STANBUL

NVERSTES
SOSYAL BLMLER ENSTTS
TEMEL SLAM BLMLER ANABLM DALI

(YKSEK LSANS TEZ NERS)

Finansal araclk ve Irak'ta ekonomik kalknma

HAZIRLAYAN
SHAMAL HUSSEIN RASOUL



DANIMAN
Dr. AHMET HAMDI FURAT

30-05-2016

Soyut:

Bu alma, finansal araclk ve Irak'taki ekonomik gelimenin

etkilerinin uygun bir aratrma vermeyi amalamaktadr. alma bu lke
icin nemli lde finansal araclarn faaliyetleri ile nasl etkilediini bir
analizini destekleyen ampirik kantlar salayacaktr. bilimsel aratrma
literatr bulgular zetlemek ve ilgili lkelerde finansal araclar iin iyi
bir ekonomik ortamn yaratlmas iin gereki neriler salar. Ancak,
aratrmac bankaclk sektr, sigorta irketleri zerinde duracam ve
sermaye markette alma ayn zamanda finansal araclk marjlar hem i
hem de d faktrlerden etkilenir hangi lde analitik bir soruturma
ierir. almada kullanlan yntemler hem birincil hem de ikincil
kaynaklardan elde edilen ampirik kantlara dayanmaktadr. bunlarn
etkinlik ve verimlilik seviyesi ile ilgili bu ekonomiyi etkiler ve alma
literatrdeki boluu doldurmak niyetinde. d faktrler makroekonomik
koullarn ve belirli bir ekonominin ekonomik eitlendirme zgrl
ile ilgilidir.

Arka fon:
Finansal araclk ve farkl lkelerin ekonomik geliimi arasnda balant
politikacilar, akademisyenler ve ekonomistler arasnda nemli konu
haline gelmitir. farkl srmleri ve konuyla ilgili gelitirilen teorilere
karn, gelimekte olan nationaleconomies finansal araclarn rol ile ilgili
tartmalar hala tedirginlik olduunu. Mali sektrn nemi, onlarin
yatrmlar, tasarruf ve ekonomideki kredi tahsisi nemli kanallar
oluturmak nermesine dayanr. finansal aracln nemini
gstermektedir ve nasl ekonomide retken yatrmlara mevduat
dntrmek konusu ile alakal. 1
finansal araclarn etkileri de lkelerindeki gelitirme deneyimi
seviyesine gre deiir. Gelimi lkelerde, finansal sektr ve piyasa fon
zorluklar olmadan uyum iinde kanalize edilmesini yapma, kapsaml ve
verimli. te yandan, gelimekte olan lkelerde, finansal araclk nemine
lider, baka bir yere bir faktr fon hibir ideal bir sistematik bir kanal var.

1 Arun, T., & Turner, J, Corporate Governance of Banks in Developing Economies: Concepts and
Issues, Corporate Governance. International Review , 12.

Bu kredi ve koruyucular arasnda oluturulan bir kpr ve nemli lde

ekonomik geliimeye yol amaktadr. karll yaratr. 2
ekonomik bymeye finans sektrnn etkisini kolaylatrmak
iin, mali sektrlerin dzenleme ve izlemesini gelitirmek iin
politikacilar tarafndan byk bir vurgu var. Bu, gvenlik ve finansal
araclarn fonksiyonunun dzgn koordinasyon olduunu garanti onlarn
nihai sorumluluk gerekletirmek amaclandi 3. Finansal szlemelerin
uygulanmasn salamak ve ayn zamanda finansal araclar tarafndan
gaspa kar vatandalarn korumak hkmetin grevidir. Bu ekonominin
genel yarar iindir. Bu finansal sektrlere gre mali tablolarn sunumu
talepi yaplr.
finansal gelime icin, ilgili kurumlar genellikle yatrm ve byme
srecini desteklemek aletleri ve pazarlar kurma. finansal araclk
normalde pozitif veya duruma bal olarak negatif farkl balamlarda,
gl dsallklar vardr. pozitif dsallk yatrm risklerini azaltmada
yardmc likidite karlklara ilikin bilgiler ierir. olumsuz dsallklar
piyasa sistemlerinde normalde endemik bir mali kriz, orada bir sistem
ierir.4
finansal araclar ve ekonomik byme arasndaki iliki yakndan
ilikilidir. Bu nedenle, pek ok ekonomist finansal araclar ilgilenen Ancak
ekonomistler zor kesin bir argman elde etmek iin farkl lkelerde
birok finansal kurumlar analiz etmek zorunda aciliyetini lider, tam
gerei aklamak teorileri gelitirmeyek5.
Finansal piyasalarn serbestletirilmesi ile nemli lde tasarruf
sahipleri ve yatrmclar tarafndan finansal araclarn yksek kullanmn
yanstan finans sektrnn, bir derinlemesi vardr. Bu, belirli bir ulus
kaynaklar, belirli bir sre iinde insanlar ve kurum arasnda etkin bir
akis salar ekonomik para kazanma, sahip olmanz salar Bu faktr

