You are on page 1of 145

Fo muR

1933-1

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«

bjhFâ 16

bgÇah® âuhÉl® fHf«


29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô®
br‹id - 600 041
üš És¡f« rkj®k f£á - cjakhdJ
üÈ‹ bga® : Fo muR 1933-1
RakÇahij ïa¡f« bghJîilik¡ bfhŸiffisí«, jdJ
bghUŸ : bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R« ntiy¤ â£l¤âš ïiz¤J¡ bfh©L, rkj®k f£á v‹w muáaš
bkhÊ : jÄœ f£áia¤ bjhl§»a fhy« ïJntahF«. ïªj kh‰w¤ij v⮤j
t®fS¡F ‘FomuR’ gâš jªjJ. frh¥ò¡fil el¤J« ãÇ£oZ
gâ¥ghs® : bfhs¤ö® jh.br.k M£áÆl« fh§»u° ïiw¢á th§»L« tho¡ifahsuh», ngu«
gâ¥ò : 2008 ngR»wJ. MLfshf gÈÆl¥gLnth® k¡fŸ jh‹ v‹W ‘FomuR’
vGâaJ.
cÇik : gâ¥ghsU¡F
jhŸ tif : ne¢Ruš nõ£ fhªâahÇ‹ ‘c¥ò r¤âah»uf«’ k‰W« ‘Ô©lhjh® Mya¥
ãuntr¤â‹’ bghŒikfisí«, Nœ¢áfisí« m«gykh¡»aJ.
üš msî : 1 / 8 bl«Ä eh£oš bghJîilik »s®¢á tªJÉl¡ TlhJ v‹gnj, c¥ò
vG¤J msî : 11 òŸË r¤âah»uf¤â‹ neh¡f« v‹W fhªâ T¿aijí«, Ô©lhjh®
nfhÆY¡FŸ EiHtj‰F, jÅneu« xJ¡»¤ juyh« v‹W fhªâ T¿a
g¡f§fŸ : 288 nahridiaí« fLikahf rhL« bgÇah®, Ô©lhikia kj¥
m£il totik¥ò : £uh£Þ» kUJ, ãu¢áidahf mQFtnj jtW v‹»wh®. mJ r_f, rk¤Jt¥ ãu¢
áid v‹W mG¤jkhf¡ TWtnjhL, nfhÆš EiHî, kÅjid¤
br«g£o ïuhrh
bjhLjš v‹gt‰iwí« jh©o, Ô©l¥glhjhÇ‹, r_f, bghUshjhu
fÂÅah¡f« : mRu‹ Clf«, â©L¡fš K‹nd‰w¤ â£l§fS«, Ô©lhik xʥ㚠ml§»ÆU¥gij
R£o¡ fh£odh®.
Éiy : cU. 200 / -
btËpL : bgÇah® âuhÉl® fHf« nkšeh£L R‰W¥gaz« Ko¤J ehL âU«ãa bgÇahU¡F,
xU áy ïl§fËš ghuh£L tunt‰òfŸ tH§f¥g£lij V‰W¡
29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò bfh©l mt®, ïit rl§Ffshf kh¿ tUtjhš, KGikahf ÃW¤j¥
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô® gL« v‹W m¿É¤jnjhL, òu£áfu ïa¡f¤J¡F, ghuh£LfS«,
tunt‰òfS«, khiyfS« milahs§fŸ mšy v‹wh®. Ra
br‹id - 600 041
kÇahij ïa¡f¤â‹ K‹ndho¤ jiyt® khatu« eluhr‹, jhah®
k‰W« FL«g¤J cW¥ãd®, kiwî¡F ïu§fš brŒâ vGâa
bgÇah®, ‘cyf tH¡f¥goahd MWjš khatu« eluhrD¡F njit
Æšiy’ v‹W vGâÆU¥gJ R£o¡fh£l¥gl nt©oajhF«.
JizÉah® ehf«ikah® kiwî¡F, bgÇah® vGâa ïu§fš
m¿¡ifí« ï¤ bjhF¥ãšjh‹ ïl« bg‰WŸsJ. ïy¡»akhf
ngh‰w¥gL« mªj ïu§fš ciuÆš bgÇah® ehf«ikahiu xUik
Æš F¿¥ã£LŸsij, cŸsJ cŸsthnw gâî brŒa¥g£LŸsJ.
r®tnjr¥ ãu¢áidfisí« ‘FomuR’ myáíŸsJ. Ódh -
#¥gh‹ ngh®, °bgÆ‹ eh£o‹ muáaš nghuh£l«, uZa Úâk‹w«
tH§»a Ô®¥ò; nrhÉa¤âš °lhÈ‹, ‘£uh£°¡»’ j¤Jth®ªj nkhjš
fŸ ïifis És¡»í« ïªâa muáanyhL x¥ã£L« jiya§f§ bghUsl¡f«
fŸ vGj¥g£LŸsd.
»¿°jt kj¤âš Ô©lhnjh® òw¡f¡f¥gLtij¡ f©o¤ 1. The Aims and ideals of the
jjhš, ‘FomuR’ f¤njhÈ¡f »¿°jt ÃWtd§fŸ mt®fŸ el¤âa Self-Respect Party of South India 11
g¤âÇiffË‹ fL« v⮥igí« vâ®bfh©lJ. mŒnuh¥ãa gF¤
2. ntiy¤â£l¡ T£l Koî 14
j¿î ïa¡f§fË‹ »¿°jt kj v⮥ò btËpLfis tutiH¤J,
mij¤ jÄHh¡f« brŒJ btËÆlî« ïa¡f« K‹tªjJ. 3. nt©LnfhŸ 20

kfhkf¥ òu£Lfis És¡»í«, bg©QÇikia tÈíW¤â 4. RakÇahij ïa¡f y£áa«,


ntiy¤â£l¡ T£l elto¡if 21
í« jiya§f§fŸ vGj¥g£ld.
5. fhªâÆ‹ k‰bwhU uhÍ 25
9 M« M©oš ‘FomuR’ fhšgâ¤j fhyf£l« ïJ. x›bthU
6. ïªâahÉ‹ #d¤ bjhifí« fšÉ Ãiyí« 30
M©L« v⮥ghs®fŸ v©Â¡if mâfǤJ tªjij g£oaÈ£L
‘FomuR’ És¡»aJ. ïnj fhy¤âš yhšFo t£l Mâ âuhÉl 7. ehlh® kfh#d r§f« 35
»¿°jt®fŸ khehL, ehifÆš jŠir kht£l RakÇahij khehLfŸ 8. “R¥guha‹ knrhjh” 36
elªjd.
9. f¤njhÈ¡f®fS¡nfh® É©z¥g« 37
‘kj¥ ãu¢rhu§fŸ tÊgh£L¤ jy§fS¡FŸns el¤j nt©o 10. fhªâahÇ‹ Ô©lhik xÊ¥ò 38
íŸsJ, bghJÉl§fËš el¤j Koahkš nghŒÉ£lJ’. ïj‰F¡
fhuz« ‘RakÇahij ïa¡f«jh‹’ v‹W ‘bkÆš’ M§»y ehnsL 11. “R¥guha‹ knrhjh” É‹ ïufáa« 40
f©ld¤ jiya§f« vGâaJ. ïJnt RakÇahij ïa¡fK« 12. °bgÆD« ïªâahî« 41
‘FomuR’« <£oa bt‰¿¡fhd msînfhyhF«. 13. tUªJ»nwh« 45
14. ne‰W«, ï‹W« 46
15. kâ¥òiu 48
16. vby¡õ‹ T¤J 49
17. vJ ešy n#ho? 52
18. tunt‰»‹nwh« 57
19. V‹ tÇ Fiw¡f nt©L«? 62
20. fh‹rh»¥ nr¡jhî¤ mt®f£F¥ ghuh£L 64
21. Égrhu¤ jil 67

Fo muR - 1933 ( 1 ) 4 5 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


22. <.bt.uhî¡F nfhit KÅágš r§f¤jh® 50. ÉUJef® M©L ÉHh 164
thá¤j cgrhu¥ g¤âuK« gâY« 68
51. ÉUJefÇš RakÇahij¥ bghJ¡T£l« 167
23. ïªâa¥ bg©fS¡F« ïl« 73
52. <nuhL bg© ghlrhiyÆš bg‰nwh®fŸ âd« 171
24. RakÇahijia¥ g‰¿ fhªâ mã¥ãuha« 78
53. °jy °jhgd RahøfË‹ nkhr« I 174
25. ïªâahÉš bg©fŸ Ãiy 79
54. gh®¥gd®fË‹ njáa« 180
26. nfhit cgrhu¥ g¤âu§fŸ 85
55. ïuhQt« 183
27. Ô©lhik Éy¡F ïufáa« 91
56. njhH®. R. K. õ©Kf« 189
28. tUªJ»nwh« 97
57. “bjhÊyhs® Ãiyik” 192
29. “fhªâÆ‹ Äu£lš” 98
58. muáaš Ó®âU¤j« 195
30. cŸs nfhÉšfŸ nghwhjh? 99
59. Fo muR “Fngu” g£lz¤â‹ áw¥gh? áÇ¥gh? 199
31. òJik! òJik!! v‹W« nf£ouhj òJik!! 100
60. fhiu¡FoÆš nghä° m£^Êa« 202
32. “fhU©a” r®¡fh® ftÅ¡Fkh? 105
61. br£oeh£oš njhH® <. bt. ïuhkrhÄ 204
33. kfhkf« 107
62. irdh - #¥gh‹ í¤j« 210
34. uÎahî« m£btnfh£ b#duY« 113
63. khÇa«k‹ 213
35. <.bt.uhî¡F br‹Åkiy
64. kj¥ãurhu« 215
ôÅa‹ ngh®lh® tunt‰ò 115
65. nfrt ãŸis 216
36. fh§»u° °j«ã¤J É£lJ 118
66. “bjhÊyhs® Ãiyik” 217
37. ufáa« btË¥g£ljh? 122
67. r«gs¡bfhŸis 226
38. khkh§f« 128
68. <nuhL KÅághÈo ftÅ¡Fkh? 232
39. ‘bkÆš’ g¤âÇifÆ‹ T‰W 131
69. jŠir Íšyh kfhehL 235
40. khkh§f¤âš gh®¥gd F«khs« 133
70. nghä° nah¡»aij 239
41. “khkh§f¤â‹ m‰òj«” 134
71. “bjhÊyhs® Ãiyik” 241
42. vij e«òtJ! 136
72. uZa Úâ 244
43. âUth§TÇš rkj®k KH¡f« 137
73. x‹gjhtjh©L 249
44. tUzh¢áuk« 142
74. yhšFo jhÿfh MââuhÉl »¿°jt®fŸ kfhehL 255
45. fhªâÆ‹ Mya¥ ãuntr neh¡f« 148
75. <nuhL Rnjá t®¤jf r§f M©LÉHh 260
46. nry¤âš <. bt. uhkrhÄ, K¤J¢rhÄ tšy¤juR 150
76. k‰bwhU g£oÅ Éuj« 265
47. fh§»uR« x¤JiH¥ò« 157
77. njhH® fhªâ 270
48. c©ik¤ njhH® kiwªjh® 160
78. bf©il¡ FŠRfŸ 271
49. <nuh£oš F¢á¡fhÇfŸ bjhšiy 162

Fo muR - 1933 ( 1 ) 6 7 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


79. tlM‰fhL Íšyh RakÇahij kfhehL 274
80. ‘nk’ âd« rkj®k¥ bgUehŸ 282
81. ehf«khŸ kiwî 284
82. mUŠbrhš bghUŸ 287

Fo muR - 1933 ( 1 ) 8 9 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


The Aims and ideals of the
Self-Respect Party of South India.

1. The attainment of complete independence from the Brit-


ish and other forms of capitalist Governments.

2. The cancellation of all national debts.

3. Public ownership of Railways, Banks, Shipping and other


transport services waters and lands etc.,

4.Public ownership without compensation of all agricultural lands,


forests, and estates.

5. Cancellation of all private debts and other obligations in-


curred by the workers and peasants.

6. Changing of all Native States into one common Indian


Federation under the rule of the workers and peasants of India.

7.Improving the life of the workers and peasants of the land by secur-
ing for them, more than 7 hours labour, increased wages, State aid for their
unemployed, health resorts, free libraries and other cultural facilities.

8. These shall form the main ideals of the Self-Respect Party.

Self-Respect League.
Samadharma Party of South India.
Proposals.
Preamble:-

Whereas, the Self-Respect Party, during the past eight years has
very largely succeeded in rousing the attention of the mass people to the
enormity of their superstitions habits, customs and practices of their religion
and caste and of their degraded economic conditions of life.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 10 11 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


Whereas, it is becoming increasingly evident that such irrational VII. To secure through state action, municipalisation of housing, trans-
religious and caste habits and customs and their low economic conditions of port, milk and medical service and establishment of nurseries in Municipali-
life, cannot be done away with, except through state action, and ties Taluk and District Boards and Village Unions.

Whereas, it is further evident that the various political social and VIII. To set up party candidates to the Legislative Councils, Taluk,
religious bodies and institutions are ever more determined to hold the masses District, and Village Boards and Unions and Panchayats, to secure the afore-
in social, religious and economic bondage and degradation, through their said objects of the party.
political organisation all over the country, and
IX. Party Candidates pledged to these various objects of the party will
Whereas, the safeguards adopted by the Round Table Conference be elected for the various Legislative Councils, Taluk and District Boards,
for the perpetuation of pernicious religious practices and of inhuman caste Village Unions etc.
distinctions are inimical to and destructive of all rational life of the masses.
X . These various measures, acts, and reforms shall be obtained
Objects:- through all constitutional means and methods such as council entry and
propaganda by means of lectures, discussions and discourses as well as
IT IS HEREBY PROPOSED to form from the body of Self respectors, through the press. Rules and regulations for party funds and organisations
a political Party called THE SAMADHARMA PARTY OF S. I., to carry out the etc will be made by a provisional committee of the party called for the pur-
following main objects, namely, pose.
I. To obtain by constitutional means and methods, the repeal of all Fo muR - 01.01.1933
irrational safeguards for the private enjoyment of public utilities, for all harmful
religious and caste practices and habits, and thereby free the masses from
their degrading religious and caste superstitions and habits and improve their
economic life.

II. To obtain the adoption of adult suffrage for election of members to


all Government, Legislative and Municipal bodies, Local, Provincial and Cen-
tral.

III. To obtain security of service and minimum wage to all workers in


public and private utility services, such as factories, workshops, railways,
shipping, transport, post and telegraphs etc.,

IV. To get for the landless workers and agricultural labourers working
in cultivable lands, estates and waters, a reasonable share in the produce of
such lands, estates and waters.

V. To obtain state sanction for utilising temple, church, mosque and


religious funds and incomes, for the education, both literary and vocational,
for sanitation and housing of the mass population in the country, and for the
maintenance of destitute children and orphans.

VI. To obtain the removal of all caste distinctions among all caste,
sects and classes of the Indian community, by removing all caste titles, from
all public records and making such retention of caste titles as a disability to
hold any kind of public service.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 12 13 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ïUªjJ. mªj¥gona ekJ miH¥ò¡F ïz§» É#a« brŒJ
ïUªj Rkh® 200 njhH®fS« e‹whŒ ïu©L ehS« Éthâ¤J ãwnf
VfkdjhŒ xU Koî¡F tªjh®fŸ v‹gij k»œ¢áíl‹ bjÇɤJ¡
bfhŸS»nwh«.
mJnghynt R. k. ïa¡f ntiy¤ â£l« v‹»‹w ÉõaK«
nk‰f©lJ ngh‹witahŒ ïšyh É£lhY« mJî« Xusî¡F
ntiy¤â£l¡ T£l Koî bgU¤j Éthj¤ij¡ »s¥ã É£lJ v‹Wjh‹ brhšy nt©L«.
v¥go v‹whš R. k. ïa¡f« muáaÈš jiyÆ£lhš ïa¡f¤â‰F
nfLtªJ ÉLbk‹W« gyU¡F mJ mbrsfÇakhŒ ïU¡Fbk‹W«
br‹w thu« bjÇÉ¡f¥g£oUªjgo RakÇahij ïa¡f brhšy¥g£lJ. MdnghâY« r£lrig KjÈa °jhgd§fis
ntiy¤â£l¡ T£l« <nuh£oš njhH® <.bt.uh. å£oš eilbg‰w if¥g‰w Ka‰á brŒa nt©L« v‹W« mjdhš Fiwªj g£r«
ÉguK« mj‹ Koî« RakÇahij ïa¡f y£áa«, ntiy¤â£l¡ v‹W r‰W mâfkhd ãurhu« brŒathtJ ïlnk‰gL« v‹W« fUâ
T£l elto¡if k‰bwhU g¡f¤âš ãuRÇ¡f¥ g£oU¡»wJ. VfkdjhŒ¤ Ô®khÅ¡f¥ g£L É£lJ.
m¡T£l¤â‰F vâ®gh®¤jj‰F nkyhfnt gy C®fËš ïUªJ«
yøa«
Rkh® ïU}W njhH®fŸ tiu É#a« brŒJ ïUªjh®fŸ. gy
njhH®fŸ jh§fŸ tu Koahj mbrsfÇa¤â‰F tUªâ jªâí« Ã‰f, RakÇahij ïa¡f yøa« bghJ clik ïa¡f yøa
foj§fS« vGâ ïUªjh®fŸ. v‹whY« T£l¤â‹ Koit V‰W, khŒ ïU¡»‹wbj‹W«, mj‰F murh§f ml¡FKiw bfhLik
j§fshš Toatiu fyªJ ciH¥gjhf¤ bjÇɤJ¡ bfh©lh®fŸ. V‰gLbk‹W«, mjdhš ïa¡fnk mÊîu nt©o tU« v‹W« gy®
brhšy¡ nfŸ¡»nwh«. gy® g¤âÇiffËY« ãur§f§fËY«
T£lkhdJ ïu©L ehËš eh‹F jlit To Rkh® 20 kÂ
mªj¥go F¿¥ã£L tUtijí« gh®¡»‹nwh«. ïj‰F eh«
neu« elªjJ. gy Éõa§fis¥ g‰¿í« gykhd th¡F thj§fS«
Kjyhtjhf TW« gâš v‹dbt‹whš mt®fŸ TW»‹wgona
elªjJ v‹whY« KoÉš Vfkdjhfnt Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰w¥
bghJ clik¡ bfhŸifna R. k. bfhŸif v‹W x¤J¡ bfh©nl
g£ld,
ghh¥nghkhdhY« mjdhš V‰gL« eZlbk‹d? fZlbk‹d?
KjyhtJ RakÇahij ïa¡f¤â‹ yøa« v‹gJ. mjhtJ v‹Wjh‹ nfŸ¡»‹nwh«. eh« v‹iwa¤ âd« RakÇahij ïa¡f«
br‹wthu¡ Foauáš “RakÇahij ïa¡f¤â‹ mo¥gilahd v‹W Mu«ã¤njhnkh m‹W Kjnyjh‹ ï›Éa¡f¤ij¥g‰¿
bfhŸif” v‹w jiy¥ãš ãuRǤj ÉõakhF«. ïJ gyU¡F xU gyuhš ïJ bghJîlik ïa¡fbk‹W brhšy¥g£L tªâU¡»‹wJ
bgÇa cz®¢áiaí«, âL¡»l¡Toa Ãiyiaí« c©lh¡» v‹gnjhL R. k. ïa¡f¤â‹ Kothd y£áa§fis vL¤J¢ brhšY«
É£ljhf¤ bjÇ»wJ. mâš áyU¡F mªj bfhŸifna mâU¥âia¡ nghbjšyh« ehK« nkš f©l j¤Jt¤ijna jh‹ brhšÈ tªâU¡
bfhL¡f¡ToajhŒ ïUªjjhfî« fhz¥g£lJ v‹gnjhL kh¤âu »nwh«. Mjyhš eh« òâjhf vijí« bfh©L tªJ òF¤â Él
kšyhkš, áyU¡F mªj yøa¤ij m¥gona x¥ò¡bfhŸS Éšiy.
»‹wt®fS¡F« Tl mij btËÆš brhšYtJ v‹gJ mâf
Éf kÅj r_f¤J¡F VjhtJ xU c©ikahd bjh©L
ga¤ij¡ bfhL¤âU¡»wjhŒ¤ bjÇ»wJ. vjdhby‹whš ïij¢
brŒant©Lbk‹W xUt‹ fUâdhš mt‹ uh£od¤â‹ bgUik
brh‹dhš murh§f¤jh® ão¤J 10 mšyJ 20 tUõ« j©o¤J
iaí«, nfhÉšfËYŸs flîŸfË‹ bgUikiaí«, gft¤Ñij,
ÉLth®fnsh v‹W fUâdâdhnyahF«.
òuhz§fŸ M»at‰¿‹ bgUikiaí« cy»‰F vL¤J Xâ¡
Mfnt, vJ v¥go ïUªj nghâY« rÇ, mij¥ g‰¿ ek¡F¡ bfh©oUªjhš nghJkh? v‹W« rfy bfhLikfS¡F«, FiwghL
ftiyÆšiy, mj‹ rhjf ghjf§fisí« mjdhš V‰gL« fS¡F« m‹Åa eh£lh‹ ÛJ F‰w« brhšÈ ghkuk¡fis mt‹
ga‹fisí« e‹whŒ Éthâ¤J MuhŒªJ m¿ªj ã‹ng mJ rÇah g¡f« âU¥ã VÉÉ£L¡bfh©L ïUªjhš nghJkh v‹W« nf£
j¥gh v‹W Koî f£l nt©L« v‹gJ jh‹ ekJ flikahŒ »‹nwh«.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 14 15 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
ekJ eh£L¡F e‹ik brŒa K‰g£l fh§»uir 46 tUõkhŒ brY¤J« M£á¡ bfhŸifia x¥ò¡bfh©L ifbaG¤J brŒJ
gh®¤jhŒ É£lJ. mij¤ jiyik t»¤J el¤j njrhãkhÅfŸ, É£L¤jh‹ ÉLjiy brŒa¥bg‰wh®fŸ v‹gij Phgf¤âš
nyhfkhÅa®fŸ, njr gªJ¡fŸ, kfh¤kh¡fŸ tiu K‹tªj všyh¥ ití§fŸ.
bgÇah®fË‹ nah¡»aijfisí« gh®¤jhŒÉ£lJ. mJkh¤âukšy.
Vw¡Fiwa br‹w 30 tUõ fhykhŒ muáaš JiuÆš
mt‰whš Éisªj ga‹fisí« gh®¤jhŒ É£lJ. ïÅ Éisa¥
V‰g£Ltªj Ó®âU¤jbk‹gbjšyh« ‘#dehaf M£á’ ‘Fof
nghF« ga‹fS« e‹whŒ És§»É£ld. Mfnt ïÅí«
Sila M£á’ ’Rauh{a«’ v‹D« nguhš ghkuk¡fis Míjkhf
m¿îŸs kÅj‹ - kÅj r_f¤â‹ étfhU©a¤âš c©ikahd
it¤J¡ »s®¢á brŒa¥gLtJ«, mj‹ gadhŒ uh#h¡fS¡F«,
g‰W¡ bfh©l kÅj‹ mt‰iwnajh‹ ï‹dK« bjhl®ªJ brŒJ
#Û‹jhu®fS¡F«’ KjyhËfS¡F« Mâ¡f§fŸ V‰gL¤â¡
bfh©oU¡f nt©Lkh? v‹W nf£»‹nwh«.
bfhŸStJkhfnt ïUªJ tªâU¡»‹wJ. Mdhš ïªj¤jlit
m‹¿í« e«ik M£áòÇí« murh§f« v‹gâ‹ nah¡»a brŒa¥g£l »s®¢áÆ‹ gadhŒ uh#h¡fŸ, #Û‹jhu®fŸ, KjyhËfŸ
ijí«, mJ ïªj 160 tUõ fhykhŒ ek¡F brŒJtªj ga‹ v‹d v‹gt®fŸ kh¤âukšyhkš kfhuh#h¡fŸ v‹gt®fS¡F«, ïªâa
v‹gijí« f©LÉ£nlh«. mJ ïÅ v‹d brŒangh»‹wJ v‹g M£á Mâ¡f« bfhL¡f¥g£L mij ÃiyÃW¤Jtj‰fhf všyh
ijí« bjǪJÉ£nlh«. RU¡fkhŒ¢ brhšynt©Lkhdhš ekJ kj§fS¡F« ghJfh¥ò mˤJ¡ ifbah¥gK« ngh£lhŒÉ£lJ.
murh§f« xU frh¥ò¡fil¡fhu‹ nghyî«, ekJ fh§»u° mªj¡ ïªj¥goahd muáaš Ó®âU¤jnk 1933 nyh 34 nyh mKY¡F tªJ
frh¥ò¡fil¡fhuÅl« Éahghu« brŒJ Éiy ngá khÄr« th§F« Él¥ngh»‹wJ. ïij ahuhtJ kW¡f Koíkh v‹W nf£»‹nwh«.
tho¡if¡fhu‹ nghyî«, ehkh»a bghJ k¡fŸ frh¥ò¡fil¡ ïj‰fhf mog£lt®fS¡F«, cijg£lt®fS¡F«, áiw br‹wt®
fhudJ MLfŸ ngh‹Wnk ïUªJ tªâU¡»‹nwh«. MLfsh»a fS¡F«, njrhãkhÅ, njáa åu®, njrg¡j® v‹w g£lK«, jiyik
e«ik ts®¡F« Éõa¤âš frh¥ò¡fil¡fhuD¡F ïU¡F« t»¤J el¤âat®fS¡F kfh¤kh, ft®d®, kªâÇ KjÈa g£lK«,
ftiyí« jhuhs neh¡fK« všyh« e«ik bt£o ɉgid brŒt gjÉí« mšyhkš ntW v‹d el¡f¡TL« v‹gij nahá¤J¥
âš mâfyhg« »il¡F«goahd Mir Ka‰ána bahÊa ghU§fŸ.
nt¿šiy.
ïJrka« cy»YŸs k‰w njr muáaš Ó®âU¤j¡ »s®¢á
ïÅí« murh§f Ó®âU¤j â£l§fisí« fh§»u° jiyt® fshdJ mur®fis xÊ¥gj‰F« murh£á¡F ghku k¡fŸ ÛJ
fSila njÓa ntiy Kiwfisí« e«ã¡bfh©L« mt‰¿‰fhf ïU¡F« Mâ¡f¤ij¡ Fiw¥gj‰Fkhf »s®¢áfŸ eilbgW»‹wd.
ciH¤J¡bfh©Lnk ïU¥nghkhdhš frh¥ò¡fil¡fhuid e«ãa ekJ eh£onyh mur®fS¡F«, kfhuh#h¡fS¡F« mt®fsJ Mâ¡f
MLfË‹ fâna Mnth«. murh£á¡F« go¥goahŒ mâf gy« V‰gL¤jnt »s®¢áfŸ eil
bgW»‹wd.
ïj‰F xU áW cjhuz« vL¤J¡fh£L»nwh«. mbj‹d
bt‹whš, rÛg t£lnki# kfheh£o‹ Koit vL¤J¡ bfhŸS§ br‹w gy tUõ¡ »s®¢áia Ãid¤J¥ghU§fŸ. ekJ
fŸ. t£lnki# kfheh£o‹ mo¥gilahd bfhŸif ahdJ mjh eh£o‹ Mø¡F br‹w Ó®âU¤j§fshš °nl£ fî‹áš uh#h§f
tJ ïªâa muáaš v¥go mik¡f¥glnt©L« v‹w ÉõakhdJ rig v‹W x‹W òâjhf c©lh¡f¥ g£lJ. mj‹ fU¤J v‹d?
fh§»uáDilaî« fhªâahUilaî« óuz r«kj¤ij¥bg‰wJ KjyhËkhiuí«, #Û‹jhiuí« bfh©l xU jÅ¢rig Mø¡F
v‹gij e‹whŒ Phgf¤âš ïU¤J§fŸ. bghU¥ghŒ jiyikahŒ ïU¡f nt©L« v‹W fUâ brŒa¥g£L
v¥goba‹whš, tªjjšyth?

c¥ò r¤âah¡»uf¤âš áiwbr‹w njÓaåu®fŸ ÉLjiy ïJ ïªâa muáaš Ãiyik Ó®âU¤j« v‹gj‰F K‹ ïUªj
bgWtj‰fhf njhH® ï®É‹ ãuòÉl« njhH® fhªâ brŒJ bfh©l Ãiyikia Él mâf nkhrkhd Ãiyik¡F¡ bfh©Ltªjjh
uhÍ x¥gªj¤âš t£l nki# kfheh£o‹ mo¥gilahd bgluš mšyJ K‰ngh¡fhd Ãiyik¡F bfh©L tªjjh v‹W ghU§fŸ.
ft®©bk©£ á°l«, mjhtJ rk°o murh§f« v‹D« ïj‰F njáaK«, fh§»uR« fhuzkhÆUªjjh ïšiyah v‹gijí«
kfhuh#h¡fS«, #Û‹jhu®fS«, KjyhËfS« nr®ªJ Mâ¡f« nahá¤J¥ ghU§fŸ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 16 17 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


mJnghynt ï¥nghJ t£l nki#ahš tu¥nghF« muáaš thœªJ tU»‹wd. ïjdhšjh‹ ekJ RakÇahij ïa¡f yøa«
Ó®âU¤j« KjyhË #Û‹jh® kh¤âukšyhkš kfhuh#h¡fS« fyªj cyf yøakhŒ cŸsij ifbfh©L ïU¡»wJ. ïªj yøa¤jhš
rigÆ‹ Mø¡F Mshf ïU¡f nt©L« v‹»‹w Ãiyik¡F x‹W« Mg¤J tªJ Él¥nghtâšiy. m¥go VjhtJ xU Mg¤J
tªJ É£ljh ïšiyah v‹gij e‹whŒ nahá¤J¥ ghU§fŸ. tUtjhŒ ïUªjhY« mªj Mg¤jhdJ k¡fŸ r_f¤ âÅl«
c©ikahd ftiy cŸstD¡F nkš f©l M£áÆ‹ Ñœ thœªJ
ïij¥g‰¿ Mu«g fhy¤ânyna njhH®fŸ kfhfd« ÓÅthr tUtij Él fodkhdjhf ïU¡fhJ. xU rka« ahU¡F¡ fodkhd
rh°âÇfŸ u§frhÄ mŒa§fh®fŸ átrhÄ mŒa®fŸ á.ã. uhkrhÄ jhf ïU¡F« v‹W nahá¥nghkhdhš nrh«ngÇfS¡F« Cuh®
mŒa®fŸ Éah¡»ahd§fŸ brŒJ òfœkhiy ghL«nghnj eh« ciH¥ãš thœ»‹wt®fS¡F«, KjyhËfS¡F«, #Û‹jhu®
vL¤J¢ brh‹ndh«. fS¡F«, uh#h¡fS¡F« kfhuh#h¡fS¡F« fodkhŒ ïU¡fyh«.
ïªâah KGtâYnk e«ik¤ jÉu ntW ahUnk ïªj mjdhš ek¡F v‹d? v‹iwa¤âd« eh« mªj r_f§fŸ
kfhuh#h¡fŸ T£Lwî bfh©l muáaš â£l¤â‰F M£nrgiz bgU«gh‹ikahd kÅj r_f¤â‹ ï‹g thœî¡F« Rjªâu
brhšy K‹tunt ïšiy. ïªj ÃiyikÆšjh‹ njhH® fhªâí«, thœî¡F« ïilôwhŒ ïU¡»‹wJ v‹W fUâ É£nlhnkh m‹nw
fh§»uR« uhÍ ngá¡ ifbah¥gÄ£lhŒ É£lJ. ïÅ ïij kh‰w mt‰¿‹ ehrfhy¤ij vâ®gh®¡f nt©oat®fshfî« mj‰F
ntW v‹d tÊ ïU¡»‹wJ v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. Mifahš e«khš Md všyh fhÇa¤ijí« brŒJ Ôunt©oat®fshfî«
v¥goahtJ eh« ïªj kfhuh#h¡fŸ, #Û‹jhu®fŸ, KjyhËkh®fŸ M»É£nlh«. Mjyhš mij¥g‰¿ ftiy ïšiy.
Mâ¡f« bfh©l M£áia mÊ¡f nt©oat®fshŒ ïU¡»‹
nwh«. m¥go¥g£l M£á ãÇ£oõhuhš el¤j¥gLtjhdhY« rÇ, k‰wgo ntiy¤â£l¤ij¥ g‰¿ k‰bwhU rka« vGJnth«.
ïªâauhš el¤j¥gL tjhdhY« rÇ, k‰w vtuhš el¤j¥gLtjh
dhY« rÇ ek¡F mij¥g‰¿ ftiy ïšiy. monahL xÊ¡f Fo muR - jiya§f« - 01.01.1933
nt©oaJjh‹ flikahF«.
cjhuz« fh£lnt©Lkhdhš ‘Õu§»ahš Rl¥glnt©L«’
v‹w Koit x¥ò¡bfh©l ãwF mªj ‘Õu§»ia ah® RLtJ’
v‹gâš r©il ngh£L¡ bfh©oU¥gâš ga‹ c©lh v‹W
nf£»‹nwh«.
ekJ njÓa« ï¥nghJ “ah® RLtJ” v‹gâšjh‹ r©il
nghL»‹wJ. Mdhš ekJ RakÇahij ïa¡fnkh Õu§»ia cil¤J
á‹dh ã‹dkh¡F§fŸ; ïªj ntiy¡F njÓa« nt©lh«;
brŒatU»‹wt®fis všyh« nr®¤J¡bfhŸS§fŸ v‹W jh‹
brhšY»‹wJ. ïJ rÇah j¥gh v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
t£lnki# kfhehlhdJ v‹iwa âd« fh§»uáÅlK«,
fhªâÆÅlK« ãluš á°£l¤â‰F¡ ifbaG¤J bg‰w m‹nw
Koî bg‰WÉ£lJ. ïÅ mij ah® v¥go âU¤âdhY« mjÅ‹
K¡»a ga‹ x‹W« khWjiy milªJ ÉlhJ.
ïªj ÃiyÆš ï‹W ïªâah kh¤âu« ïU¥gjhf¡ fUâ
ÉlhÔ®fŸ. cyf¤âš cŸs “njÓa¡»s®¢á”fŸ v‹gitfŸ všyh«
M§fh§FŸs ghku k¡fis Vkh‰¿, TÈfis mk®¤â ïªj¥gona
jh‹ ntiy brŒJ, rßu¤âdhš ghLg£L thG« k¡fis tij¤J
Fo muR - 1933 ( 1 ) 18 19 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
nt©LnfhŸ RakÇahij ïa¡f y£áa«,
ntiy¤â£l¡ T£l elto¡if
ekJ khfhz¤âš M§fh§FŸs RakÇahij r§f¤jh®fS«
k‰W« mj‹ yøa¤ijna yøakhŒ¡ bfh©L eilbg‰W tU«
r§f¤jh®fS« j§fŸ j§fŸ r§f¤â‹ C® ng®, îthf°j®fŸ bga®, âU¤j¥g£lgo Ãiwnt¿a RakÇahij ïa¡f
m§f¤âd® fŸ v©Â¡if KjÈaitfis¡ F¿¤j Égu« x‹W yøa«.
clnd bjÇÉ¡f nt©L»nwh«. VbdÅš J©L ãuRu§fisí«,
1.ãÇ£oZ KjÈa vªjÉj Kjyhˤ j‹ikbfh©l M£á
áW ò¤jf btËpLfisí« m¥nghij¡f¥nghJ mD¥ã tuî«
ÆÈUªJ« ïªâahit óuz ÉLjiy mila¢ brŒtJ.
foj¥ ngh¡Ftu¤J it¤J¡ bfhŸsî«, r§f§fis¡ F¿¤J xU
áW ò¤jf« btËÆlî« nt©oÆU¥gjhš mj‹ Égu§fis 2. njr¤â‹ nguhš bfhL¡f¥glnt©oa všyh fl‹fis
clnd mD¥g¡ nfhU»‹nwh«. clnd Ó¡»u¤âš òâajhŒ V‰ u¤J brŒtJ.
gL¤j¡ Toaijí« V‰gL¤â Égu« bjÇÉ¡f ÉU«ò»‹nwh«.
3. všyh bjhʉrhiyfisí«, uÆšnt¡fisí«, gh§»
Fo muR - nt©LnfhŸ - 01.01.1933 fisí«, f¥gš glF Ú® tÊ ngh¡Ftu¤J rhjd§fisí«
bghJ k¡fS¡F cÇikah¡FtJ.
4. vªjÉjkhd ãu⥠ãunah#dK« bfhLglhkš njr¤âš
cŸs všyh Étrha Ãy§fisí«, fhLfisí« k‰w °jhtu
brh¤J¡fisí« bghJ #d§fS¡F cÇikah¡FtJ.
5. Foahdt®fS«, bjhÊyhËfS«, nythnjÉ¡fhu®
fËl« g£oU¡F« fl‹fisbašyh« (nf‹áš) bršYgo
a‰wjhf M¡» ÉLtJ, moik x¥gªj§fis u¤J brŒJ
ÉLtJ.
6. Rnjr rk°jhd§fŸ v‹gitfis bašyh« kh‰¿
ïªâah KGtijí« bjhÊyhËfŸ, Foahdt®fŸ, rßu
ntiy¡fhu®fŸ v‹gt®fSila neuoahd M£á¡F
bfh©L tUtJ.
7. bjhÊš brŒgt®fŸ 7 k neu¤â‰F nkš ntiy
brŒa¡TlhJ v‹gJl‹, mt®fSila thœ¡if Ãiy ca®¤
j¥gLtJ. bjhÊyhËfS¡F TÈia ca®¤â, mt®fsJ

Fo muR - 1933 ( 1 ) 20 21 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


Rfthœ¡if¡F nt©oa rîfÇa§fisí« ïytr üš ïUªJ« ÉLɤJ« Rjªâu kÅj®fŸ M¡Ftj‰F«, bghJ
Ãiya§fŸ KjÈa trâfisí« V‰gL¤JtJ. bjhÊš ïšyh #d mtáa¤â‰F v‹W V‰gL¤ j¥gL»w bjhÊš KiwfŸ
kš ïU¡»‹wt®fis r®¡fh® nghΡF« goí« brŒtJ. ngh¡Ftu¤J rhjd§fŸ M»aitfË‹ îthf¤ijí« mj‹
ïyhg¤ijí« jÅ¥g£l kÅj®fŸ milahkÈU¥gj‰F«
v‹gitfŸ RakÇahij ïa¡f¤â‹ mo¥gilahd y£áa§ nt©oa fhÇa§fis muáaš °jhgd§fË‹ _ykhf¢
fshF«. brŒa nt©L«.
âU¤j¥g£lgo Ãiwnt¿a ntiy¤â£l Ô®khd« 2. všyh¢ r£lrig, KÅágš jhÿ¡fh Íšyh rig
RakÇahij ïa¡fkhdJ bj‹ ïªâahÉš br‹w 7, 8 tUõ M»at‰¿‹ nj®jY¡F taJ tªj ahU¡F« X£LÇik
fhykhf ghku k¡fËilna VuhskhŒ òijªJ »lªj #hâ, kj« V‰gL«go brŒa nt©L«. jÅ¥g£l bjhʉrhiyfŸ, uÆš,
KjÈaitfis¥ g‰¿a FU£L e«ã¡iffŸ _l¥ gH¡f tH¡f§fŸ f¥gš KjÈaitfËš bjhÊyhËfS¡F v¥bghGJ« bjhÊš
M»aitfis¥ g‰¿í«, bghUshjhu¤ j‹ikÆ‹ ÑœÃiyia¥ ïU¥gj‰F xU #th¥jhǤjd¤ijí« mt®fSila eš
g‰¿í« brŒJ tªj òu£á ãurhu¤â‹ gydhŒ xU bgU¤j cz®¢á thœ¡if¡F nt©oa Câa¤ij îza¥ gL¤â mj‰F xU
ia¡ »s¥ã É£oU¥gjhY«, gF¤j¿î¡F V‰fhj KiwÆš eil cW⥠gh£ilí« brŒtj‰F V‰ghL brŒa nt©L«.
bg‰W tU« nkšf©l gH¡f tH¡f Kiwfis r£l _ykhft‹¿ 3. Ãy brhªj¡fhu®fshÆšyhkš Étrha¤âš <Lg£l
ntW tÊÆš xÊ¥gJ v‹gJ KoahJ v‹»‹w mã¥ãuha« bjhÊ yhËfS¡F btŸshikÆš xU Phakhd g§FÉ»j«
ehS¡F ehŸ gy¥g£L tUtjhY«, »il¡F«go brŒa nt©L«.
ghku k¡fis¥ gy muáaš °jhgd§fS«, r_f f£L¥ 4. nfhÉš, ãuh®¤jid ïl§fŸ KjÈa kj °jhgd§fË‹
ghLfS« mªjªj Éõa§fËš ml¡»í«, bghUshjhu¤ JiwÆš brh¤J¡fŸ, tU«gofŸ M»aitfis¥ bghJ #d§fË‹
xL¡»í« it¥gj‰F rhjdkhf muáaš °jhgd§fns cgnahf¥ bjhÊš, fšÉ, Rfhjhu«, å£L trâ, mdhij¥ ãŸisfŸ
gL¤j¥g£L tU»wJ v‹gJ M£nrã¡f Koahj c©ikahŒ ÉLâ M»aitfS¡F ga‹gL¤j mDkâ bgw nt©L«,
ïU¥gjhY«,
5. ïªâa r_f¤âš #hâ kj ãÇî KjÈaitfis¡ F¿¡f¡
t£lnki# kfheh£o‹ gadhŒ ghku k¡fË‹ gF¤j¿î Toa F¿¥òfŸ vijí« bghJ Mjhu§fËš (Çfh®LfËÈ
ts®¢á¡F ehr¤ij c©lh¡F« bfhLikahd gHa gH¡f tH¡f§ UªJ) vL¤J ÉLtj‰F«, m«khâÇ¥ g£l« cilat®fis¥
fS¡F« kÅj¤ j‹ik¡F Kuzhd #hâ ɤâahr§fS¡F« k‰W« bghJ ntiyfËš ïl« bgwhkš ïU¡F«go brŒtj‰F«
gy bfLâfS¡F« ghJfh¥ò«, M¡fK« mË¥gjhŒ ïU¥gjhY«, mDkâ bgWjš.
RakÇahij ïa¡f¤jhU¡FŸ rkj®k (Socialist party) f£á 6. KÅághÈo KjÈa °jy °jhgd§fË‹ _ykhfnt
v‹gjhf xU muáaš ãÇit V‰gL¤â, mj‰F moƉ f©l ngh¡Ftuî rhjd trâ, å£L trâ, ghš trâ, it¤âa trâ
â£l¤ij tF¤J, mj‹ _y« gÇfhu« njLtJ v‹W Ô®khÅ¡f¥ KjÈaitfŸ eil bgW«go V‰ghL brŒa nt©L«.
gL»wJ.
7. ïitfis Ãiwnt‰w r£lrig, KÅághÈ£o KjÈa
â£l§fshtd:- #d¥ ãuâÃâ °jhgd§fS¡F nkšf©l f£áÆd® nguhš
mngBf®fis ÃW¤j nt©L«.
1. bghJ #d brsfÇa§fS¡F V‰g£l rhjd§fis jÅ¥
g£l kÅj®fŸ mDgÉ¥g bj‹gj‰F« #hâkj r«gªjkhd 8. f£á mng£rf®fŸ nkš f©l â£l§fS¡F cWâT¿
bfhLikfS¡F« ghJfh¥òfshŒ ïU¡F« m¿î¡F x›th ifbaG¤âl nt©L«.
Kiwfis u¤J brŒa nt©L«. ghku #d§fis mt®fsJ
bghUshjhu¡ bfhLikÆš ïUªJ«, #hâ kj¡ bfhLikÆš

Fo muR - 1933 ( 1 ) 22 23 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


9. nkšf©l r£l§fŸ, Ó®âU¤j§fŸ KjÈaitfis
všyh« r£lrig¥ ãuntr« _y«, ãur§f _y«, brhšYtj‹
_y«, g¤âÇif¤ J©L¥ ãuRu« KjÈaitfŸ _y«
r£l¤ij mDrǤJ¢ brŒa nt©oaJ.
Fo muR - 01.01.1933

fhªâÆ‹ k‰bwhU uhÍ


Ô©lhik xÊ¥gh? Ãiy¥gh?
muáaÈš ntiya‰wâdhš ghku k¡fS¡F j« ÛJ V‰g£l
rÈ¥igí«, btW¥igí« Ô®¤J¡ bfhŸStj‰fhf r_f¤JiwÆš
Vnjh bgÇabjhU Ó®âU¤j« brŒtjhf btË¥g£L, m›btW¥ig
kh‰¿¡ bfhŸsyh« v‹W fUâa njhH® fhªâat®fŸ “ãŸisah®
brŒa¥ nghŒ Fu§fhŒ KoªjJ” v‹w gHbkhÊ¥go k¡fË‹
mâfkhd btW¥ò¡F Mshf neÇ£L, ï¥nghJ mâÈUªJ« j¥ò
tj‰F xU bgÇa F£o¡ fuz« nghlnt©oajhŒ V‰g£L É£lJ.
mbj‹dbtÅš njhH® fhªâ, ï®É‹ ãuòÉl« brŒJ
bfh©l uhÍÆ‹ gadhŒ ïªâa ViH k¡fË‹ ÛJ gz¡fhu®fŸ
M£áiaí«, KjyhË M£áiaí« ïªâa kfhuh#h¡fŸ M£á
iaí« v¥go ÃuªjukhŒ ïU¡f¢ brŒJ É£lhnuh mnj nghš
jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F v‹W fŸË¡nfh£il rh_âÇÅlK«,
rh°âÇfËlK« brŒJ bfhŸS« uhÍahdJ Ô©l¥glhj k¡fS¡F
Ô©lhik v‹gJ v‹W« ÃuªjukhŒ ïU¡f V‰ghL brŒJ Ôu
nt©oa Ãiyik¡F tªJ nr®ªJ É£lJ. ïJgh®¥gd njÓathâ
fS¡F X® bgÇa bt‰¿naahdhY« gh®¥gdušyhj “njÓathâfŸ”
ïj‰F v‹d gâš brhšYth®fnsh bjÇaÉšiy. v‹whY«
v¥gonah jÄœehL g¤âÇifí«, njhH® tujuh#Yî«, #°o°
g¤âÇifí« xU tÊÆš ijÇakhŒ ïj‹ ïufáa¤ij btËah¡»
É£ld. v‹whY« k‰wt®fŸ v‹d brhšth®fbsd bjÇaÉšiy.
v‹dnth brhšÈ¡ bfhŸs£L«. njÓa« v‹gJ mÊí« tiunah,
mšyJ njÓa thâfŸ v‹gt®fŸ thH ntW kh®¡f« f©L ão¡F«
tiunah ï¥go¥g£l Éõa§fËš mt®fŸ ijÇakhŒ c©ik
brhšy Koahjhjyhš fhªâahU¡F«, mtuJ gh®¥gd ty¡if
fS¡F« ã‹ jhs« ngh£L¤jhdhf nt©L«. mt®fis¥g‰¿ ï¥
nghJ eh« ftiy¥glÉšiy. Mdhš Ô©l¥glhjh® v‹w k¡fŸ
ïj‰F v‹d gâš brhšYth®fŸ v‹gJ xU á¡fyhd ãu¢áid
ahfnt ïU¡»‹wJ.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 24 25 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
k¡fS¡F c©ikahd RakÇahij cz®¢á v‹gJ ïšyhj ïit xU òwÄU¡f c©ikÆnyna flîŸ mjhtJ “rfy¤
fhuz¤jhš jh‹ cy»š murD«, FUî«, gz¡fhuD« nkš ijí« gil¤J, fh¤J, el¤J« r®t r¡âíŸs” xU flî isí«, K‹
#hâ¡fhuD« V‰gl ïlK©lhƉW v‹gnjhL, ViHí« bjhÊ ã‹ #‹k« cŸs ïªJ kj¤ijí« e«ò»‹w, x¥ò¡ bfhŸS»‹w
yhËí« TÈí« “N¤âuD«” (moikí«) “r©lhsD«” V‰gl xU ïªJ Ô©lhjt‹ v‹»‹wt‹ nfhÉY¡FŸ ãuntá¡f
ïlK©lhƉW v‹W« ijÇakhŒ TWnth«. KaYtJ m¿îilikah? mšyJ RakÇahij clikah? v‹W
gh®¤jhš ïu©Lk‰w j‹ik v‹W jh‹ brhšy nt©L«. VbdÅš
ïªj fhuz¤jhšjh‹ ï‹W ekJ “bjŒt¤j‹ik” bghUªâa xU M°âf ïªJ r®t r¡â cŸs flîshš jh‹, K‹ #‹k f®k¤jhš
“PhdóÄ” ah»a ïªâahÉš 16 nfho “N¤âu®” (moik) v‹gt® jh‹, jh‹ ãwªjjhf fUâahf nt©L«. m‹¿í« jh‹ Ô©l¥glh
fS«. 7 nfho “Ô©lhjh®fŸ” “r©lhs®fŸ” v‹gt®fS« gy jhdhŒ ãwªjj‰F« mšyJ fUj¥gLtj‰F« mªj flîŸjh‹
MÆu¡fz¡fhd tUl§fshŒ ïUªJ tUtJl‹ ït‰iw ï‹W«, fhuz« v‹gijí« cz®ªjhf nt©L«. Mfnt j‹id ïªj Ãiy
v‹W« Ãiy ÃU¡f bt‹W r§fuh¢rhÇ “nyhf FU¡fS«” “kfh¤kh¡ M¡»a xU flîis-mjhtJ Ô©l¤jfhjtdhŒ M¡»a xU
fS«” ïUªJ tUtJl‹ ït®fS¡F ïlK«, M¡fK« mË¡f flîis - Ô©l¤jfhjt‹ v‹W brhšY«go brŒj xU flîis¥
“#hâ kj eLÃiyik” t»¡F« “kfh fhU©a« Ãiwªj” r¡fut®¤â nghŒ, mj‹ ïU¥ãl« br‹W jÇá¥gJ, óÍ¥gJ, ãuh®¤â¥gJ,
fŸ, kfhuh#h¡fŸ M£áfS« ïUªJ tU»‹wd. tz§FtJ v‹gitfshd fhÇa§fŸ mQtsthtJ RakÇah
rhjhuzkhf M£á v‹gJ k¡fS¡F rkj®k Úâ brY¤jnt ij¡F V‰wjh? v‹W nfŸ¡»‹nwh«. ïªj¥ goahd RakÇahij
xÊa, mjhtJ vËnahiu tÈnah® tŠá¤J tij¡fhkš ïU¥g m‰w k¡fis¡ bfh©l eh£L¡F “njÓa«”“ nt©L«, “Rauh{Í
j‰nf xÊa óid¡F Fu§F k¤âa°jkhŒ ïUªj fijnghš a«” nt©L« v‹W brhšÈ¡ bfhŸtâš-mj‰fhf ghLgL»‹nwh«
“v¥gonah tÈik bg‰w mnah¡»a _®¡f®fS¡F«, mt®fshš v‹W brhšy¥gLtâš VjhtJ m®¤j« ïU¡f Koíkh v‹W«
tÈika‰w rhJ¡fS¡F« eLÃiyik t»¥gj‰F” mšy v‹gij nfŸ¡»‹nwhh«.
cy»š vªj murh£áí« ïJtiu cz®ªJ elªjjhf bjÇaÉšiy. ïit xU òw« ïU¡f, Ô©lhjh® r_f« v‹gjhf xU r_f«
v‹whY« jhœ¤j¥g£l k¡fsh»a Ô©lhjh® v‹D« k¡fS¡F ïªj eh£oš ÃuªjukhŒ ïU¥gj‰fhf ïªj nfhÉš EiHî v‹D«
RakÇahij cz®¢á fLfsthtJ ïU¡Fkhdhš mt®fŸ xUehS« nguhš xU òâa Nø brŒa¥gLtjhŒ¤ bjÇ‹wJ. mbj‹d bt‹
cij¤j fhY¡F K¤jÄLtJ nghš ïªj nfhÉš EiHî N£á¡F whš ï¥bghGJ Ô©lhjhuhŒ¡ fUJ« xU r_f¤â‰F AÇ #d§fŸ
Msh» ïU¡fnt kh£lh®fŸ. v‹W òâjhf xU bgaiu ï£L mij mt®fisna x¥ò¡ bfhŸs¢
VbdÅš ï‹iwa nfhÉš EiHî »s®¢áÆš “flîis brŒjhŒ É£lJ,
e«ò»wt‹ jh‹ nfhÆY¡FŸ nghf ïZl¥gl nt©L«“ v‹W« ïjdhš ïªj AÇ#d§fŸ v‹»‹w bga® cy»š cŸstiu
ï‹iwa nfhÆš ãuntr¡ »s®¢á “ flîis e«ò»wt®fis¥ Ô©lhjt®fŸ v‹gt®fŸ ïUªnj ÔUth®fŸ v‹gJ â©z«.
g‰¿aJ jh‹” v‹W« e‹whŒ És¡fkhŒ giwao¡f¥ g£oU¡»wJ. mJnghynt ï¥nghJ njhH® fhªâah® #hbkhÇÅlK«, rh°âÇ
mJ kh¤âukšyhkš “ ïªJ¡fŸ jh‹ ïªJ¡ nfhÉšfS¡F¢ fËlK« brŒJbfhŸS« uhÍ x¥gªj¥go Ô©l¥glhjh® nfhÉ
bršy Mir¥glyh«” v‹W« “ïªJ¡fŸ jh‹ nfhÆš ãuntr Y¡F nghf v‹W xU jÅ neu« V‰gL¤â¡ bfh©l ãuF ïªj¡
Ka‰áÆš fyªJbfhŸsyh«” v‹D« ÃgªjidfS« V‰gL¤j¥ nfhÉšfŸ cŸs tiuÆY« Ô©lhjh® v‹»‹w T£l« ïUªnjjh‹
g£oU¡»‹wd. Mfnt, flîis¥g‰¿a e«ã¡if ïšyhjtD¡F«, ÔU«.
j‹id ϪJ v‹W brhšÈ¡bfhŸs ïZl¥glhjtD¡F« ïªj Ô©lhjh® âdK« xU F¿¥ã£l neu¤âš nfhÉY¡F¥ nghŒ
nfhÉš EiHî »s®¢áÆš fyªJ bfhŸsnth, nfhÉY¡FŸ nghf tz§»É£L tUtJ« mt®fŸ btËna tªjîl‹ m¡nfhÉY¡F
Mir¥glnth brŒtJ ÃahakhfhJ v‹gJ btË¥gil mj R¤â (r«nuh£riz) brŒtJkhd fhÇa§fŸ m¤Ô©l¥glhjh®
dhnyna m¥go¥g£l mndf® mâš fyªJ bfhŸshkš ïUªjhY« v‹gt®fis âd«âd« v›tsî ïÊîgL¤â m›ÉÊit
ïU¡fyh«. Ãiy¡f¢ brŒ»‹wJ v‹gij Ãid¤J¥ghU§fŸ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 26 27 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ï‹iwa âd« Ô©lhjhU¡F ahuhtJ c©ikahd-ga‹ Ô©lhjhU¡F jÅ¡ »zW, Ô©lhjhU¡F jÅ¥gŸË¡Tl«-
jU«goahd - mt®fsJ ïÊî ÃuªjukhŒ Ú§F« goahd e‹ik Ô©lhjhU¡F jÅ¡ nfhÉš všyh« ï‹W ïUªJtUtJ jÉu, ïÅ
brŒ»‹wt®fŸ ïªeh£oš c©L v‹whš mâš njhH® o. M®. uhk¢ njhH® fhªâahš Ô©lhjhU¡F jÅ neuK« V‰ghL brŒangh»‹wJ
rªâu mŒa® v‹gtnu Kj‹ikahth® v‹W brhšYnth«. Vbd v‹whš ïij m¿î«, RakÇahij cz®¢áí« cŸs kÅjr_f«
Åš mt®jh‹ c©ikia ijÇakhŒ¢ brhšY»‹wh®. mjhtJ v¥go¤jh‹ bghU¤J¡bfh©L ïU¡f Koí« v‹gij nahá¤J¥
Ô©lhjh® v‹gt®fŸ ïªJ¡fŸ mšy
“Ô©lhjh® mšy” v‹»‹wh®fŸ. mijna ghU§fŸ. c©ikahf RakÇahij M£á ï‹W ïU¡Fkhdhš
jh‹ ehK« brhšY»‹nwh«. btFfhykhfnt brhšÈí« tªâU¡ ï¥go¢ brŒ»‹wt®fŸ f©o¥ghŒ j©o¡f¥gLth®fŸ v‹W jh‹
»‹nwh«. k‰W« mt® brhšY»wgo murh§f r£lK« V‰g£L brhšynt©o tU»‹wJ.
ÉLkhdhš (mªj¥go V‰gLtij njhH® fhªâna bfL¤jh®) m‹nw
ïªâahit¥ ão¤j Ô©lhik¡ bfhLik kh¤âukšyhkš, moik¤ ï‹iwa nfhÉš EiHî »s®¢á Ô©lhik xÊ¥ò ntiyah?
j‹ik¡ bfhLikí« #hâ MztK« xʪjJ! xʪjJ!! xʪjJ!!! mšyJ Ô©lhikia v‹iw¡F« Ãiy ÃW¤J« ntiyah? v‹W
v‹nw brhšYnth«. v¥go v‹gJ ïªJ¡fŸ mšyhj »¿°J tiu nahá¤J¥gh®¤jhš mj‹ c©ik És§F«.
ahtJ kfkâaiuahtJ k‰w vtiuahtJ Ô©lhjt®fŸ v‹W ïij¥g‰¿ jÄœehL g¤âÇif vGJifÆš ïjdhš “Ô©lh
brh‹dhš v‹dgy‹ »il¡F« v‹W gh®¤jhš És§»ÉL«. jh®” k¡fSila ïÊî« nkš #hâÆDila ca®î« kWgoí«
Mfnt ï‹W njhH® o. M®. uhk¢rªâu mŒaiu¡ F‰w« brhšY cWâah¡f¥g£lbj‹nw brhšyyh«” v‹W«, “ïªj nahrid x¥ò¡
gt®fis eh« Ô©lhjhÇ‹ vâÇfbs‹nw brhšYnth«. Ô©lhj bfhŸs¥gLkhÆ‹ Ô©lhjhUila jhœik¡F òâa K¤âiuÆ£lJ
t®fŸ ïªJ¡fŸ mšythdhš mt®fis ã‹idah® v‹W nghš V‰gL»‹wJ” v‹W« vGâ ïU¡»wJ. RnjrĤâu‹ KjÈa
brhšYtJ v‹W áy® nfŸ¡f¡ TL«. mt®fŸ ahuhÆUªjhY« fy¥g‰w gh®¥gd¥ g¤âÇiffS«, áy fy¥ò¥ g¤âÇiffS« thŒ
ek¡F¡ ftiy ïšiy. fGijfŸ v‹W miH¤jhY« rÇ, ehŒfŸ _o bksd« rhâ¡»‹wd. Mdhš mitfŸ Ô©lhjh®fŸ bga®
v‹W miH¤jhY« rÇ eh« mij¥g‰¿ ï›tsî ftiy¥ fis¢ brhšÈ¡ bfh©L r£l rig¡F nghfî«, Ciu¡ bfhŸis
gLtâšiy. VbdÅš ï‹W Ô©lhjhiu Ô©lhjh® v‹W fUJ« mo¡fî« tiy åR»‹witfshŒ ïU¥gjhš ïªj¥go tŠrfkhŒ
k¡fŸ ehŒfisí«, fGijfisí« Ô©lhjh® v‹W fUJtJÄšiy elªJ bfhŸsnt©o ïU¡»wJ.
mt‰iw¤ Ô©lhkš ïU¥gJ Äšiy. Ô©odhš FË¥gJÄšiy.
k‰w Éõa§fËY« fGij fS¡F« ehŒfS¡F« cŸs Rjªju§ MdhY« ïitfË‹ t©lths¤ij Ó¡»u¤âš k¡fŸ
fis Ô©lhjh®fS¡F mË¡fî« mt®fŸ r«kâ¥gJÄšiy. cz®ªJ mt®fŸ Miria¡ fdthF«go brŒa¥ bghJk¡fS¡F
nah¡»aij V‰glhkš nghFbk‹W eh« fUjÉšiy. vit v¥go
mitfis¥ bghU¤jtiu kh¤âukšyhkš c©ikia¥ ÆUªj nghâY« njáa òu£L, fj® òu£L, k¿aš òu£L, r¤âah¡ »uf¥
ngr¥nghdhš, ïªJ¡fŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸtj‹ fhuzkh« òu£L M»aitfis bašyh« Él ïªj Ô©lhik Éy¡F¥ òu£L
‘N¤âu®fŸ’ v‹W miH¡f¥gL»‹w 15 nfho k¡fis¡Tl N¤âu® nfhÉš EiHî¥ òu£L bfhLik! bfhLik!! kfh bfhLik!!! v‹W
fŸ v‹w bgaiu vL¤JÉ£L fGij v‹nwh, ehŒfŸ v‹nwh brhšYnth«.
bgaiu¡ bfhL¡fyhkh v‹whš mj‰F« eh« M£nrã¡f tu
kh£nlh«; KjÈš x£L¡ bfhL¥ngh«. Fo muR - jiya§f« - 08.01.1933

VbdÅš “ïªJ kj” kÅjr_f¤âjš “N¤âu‹” v‹gt


D¡F cŸs kâ¥ò mnef Éõa§fËš xU ehÆ¡F cŸs kâ¥ig
Él ÑHhfnt ïUªJ tU»‹wJ. ehŒ nghf¡Toa ïl¤âš “N¤âu‹”
nghf KoahJ. g‹¿ nghf¡Toa ïl¤âš “Ô©lhjh®” v‹gt® nghf
KoahJ v‹gij Ãid¥ò¡F¡ bfh©L tªjhš ïj‹ Ãaha«
És§F«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 28 29 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ng®tÊfŸ jh‹ nk‰f©lthW vGj¥ go¡f¤ bjǪjt®fŸ v‹D«
fz¡F¡F tu¡TL«.
Mfnt ïªâa k¡fË‹ fšÉa¿î 100-¡F 91/4 ng®tÊfŸ
jh‹ nk‰f©lthW vGj¥go¡f¤ bjǪjt®fsh»wh®fŸ.
ïj‰F¤ jh‹, mjhtJ ïªj k¡fis¡ bfh©l eh£L¡F jh‹
PhdóÄ v‹W«, f«g‹ fhËjhr‹ tŸSt® xsit ãwªj óÄ
ïªâahÉ‹ #d¤ bjhifí« v‹W« ngá ïªâahÉ‹ fšÉ Phd¤ij¥ g‰¿ rjh òfœ khiy gho¡
fšÉ Ãiyí« bfhŸs¥gL»‹wJ.

