Mc

lc
NHP

CHNG MT: MT QUAN IM V VIC LAO NG TR C

CHNG HAI: IU KIN CN THIT
CHNC BA: NHNG IU KIN TNH CM CA CNG VIC TR C
CHNG BN: GHI CH NH TH NO?
CHNG NM: LM SAO HIU
CHNG SU: HC NH TH NO?
CHNG BY: N K THI C
KT LUN

NGUYN THNH THNG

bin son

LM VIC C PHNG PHP

B QUYT THNH CNG CA SINH VIN HC SINH
Theo cun TRAVALLER AVEC METHODE, CEST REUSSIR CA PASCAL IDE NXB Le
SARMENT - Favard 1989
NH XUT BN TR - 1996

NHP
1. Mc tiu
Mc tiu ca cun sch ny l trnh by nhng phng php lm vic tr thc cho sinh vin, hc sinh.
Ngay t u chng ta cn phi nht tr vi nhau v ngha ca ba t ng sau y:
Trc ht l phng php, ch khng phi l k thut. Phng php l mt t rt ra t ch hodos trong
ting Hy lp, c ngha l con ng: tp tnh mt phng php lm vic tr thc l vic ring ca mi
ngi, tng t nh mi ngi phi chn ly mt con ng ring cho mnh trong cuc sng. Tp luyn
cho thnh tho mt phng php cn phi mt nhiu th gi, v phi da trn nguyn tc ca Socrate mt
nguyn tc phi ghi bng ch vng u cc sch hc ca cc bn: Hy t bit mnh. K thut l mt
ci g lm sn, cn phng php th vt ln trn cc chun mc. Nh th, cun sch ny s cung cp cho
cc bn nhng phng th cn s dng mt cch cht ch nhng khng cng nhc. V ng theo l tng,
mt phng php cn c b tc, ng dng v thch nghi theo nhu cu ring ca cc bn, di s hng
dn ca mt bc n anh no .
K , nhng phng php ny c lin h trc ht n suc sng ca cc sinh vin (hin l nhng
ngi ang theo hc bc i hc). V th, mt s lu ghi ra trong sch ny dnh ring cho cc sinh
vin. Nhng ni th khng c ngha l tc phm ny hon ton khng thch hp trao vo tay cc hc sinh
bc trung hc (t lp 10 tr ln), cc sinh vin bc cao hc hay hn na v nhng ngi tt nghip i
hc nhng vn tip tc lm vic tr c (y ng ra phi l trng hp ca mi ngi chng ta!), hoc
nhng ph huynh quan tm ti vic hc hnh ca con ci. D nhin, mi s dng tp sch ny vi mt s
thch nghi u ng c hoan nghnh.
Sau cng, cc phng php c m t trong sch ny u lin h n mi sinh vin, khng phn bit
ban, ngnh m cc sinh vin ang theo hc. Bn cn bit rng Hoa K, a s cc sinh vin v c cc hc
sinh u phi dnh chng bn mi gi hc phng php lm vic tr thc.
2. Tc gi:
vit cun sch ny, tc gi cht lc t nhiu ngun khc nhau, trong ng k nht l chnh kinh
nghim ca tc gi.
C i hc hnh nghin cu, tc gi c may mn theo ui khoa hc ln vn chng v t nhn ra
ngnh no cng c nhng i hi ca n. Suy ngh v nhng chin thut p dng trong khi lm vic, tc
gi dn du nh hnh c mt s quy tc v lut l. Ri qua nhng trao i vi cc sinh vin khc, tc
gi nhn ra nhng hiu qu ca nhng quy tc v lut l . Nhng nm ging dy cc phng php ny
Pars cng nh cc tnh cho php tc gi kim chng hiu nng ca cc phng php y, cng nh mi
da, sp xp v b sung thm cho cc phng php y. Rt may, cng ngy cng c nhiu tc phm vit v
cc phng php lm vic tri thc; tc gi khng h b qua cc t liu , ng thi vn nhn nhn gi tr
ca nhng tc phm c in nh ca J.Guitton v A D.Sertillangs. Tuy vy, v nhng l do chung, khng c
cun sch no trong s tm hiu vic hc hnh di c hai kha cnh: tinh thn v c phng php. Th
m, kt hp c hai kha cnh qu l quan trng i vi th gii hm nay, v ngi sinh vin hin nay
ang c xu hng mun ngn i hai cuc sng, cuc sng tr thc v cuc sng tinh thn.
Chnh v thao thc mun an kt ch khng phi pha trn hay xp cnh nhau hai thc ti v phng ha
hp vi nhau (gn nh mt ha tin c hai tng: tng t nhin v tng siu nhin), m tc gi bin son
tng trang sch ny theo mt b cc m cc bn s thy sau y.
3. Li ch:
C cn trnh by ch li ca mt cun sch nh va ni khng?

Ngy no tc gi cun sch ny cng c dp gp cc sinh vin ang bi trong cc bi v hay ch t

c thnh tch bng 1/10 kh nng ca h. Cu ni ca Edison tht l su sc; Thin ti l s kt hp
ca 10% kh nng thin ph v 90% kh nng luyn tp.
p dng cu ni trn vo ti ca chng ta. Cc bn c th thay ch thin ti bng thnh cng
trong hc tp v kh nng luyn tp bng lm vic c phng php.
Cc phng php sp bn sau y c rt nhiu li im. Li im th nht, trc c hiu nng, chnh l
s bnh an: khng g gy p lc tinh thn hn l tnh trng phn tm hay cm gic bc bi v khng khai
thc c tt c mi kh nng ca mnh. Th m khoa phng php lun ny ng vai tr ca mt ngi
lm vn nh ht mi dy leo ang lm bn ngt ngt v ta ht nhng g ang cn tr s pht trin ca
bn.
ng vi cho rng y l nhng phng php c tnh cch mng! Ni ng hn, ch l s khai trin
cc trc gic m trc y c th bn linh cm mt cch m h. Cc phng php ny s cng c v
xy dng mt cch khoa hc nhng g trc y i vi bn ch mi l mt kin.
4. B cc:
Ch cn c qua ta ca cc chng l bn c th on c b cc ca cun sch. Sau mt chng
kh tng qut trnh by c im ca vic lao ng, ta s ln lt tm hiu cc ch sau:
iu kin v hon cnh hc tp.
Nu l nh qun s, ngi ta s ni binh php. i vi mt sinh vin c s h tng y s gm ba
mt: thn xc (Chng 1), tnh cm (Chng 2) v i sng tinh thn (Chng 3).
Vic hc ng ngha.
B ra ngoi nhng c im ca mi mn hc, vic hc ni chung s xoay quanh ba cng vic k tip
nhau sau y:
1. Ghi ch: phng php ghi ch) (Chng 4).
2. Hiu bi: cc chin thut gip hiu bi (Chng 5).
3. Hc bi: cc phng php nh bi (Chng 6).
Cng ng qun mt trng hp lm vic tr thc t bit l thi c (Chng 7), d khng phi l
mt cng vic tr c ring r.
5. Sau cng, vi li cn dn thc tin.
gip bn c cun sch ny thoi mi v hiu qu hn, v mt s ngi c th cho l sch qu di.
Th nhng chng ti ch ch cp chung cho vic hc hnh, tr mt vi lu c bit hn mt vi
ch trong sch. Chng hn, sch khng ni ti vai tr h tr ca tin hc trong vic hc tp. Khng ai ph
nhn l cng ngy tin hc cng ph bin. Chng ta s c dp nhn thc iu , c bit khi ni v vic
qun l t phiu t liu (Chng 7), hay khi ni n vic ln k hoch hc tp (Chng 3), v.v.v.
Mi chng trong sch ny c phn no c lp. Bn c th hiu v p dng chng m khng cn
lin h n nhng chng khc. Tuy nhin, kinh nghim cho thy tht l sai lm khi tch n ra khi ton b
cun sch. Th t tt nht nn theo khi c sch ny vn l th t c sn ca cc chng. Mt phn v th
t y rt hp l; ng khc khi nu ra mt vn chng ny cho bn gii quyt, ngi ta gi thit l bn
nm c nhng kin cung cp cc chng trc. Chng hn, mun tp trung (Chng 2) trc tin
phi c s qun bnh trong i sng (Chng 1), hay mun nh bi hc (Chng 6) phi hiu r bi
(Chng 5) hoc phi ghi ch tht ng (Chng 4).
Mc ch trc tin ca sch ny l mt mc ch thc tin. V th, sch loi b nhng kiu cch vn
chng v chn cch trnh by c h thng, chia thnh phn ln ri thnh phn nh v mun cho r rng
sng sa. B li, ng ngh sch ny c mau chn v nng n, v trong sch c cc hnh v v cc trch
dn.
Xin hoan nghnh mi ngh ca c gi nhm sa cha hay ci thin cun sch ny. ng hiu lm

 ca tc gi khi bn c thy bt php trc tip v nhiu ng t li mnh lnh (hy lm nh th ny,
ng lm nh th kia). Tc gi ch mun a ra nhng li khuyn, ch khng h mun ln lp mt cch
c on chuyn ch. Tuy nhin, s khng v ch nu thnh thong bn t ra tn nhim mt s ngh ca
tc gi v em ra thc hnh, d bn cha thy ch li hay kt qu trc tip ca nhng ngh y. Ni
chung, thi gian l ng thy tt nht ca bn, thi gian s thng cng cho bn v ngoan ngon v nhn
ni thc hnh cc ngh y. D nhin, khng nn i hi sch ny c ci kh nng ca nhng sch chuyn
mn hn, nh trnh by cc k thut c nhanh, tp vit ng chnh t chng hn. Khng th ni ht mi
chuyn mt cch chi tit trong ch mt cun sch.
Bn khng nn vi nn lng trc con s nhng li khuyn v khong cch m bn thong thy gia
nhng li khuyn v thc t. Sch ny nhm ti mt l tng m khng ai c th mt sm mt chiu t
ti c. Cng ta nh mun chy 100 mt trong 10 giy, hn l ta phi tp luyn nhiu.
Tt hn ht l hy ra khi bng nhng ng sng nh. V th hy nh cho mnh mt vi mc tiu cng
lc. C th, giai on u, bn nn chn cho mnh mt s thay i n gin v d chu nht (nh n im
tm y , ngh mt cht sau mi gi...). Ri khi quen np, (sau mt tun chng hn), hy bc sang
mc tiu th hai (d nhin, vn khng b mc tiu trc). Dn d bn s ngc nhin trc s thay i su
xa trong i sng sinh vin ca mnh v xa hn, trong i sng ni chung, v c cho ti bit bn hc tp
nh th no, ti s cho bit bn l ai!

CHNG MT: MT QUAN IM V VIC LAO NG TR C

1. Ai lao ng?
Con vt chng? My mc chng?
Khng, v khng th gi l lao ng nhng hot ng ca cc to vt gn lin vi nhu cu tn sinh ca
chng.
Chnh con ngi.
Lao ng chnh l mt trong nhng c im phn bit con ngi vi con vt; ngay t nguyn thy con
ngi c mi gi lao ng.
Tuy nhin, mt i khi con ngi khng th lao ng c, nh khi b tht nghip chng hn. Th nn
lao ng l du chng t mt ngi ang sng trong cng ng con ngi. Chnh v vy, tht nghip lm
cho con ngi cm thy c n v sau cng cm thy tuyt vng.
2. Ti sao bn lm vic?
Nhng l do thng tnh:
- Lm vic kim tin. Th nhng, hy coi chng v ci r ca mi vic chng lnh l lng tham lam.
- Lm vic c di du lch, c kh nng mua mt gin my Hi-Fi, v.v...
- Lm vic c thng tin, c ni ting, c vinh d, c thm quyn lc...
- Lm vic lm vic.
l khi ti lm vic nh ci my hoc ch v bn phn. Th m t do ca bn trc ht l kh nng
yu thng. V bn ch th hin kh nng yu thng trc mt iu m bn xem l thin ho! Chnh v th,
cc ng lc thc y bn lm vic rt quan trng (xem Chng 3). Bn ng do d thng xuyn xt li
cc ng lc y, i khi phi xt li mi tun mt ln. Khng nn bin lao ng thnh ngu tng. Lao
ng ch l mt trong nhng c im ca con ngi.
Nhng cu tr li tch cc hn:
- Ai khng lm vic th ng n. Bi vy hy lm vic i v ng dy da vo nhng chuyn khng
u, nhng vic ph th gi.
- Chnh khi lm vic ti mi gip c nhng ngi yu ui. V cho th c phc hn l nhn.
- Tht l vinh d khi c lm vic bng i tay ca mnh. V tht l hnh phc.
3. Th no l lao ng tr c?
Phi phn bit hai trng hp:
a. Trng hp ca cc sinh vin.
- Hc hnh hoc lao ng tr c trc tin cn n tr tu.
Mun thn th pht trin, phi tp luyn c phng php v h thng (v mt v sinh, th dc th
thao...). Cng vy, nu c gio dc nghim tc v c phng php, tr tu chng ta s tng trng, c khi
tng trng mt cch l lng, d ban u xem ra rt t i.
ng khung mt tr tu non tr ngay t u qu l iu ng tic, v nh th chng khc no t ci cy
trc con tru. Nhng d bit l iu khng th no trnh c, khng phi tt c mi ngi u c th
eo ui cng mt mn hc; chng nhng con ngi khc nhau v khuynh hng m cn khc nhau v kh
nng. Trc ht phi lun lun c ci nhn lc quan v mi ngi (v v chnh mnh).
Ngi lm vn, tha t cng nh sc tng trng ca ht ging, tt c u quan trng nh nhau.
- Tuy nhin, tht l sai lm nu ta c lp ha i sng tr tu
Con ngi khng phi ch l l tr m thi, nh cung cch x s ca nhiu sinh vin lm cho ngi
ta tng nh th. ng bao gi qun rng mun tr thnh mt sinh vin thnh cng th ngoi tr tu (tr

nh, v.v.) cn phi c mt nn tng vng chc v vt cht (chng 2), tnh cm (chng 3) v tinh thn
(chng 3).
C cng mt kh nng tr tu gn nh nhau, sinh vin c th khc nhau v cch t k hoch, v nhng
ng c thc y v v i sng tinh thn.
b. Trng hp ca ngi c n gi lm nh nghin cu (trng hp khng ph bin).
c mt tc phm c in dnh cho lp ngi ny: cun i sng tr thc (La vie intellectuelle)
ca A. D. Sertillanges. Trong tc gi lu rt nhiu n cch lm th no nh tr thc khng tr
thnh mt ngi say m hc tp n mc in cung hay tr thnh mt loi vt khng c xng sng bay
l lng gia cc thiu h tru tng!
D nhin tr tu lun lun nng cao con ngi chng ta v pht trin tr tu l cng vic ca c mt i,
k c khi v ngh nghip m ta khng cn c l sinh vin na. C ngha l nhng li khuyn c gi ra
trong cun sch ny c th c p dng - trong mt chng mc thch nghi no - cho n mn i bn,
liu bn mun i sng tr thc ca mnh c ti vui v hiu qu.

CHNG HAI: IU KIN CN THIT

I. IU KIN VT CHT
1. Thn xc v vic hc hnh
Phi tn trng bn nguyn tc c bn ca sinh l
Nguyn tc th nht
Cho du vo my
B no chng ta l mt c quan ch s dng mi mt th nhin liu duy nht l glucoza (hay cht
ng) - n cng tiu th cc vitamin (B12, axit glutamic) v cc cht mui khong (canxi, photpho,
magnesium)
Bi , khi hc, n ung phi c s chn lc.
- ng ung thuc kch thch (tr vi th thuc an thn khng c hi).
Hy cn thn i vi c ph: ng ung qu hai, ba ln mi ngy. Tht ra, nhu cu v c ph c lin
quan n vn mun c tnh to, hoc mun c nhng ba im tm gn nh, hoc mun c hng
phn. V th bn cn n o!
Cn nhc li: khng bao gi ung ru.
- C mt ch n ung qun bnh, nht l nhng khi n tp:
Nhiu cht ng (tan nhanh hay chm)
- c cht canxi v photpho, c th n: pho mt, trng, la m, tri hnh nhn, tri ph v h o.
- c cht magnsium, c th n: la m, bnh m, scla v rau xanh.
- c axit glutamic, c th n: gan, ung sa.
- c vitamin B12, c th n: la m, yaourt, h o, hnh nhn, men bia.
- V hy ung ti thiu mt lt ri nc mi ngy, thiu nc l mt trong nhng nguyn nhn u tin
gy ra mt mi.
Hy n ung ng hong, nghim chnh.
- n ba no ra ba y, ng n qua loa, ly c.
- ng nut vi, nut vng: mt ba n ng php phi ko di chng na gi ng h.
- Nhiu chng bnh bao t xut pht t nhng ba n vi vng, khng ra ba.
Hy n c gi c gic
- Mt ngy ca bn phi c bt u bng mt ba im tm ng hong ( cung cp t 1/5 n
1/4 lng calori tiu th trong mt ngy) nh bnh m b, tri cy, trng... C ph ung ch cung cp c
calori l do lng ng pha trong nhng n c th l nguyn nhn gy ra s cn co trong rut vo
khong 11 gi sng. Mun n im tm nh va ni, phi dnh ra khong 15 pht.
- n tra v n ti ng gi s gip bn trnh c nhng cn co tht bao t. Hy n ung iu .
- Nu c iu kin, hy dng li gia bui sng hay gia bui chiu n dm thm: hnh thc xoa
du cn i ny s lm cho bui lm vic ca bn c thoi mi.
Nguyn tc th nh
Tip mu cho no tht tt
B no ch cn nng 2% trng lng ca c th, nhng li tiu th 20% dng kh ca c th bn.
V th, cn c ch tip mu cho no b tht tt. Nu vy cn:
C mt cung cch lm vic nghim chnh.
Ngi vo bn hn hoi, ch khng nm n trn ging vic ht th c tt.
C mt ni lm vic thong mt.

- Loi ra ngoi nhng vt dng tiu tn dng kh (nh bp l chng hn)

- Thnh thong m cc ca s thay i khng kh.
- ng chu cy trong phng vo ban m.
- ng ht thuc, k c trong nhng lc gii lao (ngay c ht thuc cho vui, cng khng nn: ngi ta
thng ni rng cc k s bch khoa gii l nhng ngi khng ht thuc).
Th ht khng kh trong lnh tht u n
- Khi no? Trong nhng lc gii lao, v i khi c trong lc lm vic na (nh khi b mt hay nhc
u).
- Nh th no? Lm nhng ng tc th dc tp th: ht su vo, th ra ht. Vn ng cho cc c
bp khi b t.
Nguyn tc th ba
Thn th mt, u c lm vic t hiu qu.
Hy qui nh cho mnh mt hnh thc th thao ti thiu hng tun: hnh thc th thao no l ty s la
chn ca bn; mt mn th thao tp th l tt nht i vi mt sinh vin phi sng c lp v vic hc hnh.
ng bao gi trong phng c ngy m khng ra ngoi ti thiu na gi. V trong lc i do bn
ngoi, tuyt i khng ngh n cng vic d mt vn no ang lm cho bn lo lng.
Lun lun tn trng thi gian ng ngh, trung bnh t 7 n 8 gi (xem thm s 4)
Nn nh s thoi mi s gip bn lm vic tt hn: chng hn mt bn nhc hay, mt bui ti gii tr
vi bn b, mt ngy ngh cui tun min qu, tt c c kh nng kch thch bn lm vic tt hn.
Nguyn tc th t
t thn th bn trong nhng iu kin v khung cnh nh khi lm vic
l nguyn tc phn x ni ting ca Pavlov
Nguyn tc ny l s kt hp gia yu t kch thch c tc dng iu kin ha vi mt phn x c iu
kin.
Th d rt c in do Pavlov a ra l hnh nh minh ha r nht v vn ny. ng va cho con ch
nghe ting chung (yu t kch thch to iu kin) v a cho n thc n; thc n lm cho con ch chy
nc ming (phn x c iu kin). Khi lp i lp li kinh nghim mt s ln, ng ch cn cho n
nghe chung cng cho n chy nc ming. Vy l yu t kch thch kia tr thnh nguyn nhn gy
ra s phn x c iu kin.
Ti sao vy?
V lc y bn t nhin b nh thc, tp trung v b thc y: phn x y rt hu ch bn gii quyt
hai vn ln ca ngi sinh vin l s ghi nh v s tp trung tm tr.
Nh th no? Bn hy hc...
- nhng ni nht nh (ti th vin, ti nh; ng ph th gi thu xp dn dp).
- Trong mt t th ging nhau (hy ngi thoi mi, nhng hy lu ti khung cnh c th khin ta m
mng v ng gc: nh ln treo tng lm chia tr v nhc m qu ln; cng l l do ti sao ging
nm khng phi l ni l tng lm vic).
- Vo nhng gi gic nht nh
2. Hy tm hiu v tn trng thn th ca bn.
Ti sao?
Hy i x vi thn th ca bn nh bn b, khng nh ch t. Hy tp nhn ra nhng tn hiu bo ng
ca c th (gim st s tp trung m khng r nguyn nhn, mt mi qu mc, nhc u) v hy lm vic
hi ha vi c th bn, thay v hnh h n v khng bit ti nhng quy lut ring ca thn th.
Thn th bn chnh l bn: bn hnh h n th sm hay mun n cng s tr li cho bn nhng hnh thc
l l chnh mng hay ngc i (au khp, cn th).

Lm th no?
- Hy tn trng mt ca bn
giy xa mt chng 40 cm (tng ng hai gang tay).
C nh sng (n lm vic t nht l 60 watts).
- Hy tn trng cc khp xng bng cch gi mt t th ng n khi ngi vo bn lm vic (lng
thng,
hai khuu tay khng qu xa nhau, u hi ci xung).
3. Vn nhc u
- Nu thnh thong mi nhc u, th ngay khi pht hin, hy liu lm th no c ht th khng kh
trong lnh.
Nu au d di hay dai dng, hy dng cc th thuc nh chng au nh Aspirine, Glifanan... tuy
nhin, iu quan trng l dc cht ch khng phi l tn thuc. Hy dng liu lng n nh, nht l
vo ban ti. ng lm dng thuc v ng dng thng xuyn khi cha c kin ca bc s.
- Nu nhc u lin tc, d c k hoch gii lao u n, th c th l th gic ca bn ang c
vn .
4. Vn mt mi
- Hy cng quyt v dt khot, ng s mt mi ko di. Khi cm thy mt mi, ng hc v
ng c na. Hc hnh l mt vic lm c thc, phi c khi s v kt thc khi mnh mun.
- Trc ht, hy ko di gi ng, tng thm gi th gin trong vi ngy.
- Nu vn thy mt, ng ngi i ngh nhiu ngy gim p. Lc , bn tuyt i khng ng
n cng vic. Hy chn mt ni no tht xa l, qun hn vic hc hnh v nu c th ngh ngi vi nhng
ngi bn m mnh thch.
khng phi l lng ph thi gi, d ch cn vi tun na l ti k thi. V th mt mt tun ngh ngi
(lm vic 0%) + 3 tun lm vic tht s (nng sut t 90%) cn hn l c 4 tun hc hnh nhng ch
t nng sut 50%.
II. NI LM VIC
1. Ti nh
Mt ni thun li cho vic hc phi hi nm tiu chun sau y:
1/ Kch thch s lm vic v gy thch th.
Mt cn phng p s lm bn thch quay li ; phng ln xn s lm bn mau chn.
2/ D tp trung ch
ng t trong tm tay bn nhng g d lm bn chia tr (tp ch, th phi vit, in thoi...)
ng to nhng quang cnh trc mt bn (nh ca s trng ra ng...) i khi phi chp nhn
ch c mt bc tng trc mt.
Cng t ting ng cng tt. K c m nhc ! Tri vi nhiu kin ph bin, m nhc s ly mt ca
bn mt phn kh nng tp trung ch thay v kch thch bn ch (nht l nhc rcnng v... v...).
Ngc li, trc khi hc hay trong lc gii lao, nghe mt t nhc nh s lm bn th gin.
Mt s sch (nh ca tin s Tomatis) cp n hiu qu hu ch ca mt s nhc phm, nh ca
Jean- Sbastien Bach hay ca Wolfgang Amadeus Mozart trong khi lm vic. V th bn c th chm
chc cho nhng quyt on trn.
3/ Gim bt s mt mi th xc nh:
- nh sng va (nh sng t nhin hay nh sng nhn to), trn trang giy ca bn khng c mt
bng ti no. Cng vic tr c vn dng i mt rt nhiu, v th phi lm sao cho mt cng t b mi cng
tt.
- Mt chic gh dc chn la k, gia mt bn v trang giy c mt khong cch va v lng

bn lun thng ng m khng cho chn.