2 Bert Scholtens, D. v, THE THEORY OF FINANCIAL INTERMEDIATION: AN ESSAY ON WHAT IT
DOES (NOT) EXPLAIN. The European Money and Finance Forum , 1-57.
3 Beck, T,Finance and growth lessons from the literature and the recent crisis. 1-6.
4 Shan J. Z., M. A, Does Financial Development Lead Economic Growth? International Review of

Applied Economics , 16.

5 Luintel, Financial structure and economic growth. Journal of Development Economics , 86 .

ekonomi tasarrufu yoluyla sermaye birikimini azaltmak iin izin verir.

Ayn zamanda daha verimli ekonomik sektrlere daha az retken
sermaye transferi yoluyla yatrm gelitirilmi tahsisine yol aar6.
Belirli bir ulus finansal aracln gelimesi de bylece onlarn artan
getiri, yatrmclara bir seenek sunarken koruyucular iin riski azaltmay
yaratarak, portfy eitlendirilmesi kolaylatrr. finansal araclarn baka
nemli rol sistematik toplamak ve ucuz ve etkili bir ekilde farkl yatrm
projeleri hakknda bilgi ileme olmasdr. Bu faktr nemli oranda
yatrmclarn yatrmlarn hzn azaltr. Belirli bir ekonominin verimlilii
genellikle nemli miktarda ve yatrm analizi kullanm kalitesi ile
belirlenir. zellikle iletme sermayesi, kredi kstni kolaylatrr, kaynak
tahsisinin etkinliini arttrr. Bu faktr, beklenen lke ekonomisi
tarafndan retilen gerek k ve potansiyel kt arasndaki boluu
azaltr7.
Finansal araclar srekli bir mekanizma olarak adlandrlan risk
havuzu araclyla kendilerine riskli yatrm kullanlabilir ve eriilebilir
farkl lkelerdeki kk koruyucular yardmc olur. kk tasarruflar ile
bireylerin dk olmas nedeniyle gven onlar nlemek eilimindedir
riskli projeler, yksek getiri eilimindedir. araclar portfyn
eitlendirmek risk azaltc faydalar salayacan. Bu yatrmclar daha
az riskli iddialarn katlm ile kolayca para tasarrufu salar. Ayrca,
finansal araclar, kk koruyucular risk korkusu olmadan Mali
Intermideries balanmasna uygun bir maliyetle, en kk tasarruf
hizmetlerini sunmak potansiyeline sahiptir. Bu faktr, dolaysyla belirli
bir ulusun ekonomik geliimine yol aan, koruyucular kolayca mali
kurum tarafndan oluturulan lek ekonomilere eriim salar8.

6 Christopolous D. K., T. E, Financial Development and Economic Growth: Evidence from Panel
Unit Root and Cointegration Tests. Journal of Development Economics , 73.
7 Deidda L., F. B,Banks, financial markets and growth. Journal of Financial Intermediation , 17 (1),
6-36.
8 Lee, J, Financial Intermediation and Economic Growth Evidence from Canada. 5-26.