jhœ¤j¥g£lh® É»j«
br‹w g¤J tUõ¤â‰F K‹ vL¡f¥g£l #d fÂj fz¡F¥ ïJ xU òwÄU¡f ï¡fšÉÆ‹ ãÇÉidia¥ g‰¿ r‰W
go ïªâa #d¤bjhif Rkh® 32 nfhoahF«. ï¥bghGJ mjhtJ ÉtǤJ¥ gh®¥ngh«. ïªâa k¡fËš ruhrÇ 100¡F 91/4 ng®jh‹
1931š vL¤j #d¡fÂj¥go ïªâa #d¤bjhif Rkh® 351/4 ifbaG¤J¥ nghl¤bjÇí« v‹w fšÉ f‰¿U¡»‹wh®fŸ v‹whY«
nfhoahF«, ït®fËš 100¡F 11 bga®fns g£lz§fËš tá¡»‹w ïâš všyh rhâÆY« všyh r_f¤âY« všyh¥ ãÇÉY« ïªj ruhrÇ
t®fŸ. gh¡» 89 bga®fŸ »uhktháfŸ. 100¡F 67ng®fŸ Étrha 100¡F 91/4 ng® v‹»‹w fz¡F É»jkhtJ ïU¡»‹wjh v‹W
éÉj¡fhu®fŸ. gh¡» 100 ¡F 33 ng®fŸ TÈ bjhÊY« k‰W« gy tif gh®¤jhš mªj¥go gh®¥gJ v‹gnj xU bgÇa tF¥ò thjkhfî«
c¤ânahf« KjÈa éÉj§fËY« thœ»‹wt®fŸ. #d r§ifí«, tF¥ò Jntõkhfî« jh‹ Koí«. mnjhLkh¤âukšyhkš r‰W
mt®fsJ thœ¡ifí«, étdK« ïªÃiyÆš ïU¡f ïÅ ït®fŸ mG¤â¥ ngr Mu«ã¤J É£nlhnkahdhš ãwF mJ xU bgÇa
fšÉ Ãiyia¥ g‰¿ r‰W ÉrhÇ¥ngh«. njr¤Jnuhfkhfî« KoªJ ÉL«. ãwF ïªj njr¤Jnuhf« v‹w
Ô®¥ò¡F njhH® fhªâÆ‹ nkbyh¥gK« V‰g£L ÉL«. Mdhš eh«
fšÉ É»j«
mj‰F ga¥gl¥ ngh»‹nwhkh? jiy¡F nkš nghF« btŸs« #h©
nkšf©l 1931« tUõ¤âa #d fÂj¥go bkh¤j #d¤ nghdh by‹d? KH« nghdh by‹d? Mfnt ãǤJ fz¡F¥ gh®¤
bjhifÆš gFâ r_fkh»a M© r_f¤âš 100¡F 151/2 ngU«, bkh¤j jhš ïªâahÉš cŸs mnef tF¥òfËš 100¡F 100 ng® j‰FÇf
#d¤bjhifÆš k‰w¥gFâ ng®fsh»a bg© r_f¤âš 100¡F 23/4 shfî« áy tF¥òfËš 100-¡F 100 ng® vGj¥go¡f¤ bjǪj
ïu©nl K¡fhš ng®fSnk vGj¥ go¡f f‰W ïU¡»wh®fŸ v‹W t®fshŒ kh¤âukšyhkš ã.V., v«.V., KjÈa g£l« bg‰w g©oj®
nk‰go fz¡F òŸË Égu¤âš ïUªJ bjÇ»‹wJ, “thá¤âU¡ fisí« bfh©l tF¥ãd®fshfî« r_fkhŒ ïU¡»wh®fŸ.
»wh®fŸ” v‹whš ã.V., v«.V., thá¤jt®fŸ v‹nwh, mšyJ jÄœ
cjhuzkhf áy C®fËš gh®¥gd®fis vL¤J¡bfh©lhš
KjÈa j« j« jhŒ ghiõfisah jÄHhtJ e‹whf vGj¥go¡f¤
100-¡F 100ng® go¤J ïU¡»wh®fŸ. gy C®fËš giua®fis
bjǪâU¡»wh®fŸ v‹nwh fUâ ÉLtJ Vkh‰w¤ij¡ bfhL¡f¡
vL¤J¡bfh©lhš, gŸs®fis vL¤J¡bfh©lhš, r¡»Èa®fis
ToajhF«. vdnt nkš f©l òŸË ÉgukhdJ j§fŸ j§fŸ
vL¤J¡bfh©lhš k‰W« ïJ ngh‹w gy jhœ¤j¥g£l tF¥òfis
bga®fis vGJtj‰nf, mj‰FŸs vG¤J¡fis ntW xUt®
vL¤J¡bfh©lhš 100-¡F 100-ng® vG¤J v‹whš %ghŒ¡F v¤jid
vGâ¡ fh£odhbyhÊa vGjKoahj ɉg‹d®fisí« nr®¤J¡
go v‹W nf£¡f¡Toa j‰F¿fshfnt ïU¡»wh®fŸ.
T£o¡fz¡bfL¤j òŸË Égunk MF«.
bg©fŸ
M© bg© ml§f nkš f©l 35 1/4 nfho #d§fËY« nkš
f©l khâÇ ifbaG¤J¥ nghl¡Toat®fisí« nr®¤J fz¡F¥ bg©fŸ r_fK« m¥gona áy r_f¤âš gh®¥gd® r_f¤
ngh£L bkh¤j #d¤bjhif É»jhrhu« gh®¤njhkhdhš 100¡F 91/4 âš áy ïl§fËš 100-¡F üW bg©fŸ go¤jt®fshfî« mt®fŸ
mšyhj k‰w mndf r_f¤âš 100-¡F 100 bg©fŸ vG¤J thrid
Fo muR - 1933 ( 1 ) 30 31 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
m¿ahjt®fshfî« ïU¡»wh®fŸ. ït‰iw¥g‰¿ ahuhtJ nf£lhš milgt®fŸ, bfhŸis bfhŸisahŒ r«ghâ¡fî« bghUŸ
mjhtJ “gh®¥gd® kh¤âu« MQ«, bg©Q« 100-¡F 100 ng® nr®¡fî«, mt®fŸ å£L¥ ãŸisfŸ jiyKiw jiyKiwahŒ
v¥go go¤jh®fŸ? giua®fŸ, gŸs®fŸ KjÈa tF¥gh® kh¤âu« tƉ¿ÈUªJ tU«nghnj ò°jf¤Jl‹ tuî« jiyKiw jiy
100-¡F 100ng® V‹ j‰FÇfshŒ ïU¡»wh®fŸ” v‹W nf£lhš ïj‰F KiwahŒ go¡fî« jiyKiw jiyKiwahŒ khj« 400, 500, 1000,
gâš ïJ tF¥ò Jntõ« mšyJ tF¥ò thj« v‹W brhšYtij¤ 5000 åj« r«ghâ¡fî«, ghLgL»‹wt‹ fZl¥ g£L ciH¥gt‹
jÉu ntW rkhjhd« ïšynt ïšiy. ViHahfnt ïU¡fî« mt‹ ãŸis F£ofŸ tƉ¿ÈUªJ
tU«nghnj V®, k©bt£o, r«k£oíl‹ tuî« jiyKiw jiy
bfhLik! bfhLik!! KiwahŒ j‰F¿ahfnt ÆU¡fî« jiyKiw jiyKiwahŒ ïU¡f
gh®¥ghD«, gh¥gh¤âí« nfhtz« f£o¡bfh©L ghLg£L, ïlÄšyhkš x©l ÃHš ïšyhkš g£oÅÆdhš nehÆdhš koaî
k©bt£o, j©Ù® ghŒ¢á bjUÉš fš cil¤J fZl¥g£L khd Ãiyik¡F ah® fhuz«? ah® fhuzkhÆUªjhY« m¡
r«ghâ¤J go¤jh®fsh? k‰wgo giwaD«, gŸsD«, gŠr f¢r« fhuz§fS« fhuz°j®fS« monahL mÊa nt©lhkh? mÊah
ngh£L g£L ntZo cL¤â¡bfh©L, _‹W ntis FˤJ KG» É£lhY« xÊa nt©lhkh? xÊahÉ£lhY« khwnt©lhkh v‹W
ef¤âš mG¡F¥glhkš bjU¤â©izÆš c£fh®ªJ t©znk nf£»‹nwh«.
CuhÅlbkšyh« F«ãL« fh¡ifí« bg‰W, rh«giyí« ï«khâÇahf¡ fšÉ¤JiwÆš cŸs m¡»uk«, bfhLik,
MÓ®thj¤ijí« bfhL¤J go¤jh®fsh v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. bfhiyghjf¤ j‹ik k‰bwâY« ïšiy v‹W ijÇakhŒ¢ brhšY
ghLg£l T£lbkšyh« g£oÅahŒ »l¥gnjhL, j‰F¿fshf nth«. g¢irahŒ¢ brhšynt©Lkhdhš khL nkŒ¡f¤ bjÇahj
ïU¡fî«, ghLglhj T£lbkšyh« â‹W bfhG¡fî«, ã.V., v«. V., t®fŸ všyh« go¥ò v‹D« rh¡fhš kªâÇah» - r£lbk«guh»
go¤J khj« 1000, 10000 fz¡fhŒ r«ghâ¤J, bf«ò itu¤njhL«, khj« 5000, 6000 %ghŒ åj« r«gs« th§»¡ Fo¤J¡ T¤jho¡
gdh®° bg§fq® òlití«, Õ¢Rnuh£ nkh£lh® rthÇ cšyhrkhf bfh©L ïU¥gJ«, k© bt£o TÈ ntiy brŒJ gÆ® brŒJ mu©
ÆU¡fî« v¥go V‰g£lJ? v‹gJjh‹ ï§F ftÅ¡fnt©oa kid f£o nfh£il f£o murid¡ fh¥gh‰W »‹wt®fŸ všyh«
ÉõakhF«. vdnt ïij¥g‰¿ ngr¥nghdhš ïij nrhÎaÈr go¥ãšiy v‹D« fhuz¤jhš ïL¥ò¡F¤ J nghuhkš tƉW¡
bk‹nwh nghšõÉrbk‹nwh, f«ôÅrbk‹nwh brhšÈ É£lhš fŠá nghuhkš tij¡f¥gLtJ v‹gJ Ãahakh? ïªÃiy monahL
nghJkh? ïJ f«ôÅrkhŒ ïUªjhš v‹d, mt®fŸ gh£lÅrkhd mÊa nt©lhjjh v‹W kWgoí« nf£»‹nwh«.
bfhŸis bfhiyfhÇrkhŒ ïUªjhš v‹d? nk‰f©lgo el¡
»‹wjh ïšiyah v‹gJ« ïªj Ãiy âU¤j¥ghlila nt©Lkh br‹w 10 tUõ¤â‰F Kªâd #d fÂj¤âš 100¡F 7 ng®fŸ
nt©lhkh v‹gJ« jh‹ ï§F ekJ ftiy. jh‹ go¤jt®fŸ ïUªjh®fŸ v‹W T¥ghL ngh£lJ ïªj “fhU©a
r®¡fh® ehfßf r®¡fh®” fhJ¡F¡ nf£fÉšiy v‹W brhšÈ Él Ko
murhø nah¡»aij íkh? mšyJ ïªj “bghJ #d jiyt®fŸ kfh¤kh¡fŸ” fhJfS¡F
nf£fÉšiy v‹W brhšÈÉl Koíkh? 10, 12 tUõ fhykhf
cyf¤ânyna ehfßf murh£á v‹W ng® th§»a ãÇ£oZ
x¤JiHahik, Rauh{a¡ »s®¢á, c¥ò r¤âah¡»uf«, gunjá k¿aš,
murh§f« ïªâahî¡F tªJ 150 tUõ fhy« Md ãwF« gh®¥gh‹
AÇ#d nrit M»a fhÇa§fŸ v›tsî elªjd? v¤jid nfho
150¡F 150 ng® go¤âU¡fî«, giwa‹ 150¡F 150 ng® j‰F¿ah
%ghŒfŸ ïªj¡ fhÇa§fS¡fhf v‹W tNš brŒJ CÇYŸs
ÆU¡fî« fhuz« v‹d v‹gj‰F v‹d gâš brhšy¡TL«.
nrh«ngÇ T£l« bg©L ãŸisfSl‹ bfhŸis bfh©ld.
ï¥go¡nf£gij muh#f« v‹nwh nghšõÉr« v‹nwh brhšÈ
Mdhš ïªj khâÇahd fšÉ Ãiyia¥ g‰¿ VjhtJ _¢R¥ ng¢R
ïÅí« Vkh‰wnth Äu£lnth Koíkh? v‹W nf£»‹nwh«.
c©lh v‹W nfœ¡»‹nwh«. mJ nghy fhU©a ehfÇf r®¡fhU¡F«
gh®¥gd® KjÈa “ca®ªj” #hâah® v‹gt®fŸ brŒí« eš murh£á brŒa nt©L« v‹w Mirahš ïªâa k¡fis
ntiyiaí« mjdhš V‰gL« gyidí«, giwa‹ Kjyhd ‘jhœªj’ fh¥gh‰w j§fshš mšyhkš k‰wt®fshš Koant KoahJ v‹w
#hâah®fŸ v‹gt®fŸ gL«gh£ilí« mjdhš V‰gL« gaidí« Kothš brY¤â tªj j®k Úâ M£áahš ïªj 10 tUõ fhy¤âš
r‰W áªâ¤J¥ gh®¡f£L«. nrh«ngÇfŸ - Cuh® ciH¥ãš ga‹ k¡fS¡F V‰g£l fšÉ m¿îPhd« v›tsî? v‹gij xU fL

Fo muR - 1933 ( 1 ) 32 33 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


fsî m¿îŸs eLÃiyik PhdKŸs xU kÅj‹ ftŤjhš
ïijÉl bfhL§nfhyh£áí« ïªj¤ jiyt®fŸ kfh¤kh¡fŸ
v‹gt®fis Él ViH k¡fŸ Jnuh»fS« cyf¤âš ntbw§fhtJ
ïU¡»‹wh®fŸ v‹W brhšy Koíkh v‹W nfŸ¡»‹nwh«. m®¤j
k‰w c¥ò r¤âah¡»uf¤âY« N£á Ãiwªj nfhÉš EiHÉY« jh‹
ftiy ïU¡»‹wnj jÉu mij¥ g‰¿a És«gu§fns Éõ¤ij¥
nghš k¡fŸ kd¤âš òF¤jgL»‹wnj jÉu ïªj jhœ¤j¥ g£l
k¡fŸ fšÉ m¿it¥ g‰¿ ngr¥gL»‹wjh? mj‰fhf xU fLfsî ehlh® kfh#d r§f«
ftiy bfhŸs¥gL»‹wjh v‹W ghU§fŸ. ïj‹ fU¤bj‹d? vªj¡
fhuz¤jhyhtJ cy»š 100¡F 90 _l®fŸ vG¤J thrid m‰w br‹w or«g® khj ïWâÆš br‹idÆš Toa ehlh® kfhehL,
ghku®fŸ ïUªjhš jh‹ 100¡F 10 åjkhtJ mnah¡»a®fŸ, nrh« ehlh® thÈg® kfhehL, ehlh® fšÉ kfhehL M»aitfË‹ jiyt®
ngÇfŸ, nguhir¡fhu®fŸ, Cuh® ciH¥ãš tÆ® ts®¥gt®fŸ, fË‹ brh‰bghÊîfS«, Ô®khd§fS« ï‹W ekJ g¤âÇifÆ‹
uh#h¡fŸ, kfhuh#h¡fŸ, r¡ut®¤âfŸ, #Û‹jhu®fŸ, kfh¤kh¡fŸ, nt¿l¤J ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wd. bghUshjhu beU¡foahš
gšntW bjhšiyfS¡F£g£L tU« cy»‰F«, RakÇahij ïHªJ
r§fuh¢rhÇfŸ, g©lhu r‹dâfŸ, ònuh»j®fŸ, FU kh®fŸ Kjyh»a
gÇjÉ¡F« ïªâa k¡fS¡F« ehlh® kfheh£L¤ jiyt®fË‹
gfš bfhŸis¡ T£l« thHKoí« v‹gnjahF«. Mjyhš
brh‰bgU¡F¥ nghâa tÊ fh£oahÆU¡F bk‹gâš »Šá¤J«
ïªÃiyÆš k¡fSila fšÉia¥g‰¿nah, m¿it¥ g‰¿nah,
IaÄ‹W. thÈg®fŸ kfheh£o‰ wiyik t»¤j njhH® T. fh. M.
gF¤j¿í« Phd¤ij¥g‰¿nah ngRtJ v‹gJ murh§f§ fS¡F« bgÇarhÄ mt®fË‹ j« brh‰bghÊî gy E©bghUis ml¡»¡
njáa¤â‰Fnk Énwhjkhd fhÇakh»ÉL«. Mfnt Ra kÇahij bfh©oU¡»wJ v‹gâš xU á¿J« Äifahfh. tUiknehŒ,
rkj®k¡ f£áah® v‹gt®fŸ muáaÈš ãuntá¤J r£lrigfS¡F ntiyÆšyh¤ â©lh£l«! bghUshjhu beU¡fo!! gŠr«!!! v‹W
nghtjhdhš mt®fŸ mL¤j _‹W tUõ¡fhy¤â‰FŸ fšÉ¤ J‹gthœit¥ ngh¡f tÊbjÇahJ gÇjÉ¡F« cy»‰F, “UÎa
JiwÆš jhœ¤j¥g£lt®fËš 100-¡F ï¤jid åj« cŸs k¡fS¡F njr¤â‹ kh°nfh v‹w efÇYŸs 8 Kjš 13 taJtiuíŸs gŸË¢
e‹whŒ vGj¥go¡f f‰W¡bfhL¥gJ v‹gjhf xU _‹W tUõ¤ áWÄfŸ xU r§fkhf¢ nr®ªJ go¡F« neu« Ú§fyhf k‰w neu§f
â£l« ngh£L mâš bgU«ghY« ciH¥gjhfî« cWâ brŒJ Ëš goahj bjhÊyhs®fŸ tá¡FÄl§fS¡F¢ br‹W mt®fS¡
bfhŸs nt©L«. fŸS¡fil k¿aY«, gunjá J kÇaY«, F¥ go¥ò¢ brhšÈ¡bfhL¡»wh®fŸ. k‰W« njr K‹nd‰w¤â‰fhd
nfhÉš EiHî« gh®¥gd fh§»uR¡F« tƉW¥ ãiH¥ò njÓa¤ tÊfËš á¤j¤ij¢ brY¤â tU»wh®fŸ. áW ãuha¤âÈUªnj
â‰F« É£LÉl nt©oanj xÊa mitfŸ ïªj¡ fšÉ¡ bfhLik ït®fS¡F¤ bjhÊš Étrha«, urhad« KjÈa fšÉfnshL njf¥
iaÉl ãukhjkhd fhÇakšy. Mifahš ï›Éõa¤â‰F ï¥ gƉá¡fhd tifÆY« fšÉ nghâ¡f¥g£L tU»wJ. njr¥òdU¤
nghnj xU â£l« t»¤J¡ bfhŸs ÉU«ò»‹nwh«. jhuz if§»Ça¤âš áWt® áWÄfŸ <LgL»wh®fŸ. ïjdhy‹nwh,
ntiyÆšyh¤ â©lh£lK« tUik¥ ãÂí«, Éahghu kªjK«,
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.01.1933 bghUshjhu beU¡foí«, moik¤ jdK« mªeh£oÈšiy. UÎah
É‹ K‰ngh¡if¡ f©L ïju tšyuRfS« âL¡»L»‹wbj‹whš
mªeh£o‹ bršt¢ áw¥ig brhšyî« nt©Lnkh” v‹W F¿¥ã£o
U¥gJ eh« mo¡fo cyf¥ bghUshjhu¡ fZl Ãt®¤â¡F rkj®knk
nt©Lbk‹W T¿ c©ikia tÈíW¤âÆU¥gJ ehlh®fŸ k£L
kšy k¡fsidtUnk ftÅ¡f¤j¡fjhF«. kfheh£o‹ Ô®khd§
fˉ bgU«ghY« ekJ rkj®k¡ bfhŸiffis MjǤnj ïU¡»w
bj‹W Twyh«. ehlh® k¡fŸ j§fŸ jiyt®fË‹ brh‰bghÊî
fisí« Ô®khd§fisí« e‹Fz®ªJ ah©L« rkj®k« Ãyt¢
brŒa Mtd òÇa K‹ tUth®fshf.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.01.1933
Fo muR - 1933 ( 1 ) 34 35 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
“R¥guha‹ knrhjh” f¤njhÈ¡f®fS¡nfh® É©z¥g«
És«gu«
ekJ gF¤j¿î ïa¡f¤ij jh¡» vGJ« KiwÆš âU¢á
nfhÉš ãuntr knrhjh v‹D«, lh¡l® R¥guha‹ knrhjh “»§° nuhÈ” v‹w M§»y khj¢ rŠáifiaí«, r®tÉahã v‹w
î¡F á¿J fhy¤J¡F K‹ Í©lh‹ kh¤âiu¡F¢ brŒa¥g£l xU jÄœ thu¥ g¤âÇifí« e«ik â£o vGâÆUªjitfis
És«gu¤J¡F nkyhfnt brŒa¥g£L tU»‹wJ. ï›És«gu« ek¡nfh® e‰rh£á¥ g¤âukhf v©Â ekJ bfhŸiffis MjÇ¡F«
njhH® uh#nfhghyh¢rhÇ ágh®á‹ ÛJ njhH® fhªâahY« brŒa¥ mbkÇ¡fh, Inuh¥ghÉYŸs gF¤j¿î ïa¡f °jhgd§fS¡F
g£L tUtij¡ f©L lh¡l® R¥guhaid¥ ghuh£lhjt®fŸ ïšiy. mj‹ ãuâfŸ áyt‰iw th§» mD¥ãndh«. mt®fŸ ekJ
lh¡l® R¥guha‹ mt®fS¡F ïJ xU rfl nahfnkahF«. Mdhš bjh©il¡ f©L k»œªJ mj‰F btFkâahf
knrhjhÉ‹ nah¡»aij v‹d v‹gijí«, ga‹ v‹d v‹gijí«
1. Priest the Women and the Confessional
ïj‹ fU¤J v‹dbt‹gijí«, vij c¤njá¤J ïªj¥ ã¤jyh£l
ãurhu« kfh¤kh¡fshY«, njÓa g¤âÇ¡iffshY« eilbgU»‹wJ 2. Question for Catholics
v‹gij Ó¡»u¤âš ehnk Étukhf btË¥gL¤j ïU¡»nwh«. á¿J 3. Roman Catholicism Analyzed
jhkj« Mtjhš x‹W« KG»¥nghfhJ. Mjyhš mJ r«kªjkhf
4. Fifty years in the church of Rome
tªâU¡F« gy Éahr§fis btËÆlhjj‰F ÃUg®fŸ bghU¤J¡
bfhŸth®fshf. 5. Confession of a Nun

Fo muR - brŒâ És¡f¡ F¿¥ò - 08.01.1933 KjÈa ò¤jf§fis mD¥ãíŸsh®fŸ. mitfË‹ bkhÊ bga®¥ò
ïÅ Fo muáš btËah»¡ bfh©L tU«. f¤njhÈ¡f® fS¡F«
k‰w itÔf »¿°Jt®fS¡F« ehkhf VjhtJ brhštjh ÆUªjhš
jh‹ mt®fŸ nfhã¤J¡ bfhŸs ïlnk‰glyh«. Mj yhnyna ïÅ
f¤njhÈ¡F ghâÇfS«, ãõ¥òfS« k‰W« »¿°Jt m¿P®fS«
brh‹dt‰iwna KjÈš rk®¥ã¡»nwh«. ïj‰F«Tl nfhã¥gh®
fnsh v‹dnkh bjÇaÉšiy. e«ik¡ f©o¥gt®fŸ eh« vGâa
itfis vL¤J Xânah, vGânah mt‰¿‰F rkhjhd¤Jl‹ f©o¤
jhš Äfî« e‹¿ cŸst®fshŒ ïU¥ngh« v‹gij m‹ò l‹
bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.
Fo muR - f£Liu - 08.01.1933

Fo muR - 1933 ( 1 ) 36 37 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


r¡â FiwªJ ngh»‹wJ v‹»‹w cz®¢á gyU¡F ïUªJ
tU»‹wJ.
m«khâÇ cz®¢á cŸst®fis r£l¤ij¡ bfh©nlh,
Míj¤ij¡ bfh©nlh, gytªj¤ij¡ bfh©nlh ÉL«go brŒtJ
v‹gJ Koahj fhÇa«. (m¥go Mdhš ã‹ vj‰fhf g£oÅí«,
bk#hÇ£o ifbaG¤J« “R¥guha‹ knrhjh”î«?)
fhªâahÇ‹ Ô©lhik xÊ¥ò ïªJ kj¤âš j§fS¡F cŸs mªj°¤ij Ãiyeh£o¡
bfhŸStj‰fhf xUt® bg‰¿U¡F« Ãahakhd nfhÇ¡iffis
mtU¡F kW¤J mt®fŸ kdij ò©gL¤Jtij AÇ#d§fŸ
Ô©lhik xÊ¥gh? Ãiy¥gh v‹W br‹w thu« eh« jiya§
ÉU«gÉšiy vd eh‹ fUJ»nw‹.
f« vGâÆUªjJ thrf®fS¡F ÃidÉU¡F«. mj‰F gâš, mšyJ
rkhjhd« v‹W fUJ«go njhH® fhªâat®fshš btËÆl¥g£l (m¥goahdhš gh®¥gd®fis ónjt®fŸ v‹W x¤J¡
m¿¡ifÆY«, nkh®É khÍ âthD¡F mˤj gâÈY« fhz¥gL« bfhŸs nt©oaJ jh‹.)
moƉf©l Éõa§fŸ ekJ fU¤ij C®¢áj¥ gL¤Jtjhf
ïU¡»‹wjh? ïšiyah v‹gij¢ r‰W T®ªJ ftÅ¡F«go thrf® r«nuhBiz v‹gJ M£nrgfukhd fhÇa« jh‹. mij
fis nt©L»‹nwh«. njhH® fhªâah® TWtjhtJ:- x¥ò¡bfhŸStJ Ô©lhikia x¥ò¡ bfh©ljhF«. v‹whY«
ïij x¥ò¡ bfhŸStJ itÔf®fS¡F fh£L« xU jathf ïU¡F«.
“eh‹ fy¥ò kz¤ijí«, rkgªâ ngh#d¤ijí« MjÇ¥g
âšiy” (V‹?) kÅj t®¡f¤âš Ô©lhik v‹gJ VjhtJ xU %g¤âš
rf#khf ïUªJ jh‹ ÔU«.
“R¤jÄšyhkš ïU¥gt®fisí«, kh£L khÄr« rh¥ãLgt®
fisí« Mya¤J¡FŸ ãuntá¡f mDkâ¡f¡ TlhJ v‹gij eh‹ mJ kÅjDila bjhÊš mšyJ el¤ijia¥ bghU¤jjhf
x¥ò¡bfhŸS»nw‹“ v‹W T¿ ïU¡»wh®. ïU¡F«. m¥go¥g£l Ô©lhikia xÊ¥gJ ïªj ïa¡f¤â‹
neh¡fkšy.
fhªâah® m¿¡if TWtjhtJ:-
v‹W vGâ ïU¡»wh®.
vdJ uhÍ ãnunugizia ah® f©o¤jhY« eh‹ th¥ÕR
th§»¡ bfhŸs¥ nghtâšiy. ïJ 12-1-33 R-Ä g¤âÇifÆš fhz¥gL»‹wJ. ïâÈUªJ
AÇ#d nfhÉš ãuntr¤â‹ nah¡»aijí«, Ô©lhik Éy¡»‹
kj Éõa¤âš î¥gªjbk‹gJ ïU¡f¡ TlhJ. j¤Jt¤ijí«, kj¡ bfhLikia xÊ¡F« r«kj¤ijí« njhH®fns
ô»¤j¿ªJ bfhŸSå®fshf.
kj Éõa¤âš ãw® bfh©LŸs e«ã¡ifia K¡»a Éõa¤
â‰F ïz§»a msî¡F kâ¤J el¡f nt©L«. Fo muR - f£Liu - 15.01.1933
AÇ#d§fSila Mya¥ãuntr¤ij M£nrã¡»‹w
t®fS« kj r«gªjkhd kd rhªâia mila cÇikbg‰W ïU¡
»wh®fŸ.
Mjyhš mt®fS¡F cÇa mªj kd rhªâia gÇ¡fhj khâÇ
Æš jh‹ xU â£l« jahÇ¡f nt©L«.
nfhÉY¡FŸ áy #hâah® br‹whš m§FŸs É¡»uf¤â‹
Fo muR - 1933 ( 1 ) 38 39 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
“R¥guha‹ knrhjh” É‹ ïufáa« °bgÆD« ïªâahî«

uh#it Éu£o mo¤j ãwF« °bgÆ‹ njr¤âš KjyhË


lh¡l® R¥guha‹ mt®fË‹ knrhjhthdJ Ô©lhik xÊ¥ò fSila M£ána ‘Fo muR’ M£á v‹D« ngh®itia¥ ngh‰¿¡
Éõa¤âš Vnjh ãukhjkhd e‹ik brŒJÉl¥nghtjhf #d§ bfh©L mjhtJ ïªâahÉš v¥go RauhÍa«-njÓa« v‹D« ngh®
fS¡FŸ ãurhu« brŒa¥g£L tUtij¥g‰¿ K‹ xU F¿¥ò fh£o itia ngh¤â¡ bfh©L KjyhËfSila M£á¡F fh§»uá‹
ïUªnjh«. _y« á¿J fhykhŒ m°âthu« nghl¥g£L tU»‹wnjh mJnghš
mj‹ ïufáa« v‹d v‹gJ«, vj‰fhf mªj¥go ãurhu« elªJ tªjJ. ï‹W« m¥gona elªJ tU»wJ v‹whY« ï¥nghJ
brŒa¥gL»‹wJ v‹gJ« mnef® m¿ªâU¡fnt kh£lh®fŸ. m§F ïªj KjyhË¡ Fo muR M£áiaí« mÊ¡f xU T£l«
ïUªjnghâY« mªj knrhjhÉ‹ nah¡»aij v‹d v‹gJ« JªJ btËÆš »s«ã tªJ, njÓa¤ijí« xʤJ, nghÈ¡ Fo
mjdhš v‹d ga‹ V‰gL« v‹gJ« moÆš F¿¥ã£l njhH® muirí« xÊ¡f¥ òu£á brŒJ bghJ clik M£á M¡f Ka‰á¤J
á. uh#nfhghyh¢rhÇahÇ‹ ïu©blhU th¡»a¤âš ïUªJ xUthW xU msî¡F bt‰¿í« bg‰W tU»‹wjhf bjÇatU»wJ.
czuyh«. mjhtJ, °bgÆid¢ nr®ªj f£lnyhÅah khfhz¤âš »©ofÈ°£ (mdh®¡
»°£) mjhtJ r®¡fh® M£á v‹gnj ïšyhkš všyh« j‹duR
“lh¡l® R¥guhaÅ‹ nfhÉš ãuntr knrhjhit mt®fŸ ehlhfnt ïU¡f nt©L« v‹»‹w xU Éj bfhŸif ÛJ xU bgÇa
(itÔf #d§fŸ) v⮡f nt©oa mtáank V‰glhJ. ïa¡f« elªJ tU»‹wJ. mªj khfhz¤âš ïªj ïa¡f bk«g®fŸ
jh‹ bk#hÇ£oahŒ ïU¡»wh®fŸ. ït®fŸ °bgÆ‹ njÓa ïa¡f¤
AÇ#d§fis nfhÉY¡FŸÉ£nl Ôunt©Lbk‹W«,
â‰F« “Fo muR” v‹»‹w ïa¡f¤â‰F« vâuhŒ ïU¥gt®fŸ.
m«knrhjh brhšyÉšiy. m«knrhjh r£lkhdîl‹ AÇ
MdhY« xU msÉš bghJ clik M£á¡F á¿J mDjhg« fh£L
#d§fŸ nfhÉY¡FŸ EiHªJ ÉLth®fŸ v‹W ahU« v©Â¡
»‹wt®fshŒ ïU¡»wh®fŸ. ïªj bghJ clik¡ bfhŸifÆY«
bfhŸs nt©lh«” v‹W 9-1-33-ª njâ Rjªâu¢r§F v‹D« ng¥
°bgÆ‹ njr KGtâYnk ïu©L f£áah®fŸ c©L. mjhtJ xU
gÇš 5-tJ g¡f« ïu©lhtJ fy¤âš vGâ ïU¡»wh®. ïij¥g‰¿
f£áah® ï‹W uÎahÉš el¡F« °lhÈDila bghJ clik¡
Éah¡» ahd« x‹W« njitÆšiy v‹nw fUJ»nwh«.
bfhŸifia x¥ò¡ bfhŸS»‹wt®fŸ.
Éf, ïªj És«gu¤â‹ ïufáa« v‹d v‹gJ g‰¿ k‰bwhU
k‰bwhU f£áah® £uh£°¡»ÆDila (ït® K‹ byÅDl‹
rka« btËahF«.
ntiy brŒJ tªjt®. ï¥nghJ °lhÈdhš ehL fl¤j¥g£L btË
Fo muR - f£Liu - 15.01.1933 eh£oš ïU¥gt®) bghJ clik¡ bfhŸifia x¥ò¡ bfhŸS»‹
wt®fŸ. ï›ÉUtUila bghJ clik¡ bfhŸif¡F« cŸs ɤâ
ahr¤ij czu thrf®fŸ Mir¥gl¡ TL«. m›tsî ÉgukhŒ
És¡f ek¡F« bjÇahJ. MdhY« bjǪjtiu á¿J És¡Fnth«.
v‹d ɤâahrbk‹whš ï¥nghJ uZahÉš eilbgW« °lhÈÅ‹
bghJ clik¡ bfhŸifahdJ uZah njr¤ij kh¤âu« bghU¤j

Fo muR - 1933 ( 1 ) 40 41 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


bghJ clik v‹W« mâš njÓa thil åR»wbj‹W« £uh£°¡ bghJ clik T£l¤jhÇilí«, j‹duR T£l¤jhÇilí« kâ¥ò
»ahš F‰w« brhšy¥gL»‹wJ. £uh£°¡»Æ‹ bghJ clik¡ »ilahJ. ïªj _‹W T£l¤jhU« v¡fhuz« g‰¿ahtJ x‹W
bfhŸifahdJ cyf« KGtJ« bghJ clik¡ bfhŸif Vf nr®ªjhš mªj ÃÄõnk °bgÆ‹ KGtJnk xU ÉdhoÆš bghJ
fhy¤âš Mf nt©L« v‹W«, ïâš uÎahbt‹W«, #®kÅ v‹W«, clik ehL M»ÉL« v‹gâš rªnjfÄšiy. ï‹iwa °bgÆ‹
ïªâah v‹W« njÓa cz®¢ána ïšyhkš v§F« bghJthd òu£á Fo muir îthf Éõa¤âš mâfkhf F‰w« brhšÈ vâ® ãurhu«
eilbgw nt©L« v‹w neh¡f¤ij¡ bfh©lJ v‹W brhšy¥ brŒgt®fS«, J©L ãuRu« tH§Fg t®fS« bgÇJ« ghâÇ¡
gL»‹wJ. ïij °lhÈ‹ f£áah® F‰w« brhšY»‹wh®fŸ. fhuz« T£l§fns Mth®fŸ. Mjyhš °bgÆ‹ Fo murhdJ á‰áy
v‹dbt‹whš x›bthU njrkhf¤jh‹ bghJ cilik M£áahf Éõa§fËyhtJ ghâÇfS¡F ešy ãŸisahŒ el¡f nt©o
M¡f¥gl¡TL« v‹W«, m¥go¡»šyhÉ£lhš cyf KGtJ« ïU¡»‹wJ. mJnghynt bghJ clik¡fhuÇ‹ jait bgw áy
KjyhË bjhÊyhË, òu£á xnu rka¤âš x‹whŒ rhâ¡f Koah Éõa§fËš mt®fS¡F mDTykhfî« el¡f nt©o ïU¡
bj‹W«, njhšÉ V‰g£lhš všyh njr¤ijí« mªj njhšÉ ghâ¡F »‹wJ Mfnt °bgÆ‹ Fo muá‹ bfhŸif¡F VjhtJ xU
bk‹W«, mªjªj njr k¡fS¡F mªjªj njr¤âa òu£áia É£L cjhuz« fh£l nt©Lkhdhš ekJ br‹id murh§f kªâÇ
Él nt©L« v‹W« brhšYtjhf¢ brhšY»‹wh®fŸ. rigiana j‰brh%gkhd cjhuzkhŒ¡ fh£lyh«.
ïj‰F ouh£°» brhšY« gâš v‹dbt‹whš cyf¥ gu¥ãš br‹w 5, 6 tUõ fhykhŒ br‹id kªâÇ rigfS¡F v¥go
xU njr« kh¤âu« bghJ cilik M» É£lhš k‰w njr KjyhË ahbjhU Éj bfhŸifíÄšyhkš v¥goahtJ c¤ânahf«
fŸ všyh« x‹W nr®ªJ v⮤J¥ ngh® bjhl§» mij¡ bfL¤J Ãiy¤jhš nghJ« v‹»‹w xnu “gykhd” bfhŸif ÛJ kªâÇfŸ
ÉLth®fŸ v‹W« jŤ njr¤âa bghJ cilik v‹iw¡F ïUªjh îthf« eil bg‰W tªjdnth mJ nghynt jh‹ °bgÆ‹ Fo
Y« M‰nwhu¤âa åL nghš xU ehis¡F btŸs¤âš mo¤J¡ muR murh§f¤â‰F xU F¿¥ã£l bfhŸif ïšyhkš elªJ
bfh©L nghf¥g£L ÉL« v‹W« brhšYtjhf¢ brhšY»wh®fŸ. tU»‹wJ. k¡fS¡F c©ik cz®î tªJ É£lhš ï«khâÇ
bfhŸifa‰w M£á xʪJ jh‹ ÔU«. Mjyhš jh‹ ï‹W °bgÆ‹
ïªj¥go ï‹D« mndf Éj M£nrgiz rkhjhd§fŸ njr¤âš V‰g£l áy k¡fË‹ c©ik cz®thdJ ï‹W mªj
c©L. ïªj ïu©L f£áí« Inuh¥ãa njr KGtâYKŸs K¡»a njr¤âš ïu©blhU efu§fËš bghJ clik M£á ÃUt¥g£L
ehLfËbyšyh« ïUªJtU»‹wJ. ïUf£á¡F« ò°jf§fŸ J©L É£ljhf âdrÇfËš fhz¥gL»‹wJ. (ïj‹ Koî v¥go
ãuRu§fŸ c©L. Mdhš °bgÆÅš °£uh£°¡» f£ána gy« ïUªjhY«) v‹iw¡»UªjhY« xU ehis¡F, V‹, btF Ó¡»u¤âš
bg‰W ïU¥gjhŒ bjÇa tU»wJ. °bgÆ‹ njr KGtJnk bghJ clik njrkhf M»¤jh‹ ÔU«.
Éf °bgÆÅš j‰rka« ïUªJ tU« Fo muR¡F r‰W gy« #®kÅí« ï¥nghJ jdJ KjyhË¡ f£Lfis mÉœ¤J¡ bfh©L
Fiwî v‹nw brhšy nt©L«. VbdÅš m§F j‰rka« cŸs btF Ó¡»u¤âš bghJ cilik M£á¡F X£l« ão¡F« v‹gâš
FomurhdJ K‹F¿¥ã£lJnghš xU tif KjyhË FomuR ek¡F rªnjfÄšiy.
Mf¤jh‹ ïU¡»wJ. Mjyhš ïj‰F »©ofÈ°£ f£áahU« ïªâahÉnyh ifuh£odK«, nfhÉš ãuntrK« jh‹
ïu©L tif f«ôÅ°£ f£áahU« bghJ bjhÊyhËfS« Énuhâ jh©ltkhL»‹wJ. ïij¤jh‹ njáakhfî«, Rauh{akhfî«, Fo
fshfnt ïU¡»wh®fŸ. FomuR ft®‹bk©lhdJ eh°âf bfhŸif murhfî«, òu£áahfî« ghku k¡fŸ fUJ«go fhªâah® _y«
ahŒ ïU¥gjhš ghâÇfS« M°âf KjyhËkhÇš áyU« k‰W« ãurhu« eilbgw Äš KjyhËfS«, nfhO°tu®fS« gz cjÉ
gHa uh#hî¡F nr®ªjt®fS« ÉnuhâfshŒ ïU¡»wh®fŸ. Mdhš brŒJ tU»wh®fŸ. ïj‰nf moão r©ilí« rdhjdj®k«,
ïªj Fo muR r®¡fhU¡F ï¥nghJ cjÉahŒ ïU¥gt®fŸ všyh« tUzh¢áuk j®k« r©ilfS« v⮥òfS« el¥gJl‹ ïj‰F
ekJ eh£L (ïªâa) fh§»uR¡F cjÉ ïU¥gJ nghš áy KjyhË ntj¤âš rh°âu¤âš MjhuÄU¡»‹wjh ïšiyah v‹»‹w Étfhu
fS« (c¤ânahf¤ij vâ®gh®¤j) go¤j T£l¤jhU« mt®fsJ rigfS« elªj t©zkhÆU¡»‹wd.
TÈfshd áy njÓa thâfŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸs¥ gLgt®fSnk
Mth®fŸ. ït®fS¡F nkš f©l bjhÊyhs® T£l¤jhÇilí«

Fo muR - 1933 ( 1 ) 42 43 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


r£lrig åu®fË‹ ÔÉu¢ brašfnsh “ã¢ir bfhL¥gtid
jL¡f¡TlhJ” v‹W brhšy¤ j¡f Éõa§fisna Ô®khd§fshf
bfh©L nghtjhŒ ïU¡»‹wd.
mjhtJ ahuhtJ, vtiuahtJ nfhÉY¡F¥ nghf mDkâ
bfhL¤jhš mij r®¡fh® jL¡f¥glhJ v‹gjhF«.
ïj‰nf bghJ k¡fis ïUT£lkhŒ »s¥ã É£L ïªj
r£l¤â‰F mDkâ bfhL¡f nt©Lbk‹W xU T£lK«, mDkâ
tUªJ»nwh«
bfhL¡f¡Tlhbj‹W xU T£lK«, fhjilgL«go T¥ghL nghl¢
brŒa¥g£L tU»wJ. ïu©L¡F« njÓathâfS« Rauh{athâ
fSnk fhuzkhF« (j¥ã¤ jtÇ itáuhŒ ãuò ïªj Ô®khd« r£l uh›gfö® m¥ghrhÄ KjÈah® kuz«
rig¡F tUtj‰F c¤âuî bfhL¡f kW¤JÉ£lhš mªj¢ rh¡»
nyna bašyh bghU¥òfisí« r®¡fh® jiyÆš ngh£L É£L
jh§fŸ bgÇa Ô©lhik Éy¡F åu®fshŒ És§»Élyh« v‹»‹w 9-1-33 ïuî br§f‰g£L ãugy ÉahghÇí«, #Û‹jhU«,
N£ána ïâš És§F»‹wJ) k‰w nrh«ngÇfŸ És«gu¡fhu®fŸ Ãy¢Rth‹jhUkhd njhH® uh›gfö® m¥ghrhÄ KjÈah® mt®fŸ
ïâš vâyhtJ x‹¿š nr®ªJ j§fŸ bga® És«gukhdhš nghJ« br‹idÆš cÆ® Juªjh® v‹w nrâia¡ nf£L Äf tUªJ»nwh«.
v‹W fUâ¡bfh©oU¥gnj bgÇa njr nritahŒ ïUªJ tU ït® br§f‰g£oš elªj KjyhtJ RakÇahij kfheh£o‰F _y
»‹wJ. v¥goahdhY« ïj‹ filá KothdJ gz¡fhuD«, go¤j òUõuhÆUªJ el¤âdt®. Ó®âU¤j¤ JiwÆš btF öu« K‰ngh¡F
nrh«ngÇ¡ T£lkhd c¤ânahf°jD«, ït®fS¡F eL¤ ö© ilat®. ViHfËl¤âš ÄFâí« m‹ò« ïu¡fK« cilat®. ït®
fshÆU¡F« kjK«, nfhÉY«, rh°âu§fS« v‹W« áuŠÓÉahŒ ïwªjJ mªj ÍšyhtháfS¡F xU bgU§FiwntahF«.
ïU¡f¥ngh»wJ. “njr g¡j®fŸ, njáa thâfŸ” KjÈat®fŸ fâ,
‘ btU« ehŒ rªij¡F¥ nghŒ btŸË¡nfhÈš mog£lJ’ v‹gJ Fo muR - ïu§fš brŒâ - 15.01.1933
nghš ehis¡F VjhtJ ïªj¥ gz¡fhuidí«, c¤ânahf° jidí«
â£o fhy« fl¤Jtj‰F VjhtJ xU ïa¡fnkh tÊnah »il¡fhjh
v‹W njlnt©oaij¤ jÉu ntW xU ntiyí« »il¡f¥
nghtâšiy. ï¤jid rªjoÆš ‘fšahzrªjoÆš jhÈf£l kwªjJ’
nghš ãÇ£oZ KjyhËfŸ r§fâ kwªJ nghŒ mt®fŸ v‹W«
gâdhuhf thH¥ngh»‹wh®fŸ v‹gâš ahU« fLfsî rªnjfK«
glnt©oaâšiy.
Fo muR - jiya§f« - 15.01.1933

Fo muR - 1933 ( 1 ) 44 45 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


k‰W« brU¥go n#h£lo v‹bwšyh«... ... ... jdkhŒ vGâ
k»œªÔ®fns! ï¥bghGJ c§fS¡F c§fŸ r§fâna g£lbjšyh«
nghJ« v‹W MŒÉ£lnj! ! ïÅahtJ ò¤âahŒ, nah¡»akhŒ
ãiHí§fŸ v‹W Phgf _£lnt ïij vGând‹. M¤âu¥gLtâš
gaÅšiy. K‰gfš brŒÆ‰ ã‰gfš Éisí« v‹gJ c©ik
mDgtkhŒ ÉlÉšiyah? k‰W« njhH® fhªâ¡F bfhL«ghÉ r£o
âU¥óÇš ïG¡f¥glÉšiyah? njhH® fhªâ¡F fU¥ò¥òZg«
ne‰W«, ï‹W« fuh¢áÆš bfhL¡fÉšiyah? njhH® fhªâ¡F fU¥ò¡ bfho
g«ghÆš ão¡fÉšiyah? njhH® fhªâ Û£o§FfËš jÄœ eh£oš
- Rikjh§» FH¥g« el¡fÉšiyah? fhªâ xÊa! fhªÔa« xÊa!! fh§»uR xÊa!!!
v‹W fuhŒ¢áÆš MÆu¡fz¡fhd ng® T¥ghL nghlÉšiyah?
“flîŸ á¤jÄšyhkš fhªâí« fh§»uR« xÊahJ” v‹W njhH®
X njáathâfns! njáa¥ g¤âuhâg®fns!! fhªâ cyf¤jhU¡F ijÇa« brhšyÉšiyah? RakÇahij¡ T£l¤
âš fhȤjd« brŒjJ fh§»u°fhu®fŸ v‹gij fh§»u°fhu®fns
RakÇahij¥ ãurhu§fŸ el¡»‹w g¡f§fËš fyf§fŸ kW¡fKoahJ. Mdhš fh§»u° T£l¤âš “fhȤjd§fŸ” brŒa
el¥gjhfî«, mojofŸ el¥gjhfî« f‰gidfŸ brŒJ« ïÊãw¥ò nkš f©l elto¡iffËš xU á¿J« RakÇahij¡fhu®fshš
Çngh®£l®fË‹ Ã%g§fis e«ãí« elthj r§fâfis g¤âÇif el¤j¥g£lJ mšy v‹gij Ú§fns x¥ò¡bfhŸSå®fŸ.
fËš ngh£L “ne‰W” k»œªÔ®fŸ.
Mfnt, #d§fS¡F fhȤjd§fŸ brŒa ï‹W cgh¤âaha®
RakÇahij ïa¡f« br¤jJ v‹W óid f©iz _o¡ fshŒ ïU¥gJ vªj ïa¡f¤ij¢ nr®ªjt®fŸ, ahUila áZa®fŸ
bfh©L ghš Fo¤jhš cyf¤jh® f©fS« _l¥g£oU¡F« v‹W v‹W brhšÈ¡bfh©L âÇgt®fŸ v‹gij ï¥nghjhtJ cyf«
fUâa âU£L¥ óidfŸ nghš eo¤Ô®fŸ. KoÉš v‹d elªjJ? czu£L«.
v‹W gh®¤âU¥Õ®fŸ.
Fo muR - f£Liu - 15.01.1933)
mjhtJ c§fŸ tÆ® ts®¥ò¡F MjhukhÆU¡F« fh§»uá‹
nah¡»aij - AÇ#d nritÆ‹ nah¡»aij “ï‹W” v¥go ïU¡
»‹wJ? v¤jid g¡f« fyf«? v¤jid g¡f« joao? v¤jid g¡f«
fšyo? v¤jid g¡f« u¤j¡fha«? v¤jid g¡f« k©il cil?
v¤jid g¡f« Éu£o mo¤jš? v¤jid g¡f« fh§»u°fhunu
T£l¤ij fiy¤J¡ bfh©L thiy ïL¡»¡ bfh©L X£l«
ão¤jš? v¤jid g¡f« òu£L? ïitfŸ njÓa¥g¤âÇiffËÈ
nyna nr®ªj Ã%g®fŸ nguhš fhz¥gL»‹wnj, ïit bghŒah?
ïij¢ brŒjt®fŸ všyh« ò¤ârhÈfsh? mšyJ kila®fsh? nk‹
k¡fsh? mšyJ Ñœk¡fsh? njÓathâfsh? njr¤Jnuh»fsh?
mšyJ ïij¢brŒjt®fŸ všyh« åu®fsh? mšyJ fh§»u°
fhu®fS¡F¥ ò¤â f‰ã¤jt®fsh? nahá¤J¥ghU§fŸ j£o¥ngr
MËšyhj fhuz¤jhšjhnd r©l¥ãur©l®fshŒ És§F»Ö®fŸ?
“msªj tŸs« m£lhÈÆš ïU¡F«” v‹gij m¿ahkš jhnd
ngh¡»Ç¤jdkhŒ všyh« vGâÉ£O®fŸ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 46 47 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


kâ¥òiu vby¡õ‹ T¤J
“ ïisP® ghlšfŸ” v‹w jÄœ übyh‹W tu¥bg‰nwh«. - á¤âuò¤j‹
m~J nfhit¤ jÄœ¢r§f mik¢rU«, bghJey ciH¥ghsU«,
jÄœ bkhÊ tšYdUkhd njhH®. uh›rhÏ¥ á.v«. ïuhk¢rªâuŠ jÄœ eh£oš °jy °jhgd§fËš òâa Ó®âU¤j¤â‹go v‹W
br£oah® ã.V.ã.vš. mt®fshš ïa‰w¥ bg‰W nfhit¤ jÄœ¢ r§f¤ eilbgW« vy¡õ‹fŸ (nj®jš) r«gªj¥g£l fhÇa§fËš všyh«
jhuhš btËÆl¥g£lJ. ïªüš vËa eilÆš òâaKiwÆš VjhtJ FH¥gK«, r©ilí«, fyfK«, mojoí«, bfhiyfSkhd
ïisP®fS¡F cz®î C£L« neh¡Fl‹ flîŸ, PhÆW xG¡f«, fhÇa§fŸ m›tsînkh mšyJ VjhtJ x‹nwh elªj t©z
Ãyh, kiw, ahW, fšÉisah£L, MfhaÉkhd¤âš Kjš mEgt«, khfnt ïU¡»wJ. mJ kh¤âukšyhkš nj®jš mâfhÇfŸ elto¡
eh£L¥g‰W mšyJ jhŒehL KjÈa gšntW bghUŸfis¥ g‰¿í« iffS« Äf Äf nkhrkhfnt ïU¡»‹wd.
kiyí« mÂí«. Ahâ«jhŒ v‹D« áWfijfis És¡»í« ïÅnkš nj®jšfŸ-vy¡õ‹fŸ V‰g£lîl‹ mj‹ mngB
brŒíŸ %gkhf rhjhuz k¡fS« m¿í« t©z«, vGj¥g£ f®fis fhtÈš it¤J É£L vy¡õ‹fŸ el¤j¥g£lhš xÊa fyf
LŸsJ. flîSz®¢áiaí«, nrhâl¥bgUikiaí«, ïa‰if¡ K«, bfhiyí« el¡fhkš ïU¡Fkh v‹»‹w Éõa« rªnjfkhfnt
fh£áÆ‹ j‹ikiaí«, njÓa cz®¢áiaí« fh®¤âif¤ âUehŸ ïUªJ tU»‹wJ. r«gªj¥g£l mâfhÇfŸ Ãiynah Äf Äf
KjÈa gy ÉHh¡fË‹ mUikiaí« g‰¿a e«ã¡if cilnahU¡ nkhrkhÆU¡»‹wJ. bgÇa bghW¥òŸs mâfhÇfŸ Kjš rhjhuz
F« jÄÊ‹ bgUikiaí« fÉ¢ Ritia m¿a ÉU«ògt®fS¡ nghȧ MÕ[®fŸ v‹gt®fŸ tiu nkhrkhfnt elªJbfhŸS
F« ïªüš k»œ¢áia¤ ju¤j¡fjhF« v‹gâš IaÄšiy. Mdhš »‹wh®fŸ.
jÄœ bgUikiaí« fÉ ï‹g¡fiyiaí« k¡fS¡F C£l
nt©L« v‹»‹w v©z¤â‹ ÛJ ïa‰w¥gL« üšfŸ ï«khâÇ xU áW fij brhšY»‹nwh«. xnu xU CÇš xU vy¡õ‹
M¤âf¥ ãurhu¤J¡F« ga‹gL«goahŒ ïšyhkš gF¤j¿î elªjJ mj‰F Ëw ïu©L mng£rf®fS« “vy¡õ‹ mâfhÇ
ãurhu¤â‰nf ga‹gL«go ïUªjhš kh¤âunk mit k¡fŸ r_f¤ Æl« br‹W vy¡õ‹ v¥go ïUªjhY« j§fS¡nf mDTykhŒ
â‰F e‹ik ga¡f, Ú^Ê thH ïlK©L. m§fdÄšyhkš ïÅí« ïU¡f nt©Lbk‹W jŤjÅna nf£L¡ bfh©L MS¡F 100 %.
njiuí«, âUÉHhití«, neh‹igí«, Éuj¤ijí« bfh©l åj« ïu©LngU« “ïufáakhŒ” bfhL¤J É£LtªJ É£lh®fŸ.
òuhz¡fijfŸ jÄœ bgUik ntõ¤âš tªjhY«, fÉ Æ‹g¡fiy mj‰F V‰wh¥ nghš vy¡õÅY« nghȧ MÕr®fsJ “jtWjš”
ntõ¤âš tªjhY« mt‰¿‰bfšyh« cy»š ïÅ ïl« »il¥gJ fshš áy j¥ãj§fŸ elªjJ. ïij MjhukhŒ it¤J¡ bfh©L (jh‹
v‹gJ Äf mUikna ahF«. njhšÉ milªJ Él¡ TL« v‹W fUâa) xU mngBf® Koî
brhšY« (o¡ns® brŒí«) mâfhÇ¡F kWgoí« bfhŠr« gz«
vÅD« njhH® ïuhk¢rªâuŠ br£oah® mt®fshš ïa‰w¥ bfhL¤J j‹idna o¡ns® brŒa nt©L« v‹W nf£L¡bfh©lh®.
g£l ïªüš 100 ¡F 75 ghf« ahtU« ghuh£L« t©znk mika¥ ïJnf£l k‰w mng£rfU« Xo kWgoí« bfhŠr« gz« bfhL¤jh®.
g£oU¡»wJ f©L k»œ¢áail»nwh«. nt©Lnth® nfhit jÄœ ïu©ilí« th§»¡ bfh©lh®. mâfhÇ nahá¤jh® ahU¡F mD
r§f¤â‰bfG⥠bg‰W¡bfhŸsî«. Ty« brŒjhš jd¡F ešyJ v‹W gh®¤jh®. k‰W« gy r§fâfis¥
Fo muR - üš kâ¥òiu - 15.01.1993 gh®¤J xU f£á¡F mDTykhf Ô®¥ò T¿ bfhŠr X£L bg‰w
“fitidna” o¡ns® brŒjh®. bt‰¿bg‰wjhf Koî T¿dh®.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 48 49 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
mj‰F Vnjh fhuzK« F¿¥ã£L É£lh®. Mfnt kWgoí« gz« 1 °jy °jhgd jiyt®fŸ tr« f©£uh¡LfŸ bfhL¡F«
bfhL¤j vâ® mng£rf® ijÇakhŒ mâfhÇ å£L¡F¥ nghŒ “ïJ mâfhu« ïU¥gJ.
jhdh nah¡»aij” v‹wh®. mâfhÇ ufáakhŒ å£L¡FŸ miH¤J
th§»d gz¤ij ifÆš bfhL¤J “rªj®¥g« ntW ÉjkhŒ nghŒ 2 °jy °jhgd¤â‰F c¤ânahf°j®fŸ - á¥gªâfŸ
É£ljhš ï¥go¢ brŒa ne®ªjJ. Mdhš tU¤j¥glhnj nfh®£L¡ ÃaÄ¡F« mâfhu« ïU¥gJ.
F¥ nghdhš cd¡F jh‹ mDTykhF«. k‹Å¤J¡ bfhŸ v‹W M»a ïªj ïu©L fhÇa§fisí«, °jy °jhgd§fË‹
nf£L¡ bfh©lh®. mng£rfndh X£l® å£L¡F miyªjJ jiyt®fËl« ïUªJ vL¤J É£lhš mjhtJ f©£uh¡£ bfhL¥g
nghwhkš vy¡õ‹ Mã° å£L¡F miyªjJ nghwhkš ïÅ J«, á¥gªâfis ÃaÄ¥gJ« ït®fËl« ntiy th§FtJkhd
nfh®£L¡F«, t¡Ñš å£L¡F« Úâgâ å£L¡F« miyí«goah ïu©L fhÇa§fisí« ãuábl©£ - nr®bk‹ v‹gt®fËl«
brŒ»whŒ? v‹W Vnjh jd¡F Äf ò¤â tªJÉ£lJ nghš ngáaJ ïUªJ vL¤JÉ£lhš f©o¥ghŒ nkny F¿¥ã£l khâÇahd F‰w§
kšyhkš m¥go¤ jh‹ nfh®£oš mDTykhdhš vd¡F v‹d fŸ el¡fnt el¡fhJ. m‹¿í« jiyt® °jhd§fS¡F tU»‹wt®
ãunah#d«? ï¥bghGJ Ú mDTy« brŒâUªjhš vd¡F rÛg¤âš fS«, nah¡»akhŒ ïU¡f Koí«.
el¡F« jiyt® nj®jÈš 1000nkh, 2000nkh »il¤âU¡F«.
mbjšyh« ghHhŒ nghdJ kšyhkš ï‹dK« 500nuh 1000nkh bryî m¥go¡»šyhÉ£lhš v›tsî nah¡»aK«, ehzaKkhd
mšyth brŒa nt©o ïU¡»wJ. jiyt®fŸ jiyik °jhgd¤J¡F tªjhY« j§fis¤ jiyt®
fsh¡Ftj‰F cjÉ brŒjjhf¢ brhšÈ¡bfhŸs¥gL«-fUj¥gL«
mj‰F« ïÅ m¥Õš brŒjhš m¥òw« ntnw bryî brŒa eg®fS¡F všyh« cjÉ brŒJ Ôu nt©oajhŒ mtut®fŸ
nt©o ïU¡»wJ. ï›tsî« brŒJ mDTy« Mfhkš nghŒ “kdrh£á” t‰òWòW¤ânaÆU¡»wJ.
É£lhš v‹d g©QtJ? mšyJ ek¡F mDTy« M¢Rbj‹nw
it¤J¡ bfh©lhY« kªâfnshL kªâahŒ eh‰fhÈÆš á¿J neu« ïij c¤njá¤nj mndf« ng® x›bthU f£áÆš nr®ªJ
c£fh®ªJÉ£L tUtijÉl ntW v‹d brŒa ïlK©lhF«? bfh©L “kfh m¡fiu” íl‹ ghLglnt©oajhŒ ïU¡»wJ,
Mjyhš ïÅ nkš ïªj »uf¤ij¥g‰¿ Ãid¥gnj ïšiy. Ú (Fiwªj msî) ghLg£ljhfthtJ fh£o¡ bfhŸs nt©o ïU¡
kh¤âu« ešyh ïUªjhš rÇ, flîŸ jh‹ c‹id¡ nf£fnt©L«. »wJ. áy® ïUtÇlK« nah¡»a®nghš-btF m¡fiu¡fhu®fŸ nghš
v‹W brhšÈ¡bfh©L btËÆš tªJ É£lh®. mâfhÇ clnd elªJbfhŸsnth mšyJ Fiwªj msî nfhŸ brhšÈahtJ
fjit _o¤ jhœngh£L¡ bfh©lh®. v‹gjhf xU fij njÓa kj¤ e«ã¡if¥ gh¤âu®fshŒ elªJbfh©ljhf¡ fh£o¡ bfhŸsthtJ
ij¢ nr®ªj Rauh{a òuhz¤âš vy¡õ‹ m¤âaha¤âš fhz¥ nt©oajhŒ ïU¡»‹wJ. Mfnt kj °jhgd ïyh¡fh òâa kªâÇ
g£lJ. ah»a njhH®. bgh¥ãÈ uh#h rhaghtJ ïij¡ftŤJ jdJ fhy¤
âš ïnj fhÇa¤ij rhâ¤JÉ£L¥nghdhš eh£L¡F xU tÊah tJ
ïJ Éf ï‹D« áy® j§fŸ vy¡õÅš v›tsî gz« e‹ik brŒjt® v‹W brhšÈ¡ bfhŸs mUfij cilatuhth®.
bryî brŒjhY«, mâfhÇfS¡F v›tsî gz« bfhL¤jhY«, lh¡l® R¥guha‹ mt®fŸ °jy °jhgd ïyh¡fhÉY« k‰W«
ágh®R ão¤jhY« X£l®fS¡F v›tsî gz« bfhL¤jhY«, áyâY« brŒj gy e‹ikfŸ mt® ï‹dK« vªj¡f£áÆš nr®ªJ
bt‰¿bgw KoahJ v‹W fUâdhš vâ® mng£rfiu mo¥gjhf, k¡fis v›tsî Vkh‰¿dhY«, kw¡f¡Toajšy. mJ nghynt
cij¥gjhf Äu£LtJ«, mo¡f V‰ghL brŒtJ«, bfhiy brŒant njhH® K¤ijah KjÈah® mt®fS« c¤ânahf ÉÅnahf Éõa¤
V‰ghL brŒtJkhd fhÇa§fŸ eilbgW»‹wd. ïj‰F« ïu© âš brŒj fhÇa« v‹W« kw¡f¡Toajšy. mJnghš VjhtJ
blhU fijfŸ njÓa òuhz¤âš ïU¡»‹wd. xUfhÇa« bgh¥ãÈ uh#hî« brŒjhš e‹ikahŒ ïU¡F«.
Mdhš mt‰iw á¿J ehŸ bghW¤J btËÆLnt‹. ïªj Fo muR - f£Liu - 22.1.1933
khâÇ mâfhÇfis gz« bfhL¤J “bjhªâî” brŒtJ« mng£rf®
fis mojo, fyf«, trî, bfhiy KjÈaitfŸ brŒJ bjhªâuî
brŒtJkhd fhÇa§fŸ °jy °jhgd§fËš cŸs ïu©L K¡»a
khd F‰w§fËdhnynajh‹ eilbgW»‹wd. mit v‹dbtÅš,
Fo muR - 1933 ( 1 ) 50 51 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
mjhtJ:- “Rjªâu¢ r§F g¤âuhâgÇ‹ jiytuhd “kfh¤kh”
fhªâiaí« njhH® tUzh¢áuk uhk¢rªâuŒaÇ‹ jiytuhd
“nyhfFU” r§fuh¢rhÇahiuí« xU n#hoahf¢ nr®¡»nwh«. ïu©
ilí« rÇgh®¤J vJ ešy n#ho mjhtJ Rjªâu¢r§F _y¤âš
nr®¤JÉ£L Éah¡»ahd¤âš ãǤJ É£l n#ho ešy rÇahd
n#hoah? mšyJ “Fo muR” nr®¤j n#ho ešy rÇahd n#hoah?
v‹gij ešy eLÃiyik¡ f©zhobfh©L gh®¤J Koî brŒí§
vJ ešy n#ho ? fŸ. xU rka« “Fo muá‹“ f© fhkhiy¡ f©zhÆUªjhY«
ïU¡fyh«. mJ gh®¡F« f©zho t®z¡ (Jntõ) f©zhoahŒ
ïUªjhY« ïU¡fyh«. Mjyhš thrf®fisna MuhŒªJ Ô®¥ò¢
tUzh¢áuk jUk njhH® uhk¢rªâuŒa® “AÇ#d§fŸ” brhšY«go ÉU«ò»nwh«.
v‹gt®fis ϪJ¡fŸ mšy v‹W brh‹d Éõa¤ij¢
RakÇahij ïa¡f¤njh® uhkrhÄí« Mnkhâ¤J É£lhuhifahš 1. r§fuh¢rhÇ ïªJkj¤ jiyt®, ïªJkj mâfhÇ, ïªJ
uhk¢rªâu mŒaU« uhkrhÄí« ‘ešy n#ho’ v‹W Rjªâu¢ r§F kj¤ij¡ fh¥gt®. fhªâí« jhnd ïªJkjkhŒ ïU¥gt®. ïªJ
v‹D« g¤âÇif vGâ ïU¡»wJ. kj¤ij¡ fh¡fnt Rauh{a« nf£gjhŒ¢ brhšY»wt®.