- Nhit va phi: khng nng qu cng khng lnh qu. cc nc vn minh hin i, ngi ta
thch dng my si m cc vn phng. Nhng lm th l to iu kiu cho bnh tt, v lm c th yu i.
Nu di 16C th tht kh ghi ch. Cch sut tt nht l dng my si in c iu chnh 20oC
4/ Thc t
- Bn kh ln.
- Mi sch v lm vic u nm trong tm tay
- Xp sch v ng c hai li im hn l chng lu nhau: bn chn sch s nhanh hn v khng lm
xo trn nhng sch v khc. Tt hn nn c nhng hp h s (bng nha hay bng g) ng cc ti
liu khc nhau m bn ang c.
- Tt c bt vit u c b trong mt ng ng bt t trn bn.
Nn b tr ni lm vic u?
L tng l ti ni cha cc ti liu bn cn hc tp, ni chung chnh l phng ring ca bn.
Tuy nhin, nu nhng ngi k bn phng bn hay gy n o hoc nn bn b quy ry thng xuyn
th nn i ch.
Phi ngh n vic t mt bn lm vic trong mt cn phng yn tnh ring bit. Ngy u nm hc,
bn hy dnh mt t thi gi la chn a im. Bn s c bi thng xng ng cho vic mt thi
gi ny.
2. Ti ni lm vic (thng l th vin)
Tiu chun chn th vin
(Ngoi nhng tiu chun k trn kia)
- D tp trung ch , ngha l yn tnh (ting ng m cng lm bn mau mt v lm gim nng sut,
d bn khng ch ). Hy chn mt ni khut, lng quay ra ca khi b chia tr.
- C y t liu, cp nht, d s dng, lin quan n ti bn ang nghin cu; c nhiu ti liu
thng dng (sch, tp ch, c sn k gii thiu)
ng ngi dnh thi gian u lm quen vi cc hp phiu v cch sp xp t liu ca th vin.
- C ch cho nhiu ngi lm vic. Th vin l ni rt tt gp g v lm vic chung. Cng lm
vic trong s thinh lng v th thi bn d lm gng tt cho nhiu sinh vin khc.
V th hy tm nhng th vin thch hp.
Hy hi nhng ngi ln v chnh bn cng ch thn i d hi xem.
Tm li, hy chu kh th gi i kim thay v dng li th vin th nht m bn t chn n.
Cc tiu chun khc s c cp n Chng nm.
3. Hy tp cch hc bt c ni u.
Lm cch no?
Cn phi tp trung ch (s ni sau), nhng cng cn phi c ch v ng lc thc y, nht l khi ta
ch quen lm vic nh. Ngoi ra cn phi bit t chc: lun lun mang theo mnh mt cun sch, mt tp
cours hay vi phiu t liu, phng khi c c 15 pht m bn khng mun lng ph. Nu khng c
nhng th th bn ch cn c cch l tip xc vi ngi khc.
u? Hy thch nghi cng vic vi hon cnh
+ Di chuyn bng phng tin cng cng l nguyn nhn chnh khin bn mt nhiu thi gi:
- Hy tranh th m hc bi hay lm bi.
- Nu phi ng th hy lun lun c sn cc phiu t liu - chng khng chim nhiu ch u. Bn c
th nhm mt li v suy ngh v vn no c t ra trong cours hoc mt bi tp no .
+ Nu bn phi i b th nhng phiu y cng s gip bn nhiu. Tuy nhin, l tng vn l n li bi,
v n li khng c ngha l phi c li cours v nh bn vn c th ch n nhng g trc mt.

Tuy nhin, hy p dng nhng li nhng li khuyn trn y trong chng mc.
+ Trc ht, cng cn phi ngh ngi, ch ng nhi nht mi: bit ngh ngi ng mc, bn s lm
vic hiu qu hn.
+ ng ct t vi thc ti chung quanh, ch sng cho cng vic, mt ht kh nng quan tm n con
ngi v cuc sng.
- Bng cch lm cho i tai hot ng, v bnh thng khi hc tp, ta khng vn dng nhiu lm n
hai tai. Th nn, hy lng nghe v tp phn bit cc th ting ng chung quanh mnh.
- Hoc tr li cho xc gic tm quan trng ca n: hy thc li thn th ca bn (v nhng cng
thng bn trong), th tht su, nh cm thy mt trong hng triu ph nang ca bn ang cng ra nhn ly
dng kh lm hng ho mu huyt; hoc ung thong th mt ly nc cm nhn nc ang chy trong
hng mnh.
- Bn c th thng xuyn lm nhng vic ni trn nht l khi cc mn hc ca bn tru tng v v
qu thu ht tm tr. Bn c th lm li nhiu ln mi ngy, nht l trong nhng gi gii lao (s c cp
sau).
- Nhng bi tp va ni (cng vi nhiu bi tp khc do bc s Vittoz khuyn lm) gip bn rt ln
trong vic a bn v vi hin ti, trong khi bn thng mi sng vi tng lai hoc qu kh: chng hn
ang i trong hnh lang m bn vn nh ang cn trong phng lm vic hoc nh n phng n ri.
Hn na, tng lai v qu kh cn l nhng con ng dn n mi lo u v tng tng (k thi va qua
hoc sp n) git cht thc v thc ti.
III. T CHC GI GIC LM VIC
1. Ln k hoch s dng thi gi
Theo nhng nguyn tc sau y:
Nguyn tc th nht: Xc nh nhng vic u tin trong cuc sng ca bn.
i vi ngi sinh vin, th t cc vic u tin mi ngy s nh sau:
1) Cc nhu cu vt cht (ng ngh, n ung, tm ra, dn phng...)
2) Suy t, v nhn y cng nn nhc li vic cng tc x hi rt c ch (d nhin l c ch trc tin
cho ngi khc) lp th qun bnh cho cuc sng.
D hot ng x hi xem ra chng c lin h g vi vic hc hnh, nhng n gip ta ci m tm hn,
thay v c loay hoay vi nhng kh khn ca mnh, ng thi em li ngha cho cc mc tiu chn chnh
ca ta v lm cho ta sung sng khi nhn thy nim vui trn gng mt ngi khc. Nh vy, thay v ko
bn ra xa vic hc, vic x hi (mi nm mt hai ln, mi ln vi ngy) s tim vo ngi bn mt dng
mu ti, dng cho nhiu tun l.
y l nhng nhn nh rt ra t kinh nghim ca nhiu ngi, v vn ng ngay c trong thi gian bn
n bi thi d thi - nh mt thng trc k thi chng hn.
3) Hc hnh
4) Gp g, th gin, th thao, gii tr
Nguyn tc th hai: tp ng mt thi gi.
- Mt k hoch tt l mt k hoch khng c nhng ch trng, ngha l nhng thi gian cht.
Bn phi lun lun bit mnh s lm g vo bt c thi im no. C nhng khc ng h cng phi
c a vo chng trnh v nu bn cng tt c nhng khong thi gian ngn ngi y, bn s c c mt
ngy trn!
Ni nh th khng c ngha l loi b vic ngh ngi v gii tr, v trong k hoch ca bn c gi
dnh cho vic th gin ri.
- Nh ni, bn hy tp lm vic trong khi di chuyn. Li khuyn ny c gi tr c bit i vi
nhng ai sng cc thnh ph ln.

Nn nh ai cng c th lm c nhng iu ny.

Nguyn tc th ba: sp xp k hoch ca bn da trn nhng im u tin.
Nh vy trong thi kha biu mi ngy, bn s xp:
- Trc ht l nhng vic u tin khng th gim bt c:
Thi gian ng ngh: trung bnh ko di 8 gi ng h. Vic lm ca bn s c hiu qu hn, nu bn i
ng sm v thc dy sm.
Tuy nhin cng cn ty tnh hnh m p dng nhng li khuyn trn y:
+ C ngi cn ng n 10 ting, c ngi ch cn ng 6 ting (thm ch c ngi ch ng 4 ting - t nht
l trong mt thi k no - m vn khng thy mt mi). Hy th ng trong mt s gi nht nh trong
vng t 8 n 15 ngy, ri da vo hu qu (mt mi, kh nng tp trung, tnh kh, v.v...) xt xem c
cn phi ko di thm thi gian ng hay khng.
+ Thi gian ng ngh l mt mc trung bnh trong nhiu ngy, v nhn chung bn c th cho php mnh
uyn chuyn mt cch tng i, chng hn: mt ti no bn c th rt ngn thi gian ng min l
bn s b li nhng ngy sau . Nh th c ngha l bn tin liu vic y ri ch khng mnh
b bt ng bi my m lin t ng.
+ ng khc, nn bit rng ngay c i vi mi ngi nhu cu ng ngh cng thay i ty thi k. Ni
chung, khi c nhng cng thng (stress) (nh thi c, u tranh ni tm, v.v...) bn cn ng ngh nhiu
hn v chc nng chnh ca gic ng v gic m l b p lai nhng mt mt do nhng s c th l v
tm l.
+ Tm li, hy uyn chuyn, hy tp nhn ra nhp ni tm ca bn v nhng du hiu u tin ca
s mt mi hoc s cng thng (v vic ny, ngi khc c th l nhng hn th biu thch ng cho bn,
min l bn bit khim tn v khch quan lng nghe).
- Thi gian n ung (trung bnh n im tm 15 pht, u tra na ting): nu dnh thi gi qu t, bao
t ca bn c th b au y !
- Nhng khong thi gian lm vic c nh nh d lp, lm bi, di chuyn i li.
- Sau l nhng khong thi gian c th thch nghi.
+ Hy xp cc gi lm vic ring vo nhng ch trng ca thi kha biu ( chng ta s ni thm v vic
ny phn sau).
+ Vic th thao s ty nhu cu ca mi ngi, nhng ti thiu phi mt gi mi tun.
+ Vic th gin s c xp sau cng, thng dnh vo ngy cha nht.
Nguyn tc th t: T chc, trc tin c ngha l suy ngh.
ng p dng mt k hoch lm sn, v mi ngi c nhng i hi khc nhau.
V th, vo u nm hc, bn hy suy ngh tht k, trc khi vi u vo cng vic. Chin thut ln x
vo m khng suy ngh trc l iu khng c li.
D nhin, hy dng nhng tiu chun v nhng nguyn tc m bn hc c (trong sch ny hoc
nhng ngi ln am hiu vic hc hnh ca bn). Hy kin nhn v khim tn hc hi.
V hy u n xem li cc k hoch ca bn: n thch hp cha?
2. Ln k hoch thi gi lm vic ring
Lp k hoch tm thi
Hy t ba cu hi sau y:
1) Hc mn g?
Tt c mi mn hc u phi c nu ln trong bng k hoch ( mn ta khng thch thng hay b
st).
Bn ch hc nhng g phi hc thi chng?
Coi chng b cm d qu i su vo mt vn ; ng i qu xa nhng g chng trnh hc i hi;

trnh mi hnh thc lc . S kin ny thng xy ra nhng mn ta a thch, trnh nhng mn ta

khng thch.
Phn chia mn hc ra d lm vic hn:
Ngc vi th gii ca con ngi, th gii s vt nn c chia ra tr.
Chng hn, khi hc La-tinh, bn c th chia mn hc (v n tp) thnh cc phn nh sau:
- Ng php: bin cch, c php.
- Ng vng: thuc lnh vc trit hc, huyn thoi, thi ca hay thng dng.
- Tp dch ngc v dch xui.
2) Phi dnh bao nhiu gi cho mi mn?
Nhng tiu chun:
- Mn hc c kh, nng khng? (trung bnh phi dnh t nht t mt n hai gi nh cho mt gi
lp hoc ngc li.
- Ngi ta yu cu bn lm g: ch c cours, lm bi tp hay hc thuc? Ty theo yu cu tng trng
hp m dnh thi gi tng xng.
- Mc thch th ca bn? Bn c say m mt mn no hay khng? Hy dnh nhiu thi gi hn cho
mn bn chn.
- H s c phn chia cho mi mn trong k thi nh th no? Hy u t th gi cho tng xng vi
h s.
Sau cng, khi gom ht cc tiu chun trn bn nn c tnh th gi cho mi mn hc ngay t u
nin kha.
Bn d tnh phi mt bao nhiu thi gian lm mt bi tp ton hc, hc mt trang ha hc, mt
trang s k... nhng nn nh rng ngi ta thng phi tht vng, v ngi ta phng i kh nng ca mnh.
Tuy nhiu ng lo, ri bn s tin b dn dn trong nm.
3) Phi hc mt mn no khi no?
Trc ht, phi bit mnh
Bn thy mnh lm vic tt nht vo bui sng hay bui ti, vo gi no trong ngy? Ni chung,
thng kh hc bi ngay sau khi n cm tra. V th, nn ngh ngi na gi. Nn hc vo ngy no
trong tun? Vo thi gian no trong nm, thm ch vo ma no?
Hy hc mn kh nht khi bn kho khon nht, v dnh mn d cho nhng lc khc.
Thay i theo loi cours hc.
- Nn hc hy nn dn bi trc. Nh trong trng hp cc cours phi chp bi nhiu, cc cours c
vn p v c sa cha bi tp. Khi , c cours l mt cch xem li bi ln th nht v nh c th
tip thu bi nhanh hn.
- Ch cn xem li cours sau gi lp.
Nhng nghin cu tm l cho thy bn phi xem li cours cng sm cng tt (Xem Chng 7). V lc y
cours cn mi m trong k c. Nu khng tin, bn hy th qua hm sau mi n bi, ri so snh vi
cours no bn n ngay chiu hm y. Ngoi ra, khi xem li cours sau gi lp, bn c th b sung nhng
ghi ch v nu cn, sa cha nhng ghi ch y.
Thay i theo s gi cn li trong thi kha biu.
Nn p dng nhng nguyn tc va ni trn y, vi iu kin phi tn trng cc gi ngh ngi v th
gin. Hy nh phi u tin cho vic ngh ngi, nhng ng dnh qu 22 gi ng h mi tun cho vic
[1]
y .
Lu : Vic chm tr c khuynh hng tch t. V th phi liu sao cho chng trnh mi tun c nhng
thi gian rnh bt li cho kp; ngy th by l thi gian l tng hc hay th gin, ty theo tin

ca cng vic (Xem Chng 7).

Tiu chun chnh yu l phi n tp cc cours (Xem Chng7). Tt c u phi c ln k hoch ty
theo thi gian tng ng cn thit cho vic ghi nh ca tr c.
Lp k hoch dt khot
Lp khi no?
Khi nm vng nhp c th ca bn v khi tnh c s tit dnh cho mi mn chnh.
Phi lp trc khong bao lu?
C nhiu trng hp:
- Khi thi kha biu n nh !
- C mi tam c nguyt lp k hoch mt ln.
- Vic k hoch ln mt trang giy ri, r rng, d c, c th tham kho d dng vo bt c lc no.
Lm nh th tt hn l ch da vo tr nh ca mnh.
- L tng l phn phi vic hc tp cc mn trong mt tun. Nh th, mi tun bn c th hc qua mi
mn t nht mt ln. V hy phn phi sao cho cn xng vi s thi gian dnh ch mn y trong c nm.
- K hoch phi tht ph hp vi cours hc v nhng k thi.
- Khi thi kha biu lun thay i:
- Nn dnh thi gi ln k hoch vo mi u tun (khong 16 pht).
- Ghi vo s nht k vic cn lm.
- D thi kha biu c n nh hay khng, trong mi tam c nguyt bn cng phi dnh thi gi tng
xng xem li v n tp.
C nn n l k hoch ca mnh khng?
Sau y l vi li khuyn thc tin:
- Nu kt qu cc bi thi km, tt hn nn gi k hoch y.
- Nu bn mun c s thay i th nhng thay i phi tht t v t t. Nu bn xo trn c k hoch, n
s tr nn v ch; bn mt i nhng im mc v bn c th b tr.
ng ngn ngi thng cho mnh khi hon thnh mt cng vic khng nhng tt p m cn sm hn
d nh hoc khi bn tun gi kh lu mt k hoch rt nht v c yu cu cao. Thng nh th s kch
thch bn lm vic tt hn.
- Cui cng, hy t do i vi k hoch v k hoch c lp ra l gip hc hnh, ch khng ai hc
hnh l v k hoch.
3. Ln k hoch chi tit cc thi gi lm vic.
Ln k hoch na ngy lm vic ring nh th no?
Nhng li khuyn sau y l nhng li khuyn quan trng nht ca tp sch ny. Hy u tin p dng
chng.
Hy bt u bng nhng cng vic mt mi nht v t hng th nht.
Bi v, s mt mi s gia tng theo thi gian. Cn c theo mc ca s mt mi gim dn v s hng
th tng dn ta c:
- Nhng, vic i hi s c gng ca tr nh.
- Lm bi tp.
- c sch c ghi ch.
- c li cours c gch di nhng ch quan trng.
- Sp xp cc phiu t liu...
ng lm vic lin tc hn mt gi v mt ti
Cc nghin cu ca M cho thy th lm vic tm ln mt gi c phn phi trong nhiu ngy hn l

[2]
lm vic tm gi lin .
Tuy nhin hy uyn chuyn. Lut va ni c p dng bt buc i vi bi thuc lng hn l i vi
bi ngh lun, v kh m lm mt bi ngh lun bng nhng khong thi gian mt gi lt nht nh th.
Hy lm cho thong v tht u n khong thi gian lm vic ca bn, (c khi bn phi lm vic
nhiu gi v mt ti)
- Ch nn hc 50 pht lin tc: Cc nghin cu tm l cho thy l khong thi gian l tng, k c
i vi nhng nh nghin cu c tm c.
Nu khi u bn gp kh khn trong vn tp trung t tng th ty theo mc kh khn ca mn
hc, bn ng ngi lm vic trong tng khc mt, tht cht lng v lin tc. Nh th tt hn l cng thng
trong ba khc m khng c hiu qu g. Dn d nng sut s tng.
- Ri hy ngh gii lao.
Bao lu cn ty, nhng 10 pht sau 50 pht lm vic l trung bnh. D nhin nu bn hc tng 15 pht
mt, th hy gim bt vic ngh li.
Lm g trong thi gian gii lao? Tt c mi th tr vic tr c v nhng vic lm mi mt: v th ng
c nhng hy lng nghe ting chim, hy ng dy lm nhng ng tc th dc v n c thm nng
lng. Tm li lm nhng g mnh thch v hy th gin.
- Lm vic nhm s gip ta rt nhiu trong vic trng k hoch v khng ta lm vic hai gi lin.
Nhm lm vic ng ng qu: tt nht l bn hay nm ngi.
Hy t mi ngi trng nhm, khng cn c trn s thng minh nhng da trn thc ca ngi y
v ngi khc. Trng nhm phi n vn thinh lng trong khi lm vic v phi nhn ra kp thi
[3]
ngi no ang b cng thng hay ang gim mc ch .
Hy khoan bt u chng trnh lm vic khi cha c s nht tr v thi gian gii lao v thi gian lm
vic ban sng, ban chiu hay ban ti. Cng c th chn mt ngi (thay phin) lo ba n gii lao.
Sau cng, hy bit tn dng bui ti cho cng vic ca bn.
- Ti sao?
V b c ca bn vn lm vic ngay c khi bn ng.
V khi thn xc ca bn c ngh ngi hon ton v khng b chi phi bi ngoi cnh, tr c ca bn
trong ci v thc c minh mn, sng sut hn.
- Vy, bng cch no?
Tt nht, l dp khi phng ng ca bn nhng nguyn do lm bn chia tr, nhng c hi cm d bn tt
n qu khuya.
Hy tp trung trong thi gian ngn ngh n mt iu tt lnh, mt iu thin.
[4]
V hy tin tng rng ri ra cc vng mc cha gii p c trong cng vic s c gii quyt .
- Hiu qu.
Bn s thc dy trong tm trng vui ti v bnh an.
Tm tr ca bn nh c sng sa ra c th tm thy gii p cho nhng bi tp. Mt tm tr thanh sch
v bnh an bao gi cng c kh nng hiu v lnh hi tt hn.
4. n li bi trc khi thi.
Phi sp xp thi kha biu nh th no vo nhng ngy trc k thi?
Bn s c cu tr li chi tit Chng 7.

CHNC BA: NHNG IU KIN TNH CM CA CNG VIC TR C

PHI C NG LC
Bn phi l ngi c c vng: chnh c vng v ch c c vng mi a bn i xa c.
Cch th nht l trc khi lm vic hy xc nh c th nhng ng lc ca mnh.
Cch th hai l c mt tc phong c th.
Cui cng, phi i ph vi nhng cm d ca s nn ch (sau ny chng ta s cp n nhng vt
thng do vic lao ng tr c gy ra, i khi l nguyn do ca s nn ch).
1. c vng ca bn l g?
Ai trong chng ta cng c mt c vng t nhin l mun bit s tht: ng bp nght n, ng cha
chi chn chng khi bt u mt cours hc.
Hy tp thn phc v ngng m, nh tr th: tm hn tr khn ca bn s nh m ci m ra.
Hy lm sao c c mt qu tim bng chy nhit tnh, v c am m mun hiu bit mi c sng
to.
Ni tm li, hy yu vic hc hnh ca bn: l mt trong nhng phng th chc chn nht c
thnh cng.
2. Nhng ng lc thc y bn hc hnh l g?
Nhng nguyn do phi:
- Chnh xc, khng chung chung v m h;
- Tch cc, ng bao gi bo: S d ti chn mn l v khng cn cch no khc
- C sc huy ng ( Xem Chng 1: Ti sao bn lm vic?);
- C th.
- Va vt cht va tinh thn.
Hy suy ngh k trc khi chn ngh, trc khi thi i hc, trc khi chn mt ngh chuyn mn no
.
Hy nh n s nhn nh ca nhng ngi c thm quyn, thm ch nh mt v c vn ngh nghip
hay mt nh chuyn mn gip nh hng.
Hy nng nhc li nhng nguyn do khin bn thc hin cng vic ny:
- Ta thng c khuynh hng qun i mc tiu trong lc hc hnh mt mi hng ngy.
Nhn li cc ng lc l mt cch i ln. Lm nh th, bn s c khch l v thc y. Mt sinh vin
y khoa ang n thi c th lp i lp li nhiu ln mi ngy: Tt c nhng vic ny l cn thit, nu ti
mun mt ngy kia chm sc v cu cha cc bnh nhn.
- ng khc, nhc li cc mc tiu nh th l mt hnh vi t do, v s tht lun gii thot chng ta.
Trc khi hnh ng, hy t hi: Ti sao ti lm vic ny? v bng cch , cng c thm nhiu ng
lc cng nh tng cng s t do ca mnh.
ng coi thng nhng ng lc cm thy c.
Sau khi t c thnh qu tt, hy t cho php mnh c mt bui chiu ngh ngi; ngh ngi cng l
mt phn thng. Bn hy lm tng t nu thy mnh hon thnh mt cng vic hay lm xong cng
vic sm hn thi kha biu.
3. Thi bn ngoi cng l mt tr lc ng k
Thi bn ngoi ca bn s cho thy quyt tm lm vic ca bn ng thi lm tht vng nhng k
nhn nh, lc no cng c sn th vin hay nh lm mt th gi ca bn. Khng ai cn mun quy
ry mt ngi ngi vo bn lm vic, ngn np tp trung vo bi tp. Nhng mt ngi nm n trn

