
seip sa tklayp, gelen menden Seri grafik trn deitir komutunu seiyoruz. Daha sonra da
grafik tr olarak izgi grafii seiyoruz. Ve sonu:

M 4.3.1.2 Grafie ikinci bir eksen ekleme

Varolan bir grafie yeni eler eklediinizde veri byklklerinin uyumsuzluundan dolay grafikde
baz deerler gzkmeyebilir. Byle bir durumda grafie ikinci bir eksen ekleyerek sorunu
zebilirsiniz. Bir markete ait sat miktar ve tutar gsteren verilerin aadaki gibi olduunu
varsayalm.

Gnlere gre sat miktarnn stun grafiini izdirdiimde aadaki grafie benzer bir grafik elde
ederiz. Grafii izdirebilmek iin gnler ve miktar deerleri ve altndaki saylar setikten sonra ekle
mensnden stun grafii seebilirsiniz. Grafikte sol taraftaki lee dikkat edin.

imdi tutar ve altndaki saylar ieren hcreleri seip, grafii tklayarak, grafiin stne yaptrn.

Sonuta elde ettiiniz grafikte deerler arasnda lek fark olduunuz iin miktar verileri ok kk
mavi stunlar eklinde grlecektir.

imdi tutar gsteren ubuklardan birini seip, sa tklayarak gelen menden veri serilerini
biimlendir komutunu sein.

Gelen pencerede seri izim yeri blmnde ikincil eksen seeneini aktif hale getirin. Ve kapat
dmesine tklayn.

Grafikte sol taraftaki ve sa taraftaki eksenlerin deitiine dikkat edin. imdi son olarak grafik veri
etiketleri blmndeki miktar yazsn seip, sa tklayn ve seri grafik trn deitir komutunu
sein.

Gelen pencerede izgi grafii sein ve tamam dmesine tklayn. Yeni oluan grafik bize iki deeri bir
arada gstermemizi ve aralarndaki uyumu grmemizi salar.

M 4.3.1.3 Belirli bir veri serisi iin grafik trn deitirme

Herhangi bir veri serisi iin grafik trn deitirmek iin, grafik zerinde e seilip, sa tklanarak
gelen menden Seri grafik trn deitir komutu altrlabilir.

M 4.3.1.4 Bir grafie veri serisi ekleme, varolan veri serisini silme
Bir grafie yeni bir veri serisi eklemek iin veriler excel sayfas zerinde seilip, kopyalanarak daha
sonra grafik zerine yaptrlabilir. Herhangi bir veri serisini silmek iin grafik zerinde e seilip, sa
tklanarak gelen menden Serileri sil komutu altrlabilir.

M 4.3.2 Grafii Biimlendirme

M 4.3.2.1 Grafik baln, gstergesini, veri etiketlerini yeniden konumlandrma
Grafik bal, gstergesi ve veri etiketleri ile ilgili ayarlar yapabilmek iin erit mensnden, grafii
seince alan Dzen mens kullanlabilir. Bu kutular ekran zerindeyken fare yardmyla tutulup
srklenerek istenilen yere tanabilir.

Grafik bal ortalanm balk yer paylam seildiinde grafiin iine yedirilecek, Grafiin
stnde seildiinde ise grafiin yer olarak da stnde yer alacaktr.

Grafik gstergesi (hangi rengin veya eklin hangi veriye ait olduunu gsteren kutu) sada, solda, ste
ve altta grntlenebilecei gibi, yer paylam seenekleriyle grafiin iine de yedirilebilir.
Veri etiketleri verinin stnde deerlerinin gzkmesidir. Bu gsterim iin de ortala, i son, d son
eitli seenekler Dzen mens altnda mevcuttur.

M 4.3.2.2 Deer eksenlerinin blmlendirmesi deitirme: gsterilecek minimum ve

maksimum saylar, aralklar
Eksendeki blmlendirmeyi deitirmek iin herhangi bir eksen seildikten sonra sa tklanp, ekseni
biimlendir komutu altrlr.

Gelen pencerede gsterilecek minimum say en az blmnden, en byk say en fazla blmnden
deitirilebilir. Aralk deerleri de ana birim deeri sabit seilip kutuya deer girilerek deitirilebilir.

M 4.3.2.3 Veri kaynan deitirmeden deer ekseni zerindeki grntleme

birimlerinin deitirilmesi: yzler, binler, milyonlar
Ekseni biimlendir penceresinde sol taraftaki Say blmn seip, sa taraftan kategori
blmnden say seilip 1000 ayrac kullan onay kutusu seilerek birim deitirilebilir.

M 4.3.2.4 Resim gsterilmesi iin stunlarn, ubuklarn, izim alannn grafik alannn
biimlendirilmesi
Stunlarn resim olarak gsterilebilmesi iin herhangi bir stuna ift tkladktan sonra, sol ksmdan
dolgu seenei ve orta blmden resim veya desen dolgusu seenei seilmelidir.