v‹whY« mnj g¤âÇifÆ‹ ntbwhU ïl¤âš mªj 2. r§fuh¢rhÇ ïªJkj ntjrh°âu òuhz ïâfhr§fis
n#ho¡F ctik brh‹dâš c©ikia¢ brhšÈ É£lJ. v¥go x¥ò¡bfh©L ãurhu« brŒgt®. fhªâí« ïªJkj ntjrh°âu
vÅš ïu©L« rÇahd n#ho mšy bt‹W« á¿J Tl bghUªjhj òuhz ïâfhr« M»aitfis x¥ò¡bfh©L Éah¡»ahd«
n#ho v‹W« k¡fŸ e‹whŒ czU«go j‹ kdâYŸs c©ikia vGâ ãurhu« brŒgt®.
j‹id m¿ahkny btË¥gL¤â É£lJ.
3. r§fuh¢rhÇ tUzh¢áuk¤ijí« “ãuhkz‹, B¤âÇa‹,
mjhtJ, “ïUtU« nr®ªj ešy n#ho v‹gJ fhuh« gRî« itáa‹, N¤âu‹” v‹»‹w 4- tUz§fŸ ãwÉÆnyna
fhis vUikí« xU t©oÆš f£l¥g£L X£l¥gLtJ nghÈU¡ c©L v‹gt®. fhªâí«, tUzh¢áukK« nkšf©l eh‹F
»wJ” v‹W ctik fh£o vGâ ïU¡»wJ. Mfnt fhuh« gRî« tUz¥ ãwÉÆnyna c©L v‹gt®.
fhis vUikí« rÇahd n#ho v‹W ahuhtJ x¥ò¡ bfhŸSth®
4. r§fuh¢rhÇí«, Rj®k« mjhtJ mtdt‹ tUz¤
fsh? xU ehS« x¥ò¡ bfhŸs kh£lh®fŸ. Rjªâu¢ r§F MáÇaU«
â‰nf‰w bjhÊiyna mtdt‹ brŒa nt©L« v‹W
Tl jh‹ xU F¿¥ã£l #hâah® v‹»‹w KiwÆÈUªJ Éy»
cgnjá¥gt®. fhªâí« mtdt‹ tUzj®k¤ bjhÊiyna
jÅna eL ÃiyÆš Úâgâ v‹»‹w KiwÆš ïUªJ fhuh« gRit
brŒa nt©L« v‹W brhšYgt®.
í« fhis vUikiaí« x‹whŒ ÃW¤â¥ gh®¥ghuhdhš ïu©L«
rÇahd n#ho v‹W xU ehS« Ô®¥bgGjkh£lh®. Mdhš ï¥go 5. r§fuh¢rhÇí« #h⥠ãÇit x¥ò¡bfhŸtJl‹ xU
vGJtj‰F cŸs fhuz§fis btË¥gL¤â¡bfh©oU¡F« #hâ¡F k‰bwhU #hâ rkgªâ ngh#dnkh, fy¥òkznkh
ntiyia¥ ãujhdkhf¡ fUj ïJrka« ek¡F neuÄšiy, ï§F TlhJ v‹W brhšYgt®. fhªâí« #h⥠ãÇit x¥ò¡
ïlK« ïšiy. bfh©L« fy¥ò kz« rkgªâ ngh#d« M»aitfis
x¥ò¡bfhŸshkY« ïU¡»wt®. r§fuh¢rhÇí« ãwÉÆš #hâ
eh« nr®¡F« n#ho c©L v‹»‹wt®. fhªâí« ãwÉÆš #hâ c©L v‹»wt®.
Mdhš eh« ï¥nghJ xU n#hoia¢ nr®¤J btËÆš fh£L 6. r§fuh¢rhÇí« K‹ã‹ #‹k«, jiyÉâ, f®k« v‹git
»nwh«. ïJ rÇahd n#hoah? mšyth v‹W eLÃiy¡ f©fis¡ fis x¥ò¡bfhŸS»wt®. fhªâí« K‹ã‹ #‹k«, f®k«,
bfh©L gh®¤J Koîfhz¤ njhH®fis nt©o¡bfhŸS»‹nwh«. jiyÉâ M»aitfis x¥ò¡bfhŸS»wt®.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 52 53 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


7. r§fuh¢rhÇ kDj®k« guhru j®k« M»aitfis x¥ò¡ 17. r§fuh¢rhÇ bghJ cilik¡ bfhŸif TlhJ. mJ
bfhŸSgt®. fhªâí« kDj®k« guhru j®k« M»aitfis flîŸ M¡»id¡F Énuhj« v‹»wh®.
x¥ò¡bfhŸSgt®.
fhªâí« bghJ cilik¡ bfhŸif TlhJ. mij xÊ¡f¤
8. r§fuh¢rhÇ j‹id nyhf FU v‹W miH¥gij x¥ò¡ jh‹ c¥òr¤âah¡»uf« Mu«ã¤J k¡fŸ ftd¤ij mâš
bfhŸSgt®. fhªâí« j‹id kfh¤kh v‹W miH¥gij âU¥ãÉ£nl‹ v‹»wh®.
x¥ò¡bfhŸSgt®.
18. r§fuh¢rhÇ¡F kl« c©L fhªâ¡F« kl« (M¢áuk«)
9. r§fuh¢rhÇ gukátDila m«rkhf fUj¥gl gh®¥gd® c©L.
fshš òuhz¡ fijfŸ vGâ ãurhu« brŒa¥gLgt®. fhªâí«
kfhÉZQ mtjhukhŒ fUj¥gl ãuhkz¡ fÉfshš vGâ 19. r§fuh¢rhÇ¡F« moikfŸ ngh‹w g¡j®fŸ c©L.
í« Rjªâu¢r§F KjÈa mndf gh®¥gd®fshš ãurhuK« fhªâ¡ F« moikfŸ ngh‹w g¡j®fŸ c©L.
brŒa¥gLgt®. 20. r§fuh¢rhÇ¡F« KjyhËkh®fŸ Cuh® ciH¥ãš
10. r§fuh¢rhÇí« ïªjkhâÇ gl¤ijí«, ãurhu¤ijí« thœ»‹w t®fŸ gz«bfhL¤J ãurhu« brŒÉ¡»wh®fŸ.
bt£f¥glhkš bghW¤J¡ bfhŸS»wt®. fhªâí« bt£f¥ fhªâ¡F« KjyhËkh®fŸ Cuh® ciH¥ãš thG»wt®fŸ
glhkš ï¥go¥g£l ãurhu§fŸ eilbgWtij MnBã¡fh gz«bfhL¤J ãurhu« brŒÉ¡»wh®fŸ.
kš gh®¤J¡ bfh©oU¥gt®.
21. r§fuh¢rhÇí« vj‰F« gfth‹ f£lis ïL»wjhf¢
11. r§fuh¢rhÇ Ô©lhjhU¡F¡ nfhÉš ãuntr« bfhL¤jhš brhšY»wh®. fhªâí« vj‰F« gfth‹ f£lisÆ£ljhf¢
ïªJkjnk nghŒÉL« v‹gt®. fhªâí« Ô©lhjhU¡F¤ brhšY»wh®.
jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¤jhš ïªJkjnk nghŒÉL«
v‹gt®. 22. r§fuh¢rhÇ ói# #g« brŒ»wh®. fhªâí« ãuh®¤jid
g#id brŒ»wh®.
12, r§fuh¢rhÇ Ô©lhjh® nfhÉY¡FŸ nghdhš nfhÉš
Ô£L¥g£LÉL« v‹»wh®. 23. r§fuh¢rhÇ¡F o. M®, uhk¢rªâuŒa® ngh‹w tUzh¢
áuÄfŸ cjÉahs®fshf ïU¡»wh®fŸ. fhªâ¡F« khsÉah
fhªâ, ò©Âah®¢rid (r«nuhBiz) brŒJ Ô£il¥ ngh‹w tUzh¢áuÄfŸ cjÉahs®fshf ïU¡»wh®fŸ.
ngh¡»¡ bfhŸsyh« v‹»wh®.
24. r§fuh¢rhÇ¡F fhÉ cL¤âÆUªjhY« br‹wÉlbkš
13. r§fuh¢rhÇ kÅjD¡F Ô©lhik c©L v‹»wh®. yh« ïªâunghf«. fhªâ¡F« miu¤J f£oÆUªjhY«
fhªâí« kÅjD¡F Ô©lhik c©L v‹»wh®. br‹w Élbkšyh« uh#nghf« el¡»wJ.
14. r§fuh¢rhÇ khL â‹gt®fŸ - r©lhs®fŸ, nfhÉY¡FŸ 25. r§fuh¢rhÇ fhÈš #d§fŸ ÉG»‹wh®fŸ. fhªâ fhÈ
nghf cÇik ïšyhj #hâ v‹»wh®. fhªâí« khL â‹gt® Y« #d§fŸ ÉG»‹wh®fŸ.
Ñœ#hâ nfhÉY¡FŸ mDkâ¡f¡ Tlhj #hâ v‹»wh®.
26. r§fuh¢rhÇiaí« gh®¥gd®fŸjh‹ nyhfFUth¡»
15. r§fuh¢rhÇ uhkuh{a« nt©Lbk‹»wh®. fhªâí« uhk dh®fŸ. fhªâiaí« gh®¥gd®fŸ jh‹ kfh¤kh V‹ mtjhu
uh{a« °jhã¥gj‰fhfnt cÆ® thœ»nw‹ v‹»wh®. òUluhŒ M¡»dh®fŸ.
16. r§fuh¢rhÇ Rauh{a¤ij Él kj« bgÇaJ v‹»wh®. 27. r§fuh¢rhÇ É¡»uf Muhjidia MjǤJ¥ ãu¢rhu«
fhªâ í« kj¤â‰fhf¤jh‹ Rauh{a« nf£»nw‹ v‹»wh®. brŒ»wh®. fhªâí« É¡»uf Muhjidia MjǤJ mij
Ãiy¤Jit¡f cjÉ brŒ»wh®.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 54 55 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
28. r§fuh¢rhÇ bg©fis Óij, eshÆÅ, rªâukânghš
ïU¡f¢ brhšY»wh®. fhªâí« bg©fis Óij, eshÆÅ,
rªâu kânghš ïU¡f¢ brhšY»wh®.
29. r§fuh¢rhÇ gl« flîŸ gl«nghš ghÉ¡f¥g£L mij
åLfËš nfhÉšfËš ói#Æš it¡f¥g£oU¡»wJ. fhªâ
glK« flîŸ gl« nghš ghÉ¡f¥g£L mndf åLfËY«
uj«, nj®fËY« Tl it¤J¥ óÍ¡f¥gL»wJ. tunt‰»‹nwh«
Mfnt xU ešy rÇahd n#honr®¡f Rjªâu¢ r§F ïÅí«
v‹d v‹d Éõa§fËš bghU¤j« njit v‹W fUJ»‹wJ v‹W
45 khj fhykhŒ Érhuiz elªJtªj “Ûu¤ râtH¡F” nfR
bjǪjhš e«khš Mdtiu Ka‰á¤J¥ gh®¡»‹nwh«. Koah
xU tÊÆš KotilªJÉ£lJ, mjhtJ 27 vâÇfS¡F, 3 tUõ
É£lhš ï›tsîjh‹ ïj‰F nkš ešy n#ho nr®¡f e«khš Mf
Kjš MíŸ gÇaªj« áiw¡fhtš j©lid Éâ¡f¥g£oU¡»wJ.
Éšiy v‹W f©ÂakhŒ x¥ò¡bfhŸS»nwh«.
ïªj j©lidia¥g‰¿ eh« á¿J« ftiy¥ glÉšiy. ïªj 27 ng®
Fo muR - f£Liu - 22.01.1933 kh¤âu« mšy ï‹D« xU 270 ng®fS« nr®¤J ö¡»šnghl¥g£o
UªjhY« rÇ eh« mj‰fhf¡ ftiy¥gl¥ nghtâšiy. Vbd‹whš
ïªj¤ njhH®fŸ áiwÆÈU¥gjhnyh, ö¡»š bfhšy¥gLtjhnyh
mt®fsJ bfhŸifah»a bghJîlik¡ bfhŸif v‹gJ, mjhtJ
KjyhËfË‹ Mâ¡f M£áia áij¤J, eR¡» rßu¤âdhš
ghLgL»‹w k¡fSila M£á¡F cyf murh§f§fisbašyh«
âU¤â mik¡f nt©L« v‹»‹w bfhŸifnah, cz®¢ánah,
mU»¥ nghŒÉL« v‹»‹w ga« ek¡F ïšiy. mšyJ ï‹W
j©lid milªj njhH®fŸ jh‹ ï¡bfhŸif¡F f®¤jh¡fŸ Mth®
fŸ, f®kåu®fŸ Mth®fŸ. Mjyhš ït®fŸ nghŒÉ£lhš ïªj¡
bfhŸifia¡ bfh©L brY¤j cy»šntW M£fŸ ïšyhkš
nghŒÉLnk v‹»‹w gaK« ek¡F ïšiy. mšyJ ïªj njhH®fŸ
b#ÆÈš fZl¥glhknyh, mšyJ ö¡F nkilÆš cÆ®Élhknyh,
ïU¥gh®fshdhš cyf¤âš Rfkhf beLehis¡F MÆu¡fz¡fhd
tUõ§fS¡F thH¥ngh»wt®fŸ v‹whtJ eh« fUjÉšiy.
c©ikia¥ ngr¥nghdhš mt®fŸ c©ikahd f®k
åu®fshŒ ïU¥gh®fshdhš btËÆš ïU¥gijÉl áiwÆš ftiy
a‰W Rfkhfnt ïU¡fneÇL«. VbdÅš c©ikahf ntiy brŒJ
tU« rkj®k¤ bjh©l®fS¡F btËÆš ïU¡F« ftiyí«,
bjhšiyí«, bghU¥ò« k‰W« mt®fSila thœ¡ifÆš ïU¡F«
gyÉj cg¤âut§fS« bfhŠreŠrkšy.
bfhŸifÆš ïU¡F« c©ik C¡fnk ï›tsití«,
r»¤J¡bfh©L ntiy brŒa¢ brhšY»‹wJ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 56 57 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


Mdhš ï¤bjh©l®fŸ b#ÆÈš ïU¥gâ‹ _y« mt®fŸ »‹wd. #¥ghÅš 1932-« tUõ¤âš k£L« 7000 bghJîlik¡
b#ÆÈš tâí« x›bthU Édhoí«, mt®fsJ bfhŸifahdJ f£áia¢ nr®ªjt®fŸ áiwbr‹wJ«, ï¥bghGJ 2000 ng® áiw
mt®fis¥ ngh‹w 1,10,100,1000 fz¡fhd bjh©l®fis¤ j£o Æl¥g£lJ« #¥ghÅš bghJîlik¡ bfhŸif cu« bg‰¿U¥gij
vG¥ã C¡f¥gL¤â¡bfh©nl jh‹ ïU¡f¢brŒí«. m‹¿í« ö¡F e‹F És¡F»‹wJ.
nkilÆš cƮɣL ïU¥gh®fnsahdhš m›îÆÇ‹ Phgf« v¥
bghGJ« c©ik bjh©l®fË‹ cŸs«É£L mfyhkš rjh mt® °bgÆ‹ njr¤ânyh ï‹nwh, ehisnah ïj‰FŸ xUrka«
fis¤j£o X£o¡bfh©nljh‹ ïU¡F«. ï‹iwa¤ âd« cy»š elªJ ïU¡Fnkh v‹W brhšY«goahf¥ bghJ cilik¡ »s®¢á
cŸs K¡»a bfhŸiffËš gy mit rÇahÆUªjhY«, j¥ghŒ í«, òu£áí« jh©ltkhL»‹wd. ïitfŸ M§»y¥ g¤âÇiffËš
ïUªjhY« m¡ bfhŸifia¡ if¡bfh©lt®fË‹ âahf¤ij fhz¥gL« Éõa§fns jÉu f‰gid v‹nwh, f£L¡ fij v‹nwh
kâ¤nj bfhŸiffŸ gutî«, ÃiyÃW¤jî« brŒ»‹wJ v‹gij brhšÈ VŒ¤JÉl KoahJ.
vtU« kW¤JÉl KoahJ. Mdhš ã‰fhy¤âš mj‰F Mí« ïªâahÉY« ï‹W« thÈg®fŸ cŸs¤ij m¿í« fUÉ
Fiwî«, r¡â¡Fiwî« V‰gL»wJ v‹gJ fhy njr ntWgh£lhY«, x‹W ïUªJ gÇnrhâ¤J¥ gh®¥nghnkahdhš g¤J yB¡fz¡fhd
mã¥ãuha ntWgh£lhY« bfhŸifÆ‹ gad‰w j‹ikahYnk thÈg®fŸ cŸs« KGtijí« ft®ªJ mt®fsJ ïu¤j¤ij¡
bahÊa nt¿šiy. bfhâ¡f¢ brŒJ bfh©oU¡F« cz®¢á bghJ cilik bfhŸif
ï‹W v¤jidnah bfhŸiffŸ, ãurhu« g©z¥ gâdhÆu¡ ia¥ g‰¿abj‹nw jh‹ f©Lão¡f Koí«. mšyhkY« bfhŸis
fz¡fhd M£fŸ ïUªJ« ãurhu¤â‰F g¤Jy£r¡fz¡fhz %ghŒ nehŒ¡F«, bjh¤J nehŒ¡F«, g£oÅ¡F«, ntiyÆšyh¤ â©lh£
fŸ tUkhd« ïUªJ« mit rl§F Kiwnghš eilbgUtijí«, l¤â‰F«, _¥ò¡F«, rh¡fh£o‰F«, beŠril¥ã‰F«, j‰brayhŒ
áy kiwªJnghŒbfh©L tUtijí«, kiwªnj nghŒÉ£lijí« V‰gL« Mg¤J¡F« gÈahf¡ bfhL¡f¥gL«- bfhL¤J¤ Ôu
eh« rǤâu§fËš gh®¥gnjhL kh¤âukšyhkš neÇY« gh®¤J tU nt©oajhÆU¡F«-bfhL¡fhkny nfhÊ¡FŠir fUl‹ ö¡FtJ
»‹nwh«. Mfnt ï‹iwa cyf ÃiyÆš áw¥ghf ï‹dh£L k¡f nghš ek¡F¤ bjÇahkny nghF« goahÆU¡F« ïªj m‰g cÆiu,
Ë‹ cz®¢á ÃiyÆš ïUªJ xU m¿thËahÆU¥gt‹ áªâ¤J¥ mjhtJ xU kÅjDila rßu¤âš cŸs nuhk« KGtJ« v©Â¥
gh®¥ghndahdhš bghJîlik¡ bfhŸif v‹gij ïÅ ïªjkhâÇ gh®¤J mâš xU nuhk« Fiwªjhš mªj bkh¤j v©Â¡if
27 ngiu j©o¤njh, mšyJ 2700000 ïUg¤â VG y£r« ngiu v›tsî É»j« FiwîgLnkh mj‰F¢ rkhdkhd mjhtJ ïªâah
“rkz®fis¡ fGnt‰¿aJ” nghš eL¤bjUÉš ÃW¤â fGnt‰¿¡ É‹ 35 nfho #d¤bjhifÆš xU kÅj‹ FiwªJÉ£lhš 35 nfho
bfh‹nwh brŒtj‹_y« ml¡»Élyh« v‹W Ãid¥gJ Æš v¤jid É»jh¢rhu« Fiwínkh mJngh‹w ÃiyÆš cŸs
bfhGªJÉ£bl¿í« bgU« beU¥ig beŒiaÉ£L miz¤J cÆ®fis ï¥ng®¥g£l mjhtJ 100¡F 99 k¡fŸ ViHfshf, TÈ
Élyh« v‹W v©QtJnghšjh‹ Koí«! f©o¥ghŒ m¥go¤ jh‹ fshf, ïÊthd thœ¡if el¤Jgt®fshf ïUªJbfh©L gh®¥gd®
Koí«!! f£lha« m¥gonajh‹ Koí«!!! fshY«, gz¡fhu®fshY«, murh§f§fËdhY« tij¡f¥gL« ó¢á
òG¥ngh‹w k¡fË‹ ÉLjiy¡F«, mt®fsJ khd thœ¡ if¡F«,
V‹? v¥go? v‹»‹w nfŸÉfŸ ãw¡fyh«. ï‹iwa¤âd« mt®fsJ ciH¥ã‹ gaid mt®fns mDgɤJ¡ bfh©oU¥
bghJîlik¡ bfhŸif cz®¢á v‹gJ bgÇJ« ïªâahÉš V‰g£l gj‰Fkhd fhÇa¤â‰F cÆ®Él ne®ªjhš vªj¥ ngij ã‹ th§F
jšy. Inuh¥ãa ehLfËš eilbgU« fh£áfisí«, mt‰¿‹ th‹, kdtU¤jkilth‹ v‹gij áªâ¤J¥ ghU§fŸ.
mDgt§fisí« f©L njh‹¿a cz®¢ánaahF«. Inuh¥ghÉš
rÇgFâ¡F nk‰g£l É°ÔuzKŸs njr« M»a uÎah KGtJ« Mfnt Ûu¤tH¡F rÇahŒ Érhuiz brŒâUªjhY« rÇ,
bghJcilik¡ bfhŸifna jh©ltkho M£áòÇ»‹wJ. mj‹ m¡»ukkhŒ ÉrhǤJ ïUªjhY« rÇ, xU fhR bryÉšyhkš
#d¤bjhif 炙yhªij¥nghš eh‹F kl§Fbfh©lJ. k‰W« ÉrhǤJ ïUªjhY« rÇ, xUnfho %ghŒ bryîbrŒJ Érhuiz
#®kÅ njr¤âY« bghJ cilik¡ bfhŸif cz®¢á fiuòu©L el¤â ïUªjhY« rÇ, k‰W« mj‹ Ô®¥ò Ãaha¤ Ô®¥ghŒ ïUªjhY«
XL»wJ. 炙yhªâY« mbkÇ¡fhÉY« ãuh‹áY«, irdhÉY« rÇ, mÃahakhd Ô®¥ghŒ ïUªjhY« rÇ mt‰¿š ãuntá¤J
bghJ cilik¡ føfŸ j§fsJ ãurhu§fis jhuhskhŒ el¤J neu¤ijí« nahridiaí« ghHh¡f eh« á¿J« ftiybfhŸshkš

Fo muR - 1933 ( 1 ) 58 59 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


Ûu¤J Koit eh« nksjhs¤njhL tunt‰gJl‹, j©lid ïa¡f« njhšÉ milªJ nghFnkh v‹W ga¥glî« ïšiy. ïªj
milªj njhH®fis kdkhu, thahu, ifahu¥ ghuh£L»‹nwh«. K¡ mã¥ãuha¤ij eh« ãu¤âa£r xU mDgt¤ij¡bfh©nl
fhY« ghuh£L»‹nwh«. ïÅí« ek¡F« e«ngh‹w thÈg®fS¡F« brhšY»‹nwhnk mšyhkš ekJ brhªj ijÇa¤ijna MjhukhŒ¡
mjhtJ e« ngh‹w khd cz®¢á bfh©l thÈg®fS¡F« ïªj¥ bfh©L brhšYtjhf ahU« Ãid¡f¡ Tlhbj‹nw fUJ»‹nwh«.
bgU« ngU »il¡f¥ bgW« Ãiyia mila KoaÉšiyna v‹W VbdÅš bghJîlik¡ bfhŸif ãurhu« brŒa¥gLtij jL¡fnth
ek¡fhfî« vkjUik¤ njhH®fshd thÈg®fS¡fhfî« tUªâ ml¡fnth ml¡F Kiwfis¡ ifahS« Éõa¤âš uÎa rh®
k‰WbkhU Kiw tunt‰»‹nwh«. r¡ut®¤â murh§f¤ij Él ïÅ cy»š ntW ahuhyhtJ mâfkhd
ml¡F Kiwia¡ ifah©L Él Koí« v‹gjhf eh« fUâ Él
Éf r®¡fhuhš ï¥ãurhu§fis ml¡Ftj‰F j§fS¡F xU KoahJ. m‹¿í« rhiu Él bfhL§nfh‹ik ml¡F Kiw¡F
Mjhu«nt©Lnk v‹»‹w ftiybfh©L vâÇfŸ v‹gt®fŸ Kj‰gÇR bgw ïªj cyf¤âš ntW vªj murh§f¤jhY« ï‹W
gyh¤fhu« brŒa ãurhu« brŒjh®fŸ v‹W xU rh¡F f‰ã¡f¥ Koant KoahJ v‹W« brhšYnth«. mªj rh® murh§f¤jhš
g£oU¡»wJ. e«ik¥ bghU¤jtiu gyh¤fhu« v‹gij v¥nghJ« brŒa¥g£l ml¡F Kiw¡ bfhLikfËš gyt‰¿‹ á‹d§fis
btW¤nj tªâU¡»‹nwh«. gyh¤fhu« ïšyhkny ekJ y£áa§fŸ neÇnyna gh®¤âU¡»nwh«. gyÇ‹ rßu¤âš cÆUl‹ njhš cÇ¡f¥
Ãiwntw nt©L« v‹nw Mir¥g£L tªâU¡»‹nwh«. Mdhš g£L, m¤njhšfis ef§fSl‹ fh£á rhiyfËš it¡f¥g£oU¡
vªj rka¤âY« gyh¤fhu« Tlnt Tlhbj‹W«, ek¡F Énuhjkhf »‹wijí« f©fŸ F¤j¥g£l á‹d§fisí« gh®¡f neÇ£lJ.
V‰gL« gyh¤fhu¤ijbašyh« bghW¤J¡bfh©nl ïU¡f nt©L«
v‹W« brhšy e«khš KoaÉšiy. gh«ig mo¡fhÔ®fŸ v‹W vdnt ïitfisÉl ïÅ v¥go bfhLik¥gL¤â k¡fis
brhšyyhnk jÉu gh«ò fo¡ftU«nghJ jL¡fhknyh, j£lhknyh ml¡»ÉlKoí« v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. m‹¿í« m¥go¥
ïUªJ K¤jÄ£L fogL§fŸ v‹W brhšy¡Toa ïa‰if¡F g£l ml¡F Kiw el¤âa murh£áfŸ milªj gy‹fisí«
Û¿ajhd nghÈ mÏ«iria ntõ¤J¡fhf cgnjá¡f ï¥nghJ fhjhš nf£LÉ£nlh«, f©zhš gh®¤J« É£nlh«. mjdhš
eh« jahuhŒ ïšiy. bfhŸif xʪJÉlî« ïšiy, ãurhuf®fŸ kiwªJÉlî« ïšiy.
mj‰F gâyhf KG ntf¤Jl‹ bt‰¿bg‰W b#f{n#hâahŒ cyf¡
jÉuî« 100¡F 90 k¡fshŒ cŸst®fis tŠá¤J, tij¤J, f©fŸ TR«go És§F»‹wijna gh®¡»‹nwh«. mjdhš jh‹
bfhLik¥gL¤â, mG¤â it¤J bfhŸis bfhŸS« j‹ikia tunt‰»‹nwh« v‹W kWgoí« brhšY»‹nwh«.
btËÆLtJ gyh¤fhukhdhš ï›Éj gyh¤fhu¤ij kÅj¤j‹ik
íŸs x›bthU MQ« bg©Q« tunt‰f nt©L« v‹W«, Fo muR - jiya§f« - 22.01.1933
ï›Éj gyh¤fhu¤âš jtuhJ ïw§» ntiy brŒant©L« v‹W«
jh‹ É©z¥ã¤J¡ bfhŸS»‹nwh«. nah¡»akhd r®¡fhU¡F
gyh¤fhu« c©lhfhkš ïU¥gij¤ jL¡f nt©L« v‹»‹w
cz®¢á fLfsthtJ ïU¡Fkhdhš ï›Éj¥ãurhu« jhuhskhŒ
eilbgW« Éõa¤âš mj‰F ïilôwhŒ V‰gL« v›Éj gyh¤fhu¢
brŒiffisí« jL¤J¥ ãurhu ghijfis br¥gÅ£L xG§fh¡»
bfhL¡f nt©oaJ bghW¥ò« flikíkhF«. Mjyhš ï›Éj
nghÈ gyh¤fhu¥ ó¢rh©o¡F bghJîlik¡ bfhŸifÆš M®t
KŸs njhH®fŸ ga¥glkh£lh®fŸ v‹W« c©ikÆnyna vªj
tÊÆY« gyh¤fhu« V‰gLtij btW¥gh®fŸ v‹Wnk e«ò
»‹nwh«.
ml¡F Kiw ga‹gLkh? bt‰¿bgWkh v‹»‹w Éõa¤âš
eh« xU á¿J« ftiybfhŸsî« ïšiy. ml¡F KiwÆš ïªj

Fo muR - 1933 ( 1 ) 60 61 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


c¤ânahf°j®fŸ r«gs¤âš ifit¡f mij¡ Fiw¡f murh§fK«
eL§F»‹wJ. jiyt®fS«, #d¥ãuâÃâfS« eL§F»‹wh®fŸ.
mâftÇ! mâftÇ!! bghU¡f Koahj - jh§f Koahj tÇ!!! v‹W
T¥ghL nghL»‹w ÄuhRjhu®fS«Tl r«gs¤ij¥ g‰¿ ngr
eL§F»‹wh®fŸ. mJ x‹W« Fiwªjhfî« bjÇaÉšiy. ï¥go
ïU¡ifÆš vj‰fhf tÇia Fiw¥gJ v‹gJ jh‹ ek¡F És§f
Éšiy. ï‹W el¡»‹w murh§f« c©ikÆnyna gz¡fhu®
V‹ tÇ Fiw¡f nt©L«? fS¡F - ÄuhRjhu®fS¡fhfnt jh‹ eilbgW»‹wJ. Mdhš
murh§f« eilbgw tNÈ¡f¥gL« tÇÆš bgU«gFâ ViH
fËlnkjh‹ tÇ tNÈ¡f¥gL»‹wJ. °lh«ò, fŸS, rhuha«, fŠrh,
“Éis bghUŸfS¡F Éiy FiwªJ nghdjhš tÇfis¡ mãÅ, c¥ò, btËehLfËš ïUªJtU« rhkh‹fŸ ÛJ«, ášyiu
Fiw¡f nt©L” bk‹W ÄuhRjhu®fŸ T¡Fuš ïL»‹wh®fŸ. Éiy bjhÊyhËfŸ ÛJ« Éahghu¤â‹ ÛJ« k‰W« gytÊfËY«
Fiwªj fhuz¤ij¡ bfh©L tÇia¡ Fiw¡F« goahd Ãiyik tNÈ¡f¥gL« tÇbašyh« 100-¡F 99 ng®fshŒ ïU¡F« ViH
V‰g£L É£ljh v‹gij thrf®fŸ C‹¿¡ ftÅ¡f nt© L« v‹W k¡fisna ghâ¡F«goahŒ ïU¡»‹wJ. ÄuhRjh®fŸ mâfkhd
Mir¥gL»‹nwh«. tÇtNš brŒtjhdJ Éis bghUŸfË‹ brh¤J¡fis it¤J¡bfh©L ïU¡»wh®fŸ. ït®fŸ tÇia¡
Éiyia c¤njá¤jh mšyJ “murh§f« eilbgw nt©L«” Fiw¡f V‹ ï›tsî mtruK«, M¤âuK« gL»‹wh®fŸ v‹gJ
v‹»‹w fhuz¤J¡fhfth v‹gij KjÈš nahá¤J¥ gh®¡f ek¡F És§fÉšiy. ït®fS¡F v›tsî tÇ ngh£lhY« tÇ
nt©L«. bfhL¤jJ nghf ït®fS¡F rh¥gh£o‰F ïl« ïUªnj ÔU«.
Mdhš ït®fsJ Fo¡F«, T¤â¡F«, j®ghU¡F«, nkh£lhU¡F«,
mªj¥go nahá¤J¥ gh®¤jhš murh§f« eilbgWtj‰fhf¤
fšahz fUkhâfËš gh®¥gd ghftj®fS¡F mGtj‰F« nt©L
jh‹ tÇ tNÈ¡f¥gL»‹wJ v‹gJ ahtU¡F« És§F«. Mfnt
khdhš gz« fhR Fiwayh«. ïij¥g‰¿ eh« V‹ ftiy¥gl
ïJ tiuÆš óÄ Ûnjh, Éahghu¤â‹ Ûnjh k‰W« gyt‰¿‹ Ûnjh
nt©L«. ïªâa bjhÊiy fh¥gh‰w v‹w rh¡»‹ngÇš m‹Åa
nghl¥g£l tÇ bašyh« murh§f« eilbgWtj‰fhfnt murh§f
eh£L rhkh‹fŸ ÛJ nghl¥gL« tÇ bfhLik! bfhLik!! K¡fhY«
bryit c¤njá¤J mj‰F V‰wgo tÇ tNš brŒa¥ g£L
bfhLik!!! ïªâa if¤bjhÊiy fh¥gh‰Wtjhf it¤J¡ bfh©lh
tU»‹wJ.
Y« mj‹ bfhŸisbašyh« KjyhËkh®fŸjh‹ 100-¡F 10, 20, 30,
Mjyhš ï¥nghJ tÇia¡ Fiw¡f nt©Lkhdhš murh§f« 50 åj« yhg« mil»‹wh®fns jÉu ViH¡ TÈ¡F«, bjhÊ
eilbgWtj‰F v‹W V‰ghL brŒâU¡F« bryit¡ Fiw¤jhš yhË¡F« v‹d yhg«?
xÊa tÇia¡ Fiw¡fKoahJ. m¥go ïUªJ« gy JiufËš
ï‹D« ïJngh‹w ã¤jyh£l tÇ v›tsî tNÈ¡f¥
murh§f tUkhd« FiwªJ nghŒ É£l bj‹W fUâ murh§f«
gL»‹wJ? Mfnt tÇ Fiw¥gij¥g‰¿ nahá¥gjhdhš KjÈš
eilbgw nt©oa bryit Fiw¥gJ v‹»‹w KiwÆš áy Jiw
bgÇa r«gs§fis¡ Fiw¡fnt©L«. ãwF ViHfis bfhLik¥
fËš bryit¡ Fiw¤âU¡»wJ v‹whY«, m¡FiwîfŸ bgÇJ«
gL¤J« tÇia¡ Fiw¡fnt©L«. filáahf ÄuhRjhu®fË‹
fšÉ (k¡fS¡F mtáa« brŒJ Ôu nt©oa) ïyhfhÉnyna
Éõa¤ij ftÅ¡f nt©L«. ïJ jh‹ nah¡»akhd - – br§nfhš
mâfkhŒ Fiw¡f¥g£L É£lJ. nkY« ïu©blhU ïyh¡fhÉš
murh§f¤â‹ Kiw m¥go¡ »šiyahdhš bfhL§nfhš murh§f¤
tÇí« mâf¥gL¤âíkhŒ É£lJ. mjhtJ tUkhdtÇ °lh«ò
â‹ Kiw v‹W jh‹ brhšYnth«.
tÇ, nfh®£ bryî É»jtÇ, jghš fh®L, ft® KjÈa tÇ k‰W« gy
tÊfËš ViHfisna ghâ¡F« goahd JiwfËš tÇia ca®¤â Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.01.1933
bfhLik brŒjhŒ É£lJ. Mdhš tÇ¥ gz§fËš 100¡F 75
ghf¤â‰F nkš khj« 1¡F 100, 200, 500, 1000, 2000, 4000, 5000, 10000,
20000 %ghŒfŸ åj« r«gskhf bfhŸis mo¡F«

Fo muR - 1933 ( 1 ) 62 63 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


É£lJ v‹W brhšy vd¡F ïZlÄšiy. Mdhš mªj¥ g£l«
ïtiu tªJ milªJ (mil¡fy« òFªJ) bgUik milªjJ
v‹Wjh‹ brhšynt©L«.
ïÅ tU§fhy¤âš g£l§fŸ y£áak‰wjhf M»ÉL«.
ï¥bghGnj gh®¡fyh«. g£l« bg‰wt®fisÉl b#ÆY¡F
nghdt®fŸ #d§fS¡fhf ghLgL»‹wt®fŸ v‹W fUâna mâf
fh‹rh»¥ nr¡jhî¤ mt®f£F¥ ghuh£L khf kâ¡f¢ brŒ»‹wh®fŸ v‹gjhF«.
c©ikÆš gh®¤jhY« ViH #d§fS¡fhf¥ ghLgL»‹w
njhH®fns! ï‹WnjhH® nr¡jhî¤ mt®f£F fh‹rhaò g£l« t®fŸ j§fŸ g£l¤J¡F cÇat®fŸ v‹W r®¡fh® bgÇJ« fUJ
»il¤jij¥ ghuh£Ltj‰fhf¡ T£l¥g£l T£l¤â‰F v‹id¤ tâšiy v‹gij ahU« m¿ayh«.
jiyik t»¡f¡ nf£L¡ bfh©lj‰F e‹¿ brY¤J»nw‹.
ïj‰F¡ fhuz« v¥go ïUªjhY« ViH #d§fS¡F«,
ï«khâÇahd g£l§fis Rkh® 15, 20 tUõ§fS¡F K‹ò r®¡fhU¡F« ešy ãŸisahŒ ïU¡f Ryg¤âš ïÅ KoahJ. #d§
fUâaij¥ nghš ïJrka« k¡fŸ m›tsî nk‹ikahf¡ fS¡F m¿î«, mDgtK« Vw Vw mndf Éõa§fŸ jiyÑœ
fUJtâšiy. òu£áia miltJ ïašngahF«. Mfnt mj‰F¤ jFªjgo
âU¤J¥ghlila nt©oaJ m¿îlikahF«. ï‹W ïªj CÇš
cjhuzkhf ïu©blhU tUõ§fS¡F K‹ xU e©gU¡F
g£l« cilat® njhH® nõ¡jhî¤ mt®fnsahF«.
»il¤j xU g£l¤â‰F bgU¤j ghuh£LjšfŸ el¡F«nghJ eh‹
mtiu¥ gh®¤J “g£l r«gªjkhd ghuh£LÉHh bjhªâuî c§fS¡F ïj‰FK‹ ahuhtJ ïUªjh®fsh v‹whš mJî« ïtUila
ïÅ bfhŠrehis¡F ïU¡F«. c§fŸ kdK« rªnjhõ¤âš jf¥gdhnuahF«. ïtuJ jf¥gdh® njhH® nf. myhîÔ‹ rhaò
MœªâU¡F«” v‹W brh‹nd‹. “g£l§fshš ãukhjkhd gy‹ mt®fŸ fh‹gAö® g£l« tH§f¥g£lt®. Mdhš mJ ïtU¡F¡
ïšyhÉ£lhY« ïªj rªnjhõ¤â‰fhtJ ïlÄU¡»wnj” v‹W Tl- ïªj CÇš mndfU¡F Tl bjÇahJ. VbdÅš mªj¡
brh‹nd‹. mj‰F mt® m¥go¡Tl ïâš x‹W« bgUik¥gl fhy¤ânyna mij mt® m›tsî ãukhj¥gL¤â¡ bfhŸsÉšiy.
ïlÄšiy v‹wh®. clnd eh‹ V‹ m¥go¢ brhšY»Ö®fŸ v‹W njhH® nf. myhîÔ‹ rhaò mt®fŸ ïªj C® bghJ elto¡if
nf£nl‹. mj‰F mt® ïnjh ï›tUõ« g£l« tH§» ïU¡F« Éõa¤âš m¡fhy khâÇ¡nf‰wgo všyh¥ bghU¥òfisí« t»¤J
È°£il¥ ghU§fŸ. vd¡F« g£l« »il¤âU¡»wJ. ï‹bdhU tªjt®. ïtiu¥ nghynt Äfî« ml¡fkhdt®, T£l§fËš
tU¡F« g£l« »il¤âU¡»wJ. mtiu¥g‰¿nah, j§fS¡F«, ngrntkh£lh®. mJnghynt ïtU« bašyh¥ bghU¥òfisí«
cyf¤â‰F« e‹whŒ¤bjÇí«, r®¡fhU¡F« e‹whŒbjǪâU¡fyh«. t»¤J ïU¡»‹wh®. Mdhš ngRtâšiy. ngrnt©o V‰g£L
Mfnt eh‹ g£l« »il¤jnj v‹W bgUik¥glth? mšyJ ÉLnkh v‹W mt® mndf T£l§fS¡F nghtâšiy. nghdhY«
v‹idí«, mtiuí« xnu È°oš nr®¤âU¡»wh®fns v‹W ã‹dhš x˪JbfhŸth®. Mdhš ï‹W mt® ngáaâš v›tsî
mtkhd¥glth v‹W brh‹dh®. mªj¢ rka« vd¡F Äfî« gÇjhg fU¤J¡fŸ ïUªjJ v‹gij ghU§fŸ. v‹ Éõa¤ij¥g‰¿ ngáa
khfnt ïUªjJ. ïj‰fhf¥ ghuh£Ltjh? mDjhg¥gLtjh v‹gJ gy Éõa§fis¤ jÉu k‰w Éõa§fŸ všyh« m¿î«, fU¤J«
vd¡nf òÇaÉšiy. ï«khâÇahfntjh‹ bgU«gh‹ikahd ÃiwªjitfshF«. ïJtiu ntW ahUila îthf¤âY«, <nuhL
g£l§fŸ ga‹bgW»‹wd. Mfnt g£l§fS¡F nah¡»aij KÅághÈ£oahdJ ï›tsî x‰WikahŒ fyfÄšyhkš
iaí«, bršth¡ifí« c©lh¡f nt©L« v‹»‹w c¤njr¤âš îthf¤â‰F v›Éj FªjfK« ïšyhkš eilbg‰W tªjjhf¡
x‹W ïu©L jFªj eg®fS¡F mË¡f¥gL»wJ v‹W jh‹ eh‹ f©Lão¥gJ fZlkhd fhÇakhF«. C® x‰Wik¡F«, C®
fUJ »nw‹. c©ikÆnyna fh‹rhaò g£lkhdJ njhH® nõ¤ #d§fS¡F KÅághÈ£oÆl« ïU¡F« kâ¥ò¡F« xU áW
jhî¤ J¡F tªJ nr®ªjjhš ïtU¡F VjhtJ mâf bgUik V‰g£L cjhuz« brhšY»nw‹.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 64 65 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ïªj KÅághÈ£oÆš ïªj CU¡F Ä‹rhu És¡F¤ â£l«
x‹W V‰ghL brŒJ mij¢ brhªj¤âš it¤J el¤Jtj‰F¥ gz§
fS« V‰ghLbrŒJ fhÇa§fŸ Jt¡f¥gL«nghJ r®¡fhuh® j§f
S¡F cŸs mâfhu¤ij j¥ò tÊÆš brY¤â mj‰F cÇa mD
kâia xU btŸis¡fhu KjyhË f«bgÅ¡F mˤJÉ£lh®fŸ.
ekJ kªâÇfŸ <nuhL KÅághÈ£o e‹ikiaÉl¤ j§fŸ
c¤ânahf« Ãiy¡fnt©oa e‹ikiana mâfkhŒ f¤J Égrhu¤ jil
M£L¡ F£o¡F« òÈ¡FKŸs fijnghš “Ú brŒâU¡fhÉ£lhY«
c‹ jf¥g‹ brŒâU¥gh‹” v‹W brhšÈ mjhtJ ck¡F K‹
ïUªjt®fŸ el¤âa ÃUthf¤jhš ïªj KÅághÈ£o iybr‹° kJiuÆš Égrhu¤ jil knrhjh mKY¡F tªâU¥gjhf
bgw¤ jFâ m‰wJ v‹W brhšÈ É£lh®fŸ. ïij¥g‰¿ eh‹ F‰w« bjÇa tU»‹wJ. br‹idÆY« mJ K‹dnkna mKY¡F
brhšy KoahJ. Vbd‹whš kÅj®fË‹ ruhrÇ nah¡»aij¡F ïJ tªJÉ£lJ. k‰w Íšyh¡fS¡F« mJ clnd mKY¡F tunt©o
Fiwªjjšy. Mjyhš m¥nghija kªâÇfŸ j§fis¡ fh¥gh‰¿¡ ajhF«. Fiwªj msî 30 MÆu« #d§fŸ cŸs <nuh£oš 300
bfhŸtij¥ ãujhdkhŒ fUâaij F‰wkhf¡ fUjÉšiy. Mdhš ng®fS¡F Fiwahj ÉgrhÇfŸ v‹ngh®fŸ mjhtJ xU mzh
mij <nuhL #d§fŸ j§fis my£áakhŒ fUâajhŒ fUâ ïu©L mzh nu£L Kjš ÉgrhǤjd« brŒJ éÉ¡f nt©oa
ï¥nghJ K‹ F¿¥ã£l Ä‹rhu â£l« btŸis¡fhu f«bgÅahuhš bg©fŸ ïUªJ tU»‹wh®fŸ v‹whš k‰w bgÇa g£lz§fis¥
Ãiwnt‰¿ mKY¡F bfh©LtªJ xU tUõkh»í« mij g‰¿ nfŸ¡fî« nt©Lkh?
Ãt®¤âšyhj ïu©blhUt® jÉu k‰W« ahU« mij cgnahf¥
gL¤â¡ bfhŸshkš ïU¡»wh®fŸ. ïJ ghuh£l¡ ToanjahF«. Égrhu¤jil knrhjh tUtJ v‹gJ r‰W jhkjhdhY«
ïÅí« ïJnghynt x‰Wikahí« bghU¥ghí« bghJ #d§f M§fh§FŸs nghä° mâfhÇfshtJ ï›Éõa§fËš r‰W ftiy
Sila e‹ik¡F«, K‰ngh¡F¡Fkhd fhÇa§fŸ eilbgwnt©L brY¤â mt®fŸ (ÉgrhÇfŸ) bjUÉš ËW k¡fis miH¥g
bk‹nw ÉU«ò»nw‹. ijí«, bjU¡fËš ášyiu¡ fyf§fis V‰gLtijí«, ït®fŸ
gadhŒ Mghr ng¢Rth®¤ijfŸ el¥gijí« k‰W« áy thÈg®fŸ
F¿¥ò : 15.01.1933 ïš <nuhL KÅágš nr®k‹ nf.V.nõ¡ jhîJ rhaò fhȤjdkhŒ el¡f V‰gLtijí« xUthW jL¡fyh« v‹nw
mt®fS¡F ‘fh‹ rhaò’ g£l« »il¤jj‰F KÅágš mYtyf mâfhÇ fUJ»‹nwh«.
fshš el¤j¥g£l ghuh£L ÉHhɉF jiyik na‰W M‰¿a ciu,
ï¥go¥g£l fhÇa§fËš á‹d á¥gªâfŸ ãuntá¡f ïl«
Fo muR - brh‰bghÊî - 22.01.1933 bfhL¡fhkš r‰W nkš mâfhÇfshŒ ïU¥gt®fns ãuntá¤J
VjhtJ brŒa Ka‰á¥gh®fshdhš clnd fhÇa« if TL« v‹gij
bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.
Fo muR - f£Liu - 29.01.1933

Fo muR - 1933 ( 1 ) 66 67 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


bghJeynrit v‹gJ òu£L
eh‹ btFehis¡F K‹gjhfnt (Social service is a hum-
bug) nrhÎaš r®É° ï° V A«g¡. mjhtJ r_f nrit v‹W
brhštJ KG¥ òu£L v‹W« mj‹ fU¤J gz¡fhu®fisí«
KjyhËfisí« nrh«ngÇfisí« fh¥gh‰w¡ nfh£il f£Ljš
v‹W« brhšÈ ïU¡»nw‹. ïªj mã¥ãuha« vdJ nkš eh£L
<.bt.uhî¡F nfhit KÅágš R‰W¥ ãuahz¤âš K‹ÅY« mâfkhŒ gy¥g£lJ v‹W jh‹
brhšYnt‹. eh‹ °bgÆÅš xU bg©ÂÅl« ngá¡ bfh©o
r§f¤jh® thá¤j U¡F« nghJ mªj«khŸ ng¢R rªj®¥g¤âš v‹ ntiy v‹d v‹W
cgrhu¥ g¤âuK« gâY« nf£l fhy¤âš eh‹ rhjhuzKiwÆš Vnjh v‹dhyhd bghJ #d
nrit brŒ»nw‹ v‹W brh‹nd‹. mj‰F clnd mªj«khŸ
“bghJ #d nrit v‹gJ KGJ« ã¤jyh£l« v‹nw eh§fŸ
m‹ò bfh©l efurig jiytut®fns! m§f¤âd®fns!! fUJ»nwh«” v‹W brh‹dh®fŸ. ãwF ekJ ïa¡f Éõa¤ij
k‰W« ï§F ToíŸs njhH®fns!!! brh‹d ãwF xU msÉš mªj«khŸ rÇ v‹W brh‹dh®fŸ. ekJ
eh£L bghJ#d nrit v‹gij v‹d v‹W r‰Wnahá¤J¥ ghU§fŸ.
nfhit efurigÆ‹ rh®ghf vd¡F thá¤jˤj cgrhu¥
g¤âu¤â‰F eh‹ ÄFâí« e‹¿ brY¤j¡ flik¥ g£ltndahnt‹. Ô©lhik Éy¡F
Mdhš m›îgrhu¥ g¤âu¤ij m¥gona V‰W¡ bfhŸS»‹nw‹ Ô©lhik Éy¡F v‹whš xUtidbjh£L ÉLtjhY«
v‹W brhšYntndahdhš eh‹ c©ika‰w òfiH V‰W¡ nfhÆY¡FŸ òfÉ£LÉLtjhY« Ô©lhik Éy»¥ nghŒ É£lJ
bfh©lt‹ v‹D« F‰w¤â‰fhshdtdhnt‹. VbdÅš Ô©lhik v‹W f‰ã¤J, mªj¥gona ïªeh£L k¡fis e«g¢ brŒJ, m›tsî
Éy¡»Y«, bghJ ey nritÆY«, muáaÈY«, °jy °jhgd§ brŒjhny nghJ bk‹W brhšÈ mj‰nf bgÇa òu£á brŒa nt©o
fËY« eh‹ Vnjh bgÇa ntiyfŸ brŒâU¥gjhf c§fŸ cgrhu¥ ajhŒ V‰ghL brŒJ it¤âU¡»nwh«. m¥go¢ brhšY»‹wt®
g¤âu¤âš òfœªJ ïU¡»Ö®fŸ. c©ikÆš gh®¥nghkhdhš m¤ fisna kfh‹fŸ-kfh¤kh¡fŸ- bghJ #d nrit¡fhu®-Ô©lhik
JiuÆš bghJ k¡fS¡F v‹d fhÇa« brŒâU¡»nw‹ v‹W ï‹W Éy¡F åu®-it¡f« åu®-v‹bwšyh« M¡» É£nlh«.
c§fŸ K‹ÅiyÆš eh‹ brhšy¡ TL«?
“f§fhjuh kh©lhnah v‹w xU t©zh¤â mGif¡Fuš
njhH®fns! ïªâahÉš gh®¥gd®fS« go¤j T£l¤jhU« mur‹ åLtiu mH¢brŒJ É£lJ” v‹w fij nghš ïªj fhÇank
brštth‹fSkh»a Cuh® rßu ciH¥ãš thœtj‰bf‹nw cÆ® ï¥nghJ njÓa nritahŒ - bghJ #d nritahŒ -–RauhÍa
thG« T£l§fis m¥gona it¤J¡ bfh©L Ô©lhjhU¡F ghL nritahŒ - m‹Åa M£áia Éu£o mo¡F« nritahŒ M¡f¥
g£oU¡»‹nw‹, ViHfS¡F ghLg£oU¡»‹nw‹, bjhÊyhË¡F g£L v§F gh®¤jhY« ïnj j¥g£il mo¡f¥ gL»‹wJ. mJ kh¤âu
ghLg£oU¡»‹nw‹ v‹W xUt® x¥ò¡ bfhŸStjhdhš m¥go kšyhkš k¡fŸ všnyhuhY« m¥gona fUj¥gL»‹wJ. ïjdhš
g£l mt®, eh‹ kh¤âukšy k‰W« v¥go¥g£l njr g¡j® MdhY«, všyh« c©ik Ô©lhik v¥go ÉyF«? Ô©lhik Éy¡F v‹whš
njÓathâ MdhY«, njr¥ ghJfh¥ò¡fhf njr k¡fS¡fhfnt cÆ® Ô©lhjtid¤ bjhLtJ« mtid “nkh£r¤â‰F mD¥g” v‹W
thœ»‹nw‹ _¢R ÉL»‹nw‹ v‹W brhšYgt®fshdhY« mâš nfhÉY¡FŸ bfh©L ÉLtJ« jhdh? v‹W nf£»‹nw‹. xU
VjhtJ ehzankh, c©iknah, m¿îiliknah gy‹ jU« kÅjD¡F rh¥ghL« cilí«, ïlK«, fšÉí« nt©Lkh?
j‹iknah ïU¡f Koíkh v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. kÅjid¤ bjhLtJ« “br¤j ãwF mDgÉ¥gJkhd nkhBK«”
nt©Lkh? v‹W nf£»‹nw‹.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 68 69 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


bjhlî« nfhÉY¡FŸ nghfî« Él¥g£L É£lhš mtD¡F el¡»‹wdntbahÊa c©ikahd ViH, TÈ, bjhÊyhË, gÆ®
c©oí«, cilí«, ïlK«, fšÉí« »il¤JÉL« v‹W áy® brŒgt‹ ngh£o nghlnth bt‰¿bgwnth Ko¡»‹wjh v‹W
brhšy tUth®fŸ. m¥goahdhš ï‹W bjhlî«, nfhÉY¡FŸ ghU§fŸ. brh¤â‹ ngÇY« go¥ã‹ ngÇY«jh‹ X£l® È°£L«,
nghfî« cÇikíilat®fS« MÆu¡fz¡fhd tUõ§fshŒ mng£rf® È°£L« jahÇ¡f¥g£oU¡»wnj jÉu brh¤J«, go¥ò«
mt‰iw mDgɤJ tUgt®fSkhd kÅj®fŸ všyh« ï‹W ïšyhj k¡fŸ fâ v‹d? v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. njhH®fns
nrhW«, JÂí«, Foirí«, go¥ò« cilat®fshŒ ïU¡»wh®fsh? ïªj khâÇahd bghJ ey nrit, Rauh{Ía nrit, njÓa nrit,
v‹gij áªâ¤J¥ghU§fŸ. nrh‰W¡F«, J¡F« tÊba‹d? v‹W Ô©lhik Éy¡F nrit M»aitfshš v‹d fhÇa§fŸ Mf¥
nfŸ¡F«nghJ fšÈšnghŒ K£o¡ bfhŸs¡ T£oÉ£ljhš, mJ ngh»‹wJ v‹WfUâ ïU¡»Ö®fŸ. eh‹ ahUila kdijí« nehF«
bghJey nrit MFkh? étfhU©akhFkh? rkj®kkhFkh? v‹W go brŒtj‰fhf¥ ngrÉšiy. v‹Dila bghJ ey nritiaí«,
nahá¤J¥ ghU§fŸ. mšyJ ViHfŸ gL« fZl¤J¡F tÊ v‹d Ô©lhik Éy¡F ntiyiaí«, áyh»¤J áyh»¤J âU¥ã¤ âU¥ã
v‹W nf£F«nghJ xU ehis¡F Vnjh ïu©L _£il mÇáia cgrhu¥g¤âu¤âš vG⥠òfœªâU¡»Ö®fŸ. eh‹ v¥go mitfis
ntfit¤J¥ ngh£L j®k¤J¡F tªJ rh¥ãL§fŸ v‹W j©nlhwh x¥ò¡bfhŸs Koí«. mij¡nf£L eh‹ bt£f¥gl¤jhnd nt©o
mo¤JÉ£lhš ViHfË‹ gáah‰¿a nrit M»ÉLkh? v‹W ÆU¡»wJ. c©ikahd bghJey nritnah Ô©lhik Éy¡F
nahá¤J¥ghU§fŸ. vdnt ï¥go¥g£l fhÇa§fis ehiza ntiy eh‹ v‹d brŒJÉ£nl‹? ï¥nghJ Vnjh brŒant©L«
khdJ«, ga‹ ju¤j¡fJ«, m¿îlikahdJ« v‹W v¥go¢ brhšy v‹W fUJ»nw‹ v‹whY« mj‰F v›tsî v⮥ò, v›tsî
Koí«? bjhšiyfŸ ïU¡»‹wd v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. eh‹ brŒa
Ãid¡F« bghJ #dnrit Ô©lhik Éy¡F ntiy v‹git
muáaš kj¤Jnuhf«, flîŸ Jnuhf«, #hâ¤Jntõ«, tF¥ò¤Jntõ«,
ekJ Rauh{Ía¥ òu£L«, °jy Rah£á¥òu£L« ï¥go¤jhnd njÓa¤Jnuhf«. uh#¤Jnuhf« v‹bwšyh« M»ÉL»‹wd. Mif
ïU¡»‹wJ. Rauh{Íabk‹whš ahU¡F v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. ahš ïªÃiyÆš Ryg¤âš, c©ikahd bghJey nrití«,
ehistU« Rauh{Ía¤âš 100-¡F 90 k¡fshŒ cŸs ViHfS¡F Ô©lhik Éy¡F nrití«, fhÇa¤âš ga‹gL«go brŒaKoí«
v‹d òâatrâ V‰gl¥ngh»‹wJ? ViHfŸ, bjhÊyhËfŸ, fl‹ v‹W eh‹ Ãid¡fÉšiy. bghJ ey nrit v‹whš v‹d?
fhu®fŸ, ViH Étrha¡TÈfshd go¥ãšyhjt®fŸ Kjyh»a Ô©lhik Éy¡F v‹whš v‹d? v‹gij k¡fS¡F bjÇí«go
k¡fS¡F Kiwna gz¡fhu‹, KjyhË, nythnjÉ, gh§»¡fhu‹, brŒjhny nghJ« v‹W Ãid¡»nw‹. mªj ntiyjh‹ brŒa
Ãy¢Rth‹, #Û‹jhu‹, go¤j gh®¥gd‹ M»at®fŸjhnd nghŒ nt©oaJ K¡»a flikahŒ ïU¡»wJ v‹W fUâÆU¡ »nw‹.
ãuâÃâfshf c£fhu¥ngh»‹wh®fŸ. Ô©lhjh®fŸ v‹gt®fŸ ïªj ntiy ïªâahî¡F kh¤âu« mtáa« v‹W eh‹
“ïªJ kj¤ij É£LÉLnth«, v§fS¡F jÅ¥ ãuâÃâ¤Jt« fUâÉlÉšiy. “Ô©lhik” v‹gJ ïšyhj CÇY«, m‹Åa
nt©L«” v‹W nf£lâ‹ gadhŒ á¿J ãuâÃâ¤JtkhtJ »il¤ M£á v‹gJ ïšyhj CÇY«, Vfhâg¤âankh, r¡fut®¤ânah,
jJ. nfhÉY¡FŸ thU§fŸ v‹W áy® T¥ãL»‹wh®fŸ. k‰wgo uh#h¡fnsh ïšyhj CÇY« ï¥go¤jh‹ ïU¡»wJ. “Fngu
nkšf©l tF¥ghU¡F v‹d gy‹ »il¤jJ? v‹gij r‰W g£lz«” v‹W brhšY« mbkÇ¡fhÉY«, r¡fut®¤âia xʤJ
nahá¤J¥ghU§fŸ. mt®fŸ Fiwfis Ú¡»¡bfhŸs muáaÈš rkj®k M£á el¤J« #®kÅÆY«, brhªj njr mur® MS«
v§fhtJ vªj r£l rigfËyhtJ ïlkË¡f¥g£oU¡»‹wjh? 炙yhªâY«, muriu Éu£o mo¤j Fo muR ehlhd °bgÆÅY«
ïJnghšjhnd ï‹W °jy Rah£áí« ïUªJ tU»‹wJ. ïªj fâjh‹ ïU¡»wJ. áy ïl§fËš xU f£oÈš gFâ gL¡ifia
KÅágš bfs‹áÈnyh, jhÿfh Íšyh ngh®LfËnyh, g£l¡ thlif¡F É£L éÉ¡fnt©o ïU¡»‹wd. btU« r»¡f Koahj
fhu®fS«, #Û‹jhu®fS«, btŸËa§»Ç¡ fî©l®fS«, u¤âd g£oÅ¡fhfnt bg©fŸ bjU¡fËš tªJ ifia¥ão¤J ïG¤J¡
rghgâ KjÈah®fS«, õ©KfŠ br£oah®fS« k‰W« ïJ bfh©L nghŒ ÉgrhǤjd« brŒJ éÉ¡fnt©o ïU¡»‹wd.
ngh‹wt®fS«jh‹ v§F« ngh£ongh£L mtut®fŸ “bgÇaå£L” ïj‰bfšyh« fhuz« KjyhËfË‹ M£ána jÉu ntW
brh¤Jfis¥nghš g§Fngh£L¡bfhŸStJnghš nkhjšfŸ x‹W« ïšiy v‹nw czU»nw‹.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 70 71 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


njhH®fns! ïitfŸ v‹ brhªj mã¥ãuhank bahÊa
j®¡»¤J Koîf©L Koªj Koî v‹W brhšy tuÉšiy. eh‹ gh®¡
F« f©zho Jntõ¡ f©zhoahŒ, ghug£r¡ f©zhoahŒ ïU¡f
yh«. Mifahš Ú§fŸ ït‰iw c§fŸ eL Ãiy¡f©zhobfh©L
gh®¤J c§fS¡F njh‹¿ago elî§fŸ v‹W brhšYtnjhL,
kWKiwí« vd¡F ï›Éj rªj®¥gkˤJ C¡fkˤjj‰fhf c§fŸ
všnyhU¡F« c§fŸ ãuâÃâah»a nfhit KÅágš m§f¤âd®
fS¡F« mt®fsJ m¡»uhrdhâgâ mt®fS¡F« vdJ e‹¿ia¤ ïªâa¥ bg©fS¡F« ïl«
bjÇɤJ¡bfhŸS»nw‹. esghf mL¥ò«, r¥ukŠr¡f£oY«
F¿¥ò: 22.01.1933 ïš nfhit KÅágš r§f¤jhuhš tH§f¥g£l ãurt M°g¤âÇíkh?
cgrhu¥ g¤âu¤â‰F gâyˤJ ngáa ciu,

Fo muR - brh‰bghÊî - 29.01.1933 br‹idÆš Toabg©fŸ r§f¤âš, bg©fŸ eyD¡bf‹W,


áy bg©fŸ To, áy Ô®khd§fŸ brŒâU¡»wh®fŸ v‹gjhf¤bjÇa
tU»wJ. mt‰¿‹ xU Ô®khdkhdJ ïªâa °âß u¤âd§fŸ esghf
mL¥ò«, r¥u kŠr¡f£oY«, ãurt M°g¤âÇí« jÉu ntW
ïl¤â‰F¤ jFâahdt®fŸ mšy v‹»‹w kd¥gh‹ikia¡
fh£LtjhŒ ïU¡»‹wJ.
mjhtJ, “áWt® ghlrhiyfËš áWÄfS¡F mtáakhf
nt©l¥gL« r§Ñj«, nfhyh£l«, ã‹dš, Fo¤jd rh°âu« ïit
fis¥nghâ¡f nt©oaâU¥gjhš áWt® ghlrhiyfisí«, áWÄ
fŸ ghlrhiyfisí« x‹whf¢ nr®¡f¡ TlhJ”
v‹W Ô®khŤâU¡»wh®fŸ.
ïªâa¥ bg©fŸ jh« Inuh¥ãa ehLfËYŸs ÄUf§fis
Él nftykhd ÃiyÆš ïU¥gij¥g‰¿ á¿jhtJ ftiynah,
bt£fnkh milªjjhf¤ bjÇaÉšiy. “fšÉa¿îŸs nkjhÉ¥”
bg©fshd °âß u¤âd§fis¥ g‰¿na eh« ngR»‹nwh«.
ït®fŸ Ãiyna ï¥goahdhš, ãŸis bgU« aªâu§fshd
k‰w ‘tÃjhu¤jd§fis’¥ g‰¿¥ ngrî« nt©Lkh? nkš eh£L¥
bg©fË‹ ï‹iwa nah¡»aijia vL¤J¡bfh©lhš mt®fŸ
vªeh£L M© ãŸisfSlD«, v¤JiwÆY« ngh£o nghl¤ jFªj
fšÉí«, bjhÊš âwikí« bfh©l r¡âiaí« cilat®fshŒ
ïU¡»wh®fns xÊa ïªâa “°âÇ u¤âd§fŸ” nfhU»w khâÇ
r§Ñj«, nfhyh£l«, ã‹dš, FL«g rh°âu§fŸ M»aitfis¡
f‰W Óijia¥ nghyî«, rªâukâia¥ nghyî«, âUtŸSt® bg©
#hâahd thR»ia¥ nghyî«, eshÆÅia¥ nghyî« ïU¡f¤ jFâ
a‰wt®fshfnt ïU¥gh®fŸ-ïU¡»wh®fŸ.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 72 73 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
cjhuzkhf ïj‹Ñœ cyf¥ ãuá¤âbg‰W thœ»‹w xU 6,7 JU¡»Æš (nfhõh) gLjhÉš ïU¡fnt©oa xU khJ
bg©fis¥g‰¿ kh¤âu« F¿¥ãL»‹nwh«. nghä°ïyh¡fh ï‹°bg¡l® #duyhí«, k‰bwhU khJ m‹Åa
ehLfS¡F¢ br‹W ngR« ãuâÃâahfî« ïU¡»wh®.
1. vÈeh® Ä¢nrš (Eleanormitchell) v‹»w Inuh¥ãa khJ xU
ÃÄl¤J¡F 1000 vG¤JfŸ il¥ò mo¡f¡Toa r¡ânahL k‰W« uÎah KjÈa njr§fËš uÆšnt ï‹á‹ X£Ljš,
flªj IªJ tUõ fhykhf cy»‰ áwªj il¥ã°lhf Kj‰ bgÇa aªâurhiy¡F¤ jiyik t»¤jš k‰W« it¤âa ïyh¡fh
gÇR bg‰W tU»wh®. jiyik mâfhÇahÆU¤jš KjÈa mnef fhÇa§fŸ âuikahŒ
el¤J»wh®fŸ. ïªâa “°âß u¤âd§fŸ” -– filªbjL¤j moik
2. Ä°. MÄ#h‹r‹ (Amy Johnson) v‹»‹w Inuh¥ãa khJ,
u¤âd§fshÆU¥gj‰F V‰w r§Ñj«, F«Ä, nfhyh£l«, ã‹dš,
ïªâahî¡F«, 炙yhªJ¡F« Mfha Ékhd¤âš mâ
FL«g rh°âu« M»ait go¡f V‰ghL brŒa¥gL»wh®fŸ.
ntfkhŒ¢ bršy¡Toa Ñ®¤â bg‰¿U¡»wh®.
Mjyhš jh‹ mt®fŸ M© ãŸisfŸ TlÆUªJ go¡f¡ TlhJ
3. #h®{ v‹D« bršt¥ ng® thŒªj #hÆ T¥g® v‹W« Ô®khd« brŒâU¡»wh®fŸ nghY«! ïij¥ gh®¤j ah® jh‹
v‹»w xU Inuh¥ãa M§»y khJ j©ÙÇš
(Joyeecooper) bt£f¥glhkš ïU¥gh®fŸ.
ÚªJtâš M©fisÉl Ñ®¤â bg‰¿U¡»wh®. m¤Jl‹
uÎa njr¤â‹ #d¤bjhif 17 nfho v‹whš, 17 nfho k¡fS«
j‹id¥nghynt ÚªJtâš ng®bg‰w, ÕÇa‹ ïr‹ (Brian
M© bg© ml§f kÅj¤j‹ik bg‰w kÅj®fshfnt ïU¡»wh®
Hession) v‹»‹w xU M© kfidna kz¡f¥ nghtjhf cWâ
fŸ. ït®fŸ ahtU« m¤njr všyh¡ fhÇa§fisí« ftÅ¡f mU
bfh©oU¡»wh®.
fijíŸst®fshfî«, M£áòÇa¢ r¡âíilat®fshfî« ïU¥g
4. Ä[° fh®eš (Cornell) v‹»w k‰bwhU khJ. bg©fŸ rßu njhL, ï›tsî ng®fË‹ “FL«g fhÇa§fis” ftÅ¡f M©fS«
m¥ãahr r§f¤â‰F fhÇajÇáahÆUªJ bfh©L r®t njr rßu bg©fSkhŒ¢ nr®ªJ 100¡F xUtnuh, ïUtnuh kh¤âu« bg©nzh,
m¥ãahr r§f gªja§fËš mâf« öu« jh©L« gªja¤ âš mšyJ Mnzh FL«g rh°âu« go¤âUªjhš nghJ« v‹»‹w
Kjyhtjhf jh©o, Kjš gÇR bg‰W m£yh©lh (Atalanta) ÃiyÆš ïU¡»wh®fŸ. k‰wt®fŸ Rjªâu rh°âu¤âš Ôu®fshÆU¡
“v‹»‹w bjŒt«” nghš ãu¡»ahâ bg‰¿U¡»wh®. »wh®fŸ.

