Professional Documents
Culture Documents
THIT K HNG TI
PHT TRIN BN VNG
HNG I THC TIN
CHO CC NC ANG PHT TRIN
BN THO
Ti liu ny c xy dng vi s h tr ti chnh ca Lin minh Chu u. Trung tm Sn xut Sch Vit Nam - VNCPC,
1 Lin
Trng i hc Tng hp K thut Delft -TUD v Phng K thut, Cng nghip v Kinh t ca Chng trnh Mi trng
Hp Quc - UNEP DTIE hon ton chu trch nhim v ni dung ca ti liu v trong mi trng hp khng th coi l phn nh
quan im ca Lin minh Chu u
MC LC
PHN I - ThP L G? TI SAO NN P DNG?
CHNG 1 - GII THIU
1.1
1.2
1.3
PHN IV - CC BIU MU
CC BIU MU KM THEO CHNG 5.......................................................................128
CC BIU MU KM THEO CHNG 4.......................................................................153
CC BIU MU KM THEO CHNG 6.......................................................................169
TI LIU THAM KHO ....................................................................................................189
LI NI U
Mt iu d thy l cc phng thc tiu dng v sn xut hin nay khng mang tnh bn vng. Cc
qu trnh ton cu ha v t do ha thng mi nhanh chng, c thc y bi cc tin b ca cng
ngh thng tin, lm thay i n tn gc r din mo ca khu vc t nhn tt c cc nc, pht
trin cng nh ang pht trin. Cc qu trnh ny mang n nhng c hi v thch thc mi. Cc
cng ty, d ln hay nh, c nhng n lc to ln hng ti Pht trin bn vng vi trng tm l 3
cnh tam gic (tm dch t nguyn bn triple bottom line, hm ti mt y ca Kim t thp Pht
trin Bn vng l mt tam gic vi 3 cnh ni gia cc nh: Kinh t, X hi v Mi trng). Thit
k hng ti Pht trin bn vng (ThP) c tim nng ci thin hiu sut, nng cao cht lng sn
phm v m rng cc c hi v th trng (ni a v xut khu), ng thi c th gim bt cc tc
ng xu n mi trng. nhiu nc pht trin, nh c nhn thc tt, cc n lc ThP thng gn
vi cc khi nim rng hn v s pha trn gia sn phm-dch v, v i mi h thng v v vng
i sn phm. Ngc li, cc nc ang pht trin, do trnh nhn thc cn thp, cn c nhng
h tr k thut kp thi trin khai khi nim ThP. ng thi, trin khai thnh cng ThP h cn
cn n s phi hp hot ng hiu qu. Cun hng dn ny l mt v d ca s phi hp .
S quan tm ngy cng nhiu ti ThP l thnh qu ca cc n lc ca Chng trnh Mi trng Lin
Hp Quc- UNEP trong cc hot ng lin quan ti Sn xut Sch hn, cc h thng cng nghip c
hiu qu mi trng (thn thin mi trng) v qun l ton b vng i sn phm. y l bc tip
theo trong qu trnh m rng khi nim phng nga nhim- s m rng i t trng tm gii hn
trong cc qu trnh sn xut (Sn xut Sch hn), ti cc sn phm (Thit k Thn thin Mi trngEcoDesign), cc h thng sn phm (ThP bao gm vn chuyn nguyn vt liu, thu gom sau s dng
v ti s dng cc b phn hay vt liu) v i mi h thng.
Trn c s cc kt qu cng vic thc hin cng vi Trng i hc Tng hp K thut Delft v cc
chuyn gia v Thit k Thn thin mi trng, UNEP xut bn cun sch hng dn Thit k
Thn thin Mi trng: mt hng i ha hn ti Sn xut v Tiu dng Bn vng vo nm 1997.
T , khi nim v thit k li sn phm c ph bin trong nhiu sch v ti liu h tr trong
lnh vc thit k, v c xut bn bng nhiu th ting. Trn c s kt qu v kinh nghim ,
Thit k Thn thin Mi trng pht trin thnh Thit k hng ti Mi trng (Design for
Environment- DfE) ri ti khi nim bao qut hn- Thit k hng ti Pht trin Bn vng - ThP
(Ting Anh: Design for Sustainability-D4S). ThP bao hm c nhng kha cnh nh cc vn v x
hi ca pht trin bn vng v nhu cu v pht trin nhng cch thc mi p ng ngi tiu dng
vi lng tiu th ti nguyn t hn. ThP vt qua gii hn ca vic sn xut ra sn phm xanh,
n hng n vic p ng cc nhu cu tiu dng thng qua pht trin bn vng theo mt phng
thc c h thng v tng qut.
Mt trong cc hot ng ca UNEP trong lnh vc ThP l pht hnh mt cun sch hng dn cho
cc nh thit k v nhng ngi lm vic chuyn nghip trong lnh vc pht trin sn phm cho cng
nghip cng nh cho cc ngnh khc. Cun sch hng dn ny c dng h tr v ch dn h
v khi nim ThP ang thnh hnh. Cun sch ny hu ch c cho nhng ngi mi lm quen vi
khi nim Thit k Thn thin mi trng ln nhng ai quan tm n s i mi c tnh bc ngot
hng ti Pht trin bn vng.
Cun sch hng dn tng quan v ThP ny tp trung vo i tng l cc cng ty va v nh thuc
cc nc ang pht trin. Nhng li ch do ThP mang li cng c cp trong cun sch ny.
Kho st ti cc trung tm t vn cho thy ThP c hiu qu thc s cho cc ngnh cng nghip. Nhu
cu v ti u ha vic s dng cc ngun lc trong qun l chui cung cng thc y vic p dng
ThP. Ngy nay, ti cc nc pht trin, cc quy nh v loi b sn phm (sau khi s dng) buc cc
cng ty phi suy ngh li v cch thit k sn phm ca h. Trong khi , cc nc ang pht trin,
cc sn phm c xu hng bt chc (hay sao chp) nhng th ang c sn trn th trng. Ngy
nay, nhiu cng ty cc nc ang pht trin mun gia nhp th trng cc nc pht trin. lm
c iu , h cn phi tnh ti cc tiu chun t ra cho sn phm ti th trng mi. Mt cch
khi qut, c th ni rng cc cng ty (ca cc nc ang pht trin) cn cha bit lm th no
ng thi va nng cao hiu qu sn xut li va gim cc tc ng mi trng.
Cc nn kinh t ang pht trin c nhng nhu cu khc bit v cng cp thit hn so vi cc nn kinh
t pht trin. Nhn thc v ti u ha vic s dng cc ngun lc- hiu sut hoc bo v mi trngl tng i thp. Con ng tt nht tc ng n cc cng ty ny l thng qua cc n v trung
gian- chng hn nh cc trung tm sn xut sch thuc h thng UNIDO-UNEP (UNIDO: T chc
Pht trin Cng nghip Lin Hp Quc, UNEP: Chng trnh Mi trng Lin Hp Quc), hoc l
thng qua cc quan h chui cung vi cng ty ln, bao gm c cc cng ty a quc gia. Mi quan
tm v gim ngho v s xung cp mi trng nhanh chng cng nhn mnh tim nng p dng
ThP vo hot ng sn xut kinh doanh cc nn kinh t ang pht trin. ThP l mt hng i cho
php nhy cc ln mt trnh cao hn hn so vi phng thc sn xut s dng nhiu ti nguyn
v gy nhim m cc nc pht trin i. UNEP, vi nhim v bo v mi trng v gim ngho
trn ton th gii, l mt trong nhng nhn t thc y mnh m hng i ny.
Bn d tho ca cun hng dn v ThP c bin tp v sa i trn c s kt qu ca mt t
tp hun do InWent ti tr, c t chc vo thng 10 nm 2005 vi s tham gia ca i din 9
nc. Ti liu ny gii thiu khi nim v ThP v cc hng dn p dng ThP ti thc tin cng ty.
Cc cng ty c th s dng ti liu ny h tr trin khai ThP trong ni b (thng qua chui cung
hoc n thun trong cng ty). Cc t chc t vn cng c th dng ti liu ny khi lm vic vi cc
cng ty. Cng tc ph bin khi nim ThP s c thc hin bt u t cc Trung tm Sn xut Sch
thuc UNIDO-UNEP. y l cc u mi quc gia ti hn 30 nc trn th gii. Tip tc hon thin
cun hng dn ny, cc v d v in hnh c cp nht t cc d n trnh din k thut ti
Costa Rica v Maroc trong nm 2006. Cc bi hc rt ra t cc d n ny cng s c a vo
phin bn ting Php v Ty Ban Nha ca Hng dn v s c a ln trang web ca UNEP vo
nm 2007.
UNEP knh mi cc i tc: cc cng ty, cc hip hi cng nghip, cc c quan chnh ph, cc nh
gio dc- hp tc bng cch s dng ti liu Hng dn ny trong cc chng trnh o to v pht
trin cc ti liu hng dn ThP cho cc chuyn ngnh phc v cho pht trin cc sn phm v dch
v mang tnh bn vng. c bit, chng ti mong nhn c nhng in hnh p dng v cc kinh
nghim rt ra t vic p dng ThP trong thc tin.
ThP c th ng gp rt nhiu vo s nghip thay i phng thc sn xut v tiu dng khng bn
vng hin nay. Chng ti tin tng rng, vi nhng n lc chung ca tt c cc i tc, cun Hng
dn ny s c nhng ng gp ng k vo s nghip .
Monique Barbut,
Gim c
UNEP DTIE
PHN I
ThP L G? TI SAO NN P DNG?
GII THIU
Cho mng bn n vi cun sch Hng dn ca UNEP v Trng i hc
Tng hp K thut Delft v ThP: mt hng i thc tin cho cc nn kinh t ang
pht trin! Trong phn gii thiu ny, s thch hp ca ThP i vi cc nc ang
pht trin c nhn mnh. Tip theo, chng ti trnh by v cc i tng ca
cun Hng dn ny cng nh b cc tng quan ca cun sch.
10
Biu mu trong CD
Phn 2
Lm th no thc
hin ThP?
Phn 3
Thng tin tham
kho
N> nh gi nhu cu
R> Thit k li
B> Tham chiu
c thm
Ch thch
1
- Chui cung ng, hay chui cung hoc mng li cung ng: l mt h thng cc t chc, con
ngi, hot ng, thng tin v ngun lc lin quan n qu trnh a mt sn phm hoc dch v t
nh cung cp n vi ngi tiu dng. Cc hot ng ca chui cung chuyn ha cc vt liu th u
vo v cc linh kin thnh sn phm cui cng v chuyn ti ngi tiu dng cui. Chui cung lun
gn vi chui gi tr.
- SMEs: vit tt ca ting Anh Small and Medium Enterprises- cc cng ty va v nh. Chng ti
gi nguyn vit tt ting Anh do vit tt ny thnh thng l trong nhiu ti liu ca ta.
- EcoDesign: Thit k thn thin Mi trng. Chng ti gi nguyn tn ting Anh trong bn dch
ting Vit do tn ny cng quen thuc vi c gi Vit Nam.
11
12
i mi sn phm c lin quan trc tip n pht trin bn vng: c hai u hng n s thay i
trong tng lai. Pht trin bn vng c ngha l cht lng cuc sng ca tng lai. Cn i mi sn
phm c ngha l to ra cc sn phm v dch v mi, v cc sn phm v dch v ny ch c gi tr
khi n hp vi cc tiu chun ca tng lai. Trng tm ca chng ny l v pht trin bn vng.
Trong chng 3, chng ti s bn v cc phng php i mi sn phm khc nhau cng nh v qu
trnh pht trin sn phm.
m bo tnh bn vng, i mi sn phm cn phi thc hin c cc nhim v lin quan n
cc kha cnh con ngi, tri t v li nhun. Cc nhim v l: nhng mong mun ca x hi v
yu cu v phn phi cng bng trong chui gi tr2 ton cu (nhim v x hi); s i mi sn phm
phi din ra trong gii hn kh nng ca h sinh thi (nhim v mi trng).
Cc nhim v ny c phn trng khp nhau v cc cp khc nhau trn th gii. S khc bit v
cp l ln: mt ngi tiu dng trung bnh M s dng nhiu ti nguyn gp 17 ln mt ngi
tiu dng Mhic v vi trm ln so vi mt ngi tiu dng Cng g.
V d v cc nhim v i vi s pht trin bn vng bao gm:
1- Nhim v lin quan n yu t Con ngi - p ng cc yu cu x hi v cng bng:
-
Vi cc nc pht trin:
o
Xo m ch
Cc dch v y t c bn
Nc sch
Ci thin a v x hi ca ph n
Xa b tnh trng di dn t
2- Nhim v lin quan n yu t Tri t - i mi (sn phm) trong gii hn kh nng cho php
ca h sinh thi:
-
Vi cc nc pht trin:
o
X l nc thi
13
3- Nhim v lin quan n yu t Li nhun - to ra gi tr mt cch cng bng cho ngi tiu dng
v cc bn lin quan trong chui gi tr ton cu:
-
Vi cc nc pht trin:
o
Kh nng sinh li
Gi c hp l cho hng ha v vt t
iu hin nhin l nhiu tng i mi sn phm s chng bao gi c hin thc ha nu phi
p ng c tt c cc tiu ch t ra trn y cng lc. Do vy, cc mc ch v mc tiu trung hn
ca mt d n ThP cn phi c xc nh r ngay t u.
Mt d n ThP c chun b k lng c th ng gp rt nhiu cho pht trin tng lai ca doanh
nghip. Mt cng ty mun duy tr hay gia tng kh nng cnh tranh cn phi ch trng cc vn v
tnh bn vng. Cc cng ty ln, cc chnh ph, cc t chc quc t v ngi tiu dng ngy cng a
ra nhiu yu cu v tnh bn vng cho chui cung. Vic u t vo i mi sn phm mang tnh bn
vng mang li cho cng ty cc li ch c ngn hn ln di hn. Trong qu trnh pht trin sn phm
mi hoc thit k li mt sn phm sn c, i pht trin sn phm phi p ng mt lot cc tiu ch
v cht lng, thm m, an ton, v.v. Vi phng php ThP, do cc tiu ch v x hi v mi
trng c a vo qu trnh pht trin sn phm nn cc tc ng tiu cc ca sn phm trong
sut vng i c gim thiu.
14
M T
1. TC HI SINH THI
m ln ton cu hay thay i kh S gia tng cc kh nh knh trong kh quyn do t nguyn
hu
liu ha thch, cc hot ng nng nghip v cng nghip.
Tc ng: thay i nhit , tng s lng cc cn bo, sa
mc ha, bnh dch nhit i, thay i dng hi lu, tng
mc nc bin
Cn kit tng zn
Ma axit
Ph dng nc
Cc cht gy hi sc khe
Cc cht gy ung th
3. CN KIT TI NGUYN
Nhin liu ha thch
15
Khong cht
t b mt
V d: vng i ca o s mi
o s mi thng c sn xut t hn hp si tng hp v si t nhin.
sn xut ra si t nhin (bng chng hn), cn s dng nng lng,
phn bn, nc v thuc tr su. Vi si tng hp, cn c nguyn liu
ha thch. Tip theo, hai loi si c pha trn sn xut ra vi. Trong
qu trnh ny, to ra mu v cc c tnh mong mun, cn s dng
nc, nng lng v ha cht. o s mi c may t vi, c ng gi
ri phn phi n cc hiu bn l. Sau khi khch hng mua o, h s vt
b phn v bc ng gi v s dng o. Bnh thng, o s mi s c
dng, git, phi (sy kh) v c th c l (i) khong 100 ln. Cc
cng on ny tiu th nc, bt git v nng lng. Cui cng, khi mt vi ch b sn rch hay bc
mu, o s b vt b. o s mi thng khng phn hy v c thnh phn si tng hp, v cng kh
ti ch v c lm t vt liu hn hp. Trong sut vng i ca mnh, mt chic o c th c vn
16
17
Trn trc tung l cc kha cnh x hi lin quan ti chui cung sn phm. Cc vn sau lin quan
n tt c cc bn can d:
Nhn quyn: bo v cc quyn c bn ca ngi lao ng, nh quyn c tn trng, t do tn gio
cng nh s loi tr cc t phn bit v chng tc, sc tc v gii tnh.
Gim thiu lao ng tr em
An ton v Sc khe ngh nghip/ Qun l ngun nhn lc: to ra mt mi trng lm vic nng
ng v c cht lng cao, c tnh a dng ti ni lm vic, c cc c hi o to ngh v s cn
bng gia ngh nghip vi i sng ca ngi lao ng.
Qun l v iu hnh: s t chc h thng sn xut tn trng cc quan tm v quy nh ca c ng
cng nh chnh quyn.
Tnh minh bch v gn kt vi cc i tc kinh doanh: mc gn kt vi cc i tc kinh doanh
trong trin khai chin lc pht trin bn vng ca cng ty.