Resim dosya veya kk resim dmesine baslp seildikten sonra yn seilirse, seilen resim
stste bindirilerek stunlar oluturulur.

Tm stunlarn ekli deitirilmek isteniyorsa herhangi bir stun seildikten sonra sa tklanp, veri
serilerini biimlendir komutu seilmeli ve ayn ilemler tekrarlanmaldr.
Veri serisini biimlendir penceresi akken grafiin arka yzeyi yada grafiin bo kesimi seilip o
blmlere de resim yerletirilmesi ayn ekilde gerekletirilebilir.

M 4.4 Analiz
Pivot tablo bir tablodaki verileri yatay olarak grmeyi salar yani satrlarda bulunan bilgileri istenilen
alanlara gre stunlara evirir. zellikle rapor hazrlarken verileri daha anlalr ve dzenli hale
getirmeyi salar. rnein bir sipari tablomuz var. Bir mterinin verdii her bir sipari bir satrda
gsteriliyor. Her mteri iin son 6 aylk sipari bilgilerini grmek istiyoruz. Birinci yntem her
hareketi alt alta yazmak olabilir ama daha anlalr ve dzenli bir rapor iin her mteri bir satrda yer
almal ve bu satrda son alt aya ait tm sipari tutarlarnn toplam gsterilmelidir. Bu durumda pivot
tablo kullanmak ileri olduka kolaylatrr.

M 4.4.1 Tablolarn kullanlmas

M 4.4.1.1 Pivot tablo oluturulmas, dzenlenmesi
Herhangi bir veri grubundan pivot tablo oluturmak iin Ekle eridinden Pivottable komutu seilir.

Gelen pencerede ncelikle veri grubu seilmesi istenir. Bunun iin ya Tablo/aralk kutusuna pivot
tablosu hazrlanmak istenen veri grubunun hcre adresi yazlmal yada fare yardmyla alma sayfas
zerinden seilmelidir. kinci olarak da tablonun yeni bir alma sayfasna m, varolan sayfa zerine
mi oluturulmas seenei seilmelidir. Temiz bir grnm iin yeni alma sayfasn seebilirsiniz.

Seimden sonra aadakine benzer bir ekran gelmelidir.

Bu sayfada sa taraftaki alanlar satr ve stun etiketleri ve deerler ksmna srklenerek deiik
raporlar elde edilebilir. rnein sadece tarihi stun etiketleri, rn satr etiketleri ve fiyat da

deerler ksmna srkleyerek aadaki ekilde rnlerin toplam satn, tarihe gre toplam satlar
ve dier birok detay grebileceiniz bir tablo elde edebilirsiniz.

M 4.4.1.2 Veri kayna deitirildikten sonra pivot tablonun gncellenmesi

Veri kaynanda bir deiiklik yaptktan sonra yani pivot tablonuzun verileri ald sayfada bir
deiiklik yaptktan sonra pivot tablodaki verilerin deimediini grrsnz. Deiikliklerin pivot
tablonuza yansmas iin pivot tabloda bir yere tkladktan sonra alan seenekler eridinden
yenile dmesine basmalsnz.

M 4.4.1.3 Pivot tablo ierisindeki verinin filtrelenmesi, sralanmas

Pivot tablo ierisindeki verinin filtrelenmesi ve sralanmas iin satr etiketleri ve stun etiketleri
yazlarnn yanndaki oklara tklayp, sralama ve filtreleme seeneklerini belirleyebilirsiniz.

M 4.4.1.4 Pivot tablo ierisindeki verinin otomatik/elle gruplandrlmas, gruplarn

yeniden adlandrlmas
Verilerin otomatik olarak gruplandrlmas iin herhangi bir satr veya stun etiketine sa tklayp
gruplandr komutu altrlmaldr. rnein tarih verilerinden birinde bu ilem gerekletirildiinde
aadaki pencere gelir ve istediiniz bir deer gre gruplandrma yaplabilir.

Gruplandrma elle yaplmak isteniyorsa satr veya stundaki istenilen veriler Ctrl tuuna baslarak
seilir ve sa tklanp gruplandr komutu altrlr.

Grup isminin deitirilmesi iin grup ismine tklanr ve stteki forml ubuundaki isim deitirilir.

Gruplarn kaldrlmas iinse grup ismine sa tklayp grubu z komutu altrlmaldr.

M 4.4.1.5 Tek girili, iki girili veri tablolarnn /oklu operasyon tablolarnn
kullanlmas
Tek girili veri tablosu
Bu rnekte ektiiniz bir kredi iin farkl faiz oranlarnn aylk demenizi nasl etkileyeceini kolaylkla
grmenizi salayacak bir uygulama gerekletireceiz.