5. nrhÅah bA‹{ (Sonia Henje) v‹»‹w k‰bwhU khJ, ciu ïªâahÉš 34 nfho k¡fŸ ïUªjhY« ït®fËš gFâah»a
gÅÆ‹ ÛJ rǪJ el¡F« xUÉj gªja¤âš cyf¥ ngh£o 17 nfho ng®fshd °âß u¤âd§fŸ Mlš, ghlš, FL«g rh°âu«,
Æš bt‰¿ bg‰w (World Champion) cyf rhk®¤âarhÈ v‹w nfhyh£l«, ã‹dš F«Ä f‰wt®fŸ v‹W fʤJÉ£lhš Ûâ
g£l« bg‰¿U¡»wh®. v›tsî v‹W ghU§fŸ.

6. Ä[° [£^t®£ (Stewart) v‹»‹w khJ _‹W r¡fu m‹¿í«, ïªj Mlš, ghlš, F«Ä, nfhyh£l«, FL«g
nkh£lh® ir¡»Ÿ ÉLtâš cyf¤âš mâf ntfkhŒ É£lt® rh°âu« M»at‰¿š thG« °âß u¤âd§fŸ tƉ¿š ãw¡f ne®ªj
fË‹ msitbašyh« Û¿ 1930š xU k¡F 130 ikš ã©l§fsh»a M©fS¡F¤jh‹ v›tsî nah¡»aij ïU¡f
ntf¤âš É£L bt‰¿ bg‰¿U¡»wh®. Koí« v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.

7. bg£o fh®°nl®° (Betty Carstairs) v‹»w khJ 400-l‹ nk‰f©l °âß u¤âd§fË‹ Mlš, ghlšfS¡F¤ jhs«
vilíŸs nkh£lh® glif j©ÙÇš brY¤â bgU« bgU« nghlî«, nfhyh£l¤â‰F¡ nfhš ÓÉ¡bfhL¡fî«, FL«g rh°âu¤J
gªja§fËš bt‰¿ bg‰W “nkh£lh® glF uh” vd¥bga® ɤjhÆU¡fî« jÉu ntW v‹d ntiy¡F yha¡Filat®fŸ
bg‰¿U¡»wh®. Mth®fŸ v‹gJ ek¡nf És§fÉšiy. bg©fŸ K‹nd‰w¤âY«
Tl gh®¥gÜa¥ngŒ¤ j‹ik òFªJ eh£il¥ ghHh¡F»‹wbj‹whš
ï¥go ï‹dK« mnef bg©fis ãu¤âa£r fh£áahf ãwF ït®fS¡F ntW v‹djh‹ fâ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy.
ï‹W« Inuh¥ghÉš fhzyh«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 74 75 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


VbdÅš g¢ir¥ gh®¥gÜa¤âš jh‹ bg©fS¡F ïªj nah¡»aij fsJ K‹nd‰w« v›tsî V‰g£oU¡»‹wJ? v‹W m¿a
fŸ F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wd. ÉU«ò»‹nwh«.
Éf, f‰g M£á Tlhbj‹W«, fšahz u¤J Tlhbj‹W« vdnt ïªj °âß u¤âd§fŸ ïªâa¥ bg©fS¡F moik¥
Ô®khd§fŸ brŒjJ«Tl ïªj °âß u¤âd§fŸ jh‹ v‹whš ït® g£l ÄUf¤âY« nftykhŒ rkaš fhÇahfî«, Ma«khshfînk
fns Toa T£l§fËš, F«Ä, nfhyh£l«, Mlš, ghlš, ã‹dš ïUªJ tU« bg©fŸ u¤âd§fS¡F mt®fis kÅj u¤âd§
FL«g rh°âu§fS¡F¤ jh‹ bg©fŸ yha¡F v‹W Ô®khÅ¥gâš fsh¡f v¥go ãuâÃâfshÆU¡f jFªjt®fŸ v‹gJjh‹ ek¡F
mâra« VJ« ïU¥gjhf ek¡F¡ fhzKoaÉšiy. òÇahj ÉõakhÆU¡»‹wJ.
m‹¿í«, M© ãŸisfSl‹ bg© ãŸisfŸ nr®ªJ Fo muR - jiya§f« - 29.01.1933
go¡f¡TlhJ v‹gâ‹ fU¤J« ek¡F És§fÉšiy. xU rka«
M©fSl‹ bg©fŸ nr®ªJ go¥gjhš-gHFtjhš, bg©fŸ ÛJ
M©fS¡F cŸs FU£L nkhf« FiwªJ ÉLnkh v‹dnkh v‹
»‹w ga« fhuzkhŒ ïUªjhY« ïU¡fyh« v‹Wjh‹ v©z
nt©oÆU¡»‹wJ.
M©fSl‹ bg©fŸ beU§»¥ gHfî«, nr®ªJ go¡fî«
ïl« bfhL¤J É£lhš f©o¥ghŒ ï‹iwa âd« bg©fS¡F
cŸsJ ngh‹w moik Ãiyahd FL«g rh°âu« v‹D« mL¥ó
J« Ãiyí«, FHªij Étrha« brŒí« g©iz Ãiyí«, F«Ä,
nfhyh£l«, Mlš, ghlšfshš mšyhkš éÉ¡f Koahj Ãiyí«,
mjhtJ bg©fS¡F nk‰f©litfns K¡»akhdJ v‹»‹wjhd
ÃiyfŸ gwªnj nghŒ ÉL«. xU rka« nkšf©litfŸ všyh«
fiyPhdbk‹W« mitfŸ ïšyhÉ£lhš ÄUf§fS¡F¢ rkhd
bk‹W«, áy rdhjd nkjhÉfŸ brhšy¡ TL«. m¥goahdhš mªj
mU§Fz§fŸ ïšyhj M©fŸ fiyPhdk‰w, – ÄUf§fS¡F
rkhdkhdt®fsh v‹W mt®fis¥ gÂîl‹ nf£»‹nwh«.
m¥go¡»šyhkš xU rka« M©fS¡nf‰w fiy ntW,
bg©fS¡nf‰w fiy ntW v‹W brhšYth®fshdhš mªj¥
ò¤âia¤jh‹ v‹d brŒjhtJ xÊ¡f nt©L« v‹W eh« brhšY
»‹nwh«. mªj¥ ò¤âÆ‹ cz®¢á jh‹ bg©fis F«Ä, nfhyh£
l«, Mlš, ghlš, FL«g rh°âu« M»ait nt©L« v‹W brhšY
»‹wJ v‹W brhšY»‹nwh«.
jÉu ïªj¤ Ô®khd§fis Ãiwnt‰¿a °âß u¤âd§fËš
ek¡F¤ bjǪj, m¿KfKŸs njhH® bg©fS« áy® ïUªâU¡
»wh®fŸ. mt®fis x‹W nf£»‹nwh«. mjhtJ mt®fSila
ï‹iwa thœ¡ifÆš nfhyh£lK«. r§ÑjK«, ã‹dY«, FL«g
rh°âu bk‹gJ« v›tsî öu« ga‹gL»‹wJ? mjdhš mt®

Fo muR - 1933 ( 1 ) 76 77 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


RakÇahijia¥ g‰¿ fhªâ ïªâahÉš bg©fŸ Ãiy
mã¥ãuha«
njhH®fns! ïªâa¥ bg©fŸ Ãiyikia¥ g‰¿ ngRt
bj‹whš mJ Äfî« gÇjhgfukhd ÉõakhF«. m§FŸs M©,
br‹wthu« btËahd âdrÇ g¤âÇiffËš njhH® fhªâa bg©, ɤâahrkhdJ KjyhË bjhÊyhË¡F cŸs ɤâahr¤
t®fshš fy¥òkz¤ijí«, rkgªâ ngh#d¤ijí« MjÇ¥gâšiy ijÉl Äf¡ fodkhdJ. xU bjhÊyhËahdt‹ v¥goahtJ gz«
v‹W vGj¥g£oU¡»wJ. Mdhš ïªj thu« tªj âdrÇfËš r«ghâ¤J¡ bfh©lhndahdhš mt‹ bkŸs bkŸs KjyhË
Rfhjhu KiwÆš jahÇ¡f¥g£l Mfhu¤ijí« RakÇahijia T£l¤ âš fyªJ bfhŸs¡Toatdh» ÉLth‹. Mdhš ïªâa¥
y£áakhŒ bfh©l fy¥ò kz¤ijí« jh‹ MjÇ¥gjhf¢ brh‹d bg©fnsh m¥goÆšiy. mt®fŸ vªj ÃiyÆY« M©fS¡F
jhŒ fhz¥gL»‹wJ. moikahfî«, mt®fSila mDgt¥ bghUshfî«, M©
fisna bjŒtkhf¡ fUâ óͤJ bjh©L brŒJ bfh©oU¡f
ïij¥ gh®¡F«nghJ xU nfŸÉ òw¥gL»‹wJ. mjhtJ rk nt©oat®fshfî« ïU¥gh®fŸ.
#hâ k¡fshš rik¡f¥g£l Mfhu« rk #hâ k¡fSl‹ Tl ïUªJ
c©Q« Mfhu« M»aitfŸ Rfhjhu Kiw¥go rik¡f¥ gl bg© ïÊthd ãwÉ
nt©oa mtáaÄšiyah v‹w nfŸÉ ãw¡»‹wJ. xU rka«
ïªâahÉš ïªJ bg©fŸ ïªJkj r«ãujha¥go ghg #‹k§
ïu©L Éj k¡fSlD« fyªJ c£fh®ªJ c©Q« Mfhu¤J¡F«
fshf¡ fUj¥gL«. mjhtJ br‹w #‹k¤âš mt®fŸ brŒj ghg
RfhjhuKiw g¡Ft« nt©Lkhdhš mij ïªj rka¤âš jÅahŒ
fhÇa§fshš ïªj #‹k¤âš bg©fshŒ¥ ãw¡»wh®fŸ v‹gJ xU
F¿¥ãl¡ fhuz« v‹d? v‹»‹w nfŸÉ ãw¡»‹wJ.
rh°âu Éâ. xU FL«g¤âš v¤jid bg© FHªij ïUªjhY«
mJnghynt Ra#hâ kz« brŒJ bfhŸtjhdhY« Ra m¡FL«g¤â‰F M© FHªij ïšyhÉ£lhš mij ãŸisÆšyhj
kÇahij ïy£áa« ïU¡f nt©oaJ mtáa« v‹whš fy¥ò FL«g« v‹nw brhšYtJ tH¡f«. xU å£oš xU bg© FHªij
kz¤ij¥ g‰¿¢ brhšY« nghJ kh¤âu« RakÇahij ïy£áa¤ij¥ ãwªjhš mJ m›å£L¡F mâU¥â ju¤j¡f Éõakhfnt fUj¥
g‰¿¡ ftiy¥gLthnd‹? v‹»‹w nfŸÉí« ãw¡»‹wJ. xU gL«. M© FHªij ãwªjhš btF âU¥âíl‹ Ml«gu¢ bryî
rka« fy¥ò kz« ïšyhÉ£lhš âUkz Éõa¤âš RakÇahij brŒth®fŸ. VjhtJ xUrig mšyJ T£l« ahU« ngrhkš Ã[¥j
ïy£áa« njitÆšiynah v‹»‹w rªnjfK« ãw¡»‹wd. khŒ ïU¥gjhŒ ïUªjhš mij¥gh®¤J “v‹d bg© ãwªj åL
nghš ïU¡»wnj” v‹W nf£gJ tH¡f«. v›tsî bg© FHªij
vJ v¥go ïUªjhY« fy¥ò kz Éõa¤âyhtJ k¡fS¡F ïUªjhY« xUtD¡F M© FHªij ïšyhÉ£lhš ntW FL«g¤
RakÇahij ïy£áa« ïU¡f nt©L« v‹W« njhH® fhªâ x¥ò¡ âš ïUªJ xU M©ãŸisia Råfhu« vL¤J¡ bfhŸth®fns
bfh©lij¡ F¿¤J eh« k»œ¢áailahkš ïU¡f KoaÉšiy. xÊa bg© FHªijia th®R FHªijahŒ¡ fUJtâšiy.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 29.01.1933 bg©fŸ vªj ÃiyÆY« Rjªâu¤â‰F mUfij m‰wt®fŸ
v‹gnj kjr«ãujha«. xU bg©zhdtŸ FHªij¥ gUt¤âš jhŒ
jf¥g‹ nk‰gh®itÆY«, thÈg¥gUt¤âš òUõ‹ nk‰gh®it

Fo muR - 1933 ( 1 ) 78 79 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ÆY«, tnahâf¥ gUt¤âš j‹ k¡fŸ nk‰gh®itÆY« ïU¡f bg©fis fšahz« brŒtJ« c©L. br‹w tUõ¤âšTl 90 taJ
nt©Lnk xÊa, RjªâukhŒ ïU¡f Él¡Tlhbj‹W kDj®k rh° »Ht‹ xU áW bg©iz fÈahz« brŒJ bfh©lh‹. bg©Â‹
âu¤âš F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ. ïJ kh¤âukšyhkš bg©fis jhŒ jf¥g‹kh® ahU¡F fšahz« brŒJ bfhL¥gjhdhY« bg©
flîŸ ãwÉÆnyna ÉgrhÇahŒ ãw¥ã¤âU¥gjhš, mt®fis r®t r«kâ¤Jjh‹ Mfnt©L«. bg© VjhtJ jdJ mâU¥âia
#h¡»uijahf fhtš fh¡f nt©L« v‹W kj rh°âu¤âš vGj¥g£o fh£odhš mJ bg©Â‹ f‰ò¡nf ÉnuhjkhdJ v‹W brhšÈ
U¡»‹wJ. ÉLtjhš bg© j‹id ahU¡F bfhL¡f¥gLtjhdhY«
r«kâ¤jhfnt©L«.
bg©fS¡F fšÉ TlhJ
òUõ‹ å£oš bg© Ãiyik
bg©fS¡F fšÉ f‰ã¥gJ« kjrh°âu Énuhjkhd fhÇa
khF«. ï›tsî ehfßfkhd fhy¤âY« ïªâahÉš bkh¤j #d¤ fšahz« brŒa¥g£l bg© òUõ‹ å£L ntiy¡nf
bjhifÆš 100-¡F xUt® åjªjh‹ bg©fŸ fšÉ f‰¿U¡f¡TL«. fšahz« brŒa¥g£ljhŒ fUâ òUõ‹ å£oš khkdh®, khÄ, eh¤â,
m¥go¡ f‰¿UªjhY« mªj¡fšÉ mt®fsJ thœ¡ifÆš ahbjhU bfhGd‹ M»at®fS¡F ntiyahshf ïUªJ rfy ntiyiaí«
fhÇa¤â‰F« ga‹gLtâšiy. bg©fS¡F f‰W¡bfhL¥gbjšyh« gh®¡fnt©L«. áy tF¥òfËš bg© òUõÅ‹ jf¥g‹khU¡F«,
å£L rikaš ntiy KjÈa ntiyfis¢ brŒa¤jh‹ f‰W¡ rnfhju®fS¡F«Tl bg©rhâahŒ ïU¡f nt©L«. ïj‰F r£l¤
bfhL¥gJ tH¡f«. áW gUt Kjny mt®fis M© FHªijfËl« âY« ïlK©L. bg© jhŒ å£oÈUªJ òUõ‹ å£o‰F nghF«
ïUªJ ãǤJ it¡fnt©Lbk‹W fUJtjhš bghJ¥gŸË¡ nghJ mGJbfh©nl nghF«. bg‰nwh®fŸ bg©Q¡F brhšÈ
Tl§fS¡F mt®fis mnefkhŒ mD¥gnt kh£lh®fŸ. k‰wgo mD¥ò« ò¤âkâ bašyh« “òUõ‹ å£oš cŸst®fS¡F gªJ,
áW FHªij¥gUt¤âš ahU¡fhtJ r§Ñj« gh£L KjÈait f‰W¡ ešy ntiy¡fhÇahŒ elªJbfhŸ” v‹Wjh‹ brhšÈ mD¥òth®fŸ.
bfhL¡f¥g£lhY« mit m¥ bg©Â‹ thœ¡ifÆš á¿J« mªj¥bg©iz òUõ‹ v›tsî bfhLikahŒ el¤âdhY«
ga‹gl rªj®¥g« ïU¥gnj »ilahJ. nfŸÉ »ilahJ. áy rka§fËš òUõDila bg‰nwh®fŸ
bfhLik¥gL¤âdhY« nfŸÉ »ilahJ. òUõ‹ v›tsî
fšahz« mnah¡»adhfî«, Fofhudhfî«, NJ, Égrhu« brŒgtdhfî«,
fšahz Éõa« v‹gJ Äfî« gÇjhgfukhdJ. mnefkhf ïUªjhY« bg©Q¡F nfŸ¡f mâfhu« »ilahJ.
bg©fS¡F 10, 12 taâ‰FŸshf fšahz« M»ÉL«. ãwªj xU mt‹ tU«go ïšyhkš âǪjhY« bg© jhnd TÈ ntiy
tUõ¤âÈUªnj v¥bghGJ nt©LkhdhY« fšahz« brŒayh«. brŒjh»Y« mtD¡F nghlnt©L«. bg© ït‰iwbašyh« jdJ
áy tF¥òfËš v¥goahdhY« 10 taâ‰FŸ fšahz« brŒjhf K‹ #‹k¤â‹ f®k gybd‹W v©Â¡bfhŸs nt©L«.
nt©L« v‹»‹w î¥gªj« c©L. fšahz« v‹gJ bg©fG¤âš
M© xU fƉiw f£LtJjh‹ fšahz«. jhÈf£L»‹wJ v‹»‹w fšahz u¤J »ilahJ
rl§F tiuÆY« bg©Q¡F kh¥ãŸis ï‹dh® v‹nw mil
ahs« bjÇahJ. kh¥ãŸis¡F« bg© ï‹dh® v‹nw milahs« òUõ‹, nkšbfh©L v¤jid bg©rhâ nt©LkhdhY«
bjÇahJ. fšahz« v‹gJ bg© kh¥ãŸis M»at®fË‹ fšahz« brŒJ bfh©L thHyh«. v¤jid jháfis nt©Lkh
bg‰nwh®fŸ brŒJ bfhŸS« V‰ghnl xÊa, bg© kh¥ãŸis dhY« it¤J¡ bfhŸsyh«. ïªJ kj flîŸfŸ 60 MÆu« bg©
M»a ïUtUila r«kj« v‹gJ »ilahJ. bg©Q¡F« kh¥ fis f£o¡bfh©ljhfî«, 12 MÆu« jháfŸ it¤âUªjjhfî« kj
ãŸis¡F« bghU¤j« v‹gJ n#háa¤â‹ _yK«, rFd¤â‹ Mjhu§fŸ c©L. vªj ÃiyÆY« fšahz u¤J v‹gJ »ilant
_yK« gh®¥gnj jÉu ãu¤âa£r nah¡»aij KjÈaitfis¡ »ilahJ. bg©Q¡F xU jlit fšahz« M»É£lhš rhF«tiu
bfh©L gh®¥gâšiy. 5, 10 taJŸs áW bg©fS¡F 40, 50 taJŸs mtÅlnkjh‹ ïUªjhf nt©L«. òUõ‹ bfhLik r»¡fhkš
kh¥ãŸisia fšahz« brŒtJ« c©L. 10 taJ igaD¡F 20 bg© jhŒ å£L¡F nghŒÉ£lhš, òUõ‹ nfh®£oš jhth brŒJ
taJ bg©iz f£LtJ« c©L. 60, 70 taJ »HtD¡F áW o¡Ç bg‰W bg©iz RthÔd« brŒJ bfhŸsyh«. Mdhš

Fo muR - 1933 ( 1 ) 80 81 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


bg©Q¡F òUõÅlÄUªJ étdh«r« bgw¤jh‹ gh¤âaK©L. å£oš bg©izí« Mizí« jÅahŒ gL¡f it¤J ÉLth®fŸ.
mJî« bg© ÉgrhÇ v‹W òUõ‹ U#&¥gL¤âÉ£lhš mªj mt‹ mij fhkhfhukhŒ v¥go ÄUf¤jdkhŒ nt©LkhdhY« áy
étdh«rK« ïšiy. rka§ fËš el¤Jth‹.

brh¤JÇik áy tF¥òfËš, kfD¡F fšahz« brŒj bg© khkdhU¡F«


bg©#hâahŒ ïUªjhf nt©L«. 10 taJ igaD¡F 20 taJ
bg©Q¡F jf¥g‹ brh¤âš á¿J« g§F »ilahJ. òUõ‹ bg©iz fšahz« brŒJ iga‹ 18 taJ Ãu«òtj‰FŸ bg©
brh¤âY« g§F »ilahJ. Q¡F 2, 3 FHªijfŸ ãwªJ ÉL«. mJ khkdhU¡nfh mšyJ
òUõDila m©zD¡nfh ãwªjjhf ïUªjhY« m¡FHªijfŸ
Éjit¤j‹ik
r£lgo ãwªj byÍ£onk£ FHªijfshfnt ghÉ¡f¥gL«.
òUõ‹ ïwªJÉ£lhš bg© Éjit v‹W miH¡f¥gLthŸ.
áy tF¥òfËš FL«g¤ jiyt‹ kh¤âu« xU bg©iz
òUõ‹ ïw¡F«nghJ mtŸ v›tsî bršt¤Jl‹ nk‹ikahŒ
fšahz« brŒJ bfh©L mtDila rnfhju®fŸ cŸgl bašyh
ïUªjhY«, fzt‹ ïwªjîl‹ ïtŸ xU mgrFd cUtkhf M»
Unk m¥bg©iz bg©#hâahŒ mDÉ¥gJ c©L.
ÉLthŸ. eif mÂa¡TlhJ, òZg«, thrid, ešy cL¥ò
M»ait mÂa¡TlhJ. xnu ntis - mJî« r¤j‰w Mfhuªjh‹ áy tF¥òfËš xU FL«g¤âš _¤jt‹ kh¤âu«jh‹ fÈ
rh¥ãl nt©L«. áy tF¥òfËš jiyia bkh£ilao¤J, btŸis ahz« brŒJ bfhŸsyh«. k‰w ïisa rnfhju®fŸ ntW #hâ bg©
cL¥ò mªJ bfh©L å£o‰ FŸshfnt å£L ntiyfŸ brŒJ fis it¥gh£oahf it¤J¡ bfh©oU¥gJ tH¡f«. ïªj¥go
bfh©L ïU¡f nt©L«. Éjitia¡ fhQtJ mgrFdkhf¥ it¥gh£oahf it¤J¡ bfh©l bg©fS¡F FHªijfŸ ãwªjhš,
ghÉ¡f¥gL«. Éjit¡F FL«g fhÇa§fËš mšyJ rl§FfËš mt‰iw jf¥g‹ fh¥gh‰w nt©L« v‹»‹w Ãgªjid ïšiy.
v›Éj gh¤âaK« »ilahJ. rh¥gh£L¡F kh¤âu« bgw gh¤âa jf¥g‹ brh¤âš mitfS¡F g§F« ïšiy.
K©L. ntW fšahz« brŒJ bfhŸsî« TlhJ. 5 mšyJ 10 taâš
òUõ‹ ïwªJ nghdhY« bg© fšahz« brŒJ bfhŸs¡TlhJ. áy tF¥òfËš ca®ªj #hâ¡fhu‹ v‹»‹w ãuhkz‹ k‰w
Mdhš òUõ‹ jdJ bg©#hâ ïwªj 10 ehËnyna fšahz« tF¥ò¥ bg©fis¡ T¥ã£lhš mtD¡F mtŸ ïz§»na Mf
brŒJ bfhŸsyh«. nt©L«.

mt‹ v›tsî »HtdhÆUªjhY« kWkz« brŒJ bfhŸ ãuhkz‹, xU bg©ÂDila òUõid¡ T¥ã£nl mtD
tâš v›Éj M£nrgizí« »ilahJ. òUõ‹, FHªij ïšyh ila bg©#hâ ÛJ jd¡F MirahŒ ïU¥gjhfî«, mtis
É£lhY«, M© FHªij ïšyh É£lhY« ntW fšahz« brŒJ miH¤J tU«goí« nf£lhš òUõ‹ clnd miH¤J¡ bfh©L
bfhŸsyh«. bg© jdJ FHªij gUt¤âš òUõ‹ ïwªJ nghfnt©L«. bg© r«kâ¡fhÉ£lhš îgªj¥gL¤â, mšyJ
nghdhY« ntW fšahz« brŒJ bfhŸs¡TlhJ. bfhLik¥gL¤â r«kâ¡f¢ brŒtJK©L. áy tF¥òfËš FU
T¥ã£lhš ïz§»na Mfnt©L«. K‹ F¿¥ã£l, mjhtJ xU
jÅ tF¥òfËš FL«g¤âš _¤jt‹ kh¤âu« fšahz« brŒJ bfhŸsyh« k‰wt‹
ntWtF¥ãš it¥gh£o it¤J¡ bfhŸsyh« v‹W F¿¥ã£l
ïit bghJ ÃiyikahF«. ïÅ áy jÅ tF¥òfËš cŸs
tF¥ãš bg©fŸ Ûâ M» mndf bg©fŸ rhF« tiu fšahz«
bg©fŸ Ãiyikia¥ g‰¿ áy F¿¥ãL»‹nw‹. áy tF¥òfËš
ïšyhkš f‹Å¥ bg©zhfnt ïUªJ rhtJ tH¡f«. ï¥go¥g£l
bg©fŸ, M©fŸ f©fS¡nf bj‹gl¡TlhJ cl«ò, jiy, Kf«
bg©fS¡F mt®fŸ br¤j ãwF ãz¤â‰F xUtid¡ bfh©L
M»a všyht‰iwí« xU JÂÆdhš ngh®¤â _o¡ bfhŸs
jhÈf£l¢ brŒJ ãwF beU¥ãš it¤J¡ bfhS¤â ÉLtJ tH¡f«.
nt©L«. f©fŸ kh¤âu« bjÇí«go X£il É£L gh®¤J¡
bfh©nl nghf nt©L«. bg©fŸ jÅna v§F« nghf¡TlhJ. áW áy tF¥òfËš flîS¡F bg©#hâ M»wJ v‹W nfhÆÈš
bg©iz mjhtJ 8, 10, 12 taJ bg©iz 20, 30, 40 taJ¡ it¤J flîis fšahz« brŒJ bfh©ljhf V‰ghL brŒJ bghJ
fhu®fS¡F f£o¡ bfhL¤jhY« fšahzkhd m‹W ïunt gL¡if ÉgrhÇahŒ thH¢ brŒtJ c©L. ït®fS¡F¥bga® njtjhá.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 82 83 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
xU fšahzkhd bg©Ql‹ k‰bwhU M© r«gªj« it¤
J¡ bfh©ljhf¤ bjǪjhš mªj M© r£l¥go j©lid¡FŸsh
th‹. bg©iz #hâia É£L jŸË it¤JÉLtJK©L.
xU bg© ÉgrhÇahŒ M»É£lhš, mšyJ njtjháahf
ïUªjhš brh¤J it¤J¡ bfh©L RjªâukhŒ ïU¡fyh«. ïšyh
É£lhš brh¤J cÇik ïšiy, RjªâuK« ïšiy.
ïªJ ÉjitfŸ Ãiyikia¥ g‰¿í«, mt®fŸ r«gªjkhd
nfhit cgrhu¥ g¤âu§fŸ
r£l§fis¥ g‰¿í« ÉgukhŒ k‰bwhUrka« neÇL«nghJ ngR
»nw‹.
jiytut®fns! nfhit RakÇahij ïa¡f¤ jiytnu!!
F¿¥ò: Inuh¥ghÉš bg©fŸ T£l¤âš ïªâa¥ bg©fŸ thÈg¤ njhH®fns!!! k‰W« ï§F ToíŸs njhH®fns!!!! c§fŸ
Ãiyia¥ g‰¿ ngáaJ, g¤âu§fË‹ _y« c§fS¡FŸs Mntr« ï‹d bj‹W e‹whŒ
És§F»‹wJ. mt‰iwbašyh« v‹id¥ òfG« tÊÆš fh£o
Fo muR - brh‰bghÊî - 05.02.1933 É£O®fŸ. eh‹ m¥òfœ¢áfis x¥ò¡ bfhŸs¡TLkh v‹gij
Ú§fns nahá¤J¥ ghU§fŸ. Mdhš x‹iw k£L« x¥ò¡ bfhŸS
»nw‹. mjhtJ v‹bd‹d fhÇa« eh‹ rhâ¤J É£ljhf¡ F¿¥
ã£oU¡»Ö®fnsh, mªj fhÇa§fŸ všyh« mtáa« elªjhf
nt©L« v‹W«, mj‰fhf eh« všnyhU« ghLgl nt©L« v‹W«
x¥ò¡ bfhŸS»nw‹.

Ó®âU¤j«
jÉu m¥g¤âu§fË‹ ïu©blhU ïl§fËš ekJ ïa¡f«
Ó®âU¤j ïa¡fbk‹W«, bghJ ey ïa¡fbk‹W«, F¿¥ã£oU¡
»Ö®fŸ, mitfis eh‹ x¥ò¡ bfhŸtâšiy. ekJ ïa¡f«
Ó®âU¤j ïa¡fkšy. Mdhš mÊî ntiy ïa¡f« v‹nw brhšY
nt‹. Ó®âU¤j« v‹whš vij Ó®âU¤JtJ? ï‹iwa ÃiyikÆš
kÅj thœ¡if¡F, rk¤Jt¤ j‹ik¡F bgU«gh‹ikahd k¡fsh
»a ViH k¡fŸ gL« fZlK«, jǤâuK« ïÊî« Ú§Ftj‰F
mDTykhf v‹d bfhŸiffŸ, eil KiwfŸ ï§F ïU¡»‹wd?
v‹W ghU§fŸ. mjhtJ kj r«gªjkhfnth flîŸ r«gªjkhfnth,
bghUshjhu Kiw r«gªjkhfnth, muáaš r«gªjkhfnth VjhtJ
xU bfhŸif kÅj r_f étfhU©a¤â‰fhtJ rk¤Jt¤â‰fhtJ
V‰wjhŒ ïU¡»‹wjh? v‹W ghU§fŸ. ïUªjhšjhnd Ó®âU¤j«
brŒå®fŸ? kj«-flîŸ bghUshs‹ mur‹ ït®fŸ všnyhU«
k¡fis tU¤â tŠá¤J¡ bfhLik¥gL¤â thG« k¡fshth®fŸ.
ït®fŸ všnyhUnk xU jhÆ‹ tƉW¥ ãŸisfŸ. MS¡bfhU
ntiy gh®¡»‹wt®fŸ. ït®fS¡F mDTykhfnt všyh« ïU¡
»‹wd. ïitfËš vij Ó®âU¤j« brŒjhY« brŒa Ãid¤jhY«

Fo muR - 1933 ( 1 ) 84 85 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


mit ï‹D« btF fhy« Ãiy¤âU¥gj‰F jh‹ ga‹gLnk jÉu Ó®âU¤j« brŒtJ ešy ntiyah? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. mÊî
khWjiy c©lh¡f KoahJ. ïitfŸ všyh« mʤbjhʪjhš xÊa ntiy¡F v⮥ò¤jh‹ Ó®âU¤j ntiy v‹gJ. ÔikfS¡F
fZl« Ú§f¥nghtâšiy. fhtšjh‹ Ó®âU¤j« v‹gJ. Mfnt Ôikfis mÊ¡f nt©Lkh
dhš mt‰¿‹ fhtšfisí«, fh¥òfisí« KjÈš î¤öËah¡f
cjhuzkhf “kfh Énrõ«” bghUªâa xU (ng%®) Ô®¤j¡ nt©L«.
Fs¤ij vL¤J¡bfhŸS§fŸ. mJ “xU flîshš cy»YŸs
k¡fË‹ r®tghtK« Ú§Ftj‰fhf V‰gL¤j¥g£l bgh‰whkiu¡ muridahdhY«, kj¤ijahdhY«, flîisahdhY«, eh«
FskhŒ” ïU¡fyh«. mj‹ òuhzkhdJ “m¡Fs¤J ÚÇš xU JË v⮥gJ«, mÊ¡f K‰gLtJkhd fhuzbkšyh« ïit Ôik¡F
nkny g£l kh¤âu¤âš rfy ghgK« Ô®ªJ btF fhy¤â‰F brh®¡ fhtyhŒ ïU¡»‹wd v‹»‹w xnu neh¡fnkašyhkš mitfËl«
f¤âš ïU¡f¡ Toa kf¤JtKila” bj‹W flîns brh‹djhf ek¡F bghwhiknah, Jntõnkh V‰g£ljhyšy. Vœik¡ fZl
ïU¡fyh«. Mdhš ï‹iwa âd« m¡Fs¤J ÚÇš xU JË nkny ÄšyhkY«, gz¡fhu¡bfhLik ïšyhkY«, gh®¥gd ca® rhâ ïšyh
g£lhš brhÇí«, CuY«, FZlnehí« c©lhtjhŒ ïUªjhš mij kY«-giwa jhœªj #hâ ïšyhkY« KjyhË Mâ¡fÄšyhkY«-
Ú§fŸ v‹d brŒå®fŸ? c§fŸ KÅághÈ£o v‹d brŒí«? TÈ moik¤j‹ik ïšyhkYÄU¥gj‰F Mjhukhd kj«, flîŸ,
j©Ùiu R¤jkh¡f kUªJfŸ nghlyh« v‹W brhšYå®fŸ. kUªJ mur‹, r£l«, Úâ, j®k« M»at®fis eh« mÊ¥gâšiy. mit
fŸ ngh£lã‹D« m¤j©ÙÇ‹ Fz« m¥gona ïUªjhš v‹d fis¥g‰¿ ek¡F ftiyna ïšiy. ït®fŸ Éõa¤âš eh« kj¤
brŒå®fŸ? j©Ùiu bašyh« ïiu¤J btËÆš bfh£o »z‰iw Jnuh»nah, flîŸ Jnuh»nah, uh#¤Jnuh»nah r£l« kW¡fnth,
R¤j« brŒå®fŸ. mªj¥go R¤j« brŒjã‹ò« m¤j©ÙÇ‹ Fz« mj®k¡fhudhfnth eh« á¿J« ÉU«gÉšiy.
m¥gona ïUªjhš ãwF v‹d brŒå®fŸ? m¡»z‰W Ú® C‰wnk
Éõ¤j‹ik bghUªâaJ v‹W fUâ m¡Fs¤âš ahiuí« ïu§f¢ ViH gz¡fhu¤j‹ikiaí« Ñœnkš #hâiaí«, KjyhË
brŒahkš brŒJ F¥ig br¤ijfis¡ bfh£o mij _o ÉLå®fsh moikiaí« bfh©ljhd ÃiyikfŸ eilbgw MjuthÆU¡F«
ïšiyah? ïij¢ brŒahkÈUªjhš KÅághÈ£oahiuahtJ bghJ flîŸ, kj«, mur‹, j®k«, r£l« xʪnj Mfnt©L«. Mjuth
k¡fisahtJ m¿îila k¡fŸ v‹W eh« TWnthkh? ÆU¡F« flîŸ, kj«, mur‹ v‹gitfŸ kh¤âukšy ïitfis
mDkâ¤J¡bfh©oU¡F« murh§fK«, Úâ, xG¡f«, gH¡f«,
Mfnt kÅj r_f¤â‰F Ô§if ïiH¤J tU« Éõa« tH¡f« KjÈad v‹gitiaí«, eh§fŸ mʤnj ÔUnth«. uh#¤
flîŸ brh‹djhdhY«, kj« brh‹djhdhY« mšyJ flîS«, Jnuh», flîŸ Jnuh», kj¤Jnuh» ó¢rh©ofŸ ïÅ RakÇahij¡
kjK«, murh§fK« MdhY« mitfis mÊ¡f¤ ijÇa« bfhŸs fhu®fËl« bršyhJ.
nt©L«. eh« všnyhU« btF fhykhfnt K‹ndh® fhyªbjh£L
kj Ó®âU¤j thâfshfî«, flîŸ Ó®âU¤j thâfshfî«, xG¡f RakÇahij¡fhu®fËl« kh¤âukšy, btF Ó¡»u¤âš cyf¤â
Ó®âU¤j thâfshfî«, mur Ó®âU¤j thâfshfî« ïUªJ gh®¤jhŒ nyna mitfS¡F ïlÄšyhkš nghf¥ngh»‹wJ. ïJ fhytiuí«
É£lJ. ekJ K‹ndh®fŸ fhy« bjh£L MÆu¡fz¡fhd fZl¥gL« k¡fŸ j§fŸ jiyÉâÆ‹ ÛJ«, flîŸ ÛJ«, gÊ
tUõ§fshŒ Ó®âU¤jthâfshŒ ïUªJ« gh®¤jhŒ É£lJ. vªj ngh£L¡bfh©L jiyÉâia kh‰wî« flîŸ jaî bgwî« v‹W,
JiwÆš Ó®âU¤jkilªâU¡»nwh«. ViH “Ó®âUªjkilªJ” nkY« nkY« fZl¥g£L¡bfh©nl ïUªJtªjh®fŸ. Mdhš
ehS¡F ehŸ g£oÅí«, nehí«, ïÊî« milªJ bfh©nl ngh» ï¥nghJ RakÇahij¡fhu®fshš-eh¤âf®fshš, flîŸ kj¤ Jnuh»
wh‹. gz¡fhuD« nrh«ngÇí« Ó®âU¤jkilªJ ehS¡FehŸ bgU« fshš #d§fŸ c©ikia cz®ªJ bfh©lh®fŸ. ïitfŸ nrh«
gz¡fhudh», ãuòth», #Ûdh», uh#hth» jiyKiw jiyKiw ngÇfS«, gz¡fhu KjyhËfS« brŒí« Nœ¢áí«, ã¤jyh£l
#ÛD«, uh#hîkhŒ M»¡bfh©nl ngh»‹wh‹. Ó®âU¤j¤â‹ Knk bahÊa ntwšy v‹W«, flîS« kjK« ïªj ã¤jyh£l¡fhu®
gyid¡ fh©gj‰F ï‹D« ntW v‹d cjhuz« nt©L«. Mfnt f‰gidfns jÉu ntW ïšiy v‹W« cz®ªJbfh©lh®fŸ.
ViH¤j‹ik, gz¡fhu¤j‹ik v‹»‹w ïu©L j‹ikí« cy»š e‹whŒ cz®ªJbfh©lh®fŸ. ï¥bghGJ ïitfis v¥go
ïU¡f¡TlhJ v‹W mitfis monahL mÊ¥gJ ešy ntiyah? xÊ¥gJ? v‹gâšjh‹ ftiyahŒ ïU¡»wh®fŸ.
mšyJ m¤j‹ikfŸ vªj %g¤âyhtJ v‹W« ïU¡F«go

Fo muR - 1933 ( 1 ) 86 87 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ntfkhŒ¥ nghfnt©oa - nghtj‰F jahuhŒ ïU¡»w - nkh£ thŒ btªJnghF«” v‹W gy® brhšYth®fŸ. ïÅ mªj¡ fij
lh® fhU¡F K‹dhš gid ku¤ij¡ bfh©LtªJ ngh£lJ nghš, gÈahJ. òu£á brŒJ bt‰¿ bg‰w njr§fisí«, k¡fisí« gh®¤J
ï‹W flîS«, kjK«, murh§fK« FW¡nf bfh©L tªJ nghl¥ É£nlh«. ehK« áy Éõa§fËš òu£á brŒJ« gh®¤JÉ£nlh«.
g£L ïU¡»‹wd. ïit btF ehisa¤j flîshŒ ïUªjhby‹d? #h⥠òu£á brŒnjhnk v‹d MŒ É£lJ? bt‰¿ kh®¡f¤âš
mtjhu òUõ®fshš c©lh¡f¥g£l kjkhŒ ïUªjhby‹d? bršY»nwhkh ïšiyah? kj¥òu£á brŒnjhnk v‹d KG»¥ nghŒ
r£l¥go mik¡f¥g£l murh§fkhŒ ïUªjhš v‹d? xÊa É£lJ? j¤Jth®¤j« ngá mij¡ fh¥gh‰w¥ ghLgL»‹wh®fns
nt©L« v‹w Koî¡F tªj ã‹ mit jhdhf V‰g£lhš v‹d xÊa òu£á brŒjt®fS¡F v‹d Mg¤J tªjJ? nfhÉš EiHî¥
r£l¥go V‰g£lhš v‹d? R«kh V‰g£lhš v‹d? xÊant©Lkh? òu£á v‹d MŒ É£lJ? ï¥nghJ mJr£l rig¡F tªJ É£lJ.
nt©lhkh? v‹gJ jhnd K¡»a Éõa«. nfhÆY¡FŸ ÉLtj‰F kdÄšyhjtD«Tl e«Kl‹ nr®ªJ
bfh©L nfhɪjh nghl nt©oa Ãiyik¡F tªJ É£lhdh
bghJey« ïšiyah? muáaš òu£áí« brŒ»‹nwh«. murnd nt©oa
mJnghyntjh‹ bghJ ey nrit v‹gJ«, kÅj r_f rk âšiy v‹W« brhšY»‹nwh«. gy njr§fËš ï¥òu£áfŸ bt‰¿
j®k¤J¡F ÉnuhjkhdnjahF«. bghJ ey« v‹whš v‹d? bg‰W« ïU¡»‹wd. ït‰iw ehK« ijÇakhŒ brhšyî« K‹tªJ
všnyhU¡Fnk e‹ik brŒa nt©Lbk‹gJjh‹ mj‹ bghUshf É£nlh«. v‹d MŒÉ£lJ? e«ik¥ bghU¤jtiu ïªj¥ òu£á
Koí«. bfhLik¥gL¤J»w T£l¤J¡F« - bfhLik¥gL»‹w fis všyh« eh« V‹ brŒnjh«. ViH k¡fŸ fZl« Ú§fî«
T£l¤J¡F« e‹ik brŒtbj‹whš mjdhš v‹d ãunah#d« ghLgL»‹w k¡fis nrh«ngÇfŸ VŒ¤J mt®fsJ gy‹fis
V‰gL«. fZl¥g£l - gL»‹w T£l¤J¡F¤ jh‹ e‹ik brŒa všyh« milahkš ïU¡fî« jh‹ brŒnjhnk xÊa brŒ»‹nwhnk
nt©L«. xÊa k‰w¥go ahÇlkhtJ Fnuhjnkh btW¥ngh bghwhiknah
Jntõnkh gytªjnkh kdâš it¤J¢ brŒnjhkh? v‹W nahá¤
Mfnt eh« xU T£l¤jhU¡F¤jh‹, xU tF¥ghU¡F¤jh‹ J¥ ghU§fŸ. kÅj‹ v‹W xUt‹ ïU¥ghndahdhš mt‹ K‹
e‹ik brŒ»‹wt®fshnth«. mJ k‰bwhU tF¥ghU¡F ÔikahŒ¤ k‰bwhU kÅj‹ fZl¥gLtij¥ gh®¤jhš vtD« gÇjhg¥
njh‹wyh«. ek¡F mij¥g‰¿¡ ftiy ïšiy. âUlD¡F« âU£L¡ g£L¤jh‹ ÔUth‹. r»¡f Koahj fZl« tªJ É£lhš mtD¡F
bfhL¥gtD¡F« v¥go e‹ik brŒa Koí«. “âU£L¥ò¤âia ghgnkh, eufnkh, r£lnkh, Úânah, gH¡fnkh, tH¡fnkh x‹W«
É£LÉL, ïšyhÉ£lhš É£L ÉL«go brŒnt‹” v‹gJjh‹ vâÇš ïU¡f KoahJ.
âUlD¡F¢ brŒí« e‹ikahF«. ïij e‹ikahf¤ âUl‹ kâ¥
ghdh? Mjyhš ekJ nrit xU ehS« gz¡fhuD¡F«, KjyhË¡ Mjyhš ï‹iwa ÃiyikahdJ r»¡f Koahj fZl¤jhY«
F« e‹ikahŒ fhzKoahJ. mt®fS¡F ïÅí« e‹ik brŒtJ ntW mndf tÊfËš gh®¤J¥gh®¤J KoahjjhY« V‰g£ljhF«.
v‹gJ ekJ bfhŸifíkšy. Mfnt eh« bghJey nrit¡fhuušy. eh« mL¤j #‹k¤ij e«ã btFfhy« åzh¡» É£nlh«.
eh« òu£á¡fhu®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸSnth«. ek¡F Ó®âU¤j¡ nkš nyhf¤ij e«ã btFfhy« åzh¡»É£nlh«. jiyÉâia
fhu®fS«, bghJeynrit¡fhu®fS« bgÇa Énuhâfns ahth®fŸ. e«ã btF fhy« ghHh¡» É£nlh«. xG¡f¤ijí«, Ãaha¤ijí«,
òu£á Mu«ã¤j fhy§fËšjh‹ Ó®âU¤j§fŸ, bghJey nritfŸ r£l¤ ijí« e«ã btF fhy« ehrkh¡» É£nlh«. ï¥nghJ«
òw¥gL«. vj‰F? òu£áfis ml¡Ftj‰F. Mifahš eh« vªj Éj njr¤ijí«, njÓa¤ijí« e«ã kWgoí« btF fhy« ghHh¡» tU»
Ó®âU¤jthâfSlD« vªj Éj bghJeythâfSlD« nruhkš nwh«. ïitfis e«òtJ ïitfS¡F f£L¥gLtJ ïitfS¡fhf
jŤJ Ënw òu£á brŒa nt©L«. ghLgLtJ všyh« K£lhŸjd« v‹gij cz®ªnjh«. ïÅ kÅj
r_f ÉLjiy¡F«, xU kÅjid k‰bwhU kÅj‹ ml¡»
òu£á
moik¥gL¤â Mâ¡f« brY¤Jtij xÊ¥gj‰F«, xU kÅjÅ‹
jiy ÑHhŒ fÉœ¥gJ jh‹ òu£áahF«. ïj‰fhf ahU« ga¥ ciH¥ig k‰bwhU kÅj‹ mDgɤJ¡bfh©L nrh«ngÇahŒ
gl¡TlhJ. FHªijfis ó¢rh©o ng® brhšÈ Äu£LtJ nghš thœtij mÊ¥gj‰F« ghLglnt©L« v‹Wjh‹ brhšY»‹nw‹.
e«ikí« “òu£á v‹W thÆš brhšyhnj, kdâdhY« Ãidahnj,

Fo muR - 1933 ( 1 ) 88 89 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ïJ F‰wkhdhš ïJ ghgkhdhš ïªj¡ F‰w¤ijí«, ghg¤
ijí« Fõhyhf x›bthUtU« brŒant©oaJjh‹ tunt‰f
nt©oaJ jh‹. Mdhš ekJ fU¤J«, brŒifí« gÇjhg¤ij Mjhu
khŒ¡ bfh©ljhfî«, Fnwhj¤ijí«, gyh¤fhu¤ijí« btW¤j
jhfî« ïU¡f nt©LbkbahÊa k‰wgo å© m®¤jk‰w M¤âu¤
ijí«, Jntõ¤ijí«, Ku£L¤ jd¤ijí« F¿bfh©ljhŒ ïU¡f¡
TlhJ.
Ô©lhik Éy¡F ïufáa«
F¿¥ò: 30.01.1933 ïš nfhit RakÇahij¢ r§f¤jhuhY« k‰w
r§f¤jhuhY« tH§»a cgrhu¥ g¤âu¤â‰F gâyˤJ M‰¿a ciu.

Fo muR - brh‰bghÊî - 05.02.1933 ïJ rka« ïªâahÉš eilbg‰W tU« “Ô©lhik Éy¡F”


ntiyahdJ Ô©lhjhbud¡ fUj¥gL« k¡fS¡F r_f thœÉ
YŸs rfyÉj fZl¤ijí« xÊ¥gj‰fhf V‰g£ljšybt‹W«
mJbtU« ïªJ kj ãurhu¤â‰fhfnt Jt¡f¥g£L, mªj Kiw
Ænyna elªJ tU»‹w bj‹W« ïj‰F K‹ gy jlitfËš
vL¤J¢ brhšÈ tªâU¡»nwh«.
c©ikahd Ô©lhik Éy¡F v‹gJ kÅj r_f ét
fhU©a¤ijí« v¤JiwÆY« rkj®k j¤Jt¤ijí« bfh©lnj
xÊa mJ vªj Éjkhd kj r«gªj¤ijí« bfh©ljšy bt‹gnj
ekJ JÂò. m‹¿í« mJ bgÇJ« gF¤j¿ití«, Rfhjhu¤ijí«,
rkâUZoiaí« kh¤âunk bfh©L nahá¡f¥gl nt©oanj jÉu,
k‰wgo ntW vªj Éõa¤ijí« g‰¿ ftÅ¡f mâš á¿J« ïl
Äšiy v‹gJ« ekJ JÂghF«. Mdhš, ï‹W eilbgW«
Ô©lhik Éy¡F ãurhu« v‹d fU¤â‹ ÛJ v‹d Mjhu¤â‹ ÛJ
eilbgW»‹wJ v‹gij¢ r‰W áªâ¤J¥ghU§fŸ.
Kjyhtjhf, ïªj¥ ãu¢áid ï¥nghJ ï›tsî öu«
És«gu¥glî«, K¡»akhdjhŒ¡ fUj¥glî« V‰g£l fhuz«
v‹d? v‹gij r‰W nahá¥ngh«. mjhtJ, br‹w tUõ« elªj
r£l kW¥ò k¿aš »s®¢áfË‹ nghJ M§fh§FŸs njáa¤
jiyt®fŸ v‹gt®fis Ô©l¥glhj k¡fŸ v‹gt®fS«, mt®
fS¡fhf ntiy brŒJ tUgt®fS« áy nfŸÉfŸ nf£lJ«
mj‰F m¤njáa¤jiyt®fŸ gâš ciu¤jJ« ahtU« m¿ªjnj
ahF«. v‹d bt‹whš “Iah njáa jiyt®fns! njáa thâfns!!
á¿J fhy¤â‰F K‹ Ô©lhik xÊahkš ïªâahî¡F Rauh{a«
tuhJ v‹W«, tªjhY« Ãiy¡fhJ v‹W« brh‹Ü®fns! ï¥nghJ
Ô©lhikia¥ g‰¿a ng¢ir monahL kwªJ É£L ntW vJ Vnjh
ng¢R¥ ngR»Ö®fns ïj‹ k®k« v‹d”? v‹W nf£l fhy¤âš
njhH® fhªâah® cŸgl “ï¥nghJ Ô©lhik v‹gJ m›tsî

Fo muR - 1933 ( 1 ) 90 91 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


K¡»akhdjšy, RauhÍank K¡»akhdJ. VbdÅš RauhÍa« tJ xG§fhdt®fS¡F mHfšy” v‹W« brh‹dJ« thrf®fS¡F
tªJÉ£lhš Ô©lhikia xnu xU c¤juÉš xʤJÉLnth«. PhgfÄU¡F«.
Mjyhš ï¥nghJ c¥ò¡ fhŒ¢RtJ«, kJÉy¡F k¿aš brŒtJ«,
m‹Åa¤ J Éy¡F k¿aš brŒtJnk jh‹ K¡»akhd fhÇa«” ï¥go¢ brh‹d ãwnf murh§f¤jh® fhªâah® jL¤jijí«
v‹W brhšÈ tªjJ« mj‰F Ô©l¥glhj k¡fS« mt®fsJ y£áa« brŒahkš Ô©lhjhU¡F jÅ¥ ãuâÃâ¤Jt« bfhL¤J
mDjhãfS« gâš brhšYifÆš, Ô©l¥gl¡ Tlhjt®fS¡nf j§fsJ Ô©lhikia Ú¡»¡bfhŸs
mtfhr« V‰gL¤âÉ£lJ« thrf®fS¡F e‹whŒ¤ bjÇí«.
“Ô©lhikia RauhÍa« tªj ãwF xU c¤âuÉš xʤJ
Él¡TLkhdhš c¥ò tÇiaí«, fŸS¡filfisí«, m‹Åa¤ ï›tsî« jÉu ïªj ïu©L tUõfhy¤âš br‹id
JÂfisí« xU c¤âuÉš xʤJ Él Koahjh” v‹W nf£lJ« khfhz¤âY«, Rnjr rk°jhd§fËY« kh¤âu« MÆu¡fz¡fhd
thrf®fS¡F ÃidÉU¡F«. Ô©l¥glhj ng®fŸ v‹gt®fŸ ïªJkj« v‹gijÉ£L É£L òw
kj§fŸ v‹gitfis¤ jGÉ¡bfh©lJ«, ïªJ kj¤âš ïUªj
ïªj¡ nfŸÉ¡F« gâš brhšY« KiwÆš njhH® uh# t®fËY« mndf® j§fS¡F “kjK« nt©lh«, nfhÉY« nt©
nfhghyh¢rhÇah® mt®fŸ xU T£l¤âš ngR«nghJ “vªbjªj lh«, flîS« nt©lh«” v‹W brh‹dJ« mªj¥gona gygy
Éõa¤ij v›bt¥bghGJ ftÅ¥gJ v‹gjhd fhÇa§fŸ fhªâ kfhehLfËš Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰w¥g£lJ«, ïªj Ô®khd§fŸ
ahUila ïZl¤ij¥ bghU¤jjhifahš mij¥ g‰¿ eh§fŸ ïªâah njr« KGtJ« mndf®fshš V‰W¡ bfhŸs¥g£L«,
x‹W« gâš brhšy KoahJ” v‹W gâš brh‹dJ« thrf®fŸ ãurhu§fŸ brŒa¥g£L«, bt‰¿ KuRfŸ mo¡f¥g£lJ« thrf®
m¿ªjnjahF«. fS¡F¤ bjÇí«.
ï¥go ïU¡f c¥òtÇ Ú¡f¥glhkY«, fŸS¡fil vL ï›tsî mšyhkš k‰W« xU bgÇa »s®¢á mjhtJ,
glhkY«, m‹Åa¤J ÃW¤j¥glhkY« ïU¡F«nghJ«, “fh§»uR«, njÓaK«, fhªÔaK«, gz¡fhu®fS¡F«, nkš #hâ¡fhu®
Rauh{a« V‰glhkš ïU¡F«nghJ« ï¥nghJ âObu‹W Ô©lhik fS¡F«, go¤j k¡fS¡Fª jh‹ ãuâÃâ¤Jt« bghUªâanj
Éy¡F¡F V‰g£l mtrubk‹d? v‹gij r‰W áªâ¤J¥ghU§fŸ. bahÊa ViHfS¡F«, jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F«, Foahdt®fS¡
F«, bjhÊyhËfS¡F« ãuâÃâ¤Jt« thŒªjjšy”bt‹W brhšÈ,
Ô©l¥glhj k¡fS¡F«, mt®fËl« c©ikahd mDjhg« fh§»uR xÊa nt©L«, fhªÔa« xÊa nt©L« v‹W fhªâah®
cŸst®fS¡F«, Ô©lhik Éy¡F Éõa¤âš fh§»uáÅlK«, K‹ÅiyÆnyna nfhõÄl¥g£L, fU¥ò¡bfho ão¤jJ«
njáa¤jiyt®fŸ v‹»‹wt®fËlK« ïUªj e«ã¡ifahdJ mtU¡nf fU¥òkhiy ngh£lJ« M»a fhÇa§fS«, thrf®
monahL kiwªJnghŒ mt®fŸ “òw kj°j®” fisí« murh§f¤ fS¡F ÃidÉU¡F«.
jhiuí« mil¡fy« òf cWâ brŒJ bfh©L áy® òwkj« òFªJ«,
murh§f¤jhÇl« j§fS¡F jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« nf£L« mJ Mfnt ï›tsî fhÇa§fS« elªj ãwF«, k‰W« njÓa¤
bgWtj‰fhf òw kj°j®fŸ v‹gt®fSl‹ áy x¥gªj« brŒJ jiyt®fS¡F ïJrka« ntW vªjÉjkhd »s®¢áí« K«KukhŒ¢
bfh©L« ijÇakhŒ btË¡ »s«ãaJl‹ Ô©lhjh® jiyt®fŸ brŒa Koahkš nghdãwF« jh‹ “Ô©lhik Éy¡F” -– “AÇ#d
v‹gt®fS« Ô©lhjhU¡F¤ jiyt® v‹W« ïªâa®fS¡F« Vf nrit” - “nfhÉš ãuntr«” M»a fhÇa§fŸ jh©ltkhL»‹wd.
jiyt® v‹W« brhšÈ¡bfhŸs¥g£l fhªâahiuna “Ú® v§f mJî« vj‰fhf v‹whš kj¤J¡fhf v‹W«, mâY« ïªJ¡fŸjh‹
S¡F¤ jiytUkšy ãuâÃâíkšy eh§fŸ c§fis jiytuhfnth ïâš <Lgl nt©L« v‹W« ïJ fy¥g‰w kj¥ãurhunk v‹W
ãuâÃâahfnth V‰W¡bfhŸtJ Äšiy” v‹W y©l‹ t£l nki# bgaÇ£L«, tiuaW¤J« »s®¢áfŸ brŒa¥gL»‹wd.
kfheh£oš cynfhu¿a f®{#id òǪjnjhlšyhkš btF fLik
ahf¤ jh¡» ngáí«, mjhtJ fhªâahiu¥gh®¤J “eh§fŸ xUtiu ãurhu KiwfŸ v¥goÆU¡»‹wd? v‹W gh®¤jhnyh mit
v§fŸ ãuâÃâ mšy v‹W brh‹d ãwF«Tl á¿J« bt£fÄšyh Ô©lhik¡F kj¤âš MjhuÄšiy v‹W xUt® brhšYtJ«,
kš kWgoí«, kWgoí« v§fŸ ãuâÃâ v‹W gh¤âa« bfh©lhL Ô©lhik¡F kj¤âš MjhuÄU¡»‹wJ v‹W k‰wt®fŸ brhšY
tJ«, Ô©lhik xʪjhš #hâ Kiw bf£L¥nghF« v‹W xUt®