trng k, va ht thuc va c cours, nh th ang c bo, th rt nhiu ngi mun quy ph.
4. Vn nn ch.
Nn ch l mt hin tng rt thng gp. V th, ng ngc nhin khi ri vo trng hp . Ni th
khng c ngha l khng th trnh c iu hay iu hon ton v hi. Ngc li l ng khc.
Chn on: nn ch thng l do ngi ta a ra nhiu l l bc b cng vic: Ti chng bao gi lm
c u, vic u c hp vi ti
Thuc cha:
- Khi cn c thi gian xem li s la chn ca bn (vo u nm hay trc na): ng lm kh
mnh na, nhng hy nhanh chng hnh ng. Hy tham kho kin ca nhng ngi c thm quyn (v
thng thng lc ny kh nng phn on lnh mnh ca bn b t lit) v hy tn nhim h. Thng th bn
s nhn ra rng l do mt s s hi v v no .
- Khi khng th quay lui na:
Hy tip tc nhng vic hc hnh d nh, t ra cho n cui nm, n lc y bn s xem xt trnh t
cng vic.
Nhng hin ti phi chng li s nn ch nh th no y?
+ Nu ch l thong qua, hy nhanh chng bt tay vo vic hc, ng mt thi gi suy ngh, ng
s li bing tm ly bn.
+ Nu l s nn ch trin min ang c ch bn, hy chia s vi cc bn (k th ca bn rt ght nh
sng v mun bn gi kn nhng vn ang gm nhm bn).
Thm ch hy vit ra mt trang giy chia i: mt bn l nhng l do thng lm bn nn ch, bn kia l
nhng l l (do bn b xut v do bn suy ngh c) chng li nhng l l o ng ca bn.
Khi gp cm d, bn hy em t giy y ra c v mt khi bn c trang b bng li gm l l nh
th, bn s y li dc nhng cuc tn cng ca s nn ch.
Sau cng, c mt nguyn nhn m bn khng c php qun, mt nguyn nhn c th sa cha c,
l chng tm thn chu k (cyclothymie), (s ni sau).
MT TM HN RNG M
1. Hy loi khi tm hn bn
S bun ru, chn ngn, s st trc cc k thi hay thi tuyn: chng s lm bn co rm ngi li, s
khp ca tm hn v tr khn ca bn
c ch trch
S vic: cc hc sinh trung hc v sinh vin thng c thi quen ch giu v ci nho gio vin ca
mnh. D bn khng mun th nhng ri bn cng s mau chng sa vo thi quen y, ban u l nhng li
ph bnh khng hay, ri dn d s ch trch tr nn chua cay v c th hn, i khi cn bin thnh mt cuc
tnh s thc s.
khng phi l thi ng ca ngi sinh vin. Mt ngi sinh vin l tng l ngi ca hip
nht, tha th v ha gii.
Khi bn ci m v thng cm, tm hn bn rng m th tr c bn tr nn d dng lnh hi nhng g gio
vin y ging dy hn l khi bn ch trch, d s ch trch y c h thng v c c s i na. Tht ra th
khng ai l hon ton xu; trong mi ngi chng ta u c im tt (Baden Powell tng ni n ci
5% ti thiu tt y ni mi ngi. Mt c tnh qu l thp!)
Bn s pht hin ni gio vin y nhiu phm cht tt khng ng.
Ni nh th khng c ngha l khng c nhn xt ph phn. Ch c iu l phi nhn xt mt cch
khch quan, khng thin kin, khng kt n mt cch chung chung, v a c nm, ln ln nhng g ngi
y ni v chnh bn thn ngi y.
2. Hy vun trng trong tm hn bn tnh yu

i vi gio vin: v trng thy mi c lm thy; hn na gio vin l n nhn ca bn. Gio vin l
ngi mang kin thc n cho bn. V th, nu bn khng c lng yu thng knh trng gio vin th
khng nhng bn thiu c bc i m cn thiu c cng bng.
i vi mn hc: v c yu thch bn mi c th hc hnh tt c; hn na tt c nhng mn hc
trong chng trnh u cn thit cho bn, cho ngh nghip ca bn sau ny.
Tnh thng yu i vi nhng bn ng mn.
- ng xt on h, hy yu mn h!
Chng nhng bng cch khng lm iu xu cho h (y cha phi l bc i), m cn gip h mt
cch c hiu qu. ng lo, bn s khng mt mt g khi trao tng (d nhin vi iu kin phi thn trng v
phi bo m gi gic thi kha biu ca bn). l mt trong nhng bng chng p nht bn c th by
t vi ngi khc.
- Nhng hn bn s t hi mnh c phi c x nh th khng trong nhng k thi tuyn, ngha l khi s
ngi trng tuyn c hn? Xin tha l c tip tc c x nh vy, v bn c trng tuyn hay khng l ty
mc lm vic ca bn. Do ng bo rng: Nu ngi kia rt, ti mi u c (y ng l tinh
thn thi tuyn), nhng hy ni rng: Ti s thi u v ngi kia cng vy nu anh ta c kh nng. Tuy
[5]
nhin, ti khng c thm quyn quyt nh v s trng tuyn hay khng, v th ti s gip ngi y .
3. Hy chun b tm hn bc vo i sinh vin.
Ti sao?
V gia trung hc v i hc c s khc nhau rt ln. Qu tht, i hc:
- Trnh ging dy s cao hn: mt s tranh ua mi, thng gay gt hn; cc gio trnh khng c
trnh by chi tit na, nhng i hi c nhn phi c sng kin v nghin cu ring.
- Nhng bi thi cch qung hn: ban u v cha thch nghi kp, c th nhng kt qu cha c tt.
V th bn c nguy c ri vo tnh trng thiu t tin, v c th cha m bn s ngc nhin thy rng sau mt
thi k trung hc xut sc nhng thnh tch ca bn lc ny gim st. Tht ra, iu y d gii thch v d
sa cha.
- Cuc sng t do hn, nhng s t do ny l mt mn qu c tm thuc c v thng bn khng bit
cch iu khin s t do ny. Chng hn bn khng bit sp xp thi kha biu nh th no trong nhng
qung thi gian di.
Lm th no?
- Trc tin hy tin liu trc, hy bit trc nhng im khc nhau gia trung hc v i hc. Ri
trnh by cho cha m r. C sc s t nng n hn.
- ng lc hc tp tr nn quan trng v cng v t nay bn t b theo di hn. S tranh ua hc tp
ca nhng ngi c ng lc hc tp tt s lm bn nn lng. Bi vy, cng xc nh cc ng lc hc tp
sm, cng d chun b mnh v chun b cc vt liu, ngh.
- Hy p dng ngay v ti cng cc phng php lm vic: Chy chng ch li g, nhng phi i
ng lc.
- Khi mi bt u i sinh vin, hy c bn cnh mt ngi bit r bn v c th u bn. Bn s
tm s vi ngi y v nhng lo lng v phin mun ca bn. Ngi y s gip bn bnh tnh.
CH TRONG CNG VIC
1. Cn phi ch
Ch l iu kin cn thit tr khn lm vic c kt qu, theo di gio trnh v nht l ghi
nh.
Hy tin tng: mi ngi u c s ch . Nhng i vi nhng g bn quan tm, thch th, bn c th
tp trung ch cch d dng. Bn s bo l chuyn bnh thng! c th nh vy. S vic y cng cho

thy bn c kh nng ch , v ng lc ng mt vai tr quan trng nh th no.

Ngay t by gi, hy tp sng phn minh r rng v c yu cu cao. ng bao gi chp nhn
mnh m mng khi ang hc: l mt tp qun rt xu. Cng vic l mt hnh vi c thc, khng cht
my mc. Chng hn, bn s thy rng li nhi khng phi l hc.
2. Ch l g?
l mt n lc t nguyn, dng hng cc kh nng tr tu vo mt i tng hc tp nht nh.
V vy, vic tp trung ch trc ht l mt cng vic ca ch ( ch l iu ai cng c), ch khng phi
ca tr khn.
C hai loi ch : Ch trc tip, tc l s ch m bn cn hng ngy. Khng nn ln ln n vi s
ch gin tip v ko di m bn phi pht huy. Ai cng c s ch ny, nhng mi ngi dng mi cch.
Tht ra, ni mt cch chnh xc hn, s tp trung l mt hnh thc cao cp ca ch v ngi sinh vin
cn nht l s tp trung.
3. Tp trung ch bng cch no?
Tht ra ton b vn l lm sao ngn khng xut hin nhng t tng ngoi , thit lp mt
chng ngi vt bao quanh cng vic ca bn.
Nh vy b quyt ca s ch tim n trong nhng iu kin vt cht, tnh cm, tr c v tinh thn.
(Xem Chng 2-4) Chng ta hy tm lc nhng iu kin y nh sau:
a) Chn mt khung cnh thch hp cho vic hc tp ca bn, loi i tt c nhng nguyn nhn vt
cht gy chia tr v gin on (i khi cn phi ngt my in thoi).
b) Gi thn th trong tnh trng khe khon, v mt mi l k th ca s ch , trnh kch thch bng
c ph, thuc l, thuc kch thch. Hy lm cho mnh ti tnh bng cch tm qua hay ra mt mi khi cm
thy hi ph phc. Mi ngy phi ung ti thiu mt lt ri nc !
c) Hy t kch ng mnh v lm cho mnh thch th, hy gia tng s quan tm thch th i vi gio
trnh hoc cng vic phi lm.
Mun vy phi:
- T hi mnh v tc gi v nhng nh ca tc gi.
- c phn dn nhp v mc lc.
- Nhc li cc mc tiu ca bn: hc c li g cho i sng ngh nghip gia nh, tng lai v hin ti
ca bn?
d) Phi bo m l c nhng kin thc c bn, cn thit cho mn hc. Bi v nu u c phi vt
v d hiu ( tng, b cc, ng vng...), n s nhanh chng trnh i ngay.
- t gio trnh hay cng vic hin ti trong tng quan vi nhng g mnh bit (Xem Chng 6):
bn ch hc nhng g mnh cha bit bng cch bt u t nhng g bit.
- ng bao gi cho qua mt t khng nhng khng bit m cn bit sai. Hy dp tnh t i v li
bing ca bn i.
- Nu c, hy tm c mt s chng trong cc sch dn vo mn hc, v nhng sch y thng d
hiu hn: vic khng phi l mt th gi u.
- Hy yu cu bn b v gio vin gp . Tt c nhng ai hc qua u i qua nhng chng ng
tng t, d c k nhanh ngi chm.
4. Sa cha cc khuyt im trong vic tp trung ch
Trc tin hy duyt xt li mt cch c h thng v phng php nhng iu kin thun li cho vic
ch va c nu trn. Hy lm tht kin nhn v thng thn.
Thng thng, s d bn sai phm l v khng p dng mt hay nhiu iu kin ny.
Sau , ng ngi lm nhng bi tp sau y. y l mt s bi tp c nhiu hiu qu.
- Tp hnh dung trong tr (mt nhm li) cho tht r mt vt va quan st trong 30 giy.

- Hnh dung li khun mt ca mt ngi quen bit cho ti khi khun mt y hin ra r rang.
- Vn nh radio t t, cho n khi khng cn nghe g na. Hy lm vic ny t nht trong 3 pht. Ban
u hy tp ch trong yn lng, ri tp ch vi ting ng nn.
- Hy bt mnh ch hnh dung mt vt nht nh no trong vng t 3 n 5 pht. Sau lm lin tip
vi hai hoc ba ti khc nhau.
Lu chung: y khng phi l nhng bi tp n gin; cn phi lp li t nht l 3 ln trong mt tun
ng nn ch, ri bn s thy kt qu tht ly k.
Cui cng, nu khng thy r nguyn nhn hay nu cch sa cha khng c kt qu lm, hy nh bn b
gip .
1. Hy trnh by nhng vn v nhng bn khon ca bn cho mt ngi c kinh nghim.
2. Cng vi bn b, phn tch k nhng nguyn do thng thy nht lm bn chia tr. Phn tch trong
s tht. Cng vic ny s tit l cho bn nhiu iu, v bin php sa cha s t nhin hin ra.
Chng hn:
- Bn m tng n k ngh hay mt da nhc. Hy ha vi lng mnh rng nu k thi c kt qu tt th
bn s c tt c nhng th . Ri khng ngh n nhng iu y na. Bn b s gip bn thc hin quyt
tm y. Nh vy, bn bin l do chia tr thnh phn thng ng vin bn lm vic.
- Bn c mt c in thoi cn phi gi hoc c mt cuc hn khng c php qun. Hy vit ra giy,
[6]
ri xp qua mt bn n khi lm bn chia tr, sau khng cn ngh ti na .
HY TRUNG THC VI CHNH MNH
1. Ti sao?
Bn qu bit nhng khuyt im ca mnh. i khi bn cm thy mt gi v mn ny mn n hoc lng
tng trong nhng mn y. Tuy nhin, bn vn khng i thi v thng l v thiu nhit tnh, thiu xc
tn.
Nn nh, k th nguy him nht l chnh bn thn bn.
2. Trung thc nh th no?
a. Trc ht, khi cm thy c iu g thiu trong sng ni mnh.
- Hy dng li v phn tch nhng s cng thng ni tm y. ng trnh n. l sng trung
thc.
- Hy nghim li xem tt c v ch gi nhng iu g tt. ng bao gi qu vi u vo cng vic n
ni khng cn tm n ngi khc.
- Hy lun lun uyn chuyn i vi nhp ca tm hn mnh, vi nhng yu cu ca cuc sng v
vi mn hc.
- Hy lng nghe cc li khuyn ca bn b. Ni chung, bao gi bn cng c th rt ra iu tt t nhng
li khuyn y, bi v nhng ngi y khch quan hn bn khi ng trc cng vic ca bn. Mt ln na,
phi dp t i i !
b. Nu thy c iu g khng n trong cc phng php hc tp ca mnh.
- Hy tm cho ra nguyn nhn: c li cc li khuyn trong sch ny (ta c tng l bit ht, nhng
k tht c nhiu im quan trng ta qun v l nguyn nhn to ra s lng tng).
[7]
- c bit, phi c nhng quyt tm tht mnh m: phi rn luyn ch .
3. Chng bnh tm thn chu k
L g?
Chng bnh ny c hai c im. Trc tin l s lun phin gia hai tnh trng tm l: ht sng khoi
v hng phn, km theo l hot ng tr c ln ti cao , li quay ra trm ut, u oi. Trng thi no
cng u mnh m, nht l trong vic hc hnh.

Ngoi ra, tnh trng y xy n kh u n, nh k, v nh hng c bit n cc thiu n.

Tnh trng ny qu tht bt li: ta c th tng tng nu tnh trng en ti y li ri ng vo thi k
n thi hay chnh thi k thi th s t hi bit chng no.
Chn on: lm sao nhn ra chng bnh ny?
1. Trc ht qua s xut hin lun phin ca hai tnh trng y, m nt hay m nht l ty mi ngi...
2. S lun phin ny xy ra kh u n (c th l mi lm ngy, nhng cng c th ko di ti su
thng).
3. ng ln ln chng bnh ny vi tnh trng u su ch thong qua v thng c nguyn nhn (nh khi
ht k ngh h, hoc khi mt ngi bn i xa...)
4. ng ngh rng chng bnh ny xy ra thng xuyn.
iu tr: phi cha tr nh th no?
1. Ghi vo s tay nhng thi k xy ra chng bnh y nm c nhp .
2. Nu thy c mt s vic quan trng (nh n thi, thi c...) xy ra ng vo thi k suy sp y, hy lm
cho chng bnh y xut hin sai thi im bng cch:
- Chi th thao, tp th dc kch thch c th hot ng;
- Thay i nhng nh kin: gii tr, gia tng thi gian ngh ngi;
- Th gin.
3. V nht l ng vi cho rng bnh ny khng th trnh c.
- Nu tnh trng suy sp ri li hng phn ca bn nng n ni ngi chung quanh d dng nhn thy,
th hy hi kin mt nh tm l hay mt bc s. iu khng c ngha l bn mc bnh, nhng v cc
nh chuyn mn y c th a ra nhng kin hay, hoc ch v nhng phng th th gin tt.
THNG TCH DO HC TP GY RA
Nhng thng tch ny lm ta lo lng khi ng trc vic hc tp v k thi, ri cn tr ta v cui cng
khin ta b cuc. Nguyn nhn ca nhng thng tch y c th l do ghi chp km, do s tng tc khi thy
qu mun, cng c th do ngh cho rng mnh i sai ng, hoc c th do lo lng thi qu khi gn
n k thi, hay do thiu t tin.
1. Ghi ch km
Trc ht, phi ni rng ghi ch km cha hn l du hiu ca s km thng minh. C nhiu nguyn do
dn n thnh cng (tr nh tt, lm vic c phng php, may mn...)
V li, khi bn ghi ch tt, bn bit r rng khng v th m bn thng minh; v th, nu thy mnh ghi
chp km th ng ngh rng l do km thng minh.
ng hn, l du hiu ca mt phng php lm vic khng tt. V y chnh l mc ch ca
cun sch ny. Hy kin nhn p dng nhng li khuyn trong sch. Bn phi mt ti thiu mt thng mi
n nh c mt phng php lm vic tt. Vi mt phng php thch hp, bn c th kin ton vic
hiu bi v hc thuc bi.
i khi, vic ghi ch khng tt y li gip bn sng khim tn: thua mt trn (tc ghi ch km) khng
phi iu nghim trng, iu quan trng l phi lm sao thng c cuc chin (thnh cng trong k thi sau
cng v c ln lp).
cng l mt kinh nghim v s hn ch ca mnh. Kinh nghim y s gip bn tr nn chn chn
hn, bit phn ng nh ngi trng thnh trc cc kh khn ca cuc sng.
2. Tng tc v thy qu mun
Mi gii php nm ch t chc thi kha biu hp l v to c mt s qun bnh lnh mnh trong
cuc sng.
Tuy nhin, hy coi chng, ng ly chiu bi phi b p cho s chm tr m hc ln sang thi k ng
ngh ! l nhng khong thi gian khng th gim bt. Thi gian ti thiu th gin cng vy ! Mt cy

cung ging qu cng khng sm th mun cng s b gy, v thng bn khng nhn thy nng sut tr tu
ca bn gim i sau mt s gi lm vic ( l cha ni ti thi gian lm vic lu di: n ngy thi, ngy
m l ra bn phi lm ch hon ton tinh thn ca bn, bn li kit sc r ri).
3. i sai ng
Cn phi c s gp ca mt ngi bn c thm quyn hay mt nh hng nghip bit l mt
cm nhn ng n hay ch l mt s cm d lm bn b cuc (xem: Trng hp nn ch).
4. Lo lng thi qu v k thi
Trc ht, c nhng phng thuc tr cc triu chng:
- Hy lc quan v vui ti.
- ng mnh ri vo tnh trng cng thng tt .
- Hy trnh nhng ngi bn chuyn mn gy hong s cho bn; h l nhng ngi c bit ti lm cho
bn s trong khi h ngh rng h qu tr, khng th no bt kp c. i khi ch l mt chin thut
lm bn nn lng, nn ch. Mc ch ca h l chuyn nhng g h ang lo s cho bn v trt gnh nng
cho bn: h s cm thy an ton khi lm cho bn mt n nh.
Nu vn cn lo lng th phi iu tr su xa hn:
Nguyn nhn thng l v bn c tnh qu bi ri hay thiu t tin.
ng qun tip tc p dng ng thi kha biu. Hy xa lnh ch ngha cu ton.
5. C ngh l mnh dt !
C th l do ngi ta ni vi bn nh th (cng khai hay ni xa ni gn). Cng c th l do vic bn b
lu ban, hay tht bi lin tip. Tt c to thnh nguyn nhn su xa lm cho bn thiu t tin, lun lun
nh gi mnh qu thp.
Phng thuc cha tr i phi c nhiu thi gian v c tnh cch tinh thn nhiu hn.
- Trc ht, hy bit bng lng vi kh nng ca mnh.
- Hy tin rng mnh khng n ni dt hn ngi khc, mnh cng c nhiu c may thnh cng. Hy ngh
rng s d bn khng th khai thc ht nhng kh nng tr tu v trc bn nhiu ln tht bi au n
m nh.
- Tuy nhin, trc khi c cha tr xong, bn ng nng lng p dng cc phng php lm vic mi.
Khi tnh th qu kh khn, c phi b m nh bi s nn lng, b cuc, hy c gng kin nhn ca cc
danh nhn.

CHNG BN: GHI CH NH TH NO?

TI SAO PHI GHI CH?
1. Cc l do phi ghi ch.
L do chnh l v tr nh ca bn ch c tnh cc b, khng trn vn, cng nh thiu v t, khng chnh
xc.
Tht th, cc nghin cu tm l hc cho thy ngay c nhng nhn chng tin chc nht v thnh tht nht
i khi cng lm ln tht s. Ngoi ra ngi ta chng minh c rng nu bn khng c li gio trnh
th hm sau bn s qun mt phn ln gio trnh , trung bnh l 80%, d bn rt thch n.
Hn na, ghi ch l cch lm tng nhng im mc (nghe, nhn) cho tr nh: tr nh phi bn bu
vi nhng thng tin ph v vic ghi ch c th gip tm li c tt c.
Ghi ch cn gip bn ch (nht l khi gp mt gio trnh bun ng)
N cho php bn ghi nhng cu hi ( ngoi l) v kch thch bn suy ngh thm (hy ghi li nhng nhn
xt ca bn, v tng hp t tng ca gio vin thay v chp li tng ch mt cch my mc, vic ny s
buc bn phi t hi xem ng ta mun ni ci g ).
N cn loi b mi nghi ng ng thi bo m c tnh chnh xc ca thng tin.
Sau ht nn nh cc l do trn y cng c gi tr i vi:
- Mt gio trnh cng nh vi bt c bui hi tho no ( bn bc mt s ti hay a ra nhng
quyt nh) v i vi cc bi din thuyt
- V cc yu cu ca cuc sng hng ngy, nh ghi ch cc vic phi lm, th t, hn h, a ch.
V vic ny cn phi c mt cun s nht k (agenda) v tr nh ca bn c hn, m bn li thng qu
tin vo tr nh ca mnh.
Hy lun mang s bn mnh, d phi c mt cun s ln nh, v nn m ra xem nhiu ln trong ngy
khi qun st iu g. Ban u, bn c th buc mnh xem s bng cch t n gia cc vt dng hng
ngy, hay t ngay ca ra vo (bn s khng th khng thy n khi ra khi nh).
2. Cc l l thng thng bc b vic ghi ch
L do vt l:
Ghi ch s lm xu ch vit, lm c th kh chu, lm mi mt, nht l khi phi va nhn din gi hoc
cc s trn bng li va ghi chp, lm au tay.
L do tr tu:
- Gio vin thng ni qu nhanh lm bn khng ghi chp ht c, b mt nhng l lun quan trng,
khin bn bc bi v v sai biu hoc vit nhm s.
[8]
- Bn khng th sao li bi ca ngi khc v mi ngi c cch ghi ch ring .
V t rt ra kt lun:
Vy th nn tm trong sch v: chng y hn, r rng hn v t mt th gi hn.
3. Tr li th no vi nhng l l bc b y.
Cc l l trn cng c c s, nhng:
Ht thy nhng ngi thnh t u bo m rng ghi ch l vic rt quan trng.
Vi thi gian, khi c thi quen v theo nhng phng php tt, bn s thy vic ghi ch cng ngy
cng d dng, y v khng sai st.
C nhng iu ta ch hc c trong cc gi cours v cc bui din ging: cc s kin mi m,
nhng ci nhn tng hp, c o, khng c ph bin rng ri; cc th d c ngh ra ti ch; nhng
gii p cho cc thc mc c th c t ra. Hn na, din gi lp i lp li (y l mt iu cn bn

ca tr nh), ng ta c nhng cch din t thch ng, khc nhau v mt tng, vic ny i khi lm
tng thm c ng.
Du sao, nu ta c mun tm mi th trong sch v th nhng iu y cng ch hu ch cho ta khi ta
ghi ch (xem phn k tip). V li ng lo n vic tit kim thi gi v mt gio trnh l mt tng hp
ca nhiu tc phm m gio vin c.
Thnh gic l gic quan ca tr thng minh, cn hn c th gic na: ting Php ngy xa lun lun
coi entendre (nghe) v comprendre (hiu) l mt. Ngoi ra, ghi ch cng l mt cch hon ci tm
hn: v ghi ch i hi phi can m v kin tr. Phi lun lun bt u li. Phi h tr mnh bng s gip
[9]
ca bn b. Ban u bn c th mn cours ca h b tc nhng ghi ch ca bn .
PHI LY NT TH NO TRONG GI LP?
1. Trc ht: chun b th no?
A. Phi sn cc vt dng cn thit, trong tm tay.
1) Giy (t ri hay phiu)
- Cng kch c cho mi mn hay tt hn na cho mi mn, mi bi. Hy quyt nh dng giy kh 21 x
29,7 cm (tc kh giy tiu chun a4), l kh giy l tng.
- C th chn mt mu cho mi mn.
- Giy ri hoc phiu th tt hn v nguyn cun: v giy ri v phiu c th cho mn tng t ring
r (cho mn nguyn c gio trnh s gy tr ngi khi n bi), d xp xp ( phng khi bn b ht mt mt
cours, hay khi bn c c thm nhng thng tin rt ra t cc sch bo) v thc dng hn (c th tri cc
phiu trn bn tra cu). V nguyn cun th khng lm c nh th.
- Phn chia: giy ri ghi gio trnh, cn phiu th ghi ch nhng g c c hay tm tt t cours
2) Sp xp
- Giy th xp vo cc bao ba (mi loi mt mu cho khi ba bi v h hao) c ngn ra r rng
d phn bit cc phn quan trng trong gio trnh v d tm hn.
- Phiu th ng trong mt hay nhiu tp phiu (cng lm nh ngh phn giy ri).
- Gom c hai loi vo nhng b h s r rng, xp ng trong t hay trn k sao cho tht d ly v
khi mt thi gian tm kim (Jean Guitton a ra tiu chun: ci c sp xp tt l ci ta tm li c
nhanh)
3) Sau cng bn phi c cc vt dng ghi chp: bt ch, bt mc mu, bt lng, bt ty v
sa, thc (c d phng hp l khi ht na chng, nht l trc ngy thi).
4) Thnh thong, ng ngi xem li cc vt dng ca bn.
- Mua thm d tr: giy, bt....(mi thng mt ln);
- Thay cc tp phiu hay cc bao ba qu c (mi nm mt ln);
- Xp t li cho c th t: ln xn, d dy s khin ta ngn ngm; ngc li, ngn np p s khin
ta lm vic d dng hn.
B. c sch hay lm cc bi tp do gio vin ngh hiu gio trnh r hn hay lm nh vic ghi
ch (bn s bit kim iu ny iu n trong sch no).
C. Sau cng, hy t mnh trong t th sn sng ghi ch bng cch n sm trc gi hc mt
cht (ng ch nc n chn ri mi nhy). Hy kin nhn v bit ghi chp iu chnh yu; hy t nh
rng ghi ch l iu rt quan trng hiu bi v l mt cch gip tr nh (xem nhng l do nu trc
kia).
2. Ghi ch nh th no trong khi nghe ging bi?
Trc ht, l ghi ch y , c th t thc dng v hp dn.
A. y