5000 liralk krediyi 36 ayda Yllk %5 faiz ile derseniz, aylk demeleriniz 149,85 lira olacaktr. (C5
hcresindeki forml =DEVRESEL_DEME(B5/12;C17;C16) olarak girilmitir.)
imdi dier faiz oranlar geerli olsayd, aylk demelerimiz ne kadar olacakt onu bulalm ncelikle
B5 ile C13 arasndaki hcreleri seelim ve veri eridinden durum zmlemesi ve veri tablosu
komutunu altralm.

Veri tablosu diyalog kutusunda stun giri hcresi kutusuna $B$5 deerini girin.

Tamam dmesine bastmzda Excel otomatik olarak dier demeleri hesaplayp, gsterecektir.

ki girili veri tablosu

Bu rnekte ektiiniz bir kredi iin farkl faiz oranlarnn ve farkl deme srelerinin aylk demenizi
nasl etkileyeceini kolaylkla grmenizi salayacak bir uygulama gerekletireceiz.

5000 liralk krediyi 36 ayda Yllk %5 faiz ile derseniz, aylk demeleriniz 149,85 lira olacaktr. (B4
hcresindeki forml =DEVRESEL_DEME(C18/12;C17;-C16) olarak girilmitir.)
imdi dier faiz oranlar ve dier deme sreleri geerli olsayd, aylk demeler ne kadar olacakt onu
bulalm ncelikle B4 ile E13 arasndaki hcreleri seelim ve veri eridinden durum zmlemesi
ve veri tablosu komutunu altralm.

Veri tablosu diyalog kutusunda satr giri hcresi kutusuna $C$17, stun giri hcresi kutusuna
$C$18 deerini girin.

Tamam dmesine bastmzda Excel otomatik olarak dier demeleri hesaplayp, gsterecektir.

M 4.4.2 Sralama ve filtreleme

M 4.4.2.1 Birden ok stundaki verilerin ayn anda sralanmas
Birden ok stundaki verilerin sralanmas iin ncelikle srala diyalog kutusunun almas gerekir.
Bunun iin veri eridinden srala komutu altrlmaldr.

Srala diyalog kutusunda ilk nce sralama lt kutusunda hangi kritere gre sralama yaplaca,
daha sonra dzen kutusunda kkten bye mi, bykten ke mi sralama yaplaca
seilmelidir. Daha sonra dzey ekle dmesine tklanarak ve lt ve sralama ekli girilerek ikinci
stun da ileme katlabilir. Excel sralamay ncelikle ilk setiiniz kritere gre yapacak, setiiniz
kriterde ayn deere sahip olan verileri ise kendi arasnda ikinci setiiniz kritere gre sralayacaktr.

M 4.4.2.2 stee gre liste oluturulmas ve istee gre arama

Excelde hazr baz listeler vardr ve siz de isterseniz kendi listenizi oluturabilirsiniz. Bu blme
ulaabilmek iin Dosya eridine tklayp Seenekler komutunu altrn.

Gelen pencerede sol tarafta gelimi seeneine tklayn ve sa taraftaki blmde aa doru
kaydrarak zel listeleri dzenle dmesini bulup, tklayn.

Excelin ierisinde nceden tanml listeleri gryorsunuz, gnler ve aylar. Siz de ekle dmesine
tklayp aralarna virgl iareti koyarak kendi listenizi oluturabilirsiniz. Veya bu deerler bir yerde,
rnein bir alma sayfasnda sralysa veri al dmesiyle otomatik aktarabilirsiniz.

Bu tanmlamay yaptktan sonra sralama esnasnda dzen dmesine tkladktan sonra zel liste
seeneini seip yeni girdiiniz bu listedeki sralamaya gre sralama yaplmasn salayabilirsiniz.

M 4.4.2.3 Bir yerdeki bir listeyi otomatik olarak filtreleme

M 4.4.2.4 Bir listeye otomatik filtre seeneklerini uygulama
M 4.4.2.5 Otomatik alt toplam zelliini kullanma
Excelde filtre uyguladktan sonra bir hcreye otomatik toplam komutunu eklerseniz o komut
alttoplam komutu olarak devreye girer. Bu da size filtre zelliklerini her deitirdiinizde sadece
ekrandaki verilerin toplamn grme olana salar.

Alttaki resimlerde filtre deitirildiinde D12 hcresine dikkat edin. Hibir ilem yapmanza gerek
kalmadan, o an grlen hcrelerin fiyatlarnn toplandn greceksiniz.

M 4.4.2.6 ereve detay seviyelerini ama, kapama

Veri eridi zerindeki gruplandr ve grubu z dmeleri kullanarak hcre aralklarn birbirine
balayarak geniletebilir yada daraltabilirsiniz.