Fo muR - 1933 ( 1 ) 92 93 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


brhšYtJ«, Ô©lhik xʪjhš #hâ Kiw bflhJ v‹W k‰wt® RakÇahij¡fhu®fŸ Ô©lhik Éy¡F »s®¢áÆš fh§
brhšYtJ«, Ô©lhik xʪjhš tUzh¢áuk Kiw xʪJÉL« »uR¡fhuUl‹ nr®ªJ x¤JiH¡fÉšiy v‹W áy ïl§fËš
v‹W xUt® brhšYtJ« Ô©lhik xʪjhš tUzh¢áuk Kiw fh§»uR¡fhu®fshY« ghkuk¡fshY« gÊ Tw¥g£L tUtjhf¤
mÊahJ v‹W xUt® brhšYtJ«, Ô©lhik ghuh£lhÉ£lhš bjÇa tU»‹wJ. c©ikahd-ehizakhd Ô©lhik Éy¡F¡fhu®
nfhÉšfË‹ gÇR¤j¤j‹ik bf£L ÉL« v‹W xUt® brhšYtJ«, fS¡F ïªj khâÇahd nkš f©l N£á¡ »s®¢áÆš nru kd«
gÇR¤j¤j‹ik bf£L É£lhš R¤j« brŒJ bfhŸsyh« v‹W tUkh v‹gij r‰W ÃjhdkhŒ nahá¤J¥ gh®¡F«goahŒ nt©L
k‰wt®fŸ brhšYtJ« ï‹D« ïJngh‹w ã‰ngh¡fhd KiwfËš »‹nwh«. xU kÅjid, xUkÅj‹ Ô©l¡TlhJ v‹gj‰F v‹d
jh‹ ãurhu§fŸ eilbg‰W tU»‹wd. fhuz«? v‹W nf£L mj‰F jFªj Ãaha¤ij vL¤J¢ brhšYtij
É£L É£L tUzh¢áuk« #hâKiw kh£L khÄr«, gŠrh£ru«,
njhH® fhªâat®fns khLâ‹gt®fŸ nfhÉY¡FŸ ãunt mZlh¢ru«, eªj‹, ghz‹ M»a ng¢RfS« î¥gªj§fS«
á¡f¤ jFâa‰wt®fŸ v‹W« Ô©lhjt®fŸ nfhÉY¡FŸ br‹W ÃgªjidfS« V‹ ngr¥gl nt©L«? v‹gij r‰W áªâ¤J¥
tªj ãwF nfhÉiy R¤â brŒa nt©Lbk‹gij mDkâ¤J« #hâ ghU§fŸ.
Kiwfisí« tUzh¢áuk ãÇîfisí«, bjhÊšfisí« MjǤ
J« ngá mitfis¥ gy¥gL¤â tUtJ« ahtU« m¿ªjnj jÉu ïJ rka rªj®¥g« »il¤jnghbjšyh« kj¤ijí« #hâ
k‰wgo ahU« ïij¡ f‰ã¤J¢ brhšYtjšy. iaí« fh¥gh‰W« ntiyia¢ brŒtJ v‹»‹w N£ána jÉu k‰w
go ïâš cŸs ehizankh e‹iknah v‹d ïU¡»‹wJ? kj§
k‰W« Ô©lhik xÊ¡f r£l« brŒa ïªâa r£l rigÆš fshš, #hâfshš eh£o‰F« kÅj r_f¤â‰F« V‰g£l bfLâfis
knrhjh bfh©L tªJ És«gu« bg‰w njhH® á. v°. u§ifa® mt® cz®ªJ mitfis xʤJ k¡fS¡F e‹ik brŒa nt©L« v‹W
fS¡F« j‹Dila knrhjhthš tUzh¢áuk Kiwí«, #hâ ghF fUâÆU¡»‹w k¡fŸ ïªj N£á¡ »s®¢áÆš nru Koíkh v‹gij
ghL Kiwí« bflhjthW gh®¤J¡bfhŸStjhf ošÈ Ô©lhjh® kfh kWgoí« naháí§fŸ.
eh£L¤ jiyik ciuÆš brhšÈÆU¡»wh®. ïJî« ï›thu âdrÇ
fËš fhz¥gL»‹wdntbahÊa ehkhf¡ f‰ã¤J¡ TWgitašy. cyf el¥ò¡F r_f thœ¡if¡F VjhtJ xU bfhŸifnah,
â£lnkh nt©lhkh v‹whš, nt©L« v‹nw ehK« x¥ò¡ bfhŸS
k‰W« njhH® g©oj khsÉah mt®fŸ jkJ Ô©lhik »nwh«. Mdhš mJ všnyhU¡F« rkkhŒ ïU¡f nt©L«
Éy¡F¤ â£l¤âš Ô©lhjh®fS¡F¥ óQhš nghl nt©Lbk‹W«, v‹Wjh‹ brhšY»‹nwh«.
ãuha¢á¤j« brŒa nt©Lbk‹W«, giHa khÄr« kh£L khÄr«
rh¥ãl¡Tlhbj‹W«, rhuha« Fo¡f¡TlhJ v‹W«, Jsá khiy Mfnt, nk‰f©l všnyhU¡F« rkkhd â£l« v‹gJ ïªj¤
mZlhBu kªâu« mšyJ U¤âuhB gŠrh£rukªâu« M»a Ô©lhik Éy¡F nfhÉš ãuntr¡»s®¢á AÇ#d nrit M»a
VjhtbjhU kªâuK«, ÔiBí« bg‰W ïU¡f nt©Lbk‹W«, itfËš fLfsthtJ ïU¡»‹wjh v‹gij áªâ¤J¥ ghU§fŸ.
°ehd«, #g«, jg« KjÈaitfŸ brŒant©Lbk‹W«, ïit
fS¡F¡ f£L¥g£L Ô©lhjh®fS¡F Mya¥ãuntr« bfhL¡f nkY« ï‹W el¡F« nkšf©l »s®¢áfŸ vj‰fhf, vJtiu
yhbk‹W«, â£l« ngh£oU¡»wh®fŸ. el¡f¥ngh»‹wJ v‹gij r‰W ftŤnjhkhdhš c©ik És§»
ÉL«. mjhtJ Ô©l¥glhj k¡fË‹ jŤbjhFâ thÆš k©iz¥
k‰W«, njhH® uh#nfhghyh¢rhÇahUila Ô©lhik ãurhu¤ nghlî« (ngh£lhŒ É£lJ) k‰W« ïªj Koî (uhÍKoî) M£nrã¡
âY« “ eªj‹” “âU¥ghz‹” M»at®fË‹ cjhuz¤ij¢ brhšÈ f¥glhkš r£l _ykhŒ cWâ¥g£L btËahF«tiu Ô©l¥glhj
mt®fŸ nfhÆš ãuntr« bg‰w Ãgªjidia¡fh£o ãurhu« k¡fS¡F Vnjh ãukhjkhd e‹ikfŸ brŒa¥nghtjhf¡ fh£lî«,
brŒtJkhd KiwÆnyna Ô©lhik Éy¡F« AÇ#d nrití« mt®fŸ j§fŸ jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« nghŒÉ£lij Phgf¤J¡F
nfhÆš ãuntr¡ »s®¢áí« eilbgW»‹wd. ïitfis e‹whŒ bfh©L tªJ ftiy¥glhkš ïU¡fî«, Md fhÇa§fS¡fhfnt
T®ªJ nahá¤J¥ gh®¤jhš, ïªj nritfËY«, »s®¢áfËY« ïit eilbgW»‹wd. m‹¿í« muáaš Ó®âU¤j r«gªjkhŒ fh§
c©ikahd Ô©lhik Éy¡F v‹gâ‹ thridahtJ fhz¥ »uá‹ T¥ghLfS¡F ÉnuhjkhŒ kfkâa®fnsh, »¿°Jt®fnsh,
gL»‹wjh v‹W nf£»‹nwh«. Ô©l¥glhjh®fnsh j£o¥ngrhkš ïU¥gj‰fhf r®t f£á kfhehL,
Fo muR - 1933 ( 1 ) 94 95 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
ïªJ K°ä« kfhehL, Ô©lhik Éy¡F ntiy M»aitfŸ _y«
mG¤â it¡fî«, Md fhÇa§fS¡nf ïit eilbgU»‹wd.
muáaš Ó®âU¤j« v‹gJ btËah» mJ cWâahdîl‹ “ifia
tis gh®¥ngh«” v‹W ïªj fh§»uR¡fhuU«, nkš#hâ¡fhuU«
brhšy¥ngh»‹wh®fŸ v‹gâš v›Éj rªnjfK« ïšiy. Mif
ahš kjK«, #hâí«, kÅjr_f K‹nd‰w¤â‰F«, x‰Wik¡F«,
rk¤Jt¤â‰F« ÉnuhjkhŒ ïU¡»‹wd v‹W fUâat®fŸ vtU«
ï‹iwa Ô©lhik Éy¡F¡F«, kj eLÃiyik¡F«, kj x‰Wik tUªJ»nwh«
kfheh£o‰F« á¿J« r«kªj« it¤J¡bfhŸs Koahj Ãiyik
Ænyna ïU¡»wh®fŸ v‹gnjhL kh¤âukšyhkš mj‹ cŸ mªju§
f§fisí« , mt‰¿‹ gyhgy‹fisí« btËÆš vL¤J¢brhšy RakÇahij ïa¡f¤âš <Lg£L rjh ciH¤JtU« khatu«
nt©oat®fshfî« ïU¡»wh®fŸ. njhH® á. eluh#‹ mt®fsJ mUik¤ jhahU« ehsJ 1-2-33 njâ
fhiy kuzkilªj nrâ nf£L tUªJ»nwh«. br‹w 7, 8 khj§f
Fo muR - jiya§f« - 05.02.1933 S¡F K‹òjh‹ njhH® eluh#dJ jªijahU«, mtuJ rnfhjÇí«
fhyŠbr‹wh®fŸ. m«ikahut®fŸ m‹W Kjš jdJ fzt‹ ïwªj
J¡f¤jhY«, Fkhu¤â ïwªj J¡f¤jhY« Mœªjtuh» mnj
ftiyahŒ ïUªJ ï«khj« Kjš njâ fhykh» É£lh®. ïbjšyh«
mârak‰w fhÇakhÆD«, ïa‰ifnaahÆD« jªijiaí«, jhia
í« 8 khj fhy¤âš gÇ bfhL¡f ne®ªj njhH® eluh#dt®fis¥
g‰¿í«, mtuJ ïisa rnfhjuuhd r¥ ÇÍ°luh® njhH®. á. R¥igah
ã. V. mt®fis¥ g‰¿í« mDjhg¥glhkš vtU« ïuh. m«ik
ahut®fŸ filátiuÆY« khatu« bršY« RakÇahij¤ bjh©l®
fS¡F«, m‹g®fS¡F« bgh§»¥ bgh§»¥ nghLtâš á¿J«
rÈ¥ãšyhkš rªnjhõ¤Jlndna cgrÇ¥gh®fŸ. bgU«gh‹ik
ahd bjh©l®fS¡F khj¡fz¡fhŒ ïis¥ghUtj‰F khatu«
njhH® eluh#‹ mt®fŸ åL V‰wjhŒ ïUªJtªjj‰F« fhuz« ïªj
m«ikahÇ‹ m‹ò Ãiwªj cgrhunkahF«. m¥go¥g£l m«ik
ah® fhykhdjhdJ Äfî« ÉrÅ¡f¤j¡fjhF«.
njhH®fŸ eluh#D«, R¥igahî«, mt®fsJ á¿a jªijah®
K¤ijahî« ïa‰ifia br›tnd cz®ªj Phdth‹fshdjhš
mt®fS¡F cyf tH¡f¥goahd MWjš njitÆšiy v‹nw
fUJ»nwh«.
Fo muR - ïu§fYiu - 05.02.1933

Fo muR - 1933 ( 1 ) 96 97 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


“fhªâÆ‹ Äu£lš” cŸs nfhÉšfŸ nghwhjh ?

fhªâat®fŸ “cÆ® ÉL»nw‹! cÆ® ÉL»nw‹” v‹W ï‹W ïªâahÉš g¤J y£r¡fz¡fhd nfhÉšfŸ ïU¡»‹
r®¡fhiu Äu£lyh«, jhœ¤j¥g£l tF¥ghuh»a Ô©l¥glhjh® wd. mitfËš mndf« F£o¢ Rt®fshf kh¿ fGijfŸ nghŒ
v‹gt®fis Äu£lyh«. Mdhš gh®¥gd®fis kh¤âu« Äu£l x©Ltj‰F¡Tl yha¡»šyhj ÃiyÆš ïU¡»‹wd. ïÅ ïU¡fî«
KoahJ. Vbd‹whš ïªj ‘kfh¤kh’ cƮɣlhš mtU¡F rkhâ ngh»‹wd. ï¥go ïU¡ifÆš fšf¤jhÉš òâjhf x©ziu y£r«
f£o, FUói#, c‰rt« brŒa¢ brŒJ É£L mj‹ nguhY« gyU¡F %ghŒ bryî brŒJ X® òJ¡nfhÆš f£o mâš MââuhÉl®fis
ãiH¥ò V‰gL¤â¡ bfh©L k‰bwhU kfh¤khití« áUZo brŒJ mDkâ¤âU¡»wh®fsh«. ïij njáa¥g¤âÇiffŸ ngh‰W»‹wd.
bfhŸs mt®fshš Koí«. Mjyhš fhªâ Äu£lš gh®¥gd®fËl« ïJ v‹d m¡»uk«? v›tsî K£lhŸjd«? v‹gijnah áªâ¤J¥
kh¤âu« bršyhJ. Mifahš fhªâ kfh¤kh g£l« Ãiy¡f nt©L gh®¡f nt©L»nwh«. gHa nfhÉšfËš Mâ¤âuhÉl®fis Él
khdhš AÇ#d nritia É£L É£L “kj¤â‰fhf¤jh‹ RauhÍa« Éšiyahdhš mj‰fhf òJ¡nfhÉšfŸ f£LtJ ã¤jyh£lkhd
nf£»‹nw‹” v‹W c¥ò¡ fhŒ¢R« ntiy¡nfh, uh£od« R¤J«go fhÇakh? mšyth? Ô©l¥glhjt®fS¡F¡ nfhÉš ãuntr«
brŒí« ntiy¡nfh, ViHfŸ gz¡fhu®fis¥ gh®¤J bghwhik¥ kW¥gJ ca®î jhœî ngj¤ij¡ fh£LtjhŒ ïU¡»‹wnj v‹W
gl¡ TlhJ v‹w cgnjr« brŒí« ntiy¡nfh âU«òtJ jh‹ ešy brh‹dhš mj‰F gâš òJ¡nfhÉš f£o mt®fS¡F¥ ãuntr
nahridahF«. ïšyh É£lhš v¥goahtJ uhÍ brŒJ bfhŸStJ kˤJÉ£lhš ca®î jhœî #hâ ɤâahr« xʪJ ÉLkh v‹W
všyht‰iwí« Él ešyjhF«. nfŸ¡»‹nwh«. njÓa« v‹w ã¤jyh£l Nœ¢á v‹W Mu«gkhdnjh
m‹W Kjš ï‹Wtiu njÓa¤jiyt® Kjš, thy®fŸ tiuÆš
Fo muR - f£Liu - 05.02.1933 x›bthU Éõa¤âY« ïªjkhâÇahd Nœ¢áfS«, ã¤jyh£l§
fSnk eilbg‰W k¡fisí«, KG _l®fsh¡» tU»‹wJ.
v‹Wjh‹ ïªj òu£LfS«, nfLfS« xÊínkh?
Fo muR - brŒâ És¡f¡ F¿¥ò - 05.02.1933

Fo muR - 1933 ( 1 ) 98 99 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


gz« nt©oÆU¡»wJ. fšahz¤ij nt©LkhdhY« gz¤J¡fhf
bfhŠrehŸ jhkâ¡fyh«, ïHî¡F xU ehshtJ bghU¡f Koíkh?
Mifahš mj‰F« nt©oÆU¡»wJ.
nghjh¡ Fiw¡F r®¡fhU« RakÇahij¡fhu‹ ng¢ir¡
nf£L¡bfh©L âÇ»‹wJ. ÚY ÚY. rªjo rh¡»š ïbj‹d òJ
r§fâ? v‹W nf£fyh«. Énrõ« x‹W« ïšiy. jŠrhñ® ÄuhR
òJik! òJik!! jhu®fŸ nk‰f©l bryit bašyh« c¤njá¤J bešY fy« 0-14-0
mzh M»É£ljhš r®¡fhU¡F¡ »°â f£l gzÄšiy v‹W fUâ
v‹W« nf£ouhj òJik!!! “ÄuhRjh® T£l« ngh£L” “Ô®khd« Ãiwnt‰¿” »°J Fiw¡f
nt©L«; tNY¡F thŒjh bfhL¡f nt©L« v‹bwšyh«
- á¤âuò¤âu‹ nf£lh®fŸ. ïij¡ f©l RakÇahij¡fhu‹ ã¢ir nghlh É£lhY«
ehia ï°nf gL¤â ÉlhkyhtJ ïšyhkš “v‹d¤J¡fhf tÇ jŸs
òJik! òJik!! v‹W« nf£ouhj òJik!!! v‹whš v‹d? nt©L«. Fo¡F« T¤â¡F« itÔf¤â‰F« bryî¡F¥ gz«
KjyhtJ:- btFehshŒ kiwªâUªj á¤âuò¤âu‹ âObu‹W ïšyhÉ£lhš mj‰F r®¡fhuh® bghU¥ghËah? f©o¥ghŒ ahU¡F
njh‹¿aJ xU òJik. tÇ Fiw¤jhY« jŠrhñU¡F kh¤âu« tÇ Fiw¡f¡TlhJ” v‹W
r®¡fhU¡F f«ã ïšyhj jªâ ngá filáÆš “T£lK«” “Ô®khd
ïu©lhtJ:- á¤âuò¤âu‹ btËÆl¥ nghF« nrâ xU K«” F¥ig¤ bjh£oÆš nghL«go brŒJ É£lh®fns. ïªj
òJik. R.k.fhuUila e‹¿ bf£l¤jd« v›tsî v‹W ghU§fŸ. R.k. î¡F
ntiy brŒ»w bt£o MŸfŸ všyh« jŠrhñ® Íšyh¡fhu®.
_‹whtJ:- nto¡if òJik v‹d bt‹whš, ïjdhš btFFL«g« bf£L¥nghŒ btF ng®fŸ nrh«ngÇfsh»
njhH®fns! F«gnfhz¤âš eilbgw¥nghF« kfhkf É£lh®fŸ. R.k. fhuid t©oÆš it¤J Kjš Kjš ïG¤jt®fŸ
Énrõ¤âš xU òJikahd Éahghu« eilbgw¥ ngh»‹wJ. jŠrhñ® Íšyh¡fhu®fŸ. jŠrhñ® Íšyh¡fhu® jh‹ 6 Fâiu f£o
ïG¤jt®fŸ. jŠrhñ® Íšyhfhu®jh‹ R.k. fhu‹ å£L Rt‰¿š xU
njr¤âš gŠr«! gŠr«!! gz¥gŠr«!!! ÚY ÚY ahU¡F rJu mo RtWTl f©Q¡F¤ bjÇa kh®¡fÄšyhkš å£L¡fhu
gŠr«? m«khŸ nfhg¥gl nfhg¥gl Rtbušyh« MÂ mo¤J kh£o
ïU¡F« “cgrhu¥ g¤âu«” všyh« K¡fhš thá KÅághÈ£o
nrh‰W¡F ïUªjhš kh¤âu« nghjhJ. ehlf¤J¡F gz«
cŸgl jŠrhñ® Íšyh¡fhuUilaJ jh‹, ï‹D« v‹d v‹dnkh
nt©lhkh? Fo¡»wJ¡F gz« nt©lhkh? T¤âahS¡F gz«
ï›tsî« ïU¡f jŠrhñU¡F tÇ Fiw¡f nt©lh« v‹whš ïJ
nt©lhkh? nkh£lhU¡F gz« nt©lhkh? ïªj ïHîfŸ všyh«
v›tsî e‹¿bf£l jd« - c©l å£L¡F ïu©lf« Ãid¡F«
v¥gonah nghf£L« v‹whš vy¡õD¡fhtJ gz« nt©lhkh?
jd« v‹W gy® nfŸf¡TL«. ïij¥ g‰¿ ãwF ngá¡ bfhŸsyh«.
ÚY ÚY xU r§fâ v‹dbt‹whš vy¡õD¡F gz« v‹d¤
J¡F? bryî brŒj gz« bk«g®-ãuábl©£ c¤ânahf« »il¤j ïJ v¥gonah ïU¡f£L« vL¤j r§fâia É£L É£L á¤âu
îl‹ r«ghâ¤J Md bryî« nghf Ûâí« V‰gLnk mij V‹ ïâš ò¤âu‹ v§bf§nfh thŒ it¤J É£lh‹ v‹w ïy¡fz¥ ãiH
nr®¡»whŒ v‹W nf£Õ®fŸ. mJ rÇahd nfŸÉahfhJ. VbdÅš V‰glhkš giHa r§fâ¡F¥ nghfyh«.
njh‰W¥ ngh»wt®fS¡F« brythF«. ãuábl‹£ ngh£o nr®k‹
ïšyhÉ£lhš bk«g®fS¡F¥ gz« »ilahJ. k‰W« gy fhuz¤ Mfnt ï¥go¥ g£l gŠr fhy¤âš xU òJikahd Éahghu«
jhY« vy¡õ‹ bryî c©L. áne»jD¡fhf v‹W v¤jid ng® eilbgw¥ ngh»‹wJ. v‹d mÃaha«! v‹d mÃaha«!! v‹d
“ïjhtJ xU ntiy »il¤jnj” v‹W å£L¥ gz¤ij ghHh¡F mÃaha«!!! kdâš Ãid¡fnt gakhŒ ïU¡»wJ, thÆš ngrnt
»wt®fŸ v›tsî ng®? Mfnt gy tÊfËY« ÄuhRjh®fS¡F gakhŒ ïU¡»wJ. v¥gojh‹ cyfk¿a ifÆš vGJtJ v‹W

Fo muR - 1933 ( 1 ) 100 101 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


njh‹W»‹wJ. MdhY« òJikia btË¥gL¤jhj g¤âÇif ngh»wtD¡F kUªbj‹d v‹W nfŸ¡fyh«. Égrhu¤âš bg©f
ïUªbj‹d? br¤bj‹d? ïªj ešy òJikia btËÆlhj á¤âu Sl‹ M©fŸ ngh£onghl KoahJ. Vbd‹whš mJ flîns
ò¤âu‹ ïUªbj‹d mªjkhD¡F nghba‹d? Mifahš nghtj‰ bg©fËl« fUiz it¤J mt®fis v›tsî nt©LkhdhY«
FŸ mij btËÆ£L É£L nghŒÉlyh« v‹W JªJ brhšy¤ Égrhu« brŒa¥gl ïl« bfhL¤JÉ£lh‹. M©fŸ ÛJ nfhg¥
J»‹nw‹. g£nlh mšyJ bghwhik¥g£nlh tiuaiw V‰gL¤âÉ£lh‹. ïªj
it¤âa®fŸ flînshL ngh£o nghl¤JªJ ï¥nghJ v‹d
mjhtJ Égrhu¤jd« v‹whš ï¤jid fhy« bg©fS¡F v‹dnkh kUªJfŸ brŒâU¡»wh®fsšyth. Mjyhš ïªj kUªJ
kh¤âuªjh‹ brhªjkhŒ ïUªjJ. ï¥nghJ RakÇahij ïa¡f« fisí« th§»¡bfh©L nghÆU¡»wh®fŸ. ïjdhš bg©fŸ
V‰g£l ãwF mJ M©fS¡F« brhªjkhŒ É£lJ. v¥go v‹whš ÉgrhǤjd¤J¡F M©fŸ bfhL¡f nt©oa rh®i#Él M©fŸ
R. k. fhu‹ bg©fis fh¥gh‰w¥ nghtjhŒ¢ brhšÈ “Égrhunjhõ« Égrhu¤â‰F bg©fŸ bfhL¡fnt©oa rh®{ bfhŠr« mâfkhf¤
bg©fS¡F kh¤âu« jh‹ brhªjnkh M©fS¡F« mJ. V‹ jh‹ ïU¡F«. Vbd‹whš kUªJ¡F gz« nt©oÆU¡Fkšyth?
brhªjkhŒ ïU¡f¡TlhJ” v‹W ngᥠngá R«kh »lªj Mjyhš F«gnfhz khkh§f¤J¡F ngh»‹w M©fŸ nõh¡ ng®
M©fis¤ ö©oÉ£L bfhŠr§ bfhŠrkhŒ M©fisí« Égrhu tÊfŸ FL«g r»jkhŒ nghtjhdhš ÚY! ÚY!! nghtjhdhš
njhõ¤J¡F MshF«go brŒJ É£lh®fŸ. mJ ï¥nghJ “njhiy¡ v‹gbj‹d nghŒ¤jhnd Mfnt©L«. Vbd‹whš kfhkf òuhz«
fo¤J, JU¤âia¡ fo¤J, brU¥ig¡ fo¤J filáÆš nt£il ehŒ go¤jhš mªj r§fâ bjÇí«. khkh§f¡ Fs¤âš FË¡F« nghJ
MdJ” nghš M©fŸ ÉgrhǤjdkhdJ bg©fŸ ÉgrhǤjd« bg©#hâí« òUõDkhŒ Fˤjhš jh‹ ò©Âa«. ïšyhÉ£lhš
nghynt mjhtJ âU£L¤jdkhŒ¢ brŒJ btË¥gilahŒ brŒJ, ò©ÂaK« nghŒ ghgK« V‰gLtjšyhkš bryî g©Âd fhR«
å£il É£L¡ »s«ã T¤âahsh» Éiy khjh»¢ rªJ bghªJ åzhŒ ÉL«. Mjyhš r«rhu¤Jlndna nghahf nt©L«. ï¥go¥
F¢R¡fhÇah», filáahf c‰rt¤âš Éahghu« el¤J« F¢R¡fhÇ g£l k‰w bryî« ïu£o¥ghŒ ÉL«. ïªj gŠr fhy¤âš r®¡fhu®
v‹»‹w Ãiyik¡F v¥go tªJÉ£lnjh mJ nghynt M©fS« tÇ Fiw¡fhj fhy¤âš ÄuhRjhu®fŸ, ãuò¡fŸ, #Û‹jhu®fŸ, k‰w
Égrhudh» khkh§f c‰rt¤âš áy miwfŸ thlif¡F brštth‹fŸ khkh§f« nghtbj‹whš ïªj¥ òâa Éahghu¤âš
th§»¡bfh©L gz¤J¡fhf bg©fËl« gz« th§»¡ bfh©L Ãiyik fZlkhf V‰g£L É£lJ.
Égrhu¤jd« brŒtJ v‹»‹w JÂÉ‹ ÛJ ï¥nghnj gy®
F«gnfhz« tªJ ïw§»É£lh®fŸ. mj‰fhf áy åL« ão¤J¡ Éf, ïªj khâÇ M©fS« Égrhu Éahghu« brŒtJ v‹gJ
bfh©lh®fŸ. ït®fS¡F juf®fshf áy bg©fisí« miH¤J nkš eh£ošjh‹ tH¡f¤âÈU¥gjhŒ nfŸÉ¥g£lJ c©L.
tªâU¡»wh®fŸ. mt®fŸ c‰rt¤â‰F bg© ÉgrhÇfS¡F juf® Mdhš ekJ eh£oš áy M©fŸ ïªj kfhkf ò©Âa fhy¤ij
fshŒ ïU¡F« M© juf®fŸ k‰w M©fËl« v¥go tªJ, rh® c¤njá¤J tƉW¡bfhLik¡fhf gz« r«ghâ¡f ïªjkhâÇ xU
bfhŠr« bgho bfhL¡»Ö®fsh v‹W T¥ã£L, ïªj fL¡f‹ v§F tÊ f©L ão¤J c‰rt¤â‹ nghJ fil ngh£oU¡»wh®fŸ v‹whš
th§»Ü®fŸ! ïªj nkhâu« v§F th§»Ü®fŸ Íšššby‹W ïJ òJik mšyth?
b#hÈ¡»‹wnj v‹W Mu«ã¤J bkŸs bkŸs r§fâ Mu«ã¥gJ
nghynt áy bg© juf®fS« c‰rt¤â‰F tªj bgÇa ïl¤J ïªj khâÇ M©fŸ Égrhu¡filfŸ k‰w ò©Âa nB¤âu§
bg©fËl« br‹W m«kh bfhŠr« R©zh«ò bfhL¡»‹Ö®fsh? fS¡F« nghF« nghš njh‹W»‹wJ. Mjyhš br‹id khfhz
v‹W Mu«ã¤J ïªj f«kš v§F th§»Ü®fŸ? ïªj òlit v§F Égrhu¢ r£l¤âš Égrhu« v‹gj‰F Éah¡»ahd« brŒí« nghJ
th§»Ü®fŸ v‹W ngá bkŸs bkŸs r§fâfŸ ngr¤ j®¥ã¤J “bg©zhÆUªjhY«, MzhÆUªjhY« gz¤J¡fhf Égrhu¤jd«
brŒJ Tl miH¤J¡bfh©L nghÆU¡»wh®fŸ. brŒjhš” v‹W xU âU¤j« nghlnt©oa Ãiyik V‰g£LÉ£lJ.

ïj‰fhf eiffŸ, cL¥òfŸ br‹id v°. v°. Mdªj« ïj‰bfšyh« fhuz« ïªj khâÇ “ò©Âa nB¤âu§fŸ”
f«bgÅÆY«, âU¢á á§fhu« f«bgÅÆY«, br‹id mUz»Ç v‹Wjh‹ brhšynt©L«. v¥go¥g£l r£l« brŒjhY« ò©Âa
f«bgÅÆY« gyÉj kUªJfŸ th§»¡bfh©L, ÚY ÚY ïbj‹ nB¤âu§fŸ, ò©Âa Ô®¤j§fŸ, ò©Âa _®¤j§fŸ xʪjh
idah òJikÆY« òJik Égrhu¤âš gz« r«ghâ¡f yšyJ Égrhu¤ij ÃW¤âÉlyh« v‹W Ãid¤J r£l« brŒtJ

Fo muR - 1933 ( 1 ) 102 103 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


r£lrig m§f¤âd®fË‹ K£lhŸjd« v‹Wjh‹ brhšYnt‹.
ïªj¥ òJik ïj‰F K‹D« ïu©blhU ò©ÂanB¤âu§fËš
ïUªJ tªâU¡»‹wJ. mJ v§nf v‹whš ãŸistu¤J¡fhf v‹W
bršY« nB¤âu§fŸ áyt‰¿š M© Égrhuf®fŸ áy® ïUªJ
gz« r«ghâ¤J tªâU¡»wh®fŸ, tU»wh®fŸ. Mdhš mJ kj
r«gªjkhd fz¡»š jh¡fyhŒ tªjjhš mij¥ g‰¿a És«gu«
ïšyhkš ïUªjJ. Mdhš ï¥nghJ M©fSila Fõhiyí«
brsfÇa¤ijí« vâ®gh®¤J tƉW¡ bfhLik¡fhf bg©fŸ “fhU©a” r®¡fh® ftÅ¡Fkh?
el¤JtJnghš bg©fSila Fõhiyí« brsfÇa¤ijí«
M©fË‹ tƉW¡ bfhLikiaí« c¤njá¤J Éahghu KiwÆš
M©fŸ ïªj ÉgrhǤjd« brŒa Mu«ã¤âU¡»wh®fŸ. Kjš Égrhu¤ jL¥ò knrhjh br‹idÆY«, kJiuÆY«, Óu§f¤
Kjš Mu«ã¡f¥g£l ïªj òJ Éahghu KiwahdJ ïªj kfh âY« mKY¡F bfh©Ltu¥g£lhŒÉ£lJ. k‰W« gy C®fËY«
ò©Âa °jykh»a F«gnfhz nB¤âu¤âš mJî« kfh ò©Âa mKY¡F¡ bfh©Ltu Ka‰á¡f¥gLtjhŒ bjÇa tU»wJ. Égrhu¤
fhykhd 12 tUl¤â‰F xU jlit tU« kfhkfò©Âa fhy¤âš jL¥ò knrhjh mKY¡F bfh©Ltu mtáakh»‹w g£lz§fŸ vJ
Mu«ã¡f¥g£oU¥gjhš všyh« tšy Érhyh£á rnkj É°tehj vJ v‹W xUt® m¿a ÉU«ãdhš mj‰fhf fZl¥g£L jftš
°thÄfŸ ïij v‹W« Ãiybgwî«, v§F« gutî« mUŸ njlnt©oa mtáank ïšiy. xnu xU RU¡fkhd tÊÆš
òÇthuhf. f©Lão¤J Élyh«. v¥go ba‹whš “ïªJkj” IÔf¥go òuhz
rh°¤âu âra¥go, vªj vªj °jy§fŸ ò©Âa nB¤âu§fnsh,
“v›tsî jh‹ bjŒt¤j‹ik ïUªj nghâY« (bjŒt¤ mjhtJ f©zhš gh®¡f K¡â, fhjhš nf£¡f K¡â, fhyhš Äâ¡f
jhyht bjÅD«) kDõ v¤jdK« ïUªjhf nt©L«” v‹gJ nghš K¡â, beŠrhš Ãid¡f K¡â, mJkh¤âukšyhkš vªj vªj
kfhkf¤J¡F tU« râgâfŸ xUtiu¥nghš xUt® M©fis¥ nB¤âu§fis f©ltiu¡ f©lhš K¡â, nf£ltiu¡ nf£lhš
nghš bg©fŸ elªJ bfhŸs nt©L« v‹»‹w KiwÆš ïªj¥ K¡â, Ãid¤j tiu Ãid¤jhš K¡â, Äâ¤j tiu Äâ¤jhš K¡â
òJ¤bjhÊiy MjÇ¥gh®fshf. ghtnkh ò©Âankh njhõnkh v‹W ïU¡»‹wdnth mªjªj nB¤âu§fisbašyh« F¿¤J
Énrõnkh všyh« M©fis¥ nghynt jhnd xÊa bg©fS¡F g£oaš ngh£nlhnkahdhš clnd Égrhu¤jL¥ò r£l« mKY¡F
v‹W ntW Éj khWjš ïšiy. ïUªjhY« kfhkf¤ Ô®¤j °ehd¤â‹ tu nt©oa C®fŸ ï›tsîjh‹ v‹W f©Lão¤J Élyh«. mªj
gadhŒ r®t njhõK« ghtK« guªJnghF«. Mifahš ftÅ¡f KiwÆšjh‹ ï¥nghJ kJiuí«, Óu§fK« ³ r£l« mKY¡F
ftÅ¡f jaî brŒJ ftÅ¡f¡ nfhW»nw‹. bfh©Ltu¥gl nt©oa ò©Âa nB¤âu§fsh» É£lJ.
Fo muR - f£Liu - 12.02.1933 Mdhš ï¥nghJ eh« btF mtrukhf xU ò©Âa nB¤âu¤
â‰F, m¢r£l« mKY¡F bfh©Ltu nt©Lbk‹W ãuh®¤â¡f
nt©oat®fshŒ ïU¡»‹nwh«. mJ vJ v‹whš mJjh‹ kfh
ò©Âa nB¤âukhfî« 12 tUõ¤â‰F xUKiw kfhkfh ò©Âa
nB¤âukhfî« És§f¥nghF« ekJ kfhkf nB¤âukh»a F«g
nfhznkahF«.
kh®¢R khj¤âš eilbgw¥nghtjhŒ¢ brhšy¥gL« kfhkf
Énrõ« v‹gj‰F jÄœeh£oš M°g¤âÇÆš »l¡F« ÉgrhÇfŸ
Kjšbfh©L, if fhšfŸ Kl¡fnk‰g£L Ú£lî«, FU¡fî«
Koahkš mt°ij¥ gL« ÉgrhÇfŸ Tl fhšfS¡F«, iffS¡F«
j¥igfŸ it¤J¡f£o ÃÄ®¤J¡ bfh©L nB¤âu ah¤âiu

Fo muR - 1933 ( 1 ) 104 105 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


nghŒ¡bfh©oU¡»wh®fŸ. vj‰fhf v‹»‹w rªnjf« áy njhH®
fS¡F njh‹wyh«. vj‰fhf? jh§fŸ ïJ tiu brŒj ght¤ij mªj¡
»z‰¿YŸs k©iz, nr‰iw vL¤J jlÉ¡ bfh©lhš rfy
ghtK« Ô®ªJ ÉLnk v‹»‹w e«ã¡if¡fhfth v‹whš mšynt
mšy. ïªj “ò©Âa fhy¤âš” F«gnfhz¡ FU¡fŸ gh®¥gdU«,
fh¥ã »s¥ò, ouhkh, áÅkh¡ fij fhynBg¡ f«bgÅ k‰W« Rnjá
ÉahghÇ KjÈat®fS« r«ghâ¡F« ò©Âa« nghš, jh§fS«
fil it¤J¥ ò©Âa« (gz«) r«ghâ¡fyh« v‹»‹w v©z¤â‹ kfhkf«
Ûnj ah¤âiu òw¥gL»wh®fŸ. mªj CÇš V‰fdnt xU T£l«
c©L. rǤâufhy« bjh£L ng®bg‰w F«gnfhz mŒa®fis¡
fh¥gh‰W« ÉgrhÇfS«, fŠá¡»šyhj fhuz¤jhš, c‰rt fhy¤âš kfhkf« mšyJ khkh§f« v‹gjhf xU bgÇa âUÉHh
k£L« j‰fhy rhªâahŒ Égrhu¤ij nk‰bfhŸS»‹wt®fS« áy® mL¤j khj«(kh®¢R khj«) 10 njâÆš F«gnfhz¤âš el¤j V‰ghL
c©L. nghjh¡Fiw¡F btË C®fËÈUªJ« gy T£l§fŸ fŸ btF JÇjkhf eilbg‰W tU»‹wJ. Rkh® xU y£r« #d§f
òw¥g£L ïU¡»‹wd. S¡F nkyhfnt tªJ TLth®fŸ v‹W fz¡»l¥g£L, uÆšnt¡
fhu®fŸ gy ãsh£L¥ghu§fisí«, bfh£liffisí« nghL»wh®
Mfnt mªj “ò©Ânahja” fhy¤âš F«gnfhz« KGt fŸ. mj‰F¤ jFªjgo T£l§fis tutiH¡f mnefÉj á¤âu¥
J« v‹d fhÇa¤âš <Lg£oU¡F« v‹gij kd¡f©zhš cUtf¥ gl§fis m¢ro¤J uÆšnt °nlõ‹fË‹ nkilfËš všyh«
gL¤â¥ gh®¤jhš Éõa« És§fhkš nghfhJ. Égrhu¤jL¥ò f£o¤ bjh§fÉ£L«, g¤âÇiffS¡F¥ gz§bfhL¤J¥ ãuRÇ¡F«
knrhjh v‹gJ c©ikahfnt Égrhu¤ij¤ jL¥gj‰F V‰g£lJ go brŒJ« k‰W« gy tÊfËY« És«gu« brŒ»wh®fŸ.
v‹W ïUªjhš mJ F«gnfhz nB¤âu¤â‹ kfh ò©Ânahja
fhykh»a kfhkf fhy¤âš mšyhkš ntW vj‰F mtáakhdJ rhjhuzkhf¡ F«gnfhzkhdJ xU mHfhd g£lz«
v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. Mifahš “fhU©a” r®¡fh® ïªj v‹nwh, Rfhjhu trâahd g£lzbk‹nwh, ntW VjhtJ xU tÊÆš
ÉgrhÇfËl« fhU©a« it¥gij á¿J ehis¡F x¤â¥ngh£L k¡fŸ m¿î¡nfh, bjhÊY¡nfh, ga‹gl¤ jFªj Énrõ« bghUª
É£L, kfhkf¤J¡F tU« F£o¢Rt®fshd M©fËl« fhU©a« âa g£lzbk‹nwh ahU« brhšÈÉl KoahJ. mJ xU òuhjdkhd
it¤J clnd bl«g®tÇahfthtJ F«gnfhz¤â‰F Égrhu¤ g£lz« v‹gnjhL, ehS¡FehŸ ìz âir milªJtU« njh‰w
jL¥ò r£l¤ij mKY¡F¡ bfh©Ltu ÉU«ò»‹nwh«. Kila gH§fhyKiw¡ f£ll§fisí« cila CuhF«. mâš
tá¡F« k¡fnsh bgU«ghnyh® gh®¥gd®fS« “nkš #hâ“ ÄuhRjh
Fo muR - f£Liu - 12.02.1933 u®fSkhF«.
F«gnfhz¥ gh®¥gd®fŸ v‹whš Äf jªâurhÈfŸ v‹gh®
fŸ. F«gnfhz« kh¤âukšy jŠrhñ® Íšyh KGtJnk cŸs
gh®¥gd®fŸ giHa uh#hÉ‹ j®k¤âdhY« k‰W« jŠir Íšyh
Ényna V‰g£oUªj ïu©L Kjšju fhnyÍdhY« rh¥ghL«, fšÉ
í« RygkhŒ ïU¡F« ïl¤ânyna »il¡f¡Toa Ãiyik ïUªj
jhš go¤J¥ g£l« bgwî«, mj‰nf‰w c¤ânahf§fŸ bgwî«
brsf Ça« V‰g£L ïªj khfhz¤âš mt®fns K¡»a
khdt®fshŒ ïUªJ tªâU¡»wh®fŸ.
Rkh® 25 tUõ§fS¡FK‹ jÄœ ehL kh¤âukšy br‹id
khfhz KGtâY« jŠir Íšyh gh®¥gd®fns âth‹fshfî«,
ãugy t¡Ñšfshfî«, K‹Ó¥, #£Í, o¥o fby¡l® nghä° ï‹°
Fo muR - 1933 ( 1 ) 106 107 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
bg¡l®, N¥ãu©Lfshfî« k‰W« gy bgÇa gjÉ cilat® fila®fshŒ ïUªJ ï›Éj¥ òu£LfS¡F«, N£áfS¡F« Msh»,
fshfî« Mf ne®ªJ ãugykh»É£lh®fŸ. ïªj¡ fhuz§fshš eZlK«, fZlK«, ïÊî«, Vkh‰wK« milªJ tªnjh« v‹whY«
F«gnfhz gh®¥gd®fS¡F mâfkhd És«gu« V‰gl trâ ïÅí« ghu«gÇakhŒ jiyKiw jiyKiwahŒ mila nt©Lkh
ah»É£lJ. m§FŸs ÄuhRjhu®fS«, Vw¡Fiwa gh®¥gd®fis v‹gij Phgf¥gL¤jnt ïij vGJ»nwh«.
fh¥ãao¤J j§fisí« nkš#hâ¡fhu®fŸ v‹W És«gu¥gL¤â¡
bfhŸtnjhL ËWÉ£lh®fns jÉu, fšÉÆš mt®fSl‹ ngh£o kfhkf«
nghlnth, c¤ânahf« bgwnth Koahjgo gh®¥gd®fŸ brŒJ tªj njhH®fns! kfhkf« v‹whš v‹d? v‹gij r‰W ÉrhǤJ¥
Nœ¢áia bt‹W K‹ndw KoaÉšiy. Mjyhš gz« nr®¥g ghU§fŸ. ïij m¿tj‰fhf eh« Mtš g£L njondh«. F«gnfhz
âY«, óÄia bgU¡FtâY« kh¤âu« ftiybfh©L MŸ x‹W¡F °jy òuhz« v‹gâš ïU¥gjhf m¿ªnjh«. mij tutiH¤J¥
1000 ntÈ 2000 ntÈ v‹gjhf Ãy¤ij bgU¡»¡bfh©lh®fŸ. gh®¤njh«. mâš cŸsij btËÆL»‹nwh«.
ïu©L T£l K« á¿jhtJ rßu¤âdhš ciH¡fhkš, ViHfŸ, ciH¥
ghËfŸ M»at®fË‹ gh£odhnyna thœªJ tU»wh®fŸ. ïij¤ “f§if, aKid, ru°tâ, e®kij, fhntÇ, áªJ, nfhjh
jÉu k‰wgo mªj Íšyhî¡F«, F«gnfhz¤J¡F« ntW c©ik tÇ, ruí, jhkugu” M»a x‹gJ eâfS« x‹gJ f‹Åif
ahd nah¡»aij x‹W« »ilahJ. fshf btË tªJ, btŸËa§»Ç¡F¢ br‹W gukátid
milªJ, “cyf¤âš cŸs k¡fŸ všnyhU« v›tsnth
Mdhš k‰bwhU nah¡»aijí« c©L. mJ nk‰ brh‹dit bfhoajh»a ght§fis¢ brŒJ É£L v§fËl¤âš tªJ
fisÉl Äfî« nkhrkhd nah¡»aijnaahF«. mbj‹dbt‹whš °ehd« brŒJ mt®fsJ ght§fis v§fS¡F bfhL¤J
jŠir ÍšyhÉYŸs x›bthU »uhkK« x›bthU Énrõ °jy§ Ô®¤J¡ bfh©L nghŒ ÉL»wh®fŸ. mªj¥ ght§fis baš
fshF«. ghlš bg‰w °jy§fshfî«, ónyhf itF©lkhfî«, yh« bg‰W¡ bfh©l eh§fŸ v¥go mitfis ngh¡»¡
ónyhf Rt®¡fkhfî« k‰W« ïªâahÉš cŸs K¡»a ò©Âa bfhŸStJ” v‹W nf£lh®fŸ. mj‰F gukátdh®, “F«g
nB¤âu§fŸ, ò©Âa Ô®¤j§fŸ, ò©Âa _®¤j§fŸ v‹gitfŸ nfhz¤âny, bj‹»H¡»ny xU Ô®¤j«, c©L. 12 tUõ¤J¡F
všyh« jŠir ÍšyhÉnyna x›bthU »uhk¤âš x›bth‹W ãuâ xU Kiw khá khj« kfhkf ehs‹W mâš FË¥Õ®fshdhš
gÈ¥gjhf fijfS«, òuhz§fS« f®d gu«giu Énrõ§fS« c§fŸ ght§fŸ JiyªJ nghF«” v‹W brh‹dh®. mªj 9
c©L. jŠrhñ® Íšyh¡fhu®fŸ go¤JÉ£L btËÆl§fS¡F f‹ÅiffS« “F«g nfhz« v§nf ïU¡»‹wJ” v‹W
br‹W M§fh§FŸs bršt§fis bfhŸisbfh©L nghŒ nr®¥gJ nf£lh®fŸ. mj‰F gukátdh® mªj 9 f‹Åiffisí«
x‹W, »uhk§fŸ njhU« ò©Âa nB¤âu§fS«, ghlš bg‰w gh®¤J “Ú§fŸ fhá¡F¥ nghÆU§fŸ, m§»UªJ eh‹
nB¤âu§fSkhŒ ïU¥gjhš k‰w C®fËš ïU¡F« _l®fŸ É°nt°tu‹ v‹D« bgaUl‹ c§fis F«gnfhz¤â‰F
všyh« ghLg£L¤njoa gz§fis _£il f£o¡bfh©LnghŒ miH¤J¥ngh»nw‹” v‹W brh‹dh®. mªj¥gona f‹Åif
mªj ÍšyhÉš mGJÉ£L tU« kl¤jd« ïu©L. M»a ïit fŸ fhá¡F¥ nghÆUªjh®fŸ. gukátdh® mt®fis fhá
fshš kh¤âukšyhkš, ikN®, FlF njr¤âš ïUªJ tU« ÆÈUªJ F«g nfhz¤J¡F miH¤J¢ br‹W kfhkf
fhntÇahdJ nry« nfhaK¤ö® Íšyh tÊahf tªjhY« nry« Fs¤ij¡ fh£o FË¡f it¤jh®. ãwF átbgUkhD« mªj
Íšyhfhu®fS¡F Fo¥gj‰F¡Tl kh®¡fÄšyhkš brŒJÉ£L«, f‹ÅiffS« F«gnfhz¤ ânyna nfhÉš bfh©L É£lh®
nfhaK¤ö® Íšyh¡fhuU¡F xU br©L óÄTl gÆuhtj‰F cjth fŸ.” Mjyhš ïâš mªj fhy¤âš Fˤjt®fS¡F r®t ght
kšgo Vkh‰¿ É£L všyh j©ÙU« nenu jŠir Íšyh br‹W K« JiyªJ r®t k§fsK« c©lhF«” v‹W f©oU¡
#d§fŸ btË¡F nghtj‰F¡ Tl ïlÄšyhkš všyh ÃyK« »‹wJ.
eŠir gÆuhF«goí« brŒJ bfh©l N£áahš V‰g£l yhg« _‹W.
ïªj¥ goahf “ïa‰if” ts« bg‰w jŠir Íšyhî¡F kfhkf njhH®fns! ïJjh‹ F«gnfhz °jy kf¤JtK«, Ô®¤j
Énrõ« v‹D« xU òu£L nahfK« nr®tâš mârabkh‹W kf¤JtK«, nfhÉš kf¤JtK« MF«. ïj‰F m¥òw« mªj¡
Äšiy. Mdhš ï¥nghJ eh« ïij V‹ vL¤J¡fh£l tU»nwh« Fs¤âš v¥go¡ FË¥gJ. mj‰fhf gh®¥gd®fS¡F« gh®¥gd¥
v‹whš, ekJ k¡fŸ ï¤jid fhy« jh‹ _l®fshŒ, kila®fshŒ, bg©fS¡F« v¥go, v›tsî gz« bfhL¡fnt©oaJ v‹»‹w
Fo muR - 1933 ( 1 ) 108 109 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
Éõa§fS« vªbjªj ïl¤âš FË¥gJ, vªbjªj rhÄia v¥go bfh©l kfhkf bj¥g¡Fs« mj‹ ght¤ij¤ Ô®¡f vªj cUbtL¤J
v¥go F«ãLtJ v‹»‹w ÉõaK« ïU¡»‹wJ. vªj Fs¤âš nghŒ FË¥gJ v‹gijí«, ãwF mªj¡Fs« ntW
vªj Fs¤J¡F¥nghŒ ght¤ij¤ Ô®¤J¡bfhŸS« v‹gijí«
ïªj¡ fijia Mjhukhf it¤j ïªj kfhkf c‰rt¤â‰fhf nahá¤jhš fLfsî m¿îŸstdhtJ ïij V‰f Koíkh v‹W
v›tsî M®gh£l§fŸ, v›tsî És«gu§fŸ, v›tsî gz¢ ghU§fŸ. ïijbašyh« ftŤjhš kj¤â‹ nguhš, ghg ò©Âa¤
bryîfŸ, v›tsîfZl§fŸ v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. ïªJ¡ â‹nguhš, flîŸ nguhš, Ô®¤j« °jy« _®¤â v‹D« bga®fshš
fŸ kila®fŸ, mŠPhÅfŸ, _l®fŸ v‹W xUt‹ brh‹dhš k¡fŸ v›tsî öu« VŒ¡f¥g£L, fila®fŸ, kila®fŸ M¡f¥
clnd nfhg¥g£L¡bfhŸs¤jh‹ f‰W¡ bfhL¡f¥g£L ïU¡»‹ gL»‹wh®fŸ v‹gijí« áªâ¤J¥ ghU§fŸ.
nwhnk mšyhkš m¿it¡bfh©L gh®¡»‹nwhkh?
k‰W« mªj òuhz¤ânyna ïªj kfhkf¡ Fs¤J¡FŸ tl¡F
ïªj F«gnfhz¤J¡F«, m§FŸs khkh§f¡ Fs¤â‰F« ghf¤âš 7 Ô®¤j§fŸ ïU¥gjhfî«, »H¡F ghf¤âš 4 Ô®¤j§fŸ
cŸs Énrõ« nghynt cyf¤âš cŸs mndf rh¡filfËY«, ïU¥gjhfî«, eLk¤âÆš 660000000 mUg¤â MW nfho Ô®¤j«
g£o¡ fhLfËY«, F¥ignkLfËY« cŸs FHÉ¡ fšYfS¡F«, ïU¥gjhfî«, ïªj kfhkf Fs¤âš KG»dhš ï¤jid Ô®¤j¤âY«
ÚnuhilfS¡F«, Fs§fS¡F«, F£ilfS¡F bkšyh« òuhz§ °ehd« brŒj ò©Âa« »il¡Fbk‹W« vGâ, mªj¥go xU
fS«, fij Mjhu§fS«, IÔf§fS« ïUªJ tU»‹wd. bghJthf á¤âuK« tiua¥ g£oU¡»‹wJ. ïJ v›tsî gÇfá¡f¤j¡f
ïJ ngh‹w vªj¡fhÇa§fS¡F« Énrõ« v‹gbjšyh« ïu©nl Éõa« v‹W ghU§fŸ. ïij vGâdt‹ v›tsî mnah¡»a‹
ïu©L th¡»a§fŸ jh‹ ml§» ïU¡»‹wd. mšyJ v›tsî _l‹ v‹gjšy ï¥nghja ekJ nfŸÉ. k‰bw‹d
1. r®t ghg§fS« Ãt®¤âah»ÉL«. bt‹whš ïij¥go¤J¥gh®¤J ïj‹go el¥gh®fŸ v‹W e«ãa
k¡fis ït‹ v›tsî K£lhshfî«, mot©lyhfî« fUâ
2. nt©oabjšyh« milayh«. ïU¡fnt©L« v‹gJjh‹ ekJ nfŸÉahF«.
v‹»‹witfns ahF«. Ô®¤j« v‹whY«, eâ v‹whY«, Fs« v‹whY« v‹d v‹gij
r‰W áªâ¤J¥ghU§fŸ. eâ v‹whš kiHbgŒtjhš V‰gL«
ïªj ïu©L fhÇaK« nah¡»akhd fhÇakhÆU¡Fkh?
btŸs§fŸ všyh« x‹whŒ¢nr®ªJ nk£oÈUªJ gŸs¤ij neh¡»
v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
XL« Xil mšyJ Ú®ngh¡fhF«.
kÅj‹ brŒ»‹w ghtbkšyh« ïªj khâÇahd fhÇa§fshš
Fs« v‹whš ïªjkhâÇ XilÆš ïUªJ tÊ it¤J j©Ù®
Ô®ªJ nghtjhÆUªjhš, cyf¤âš vªj kÅjdhtJ ghg fhÇa§
Ãw¥òtnjh, mšyJ kiH, btŸs¤jhš CÇš cŸs mR¤j§fisí«,
fis¢ brŒa¤ jtUthdh? ja§Fthdh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
fRkhy§fisí« mo¤J¡bfh©LtªJ Fs¤âš ÉGªJ nj§»
kÅjD¡F nt©oa - mt‹ Mir¥gL« goahd fhÇa§fŸ ÆU¥gnjjh‹. k‰w F£o¤Ô®¤j§fŸ v‹gJ« »z‰W¡FÚ® C‰w«
všyh« ïªj khâÇahd áW fhÇa§fshš if ToÉLtjhŒ ïUªjhš ngh‹w C‰nwahF«. ïªj¤ j©Ù®fS¡F všyh« mªjªj ïl¤ij
kÅjDila Ka‰á - el¤ij - xG¡f« v‹gitfS¡bfšyh« mt mDrǤj Fz§fnsjh‹ c©L. k‰wgo mt‰¿š xUkÅj‹
áaK«, Ãgªjidí«, tiuaiuí« vj‰fhf nt©L« v‹gijí« brŒí« ght« v‹gij¥ ngh¡fnth, mt‹ Mir¥g£lij¡ bfhL¡
áªâ¤J¥ ghU§fŸ. fnth Md r¡âfŸ v¥go ïU¡f¡TL« v‹gJ xU kÅjD¡F
bjÇahjh v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
Éf, ghtKŸs kÅj®fŸ eâfËš °ehd« brŒjjhš eâ
fS¡F mªj¥ght§fŸ x£o¡bfh©lJ v‹gâš VjhtJ m¿nth, khkh§f Fs« v‹gJ nkš f©lkhâÇahd xU rhjhuz
c©iknah ïU¡f Koíkh? mªj eâfŸ mªj¥ ght¤ij bjhiy¡f bj¥g¡Fs«. kfhkf rka¤âš mâš cŸs j©Ù® m›tsití«
k‰bwhU Ô®¤j¤âš nghŒ FË¥gJ v‹W kfhkf Ô®¤j¤J¡F tªJ ïiw¤J É£L btW« mot©liyí«, nr‰iwí« kh¤âu« Ûâ
FË¥gjhdhš ïâš VjhtJ ò¤â ïU¡»‹wjh? ehiza« ïU¡»‹ it¤J mâY« fªjf¥ bghoia¡ fy¡» ÉLth®fŸ. mªj nruhdJ
wjh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. ï¤jid ght§fisí« V‰W¡ fU¥ò¡ fËk© nghš ïU¡F«. mªj¡ Fs¤â‹ É°Ôuznkh Rkh®
Fo muR - 1933 ( 1 ) 110 111 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
500 mo rJu« ïU¡fyh«. mok£l« Rkh® 200 mo rJu« ïU¡fyh«.
ïâš yB« ng®fŸ FË¥gJ v‹whš v¥go rh¤âakhF«. mªj¡
Fs¤âš ïw§» mªj nr‰¿š bfhŠr« vL¤J¢ rßu¤âš óá¡bfhŸs
nt©oaJjh‹. ãwF ïªj má§f« nghtj‰F ntW Fs¤âš
FË¡fnt©oaJjh‹. ïJjh‹ tH¡fkh«. xU »¿°jtnwh, xU
kfkâanwh ïªj¥go brŒjhš, mij eh« gh®¡f ne®ªjhš m¥nghJ
eh« v‹d v‹W brhšYnth«.
uÎahî« m£btnfh£ b#duY«
Ä°. nknah ekJ gH¡f tH¡f§fis¥g‰¿í«, rl§Ffis¥
g‰¿í« Ô®¤j§fis¥g‰¿í« vGâaij¥gh®¤J nfhã¤J¡
bfh©nlh«. Mdhš ïªj khâÇ nr‰¿š FË¥gjhš eh« brŒj UZa (bghJ clik)¡ bfhŸifis¥ g‰¿ ngRtnjh, ãurhu«
ght§fŸ všyh« Ô®ªJ ÉL« v‹W fUâ ïU¡»w K£lhŸjdkhd brŒtnjh F‰wkhd bj‹gjhf¥ gy e©g®fŸ gaªJ mo¡fo ò¤â
nguhir¡fhf eh« bt£f¥ gLtâšiy v‹whš ãwF vªj Éj¤âš T¿ tU»‹wh®fŸ. gy® ïij vL¤J¡fh£o ghku #d§fis Äu£o
eh« m¿thËfŸ, nah¡»a®fŸ, kÅj¤j‹ikíilat®fŸ v‹W tU»‹wh®fŸ.
nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj khkh§f¤jhš v¤jid yB %ghŒ uÆš¡
fhu‹ bfhŸis mo¡f¥ ngh»wh‹? v¤jid yB %ghŒ gh®¥gh‹ Mdhš ït®fis bašyh« ig¤âa¡fhu®fsh¡f¤ j¡f
bfhŸis mo¡f¥ ngh»wh‹ v‹gij áªâ¤J¥ghU§fŸ. ïit xU t©zK«, å© ó¢rh©o fh£o. ga¥gL¤J»‹wt®fsh¡F« t©z
g¡f« ïU¥gnjhL T£l beU¡foÆš cÆ®¢nrj« v›tsî, âU£L K«, br‹id khfhz r£l ÃòzU«, m£bthnf£ b#duY« (r®¡fh
v›tsî, ïit jÉu ï¥bghGnj m§F F«g nfhz¤âš fhyuhî« U¡F r£l r«gªjkhd nahrid brhšY gtU«) Md njhH® mš
m«ikí« tªJ É£lJ. ïj‰fhfbfh£lif f£o m§F f£oY« yho »UZzrhÄ mŒa® mt®fŸ br‹id XÇa©lš ôÅt®áo
gL¡ifí« ngh£lhŒÉ£lJ. ãns¡F¡F« bfh£lifí« ngh£lh» r§f¤â‹ M©L ÉHhÉš khzt®fËilí« k‰W« g©oj®
É£lJ. mJî« jh‹ j‹ ghg¤ij¤ Ô®¤J¡ bfhŸs m§Ftu¥ fËilí« ngR« nghJ e‹whŒ És¡»¡fh£o ïU¡»wh®.
ngh»‹wJ. RLfh£L¡fhf 10 V¡f® Ãy« xJ¡» it¤J m§F áy
mjhtJ, “UÎahÉš xU â£l« V‰gL¤â ïU¡»wh®fŸ,
FËfS« jahuhŒ KÅághÈ£oah® bt£o it¤âU¡»wh®fŸ.
mâš áy bfLjšfŸ ïUªjhY« nkyhd e‹ikfS« ïU¡»‹wd.
F«gnfhz¤J¡ bfhR¡fnsh mªj C® gh®¥gd®fisí« UÎa â£l« cyf KGJ¡Fnk ešy ghl« f‰ã¡f¡ ToajhŒ ïU¡
F¢á¡fhÇfisí«Él v¤jidnah g§F nkhrkhditfŸ v‹W »‹wJ. if¤bjhÊš mãÉ®¤â Éõa¤âš UÎah ï¥nghJ cyf¤
brhšyyh«. VbdÅš ïJ mt®fis Él nkhrkhf btËÆš ïUªJ ânyna jiy áe¤J És§F»‹wJ” v‹W«, “KjyhË¡F« bjhÊ
tU»‹wt®fË‹ ïu¤j¤ij cÇŠr¡ fh¤J¡ bfh©L ïU¡»‹wJ. yhË¡F« cŸs r«gªj« îzÆ¡f¥gl nt©L«” v‹W« ngá
khkh§f¤J¡F nghŒ tªjtD¡F tu¥ ngh»‹w knyÇah fhŒ¢rš ïU¡»wh®. uÎa â£l« v‹whš v‹d? mJ v¥go V‰g£lJ?
mL¤j khkh§f« tªjh byhÊa ÔuhJ. ïªj ÃiyÆš cŸs kfhkf« v‹gij nahá¤jhš, bghJ clik¥ ãurhu« brŒtnjh “k¡fS¡F
v‹d ò©Âa¤ij¡ bfhL¡F« v‹gij Ú§fns áªâ¤J¥ ghU§fŸ. mij vL¤J¡fh£Ltnj j¥ò” v‹»‹w Éõk¥ãurhu«, nrh«ngÇ
fË‹ Raey¥ ãurhu« v‹gJ ahtU¡F« btËah» ÉL«. âU¢á
Fo muR - jiya§f« - 12.02.1933 ÆY«, òJ¢nrÇÆY«, br‹idÆY« ïUªJ btËahF« áy kj¥
ãurhu g¤âÇiffŸ uÎah v‹whš Äu©L Äu©L ghuh§ fšÈš
K£o k©ilia cil¤J¡bfhŸS»‹wd. Mdhš ï‹W mt®fŸ
fh¥gh‰w¥ nghtjhŒ ntõÄL« kj§fS¡F MjhuÕlkhf ïU¡F«
nkš ehLfËY« k‰W« gy ehLfËY« ïU¡F« Ãiyikfis¥
gh®¥gh®fnsahdhš ïªj gfš ntõ§fŸ gÇfá¡f¤j¡f ntõ«
v‹gij cz®ªJ bt£f¥gLth®fŸ. mJkh¤âukšyhkš mªjªj

