LATEX

kurulumu ve yazm

Giris

uman
LATEX, bir dok
hazrlama sistemidir.

umannz
unde
Dok
bir yaz editor
komutlarla yazarak nasl

unece
tanmlarsnz.
gor
gini

umann

Dok
komutlarla yazm bittiginde
olusan dosyay

derleyip son haline getirirsiniz.

LATEX, guc
lu bir sistemdir.
uman

Farkl dok
stillerine (rapor, makale, mektup, kitap,...) gore

sayfa numaras verir

referanslar yazar
sag ve soldan bosluklar ayarlar
denklemlerin, sekillerin, tablolarn numaralarn verir
uman
capraz referanslar (dok
icindeki denklem, sekil vb.ne

yaplan gondermeleri)
ayarlar

...

 hazrlanms paketleri kulanarak

Bu yolla farkl isteklere gore
un
umanlar
istenilen gor
dok
olusturabilirsiniz.
umde

bir dergiye makale gondermek

Orne
gin
istiyorsanz
snf (cls)
o derginin makale formatnn tanmlandg
ya da stil (sty) dosyasn kullanarak, hazrlamak

ile ilgilenirsiniz,
istediginiz
makalenin sadece icerigi

makalenizin uygun formatta olmasn kullandgnz

paket saglayacaktr

Genel Isleyis

uman
LATEX dok
hazrlamada 2 asama vardr.

umann
unece

girdi dosyasnn
1. Dok
nasl gor
ginin
tanmlandg

hazrlanmas. (*.tex)
2. Girdi dosyasnn derlenerek ckt dosyasnn olustrulmas.
(*.dvi, *.pdf, *.ps, *.htm)

2.1

Girdi Dosyas

unde
Herhangi bir yaz editor
hazrlanms ve tex uzantsyla

kaydedilmis dosyadr.

\documentclass[twocolumn]{article}
\begin{document}
...
\end{document}

\documentclass[twocolumn]{article}
girdi dosyasnn ilk satr iken

\end{document}
umann
dok
son satrdr.

\documentclass[twocolumn]{article}
ile

\begin{document}
satrlar arasndaki yere preamble denir. Preamble da, kullanlan

paketler ve yeni komut ya da ozellikler

tantlr.

\begin{document}
ile

\end{document}
umann

arasndaki yer dok

govdesidir.

2.2

Derleme

Girdi dosyasna MikTeX program tarafndan islem yaplarak

istenilen formatta ckt dosyasnn olusturulma islemidir.

Derleme islemi srasnda, girdi dosyasnda yazlan kodlara gore

uman
formatl dok
olusturulur. Kodlarda hata varsa satr numaras

ile bildirilir.

ornek.tex isimli dosyann derlenmesi sonucunda olusan dosyalar

unt
ornek.dvi : (device independent) gor
formatl
ulenebilen

ckt dosyas.
rapor.
ornek.log : kodlardaki hatalarn bildirildigi
umanlarn
ornek.aux : capraz dok
bilgisini iceren dosya.

ornek.toc : (table of contents) icindekiler bilgisini iceren

dosya.

ornek.lof : (list of figures) sekiller dizini bilgisini iceren dosya.

ornek.lot : (list of tables) tablolar dizini bilgisini iceren dosya.

2.2.1

Hatalar

Hatalarn tesbit edilip ayklanmas derleme isleminin en onemli

asamasdr.
Hatalarn bir ksm derleme isleminin devam etmesini
engellerken bir ksm engellemez.
gibi
Bu son tipteki hatalarda ckt dosyasnn format istenildigi
olmazken, derleme isleminin devamn engelleyen hatalarda ckt
dosyas olusmaz.

Olas hatalar

Bir komutun yanls yazlmas

Aclan bir parantezin kapanmams olmas (ya da kapanan bir
parantezin aclmams olmas)
uman
Komutu kullanlan bir paketin dok
basnda tantlmams

olmas

Matematiksel moda gecmeden matematiksel mod

komutlarnn kullanlmas ya da yaz modunda degilken

yaz
moduna ait komutlarn kullanlmas.

2.3

C
kt Dosyas

Derleme islemi sonucu olusan dvi uzantl dosyadr.

MikTeX program dvi uzantl bu dosyadan baska pdf, ps, html vb.
uzantlardaki dosyalar yaratabilir.

Kontrol Komutlar

LATEX de kontrol komutlar LATEX e ne yapacagn

anlatr.
Kontrol komutlar \ den sonra yazlr.