M 4.4.3 Senaryolar
Senaryo, Microsoft Office Excel'in kaydettii ve alma sayfanz zerinde otomatik olarak
deitirebildii bir deerler kmesidir.
Senaryolar, durum zmlemesi aralar olarak adlandrlan komut takmnn bir parasdr.
Senaryolar kullandnzda, durum zmlemesi yaparsnz.
Durum zmlemesi, yaplan deiikliklerin alma sayfasndaki formllerin sonularn ne ekilde
etkileyeceini grmek iin hcrelerdeki deerleri deitirme ilemidir. Farkl deer kmeleri oluturup
kaydetmek ve bunlar arasnda gei yapmak iin senaryolar kullanabilirsiniz. Ayrca, tek bir alma

sayfasndaki tm senaryolar bir araya getiren bir senaryo zet raporu da oluturabilirsiniz. rnein,
eitli olas gelir dzeylerini ve giderleri karlatran birka farkl bte senaryosu hazrlayabilir ve
ardndan senaryolar yan yana karlatrmanza olanak tanyacak bir rapor oluturabilirsiniz.

M 4.4.3.1 Senaryo oluturma

Bir toptancn aadaki ekilde bir alveri hesab olduunu varsayalm. %1 orannda kar elde ederse
ve rnlerden E stununda belirtilen miktarlarda satarsa toplam kar 36,66 TL olacaktr.

imdi kar orann %5, %10, %25 ve %40 olacak ekilde deitirirsek neler olacan grebileceimiz bir
senaryo oluturalm. ncelikle veri eridinden Durum zmlemesi ve senaryo yneticisi
komutunu altrn.

Gelen diyalog kutusunda ekle dmesine tkladktan sonra, bir senaryo ad girin ve deiecek
hcrenin adresini girin. tamam dmesine tklaynca gelen kutuya da 0,05 yani %5 deerini girin
ve tamam dmesine tklayn. Senaryonuzun eklendiini greceksiniz.

Dier senaryolar da (%10, %25, %40) ayn ekilde ekleyin.

M 4.4.3.2 Senaryolar gsterme, dzenleme, silme

Veri eridinden Durum zmlemesi ve senaryo yneticisi komutunu altrdktan sonra gelen
pencereden senaryolar dzenleme ve silme ilemlerini gerekletirebilirsiniz.

M 4.4.3.3 Senaryo zet raporu oluturma

Senaryolar girdikten sonra nce senaryo yneticisini an ve zet dmesine tklayn. Her senaryo
sonunda hangi hcreye bakacanz belirtin. Bu rnek iin her durum iin toplam kar kontrol etmeniz
gerekiyor o yzden F7 deerini girmelisiniz. tamam dmesine bastnzda yeni bir alma
sayfasnda 5 deiik durum iin toplam kar miktarlarn grebilirsiniz.

M 4.5 Dorulama ve denetleme

Excelde hcreye veri girii yaparken hata yaplmamasn salamak iin dorulama ilemlerini,
formllerde ve dier ilemlerde hata olmamas iin denetleme ilemlerini kullanabilirsiniz.

M 4.5.1 Dorulama
M 4.5.1.1 Bir hcre grubuna veri girii iin dorulama kriterleri (tamsay, ondalkl,
liste, tarih, zaman) belirleme, kriterleri dzenleme
Bir hcreye ya da hcre grubuna girilecek verinin tipini ve tahmini deerini biliyorsanz, bu kriterleri
Excele tantarak veri giriinin hatasz olmasn salayabilirsiniz. Kriter eklemek iin ncelikle kriterin
etkin olaca hcre veya hcre grubunu sein ve veri eridinden veri dorulama komutunu
altrn.

Bu ayar penceresinde veriniz sayysa tam say veya ondalk say olarak tipini, alaca en byk ve en
kk deeri girebilirsiniz. Tarih ve saat tipi verilerde de benzer kstlamalar yapabilirsiniz. Metin tipi
verilerde en az ve en fazla karakter says belirtebilirsiniz. Veya herhangi bir yere bir liste oluturup,
sadece o liste ierisindeki verilerden birinin girilmesini salayabilirsiniz.

M 4.5.1.2 Giri mesaj ve hata mesaj belirleme

veri dorulama penceresi ierisindeki girdi iletisi sekmesindeki ayarlarla hcre seildii anda
kullancya bir uyar mesaj gsterebilir, hata uyars sekmesindeki ayarlarla da yanl veri
girildiinde gsterilecek hata mesajn belirleyebilirsiniz.

M 4.5.2 Denetleme
M 4.5.2.1 Etkileyen ve etkilenen hcreleri izleme. Eksik olan etkilenen hcreleri
belirleme
Excelde ok miktarda forml ieren sayfalarda bazen formlleri takip etme ii zorlaabilir. Bu ilemi
basite yapabilmek iin ierisinde forml olan bir hcreye gelip Formller ara ubuuna gelip,
Etkileyenleri izle dmesine basabilirsiniz. Mavi bir okla o hcredeki sonucun hangi hcreler
tarafndan oluturulduunu bulabilirsiniz.

Etkilenenleri izle dmesiyle ise o anda zerinde bulunduunuz hcrenin hangi hcrelerdeki
deerleri etkilediini grebilirsiniz.

