Professional Documents
Culture Documents
KTPT03-KT-Phân Tích Kim Loại Nặng
KTPT03-KT-Phân Tích Kim Loại Nặng
KTPT03-KT-Phân Tích Kim Loại Nặng
ICP-AES
g/l
AA ngn la
g/l
AA cuvet
graphitc
g/l
Antimoan/Stibi
(Sb)
40 e
200 e
3e
Asen (As)
60
2f
Bari (Ba)
100
Beri (Be)
0,3
0,2
Cadmi (Cd)
0,1
50
Coban (Co)
50
ng (Cu)
20
Ch (Pb)
50
100
Mangan (Mn)
10
AA ha hia
lnh
g/l
0,2
Niken (Ni)
20
40
Phospho (P)
60
Selen (Se)
80
2f
Bc (Ag)
10
Tali (TI)
40
100
Km (Zn)
CH THCH:
KTPT03-KT-Phn tch kim loi nng
Trang 1
Trang 2
lc cng c dng phn tch thy ngn bng phng php ph hp th nguyn t ha hi
lnh. Ton b by trong h thng ly mu, tr dung dch kali permanganat, dung dch trng
HCl v nc thu thy ngn, c th dng phn tch cc kim loi cho trong Bng 1 bng
quang ph hp th nguyn t ngn la, quang ph hp th nguyn t vi cuvet graphit.
thun tin, phn ht ca phn 1A v phn 2A c th kt hp li phn tch. Phn
1A thng c pha long n 300ml trc khi phn tch v phn 2A c pha long n 150
ml trc khi phn tch. Vic kt hp cn tun theo t l gia phn 1A v 2A.
Hiu qu ca phng php phn tch c nh gi qua mu kim tra hoc o cht
lng ca phng php ny gm c kim tra hiu ng nn.
3. Cc yu t cn tr:
St (Fe) c th l mt s can thip quang ph trong phn tch ca As, Cr, v Cd
Nhm (Al) c th l mt s can thip quang ph trong phn tch ca As v Pb
4. Ti liu tham kho:
USEPA Method 29: Determination of Metal Emissions from Stationary Sources.
TCVN 7557:2005: L t Cht Thi Rn Y T - Xc nh Kim Loi Nng Trong Kh
Thi Phn 1: Quy nh Chung.
Hng dn s dng my quang ph hp thu nguyn t AAS.
5. Thit b, ha cht:
Disclaimer. Phng php ny c th lin quan n vt liu nguy him, hot ng v
trang thit b. iu ny phng php th nghim c th khng gii quyt tt c cc vn an
ton lin quan n vic s dng n. N l trch nhim ca ngi s dng cc phng php th
nghim ny thit lp thc hnh an ton v sc khe ph hp v xc nh kh nng p
dng cc gii hn quy nh trc khi thc hin phng php th nghim ny.
Thuc th n mn. Cc thuc th sau l nguy him. Thit b bo v c nhn v th tc
an ton l hu ch trong vic ngn nga hin tng bn te ha hc. Nu tip xc xy ra, ngay
lp tc tun ra vi tht nhiu nc t nht 15 pht. Ci qun o di vi sen v
kh trng. iu tr bng ha hc cn st li nh bng nhit.
5.1.
Ha cht
Trang 3
Trong phn tch, tr khi c nhng quy nh khc, ch s dng thuc th c tinh khit
c tha nhn.
V nng axit nh hng ti vic o hp th ca cc kim loi nn cc dung dch
, k c dung dch tiu chun v dung dch trng u phi c cng nng axit.
5.1.1. Nc ct: hoc nc loi khong hoc nc c tinh khit tng ng
Theo TCVN 4851 : 1989 (ISO 3696).
5.1.2. Axit clohydric c (HCl) p = 1,16 g/ml (37%)
5.1.3. Axit nitric c (HNO3) p = 1,42 g/ml
5.1.4. Axit nitric (0,1 M): Va thm va khuy 6,3 ml axit nitric c vo bnh cha khong
900 ml nc. Pha long n 1000 ml bng nc. Trn u. Dung dch phi t hn 2 g/l
i vi mi kim loi.
5.1.5. Axit nitric 10 % (th tch): Va thm va khuy 500 ml HNO3 c vo bnh cha
khong 4000 ml nc. Pha long n 5000 ml bng nc. Trn u. Dung dch phi t
hn 2 g/l i vi mi kim loi.