Kontrol Kelimesi : \Large

Kontrol Sembolu : \$

3.1

Gruplar

Umit
uz
um
ye.
iki sekilde olusturulabilir.

Umit \bf
uz
um \rm ye.
ya da

Umit {\bf
uz
um } ye.

3.2

kenler
Degis

bagl
degis
kenler
LATEX de kontrol komutlar zorunlu ya da istege
kullanr.
kenler :
Zorunlu degis
\documentclass{article}
bagl
degis
kenler :
Istege
\documentclass[12pt]{article}

begin ve end ortamlar

\begin{equation}
y2=5 \int {x2 dx}
\end{equation}

y2 = 5

x2 dx

(1)

\begin{ortam_ad}
...
\end{ortam_ad}
seklinde olusturulan bir ortamda

\begin{ortam_ad}
ile

\end{ortam_ad}

arasna yazlanlar ortam_ad isimli ortamn formatna gore

sekillendirilir.

 ismi yazlan ortam tanmlanms olmaldr.

uman
Her dok
snfnda baz ortamlar tanmlanmstr.

ortam, preamble da tanmlanmaldr.

(\newenvironment)
paket preamble da girilmelidir.
ortamn tanml oldugu
(\usepackage{})

\begin{} ile aclan bir ortam mutlaka \end{} ile

kapanmaldr.

 ortam isimleri tek kelimedir.

Ic ice aclan birden fazla ortamdan ilk once

en son aclan

ortam kapatlmaldr. Orne

gin

\begin{center}
\begin{itemize}
\end{itemize}
\end{center}
gibi.

uman
Formatl Dok

Olusturulmas

LATEX ile basit baz komutlar kullanarak istenilen tarzda

umanlar
dok
olusturulabilir.

umann
Bu komutlarn bazlar olusturulmak istenilen dok
snfna

bagldr.

5.1

umler
Numaral Bol

\chapter{bas
lk 1}
\section{bas
lk 2}
\subsection{bas
lk 3}
\subsubsection{bas
lk 4}
...

5.2

Dipnotlar

Dipnotun isareti ve yeri otomatik olarak ayarlanr. Orne

gin,

O
grencilerimiz \footnote{
ozellikle
son snflar} zeki c
oc
uklardr.
a
grencilerimiz

O
zeki cocuklardr.

ozellikle
son snflar

5.3

Icindekiler

Icindekiler ksm olusturulacak yere \tableofcontents

komutu yazlr.
Bu ksmn yeni bir sayfada olusturulabilmesi icin \newpage
komutu kullanlmaldr.
Benzer olarak sekiller ve tablolar dizini de \listoffigures
, \listoftables komutlaryla olusturulur.

5.4

C
apraz referanslar ve referanslar

uman
Dok
icindeki denklem, tablo, sekil vb. referans verme

capraz referanslamadr.
Bunun yaplabilmesi icin referans verilecek nesne
etiketlenmelidir.

Orne
gin,

\begin{table}\label{tablo1}
...
\end{table}
gibi.
C
apraz referans verilmesi ise

\ref{tablo1}
seklinde olur.

 Etiketler tek kelime olmak kosuluyla herhangi bir kelime ya da

say olabilir.
umanda
Etiketler tek olmaldr. Yani dok
iki tane ayn etikete

sahip nesne olmamaldr.

5.5

Kaynaklar

yere thebibliography
Kaynaklar (referanslar) n olusturulacag
ortam olusturulur.

\begin{thebibliography}{99}
...
\end{thebibliography}

Herhangi bir referans thebibliography ortamnda yazlan

\bibitem{ref1}
R. Barate et al., {\it Studies of
Quantum hromodynamics with the
ALEPH Detector}, Physics Reports
{\bf 294} (1998) 1.

ile verilir. Referansn cagrlmas

\cite{ref1} ile yaplr.

5.6

uman
Dok

icinde bosluklar

uman
Dok
icinde yatay ve dus

ey bosluklar \hspace{} ve
kenleri
\vspace{} komutlaryla braklr. Komutlarn degis

braklmak istenen boslugun

degeridir.

Gecerli uzunluk birimleri

in inc
cm santimetre
pt punto
pc pica (12 pt)
umann
em dok
o andaki karakter buy

ukl
u g u


girdi dosyasnda yazlan \hspace{2cm} komutun
Orne
gin
yerde 2 cm buy
yazldg
yatay bosluk brakrken
ukl
u g unde

yerde 2 cm buy
\vspace{2cm} komutun yazldg
ukl
u g unde

dus
ey bosluk brakr.

