TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

Primer 1.

79

Odrediti potrebnu povrinu armature za stub poznatih dimenzija, pravougaonog

poprenog preseka, optereen momentima savijanja usled stalnog (Mg) i povremenog (Mw) optereenja vetrom. Podaci za proraun:
Mg = 100 kNm

b = 25 cm

MB 30

Mw = 200 kNm

d = 65 cm

RA 400/500

1. zategnuta spoljanja strana stuba

Oigledno je da sluaj kada samo stalno optereenje deluje na konstrukciju nije merodavan, jer se
istovremenim apliciranjem i stalnog i odgovarajueg povremenog optereenja dobija vei moment
savijanja. Sledi:
M u = 1.6 100 + 1.8 200 = 520 kNm

MB 30

fB = 2.05 kN/cm2

RA 400/500

sv = 40 kN/cm2

pretp. a1 = 7 cm

k=

58
520 102
25 2.05

A a = 37.317

= 1.821

h = 65 7 = 58 cm

eb / ea = 3.5 / 4.093,

25 58 2.05

= 27.73 cm2
100
40
6 R25 (29.45 cm2)

usvojeno:
a1 =

m = 37.317%

3 4.5 + 3 10
= 7.25 cm hstv. = 65 7.25 = 57.75 cm 58 cm = hpretp.
6

2. zategnuta unutranja strana stuba

Numeriki posmatrano, maksimalni moment savijanja koji zatee unutranju ivicu stuba se dobija
kada na konstrukciju deluje samo povremeno optereenje odgovarujeeg smera. Meutim, kako
stalno optereenje UVEK deluje na konstrukciju, njegov uticaj MORA biti uzet u obzir u svakoj
razmatranoj kombinaciji. S obzirom da u ovom sluaju stalno optereenje SMANJUJE
maksimalni uticaj u preseku, primenjuje se parcijalni koeficijent sigurnosti koji se odnosi na
POVOLJNO dejstvo stalnog optereenja. Sledi:
M u = 1.0 (-100) + 1.8 200 = 260 kNm
pretp. a1 = 5 cm
k=

60
260 102
25 2.05

A a = 15.338

= 2.664

eb / ea = 2.599 / 10,

25 60 2.05

= 11.79 cm2
100
40
usvojeno:

PRIMERI ZA VEBE

h = 65 5 = 60 cm

3 R25 (14.73 cm2)

m = 15.338%

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

Primer 2.

80

Odrediti potrebnu povrinu armature za stub poznatih dimenzija, pravougaonog

poprenog preseka, optereen momentima savijanja Mg i povremenog Mw , kao i
normalnom silom usled stalnog optereenja Ng. Podaci za proraun:
Mg = 100 kNm

Ng = 500 kN

Mw = 200 kNm

b = 25 cm

MB 30

d = 65 cm

RA 400/500

1. zategnuta spoljanja strana stuba

Kao i u prethodnom primeru, oigledno je da sluaj kada samo stalno optereenje deluje na
konstrukciju nije merodavan, jer se istovremenim apliciranjem i stalnog i odgovarajueg
povremenog optereenja dobija vei moment savijanja pri istoj aksijalnoj sili. Sledi:
M u = 1.6 100 + 1.8 200 = 520 kNm
N u = 1.6 500
= 800 kN

MB 30

fB = 2.05 kN/cm2

RA 400/500

sv = 40 kN/cm2

pretp. a1 = 7 cm

h = 65 7 = 58 cm

0.65
M au = 520 + 800
- 0.07 = 724 kNm

2
k=

58

= 1.543

724 102
25 2.05

usvojeno: ea1* = 3

ea < 3 dvostruko armiranje

k* = 1.719,

m * = 43.590%

M abu

58
=
25 2.05 = 58320 kNcm = 583.2 kNm
1.719

DMau = 724 583.2 = 140.8 kNm

pretp. a2 = 5 cm
A a1 = 43.590

140.8 10 2
Aa 2 =
= 6.64 cm2
(65 - 5) 40

25 58 2.05 800

+ 6.64 = 19.03 cm2

100
40
40

2. zategnuta unutranja strana stuba

Potpuno analogno Primeru 1, stalno optereenje SMANJUJE maksimalni uticaj (moment
savijanja) u preseku, pa se primenjuju parcijalni koeficijenti sigurnosti koji se odnose na
POVOLJNO dejstvo stalnog optereenja. Sledi:
M u = 1.0 (-100) + 1.8 200 = 260 kNm
N u = 1.0 500
= 500 kN
pretp. a2 = 5 cm