5.1.6. Axit nitric 5 % (th tch): Va thm va khuy 50 ml HNO3 c vo 800 ml nc.
Pha long n 1000 ml bng nc. Dung dch phi t hn 2 g/l i vi mi kim loi.
5.1.7. Axit nitric 50 % (th tch): Va thm va khuy 125 ml HNO3 c vo bnh cha
khong 100 ml nc. Pha long n 250 ml bng nc. Trn u. Dung dch phi t hn
2 g/l i vi mi kim loi.
5.1.8. Dung dch hp th HNO3 5 % (th tch)/ H2O2 10 % (th tch): Va thm cn thn
va khuy 50 ml HNO3 c vo bnh nh mc 1000 ml c cha 500 ml nc. Thm
cn thn 333 ml H2O2 30 % vo bnh. Thm nc n vch. Dung dch phi t hn 2
g/l i vi mi kim loi.
5.1.9. Axit HCl 8 M: Thm cn thn, va thm va khuy 690 ml HCl c vo bnh cha 250
ml nc. Pha long n 1000 ml bng nc. Trn u. Dung dch phi t hn 2 g/l Hg.
5.1.10.Hydro peroxyt c 30 % (th tch).
5.1.11.Kali permanganat 5 % (khi lng trn th tch).
5.1.12.Dung dch hp thu KMnO4 4 % (khi lng trn th tch) + H2SO4 10 % (th tch):
Trn cn thn 100 ml H2SO4 c vo 800 ml nc. Va thm nc n 1000 ml va
KTPT03-KT-Phn tch kim loi nng
Trang 4
khuy. Dung dch ny l H2SO4 10 % (th tch). Ha tan khi khuy 40 g KMnO 4 vo
dung dch H2SO4 10 %. Thm nc n 1 lt. Pha v gi trong bnh thy tinh trnh
phn hy. Dung dch phi t hn 2 g Hg/l.
Chun b dung dch hng ngy.
Ch Thch: gim s t phn hy ca dung dch permanganat, lc dung dch qua giy
lc What - man 541. Do phn ng ca KMnO 4 vi axit sinh kh trong bnh cha nn cc bnh
ny khng c y v cn thng hi trnh n. Thng hi l cn nhng trnh dung
dch b nhim bn. Nn dng np c khoan l 70 - 72 v ng dn bng teflon.
5.1.13.Axit sunfuric (H2SO4) c p = 1,84 g/ml (98%)
5.1.14.Silicagen v nc : theo TCVN 7557-2 : 2005.
5.1.15.Axit flohydric HF c.
5.1.16.Dung dch chun
Hg chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Pb chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Kh chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Cd tiu chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Cr chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Sb chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Co Standard (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Cu chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Mn chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Ni tiu chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Se chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Ag chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Zn chun (AAS Grade), 1000 mg /ml.
Fe tiu chun (AAS Grade), 1000 mg /ml
Trang 5
5.2.
Thit b:
H thng my quang ph hp thu nguyn t AAS.
-
Chun b mu th
Kim vin sau khi tip nhn mu t on quan trc tn hnh kim tra i chiu cc vch
th tch trn cc bnh mu c ging vi khi chp trong bin ban khng.
6.1.1. Bnh cha s 1 (mu Filter-ci lc):
Nu cn xc nh pht thi bi th lm kh ci lc v ci by lc n khi lng khng
i. phn tch kim loi th chia ci lc v by lc thnh nhiu phn, mi phn khong 0,5g
t vo bnh chu p lc hoc bnh ph mu chu p lc. Thm vo mi bnh 6ml HNO 3 c v
4 ml HF c. Ph mu bng vi sng, hoc t vo bnh ph mu chu p lc 140 0C (2850F)
trong 6 h. ngui mu n nhit phng v trn vi phn trng u ly mu ph theo
6.1.3.
HF l rt c nn cn phi cn thn khi thao tc s dng.
6.1.2. Bnh cha s 2 (axeton trng):
o cht lng trong bnh cha ny theo th tch chnh xc n 1 ml hoc khi lng
n 0,5 g. Chuyn sang cc 250 ml trng axit v cn trc ri cho bay hi n kh
nhit v p sut thng. Nu cn phn tch bi th lm kh bng cht lm kh trong 24 h
(khng dng nhit) n khi lng khng i theo phng php xc nh thy ngn v cng
b kt qu chnh xc n 0,1mg. Ha tan cn bng 10 ml HNO 3 c v nhp ton b cht lng
v rn vo bnh cha s 3 va lm va khuy v bt u lm theo iu 6.1.3.