Phi ghi ci g?
1) i khi phi ghi tt c: l trng hp trch dn, cc tham kho, cc s liu, cc nh ngha quan
trng.
2) i khi phi ghi ti a: nu l mt gio trnh quan trng hay l mt ti hon ton mi i vi
bn. Nht l hy ghi nhng t ch cht cha quen m bn s cn n.
Cng nn ghi nhng kiu ni ca din gi, d ng ta c lp i lp li iu gip bn lm quen vi
nhng t tng mi.
3) i khi ch ghi nhng g m bn khng th tm thy ni khc hoc vo thi im no .
4) Ni chung, th ghi tha cn hn l b st:
V cht lc li th d hn l thm vo (kh thm vo hn v khng nh r hay v thiu ch)
Ngoi ra ng xoay sang lm vic qu nhiu vi cc t liu sau khi d lp, nht l nu vic chim
mt nhiu th gi v lm bn m ra li ghi ch: hy hon thnh cng vic n mc ti a bng cch ghi
ch, hy vit cng nhiu cng tt, v sp xp cho tht th t.
Cui cng, khng phi lc no cng d m phn bit iu chnh vi iu ph.
5) Lu : Nu c cours quay sn th hy c trc v mang theo n lp.
Nu gio vin ch c li cours quay sn th khng cn n lp hoc n ch t nhng cu hi hay
n bi.
- Nu gio vin c thm bt iu g th hy n lp c b tc, cng nn nh bn cours quay sn
rt tin bn gch di bng bt mu, ghi ch, phn chia cc on qu sc tch (s ni sau).
- Nhng cours quay sn khng phi lc no cng hon ho. Th nn hy hi nhng ngi d cours,
ni chung th s ny khng ng v c cours quay sn xem gio vin c nhn dp m nhn mnh
n im no trong cours khng, nhng im c kh nng s ra trong bi thi.
Vit tt ti a. (nhng vn r rng)
a. Cc t: hy lp mt h thng vit tt ring ca bn.
1. V cc t no? Cc t thng dng nht trong mn hc hoc mt t c dng nhiu ln trong ch mt
on v cc t qu di.
2. Nh th no?
Nu l ting nc ngoi, thng ch cn ghi 3 mu t thi: 3 mu t u tin y nn l nhng ph m,
sau l mt du chm bit la ch vit tt (v d: pnm. ch pneumologie Nu l ting Vit,
thng ch ghi cc mu t u ca t, vi du chm sau mi mu t i din cho mt t, nh t.l.h ch
Tm l hc.
Khi s dng ln u tin mt ch vit tt trong bn vn, hy ghi ch c ch y ln t c gin lc
trong ngoc (v d: la pnrn. (pneumologie); hay t.l.h. (tm l hc).
Phi trnh mi s hm h; mi ch vit tt ch ng vi mt t thi (th d: pnm l pneumologie ch
khng l pneumonie; hay t-l-h l Tm l hc ch khng l Thn linh hc).
Nu s qun cc ch vit tt, bn hy lp mt bn t vng (mt bn tng qut cho cc t thng dng v
mt bn cho tng mn chuyn bit) xp theo th t abc. Bn c th sao chp li v cho nhng ngi dng
cours ca bn mn.
Hy sng ch ra cc ch tt: ban u lm ngoi gi lp; sau khi quen, c th lm ngay trong gi
lp.
b. Cc cu:
Ch ghi sn cu theo kiu in bo, b cc mo t (trong ting vit 1 ci, s,...); ng c ch
no ghi ch .
Nhng cn trnh gy hiu lm; lu gi nguyn cc ng t, cc lin t (vy, m, nhng th, nhng,
v.v...) v chng cho thy dng suy t v l lun ca gio vin.

C hai k thut ghi ch: hoc ghi ngay khi din gi va ni dt cu (nu mn hc c ng, ch no
cng ng k v din gi khng nhc li); hoc ch nghe xong nhiu cu ri dng t ng ca mnh tng
hp t tng y thnh mt cu vn (nu mn hc long hn, din gi ni chm hn).
c. C cn vit tc k khng?
- Cn, nh khi c mt phn quan trng m bn phi ghi ti a (trong mt bui din thuyt m phn kt
lun s gom li ht mi iu chnh yu chng hn), lc y tc k s rt hu ch.
- Nhng thng th khng cn, v khng tin dng my, ngay c ch cho ring mnh thi: v bn phi
chp li thnh vn. N cng khin bn mc tt li bing na.
d. Cng th, c cn thu bng cc bi ging trong lp khng? ( chiu v chp li hoc t ra l
in vo cc ch trng).
- Cn, i vi nhng trng hp c bit hay nhng gio trnh qu kh khng ai theo kp.
Nhng thng th khng cn v sao chp li rt mt th gi. Da vo ghi ch ca nhng ngi khc
cn nhanh hn nhiu. Hn na, c theo cch ny, bn s chng bao gi hc c cch ghi ch nhanh c.
Sau cng, cng v nhng l do trn, ng ngh n chuyn chp li bn nhp cho sch s khi v nh;
nhng hy tp ghi ch cho tt ngay t u, sau gi lp ch cn sa s li thi.
Hy tp vit cng lc cng nhanh hn.
y l vn luyn tp. Nu ban u bn khng lun lun ghi chp c ht th ch bc tc. ng c
b sung trong lc gio vin ging bi. Hy cha mt khong trng v nh du bt ch ngoi l: khi gio
vin ngng ni, bn s xem bi ca ngi bn cnh m in thm vo (v th phi chn bn m ngi).
B. C th t:
Hy sp xp cc tng khc nhau ca gio vin thay v c chng ri nh m bng bong.
1. Lun lun ghi li dn bi:
a. Hoc dn bi chnh thc do gio vin a ra.
b. Hoc dn bi ngm hiu: lc bn phi lu n mi chi tit gip on ra dn bi ca gio vin d
gio vin khng ni ra r rng, nh da vo nhng kiu ni: th n (vy l c trc ht), tm
li (ch v sp ti im quan trng), i khi ch cn nghe ging ni hoc mt ch ngh hi di mt
cht l bn hiu gio vin va trnh by xong mt phn bi.
c. Ni th c ngha l bn phi lun gi cho u c tnh to v ch ; ng bao gi chp mt cch my
mc m khng tm hiu xem gio vin mun dn ta ti u v da theo dn bi no.
2) Ch ghi li nhng iu quan trng.
a. Cc biu v cc lc c km ch thch (ngn ng Trung Quc c ni: mt hnh bng vn ch).
Chng thng tm tt c cc on gii thch di dng.
b. i khi, l nhng nh ngha hay nhng tng khng my quan trng, nhng c nhn mnh
hoc lp i lp li nhiu ln; thng c bt u bng cu: Chng ta cn lu rng.... i lc
gio vin ch nhn mnh bng cch thay i ging ni: hy luyn tai nghe, hy nh li cch gio vin ni
v cch gii thiu ti nghin cu. Hy luyn cho quen v sau s dng (i khi nhng iu y
ch cn cho cc bn khc trong lp, i vi bn th khng cn na).
c. Lm ni bt im quan trng bng cch nh du ngoi l, gch di, i mu mc hoc vit tri ra
tht vo...
3. Trnh by r rng v sp xp cc tng.
+ Vit so le cc mc v cc tiu ; phi vit mc chnh li qua tri hay ngang gia trang, cn
tiu th tht qua phi vi ch (va thi), tht nhiu qu lm ph ch v kh nhn bao qut c.
+ S dng cch nh s; bt u bng s La M v ch hoa, sau l s -rp v ch thng.
+ Nu bn p dng hai qui lut trn th c th trnh by nh sau:
I)

A)
1)
a)
b)
2)
a)
b)
B)
II)
+ Sau cng, lm ni bt cc mc v cc tiu ty theo th t v tm quan trng ca chng. Mi
mc quan trng lun lun c trnh by theo cng mt cch:
- Gch di cc mc quan trng.
- Dng nhng mu khc nhau cho nhng mc v cho bn vn...
- Cha nhng hng trng gia cc on, rng hp tng ng vi tm quan trng ca cc on y.
+ Thot u, bn nn lm sao cho c mt dn bi vi cc mc v cc tiu hon chnh ngay
sau khi d lp (c bit nh dng cc mu khc nhau v gch di).
Ti sao?
- V bn cn thiu kinh nghim, cha quen phn bit chnh ph v cha bit tho ra nhanh chng cc ta
c tnh cch tng hp.
- Cng nh bn trnh c vic gch xa trong bi v khi vit li.
- Bn cng s bt tc gin trong gi lp khi thy mnh qu vi t ta khng ph hp vi mt on.
Cn trong lc d lp th lm sao?
- Hy trng nhng ch m bn ngh rng phi c ta hay tiu sau gi lp bn s b sung.
Nu lc y bn thy khng cn ta th hy trng; lm th cn hn l vit ta sai ri gch b
hay nh s nhm.
- Dn d bn s quen. ng ngi nh n nhng cours ca nhng ngi m bn bit h c ti sp xp
nhanh chng. Th d l nh s phm tt nht.
C. Thc dng:
1) Vit sao cho d c?
Ti sao?
- Nu khng bn s mt nhiu gi khi c li (v vo cui nm th tht l kinh khng !)
- Bn d hiu sai.
- V tc th s lm gio vin kh chu (coi chng im s, nht l khi phi sa c vi ba trm bi; hn
na, gio vin c th khng hiu c bn v din gii sai ca bn: phn ngha th nguy to!)
2) Tt hn, hy dng giy kh ln.
ng vit qu dy c (thiu sng sa) hay qu tha. C th bn mi ghi c ti a bi ging lp
trn mt lng giy ti thiu: mt ng, iu ny gip n nh tr nh (nu phi hc mt ng giy to tng
th tht l nn ch); ng khc, n cn gip bn c ci nhn ton b gio trnh.
3) Cha l bn tri vit dn bi v nhng cu tm tt tm thi.
4) Cha mt khong trng cui trang (hoc bn phi) vit nhng ghi ch v gio trnh: hoc
nhng suy ngh, ph bnh, thc mc, hoc nhng ch dn n mt phn khc ca gio trnh hay mt phn
tham kho, hoc nhng s .
5) C cn vit trn ch mt mt giy thi khng?
Cn, nu cours gi ln nhiu suy ngh ph bnh v thc mc quan trng (cours trit chng hn). Hy ghi
cc suy ngh v thc mc y mt sau ca t trc, i din vi trang u ca t sau..

Cng vit trn mt mt giy thi, nu khi bn lm vic hoc hc bi cn tri ht cc t vit cours ra
trc mt: bn s khi phi lt i lt li, nh khi cn tm mt ch tham chiu chng hn.
6) Hy dn nhn vo cc gio trnh.
Trc tin, hy nh s tng qut cc t cours v ghi s th t gio trnh trong nm. Sau , ghi
trn mi gio trnh ngy, thng, tn gio vin, ch chnh xc.
D. Hp dn:
Ti sao?
V bn s lun thy thch th khi lt li cc bi v p (nht l i vi cc gio trnh phi hc trong
nhiu nm).
Nh th no?
1. Phi chp cho thong, ng chp dy c nhng ch l ch. Mun th hy thng xung hng (nht
l khi chuyn sang mt tng mi).
2. Cng t ty xo cng tt;
3. B tr cc mu v nhng s .
4. Trnh li chnh t.
Cn tp trc v lc thi bn s phi vit nhanh hn. Ni chung, ngi chm bi khng thch th g khi
thy bi c nhiu li.
Nu l mc tt vit sai chnh t, th phi lm sao?
- Hy hc li ng php (l phn khng th b qua c) nhng ch cn hc nhng ch c lin quan n
cc li m bn vp phm, khng cn phi hc li ht.
- Ghi nhn nhng li m bn nhn ra khi c li bi.
- Nh bn b hay cc ng mn (nh thay i ngi ko lm h mt !) c li nhng iu bn ghi chp
v sa gim (bng cch gch di nhng ch sai).
- Ghi ch ht cc li ca bn (nht l nhng li thng vp phi) trn nhng t giy ri: hy xp loi
(li t vng, li ng vn...) v thng xuyn c li (l tng l ngy no cng c).
- C nhng phng php sa cha rt h thng v hu hiu (khng th trnh by y, v vt qua
khun kh cun sch).
3. Sau gi lp:
Trc ht, hy lun c li gio trnh ca mnh.
1. V sao?
- b tc nhng iu m bn khng th ghi chp ngay trong gi lp.
- sa cc li tnh c.
- ph ch thm (nhng suy ngh, nhng gi , nhng thc mc).
- lm dn bi. (bng cch nh s on hoc gch di), nu bn khng lm kp trong gi lp.
2. Khi no?
Ngay sau gi lp, cng sm cng tt, l tng l ngay chiu hm .
Hin nhin, phi xem li iu mnh mi xem trong ngy th tht l chn. Th nhng bn nn nh rng
t hm na bn s khng cn nh r nh hm nay.
V n chiu th mi s hy cn ti ri, nhng sang ngy hm sau th phn ln bc hi mt ri;
lc bn phi mt nhiu th gi hn lm vic .
Ri thnh thong hy lm mt tng hp v gio trnh.
Nu c th gi (v nu iu khng ln sang gi c li cc cours khc, vic ny i khi phi c
u tin hn).
1. Hoc bn c th tm tt gio trnh:
Nh trong trng hp cours s hay trit chng hn.

Hy tm tt ngay chiu hm ; khi bn cn nh r bi; vic ny s tit kim th gi n bi sau ny. Lc

y bn ch cn c li bi tm, v nu c chi tit no quan trng th xem li trong gio trnh.
Cc phiu tm tt d s dng, d di chuyn, v kch thc ca chng cng khin bn phi vit ngn gn
sc tch hn.
2. Hoc bn khng th tm tt gio trnh:
Nh cc mn ton, sinh vt, ngn ng chng hn. Nu gio vin khng a ra dn bi th bn hy t
son ly mt dn bi chi tit trang nht ca gio trnh (bn s cha mt ch u cours cho vic ny).
cng l mt vic gip mt th gi khi n bi: bn s c mt ci nhn bao qut v nht lm v cours
(nht lm hiu theo nguyn ng, c ngha l nhng g ta c th ch cn lic qua mt chc l bao qut
c).
3. Khi vic tm tt khng c ch g c.
in hnh l cours ngn ng.
y, tt nht bn hy lm nhng phiu t vng v ng php ty theo cc nhu cu nu sch khng
cp n.
Sau cng hy ty trng hp m lm phiu.
Trong nhng trng hp no?
gip tr nh, bn hy vit cc cng thc quan trng c lin quan n cng mt ti vo chung mt
phiu, l trng hp:
- Cc t mi v nhng nh ngha ca chng.
- Cc li trch dn.
- Cc t ch cht c th c s dng trong bi lm.
y chnh l dng c tt nht cho mi cng vic kho cu (lm lun vn, vit bo hoc lm ngh lun).
Chn phiu:
Jean Guitton a ra nhng li khuyn ch l nh sau y:
- Phi lun dng mt kh phiu, t thi tr cho n lc cht.. Bn th ngh xem s c tch s g nu
khi lm trn m n chng va nng pho.
Kh giy 10cm x 15cm l tt (chnh xc hn l 105mm x 148mm), v tm phiu l tng l tm phiu
m bn c th nht vo ti khi cn hoc c th kp vo mt cun s giy ri mang theo bn mnh. Qu
tht, bn s chng bao gi bit c lc no th mnh s phi ghi chp: mt tng vt n cng s vt i
nu ta khng chp n li bng ch ngha, hay mt nhn xt thch ng c nu ra trong mt cuc ni
chuyn no ...
- Dng giy cng s bn hn. Tuy nhin, nu phiu ch dng tm thi hoc ch nhm vo mt mc tiu
nht nh no , chng hn mt nin biu: mi thi im mt phiu), ta c th dng loi giy thng cho
gn v r tin hn.
Bin son phiu:
1) Mi phiu ch ghi mt ch (hay mt khi nim) vi mt hoc hai tng xoay quanh; km vi vi
th d.
2) Phiu phi chnh xc:
a. Cc tiu chun tng qut:
- Nu cc tham kho tht chnh xc, c bit i vi cc trch dn: ghi ln lt tn tc gi (vit hoa),
tn tc phm, ni xut bn, tn nh xut bn, ln xut bn (nu l ti bn), ngy xut bn, trang. Bn hy
tham kho cc tc phm chuyn mn ni v vic ghi chp cc im tham kho (nh trong mt bi bo hay
mt tc phm chng hn).
- Vit phn trch dn trong cc ngoc kp. Phi gy gn (suy ngh trc khi vit) v r rng (hy tng
tng bn ang c li n vo 10 nm sau: cch hnh vn c qu bng gi khng?...)

b. Phiu lm mu:
- Ta phiu: THI GIAN.
- Bn di ghi: ... i vi i sng tm l nh n ang din ra di nhng biu tng ang bao trm
ly n, ta d nhn ra rng thi gian chnh l tm vi ca n.
(Henry Bengson. S tin ha c tnh sng to, Paris, PUF, xut bn ln th 142,1969).
c. Cc phiu khng ng qui cch (so vi phiu trn):
- Qun nhng du ngoc kp (l du dng trch dn)
- Ch nu tn ca Bengson nh l im tham chiu duy nht (sau ny bn v ngi c phiu ca bn s
khng th tm ra ngun gc ca on trch dn y trong lc lm vic).
- t ta l: S sng, Biu tng.
Cc ta ny qu m h hoc khng lin quan mt thit vi ni dung trch dn. Bi vy, khi cn tm mt
phiu ni v thi gian bn s khng ngh ti phiu ; ngc li, khi cn tham kho v s sng hoc biu
tng, bn li chng c thy iu g th v ni phiu c.
3. t ng tn phiu: hy chn t ch cht cho thch hp (nu cn, c thong th suy ngh). Nu ti
qu tng qut hoc nu bn phi lm nhiu phiu v cng mt ti, th c l tt hn bn nn cha thm
mt ph cho r rng (th d vi phiu trn: THI GIAN - Bergson).
4. Nu l mt suy t c nhn v mt ti no , bn hy ghi ngy thng: t tng vn bin i v
th bn s thch th khi thy t tng ca mnh chn mi ra sao.
Sp xp cc phiu:
1 ) Hy lp danh sch cc t ch cht cho tng mn v danh sch tt c cc phiu m bn mi a
vo: hy cn thn ct ring danh sch ny.
2) Hy chn mt trt t xp phiu:
Xp theo vn (tin dng hn) hoc theo ti (thng minh hn), cn phi tn cng suy ngh v vic ny,
v bn s dng n sut c i, cho tt c mi mn. Tht chng thch th g khi s dng c mt tp phiu
trong nhiu nm m phi sp xp li bi v nguyn tc sp xp qu hp hi hoc qu phc tp.
D nhin, bn c th (v cn c khuyn khch na) c nhiu kiu sp xp phiu (ty thuc nhau hoc
khng).
3) Khi quyt nh mt h thng xp phiu, hy nh s th t vo mi phiu. Lm th no ta c
th da vo s m tm phiu. S ny c th gom nhiu con s hoc nhiu ch hoc c s ln ch, th d:
ch ch mn hc (a, b, c), s La M ch mt b phn ca mn hc (1,11...), s -rp ch phiu
(1,2...); hoc khng s cng khng ch nu ta xp theo vn.
4) Sau cng, hy xp phiu vo mt hay nhiu hp c kch thc ph hp. Cc phiu c phn cch
bng cc t ngn c nh s theo nguyn tc va nu trn lm mc gip kim tm nhanh hn.
Cn nhc li rng, tiu chun ti u sp xp l lm th no c th tham kho nhanh chng mt
phiu no c trong danh mc.
Dng phiu.
1) Lm phiu s chng c ch g nu bn bit rng s khng bao gi dng n (chng hn v n qu
chuyn mn): l mt s u t qu ln v thi gi v nng lng.
2) Khi dng phiu xong (th d khi lm bi, mi phiu l cht liu ca mt on), hy lun lun xp
chng ngay vo li ch c.
3) Nu c th mi nm xem li cc phiu mt ln.
- Vic gip bn cp nht, sa cha cc phiu (nht l i vi cc suy t c nhn).
- i khi n cng gip bn khm ph li nhng kho tng m bn qun v lc by gi bn s bit cch
s dng chng.
- Bn s nhn ra cn ci thin vic sp xp cc phiu nh th no. Tuy nhin, ch lm vic ny ng lc

[10]
v tun t, v xo trn h thng phiu mt cch th bo s khin n ra v dng
.
GHI CHP TH NO KHI C SCH BO?
i vi mt cun sch khng thuc loi gii tr th khng nhng nn m cn phi ghi chp: mt cun
sch khng c ghi chp v lm phiu s l mt cun sch sm ri vo qun lng. V nu th th c n
lm g?
1. Vn tin quyt: mua sch.
C cn mua cc sch m bn s hc khng?
Cu tr li s l mc trung dung.
Khng nhiu qu.
V i vi tng mn bao gi cng c nhng cun tng hp ht nhng g bn cn phi bit. S ny s
khng nhiu lm u ngoi tr trng hp bn mun i chuyn su mt mn.
Khng t qu.
Khng nn keo kit. Khi bit mnh s phi dng mt cun sch no trong sut hc trnh, v nhiu khi
cho sut c i, th hy mua n. S u t s khi ny s l mt cch tit kim th gi v lu v di.
Chn sch nh th no?
Phi bit nhng cun sch quan trng m bn cn phi mua. Mun th:
1. ng b sch g mi ra cng mua ngay:
Khi cha nm vng hon ton gi tr ca chng. a s cc sch ch c trng by trong vi tun ri
c ct i v qu li thi. Cc tc phm tt lun c tr li vi thi gian.
2. Hy da vo li khuyn ca nhng ngi c thm quyn v c nhng bi bo ph bnh.
Cng nhiu kin cng c li. Hy c nhng tp ch c mc bnh sch v hy lng nh mc xc
ng ca nhng bi ph bnh y (nu chng u ging nhau) bng cch so snh chng vi nhng nhn xt
ca chnh bn khi c sch: nh bn s bit c th tin cy chng n mc no.
3. Th nhng, nn bit rng khng c g hn l c sch trong tay. Hn na, ch nn mua sch sau khi
c qua ( th vin hay trong mt vi hiu sch chun mn)
4. Nn thng xuyn lui ti cc th vin:
- Hy c gng tm hiu cn k v cc th vin (th vin no t rn rng, th vin no c khung cnh lm
vic tt nht, th vin no c cc b sch thng dng y nht?).
- Tp s dng thnh tho cc hp phiu v bit cch sp xp ca chng cc th vin y ( khi mt
th gi v sau).
Ban u hy hy sinh mt t th gi lc li v nm vng cc phng php cng nh ni sp t cc
loi sch. Nhng ch lm mt ln cho tht k lng ri thi.
Nu sch bo c by ra trn k, ng ln l mi trc cc k y; mi tun hy dnh ra mt khong
thi gian nht nh xem sch bo cho khi ph thi gi qu bu ca bn.
- Mn nhng sch m bn nh mua xem c th s dng c khng?
Mua sch nh th no?
Sau y l vi li khuyn tng qut:
1. Trc tin hy quyt nh phi dnh mt ngn sch l bao nhiu mua sch.
2. Bit cc nh sch chuyn mn v bit r nhng k, nhng dy sch m bn thch: bn s tn
th gi.
Cng c th mua chung sch vi cc bn thn tn v gn nhau xoay tua c sch. Mua mt cun
cho c nhm (nht l khi sch qu t hoc qu him).
3. Cng nn tm ti nhng ngi bn sch c: Mt ngi bn sch c lnh ngh thng thu thp c
nhng sch ngi khc loi ra, nh vy bn s mua c sch cn mi m ch mt 2/3 gi tin (bn cng

c th th n nh xut bn, vi iu kin l bn kim c ng dy, nu khng th s mt th gi).