h = 65 5 = 60 cm

0.65

M au = 260 + 500
- 0.05 = 397.5 kNm
2

PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

k=

60
397.5 102
25 2.05

A a1 = 24.673

= 2.154

81

eb / ea = 3.5 / 7.984,

m = 24.673%

25 60 2.05 500
= 6.47 cm2

100
40
40

Poto su razmotrene kombinacije dejstava koje daju maksimalne potrebne povrine armature na
obe strane poprenog preseka, potrebno je usvojiti broj i prenik profila. Pri tome je potrebno:
Aa1 = 19.03 cm2 zategnute armature (smetene uz spoljnu ivicu stuba) i

(1)

Aa2 = 6.64 cm2 pritisnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba), odnosno
Aa1 = 6.47 cm2 zategnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba), dok pritisnuta armatura (uz spoljnu ivicu stuba) u ovom sluaju nije raunski potrebna.

(2)

Kako povremeno optereenje ne moe ISTOVREMENO delovati u oba smera za koje je proraun sproveden, armatura koju je potrebno smestiti uz svaku ivicu preseka je MAKSIMALNA od
napred sraunatih vrednosti (a ne njihov zbir). Sledi:
spolja: Aa,potr. = 19.03 cm2

usv.:

5 R22 (19.01 cm2)

6.64
2
unutra: A a , potr . = max .
= 6.64 cm
6.47

usv.:

2 R22 (7.60 cm2)

a1 =

3 4.5 + 2 10
= 6.7 cm hstv. = 65 6.7 = 58.3 cm > 58 cm = hpretp.
5

Primer 3.

Odrediti potrebnu povrinu armature za stub poznatih dimenzija, pravougaonog

poprenog preseka, optereen momentima savijanja Mg i povremenog Mw , kao i
normalnom silom usled vertikalnog povremenog optereenja Np. Povremena
optereenja p i w NE MORAJU delovati istovremeno. Podaci za proraun:
Mg = 100 kNm

Np = 500 kN

Mw = 200 kNm

b = 25 cm

MB 30

d = 65 cm

RA 400/500

1. zategnuta spoljanja strana stuba

Kao i u prethodnim primerima, oigledno je da sluaj kada samo stalno optereenje deluje na
konstrukciju nije merodavan. Meutim, mogue je napraviti dve kombinacije uticaja koje
rezultiraju istim momentom savijanja:
(1a) deluju stalno optereenje i odgovarajui vetar ( G, W ):
M u = 1.6 100 + 1.8 200 = 520 kNm , Nu = 0 ; odnosno
(1b) deluju stalno, vertikalno povremeno optereenje i odgovarajui vetar
M u = 1.6 100 + 1.8 200 = 520 kNm
Nu =
1.8 500 = 900 kN

( G, P, W ):

U ranijem toku kursa je pokazano da se maksimalna ZATEGNUTA armatura preseka

napregnutog na pravo sloeno savijanje u fazi velikog ekscentriciteta dobija ukoliko, pri istom
momentu savijanja, presek opteretimo MAKSIMALNOM moguom silom ZATEZANJA
(odnosno, minimalno moguom silom pritiska). Meutim, istovremo je konstatovano da se
PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

82

maksimalna PRITISNUTA armatura dobija ukoliko, pri istom momentu savijanja, presek
opteretimo MAKSIMALNOM moguom silom PRITISKA (odnosno, minimalno moguom silom
zatezanja). Praktino, u navedenom primeru znai da se maksimalna zategnuta armatura dobija za
sluaj (1a), a maksimalna pritisnuta armatura, ukoliko raunski postoji, za sluaj (1b).
Armatura za sluaj (1a) odgovara onoj sraunatoj u Primeru 1, tj. Aa1 = 27.73 cm2. Dalje sledi
provera da li je za sluaj dejstva maksimalne mogue aksijalne sile potrebna raunska pritisnuta
armatura u preseku - sluaj (1b):
pretp. a1 = 7 cm

h = 65 7 = 58 cm

0.65

M au = 520 + 900
- 0.07 = 749.5 kNm
2

k=

58
749.5 102
25 2.05

usvojeno: ea1* = 3

= 1.517

ea < 3 dvostruko armiranje

m * = 43.590%

k* = 1.719,

58
M abu =
25 2.05 = 58320 kNcm = 583.2 kNm
1.719
DMau = 749.5 583.2 = 166.3 kNm
pretp. a2 = 5 cm
A a1 = 43.590

Aa 2 =

166.3 10 2
= 7.85 cm2
(65 - 5) 40

25 58 2.05 900

+ 7.85 = 17.74 cm2 < 27.73 cm2 (sluaj 1a)