M 4.5.2.2 alma sayfasnda sonular yerine formlleri gsterme

Formller ara ubuunda Formlleri gster dmesine basarak, alma sayfas zerinde
deerler yerine formllerin gsterilmesini salayabilirsiniz.

M 4.5.2.3 Yorum ekleme, dzenleme, silme, gizleme, gsterme.

Gzden geir eridindeki yeni aklama dmesini kullanarak istediiniz bir hcreye aklama
ekleyebilirsiniz.

Aklama eklediiniz hcrenin sa st kesinde kk bir krmz gen belirecek ve zerine

geldiinizde aklama gzkecektir.

Aklamay silmek, gizlemek/gstermek ve dzenlemek iin hcreye sa tklayp alan mendeki

komutlar kullanabilirsiniz.

M 4.6. retkenlii Arttrma

Excelde imdiye kadar rendiiniz temel zelliklerin yannda, program asndan kullanm kolayl
salayan baz zelikler vardr. Hcre isimlendirme, zel yaptrma seenekleri kullanma, ablonlardan
yararlanma ve makrolar bu zelliklerden bazlardr.

M 4.6.1 Hcreleri simlendirme

M 4.6.1.1 Hcreleri isimlendirme, varolan isimleri silme
Excelde belli bir hcreye ya da hcre grubuna isim vererek, daha sonra bu ismi formllerde kullanp
hcre adresleri ile uramaktan kurtulabilirsiniz. Bu ekilde oluturduunuz formller de daha sonra
size veya alma sayfasnz inceleyen baka bir kiiye daha anlaml gelecektir.

Yukardaki rnekte F stunundaki kdv oranlarn (%1, %8 ve %18) tek tek isimlendirelim. Bunu
yapmak iin F2 hcresini setikten sonra krmz ile iaretlenmi ad kutusuna oran1 yazn. Dier iki
hcreyi de tek tek seip, isimlerini oran8 ve oran18 olarak deitirin.
Ayn ekilde C2den C4e kadar hcreleri seip, isimlerini tutar olarak deitirebilirsiniz. Bu
aamadan sonra tutar kelimesi her yerde C2:C4 iaret edecektir.

M 4.6.1.2 Fonksiyonlarda hcre isimlerini kullanma

Hcre isimlerini hcre adresi yerine kolaylkla kullanabilirsiniz. rnein imdi C2 hcresinde rnn
kdv tutarn hesaplarken =B2*F2 yazmak yerine =b2*oran1 yazabilirsiniz.

Ayn ekilde rnlerin ortalama sat fiyatn bulmak iin =ortalama(tutar) yazmanz yeterlidir.

M 4.6.2 zel yaptr

M 4.6.2.1 zel yaptr seeneklerini kullanma: ekle, kar, arp, bl
zel yaptrma seeneklerini kullanarak kopyalayarak veya keserek hafzaya aldnz bir say ile
hedef hcredeki say arasnda bir aritmetiksel ilem gerekletirilmesini salayabilirsiniz.

rnein B2 hcresindeki 18 saysn kopyaladnz. D2 hcresine gelip yaptrrsanz 18 says hcre

ierisindeki 25 saysnn yerini alacaktr. Ama zel yaptr komutunu altrrsanz bir diyalog
kutusu alacaktr.

Bu pencerede ilem blmnden topla komutunu seip tamam dmesine tklarsanz 18 ve 25

saylarnn toplanarak, hcreye 43 deerinin yazldn grebilirsiniz. kar, arp ve bl komutlar da
ayn ekilde kullanlabilir.

M 4.6.2.2 zel yaptr seeneklerini kullanma: deerleri, saylar, ilemi tersine

evir
zellikle formlle alyorsanz kopyala/yaptr ilemlerinde bazen istemediiniz sonular elde
edebilirsiniz. nk excel kopyala/yaptr ilemleri srasnda kopyaladnz yerde herhangi bir forml
varsa, hcre ierisindeki forml sonucunda elde edilen deeri deil, formln kendisini hafzaya
kopyalar ve hedef hcreye yaptrma ilemi gerekletirildiinde forml o hcrenin adresine gre
yeniden oluturur. Bunu nlemek iin zel yaptr komutu kullanlmaldr.

Bu rnekte 3. satrdaki hcrelere bir stteki saylarn %10unu alacak bir forml yazld. imdi B3-E3
aras hcreleri kopyalar ve iki alttaki satra yaptrrsanz 4 hcrede de 0 deerini grrsnz. Saylar
almak istiyorsanz zel yaptr blmnden deerler komutunu semeniz gerekmektedir.

Herhangi bir satr grubundaki saylar seip, bunlar alt alta stunlara gelecek ekilde yaptrmak
istiyorsanz zel yaptr diyalog kutusundan ilemi tersine evir kutusu seile hale getirilmelidir.