Loi tr tham nhng v hi l
Trn trc honh l cc kha cnh x hi ca mt cng ty t trong khung cnh a phng, t mc
vi m (bn trong bn thn cng ty) n mc trung gian (cng ng xung quanh cng ty) v mc
v m (quc gia, hoc vi cc cng ty a quc gia l ton cu).
S tng trng kinh t a phng: Cch thc cng ty chia s li ch thu c t cc khon u t
ca mnh vi cc doanh nghip a phng hay cung cp cc cng c cho s tng trng kinh t ca
cng ng a phng.
Pht trin cng ng: S h tr ca cng ty thng qua cung cp cc dch v chm sc sc khe,
gio dc, cp nc sch, tham gia chng tham nhng, h tr cng ng bn a v thc y nhn
quyn.
Gn kt cc bn lin quan: tham vn cc bn lin quan phi kinh t v cc vn pht trin bn
vng c bn. iu ny c th thc hin thng qua i thoi m vi cc i tc x hi (cc t chc
phi chnh ph, chnh ph, cc nhm cng ng).
Kinh t phn b: l chin lc phn b mt phn sn lng ti mt s khu vc. cc khu vc
ny ng thi cng trin khai mt s hot ng h tr cho cc n v nh v linh hot phi hp vi
nhau nhm to ra cht lng tt hn. iu ny em li mt s u im mang tnh bn vng nh l s
a dng x hi, nng cao cht lng cuc sng, tng cng t bn x hi v to ra tinh thn tp th.
18
ng lc (hoc p lc) trin khai ThP c th n t hai hng khc nhau: t bn thn cng ty (cc
ng lc ni ti) hoc t bn ngoi cng ty (cc ng lc bn ngoi). Mc du c s trng lp v cc
kha cnh con ngi, tri t v li nhun ca pht trin bn vng, thng th mt ng lc gn vi t
nht mt trong cc kha cnh . Nm c cc ng lc chnh ca mt cng ty cho php tm ra kiu
d n ThP tt nht v cc hot ng thch hp nht cho cng ty . Trong Bng 2 l danh sch cc
ng lc ph bin.
Ni chung, kinh nghim lm vic vi cc nc ang pht trin cho thy rng cc ng lc ni ti c
tnh quyt nh hn cc ng lc t bn ngoi trong vic xy dng cc d n ThP.
Cc ng lc bn ngoi
Kha cnh con ngi
19
20
Ch thch
1
- Chui gi tr: l mt chui cc hot ng. Sn phm i qua tt c cc hot ng ca chui theo th
t v mi hot ng n li c thm mt lng gi tr no . Chui cc hot ng ny em li cho
sn phm thm mt lng gi tr gia tng nhiu hn tng cc gi tr gia tng ca cc hot ng n
l. Cn ch rng chui gi tr khc vi chi ph sn xut ca cc hot ng xy ra trong chui.
Chng hn nh vic ct kim cng th (qua nhiu cng on hay nhiu hot ng) l mt hot ng
khng i hi nhiu chi ph, nhng li em n nhiu gi tr gia tng v gi kim cng ct v nh
bng t hn nhiu so vi kim cng th.
- X l cui ng ng: l x l cc cht thi ca qu trnh sn xut nhm chuyn chng sang cc
dng khc d qun l hn v t c hi hn. c trng ca khi nim ny l ch i tng x l l
cc loi cht thi i qua qu trnh sn xut. Sau khi qua x l, cc cht thi tr nn an ton hn vi
mi trng v sc khe s c thi ra ngoi phm vi nh my.
21
I MI SN PHM
ThP da trn s kt hp ca i mi sn phm v pht trin bn vng. Hiu c khi
nim i mi sn phm l rt c ch cho vic trin khai mt d n ThP. Chng ny
bn v cc phng php i mi sn phm khc nhau v gii thch v qu trnh pht
trin sn phm. Nhng hiu bit ny h tr rt nhiu trong vic nh gi Nhu cu
(Chng 4) xc nh mc i mi thch hp v phng php ThP cho cc cng
ty tham gia vo cc d n trnh din k thut ThP.
3.1 i mi sn phm
i mi sn phm l vn sng cn i vi s tng trng kinh t ca mt quc gia v v th cnh
tranh ca quc gia . Cc cng ty ngy nay hot ng trong mt th gii thay i nhanh chng, vi
nhu cu v mong mun ca ngi tiu dng khng n nh. S cnh tranh cng ngy cng khc lit
do ton cu ha v th trng m. Trong bi cnh ny, nhng cng ty c kh nng tch hp vic i
mi sn phm vo qu trnh pht trin sn phm s ginh c li th ng k.
i mi l mt khi nim rng c dng trong nhiu ng cnh khc nhau. V vy c rt nhiu nh
ngha v i mi. Mt nh ngha kh chnh xc v i mi l: s p dng thng mi hoc cng
nghip ca nhng iu mi- sn phm mi, quy trnh hay phng php sn xut mi, th trng hay
ngun cung cp mi, hnh thi mi ca thng mi, kinh doanh hay t chc ti chnh.
Hu ht cc nh ngha u nhn mnh vo tnh mi v tnh thnh cng. Tuy vy, c nhng s tng
phn gia i mi sn phm v i mi qu trnh sn xut v i khi l gia i mi th trng vi
i mi kinh doanh v qun l.
V d v cc nh ngha khc nhau:
i mi sn phm l a ra sn phm mi c cc c im v/hoc cc ng dng khc vi
cc sn phm hin c trn th trng.
i mi qu trnh (sn xut) l s a vo s dng mt phng php sn xut mi m trc
y cha c dng v/hoc l mt cch qun l trang thit b mi mang li hiu qu hn
cho sn xut; hay l to ra kh nng sn xut cc sn phm mi hoc sn phm u vit hn
i mi th trng: lin quan ti thm nhp th trng mi, cch thc mi phc v khch
hng, v/hoc m rng th trng
i mi kinh doanh v qun l: lin quan n pht trin cc h thng thng, cc cu trc t
chc, cc cch phn nhim v qun l ngun nhn lc.. c tc dng thc y bn hng.
ThP tp trung vo i mi sn phm v th trng. i mi qu trnh sn xut thng gn vi sn
xut sch hn v i mi qun l thng gn vi cc h thng qun l mi trng kiu ISO14000.
3.2 Cc cp i mi
Cc cp i mi c th chia ra lm 3: tim cn (i mi dn dn), t bin (i mi bc ngot)
v nn tng (i mi tn nn tng). (Xem Hnh 6). Mi cp khc nhau v mc v phm vi.
1. i mi dn dn- tim cn: l nhng tin b tng bc ca sn phm hin c, c tc dng
cng c th trng ca sn phm .
2. i mi bc ngot- t bin: thay i mnh m cc sn phm hay quy trnh hin c. Cc
ri ro v yu cu v u t ca i mi bc ngot thng cao hn so vi i mi tim cn.
Tuy nhin, t bin mang li nhiu c hi hn cho vic xm nhp th trng.
22
23
Khng chc chn v ngun lc: bao gm s khng lin tc ca d n do thiu vn, nhn
lc v qun l. i mi bc ngot cn c cc yu t thc y nh l nng lc cng ngh
cao, k nng nghin cu pht trin v a ngnh ngh.
i mi bc ngot
Tm quan trng
Gim chi ph hoc ci thin cng Pht trin cng vic kinh doanh mi,
nng ca sn phm hin c
cc sn phm v/hoc cc qu trnh
lm thay i cng vic kinh doanh
Cng ngh
Qu o
Tuyn tnh v lin tc: mang tnh tin t bin v khng lin tc: mang
ha
tnh cch mng
Ngi
chnh
thc
Mc ri ro v C th d bo trc
thnh cng
Qu trnh
Trung hn v di hn
Khng d bo trc c v khng
chc chn
M hnh chnh thc, chia ra tng giai M hnh khng chnh thc v linh
on
hot trong cc giai on u do
khng chc chn ln. Trong cc giai
on sau mang tnh chnh thc hn
do khng chc chn gim bt.
3.2.3 i mi sn phm
Qu trnh i mi sn phm bao gm mt lot cc phn on, trong ch yu l cc phn on
thuc v Pht trin Sn phm. Tip theo l qu trnh hin thc ha. (Hnh 7).
i mi sn phm = Pht trin Sn phm +Hin thc ha
Tip theo chng ti xin trnh by v Qu trnh Pht trin Sn phm
24
Pht
trin
sn
phm
Xc
nh cc
mc tiu
v chin
lc
Chnh
sch
sn
phm
xut
v la
chn
cc
tng
tng
kinh
doanh
mi
Ln k
hoch
thit k
Ln k
hoch
qung
co
iu chnh
chnh sch
K
hoch
sn
xut
Thit
k sn
phm
Sn
xut
Phn
phi v
bn
S
dng
K
hoch
qung
co
Tm kim tng
Ln k hoch sn phm
Thc hin
Sng to
25
xut
chin lc
thay th
xut cc
tng v
sn phm
xut cc
gii php
thit k
nh gi v
la chn
Bt
du
Phn
k
Hi t
Chnh
sch
iu chnh
chnh sch
xut phng n
thay th v chin
loc qung co
nh gi v
la chn
Phn k
Hi t
tng
sn
phm
mi
Tm kim
tng
nh gi v
la chn
Phn k
Hi t
Thit k
sn
phm
Pht trin
cht ch
nh gi v
la chn
Phn k
Hi t
Hot
ng
kinh
doanh
mi
Thc hin
26
27
CC YU T BN TRONG
MT TCH CC
MT TIU CC
CC IM MNH
CC IM YU
Quy m ln
Quy m nh
Qun l
Qun l yu
CC YU T BN NGOI
CC C HI
CC MI E DA
S t do ha ca cc th trng a l
ng ca th trng a l
Tng thu
Thay i c cu dn s (v tui)
Thay i c cu dn s (v tui)
28
trn th trng t khu gii thiu n tng trng (pht trin), bo ha v suy gim (Hnh 11). Sau
khi hon tt qu trnh pht trin mt sn phm, n c a ra gii thiu vi th trng v khch
hng bt u ch n. Trong giai on tng trng, s khch hng mua sn phm ngy cng nhiu.
Cui cng th trng dnh cho sn phm tr nn n nh khi n t n giai on bo ha, Sau mt
thi gian, cc sn phm mi ca cc i th cnh tranh s vt qua n. Lc ny, th phn ca sn
phm suy gim v cui cng cng vic sn xut s ngng li. iu sng cn vi mt cng ty l bit
c sn phm ang giai on no trong vng i ca n a ra nhng sng kin i mi vo
ng thi im cn thit.
Quan im ca th trng v vng i sn phm cn c phn bit r vi cch tip cn v vng i
sn phm ca pht trin bn vng (t sn xut nguyn liu n thi b) c trnh by trong chng
2.
3.4.6 Cch bit chin lc ca i mi sn phm
i mi sn phm cn tn ti c v tng
trng trong th trng cnh tranh. Do doanh s
ca cc sn phm hin ti thng c xu hng
gim i bi s cnh tranh ca cc i th nn
xut hin mt s cch bit chin lc ca i
mi sn phm. Cch bit chin lc ny cn tr
s tng trng ca cng ty. Cch bit chin lc
ca cng ty c th o bng khong cch gia
doanh thu v li nhun k vng vi doanh thu
v li nhun thc t. Cc k vng ca sn phm
mi v cc mc tiu trung gian ca cng ty
thng c nu trong Tm nhn ca cng ty
(Hnh 12).
Nu c s khc bit gia doanh thu k vng trong tng lai vi doanh thu d on, cng ty cn phi
pht trin cc cng vic kinh doanh mi v cc hot ng i mi lp y cch bit chin lc
ny.
3.4.7 Xy dng chin lc pht trin sn phm
Khi c mt bc tranh ton cnh r rng
v cng ty v mi trng kinh doanh ca
n, cc phng n c th ca chin lc
pht trin sn phm cn c xy dng.
C nhiu chin lc i mi sn phm
nng cao tnh cnh tranh (Hnh 13). Tnh
cnh tranh ca cng ty v lu di lin
quan trc tip n kh nng pht trin sn
phm mi ca cng ty .
Ty thuc vo tnh hnh, cc cng ty c
th la chn cc chin lc i mi sn
phm khc nhau. Tuy vy, c nhiu im
chung trong cc chin lc i mi sn
phm hin nay c th p dng cho phn
ln cc cng ty.
Cc m hnh i mi ca Ansoff v Porter Hnh 13. Chin lc i mi thu hp cch bit chin lc
l hai cch tip cn m cc cng ty v t chc c th p dng cho vic phn tch sn phm ca h
cng nh ca i th. T , cc cng ty c th tm c ng hng cho cc chin lc i mi
sn phm ca mnh.
29
30
31
CC C HI BN NGOI
CC IM MNH CHIN LC NI TI
Bnh m
trng cht
lng cao
Din tch sn
xut rng
Quan h tt
vi c quan
u gi
Gn hng rau
qu
Pizza bnh
m
M kisk
Trng H
Bnh
sandwich
t bo
Dch v giao
hng ti nh
Bnh
hambug
nhn rau
5
6
7
8
Hnh 17 Ma trn phm vi tm kim ca mt cng ty n
32
tng
tng
kinh
kinh
doanh
doanh
mi
mi
Pht
trin sn
phm
K hoch
sn xut
K hoch
thit k
Thit k
sn
sn
phm
phm
Thit k
sn
phm
Chun b
k hoch
qung
co
K
hoach
qung
co
Sn xut
Sn xut
Phn
Phn
phi v
phi v
bn
bn
S dng
Hnh 18. Cc hot ng song song: pht trin sn phm, pht trin sn xut v k
hoch qung co
Ln k hoch sn xut gn b cht ch vi thit k v ngc li. Cc nhu cu v thit b v u t cn
c xem xt trong giai on thit k. Cng tc qun l sn xut phi c k hoch thay i trong sn
xut tng ng vi cc thay i t khu thit k.
Mt iu c tm quan trng sng cn l tip th sn phm mi nhm ti nhu cu v mong mun ca
khch hng. Bi vy, cc thng tin v phn tch th trng, ng x ca khch hng, cc xu hng v
kch bn tng lai, cc chnh sch ca chnh ph, cc mi quan tm v mi trng, cc loi vt liu
v cng ngh mi u hu ch. Cc chnh sch v nhu cu ca bn thn cng ty cng cn c tnh
ti. Bn k hoch kinh doanh cng c tc dng a ra nhng hng dn v gi cho cc quyt nh
trong thit k v tip th.
Khi khu thit k hon tt, cn kt hp mt cch ti u cc im mnh ca sn phm, gi c v
phn phi. Cc lnh vc ny u cn c chin lc.
33
34
Ch thch
1
SWOT l vit tt ca ting Anh: S- Strengths: cc im mnh, W- Weaknesses: cc im yu, OOpportunities: cc c hi v T- Threats: cc mi e da. C th hiu mt cch n gin SWOT l cc
im mnh v im yu bn trong (S v W) v bn ngoi (O v T).
- Khi nim sn phm: l thut ng thng dng trong Thit k v Pht trin Sn phm. Sau khi
c chin lc sn phm v tng v sn phm mi, bc tip theo l a ra Khi nim sn phm.
Trong bc ny, cn kt hp v pht trin cc tng , sau ch to sn phm th nghim, xc
nh cc ngun lc cn thit, ln k hoch kinh doanh v lch trnh a sn phm ra th trng.
35
PHN II
LM TH NO THC HIN ThP?
36
NH GI NHU CU ThP
nh gi nhu cu ThP l mt phng php tng bc mt xc nh cc ngnh
cng nghip u tin trin khai cc d n ThP. Mt d n ThP thnh cng cn
n s thu hiu cn k v c im v nhu cu ca nn kinh t quc dn cng
nh v cc ngnh cng nghip ca quc gia . Mt bn k hoch hnh ng
ca d n ThP c th c chia lm 4 giai on: xc nh cc c im v nhu
cu ca d n, tm hiu nn kinh t quc dn, tm hiu v cc ngnh cng
nghip v tm hiu cc cng ty c th.
Cc c im v
nhu cu
Cc c im v
nhu cu
Bi cnh
nn kinh t
quc dn
Cp 1: D n
Cc mc tiu ca d n l g?
Ngnh
Cc c im v
nhu cu
Cng ty
Cc mc tiu r rng v xc
nh s b cc nhm i tng ca d n.
37
Cp 4: Cp cng ty (vi m)
Cc chin lc i mi sn phm ca cng ty hin nay?
Kh nng tip thu i mi ca cng ty ?
Cc n v nghin cu pht trin no c th h tr qu trnh i mi sn phm ca cng ty?
C nhng trng k thut no (vi kh nng thit k) c th tham gia cng cng ty trong d
n?
-
4.1. Cp 1: D n
Ti sao mt d n ThP c khi ng? l d n do mt cng ty a quc gia thc hin nhm mc
ch ci thin tnh bn vng cho chui cung ca h? Hay d n c mt t chc quc t h tr?