100
40
40

Dakle, za razmotreni sluaj dejstva vetra potrebno je presek armirati sa Aa1 = 27.73 cm2 zategnute
armature (smetene uz spoljnu ivicu stuba) i Aa2 = 7.85 cm2 pritisnute armature (smetene uz
unutranju ivicu stuba).
2. zategnuta unutranja strana stuba
Potpuno analogno sraunava se potrebna povrina armature za sluaj dejstva vetra koje zatee
unutranju ivicu preseka stuba. Pri tome je mogue napraviti dve kombinacije uticaja koje
rezultiraju istim momentom savijanja:
(2a) deluju stalno optereenje i odgovarajui vetar ( G, W ):
M u = 1.0 (-100) + 1.8 200 = 260 kNm , Nu = 0 ; odnosno
(2b) deluju stalno, vertikalno povremeno optereenje i odgovarajui vetar
M u = 1.0 (-100) + 1.8 200 = 260 kNm
Nu =
1.8 500 = 900 kN

( G, P, W ):

S obzirom na znak momenta savijanja, stalno optereenje u oba sluaja deluje povoljno, a
kombinacije imaju isto znaenje kao kod dimenzionisanja spoljanje strane stuba: kombinacija (2a)
daje maksimalnu zategnutu, a kombinacija (2b) maksimalnu pritisnutu armaturu (naravno, u
sluaju da je raunski potrebna).

PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

83

Armatura za sluaj (2a) odgovara onoj sraunatoj u Primeru 1, sluaj 2, tj. Aa1 = 11.79 cm2. Dalje
sledi provera da li je za sluaj dejstva maksimalne mogue aksijalne sile potrebna raunska
pritisnuta armatura u preseku - sluaj (2b):
pretp. a1 = 5 cm

h = 65 5 = 60 cm

0.65

M au = 260 + 900
- 0.05 = 507.5 kNm
2

k=

60
507.5 102
25 2.05

= 1.907

ea > 3 jednostruko armiranje

Dakle, u ovom sluaju nije potrebna raunska pritisnuta armatura, pa dalji proraun nije potreban
(za zategnutu armaturu merodavan je sluaj 2a). Ipak, za nepoverljive:
k = 1.907

A a1 = 24.673

eb / ea = 3.5 / 7.984,

m = 24.673%

25 60 2.05 900

= 2.99 cm2 < 11.79 cm2 (sluaj 2a)

100
40
40

Dakle, za razmotreni sluaj dejstva vetra potrebno je presek armirati sa Aa1 = 11.79 cm2 zategnute
armature (smetene uz unutranju ivicu stuba).
Poto su razmotrene kombinacije dejstava koje daju maksimalne potrebne povrine armature na
obe strane poprenog preseka, potrebno je usvojiti broj i prenik profila. Pri tome je potrebno:
Aa1 = 27.73 cm2 zategnute armature (smetene uz spoljnu ivicu stuba) i

(1)

Aa2 = 7.85 cm2 pritisnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba), odnosno
Aa1 = 11.79 cm2 zategnute armature (smetene uz unutranju ivicu stuba), dok pritisnuta armatura (uz spoljnu ivicu stuba) u ovom sluaju nije raunski potrebna.

(2)

Kako povremeno optereenje ne moe ISTOVREMENO delovati u oba smera za koje je proraun sproveden, armatura koju je potrebno smestiti uz svaku ivicu preseka je MAKSIMALNA od
napred sraunatih vrednosti (a ne njihov zbir). Sledi:
spolja: Aa,potr. = 27.73 cm2

usv.:

6 R25 (29.45 cm2)

7.85
2
unutra: A a , potr . = max .
= 11.79 cm
11.79

usv.:

3 R25 (14.73 cm2)

PRIMERI ZA VEBE