Fo muR - 1933 ( 1 ) 112 113 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


kj§fËš f£L¥g£l thÈg®fS« ït®fis K‹nd É£L¥ã‹nd
gÇfá¥gh®fŸ. Mjyhš bghJîlik, rkj®k« v‹»‹w bfhŸif
fS¡F«, th®¤ijfS¡F« Énuhjkhf kj¥ãurhu¥ ãiH¥ò¡fhu®
fS«, nrh«ngÇ¡ T£l§fS« brŒí« Éõk¥ ãurhu¤ijí«,
Nœ¢á¥ ãurhu¤ijí«, tƉW¥ãiH¥ò¥ ãurhu¤ijí« f©L
á¿J« ftiynah y£áankh bfhŸshkš, bfhŸiffË‹ j¤Jt§
fS«, ga‹fS«, ViH k¡fS¡F«, ciH¥ghËfS¡F« e‹ikah
Ôikah v‹gij kh¤âu« ftŤJ mj‹go el¡fnt©L»nwh«. <.bt.uhî¡F br‹Åkiy ôÅa‹
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 12.02.1933 ngh®lh® tunt‰ò

njhH®fns! ï‹W ï›ñ® ôÅa‹ ngh®lh® miH¥ò¡F


ïz§» tªj rka« c‰rt¡ T£l¤â‰fhf xU bghJ¡T£l« T£l
nt©Lbk‹W brh‹djhš ï§F ngr x¥ò¡bfh©nl‹. Mdhš
ï§F ToÆU¡F« Ú§fŸ bgÇJ« ïªj c‰rt¤â‰fhf tªjt®fŸ.
eh‹ ngR« Éõa« c§fŸ kd¤â‰F âU¥âahŒ ïU¡fhJ,
MdhY« c§fŸ kdij ò©gL¤jnt©L« v‹W eh‹ ngrtu
Éšiy. Mdhš ïj‹ ga‹ v‹d v‹W nahá¤J¥ gh®¡F«go
nf£L¡bfhŸsnt eh‹ áy Éõa§fis¥ ngR»nw‹.
ï‹iwa c‰rtK«, bfh©lh£lK« v‹d fU¤ij¡ bfh©
lJ? R¥ãukÂarhÄ¡F fšahz«. fšahz« brŒJ bfh©l rhÄ
nj®ÛJ C®nfhy« tU»‹wh®. ïj‰fhf ï¤jid MÆu« #d§fŸ
åL thrš, ntiy Éahghu« KjÈaitfis É£L É£L tªJ
ï‹W ï§F T£l¤âš beU¡f¥gL»wh®fŸ. gy® fhto ö¡»
ML»wh®fŸ. rhÄ¡F¡ fšahz« v‹gâš VjhtJ m¿î ïU¡»wjh?
tUõªnjhWkh fšahz« brŒtJ? ïªj fhto ö¡»¡bfh©L
f©lgo Fâ¥gâY« csUtâY« VjhtJ mU¤j« ïU¡»wjh?
ïij m‹Åa kj¡fhundh m‹Åa njr¤jhndh gh®¤jhš v‹d
brhšYth‹? ntW kj¡fhu‹ ïªjgo Modhš eh« v‹d brhšY
nth«. ekJ m¿î¡F« ehfßf¤â‰F« ïJ jhdh milahs«?
v¤jid tUõfhykhf ïªj¥go _l¡bfhŸifÆš <Lg£L tU
»nwh«? v‹d gyid¡ f©nlh«. kÅjD¡F K‰ngh¡nf »il
ahjh? 2000, 3000 tUõ¤â‰F Kªâa Ãiy e«Äl« á¿J« khw
Éšiy. ï«khâÇ elto¡if e«ik ÄUf ãuha¡fhu‹ v‹W fh£L
tJl‹ ekJ gz« v›tsî bryth»‹wJ, ekJ neuK« C¡fK«
v›tsî bryth»‹wJ ghU§fŸ. flîis¥ g‰¿a v©z§fS«
g¡âfS« ek¡F v‹d gyid¡ bfhL¡»‹wd? mâf g¡â¡fhu‹
jd¡F nt©oabjšyh« flîŸ jUth® v‹W v©Q»‹wh‹.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 114 115 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
flîis¥ g‰¿ mâfkhŒ m¿ªjt‹ rfyK« flîŸ braš Mdhš ï‹W ï§F “flîŸ brayhš” ïU¡F« njr¤âš xU
mtd‹¿ XuQî« mirahJ v‹W v©Q»wh‹. kÅjDila kÅjD¡F 1000 V¡f® 10000 V¡f® óÄ Tl ïU¡»wJ. óÄ¡F¢
K‰ngh¡ifí« mtdJ fZl¤ijí« bfhLikiaí« Ãt®¤â brhªj¡fhu‹ v‹gt‹ cGtâšiy, Éij¥gâšiy, j©Ù®
brŒJ bfhŸStijí« ïªj v©z§fŸ jil¥ gL¤J»‹wd. ïiw¥gâšiy, gh¤â f£Ltâšiy, mW¥ò mW¥gâšiy. Mdhš
Éisªj btŸshikia všyh« j‹ å£oš bfh©L nghŒ¡
gy MÆu tUõ§fshf xUt‹ Ñœ #hâahŒ ïU¥gj‰F« bfh£o¡ bfhŸS»wh‹. cGJ, Éij¤J, j©Ù® ghŒ¢á, mW¥ò
fšÉ m¿î bgwhkš ïU¥gj‰F« rjh ciH¤J ciH¤J ghLg£L« mW¤j MS¡F XUgo nghuhjh, ïu©Lgo nghuhjh v‹W miu
g£oÅahí« nghâa MjhuK« trâí« ïšyhkY« ïU¥gj‰F« tƉW¡F¤jh‹ bfhL¡»wh‹. J nt©Lkhdhš j®k¤J¡F
ïªj v©z§fns fhuzkhF« ïJ nghynt ghLglhj nrh«ngÇfŸ ïdh« bfhL¥gJ nghš miu¤ J bfhL¡»wh‹. åL nt©L
nfhO°tu®fŸ Mfî« jiyKiw jiyKiwhŒ ãuò¡fshfî« nkš khdhš fh£oš if mfy« ïl« fh£L»wh‹. ïbjšyh« ã¢ir
#hâ¡fhu®fshfî« ïU¥gj‰F« ïªj v©z§fŸ jh‹ fhuz«. bfhL¥gJ nghš bfhL¡»wh‹. Mdhš ÄuhRjhundh ï›tsití«
ïªj v©z§fŸ gz¡fhuD¡F« nrh«ngÇ¡F« (gh®¥ghD¡F«) ɉW kho åL, nkh£lh® t©o, njtoahŸ, ãuhªâ, c°», ehlf«,
jh‹ mDTy«. bjhÊyhË¡F«, TÈ¡fhuD¡F«, g©iza áÅkh, jhÿfh, Íšyh ngh®L bk«g®, ãuábl©£L, KÅágš
MS¡F« bfLâna MF«. nr®bk‹ M»aitfS¡F gâdhÆu¡fz¡fhf thÇ bryî brŒJ
ViHfŸ j§fŸ jǤâu¤â‰F« fZl¤J¡F« flîS« uh# nghf« mDgÉ¡»wh‹. ïªj m¡»uk§fS¡F clªijahŒ
jiyÉâí« jh‹ fhuz« v‹W brhšÈÉLthnuah»š mt®fŸ ïU¡»w flîS«, mDkâ¤J¡ bfh©oU¡»w flîS«, ï‹dK«
v¥go jǤâu¤ij Ú¡»¡bfhŸs Koí«? mt‹ j‹ gh£o‹ gaid ekJ eh£L¡F nt©Lkh v‹W nf£»‹nw‹. flîŸ òu£L xʪjh
vt‹ mDgÉ¡»wh‹? V‹ mDgÉ¡»wh‹? v‹W gh®¤J mit byhÊa ïªj ÄuhRjhu®fŸ xÊakh£lh®fŸ. ït®fsJ ï¥go¥g£l
fis jL¡fnt©L«. ïªj fhÇa« brŒa xU flîS« x¥ghJ. mfªijí« MztKkhd fhÇa§fS« xÊahJ. c§fŸ jǤâu§
Vbd‹whš flîisí« jiyÉâiaí« gz¡fhuD« nrh«ngÇí« fS« xÊahJ.
jh‹ c©Lg©Q»wh‹. Mifahš mitfis j§fS¡F jFªj Mifahš ïitfis bašyh« e‹whŒ nahá¤J c§fŸ
khâÇahf¤ jh‹ c©L g©Â¡bfhŸSth®fŸ. ïâš c§fS¡F fZl¤â‰F« m¿åd¤â‰F« fhuz« v‹d v‹W f©Lão¤J
rªnjf« nt©lh«. ï§F kh¤âu« mšyhkš všyh njr§fËY« mj‹ go elî§fŸ.
gz¡fhu®fŸ j§fŸ e‹ik¡F« mJ °âukhŒ ïU¥gj‰F« ïªj
khâÇahf¤jh‹ flîis áUZo¤J mij¥ ãurhu« brŒa¥ ghâÇ F¿¥ò: 09.02.1933ïš br‹Åkiy ngh®L gŸË¡Tl¤âš br‹Åkiy
fis V‰gL¤â mt®fS¡F gz« bfhL¤J fh¥gh‰¿ tU»wh®fŸ. ôÅa‹ ngh®lhuhš tH§f¥g£l cgrhu Ãfœ¢áia¤ bjhl®ªJ khiy elªj
ïªj¥ òu£Lfis cy»š btF ng® m¿ªâUªjhY« uÎah njr¤ bghJ¡T£l¤âš M‰¿a ciu,
jh®fŸ jh‹ Kj‹ KjÈš ïij mʤJ î¤öËah¡»¥ gz¡fhu¤ Fo muR - brh‰bghÊî - 19.02.1933
j‹ikiaí« ghâǤ j‹ikiaí« xʤjh®fŸ. uÎah njrkhdJ
ïªâahit¥nghynt gz¡fhuUilaî«, gh®¥gd® (ghâÇ) fSil
aî« Mâ¡f¤âš ïUªJ ViH k¡fis th£o tij¤J tªjJ.
Mdhš mt®fŸ mj‰F¡ fhuz« flîŸ òu£L«, kj¥òu£L«
v‹gij cz®ªJ mªj ïu©ilí« mÊ¡f¤ bjhl§» ï‹W
vynyhU« rkkhŒ thG»‹wh®fŸ. m§F nrh«ngÇnah, ãungh,
gz¡fhundh, KjyhËnah, ÄuhRjhundh, #Û‹jhundh »ilahJ.
všnyhU« ghLglnt©oaJ. mj‹ gaid všnyhU« rkkhŒ
mDgÉ¡f nt©oaJ. xUtid xUt‹ VŒ¡fnth, xUt‹ ghL
g£lij xUt‹ mDgÉ¡fnth KoahJ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 116 117 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


tYFiwªJ É£lJ, bt‰¿bgw nghâajhf ïšiy. njr« ïJrka«,
nghâa cz®¢á bg‰wjhÆšiy v‹W«, Mjyhš Ô©lhik KjÈa
Éõa§fisí« k¿aš, g»Zfhu« KjÈa gy Éõa§fisí«
É£L É£L F¿¥ghf, áw¥ghf Mya ãuntr Éõa¤âš ftd«
brY¤Jtij É£L É£L xU òâa â£l¤ij mjhtJ r®¡fhnuhL
x¤JiH¤J VjhtJ xU tÊÆš fh§»u° njhšÉíwÉšiy
ba‹W« bt‰¿ bg‰w bj‹W« ghku k¡fŸ Ãid¡F« goahf xU
fh§»u° °j«ã¤J É£lJ jªâu« brŒa nt©L« v‹W Nrid¡ fh£Ltjhfnt ïU¡»wJ.
ïªj mã¥ãuha« RnjrĤâuD¡F kh¤âu« ï¥bghGJ njh‹¿
‘RnjrĤu‹’ ‘jÄœ ehL’ ‘ïªJ’ mã¥ãuha« ïU¥gjhf mij¡F‰w« TWtj‰»šiy. VbdÅš k‰bwhU
g¤âÇifah»a.
j‰fhy fh§»u° Ãyikia g‰¿ “RnjrĤâu‹” g¤âÇifÆš
ehsJ khj« 11-ª njâ jiya§f¤âš fhz¥gL« áy F¿¥òfshtd:- “jÄœ ehL”

“ïªâahÉš j‰fhy ÃiyÆš Ó®âU¤j§fS¡fhf¥ nghuho “jÄœehL” g¤âÇifí« mnj ã¥ãutÇ µ 11-njâ jdJ
t‰òW¤J« r¡âfŸ FiwªJ bfh©oU¡»‹wd. Ó®âU¤j§fS¡fhf jiya§f¤âš fh§»uዠ圢áia¥ g‰¿ á¿J Nrid¡ fh£oÆU¡
btFthf ãuahir¥g£l njÓa cz®¢áahdJ jiytÇHªJ r¡â »wJ. v‹d bt‹whš.
FiwªJ tU»wJ”. “fh§»u° ïa¡f¤â‹ ntf« F‹¿É£ljhš njhH® fhªâ
“ïªÃiyia v›Éj« gÇfÇ¥gJ? nrh®tilªâU¡F« uhÍa Ô©lhik Éy¡F¥ngh® bjhL¤âU¡»wh®” v‹W vGâÆU¡»wJ.
»s®¢á¡F v›Éj« ò¤JÆuË¥gJ”. ïªj ïu©L g¤âÇif¡FKŸs ɤâahr« v‹dbt‹whš
“fh§»u° ÞjhgdkhdJ, jdJ r¡âfis, gy JiwfËš, gy RnjrĤâu‹ g¤âÇifahdJ njhH® fhªâ mt®fŸ “Ô©lhik”
ãu¢ridfËš âU¥ã tYt‰wjhf¢ brŒJ¡bfhŸs¡TlhJ. ïju Éy¡F nfhÉš ãuntr« KjÈa ntiyfËš ãuntá¤jjhš
ãu¢ridfŸ rKjha thœÉ‰F v›tsî K¡»akhdjhÆD«, ïªj fh§»u° °j«ã¤J¥ nghŒÉ£lbj‹W brhšY»wJ.
rka¤âš uhÍa ãu¢ridna Kjš bgwnt©L«. r£l kW¥ò “jÄœehL” g¤âÇifnah mªj¥go brhšyhkš fh§»u°
bfhŸif bt‰¿ bgWtj‰F, MâÆš v›tsî brsfÇa§fËUªj ïa¡f« °j«ã¤J¥nghŒ É£ljhš njhH® fhªâ “Ô©lhik Éy¡F”
nghâY« j‰fhy« mJ ga‹glhbj‹nwh mšyJ mj‰F¤ ntiyia¤ bjhl§» ïU¡»wh® v‹bwGâ ïU¡»wJ.
njitahd cz®¢á njr¤âš ïšiyba‹nwh mt®fŸ fUJth®
fshdhš, clnd njr¤â‹ ey¤ij c¤njá¤J j§fŸ â£l¤ij vJ v¥go ïUªjhY« ïu©L njÓa g¤âÇiffS« fh§»u°
âU¤â mik¤J Élnt©L«”. °j«ã¤J¥nghŒ É£l bj‹gij f©Âakhf x¥ò¡bfhŸS»‹wd.
v‹w F¿¥òfŸ ³ jiya§f¤âš fhz¥gL»‹wd. ϪJ
Mfnt, ïj‹ c©ik¤ j¤Jt« v‹d v‹gij thrf®fŸ ïnjhL “ϪJ” g¤âÇifÆ‹ nah¡»aijí« r‰W ftÅ¥
C»¤J gh®¡f nt©LkhŒ ÉU«ò»‹nwh«. muáaš »s®¢á njhšÉ ngh«. mjhtJ “ïªJ” g¤âÇifÆ‹ y©l‹ ÃUg® vGâa foj
ailªJ É£lbj‹W«, k‰W« jiyt®fŸ v‹gt®fŸ Ô©lhik, bkh‹W ã¥ãutÇ µ 14-ªnjâ RnjrĤâu‹ g¤âÇifÆš bkhÊ
Éy¡F, gunjá k¿aš, Rnjá¥ãurhu« k‰W« jghyhÕ° g»Zfhu« bga®¤âU¥gjhtJ.
KjÈa gy ášyiu Éõa§fËš ftd¤ij¢ brY¤â
bjh©l®fS«, jiyt®fŸ v‹»‹wt®fŸ j§fŸ j§fËZl¥go “r£l¤âdhY« ïuhQt¤âdhY« Vuhskhd gy¤ijíila
jiyÉÇ nfhykhŒ âǪjâ‹ gydhŒ »s®¢á °j«ã¤J É£lJ. ïªâa ft®bk©lhdJ x‰Wika‰wJ« rÇahd xU jiytu‰wJ«
Md fh§»ủF njh‰W¥ nghtbj‹gJ, nyrhd fhÇakšy”.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 118 119 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
“uhÍa ïa¡f« rÇahf el¤j¥glÉšiy ba‹W mnef #d§ g¤âÇiffS« fhªâia Ô©lhik ntiyia É£L É£L r®¡fh
fŸ mã¥ãuha¥ g£oU¡»‹wh®fŸ. br‹w áy tUõ§fshf nuhL x¤JiH¡F«go #hil fh£L»‹wd. “jÄœ ehL” g¤âÇif
(fh§»uÞ) brŒJ tªâU¥gJ f© _o¤jdkhŒ vâÇš K£o¡ tUzh¢áuk¤ijí« #hâ¥ãÇití« xÊ¡f ntiy brŒí«go
bfhŸStJ nghÈU¥gjhš, mJ ïªâa ft®bk©il mir¡f brhšY»‹wJ. Mdhš bjh©l®fŸ, njr g¡j®fŸ, njáathâfŸ
KoaÉšiy”. ïij v¥go x¥ò¡bfhŸsKoí«? ‘muáaY¡FntW ntiy nt©
lhkh?’ vy¡õ‹fËš bt‰¿ bgWtj‰F ntW jªâu§fŸ nt©
“kfh¤kh fhªâ cyf #d§fË‹ kâ¥ig¥ bg‰¿U¡»wh® lhkh? áyU¡F rh¥gh£o‰nf ntW tÊ nt©lhkh? Mifahš
v‹whY« ï¡fhy uhÍa¤ JiwÆš bt‰¿ bgw mt® mUfij nkšf©l g¤âÇiffŸ ïj‰F xU tÊ fh£Lkh v‹W nfœ¥gh®fŸ.
a‰wt®”.
Fo muR - f£Liu - 19.02.1933
“r£l kW¥ãa¡f« ãukhjkhd gyid¤ jªJÉL bk‹W gy
njáathâfŸ msî¡F Û¿ e«ãdJ áÇ¥ghf ÉU¡»wJ”.
“ï¥go å© e«ã¡if bfhŸsnt©lhbk‹W v§fËš áy®
m¥bghGnj v¢rÇ¡if brŒnjh«. eh§fŸ Ãid¤jJ rÇba‹W ï¥
bghGJ V‰g£L É£lJ. ïªâahÉ‹ f£á Ãahakhdbj‹w v§fS
ila e«ã¡if FiwaÉšiy. Mdhš ïªâahÉ‹ ïy£áa¤ij
mJ FW¡F tÊÆš nghŒ¥bg‰W Élhbj‹W bjǪJ bfhŸs
Énrõ rhk®¤âa« njitÆšiy”.
“ïªâahÉ‹ nfh£ilia¥ão¡f¥ bgW« T¢rš kh¤âu«
nghjh bj‹gJ, mDgt¤âš bjǪJ É£lJ. M®¥gh£l§fŸ k¿aš
fŸ, g»Zfhu§fŸ M»aitfŸ bt‰¿ bg‰WÉl Koíkhdhš
ïj‰FŸ bt‰¿ bg‰¿U¡fnt©L«”.
“r£lrigfS¡F btËÆš njÓathâfŸ _l¤jdkhf ntiy
brŒJ tªâU¥gJnghš, r£lrigfËš mt®fŸ rÇahd ntiy
brŒJ tªâUªjhš ml¡FKiw¡F¡ ifahshf¢ r£lrigfis
cgnah»¤âU¡f KoahJ. fh§»u° nr®ªJ r£lrigÆš ft®‹
bk©il beU¡» tªâU¥gh®fshÆ‹ x¤JiHahik¡ fh£oš mt®
fŸ rŠrhu« brŒJ tªjâš milªJŸsij¡ fh£oY« mâf¥
gyid milªâU¥gh®fŸ”.
“ï¥nghJ kfh¤kh Ô©lhikia xÊ¡f KidªâU¥gJ
nghš uhéa¤JiwÆš KidªâU¡fÉšiy v‹W bjÇ»‹wJ. ïªj
kj r«gªjkhd ãu¢ridia »s¥ãÉ£ljhš uhéa¥ãu¢rid á¿J
mr£il¢ brŒa¥g£LÉ£ljhf ï§F áy® Ãid¡»‹wh®fŸ” v‹W
vGâ ïU¡»wJ.
Mfnt “RnjrĤâu‹”, “jÄœehL”, “ïªJ” M»a _‹W
“njÓa” g¤âÇiffS« cŸsij xU msî¡F x¥ò¡bfh©ld.
Mdhš “RnjrĤâu‹” “ïªJ” M»a ïu©L gh®¥gd¤ njÓa¥

Fo muR - 1933 ( 1 ) 120 121 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


v‹W«, Nu®fŸ v‹W«, ãukhjkhd fhÇa¤ij¢ brŒJ rhâ¤JÉ£l
nkjhÉfŸ v‹W« Ãid¤J¡bfh©L b#Æš thršgoÆÈUªJ
btËtU« nghnj RakÇahij ïa¡f¤ijí« uhkrhÄiaí« á‹dh
ã‹dkhf¡ »Ê¤bjǪJ Él¥nghtjhŒ fUâ Mntr¤Jlndna
tUtJ« jiyfhš bjÇahkš JŸË¤ JŸË¡ Fâ¥gJkhŒ elªJ
tªjh®fŸ.

ufáa« btË¥g£ljh? Mdhš e«ik¥ bghU¤jtiu eh« ïij cz®ªJ« xU


msî¡F ïj‹ gaid mDgɤJ¡ bfh©LÄUªjhY« Tl c¥ò
r¤âah¡»uf« bjhl§F«nghnj ïªj r¤âah¡»uf« k¡fS¡F
fh§»uáDilaî«, fhªâÆDilaî«, bfhŸiffS« mJ ahbjhU gaidí« mË¡fh bj‹W« ïJ vªj Éj¤âY« bt‰¿
r«gªjkhd »s®¢áfS«, KjyhËkh®fS¡F«, ca®ªj #hâ¡ ailªjjhf fUJ«goahfthtJ ahbjhU F¿¥igí« c©lh¡fh
fhu®fŸ v‹gt®fS¡F« kh¤âunk e‹ik ga¡f¤ j¡fbj‹W«, bj‹W« ïJ bgh°° v‹W nghŒÉL« v‹Wnk vGândh«. k‰W«
fh§»uR«, fhªâí«, gz¡fhu KjyhËfSilaî«, ‘go¥ghË’ ïjdhš VjhtJ gy‹ V‰g£ljhf¢ brhšÈ¡bfh©lhY« mJ gz¡
fsh»a nrh«ngÇfSilaî« Míj§fns v‹W« ïªj 7, 8 tUõ fhu®fS¡F« nrh«ngÇ thœ¡if¡fhu®fshd nkš #hâ¡fhu®fŸ
fhykhfnt eh« bjÇɤJ¡bfh©L tªâU¡»‹nwh«. v‹gt®fS¡F« jh‹ ga‹ mË¡Fnk jÉu ViH k¡fS¡F«
fZl¥g£L ciH¡F« k¡fS¡F« ahbjhU gaidí« c©lh¡fhJ
ïj‹ gadhŒ njáa¥òÈfŸ-njrg¡j åu®fŸ v‹gt®fŸ v‹W« gªja§f£o T¿tªnjh«.
e«ÛJ Ó¿¥ghŒªJ e«ik njr¤Jnuh» v‹W«, kj¤Jnuh» v‹W«
g£l« N£o f©lgo itjnjhlšyhkš F¤âÉLtjhfî«, R£L filáahf v‹d elªjJ? v‹gij r‰W áªâ¥ngh«. Kjš
ÉLtjhfî« åu« ngá u¤j¤âš (njhŒ¤J) ifbaG¤J¢ brŒj gy _¢R (c¥ò) r¤âah¡»ufkhdJ g«ghŒ Äš KjyhËfËDila gz
v¢rÇ¡if¡ foj§fisí« mD¥ãdh®fŸ. cjÉahY«, gh®¥gd®fSila g¤âÇifÆ‹ cjÉahY«, ãurhu
cjÉahY« gâdhÆu¡fz¡fhd k¡fis b#ÆY¡F mD¥g
ïit kh¤âukšyhkš njáa¥g¤âÇif v‹gitfS« kj¥ KoªJ«, filáahf vij v⮤J r¤âah¡»uf« Jl§f¥g£lnjh
g¤âÇif v‹gitfS« ek¡F ïiH¤j Ô§FfS¡F« bfhL¤j mânyna (irk‹ fÄõÅ‹ t£lnki# kfheh£onyna) jhdhfnt
bjhšiyfS¡F« msntÆšiy. uhkrhÄiaí« RakÇahij nghŒ fyªJ bfhŸS»wJ v‹»‹w ÃgªjidÆ‹ ÛJ uhÍah»na
ïa¡f¤ijí« monahL xʤjhbyhÊa njáa« bt‰¿bgwhJ všnyhU« b#ÆÈš ïUªJ btËtunt©oajhƉW. mjhtJ
v‹W«, ït‰iw xÊ¥gnj xU bgÇa njáa ntiy v‹W« ngá “r£l kW¥ig ÃW¤â¡ bfhŸS»nw‹, uh#h¡fS« kfhuh#h¡fS«
dh®fŸ, vGâdh®fŸ. nrh«ngÇfisí« fhÈfisí« VÉí« #Û‹jhu®fS«, KjyhËkh®fSkhŒ 100¡F 90 ng® To¥ngá
É£lh®fŸ. ïªâahÉ‹ muáaš Rjªâu§fis¤ Ô®khÅ¡f¥nghF« t£l nki#
kfheh£oš ehD« fyªJ bfhŸS»nw‹, mJî« mt®fSila
k‰W« nkilÆš V¿¥ngr brsfÇa« »il¡f¥bg‰wt®fŸ
Ãiyik¡F mjhtJ mªj uh#h¡fŸ, kfhuh#h¡fŸ, #Û‹jhu®fŸ
všyh« RakÇahij ïa¡f¤ijí« uhkrhÄiaí« ittJ«, ngdh¥
KjyhËkh®fSila ï‹iwa Ãiyik¡F v›Éj Fiwî«
ão¤J vGj rªj®¥g« »il¡f¥bg‰wt®fŸ všyh« RakÇahij
V‰glhjgo ÔhkhÅ¡f¥nghF« T£l¤âš fyªJ bfhŸS»nw‹”
ïa¡f¤ijí« uhkrhÄiaí« jh¡» vGJtJkhd fhÇa§fisna
v‹gjhf x¥ò¡bfh©L “uhÍ” ngá¤jh‹ b#ÆÈš ïUªJ ÉLjiy
el¤âtªjh®fŸ.
ahf nt©oÆUªjJ.
všyht‰iwí« Él ïªj ïu©L tUõ fhykhŒ mjhtJ
mªj uhÍí«, t£lnki# kfheh£L¡F fh§»uR« fhªâí«
r¤âah¡»uf«, r£l kW¥ò, k¿aš v‹»‹w bga®fshš áyU¡F
br‹W tU« tiuÆš jh‹ ïU¡f Koªjnj jÉu nt¿šiy. Mfnt
b#ÆY¡F¥nghf rªj®¥g« »il¤jîl‹ mt®fŸ všyh« b#ÆÈ
mJ Koªjîl‹ kWgoí« xU jlit r¤âah¡»ufnkh k¿anyh
ÈUªJ btËahF«nghnj x›bthUtU« j§fis bgÇa åu®fŸ

Fo muR - 1933 ( 1 ) 122 123 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


bjhl§»¤ Ôunt©oajhŒ É£lJ. ïâY« KjyhËfSila gz “eh‹ ï‹W ïªj¡»s®¢á (c¥ò r¤âah¡»uf«) Mu«ã¡fh
cjÉí« gh®¥gd®fSila g¤âÇif cjÉí« ãurhu cjÉí« É£lhš ïªâahÉš bghJ clik¡»s®¢á V‰g£LÉL«. Mif
jhuhskhŒ »il¤jJ v‹nw brhšyyh«. ïjdhY« gâdhÆu¡ ahš (mij ml¡fî« k¡fŸ ftd¤ij mâš bršyÉlhjgo
fz¡fhd ng® kWgoí« b#ÆY¡F nghdh®fŸ v‹W« brhšyyh«. ntW g¡f¤ âš âU¥gî«) ïij (c¥ò r¤âah¡»uf¤ij)
Mdhš v‹d elªjJ? K‹nghy xU uhÍ v‹gj‰F Tl kh®¡f Mu«ã¡»‹nw‹” v‹W brhšÈÆU¡»wh®.
Äšyhkš k‹Å¥ò¡ nf£lhbyhÊa, mjhtJ ïÅnkš m¥go¢
brŒtâšiy ba‹W brh‹dhbyhÊa btËÆš ÉLtâšiy v‹W m‹¿í« ï›Éj »s®¢áfshš r®¡fhU¡F VjhtJ bfLâ
r®¡fh® brhšY« ÃiyÆš ïU¡»wJ. fhªâí« Vnjh xU tÊÆš V‰g£ljh mšyJ mt®fË‹ Ãiyik¡F VjhtJ Fiwî V‰g£ljh
r®¡fhU¡F mªjÉj cWâia¡ bfhL¤JÉ£nlh mšyJ mªjÉj v‹W gh®¤jhš ahbjhU Fiwî« V‰g£LÉlÉšiy. mJnghynt
cWâ r®¡fhU¡F V‰gL«go VjhtJ xU Nridia¡ fh£oÉ£nlh njhH® fhªâ¡F« VjhtJ bfLânah Fiwnth V‰g£ljh v‹W gh®¤
ÉLjiy Mf¥ngh»‹wh® v‹gâš ahbjhU rªnjfK« ïšiy. jhš mJî« xU á¿JÄšiy. mj‰F gâyhf fhªâ¡F cyf¥
Mdhš ït‰¿dhš všyh« fZl¥gL« k¡fS¡F V‰g£l gy‹ ãuá¤jkhd bgÇa ng® V‰g£L É£lJ. cyf¤âYŸs ghâÇfS«
v‹d v‹gJjh‹ ekJ nfŸÉ. brštth‹fS« mt®fis MjÇ¥gt®fS« ehbshU nkÅí«
bghGbjhU t©zkhŒ òfœªj t©zkhfnt ïU¡»wh®fŸ.
òâa Ó®âU¤j« v‹gJ mj‹gh£L¡F jhdhfnt irk‹ fhªâat®fŸ áiw¥g£lâyhtJ mtU¡F VnjD« bfLâ V‰g£ljh
fÄõ‹ Ô®khŤjgo mšyJ xU tÊÆš r‰W mâfkhdhš v‹W gh®¤jhš x‹W« ïšiy. áiwÆš mtU¡F uh#nghf¤âš
k‰bwhU tÊÆš r‰W FiwªJ Vnjh xU tÊÆš murh§f¤jhU¡F« FiwÉšiy. mtUila cgnjr¤ij¡ nf£f b#Æš thr‰goÆš
KjyhËkh®fS¡F« Rnjr uh#h¡fŸ, #Û‹jhu®fŸ, bgÇa c¤ânah v¥nghJ« MÆu¡fz¡fhd ngU« mtUila jÇridia¥gh®¡f
f°j®fŸ, gh®¥gd®fŸ M»at®fS¡F« v›Éj khWjY« Fiwî« v¥nghJ« gâdhÆu¡fz¡fhd ngU« Ëw t©zkhŒ ïUªjnjhL
ïšyhkY« mt® fS¡F v‹bw‹iw¡F« v›Éj Fiwí« khWjY« ïU¡»wnjhL ïªâahÉYŸs Kjyhˤj‹ikbfh©l g¤âÇiffŸ
V‰gl Koah kY« xU Ó®âU¤j« tu¥ngh»‹wJ - tªjhŒ É£lJ všyh« j§fŸ j§fŸ g¤âÇiffËš miuthᥠghf¤J¡F nkyh
v‹gJ cWâ. ïªj Ó®âU¤jkhdJ bgÇJ« gz¡fhu¡ T£lK«, fnt fhªâÆ‹ òfG«, mtuJ âUÉisahlšfS«, mtuJ
nrh«ngÇ¡ T£lKnk el¤âit¡f¤jFªj khâÇ¡F ï¥bghG cgnjr§fSkhfnt Ãw¥g¥gL»‹wd. mtuJ m¤âaªj áZa®
âUªnj ãurhu§fŸ elªJ« tU»‹wd. Mfnt Vnjh xU tÊÆš fS¡F« ahbjhU FiwîÄšiy. br‹w Élbkšyh« áw¥òlnd
mªj ntiy KoªJ É£lJ. ïÅ ïªj ÃiyÆš muáaš _y« gâdhÆu¡ fz¡fhd T£l k¤âÆš tunt‰W cgnjr« nf£f¥
ViHfS¡F VjhtJ xU áW gydhtJ c©lhF« v‹W brhšt gLtjhfnt ÆU¡»‹wd. fhªâ mt®fsJ FL«g¤J¡F« ahbjhU
j‰»šiy. Fiwî« ïšiy. mt®fS¡F« mJ nghynt eilbgW»‹wd.
ï¥go bašyh« Koªjj‰F VjhtJ xU ïufáa« ïUªJjh‹ Mdhš nghärh® if¤joahš mog£L cijg£L miwg£L
Mfnt©L«. mªj ufáa« v‹d?v‹gJjh‹ ïªj jiya§f¤â‹ ka§»¡ »lªjt®fS¡F«, fha¥g£lt®fS¡F«, áiwÆš br‹W
fU¤J. fZl¥g£lt®fS¡F« v‹d elªjJ? v‹W ghU§fŸ. b#ÆÈY«
gz¡fhuD¡F« nrh«ngÇfS¡F« V.ã. tF¥òfS« ghLgL»‹w
ï›Éj¡ »s®¢áfisbašyh« fh§»uá‹ nguhš fhªâ T£l¤â‰F á. tF¥òkhŒ¤jh‹ ïUªjJ. (ïj‰fhf njhH® fhªâ xU
at®fŸ br‹w ïu©L tUõ§fS¡F K‹ Mu«ã¤j fhy¤ânyna neu« g£oÅ ïUªâU¥ghuhdhš b#ÆÈY« ïªj¡bfhLik
ïij (ïªj r£l kW¥ò c¥ò r¤âah¡»uf«) vj‰fhf Mu«ã¡»‹ ïUªâU¡f Koíkh? mJntW r§fâ) Mfnt xU m¿thË
nw‹ bjÇíkh? v‹W r®¡fhU¡F« k‰W« KjyhËkhU¡F«, ca®ªj eLÃiyikahË ïªj Rkh® 2 tUõ fhykhf ïªâahÉš eilbg‰w
#hâahuh»a nrh«ngÇ¡ T£l§fS¡F« bjÇí«goahf, xU És« fhªâ âUÉisahlšfis e‹whŒ T®ªJ ftŤJ ïU¥ghnd
gu« btË¥gL¤â ïU¡»wh®. m›És«gu« v‹d v‹W Phgf¥ ahdhš njhH® fhªâ ãÇ£oZ ft®‹bk©L v‹W brhšy¥gL«
gL¤â¥ gh®¤jhš ïj‹ ïufáa« ï‹dbj‹W És§»ÉL«. KjyhË Mâ¡f¤â‰F xU x‰wwhf ft®‹bk©lhUila xU
mbj‹dbt‹whš, ïufáa mDTÈahf ïUªJ tªjt® v‹W« ViH k¡fŸ rßu¤jhš

Fo muR - 1933 ( 1 ) 124 125 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ghLg£L ciH¡F« k¡fS¡F Jnuh»ahŒ ïUªJ tªâU¡»wh® v‹W« mt®fŸ x›bthUtU« Kiwna m¿î gy« Éahghu«
v‹W« brhšy nt©Lnk xÊa ntW VjhtJ brhšyKoíkh? v‹W rßu¤âdhš ciH¥ò M»aitfËnyna <Lglnt©oat®fŸ
nf£»‹nwh«. gz¡fhuD« nrh«ngÇí« fhªâia òfœ»‹wh‹. v‹W« brhšY»wh®. #hâ Kiw¡F« fhªâah® TW« j¤Jth®¤j
btËeh£L¥ ghâÇí« gz¡fhuD« Mâ¡f¤âš ïU¥gtD« khdJ bjhÊšfS¡fhf #hâKiw V‰g£lbj‹W« mªj #hâ
fhªâia¥ òfœ»‹wh‹. r®¡fhU« mtU¡F kÇahij fh£LtJl‹ Kiwí« ãwÉÆnyna V‰g£lbj‹W« mªjªj #hâahD¡F xU
mtU¡F ï‹dK« mâf bršth¡F« kâ¥ò« V‰gl nt©oa ãwɤ bjhÊš c©bl‹W« mªjªj¤ bjhÊiyna-mtdt‹
jªâu§fis bašyh« ghku #d§fS¡F bjÇahkš go¡F brŒJ #hâ¡F V‰w bjhÊiyna mtdt‹ brŒJ Ôu nt©L« v‹W«
bfh©L« tU»‹wd. brhšY»‹wh®. ï›tsnthL kh¤âukšyhkš “ïªjkhâÇahd
tUzh¢áuk k®k Kiwiaí«, #hâ Kiwiaí« ÃiyÃW¤jnt
ïitfis¥ gh®¤jhš vªj _lD¡F« ïâš Vnjh ïufáa Rauh{Ía¤â‰F ghLgL»nw‹” v‹W« TW»wh®. ïªj KiwÆš
ÄU¡f nt©L« v‹W òy¥g£L ÉL«. fhªâahuhš ahU¡F yhg« ahU¡F Rf« v‹gijí« ahU¡F eZl«,
VbdÅš, ehisa âd« njhH® fhªâat®fŸ “ïªj r®¡fhnuhL ahU¡F fZl« v‹gijí« thrf®fisna áªâ¤J¥gh®¤J Koî
eh‹ x¤JiH¡f nt©oatdh» É£nl‹. VbdÅš r£lrigfŸ brŒJbfhŸS«go É£LÉL»‹nwh«. Mifahš fhªâahÇ‹
_y« mndf fhÇa§fŸ Mf nt©oÆU¡»‹wJ. Mjyhš x¤JiH muáaš »s®¢áÆ‹ ufáaK« Ô©lhik Éy¡F »s®¢áÆ‹
í§fŸ ïšyh É£lhš bghJ clik¡fhuU« rkj®k¡fhuU« r£l u»áaK« ï¥nghjhtJ k¡fS¡F btËÆ£ljh ïšiyah v‹W
rigia¡ if¥g‰¿ njr¤ij - kÅj r_f¤ij ghHh¡» ÉLth®fŸ.” nfŸ¡»nwh«. jiya§f« Ú©LÉ£ljhš tUzh¢ áuk¤ij¥g‰¿
k‰bwhU rka« vGJnth«.
v‹W (kjuh° fh§»uR¡fhu® “#°o° f£áia mÊ¡f r£l rig¡F
nghŒ kªâÇfis MjÇ¡f nt©oÆUªjJ” v‹W brh‹dJ nghš) Fo muR - jiya§f« - 19.02.1933
brhšYthnuahdhš (brhšy¥ ngh»wh®) m¥nghJ #d§fŸ- ghku
#d§fŸ ahbjhU KQ KQ¥ò« ïšyhkš clnd Ñœgot j‰F¤
jFªj msî fhªâ¡F v›tsî bršth¡F« bgUikí« nt©Lnkh
m›tsî« V‰gL¤j nt©oaJ ï‹W r®¡fh® flik ahŒ ïUªJ
tU»‹wJ. ï›tsnthL ÉfÉšiy fhªâÆ‹ ò©Âa if§fÇa«.
k‰W« bfhLik¥gL¤j¥g£l k¡fsh»a ciH¥ghË fshd Ô©lhj
tF¥gh® v‹gt®fŸ v¥gonah K‹D¡F tUtjhd xU tÊia
milªjîl‹ mt®fisí« v‹bw‹W« ciH¥ghË fshfnt
CuhU¡fhf fZl¥gL« k¡fshfnt ïU¡F«goahd khâÇ¡F
mt®fis AÇ#d§fŸ v‹D« nguhš xU Ãuªju #hâ ahuh¡»
it¡fnt©oa V‰ghLfS« el¡»‹wd. mij¥g‰¿ njhH®
m«bg¤fhÇ‹ m¿¡ifí«-fhªâahÇ‹ kWbkhÊí« jÄœehL
g¤âÇifÆ‹ jiya§fK« M»a RU¡f§fis k‰bwhU g¡f«
ãuRǤâU¡»nwh«. mij¥gh®¤jhš xU msî¡F És§F«.
fhªâahÇ‹ Rauh{Ía¡ bfhŸiffËš K¡»akhdJ tUzh¢
áukj®kK«, #hâKiwí« v‹bw‹W« Ãiy¤âU¡f nt©L«
v‹gjhF«. ‘fhªâÆ‹ tUzh¢áuk bfhŸif¡F ntW mU¤j«’
v‹W áy® brhšYtjhdhY« mªj ntW m®¤j« ï‹dJ v‹gij
fhªâahnu gy jlit brhšÈÆU¡»wh® mjhtJ ãuhkz‹,
B¤âÇa‹, itáa‹, N¤âu‹ vd eh‹F tUz« ãwÉÆš c©L
Fo muR - 1933 ( 1 ) 126 127 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
ïitfŸ jh‹ nkš f©l És«gu§fshš V‰gL« gand jÉu
ntW v‹d V‰gl¡TL« v‹gij r‰W áªâ¤J¥ ghU§fŸ. khkh§f
r«gªjkhd ïªj c©ikfis btË¥gL¤â ghku #d§fS¡F
v¢rÇ¡if brŒjj‰fhf Äf Äf nfhg§bfh©L bkÆš g¤âÇifÆš
mj‹ Ã%g® xU nrâ vGâ ïU¡»wh®. mj‹ RU¡fkhtJ:-
“RakÇahij ïa¡f¤ jiyt®fS«, áy fh§»u°fhu®fS«
khkh§f« nr®ªJ kfhkf gÏZfhu« brŒa¥ òw¥g£L áy J©L¥ ãuRu§fŸ
khatu¤âÈUªJ btË¥gL¤â tU»wh®fŸ. Mdhš mt®fŸ bt‰¿
bgw kh£lh®fŸ. Vbd‹whš RakÇahij¡fhu®fis eh°âf®fŸ
F«gnfhz¤âš eilbgw¥nghF« khkh§f ÉõakhŒ br‹w v‹nw #d§fŸ fUJtjhš ït®fŸ ng¢ir ahU« nf£f kh£lh®fŸ.
thu« jiya§f¤âš F¿¥ã£oUªnjh«. khkh§f« v‹gJ ïªJ m‹¿í« ït®fŸ ï¥go¢ brhšYtjhnyna mndf« ng® khkh§
kj¤âš r«kªj¥g£l xU ò©Âa (ešy) fhÇakhf ghÉ¡f¥gL f¤J¡F tUth®fŸ. Mjyhš RakÇahij¡fhu® ntiy ga‹glhJ”
»‹wJ v‹whY«, mJ bgÇJ« Raey¡fhu®fsh»a KjyhËkh®fŸ, v‹W vGj¥ g£oU¡»wJ.
nrh«ngÇ thœ¡if¡fhu®fŸ M»a ïUT£l¤jhÇ‹ És«gu§fË‹
RakÇahij¡fhu®fŸ eh°âf®fŸ v‹gâdhnyna mt®fŸ
_ykhfnt mJ ãugy¥g£L k¡fŸ mâš <LgL»‹wh®fŸ.
ešyJ brh‹dhY«Tl #d§fŸ nf£fkh£lh®fŸ v‹»‹w ijÇa«
khkh§f¤ij És«gu« brŒí« ït®fŸ _‹W tifahth®fŸ. x‹W
“bkÆš” Ã%gU¡F v¥go V‰g£lnjh bjÇaÉšiy.
gh®¥gd®fŸ, ïu©L ÉahghÇfŸ, _‹W uÆšnt¡fhu®fŸ. ï«
_tU¡F« mDTy¡fhuuhfî« TÈ¡fhuuhfî« ïU¡F« áy eh°âf® mšyhjt®fŸ m›tsî bgÇa _l®fŸ v‹W bkÆš
g¤âÇif¡fhu®fŸ _ynk mâf És«gukh»‹wJ. g¤âÇifÆ‹ Ã%g® fUâ ïU¥gJ mtiu¤jh‹ Vkh‰wkila¢
brŒínk xÊa k‰wgo RakÇahij¡fhuiu x‹W« brŒJÉlhJ.
ïj‹ gadhŒ khkh§f¤â‰F gy #d§fŸ tUth®fŸ v‹W
ehlf¡fhu®fŸ, áÅkh¡fhu®fŸ, Njh£l¡fhu®fŸ, Égrhu¡ F¢á¡ khkh§f¤â‰F #d§fŸ nghtâdhš RakÇahij¡fhuU¡F
fhÇfŸ k‰W« Ko¢rÉœ¡F« (r£il¥ ig) âUl®, jªâ¤âUl®, eZl« x‹W« ïšiy. khkh§f¤â‰F #d§fŸ nghfhkš ïUªJ
f¤âÇ¡ nfhš âUl® KjÈa âU£Ltif¡fhu®fS« VuhskhŒ tªJ, ÉLtjhš RakÇahij¡fhuU¡F yhg« x‹W« tªJÉl¥ nght
j§fŸ j§fŸ bjhÊšfis el¤Jth®fŸ. m§F V‰fdnt cŸs âšiy.
rhuha¡filfËY« btF beU¡foahŒ Éahghu« el¡F«. ïitfŸ
jÉu mÇá, gU¥ò, c¥ò, òË, ÄsfhŒ KjÈa Mfhu¤â‰F mtáa fhy njr Ãiyikia c¤njá¤J ïªj khâÇ K‰ngh¡FŸs
khŒ nt©oa rhkh‹fshf ïšyhkš ntW mnefÉj rhkh‹fŸ fhy¤âš v§nfh xU Rfhjhuk‰w Mghr CÇš cŸs xU nr‰W¤
mjhtJ Éisah£L rhkh‹fŸ, nto¡if rhkh‹fŸ-mâra j©ÙÇš FË¥gj‰fhf k¡fŸ 10, 20, 100, 200 %. åj« bryî brŒJ
rhkh‹fŸ - m‰òj rhkh‹fŸ, ãuò¡fŸ å£oš, kfhuh#h¡fŸ å£oš bfh©L nghŒ, gyÉj J‹g§fisí« nehŒfisí« r«ghâ¤J¡
ïU¡f¤j¡f rhkh‹fŸ M»a nghf ngh¡»a rhkh‹fns VuhskhŒ bfh©L tUtJ m¿îlikah v‹w fU¤â‹ ÛJjh‹ ïªj¥ãurhu«
tU«. brŒ»wh®fns xÊa ntW fhÇa« x‹W« ïšiy. ïªâa k¡fSila
- (áw¥ghŒ) bj‹dh£L k¡fSila gF¤j¿it ms¥gj‰F ïªj
ïit jÉu fh¥ã¡fil, nrh¤J¡fil ïitfŸ òâa òâa F«gnfhz khkh§fnk xU K¡»a msî fUÉ v‹nw Ãid¡
bga®fshš e‹whŒ És«gu« brŒa¥g£L, v¢áš ÛJ v¢áš goªJ, »‹nwh«.
v¢áš Fs¤âš rh¥ãLtJ nghš X£lšfŸ És§F«. ïitfŸ jÉu
fhyuh, knyÇah, ï‹òSa‹rh, m«ik, ãns¡F KjÈa bjh¤J m‹¿í« ïJtiu brŒJtªj gF¤j¿î ãurhukhdJ
nehŒfS« c©lhF«. k‰W« T£l beU¡foÆš gy® eR¡F©L v›tsî öu« ga‹g£lJ v‹gijí« m¿a ïJ xU rªj®¥gK«
rhfyh«. MF«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 128 129 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


jÉu M§fh§FŸs gF¤j¿î r§f¤jhU«, RakÇahij¢
r§f¤jhU«, mj‹ rh®òila k‰w r§f¤jhU«, njáathâfŸ v‹gt®
fS« ïªj khkh§f¥ òu£il¥ g‰¿ ghku #d§fS¡F e‹whŒ
És¡»¥ ãurhu« brŒJ mt®fis ïªj khâÇahd fZl¤âš
ïUªJ«, eZl¤âš ïUªJ« Û£gh®fshf.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.02.1933
‘bkÆš’ g¤âÇifÆ‹ T‰W

br‹id “bkÆš” g¤âÇifahdJ jdJ 11-2-33 njâ jiya§


f¤âš vGJtjhtJ:-
“RakÇahij ïa¡fkhdJ všyh kj§fisí« JÂfukhf¤
jh¡» tUtJl‹ kj§fis mÊ¡f nt©Lbk‹W gykhd ãurhu«
brŒJ tU»wJ. ïj‰F¡ fhuz« r®¡fh® kj eLÃiyik t»¤â
U¡»wJ v‹w xnu rh¡F¤jh‹. ïj‹ gadhŒ ï¥bghGJ kj Éõa
khd ãurhu§fS¡F bghJ nkilfËš ïlÄšyhkš nghŒ É£lJ.
nfhÉÈY«, gŸËthršfËY«, r®¢RfËY« kh¤âu« jh‹ jÅahŒ
ngr Ko»‹wJ. ïjdhš nrhÉa¤ uÎahÉš kj« mʪjJ m¤
njr« ehrK‰wJ nghš ï§F« neuyh« v‹W fUj ïlnk‰gL»‹wJ.
kj Éõa« kWgoí« bghJ nkilfS¡F jhuhskhŒ tunt©L
khdhš gŸË¡Tl§fËš kj¤ij¥ òF¤âahf nt©L«. njhH®
fhªâiaí« Ô©lhik Éy¡F¥ ãurhu« brŒtij É£L É£L
RakÇahij¡ f£áia xʤJ mj‹ ãurhu¤ij ml¡F« Éõa¤âš
ghLg£lhš mJ Äfî« gadË¡F«”
v‹gJ És§f vGâ ïU¡»wJ. ïij¥ gh®¤J eh« x‹W«
M¢rÇakilaÉšiy. VbdÅš RakÇahij ïa¡f¤ij¥g‰¿
ïJtiu ïªJ kj¡fhuU« ï°yh« kh®¡f¡fhuU«, »¿°J rka¡
fhuU« v›tsî öu« jh¡f nt©Lnkh, Fiwí« gÊí« Tw
nt©Lnkh, m›tsî öu« jh¡», Fiw T¿í« mªj¥gona ãurhu«
brŒJ« ghkuk¡fis VÉí« tU»wh®fŸ.
Mdhš nk‰f©l ïªj gykj¡fhu®fis¥ nghynt kd¥
gh‹ikí«, Cuh® ciH¥ãš thG« Rfthœî« bfh©l bršt
th‹fŸ v‹D« k‰bwhU kj¡fhu®, mjhtJ gz¡fhu Rfthá kj¡
fhu®fŸ Md “bkÆš” g¤âÇif ïd¤jhU« j§fsJ ey¤â‰F«
Mg¤J tUnkh v‹dnkh v‹w ga¤jhš e«ik Vnjh xUtÊÆš
jh¡»ahf nt©oat®fŸ jh‹. Mjyhš ït®fŸ ï¥nghJ jh¡Ftâš
ek¡F mârabkh‹WÄšiy.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 130 131 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
Mdhš x›bthU jh¡Fjšfhu®fS« jh§fŸ jh¡Ftj‰fhf¢
brhšY« fhuz«jh‹ ï§F nahá¡f¤ jFªjJ.
mjhtJ, RakÇahij¥ ãurhu¤jhš kj§fŸ xʪJ flîŸ
cz®¢á kiwªJ nghFkhdhš ïªj kj¥ ghJfh¥ghs®fŸ v‹gt®fŸ
k¡fS¡F “nkhB« »il¡fhkš nghŒ ÉLnk” “flîŸ r‹khd«
»il¡fhkš nghŒÉLnk” “všnyhU« euf¤J¡F¥ nghŒ ÉLth®
fns” v‹Wjhnd fZl¥glnt©L«. m¥go¡bfšyh« ïšyhkš, khkh§f¤âš gh®¥gd F«khs«
vj‰bfL¤jhY« RakÇahijfhu®fis c¢rÇ¥gJl‹, nrhÉa¤
UÎahit b#ã¤J, r®¡fhiu¡ T¥ã£L ó¢rh©o fh£Ltâ‹ ïuf
áa« v‹d v‹gij¡ ftŤjhš kj¤â‹ ïufáaK«, flîŸ F«gnfhz khkh§f« gh®¥gd®fŸ òu£L v‹W«, mt®fsJ
cz®¢áÆ‹ ïufáaK« jhdhŒ És§»ÉL« v‹nw fUJ»nwh«. És«gu§fS¡F« bgUik¡F«, yhg¤J¡F« Mjhu« v‹W« eh«
brh‹ndh«. ï¥nghJ mJ rÇah? ïšiyah? ghU§fŸ. “njhH®fŸ
nrhÉa¤ UÎahÉš kjK« flîSz®¢áí« nghŒÉ£ljhš
u§frhÄ Ia§fh® bghU£fh£áia âwªjh®. á. M®. ÓÅthrŒa§fh®
mJ flY¡FŸ KG»¥ nghŒÉlîÄšiy. fh‰¿š gwªJ nghŒ
r§Ñj kfheh£il¤ âwªjh®, Érhyh£á ghodh®. K¤ijah ghftj®
ÉlîÄšiy. Ô¥g‰¿ v¿ªJ ÉlîÄšiy.
fij brŒjh®. o.ã. fšahzuhk rh°âÇfŸ tunt‰ò jiyt®. uhkrhÄ
k‰wgo nrhÉa¤ UÎahit¥ g‰¿ ahuhtJ VjhtJ nah¡»a mŒa®, ilf® tujh¢rhÇah®, fzgâ rh°âÇ, mynkY b#auhkŒa®,
khd - c©ikahd F‰w« brhšynt©Lkhdhš m§F (nrhÉa¤ k‰W« FkuŒa®, R¥igŒa®, uhkrhÄ rh°âÇ, u§fh¢rhÇ, Rªjufdgho,
UÎahÉš) “xUt‹ ciH¥ig xUt‹ mDgÉ¥gâšiy. všnyh á§fhu fdgho, M¢rhÇa °thÄfŸ v‹bwšyh« gh®¥gd eg®fns
U« všnyhU¡fhfî« ghLgl nt©oaJ gyid všnyhU« rÇ v§F« njh‹WtJ« Vnjh ïu©blhU gh®¥gdušyh K©l§fŸ
rkkhŒ mDgÉ¡fnt©L« v‹»wh®fŸ” ïªj¥gona el¡»wh®fŸ. ït®fS¡F thšão¥gJkhŒ ïU¥gij mt®fsJ (gh®¥gd®fsJ)
ïJ jh‹ m§FŸs bfLâ. ïªj¡bfLâ nrhÉa¤ UZahit¤ jh©o g¤âÇiffËnyna fhzyh«. Mfnt khkh§f« gh®¥gd® N£á
mj‰F 250 ikš öu¤âÈU¡F« ïªâahî¡F« tªJÉLnkahdhš v‹W«, mt®fsJ thœî¡nf V‰g£lbj‹W« brhšYtâš v‹d
ahU¡bf‹d Mg¤J tªJÉL«. mšyJ ïªâah vªj rK¤âu¤âš ãiH ïU¡»wJ. ïij gh®¥gdušyhj nrhz»ÇfŸ czu
_œ»ÉL«. vªj¡fh‰¿š gwªJÉL« mšyJ vªj beU¥ãš v¿ªJ nt©lhkh?
rh«gyh»ÉL«. òÈ tU»‹wJ! òÈ tU»‹wJ!! v‹W nghÈ Äu£L
Fo muR - brŒâ És¡f¡ F¿¥ò - 19.02.1933
Äu£LtjhdJ òÈ tUtij¤ jL¤JÉl KoahJ. mªj¥go òÈí«
»ilahJ. gRjh‹ tu¥ngh»wJ.
Mfnt ï›Éj Äu£lšfisí«, gÊRk¤jšfisí« ïÅ
ahtJ ïªj¡T£l§fŸ if É£LÉL« v‹W fUJ»nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.02.1933

Fo muR - 1933 ( 1 ) 132 133 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


fhy¤âš T£l« mâf«. bjU¡fËš v§F« g¡f¤âš kiwnt
ïU¡fhJ. xU kÅj‹ å£ilÉ£L¥ òw¥g£lhš khkh§f Fs¤J¡F
nghtj‰FŸ eR§» g{ÍahŒ ÉLth‹. ïj‹ k¤âÆš mt‹ _¤âu«
nga nt©Lkhdhš tÊÆš fhnyhL ngŒªJ bfhŸsnt©L«
mšyJ Fs¤J¡nf nghŒ Mfnt©L«. Mfnt ahU« fhnyhL
ngŒªJ bfhŸs r«kâ¡f kh£lh®fŸ. v¥goahtJ ml¡», ml¡»
mtrukhŒ Fs¤J¡F¥ nghF«tiu ml¡»¡ bfh©Ljh‹ nghth®
“khkh§f¤â‹ m‰òj«” fŸ. Fs¤âš ïu§» JÂia eid¤J¡bfh©lîl‹ ït®fis
m¿ahkny _¤âu« tªJÉL«. mªj _¤âu« khkh§f Ô®¤j¤Jl‹
- á¤âuò¤âu‹ Ô®¤jkhŒ ïu©lu¡fyªJÉL«. m¥nghJ mt®fshš brythF«
j©Ù® »£l¤j£l rÇrkkhfnt g®¤âah»ÉL«. Mfnt tuî«,
bryî« rÇah»ÉL«.
òuhzkÇahij¡fhu‹ nfŸÉ:- Iah, RakÇahij¡fhunu ò-k:- mªj¥go mªj¡ Fs¤âš _¤âu« nrUkhdhš
F«g nfhz khkh§f Fs¤âš xU m‰òj« el¡»‹wnj mj‰F j©ÙÇš xUÉj eh‰wÄU¡fhjh?
rkhjhd« brhšY« gh®¥ngh«.
R-k:- eh‰wÄU¡f¤jh‹ brŒí«, Ô®¤j¤j©Ùiu KfªJ
RakÇahij¡fhu‹ gâš:- v‹d m‰òjkŒah? gh®¥gJ kfh ght« v‹W mt®fS¡F brhšÈ it¡f¥g£oU¡
ò-k:- khkh§f¡Fs« v›tsî nruhŒ ïUªjnghâY«, »‹wjšyth? Mjyhš ahU« KfªJ gh®¡fkh£lh®fŸ. Uáí« gh®¡f
THhÆUªj nghâY« mâš m›tsî #d§fŸ FË¡»wh®fns mªj kh£lh®fŸ. Vbd‹whš mJ m›tsî mG¡fhfî« Fs«ghfî«
Fs¤J¤ j©Ù® V‹ Fiwtâšiy. ïj‰F gâš brhš gh®¥ngh«. ïU¡F«. m‹¿í« ï‹D« xU Éõa« v‹dbt‹whš KÅághÈ£
oah® Fs¤J¤ j©ÙÇš bfªjf¥bghongh£L it¤âU¡»wh®fŸ.
R-k:- ïJ xU ešy ò¤ârhȤjdkhd nfŸÉjh‹. ïj‹ Mjyhš _¤âu eh‰w« vJ? fªjf eh‰w« vJ? v‹W Ryg¤âš f©L
fhuz« brhšY»nw‹, r‰W jaîbrŒJ nfŸ¡f nt©L«. mjhtJ ão¡fî« KoahJ. Mfnt áyî¡F«, tuî¡F« jhdhfnt rÇahŒ
khkh§f Fs¤âš cŸs j©Ùiubašyh« KÅághÈ£oah® nghŒÉL«. ïj‰F¡ flîŸ m‰òj« x‹W« njitÆšiy.
ïiu¤J ÉLth®fŸ. ãwF xU ïu©L mo cau¤ j©Ù® kh¤âu«
mâš ïU¡F«. moÆš á¿J kzY« bfh£o it¥gh®fŸ. #d§fŸ Fo muR - ciuahlš - 26.02.1933
j©ÙÇš ïw§»aîl‹ kzš, nrU, #d§fË‹ mG¡F M»a
všyh« nr®ªJ FH«òkhâÇ mG¡F Ãukhf M»ÉL«. FË¡»u
#d§fSila cl«ò, JÂfŸ všyh« nr‰W ntõ¡fhu‹ nghš
fU¥ghf M»ÉL«. ïªj ÃiyÆš FË¡F« x›bthU egU«
bfhŠr« bfhŠr« j©Ùiu jdJ ntZo eidí« msî¡F
Fs¤ijÉ£L btËÆš vL¤J¡ bfh©L ngh»wh‹ v‹gJ th°¤
jt«jh‹. Mdhš mj‰F gâyhf x›bthU egU« M©bg©
ml§fY« m¡Fs¤âš bfhŠr« bfhŠr« j©Ù® É£L É£L¤jh‹
ngh»wh®fŸ.
ò-k:- mbj¥go j©Ù® É£LÉ£L¥ngh»wh®fŸ? ek¡F mJ
òÇaÉšiyna mt®fËl« j©Ù® VJ?
R-k:- ïJî« ešy nfŸÉjh‹, gâš brhšY»nw‹. khkh§f
Fo muR - 1933 ( 1 ) 134 135 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
vij e«òtJ! âUth§TÇš rkj®k KH¡f«
- á¤âuò¤âu‹
njhH®fns! ï‹W eh‹ ngr¥nghtJ c§fS¡F rªnjhõkhf
ïU¡fhJ. VbdÅš Ú§fŸ mnefkhŒ ï‹W ï§F el¡F« c‰rt¤
â‰fhf tªjt®fŸ. ÄFªj g¡âth‹fŸ. ehndh mt‰iwbašyh«
Ô©lhikia xÊ¡f¥g£oÅ »l¡F«go flîŸ f£lis
å© bj©l« v‹W«, òu£L v‹W« brhšY»wt‹. mJkh¤âukš
ï£oU¥gjhf fhªâ brhšY»wh®.
yhkš c§fsJ flîŸ cz®¢á, kj cz®¢á, #hâ cz®¢á, njr
Ô©lhikia Ãiy ÃW¤Jtj‰fhf ahid FâiufSl‹ cz®¢á M»aitfisí«, c§fsJ r_f¤âš btFfhykhŒ
gšy¡F rthÇ brŒí«go flîŸ f£lisÆ£oU¥gjhf r§fuh¢rhÇ ïUªJtU« gH¡f tH¡f§fisí« F‰w« brhštnjhlšyhkš
ah® brhšY»wh®. monahL mʤJ xʤJÉl nt©Lbk‹W« brhšY»‹wt‹. ïij
Ú§fŸ bghW¤J¡ bfh©oU¥Õ®fsh v‹gJ vdJ Kjš rªnjfkhF«.
mtd‹¿ XuQî« mirahJ. Mjyhš nk‰f©l ïu©L Ú§fŸ bghW¤jhY« rÇ bghW¡fhÉ£lhY« rÇ mij¥g‰¿ vd¡F¡
fhÇa§fS« flîŸ âUÉisahlš v‹W flîŸ g¡j®fshd M°â ftiyÆšiy. Vbd‹whš c§fËl« eh‹ KjÈnyna v‹ÅZl¥
f®fŸ brhšY»wh®fŸ. go ngr mDkâ th§»É£nl‹. Mdhš Ú§fŸ eh‹ ngr¥nghtij¥
g‰¿ tU¤j¥gLtj‰FK‹ xU Éõa¤ij kh¤âu« ftŤJ¥gh®¡
ïªj _‹W« K£lhŸ jdK«, Raey« bfh©l ngh¡»Ç¤
F«go nf£L¡bfhŸS»nw‹. mbj‹dbt‹whš eh‹ V‹ ï¥go¥
jdK«, ã¤jyh£lK«, Vkh‰wY« mšyJ ïâš VjhtJ x‹whf¤jh‹
ngR»nw‹. ïjdhš vd¡F v‹d yhg«? ïªj¥go ngRtjdhš
ïU¡f nt©Lnk xÊa nt¿šiy v‹W« uÎa®fŸ brhšY»wh®fŸ.
ahuhtJ vd¡F gz« bfhL¥gh®fsh? xU kÅj‹ v‹id¥ nghš
ït‰WŸ vij e«òtJ, vij e«ãdhš c©ikÆš Ô©lhik taJ br‹w “»Ht‹” xUt‹ #hâia¡ F‰w« brhšyî«, kj¤ij¡
xÊa Koí«? F‰w« brhšyî«, flîis¡ F‰w« brhšyî«, nfhÉiy¡ F‰w«
brhšyî«, njr¤ij¡ F‰w« brhšyî«, murh§f¤ij¡ F‰w« brhšy
Fo muR - f£Liu - 26.2.1933 îkhd xU fZlK« J¡fKkhd fhÇa¤ij V‹ brŒa nt©L«. eh‹
ïj‰FK‹ ïitfisbašyh« xU fhy¤âš MjǤâU¥gJ
c§fËš gyU¡F e‹whŒ¤ bjÇí«. njáa¤â‰fhf gyjlit áiw
br‹wJ« c§fS¡F¤ bjÇí«. m¥goÆU¡f ï¥nghJ ï¥go¢
brhšy v‹d fhuz«? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïitfshš
k¡fŸ r_f¤â‰F V‰g£l e‹ik v‹d? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
cyf rǤâu« »il¤j fhyªbjh£L #hâ, kj«, flîŸ, njr«,
r_f«, murh§f« M»ait ïUªJ jh‹ tªâU¡»‹wd. ïit
fis¥ g‰¿a mãkhd§fS«, Ó®âU¤j Ka‰áfS«, bgÇah®fS«,
kfh¤kh¡fS« m›t¥nghJ njh‹¿í«, gy Ó®âU¤j¡ fhÇa§fis¢