Chng hn nh UNEP h tr xy dng nng lc cho cc trung tm thuc h thng cc trung tm Sn
xut Sch ca UNIDO-UNEP. Mi d n c cc mc ch cui cng v mc tiu trung hn ring.
Chng hn trong d n A, trng tm l to ra nhn thc v ThP trong mt nhm i tng rng,
trong khi d n B li nhm trnh din cc li ch mi trng v kinh t bng cch trin khai cc
tiu d n trnh din ti cc cng ty. Cui cng, d n C li c mc ch xy dng nng lc bng cc
hot ng o to chuyn su. C th c rt nhiu mc tiu v tip cn khc nhau i vi cc d n
ThP. Mi d n nh vy c nhng yu cu ring v loi hnh chuyn giao kin thc v o to. Do
vy, hiu c ng lc thc y ca d n chung
l ht sc quan trng.
Cc mc tiu ca d n l g? >Biu mu
N1
Mt d n thng c nhiu nhm i tng. Cc
nhm i tng khc nhau ny c cn cng mt
kiu kin thc v o to v ThP nh nhau khng?
Cc c quan chnh ph c th quan tm n cc
kha cnh khc trong kin thc v ThP so vi khi
cng nghip. Cc nh qun l cng ty c nhng
quan tm khc vi nhng ngi chuyn v thit k
lm vic cho cc phng pht trin sn phm. Cn
xem xt cc nhu cu v thng tin ca tt c cc
nhm i tng. H c cn phi hiu khi nim
chung khng (bit ci g)? Hay h cn phi hiu ti
sao ThP li quan trng (bit v sao)? H c cn
phi bit ng dng trn thc t hay khng (bit lm
nh th no)? (Hnh 21)
Ai l ngi th hng chnh? > Biu mu
N1
Mc hiu vn cn t c cho tng nhm i tng? Bit ci g? Bit v sao? Bit
nh th no? > Biu mu N1
38
nc khc so snh (xem Bng 4). y c th l cc nc lng ging hay cc nc thnh cng
nht trong khu vc hoc trn th gii.
4.2.1 Thu thp s liu
S liu c th thu thp d dng t cc ngun thng tin cng cng trn mng theo cc kt ni sau:
United Nations Development Program (UNDP) Human Development Report
> http://hdr.undp.org/statistics/data/
The World Bank Key Development and Statistics Data
> http://www.worldbank.org/data/countrydata/countrydata.html
The World Bank Knowledge Assessment Method
> http://info.worldbank.org/etools/kam2005/home.asp
CIA World Fact Book
> http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/
World Economic Forum (WEF) Global Competitiveness Report
> http://www.weforum.org/gcr
World Resource Institute (WRI) Earth Trends
> http://earthtrends.wri.org/
United Nations International Childrens Emergency Fund (UNICEF) The State of the Worlds
Children
> http://www.unicef.org/infobycountry/index.html
Thu thp cc s liu x hi v kinh t ca cc nc > Biu mu N2
39
tiu ch gm c thu nhp, cht lng cuc sng v tnh d tn thng ca nn kinh t.
Thu nhp thng c th hin bng GDP theo u ngui. Cht lng cuc sng c nh gi
thng qua ch s pht trin con ngi (HDI) ca Chng trnh Pht trin Lin Hp Quc (UNDP).
Cc c im khc c th thy trong cc ch s nh l trnh gio dc v c cu cng nghip.
Thu nhp quc dn c th c xem xt theo nhiu cch. Tuy nhin, n thng c th hin bng
GDP v GDP tnh theo sc mua tng ng trn u ngi-GDP PPP. GDP l tng gi tr th
trng ca tt c hng ha v dch v c sn xut ra trong mt nc trong mt thi gian nht nh
v bao gm c li nhun ca cc cng ty thuc s hu nc ngoi cng nh ngi nc ngoi lm
vic nc . GDP tnh theo sc mua tng ng (GDP PPP) l t gi hi oi l thuyt tnh theo
sc mua tng ng ca ni t so vi mt loi tin khc. Ngc li vi t gi hi oi thc p
dng cho cc loi tin t trn th trng chnh thc (tng phn vi ch en), t gi hi oi ca
GDP PPP c tnh theo gi tr tng i ca tin t da trn lng ca r hng ha m ng tin
mua c. Mt cch in hnh, gi c ca nhiu loi hng ha cng lc c xem xt, tnh theo trng
s theo mc quan trng ca loi hng ha trong nn kinh t. T gi hi oi PPP c nh gi
l php so snh tt hn v mc sng.
Chng trnh Pht trin Lin hp quc UNDP chia cc nc theo mc thu nhp thnh cc nc thu
nhp cao, thu nhp trung bnh v thu nhp thp. Trong Hnh 22 c m t ca thu nhp GDP v GDP
PPP ca 3 nhm nc. C th thy rng s khc bit gia cc nc thu nhp cao v thu nhp trung
bnh/thp l rt ln.
Ngn hng Th gii chia cc nc thnh 4 nhm thu nhp theo Tng thu nhp quc dn (GNI) theo
u ngi (2004) nh sau:
Cc nc c thu nhp cao:
> 10.066
3.226 - 10.065 la M
826 - 3.225
< 825
la M
la M
la M
Phn loi ca Ngn hng Th gii c th tm thy trn mng theo a ch:
www.worldbank.org/data/countryclass/
Hng thu nhp ca quc gia l ch s u tin v cc lnh vc cng nghip chnh v thnh phn cng
nghip ca quc gia . Chng hn nh cc nc thu nhp thp, khu vc nng nghip ng gp
nhiu nht vo GDP v cc cng ty nh hoc rt nh chim s ng. Cc nghin cu tm ra mi
lin kt gia thu nhp v cc ch s khc. ng thi cng d thy rng mi lin kt khng phi l
tuyn tnh v rt tng qut. Chng hn cc nc ln nh Trung Quc hay n , s khc bit v
trnh khc bit l cc ln gia cc vng khc nhau ngay trong mt nc. n , c nhng cng
ty cng ngh cao v tin hc v truyn thng ti bang Bangalore, nhng cng c nhng cng ty lc
hu ch yu da vo lao ng gin n Ty Bengal.
Giai on pht trin ca mt t nc lin quan n s pht trin kinh t v cng gn vi s pht
trin x hi: gio dc, y t v tui th trung bnh. Theo giai on pht trin, cc nc c th c
chia theo 4 nhm:
-
Cc nc chm (km) pht trin (LDC): khong 50 nc ngho nht th gii, phn ln l
vng cn Sahara, theo nh ngha ca LHQ.
Khi nim cc nc chm pht trin LDC i khi b nhm vi khi nim LLDC- cc nc khng
tip gip bin. Hot ng kinh t ca cc nc LLDC phn nh cc tc ng trc tip v gin
tip ca v tr a l ti cc khu vc kinh t quan trng. Cc nc ang pht trin khng tip gip
bin thng l nhng nc ngho nht trong s cc nc ang pht trin, vi tc pht trin
40
41
vic la chn cc cng ty xut khu tham gia vo d n l nn lm. Theo quan im ThP, im n
ca cc sn phm xut khu l rt quan trng do cc yu t v lut mi trng hay quy nh v tnh
bn vng ca sn phm c p dng ni . Xut khu cc sn phm ch to thay v cc sn
phm s ch l mt yu t bn vng. Vic xut khu cc sn phm ch to i hi ngnh cng
nghip a phng thc hin cc khu gia cng, x l v qua to ra cc gi tr gia tng ti a
phng. Chin lc ca mt d n ThP c th l khuyn khch qu trnh gia cng cc nguyn liu th
a phng trc khi xut khu nhm thc y vic to ra thu nhp ti a phng. iu ny c th
dn ti vic xa i hay gim ngho.
Quy m xut nhp khu c ln khng (% GDP)? N c c ci thin trong nhng nm gn
y hay khng? > Biu mu N3
Th trng xut khu ch yu l sn phm s ch hay sn phm ch to? Biu mu N3
Cc quc gia xut khu no (lng ging hay quc t) v cc vn v tnh bn vng no cn
phi xem xt ti? Biu mu N3
4.2.6. Nng nghip, cng nghip v khu vc dch v
Cc hot ng kinh t ca mt nc c th chia ra theo cc lnh vc nng nghip, cng nghip v
dch v. Cc lnh vc ny thng trc tip lin quan n s c im kinh t. Chng hn cc hot
ng kinh t mt s nc ang pht trin ch yu tp trung vo lnh vc nng nghip. iu ny li
nh hng ti lnh vc cng nghip do cc hot ng ca lnh vc ny tp trung vo x l cc sn
phm u ra ca nng nghip.
cc nc pht trin, khu vc dch v ng gp rt ln cho nn kinh t. Hnh 23 minh ha s ng
gp ca 3 lnh vc vo GDP cc nhm nc c thu nhp khc nhau.
Tm quan trng ca lnh vc dch v lin tc tng ln tt c cc nhm nc cng c th hin
trong Hnh 24.
42
43
44
45
46
mc tiu mt cch hiu qu. Cc SME cn c lin kt cht ch vi th trng ton cu, tm ra
ngui mua sn phm ca h cng nh cc nh cung cp cho u vo ca h. iu ny yu cu s
pht trin cc k nng, cng ngh, thng tin v nghin cu. Nhng i hi ny c th c p ng
bng quan h i tc gia cc SME vi nhau hay gia cc SME vi cc doanh nghip ln. S i
mi sn phm c th l cu ni dn ti cc mi quan h i tc ny. cc nn kinh t ang pht
trin, SME thng c coi l ngun duy nht tng vic lm v gia tng gi tr. Ni mt cch
ngn gn, SME c th ng gp vo s pht trin bn vng bi cc l do sau:
- SME thng t c s phn chia cng bng hn v thu nhp so vi cc cng ty ln. Hn na,
chng t tp trung hn cc thnh ph nh cc doanh nghip ln v nh to nhiu vic lm
nng thn.
- SME ng gp vo s phn b ngun lc hiu qu hn cc nn kinh t ang pht trin. Cc SME
thng dng cc phng thc sn xut s dng nhiu lao ng v nh vy to vic lm trong cc nn
kinh t ang pht trin vn c rt nhiu nhn cng nhng thiu vn.
- SME h tr cho vic xy dng cc nng lc sn xut. Chng h tr cho vic hp th cc ngun lc
sn xut tt c cc cp ca nn kinh t v ng gp vo vic thit lp nn cc h thng kinh t
nng ng v mm do, trong cc cng ty ln v nh gn kt vi nhau.
SME cc nn kinh t ang pht trin thng gp phi cc vn nh thiu vn, thiu tip cn th
trng, thiu tip cn ti chnh, thiu nhn cng trnh cao, thiu o to, nng lc cng ngh v
tip th yu km. Do ton cu ha, t do ha th trng, do s pht trin nhanh ca cng ngh thng
tin, truyn thng v k thut, cc ng lc kinh t mi to ra s cnh tranh gh gm. Cc SME a
phng phi i chi vi s cnh tranh ca cc i th quc t xm nhp vo th trng ca h.
4.2.10. Vai tr ca khu vc khng chnh thc ca nn kinh t
Khu vc khng chnh thc bao gm nhiu hot ng th trng kt ni hai nhm c bn cht khc
nhau. Mt mt, khu vc khng chnh thc hnh thnh t s i ph ca cc c th v gia nh trong
mi trng kinh t m cc c hi thu nhp khan him. Mt khc, khu vc khng chnh thc l sn
phm ca nhng tnh ton ca cc doanh nghip c nh lch lut.
Khu vc khng chnh thc ng mt vai tr quan trng nhng cng gy tranh ci. N to cng n
vic lm v gip gim tnh trng tht nghip hay thiu vic lm. Nhng trong nhiu trng hp l
nhng cng vic c tr lng thp v mc n nh khng cao. N tr gip cho cc hot ng
ca doanh nghip, nhng li phng hi ti s tun th php lut- nht l lut thu v lut lao ng.
Quy m ca th trng lao ng khng chnh thc dao ng t 4-6% cc nc thu nhp cao n
trn 50% cc nc thu nhp thp. Vai tr v quy m ca khu vc ny tng ln khi nn kinh t gp
kh khn hay trong cc thi im chuyn i hoc iu chnh kinh t.
Khu vc kinh t khng chnh thc c th c cc c trng sau:
-
S dng lao ng gia nh v lao ng khng c tr lng (tp vic, th vic), ph thuc
vo lao ng ph thng hn l vo cc my mc thit b phc tp.
Tnh linh hot, cho php mi ngi d dng tham gia hay ri b cc hot ng kinh t ny
khi c nhng thay i v th trng.
47
Bc cui cng cp quc gia l xc nh cc mc tiu tng qut ca ThP t ra vi quc gia lin
quan ti cc cp sn xut v tiu dng. Cc ng lc ca ThP c cp chng 2 c th c
s dng.
Cc vn pht trin bn vng c bn lin quan n sn xut v tiu dng ca quc gia
c d n la chn l g? > Biu mu N3
4.2.12. La chn lnh vc thc hin
Da trn cc mc tiu ca d n v s phn tch v tnh trng kinh t x hi ca quc gia, nhm d
n c th xc nh cc tiu ch nhm mc ch chn ra cc lnh vc thch hp nht
Trong d n ThP Nam M, cc tiu ch sau c la chn:
1> Lnh vc mang tnh i din v quan trng i vi quc gia
2> C phn ln l cc doanh nghip va v nh trong lnh vc
3> C tc ng mi trng ng k
4> C tim nng trin khai ThP r rng
Xc nh cc tiu ch cho la chn lnh vc (cng nghip) s thc hin d n ThP. > Biu
mu N4.
La chn cc lnh vc da trn cc tiu ch a ra. > Biu mu N4.
4.3. Cp 3: Lnh vc
Sau khi la chn mt hay vi lnh vc lm i tng thc hin d n, cn tm hiu cc c trng
ca nhng lnh vc ny.
C th thc hin cng vic ny nh sau:
-
Thc hin phn tch SWOT cho cc lnh vc la chn (trnh by Chng 3)
Tho lun cc phng php i mi sn phm ph bin trong cc lnh vc ny bng cch s
dng ma trn tng trng v ma trn chin lc cnh tranh (xem Chng 3)
Cc tiu ch c th (ring):
48
4.4. Cp 4: Cng ty
Sau khi la chn cc lnh vc cng nghip v cc cng ty tham gia d n, cn nghin cu k cc
c im v nhu cu ca cc cng ty c chn.
4.4.1. Kh nng tip thu ca Cng ty
Phn ln cc kin thc m cng ty s dng trong i mi sn phm l cc kin thc t bn ngoi. Do
phn ln nhng i mi l du nhp t bn ngoi hn l c to ra t bn trong, kh nng s dng
cc kin thc bn ngoi l mt phn rt quan trng to nn nng lc i mi. Nh vy kh nng tip
thu - tc l kh nng nhn ra gi tr ca thng tin mi, dung np v ng dng n vo thc tin kinh
doanh sn xut ca mt cng ty - l v cng quan trng.
Cng tc xy dng nng lc tip thu mt cng ty tri qua hai giai on. Trong giai on u tin,
cng ty n lc nng cao kh nng tip cn vi kin thc mi. Giai on ny cn n vn ha chia s
kin thc ca cng ty. Giai on th hai bao gm cc n lc nng cao kh nng s dng cc kin
thc bn ngoi, tc l bin i v trin khai n trong doanh nghip.
Hiu c v cc nng lc k thut cng ngh hin ti v kh nng tip thu kin thc ca mt cng
ty s gip xc nh c cc kin thc cng nh cc chin lc i mi ph hp. Theo Ngn hng
Th gii (xem Hnh 28), cc cng ty c th c xp vo mt trong 4 loi, da trn:
(1) mc nhn thc ca cng ty v s cn thit ca thay i
(2) mc ban lnh o cng ty nhn thc v ci g phi thay i v cn lm g thay
i.
mc thp nht l cc cng ty khng c kh nng thc hin s thay i hay i mi. Ty thuc
vo mt cng ty vo giai on pht trin no m n cn n nhng cch h tr khc nhau thc
y s tin b ca cng ty, gip cng ty chuyn t gc phn t pha di bn tri sang gc phn t
pha trn bn phi (t kiu 1 sang kiu 4).
Nu cng ty c mt lc lng lao ng c o to tt, n s d dng hn trong vic tip nhn cng
ngh nc ngoi v pht trin nhanh hn. S sng to v vai tr ca cc k nng k thut v tay ngh
cp trung l iu quyt nh cho vic hp th v s dng cc cng ngh mi cng nh cho hot ng
nghin cu v pht trin khng chnh thc ca cng ty.