Ch ngy th: hy so snh cc ngi bn sch c vi nhau v hy nm gi sch mi xem mua nh
th c li khng?
2. Ghi chp cc sch bo vi tinh thn no?
ng bao gi ghi chp mt cch my mc, nhng hy lun lun c tinh thn ph phn (theo ngha tch
cc ca t nguyn): hy c gng hiu. Hy t nu cu hi cho mnh.
3. Ghi chp khi no?
Khng qu sm: hy ch cho n khi hiu c mc ch ca tc gi. Thng th phi i cho ht mt
chng. Ni chung, cn c xong mt lt ton b (c th ghi ch bng bt ch ngoi l).
Cng khng qu mun: tng t nh khi d lp hy ghi ch sau khi c xong mt cch chm ch k
lng: nu bn ch c li ln th hai xong ri mi vit th li ch ca ln c th nht coi nh mt. D
ch l sau mt tun l.
Cui cng, nn nh rng bnh thng vic ghi chp cng mt th gi nh khi c. Bn hy ty m
sp xp chng trnh lm vic ny.
4. Nh vy, c th phi lm nh th no?
Bc u:
c cn thn, vi cy bt ch trong tay.
1. Nu l sch ca bn:
a. Trc ht, hy nh du ngoi l nhng on v nhng t m bn thy l quan trng (ng gch
di, cng khoan lm dn bi tr phi qu r rng, v i khi on kt c nhiu bt ng).
b. Sau khi c mt ci nhn ton b; hy tr li v ng ngn ngi (sch c cng nht l sch c
dng v ghi ch nhiu nht).
+ Gch di (hoc gch trn) cc u v cui cu thay v gch nguyn cu; nu c on u quan trng
th hy ghi du ngoc m ngoi l.
Tht vy, cng t gch di cng tt v mt th gi: hy tp ch nh du ngoi l thi.
+ Khoanh trn cc t ch cht.
+ Nu cn, lm dn bi chi tit ngoi l.
+ Hy ghi nhng nhn xt ca bn (vo cui trang hay ngoi l) mt cch vn gn r rng, ng vit
nhiu lm bn vn thm nng n (nh vit: Khng ng ). Phi phn bit nhng nhn xt ny vi nhng
ghi ch gii thch tc phm.
c. Cc nhn xt v cc tiu d:
+ ng t pht qu ng ln sch khi bn bit mnh s cho ngi khc mn (c th lm h kh
chiu).
+ Vic khng ghi ch mt tc phm vi ci c rng t tng lun lun thay i l iu sai v chng ta
phn bit nhng nhn xt c nhn (vn thay di) vi ci trt t, ci dn bi ca tc phm (vn khng h
thay i).
+ Son dn bi mt cun sch ch c li khi dn bi ny tht s quan trng, c th s dng li hoc
phi c hc. Nu khng ch nn gi li nhng tng m thi: chng s l nhng vin gch ngi nh ca
bn. Cn s ngi nh ca tc gi th khng quan trng g i vi bn.
2. Nu l sch ca ngi khc:
a) Hy ghi ch t thi. Tt nht l hy ghi trn giy ri, nh s nhng trang c lin h vi dn bi hoc
cc suy ngh ca bn.
b) Hy ghi ch bng bt ch nht.
c) Nh ty sch trc khi tr sch.
Bc hai:

Hy thit lp cc ghi ch trn theo k thut lm phiu ni trn. Phi chp li iu g?

Ghi chp li ton vn cc phn trch dn, c km nhng qui chiu r rng (xem li phn ni trn).
i vi phn cn li, hy c kt t tng ca tc gi bng nhng t ca bn: iu ny i bn phi
c n lc suy ngh ring, v dp b vic sao chp my mc. D nhin l ng ngi thm vo phn ch
gii ca bn, nhng hy tch bch chng vi t tng ca tc gi: cc phiu phi l nhng dng c lm
vic c nhn kch thch tr thng minh.
Hy ghi ch nhng t l hoc cha hiu r v tm cch nh ngha chng cho r rng. Mi t ghi
trn mt phiu. T vng ca bn s tng rt nhanh ti mc khng ng nu bn c li u n cc phiu
ny (Xem chng 7)
Hy ghi ch cc l lun c bit khc nhau ca tc gi v tng t ch cht.
Bc ba:
Cui cng, hy lm mt bn tm tt ca ring bn, v ton b tc phm, cho bit kt cu ca tc phm
v thm vo mt vi lu (chng hn nh: Cn o su hn im ny).
Phiu ny s c xp vo tp phiu nhng ghi ch theo th mc.
Lu v tm quan trng ca vic ghi ch sch bo c.
Mun r tm quan trng y, hy so snh nhng ghi ch ca tc phm.
1. Ti sao?
Mt s sch (hoc bi vit) d ngn, vn ng cho ta tng hp mt cch chi ly v vit thnh nhiu phiu
(bi v l nhng c s tham kho ch cht, rt c ng v rt s phm); mt s khc th khng.
2. Nh th no?
Hy dng hai tiu chun sau nh gi mt bi c: ni dung (quan trng v c o) v tnh s phm
(gia hai bi vit v cng mt ti, hy chn bi no r rng hn, bn s rt li th gi khi c bi y, v
s c gng hiu bao gi cng tn hao nhiu th gi).
3. Bi vy, hy nh mc bn tham kho phiu bng cch ghi ch thm vo phiu (du + hoc du
-) ty theo ni dung (biu th bng N) v ty theo s sng sa v tnh s phm (biu th bng S).
V d: n++, sMt trng hp c bit: c bo.
Ni chung, ng ghi chp g khi c bo. Nhng hy ct bi bo ra v sp xp n cn thn (c th dn
ln mt tm phiu dy). Hy t ta (t ch cht) v nh s cho n y nh cc phiu khc trong cng
mt ch .
GHI CHP KHO CU HOC GHI CHP LM TI LIU
1. iu khng cn phi lm:
Khng cn phi tm tt nhng ti liu c bn trn giy kh ln ngay. Th nhng vn c nhiu sinh vin,
du c tin s, vn lm vic y.
Bi v nu vic thy r b cc ca tc phm (hoc ca bi c tm tt) v cc mi lin h chnh ca
n l cn thit th bn cng ng qun rng b cc y khng phi l b cc cng trnh ca bn sau ny.
iu duy nht c th s gip ch cho bn l cc tng, chng s l cht liu bn son ra on ny
on n, nhng di mt hnh thc khc.
2. Nu vy th iu cn phi lm l g?
a. Trc tin, hay phn tch tc phm c ra thnh nhng lc chnh (thng c khong t 2 n
10 )
b. K , hy vit mi ra mt phiu v sp xp cc th d, cc l lun, cc khi nim ph, cc trch
dn lin h vi .
c. Ti ngy lm vic, khi gp mt on no th hy ly phiu c lin h ti vn ang tm hiu,
chp li cc tng hay cc trch dn hu thun cho iu bn mun chng t. dng cc phiu ny, ta

hy theo cc li khuyn ca Sertillanges. C hai trng hp in hnh:

+ Nu bn c mt dn bi chi tit:
- Hy nh s cc mc k tip nhau ca dn bi ny.
- Hy nh s (bng bt ch, nht thi) cc phiu lin h n cc mc trn.
- Hy gom cc phiu mang cng mt m s li vi nhau.
- Hy dng kim ghim tm thi tng nhm mt; sp xp cc nhm.
- By gi bn ch vic tri ht nhm ny n nhm khc ra bn da vo vit thnh bi.
+ Nu bn cha c dn bi, bn phi lm n da vo cc ti liu son ra mt dn bi.
- Ly tun t tng phiu v ghi ra giy theo th t ni dung ca mi phiu bng nhng mnh cng
ngn cng tt.
- Khi ghi xong cc phiu, hy ro qua cc tng v lin kt chng li vi nhau.
- Sau hy sp xp dn bi da vo cc quan h trn bng cch nh s ngoi l c th sa i
bao nhiu ln cng c. Dn bi s sng dn ra.
- Hy chp li cc mnh , theo th t sp xp c, ht s ny qua s khc. Vy l bn son
[11]
xong
.

CHNG NM: LM SAO HIU

BA NG TC M TR KHN BN S THC HIN HIU
Ba ng tc ny cng l ba th k tip nhau p dng trong khi hc, l: c mt ci nhn chung v
ti, t cu hi, tm cu tr li.
1. C mt ci nhn chung v ti. Ti sao?
L do th nht:
Theo l t nhin, d hiu tr khn s i t ci tng qut (tuy nhin ng ng ho tng qut vi xong
xnh, tm thng) n ci c th, chi tit. cng l trnh t ca nh ha hc khi phn tch mt vt th,
hoc ca mt khi quan st cnh vt.
L do th hai: (l do ngoi ti)
iu cng s gip bn khi b ng ngng khi c cu hi tng hp ca thi: bn quen ng li
li c ci nhn chung ri.
H qu:
ng bao gi vi u vo chi tit ca mt bi c (hay mt gio trnh, mt bi din thuyt, mt cun
sch) khi cha hiu din tin tng qut ca n. V th, s chng ph th gi u khi chm chn li mt cht
phn dn nhp c son k (hoc d gi u tin ca kha hc).
Vic lm ny cng khng ch c lm mt ln l xong trc khi c sch hay theo mt cours m ngay
c trc khi bc sang mt chng mi hay mt bi mi. Bn hy t hi: Ti ang u? Tc gi ang
lp lun n u ri?. Tri ngc vi c th, tr khn cng leo cao th cng ht th tt hn.
Lm nh th no?
Trc tin, hy c mt ci nhn chung v ton b tc phm, v bi vit hay gio trnh, bng cch:
a. c li ta: n cho ta bit ch v c c s c tc phm, hu khi ri vo o tng. Ni cch
khc, phn dn nhp ca mt gio trnh khng phi l phn ni dng di nh ta tng; nhng n s xoay
quanh ti v t ti ny vo trong tng quan vi nhng g bn bit, cho php bn lp mi tng
quan gia nhng iu bn hc vi vn ling kin thc bn thu thp c.
b. c k bng mc lc: Hy dnh thi gi chp li dn bi ca c gio trnh do gio vin nu ra v
[12]
thng xuyn xem li dn bi y trong khi c gio trnh
.
c. Lt qua tc phm, cc mc chnh, cc mc ph, cc phn on quan trng; hy c nhng
phn tm tt ca cc chng nu c. Nh th bn s c mt ci nhn tng qut b ch gip bn iu khin
tt hn nhng tm hiu c bit ca bn.
Sau hy i vo cc chng.
a. Nm vng cch sp xp cc chng v cc kiu ch dng phn bit cc mc chnh, mc
ph v bn vn.
b. Tra cu cc bng k, cc biu cng vi bn vn xem bn vn ch gii thch chng hay cn
thm tht nhiu iu na. Nu bn vn ch gii thch thi th ch cn phn tch k lng cc bng k l
ri.
c. c mt vi cu, vi on bt k cng vi tt ca chng c mt tng v vn phong ca tc
gi. Bnh thng bn c th t bit c vn phong ca ton b cun sch (da vo i cht kinh
nghim phn on).
d. Nu sch ni dng di: hy c lt qua v dng li cc biu , cc u , nht l khi chng
c lm k lng (c ngha l chng c ng c nhiu c on vn khai trin).
Mt cch kh tt bit sch c vit long hay c ng l c nhng cu u v nhng cu cui ri

cu gia ca mi on: n s cho bn thy on y c ng b khng, ngha l c trin khai mt tng

duy nht khng; thng th ni dung c tp trung u hoc cui.
e. Nu sch c ng v gy gn (in hnh: l cc th bn): lc y hy c k tng ch mt ng qun
cc minh ha v chng thng c chn k v gip bn nh bng th gic.
Vi li khuyn tp c nhanh hn
1. Chn on: bn c c nhanh khng?
Bn hy t trc nghim: mt ngi c trung bnh t khong 200 t trong mt pht. Vi phng php
c nhanh, ta c th t ti mc 500 t / pht, hn nhin l vn hiu nhng g mnh d c.
Du g i na, nu cha bit phng php ny bn vn c iu kin (v nht l c th gi) tp
v t c trnh ny.
2. Lm sao c nhanh?
Sau y l mt vi nguyn tc (nu mun bit chi tit, xin c cc sch chuyn mn):
a) Hy c mt cch tng th:
- Hy c cc nhm t ch ng c nhng t ring r, v mt nhm t th c ngha, cn mt t bit
lp th khng c ngha g.
- Hy c theo kiu chp nh thay v nh vn tng ch bi ngn ng ni v ngn ng c khng
ging nhau, bng khng bn s c chm nh khi c din vn vy.
- B quyt c nhanh l lm ch c chuyn ng ca mt.
Mt phi di chuyn u n, khng quay li li sau. tp c iu ny bn hy dng mt tm ba
c n u th che cc dng ch n ; ngoi ra n cn kch thch v to c nhp tin ca bn.
ng bt u t u, m t th hai hoc th ba ca mi hng (thng tp trung vo nhm t u
tin ca hng ). Lm nh th s tit kim c thi gian. Cng vy, hy chm dt t k cui.
b. Thay i tc nhanh chm ty theo bn vn:
- Hy lng nh mc kh khn hoc quan trng ca bn vn i vi vic nghin cu ca bn; ty
theo m c chm li hay nhanh ln.
- ng ngi c lt qua hay b mt on khi tng c trin khai trong (bn on ra ngay
dng u tin) khng lm cho bn thch th, hay bn bit ri, hoc bn thy khng quan trng g. ng
bao gi n l vo tc phm.
- Tp xc nh cc tng ch cht v xem chng c b tr ra sao.
- Hy c chm li khi gp cc mc, cc biu hay cc on tm tt. Nu thy cn c li sau ny
th hy nh du vo nhng ch .
- Cui cng hy luyn tp mi chiu 15 pht trong sut mt thng: bn s thy nhng tin b tuyt vi.
Hy lu tm duy tr thi quen mi m v tt lnh nay, ng thi trong nhng thng u tin hy kim tra
xem bn c vp li cc tp qun c nhiu hay khng.
2. K hy lun tnh to, ngha l hy bit thc mc.
Ti sao phi t t cu hi cho mnh?
1) V ch c cu hi mi lm cho tr tu ca bn vn ng, nu khng th ch c tr nh hot ng thi,
cn l tr th vn l th ng.
2) Trong bt c sch no (tr mt vi cun sch thun ty chuyn v miu t, hay cc sch v ngn ng
hoc cours thun ty hc thuc lng), tc gi u mun nu ra hoc chng minh mt kin, mt t
tng, d i khi khng trnh by cch minh nhin nh khi nu ra cc nh l. Th nn, bn hy t hi xem
tc gi hay gio vin mun dn ta ti u.
3) Hy lun nh rng t cu hi ng l gii quyt vn mt na ri.
Phn ng gp tht bi khi thi c hay khng gii c bi tp l v c bi khng ng cch, v
t cu hi mt cch m m khng r rng, hi khng chnh th p khng ng. Nu gp bi phc tp th

hy lm nh sau:
- Trc tin hy nu ra tt c cc d kin mt cch r rng, khng b st mt d kin no.
- Sau mi tm cu tr li.
4. V bi thi lun lun c ra di dng cu hi.
Tp t cu hi v tr li, d khng ging vi bi thi, l mt cch chun b thi c (thi vn p hoc thi
vit). Do ta mi thy cn c ni san hc tp hng nm, cc tp cu hi, cc bi sa.
5. Sau ht, r rng minh bch (trong nh ngha v l lun) l mt s tu luyn v l iu kin tp
luyn tr thng minh; mp m l c dc git cht tr thng minh vn rt a nh sng v s tht.
Phi t t ra nhng cu hi no?
1) C hai cu hi chnh vt ln trn mi cu hi khc m bn phi lun t ra cho mnh, cng l
hai cu hi u tin m tr con nu ra (theo thng k th chng hi 80 ln nh th mi ngy)
a) Ci g y?
Trc khi bt u mi gio trnh, hy t hi: Ngi ta sp ni ti iu g y?
Trc mi t mi, hy hi: N mun ni g y?
Hy tm trong t in; nu l t quan trng th bn mt thi gi cng ng lm: hy lp mt phiu
cho t .
b) Ti sao?
Hy lun t hi: Tai sao ngi ta li lp lun nh th nh? im va ri l lm g kia ch? Tc
gi chng minh iu nh th no?
Lp tc ci nhn ca bn m rng ra v tr nn tng hp hn: hoc bn s tm ra cu tr li, hoc bn
s khng t on y vo li c trong khung cnh chung ca gio trnh (hoc ca sch). Lc bn ng
ngi c li nhng on trc hiu.
Nu bn khng thy c s lin kt gia nhng phn khc nhau th bn c c nh cng v ch thi, v
tr nh trc ht i phi c s trt t v s ha hp. Qu th, nu bn thy c mi quan h ni kt mi
yu t lp lun th khi nh c yu t u tin l bn s nh li ton b cc yu t khc.
2) Ngoi ra, hy t nhng cu hi ca tc gi (ngoi cc cu hi ca bn). Thng thng tc gi nu
cc cu hi ca mnh u v cui mi chng, mi gio trnh hay mi tit. Tc gi lm th nh
hng cho gii p v cho c t tng chung ca mnh.
Hn na, c nhng cu hi gio vin a thch: i thi m bit trc c nhng cu hi ny th tht l
hay.
3) Hy xc nh r mi gc m t ta c th xem xt mt gio trnh v nhng cu hi c rt ra
t . Mun vy, c bao nhiu gc nhn th c by nhiu ln gio trnh y ng thi tm cch tr li
nhng cu hi. iu gip bn tng hp v chun b i ph vi nhng cu hi ca bi thi. Chng hn
nu bn thy mt ch c trnh by mt cch tn mn trong nhng bi hc th hy c li ng thi tm
xem ngi ta c cn cp n n ni no khc khng?
t cu hi nh th no?
+ Hi lc no?
Trc gi lp, bit ch xc gi lp ny sp cp n iu g, v t n lin h vi nhng gi
lp khc.
Trong nhng gi lp, c bit lc bn cm thy ht hng: phn x u tin ca bn phi l dt ra nhng
cu hi nu trn. C lm vn c ti m v lm cho bn cung ln bi nhng d kin khng c nu
ra mt cch minh bch.
Sau gi lp, bao qut vn trong mt ci nhn tng hp: Vn va ni l g?
+ Hi ai?
Hi chnh bn thn bn, hn nhin ri. (c sc chng no c hi chng y).

Hi gio vin, v y l ngi c thm quyn nht; hoc hi trong gi lp; nh n sm ngi
hng u; hoc hi lc gii lao gia gi.
Hi nhng bn b c kh nng. Cch trc nghim tt nht l xem h c dm tr li dt khot rng:
T m tt, khi h tht s khng bit. Hy coi chng nhng ngi m ci g cng bit c.
+ Hy ghi ch nhng cu hi quan trng (nht l nhng bin bc).
Ghi nh th no? Khi chng n vi bn (nu c th c th ghi ngay trong gi lp, bng khng th
n khi hc li cours; ghi ngoi l, hoc ghi trn giy ri nu c qu nhiu cu hi, nh cha ch vit
[13]
cu tr li).
Ti sao phi ghi? V n lm nng ng vic hc (thay v bn l th ng). Ngoi ra n cn gip
bn khi qun nhng cu hi (nu bn mun hi gio vin vo gi lp ti). Li na, vit lm cho cc
tng sng sa ra.
3. Sau cng, hy tm li gii cho nhng cu hi t ra.
Vic ghi ch gio trnh hay sch bo ng gp ng k cho vic tr li cc nguyn tc c vch
ra chng bn. V th, y chng ta ch lt qua thi.
Bc th nht:
nh du cc t ch cht c quan h vi vn c nu ln.
Hy khoanh trn hay gch di nhng t y: chng s p vo mt bn (nht l khi c li).
Bc th hai:
Hy xp t cc t ch cht ny cho c lp lang ti lp cc l lun ca gio vin hoc ca tc
phm.
+ Cu trc l tng ca mt on hay mt gio trnh.
y chng ta nu ra mt trng hp khc. Thng th di mi tiu , ch nghin cu mt tng
duy nht m thi, c cc phn khc nhau sau y (cn phi phn bit chng cho r rang, khng nn ln ln)
a) Pht biu lun : nu vn tht r rng (l tng l bng mt cu, cng ngn gn cng tt, gm:
ch t - ng t - tc t).
b) Chng minh, c th d hoc khng.
c) Cc h qu hoc cc lu n gin.
d) Cc phn bc v cc cu tr li.
+ Hy vn gn:
Hy lun tn trng nguyn tc sau y: mi , mt ch. Di dng vn t l k th ca s r rng.
i khi, nu giao trnh qu dng di, bn ng ngi son li bng cch tm tt n. Bn u t thi
gi vo lc ny, nhng s tit kim thi gian v lu v di (khi phi hc thuc bi bn s thy iu d) v
[14]
bn d n bi hn vi nhng cours gy gn khi bn son li
.
+ Nhng li khuyn lin quan n kt cu chung ca gio trnh (gip bn b tr cc on vn).
a. ng ngi t thm nhiu ta u chng trong cng mt phn: phn chia hng mc di dng m
chng c mi lin h l-gc no s c hi cho tr nh v tr hiu.
b. Hy tm ra nhng nguyn tc phn on. Lun nhm n nguyn tc no t c tnh gi to nht,
ng thi c kh nng chia i tng thnh hai d dng nht.
c. i lc cn son li dn bi cho nhng cours c cu trc khng cht ch, khi dn bi c
ngh khng nh hng n ni dung ca cours . Nhng lm cho n d tip thu hn. Mun th, bn hy:
- Hoc t ra nhng ta mi ngoi l (hy cha ch khi hn cm thy gio trnh s ri rm).
- Hoc i khi ng ngi son li gio trnh y (l do nh ni i vi gio trnh trng giang i hi).
+ Hy c mt ci nhn tng hp:
tng s cc cu hi, th cng phi nhn thm cc cu tr li thch ng bng lp cc bng i chiu,

cc s , cc bng nht lm gom li cc khi nim khc nhau nm ri rc trong gio trnh thnh tng
[15]
nhm. Lm nh th s c ch cho vic c cng nh bi thi
.
LM SAO HIU TRONG NHNG TRNG HP C BIT?
1. Trng hp th nht: Khng hiu gio trnh hay tc phm ang hc.
Li khuyn th nht:
Nu l mt cours, hy so snh vi nhng cours khc bo m l mnh ghi ch tt. Nu cn, hy
b sung v i khi hy nh n nhng sch v khc (nu iu khng vt qua s gi dnh hc mn
theo k hoch).
Li khuyn th hai:
Gio vin cng c ngi kh ngi km v s phm (d c kh nng kho cu), cn sch th cng c
cun d nut c cun kh tiu.
+ Hy hi han trc khi mua sch:
i vi cc ging kha, nu c php la chn, trc ht hy hi cc hc vin nhng lp cao hn
bit nhng gio vin xut sc ca tng ti.
Hy hi nhiu hc vin nhng vn gi c ph bnh ca bn: thng th mi ngi ch thy c mt i
kha cnh tt xu thi d vn cho l mnh khch quan. kin ca h thng b chi phi bi nhng tht bi
m h lun li cho gio vin. Th nn, hy xem ngi bn hi c bao nhiu im trong k thi.
Hy nm cc thng tin y trc khi bt u kha hc (lc y d thay i hn), hoc tt nht l ang hc
nm nay th hy chun b cho nm ti.
+ Nu qu tht cun sch lm bn mt th gi (v th gi vn lun qu bu), ng ngi mua mt cun
sch khc kh hn. Hy ngh n vic lp mt th vin chuyn tay nho nh vi mt vi ngi m bn bit
chc l hp tnh hp vi bn, v tin bc cng qi lm.
+ Nu c lc bn khng hiu:
Hy p dng nhng nguyn tc nghin cu nu trn y, nhng mt cch h thng hn.
1. Nguyn tc chnh: phn nh ti a; nh th mi t ng v mi vn s c nh ngha chnh xc:
+ Phn tch chi li n ni n chn nh th c v mt th gi nhng ch nh th mi lm sng t c
vn .
+ Hn na, tip xc thng xuyn vi nhng chi tit ca vn s lm cho bn quen vi vn , n
gip bn so snh tt hn nhng d kin v lm cho vic son tho chm ri vo ban m ca bn thm d
[16]
dng hn
.
+ Lm nh trn, tr nh bn s nhc nhn hn d bn khng n iu .
2. V ri ch lc bn mi c c ci nhn bao qut ht vn :
Bn s ln hi t c iu ny, nh tng hp cc d kin nm ri rc v b qua nhng phn tch
khng cn thit na (m trc bn lm thy r vn ). Ch vi tng hp khi cha thy r chi
tit.
3. ng khc, bn s nghim ra rng cc kh khn an vo nhau nh cc mi len cn phi c tho
g. Nu m c mt mi th nhng mi khc s t tut ra.
Tuy nhin nu nhng n lc ca bn vn l v ch.
Bn ng vi tng rng mnh km thng minh hn nhng ngi khc. Vn cn hai gii php nn p
dng sm:
1. Nh mt ngi khc gip:
Thng th trn ng bn i vn c mt ai tng tri qua nhng u lo m ban ang gp (v h
thot ra c).
Trc tin ngi ny s ch cho bn cn c thi nh th no khi mt can m v khi t x v

mnh (nht l khi bn c th vp li iu y trong tng lai).