M 4.6.3 ablonlar
Excel yazlmnda hazr olarak bulunan veya kendiniz oluturabileceiniz ve dier benzer alma
kitaplar iin temel olarak kullanlan alma kitaplarna ablon ad verilmektedir. alma kitaplar ve
alma sayfalar iin ablonlar oluturabilirsiniz. alma kitaplar iin varsaylan ablona kitap.xltx ad
verilir. alma sayfalar iin varsaylan ablona sayfa.xltx ad verilir.

M 4.6.3.1 Varolan bir ablondan bir alma kitab oluturma

Excel ierisinde hazr olarak buluna bir ablonu kullanarak dzenleme iin ok fazla uramadan,
sadece verileri girerek profesyonelce gzken excel tablolar hazrlayabilirsiniz. Bu ilem iin ncelikle
st taraftaki erit menlerinde Dosya sekmesine tklayarak Backstage grnmn ekrana
getirin.

Sol taraftan Yeni komutuna tklayn. Eer Internet balantnz varsa, orta alt blmdeki Office.com
ablonlar blmnden bir kategoriye tklayarak ve alt kategorileri seerek bir ok ablona
ulaabilirsiniz. rnein nce Bteler, sonra bteleri sonra da Kk iletme gider sayfasna
tklarsanz aadaki gibi bir excel dosyas hazr olarak karnza gelecektir. Bu dosya zerinde
istediiniz rakamlar kolayca deitirebilirsiniz.

Eer Internet balantnz yoksa kullanabileceiniz ablon says kstldr. Backstage grnmn
atktan sonra Yeni komutundan sonra rnek ablonlar komutuna tklayarak o an bilgisayarnzda
kurulu ablonlara ulaabilirsiniz.

M 4.6.3.2 Bir ablonu dzenleme

Varolan bir ablonu dzenleyebilir ve yeni halini kaydederek daha sonra oluturacanz dosyalar iin
o dosyann temel olarak alnmasn salayabilirsiniz. Excel yazlmndaki rnek ablonlar genellikle
C:\Program Files\Microsoft Office\Templates\1055 klasrnde yer almaktadr. Buradaki dosyalar
ap, zerinde gerekli deiiklikleri yaptktan sonra farkl kaydet komutunu seip dosya tr olarak
Excel ablonu .xltx seeneini seip kendinize zg ablon dosyalar oluturabilirsiniz.
Kendi oluturduunuz ablonu kullanmak iin backstage grnmndeyken Yeni komutuna
tkladktan sonra sa taraftan var olandan yeni komutunu altrp ablon dosyasn semelisiniz.

M 4.6.4 Balama, gmme ve veri alma

M 4.6.4.1 Hiperbalant ekleme, dzenleme ve silme
Excel yazlmnda ayn bir web sayfasnda olduu gibi balantlar verebilir ve bu ekilde kullanclar
birok veri kaynana ynlendirebilirsiniz.
rnein bir Word dosyasna balant vermek iin, balantnn gzkmesini istediiniz hcreye sa
tklayn ve kpr komutunu altrn.

Alan pencereden eklemek istediiniz dosyann yerini bulun ve dosyay sein.

Tamam dmesine bastnzda excel alma sayfanzda istediiniz hcrede bir balant belirecek ve
tkladnzda o dosyann almas salanacaktr. Ayn ekilde bir web sayfasna da balant
verebilirsiniz.

Varolan bir kprye sa tkladnzda gelen menden Kpry kaldr ve kpry dzenle
komutlaryla kpry kaldrabilir veya dzenleyebilirsiniz.

M 4.6.4.2 alma kitab iinde, alma kitaplar arasnda, uygulamalar arasnda veri
balants kurma
Excel ierisinde veri balantlar kurarak ayn verilerin birok alma kitabna girilmesini
engelleyebilir, zaman ve kaynak tasarrufu salayabilirsiniz. Bylece kaynak dosyadaki verileri
deitirildiinizde, o dosyadaki verileri kullanan dier dosyalardaki veriler de deitirilmi olur. Bu
gncelleme ilemi dosyalar her aldnda gerekletirilir.
Bir balant kurmak iin ncelikle kaynak dosyadaki verileri semeli ve hafzaya kopyalamalsnz.

Daha sonra bu verileri kullanacak excel dosyasn an ve verileri yaptrmak istediiniz hcreye sa
tklayarak zel yaptr komutunu altrn.

Gelen diyalog kutusunda sol alttaki ba yaptr dmesine tklayn.

Bir nceki excel sayfasnda olan verilerinizin yeni excel sayfasna da eklendiiniz greceksiniz. imdi
kaynak dosyadaki isimleri deitirdiinizde dier dosyada da bu isimlerin deitiini grebilirsiniz.

M 4.6.4.3 Bir balanty gncelleme, kesme

Varolan balantlar grmek, dzenlemek ve balantlar kesmek iin veri eridindeki balantlar
blmndeki Balantlar dzenle komutunu altrabilirsiniz. Herhangi bir balanty seip
balanty kes dmesine tklayarak o balanty sonlandrabilirsiniz.