49
Hnh 28: Nhm cng ty theo trnh cng ngh v kh nng tip thu kin thc
Cng ty thuc loi no (theo Hnh 28: 1, 2, 3 hay 4)? > Biu mu N7
i mi:
i mi:
Nng cao cc k nng c bn, khuyn khch tip nhn v ng dng cc tng mi
i mi:
Xy dng nng lc i mi ni ti
i mi:
Thc y s tham gia ca hot ng nghin cu v pht trin vo mng li i mi
quc t, vo cng cuc chuyn giao v ph bin cng ngh.
Cng ty thuc nhm no trong s 4 nhm cp trn? > Biu mu N7
Mt cch tip cn tng bc l cn thit cho cc doanh nghip SME thng gp kh khn v thu xp
cc khon u t ln. Cc SME c th thc hin cc iu chnh n gin, chi ph thp v hon vn
50
nhanh. Cc gii php kiu nng cao hiu sut sinh thi hay sn xut sch hn, nh lm gim chi ph
sn xut, c th mang li li nhun ngay. Vi nhng li nhun thu c ny, cng ty c nhiu thun
li hn trong vic thu xp ti chnh cho nhng gii php i hi u t ln (nh l thit k v pht
trin sn phm). Nh vy, mt d n ThP c th bt u vi vic thc hin sn xut sch hn
chun b v ti chnh cng nh h tr cho cc gii php ln hn sau ny.
4.4.3. La chn cng ty sn phm hay cng ty sn xut
Mt cng ty sn phm l cng ty pht trin, to dng thng hiu v sn xut (c th l mt phn)
sn phm ca mnh. Mt cng ty sn xut l cng ty khng a ra sn phm mang thng hiu ring
ca mnh ra th trng m ch yu gia cng cho cc cng ty khc. V d nh mt cng ty km nhng
nng gia cng cho cc cng ty khc. Nhng khc bit v c im ca cc cng ty ny l:
Cc cng ty sn phm c kinh nghim hn v pht trin sn phm mi v sn sng hn cho nhng
hot ng i mi sn phm (thng l i mi mang tnh t bin). Mt cng ty sn xut mun
chuyn i (mt phn) thnh cng ty sn phm thng gp phi vn hn ch v nng lc ni ti v
kinh nghim trong xc nh th trng tiu dng, v pht trin sn phm v v to dng thng hiu.
Cc cng ty ny nn c phng php i mi sn phm mang tnh ci tin dn dn hn l t bin.
Ngoi ra, cc cng ty sn xut cn nhiu h tr hn nng cao nng lc pht trin sn phm ca
mnh.
Cng ty thuc nhm no trong s 4 nhm cp trn? > Biu mu N7
51
- Suy xt cc vn phc tp
- Trnh by cc thng tin
to ra mt bn t duy, cn bt u vi vic vit ra ch ca bn gia v vch mt vng
trn bao quanh (xem Hnh 29). Vi cc ph chnh, v cc ng thng ni vi vng trn. Nu cn
c cc thang thng tin khc th li tip tc ni chng vi cc ph . Cch to ra mt bn t
duy cng c th tham kho trong v d Hnh 30.
Cc im xut pht ca bn t duy c th t nhng cu hi nh: Ai c lin quan? Ti sao? C th
cn n nhng hot ng chuyn giao tri thc no? Kt qu hu hnh ca d n l nhng g? Khung
thi gian d n nn nh th no? Trong Hnh 30 l mt bn k hoch hnh ng ThP quc gia ca
hai thnh vin TTSXS Srilanka phc tho trong mt kha hc.
52
53
Mt iu kin tin quyt cho vic p dng thnh cng ca Thit K Li ThP (Thit K Li theo
phng php lun Thit k hng ti Pht trin Bn vng) - cng ging nh trong bt c qu trnh
trin khai no khc- l to ng lc cho cc thnh vin ca Nhm. C 3 cch c bn lm iu ny:
1) Nu r cc li ch kinh doanh ca Thit K Li ThP
2) a ra cc v d thnh cng ca p dng Thit K Li ThP v cc kt qu c th
3) a ra cc lp lun c th thuyt phc.
Thm vo , cc d n Thit K Li thnh cng s c tc dng khuyn khch cc nhn vin v gip
a ThP vo cng vic kinh doanh ca cng ty sau khi d n hon tt.
54
55
Ti sao cc cng ty mong mun thc hin cc sng kin ThP? Cc ng lc ThP ca cng ty l g?
i khi mt cng ty chu cc p lc t bn ngoi, chng hn nh i hi ca lut php hay ca chui
cung. Tuy nhin, thng th cc d n Thit K Li c thc hin l do nhu cu t thn ca cng ty,
chng hn nh gim chi ph hay trch nhim doanh nghip. Thng th c mt hay hai ng lc
chnh. Nhng ngay c khi cc ng lc l r rng th cng cn kim chng li trong giai on u d
n xem cn c nhng ng lc no khc na khng. (Xem thm Chng 2, phn tng quan v cc
ng lc ThP xc nh cc ng lc quan trng ca cng ty)
Xc nh cc ng lc ThP thch hp ca cng ty v xp hng chng > Biu mu R2
Cc ng lc ThP ni ti v bn ngoi cng ty lin quan n 3 tr ct ca Pht trin Bn vng: con
ngi, tri t v li nhun. Trong mt s d n, mc tiu t ra l t c s cn bng hon ho
gia chng.
V d: Trong trng hp dy chuyn sn xut ti ti ch s dng nguyn liu nha ph
thi n , bn cnh yu t mi trng, yu t x hi trong vic to ra thu nhp l rt
quan trng. (Xem thm Chng 7 mc 5).
Cc d n khc c th t trong tm vo yu t mi trng hoc con ngi.
V d: Yu t x hi l c bit quan trng trong pht trin cc sn phm vt liu
xy dng t t thi ra sau qu trnh khai thc m Nam Phi. Hiu qu x hi
ca d n t c cao hn hn so vi hiu qu mi trng. (Xem thm Chng 7
mc 4)
Tho lun xem trong d n, cc yu t con ngi, tri t v li nhun c
th cn bng vi nhau hay l mt hay hai yu t s c u tin hn >
Biu mu R2
Mc tiu ca d n
Sau khi thc hin phn tch SWOT hiu r v v tr cnh tranh ca cng ty v xc nh c th
cc ng lc ThP, c bn trong ln bn ngoi, nhm d n cn tr li cc cu hi sau:
- Cng ty cn lm g?
Do cc yu cu lut php v bo v mi trng hay do cc yu cu ca khch hng
- Cng ty mun lm g?
Do mun gim chi ph, nng cao v th trn th trng hay do mun thc hin trch nhim x hi ca
doanh nghip
- Cng ty c th lm g?
Ty thuc vo cc ngun lc v con ngi v ti chnh cng nh vo kh nng i mi sn phm ca
cng ty.
Cc mc tiu c th ca d n ThP c xc nh da trn cc u vo va nu. Mc tiu ca d n
Thit K Li c th phi thay i da trn cc u vo . Cc v d v mc tiu d n c cp
di y:
Cc mc tiu c th t ra i vi d n Thit K Li ThP
-
56
minh chng rng ThP c th ng gp vo nng cao li nhun (hoc gim chi ph) cho
cng ty
gip cng ty v danh mc sn phm ca cng ty c s chun b trc cho nhng thay i
sp ti v lut php
Bc 3: La chn sn phm
Vic la chn sn phm no Thit K Li trong cng ty thng c thc hin theo trc gic. Tuy
nhin cch lm ny c th dn n vic khng chn c sn phm thch hp nht v c th lm
gim c hi thnh cng ca d n. V vy, cc tiu ch la chn sn phm cn c da trn kt qu
bc 2. Sn phm c chn cn c thc y bi cc ng lc ca vic Thit K Li sn phm v
gn b vi mc tiu d n c xc nh Bc 2.
Trn c s Bc 2, hy xc nh cc tiu ch la chn sn phm? > Biu mu R3
Nu c th, sn phm c chn nn c cc c im sau:
-
c h tr bi cc ng lc ThP ca cng ty c xc nh
Bc 5: nh gi tc ng ThP
thc hin thnh cng mt d n Thit K Li ThP cn da trn s hiu bit v cc tc ng bn
vng ca sn phm la chn trong sut vng i sn phm ca n. C th nh gi vng i sn
phm da trn ba tiu ch bn vng l tri t, con ngi v li nhun. C nhiu cch, c nh tnh v
nh lng, nh gi tnh bn vng ca sn phm. Phng php nh gi vng i sn phm
(LCA) c thc hin rt chi tit v mt nhiu thi gian. Mt s phng php nh gi nh tnh hn
57
58
59
Vn
60
Nguyn
vt liu
Nh cung
cp
Sn xut
trong nh
Phn
phi
S dng
Thi b
Nguyn liu
Tiu th
nng lng
Cht thi
rn
Pht thi
c hi
Trch
nhim x
hi
Qun l
nhn lc
Phn b
kinh t
Nc
CO2
61
Mt vi gi in vo Ma trn Tc ng ThP:
Hng v nguyn liu_mc tiu l ghi li nhng vn mi trng lin quan n u vo v u ra
ca nguyn liu. Trong hng phi c thng tin v d liu v vic s dng nguyn liu v cc thnh
phn l: khng ti to c, b cn kit, to pht thi trong qu trnh sn xut (nh ng, ch v
km), s dng khng ph hp hoc khng hiu qu trong tt c cc giai on ca vng i sn phm.
Mt s cu hi lin quan cho nhm d n:
Loi v nguyn liu c s dng?
Loi v lng x l b mt c s dng?
Nhng nguyn liu ny l ti to hay khng ti to?
Cc nguyn liu ny c thch hp (cho ti ch)?
Cc nguyn liu khc?
Hng v tiu th nng lng_Hng ny lit k tiu th nng lng trong tt c cc giai on ca
vng i sn phm. N c th bao gm nng lng tiu th cho qu trnh sn xut ra sn phm, vn
chuyn, hot ng v s dng hoc bo dng v phc hi. Nguyn liu u vo vi hm lng nng
lng cao c lit k th nht trong ct. Kh thi t qu trnh s dng nng lng c lit k
hng ny. Mt s cu hi c lin quan cho nhm d n l:
Bao nhiu nng lng tiu th trong qu trnh ch to
Nhin liu g c s dng (than , gas, du v.v)?
Sn phm c vn chuyn nh th no, bao xa v bng phng tin g?
Cc vt liu tng nng lng nh nhm nguyn khai c c s dng khng?
Khc?
Hng v qun l ngun nhn lc_Hng ny lit k cc hot ng cn thit ci thin vic qun l
ngun nhn lc ti cng ty. Mt s vn c lin quan bao gm:
Mc an ton v sch ti ni lm vic?
Nhn vin v gia nh ca h c c hng ch chm sc sc kho khng?
C cc chnh sch lin quan n quyn ca on th khng?
C cc chnh sch on th chng s dng lao ng tr em khng?
C cc chnh sch on th chng phn bit i x khng?
Cc nhn vin c c hi c o to v pht trin trong cng ty khng?
Khc?
V d: Trong d n ca Talleres REA (Guatemala), i d n
in mt Ma trn Tc ng ThP tng t ch ra cc tc ng
khc nhau. Xem chng 7.2.
62
63
64
65
Bn m t thit k ThP v la chn k hoch ThP l bc khi u cho vic xut tng cho cc
qu trnh ci tin. C nhiu cch c th c s dng xut tng:
1) S dng cc tng thu thp c trong qu trnh nh gi Tc ng ThP v ng lc
ThP;
2) S dng m hnh bnh xe K hoch ThP suy ngh;
3) S dng quy tc ngn tay ci ThP; v
4) Cc phng php sng to khc.
1> tng t nh gi Tc ng ThP v ng lc ThP
Trong qu trnh phn tch Ma trn Tc ng ThP v cc ng lc ThP, cc bin php ci tin c
tp hp trong biu mu R7.
V d: Nha ti ch c s dng to ra sn phm
mi (k hoch 1) l ti lm t rc ti ch (n ).
Xem chng 7.5.
66
67
5.
6. Ti u ho vng i sn phm:
a) ng tin cy v bn
b) Bo dng v sa cha d dng
c) Cu trc sn phm c th tho ri c
d) Thit k c in
e) Mi lin h cht ch gia sn phm - ngi s dng
f) H thng bo dng v dch v a phng
V d: Phng n bo dng v sa cha d dng
(phng n 6) c p dng vi my tch c ph ca
Talleres REA (Guatemala). Xem Chng 7.2.
68
69
Gii php c tnh kh thi thng c mi lin h vi thi gian: mt s gii php ci tin v Thit K
Li c th thc hin ngay lp tc (ngn hn) v mt s khc i hi nhiu thi gian hn (trung hoc
di hn).
Lit k cc gii php v xp hng da trn mi lin h thi gian (ngn hay di hn)
Biu mu R7
La chn cui cng ch c a ra khi cc tng c pht trin chi tit hn - c bit n
nh l khi nim sn phm.
70
Hnh 38. Hp Hnh thi hc cho xe mooc vn chuyn thc phm Ghana
Bc 9: nh gi ThP
So snh h s sn phm ca thit k mi vi sn phm c nh gi tnh bn vng ca sn phm
mi.
nh gi cc li ch ca ng lc ThP v cc mc tiu c xc nh Bc 2. > Biu
mu R9
71
72
Trong ti liu ny, Tham Chiu ThP cp ti cc hot ng tp trung vo sn phm v dch v
(ct bn phi) kt hp tp trung vo cc kha cnh mi trng. Cch tip cn Tham Chiu ThP tp
trung nhiu vo yu t li nhun v mi trng v t tp trung hn ti yu t con ngi.
Tham Chiu ThP l cch tip cn c h thng so snh cc yu t mi trng trong cc sn phm
ca cng ty vi cc sn phm ca cc i th cnh tranh v xut cc phng n ci tin. Do cc
i th cnh tranh thng s dng cc gii php khc nhau gii quyt cc vn thit k tng t
73
nhau - nh a ra cu trc sn phm khc, cc thnh phn hoc cng ngh khc - Tham Chiu ThP
a ra cc tip cn i chiu v bi hc rt ra t cc sn phm khc. Kinh nghim ch ra rng, trn
thc t, khng c sn phm n l no c th t mc im cao vi tt c cc tiu ch v vt tri
hn hn cc sn phm khc. iu c ngha l Tham Chiu cc bin php ci tin c th lun c
xut.
Mt phn quan trng trong Tham Chiu l khi nim v phng php tt nht: l cc phng php
lm hi lng khch hng nht. Mc tiu ca nghin cu Tham Chiu nn da trn cc nhu cu ca
khch hng, khch hng y c hiu l khch hng ni b (i ng nhn vin cng ty: cc b
phn trong cng ty, cc nh qun l cp cao hay nhn vin) hoc khch hng bn ngoi (ngi tiu
dng, ngi dn, cc nh hoch nh chnh sch, cc nh lp php, cc t chc mi trng a
phng v quc gia hoc cc nh u t).
74
75
Nh vy c bn phin bn ca phng php Tham Chiu ThP (xem Bng 7). Phin bn gin lc
da trn vic thu thp thng tin (phin bn A) thch hp hn i vi nng lc ca cc doanh nghip
va v nh (SMEs). Phin bn m rng/sn phm thc t (phin bn D) c th l phng n tt i
vi cc cng ty ln hn. Trc khi lp k hoch cho Tham Chiu ThP, cch tip cn ph hp nht
(A, B, C hay D) i vi cng ty hay d n cn c nh gi v xc nh.
76
Phin bn
gin lc
Phin bn m
rng
Bc 1
Thit lp cc mc tiu
Cc mc tiu ca Tham
chiu ThP l g?
Biu
mu 1
Bc 2
La chn cc sn phm
La chn sn phm no t
i th cnh tranh lm
Tham chiu ThP?
Biu
mu 2
Bc 3
n v chc nng
Cc n v chc nng v
gii hn h thng ca Tham
chiu ThP l g?
Biu
mu 3
Bc 4
Cc phn trng tm
Cc phn no l trng tm
ca Tham chiu ThP?
Bc 5
Cc thng s
Biu
mu 5
Bc 6
Tho ri sn phm
Lm th no thc hin
qu trnh tho ri?
Biu
mu 6
Bc 7
Cc kt qu
Lm th no x l v so
snh cc kt qu ca Tham
chiu ThP?
Biu
mu 7
Bc 8
Cc gii php ci tin
Lm th no kim tra li
cc kt qu v a ra cc
gii php ci tin?
Biu
mu 8
Bc 9
Cc gii php u tin
Lm th no nh gi v
la chn cc gii php ci
tin?
Biu
mu 9
Bc 10
Thc hin
Lm th no thc hin
cc gii php ci tin?
Tt c trong
1 biu mu
Biu
mu 4
77
78
79
cc d liu ny khng phn nh chnh xc thc trng vng i sn phm cc ni khc trn th gii.
Trong trng hp d liu LCA tt khng sn c, ma trn nh hng ThP (xem chng 5) c th l s
thay th kh thi. Da vo nhng nh gi ny, c th xc nh cc giai on no trong vng i sn
phm l quan trng khi xt n cc nh hng mi trng.