Trang 6
Trang 7
150 ml (hoc khi lng thch hp cho cc kim loi d kin nng ) vi nc. Pha long ny
to ra phn tch Phn s 2A. o lng v ghi li th tch chnh xc n 0,1ml
6.1.5. Bnh cha s 5A, 5B v 5C (bnh 4, 5 v 6). ring cc mu ny:
o v ghi th tch 5A v 5B chnh xc n 0,5 ml. Pha long 5C n 500 ml bng nc.
Nh vy c Phn 3A, 3B v 3C.
V dung dch trng kali pecmanganat trong mi trng axit v nc cha lng ln Hg
t bnh permanganat, lng Hg trong dung dch trng HCl (Phn 3C) c th rt nh. Tuy
nhin, nh ni phn u ca phng php ny, cng phn Hg Phn 3C vo Phn 1B,
2B, 3A v 3B tnh Hg tng s.
6.1.6. Bnh cha s 6 (Silicagen): Cn silicagen dng (hoc silicagen cng vi bnh) chnh
xc n 0,5g bng cn. (Giai on ny c th lm ti hin trng).
6.2.
Trang 8
Phn 1A, na trc, kim loi (tr Hg). Tnh ton lng tng kim loi trong Phn 1 ca
h thng ly mu theo phng trnh:
Trang 9
Trong :
Mfh l khi lng tng ca mi kim loi (tr Hg) thu c na trc ca h thng
(Phn 1), tnh bng microgram.
Ca1 l nng ca kim loi trong Phn 1A, tra t ng chun, tnh bng microgram trn
mililit.
Fd l h s pha long (Fd = nghch o ca phn s dung dch c v dung dch thc dng
khi c c nng C a1, th d, khi pha long 2 ml dung dch phn 1A thnh 10 ml th F d =
5).
Vsol.1 l th tch tng ca dung dch mu c ph (Phn 1), tnh bng mililit.
7.2.
Phn 2A, na sau, kim loi (tr Hg). Tnh ton lng mi kim loi trong phn 2 theo
phng trnh:
M bh=C a2 F a V soln 2 (2)
Trong :
Mbh l khi lng tng tng kim loi (tr Hg) thu c na sau ca h thng ly mu
(Phn 2), tnh bng microgam;
Ca2 l nng ca kim loi mu cha pha long Phn 2A, tra t ng chun tnh bng
microgram trn mililit;
Fa l h s phn ht, th tch Phn 2 chia cho th tch phn ht Phn 2A. Xem 6.1.4;
Va l th tch tng s ca dung dch mu c ph (Phn 2A c), tnh bng mililit. Xem
6.1.4.
7.3.
Tng s kim loi (tr Hg). Tnh tng lng kim loi trong h thng ly mu nh sau:
Mt = (Mfh - Mfhb) + (Mbh - Mbnb) (3)
Trong :
Mt l khi lng tng cc kim loi thu c trong h thng ly mu, tnh bng
microgam;
Trang 10
Mfhb l gi tr hiu chnh trng ca kim loi na trc, tnh bng microgam;
Mbhb l gi tr hiu chnh trng ca kim loi na sau, tnh bng microgam.
7.4.
7.4.1 Phn 1B, na trc, Hg. Tnh ton lng thy ngn thu c na trc, Phn 1, ca
h thng ly mu theo phng trnh:
Hgth = x Vso ln.1
(4)
trong :
Hggh l khi lng tng ca Hg na trc ca h thng ly mu (Phn 1), g;
Qth l lng Hg trong mu phn tch, tnh bng microgam;
Vsoln.1 l th tch tng ca mu c ph (Phn 1), tnh bng mililit;
Vf1B l th tch Phn 1B em phn tch, tnh bng mililit. Xem ch thch.
Ch Thch: Vf1B l th tch Phn 1B c phn tch. Nu 1 ml ca phn 1B c pha
long n 100 ml ph hp vi khong o th Vf1B s l 1/100 = 0,01.
7.4.2 Cc phn 2B, 3A, 3B v 3C, na sau, Hg. Tnh ton lng Hg Phn 2 bng phng
trnh 5 v Phn 3A, 3B v 3C bng phng trnh 6. Tnh lng Hg tng s na sau
ca h thng ly mu bng phng trnh 7.