Matematiksel yazm

Matematiksel mod ve yaz modu LATEX in iki ayr modudur. Her iki
konusudur.
yazm icin farkl ortamlar ve farkl komutlar soz

Matematiksel moda gecmek icin $ kullanlr.

$ matematiksel

modu acar, yine ayn isaretle matematiksel mod kapanr. Yani

yazlacak olan matematiksel ifade,

satr icinde yazlacaksa $ ile $ arasna

ayr bir satrda ortalanms olarak yazlacaksa $$ ile $$
arasna
yazlr.

Orne
gin,

$y$ fonksiyonu $4x+5$ ile verilir

y fonksiyonu 4x + 5 ile verilir

un
seklinde gor
urken

$y$ fonksiyonu $$4x+5$$ ile verilir

y fonksiyonu
4x + 5
ile verilir
un
seklinde gor
ur.

Matematiksel sembollerin ve komutlarn tanm, MikTeX

programnn kurulumu ile gelen amsmath ve amsfonts
paketlerinde mevcuttur.
Dolaysyla girdi dosyasnn preamble ksmnda bu paketlerin
belirtilmelidir.
kulanlacag

\usepackage{amsmath}
\usepackage{amsfonts}

6.1

Latin Harfleri ve Semboller

Latin harfleri ve semboller matematiksel modda komutlaryla

yazlr. Bir kac ornek,

\alpha
\Gamma
\hbar ~

6.2

Alt indis, ust

indis

$a_{k+1}$ ak+1
$s{n-1}$ sn1
$c_{n}{m}$ cm
n

6.3

Parantezler

Matematiksel ifadelerde kullanlan parantezlerin boyutunun, icine

ayarlanmas icin aclan

yazlan ifadenin yuksekli
gine
gore

parantezin basna \left kapanan parantezlerin basna

\right yazlmaldr.

 $(\frac{\frac{4{x}}{\sin(x)}}
{1-e{x}})$}
(

4x
sin(x)
1ex

$\left(\frac{\frac{4{x}}{\sin(x)}}
{1-e{x}}\right)$}
 4x 
sin(x)
1ex

 kenlerinin yazldg

LATEX de { ve } parantezleri komutlarn degis

parantezler oldugundan
bu parantezler matematiksel modda su
sekilde yazlr :

\{, \} ya da \left\{, \right\}

6.4

Fonksiyonlar

LATEX de fonksiyonlar da komutlarla yazlr :

$\cos(x)$ cos(x)
$\ln(x)$ ln(x)
$\arctan(x)$ arctan(x)
gibi.

6.5

$\sum$

$\prod$
R
$\int$

Toplam C
arpm, Integral

$${\overset{n}{\underset{k=0}
{{\displaystyle\sum}}}a_k}$$
n
X
ak
k=0

$${\overset{\infty}{\underset{0}
{{\displaystyle\int}}}f(x)dx}$$
Z
f (x)dx
0

6.6

Matematiksel modda bosluklar ve yazlar

\quad ve \qquad komutlar matematiksel modda -srasylaartan miktarlarda bosluklar brakr.

$a \quad b$ a b
$a \qquad b$ a

Matematiksel modda yaz yazmak icin ise \text{} ortam

kullanlr. Orne
gin,

$\delta_{ij}=0 \quad
\text{i ve es
it de
gilse}$

ij = 0 i ve esit degilse
gibi.

Matematiksel moddaki karakterlerin kaln, italik vb. karakterlerde

yazlmas istenebilir.

$\mathbf{F}$ F
$\mathit{F}$ F

6.7

Matris Yazm

Matris yazm array ortamnda yaplabilir.

\begin{array}{lcl}
...
...
\end{array}

 kenleri olan lcl matrisin kolon says kadardr ve

Ortamn degis
yaslanacagn

kolonlarn saga
(r),sola yaslanacagn
(l),ya da

ortalanacagn
(c) soyler.