Quan im ca chnh ph v mi trng
Trn quan im ca chnh ph, vic xc nh cc h thng php l c lin quan n (cc) sn phm l
quan trng, v n c th lm r thm cc vn mi trng. N gip xc nh cc phn u tin trong
chng trnh ngh s ca chnh ph v c th khng thng xuyn phn nh cc u tin ging nh
nhn thc ca gii khoa hc (xem Chng 2).
Quan im ca ngi tiu dng v mi trng
Trn quan im ca ngi tiu dng, mt s vn lin quan n mi trng khc c th c t
ra. Chng c th vt qu gii hn hp ca nh ngha mi trng v c th bao gm tnh bn vng
quy m rng hn. Nhn thc ca cng chng c mi lin h cht ch vi tm l x hi. Cc vn
mi trng lin quan n sc kho v an ton (tim n nguy c c hi) c tc ng mnh. Trong khi
khc vn lin quan n cc ngun ti nguyn c xem nh cc vn di hn v do gy tc
ng thp hn ti cng chng. Cc mi lo ngi v pht thi thng c tc ng trung bnh (xem phn
I).
Lm th no la chn cc phn trng tm cho ci thin mi trng?
Mt s vn mi trng s c a ra sau khi nh gi nhn thc ca gii khoa hc, chnh ph v
ngi tiu dng. Bc tip theo l xc nh cc u tin t cc vn ny. qu trnh ngn gn v
c th qun l c, s la chn ti a 5 6 vn mi trng. Thc hin qu trnh ny da trn quy
m cc nh hng mi trng, cc kha cnh ti chnh v nhn thc ca ngi tiu dng. Vic tnh
im cc tiu ch c th kh. Trn thc t, vic ny s tr nn tng i r rng hn thng qua tp
trung vo vn tiu th nng lng, vt liu s dng v phn phi.
Mt v d l Cng ty in t Philips, trong nhng nm gia thp nin 90 quyt nh pht trin sn
phm, qung b v bn hng tp trung vo nm lnh vc xanh chnh: trng lng v vt liu sn
80
phm, nguy c cha cc cht nguy hi, tiu th nng lng, ti ch v thi b, cui cng l ng gi.
Cc hot ng ny c tham chiu c ni b ln bn ngoi vi cc trng tm m t trong Hnh 40.
IPRODESA, mt cng ty ch bin thc phm c va Columbia, thc hin Tham Chiu ThP tm
kim kh nng xm nhp th trng Chu u ca sn phm hoa qu sy kh. Nm i th cnh tranh
quc t trn th trng Chu u c la chn v c dng Tham Chiu vi cc sn phm ca
cng ty IPRODESA. Nm phn trng tm ca Tham Chiu ThP l:
a) Cc kha cnh mi trng ca thc phm v ng gi;
b) Bo qun thc phm;
c) Phn phi v bn l;
d) Lin lc;
e) Nhn thc ca ngi tiu dng.
Cc biu mu c th cho ch bin thc phm c th tm thy trong CD-ROM.
Xc nh cc phn trng tm cho qu trnh tham chiu. > Biu mu B4
Bc 5_Lm th no chuyn cc phn trng tm thnh cc thng s nh lng c th o
c.hdhfjeas on existing products
Vi cc phn trng tm c xc nh, bc tip theo l chuyn chng thnh cc bin s c th o
c. Kh khn y l lm th no chuyn cc phn trng tm thuc v phm cht thnh cc
bin nh lng. V d, nng lng ly n v l kWh v vt liu l gam, v.v Trong nhiu trng
hp, c th cn nhiu hn mt bin m t mt phn trng tm.
M t cc thng s o c ca cc phn trng tm. > Biu mu B5.
Bc 6_Lm th no thc hin qu trnh tho ri sn phm?
i vi Tham Chiu ThP thc t, bc tip theo l thc hin qu trnh tho ri sn phm tch v
thu thp thng tin v cc phn trng tm. thu c kt qu tt nht trong qu trnh tho ri sn
phm, vic lp k hoch tt v cu trc khoa hc l rt quan trng. Cn cn v o c sn phm trc
khi tho ri n! Cc thit b bao gm cn khi lng, ng h tnh gi, ( o nng lng tiu th)
v camera ghi v lu cc kt qu o c.
Trong qu trnh tho d, cc bc khc ca Tham Chiu s c thc hin. V d c th nhn ra r
rng cc gii php thng minh c p dng bi cc i th cnh tranh v cc gii php ngc
nghch trong sn phm ca cng ty. Nn ghi li nhng quan st ny!
81
Biu mu B6 A v B
Biu mu B7
82
83
Bc 1
Thit lp cc mc tiu
Cc mc tiu ca Tham
chiu ThP l g?
Bc 2
La chn cc sn phm
La chn sn phm no t
i th cnh tranh lm
Tham chiu ThP?
Bc 4
Cc phn trng tm
Cc phn no l trng tm
ca Tham chiu ThP?
Bc 5
Cc thng s o c
Bc 7
Cc kt qu
Lm th no x l v so
snh cc kt qu ca Tham
chiu ThP?
Bc 8
Cc gii php ci tin
Lm th no kim tra li
cc kt qu v a ra cc
gii php ci tin?
Bc 9
Cc gii php u tin
Lm th no nh gi v
u tin cc gii php ci
tin?
Bc 10
Thc hin
Lm th no thc hin
cc gii php ci tin?
Hnh 43_V d cc bc lin quan trong Tham Chiu ThP i vi ngnh thc phm
84
Ch thch
*
- Sao chp y c hiu theo ngha tch cc, khng phi l sn xut hng nhi hay vi phm
bn quyn
uponating existing productfsff06\\\
85
PHN III
THNG TIN THAM KHO
86
Nhm ny c cc bui lm vic hng thng trong qu trnh trin khai d n, trong , cc thnh vin
trnh by tng i vi sn phm mi v cng nhau tho lun. Cc thnh vin cn li ca nhm s
phn tch tng tng, da trn chuyn mn ca mnh. Vic tin hnh trn sn phm mi c phn
chia gia cc thnh vin trong nhm, mi thnh vin s c yu cu c th v kt qu v thi gian
thc hin. Hot ng kim tra s c thc hin trong c qu trnh sn xut v tip th sn phm.
Tng gim c l ngi a ra quyt nh sau cng lin quan n cc vn v sn xut v th
trng v c nhm bo co tnh hnh thng xuyn.
Cc gii php ci tin
Ko cng c la chn l sn phm sn xut ca d n da trn c s a dng v chng loi
ng thi cng l l sn phm r nht v bn chy nht (chim khong 80% doanh thu). gim cc
nh hng v mi trng, cc gii php c a ra nhm gii quyt vn trong vic s dng
87
nguyn liu ng gi cc loi nguyn liu thn thin vi mi trng c tm kim, ng thi din
tch in trn giy bc cng c gim xung nhm gim mc s dng my in.
Phng n ng gi c chn l giy bc ko hnh chic gi, v ng gi hnh gi tit kim c
hn 40% nguyn liu th nu so snh vi thit k giy bc xon n v kp nh ban u. Hn na,
my ng gi hnh gi c tc nhanh hn rt nhiu v thi ra t ph liu hn so vi my ng gi
trc y.
V nguyn liu ng gi, PP c la chn lm ti thay v BOPP cn mng (loi ny gy kh
khn cho vic ti ch v phi s dng keo dn). Trung M, PE c th ti ch s dng. Do ,
doanh nghip c khuyn khch thu gom PE s dng trong qu trnh vn chuyn v a n cho
n v ti ch bng xe ti trn ng tr v. Doanh nghip c th thu tin t vic bn ti PE cho n
v ti ch.
Kt qu
Kt qu thu c ca d n l vic pht trin 2 sn phm mi trn th trng Chu u v hai loi ti
mi, c kch thc nh hn c s dng trong qu trnh sn xut trn th trng ni a. Loi ti
mi hnh gi tit kim 40% nguyn liu c a ra trn th trng ni a. Doanh nghip cng
tin hnh mt s gii php ci tin khc lin quan n h thng phn phi, mang li nhng khon
gim chi ph hp dn.
88
Phng php phn tch SWOT ca doanh nghip do nhm d n xut (xem Bng s 8). Nhng kt
qu quan trng nht c th hin nh sau:
Sn phm la chn thit k li l my tch c ph - trung tm ca quy trnh ch bin c ph. My
tch c ph ca REA vn hot ng, tuy nhin vn p dng k thut c v nguyn liu truyn thng.
C HI
RI RO
IM MNH
Kinh nghim lu nm
Cht lng
bn
do
o dc kinh doanh tt, nghim tc v trung thc
Ngi lao ng n nh
Bo dng n gin
Dch v bo dng v tr gip k thut tt
IM YU
Phn tch tc ng ThP tng qut vi my tch cph ca REA t c nhng kt qu nh sau:
Khng c d phng
Tnh n nh v tiu chun sn phm
Tnh hin i v sng to trong k thut
Chi ph sn xut cao
> Nguyn liu s cp
> Lao ng th s
Thi gian giao hng
Cng sut thit b
Tip th
Thiu thng tin
Cu trc v qu trnh sn xut
Thiu kinh nghim trong thay i v pht trin sn
phm
Quy nh php lut mi trng
S bin ng ca t gi ng -la
Cc quy nh v kinh t
Cnh tranh quc gia v ton cu
Ton cu ha
Gi in/ct in
Nguyn liu th
Nh cung cp
Sn xut trong nh
Phn phi
Nguyn liu
Sn kim loi,
vng bi, ph gia
ng gi kim
loi
Cc mi ni (vt)
X l b mt
Ba cc-tng,
kim loi v
nha ng gi
S dng nng
lng
S dng Gas
hn, in, nhin
liu
Vn kim loi
Nhin liu vn
ti
Cht thi rn
Sn xut cc
sn phm kim
loi
Vn kim loi
Kh thi c
hi
Trch nhim
x hi
Cht thi c hi
mt m NOx
Sc khe ca
nhng ngi
lm m
Cc cht ha
hc, NOx, bi
NOx, bi
iu kin lm
vic
Cc cht ha hc,
NOx, bi
Sc khe, thu
nhp ca cng
ng a phng
iu kin lm
vic
Lao ng a
phng
Nc s dng
trong sn xut
kim loi
CO2
Lao ng a
phng
Nc s dng
trong qu trnh
xay (c ph)
CO2
Lao ng a
phng
Qun l
ngun nhn
lc
Thc y kinh
t a phng
Nc
Thay i kh
hu
Chi ph
Nc s dng
trong khai thc
m
CO2
Cao
S dng
Thay i ph
tng 1-5
nm/1ln, b
tng nn
Nhin liu
Rc ng gi
NOx, bi
Thi b sn
phm
Ti ch ph
tng, ti ch
thnh kim loi
Nhin liu vn
ti
Ph tng qu
hn, vng bi
NOx, bi
Nc ung
sch
CO2
Cao (lp t)
600.00 lt nc
thi/ngy
(BOD cao)
CO2
CO2
Cao (bo
dng)
89
90
Kt qu
Kt qu c th nh sau:
> Gim 30% lng nc s dng ti khu vc sn xut;
> Pht trin 2 sn phm mi hon ton: kem vi 30% v 18% cht bo, cng vi loi kem 45% cht
bo hin c.
> Tng 20% kh nng tn dng nguyn liu u vonh p dng cng thc sn phm mi;
> Mu m sn phm p hn vi thit k mi;
> Tit kim in 1.000 USD/thng ; > Gim lng mc s dng trong in bao b.
Cng ty k vng rng a dng ha sn phm s mang li th phn ln hn v gia tng sn lng.
ng thi, d n cng em n mt cch nhn tch cc hn v cc vn mi trng v i mi
nhm tham gia vo cc th trng mi.
bit thm chi tit: Xem Sagone (2001) v Crul (2003).
91
92
93
D n
Trong d n ny, mt dng sn phm hon ton mi c pht trin. Rc thi nha c thu gom,
ra sch, sy kh v phn loi theo mu sc. Sau , cc ti nha c chuyn vo my nn li thnh
cc tm dy v chc hn. Thuc nhum hay mc khng h c s dng. Cn khong 60 ti nha
nn ra 1 tm. Sau , cc tm nha ny c ct ra, ghp vi vi v thu hoc to dng thnh cc sn
phm khc nhau.
Kt qu
D n mang li vic lm cho khong 50 ngi nht rc, nhng ngi ti trung tm thu gom v sn
xut (ch yu l ph n) New Delhi, qua , to ngun thu nhp v nhiu c hi cho bn thn v
gia nh ca nhng ngi ny.
B su tp ti rc nm 2006 bao gm ti xch vai thi trang, ba l, ti mua hng v v.
94
trnh Mi trng Lin Hp Quc, v i hc Tng hp K thut Delft, H Lan. Sn phm c thit
k li l chai nha HDPE 1,8 lt. Nm 2005, Microplast sn xut trn quy m nh loi chai c cng
kch c ng sa v nc hoa qu. Sau th trng cho loi chai ny tng ln v nhng chai
kiu c c nhiu tim nng ci tin tr thnh sn phm hp dn cho d n.
D n
Vic thit k li chai HDPE 1,8 lt c thc hin trn c s hp tc vi mt doanh nghip thc
phm ln ca Costa Rica. Doanh nghip ny s dng 300,000 chai HDPE 1,8 lt mi thng. Ti thi
im bt u d n, loi chai do Microplast sn xut c em so snh vi hai loi chai c s
dng bi mt cng ty cnh tranh hng u. Trng lng trung bnh ca mt chai, khng tnh np l
khong 60-70g. Nhng chai ny c ng trong hp HDPE tiu chun. Nhng chic hp ny cng
c s dng cho cc loi ng gi khc nh Tetra Pack v Tetra Brik. Cng ty c th xp 12 chai
vo trong mt hp.
95
Hai v d sau y s minh ha nhng tim nng thu li trong qu trnh phn phi. V d u tin lin
quan n kh nng gim din tch lm lnh. Sau khi chai c np y sa hoc nc hoa qu, n s
c bo qun trong phng lnh m bo cht lng. Hiu qu cao hn trong qu trnh phn phi
y ng ngha vi vic gim 202,5m2 din tch lm lnh mi thng (tng ng vi mc 300.000
chai mi thng). V d th hai lin quan n kh nng gim din tch khu vc cha hng trong
khoang lnh ca xe ti chuyn ch. Mt xe ti ch c 15 tm pa-lt (khay hng). Hiu qu phn
phi tng 25% ng ngha vi vic gim c 12 chuyn xe hng thng hay 144 chuyn xe mi nm.
Cc li ch kinh t v mi trng cn bao gm c vic gim tiu th xng, chi ph cho bo dng v
lao ng.
c thm thng tin, tham kho CEGESTI trong website: www.cegesti.org
96
97
98
Hnh 55. n nng lng mt tri dng bng PV, nh nn: n Angko Wat
Hnh 56. n nng lng mt tri chiu sng rng v chiu sng tp trung s dng chao n
99
Ba hng thit k chnh dn n kt qu 3 m hnh xe ko: loi Trn, loi Kt hp v loi H. Loi
Trn bao gm 1 khoang cha , c ch to t li kim loi. Loi Kt hp c th vn chuyn c
tt c cc loi thng cha v c th to ra mt ngn cha bng li kim loi. Loi H ch chuyn
dnh ch cc thng nha do mt nh sn xut thng cha cng nghip Tema cung cp. Sau khi tin
hnh nhiu bc trong qu trnh xy dng m hnh th t, m hnh xe ko a ngn c thit k trn
c s s kt hp gia loi Kt hp v H. M hnh xe ko a ngn c th ch hu ht cc loi thng
cha nng sn khi vn chuyn. Loi xe ny c thit k s dng trong hin ti cng nh trong
tng lai, n u vic s dng h thng vn chuyn khp kn bng cc thng cha ca REAL.
Sau khi so snh 4 m hnh trong hng dn thit k, loi xe ko H v loi xe ko a ngn c
chng minh l 2 loi xe c tnh kh thi nht. C 2 loi xe ny u c ch to th ti mt xng c
kh Ghana trc khi tin hnh sn xut hng lot. Vic sn xut yu cu xy dng xng, mt th
hn, nguyn vt liu v cc chi tit chuyn dng ca xe.
100
Ngay sau khi cc m hnh c hon thin, chng c kim tra th ti hai a phng pha nam
Gana. Sau khi quan st v nh gi cc m hnh trong thc t s dng, mt s thay i nh c
thc hin nhm nng cao hiu qu s dng. Mt cuc kim tra cui cng c tin hnh nh
gi ln cui. Thc t cho thy lng hng ha c th tng gp i trong mt chuyn xe, thm ch l
nhiu hn. Nhng ngi s dng xe ko nhn nh rng xe ko mi tin dng v hiu qu hn, lng
hng ha chuyn ch c nhiu hn, ng thi b ngang ca xe cng ph hp vi cc on ng
nh.