Cn v vic hiu cours, ngi ny s ch cho bn phng php thch hp.
Ngoi ra, hy lm vic u n vi nhiu bn b: cc quan im thng b sung cho nhau. Tuy nhin.
hy lng nh thi gian cho vic ny khi mt thi gi tranh lun mt cch v ch.
2. Nu bn phi n thng c m, hy tm kim gp c mt ai : hy c on chc rng bn
khng phi l ngi u tin c vn nh th u !
Tnh tm:
Tnh tm lm cho kh nng v lng yu thch cng vic ca bn tr nn sc bn.
Li na, cng nh vic nghin cu, tnh tm c tc dng nng tr thng minh ln khi bnh din cc s
kin kh gic.
Nh vy, tnh tm chun b rt tt cho cng vic trc bng cch tinh luyn l tr ca bn. Khi mt
mi, hy ngng cng vic ban sng (hoc ban chiu) tnh tm mt lc: lm nh th thng rt c li.
Sau ht, l hai li khuyn m bn r nhng cng nn nhc li.
1. Trc tin, i lc cc im ti tm lm bn khng li ch l nhng im ph, hoc th yu, hoc
thm ch nm ngoi chng trnh (c th v vy m kh!).
Bi vy, cn suy ngh (v thm ch tnh tm na) bit cn u t bao nhiu th gi v cng sc cho
vn ny.
Thng thng, cm thy kh chu l du hiu nn dng li. Tht v ch khi cho cn gin lm bn tr
nn nng ny bc mnh; n cng lm cho suy ngh ca bn ri tng v ch t mt th gi m thi.
2. Khi cm thy kh chu, hy ngng li, hy tnh tm; hy quyt nh xem vn c ng bn dng
li chng. Nu c, hy n nh mt thi hn. Bn cng c th di sang hm khc; lm nh vy bn thng
to c khong cch v thy r vn hn (nhng lc by gi hy nh r trong k hoch l khi no s
xem li vn khi qun).
2. Trng hp th hai, thng xy ra hn: bn khng gii c mt bi tp gai gc.
1) Trc tin, v phn mnh, hy xc minh xem bn c cc cng thc (trong gio trnh hay trong
sch) phi dng cho bi tp cha.
Hy hiu thu o gio trnh bn ang hc, khng phi cch chung chung, nhng tht chi tit.
y cc phiu rt c ch. Hy chp ln phiu nhng cng thc m bn hay qun nht. Bn c th nht
cc phiu vo ti v mang theo khp ni c trn ng i hay trn cc phng tin di chuyn cng
cng. i vi cc on trch dn, ngy thng hay cc s liu v s, a v i vi t vng cng c ch nh
th.
2) K , hy khoanh vng vn cn gii quyt.
Hy c k mi iu nu ra bo m l mnh khng qun st iu g, nht l khi gp bi tp di
(ngi ta ni tht ng rng hiu r cu hi l gii p c mt na ri). i khi cn chp li cc d
kin chnh ca bi tp c mt ci nhn tng hp hn hoc khi gp ch di khin bn phi sang trang,
hy dng cc s , c chm ri vn thm vo mnh.
Sau , nh nu trn, hy phn chia vn thnh nhng mng nh, hy xt tng kha cnh mt:
ng xt mt cch c chng hay ch, nhng hy xt cho c th t v ng mnh ni nng.
3) Nht l hy rn luyn mnh bi nhng tht bi bng cch phn tch ti gii p m bn khng
tm ra c.
- Trc tin l hiu r li gii: vic ny ni chung l d.
- Tip theo, hy xem ti sao bn khng tm ra c gii p: nguyn nhn d cha tr (khng bit,
hoc qun cng thc, hc bi khng k, thiu phng php) hay kh cha tr (bn cht qu l thng ca
vn , vn qu phc tp...)?
- Ri hy rt ra cng nhiu bi hc cng tt:

Hy khi qut ha mt cch ti a cc l do khin bn tht bi v t suy ra nhng kt lun. (i loi

nh: Nu ti li phi i u vi mt vn cng loi y, cng cch trnh by nh th th ti s lm th
ny).
Hy vit cc kt lun y ring ra nu bn s qun chng hoc nu l iu c bit quan trng. Nhng
g hc c bng kinh nghim u lun quan trng v kh qun. Nh vy, ti ngy bn ng phi mt bi
tp khng phi ging ht nhng tng t nh bi tp , bn c th p dng phng php tin hnh m
trc kia bn khng khm ph ra.
- Tt c nhng iu gi thit rng khi ng trc mt vn nan gii, thay v vi vng lt qua
nh i vi mt k nim xu xa, bn hy dnh cho vn ny mt thi gian cn thit.
- Cc ni san hc tp ca trng, xut bn hng nm (dnh cho k thi tt nghip hay cho cc trng c
tm c...) l nhng kho bi tp gii v trnh by rt s phm:
Cc ni dung y thng in nhng bi tp mu c th trng t (nhng mu m bn thng cho rng ch
nhng tay qui kit mi gii c). Hy nghin cu chng cho ti ni ti chn v hy hc thuc lng cc
li gii mu na. Ta thng gp mt hoc nhiu bi tp cng ny trong ngy thi.
y cng th, hy xin kin xem nn mua nhng ni san no v thm ch nn lm nhng bi tp
no. Lm ht tt c chng c ch g, c bit nu tt c cc bi tp y u p dng cng nhng cng thc
nh nhau.
p dng, bn hy mua nhng ni san ca mt nm v ca nm trc hn l ni san ca nhng
nm trc na v chng gn vi chng trnh ca bn hn c. Hy lm cc bi tp c ngh cho nhng
k thi ca trng hay ca phn khoa bn ang hc.
- D nhin, nu cc phng php nu trn khng c kt qu tt, bn ng ngi c li phn nu c
lc bn khng hiu trc y. Nht l hy nh rng lc ny bn cng d ni cu hn. ang thi cng nh
khi lm vic ban ti ti nh (hoc khi ang hc), nu c vn no khin bn di qu th hy ngng li,
hy tnh tm ri sau mi tip tc tr li.
3. Nhng vn ring hiu tng mn hc;
Mun hiu chi tit cc vn ny phi cn n mt cun sch khc.
y ta c th a ra mt vi khi nim s ng v hai loi mn hc c bit:
Nhng mn nng v bi tp (nh ton, l, ha...) ch yu l phi bit qun bnh vic hc ring, vic
d lp v lm bi tp:
1) Mc trung bnh: c mt gi lp th hy dnh ra hai gi lm bi tp (d nhin l phi linh ng).
2) ng bao gi xp cours li khi cha lm c mt vi bi tp. Nh lm ngay sau khi hc bi
xong.
3) Hy chia cc bi tp thnh tng cp:
Trc ht hy lm cc bi tp bo m l mnh hiu v tip thu tt gio trnh: l nhng bi tp
d, nhanh, hu nh khng cn suy ngh.
Sau mi lm mt vi bi tp phc tp hn. Tuy khng nht thit phi lm ngay sau khi hc xong
[17]
cours, nhng nu lm c nh th th rt tt
.
4. Cch ring, c mt im quan trng cn nhn mnh i vi nhng ngi hc cc mn ni trn l
phi sp xp rt cn thn cc gi nhn ri trong chng trnh. Trc tin l khi l l vi thc t, v ta
c trn chy thc t bng nhng hot ng th l, d c tnh th thao nhng li n c.
i vi nhng mn trit v vn chng, cng hy p dng nhng phng php y mt cch cht ch.
Khng phi v cc mn ny s dng ngn t khng mang tnh ton hc v cng thc m ta khi cn r
rng chnh xc. V th, khi c mt tc phm (va c va ghi ch) cng nh khi lm ngh lun (lm lun
vn tt nghip chng hn...), bn cn phi:

1) Phn tch cc khi nim ch cht (ca tc gi hay ca bn, nu l cng vic ring ca bn).
2) Hy khoanh vng cc ch v cc l lun. Hy lun t nh rng di dng vn t chnh l k th
ca s r rng.
3) Trn bn nhp: hy tho ra chi tit phn nhp v kt lun, cn phn thn bi th ng bao gi vit
nhp tt c m ch lm dn bi tht chi tit.
[18]
Hy tp vit ng ngay ln u. Bn s c nhiu th gi luyn tr thng minh hn
.

CHNG SU: HC NH TH NO?

CC IU KIN CHUN B CA VIC GHI NH
1. Hy to cho cc phn x iu kin.
Th no l mt phn x c iu kin?
l phn x Pavlov m ta ni n chng
Ti sao bn cn n loi phn x ny?
V tr nh ca bn nhp th trong mt thn xc v v cch tt nht ghi nh l lp i lp li. Nh vy,
cc phn x s gip in su cc k c v n nh c vic tp trung t tng na.
Lm nh th no?
1) Nu cng mt mn hc, hy theo nhng quy tc nu chng 2.
2) Nhng khi gp cc ti c bit kh khn, hy thay i khung cnh v thi biu. S thay i t
ngt ny s nh ng bn; ri h nh c ngoi cnh bn s nh c ni dung ca n.
3) Tuy nhin ng lm dng iu ny. Lu lu dng mt ln mi c hiu qu.
2. Mt xc cm ng ch s to iu kin cho ta ghi nh.
Ti sao?
Cm xc mnh s in su cc n tng, p vo tr tng tng v nh tr gip c lc cho tr nh
(d cm xc l mt nim vui ln lao hay ngc li l mt tin bun).
Nh th no?
Ta hy nhc li iu ni chng 3. Tt c c tm gn trong ba t ng sau y:
1 ) Tin tng:
Mi ngi u c tr nh. l mt s tht khoa hc.
- Tr nh l mt vn thuc v phng php (cch sp xp) hn l kh nng c sn t u. Vi thi
gian, bn s khut phc c c tr nh ng ngnh nht.
- Tr nh cng l kt qu ca s kin tr v ch (l nhng c tnh quan trng i vi vic hc hnh,
cn hn c cc kh nng tr tu na). Bn s sm thy mnh tin b, ng s.
2) nh:
y chnh l vn ng lc. nh l mt tc nhn chnh khin nh hoc qun (Freud).
3) Ch :
y l vn tp trung t tng nhng cng l vn ha thn ca cng vic. Khi hc, ngi ta khng
phi ch l mt b no m thi.
3. To ra trt t trong tr nh ca bn, ngha l hy lin kt li.
Ti sao?
C mt ln lin kt l mi ln to ra c mt chic mc cho tr nh bm vo. (William James).
Qu tht, nh ta thy, khi nhiu hn t A, B, C (cng thc, thi im...) c ni kt vi nhau v khi
bit c mi lin kt ny, bn hy hc thuc lng hn t A, lp tc cc hn t B, C s theo sau bng s
vn ng ca tr khn. Nh vy, cng lp c nhiu mi lin kt bao nhiu bn cng t tn sc nh by
nhiu. Hn na, iu c hiu th s lu li lu hn iu ch c hc.
- Bn cng ch thy rng rt thng xy ra vic t nhin bn nh li c mt iu m trc bn
khng th ghi vo tm tr mnh c, y chnh l v lc ny bn nhn ra mt mi quan h h tng gia
iu ny vi mt iu m bn bit. Nh th c ngha l hoc bn hiu, hoc bn ch ra c mt
[19]
mo nh
.
Lm nh th no?

Bn c th xp nhng iu mnh hc theo hai th t:

1. Hoc theo th t ca L-gic v ca tr khn.
Nh th t ca mt chng minh ton hc hay trit hc.
a. Theo hai cch sp xp vn c:
- Sp xp bng cch ni kt im c th ang hc vi mt nh l no hoc vi mt nh ph
qut hn.
- Sp xp theo cch loi suy (rt tin li vi cc biu , cc bng nht lm...).
b. i khi ch cn sp xp theo mt mu c kh nng tt no , min sao n c hiu qu gip nh
bi v trong thc t khoa hc cha xut kiu no tt hn.
c. Nu vy, cc gio trnh ca bn phi tht sng sa, th t v c nhiu lc : Hy gch di
cc phiu ca bn, hy cha thm nhiu ta v tiu . Nu tr nh suy nhc th cn iu chnh n
trc : l mt vic d lm v em li nhiu hiu qu rt kh quan.
2. Hoc theo mt th t ngu hng, thm ch hi k cc mt cht.
Vic ny nh tr tng tng.
a. Trong nhng trng hp no?
- Khi khng c mi lin h l-gic no trong ch phi hc (nh nh cng thc ha hc ca m-tan
l ch4).
- Nht l khi c nguy c ln ln vi mt khi nim gn ging (th d: nhng sng in t no di trn
0,8 mi-cron: Cc tia hng ngoi hay tia cc tm?)
- Khi bn phi hc nhng danh sch di hoc nhng bng lit k cc t khng c quan h vi nhau mt
cch hin nhin (th d: tn cc cht trong chu k Krebs).
b. Lm nh th no?
Hy to ra cc mi quan h theo mnh:
- Hoc kt hp li vi nhau cc thut ng khc nhau.
Th d: Cu O est donc Ornicar? (Omicar u vy?), gip ta gom li 7 lin t: ou, et, donc, or,
ni, car; hoc cc mu t u cc t trong cu O Olga, ma petite thire me fait grande peine six grogs
(Olga i, chic bnh tr b con ca ti, ti phi vt v lm mi pha c 6 ly grog) cng l mu t u
tin ca 12 cp thn kinh no b xp theo th t.
- Hoc kt hp cc thut ng phi hc vi cc danh sch bit.
Th d nhng danh sch cc vt trong phng ca bn hay cc vt m bn bit r. Mt vi phng
php cho php ta chuyn cc s ra thnh mu t, rt hu dng i vi nhng ngy thng lch s. (Xin xem
nhng tc phm chuyn mn hn).
- D sao, iu ct yu lun lun l lm sao cho nhng s kin lin kt y nh ng bn.
lm c iu ny, hy tun gi hai qui lut:
- Bn s nh k hn nhng phng php ghi nh do chnh mnh ngh ra. Nhng ng b ra qu nhiu th
gi ngh ra chng (hy dnh cho vic ny mt thi gian ngn hn thi gian b ra nh bi theo cch
hc c in l lp i lp li!). Hy nhn nha vi thi gian: c tng tng s phong ph dn. Tuy nhin,
khng nn dng mt cch my mc phng php ny i vi mi vn nh nht. Tr thng minh ca bn
phi gi th u tin. V th, trc ht hy tm cho ra mt th t l-gic.
- Th t cng k cc cng d nh. y ch c mt qui tc: s k cc phi rt t nhin i vi th gii
ni tm ca bn bn khi phi c gng nhiu khi tng tng.
c. Nh vy, tr khn c th gip tr nh v bt l tr lm vic v mt ti c v qun nhng k
thc c hc. (V c hc nn n c chn su trong k c); i khi tr khn cng lm cho mt
k c ng ngnh xut hin tr li.
4. Phi hc mt ln bao nhiu (bt k theo phng php no)?

Khng nhiu qu:

V ta thy cn thay i cng vic cho khi mt. Hc mt ln 80 cu th s mt hai ting ng h,
nhng nu hc lm 4 hay 6 ln th ch mt 4 hoc 6 khc ng h thi.
Cng khng qu t:
V s c hi cho s ch v lm phn tn. Hy c gng dnh mt gi cho mi mn.
Nhng nu hc nh th i bn phi vn dng tr nh qu mc th ng ngi bt xung cn na gi
thi.
Chng hn nh hc 100 t trong ba ln th tt hn trong 10 ln.
5. Xem tr nh mnh thuc loi no.
N thuc mt loi duy nht hoc c v tri hn mt loi no : bn c mt tr nh thin v nhn,
nghe, tiu dao (c ngha l bn d hc hn khi i i li li) hay l lun?
Lm th no bit c iu y?
1) Th lm mt trc nghim n gin.
Khi b khng li trong bi thi, bn hnh ng ra sao?
Bn c thy bn ang lt nhng trang sch th nh li rng iu bn ang qun nm trong on vn
cui trang no khng? l bn c mt tr nh thin v th gic.
Hoc bn c nghe r ting ni ca gio vin khng? Tr nh ca bn thin v thnh gic. Hoc bn c
nh ra rng bn ang mt ch no lc bn hc, iu m by gi bn khng nh ra khng? Tr nh ca
bn thin v dng c ng.
Hoc ch da vo th t l-gic ca cc khi nim nh xem iu mnh qun c nu ra theo
phng php qui np hay suy din? Vy l bn c tr nh l-gic y.
2) Ni chung cu tr li l: K c chng ta thng l k c thin v th gic (i khi l-gic).
Qu tht, nn vn minh ca chng ta dnh u tin cho vic nhn ng.
Pht trin tr nh nh th no?
1) Hy h tr loi tr nh ca bn:
Gi nh n thuc loi th gic th bn ng c thm nhiu tc phm v ti liu tham kho v cng mt
ch , v lm th s khng gip bn chp hnh c mt bn vn nn tng, ng nht, c in vo k c
bng cch lp i lp li. Lc y, bn ch cn mt im mc l-gc duy nht m thi.
2) ng qu chuyn bit:
Hy tng thm cc im mc vn dng ti nhng gic quan khc. Mt gio trnh c chm ch lng
nghe ri hc bng mt c nhiu c may c nh hn.
3) c bit ngi quen nhn th phi tp nghe:
V phng diu ny, d lp c li hn ta tng (nh ni, thnh gic vn l gic quan ca tr khn).
BA NG TC GHI NH
1. ng tc th nht: c
c chm ch. Hy nh rng bn phi tuyt i dp kiu va c va m mng.
Nu v mt mi m xy ra tnh trng trn, tt nht l hy thay i khng kh, hoc ngh ngi: lm nh
th c hiu qu hn, n gip bn sc li pin v trnh c nhng thi xu.
2. ng tc th hai: t kho bi.
T kho bi ngha l sao?
T kho bi khng phi l c.
Bn khng hc mt gio trnh bng cch c n cho n khi thuc, nhng bng cch c gng nh li sau
khi hc xong. y chnh l t kho bi.
T kho bi lm g?
- Lm tng dn kh nng nh.

- Ti ngy thi, bn ch cn dc sc nh li iu mnh, hc, nh c bao nhiu l ty bn

luyn tr nh y t ban u nh th no.
- y l mt cch luyn ch bt bn phi ngi vo bn lm vic, cn vic ch c li sung th qu th
ng.
T kho bi nh th no?
1) Ct gio trnh i thay v m n ra trc mt nhn.
- V ht thy chng ta (d khng c tnh) u thiu ngay thng, v ni chung tr nh ca chng ta thng
da trn th gic, nn ta s lic vo gio trnh ang m sn. T gip mnh mt cch v nh th r l in
r. Bi vy, bn hy d chng chnh mnh: tr nh chp ly mi c hi khi phi lm vic.
- n ngy thi bn s chng cn bit da vo u. C th bn s b dy v gh gm nu bn t nh
la chnh mnh. V vy, hy khi s ngay t by gi.
2) Thnh thong hy nh n nhng ngi bn c gi rnh v am tng ti bn ang hc: h s t
khoan nhng hn bn i vi chnh bn. H cn c th nhn ra nhng sai st v nhng kiu qun c h
thng; vic tm ra nhng iu tht l hu ch.
Nhng nh l ch nh n bn b khi c dp. T lp vn tt hn.
3) Sau khi t kho bi, hy lun kim tra xem bn c qun g khng bng cch c li. Nu qun
[20]
cht t hy ghi nh vo k c
; nu qun nhiu iu, hy t kho bi mt ln na bo m l mnh
ghi ht.
ng bao gi hi lng khi ch mi thuc bi s s, s mp m s git dn git mn tr nh ca bn v
git cht tht s.
3. ng tc th ba: nhm li.
Ti sao?
Phi thng xuyn ngm ngh iu ta mun ghi nh.
y l mt vic khng th thiu, v k nim c khc ghi vo tr nh nh mt con du in trn sp
(cng mnh th cng in su).
Hn nhin y l mt vic rt chn, nhng ta khng th v mt l do no m trnh n.
Lm nh th no?
Ta s bn chi tit sau.
1 ) Hy nhm bi mt cch c phng php.
Tr nh c li i ring ca n. Nh mt nh th thao khng luyn tp lung tng, nu anh ta mun tin b;
tr nh ca chng ta cng phi tn trng mt trt t nu mun tch tr.
Nhm li mt cch chiu l nhng gio trnh ri vo tay mnh hoc ty theo s thch ca mnh, chc
chn s dn n tht bi hoc ch mang li mt kt qu khng ng k.
Chng ta ang ng n nguyn nhn chnh khin cc sinh vin bi ri. ang khi l ra phi t nh rng
y chnh l im d ci thin nht, nu bit lm vic nghim tc v c phng php. Hm trc ngy thi,
bn hy thi lo lng v ngh ngi. Bn s thy l c th tin cy vo tr nh ca mnh.
2) Hy t t.
Cc nh tm l ra phng php tch ly bng cch nhm i nhm li (s c trnh by sau) dy rng
bn khng th thu gom ht mi th cng mt lc c.
3) Hy kin tr.
Tr nh l mt trng hc ca ch. N phn nh r k lut v sc mnh ni tm ca chng ta.
4. Vi lu v s hi tng:
Hi tng l n lc ca ch tm cch khi gi li k c.
Nhng hu qu: hi tng ch c tc dng trn nhng g bn hc: chng c g t bin mt, cng

chng c g t xut hin. Bi th, bn hy tin tng: tr nh cng nh bin c, sm hay mun cng tr li
[21]
cho bn nhng g bn va nm vo
.
iu kin th nht;
Mun hi tng phi tp trung cao .
y phi k n nhng iu kin to thun li cho vic ch (nh s thinh lng).
iu kin th hai:
Mun hi tng i khi phi c th gi:
Hy nh rng ta khng th cng p tr nh ca mnh hn cng p tr tng tng, cn phi c mt
thi gian ch ng s chng mt hoc tnh cm ca mnh (khng mun ni gin hoc khng mong c
iu ny iu n thi th cha khng cm thy cn gin hoc s c ao ni ln trong mnh). Cng
th, tr nh c phn no do dai, nhng n khng phi l mt cc bt m ch mun nn sao th nn.
Hy thng tho v kin nhn. Kh chu l mt tay c vn ti. Cng n lc th ch bn cng ln mnh.
iu kin th ba:
B quyt ca s thnh cng thng nm ch vt ln trn tr ngi hn l trc tip i u vi n.
Nu tr nh bn khng chu lm vic, hy nhm mt khc m nh vo. Chng c ch g khi c kh kh
lm vic c chc ln v mt im kh khn vi cng mt cch nh nhau. Bn c nguy c s gp kh chu
y.
Chng hn khi c lm vic trn mt cun sch m chng thy kt qu g (c mt on cui trang
bn trng), hy th ch ca bn trn mt gio trnh, hoc trn mt on khc ca sch, hoc lc li
trong cc k nim m tai bn nghe.
iu kin th t:
Hy tin hnh bng nhng bc k tip nhau:
Hy khoanh vng iu bn hc. Bi v nh kt hp m ta nh c nhiu. Phi lm th no y?
a. Dng phn x c iu kin m bn to ra: Hy t mnh vo li trong khung cnh hc tp quen
[22]
thuc ca bn, hy tng tng bn ang ngi t th m bn vn thng ngi
.
b. C nh xem ngy m bn hc hoc n bi c xy ra bin c bt ng no khng: hy ngh n s
thay i cnh tr gip ghi nh cc mn hc kh. Lc y bn hy bnh tnh ln lt nhn li tng n tng
do cm gic gy ra.
c. Hy ngh n nhng mi lin h, t ra l mt kha cnh ca ti m bn ang mun nh. l
mt chng hay mt on hp vi l hng trong tr nh bn: mt nguyn l tng qut hn m l hng
y ch l mt trng hp c th, mt ch loi suy hoc c th so snh c, nht l nu bn c th
gip cho mnh khi qun bng cch s dng bng v v s .
MT CCH C TH, HC NH TH NO?
1. Lm sao nh mt chng (hay mt gio trnh).
nh bi, c hai ng tc: hc v n.
Hc th no?
Hai qui lut tm l chi phi tr nh ca bn.
- Qui lut Perron: Qung cch l tng hay hc khi no?
- Qui lut Jost hay phng php tch ly - lp li: ghi nh nh ngt qung hay hc lm sao?
1. p dng qui lut th nht: Phi hc gio trnh khi no?
Cng sm cng tt ngay sau khi d lp.
Ti sao?
V sau 24 gi bn qun mt 80% gio trnh, d l gio trnh bn thch nht. Ba hoc bn ngy
(ni chi n c tun l) sau khi ghi gio trnh mi em ra hc th k nh mi thy gio trnh ln u.