M 4.6.4.4 Bir metin dosyasndan veri alma

erisinde virgl, noktal virgl gibi bir iaretle ayrlm veriler bulunan bir metin dosyasndaki
bilgilerin excele aktarlmasn kolayca salayabilirsiniz.

Bu ilem iin ncelikle dosya a komutunu altrmal ve dosya tr ksmndan tm dosyalar

setikten sonra metin dosyasn semelisiniz. Daha sonra karnza metin alma sihirbaz gelecektir.
lk aamada verinin snrlandrlm dosya trnde olduunu belirtiyoruz.

kinci admda verilerimizin arasnda virgl iareti olduunu belirtiyoruz.

nc admda isterseniz her stundaki verilerin veri tipini belirleyebilirsiniz. son dmesine
tkladnzda verilerinizi bir excel sayfasna aktarldn grebilirsiniz. Farkl kaydet komutunu
altrarak dosyay kaydetmeyi unutmayn.

M 4.6.5 Otomatikletirme
Microsoft Office paketi ierisinde tekrar edilen rutin ilemleri otomatik hale getirmek iin makro
yaps kullanlmaktadr. Excel'de makro kayd yaptnzda, yapm olduunuz ilemler arka planda
excel iin uyarlanm visual basic programlama diline evirir. Kaydedilen kod zerinde daha sonra
dzenleme ilemleri de yaplabilmektedir.
Makrolar srekli tekrarlanmak zorunda kalnan ilemleri otomatik hale getirir. Her defasnda birok
ilem yaparak hazrladnz raporu makro kullanarak tek bir tklama ile alabilirsiniz. Her gn
hazrladnz farkl raporlar ierik olarak dzenledikten sonra ekil olarak standart bir yapya
oturtmak iin birden ok ilem yapmak zorunda kalyorsanz makro oluturmak ilerinizi kolaylatrr.

M 4.6.5.1 Basit bir makro kaydetme: sayfa dzenin deitirilmesi, istee bal sayfa
numaras belirleme, belirli bir hcre grubuna bir biimlendirme uygulama,
altbilgi/stbilgi olarak alan girme gibi
Diyelim ki baz excel sayfalarnda kenar boluklarnn, sayfa ynlendirmesinin ve kulland temann
normalden farkl olmasn istiyorsunuz. Bu deiiklikleri yapmak her excel dosyas iin en az 8-9
tklamayla gerekletirilebilir. Ama makro kaydederek tek bir tu takmna baslmasyla bu ilemleri
yaptrabilirsiniz.
Makro kaydetmek iin ncelikle stteki eritte gelitirici sekmesinin ak olmas gerekmektedir.
Ak deilse amak iin dosya eridine tklayn ve seenekleri altrn.

Gelen pencereden sol blmden eridi zelletir komutunu sein ve en sadaki blmdeki
gelitirici sekmesinin yanndaki kutuyu iaretleyin.

Tamam dmesine tkladnzda yukarda gelitirici isimli yeni bir erit bal eklendiini
greceksiniz. imdi makro kaydetmek iin gelitirici sekmesine tklayn ve makro kaydet
komutunu altrn.

Makro kaydet diyalog kutusunda ncelikle makronuza aklayc bir ad vermelisiniz. Ksayol tuu
ksmnda hangi tulara basarak makroyu altracanz girmelisiniz. Makronun saklanaca yer
olarak bu alma kitab seeneini seerseniz, kaydettiiniz makro sadece bu kitap iin
altrlabilir. Kiisel makro alma kitab seeneini seerek kendi makro komutlarnzdan oluan bir
ktphane oluturabilirsiniz. Tamam dmesine tkladnzda makro kaydnz balam olacaktr.
Bundan sonra yapacanz her hareketin makronun iine kaydedileceini unutmayn.

nce sayfa dzeni eridini an ve sayfa kenar boluklarn dar, ynlendirmeyi yatay ve temay da
bileik olarak deitirin. Bu arada baka komutlar altrmayn. Bu ilemleri yaptktan sonra tekrar
gelitirici sekmesini an ve kayd durdur dmesine tklayn. Bu ekilde makro kaydn sonlandrp
normal alma moduna geebilirsiniz.

M 4.6.5.2 Makro altrma

Kaydettiiniz makrolar altrmak iin kayttan nce girdiiniz ksayol tularna basmanz yeterlidir.
Ksayol tuunu hatrlamyorsanz alt+F8 tular ya da gelitirici sekmesinden makrolar komutlarna
tklayarak makro diyalog kutusunu aabilirsiniz. Bu kutuda o an kaytl makrolar grebilir ve herhangi
birisini seip altr dmesine tklayarak altrabilirsiniz.