Sau khi kim tra c 2 loi xe ko trn bn thit k, nhm thit k sn phm nhn thy rng loi xe a
ngn cn c nghin cu su hn. Cc kch thc ca xe a ngn tip tc c ti u ha H Lan
bng phn mm Solidworks, mt phn mm m phng 3 chiu trn my tnh. M hnh thit k trn
my tnh bao gm kt cu c bn v mt s b phn chi tit ca xe a ngn.
101
Kt qu
Cc kt qu tim nng ca xe ko a nng bao gm:
Kh nng vn chuyn c ci thin. Xe moc thch hp vi nhng con ng c o,
ng hai vt (do hai bnh xe i li to thnh), ng nhnh v c ng ri nha tr trng
hp i vi vng Abor ch thch hp vi ng c o hoc ng hai vt.
Tng hiu qu s dng: Lng nng sn c vn chuyn c th tng ln gp i, thm ch
c th nhiu hn.
Tnh tin li ca tay cm c ci thin. Lc t ln ngi nng dn (c nam gii v ph n)
c gim nh.
Xe ko c sn xut ngay ti a phng, s dng cc phng tin sn xut sn c ca
Ghana vi cc vt liu sn c a phng.
Mt s kin ngh nhm nghin cu su hn v xe ko ca hng REAL c a ra nh sau:
C cu ca xe ko c th ti u ha hn na v trng lng v kiu hn, ng thi n gin
ha qu trnh sn xut.
Khuyn khch ph n s dng xe ko v khuyn khch s dng xe ko trong thu hoch nng
sn.
Tm li, xe ko a nng gim nhng tht thot hu thu hoch, do tng thu nhp cho ngi
nng dn. iu kin lao ng cng c ci thin do gim bt lc t.
Xem thm thng tin chi tit ti Steinbush (2003)
102
103
Yu t th hai ca tham chiu chnh l phn tch chi tit v th trng t lnh, vi trng tm l cc
doanh nghip thc phm v ung, siu th v cc c quan chnh ph. Vi cng ty Coca Cola trong
khu vc ny c cc nh cung cp t lnh t Guatemala v M-hi-c v s dng b tiu chun v hiu
qu hot ng nh thi gian h nhit , tiu th in, khng s dng kh CFC lm tc nhn lnh v
an ton.
Kt qu
Trn c s nhng thng tin tham chiu, cc cng thc thit k i vi sn phm thit k li c
hnh thnh v qu trnh pht trin sn phm c khi ng. M hnh sn phm vi kt qu mong
i tt nht c a ra. Nhng im cn ci tin trong sn phm thit k li bao gm :
> Gim thi gian cn thit h nhit ;
> Phn phi hiu qu khng kh lnh bng cch b tr li b phn thng gi;
> S dng t nng lng cn thit hn t n mc nhit tng ng.
gim tiu th nng lng trong sut vng i ca sn phm, mt b phn khc c s dng
thay cho in tr ca t. in tr ny trc y c dng gia nhit chng to sng mt
pha cnh ca. Mt iu chnh khc nhm tng hiu sut s dng nng lng l t li v tr ca b
phn TL trong t lnh. Vic iu chnh ny c thc hin thnh cng. Mt s ci tin mi v bo
dng c p dng thnh cng nh qu trnh phn tch tham chiu t bn ngoi. Nhng ci tin
ny to iu kin thun tin cho cng tc lm sch v sa cha t. Nhng tin b trong sn phm
c p dng trc tip vo qu trnh sn xut v trong qu trnh pht trin sn phm.
bit thm chi tit xem Hoornstra (1998)
104
105
106
107
Philips
i th 1
i th 2
i th 3
4597
16
3283
6
3123
5,5
3592
8
2301
348
Khng
4000
750
840
606
C
2200
470
425
404
C
2800
580
757
1698
C
2070
480
Sn phm Philips c
16
54
6
4000
750
3
2270
570
Bng 11. Tnh nng ca mn hnh Philips trc v sau ci tin nh Tham chiu
bit thm thng tin: xem Caluwe (2004), v Eenhoorn v Stevels (2000)
108
109
110
111
31_ Khuyn khch b phn sn xut v cc nh cung cp thc hin qu trnh sn xut ca
mnh mt cch hiu qu v nng lng.
32_ Khuyn khch h s dng cc ngun nng lng c kh nng ti to nh nng lng
gi, nc v mt tri. nhng ni c th, cn gim vic s dng nhin liu ho
thch v gim cc tc ng mi trng. Chng hn nh chn cc loi than c hm
lng sulphur thp hoc kh t t nhin.
l. Gim cht thi t qu trnh sn xut
33_ Thit k sn phm gim thiu vt liu thi, c bit l trong cc qu trnh nh ca,
tin, phay, p v t l.
34_ Khuyn khch b phn sn xut v cc nh cung cp gim lng cht thi v t l
ph phm trong sn xut.
35_ Ti ch cht thi ngay trong cng ty
m. S dng t vt liu ph hn hoc dng cc vt liu ph sch hn trong cng ty.
36_ Gim lng vt liu ph trong sn xut, v d nh bng cch thit k sn phm sao
cho trong qu trnh ct, phoi c tp trung mt ch gim khi lng cng vic
v sinh, ty ra.
37_ Tham kho kin ca b phn sn xut v cc nh phn phi xem c th nng cao
hiu qu s dng vt liu hay khng, chng hn nh bng cch thc hin tt qun l
ni vi, trin khai h thng sn xut khp kn hay ti ch ti ch.
n. An ton v v sinh ni lm vic
38_ La chn nhng loi cng ngh s dng t cc cht c hi hn v to ra t cht thi
c hi hn.
39_ S dng cc loi cng ngh to ra t cht thi hn v t chc h thng ti ch v ti
s dng hiu qu trong cng ty i vi nhng cht thi cn li.
40_ Trin khai h thng m bo an ton, sc kho v iu kin lm vic trong cng ty
theo cc tiu chun kiu nh SA8000.
112
b.
c.
113
62_Thit k sn phm sao cho gim thiu vic s dng cc nguyn liu ph V d, s
dng mt b lc kim loi pha c ph thay th cho b lc giy, v thit k hnh
dng ti u cho b lc tn dng c ph tt nht.
63_ Gim thiu r r t my mc, v d lp t b cm bin pht hin r r.
64_ Nghin cu tnh kh thi ca vic s dng li cc vt liu tha, chng hn s dng li
nc thi ca my ra bt.
d.
e.
f.
Tin cy v bn vng
74_ Pht trin cc thit k chc chn v trnh to ra cc lin kt yu trong sn phm. Cc
phng php c bit nh Phn tch cc dng hng v tc ng ca chng c
pht trin cho mc ch ny.
b.
114
78_ Ch ra trn sn phm nhng phn hoc b phn nh cn c kim tra thng xuyn
v n c th rt nhanh b mn.
79_ t v tr ghi hn s dng ch d nhn thy sa cha hoc thay th ng thi
gian.
80_ t cc phn nhanh mn (hng) gn nhau, thun tin mi khi cn tho d
sa cha hoc thay th.
c.
d.
Thit k c in
83_ Thit k giao din sn phm sao cho khng b li thi qu nhanh, bng cch
m bo thm m ca sn phm khng qu ngn so vi vng i k thut ca n.
e.
f.
Ti s dng sn phm
89_ To ra nhng thit k kinh in c th lm va lng v hp dn ngi dng li sn
phm (ngi tiu dng th hai- second hand) v mt thm m
90_ Bo m rng cu trc v thit k sn phm l hp l n khng nhanh chng b
li thi.
b.
Ti sn xut/ tn trang li
91_ Thit k sn phm sao cho vic tho lp kim tra, lau chi, sa cha v thay th
nhng ch hng c d dng.
92_ Sn phm phi c mt cu trc thit k d tho lp theo th t. Cc b phn c th
c tho ri ra v ti s dng theo phng php ph hp.
115
Ti ch nguyn liu
99_ u tin cho vic ti ch s cp trc ti ch cp 2 v cp 3
100_ Thit k thun li cho vic tho ri sn phm (t cc b phn n cc chi tit nh)
101_ Nn s dng nhng nguyn liu ti ch c th trng chp nhn.
102_ Nu cc cht c c tnh buc phi s dng trong sn phm, th chng nn c b
tr tp trung cc khu vc gn nhau c th d dng x l.
d.
e.
Tnh n cc h thng ti ch, thu gom (khng chnh thc) trong khu vc
104_ Tnh n kh nng ca cc hot ng ti ch t pht v c t chc hin c trong
cng ng trong vic tham gia thu hi v ti ch sn phm.
105_ Cng pht trin v/ hoc h tr nhng h thng ti ch v thu gom mi v hiu qu
trong khu vc.
116
CC K THUT SNG TO
Cc k thut sng to c th c s dng trong sut qu trnh Thit k li ThP (chng
5) v Tham chiu ThP (chng 6). S sng to din ra trong sut qu trnh pht trin
sn phm do cc k thut sng to tr nn v cng quan trng. Ban u, n c th
c s dng mc khi nim, ri sau p dng vo gii quyt cc vn k
thut. Nhng tr ngi trong sut qu trnh pht trin sn phm i hi c nhng cch tip
cn sng to khc nhau ch khng phi ch l mt cch tt nht no c. Chng ny
s trnh by mt vi k thut sng to cho mt s trng hp. Khng nn ch bm st
vo 1 k thut m phi tm hiu thm cc k thut khc cng nh cc kinh nghim trin
khai.
K thut sng to l g?
Sng to c th c nh ngha nh l tt c cc cch suy ngh dn n iu mi m v hu ch cho
ngi suy ngh. Mt k thut sng to c th gip sn sinh ra nhiu tng mi. Cc cng c sng
to c th:
-
Bt kp nhng tng mi
Ph v li mn suy ngh
Suy ngh ra ngoi hp kn - suy ngh xa hn nhng gii php hin ti
Da trn tt c cc kin
Pht trin cc tng cm hng v bt ng
Thnh vin
Cc thnh vin nhm d n vi cc chuyn ngnh khc nhau ng vai tr quan trng c s tho
lun sng to thnh cng v n c tnh a dng trong vic nh hng ln nhau v lm mi cc s hp
tc. Trong t duy nhm, nhng lung suy ngh t do c th c khuyn khch bi nhng thnh vin
c t tng m t cc lnh vc khc nhau. Nhng ngi ny thng khng ngi hi nhng cu hi
ng ngn. V d, nhm c th chn mt vi ngi vi trnh khc nhau: ngi bnh thng,
chuyn gia, v nhng ngi sng to nhng khng chuyn su v lnh vc .
117
t vn
Trong vic s dng cc k thut sng to, cng ci m cng tt v c gng trnh nhng li ph bnh,
ch trch vi nhng kin c a ra v iu c th lm mt i nhng tng tim nng. Quan
im tch cc l nn tng vng chc cho mt bui hp sng to thnh cng. Nhng quy tc di y
c th to iu kin thun li cho qu trnh sng to:
- Cc thnh vin nhm c th t do v ci m th hin bn thn m khng b kim sot. ng
thi mi hot ng trong nhm c din ra vi s tn trng ln nhau.
- Khng nn phn xt
- C th chp nhn cc kin thiu thc t.
Xc nh vn
Vic xc nh vn cho mt bui tho lunsng to c tc ng ln n kt qu ca n. Nu vn
khng c xc nh mt cch chnh xc th kt qu thu c c th s khng lin quan n d n.
Nguyn tc ch o cho vic xc nh mt vn bao gm:
A_Pht biu mc tiu ca bui sng to trong mt cu
Trng tm (vn ) ca d n phi c pht biu mt cch c ng v r rng. iu ny s buc c
nhm phi tm ra c ct li ca vn . Nhn chung mt vn thng bao gm nhiu vn
ph lin quan. V vy, u tin nn gii quyt cc vn ph trc. Sau gp cc vn ph ny
li vi nhau s gii quyt c vn chnh.
118
Giai on phn k
Trong giai on phn k ca qu trnh sng to, mt s ln nhng la chn c xc nh cc kh
nng.
bc ny, nguyn tc quan trng nht l cht lng l s lng, vi mc ch tm ra cng
nhiu gii php v cc tng mi cng tt. S kt hp t do ng vai tr quan trng trong sut giai
on ny. Ngoi ra, nguyn tc khng phn xt cc kin c a ra l cn thit. Khi phi i mt
vi nhng tng mi hoc nhng khi nim mi cc thnh vin tham d nht thit phi c tinh
thn xy dng.
Giai on tp hp
Nu c thc hin tt, rt nhiu kin v gii php s c a ra v thu thp li trong giai on
phn k. S lng ln ca cc gii php s gy kh khn trong vic chn ra nhng gii php ti u.
tm gii php ti u, cn c thm mt bc dn dp c c mt ci nhn tng quan v tt
c cc gii php c nu ra (s lng kin i khi c th ln ti 200 ). y l mt bc chuyn
119
tip cn thit trc khi tin hnh nh gi v la chn. Trong giai on ny, cc kin c nhm
li vi nhau da trn nhng im tng ng. Cng giai on ny, mt s kin c th s c
lm r rng v lm chi tit hn.
Giai on hi t
Trong giai on hi t, tt c cc kin u c nhng im cha r rng (gi tr ca mt kin c
th khng rnh mch ngay t u), nhng vn cn phi a ra quyt nh v lm vic theo hng
mc tiu ra. Nhng la chn thay th khc s c nh gi v chn la sau.
120
Cc v d v cc cng c sng to
1. ng no c in
Thut ng Brainstorming (ng no) tr thnh mt t c s dng thng xuyn trong ting Anh
nh mt thut ng chung cho suy ngh sng to. V c bn, ng no l a ra cc tng trong mt
tp th da trn cc nguyn tc ca s l lng. Giai on a ra cc kin khc vi giai on
nh gi kin. Cc nguyn tc c bn ca vic ng no l:
-
Trng nhm vit ra tt c cc tin trn mt trang giy ln hoc bng ln;
2. Brainwriting
Brainwriting l mt k thut tng t nh ng no. Thc t, c rt nhiu dng, nhng quy trnh
thng thng l tt c cc kin c ghi li bi c nhn a ra nhng kin y. Sau chng c
chuyn qua cho ngi k tip. Ngi ny s s dng nhng tng ny pht trin tip cho cc
sau ca mnh. Vi nhng ngi c tng nhng ngi khng mun ni ra cho c nhm bit,
Brainwriting s gip h din t ra ca mnh m khng b l danh tnh. Do , h khng phi cnh
tranh vi ngi khc. Ngoi ra, Brainwriting cng gip cc tng r rng c xem xt li mt
cch t m hn khi ng cho cc tng mi. N c th y nhanh tc ln v lc no mi
ngi cng c th ny sinh ra tng. V d:
BrainWriting Pool_Mi ngi s dng cc mu giy nh vit ra nhng tng ca mnh v t
chng gia bn. Mi ngi c t do a ra mt hoc nhiu hn cc tng mt cch ty hng.
Cc thnh vin trong nhm c th a ra cc tng mi, bin tu hoc da trn nhng tng c
sn.
121
Hnh 66_Bui t duy truyn thng nhn bit cc phng php mi cho cc
cng ngh nng lng thay th.
BrainWriting 6-3-5_Tn ny c t da trn quy trnh thc hin. Nhm thc hin gm c 6 ngi,
mi ngi vit 3 tng trong vng 5 pht ln mt t giy c chia bng 6-3-5 nh trong hnh 67.
Vn : Lm th no ...
tng 1
tng 2
tng 3
122
2
3
4
5
6
Hnh 67. Biu mu Brainwriting 6 3 5.
Hnh 69_Cc thnh vin trong bui BrianWriting tm ra cc gi php cho vic ng gi cht
thi trn ng ph
Tng thnh vin trong nhm s vit tn ca vn ln hng trn cng (mi t trong u t vn
c xc nh). Sau , vit 3 cu ngn gn (khong t 6-10 t) v y v tng ca mnh
vo 3 ct. Sau 5 pht chuyn t giy ny sang cho ngi bn cnh, nhng ngi ny li vit tip 3
tng ca mnh vo 3 ct xung hng k tip. Qu trnh ny din ra cho n khi ton b bng c
in y . Kt qu l s c 108 tng t 6 t giy kia.
123
3. Bn t duy
Bn t duy, hay cn gi l biu nhn, m t cc tng, ch thch, thng tin...vv c th di
dng biu cy.
Cch v mt bn t duy:
B tr mt t giy ln theo dng mt bc tranh phong cnh. Vit mt tiu ngn gn cho
tiu chung gia trang giy.
Mi nhnh chnh mi c to ra t ch trung tm chnh l cc tiu ph hoc tp cc
ti liu. Nhng nhnh ny s c gn nhn ring.