ginde
matris 3 kolonludur ve ilk kolon sola
{lcl} orne
yaslanrken ikincisi ortalanr ve uc
unc
u kolonda sola yaslanr.
\\ ile
Matris yazlrken, array ortamnda bir satrn bittigi
& ile anlatlr.
anlatlrken , bir sutunun
bittigi

$$
\left(
\begin{array}{lcl}
a_{11}&a_{12}&a_{13}\\
a_{21}&a_{22}&a_{23}\\
a_{31}&a_{32}&a_{33}\\
\end{array}
\right)
$$

a11

a21

a31

a12

a13

a22

a23

a32

a33

array ortam ile birden fazla denklemin alt alta duzenli

bir bicimde

yazlmasda saglanabilir.
$$
\begin{array}{lcl}
x_{1}&=&a_{11}x_{1}+a_{12}x_{2}+a_{13}x_{3}\\
x_{2}&=&a_{21}x_{1}+a_{22}x_{2}+a_{23}x_{3}\\
x_{3}&=&a_{31}x_{1}+a_{32}x_{2}+a_{33}x_{3}\\
\end{array}
$$

x1

= a11 x1 + a12 x2 + a13 x3

x2

= a21 x1 + a22 x2 + a23 x3

x3

= a31 x1 + a32 x2 + a33 x3

6.8

equation ortam

equation ortam matematiksel mod olusturmann bir baska

yoludur.

$$ ile olusturulan matematiksel ortam ile arasndaki tek

fark ortama yazlan nesneye numara vermesidir.

\begin{equation}\label{denk.1}
E=mc2
\end{equation}

E = mc2

Denklem (\ref{denk.1}) den ...

Denklem (2) den ...

(2)

equation ortam ile array ortam ic ice kullanlabilir.

\begin{equation}
\begin{array}{lcl}\label{denk.2}
x_{1}&=&a_{11}x_{1}+a_{12}x_{2}+a_{13}x_{3}\\
x_{2}&=&a_{21}x_{1}+a_{22}x_{2}+a_{23}x_{3}\\
x_{3}&=&a_{31}x_{1}+a_{32}x_{2}+a_{33}x_{3}\\
\end{array}
\end{equation}

x1

= a11 x1 + a12 x2 + a13 x3

x2

= a21 x1 + a22 x2 + a23 x3

x3

= a31 x1 + a32 x2 + a33 x3

(3)

Resim Ekleme

Resim eklemek icin figure ortam kullanlr.

\begin{figure}[htbp]
...
\end{figure}
kenleri resmin sayfann neresine
Ortamn secimli degis
belirtir (here, top, bottom, page of floats).
eklenecegini

 umanna
LATEX dok
resim eklemek icin kullanlan belli basl

paketler epsfig, graphicx ve graphics dir.

Eklenecek olan resim eps formatnda (eps uzantl dosya)
olmaldr. eps dosyas ile girdi dosyas (yani eps uzantl dosya
ile tex uzantl dosya) ayn dizinde olmaldr.
Paket(ler) preamble da su sekilde verilmelidir,

\usepackage{epsfig}
\usepackage{graphicx}
\begin{document}
...

graphicx paketi ile resim ekleme

\begin{figure}[htbp]\label{nuri}
\centering
\includegraphics[width=3cm,angle=70,height=3cm]{nuri}
\caption{graphicxile nuri}
\end{figure}

Figure 1: graphicx ile nuri

epsfig paketi ile resim ekleme

\begin{figure}[htbp]\label{nuri2}
\centering
\epsfig{file=nuri, width=3cm,angle=70,height=3cm}
\caption{epsfig ile nuri}
\end{figure}

Figure 2: epsfig ile nuri

7.1

Resim Eklemede Karslaslan Sorunlar

Resimler genelde istenilen yere eklenemezler !

sayfadaki bosluk resmin boyutundan kuc
ukt
ur,
bu durumda
kenlerinden ikincisine
resim figure ortamnn secimli degis
yerlestirilmeye calslr (htbp).
formatlara gore
eps uzantl resim dosyas elde etmek -diger
biraz daha zahmetlidir.

Tablo ekleme

umana
Dok
tablo ekleme tabular ve table ortamlaryla olur. Bu

ortamlar matematiksel moddaki array ortamyla ayn sekilde

calsr.

\begin{tabular}{c|c}
Sistem&Kesin C

oz
um\\
\hline
$S-1/2$ Ising&$1.2425$&\\
$S-1$ Ising&$1.0452$&\\
\end{tabular}
Sistem

um
Kesin C
oz

S 1/2 Ising

1.2425

S 1 Ising

1.0452

\begin{table}\caption{tablo
orne
gi}\label{tablo1}
\begin{tabular}{c|c}
Sistem&Kesin C

oz
um\\
\hline
$S-1/2$ Ising&$1.2425$&\\
$S-1$ Ising&$1.0452$&\\
\end{tabular}
\end{table}

Table 1: tablo orne

gi
Sistem

um
Kesin C
oz

S 1/2 Ising

1.2425

S 1 Ising

1.0452

nmrkrj