Nu xem li gio trnh ngay nhng gi sau (trc khi qua 6 ting ng h) th k nh bn n n v
tn t nng lng hn.
Lm th no?
Ngay chiu hm , tr nht l ngy hm sau (Piron ni l trong vng 16 ting ng h). iu ny gi
thit chng trnh lm vic ca bn phi tht qui c.
Hy hc, d bn khng thch gio trnh y v d chuyn cc mi bn tm ca mnh vo ni khc s th
v hn.
Hy lin tc ph tan o tng (v y l mt cuc chin u hng ngy) rng d lp v hiu thu
o th k nh hc xong.
2) p dng qui lut th hai: hc nh th no?
a. Bc mt: chia gio trnh ra thnh nhiu phn.
- Ti sao?
Ta d thuc 50 cu th c chia ra lm 10 hay 25 phn hn l nguyn c on.
- Th no l mt phn?
Mi phn tng ng vi mt gang tr nh ngha l mt on gio trnh di nht, m bn c th t
kho bi khng sai sau khi c chm ri v chm ch.
L tng l mi phn tng ng vi mt on ca gio trnh hoc ca chng (trong trng hp gio
trnh c phn phi u. Nu khng, bn c th ty nghi, nhng d sao cng hy gi cho cc phn cng
bng nhau cng tt (d nhin l bng nhau v lng thng tin phi nh).
- Thng c bao nhiu phn?
Ban u bn s phi d tm bit phn tr nh ca mnh. Tiu chun ca mt phn l mt on kho
bi bn khng vp hn mt hoc hai li nh. Trung bnh, mt gio trnh v khoa hc trong mt gi s c
chia lm 4 hoc 5 phn.
Tuy nhin, nu ban u tr nh ca bn cha c luyn k, hoc nu gio trnh qu c ng th hy ct
n ra lm 6, thm ch lm 10 phn. iu ny khng nh hng g n nguyn tc.
- Ly th d, ta chia mt gio trnh ra lm 4 phn gi l A-B-C-D.
b. Bc hai: hc gio trnh.
+ c A, kho A (nu qun nhiu, hy c A li ln na hoc gim bt chiu di v tm thi cho thm
mt phn na vo s n v gio trnh m ta chia).
+ c B, kho li B, sau kho li c A v B (ng c ch mt mnh B thi).
+ c C, kho li C, sau kho li A, B v C.
+ c D, kho li D, sau kho li tt c A, B, C v D.
c. Lu : Phng php ny lc u c v lm bn ngn. Nhng y l phng php hiu qu nht v
vi thi gian, bn s quen. ng bao gi t giai on v n lun nh hng v sau.
n bi nh th no?
1 ) Nh th no?
n bi cng ging nh t kho bi (s ni sau): cng phi ton din v gt gao.
Mi gio trnh phi n my ln? - Trung bnh 2 ti 3 ln nu tun th thi gian cch qung ni trc
y; th nhng i lc ban u bn s phi tng thm, nht l khi gp mn kh hay cha quen.
2) Phi n khi no?
+ Trng hp l tng:
- Ghi gio trnh v hc trong cng mt ngy (th d: th ba, ngy 1).
[23]
- n li gio trnh
: ngy 3 (th nm, mng 3) ngy 7 (th hai, mng 7), ngy 15 (th ba, ngy 16).
+ Hoc trng hp tng t:

- Ghi gio trnh ngy 1.

- Hc ngy 2; n ngy 4, 8, 16.
+ Linh ng cc qung cch ty theo tr nh ca bn: Khi u hy trc nghim tr nh ca bn; nu
mc trung bnh th bn c th trin hn gp i gia hai ln t kho bi sau mi khi n bi.
+ Lm th c v gt gao qu. Nhng bn cng nn bit rng nu kho bi nhiu ln th thi gian kho
bi s gim i: qu th, cng lc bn s cng thuc cc gio trnh hn.
2. Lm sao hc c mt cun sch:
Vn l phi t chc cho tt. Trc khi hc, hy lp k hoch trn mt t giy ri.
Ln chng trnh hc thuc bi trong mt tun.
a. Trc ht hy nh s cc gio trnh hoc cc chng cn phi hc.
b. K ly mt t giy v chia lm 3 ct:
- Ct th nht ghi ngy.
- Ct th hai ghi cc gio trnh phi hc.
- Ct th ba ghi cc gio trnh phi n li.
c. Sau cng, hy thm nhng chi tit khc theo cc tiu chun ni Chng 2 v 6.
d. Lu :
- Hy lp mt chu trnh c th p dng trung bnh cho tng 15 ngy mt hoc cho mi tun, gi thit l
cc gio trnh c n nh chc chn:
Bn ngh di y gi gn trong mt tun.
- Hy dnh ra mt ngy n bi.
- D nhin l bn phi bit r mnh v p dng trng hp in hnh cho ph hp vi nhng kh nng
ca bn; (vi nhng vic t xut i khi b st mt ngy), vi mc tin b ca bn (bn c th xp nhng
ln n bi tha ra), vi tm quan trng ca mt mn hc. (cn thm hoc bt ln n bi).

Ngy
Th hai 1
Th ba 2
Th t 3
Th nm 4
Th su 5
Th by 6

Gio trnh hc
Ton Anh vn
1
1-2
2
3-4
3
5-6
4
7-8
5
9-10

Gio trnh n
Ton
Anh vn
1
2
3-1
4-2
T 1-5

1-2
3-4
5-6-1-2
7-8-3-4
T 1-10

Ln chng trnh hc cho trn mt tun.

Hy theo trnh t sau y:
a. Trc ht, hy nh s cc gio trnh m bn hc xong trong mt tun cho tng mn. Th d: T1
cho tun th nht; T2 cho tun th hai...
- Ct th nht: ngy hay ng hn l tun.
- Ct th hai: n trong tun.
- Ct th ba: n nhng tun trc.
Cc hng ghi ngy trong tun dnh n bi (thng l th by nhng ty bn chn).
c. in vo bng, (xem bng di y)

T1 (th by, ngy 6)

T2 (th by, ngy 13)
T3 (th by, ngy 20)
T4 (th by, ngy 27)

Gio trnh hc
T 1-5
T 6-10
T 11-15
T 16-20

Gio trnh n
T 1-5
T 6-10
T 1-20

d. Lu :
- Nh thy, ngay c y bn cng phi thu xp vic n bi theo chu k v ng khung trong vng 4
hoc nu khng c bt tin th 5 tun l. Lc y, nhp cao nht n ton b cc bi l mt thng; bn c
th dng bng k trn y bng cch thay cc tun bng thng.
- Cn hn trc na, hy thch nghi lc ny theo kh nng v nhu cu ca bn. Nhng hy lu ,
uyn chuyn khng phi l th tri ni: khi cha chc vt thng gy lin li th hy khoan tho bt ra.
- D nhin l bn c th thm mt ngy n bi nu thy quan trng.
3. Lm sao n ht mt quyn sch?
Trnh t ra sao?
a. C mt phng php ti nhng li hay c dng, ch l c li bi v t nh: Ci ny mnh bit
ri, ci kia mnh cha bit.... Th nhng, lm nh th l qun mt ng tc ring ca tr nh l c thuc
lng: tr nh ch mnh hn thm l nh t kho bi.
V khi c li bi, tr nh ch bo m vi bn rng bn c on y ri, ch khng bo m l n
in su trong tr nh ca bn; th m vo ngy thi bn s khng c nhng ti liu trc mt na.
b. Phng php duy nht c gi tr l t kho mnh v tt c.
- Hoc kho trong tr (lm vy l nhanh nht, nhng phi bo m l khng b bng on no);
- Hoc vit ra (nht l khi c vn lit k nu s qun mt mt thut ng hoc khi c cc cng thc,
cc s , cc bng biu);
- Hoc tr bi ming vi mt ngi sn lng nghe bn.
c. K , sau khi kho thuc ton b tc phm, hy xem li bo m l bn khng qun st
iu g: ch c bao gi qu tin vo mnh.
n khi no?
Hn nhin l trc k thi ri !
Nhng nu bn c n u n th cng tt. C cho l mi thng n li gio trnh mt ln. V nu c tr
[24]
nh tt th hy gim cc ln n tha ra 2 hay 3 thng mt ln chng hn
.
Vn qun c ch :
Qu tht c nhng iu m bn khng th nh li c d d c gng mi khi n bi.
a. Lm th no y?
ng hi thc mnh qu.
Hy vit nhng iu bn qun ra giy ri.
Sau hy dnh thi gi c li u n (u tin c t nht mi tun mt ln).
b. Ti sao?
Ri bn s nhn ra rng mnh bit r iu ghi trn giy hn nhng iu khc !
Nhng ngy sp thi, nu bn bn rn th ch cn c t giy thi.
LM SAO GHI NH TRONG NHNG TRNG HP C BIT.
1. Tr nh trong i sng thng ngy.
Lm sao nh tn hoc nh mt ca mt ngi?

1) Ti sao?
V r rng c ch cho cuc sng hng ngy, cho ngh nghip, cho vic hc hnh.
Chng hn ta thng ch nh n mt ngi m mnh ch gp mt ln duy nht trong bui d tic, v
ngi lm ta vui thch.
2) Lu v phng php
Ta d nh mt hn nh tn, v khun mt th c th v t nhin, cn tn gi th tru tng v nhn to:
mun nh phi c gng nhiu hn.
3) Lm th no?
a. Ch n nhn vt y v yu thng h. H l nhn vt c mt khng hai trn i. ng l ng.
b. Lng nghe tn ca h. (k c thnh gic) v hy hnh dung ra trong tr (k c th gic). Thm ch lp
li thnh li (tht ln hoc tht kh); vic ny gip bn c thm mt im mc cho k c thnh gic.
c. Nhn k khun mt (nhng phi kn o) v con ngi h. Tng t nh lc nhn cnh vt, bn hy
theo tin trnh sau y:
- Quan st hnh dng tng qut ca gng mt, phong cch, y phc, iu b.
- Lng nh kch thc v t l.
- Xem xt k tng phn, k c nhng chi tit nh nht nht.
- T nu ra cc cu hi (th d: Ti sao anh ta li mang c vt ?).
- Vi thi gian, bn s lm bi tp ny nhanh hn.
d. Quan st cch ng x ca h: Bn hy lu tm iu h ni, cc cu h hi, nhng lo u v nhng
quan tm ca h.
e. Kt hp tt c nhng g bn lu vo vi tn ngi y. Mi ln lu mt im bn li ni lu tn
ngi y (ng x c mt cy gy, ng X c nc da sm, ng X l mt trung y...)
f. To cc mi lin kt:
- Chng hn nh gia tn ca ngi y vi tn ca mt ngi khc m bn quen bit.
- ng ngi phi pha tr d dm (ng Trn nh qu chanh y).
- Bn cng hc bit nhiu iu v mt ngi th bn cng d kt hp ngi y vi nhng iu khc m
bn hiu r hay bn thch.
g. Sau cng, bn c th ghi tn bng cch xin ngi y c v bn nh vn tht ln.
4) Luyn tp:
i cht kinh nghim, trong mt vi giy ng h ta c th to ra nhng mi lin kt: nhng ngi
tp luyn, chng hn nh cc ngh s, cc chuyn gia lm nh th v nh c tn ca 30 hoc 40
ngi trong mt d tic.
Lm sao nh mt ci hn hay mt k hoch?
1) C mt cun s tay l l tng hn c.
Tr nh khng lun lun trung tn nh ta tng. Nu bn cha gp iu th nhng kinh nghim chua
cht s dy cho bn.
2) Nu bn qun s tay hoc khng th c s tay.
+ Hy kt hp trong tr cuc hn y vi vic no m bn phi lm ngay trc hay sau ; hy kt hp
n vi hnh nh ca mt chic ng h ang ch ng gi hn ca bn; hy kt hp n vi iu g ang
khin bo lo lng hoc iu no s chim ht ngy ca bn.
+ Hy to nhng mi kt hp tht c th, p vo mt, thm ch k quc na.
+ Hy lp li nhng mi kt hp y.
+ Nu c c mt chng trnh hn t u n cui ngy, hy kt hp theo th t tng cuc hn. Nu l
qun mt im no th ch cn quay tr li vi im u tin, ri ro li chui trnh t y.
Lm sao nh hoc xp t cc vt dng?

1) Trc ht v r rng nht l hy sp xp c cho c th t: Mi vt t vo mt ch. Nn dnh

trn mt bui chiu sp t ht mi th hn l sng no cng mt vi pht tm vt dng trc khi n
lp.
V lu v di bn s tp c thi. Vn l phi cng quyt, c ch v thin ch !
2) K , hy ch ti ch bn sp xp.
ng bao gi xp t c mt cch my mc. Lu ti vic xp t l cch tt nht khi mt
mt bt c vt g?
3) Cui cng, hy kt hp vt sp xp vi nhng vt k bn hoc vi mt hnh nh biu th ni
n c xp vo.
4) V nu l ra bn c lc mt vt y thi hy tin hnh vic hi tng mt cch bnh tnh v c phng
php (Xem Phng php hi tng).
Hy sng lc li thi kha biu ca bn v hy nh li xem bn dng n, thm ch sp xp n, ln
cui cng vo lc no.
La Fontaine tng ni: Kin nhn v thong th lm c nhiu vic hn l mnh bo v nng ny.
Hy tn dng cc c hi trong ngy gia tng v m rng tr nh.
1) Hy dng tng thi gian b ph.
ng m mng. Nhng phi bit gii tr cho hp l!
2) Hy luyn tr nh.
Nh khi tp chi bi. Bn rt l u tin v thuc n ri rt l th hai v c thuc c hai l y, v c
tun t nh vy cho n khi ngng chi. Hy ghi im: bn s thy s im tng rt nhanh v s thm t
tin.
3) Cc bin c trong i sng s cho bn nhiu c hi thc tp.
Chng hn nh khi i mua sm, bn hy lp mt danh sch ( bo m !), nhng hy c ghi nh danh
sch ny bng phng php kt hp cc hnh nh.
Lc y, bn ch cn nh mn hng mua u tin, ngay c trong vic bn cng s tin b mau l thy r.
2. S dng tr nh khi hc ngoi ng:
Nguyn tc chung:
Hy hc suy ngh bng chnh ngn ng ch khng mi th mi dch ra ting m : nguyn tc ny
c gi tr cho c t vng ln ng php. Phi bin ngn ng thnh mt phn x.
Lm sao nh t vng?
+ ng lp i lp li theo kiu sch t vng, chng hn nh c: ging - bed.
+ Nhng hy hnh dung ci ging v lp li: bed.
+ Hy c hiu t y trong bi cnh ca mt cu.
+ Nu t qu tru tng hoc kh nh, hy to nhng kt hp v ngha hoc s hi m (bng cch
ch ra mt tr chi ch chng hn).
Lm sao nh ng php?
+ Hy c cc qui lut tng qut.
+ Nhng cn hn th na, hy hc thuc lng nhng th d ca cc qui lut y v n i n li lun (hy
lp mt danh sch ring).
Mt s li khuyn v vic t vng v c php.
1) c trong chnh vn bn. Ban u hy thng xuyn c cng mt vn bn (cc thnh ng s nh
m c khc su trong tm tr bn).
2) Tn dng my ghi m (phng php i - phn x bng da hoc bng t): my ghi m b ti gip
bn nghe bng ngoi ng vo nhng lc rnh ri hoc kh lm vic (th d vo nhng gi nhn nhp trn
xe).

3) c ln ting.
4) Theo trnh t sau y:
+ Mi ngy ng hc qu nhiu: bn s bo ha v s tip thu ngoi ng vo lc ban u cn ti tr nh
nhiu hn l tr hiu.
+ Mt hoc vi thng u, bn ng ni vi, nhng hy cho nhng on ng in vo k c ca bn.
MT VI KT QU CA TR NH
1. Bnh an:
Bn s c bnh an:
- Khng phi bng cch thng sut mi s, v s hiu bit nh th l mt gii hn khng th vn ti
c. ng trng mong iu . khng phi l ci gi c gi l thnh cng.
- Nhng bng cch bit r chng trnh hc, v nht l bit ht mi gio trnh, nhng khng qu tch
bit cc phn trong mt gio trnh.
Bi l, chnh ni m nh cho rng c l hng trong tr nh l nguyn nhn ch yu khin ngi sinh
vin lo lng trong k thi v ht hong n tp: hc vi hc vng mt cch may ri v in tr rng mnh khng
cn nh g ht. Lc y h mi cht nhn ra mnh qun n trn c my gio trnh. Mt vic chng c g
ng ngc nhin !
Hn nhin nu bn n li ton b chng trnh thm mt ln na (nu bn xoay thm mt vng na) th
s tt hn. Nhng cng phi bit ngng li ng lc.
2. Ngh ngi:
Hy sp xp k hoch th no hon tt vic n tp vo bui chiu trc ngy thi. Bn s c i ba
gi th. Trong thi gian , bn ng s nhng bi mnh va n s bay mt, tri li n s lng xung v
tm c v tr (xem Chng 7).
Bn ch tin vo cm gic thiu bo m ni mnh: l mt ngh c in v phnh ph.
3. Nn nhc li tng ch lc ca chng ta l cng c ch.
Hy nh rng mi s u ty thuc ni ch v iu khc nhau gia cc sinh vin khng phi l kh
nng tr tu, m l kh nng lao vo cng vic v kin tr eo ui n. Mi ngi ai cng c sn can m
v s can m s t n pht trin. By gi bn hc ra sao th mai sau bn s sng i sng gia nh, i
sng ngh nghip v thc hin cc cuc dn thn nh vy. Hc hnh l phn nh ca i sng.
4. Tng trng con ngi ni tm v tinh thn.
Thnh nhn l ngi ca cng vic, cc v y khng h b ph mt pht no. D cho kh nng ban u
ca mnh c ra sao, cc v y vn tm cch thng tin.
C v thnh kia t c khiu hc hnh, ngi lm vic khng ngng t c l tng (y ! dng
lc y !). Chnh v vy m ngi c c mt th vin vi 400 cun sach, mt iu ng k trong thi
[25]

CHNG BY: N K THI C

VI THNG V VI TUN TRC K THI
Theo k hn u n, khi c gi rnh (hay tr liu trc) bn hy dnh ra:
1) Nhiu thi gian n li ton b chng trnh.
2) Thnh thong lm cc bi thi th vi thi gian y nh bi thi tht, nh bn s bit c nhp
ca mnh trong ngy quyt nh s phn. Nu qu chm (hy bt gi lm nhp v b bt nhng chi tit vn
vt), nu qu nhanh (hy xem li chi tit, c li bi). Trong mi trng hp, hy xin kin ca ngi
khc.
3) Cng nh thi gi chun b thi vn p v lm quen vi khng kh ring ca bi thi y (nu bn
phi thi): bng cch thuyt trnh trong lp, c thuc gio trnh cho nhiu bn b nghe.
GIAI ON N THI
1. Hy ln mt k hoch tht tt.
K hoch tng qut
Thng thi kha biu phi c thit lp nh th no bn c nhiu ngy rnh; hy s dng nhng
ngy y cho tht tt.
1) Hy xc nh nhng vic u tin, trong c ba vic chnh l: tnh tm, ng ngh v lm vic (lm
vic nm v tr th ba).
2) ng bao gi ct xn thi gian tnh tm v ng ngh, k c khi xem ra qu mun. Nu khng,
tinh th s cn t hn: v bn s mt thm v khng c s bnh an.
3) Hy u tin tnh tm vo bui sng:
Nu c nhiu ngy thi th cng ng bt gi tnh tm, tr phi qu bc thit.
4) Nn dnh th gi th gin, d c th ngn hn vo giai on ny.
Ni chung, khng nn sng khp kn ring t mt mnh nhng hy thc n ngi khc, n s hin
din ca gia nh.
K hoch lm vic:
1) n khng phi l hc bi:
Trong mi trng hp, khng nn hc thm iu g mi vo ngy cui cng, thm ch vo c nhng ngy
cui cng trc (tr vic hc nhng chi tit).
Hc thm nh th s lm bn b xo trn, v v khng cn th gi n li nn iu mi hc s chng
tan thnh my khi. Cha k n tnh trng c th b stress.
Hn na, nhng g hc qua loa s b qun ngay sau khi thi, thm ch qun ngay c trc na. V
nu l iu cn lm vic trong tng lai th bn s phi hc li tt c (ph th gi bit my !)
2) Hc thay i cng vic
V lm nh vy c hiu qu v d chu hn.
ng tm cch hc xong ht mn ny ri mi sang mn khc. Nhng hy hc nhiu mn ng thi vi
nhau v s ng loi kt thc vo nhng ngy cui: nh vy bn s nh tng mn mt cch mi m cho ti
gi pht cht.
3) Hy phng xa:
Nu k thi ko di nhiu ngy th hy liu sao ngy hm sau thi mn no th ngy hm trc n
mn y. ng xp nhng mn ny vo u k hoch n tp, ko bn s n xong chng trc khi thi nhiu
ngy: thi gian qu di khin bn s qun ht.
4) Nu bn khng hc ht c (v l ng, v s c, v li bing hay t chc km).

- Hy quyt nh khng cn bit tt c;

- Mt mt, n li cc mn c h s cao nht v mt khc, n li cc mn bn thch (v bn s c ng
lc thc y nhiu hn);
- Nhng ng c ht tt c c ci o tng rng mnh bit ht mi th: bn s chng nh c g
ht m ch t mt th gi m thi. Th dnh nng lc v th gi cho mt phn chng trnh, d rt hn ch,
m bo m c l nm chc, th tt hn.
2. Hy chun b tr c:
Hy loi b cm d dng cc kch thch t.
ng lm dng c ph, ch ung thuc kch thch hoc vitamin. V tht ra cc loi thuc ny ch gy
hng phn tm thi v gi to thi.
Hy c li cc bi thi th hoc cc bi gii m bn thng khng gii c cho bn nhun nhuyn
nhng iu lm bn vp vp, khi ti phm.
i khi kh m bit c gio vin chm bi v nhng nh kin ca h: nhng ng c u t v iu
. Hy lun tin tng rng ngi khc thng minh hn bn.
ng to ra nhng b tc:
V ngh nghip thng i hi bn phi am tng mi s. ng khc, khi b b tc, bn ng da cy
vo s may ri nhng hy tp trung suy ngh tm li ra.
3. Hy chun b tnh cm:
Hy c ao lm c bi (vng, bn c k iu ny ri !), hy yu thng cc gim th, cc ngi
chm bi.
Nh , bn s c mt ci nhn tch cc. Tm hn bn s phn khi v nng sut lm vic ca bn s
c gia tng.
C nhng l do tch cc;
1) Chc hn thi c s gy nhiu phin h v c ch, nhng nhn v mc ch th l mt vic c ch v
l con ng gip bn c c mt ngh: Nht thit ti phi thi c v thi u lm ngh m ti
hng m c !. Nh vy, iu ny gi thit rng bn c mt ng c thc y.
2. Thi c cn cho php kim tra tnh trng tr thc ca bn. y cng l dp cho thy bn bnh tnh v
c kh nng t ch n u.
3. V s bnh an xut pht t tnh yu ca bn s l mt bng chng chng li ni lo s, kinh hong m
chuyn thi c thng em n.
HM TRC NGY THI
1. Ln chng trnh
Hy ngng lm vic tr nht l vo lc 18 gi chiu.
Hy dnh cho mnh mt thi gian th gin: Khng phi v i ba gi, ngay c mt bui chiu th th,
m bn qun bi u. Tri li, nh lng du sau khi th gin, cc tng s tm c v tr.
Nhng ng th gin cch ty tin !
- ng i xi-n, cng ng i d v hay i nghe nhc rock: nhng th y s lm bn l ng khng ngh
ti chuyn thi c na; bn s b mt mi cch v ch v tiu tn nng lc tr tu.
- Bn c th tham d cuc hp mt qua gia nh lc chiu ti (iu m bn c th khng thc hin
c k t khi bt u n thi !); hay nghe nhc hoc i do vi mt ngi vi ngi bn ang mun ngh
ngi.
- Hy i ng sm d phng trng hp kh ng (thng d xy ra), v vic ny, dng thuc ng
khng tt, v thuc ng s lm bn m mt nhng chng ngh ngi c bao nhiu (v n s lm gim bt
[26]
tc dng phc hi sc khe ca gic m)
.