M 4.6.5.3 Makroyu ara ubuunda bir dmeye atama

Makroyu daha kolay ulalabilir hale getirmek iin hzl balat ara ubuuna ekleyebilirsiniz. Bunun
iin dosya eridine tklayarak seenekleri altrn.

Daha sonra gelen pencerede soldaki listeden hzl eriim ara ubuunu sein. Komutlar sein
kutusundan makrolar sein. Alttaki listeden kaydettiiniz makronun ismini bulun ve sein. Orta
blmdeki ekle dmesine tklayn. Tamam dmesine tkladnzda sol stteki dmelerin yann
makro altrmak iin dmenizin eklendiini grebilirsiniz.

4.7 Ortak alma

Baz durumlarda bir excel dosyas zerinde birden ok kiinin ilem yapmas gerekebilir. zellikle bu
dosya bir ok alma sayfasndan ve bir ok hcreden oluuyorsa dosya zerinde alan kiiler
kendilerinden nce dosya zerinde hangi almalar yapldn takip etmekte zorlanabilirler. Bu gibi
durumlarda bir iki yardmc excel arac alanlarn ilerini kolaylatrabilir.

M 4.7.1 zleme ve Gzden geirme

M 4.7.1.1 Deiiklikleri izleme zelliini ama/kapama. Deiiklikleri zel
grntleme seenekleri kullanarak izleme
Herhangi bir excel dosyas zerinde son yaplan deiiklikleri grntlemeniz mmkndr. Ama bunu
yapabilmek iin ncelikle bu zelliin aktif hale getirilmesi gerekmektedir. Aktif hale getirmek iin
gzden geir eridindeki deiiklikleri izle ve ardndan deiiklikleri vurgula komutlar
altrlmaldr.

Gelen kutuda dzenlerken deiiklikleri izle kutusunu aktif hale getirin ve tamam dmesine basn.

Bu aamadan sonra yaplan deiiklikler excel tarafndan kaydedilecek ve size saat, tarih ve
aklamasyla birlikte gsterilecektir.

M 4.7.1.2 Bir alma kitabndaki deiiklikleri kabul etme/reddetme

Yukardaki aamalar gerekletirdiyseniz, alma kitabnda yaplan deiiklikleri kabul edebilir veya
reddedebilirsiniz. Bunun iin deiiklikleri izle komutu altndaki deiiklikleri kabul et/reddet
komutunu altrn ve ilk gelen kutuda tamam dmesine basn. Excel daha sonra size deiiklikleri
tek tek gsterecek ve kabul etme ve reddetme iin seenekler sunacaktr.

M 4.7.1.3 alma sayfalar karlatrma, birletirme

ki alma sayfasn karlatrmak ve ikisini birletirmek mmkndr. Bunun iin ncelikle alma
kitabn yukardaki blmde anlatlan ekilde deiiklikleri izleyecek hale getirip kaydetmeli ve dier
kullancya gndermelisiniz.
Deitirilip gelen dosya ile sizdeki dosyay daha sonra karlatrabilirsiniz. Bunun iin ncelikle
alma kitaplarn karlatr ve birletir ksayolunu hzl balat ara ubuuna eklemelisiniz.

Daha sonra hzl balat ara ubuuna eklenen bu dmeyi kullanarak iki dosyay karlatrma
imkanna kavuabilirsiniz.

M 4.7.2 Gvenlik
M 4.7.2.1 Bir alma sayfas iin ifre korumas ekleme/kaldrma: ama korumas,
deitirme korumas
M 4.7.2.2 Hcreleri, alma sayfasn ifre ile koruma/korumay kaldrma
Bir alma sayfasna ifre korumas ekleyerek dosyanzn almasn veya iinde deiiklikler
yaplmasn sadece ifre bilenlerin yapmasn salayabilirsiniz. Bu ilem iin ncelikle dosya eridine
tklayarak backstage grnmn an. Soldaki blmden bilgi kategorisini sein. Ortadaki blmde
alma kitabn koru dmesini greceksiniz.
Buradaki komutlar yardmyla dosyann almas, dosyadaki hcrelerdeki bilgilerin deitirilmesi, yeni
alma sayfalar eklenmesi, alma sayfalarnn yapsnn deitirilmesi, farkl kiilere farkl yetkiler
verilmesi salanabilir. Bu ilemlerin biri/birka/hepsi aktif hale getirilebilir. Her ilem iin gerekli ifre
farkl olarak belirlenebilir.

M 4.7.2.3 Formlleri gizleme, gsterme

Excel sayfasnda bazen yazdnz formllerin dier insanlar tarafndan grlmesini ve deitirilmesini
istemeyebilirsiniz. Bunu yapmak iin ncelikle forml yazl olan hcrede sa tklayp hcreleri
biimlendir komutunu altrn. Gelen pencerede en sadaki sekme olan koruma sekmesini an
ve gizli kutusunu iaretleyin. imdi sayfa korumasn atnzda o hcredeki formln
gzkmediini fark edeceksiniz.