Ama ve hedefler :
Bu aratrmann amac, Irak'n ekonomik byme finansal aracln
etkilerini aratrmaktr finansal araclk geliiminde kaliteli ve verimli bir
yaklam klacak ekilde finansal araclara nemi uzun mali sektrde
belirlenen reformlar olutururken politikacilari motive etti Farkl
lkelerdeki politikacilar bata finans sektrnn gelimesi tarafndan
yaplmaktadr ekonominin bymesine uygun reformlar, kanal iin
gerekli olan Aratrma anahtar sorular kapsayan tarafndan Mali Araclk
zerinde tartma gr ve Ekonomik gelime yaratmak iin sistematik
olarak yaplandrlmtr.
Aratrmac, ekonomik kalknma zerindeki mali araclarn etkileri
etrafnda dnen faktrleri incelemek bilim adamlar, akademisyenler ve
ekonomistler arasnda oluturulan uzun tartmay zmek amacyla olas
neriler profer olacaktr. Bu alma ekonomik ampirik kantlara dayal
finansal aracln eletirel bir analizini salayacak Aratrma, farkl bilim
adamlar tarafndan yrtlen ilgili almalar analiz eder. Bu alma .
gelecekte benzer aratrma sorularna yaklaan iin bir ereve
gelitirmeyi nermektedir.




Aratrma sorular :

Balca aratrma sorular bankalar ve dier mali kurumlar tarafndan
araclk ekonomik kalknmaya nasl katkda saglar. Bu tr sorular
unlardr:

bankalar tarafndan mali araclk ekonomik bymeyi nasil etkiler?
mali sektr verimli yoksa reel sektr gelitirmek mi?

Literatr incelemesi :
Finansal araclarn ve Irak'taki ekonomik geliim arasndaki balant
son drt yl boyunca finans sektrnde byk tartmalardan biri haline
gelmitir.9 Finansal araclk ve gelimilik dzeyi arasndaki balantlar
karlatrmak farkl alternatif grnmler vardir bu tr grleri finans
sektrnn belli bir lkenin ekonomisinin byme propelling tutun iki
nemli ilevleri zerinde duruldu. finansal araclarn ekonomideki a
fonksiyonlarn geiyor birimlere ekstra olan sektrlerden fonlar genel
bir role sahip Onlar da araclarn ilevleri de finansal kurumlar ve
yatrmclar kaydedilen fazlasnn portfylerinin dnmnu ierir,
grlmektedir. Bir ihtiya duyulduunda Bu faktr ekonomisine yeterli
likidite salar.
gzden ampirik literatrn ounda ekonomik kalknma zerindeki
finansal aracln etkileri konusunda kantlar yerli ynlerine olduunu
gstermektedir. Bu kredi, kredi ve taraflar tek bir kavramdan gelierek
araclk normal olarak aktif olduu anlamna gelir 10.
Son dnemde, finans sektr ve ekonomik kalknma ciddi dikkat
ekmitir. eitli ekonomistler, bilim adamlar ve analistler, finansal
araclk ve ekonomik kalknma arasnda pozitif ilikinin varln
destekleyen klasik grlerini verdik.. 11 finansal araclar, ekonomik
bymeyi artrmak iin yardmc oluyorlar inanyoruz. Bu ilevler yksek
getiri getiren bir noktaya yatrmlar kanalize edilmesinde etkili olan
teknik mekanizmann salanmas yer almaktadr. kincisi, araclar
sayesinde ekonomide likid faktrn tedarik yapm sv ykmllkler
iine likit olmayan varlklarn dnm iin iyi yaplandrlm bir kanal
oluturmak. nc olarak, finansal araclar, belirli bir ekonominin genel
geliimine yol aan, finansal kurulularn vatandalarn gvenini ina
eden bir effaflk oluturarak, verimli yatrmlarn izlenmesi ve tarama
yntemi yaptk.
ekonomik kalknmay gelitirmek iin finansal araclarn almalari
deerlendirilebilir. Levine nemli lde lkenin finansal araclara nasl

9 Nissanke M., H. S,Financial Globalization and Economic Development: Toward and Institutional
Foundation. Eastern Economic Journal , 29.
10 Aziakpono, M,Financial Intermediation and Economic Growth in Economic Integration: The case
of SACU. 1.
11 Alejandro

, Economic Development ,(2004),5.