Hgbh2 = x Vso ln.2 (5)
Trong :
Hgbh2 l tng lng Hg thu c Phn 2, tnh bng microgam;
Qbh2 l lng Hg trong mu phn tch, tnh bng microgam;
Vsoln.2 l th tch tng ca Phn 2, tnh bng mililit;
Vf2b l th tch Phn 2B c phn tch, tnh bng mililit (xem ch thch).
Ch Thch: Vf2b l lng thc t ca phn 2B c phn tch. Th d, nu 1 ml ca
Phn 2B c pha long thnh 10 ml m bo nm trong khong phn tch v ly 5 ml
phn tch, Vf2b s l 0,5. Dng phng trnh 6 tnh lng Hg na sau ca Phn 3A, 3B v
3C.
Hgbh3(A,B,C) = x Vso ln,3(A, B, C) (6)
KTPT03-KT-Phn tch kim loi nng
Trang 11
Trong :
Hgbh3
(A, B, C)
l tng lng Hg thu c tng Phn 3A, 3B hoc 3C, tnh bng
microgam;
Qbh(A, B, C) l lng Hg phn tch c, tnh bng microgam;
Vf3(A, B, C) l th tch Phn 3A, 3B, 3C em phn tch, tnh bng mililit. (xem cch tnh
ging trn);
Vsoln,3(A, B, C) l th tch tng Phn 3A, 3B, hoc 3C, ml.
Hgbh = Hggh2 + Hgbh3A + Hgbh3B + Hbh3C (7)
trong :
Hgbh l tng lng Hg thu c na sau ca h thng ly mu, tnh bng microgam.
7.4.3 Tng lng Hg trong h thng ly mu. Tnh lng tng s ca Hg trong h thng ly
mu bng phng trnh 8.
Hgt = (Hgfh - Hgfhb) + (Hgbh - Hgbhb) (8)
Trong :
Hgt l tng lng Hg thu c trong h thng ly mu, tnh bng microgam;
Hgfhb l gi tr hiu chnh mu trng ca Hg thu c na trc, tnh bng microgam;
Hgbhb l gi tr hiu chnh mu trng ca Hg thu c na sau, tnh bng microgam.
Ch Thch: Nu tng gi tr hiu chnh (Hg fhb + Hgbhb) nm trong khong t 0 n 6 g
th tng ny c th dng hiu chnh mu (Hg fh + Hgbh); nu tng vt qu 6 g th dng s
ln hn trong hai s: 6 g hoc 5 % ca gi tr mu (Hgfg + Hgbh).
7.4.4 Nng kim loi trong kh ng khi. Tnh ring nng kim loi Cd, Cr, As, Ni, Mn,
Be, Co, Cu, Pb, P, TI, Ag, Ba, Zn, Se, Sb v Hg trong kh ng khi (khng iu kin
chun) nh sau:
Cs = K4 (Mt / Vm (std))
Trong :
Cs l nng mi kim loi trong kh ng khi, tnh bng miligam trn mt khi;
K4 l 10-3 tnh bng miligam trn microgam;
KTPT03-KT-Phn tch kim loi nng
Trang 12
Mt l tng lng mi kim loi thu c trong h thng ly mu, g (dng Hg t, tnh ton
thay cho Mt);
Vm(std) l th tch kh kh chuyn v iu kin chun, tnh bng mt khi.
7.4.5 Bin thin ng tc v kt qu chp nhn c Kt qu: 90% I 110%, kt qu chp
nhn c..
Trang 13
Mu trng.
Phn tch hai ci lc khc l ty chn v phng php ny khng yu cu nhng nu phn tch
th kt qu c xem nh trn). Kt hp 100 ml ca bnh cha 8A vi 200 ml ca bnh cha
9 ri ph theo 6.1.4. iu sinh ra phn mu trng 2A v phn mu trng 2B t phn mu
trng 2. 100ml ca bnh cha s 8A l phn mu trng 3A. Kt hp 100ml ca bnh cha s10
vi 33ml ca bnh cha 8B c phn mu trng 3B. (Dng 400 ml phn mu trng 3B khi
tnh gi tr trng. Dng th tch hin ti khi tnh ton cc gi tr trng khc). Pha long 225 ml
ca bnh cha 11 n 500 ml bng nc c phn mu trng 3C. Phn tch 1A cho gi tr
hiu chnh trng na trc ca h thng, tr Hg, phn tch phn mu trng 1B cho gi tr hiu
chnh trng cho Hg na trc ca h thng. Phn tch phn mu trng 2A cho gi tr hiu
chnh cho cc kim loi t Hg ca na sau h thng. Phn tch ring phn mu trng 2B v 3
cho ta gi tr hiu chnh cho Hg na sau ca h thng.