Fo muR - 1933 ( 1 ) 136 137 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


brŒJ« jh‹ tªâU¡»‹wd®. ïitfŸ všyh« kÅjr_f¤â‰F ï›tsî jhdh x›bthU nfhÉY¡F« , x›bthU rhÄ¡F«
v‹d ga‹ mˤâU¡»‹wd? FiwªjJ xU MÆu« mšyJ 2000 tUõ« 10 y£r«, 20 y£r« tU«go tU«goahd bgUikfisí«,
tUõ rǤâu§fisnah mšyJ m¡fhy Ãiyia cz®¤J« òuhz¡ brh¤J¡fis njoit¤njh«. kj Éõa¤âY« v¤jidnah
fijfisnah vL¤J¡ bfh©O®fnsahdhš, m‹iw¡F« ï‹iw¡ y£r¡fz¡fhd bga®fŸ mo¡fo cÆiu¡bfhL¤J kj¤â‰fhf v‹W
F« cŸs ɤâahr« v‹d v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. 2000 jiyia¢ áiw¤J«, f¤jǤJ«, Kf¤ij¢ áiw¤J«, ts®¤J«, fhij
tUõ¤â‰F K‹ ïUªj r©lhsD«, ViHí«, fZl¥gL« TÈí«, X£il brŒJ«, _¡if X£il brŒJ«, k©iz¥óáí«, rh«giy¥
g£oÅ »lªJ, gáahš tho, kiHahš eidªJ btÆyhš fhŒªJ óáí«, nr‰iw¥ óáí«, rhÂia rh¥ã£L«, _¤âu¤ij¡ Fo¤J«,
cL¡f cilÆšyhkš gL¡f¥ ghÆšyhkš ïU¡f ïlÄšyhkš g£oÅ »lªJ« k‰W« v‹d v‹dnth fh£LÄuh©o¤jdkhd
miyªJ âǪJ mtâ¥gL« k¡fS« nfhonfhoahŒ ï‹W« ïUªJ fhÇa§fis¢ brŒJ« kj¤ij¡ fh¥gh‰¿ndh«. ïJnghynt
jh‹ tU»‹wh®fŸ v‹whš ïJtiu ïUªJ tªj kj mãkhdK«, njr¤â‰F v‹W« mog£L«, cijg£L«, áiwbr‹W«, ö¡F
flîŸ mãkhdK«, njr mãkhdK«, mur mãkhdK« M»ait nkilÆš cƮɣL« m‹Åa njr¤jhUl‹ ngh®òÇtbj‹D«
fŸ ï¡bfhLikfis xÊ¡fnth, mšyJ ïÅnkš cy»š ï¡ fhÇa¤âš 10 y£r¡fz¡fhd ng® cƮɣL« njrhãkhd« fh£o
bfhLikfŸ ïšyhkš brŒanth KoaÉšiy v‹whš ï‹dK« ndh«. ï›tsî« ï‹W v‹d MƉW. gHa Ãiyia ts®¡»‹wjh
v¤jid ehis¡F miu¤j khitna miu¤J¡ bfh©oU¥gJ mšyJ òâjhf VjhtJ brsfÇa« brŒjjh? nahá¤J¥ghU§fŸ.
ngh‹w K£lhŸ jdkhd ntiyfsh»a nk‰go mãkhd§fis ï‹W ï‹dh£oš j‰F¿fŸ v›tsî ng®fŸ? 100¡F 871/2 ng®
fh¥gh‰¿¡ bfh©oU¥gJ v‹W nf£»nw‹. j‰F¿fsšyth? ï‹dh£oš ViHfŸ ghLg£L« g£oÅ »l¥gt®
fŸ, j§fŸ ãŸis¡F£ofis fh¥gh‰wKoahkš khd¤ij ɉW«,
rÛgfhy«tiu mur®fis ÉZQ mtjhubk‹W«, ÉZQ ÉgrhǤjd« brŒJ« éÉ¡f nt©oat®fŸ v¤jidng® nahá¤
m«rbk‹W« brhšÈ tªjJl‹ x›bthU T£l§fËY« uh# J¥ ghU§fŸ. ïªj nkšf©l mãkhd§fS¡F kÇahij bfhL¤J
ÉRthr¤ Ô®khd« brŒj ãwnf fhÇa§fis Jl§»í« tªnjh«. ï‹D« v¤jid MÆu«tUõ« gßiB gh®¥gJ? mitfis
mJnghynt r®t¤â‰F«, flîns Mjhuój« v‹W« mt® mUŸ Ó®âU¤j« brŒa ï‹D« v¤jid tUõ« fh¤âU¥gJ? v‹gij
bgWtnj všyht‰¿‰F« mtáakhdbj‹W« fUâ vªj¡ fhÇa« nahá¤J¥ ghU§fŸ. eh‹ brhšYtbj‹d bt‹whš ïÅ ïªj
brŒjhY«, vªj v©z¤ij Ãid¤jhY«, vªj¥ ng¢ir¥ ngádhY«, mãkhd§fshš mjhtJ #hâ, kj, flîŸ, njr«, muR M»a
flîis Ãid¤J flîis °njh¤jǤj ãwFjh‹ k‰w fhÇa§fis mãkhd§fshš ahbjhU gaD« ïšiy ba‹W« mitfŸ nghÈ
brŒJtªnjh«. mJkh¤âukh “nfhÆÈšyh CÇš Fo ïU¥gJ í«, N£áí« Ãiwªj Vkh‰wšfŸ v‹W« ijÇakhŒ¢ brhšY»‹
ght«” v‹W fhLnkLfËš všyh« C® »uhk§fËbyšyh« nfhÆš nw‹. Mifahš mij É£L É£L kDZa mãkhd« v‹»‹w
fŸ f£ondh«. áy nfhÆšfŸ, nfh£ilfŸ nghš bfh¤js§fŸ KiwÆš xUtU¡F xUt® mãkhd« it¤J m‹ò it¤J
nghš f£o gy R‰W¥ãurhu§fŸ É£L kâšfS«, thdksht¡ kÅjU¡fhf kÅj® ciH¥gJ« mãkhd« it¥gJ« v‹»‹w
nfhòu§fS« f£o j§f¤âY«, btŸËÆY«, jh«ãu¤âY«, rhÄfŸ bfhŸifia V‰W el¤j nt©L« v‹W jh‹ brhšY»‹nw‹.
brŒJ u¤âd§fshš eif ngh£L CÇš ah® g£oÅ»lªjhY« vªj¡
FHªij¡F ghš ïšyhÉ£lhY«, ahU¡F ntZo J ïšyhkš ïÅ #hâ kj« flîŸ njr« muR M»a vt‰¿‰F« á¿J«
îthzkhŒ ïUªjhY«, ahU¡F bg©L ïšyhkš fZlkhŒ ïUªjh ïl«bfhlhkY« kÅj mãkhd¤â‰fhf nkš f©litfËš vij
Y« á¿J« y£áaÄšyhkš ghš gH« gŠrhÄ®j mãnõfK« nt©LkhdhY« ïH¡fî« jahuhŒ ïU¡f nt©L«. m‹Wjh‹
Muhjidí«, g£L Õjh«gu cilí« tUõh tUõ« fšahz âU všnyhU« kÅj®fshf ïU¡f Koí«. ïjdhš Mg¤J x‹W«
ÉHh¡fS«, it¥gh£o âUÉHh¡fS« brŒj t©zkhŒ ïUªj V‰g£L ÉlhJ v‹nw v©Q»nw‹. Mdhš ïitfis Ú§fŸ
Jl‹ k¡fËš nfho¡fz¡fhd ngU¡F ehŸ x‹W¡F xU ntis e‹whŒ nahá¤J¥ghU§fŸ. gHa fhÇa§fŸ gadË¡fhjjhnyna
rh¥gh£o‰F« Éâ ïšyhÉ£lhY« v©Âyl§fh flîŸfS¡F jh‹ ïij¥g‰¿ ngR»nw‹. c§fŸ ò¤âia¡bfh©L MuhŒªJ
âd« 4-ntis 5-ntis 6-ntis _£il _£ilahŒ bgh§»¥ gh®¤J c§fS¡F rÇba‹W g£l¤ij¢ brŒí§fŸ. eh‹ brhšYtJ
ngh£L Muhjid m«ir brŒJ tªnjh«. F‰wkhfî« Jntõkhfî« ïUªjhY« ïU¡fyh«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 138 139 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


njhH®fns! ï‹iwa kfhehL KotilªJÉ£lJ v‹whY« Mfnt©L«. mij kh‰Wtj‰F ahU¡F« mâfhuÄšiy v‹W
Ãfœ¢á¡F¿¥ãš vdJ Koîiu gh¡» ïU¡»wJ ïÅeh‹ v‹d brhšÈ¤jhdhf nt©L«. ãwF mªj¥go el¡fhjtidnah, mšyJ
brhštJ v‹gJ És§fÉšiy. MdhY« xU Éõa¤âš vdJ mªj¡ f®¤jhit x¥ò¡ bfhŸshjtidnah itanth, bfhiy
mã¥ãuha¤ij¢ brhšy Mir¥ gL»nw‹. mbj‹dbt‹whš ï‹W brŒanth Ka‰á¤jhf nt©L«. ï›tsî« kh¤âu« mšyhkš
všnyhU« nfhÉš ãuntr¤ij¥g‰¿ ngádh®fŸ, ehD« xU mªj ntj¤â‰F Raey¡fhu®fŸ nrh«ngÇfŸ M»at®fŸ j§fŸ
fhuz« g‰¿ nfhÉš ãuntr¤â‰F Ka‰á¤jt‹ jh‹. <nuh£oš ey¤J¡F V‰w khâÇahf¢ brŒJ bfhŸS« fU¤ij vtdhtJ kh‰¿¢
njt°jhd¡ fÄ£oahš nfhÉš ãuntr« ghrh¡»dJ« mªj¤ brh‹dhš mJ v›tsî c©ikahŒ ïUªjhY« mt‹ ÛJ ghŒªJ
Ô®khd¥go áy® nfhÉY¡F¢ br‹wJ« mjdhš nfRfŸ elªJ jh‹ Mfnt©L«. ïªj¥go jh‹ ïJ tiu elªJtªâU¡»wJ.
j©lid MdJ« c§fS¡F bjǪâU¡fyh«. mjdhš ãunah Mfnt vªj tÊÆš vªj khâÇÆš v›tsî ešy KiwÆš
#dÄšiy v‹»‹w Koî¡F tªjnjhL òâjhf nfhÉš ãuntr« flîisí«, kj¤ijí«, ntj¤ijí« áUZo¤J¡ bfh©lhY« mJ
bgw¥nghF« k¡fS¡F òâa fZl§fS« Éisa¡TL« v‹nw kÅj r_f¥ bgU«gh‹ik k¡fS¡F Mg¤ijí«, nf£ilí«
fUâÉ£nl‹. ï¥bghGJ tutu nfhÉšfns njitÆšiy v‹nw ãÇÉidí« Kw£L¤jd¤ijí« Fnuhj¤ijí« moik¤jd¤ij
njh‹¿ É£lJ. flîis¥g‰¿a e«ã¡if v¥go ïUªjhY« í« c©lh¡»na ÔU«. ïJnt ï‹iwa všyh kj¤âDilaî«
nfhÉY«, óirí«, c‰rtK« mtáakh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. mDnghf«! ãu¤âa£r mDnghf«!!
njhH® nfs¥g‹ mt®fns flîŸ c©nlh ïšiynah jd¡F
bjÇahJ v‹W brh‹dh®. ïªjkhâÇ rªnjf¥g£l fhÇa¤J¡F Mjyhš, flîŸ, kj«, ntj« v‹»‹wjhd f‰gidfis
v›tsî bryî, bkd¡nfL, fZl« v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. xÊ¥gJ« mÊ¥gJªjh‹ kÅjD¡F c©ikahd ÉLjiyna xÊa
flîŸ ïU¥gjhf it¤J¡bfh©lhY« mJ všnyhU¡F« x‹W kÅjid flîŸ cz®¢áÆš òF¤â kj bt¿Æš Mœ¤â ntj¤â‰F
nghš ïšyhkš k¡fis ghœgL¤J»wJ. x›bthUtU« x›bthU moikah¡» fšÈš K£o¡ bfhŸs nfhÉY¡FŸ jŸStJ Äfî«
m®¤j«, x›bthU Fz«, x›bthU njh‰w« brhšY»wh®fŸ. ïªj nkhrK«, bfLâíkhd fhÇakhF«.
khâÇ ï¥nghJ VjhtJ xU t°Jit¥g‰¿ x›bthUt® x›bthU F¿¥ò: âUth§Tiu¢ nr®ªj g%iu mL¤JŸs _¤j F‹d¤âš
khâÇ brh‹dhš mij Ú§fŸ x¥ò¡bfhŸå®fsh? mšyJ mªj g%® fhÞkhghÈ£l‹ ònuh¡Ç᧠r§f¤jhuhš 11.02.1933 & 12.02.1933 ïu©L
t°¤Jit e«òå®fsh? vªj¡ flîS¡F v¥go¥g£l j¤J th®¤j« ehŸfËš eilbg‰w kheh£oš 12.02.1933ïš kheh£o‰F jiyikna‰W
brh‹dhY« mjdhš V‰gL»w ga‹ v‹d v‹gJ«, mâš v‹d M‰¿a ciu.
ɤâahr« v‹gJ« nahá¡f nt©oa fhÇakhF«. nfhÉš fis
všyh« ïo¤JÉLtjhš vªj¡ flîS¡F« v›Éj eZlK« Fo muR - brh‰bghÊî - 26.02.1933
V‰g£L ÉlhJ. Mifahš ahU« ga¥gl nt©lh«. mdhtáa¢
bryî«, kâpdK« Éy»ÉL«. Ú§fŸ vªj KiwÆš flîis
îza¤jhY« vªj KiwÆš v›tsî ešy fU¤âš kj¤ij
îkh¤jhY« gy‹fŸ všyh« x‹whf¤jh‹ ïU¡Fnk jÉu
_le«ã¡if flîisÉl FU£L¥ gH¡f kj¤ijÉl Ó®âU¤j flî
S« gF¤j¿î kjK« x‹W« mâfkhŒ rhâ¤JÉl¥nghtâšiy.
v¥goahdhY« xU flîis áUZo¥gjhÆUªjhš “mt®
ekJ f©Q¡F¤ bjÇa kh£lh® mtiu tz§»dhš ãuh®¤â¤jhš
ga‹ c©L” v‹Wjh‹ brhšÈahf nt©L«. v¥go¥g£l kj¤ij
áUZo¤jhY« mj‰F xU cgnjr f®¤jhit áUZo¤jhf nt©L«.
m¡f®¤jhî¡F bjŒåf j‹ik V‰gL¤â¤jh‹ Mf nt©L«. mt®
_ykhf xU ntj¤ij x¥ò¡ bfh©L jh‹ Mf nt©L«. m›ntj«
flîshš mtU¡F brhšy¥g£lJ v‹gij x¥ò¡ bfh©L jh‹
Fo muR - 1933 ( 1 ) 140 141 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
fshfî« kdk‰wt®fshfî« ïU¡f nt©oat®fsh»É£lh®fŸ.
“jÄœ ehL” kh¤âu« Vnjh xU msî¡F¤ JªJ vGâ‰W
v‹dth«.
fhªâah® tUzh¢áuk j®k¤J¡F mt® “a§ ïªâah”
g¤âÇifÆš vGâa Éah¡»ahd¤ij ï¥bghGJ« xU Kiw vL¤J
vGJ»nwh«. mjhtJ :-
tUzh¢áuk« 1. “tUzh¢áuk j®k§fËš Tw¥gL« eh‹F tUzh¢áuk
j®k§fËY« vd¡F e«ã¡if c©L.
br‹wthu¡ “FoauR” g¤âÇifÆ‹ jiya§f¤âš “ïufáa« 2. mªj tUz j®k¥ ghFghLfŸ gu«giuahd
btË¥ g£ljh? v‹w jiy¥ãš fhªâat®fËDilaî«, fh§»u bjhÊšfis¥ bghU¤nj V‰g£lit.
áDilaî«, muáaš, r£lkW¥ò¡ »s®¢áÆ‹ j¤Jt« ï‹dJ
v‹gij xUthW És¡»ndh«. Mdhš m¤jiya§f¤â‹ ïWâÆš 3. mjhtJ, 1. ãuhkz®, 2. B¤âÇa®, 3. itáa®, 4. N¤âu®.
fhªâÆ‹ tUzh¢áuk¤ij¥ g‰¿ k‰bwhU rka« vGJtjhf 4. mt®fË‹ bjhÊšfshtd.
vGâÆUªnjh«. mªj¥gona ï›thu« “tUzh¢áuk«” v‹gJ
g‰¿ áy Éõa§fŸ vGJ»‹nwh«. tUzh¢áuk« v‹gij¥g‰¿ A. ãuhkz® cgnjr« brŒjš, fšÉ f‰ã¤jš.
ïj‰F K‹ gy jlit vGâ ïU¡»nwh«. MâÆš eh« tUzh¢
áuk¤ij¥ g‰¿ vGâa fhy¤âš áy njÓa thâfŸ fhªâÆ‹ B. B¤âÇa® gift®fËÅ‹W fh¤jš.
tUzh¢áuk« ï‹dJ v‹gij eh« m¿ahikahš F‰w« C. itáa® Éahghu«, Étrha« brŒjš.
brhšYtjhf gy “njáathâfS«” “njÓa¥g¤âÇiffS«” e« ÛJ
gÊ Rk¤â tªjd. Mdhš, njhH® fhªâat®fns jdJ tUzh¢ D. N¤âu‹ rßu¤jhš ciH¤J nkš f©l _‹W tUz¤
áuk¤J¡F e‹whŒ btË¥gilahd Éah¡»ahd« brŒj ãwF, jhU¡F« Vtš ntiy brŒjš.
mjhtJ njáa thâfŸ ntj¤ij¥ nghš thá¤J tªj “a§ ïªâah”
v‹w g¤âÇifÆš vGâa ãwF “ïªj xU Éõa¤âš (tUzh¢ ïJ jh‹ vdJ tUzh¢áuk j®k Kiw. ïªj Kiwia
áukj®k Éõa¤âš kh¤âu« fhªâahUl‹ mã¥ãuha¥ ngj« ïªJ rKf« jt¿ elªjjhnyna tUz jUk«
bfhŸS»‹nwh«” v‹W btË¥gilahf vGj Mu«ã¤J É£ld. mʪJÉ£lJ. fy¥ò Éthf¤jhš eh£oš x‰Wikí«,
Mdhš ïªj¥go vGâa njÓa g¤âÇiffŸ všyh« KGtJ« rhªjK« V‰g£L ÉlhJ v‹W vGâ ïU¡»wh®.
gh®¥gdušyhj “njáa thâfË‹” g¤âÇiffns xÊa xUgh®¥gd ïªj mã¥ãuhankh, Éah¡»ahdnkh njhH® fhªâah®
njáa¥ g¤âÇifahtJ ïJ rÇ ba‹nwh, j¥ò v‹nwh brhšyhkš j‹Dila brhªj Éah¡»ahd« v‹W brh‹dhY«, ïnj mã¥ã
âUlid¤ njŸ bfh£oaJnghy bksd« rhâ¤jd. fhªâahÇ‹ guk uha« jh‹ kDj®k rh°âu¤âY« k‰W« gy °ÄUâfËY«, òuhz§
Óõ®fshd njhH®fŸ uh#nfhghyh¢rhÇ, #tA®yhš neU KjÈat® fËY« ïUªJ tU»‹wJ. Mfnt ïâš fhªâah® mã¥ãuha¤jhš
fŸ Tl ïªj fhªâ tUzh¢áuk j®k¤ij¥ g‰¿ xUth®¤ijí« Éah¡»ahd¤jhš v›Éj khWjY« V‰g£LÉlÉšiy. xU rka«
ehsJ tiuí« ngrhkš ïU¡»‹wh®fŸ. gh®¥gdušyhj njÓa VjhtJ khWjš c©lh v‹W MœªJ ftŤjhš, kD°ÄUâÆš
thâfŸ v‹gt®fŸ fhªâ tUzh¢áuk¤ij x¥ò¡ bfhŸs Éšiy tUzj®k« bflhkš mur‹ gh®¤J¡ bfhŸs nt©L« v‹W
ahdhY« f©o¤J tªjhY« fhªâ¡FŸs bršth¡»dhY« mtiu ïU¡»‹wJ. Mdhš fhªâahÇ‹ °ÄUâahdJ, “tUzj®k¤ij¥
É£L¥ ãǪJ jŤJ Éf r¡âa‰wâdhY«, ghku k¡fË‹ g‰¿ mur‹ ftÅ¡fhjjhš murid¤ jŸËÉ£L tUz j®k¤ij¡
m¿É‹ik¡F gaªJ«, fhªâahÇ‹ âUÉisahlšfS¡bfšyh« fh¥gh‰W« murh§f¤ij V‰gL¤â, tUzh¢áuk j®ÄfŸ ifÆš
ã‹jhs« ngh£nl Mfnt©o ïUªjjhš ïij nghâa msî uhÍa¤ij x¥òÉ¡f nt©L«” v‹»wJ. mj‰fhfnt mjhtJ
btËah¡» mj‹ bfLâfis vL¤J¢ brhšy ijÇak‰wt®
Fo muR - 1933 ( 1 ) 142 143 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
“tUzháuk j®k Kiwia¡ fh¥gh‰wnt eh‹ RauhÍa¤â‰F ghL 4. brU¥ò¤ ij¡fnt©L«.
gL»nw‹” v‹»wh®. Mfnt fhªâat®fË‹ tUzh¢áukj®k«
v‹gJ v¥go¥g£l Éah¡»ahd¤ijí«, j¤Jt mo¥giliaí« 5. gz¥ bg£ofËš btŸË ehiza« ïU¡f¡TlhJ.
bfh©oUªjhY« mt‰¿‹ j¤Jtbkšyh« bghUshjhu¤ijí« 6. g«ghŒ Äš KjyhËfŸ (itáa®fŸ) nghš gz¡fhu®fshf
k‰wt‹ ciH¥ghš áy® thG« nrh«ngÇ thœ¡ifiaínk Mir¥ gl¡ TlhJ.
mo¥gilahf¡ bfh©lJ v‹gnj ekjã¥ãuha«. v¥gobaÅš
gh®¥gh‹ ghLglhkš Cuh® ciH¥ãš thHnt©oaj‰F jFªj v‹bwšyh« cgnjr« brŒâU¥gnjhlšyhkš “ïJ jh‹ vdJ
gona mtD¡F cgnjr«, fšÉ f‰ã¤jš v‹W brhšy¥g£oU¡ Rauh{a ntiy¤â£l«” v‹W« ïªj 2,3 tUõ r£lkW¥ò, r¤âah¡
»‹wJ. fšÉ f‰ã¤jY«, cgnjrK« ahU¡fhf v‹W gh®¤njh »uf« všyh« ïj‰fhf¤jh‹ brŒa¥g£lbj‹W« brhšÈÆU¡»wh®.
nkahdhš, cgnjr« bgwî« fšÉ f‰W bfhŸsî« MSfns (ïªj c©ik m¿a nt©oat®fŸ 1931-#]‹ khj« 12, 13-ª njâ
»ilahJ v‹Wjh‹ És§F«. bgU«gh‹ikahd tUz¤jh® “ïªJ” “RnjrĤâu‹” “jÄœehL” g¤âÇiffis¥ gh®¤jhš e‹whŒ
v‹D« “N¤âu®fŸ” v‹gt®fŸ, k‰wt®fS¡F¤ bjh©L brŒa És§F«. ïâš á¿J« j¥ãšiy. ï‹iw¡F njhH® fhªâ¡F vGâ¡
nt©Lbk‹»w cgnjr¤ij¤ jÉu ntW v‹d ïU¡»wJ. k‰wt®fŸ nf£lhY« x¥ò¡bfhŸSth®).
brhšgona el¡fnt©oatD¡F v‹d cgnjr« v‹d fšÉ
Mfnt ïªjÉj Rauh{Ía« ahU¡F ešyJ v‹gij
nt©o ÆU¡»wJ? v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ.
nahá¤J¥ghU§fŸ?
B¤âÇa®fshš jh‹ “N¤âu®fS¡F” v‹d ãunah#d«? ah®
ï‹iwaâd« cyf« KGtJ« v›Éj tF¥ò ɤâahrK«
tªjhY«, vªj uh#h tªjhY« N¤âu‹ Kjš _‹W ngU¡F« bjh©L
TlhJ v‹W«, F¿¥ghf ViH, gz¡fhu‹, bjhÊyhË, KjyhË,
brŒant©oatdhf¤jhnd ïU¡»wh‹. Mjyhš B¤âÇa‹
nrh«ngÇ, gh£lhË v‹git Tlhbj‹W« brhšÈ Ka®¢á¤J cy
v‹gtdhY« N¤âuD¡F gy‹ ïšiy.
ifna òâa cyf« M¡f nt©Lbk‹W ghLgL»‹w fhy¤âš,
itáaD« m¥gonajh‹. Mdhš itáaD¡F¤ jh‹ gz« ïªâahÉš “m‹Åa M£áia Éw£LtJ” v‹w jªâu th®¤ijia
nr®¤J¡ bfhŸs mâfhu« c©L, N¤âuÅl« ntiy th§f mâfhu« cgnah»¤J¡ bfh©L, m‹Åa M£á kh¤âukšyhkš cyf¤âš
c©L. mjdhšjh‹ N¤âuid gz« nr®¡fÉl¡TlhJ v‹W«, cŸs vªjÉj nflhd M£áiaÉl nflhd M£áahdJ« 2500
nr®¤JÉ£lhš ãuhkz‹ gyh¤fhukhŒ¡Tl ãL§»¡bfhŸsyh« tUõ§fS¡F K‹ ïUªj giHa M£á¡F«, tUzh¢áuk M£á¡
v‹W« kDj®k« brhšY»‹wJ. Mdhš ãÇ£oZ j®k¤âš N¤âu‹ F« bfh©L nghf¥ghLgLtbj‹whš ïij v¥go¤jh‹ RakÇahij
gz« nr®¡fyh«. MdhY« mij tÇ, nfh®£L t¡Ñš, nfhÆš, Fs«, í«, RjªâuåuK« cŸs kÅj‹ x¥ò¡bfhŸsKoí« v‹gij
rl§F, g©oif KjÈaitfË‹ _y« ão§»¡ bfhŸsyh« v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
ïUªJ tU»‹wJ. Mdhš fhªâ jUk¤âš N¤âu‹ if¡F gz«
k‰W« fhªâah® t£lnki# kfheh£o‰F¥ nghdJ« Tl
tªJ nrunt Koahjgo N¤âu®fŸ ifÆš uh£od¤ij¡ bfhL¤
tUzh¢áuK«, #hâ Kiwí« nkš ÃiyÆš gu«giuahŒ nkš
jhŒÉ£lJ.
ÃiyÆšïU¡fî«, Ñœ ÃiyÆš ïU¥gt®fŸ gu«giuahŒ Ñœ
mJkh¤âukšyhkš N¤âu®fS¡F¡ fhªâahuhš brŒa¥gL« ÃiyÆš ïU¡fî« V‰ghL brŒt j‰nf xÊa k¡fŸ ahtU« rkkhŒ
cgnjrK« mij mDrǤnj brŒa¥g£oU¡»wJ. mbj‹d ïU¡f V‰ghL brŒtj‰bf‹W ahuhtJ brhšy Koíkh? v‹W
bt‹whš:- nfŸ»‹nwh«. njhH® fhªâ jdJ ’tUzh¢áuk¤âY« #hâ Kiw
ÆY«, ca®îjhœî ïšiy, všyhU« rkkhŒ ghÉ¡f¥ gLth®fŸ’
1. uh£od¤ijna R‰w nt©L«. v‹W brhšY»‹wh® v‹whY« ãÇî c©L v‹W« mtdtD¡F
2. if¤jÇÆš beŒant©L«. MâÆš Éâ¤j tUz¤bjhÊš, #h⤠bjhÊš v‹gijna jh‹
mtdt‹ brŒjhfnt©L« v‹W« brhštJ rkj®k¤â‰F«, rk¤J
3. khLnkŒ¤J ghš jÆ® ɉfnt©L«. t¤â‰F« V‰wjhFkh v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ? KjyhËí«,
bjhÊyhËí« ïU¥gh‹, gh®¥ghD« giwaD« ïU¥gh‹; Mdhš
Fo muR - 1933 ( 1 ) 144 145 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
nkš ÃiyÆš cŸstid¥gh®¤J Ñœ ÃiyÆš cŸst‹ ɤâahr« »il¡F«. kh®¡f« njlî« kd« tU«. ekJ eh£L giHa tH¡f§
ghuh£l¥glhJ v‹W« Ñœ ÃiyÆš cŸstid¥gh®¤J nkš fS« k¡fŸ gy® #hâÆ‹ gadhŒ kÅj¤ j‹ika‰W ÄUf§fŸ
ÃiyÆš cŸst‹ ɤâahr« ghuh£l¥glhJ v‹W« brh‹dhš nghš ghL glî« mJ btFfhykhŒ Ãiy¤âU¡fî« fhuznk ïªj
ïj‰F v‹d mU¤j«? v‹gij thrf®fŸjh‹ nahá¤J tUz jUkK« #hâ KiwínkahF«. tUz jUkK« #hâ Kiwí«
Koîf£lnt©L«. nkšÃiyÆš cŸst‹ ghLglhkš RfkhŒ Tl ïªj eh£oš ïšyhk ÈUªâUªjhš ï‹W fhz¥gL« uh£od§fŸ
nfhòu« khlkhËif f£o¡bfh©L k¡fŸ ÛJ gšy¡F rthÇ brŒtJ beU¥ãš v¿¡f¥g£L v¤jid fhykhÆU¡F« v‹gijnahá¤jhš
mt‹ tUzj®kbk‹W«, Ñœ ÃiyÆš cŸst‹ X£il¡FoirÆš jhdhfnt És§F«. Mjyhš tUzh¢áukK« #hâ Kiwí« ViH
tá¤J¡bfh©L nghâa MfhuK« brsfÇaK« ïšyhkš gšy¡F fis Vkh‰wî« mt®fŸ brštth‹fSilaî« nrh«ngÇf
Rk¥gJ ïtdJ tUz jUkbk‹W« brhšÈ ïªj ïu©L Ãiy¡F« Silí« Nœ¢áfisí« m¿ahkš ïU¡f¢ brŒaî« gz¡fhu®
ɤâahr« ghuh£l¡TlhJ v‹W brh‹dhš, ïJ ahU¡F Rf« fisí« gh®¥gd®fisí« fh¥gh‰wî« brŒa¥gL« jªâu§fns
ahU¡F fZl« v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. gšy¡F Rk¥gt‹ xÊa nt¿šiy. Mfnt v‹d Éiy bfhL¤jhtJ ï‹iwa fhªâ
ïu©L¡F« ɤâahrÄšiy v‹W fUâdhY« gšy¡F Rk¥gt‹ at®fË‹ tUzh¢áuk Rauh{Ía¤ijí« #hâKiw bjhÊš M£á
ghukhdJ rthÇ brŒgtD¡F«, Rk¥gtD¡F« ahbjhU iaí« mijna â£lkhf V‰W¡bfh©l fh§»uirí« k¡fŸ xʤ
ɤâahrK« ïšyhkš x‹Wnghš rkkhŒ ïU¡Fkh v‹gJ jh‹ jhf nt©oaJ RakÇahijÆ‹ rkj®k¤â‹ Kjš flikahF«.
ekJ nfŸÉ.
Fo muR - jiya§f« - 26.02.1933
ïªj tUzh¢áuk«, #hâ Kiw, ViHfŸ ïU¡fnt©oa
j‹ik, uh£od« M»a Éõa§fis¥ bghW¤j fhªâahÇ‹ mã¥ã
uha§fnsjh‹ e«ik fhªâ Rauh{Ía¤ij Él “m‹Åa M£á”
v‹gJ MÆu« kl§F nkyhdJ v‹W fUj¢brŒ»‹wJ.
fhªâ Rauh{Ía¥go ïªj eh£oš j¥ò¡bfh£l giwaU«,
brU¥ò¤ ij¡f r¡»Èí«, kybkL¡f¤ njh£oí«, khLnkŒ¡f Fo
k¡fS« gšy¡F Vw¥ gh®¥ghD«, bfhŸis mo¡f¢ br£oí«,
Fâ®fËš jhÅa§ fis¡bfh£o¡ bfhŸs #Û‹jhuD«, ÄuhRjhuD«
ïUªnj ÔUth‹, mJî« jiyKiw jiyKiwahŒ ïUªnj
ÔUth‹. Mdhš m‹Åa M£áÆY«, ïªj Ãiy ïU¡Fbk‹W
ahuhtJ brhšyyh«. MdhY« fhªâ RauhÍa« khâÇ ïªjÃiyfŸ
#hâ Kiw¥go tUzjUk¥go ïU¡fhJ. giwaD¡F gšy¡nfw
rªj®¥g« tªjhY« tU«, gh®¥ghD¡F brU¥ò ij¡f rªj®¥g«
tªjhY« tU«, br£o¡F khL nkŒ¡f rªj®¥g« tªjhY« tU«
B¤âÇa á§F¡F g§fh ïG¡f rªj®¥g« tªjhY« tU«. Mjyhš
m‹Åa M£á KiwahyhtJ všnyhU¡F« gªja¤âš ïlnk‰
gL«. fhªâ M£á Kiw¥go gªjank »ilahj ghu«gÇa mDgt«
jh‹ Ãiy¡F«.
Mdhš ïªj Kiwah»a ngh£oí« rhªjk‰W rjh nkš
Ãiyia¥ g‰¿ ftiy ïU¥gJ« kÅj r_f¤J¡F ešyjh v‹W
nfœ¡fyh«. ešyJ v‹nw eh« brhšYnth«. VbdÅš všyhU¡F«
fZl« ïU¡»‹wJ v‹W njh‹¿dhš jh‹ fZl Ãt®¤â¡F kh®¡f«

Fo muR - 1933 ( 1 ) 146 147 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


gz¡fhu® bfhŸifbfh©l murh§f¤â‰F« cŸMshŒ ïUªJ
cjÉ brŒjt® M»whuh mšyJ ViHfS¡F« Ô©l¥glhj k¡fS¡
F« e©guhŒ ïUªJ cjÉ brŒtuh»whuh v‹gij cz®ªJghU§fŸ.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.02.1933

fhªâÆ‹ Mya¥ ãuntr neh¡f«

njhH® fhªâat®fŸ jhœ¤j¥g£l jiyt® xUtU¡F Mya¥


ãuntr neh¡f¤ij¥ g‰¿ vGâa neh¡f¤âš moÆš f©lF¿¥òfŸ
fhz¥gL»‹wd. mitahtd:- “Mya¥ãuntr¤jhš k£L«
Ô©lhik Ô®ªJ ÉL« v‹W eh‹ Ãid¡fÉšiy” “Mdhš
ãwUl‹ rÇrkkhf Mya¥ãuntr cÇik bgwhjtiu Ô©lhik
ÔuhJ” “Mya¥ ãuntr¤jhš bghUshjhu« fšÉ K‹nd‰w«
V‰gL«” v‹w F¿¥òfŸ ïU¡»‹wd. ïitfËš VjhtJ ï‹iwa
mEgt¤â‰F x¤J ïU¡»‹wjh v‹gij nahá¡fnt©L«. ïªJ
kj¤âš Ô©lhj #hâah® v‹»‹w T£lkšyhkš Ô©l¡Toa k¡fŸ
gy nfho¡fz¡fhd ng®fŸ Mya¥ãuntr rk cÇikia jhuhskhŒ
mDgɤJ tUgt®fshfnt ïUªJ« gy tF¥òfËš ï‹W ü‰
W¡F bjh©û‰nwG ng®fŸ j‰F¿fshfî«, ü‰W¡F bjh©û‰
bwh‹gJ ng® nghâa ïlK« JÂí« cilí« ïšyhkY« mt®
fsJ ãŸis F£ofS¡F fšÉ bfhL¡fnth nehŒ¡F kUªJ
bfhL¡fnth KoahkY« ïU¥gâ‹ fhuz« v‹dbt‹W nf£
»‹nwh«. ï‹W k¡fS¡F bghJthf mjhtJ ïªâa k¡fS¡F kj«,
#hâ, Ô©lhjt®, Ô©l¡Toat® v‹»‹w ghFghnl ïšyhkš
ü‰W¡F bjh©ûW ng®fŸ kÅj¤j‹ikÆHªJ khd¤ij ɉW
fZl étd« éÉ¡f nt©oat®fshfî« mnef® m¥go¢
brŒjhY« éÉ¡f Koahjt®fshfî« ÄUf§fS¡F ïU¡F« Ãiy
ikí« ïšyhkY« ïUªJ tU»wh®fŸ. ïj‰F¡ fhuz« v‹d?
ï¥go¥g£lt®fS¡F v‹d kh®¡f«? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
uh£od¤ijí« nfhÉiyí« fh£LtJ nah¡»akhd kh®¡fkh?
nkhroahd kh®¡fkh? v‹gij thrf®fns nahá¤J¥ ghU§fŸ.
ï¥bghGJ Ô©l¡Toa k¡fSila g£oÅ¡F«, go¥ò¡F« fhªâ
ah® f©L ão¤j kUªJ uh£odkhF«. Ô©l¥glhj k¡fSila
g£oÅ¡F« go¥ò¡F« fhªâah® f©L ão¤âU¡F« kUªJ
Mya§fŸ MF«. Mfnt ïªj it¤âaÇ‹ r¡âia Ú§fns
kâí§fŸ. ïªj khâÇ it¤âa§fshš fhªâah® gz¡fhu®fS¡F«,

Fo muR - 1933 ( 1 ) 148 149 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ïªj k©lg« Ãiwa bfhrbfhrbt‹W bfhR¡fŸ ïUªJ
c§fis cg¤âut« brŒtjhŒ it¤J¡ bfhŸS§fŸ. mªj
bfhR¡fŸ c§fSila u¤j¤ij cUŠRtjhf it¤J¡ bfhŸS§fŸ.
mj‰F Ú§fŸ v‹d brŒa nt©L«. bfhR¡fis¥ ão¤J¥ ão¤J
eR¡» É£lhš nghJkh? ïªj k©lg¤ij R¤j« brŒJ btŸis
ao¤J òifngh£L ï«k©lg¤J¡FŸ ïU¡F« bfhR¡fis¡
bfh‹W É£lhš nghJkh? e‹whŒ nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïjdhš
nry¤âš všyh« bfhR cg¤âut« Ô®ªJ ÉlhJ, Kjš ehŸ bfh‹w bfhR¡
fS¡F¥ gâyhf kWehŸ òâa bfhR¡fŸ tªJ òFªJ ÉL«.
<. bt. uhkrhÄ, K¤J¢rhÄ tšy¤juR
k‰W« xU ïl¤âš xU Éahâ V‰g£lhš Éahâ tªjtD¡F
tunt‰ò¥g¤âu§fŸ - bghJ¡T£l« gh®¤J¥ gh®¤J kUªJ bfhL¤J bfh©L tUtjhš Éahâia
xʤJÉl KoahJ. ÉahâÆ‹ _yhjhu¤ij¡ f©L ão¤J mij
monahL mÊ¡fnt©L«. mJnghynt bfhR¡fŸ ïªj k©lg¤
â‰FŸ tUtj‰F fhuz« v‹d v‹gij¡ f©L ão¤J mij
jiytut®fns! njhH®fns! ! mÊ¡f nt©L«. ïªj k©lg¤âš ï›tsî mâfkhd bfhR¡fŸ
bfhr bfhrbt‹W ïU¡»‹wbj‹whš ïj‰F¡fhuz« ï§FŸs Xj«,
jiytut®fŸ v‹id¥g‰¿ òfœªJ ngáaâš eh‹ nkš
mU»YŸs Ú®¤nj¡f« mâYŸs mR¤j« mG¡F M»a fhuz§
eh£o‰F¢ br‹wâš Vnjh gy m¿a Éõa§fis m¿ªJ bfh©L
fshš jh‹ bfhR¡fŸ c©lh»‹wd v‹gij e‹whŒ m¿ant©L«.
tªâU¥gjhf T¿ eh‹ Vnjh gy mÇa Éõa§fis rhâ¤J ïU¥g
bfhR cg¤âut« Tlhbj‹»‹wt®fŸ nk‰f©l má§f§fisí«,
jhfî« T¿dh®. eh‹ vdJ nkš eh£L R‰W¥ãuhaz¤âš x‹W«
Ú®¤nj¡f§fisí« xÊ¡fnt©L«. m¡f« g¡f« cŸs všyh
òâjhf f‰W¡bfh©L tuÉšiy. v‹Dila mã¥ãuha§fS«,
ïlK« R¤jkhf it¡f¥glnt©L«. m¥bghGJ jh‹ bfhR¡fŸ
v©z§fS«, MirfS« vdJ nkšeh£L R‰W¥ ãuahz¤jhš
xÊí«. ïšyh É£lhš “bt£l bt£l¤ jiHí«” v‹gJ nghy
gy¥g£ld, mir¡f Koahj msî cWâ bfh©L É£ld. k‰W«
v›tsî mʤjhY« t£oíl‹ bgUF« v‹gnj vdjã¥ãuha«.
vdJ Mir btW« fdî Mir mšybt‹W«, vdJ mã¥ãuha«
eilKiwÆš rh¤âaÄšyhj Mfha¡nfh£il mã¥ãuha« mšy Mifahš mJnghynt gh®¥gd®fŸ v¥go c©lhdh®fŸ,
v‹W«, eh‹ vijí« mÄjkhf v©Â kd¥ghš Fo¡fÉšiy mt®fŸ bjhšiy vjdhš V‰g£lJ, mij vJ ghJfh¤J ts®¡
v‹W« cz®ªnj‹. mj‰F Mjhukhf mnef Éõa§fis ãu¤â »‹wJ? v‹gitfis¡ f©L ão¤J mt‰iw mÊí§fŸ, eR¡
aB¤âš gh®¤J vdJ bfhŸifí« Mirí« rh¤âank v‹W«, r®t F§fŸ. mJjh‹ gh®¥gÜa¤ij xÊ¡F« kh®¡fkhF«. ïšyhj
rhjhuznk v‹W« m¿ªnj‹. ïJ jh‹ vdJ nkš eh£L¢ R‰W¥ tiuÆš ekJ ghblšyh« åzh»ÉL«. m‹¿í« k‰wt®fshš å©
ãuhaz¢nrâba‹W« R‰W¥ãuahz mDgtbk‹W« xU th®¤ij T¢rY«, FnuhjK«, JntõK« v‹W jh‹ brhšy¥g£LÉL«.
Æš brhšÈ Ko¡»‹nw‹. k‰W«, njhH® K¤JrhÄ tšy¤juR
mt®fŸ ngáanghJ gh®¥gd¡ bfhLikiaí«, Nœ¢áiaí« g‰¿¥ Mifahš eh« ï›Éõa§fËš K‹ida mã¥ãuha§fis
ngáaJl‹ gh®¥gÜa¤ij¥ ó©lu xÊ¡f nt©Lbk‹W brh‹dh®. á¿J« kh‰¿¡bfhŸshkš _y fhuz§fis¡ f©L mij mÊ¡F«
mJnt vdJ mã¥ãuha« v‹gij c§fS¡F vL¤J¡ fh£l ntiyÆš <Lglnt©L« v‹W brhšY»‹nw‹.
nt©oaâšiy. Mdhš gh®¥gÜa¥ ó©il mÊ¥gjhš gh®¥gÜ
mJ v‹d bt‹whš? gh®¥gh‹ v‹gJ nkš #hâ¡fhu‹
a« xʪJ ÉL« v‹W eh‹ fUjÉšiy. VbdÅš gh®¥gd¥ ó©L
v‹»‹w j¤Jt¤â‹ ÛJ f£l¥g£oU¡»‹wJ. nkš #hâ¡fhu‹
jhdhf Kis¥gâšiy. mj‰F xU áW cjhuz« brhšY»nw‹,
v‹gJ ghLglhkš nrh«ngÇahÆUªJ Cuh® ciH¥ãš tÆW ts®¥
mjhtJ,
gJ v‹»‹w j¤Jt¤â‹ ÛJ f£l¥g£oU¡»‹wJ. ïij e‹whŒ
cz®ªJ ïªj j¤Jt mo¥gilia ïo¤bjÇa Ka‹nwhkhdhš
Fo muR - 1933 ( 1 ) 150 151 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
gh®¥gd®fŸ v‹»‹w th®¤ijna eh£oš ïšyhkš nghŒÉL«. RakÇahij ïa¡f¤jh®fisÉl mj‹ vâÇfns mâfkhf¥ ãurhu«
gh®¥gd® kh¤âukšy, xU #hâ¡F k‰bwhU #hâ nkš v‹»‹w brŒâU¡»wh®fŸ.
j¤Jtnk mʪJ ÉL«. mJkh¤âukšy #hâ Kiwna monahL
mʪJ ÉL«. mjhtJ, RakÇahij ïa¡f« eh°âf ïa¡f« v‹W« mJ
flîŸ, kj«, fh§»u°, mur‹ M»aitfS¡F¤ Jnuhfkhd
rhjhuzkhf ï‹W gh®¥gd #hâia kh¤âu« xʤJ É£lhš ïa¡fbk‹W«, fh§»uR¡fhu®fS«, ïªJ, ï°yh«, »¿°Jkj¡
nghJkh? v‹W ghU§fŸ. ïªj eh£oš gh®¥gd®fŸ Tlhbj‹W fhu®fS« murh§f¤J¡F É©z¥g« brŒJ« murh§f kªâÇ
brhšY»‹wnghJ mj‰F mL¤j #hâauhŒ És§F« irt®fŸ fS¡F«, r£l bk«g®, kj« fh¥gh‰W« nghäR bk«gU¡F« öJ
KjÈat®fS¡F ïU¡f ïlK©lh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. elªj t©zkhí« É©z¥g§fŸ mD¥ãa t©zkhí« ïU¡»‹
irt‹ v‹whš v‹d? gh®¥ghid¥nghynt rßu¤jhš ntiy brŒ wh®fŸ. nghjh¡Fiw¡F btŸis¥g¤âÇifah»a “bkÆš” g¤âÇif
ahj nrh«ngÇ v‹W jhnd m®¤j«. vtbdt‹ j‹id nkš í« RakÇahij ïa¡f¤ij¥g‰¿ murh§f¤â‰F«, fh§»uR¡F«,
#hâ¡fhu‹ v‹W brhšÈ¡bfhŸS»whndh mtbdšyh« rßu¤âš fhªâ¡F« v¢rÇ¡if brŒJ RakÇahij ïa¡f¤ij mÊ¡f¢ brhšÈ
ntiybrŒahkš k‰wt®fŸ ciH¥ãš thG»‹wt‹ - thH Mir¥ Nrid fh£L»‹wJ. murh§fK« j‹g§if¢ brY¤J»‹w msɉ
gL»‹wt‹ v‹Wjhnd m®¤j«. bf‹W RakÇahij¡fhu®fŸ ã‹dhš C.I.D. fis Éu£o¡ bfh©nl
ïU¡»wh®fŸ.
Mfnt, #hâia xʤjhf nt©L« v‹W« všnyhU«
rßu¤jhš ghLg£lhfnt©L« v‹W« Ãgªjid V‰gL¤âahf Mfnt RakÇahij ïa¡f¤ij¥g‰¿¤ bjÇant©Lkhdhš
nt©L«. ghL glhjtD¡F ïªj eh£oš ïlÄšiy v‹W M¡» Él m›Éa¡f¤â‹ ÉnuhâfŸ ah® v‹gij¤ bjǪjhny És§»ÉL«.
nt©L«. m¥bghGJjh‹ gh®¥ghD« xÊth‹, gh®¥ghdhš ntW ï›Éa¡f« njh‹¿a fhy« Kjš v›tsnth bjhšiyfS¡F«,
vªj tifÆY« ïªj eh£oš ïšyhkš xÊí«. v⮥òfS¡F« Mshfnt©oÆUªjJ v‹gijí« gh®¤jhY«
És§» ÉL«.
nkšehLfËš Tl gy ïl§fËš ïªj¡bfhLik mjhtJ
nrh«ngÇfË‹ Nœ¢áí« bfhLikfS« ïUªJjh‹ tU»‹wd. Mfnt ï›Éa¡f¤ij¥ g‰¿¤ bjǪJ bfhŸs ïÅ v‹d
mj‰fhf¤jh‹ ï‹W mnef ghf§fËš nrh«ngÇ gh£lhË r©il brhšy nt©L« v‹gJ vd¡F¤ bjÇaÉšiy. k‰wgo ï›Éa¡f¡
fS« »s®¢áfS« FH¥g§fS« elªJ bfh©oU¡»‹wd. xU bfhŸiffŸ rÇah j¥gh v‹gij x›bthUtU« czunt©oaJ
Éõa¤ij Phgf¤âš ití§fŸ. mbj‹dbt‹whš ïªj nrh«ngÇ mtáabk‹nw fUJ»nw‹.
#hâfS¡nfh tF¥òfS¡nfh Mjuî« M¡fK« mˤJ¡ fh¥gh‰¿
tu k‰bwhU T£l« ïU¡»‹wJ. mJî« xʪjhfnt©L« v‹gij njhH®fns!
fU¤âš ïU¤âdhš jh‹ ïªj Vkh‰wK« bfhLikí« xʪJgL«. ïªj¥go¡F xU ïa¡f« mjhtJ ï¤jid k¡fS¡F
mbj‹dbtÅš mJ jh‹ gz¡fhu tF¥ò, KjyhË tF¥ò, ÄuhRjh® mâU¥â V‰gL«go xU ïa¡f« vj‰fhf el¤j¥glnt©L«?
tF¥ò v‹gdth»aitfshF«. ïªj tF¥òfshšjh‹ gh®¥gÜa« v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. xU kÅjD¡F “ešyng®” th§Ft
mjhtJ nrh«ngǤ j¤Jt« ïUªJ tU»‹wJ. mijí« kh‰¿nah j‰F« nrh«ngÇahŒ ïUªJ thGtj‰F« RygkhdJ«, RfkhdJ
mʤnjhjh‹ Mfnt©L«. ïšyhÉ£lhš Ryg¤âš gh®¥gÜa« khd gytÊfŸ ïU¡F«nghJ V‹ ïªj¡ fZlkhdJ«, gÊí«
xʪJÉlhJ. bjhšiyí« ïU¡f¡Toa ntiyÆš <Lg£oU¡»‹nwh« v‹gij
F¿¥ò 19.02.1933 ïš nry« RakÇahij r§f¤ njhH®fshš kD®Fy nahá¤J¥ghU§fŸ. vdJ brhªj¤â‰F xU bfsutK« bgUikí«
njth§f gŸË¡ Tl¤âš eilbg‰w tunt‰ãš M‰¿a ciu. nt©Lkhdhš eh‹ r«ghâ¤J¡bfhŸs Koí«. Mdhš mitfshš
k¡fS¡F v‹d e‹ik V‰gl¡TL« v‹gij Mnyhá¤J¥gh®¤jhŒ
njhH®fns! RakÇahij ïa¡f« v‹gJ g‰¿ ngRnt‹ É£lJ. kj¤â‰F ešy ãŸisahŒ ïUªnj‹. murh§f¤â‰F« ešy
v‹W J©L¥ ãuRu§fËš fhz¥g£oU¡»‹wd. RakÇahij ãŸisahŒ ïUªnj‹, fh§»uR¡F« ešy ãŸisahŒ ïUªnj‹,
ïa¡f« v‹d? v‹gJ g‰¿ bghJ #d§fS¡F xU Éj¤âš gh®¥gd®fS¡F« ešy ãŸisahŒ ïUªnj‹, gh®¥gd®fŸ mšyhj

Fo muR - 1933 ( 1 ) 152 153 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


t®fS¡F« ešy ãŸisahŒ ïUªnj‹. x›bthUtU« j‹j‹ cÇikna xÊa nrh«ngÇfS¡F v¥go cÇik c©lhF«. Mfnt
Raey¤J¡F mDTykhŒ ïUªjhš kh¤âu« e«ik ešyãŸis ï‹iwa ÃahaK«, mâfhuK« nrh«ngÇfŸ ifÆš ïU¡»‹wJ
v‹W brhšY»wh®fns xÊa fZl¥gL»‹w k¡fSila ey¤ij v‹gj‰F ïijÉl ntW v‹d cjhuz« nt©L«? ïªj
ftÅ¡f Mu«ã¤jhš e«ik Éu£lî« e«ik É£L X£l« Ãiyikia monahL mÊ¡fnt©L« v‹Wjh‹ RakÇahij
ão¡fînk brŒ»wh®fŸ. mJkh¤âukšyhkš e«ik¤ ö‰wî« ïa¡f« brhšY»‹wJ. všyh kj§fËDila nah¡»aijí« všyh
Mu«ã¡»wh®fŸ. ïªj¡ T£l§fS¡F ciH¤jJ fh£oš f¤âaJ murh§f¤âDila nah¡»aijí« ï¥go¤jh‹ ïU¡»‹wd. ïªj¡
nghynt MŒÉ£lJl‹ fZl¥gLgt®fS¡F ahbjhU gaD« bfhLikíŸs Ô©lhik v‹gJ ïªj kÅj r_f¤âš v›tsî
V‰glhjnjhL nrh«ngǤ j‹ik¡F« Kjyhˤjd¤J¡Fnk fhykhŒ ïUªJ tU»‹wJ? ïij xÊ¡f ïJtiu vªjkj« vªj
M¡fkË¡f¤ j¡fjhŒÉ£lJ. murh§f« ghLg£L xʤjJ? »¿°Jt kjK«, ï°yh« kjK«
j§fŸ kj¤J¡F tªJ É£lhš Ô©lhik xʪJnghF« v‹»‹wd
ïjdhšjh‹ ï¥nghJ fZl¥g£L ciH¤J« K‹D¡F ntbahÊa ïªj m¡»uk« eh£oš v¥go ïU¡f Koí«? V‹ ïU¡
tuhkY« jhœ¤j¥g£L« ïÊîgL¤j¥g£L« ïU¡F« k¡fS¡F »‹wd? v‹»‹w ftiyfŸ mitfS¡F ïšiy. ïU¡Fkhdhš
ciH¡fnt©oaJ kÅj® flik v‹W cz®ªnj‹. mJjh‹ nfty« Vnjh m‰g fhÇa§fS¡bfšyh« cÆiu Élî« jiyia
RakÇahij ïa¡f« v‹gJ«. th§fî« k¡fS¡F nghâ¡»‹w kj§fŸ ï¡bfhLik¡F cÆ®Él
vªj kjK« flîS«, murh§fK«, ViHfŸ jiyÆš jh‹ V‹ JªâU¡f¡TlhJ. murh§f§fS« ïªj njr¤âš btF
rthÇ brŒ»‹wdnt xÊa KjyhËkh®fis V‹ v‹nw nfŸ¥g fhykhf Rkh® 5000 tUõkhf ïUªJ tUtjhf rǤâu§fŸ fhz¥
âšiy. mt®fSila ÉU¤â¡F cjÉ brŒnj tU»‹wd. nfty« gL»‹wd. xU murh§fK« ïªj Ô©lhikia xʤJ kÅjid
xU Ô©lhik v‹»‹w fhÇa« v›tsî m¡»ukbk‹W«, mnah¡ kÅjdh¡f¢ brŒant ïšiy. mndf bgÇa fhÇa§fisí« ehfÇf
»a¤jdkhdbj‹W«, Mjhuk‰wbj‹W« všyh kÅjDila fhÇa§fisí« brŒJ rhâ¤jjhf fijfŸ, òuhz§fŸ rǤâu§fŸ
m¿î¡F g£oUªJ« ï‹W mij xÊ¥gJ v‹whš v›tsî vGâit¤J k»œ»‹wd. Mdhš Ô©lhik Éõa¤âš mit
fZlkhŒ ïU¡»‹wJ v‹W ghU§fŸ? brŒjbj‹d v‹whš jiyFŪJjh‹ Mfnt©L«. mJ nghynt
vªj¡ flîshtJ ïªj khâÇahd xU bfhLikia Ãt®¤â¤jjh?
Ô©lhik xÊant©Lkh? nt©lhkh? v‹w ãu¢áidia ïšiyna. Mdhš kjK« murh§fK« flîS« všyh k¡fS¡F«
Koî brŒa “rh°âu« v‹d brhšY»‹wJ? rh°âÇfŸ v‹d bghJ v‹W thÆš ngR»‹wd; bt£fÄšyhkš vGâ¡ bfhŸS
brhšY»‹wh®fŸ?” v‹W gh®¥gJ« rh°âÇfSl‹ j®¡f« brŒt »‹wd. mªj¥go všyh k¡fS¡F« bghJthŒ fhÇa¤âš v‹d
J« ò¤âíŸs fhÇabk‹nwh ehizakhd fhÇabk‹nwh brhšy brŒâU¡»‹wd? Ô©lhik v‹»‹w ïªj xU Éõa¤âš x‹W«
Koíkh? v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. ïJtiu brŒa Koahj kj§fS« murh§f§fS« flîŸfS« ïÅ
ViHfS¡F mjhtJ brštth‹fshš bfhLik¥ gL¤j¥gL«
rh°âu« gh®¥gbj‹whš v‹d m®¤j«. ï‹iwa âd« Ô©lh
ViHfS¡F v‹d fhÇa¤ij¢ brŒJÉl Koí«? kjK«, flîS«
ikÆš fZl¥gL« k¡fSila fõl¤ij Ú¡Ftj‰fhf ï‹iw¡F
murh§f§fS« nkš #hâ¡fhu®fS¡F«, KjyhËkh®fS¡F«
2500 tUõ§fS¡F K‹ ïUªj k¡fŸ v‹d brhšÈÆU¡»wh®fŸ
ifahŸfnsahF«. Mjyhš jh‹ #hâ¡bfhLikí«, gz¡fhu¤
v‹W gh®¥gJ v‹gJ jhnd mj‹ m®¤j«. fZl¥gL»‹w giwa®,
âÄU« xÊa nt©Lkhdhš mitfË‹ Míj§fshd flîŸ, kj«
r¡»Èa®fŸ KjÈa k¡fË‹ fZl¤ij Ú¡f nrh«ngÇahŒ ïUªJ
mur‹ M»ait r«kªjÄšyhj xU M£áahš Koí« v‹W
Cuh® ciH¥ãš tÆW ts®¤J bjhªâia¥ bgU¡»¡ bfh©oU¡F«
RakÇahij ïa¡f« brhšY»‹wJ. mj‹ÛJ nfhã¤J v‹d brŒa
rh°âÇfis¥ nghŒ nfŸ¥gJ v‹gJ« mt®fËl« j®¡»¤J¡
Koí«. mâš fyªJŸs áyiu ö¡»š nghlyh«. áiw it¡fyh«.
bfh©oU¥gJ« nah¡»akhd fhÇakh v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
mªj cz®¢áia xʤJÉl Koíkh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
ïªj¡ fhÇa§fshš rh°âu§fisí« rh°âÇfisí« x¥ò¡bfhŸS
ï‹W cy»š ehfßf« bg‰W K‹dÂÆÈU¡F« njr§fËbsšyh«
»‹nwh« v‹Wjhnd m®¤j«. ï‹iwa kÅj r_f K‹nd‰w
ïªj cz®¢áfŸ jh‹ jh‹ltkhL»‹wd. Mdhš go¤j k¡fŸ
fhÇa§fËš rh°âu§fS¡F«, rh°âÇfS¡F« v‹d ntiy ïU¡
v‹gt®fS«, gz¡fhu®fŸ v‹gt®fS«, gh®¥gd®, ghâÇfŸ
»wJ? ghLgL« kÅjÅ‹ Rf J¡f¤ij¥g‰¿¥ ngr ghLgLgtD¡F
Fo muR - 1933 ( 1 ) 154 155 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
v‹gt®fS« ïj‰F Énuhjkhf¤ jh‹ ïU¡»‹wh®fŸ. ït®fshš
x‹W« Mf¥nghtâšiy v‹gJ cWâ. v¥go baÅš gz¡fhu
Mâ¡fK«, ghâÇ Mâ¡fK« nknyh§» ïUªj UÎa njr¤âš
mit xʪj cl‹ m§F ï‹W Ô©lhikí« ïšiy, gz¡fhu¡
bfhLikí« ïšiy. ïªjÃiy mªj njr¤J¡F v¥go tªjJ v‹W
nf£Õ®fŸ. m§F KjÈš kj¤ijí«, flîisí« xʤj ãwFjh‹
V‰g£lJ v‹gij Ú§fŸ ahtU« cz®ªâU¡fyh«. ïªj¡ fhuz§
fshš jh‹ kj¤ijí«, flîisí« F‰w« brhšY»‹nwhnk xÊa fh§»uR« x¤JiH¥ò«
nt¿šiy. k‰wgo Fnuhj« bfh©nlh, btW¥ò¡bfh©nlh mšy.
Mjyhš Ú§fS« v›Éj FnuhjK«, JntõK« ïšyhkš
bghWikahŒ eL ÃiyÆÈUªJ nahá¤J¥gh®¤J c§fS¡F¤ RakÇahij ïa¡f¤â‰FŸshf RakÇahij rkj®k¡f£á v‹g
njh‹W»wgo brŒí§fŸ. jhf xU»is njh‹¿ mJ r£lrig °jy °jhgd§fŸ KjÈait
fis¡ if¥g‰wnt©L« v‹w V‰ghLfis¢ brŒjîl‹ fh§»u°
F¿¥ò: 19.02.1933ïš nry« É¡nlhÇah ikjhd¤âš eilbg‰w jiyt®fŸ v‹ngh®fŸ áyU¡FŸS« r£lrig¡F¢ bršynt©L«
bghJ¡T£l« k‰W« 20.03.1933ïš ïuháòu¤âš eilbg‰w bghJ¡T£l« v‹»‹w Mir njh‹¿ mij btË¥gL¤j rka« gh®¤J¡bfh©nl
M»at‰¿š M‰¿a brh‰bghÊÉ‹ RU¡f«, ïUªJ mj‰F áy rh¡FfŸ V‰ghL brŒJ ï¥nghJ bkŸs bkŸs
Fo muR - brh‰bghÊî - 05.03.1933 btËah¡»É£lh®fŸ.
njhH® uh#nfhghyh¢rhÇah® mt®fŸ rÛg¤âš btËÆ£l
m¿¡if x‹¿š, “fh§»uR¡fhu®fŸ itÔf®fis¥nghš ãothj¡
fhu®fŸ mšy. mt®fS¡F r£lrigfË‹ _y« gy‹ V‰gL« v‹W
njh‹¿dhš clnd r£l rigfS¡F¢ bršth®fŸ” v‹W F¿¥ã£o
Uªjij thrf®fŸ go¤âU¡fyh«. ïªj m¿¡ifÆ‹ fU¤jhdJ
fh§»u° r£lrig EiHit mDkâ¡f¥ngh»‹wbj‹W«, Mif
ahš r£lrig bršy MiríŸst®fŸ fh§»uir É£L É£L ntW
f£áÆš nr®ªJÉl nt©lh« v‹W« nf£L¡ bfhŸStnjahF«.
m‹¿í« mj‰nf‰wh‰nghš r£lrigfis yøa« brŒJ«
MjǤJ« njhH® fhªâat®fŸ “mnef Éõa§fS¡F r£l«
jilahÆU¥gjhš m¤jilia Éy¡f r£l« brŒa nt©L«” v‹W
mo¡fongáí«, vGâí« tUtâ‹ _y« #d§fS¡F r£lrigÆ‹
mtáaK«, ãujhdK« És«gu« brŒa¥g£L tU»‹wJl‹ njhH®
uh#nfhghyh¢rÇah® Ô©lhik Éy¡F, nfhÉš ãuntr« M»a
knrhjh¡fË‹ rh¡Ffis it¤J¡bfh©L mo¡fo blšÈ¡F¥
nghtJ« r£lrig bk«g®fSl‹ ngRtJ« mt®fS¡F m¿¡if
ÉLtJkhd fhÇa§fshš r£lrig ãuntr« mtáa« v‹W .#d§
fS¡F¥ gL«go brŒtJ«, mâš #d§fS¡F nkhf« c©lhF«go
brŒtJkhd fhÇa¤ij¢ brŒJtU»wh®.
ïªj¡fhuz§fŸ r£lrig ãuntr« v‹gij kh¤âu« fh£L
tjhÆšyhkš fh§»urhdJ r®¡fhUl‹ x¤JiH¡f¤ jahuhÆU¡
»‹wJ v‹gijí« btË¥gL¤j xU jªâukhF«.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 156 157 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
VbdÅš yh®£ ɚȧl‹ ãuò“njhH® fhªâiaí« k‰w áy nghš f£o¥ òus¢brŒa¥ ngh»‹wJ v‹gâš á¿J« rªnjf¥gl
fh§»uR bjh©l®fisí« ÉLjiy brŒant©Lkhdhš fh§»uá‹ ïlnk ïšiy.
r£lkW¥ò¡ bfhŸif khwnt©L«” v‹W«, njhH® fhªâat®fŸ
r£l kW¥ò brŒtâšiy v‹W Nrid fh£lnt©L« v‹W« gy ïij njÓathâfŸ, njáa¥ g¤âÇiffŸ v‹gitfŸ nks
jlit brhšÈ tªâU¥gij c¤njá¤J r®¡fhU¡F« ïªj Éõa« jhs¤njhL MjǤJ tunt‰f¥ngh»‹wh®fŸ v‹gâY« ahU«
bjÇa£Lbk‹W fUâ ï¥go¢ brŒ»wh®fŸ. ïij¡f©l ã‹ò rªnjf¥gl nt©oaâšiy.
r®¡fhuh® clnd fh§»uR¡fhu®fis ÉLjiy brŒJ Élî« TL«. ï¥bghGnj njáa g¤âÇiffŸ ïJ Éõa¤âš j§fsJ
ïªj rka« fh§»uR¡fhuUila cjÉ r®¡fhU¡F Äfî« mã¥ãuha§fis bjÇɤJÉ£ld. mjhtJ jÄœehL g¤âÇif
mtáakhdjhF«. VbdÅš ïªeh£oš kh¤âukšyhkš cyf« ahdJ njhH® uh#nfhghyh¢rhÇah® mt®fŸ r£lrig v‹wîl‹
KGtâYnk ïJ rka« V‰g£oU¡F« rkj®k cz®¢áia 圤⠓M¢rhÇahU¡F ï¥bghGjhtJ ò¤âtªjjh” v‹W nf£L É£L
xÊ¡f Inuh¥ãa tšyuRfŸ všyh« ïªâahit¤jh‹ e«ãÆU¡ ïij “ešy nahrid” v‹W« brhšÈÉ£lJ. ïªJ, RnjrĤâu‹
»‹wd. mjhtJ ïªâahit¤ jdJ brh¤jhf¡ bfh©l ãÇ£oZ v‹w gh®¥gd g¤âÇiffS« fh§»u° °j«ã¤J¥nghŒ É£lJ,
murh§f¤â‹ tYntjh‹ ï‹W cyf rkj®k¤â‰F vâuhÆU¡»‹wJ Mjyhš ntW VjhtJ xU tÊ f©Lão¤jhfnt©L« (v‹W
v‹W ijÇakhÆU¡»‹wd. m‹¿í«, ïªâah jdJ brh¤J v‹»‹w vGJ»‹w ghtidÆš) “fh§»uR r£lkW¥ãš brytʤj C¡f¤ij
cÇik ãÇ£lD¡F v‹W xÊ¡f¥gL»‹wnjh m‹nw cyf rkj®k r£lrigÆš brytʤâUªjhš v›tsnth gy‹ milªâU¡
cjafhy« v‹W mnef rkj®kthj Ãòz®fŸ mã¥ãuha¥gL fyh«” v‹W« vGâÉ£ld.
»‹wd®. c©ikí« m¥gona jh‹ ïU¡»‹wJ. vªj¡ fhuz¤ij Rauh{ah v‹D« Mªâu gh®¥gd njáa g¤âÇifí« r£l
K‹Å£L« ïªâah ãÇ£oõhU¡F¢ brhªj« v‹»‹w j¤Jt« rig ãuntrnk ešy kUªJ v‹W fUâ ïU¥gjhf #d§fS¡F
khwhkš ïU¥gj‰fhfnt òâa muáaš Ó®âU¤j¤âš kfhuh#h¡ fh£o¡bfh©LÉ£lJ. Mfnt r£lrig nj®jš tªjîl‹ fh§»u°
fis¥ ãiz¤J«, k‰W« fh§»uirí« fhªâahiuí« ãiz¤J« thâfis, njáa thâfis r£lrigfS¡F mD¥ò§fŸ v‹W
bfh©lJkhd fhÇa§fshF«. fhªâí« uh#nfhghyh¢rhÇí« “$Kf«” (c¤âuî) btËÆl nt©o
vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£lhtJ ïªâah ãÇ£oZ Mâ¡f¤ aJ« mij k‰w njáag¤âÇiffŸ bfh£il vG¤âš btË¥gL¤â
âÈUªJ ÉLglnt©Lkhdhš fh§»uR« mj‹ m°âthukhd És«gu« brŒant©oaJ« jh‹ gh¡» ïU¡»wJ. áiwÆÈUªJ
ïªâa Kjyhˤ j‹ikí« xʪjhbyhÊa Koant KoahJ v‹gJ btËahF« bjh©l®fS¡F nj®jštiu v‹d ntiy bfhL¥gJ
ãÇ£lD¡F e‹whŒ bjÇí«. mJnt c©ikíkhF«. v‹gJjh‹ ï¥nghJ fhªâ¡F« M¢rhÇahU¡F« bgÇa ftiy
v‹whY« mij c¤njá¤nj AÇ#d ntiyia áUZo¤J¥
Mjyhšjh‹ btF Ó¡»u¤âš KjyhË j¤Jt¤â‹ ÛJ f£l¥ gh®¤jh®fŸ. Mdhš ïâš g£oÅ Éuj¥òu£LfŸ tªJ òFªjjhš
g£oU¡F« fh§»uR«, KjyhË j¤Jt M£áah»a r®¡fhU« j§fS mj‹ bršth¡F« ï¥bghGJ xU tÊÆš FiwªJ nghŒÉ£lJ.
ila ngh£oia É£LÉ£L btF Ó¡»u¤âš btË¥gilahfnt
njhnshL njhŸ ãizªJ btË¡»s«ã rkj®k cz®¢áia eR¡f¥ Mfnt ï¥nghJ v¥goahtJ á¿J fhy¤â‰F mjhtJ
òw¥gl¥ ngh»wh®fŸ. ïJnt ekJ cWâ, mj‹ Nridfns jh‹ mL¤j nj®jštiu fh§»uR °j«ã¤jJ-°j«ã¤jgojh‹ ïU¡F«.
ï¥nghJ r®¡fh® fhªâiaí« fh§»uR¡fhuiuí« ÉLjiy brŒa nj®jš tªjîl‹ ïªJ RnjrĤâu‹ nt©o¡bfh©oU¥gJ
“fh§»u° ïÅr£l kW¥ò brŒtâšiy” v‹w Nridia nf£gJ« nghynt fh§»u° ïu£o¥ò Ka‰áíl‹ btË¡»s«g¡ TL«.
fhªâí«, fh§»u° r£lrigia¡ if¥g‰w nt©L« v‹W fUJ v¥go ïUªjnghâY« rkj®k cz®¢áiaí«, òu£áiaí« ïªj
tjhf¢ brhštj‹ _y« r®¡fhnuhL x¤JiH¡f¥ ngh»‹nwh« v‹ jªâu§fŸ všyh« mʤJÉlKoahJ v‹»‹w ijÇa¤ânyna jh‹
»‹w Nridia¡ fh£LtJkhd fhÇa§fshF«. ïªj Nrid eh« ïU¡»‹nwh«.
fshdJ btF Ó¡»u¤âš r®¡fhU«, fh§»uR« ClÈš ïUªj Fo muR - jiya§f« - 05.03.1933
ehafD« eha»í« Clš Ô®ªjã‹ milí« fhjš ght¤â‹ gy‹

Fo muR - 1933 ( 1 ) 158 159 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


MíŸ ïu£o¤J ÉL«. k¡fŸ thœÉš cŸs ftiyfŸ, bghwhik
fŸ Ú§» xUtU¡bfhUt® m‹ò« e£ò« T£Lwî Ka‰áfS«
jh©lhtkhLtJl‹, k¡fŸ rjh rªnjhõ¤Jl‹ ïU¥gh®fŸ v‹W
f®Í¤jJl‹, Ô©lhik v‹gJ kj¡bfhŸifia¢ nr®ªjJ v‹gJ
KG¥òu£bl‹W« mJ KGJ« bghUshjhu Nœ¢áÆ‹ mo¥
gilia¡ bfh©lJ” v‹W« ngá ïU¡»wh®.

c©ik¤ njhH® kiwªjh® ïªj j¤Jt§fËš xU á¿J« kh‰wÄšyhkš ï‹W R. k.


