Tijdens de les zijn een aantal tests besproken. Deze tests staan ook op bb.

Voer
twee van deze tests uit bij twee ouderen (65 plus). Een oudere dient een
gezonde oudere te zijn. Bij de andere oudere dient er een cognitief probleem te
zijn, of te worden vermoed.
Ik heb ervoor gekozen de twee cognitie testen af te nemen bij een echtpaar
waarvan de man van het echtpaar (72) licht dementerend is (diagnose
alzheimer). En de vrouw (70) van het echtpaar zich ontfermt over de gehele
mantelzorg. Veel dingen lukken hem nog. Maar er zijn ook een aantal dingen die
lastig zijn, zoals boodschappen doen en koken. Dit echtpaar zijn goede kennissen
van ons gezin. We komen er dan ook regelmatig.
Ik heb ervoor gekozen om bij beide de MMSE en GDS bij beide af te nemen.
MMSE = Mini-Mental State Examination. De MMSE is ontwikkeld om in een korte
tijd mensen te testen op hun cognitieve gesteldheid.
Methodologische informatie
-

De test kan minder betrouwbaar zijn als iemand geen Nederlands spreekt
of bij laaggeletterde (Nederlandse huisartsen genootschap, 2012)
Validiteit is of de MMSE meet wat hij zegt te meten. De MMSE moet
daarom sensitief zijn (mensen met cognitieve problemen correct als
zodanig identificeren) en specifiek (ook mensen zonder cognitieve
problemen correct als zodanig identificeren).
De sensitiviteit en specificiteit van de MMSE voor dementie zijn redelijk tot
hoog: vooral mensen met een matige tot ernstige cognitieve stoornis
onderscheidt de MMSE goed van cognitief gezonde personen. Voor lichte
cognitieve stoornissen is de MMSE minder sensitief (Tijdschrift voor
praktijkondersteuning, 2009).
Ik kan me vinden in deze bevindingen.

GDS = Geriatric Depression Scale. De test geeft een beeld over de, eventuele,
depressieve klachten de afgelopen weken tot en met de dag van vandaag.
Methodologische informatie
-

De GDS heeft een hoge betrouwbaarheid en is een valide

meetinstrument om depressies op te sporen specifiek onder ouderen. De
test is in meerdere talen uitgegeven, hierdoor wordt de betrouwbaarheid
hoger (Joeris, 2012).
De doelgroepen van de GDS zijn: ouderen met een depressie, hartklachten
en depressie, parkinson (Joeris, 2012).

Voor ik naar het echtpaar ging om de testen af te nemen heb ik een lijstje
gemaakt waarop ik de man wilde observeren. Dit was op:
-

Vergeten
Herhalen
Taal
Begrip

Deze dingen zijn me opgevallen:

Vergeten: hij vergat gebeurtenissen die kortgeleden zijn gebeurt. Ik toen ik

binnenkwam heb ik gevraagd wat hij die middag op zijn brood had gegeten. Dit
kon hij niet meer navertellen en vroeg zijn vrouw om hulp.
Herhalen: het echtpaar is altijd genteresseerd hoe het zowel met mij, als mijn
zusje gaat, op school. De vrouw van het echtpaar vroeg dit bij binnenkomst,
ongeveer tien minuten erna werd mij nog een keer deze vraag gesteld alleen
toen door de man van het echtpaar.
Taal: de man van het echtpaar kon geregeld niet op sommige woorden komen,
zijn vrouw sprong dan geregeld in.
Begrip: het was af en toe lastig om het gesprek bij het kopje koffie te begrijpen
voor de man van het echtpaar, hij vroeg af en toe dingen te herhalen.
Orintatie: hier heb ik niets opgemerkt.
Bij de MMSE is het zo, hoe slechter het cognitief functioneren van de clint hoe
lager de score. Voor het onderscheid tussen patinten met lichte vormen van
dementie en cognitief gezonde personen wordt meestal de score van 23 of 24
punten gehanteerd. Dit roept bij veel mensen discussie op omdat deze score kan
worden benvloed door leeftijd en opleidingsniveau. Maar ook lichamelijke ziekten
zoals depressies en zintuiglijke handicaps kunnen de score benvloeden
(Tijdschrift voor praktijkondersteuning, 2009).
-

Vrouw van het echtpaar 29 van de 30 punten bij de MMSE. Prima score,
geen cognitieve stoornis.
Man van het echtpaar 13 van de 30 punten bij de MMSE. Diagnose
Alzheimer is gesteld, vandaar lage score bij de MMSE.

Bij de GDS is het zo, hoe hoger de score van de GDS, des te ernstiger is de
depressie.
0 10 = niet depressief
11 20 = mild depressief
21 30 = ernstig depressie (Joeris, 2012).
-

Vrouw van het echtpaar 4 punten bij GDS. Geen verontrustende dingen.
Vrouw van het echtpaar geeft aan dat de zorg voor haar man wel erg veel
is. Ze doet het met plezier, maar af en toe breekt het wel op.
Man van het echtpaar 10 punten bij GDS. Hij heeft af en toe moeilijke
momenten en vraagt zich dan af: Hoe om te gaan met dementie? Ook vind
hij het lastig om te zien wat zijn vrouw allemaal voor hem doet.

Ik vond het moeilijk om iemand met beginnende dementie nog een keer met zijn
neus op de feiten te drukken, door nogmaals een cognitie test te doen. Zulk soort
testen zijn pas afgenomen om de diagnose te stellen. Het gaf mij geen fijn gevoel
en de man van het echtpaar een nog minder fijn gevoel. Ik vind het goed dat we
leren werken met dit soort instrumenten, maar misschien beter op een andere
manier. Een andere optie voor mij was geweest om deze test af te nemen bij
iemand die de diagnose meer geaccepteerd had.
Literatuurlijst
Joeris, S. (2012). Geriatric Depression Scale (GDS).

Nederlandse huisartsen genootschap. (2012). NHG-Standaard Dementie.

Verkregen op 3 oktober, 2016, van
https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-dementie.
??. (2009). Mini-mental state examination: beperkt screeningsinstrument bij
cognitieve stoornissen. Tijdschrift voor praktijkondersteuning, 3, 62-66.
Verkregen op 3 oktober, 2016, van
http://www.tijdschriftpraktijkondersteuning.nl/archief/volledig/id319-mini-mentalstate-examination-beperkt-screeningsinstrument-bij-cognitieve-stoornissen.html.
Auteur(s) kan ik niet vinden bij dit tijdschriftartikel. Daarom staan er ?? op
de plek waar de auteur(s) vernoemd zouden moeten worden. Bij het
refereren in de tekst, heb ik ervoor gekozen om de naam van het tijdschrift
te vernoemen in plaats van auteur(s).