6

gelitirebileceklerini gstermenin zellii vardir. Birincisi, hkmet

firmalardan talep iddialarn bugnk deerinin tam miktar almak
alacakllara gvence nceligini vermek yasalar oluturmanz gerekir. Bu
faktr, fon gvenli ve garantili olduunu bilerek alacakllar gven veriyor.
kincisi, hkmet titizlikle verilen ekonomide farkl szlemeler
uygulamak hukuk sistemlerini uygulamak gerekir. onlar ince eleyip sk
dokumak ve finansal araclk fonksiyonlarn izlemek, bylece son olarak,
muhasebe standartlar yksek kalitede olmaldr. ki ekonometrik
yaklamlar kullanlarak ekonomik kalknma zerindeki mali araclk
etkileri.12. lk yaklam belirli bir lkede gzlenen deikenlerin tahmin
gerektirdii kesit tekniidir. kinci yaklam, her be yllk bir dnem iin
ortalama verileri ieren panel veri, bir dizi yaratt. Her iki yaklamn
sonular kant finansal araclk, belirli bir lkenin ekonomik byme
gelimekte zerinde olumlu bir etkisi olduu gereini destekler benzer
bir tahmin verdi.
finansal sistemlerin ana zellikleri ekonomik gelimenin nemli
etkiler yakalama dikkate alnmtr 13 . lk karakteristik mali araclk
dzeyini ierir. Bu gelime iin nemli bir faktr proje belirli bir
ekonomiye gre finansal sistemlerin, byklne gre tahmin
edilmektedir. Daha byk bir mali sistem faaliyetlerinde finansal araclar
sabit maliyetlerin yaklak getirilir lekler ekonomileri, smr yksek
ansna yol aar. kinci zellikleri dikkate alndnda finansal araclk
etkinlii kyor. Bu faktr finansal sistemin bykl ve gelime
bymesi zerine gstermitir etkileri balayan kanal ile tahmin
edilmektedir. mali araclk ekonomik bymeye yol aar daha kaliteli
olmasi iin ok verimli olmaldr. nc zellik, belirli bir finansal
araclk kompozisyonu ile ilgilidir. kompozisyon finansal araclara almak
ve mevcut finansman belirli bir sermaye piyasasnn bymesi ve ayn
zamanda vade iin ilgili iki nemli deiimlere yol aar. Bu, ekonomik
kalknmay onad kritik ilikiyi vermek tm kurumsal yatrmclari
birletirir.

12 Lee, J, Financial Intermediation and Economic Growth Evidence from Canada. 11.

13 Gerald, V. F,FINANCIAL DEVELOPMENT AND ECONOMIC GROWTH: A CRITICAL VIEW.

Background paper for World Economic and Social Survey , 1-33.

 finansal araclar, belirli bir lke ekonomisinin bymesine tevik iin

kullanmak drt farkl kanal vardr. lk olarak, finansal araclar a
birimine fazlas biriminden para transferi nemli bir rol alr. Bu ekonomi
iinde birlikte farkl rol girenler getiriyor ve yatrmclara faiz yoluyla
fayda ve borlulara fon salar. kinci kanal, finansal araclar, ekonomi
iinde tasarruf seferberlii tevik etmek, yeniliki ve anlayl ekici bir
enstrman oluturur. Bu anlaml sert finansal araclar olan lkelerde
ekonominin gelimesine yol amtr ekonomide faktrlerden birini
oluturmaktadr. Bu izleme, belirli bir lkenin kurumsal ynetim
tarafndan yaplr. Drdnc kanal risk ynetiminin azaltlmas ve likidite
dzeyini tevik nemli bir ans oluturur finansal araclarn rolnu
gzlemler. Bu normalde nemli lde risk paylamna izin piyasas
aralarnn gelitirilmesine desteklenmesi yoluyla yaplr 14.
YNTEM:
Tartlan konunun niteliine gre, metodoloji verilerinin hem
birincil hem de ikincil kaynaklar kullanr. ikincil veri aratrmac farkl
ekonomistler ve analistler tarafndan yaplan farkl aratrmalarda
argman bakarak literatr kapsaml bir ereve sahipligi salayacaktr.
ikincil kaynaklardan bilgi ve veri inceleme bulgular eletirel finansal
araclar anlaml ekonomiyi nasl etkilediini eletirel bir anlay sunmak
iin analiz edilecektir.