Mi tiu nh nh hn hoc tp con to thnh 1 nhnh cp di ph hp vi nhnh chnh.
Thc hin tip tc theo cch ny cho n khi cc nhnh con tr nn mn hn, tc l vn
c chia nh cho ti khi c th hn
C th thch hp khi t mt vo nhiu ch. Dng mu sc, kiu ch, kch thc khc nhau th
hin ng lin kt cho ti cc , hoc ch ra cc mi quan h gia cc trn cc nhnh khc
nhau. Vic s dng v thay cho vit c th mang n cho biu tnh sng ng hn.
Cc phn mm, nh Freemind (ti min ph trn http://freemind.sourceforge.net/) h tr cch v bn
t duy v gip chnh sa trn bn mt cch d dng hn.
4. Cc cu hi c bn
Cc cu hi c bn l su cu hi ph bin ng thi cng l bng kim tra tnh thuyt phc, tnh
cm hng v tr tng tng trong qu trnh sng to. K thut ny s dng cc cu hi c bn sau:
Who? (Ai?)
Why? (Ti sao?)
What? (Ci g?)
Where? ( u?)
When? (Khi no?)
How? (Nh th no?)
Ti sao?
Khi no?
Ci g?
u?
Vn
Th no?
Ai?
124
5. Scamper
K thut Scamper l mt danh sch kim tra h tr vic lm thay i suy ngh c th to ra mt
sn phm mi. Nhng thay i ny c s dng nh l cc gi trc tip hoc l cc im khi
u cho cc suy ngh v sau. Scamper da trn by cch thay i sn phm kh thi sau:
S Substitute (Thay th) thnh phn, nguyn liu, con ngi
C Combine (Kt hp) lin kt cc cuc hp, dch v, hp nht
A Adapt (Thch nghi) thay i, thay chc nng, s dng thnh phn ca cc yu t khc
M Modify (Sa i) tng hoc gim t l, thay i hnh dng, thuc tnh
P Put to another use (S dng cho mc ch khc)
E Eliminate (Hn ch) xa cc yu t, n gin, gim thiu chc nng
R Reverse (o ngc) i trong ra ngoi hoc di ln trn
Bt u bi vic tch bit sn phm hoc i tng s l trng tm. Tip theo, p dng by cu hi
scamper v i tng hoc sn phm . Sau hi C th lm.......nh th no?, Cn nhng ci
khc...........?, Cn cch no khc na........? cho mi tng.
6. Php loi suy
Php loi suy c s dng tch nhng ngi tham gia khi vn gc v to s hng th trong
vic a ra cc gii php v phng php mi. Nhng suy lun ny c th c nhiu cch nh trong
bng 12.
Chi tit: xem Tassoul, 2005 v
http://www.mycoted.com/creativity/techniques/index.php
http://creatingminds.org/tools/tools_all.htm
Kiu loi suy
M t
iu g s xy ra nu bn l mt phn ca vn ?
M t vn trong hai t i lp
Bng 12_ Cc kiu loi suy
125
126
PHN IV
CC BIU MU DNG CHO HOT NG CA
NHM D N
127
128
BIU MU THIT
K LI ThP
Bc 1: Thnh lp i v lp k hoch d n
Biu mu R1
Biu mu R2
Bc 3: La chn sn phm
Biu mu R3
Biu mu R4
Bc 5: nh gi tc ng ThP
Biu mu R5
Biu mu R6
Biu mu R7
Biu mu R8
Bc 9: nh gi ThP
Biu mu R9
BIU MU R1
129
PHNG BAN
NHN VIN
VAI TR C TH
1_
2_
3_
4_
5_
6_
130
Liu c cn thm chuyn gia t bn ngoi hay nhng bn tham gia khc tham gia vo d n khng? Nu c, chuyn gia
hay bn tham gia thuc lnh vc no, v vai tr ca h l g?
LNH VC
H TN
VAI TR C TH TRONG I
HAY D N
1_
2_
3_
TRNG
KHOA
VAI TR C TH TRONG I
HAY D N
1_
2_
131
132
BIU MU R2
MA TRN SWOT, NG LC V MC TIU CA CNG TY
MA TRN SWOT CA CNG TY
IM MNH
IM YU
C HI
E DO V THCH THC
133
134
Xc nh cc ng lc ThP ni ti v bn ngoi c mi
lin h vi cng ty.
YU T TRI T
Th trng xanh: Qu trnh thit k v pht trin sn phm
lng ghp vi cc yu t mi trng c th lm tng gi tr v
uy tn ca sn phm.
Nhn thc mi trng: cc nh qun l nhn thc c cc
vn mi trng, v do vy mun thc hin.
YU T LI NHUN
NG LC NI TI CHO ThP
YU T CON NGI
Cng bng x hi: gim cc nguy c vi cc vn x hi
v lao ng.
Chnh sch x hi tt: tng ng lc cho nhn vin. Nhn
vin c c sc mnh v kinh nghim t cc d n v
chng trnh x hi thc hin bi cng ty
H thng qun l Trung ng v a phng v lnh vc
x hi: Gip cho cc bn c lien quan c th d dng nhn
thy thnh tch ca cng ty.
135
136
137
, Li nhun
, hay Tri t
hay kt hp cc yu t ny.
CC NG LC NI TI
CC NG LC BN NGOI
1_
2_
3_
4_
5_
Tho lun liu c yu t con ngi, tri t v li nhun c c cn bng trong d n khng hay mt hoc hai yu t s c u tin?
138
BIU MU R3
LA CHN SN PHM
Da vo Bc 2, xc nh cc tiu ch la chn sn phm?
1_
La chn sn phm:
2_
3_
4_
5_
Sn phm tt th hai
6_
139
BIU MU R4
CC NG LC ThP LA CHN SN PHM
Xc nh cc ng lc ni ti v bn ngoi lin quan n la chn sn phm v xp th t u tin.
Biu th bi:
ny
CC NG LC NI TI
, Li nhun
, hay Tri t
hay kt hp cc yu t
CC NG LC BN NGOI
1_
2_
3_
4_
5_
140
BIU MU R5
NH GI ThP
GIAI ON
QUC GIA
Phn di chui gi tr
CNG TY
V TR
141
Tun
/nm
Ngy
/tun
Gi
/ngy
Cch
thc
a im s dng:
Vit cc tiu ch ThP trn vo ct th nht trong Ma trn Tc ng ThP ct pha bn phi.
143
Khai thc
nguyn liu
S dng nguyn vt liu
S dng nng lng
Cht thi rn
Pht thi
Tc ng x hi
..
..
144
BIU MU R6
TM TT CHIN LC V THIT K ThP
Da trn kt qu Ma trn Tc ng ThP, hai chin lc ThP hng u cho la chn ci tin l g? Ch ra chng trong ThP trc xoy
A.
Da trn kt qu la chn cc ng lc ca ThP, hai chin lc ThP hng u cho la chn ci tin l g? Ch ra chng trong ThP
trc xoy B
Cng ty v i d n s tp trung vo cc chin lc ThP no trong cc bc xut tng v pht trin khi nim? Ch ra chng
trong ThP trc xoy C
H thng
x l sau
thi b SP
Xem li thit
k sn phm
Bt
u
vng
i
Tc ng
trong qu
trnh s dng
Nguyn vt
liu t gy tc H thng
x l sau
ng
thi b SP
Xem li thit
k sn phm
H thng
phn phi
Tc ng
trong qu
trnh s dng
Xem li thit
k sn phm
Nguyn Bt
vt liu u
s dng vng
i
Nguyn Bt
vt liu u
s dng vng
i
Cng ngh
sn xut
Nguyn vt
liu t gy
tc ng
H thng
x l sau
thi b SP
H thng
phn phi
Cng ngh
sn xut
Tc ng
trong qu
trnh s dng
Nguyn
vt liu t
gy tc
ng
Nguyn
vt liu
s dng
H thng
phn phi
Cng ngh
sn xut
145
146
BIU MU R7
XUT TNG V LA CHN
Trnh by cc bin php ci tin c pht hin trong qu trnh phn tch Ma trn Tc ng ThP v ng lc ThP.
147
T chc mt bui xut tng (xem Chng 9) tho lun cc bin php ci tin ThPs dng chin lc la
chn ThP.
Kim tra cc nguyn tc ca ThP xem ThP c thc y cc bin php ci tin khc hay khng.
1_ La chn cc nguyn vt liu gy tc ng thp.
2_Gam s dng nguyn vt liu.
3_Ti u ho cng ngh sn xut
4_Ti u ho h thng phn phi.
5_Gim cc tc ng trong qu trnh s dng.
6_Ti u ho giai on u trong vng i sn phm.
7_Ti u ho giai on cui trong vng i sn phm.
148
Tiu ch
ThP 1
Tiu ch
ThP 2
Tiu ch
ThP 3
Tiu ch
ThP 4
Tiu ch ThP
5
Tiu ch ThP
6
Li ch
mi
trng
Li ch x
hi
Li ch kinh
t
Kh thi v
mt k thut
C hi th
trng
K hoch hnh
ng ST hay
LT
Ghi ch
1_
2_
3_
4_
5_
6_
7_
8_
9_
Lit k cc la chn v xp hng chng da theo cc tiu ch v thi gian - ngn hn (ST short term) v di hn (LT
long term).
149
BIU MU R8
PHT TRIN KHI NIM V LA CHN
Xc nh cc tiu ch la chn phng n tt nht.
Phng
n
Tiu ch
ThP 1
Tiu ch
ThP 2
Tiu ch
ThP 3
Tiu ch
ThP 4
Tiu ch ThP
5
Tiu ch ThP
6
Li ch
mi
trng
Li ch x
hi
Li ch kinh
t
Kh thi v
mt k thut
C hi th
trng
Ghi ch
1_
2_
3_
150
BIU MU R9
NH GI ThP
So snh cc d liu ca thit k mi so vi sn phm c, s dng cc tiu ch trong Biu mu R7 v R8.
Phng n
Tiu ch
ThP 1
Tiu ch
ThP 2
Tiu ch
ThP 3
Tiu ch
ThP 4
Tiu ch
ThP 5
Tiu ch
ThP 6
Li ch mi
trng
Li ch
x hi
Li ch
kinh t
Kh thi v
mt k thut
C hi th
trng
Ghi ch
Thit k mi
Sn phm c
151
LI CH CA THIT K MI DA TRN
CC NG LC NY
2_
3_
4_
5_
CC MC TIU CA D N C TRNH
BY BIU MU R2
KT QU THU C CA D N SO VI MC
TIU
1_
2_
3_
152
153
BIU MU N1
CP D N
Cc mc tiu ca d n l g?
Vit ra cc mc tiu ca d n theo th t u tin gim dn
1234567 Ai l nhng ngi th hng chnh ca d n (cc nhm i
tng)?
1- TTSXSVN v cc c quan, n v t vn khc
NHM I
TNG 2
NHM I
TNG 3
NHM I
TNG 4
BIT LM
G?
BIT LM
G?
BIT LM
G?
BIT LM
G?
BIT V
SAO?
BIT V
SAO?
BIT V
SAO?
BIT V
SAO?
BIT LM
TH NO?
BIT LM
TH NO?
BIT LM
TH NO?
BIT LM
TH NO?
BIT U
V KHI
NO?
154
BIU MU N2
CC S LIU THNG K V CC QUC GIA SO SNH
La chn 3 quc gia so snh: Thi Lan, C th s dng mu
excel cho sn
1- Trung Quc
2- Thi Lan
3- Malaysia
155
BIU MU N3
CP QUC GIA
S dng cc s liu thu thp c Biu mu N2 tr li cc cu hi
sau:
PHT TRIN KINH T V X HI
Thu nhp quc dn v thu nhp quc dn tnh theo sc mua
tng ng ca cc nc la chn l bao nhiu? (cc ch s
1,2,3 v th 1 trong file excel)
V TH CNH TRANH
Xp hng CGI ca quc gia c la chn lm d n l bao
nhiu?
156
Cc lnh vc no hp dn i vi d n ThP?
157
Vn
Nghin c u v pht
trin sn phm
CC CNG TY LN V CC CNG TY VA V NH
Cc SME ng vai tr nh th no trong nn kinh t quc
dn ca quc gia la chn thc hin d n? Chng ng gp
ra sao cho nn kinh t v th trng vic lm?
Ch to in t cao cp
Ch to my mc cng nghip
Ch to c bn
Gia cng
Hng tiu dung n gin
Ch bie thc phm
Lao ng
158
Doanh nghip
va v nh
trong khu vc
chnh thc
Khu vc
khng chnh
thc
Doanh nghip nh
(<50 nhn vin)
Doanh nghip c va
(<250 nhn vin)
BIU MU N4
LA CHN LNH VC THC HIN D N
Xc nh cc tiu ch cho la chn lnh vc cng nghip s thc
hin d n ThP
1-
2345-
160
BIU MU N5
PHN TCH CC NGNH
Vi mi ngnh, in ring ra tng biu mu.
Xc nh cc iu kin trong v ngoi ngnh v in vo Ma trn SWOT
Vi mi phn t ca Ma trn SWOT, ln lt phn tch iu kin hin ti ca ngnh.. Lit k cc im mnh hin c. Sau , lit k ton b
im yu hin ti. Tip n, lit k cc c hi c th c trong tng lai. Cc c hi c th l cc im mnh trong tng lai. Cui cng, lit k
cc e do v thch thc.
IM MNH
IM YU
C HI
E DO V THCH THC
161
LI TH CNH TRANH
CHI PH
R HN
TH TRNG
HIN TI
Chin lc xm
nhp th trng
SN PHM
MI
LI TH
CNH
TRANH
TH
TRNG
HNG
TI
CHNH
TH
TRNG
NGCH
Pht trin sn
phm mi
KHC BIT
Cnh tranh
bng gi
Cnh tranh
bng S khc
bit
Tp trung
vo gi
Tp trung
vo s khc
bit
Cc vn mi trng (Tri t)
TH TRNG
MI
Pht trin th
trng mi
a dng ho
1_
2_
3_
162
Cc vn x hi (Con ngi)
1_
2_
3_
CC NG LC NI TI U TIN
, Li nhun
, hay Tri t
hay kt hp cc yu t ny
CC NG LC BN NGOI U TIN
1_
2_
3_
4_
5_
163
BIU MU N6
LA CHN CC CNG TY
Xc nh cc tiu ch la chn cng ty
12345-
1234-
164
BIU MU N7
TRNH CNG TY
Vi mi cng ty la chn, in mt biu mu ring.
166
BIU MU N8
TNG HP KH NNG SNG TO, NGHIN CU V PHT TRIN SN PHM.
C cc vin nghin cu v pht trin sn phm hay cc trng
i hc c kin thc v kinh nghim v sng to sn phm
khng? Nu c, liu h c th tham gia vo d n khng? Bng
cch no?
1-
1-
2-
2-
3-
3-
167
BIU MU N9
K HOCH HNH NG ThP
Con ngi
Hnh nh
v d n
Li
nhun
Ci g?
Ti sao?
Ngn sch?
D N
ThP
Chnh ph
Ai?
Kt qu d kin
Khung thi gian
Tri t
?
Nhng hot ng g?
168
169
BIU MU
THAM CHIU
ThP
Phin bn
gim lc
BC 1
Thit lp cc mc tiu
BC 2
La chn sn phm
BC 3
n v chc nng
BC 4
Cc phn trng tm
BC 5
Cc thng s o c
BC 6
Tho ri sn phm
BC 7
Cc kt qu
Lm th no x l v so snh cc kt qu ca
Tham chiu ThP?
BC 8
Cc gii php ci tin
BC 9
Cc gii php u tin
BC 10
Thc hin
Phin bn
m rng
Biu
mu 1
Biu
mu 2
Tt c
trong 1
biu
mu
Biu
mu 3
Biu
mu 4
Biu
mu 5
Biu
mu 6
Biu
mu 7
Biu
mu 8
Biu
mu 9
Biu
mu 10
170
BIU MU TT C TRONG MT
PHIN BN GIM LC THAM CHIU ThP
S dng biu mu ny nu tham chiu phin bn A hoc B (xem Chng 6.4 v Biu mu B1) c la chn hoc tm hiu phng
php Tham chiu ThP c lm nh th no. N bao gm cc thng tin c lin quan nht t cc biu mu ring bit c tng hp li
trong mt biu mu
CC SN PHM
THAM CHIU
TRNG TM
1.
TRNG TM
2.
TRNG TM
3..
TRNG TM
4
CC GII PHP
THNG MINH
CC GII PHP
NGU NGC
1_
2_
3_
4_
.
171
GII PHP
CI TIN
CC LI CH
MI TRNG
CC LI CH
KHCH HNG
LI CH
CNG TY
KH THI V
K THUT
KH THI V TI
CHNH
KH THI V
QUN L
1_
2_
3_
4_
5_
.