8.2.
Mu kim sot cht lng. Cc mu sau dng phn tch kim sot cht lng.
8.2.1 Phn tch AA ht trc tip hoc dng cuvet graphit Sb, As, Ba, Be, Cd, Cr, Co, Cu, Pb,
Ni, Mn, Hg, P, Se, Ag, Tl v Zn. Tt c cc mu u c phn tch kp. Phn tch li
mt mu bt k t ph mu ca na trc v mt ca na sau. Nu kt qu nm ngoi
khong 75 % v 125 % th cn phn tch tng mu bng phng php thm chun.
8.2.2 Phn tch Hg bng AA dng k thut ha hi lnh. Tt c cc mu u phn tch kp.
Phn tch li mt mu ca bnh axit nitric k t cng on ph dng phng php
ng chun. Kt qu phi nm trong khong 25 %, nu khng th cc mu cn c
lm theo phng php thm chun.
KTPT03-KT-Phn tch kim loi nng
Trang 14
9.2.
Trang 15
Kim loi
Na trc ca
h thng ly
mu Phn 1
u ly mu &
ci lc
Na sau ca h
thng ly mu
Phn 2
Bnh hp thu
(impinger) 1 - 3
Na sau ca h
thng ly mu
Phn 3
Bnh hp thu
(impinger) 4 - 5
Antimoan/Stibi
(Sb)
7,7 (0,7) *
3,8 (0,4) *
11,5 (1,1) *
Asen (As)
12,7 (0,3) *
6,4 (0,1) *
19,1 (0,4) *
Bari (Ba)
0,5
0,3
0,8
Beri (Be)
0,07 (0,05) *
0,04 (0,03) *
0,11 (0,08) *
Cadmi (Cd)
1,0 (0,02) *
0,5 (0,01) *
1,5 (0,03) *
1,7 (0,2) *
0,8 (0,1) *
2,5 (0,3) *
Coban (Co)
1,7 (0,2) *
0,8 (0,1) *
2,5 (0,3) *
ng (Cu)
1,4
0,7
2,1
Ch (Pb)
10,1 (0,2) *
5,0 (0,1) *
15,1 (0,3) *
Mangan (Mn)
0,5 (0,2) *
0,2 (0,1) *
0,7 (0,3) *
0,6**
3,0**
Niken (Ni)
3,6
1,8
5,4
Phospho (P)
18,0
9,0
27,0
Selen (Se)
18,0 (0,5) *
9,0 (0,3) *
27 (0,8) *
Bc (Ag)
1,7
0,9
2,6
Tali (TI)
9,6 (0,2) *
4,8 (0,1) *
14,4 (0,3) *
Km (Zn)
0,5
0,3
0,8
2,0**
Ton b h
thng ly mu
5,6**
Ch thch 1:
()*: Gii hn pht hin khi phn tch bng GF-AAS.
**: Gii hn pht hin khi phn tch bng CV- AAS, c tnh i vi na sau v ton
b h thng ly mu.
KTPT03-KT-Phn tch kim loi nng
Trang 16
Ch Thch 2:
Thng thng, gii hn pht hin c xc nh da vo cc thng s thc t v kt
qu phn tch c m t iu bn trn iu ny.
9.3.
Dng (1) cch tin hnh ca phng php, (2) gii hn pht hin trnh by iu 1, (3)
th tch 300 ml vi na trc v 150ml vi na sau v (4) mu kh 1,25 m 3, gii hn
pht hin nh trn Bng 2, c tnh nh sau:
=D
Trong :
A l gii hn pht hin phn tch, tnh bng microgam trn mililit;
B l th tch mu dng cho phn tch, tnh bng mililit;
C l th tch mu kh, dscm (dsm3);
D l gii hn pht hin trong ng khi, tnh bng microgam trn mt khi.
Gi tr Bng 3.2 c tnh cho na trc, na sau v ton b h thng.
10. An ton trong qu trnh quan trc:
Trang b y cc trang thit b bo h lao ng cho cc thnh vin trong nhm quan
trc khi lm vic.
Lun m bo tnh an ton khi thao tc vi acid, v cc ha cht khc.
Lun tun th cc quy nh v an ton lao ng, quy nh v PCCC trong sut qu trnh
t lc bt u n kt thc t quan trc.
ng Nai, Ngy 30 thng 07 nm 2016
Ngi bin son
Trng PTN
V Th H
V Th H
Phm Th Hi Yn
Trang 17