2. Chun b tr c:
Hy hon tt vic n bi theo ng k hoch vch ra.
Nu b tr trong ln n bi cui cng, th ch c li cc phiu m bn son dnh cho nhng iu
qun c h thng.
3. Chun b vt dng:
Hy dnh ra mt t th gi sa son.
a. Hy kim tra bt vit (bt c ra mc khng? C bt mc d phng cha?) v kim mt chic ng
h eo tay (khng phi phng thi no cng c ng h treo tng u).
b. Hy kim tra l trnh n trng thi (nht l khi bn xa v mi i thi ln u, nh thi vo i hc
chng hn).
c. Hy nm chc thi kha biu thi: nu nghi ng th hy hi bn b; nh xc minh xem h c bit r
khng, nht l khi h l nhng ngi l nh!.
d. Sau ht, hy c lng thi gian di chuyn, hy xem ng h bo thc c hot ng khng! Cng
khng qun n sng cho chc d, c cht lng giu cht ng v pht-pho hn mi ngy; c th liu
trc mt mn n dm lc 10 gi ri.
KHI NGY THI N
1. Vi li khuyn trc khi thi:
ng n bi vo pht cui: (Th d n khi di chuyn bng cc phng tin cng cng) y l c gy
hong ht (thng thng, khi lt vi gio trnh bn s hong ht v ngh rng mnh hiu sai ht tt c)
v ln ln (bn xem li vi qu !).
Th c mt th g th gin hn. Nhng tt nht hy tit kim sc lc ca tr thng minh v i
mt; hy tnh tm, ngm cnh !
Hn nhin l nhng uyn chuyn linh ng, lun lun c nhng ngoi l. Gi nh bt cht bn nhn ra
rng c mt gio trnh hay mt on bn bn cha xem (nu ln k hoch chu o th iu ny chng xy ra
u) th hy m ra hc: nhng iu hc y s khng c gi tan thnh my khi u !
ng ti vo pht cht (cng ng ti sm qu: bn s chng bit lm g). Hy mt t thi gi tnh
tm trc khi vo phng thi v hy phng bt trc c th xy ra vo pht cui.
Khi ti ni, hy d dt i vi nhng bn a t ra l n chc hoc ngc li l nhng ngi qu
hong ht (iu ny qu c phn ng). Hy n vi nhng nhm khng qu kch ng v nhng ngi
ang ni chuyn khc vi chuyn thi c. Hy trnh nhng ngi hay t nhng cu hi nhm ph trng
hc thc hay s dt nt ca h: vic ny ch lm bn mt bnh an m thi.
2. Trong lc thi:
Thi vit:
1) Hy tnh tm
c s bnh an, tin tng v sng sut.
2) K hy bt tay vo vic !
a) Hy c ton b thi mt cch khoan thai, im tnh va c va ghi ch. Hy ch thch ngay trn
giy thi pht cho bn v l cng dng ca n. Bn s t mt th gi hn.
b) Nu c nhiu cu hi
+ Hy phn chia thi gian c dnh cho bi thi.
- Hy lng nh thi gian ty theo h s ca cc cu hi. Th d: nu c mt gi thi v 5 cu hi cng
mt h s th hy dnh 12 pht cho mi cu: phi tht chnh xc nh vy. ng lm hn 20 pht trn mt
cu hi no , ly c rng bn rnh cu lm.
- i vi nhng cu hi trc nghim, ng tnh gi cho mi cu m hy tnh ton b: Chng hn nu c
60 cu trong mt gi th c 15 pht bn hy xem mnh lm c 15 cu cha v da theo nhp lm

15 cu u tin ny thch nghi cho kp.

Nu cng mt h s, hy bt u t nhng cu hi d hn hoc nhng cu hi m bn bit r nht: Bn
s t tin hn.
Tr trng hp qu chm chp, hay qun st, nu vt qu mc trung bnh th hy bit rng mnh ang
vit dng di y.
c. Nu mt cu hi kh lm bn khng li:
+ Ch tm cch chi tri: Hy t nh rng s c t ngi lm cu ny; nu ch l thi kim tra th c th
cu chng ng cho bn b cng my m lu nh vy (tm im tt thng ch tha mn t i ca
bn thi). Cn nu l thi tuyn th s khc.
+ Nht l ch bc bi, nhng hy tnh tm v dnh mt lc cui gi thi quay tr li vi cu hi .
+ Hy xem li nhng li khuyn Chng 5 v cc vn xy ra khi mun hiu bi lm.
d. Hy tho trn giy nhp:
+ Trc ht hy ghi (tm tt), ngay khi mi c cc cu hi tt c nhng g chng gi ln nu bn s
qun mt khi quay li cc cu hi y sau ny: ng qu tin vo tr nh ca mnh.
+ Hy lp mt dn bi y ; bn chng c th gi tho ra ton b bi lm u.
e. K , hy vit bi tht k lng:
+ Hy vit sng sa ti a.
+ Thu gn ht mc cc cu vn (nhng ch vit theo kiu in tn!); trnh lp i lp li; v chng chng
nh la c ai u.
- Dp b nhng ch vit tt v cc t mi l.
- Bo trc nhng iu bn sp ni, nu ra nhng dn bi v khai trin chng: trong bi ngh lun cng
nh trong bi gio khoa, c dn bi tt l du chng t c thng minh ang n nh v tr nh t qun st.
Hy trnh lit k di dng mt cch v b.
- Khng nhn mnh n ci ti, nhng khng v th m bai vn c v v v, dng dng, khng sinh kh.
- Trau chut phn m u v phn kt lun. Khi lm bi ngh lun; i khi ngi chm bi ch c k
nhng phn y thi.
+ Hy trnh by bi cho r rng:
- Vit cc on cch nhau: th d hn l thiu; bn s c ch b khuyt khi c li.
- ng qun cha l; ngi sa bi s bit n bn lm y.
- Trnh gch b: hy mang theo mt cc ty loi tt hoc bt ty.
- i vi cc bi lm khoa hc, nh nh s, vit cch nhau v gch di cc on (nh i vi mt
gio trnh).
+ Hy trnh cc li ng vn v chnh t: do cn phi c li. Khi vit, bn khng pht hin c
mt s li; y th m nhng li ny lm ngi chm bi rt kh chu v mt thin cm !
f. Sau cng hy lun lun c li bi lm v cc t giy thi.
- Ti sao? V bn s trnh c nhng iu bt ng rt ng tic nh: phm nhng li nghch ngha rt
th thin, qun c nhng on di (nht l khi chp t giy nhp ra), st i ba cu hi.
- Lm nh th no? i khi c li tng cu hi hay tng on ngay sau khi vit xong th d dng hn.
g. Nu lm xong bi sm, c phi li n cui gi khng?
- Nu mt cch khch quan bn hon tt mi s (trng hp bi trit hc hay cc bi ton), th bn
khng cn li. Nhng bn c bo m l c k li khng?
- Nu lm xong bi nhng cn c th lm hon b hn na (nh khi tr li cc cu hi v tr nh
hay lm bi ngh lun), hy coi chng bn c th sa li bi vo pht cui.
Thng th bn thm vo nhng chi tit hoc v ch (khng c trong p n), hoc sai (c nguy c b
tr im v lm ngi chm bi kh chu).

i lc bt cht bn nghi ng v mt cu hi no . Trc khi sa bi, phi suy ngh cn thn, v bn

tho u tin thng l ng v n cui gi th bn mt mi nn d b o tng. V th, ch sa bi khi
bn bo m, hn l sa vi ri li gch b.
h. ng gian ln trong bt c trng hp no.
+ Ti sao?
- iu tt m t c mt cch bt ho th chng c ch g.
- Bn ang s dng mt kh gii ca th gian: l s di tr.
- l mt thi quen xu ra tnh li bing.
+ Bn phi lm g lc ?
- Nu b cm d?
Hy lng nghe ting lng tm v khi dy lng t trng.
- Nu c ngi hi bi bn?
iu g c gi tr i vi bn th cng c gi tr i vi nhng ngi khc. Li ch nht thi m s gip
do ca bn mang li cho h s ch l hi ht, v n tc mt cc thc ti rt thm su ni bn thn h - mt
ngi lm mt vic chng li bn thn mnh: h b tc mt cm thc v s tht v s hng th i vi
cng vic.
+ S t chi quay cp ny l mt hnh thc bo v gim s trung thc cho bn b.
+ Sau ht, hy nh rng c i i phi c cng bng v s tht. Bi vy, ng lo lng v nhng li ch
trch qui li khng ng m ngi ta dnh cho bn.
THI VN P
1. Nu c th gi chun b
a. Hy son trc bi trnh by ca bn.
- Lp mt dn bi tht tt, nm vng cc phn, ghi ch.
- Vit tm tt bng vi t nhng lc ca phn nhp (s cho thy kin thc tng qut ca bn) v
phn kt lun (s chng t kh nng tng hp ca bn).
-Nu l mt bi vn p vn chng th ng ngi nu ln nhng cu hi rt ra t bn vn v nhng
ch m bn bit. iu s chng t bn c c ph bnh. D nhin hy suy ngh v cu tr li ca bn
ng thi cha ch cho gio vin t do b sung cu tr li .
b. Hy chun b tm hn bn.
- Phi lun lun t mnh trong tnh trng c cm tnh vi gio vin.
- Phi c thi ci m v vng tm nhng khng t ph.
c. i khi bn nn hi xem nhng ngi mi thi c cm ngh g, nhng ng qun gi s trung lp.
- Hy b qua nhng li ph bnh qu tiu cc: Chng ch che giu nhng tht bi.
- Ghi nh nhng s thch ca gio vin: k c nhng ti m h thch ln nhng dng cu hi v
nhng iu lu m h mun nghe th sinh trnh by. Nhng nh tm bit t nhiu ngun khc nhau.
- Hy bit uyn chuyn thch ng vi ngi i thoi (Hy l Hy lp vi ngi Hy lp...). iu ny
khng c ngha l bn c phc tng mt cch kh kho, nhng c s cn thn v s knh trng ngi khc.
2) Vo gi thi:
a. Hy to bu kh thin cm v trn trng vi gio vin.
- Ti ci khi n ni, mt nhn khim tn.
- Ni vi tc bnh thng: ta thng c xu hng ni qu nhanh va v th ni ln xn - hy gy n
tng l mnh ni thong th: l mt du hiu tt.
- Bnh thn, ng qu chc n, cng ng qu nht nht.
b. Sau , hy trnh by ngay ng chn ch.
- Trc tin, hy nu ln dn bi mt cch r rng.

- nh vo im m bn bit rnh r nhng khng nhn mnh qu ng; hy kho lo lt qua iu m

bn ch bit l m, nhng ng b qun im : gio vin s lu ngay.
c. Phi lm g trc cc lu v cc cu hi ca gio vin?
- Hy lng nghe v t thi quan tm nhng khng qu l: gio vin bit h ni g v s c th tng
l bn ang gin ct.
- Nu gio vin lu v mt iu g, hy cng nhn hoc nhng nhn i. ng ni n qu v ng
chng i nu c s bt ng quan im; bn khng c th gi thuyt phc u v bn cng khng n
phng thi lm vic y. Nhng bn n cho thy s hiu bit v tinh thn yu chung l phi ca bn.
- Nu gio vin t cu hi:
ng ngi suy ngh vi ba giy, l du hiu ca s thng minh, iu gip bn c thi gian phn
tch cu hi: gio vin thng gi so cho bn nm.
Nu khng tr li c th ng loay hoay nh c mc cn, nhng hy th nhn mt cch n s sau khi
suy ngh.
y cng l mt du hiu ca s thng minh.
Hy tr li mt cch hi ha, khng quyt on: Hy bit nhn nhng v xem xt cc kha cnh khc
nhau ca cu hi.
y l du hiu cui cng ca s chng mc v tnh k lut tr thc.
3) Ra khi phng thi, bn hy t ra kn o v phn khi trong suy ngh.
l mt cch xoa du tm l rt tt. Nu gio vin c bit c iu ny, s l mt im tt cho
bn !
3. Sau khi thi:
1. ng nn n trng thi. Nhng ngi li bn ci c th lm ln v lm bn lo u mt cch
v ch.
2. C cn th t cho im trc khi c kt qu khng?
Nu bit mnh c can m, bn c th c li gio trnh v on im trc. Vic ny i lc cng cn
[27]
thit xem bn c phi chun b thi vn p khng
. Nhng hy lun d chng vi chnh mnh: mt
thi hon ton khch quan, khng lc quan cng khng bi quan l vic kh c c. Hy nh li nhng
kinh nghim ca nhng k thi trc v s sai lch c th c gia nhng kt qu phng on v thc t. Nu
c th c, hy da vo nhng kt qu ca cc ln thi c.
Trong lc na tin na ng, tt nht l hy bnh tnh v ng ngh ngi g. Bn khng phi l ch ca qu
kh cng chng phi l ch ca tng lai.
4. Thi gian cn li, hy dnh cho mnh mt khong thi gian thch ng th gin; bn s c hng
khi hc hnh tr li trong nhng ngy (hay nhng thng) ti.
Nu ngy hm sau bn cn tip tc thi th hy th gin i cht; sau mi tr li vi cng vic cc
nhc. ng qun thi gian tnh tm m ta thng c xu hng b qun vo cui ngy thi.
THI GIAN CH KT QU SAU KHI THI
1. ng ngh ti vic thi c qua:
Hy trnh nhng cuc bn ci v cc ti thi c, tr phi vic c ch.
2. Nu bn b dao ng v nghi ng v lo s v kt qu thi.
Hy nh rng vic thi c qua ri, du c th no cng khng th lm g c.
Hy vit ln giy quyt tm ca mnh l khng ngh n cc bi thi na, v nu ra cc l do ca vic
ny: khi b cm d d di, hy c quyt tm ny.
3. ng n khng ngi ri qu lu sau khi thi, d ang trong k ngh di ngy.
Tay bn s nhanh chng mt i thi quen vit nhanh n mc bn khng ng; tr nh bn s x cng i.

Vit th v c sch trong k ngh l nhng phng thc tt.

Hy n nhng gio trnh chnh, chng hn sau khi thi mt thng, hoc t ln trc khi hc tr li.
Chng s gip ch cho bn trong mt thi gian hc hnh cn li hoc cho ngh nghip ca bn.
NGY C KT QU
Ngay c lc ny, s bnh an v vui ti ca bn, cho d kt qu c ra sao i na, cng l iu cn thit.
Nu kt qu tt, ng dng dng mt cch gi to: chnh l s kiu ngo.
Nhng vui mng cng khng phi l kch ng, v d nhin sau bn c th t thng cho mnh.
Nu kt qu khng nh bn phng on th tm hn bn cng ch xao xuyn: cha m, bn b v ngi
thn ca bn vn lun lun yu thng bn, h c th cm thng vi bn. Hy lun bit li dng nhng tht
bi ca mnh: trn bnh din tr thc cng nh trn bnh din nhn bn, hy hc cch chp nhn cc tht
bi. Khng phi lc no bn cng c kh nng khng bun b hoc bc dc. Nhng hy hc cch ch ng
bn thn: n s lm cho ngi khc d chu hn. Vui v l vic khng phi lc no cng do ta. Nhng tt
[28]
lnh v ci m vi nhng ngi khc l do ch ca ta
.

KT LUN
Bn khng hc hc, cng chng hc ch c c mt ngh: bn hc hnh l nn ngi. Bn
phi mun nn ngi ngay c v phng din tr tu na: s nn ngi vn trn vn, bng khng chng
phi l s nn ngi na. i li, s tnh tm hng ngy la mt tr lc bn b lc hc tp cng nh khi thi
c.
Vn cn li l cho thy cng vic tr c l mt phng th nn ngi tuyt ho nht. Ai i lc cng
cm thy xu h v thiu kin nhn, v mang ngh cho rng vic hc hnh ca mnh chng phc v g cho
tha nhn th nn nh rng vic hc hnh c th dn a chng ta n l tng lm ngi bng ba ng
ng sau y:
1. Th nht: S chm ch:
Nu ta tht s ch tm i tm li gii cho mt ton hnh hc, v gi nh sau mt ting ng h m ta
chng tin b hn trc, th ta vn tin b trong tng giy tng pht theo mt chiu kch khc, huyn
nhim hn. D ta khng cm nhn, khng hay bit, nhng n lc xem ra cn ci chng sinh hoa kt qu
li soi sng rt nhiu cho ta. Chnh nhng n lc xem ra v ch gip ta c mt c nhn nh tuyt
vi, rt c ch cho cuc sng trong tng lai. Nh th, d nghch l nhng rt tht, mt bi dch kh, mt
ton hnh hc, du c lm sai i na, min l ta dn ht sc lm, n mt ngy no sau ny,
khi c c hi, chng u c th to cho ta kh nng tr gip mt ngi bt hnh, ngay lc h lm vo cnh
khn cng - mt s tr gip c th cu thot h. Nh vy vic hc ca ta cng l nhm v tha nhn.
2. Th hai: Thy c nhc im, s on ca mnh
vic hc tp tt, ta cn t buc mnh mt cch quyt lit l phi nhn thng, phi dnh nhiu gi
chm ch xem xt tng bi tp trng m ta lm sai. Phi nhn ngm ht ci v xu x v xong xnh
ca chng, khng tm cch bo cha, cng khng b qua bt c im no m gio vin sa, v tm cch
truy ra cn nguyn ca tng li mt.
Vic xem xt s dt nt ca mnh cn c th c ch nhiu hn ta tng. Trong lc dn cht mt vo mt
bi tp m ta lm sai mt cch ngc nghch s khin ta cm thy mt cch r rng khng th chi ci
c mnh qu l xong xnh tm thng. C c s khim nhng v thy c nhc im, thy c
s on ca mnh l iu kin tin quyt ca vic hc tp v cng l iu kin thnh ngi. Hy t bit
mnh.
Nu hi hai iu kin trn, vic hc tp trng chc chn l mt con ng dn ta n l tng
nn ngi, chng thua g cc con ng khc.
3. Sau cng: Tm thy con dng n vi Chn l: gii p ca mt bi tp, ca mt vn , vn l
mt mng nh ca chn l, l mt hnh nh ca CHN L c nht, vnh cu v sng ng. Tm c mt
gii p c ngha l ta t n CHN L, di mt mc no .
Ngh nh th, th mi s luyn tp trng, u l mt tin trnh i tm CHN L vy.

[1]

Khi cm thy mt, hu nh ta khng th ch c na, tr phi ta quen vi vic y. Lc , tt nht nn th gin ri mi bt u li, bung ra ri ly li, nh th
ra ri ht vo vy.
(Simone Weil)
Nguyn tc vng ca lm vic tr thc c th c din t nh th ny: khng nhn nhng, khng lm vic na vi cng khng ngh ngi l c. Hy lao vo cng vic ht
sc mnh hoc l th gin hon ton. ng bao gi pha trn nhng kiu na vi.
(Jean Guitton, Le travail in tellectuel Ed Aubier)
B nhn b tnh. C ngi lm vic tt hn vo ban sang, h thc dy lc bnh minh hoc trc lc bnh minh.
(Ed Aubier)
[2]
Cng c nhiu thi gian lm mt vic, cng phi lm vic ng thi gian.
[3]
ng sang ngy mai nhng g bn c th lm hm nay.
(Benjamin Franklin)
[4]
Tp trung ch hon ton v lin tc trong hai gi lin l mt iu rt him c
(Jean Guitton)
[5]
D khn ngoan n u, ta cng khng bao gi c bc b l lun ca ngi khc, k c nhng l lun tm thng.
(Thnh Tma Aquin)
[6]
Hy lm mi vic ht mnh nh th ch c mt vic y. l b quyt ca Napln, cng l b quyt ca cc nh hot ng li lc. Ngay c cc thin ti cng ch v
i l nh tp trung tt c n lc vo mt im m h quyt nh t ht kh nng.
(Sertillanges)
Khng ai l khng sai lm nhng hc tr th t d mc sai lm hn thy gio.
(Sertillanges)
[7]
Cn mt iu quan trng hn l bn cnh vic khp mnh tun theo k lut lm vic, hy khp mnh tun theo k lut tht s.
(Sertillanges)
Trong nhng lc suy sp tinh thn, nn c trong tay cc sch a thch, nhng trang vit hp dn. Chng lun sn sang tim thm cho bn nha sng mi. l mt
ngun nng lc rt ln.
(Sertillanges)
[8]
Tr nh l mt tn bt trung.
(Sertillanges)
[9]
Cc ghi ch chnh l mt tr nh nm trn trang giy.
(M ontaigne)
M t ghi ch tt s hu dng cho bn b v nhng ngi i sau.
(Jean Guitton)
[10]
Nn mang theo mnh mt cun s nh v nhng ci phiu. Nh bn c th ly mt t ng, mt ch dn hay mt cm hng vt qua, chng khc no bn ang va
gi ly n va bay.
(Jean Guitton)
[11]
M t iu c v tt p v hay ho n u chng na cng cha phi l l do ghi chp: bn s sao chp ton b th vin quc gia chng? Ta mua mt b khng
phi v n p nhng v ta bn n va vn.
(Sertillanges)
c, chnh l nhn mt ln m d ht c cu, l nhn bit cc t ng theo t ca chng, tng t nh ngi thy th bit tu b vy. l b qua nhng g hin nhin

v lao ngay vo im kh khn chnh, nhng ngi bit c nhc cng lm nh th rt tt.
(Alain)
[12]

Phn ln cc cun sch, ta ch cn xem vi dng v xem bng mc lc, nhng dn bi, ta cng nm c ni dung
(Descartes)

[13]
[14]

Nhiu ngi c nh an len vy. H bung theo thi bing nhc, cho cc tng diu qua tm tr, cn mnh th n binh bt ng chng chu nhc nhch.
(Sertillanges)

iu kin ct yu tn dng cc bi hc, d ph thng hay thin ti, l lun c gng ha hp cc tc gi thay v t h i khng nhau. M t c lm nn bi nhiu
hoa. S bi xch khin tr khn b hn hp li.
(Sertillanges)
[15]
Khi c mt cun sch, ti lun vit trang u hoc trang cui mt vi t nu r nhng ti chnh yu c nghin cu trong sch bn di ghi s cc trang c
nhng on m ti c th mun tra cu khi cn.
(Andre M aurois)
lm mt bng nht lm, cn phi n gin ha, nhng n gin ha chnh l tm im ct yu ng thi khai trin iu i nghch. Lm cho n gin tuy l mt ngh
thut hc ng, nhng cn phi p dng mt i.
(Jean Guitton)
[16]
C nhng sch ta ch cn nm qua thi, mt s khc cn nut vi vng, mt s rt t khc phi ni l cn nhai k v tiu ha.
(Francis Bacon)
[17]
Ai vp ng m khng ng, ngi s tin xa.
[18]
C rng i ti cng cc s kin, ta s tr li c.
(Jean Guitton)
[19]
M i s u t nhiu dnh lu vi nhau trong tr c d ta khng mun. M t khi dung ht sc mnh mun c iu v cn c to ra cc mi lin kt ht sc t
nhin gia cc nim, ta s gt hi c nhiu li ch.
(Sertillanges)
[20]
Li im ca mt tr nh km l cng by nhiu s m c thng thc nhiu ln m ln no cng l ln u.
(Nietzsche)
[21]
iu g nh ng th s c nh k hn.
[22]
Hy tch tr mi s bn kh d c c vo trong kho tm tr ca bn nh ngi mun y mt chic bnh.
(Tma Aquin)
[23]
Khi lm xong cc bng nht lm, ti thng ghi chng ln tng v hc bng cch nhn thong qua.
(Jean Guitton)
[24]
Vit l tr nh th hai.
(M . Prevost)
nm bt li mt tng bin mt, ti s khi dy n tng v ni chn, bn b, ton b h thng t tng, vai tr phi chu hon ton, cun sch phi phn tch
hay cng vic phi hon thnh.
(Sertillanges)
[25]
Nng lc sng to l thuc phn ln vo s khn ngoan v tit ca tr nh. Nhng t tng ny m u cho nhng t tng khc: nc t chy v sng, vay
mn th phi ti nh giu.
(Sertillanges)
[26]
Ngi ta khng thng trn nh qun ng nhng nh nhng i qun c t chc v k lut cht ch.
(Napolon)
Li bing chnh l dy t hi 6 gi sng c nhiu gi n khng ngi ri hn.
(Tristan Bernard)
[27]
mt s ni, phi thi vit u mi c thi vn p.
[28]
Cch tt nht bt c mt chuyn tu l ht mt chuyn trc .
(M archel Achard)