1_
2_
3_
172
BIU MU B1
CC MC TIU CA THAM CHIU
Ghi r sn phm
ca cng ty c
s dng lm tham
chiu
Nu l A_ biu mu tip theo, cn m bo c t 2 3 sn phm t cc i th cnh tranh trn ton cu, tt nht l cc nhn hiu
loi A t cc cng ty a quc gia
Nu l B_ biu mu tip theo, cn m bo c t 2 3 sn phm t cc i th cnh tranh trong nc, tt nht l t cc sn phm
chim th phn nhiu nht trn th trng. Cc sn phm ny quan trng nht i vi cng ty.
Nu l C_ biu mu tip theo, cn m bo c t 2 3 sn phm t cc i th cnh tranh sn xut cc sn phm c ting v thn
thin vi mi trng, c c hnh nh tt v bo v mi trng, v hot ng th trng c cc yu cu v mi trng
Nu l D_ biu mu tip theo, cn m bo la chn cc sn phm t cc nhn hiu cng s b nh hng bi cc php ch tng t.
Nu l E_ biu mu tip theo, cn m bo la chn cc sn phm cng nhn hiu trc y ca cng ty. V cc sn phm ca cc
i th cnh tranh chnh ca cng ty c th c dng tham chiu tc ci tin
Xc nh loi Tham chiu ThP ph hp cho cng ty phin bn gim lc hay m rng hoc phin bn sn phm thc t
hoc thu thp thng tin. Ch ra phng php la chn bng di y
174
BIU MU B3
NH NGHA V N V TNH NNG
Xc nh n v tnh nng (kt hp tnh nng ca sn phm vi hon cnh s dng sn phm)
TNH NNG
M t cc tnh nng chnh ca sn phm
m ngi s dng c th nhn bit c
M t nh tnh v nh lng
Tun
/nm
Ngy
/tun
Gi
/ngy
Cch
thc
a im s dng:
BIU MU B4
XC NH CC PHN TRNG TM CHO THAM CHIU
Xc nh cc phn trng tm cho qu trnh tham chiu
Cc phn trng tm c lin quan ph thuc vo sn phm tham chiu v cc mc tiu ca tham chiu. Mi lin quan th hin qua cc
c tnh quan trng ca sn phm
1) T quan im ca gii khoa hc, v d gy ra cc tc ng mi trng tng i ln;
2) T quan im ca chnh ph, v d cc th ch (sp ban hnh);
3) T quan im ca ngi tiu dng;
4) Cc l do khc (c th bao gm cc kha cnh khc ngoi tnh bn vng).
S dng biu mu ny xc nh cc thng s tham chiu p dng trong d n
PHN TRNG TM
QUAN IM
Khoa hc
Chnh ph
Khch hng
NG LC
Khc
1_
2_
3_
4_
5_
176
BIU MU B5
XC NH CC THNG S THAM CHIU
M t cc thng s c th o c c trong cc phn trng tm
Trong nhiu trng hp, cn hn mt thng s m t mt phn trng tm
PHN TRNG TM
TIU
MC TIU
THNG S
177
BIU MU B6 A
QU TRNH THO RI SN PHM
Thc hin qu trnh tho ri sn phm:
y l mt tng hay tm hiu v sn phm trng tm
cng nh cc sn phm ca i th cnh tranh nhm c c
cc tng ci thin mi trng. S dng biu mu ny xy
dng cu trc cho qu trnh tho ri
CC YU CU C BN
(Cc) sn phm c tho ri (tt nht l cc sn phm ca
cng ty v mt vi sn phm ca i th cnh tranh)
1 ci cn ( chnh xc 0.1 g)
1 ng h tnh gi
Cc dng c ( cy, xoy, ct)
Nam chm
Giy, bt
Camera (k thut s) ghi hnh
178
Sn phm c
tho ri
Trng lng sn
phm bao gi (sn
phm + bao b)
Th tch sn phm
bao gi (sn phm
+ bao b)
179
BAO B
CC VT LIU CHNH (GIY, BT XP, EPS
TRNG
LNG
T S TH TCH
(KHI LNG BAO GI/KHI LNG SN PHM)
1_
2_
3_
gam
gam
gam
4_
gam
gam
gam
T S KHI LNG
(KHI LNG BAO GI/KHI LNG SN PHM)
NNG LNG
Cn lu n n v tnh nng v hon cnh s dng xc nh Biu mu B3
CH
(v.d: khng hot ng, chy ht cng sut)
TIU TH NNG
LNG
Ch 1
Ch 2
Ch 3
W
W
W
Ch 4
CHI PH 1KWH =
Wh
Wh
Wh
Wh
KWh/ngy
KWh/nm
Chi ph/ngy
Chi ph/nm
180
SN PHM
CC PHN CHNH
( tho ri)
CC PHN CN
THO TRC
VT LIU
CHNH
LOI MI
GHP CN
TCH RI
THI
LNG
GIY
1_
2_
3_
4_
5_
..
Tng s giy
181
BIU MU B6 B
LIT K S B CC BIN PHP CI TIN
Trong giai on tho ri cng nh cc bc khc ca qu trnh tham chiu, cc gii php thng minh t cc i th cnh tranh v cc gii
php ngc nghch trong sn phm ca cng ty s c tm thy. S rt c ch nu ghi li nhng quan st ny!
CC VN NHN THY R RNG
182
BIU MU B7
BO CO D LIU CA THAM CHIU
Tm tt cc pht hin tham chiu theo bng di y
PHN TRNG BIN THAM
KCH
SN PHM
TM
CHIU
THC
A
SN PHM
B
SN PHM
C
SN PHM SN PHM
D
E
Phn trng tm 1
Tiu :
Phn trng tm 2
Tiu :
Phn trng tm 3
Tiu :
Phn trng tm 4
Tiu :
BIU MU B8
XC NH CC BIN PHP CI TIN
Xem xt li tt c cc kt qu tham chiu v xc nh cc bin
php ci tin
Mc tiu ca vic thc hin Tham chiu ThP l xc nh cc bin
php ci tin xanh. C nhiu cch xc nh cc bin php ny.
Bn cnh cc bin php c cp n trong cun sch ny, mi
ngi cng c th ngh n:
185
BIU MU B9
NH GI V XP HNG CC BIN PHP CI TIN
La chn cc bin php ci tin tt nht thng qua nh gi v
cc li ch tim nng v tnh kh thi.
Mi la chn c nh gi da trn mt s tiu ch c lit k
di y. Cc tiu ch c chia thnh
(i)
Li ch
(ii)
Tnh kh thi
LI CH
Cn ch rng:
(i) Trn l thuyt, hu ht cc li ch c th nh gi nh tnh,
nhng nhn chung nhiu kha cnh c xt n khi nh gi mt
tiu ch n l, bao gm nhng vn khng th lit k ch vi mt
i lng.
(ii) Cc li ch c th v hnh hay hu hnh
Cc li ch mi trng ni chung (trn quan im x hi): Nu
c th, s rt tt nu phn loi cc loi tc ng mi trng khc
nhau (v d, cc kha cnh v ti nguyn, pht thi, c tnh, pht
thi CO2, chi ph cho vic lm sch) khi cc bin php ci tin
tc ng hn mt giai on trong vng i sn phm.
n gin hn
Tin dng hn
Thn thin hn
Li ch trn quan im cng ty bao gm:
Gim chi ph lp rp
Gim chi ph nguyn vt liu
Gim chi ph vn chuyn
Nng cao hnh nh cng ty
Cc li ch v mt th ch (trong tng lai)
Th trng tim nng mi, hay
Li nhun bin cao hn cho sn phm
TIN KH THI
Bn cnh cc li ch, tnh kh thi ca cc bin php ci tin cng quan
trng khi la chn c bin php thc hin. Trn thc t c th c nhiu
nguyn nhn khin tnh kh thi tr thnh vn . Nhn chung, c th
phn thnh:
186
(i)
Kh thi v mt k thut:
a) Cng ngh khng sn c
b) Cng ty khng c trnh
c) Khng ng tin cy
d) Qu trnh th nghim din ra qu lu
e) Cc tiu chun ca cng ty lc hu nhng cng ty
khng mun thay i
(ii)
Kh thi v ti chnh:
a) Cn u t ln (thay i dy chuyn sn xut, cc c s
mi, cc my mc qu t, ngn sch c hn)
b) Cc hp ng hin c cn tr vic s dng cc nguyn
liu/thnh phn mi hay
c) Cc vn v vn chuyn/phn phi
(iii) Tnh kh thi v mt qun l:
a) Cc gii php khng ph hp vi qa trnh pht trin sn
phm ca cng ty
b) Phng Kinh doanh v Marketing khng mun hp tc
c) Vn ho cng ty l tr ngi ln, hoc
d) Cc gii php nhn chung qu mo him
MA TRN NH GI
Biu mu tip theo c th c s dng c ci nhn tng quan v li
ch v tnh kh thi. Mt s vn cn c xem xt:
Nn nh rng vic in cc biu mu khng cn chnh xc tuyt
i m ch cn c tnh tng i
187
BIN PHP
CI TIN
LI CH MI
TRNG
LI CH
KHCH HNG
LI CH
CNG TY
KH THI V
MT K THUT
KH THI V
TI CHNH
KH THI V
QUN L
1_
2_
3_
4_
5_
.
188
UNEP DTIE
CHNG TRNH MI TRNG LIN HP QUC
BAN CNG NGH CNG NGHIP V KINH T
UNEP c kinh nghim lm vic vi cc cng ty nhm xc nh v pht trin cc phng
n tt nht trong s - pht trin cc sn phm v dch v bn vng hn. Cc v d
bao gm h thng cc phng n dch v sn phm tt nht, Trnh t Hiu qu Doanh
nghip (Efficient Entrepreneur Calendar) (a ra tng bc tip cn n gin cng ty
c th bit c cc hot ng ca mnh nh hng n mi trng nh th no); h
thng cc gii thng, h tr cng b sng kin nh Tho thun Ton cu (Global
Compact) and Bo co Sng kin Ton cu (Global Reporting Initiative), v pht trin
cc din n i thoi cc cng ty trao i kinh nghim. UNEP cng lm vic vi
nhng ngnh c th, nh vn ti, truyn thng, qung co, bn l v xy dng to ra
s thay i d dng xuyn sut h thng thng mi. UNEP cng ng vai tr tch cc
trong vic pht trin tng vng i sn phm v cc i mi chin lc thng qua
chng trnh Sng kin Vng i Sn phm (Life Cyle Initiative). Cc hot ng ca
chng trnh nhm pht trin v ph bin cc cng c hu hiu cho vic nh gi cc c
hi, ri ro v s kt hp cn bng gia sn phm v dch v trong sut vng i sn
phm nhm t c pht trin bn vng. Gn y, UNEP h tr Anh Quc pht ng
chng trnh "Lc lng c nhim Quc t v cc Sn phm Bn vng". y l kt qu
ca K hoch Hnh ng ca Hi ngh Thng nh Th gii v Pht trin Bn vng.
Website:
www.unep.fr
www.unep.fr/pc/sustain/
www.talkthewalk.net
www.unep.fr/en/braches/partnerships.htm (xem ch thch phn trn)
n phm:
Sn phm v dch v
Brezet, J. C. and C. G. v. Hemel (1997). Ecodesign: A promising approach to sustainable
production and consumption. UNEP, Paris.
UNEP (in collaboration with the Interdepartmental Research Centre Innovation for the
189
Qung co v tip th
UNEP (in collaboration with the McCann WorldGroup). (2002). Can Sustainability Sell?,
UNEP, Paris.
UNEP (in collaboration with Global Compact and Utopies) (2005). Talk the walk
Advancing Sustainbale Life Styles through Marketing and Communications, UNEP,
Paris.
Website:
tng sinh thi:
http://www.biothinking.com/
Nhn thc v Thit k Sinh thi: pht ng chin dch trong cc doanh nghip va
v nh (SMEs) trong lnh vc in v in t
http://www.ecodesignarc.info/
Hi ng Thng mi Th gii v Pht trin Bn vng
http://www.wbcsd.org/
nh gi Vng i Sn phm
http://www.pre.nl/life_cycle_assessment/defau lt.htm
Thit k Sinh thi Trung M
http://www.io.tudelft.nl/research/dfs/ecodiseno/
http://www.io.tudelft.nl/research/dfs/crul/
Mng li O2 Ton cu
http://www.o2.org
n phm:
Boks, C. and A. Stevels (2003).Theory and Practice of Environmental Benchmarking
for Consumer Electronics. Benchmarking - An International Journal 10(2): 120-135.
Brezet, H., J. C. Diehl, et al. (2001). From EcoDesign of Products to Sustainable Systems
Design: Delfts Experiences. 2nd International Symposium on Environmentally
Conscious Design and Inverse Manufacturing (EcoDesign 01),Tokyo.
Brezet, J. C. and C. G. v. Hemel (1997). Ecodesign: A promising approach to sustainable
production and consumption. Paris, UNEP.
Crul, M. (2003). Ecodesign in Central America. Design for Sustainability research
program. Delft, Delft University of Technology.
Fuad-Luke, A. (2002). The eco-design handbook. London,Thames & Hudson.
Goedkoop, M. and R. Spriensma (2000). Eco-indicator 99 Manual for Designers: A
damage oriented method for Life Cycle Impact Assessment.The Hague, Ministry of
Housing, Spatial Planning and the Environment.
Kaplinski, R. and J. Readman (2001). Integrating local SMEs into global value chains:
towards partnership for development.Vienna, UNIDO.
191
Masera, D. (1999). Sustainable product development: a key factor for small enterprise
development the case of furniture production in the Purpecha region, Mexico.
Journal of Sustainable Product Design(8): 28-39.
OECD (2004). Promoting entrepreneurship and innovative SMEs in a global
economy:Towards a more responsible and inclusive globalisation, OECD.
Schvaneveldt, S. J. (2003). Environmental performance of products: Benchmarks and
tools for measuring improvement. Benchmarking - An International Journal 10(2): 136151.
Stevels,A. (2001).Application of Ecodesign:Ten years development. Ecodesign
2001,Tokyo, Japan.
SustainAbility (2005). Developing Value: The business case for sustainability in
emerging markets.
Tischner, U., E. Schminck, et al. (2000). How to do Ecodesign: A guide for
environmentally and economically sound design. Berlin,Verlag Form GmbH.
Verloop, J. (2004). Insight in innovation. Amsterdam, Elsevier.
n phm:
Ansoff, H. I. (1968). Corporate Strategy. Harmondsworth, Penguin.
Buijs, J. and R.Valkenburg (2000). Integrale Productontwikkeling. Utrecht, Lemma.
Chung, K.-W. (2004). Strategic Advancement in Korean Design Promotion: How Korea
has transferred itself from an Imitator to a Pioneer in Design Promotion. Expert Exchange
Conference, Pretoria, South Africa.
Kogut, B. (2003). Designing global strategies: comparative and competitive value-added
chains. Smart Globalization.A.K.Gupta and D.E.Westney.San Francisco, Jossey-Bass.
OECD (2004). Promoting entrepreneurship and innovative SMEs in a global
economy:Towards a more responsible and inclusive globalistaion, OECD.
Porter, M. E. (1980). Competitive strategy. The Free Press, New York.
Roozenburg,N.F.M.and
J.Eekels
(1995).Product
Design,
Fundamentals
and
192
n phm:
Augustijn, C.D. and I. Uijttewaal (1998). Ecodesign at Venus company, Guatemala,
internship report, Delft University of Technology.
Caluwe, N. d. (2004). Business Benefits From Applied EcoDesign. IEEE Transactions
on electronics packaging manufacturing 27(4): 215-220.
CEGESTI, M. Crul and J.C. Diehl (1999) Manual para la Implementacin de Ecodiseo
en Centroamrica (in Spanish). CEGESTI, San Jos, Costa Rica.
Crul, M. (2003). Ecodesign in Central America. Thesis. Delft University of Technology.
Eenhoorn, G. J. and A. Stevels (2000). Environmental Benchmarking of Computer
Monitors. Joint international congress and exhibition electronics goes green 2000+,
Berlin, VDE.
Garvik,T.I. (1999). Ecodesign of Talleres REA Guatemala Pulpero (depulper in coffee
processing) graduation report, DfS, Delft University of Technology.
Hoornstra, P.C. (1998). Ecodesign of professional cooling equipment in Costa Rica,
graduation report, Delft University of Technology.
Mshoro, I. B. (2004). Product Innovation: The Case of Manufacturing and Food
Processing Industry in Tanzania. Global Project and Manufacturing Management.
Germany.
Sagone, F. (2001). Ecodesign of cream and packaging at El Jobo, El Salvador, internship
report, Landivar University.
Steinbusch,V. (2003). Developing a sustainable means of transport for crops in Ghana.
Graduation report, Delft University of Technology.
UNIDO (2003). Product Innovation from Mine Waste in Southern Africa.Mission
debriefing report.UNIDO,Vienna.
193
n phm:
Tassoul, M. (2005). Creative Facilitation: A Delft Approach. Delft, VSSD.
194