veriler de anket ve grmeler kullanmn gerektirir birincil
kaynaklardan, elde edilecektir. grme finansal kurumlarn farkl
yneticilerini alarak ve ekonomik byme, finansal araclarn etkileri
zerine kendi bakiyla bunlara grme gerektirecektir. farkl rnek
alanlara datlacak ilgili anketler aratrlmaktadr ve veri alaka dayal
bir ekonomik perspektif iinde cevap verilecektir. Anket bankaclk
sektrlerinin finansal araclar sonuland olarak belirli bir ulusun
ekonomik kalknma grlen etkiyi balant sorularni kapsayacaktr.
Toplanan veriler 2012 1984 dnemi iin olacak ve dolaysyla hassas
veriler elde etmek iin karlatrma artan dnya farkl lke ve ktalar

14 Wachtel. Growth and Finance: What Do We know and How Do We Know it? International
Finance , 4, 335-362.

ierecektir. Aratrma ayn zamanda, normalde Fitch tarafndan

yaplmaktadr Banka Kapsam veritaban zerinde durulacaktr.
bankaclk aratrmalar iin en iyi veritaban olarak kabul edilir nk bu
kapsaml veri verecektir. Bankann veriler de finansal araclar, farkl
uluslara ekonomik byme oluturmak tam etkisini elde etmek iin ilgili
lkelerli ilgili olacaktr.
Irak dahil olacak nemli bir lke.


Sonu:
alma verimliliini gelitirme ve konuyu evreleyen eksiklikleri
dzeyini okuyan niyetinde olan Irak mali araclk ve ekonomik kalknma
zerinde duruluyor. literure finansal araclarn dnyadaki her lkenin
ekonomik geliimini artrmak kolaylatrc olduunu gsterir. Son
olarak, alma rised sorusuna yant vermeyi amalamaktadr.

KAYNAKA
Arun, T., & Turner, J. (2004). Corporate Governance of Banks in Developing
Economies: Concepts and Issues, Corporate Governance. International Review , 12,
371-377.
Aziakpono, M. (2003). Financial Intermediation and Economic Growth in Economic
Integration: The case of SACU. 1-33.
Beck, T. (2012). Finance and growth lessons from the literature and the recent
crisis. 1-6.
Christopolous D. K., T. E. (2004). Financial Development and Economic Growth:
Evidence from Panel Unit Root and Cointegration Tests. Journal of Development
Economics , 73 (1), 55-74.
Deidda L., F. B. (2008). Banks, financial markets and growth. Journal of Financial
Intermediation , 17 (1), 6-36.
Gerald, V. F. (2006). FINANCIAL DEVELOPMENT AND ECONOMIC GROWTH: A
CRITICAL VIEW. Background paper for World Economic and Social Survey , 1-33.
Lee, J. (2005). Financial Intermediation and Economic Growth Evidence from
Canada. 1-26.
Luintel. (2008). Financial structure and economic growth. Journal of Development
Economics , 86 (1), 181-200.
Nissanke M., H. S. (2003). Financial Globalization and Economic Development:
Toward and Institutional Foundation. Eastern Economic Journal , 29 (2), 1-33.
Ross Levine, N. L. (2006). Financial Intermediation and Growth: Causality and
Causes. 1-37.
Shan J. Z., M. A. (2002). Does Financial Development Lead Economic Growth?
International Review of Applied Economics , 16 (2), 153-168.
Wachtel. (2001). Growth and Finance: What Do We know and How Do We Know it?
International Finance , 4, 335-362.

10