ïa¡f« ntiy brŒJ tUtij¥ gh®¥gt®fŸ ï›Éa¡f« ahbjhU
òâa tÊfËY« bršyÉšiy v‹gij cz®th®fŸ. njhH®
RakÇahij ïa¡f¤â‹ c©ik¤ njhH® v°. uhk¢rªâu‹ uhk¢rªâu‹ ešy th¡F ÉrhyKŸs t¡Ñyhfî« jFªj tU«goí«
mt®fŸ 26-2-33 ª njâ kiwªJ É£lh® v‹w brŒâia¡ nf£lJ« nkY« nkY« bgÇa Ãiy¡F tu¡Toa Ãiyí« brsfÇaK«
eh« âL¡»£L¥ nghŒ É£nlh«. eh« kh¤âukšy, RakÇahij ïUªJ« mitfis y£áa« brŒahkš ïa¡f¤ânyna ftiy¡
ïa¡f¤âš fLfsî M®tKŸs vtU« ï¢nrâ nf£lîl‹ âL¡ bfh©L k‰witfis my£áa« brŒJ tªj c©ik¢ RakÇahij
»£oU¥gh® v‹gâš á¿J« rªnjfÄšiy. njhH® uhk¢rªâuid åunuaht®. ïtuJ taJ 48, mjhtJ 1884-š ãwªjt® ï›És«
ïHªjJ RakÇahij ïa¡f¤â‰F <L brŒa Koahj xU bgU taâš ï¥go¥g£l c‰w njhHiu ïH¡f ne®ªjik¡F ahnu tUª
eZlnkahF«. njhH® uhk¢rªâuid¥ ngh‹w cWâahd cŸsK«, jhkš ïU¡f Koí«? ïtU¡F 4-M© k¡fS« 3- bg©k¡fS«
vj‰F« Jªj ÔuK« kdâš cŸsij á¿J« v›Éâ jh£r©a¤ c©L. ïtuJ thœ¡if¤ JizÉah® uhkdhjòu« Íšyh ngh®L
â‰F« ã‹ th§fhkš btËÆL« JÂî« rhjhuzkhf btF m§f¤jtuhfî« átf§if jhÿfh ngh®L m§f¤jtuhfî« jFªj
k¡fËl« fh©gJ v‹gJ Äf Äf mÇnjahF«. gh®¥gdušyhjh® fšÉ PhdKŸstuhfî« ïU¡»‹wh®fŸ.
ïa¡f¤â‰fhf v‹w »s®¢á RakÇahij ïa¡f¤âš åW bfh©oUªj
vdnt ï›t«ikah® ïa‰ifia kâ¤J JiztÇ‹ ãÇit
fhy¤âš njhH® uhk¢rªâu‹ mt®fŸ jhÿ¡fh ngh®L KjÈa gy
rLâÆš kwªJ mtuJ RakÇahij ïa¡f¤âš mtuJ bfhŸif
°jhgd§fËš jiytuhŒ ïUªj rka« xU bghJ¡ T£l¤âš
fisna bfh©L cyf ÉLjiy¡F« cyf ï‹g¤J¡F« ciH¡f
ngR«nghJ “ïÅ ïªj¡ ifahš xU gh®¥gdU¡fhtJ c¤â
K‹tUth®fŸ v‹nw Mir¥gL»‹nwh«.
nahf« bfhL¥gâšiy” v‹W xU cWâbkhÊ T¿ mij xU
ÉujkhŒ bfh©oU¥gjhf És«gu¥gL¤âdh®. k‰w« mtuJ Fo muR - ïu§fYiu - 05.03.1933
âUbešntÈ R.k. kfheh£o‹ jiyik ciuÆš (1929-« tUõ¤âš)
tU§fhy¤âš RakÇahij ïa¡f¤jhš V‰gL« gy‹ ï‹Å‹dit
v‹W F¿¥ ã£l rak¤âš,
“cyf« všyh« tH§f¥gL« xU ghiõ V‰gL«.
cyf« všyh« x¥ò¡bfhŸS« xU bfhŸif V‰gL«.
cyf« všyh« xU I¡»a M£á ehlhF«.
cyf¤âYŸs brh¤J¡fŸ óÄfŸ všyh« cyf¤âYŸs
k¡fS¡F¢ brhªjkhF«.
ntiy brŒahj nrh«ngÇfŸ xUt® xUt® Tl ïU¡f
kh£lh®fŸ. F‰w§fŸ FiwªJ ÉL« nehŒfŸ mf‹W ÉL«. kÅj

Fo muR - 1933 ( 1 ) 160 161 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


<nuh£oš r‰W Vw¡Fiwa 300 ng®fS¡F¡ Fiwahkš
500¡F nk‰glhj bg©fŸ gz¤J¡F Égrhu« brŒ»‹w Ñœju
ÉgrhÇfshf ïU¥gjhf jftš v£L»‹wJ. áy åâfËš kÇahij
ahd k¡fŸ thœtj‰F nah¡»aijna ïšyhkš ïUªJ tU»‹wJ.
Mifahš ïij clnd ftÅ¡f nt©Lbk‹W ÉU«ò»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 05.03.1933
<nuh£oš F¢á¡fhÇfŸ bjhšiy

<nuh£oš F¢á¡fhÇfŸ bjhšiy mâfǤJ É£lbj‹W«


ïj‹ gadhŒ fhȤjd§fS«, bghJ#d rhtjhd¤J¡F mbrsfÇ
a§fS« V‰g£L gy âU£L, ufis, mojo, Mghr¥ ng¢Rth®¤ij
fŸ KjÈaitfS« V‰gL»‹wd v‹W 29-1-33 njâ “Fo muR”¥
g¤âÇifÆš vGâÆUªjJl‹ ït‰iw¢ Ó¡»u¤âš xÊ¡fnghärh®
j¡f Ka‰áfŸ vL¤J¡ bfhŸsnt©L« v‹W«, Égrhu¤ jL¥ò
r£l¤â‹ mKš <nuh£o‰F« bfh©Ltu nt©Lbk‹W« bjÇɤ
J¡bfh©nlh«.
rÛg¤âš <nuhL nghäR r®¡»Ÿ ï‹°bg¡l® mt®fŸ á¿J
ftiy bfh©L Vnjh áy v¢rÇ¡if elto¡iffŸ vL¤J¡ bfh©l
jhfî« bjÇ»‹wJ. Mdhš fhÇa¤âš j¡f khWjšfŸ vJî«
V‰g£ljhŒ bjÇaÉšiy.
Mifahš ï¥nghJ« gy njhH®fŸ Ka‰á vL¤J nghäR
N¥u©£bl©£ mt®fS¡F ï¡fZl§fis¡ F¿¤J É©z¥g«
brŒJ bfh©oU¡»wh®fŸ v‹gjhf¤ bjÇ»‹wJ. mâš njhH®fŸ,
K.r. K¤J¡fU¥gŠ br£oah®, M®. gHÅa¥g br£oah®. <. v‹.
F¥òrhÄ M¢rhÇ, v. nfhɪjrhÄ eha¡f®, v°. ntY¢rhÄ, R¥ãukÂ
a«, <°tu‹, brynkY, ehj‹, u¤âdrghgâ KjÈa gy® ifbaG¤
â£L É©z¥g« brŒJbfh©ljhf¤ bjÇ»‹wJ.
Mjyhš ïÅahtJ clnd nghäR ïyh¡fhjhu®fS«, KÅá
ghÈoahU« ftŤJ jFªj elto¡if vL¤J¡ bfhŸth®fŸ v‹W
e«ò»nwh«.
KÅágš fî‹áš _y« <nuh£o‰F Égrhu¤ jil¢ r£l«
mKY¡F tunt©Lbk‹W xU Ô®khd« Ãiwnt‰¿ r®¡fhU¡F
mD¥gnt©L« v‹W« ÉU«ò»‹nwh«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 162 163 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


gy fhuz§fshš jh‹ R-k ïa¡f« òu£á ïa¡fbk‹W brhšy¥
gL»‹wJ.
xU ViH¡F«, brštthD¡F«, xU KjyhË¡F« mtdJ
fhÇa°j®fS¡F«, xU v#khD¡F«, mtdJ moik¡F«, ïUªJ
tU« ɤâahr§fS« el¥òfS«, btW« rl§FKiw nghyî«
gH¡f tH¡f« v‹gij MjhukhŒ¡ bfh©L« elªJ tU»‹wdnt
ÉUJef® M©L ÉHh xÊa mâš VjhtJ Ãahankh m¿î¡F¥ bghU¤jkhd fhuz§fnsh
ïU¡»‹wdth v‹W ghU§fŸ. KjyhË Rf¥gLtJ, bjhÊyhË
fZl¥gLtJ v‹gJ vij MjhukhŒ¡ bfh©lJ v‹gij r‰W
<. bt. ïuhkrhÄí« tšy¤juR« áªâ¤J¥ghU§fŸ. gh®¥gh‹ nkš#hâ, giwa‹ Ñœ#hâ v‹gj‰F
1000 ng® C®ty« vJ Mjhunkh mJjh‹ ïªj ViH gz¡fhu‹, KjyhË bjhÊyhË,
v‹»‹w gH¡f¤â‰F«, el¥ò¡F« MjhukhŒ ïU¡»‹wJ. gh®¥gh‹,
jiytut®fns! thÈgnjhH®fns! k‰W« gy r§f¤âd®fns! giwa‹, nkš#hâ, Ñœ#hâ M»ait TlhJ v‹W« eh« TW«nghJ
ï‹W ïªj M©LÉHhî¡fhf tªj vd¡F Ú§fŸ mˤj tunt‰ e«Kl‹ Tl ïUªJ ah® ah® ek¡F¥ã‹ jhs« ngh£lh®fnsh
ò¡F«, v‹Ål« fh£oa m‹ò¡F« M®t¤â‰F« eh‹ vdJ mt®fŸ všyh« ï¥nghJ KjyhË, bjhÊyhË. ViH, gz¡fhu‹
e‹¿ia bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. ïªj Ml«gu tunt‰ò« v‹»‹w ghFghL«, ɤâahrK« V‹ v‹W nfŸf Mu«ã¤jîl‹
cgrhu¥ g¤âu§fS« v›tsî cz®¢áíilajhdhY« »sh¢áahŒ e«ikÉ£L Xl Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ. mJkh¤âukšy e«ik
ïUªjhY« Vnjh xU msî¡F ïa¡f ãurhu¤â‰F« ts®¢á¡F« FiwTwî« Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ. ïj‹ gadhŒ ek¡F òâaòâa
C¡f_£Ltj‰F« k¡fŸ ftd¤ij ïG¥gj‰F« ga‹gL»‹wJ vâÇfŸ c©lh»¡bfh©L tU»‹wh®fŸ. gz¡fhu®fisÉl
v‹W brhšy¥gLtjhŒ ïUªjhY« ï¥nghJ tutu vd¡F ïitfŸ nrh«ngÇahŒ ïUªJ ïa¡f¤â‹ bgaiu¢ brhšÈ tÆWts®¤J¡
xU rl§F Kiw nghynt njh‹W»‹wd. ïªj¥go thÆš brhšÈ¡ bfh©lt®fŸ všyh«, ï¥bghGJ òâa vâÇfshf tUth®fŸ.
bfh©nl ehD« ïªj fhÇa§fS¡F cl‹ g£L¡ bfh©nl tU»‹ ïitkh¤âukšy ïÅí« jhŒ, jf¥g‹, m©z‹, j«ã KjÈat®
nw‹ v‹W« ïit mdhtáa« v‹nwh jtW v‹nwh g£lîl‹ fS« vâÇahth®fŸ. k‰W« e«k ã‹dhš nkY¡fhŒ âǪJ bfh©o
ÃU¤âÉl nt©oanj »ukkhF« v‹W« brhštâš Fiw ïU¥g Uªj njhH®fis¥ g‰¿nah bt‹whš brhšy nt©oanjÆšiy.
jhf Ãid¡fÉšiy. ïÅ ehshf ehshf ï›Éa¡f¤â‰F ViH k¡fS« ghLg£L ciH¤J
Mdhš ï¥nghJ ÃW¤j¥gLtJ áyU¡F mâU¥âahfî«, j§fŸ gaid m‹Åa®fŸ mDgÉ¡fÉ£L¡ bfh©L fZl¥
áyU¡F Éõk« brŒaïl« bfhL¥gjhfî« ïU¡f¡TL« v‹W« gL»‹w k¡fSªjh‹ ek¡F c‰w Jizt®fŸ Mth®fŸ.
xU rka« ïa¡f¤ij¥ ghâ¡f¡ ToajhF« v‹W«, áy e©g®fŸ gz¡fhu®fis e«ã mt®fŸ jathš nrh«ngÇahŒ ïUªJ
brhštjhš ehD« Ú§fS« btF MtyhŒ vâ®gh®¤J¡ bfh©oU¥ thœªJ tU« k¡fŸ xUehS« ek¡F cjÉòÇakh£lh®fŸ. ït®fŸ
gJ« rÛg¤âš el¡f¥ nghtJkhd khfhz kfheh£oš C®ty« r§fâfns ï¥goÆU¡Fkhdhš murh§f¤âdÇ‹ nah¡»aijia¥
cgrhu¥g¤âu« ky® khiy M»a Ml«gu§fis ÃW¤JtJ v‹ g‰¿ eh‹ brhšynt©Lkh? Mfnt nk‰f©l v⮥òfis¢ á¿J«
gij xU Ô®khdkhf Ãiwnt‰¿É£L ïitfis ÃW¤j¥gl nt©L y£áa« brŒahkš ijÇakhŒ jiybfhL¤J mitfis rkhˤjhf
bk‹W fUâ ïU¡»nw‹. nt©L« v‹gâš F‰wbk‹d v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
njhH®fns! ïJnghynt ïÅí« mndf Éõa§fŸ eh« ahiu Énuhâ¤jhY« ahiu neá¤jhY« ekJ fU¤J
rl§FfŸ nghš R.k. ïa¡f¤âY«, eilbg‰W tU»‹w Éõa« x‹nwahF«. mjhtJ go¤jt®fŸ v‹W«, gz¡fhu®fŸ v‹W«,
vd¡F¤ bjÇí«. mitfisbašyh« á¿J á¿jhf Fiw¤J tªJ murh§f¤jh® v‹W« brhšÈ¡bfh©L ViHfË‹ u¤j¤ij vtU«
KoÉš monahL vL¤J Él Ka‰á¤J tU»nw‹. ï¥go¥g£l cÇŠr¡TlhJ v‹gnjahF«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 164 165 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


go¤jtD«, gz¡fhuD«, murh§fK« ghLg£L ciH¡F«
k¡fSila e‹ik¡F«, m«k¡fSila ciH¥ã‹ ga‹ KGtJ«
m«k¡fns milí«goahd fhÇa¤â‰F« vâÇfshŒ ïU¥gt‹
fnsahdhš mt‹fŸ všnyhU« cy»š ïšyhkš kiwa nt©oa
t®fnsahth®fŸ. ïj‰fhf ciH¡fhj ïa¡fnkh kÅjndh cy»š
ïU¥gJ«, ïw¥gJ« ïÅ x‹nwahF«. k‰W« kÅj r_f¤âÅl«
XŒî rhªâ ÃyÉ, bghwhik, Jntõ« mNia, M»ait xÊa
nt©Lkhdhš rkj®k¤ij¤ jÉu ntW tÊÆšiy. ÉUJefÇš RakÇahij¥
F¿¥ò: 28.02.1933 ïš eilbg‰w ÉUJef® ehlh® gÇghyd r§f bghJ¡T£l«
Mwh« M©L ÉHhÉš ÉUJef® ehlh® gÇghyd r§f¤jh®. ïisP®
RakÇahij r§f¤jh®. MââuhÉl® r§f¤jh®. äâahdªj thrf rhiy
M»a eh‹F r§f¤jhuhY« mË¡f¥g£l tunt‰ò¥ g¤âu¤â‰F gâyˤJ njhH®fns! vdJ Inuh¥ãa ah¤âiuÆnyh F¿¥ghf uÎa
ngáaJ. ah¤âiuÆnyh eh‹ f‰W¡bfh©L tu¤j¡f Éõa« x‹W« m§F
vd¡F¡ fhz¥glÉšiy. Mdhš ekJ RakÇahij ïa¡f¡
Fo muR - brh‰bghÊî - 12.03.1933
bfhŸiffŸ Äfî« rÇahdit v‹W« m¡bfhŸiffshš jh‹
cyfnk ÉLjiyí« rhªâí« rkhjhdK« mila¡TL« v‹W
bjǪnj‹. ïJjh‹ c§fS¡F Inuh¥ghî¡F¢ br‹W tªjt‹ v‹
»‹w KiwÆš brhšY« nrâahF«.
eh« ïªj 7, 8 tUõ fhykhfnt go¥goahŒ K‹nd¿ tªâU¡
»‹nwh« v‹gij ekJ ïa¡f ntiyia KjÈš ïUªJ ftŤJ
tªâU¥gt®fS¡F e‹whŒ¤ bjÇí«.
Rkh® 15, 20 tUõ§fS¡F K‹ghf eh« vªj ntiyia¢
brŒa nt©L« v‹W fUâdhY« vJ k¡fS¡F e‹ikahdJ v‹W
fUâdhY« mijbašyh« murh§f¤ij¡ bfh©nl brŒa¢ brhšÈ
bfŠRnth«. mj‰F gh®¥gd®fisna juf®fshŒ it¤J mt®fŸ
brh‹dgo bašyh« nf£L mt®fŸ ã‹dhš âÇnth«, mt®fŸ
brhšYtijna e‹ik v‹W fUJnth«. m‹¿í« mJ murh§f«
ntW gh®¥gd®fŸntW v‹W brhšy Koahj fhykhŒ ïUªjJ.
mªj¡ fhy¤âš bgU« gz¡fhu‹, #Û‹jhu‹, ÛuhRjhu‹ v‹gt®fŸ
všyh« gh®¥gd®fŸ fhyoÆšjh‹ »lªjh®fŸ. mâÈUªJ xU
bgU« òu£á c©lhƉW. mJ jh‹ #°o° f£á òu£á v‹gJ. mJ
njh‹¿a ã‹ò gh®¥gdušyhj brštth‹fS¡F« gh®¥gd ušyhj
go¤jt®fŸ v‹gt®fS¡F« r‰W bršth¡F njh‹¿‰W. gh®¥gd®
fisna e«ã ïUªj murh§fkhdJ gh®¥gdušyhjhiu¤ j£o¡
bfhL¤J mt®fŸ MjuÉš ïU¡f nt©oajhƉW. ïj‹ gadhŒ
gh®¥gd®fŸ murh§f¤â‰F¤ bjhšiy bfhL¡f¡fUâ gh®¥gd
ušyhj ghku #d§fis táa« brŒa¤j¡f áy òâa Nøfis¡
ifahs Mu«ã¤jh®fŸ. mj‹ gadhŒ gh®¥gd®fŸ j‹ik ï‹dJ
Fo muR - 1933 ( 1 ) 166 167 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
v‹W« murh§f¤â‹ j‹ik ï‹dJ v‹W« Xusî¡F btËahƉW. x‹Wnk »ilahJ. mªj eh£oYŸs thÈg®fS¡F muáaš
ãwF mit xU òu£áahŒ MƉW. mªj ïu©LÉj »s®¢áí« v‹whš v‹d kj« v‹whš v‹d ViH gz¡fhu‹ v‹whš v‹d
Raey§fisna mjhtJ K‹dÂÆÈUªJ »s®¢á brŒgt®fŸ v‹»‹witfS¡F mU¤jnk bjÇahJ.
mâfhuK« gjÉí« bgUtÊí« ftiy bfh©l ghku k¡fis
Míjkhf it¤J ngh® el¤âajhš ïu©L« gyk‰W xU jlit kÅjÇš, thœ¡ifÆš, ftiyÆš, bghU¥ãš xUtU¡
#°oÞ f£á bt‰¿ bgWtJ« kWjlit fh§»u° f£á bt‰¿ bfhUt® v›Éj ɤâahr¤ijí« m¿ah®fŸ. m¥go¥g£l xU
bgWtJkhf ÃiyÆšyhkš ïUªJ tªjJ. ïªj khâÇÆš #°oÞ thœ¡if ï§F« V‰gLtâš ahU¡F« v›Éj fZlnkh eZlnkh
f£á v‹gJ« xU jlit ešy njhšÉaila nt©o V‰g£lJ. ïU¡fhJ. gz¡fhubd‹W« nkš #hâ¡fhu‹ v‹W« mur‹ v‹W«
brhšÈ¡ bfhŸs¥gLtâš xUÉj bra®¡if âU¥â V‰gLtij¤
ïªj rªj®¥g« ek¡F ešy rªj®¥gkhŒ »il¤jjhš eh« r_f jÉu ït‰¿‹ ga‹fshš ït®fŸ ftiya‰W, mâU¥âa‰W
thœ¡ifÆš xU »s®¢á brŒa KoªjJ. ïªj khâÇahd xU rhªâahŒ kd¢ rkhjhdkhÆU¡»wh®fŸ v‹W ahU« brhšÈÉl
rªj®¥g« »il¤âU¡fhj gB« ekJ ntiy¡F m›tsî ešy KoahJ.
rªj®¥g« V‰g£oU¡fhJ.
cyf« njh‹¿a fhy«bjh£L ïJtiu v¤jidnah ng®
VbdÅš gh®¥gdušyhjh®fŸ #hâ ɤâahr§fisí« mj‰F rhjhuz kDõ®fshfî« ÇÎfshfî«, kfh‹fshfî« mtjhu
Mjhukhd kj r«ãujha§fis¥ g‰¿í« ï›tsî öu« »s®¢á òUõ®fshfî« bjŒt¤j‹ik bghUªâat®fshfî« V‰g£L
brŒa r«kâ¤J ïU¡fntkh£lh®fŸ. gh®¥gdušyhjhÇa¡f« k¡fŸ r_f e‹ik¡fhf v‹W v›tsnth fhÇa§fŸ brŒjh»
v‹D« #°o° f£á njhšÉailªJ kWgoí« mJ bt‰¿ahtj‰ É£lJ. ït‰whš thœÉš kÅjD¡F v›Éj brsfÇankh ca®nth
FŸ Rkh® 4 tUõ fhy¤J¡FŸ mgÇÄjkhd fhÇa§fis¢ brŒâU¡ V‰g£ljhf brhštj‰»šiy. ïJ kh¤âukšyhkš kÅj r_f
»nwh«. ïij r_f r«gªjkhd xU òu£á v‹nw brhšynt©L«. e‹ik¡fhf, ešy thœî¡fhf, K‹nd‰w¤â‰fhf v‹W v›tsnth
kj§fS« murh£áfS« Ó®âU¤j§fS« njh‹¿d. mitfS«
ï¥bghGJ nkšf©l muáaš »s®¢áí« r_f¡ »s®¢áí« ï‹iw tiu vªj M£áÆnyh, vªj kj¤ânyh vªj Ó®âU¤j¤ânyh
el¤j¥g£lJ nghynt jh‹ ï¥nghJ bghUshjhu¤ JiwÆY« xU VjhtJ xU fhÇa« rhâ¤jjhf fhz¥glntÆšiy.
»s®¢á brŒjjhf nt©oÆU¡»‹wJ. ïJ bt‰¿ bgWkh?
ïšiyah? v‹gij¥ g‰¿ eh« fyiy¥gl nt©oaâšiy. ïJ k¡fS¡F Rf J¡f« bghJ v‹W« xUt‹ Rf¥gLtJ«
Ãahakh? mÃahakh? mšyJ mtáakh? mtáak‰wjh? v‹W jh‹ xUt‹ fZl¥gLtJ« ïa‰if v‹W« ïitbašyh« flîŸ bra
gh®¡fnt©L«. muáaiy¥g‰¿ v‹bd‹d F‰w« brh‹ndhnkh by‹W«, kh‰wKoahjit v‹W« brhšy¥g£L mªj¥gona k¡f
r_f¤âš #hâ kj§fis¥g‰¿ v‹bd‹d F‰w« brh‹ndhnkh isí« e«g¢brŒJ áy® fZl¥glî« áy® Rf¥glîkhd KiwfŸ
mitfŸ všyh« ï‹iwa bghUshjhu ïaÈY« ïU¥gij¡ ÃiyÃW¤j¥ g£ldnt xÊa ntW x‹W« ïšiy.
fh§»‹nwh«. v¥go murh§f« v‹gj‰fhf áy k¡fË‹ ciH¥ò
åzh»‹wnjh, v¥go nkš #hâah‹ v‹gj‰fhf áy #d§fŸ ïÊî ï‹iwa âd« ïUªJ tU« vªj muáaiy, vªj kj ïaiy,
gL¤j¥gL»‹wh®fnsh mJnghynt jh‹ gz¡fhu‹ KjyhË vªj bršt ïaiy¡ bfh©L« nkšf©l m¡»uk§fis xʤJ
v‹gj‰fhf gy k¡fË‹ ciH¥ò åzh¡f¥gLtJl‹ ïÊî gL¤j Él¡TL« v‹nwh k¡fŸ ahtiuí« rkkhf M¡»Él¡TL«
î« gL»wh®fŸ. ïªj¡ fhuz§fshš bghUshjhu ïaÈš xU bgU« v‹nwh Ãid¥gJ K£lhŸ jdnkahF«, Mjyhš VjhtbjhU òâa
»s®¢á brŒant©oaJ ï¥nghJ mtáakh»‹wJ. ïJ ï‹W ekJ Kiwia¡ bfh©Ljh‹ Mfnt©L«. mij¥g‰¿ ãw¤âah® v‹d
eh£L¡F kh¤âu« mtáa« v‹W fhz¥g£ljhf Ãid¡ fhÔ®fŸ. brhšYth®fŸ v‹»‹w ftiyia á¿J« it¡f¡TlhJ. mJ
ï‹W cy»š v§F« ï›îz®¢á guÉ jh©ltkhL»‹wJ. »s®¢á v‹W brhšy¥g£lhY«, òu£á v‹W brhšy¥g£lhY« eh«
ga¥gl nt©oaâšiy. »s®¢áí« òu£áí« cyf ïa‰if, kÅj
uÎah njr¤âš ï›îz®¢á njh‹¿ bgU« òu£áahf kh¿ ïa‰if, el¥ò ïa‰if. »s®¢áÆY«, òu£áÆY« ãÇ¡f Koahkš
bt‰¿ bg‰W ï‹W fhÇa¤âš eilbg‰W« tU»‹wJ. uÎahÉš fyªJ ïU¡»wh‹ v‹gij x›bthU kÅjÅ‹ el¥igí«,
muáaš Mâ¡fnkh #hâkj Mâ¡fnkh brštth‹ Mâ¡fnkh cz®¢áiaí« ftŤJ¥ gh®¤jhš És§»ÉL« eh« v›Éj
Fo muR - 1933 ( 1 ) 168 169 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
Raey¤ijnah gyh¤fhu¤ijnah F¿it¤J ï¥go ngrÉšiy.
Mdhš k¡fŸ gL« fZl¤ij¥ gh®¤J r»¡f Koahkš gÇjhg¤
jhnyna jh‹ ï¥go¥ ngR»nwh«.
F¿¥ò: 28.02.1933 ïš ÉUJef® m«k‹ nfhÉš K‹ò RakÇahij
r§f rh®ãš eilbg‰w bghJ¡T£l¤âš M‰¿a ciu,

Fo muR - brh‰bghÊî - 12.03.1933


<nuhL bg© ghlrhiyÆš
bg‰nwh®fŸ âd«

<nuhL ft®‹bk©£ bg©fŸ ghlrhiyÆ‹ bg‰nwh®fŸ


âdÉHhthdJ <nuhL kfh#d iA°Tš ru°tâ AhÈš njhH®
ï,v°. fzgâ mŒaut®fŸ jiyikÆš bfh©lhl¥g£lJ
bfh©lh£l¤â‰F bgÇat®fS« FHªijfSkhf Rkh® 1000 ngU¡F
nkyhfnt To ïUªjh®fŸ, bg©fŸ mâfkhf¡ fhz¥g£lh®fŸ.
ÉHhthdJ F«Ä, nfhyh£l« áW Éisah£L KjÈait
fSl‹ elªj bj‹whY« mt‰WŸ rhɤâÇ r¤âath‹ v‹»‹w
xU òuhz¡fijia ehlf%gkhf el¤â¡ fh£l¥g£ljhdJ Äfî«
F¿¥ãl¤j¡fjhŒ ïUªjJ. ehlf gh¤âu§fŸ všyh« Rkh® 10 taJ
Kjš 16 taJ¡FŸg£l m¥gŸË¡Tl khzt¥ bg©fshfnt ïUª
jh®fŸ. ehlfkhdJ Toatiu Äfî« mUikahf eo¤J¡ fh£l¥
g£lJ. ï«khâÇahf xU ehlf« eo¤J¡ fh£l m«khzÉfis
j®¥ã¤J brŒj bg© gŸË¡Tl jiyik cgh¤âahaU«, k‰W«
cjÉ cgh¤âaha®fS« ghuh£l¥ gl¤j¡ft®fns Mth®fŸ.
khzt®fSila m¿î« Rght PhdK« áyh»¡f¤ j¡fitahF«.
Mdhš xU Éõa« F¿¥ãlhkš ïU¡f KoaÉšiy. mjhtJ
ït®fŸ eo¤J¡ fh£l vL¤J¡ bfh©l òuhz¡fijÆ‹ K£lhŸ
jd¤ijí«, _l e«ã¡ifiaí« FU£L g¡âiaí«
btË¥gL¤jhkY« m¿î ts®¢á¡fhf go¥ã¡f¥gL« bg©fis
ï›Éj« gF¤j¿t‰w ãuh fŸ ãuha¤J¡F Msh¡» it¥gij¥
gh®¤J tUªjhkš ïU¡f KoaÉšiy v‹gnjahF«.
nk‰go fijÆš Mu«g Kjš filá tiu vªj ïl¤âyhtJ
gF¤j¿î¡F x¤j Éõa« fLfsthtJ fhz¥gL»‹wjh v‹gij
nahá¤jhš ïJ ahtU¡F« vËâš És§F«. fij¢RU¡fkhtJ:-
“rhɤâÇ v‹»‹w xU bg© eªjtd¤âš ÉisahL« nghJ
r¤âath‹ v‹»‹w xU iga‹ nt£ilaho eªjtd¤â‰F tªJ

Fo muR - 1933 ( 1 ) 170 171 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


nr®ªJ bg©iz¥gh®¤J ikaš bfhŸStJ, bg©Q« igaid¥ fî«, F¿¥ghfî« ÉjitfËš xUt® Tl f‰òŸs bg©kÂfŸ
gh®¤J ikaš bfhŸStJ, ãwF ïUtU¡F« fšahz V‰ghL eil ïšiyba‹Wjhnd m®¤jkh»‹wJ. mšyJ xUtU« ï«khâÇ
bgWtJ, mJ rka« kzkf‹ xU tUõ¤âš br¤J¥nghth‹ v‹W Ka‰á¡fÉšiy v‹Wjhnd m®¤jkh»wJ. ïit xUòwÄU¡f 3, 4,
bjÇtJ, bjǪJ« bg© mtidna kz« brŒJ bfhŸs 5, 7, 10 taJfS¡FŸg£l FHªijfŸ Tl Éjitfshf M»ÉL
ÉU«òtJ, ãwF kz« elªj ã‹ xU tUõ¤âš kzkf‹ br¤J¥ »‹wdnt mitfŸ Tlth f‰ãšyhj bg©kÂfshÆU¡F«
nghtJ, ãwF kzkfŸ vk‹ ã‹dhš vkid Élhkš bjhl®ªJ v‹gij nahá¤jhš m¥bghGJ bg©fŸ f‰ghÆU¡f Koant
âǪJ vkid Vkh‰¿ j‹ òUõid ãiH¡f it¤J k»GtJ” KoahJ v‹gjhf¤jhnd v©z nt©o ÆU¡»wJ. mšyJ ï¡fij
v‹gjhF«. bghŒí«, K£lhŸ jdK« Ãu«ãaJ v‹Wjhnd brhšynt©L«.
rh¤âankÆšyhj fhÇa¤âš - gynd Æšyhj fhÇa¤âš k¡fŸ
ïj‰F Mjhu« m¥bg©Â‹ f‰ò v‹W brhšÈ mjdhš ò¤âia ïG¤JÉLtjhš yhgbk‹d? v‹gij áªâ¤J¥
bg©fŸ všnyhU« f‰ghÆU¡f nt©Lbk‹w fU¤ij¡ bfh©L gh®¡fnt©oaJ m¿P® flikahF«.
fijia Ko¥gJ.
ï¡fijÆ‹ rhukhdJ fijÆYŸs vk‹ v‹gt‹ VkhªJ
ï¡fij Mu«gKjš mªj« tiu vªj ïl¤âyhtJ nghŒ tu« bfhL¤J K£lhŸg£l« f£o¡ bfh©lJnghš bg©fŸ
gF¤j¿î¡F x¤j Éõa« ïU¡»‹wjh? mšyJ ï‹iwa mDgt¤ r_fK« VkhªJ nghŒ ï«khâÇahd fijfis el¤â Ãuguhâfshd
â‰F x¤j Éõa§fŸ ïU¡»‹wdth? v‹gij ïâš nahá¡f¤ bg© r_f¤ij - Éjit r_f¤ij V‹ ï«khâÇ F‰w§fS¡F
j¡fjhF«. Msh¡fnt©L« v‹W xUt® nfŸgjhdhš mj‰F v‹d gâš
ï¡fijÆš n#háa« bghŒ¤J¥nghŒ É£lJ. vk‹ Vkh‰w¥ brhšy Koí«?
g£LÉ£lh‹. f‰ò bt‰¿ bg‰wJ v‹»‹w _‹W Éõa§fŸ Mifahš ïÅahtJ mUikahd PhdKŸs ïs§ FHªij
fhz¥gL»nw‹. n#háa¤ij eh« e«òtâšiy, Mjyhš n#háa« fis Ä¡f nghjdh r¡âí« C¡fK« c©ik ciH¥ãš ftiyí«
bghŒ¤J¥nghtij¥g‰¿ eh« ftiy¥glÉšiy. bfh©l ekJ ft®‹bk©£ bg©ghlrhiy cgh¤âaha®fŸ gF¤j¿
vkidí« eh« m¥go x‹W ïU¥gjhf x¥ò¡bfhŸS î¡F x¤jJ« mDgt¤â‰F V‰wJkhd Éõa§fËš ghLg£L
tâšiy. Mjyhš mij¥g‰¿í«, mtdJ ò¤ârhȤjd¤ij¥ ãŸisfis K‹D¡F bfh©Ltu nt©L« v‹W Mir¥gL
g‰¿í« eh« ftiy¥gLtâšiy, »‹nwh«.

f‰ò v‹gjhf x‹W ïU¥gjhfî« eh« fUjÉšiy. Mjyhš gF¤j¿ÉY« bg©fsJ c©ikahd K‹nd‰w¤âY«
mij¥g‰¿í« eh« ftiy¥glÉšiy. ftiy bfh©lt®fŸ ïij vL¤J¡fh£lhkš ïU¡f KoahJ.

Mdhš xU Éõa¤ij¥g‰¿ kh¤âu« k¡fS¡F Phgf_£l Fo muR - f£Liu - 12.03.1933


flik¥g£LŸnsh«. rhɤâÇ f‰òŸstshÆUªjjhš j‹ òUõ‹
ïwªJ nghdtid ãiH¡f it¤jhŸ v‹W brhšÈ k‰wt®fisí«
f‰ghŒ ïU¡fnt©L« v‹W brhšy¥gL»‹w fij¥gona m¡
fijia c©ik v‹nw it¤J¡bfh©L gh®¥nghnkahdhš ï‹W
cy»š mšyJ ïªâahÉYŸs nfho¡fz¡fhd ÉjitfËš xU
FHªij ÉjitahtJ xU k§if ÉjitahtJ f‰òŸs Éjit
ahÆUªâU¡fkh£lh®fsh? mšyJ xU ÉjitahtJ j‹ òUõ‹
ïwªjij¡ F¿¤J Érd¥g£L¤ jdJ f‰ig <Lfh£o m¥òUõ‹
ãiH¡fnt©Lbk‹W tUªâÆU¡f kh£lh®fsh? mªj¥go f‰ghŒ
ïUªJ tUªâ ïUªjhš ïwªj fzt‹fËš xUtuhtJ ãiH¤J
ïU¡fkh£lhuh? v‹gt‰iw nahá¤jhš ï‹W bg©fËš áw¥gh
Fo muR - 1933 ( 1 ) 172 173 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
°jy Rah£áÆ‹ îthf« v‹gj‰F bfhŸis mšyJ fhȤ
jd« v‹Wjh‹ ïÅ gâ¥ã¡f¥gL« mfuhâÆš mU¤j« vGj
nt©oaJkhF«,
Éf, murh§f¤jhnu ïªj ïyh¡fh KGtijí« j§fŸ ifÆš
it¤J« °jy °jhgd§fŸ KGtJ« #d¥ãuâÃâfŸ v‹gt®
fSila Mâ¡fnk ïšyhkš jh§fns VfnghfkhŒ el¤â tªjJ
°jy °jhgd RahøfË‹ nkhr« khd xU fhy¤ij vL¤J¡bfh©L mªj¡fhy îthf¤ijí«
ï‹iwa îthf¤ijí« x¥ã£L¥ gh®¥nghnk ahdhš ïÅ tu¥
I nghF« Rauh{a ngh¡F v¥goÆU¡F bk‹gijí« xUthW
ï‹W ïªâahÉš Ra M£áÆ‹ nguhš eilbgW« m¡ ï¥nghnj îza« brŒJ Élyh«.
»uk§fŸ - mnah¡»a¤jd§fŸ - xG¡f <d§fŸ - ehiza¡ Fiwî
KjyhtJ x‰WikahŒ rnfhju ghtkhŒ, f£L¥ghlhÆU¡
fŸ M»aitfËš všyh« jiyáwªJ És§FtJ Þjy
»‹w xU CU¡FŸ °jy Rah£á v‹»‹w “ãrhR” nghŒ òFªj
Rah£ába‹W brhšy¥gL« °jy °jhgd îthf§fnsahF« v‹W
kh¤âu¤âš nt‰Wik, f£á¥ ãuâf£á, fyf«, fhȤjd«, mojo,
bt‰¿ KuRl‹ Twyh«.
bfhiy tiuÆš eilbgw tÊ âw¡f¥g£LÉL»‹wJ. ãwF
e«eh£L °jy °jhgd cyf¤ij vL¤J¡bfh©nlhnk v›tsî nah¡»adhdhY« mâš ãuntá¤jhš mnah¡»a‹ MŒ¤
ahdhš mj‹ jiy¥ò Kjš filá tiuÆš cŸs x›bthU Ãiy Ôunt©oa Ãiyia V‰g£LÉL»‹wJl‹ mdhtáakhŒ
ikí« Ôt¤â¡bfhŸis nghynt elªJ tU»‹wdnt mšyhkš xUtU¡bfhUt® t®k« V‰gl ïlK©lh»‹wJ.
k‰wgo mit ahU¡fhf - ahJ fhuz¤â‰fhf V‰g£lnjh mªj j¤J
nkšf©l ïªj¡ fhÇa§fŸ všyh« ehizakhŒ eilbgU«
t« á¿J« ïšyhjij °jy °jhgd thœÉš fyªJŸs mDgt
°jy °jhgd Rah£áfËnyna fhz¡ ToajhŒ ïU¡»‹wd v‹whš
KŸs vtU« Ryg¤âš m¿ayh«.
ïÅ ehiza¡ FiwthŒ eilbgW« °jy °jhgd Rah£áfŸ
k‰W« ïªâahî¡fhf nf£f¥gL« Rah£áí« ïªâahî¡fhf v‹gitfËš v‹d eilbgW« v‹gij vL¤J¡ fh£l nt©Lkh
mË¡f¥gL« Rah£áí« ViH k¡fisí«, ghku k¡fisí« Vkh‰¿ v‹W nfŸ»nwh«.
tij¤J gz¡fhuU«, nrh«ngÇfS«, fhÈfS« thœtj‰F«
nj®jšfŸ v‹D« jiy¥ig vL¤J¡ bfh©lhš xU KÅágš
bfhŸis mo¥gj‰F« V‰wnj xÊa nt¿šiy v‹gJ« e‹whŒ
X£lUila X£L 100%. åjK«, xU jhÿfh ngh®L bk«gUila
És§F«.
X£L 5000%. åjK«, xU Íšyh ngh®L bk«gUila X£L 10000
ï‹iwa °jy Rah£áÆ‹ j‹ikfis xU th®¤ijÆš g¤jhÆu« %ghŒ åjK« th§» nj®jšfËš bt‰¿ bgU« Éõa§
brhšy nt©Lkhdhš xUt‹ v¥go¥ g£ltdhdhY« mt‹ gz« fŸ ek¡nf e‹whŒ bjÇí«.
bryî brŒjhš - fhÈfis¡ iftr¥gL¤â fhȤjd« brŒjhš
xU KÅágš fî‹áy® vy¡õD¡F g¤jhÆu« %ghí«, xU
ahU« v¥go¥g£lt®fS« °jy °jhgd§fŸ iftr¥gL¤â¡
jhÿfh ngh®L it°nr®k‹ vy¡õD¡F 20000 ïUgJ MÆu«
bfh©L, jh‹ bryÉ£l gz¤ijí« t£oíl‹ vL¤J¡bfh©L
%ghí«, xU Íšyhngh®L bk«g® vy¡õD¡F ïUgJ MÆu« 20000
jd¡F cjÉ brŒj fhÈfS¡F« jhuhskhf mDTy« brŒJ É£L
%ghí« xU Íšyhngh®L ãuábl©£ vy¡õD¡F xU y£r¤â
nkš bfh©L« òijaš vL¥gJ nghš gzK« bršth¡F«
gâdhY 114000 MÆu« %ghí«, bryî brŒJ bt‰¿bg‰w
r«ghâ¤J¡ bfhŸS tj‰F V‰w M£á mšyJ °jhgd« v‹W jh‹
nj®jšfS« ek¡F¤bjÇí«. ek¡Fkh¤âukšyhkš r®¡fhU¡F«
brhšy nt©L«.
ïªj Éõa§fŸ bjÇí« v‹W Tl¢ brhšyyh«. áy ïl§fË‹
nj®jšfËš vâ® mng£rf®fŸ bfhiy brŒa¥g£lJ« X£l®fŸ
bfhiy brŒa¥g£lJ«, f£á cjÉahs® bfhiy brŒa¥g£lJ«

Fo muR - 1933 ( 1 ) 174 175 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ek¡F¤ bjÇí«. nj®jÈš ËW É£lhš mng£rf®fŸ vâ® mng£ 5-%ghŒ 10-%ghŒ åj« gz« th§»¡bfh©L X£L nghlyh«
rf®fS¡F gaªJ ÇthštU« ifíkhŒ ö¡fÄšyhkš âÇtJ« v‹»‹w ijÇa« x›bthU X£lU¡F« V‰g£L É£lJ. 500, 1000,
ek¡F¤bjÇí«. 2000%. bryîbrŒJ bfs‹áyuhfnth, bk«guhfnth M»É£lhš
nr®bk‹, ãuábl©£ vy¡õ‹fËš X£L brŒtâš mrY¡F nkš
nj®jš jiy¥ig É£LÉ£L nj®jš Koî jiy¥ig vL¤J¡ 500, 1000 yhg« r«ghâ¤JÉlyh« v‹»‹w ijÇa« V‰g£L É£lJ.
bfh©lhš mJ xU bgÇa m¤âahakhfnt fhz¥gL«. vy¡õ‹ ïJ kh¤âukšyhkš j§fS¡F nt©oat®fS¡F c¤ânahf«
Koit¥g‰¿a Étfhu§fŸ g¤J g‹Åu©L tUõ¤J¡F K‹ò r«ghâ¤JbfhL¡fyh« v‹W« f‹wh¡£LfŸ vL¤J yhg« r«ghâ¤
fy¡l®fS¡F ïUªjnghJ mit xG§fhŒ eilbgwÉšiy v‹W J¡ bfhŸsyh« v‹W« Mir V‰g£L ÉL»‹wJ.
òfh®fŸ V‰g£L nfh®£LfË‹ mâfhu¤J¡F É£lâš mJ t¡Ñš
fS¡F xU òâa yhgkhŒ V‰g£lnjhL f£á¡fhu®fS¡F 15 ehËš áy ngh®LfËY«, bfs‹ášfËY« gFâ f‹wh¡£L
Koî bgW« Éõa« _‹W tUõ« ïG¡f¥g£L K‹ÅY« mâf jiytU¡ F«, gFâÆš _‹¿š xUghf« it°ãuábl©L¡F«,
khd fZlK« bryî« V‰g£ljšyhkš xU tÊÆyhtJ mDTy« Ûâ _‹¿š ïu©L ghf« bk«g®, bfs‹áy®fS¡F« v‹W
V‰g£lbj‹W brhšYtj‰»šyhkš nghŒÉ£lJ. vy¡õ‹fŸ, °jy g§FãǤJ¡ bfhŸs¥gL»‹wJ.
°jhgd jiyt®fŸ el¤Jtâš V‰g£l m¡»uk§fis jL¥gj‰fhf
vy¡õ‹ el¤J« ntiyfis jÅ mâfhÇfËlK« ÇÉÅí áy ngh®LfËš nkh£lh® g° ngh¡Ftu¤J óuhî« ãuábl©
mâfhÇfËlK« É£l ãwF mt®fS¡F ïJ xU òâa tU«go¡F L¡F«, f‹wh¡LfŸ KGtJ«, it° ãuábl©L¡F« bk«g®
ïlkhf V‰g£lnj xÊa mJ r«gªjkhd F‰w§fŸ Fiwªjjhf fS¡F« v‹W ghf« ãǤJ¡bfhŸs¥gL»‹wJ.
brhšYtj‰»šiy. VbdÅš fz¡F tH¡»šyhj vy¡õ‹ jfuhW ï›tsî« jÉu bghŒ fz¡F, bghŒ ãš, rhkh‹fËš fÄõ‹
Étfhu§fŸ nfh®£LfËš elªjt©zkhfnt ïU¡»‹wd. KjÈaitfËY« Vuhskhf¡bfhŸis mo¡f¥gL»‹wd.
nfh®£L Koîfnsh bgU«ghY« ãuhJ¡fhuD¡F ga‹glhkš
mng£rfÇ‹ c¤njr« Ãiwntuhkš nghdã‹ng Koî brŒa¥ ïit xUòwÄU¡f îthf¢ bryîfŸ v‹gâš jiyt®
gL»‹wd. fS¡F«, m§f¤âd®fS¡F« á¿J« bghW¥ò »ilahJ.
á¥gªâfS¡F bfhL¡f¥gL« r«gsnkh, “FU£L¡ nfhK£o¡fil
Éahghu KiwÆY«, mâfhu jh£r©Âa KiwÆYnk X£L Æš mŸshjt‹ ghÉ” v‹bwhU gHbkhÊ c©L. mJnghš cyf¤
fŸ cgnahf¥gL¤j brsfÇank‰g£L É£lgoahš X£LfŸ btË¥ âš cgnahfk‰w ãuhÂfS¡F« ntW vªj tÊÆY« ãiH¡f Koah
gilahfnt gâthfî«, vy¡õ‹ Þjy¤ânyna buh¡fÉiy¡nf ét‹fS¡F« KÅághÈ£oí«, jhÿ¡fh Íšyh ngh®LfS« jhd
ɉfîkhd mtáaK«, brsfÇaK« V‰g£LÉ£lJ. j®k r¤âu§fŸ nghY« gŠruh¥nghš nghY« ïUªJ tU »‹wd.
ïŠîthf Kiwia vL¤J¡bfh©nlhnkahdhš mJ ïit ã.V., v«,V., go¤J gh° brŒJ É£L 25%. r«gs¤J¡F MÆu¡
vj‰F« ïis¤jjšy v‹Wjh‹ brhšynt©L«. îthf§fŸ fz¡fhd k¡fŸ â©lhL»‹w ïªj¡fhy¤âš v°.v°.vš.á. go¤J
bgÇJ« °jy °jhgd jiyt®fS¡F«, m§f¤jt®fS¡F« brhªj É£L khj« 10 %ghŒ r«gs¤J¡F â©lhL»‹w ïªj¡ fhy¤âš
FL«g¢ brh¤J¡fŸ nghynt ghÉ¡f¥g£L rnfhju®fŸ j§fS¡FŸ %ghŒ x‹W¡F g£lz« goahš 8 go mÇá ɉ»‹w ï¤j¡fhy¤âš
g§»£L¡ bfhŸtJ nghynt mj‹ brh¤J¡fis g§»£L¡bfhŸtJ °jy °jhgd§fËYŸs r«gs¡bfhŸisfŸ Ãid¤jhš c©ik
btË¥gilahd-všnyhuhY« x¥ò¡bfhŸs¤ j¡fjhd fhÇakhŒ ahd cŸsKŸst®fS¡F beŠr« gjuhkš ïU¡fnt KoahJ.
ïUªJ tU»‹wJ. VbdÅš mªj °jhd§fis mila mtut®fŸ ïij¥g‰¿ k‰bwhU rka« F¿¥ãLnth«.
g£l ghLfisí«, gz§fŸ brytʤjijí« bjǪjt®fS¡F ïJ r«gs¡bfhŸis xU òwÄU¡f °jy °jhgd jiyt®fS¡F
rÇba‹nw njh‹¿ÉL»wJ. X£l®fS« ïªjkhâÇahd fhÇa§ nt©oat®fS¡F« m§f¤âd®fS¡F nt©oat®fS¡F«
fis¥g‰¿ F‰w« brhšynth, Ãid¡fnth mUfija‰wt® j§fŸ nj®jšfËš cjÉ brŒjt®fS¡F« mt®fS¡F nt©oa
fshfnt ïU¡»wh®fŸ. VbdÅš xUt‹ KÅághÈoÆš 10 mzh t®fS¡F« c¤ânahf§fŸ bfhL¡f¥gl nt©Lnk v‹gj‰fhf
bfhL¤J j‹id xU X£luhf gâî brŒJ bfh©lhš 2-%ghŒ Kjš giHa c¤ânahf°j®fis btËna mD¥òtJ« òâa òâa

Fo muR - 1933 ( 1 ) 176 177 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


c¤ânahf§fis mdhtáakhŒ c‰g¤â brŒtJ« mt®fS¡F ïÅ ïJnghynt nyhfš ngh®L, Íšyh ngh®LfS¡F«
msî¡F« jFâ¡F« Û¿d r«gs§fis V‰gL¤â¡ bfhL¤J tUtJ ï«khâÇahf °bgõš MÕr® ÃaÄ¡f br‹id °jy °jhgd kªâÇ
khd m¡»ukK« bfhŸisí« ï‹W vªj °jy °jhgd¤âyhtJ clnd V‰ghL brŒa nt©L« v‹W« nfhW»nwh«.
ïšiy v‹W brhšyKoahJ.
VbdÅš 10 KÅághÈofËš el¡F« m¡»uk§fS«, eZl§
Mfnt ï‹iwa °jy Þjhgd§fËš vªjÉjkhd bfhŸis, fS«, k‰w xG¡fk‰w fhÇa§fS« xU Íšyh ngh®oš el¥gj‰F
ehiza¡Fiwî, mnah¡»a¤jd« bghW¥g‰w j‹ik KjÈa rkhdkhF«go Íšyh ngh®LfËš m›tsî bgÇJ iffŸ ifahs¥
bfhLikfŸ ïšiy v‹W brhšy¡TLkh? gL»‹wd. KÅághÈ£oÆš MÆu¡fz¡fhf gz§fŸ bfhŸis
nghF« v‹whš Íšyh ngh®oš gâdhÆu¡ fz¡fhf yB¡fz¡fhf
ïªj¡ fhuz§fshnyna °jy °jhgd§fS¡F òâa òâa bfhŸis nghf ïlÄU¡»wJ. áyJfËš nghŒ¡ bfh©L ïU¡
cÇikfŸ bfhL¡f¥g£lJ v‹W brhšy¥gLtJ xUòwÄUªjhY« »‹wd.
°jy °jhgd¤ jiytU¡F« m§f¤âd®fS¡F« ïUªj mâfhu§
fŸ ïªj 15 tUõ fhykhf á¿J á¿jhf g¿Kjš brŒJ bfh©nl ï‹iwa Íšyhngh®L jiyik °jhd§fS«, m§f¤âd®fŸ
tu¥gL»wJ v‹gijí« mªj¥go ï‹D« g¿Kjš brŒant bghJ °jhd§fS« 100-¡F 90-°jhd§fŸ uh#h¡fŸ, #Û‹jh®fŸ, bgÇa
#d§fŸ ÉU«ò»‹wh®fŸ v‹gijí« ahtU« kW¡f KoahJ, bgÇa Ãy¢Rth‹jhu®fŸ bgU¤j ÉahghÇfŸ v‹W brhšy¤ jFªj
ï¥bghGJ rÛg¤âš br‹id r£lrigÆš Ãiwnt‰w¥g£l Íšyh t‹bdŠr¡ bfhLikahs®fŸ bfhŸis¡T£l¤ jiyt®fŸ
KÅághÈ£o âU¤j r£l¥go KÅághÈ£ofS¡F °bgõš v‹»‹wt®fŸ ifÆnyna á¡F©L »l¡»‹wd. mt®fŸ mªj
MÕr® mšyJ îthf c¤ânahf°j®fis ÃaĤJ mt® tr« °jhd§fis mila eh« K‹T¿ago 10000, 20000, 50000, 100000
á¥gªâfŸ Ãakd« f‹wh¡£L ÉÅnahf« KjÈa îthf fhÇa§ %ghŒfŸ åj« bryî brŒJ milªâU¡»wh®fŸ. mªj bryit
fis x¥òɤJ ÉLtJ v‹gjhf V‰ghlhÆU¡»‹wJ. mªj V‰ t£oíl‹ mila vâ®gh®¡fhjt®fŸ Äf¢áy® jh‹ ïU¡f Koí«.
gh£il xU KÅághÈ£o Tl gh¡»Æšyhkš Ó¡»u« mKY¡F¡ ït®fŸ ï¥go¡bfhŸis mo¡f Mu«ã¤J k‰W« nk‰brhšy¥
bfh©Ltu¥g£L ÉLkhdhš xU msî¡F KÅágš ÃUthf« g£l fhÇa§fS« eilbgWkhdhš fZl¥g£L ghLgL« bghJ
nah¡»aKilajhfyh« v‹gnj ekjã¥ãuha«. áy KÅághÈ£o k¡fS¡F¤ jh‹ eZlK«, fZlK« trâ¡ Fiwî« V‰gL«.
Æ‹ jiyt®fS« m§f¤âd®fS« gz« fhR Éõa¤âš ehiza Mjyhš ï‹iwa murh§f« c©ikahfnt bghJ #d§fSila
khÆU¡fyh« v‹whY« mt®fS« c¤ânahf ÉÅnahf«, f‹ ãuâÃâ¤Jt« thŒªjJ v‹W brhšÈ¡bfhŸs MirÆU¡Fkhdhš
wh¡£L ÉÅnahf« M»a fhÇa§fËš brhªj¤âš gadilah mJ clnd ïªj¡fhÇa¤ij mjhtJ všyh KÅághÈ£ofS¡F«
É£lhY« KÅághÈo¡F eZlÄšyhkš brŒa Ko»‹wjh všyh jhÿfh Íšyhngh®LfS¡F« xU îthf mâfhÇia ÃaÄ¡f
v‹gJ« ïj‹ gadhŒ m§f¤âd®fS¡F« jiyt®fS¡F« V‰ghL brŒJ mªj¥go ÃaĤJÉ£L ntWfhÇa« gh®¡fnt©L
mã¥ãuha ngjnkh mâU¥ânah f£ánah V‰gLtj‰F ïl bk‹W ÉU«ò»‹nwh«. k‰wgo khâÇfis¥g‰¿í« r£lrig
Äšyhkš ïU¡»‹wjh v‹gJ rªnjfnkahF«. m§f¤âd®fis¥g‰¿í« mªj îthf« nj®jš M»aitfis¥
g‰¿í« k‰bwhU rka« vGJnth«.
Mjyhš ešy îthf« v‹W btF #d§fshY« r®¡fhuhY«
bga® th§»dJ« jiyt®fŸ m§f¤âd®fŸ M»at®fË‹ ÛJ Fo muR - jiya§f« - 12.03.1933
ehiza Éõa¤âš á¿J« rªnjf¥gLtj‰F ïlÄšyhkÈU¡
»wbj‹W brhšÈ¡bfhŸs¥gLtJkhd <nuhL, nfhaK¤ö® KjÈa
KÅághÈofS¡F mªj KÅághÈoÆ‹ nt©LnfhË‹ Ûnj
°bgõš MÕr® mšyJ v¡á T£o› MÕr® v‹gt® ÃaÄ¡f¥gL
khdhš mJ k‰w KÅághÈofS¡F tÊfh£oahf ïU¡f Koí«
v‹gnjhL °jy °jhgd îthf« xU msî¡fhtJ nah¡»a
Kilajhf¢ brŒa Toajhfî« ïU¡F«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 178 179 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


r¤âa_®¤âÆ‹ Éyhrnk f©Lão¥gJ fZlkhŒ ïU¡»wJ.
mtUila KGnrití« njhH® uh#h r®. m©zhkiyÆ‹
FL«g¤jhU¡F f©uh¡£lhŒ (nrhš V#‹Ì) É£LÉ£lh®. mtiu¥
g‰¿ fÉghlî« mt® nfhU« bghJ thœî fhÇa§fis fh§»u°
ãuâÃâahŒ ïUªJ Ãiwnt‰¿¡bfhL¡f K‹ndhL« ãŸisahŒ
ïU¥gJnk mtUila Rauh{a jgrhí«, mtuJ ãw¥òÇikahí«
M»É£lJ. Mdhš njhH® uh#h r®. m©zhkiy bfhL¡F«
gh®¥gd®fË‹ njáa« gz§fŸ všyh« r¤âa_®¤â¡nf nr®ªjJ. njhH® V. u§frhÄ
mŒa§fhnuh r§fuh¢rhÇ T£l¤âd®fis MjǤJ mt®fis
- á¤âuò¤âu‹ nk‹ik¥gL¤Jtj‹ _yK« k‰W« áy gz¡fhu®fis És«gu¥
gL¤Jtj‹ _yK« bgUikí«, gz« r«ghâ¥gnj mtUila
gh®¥gd®fŸ v‹d neh¡f¤Jl‹ njáa« njáa« v‹W fh§»u° ãurhukhfî«, njÓa ãurhukhfî« M»É£lJ. njhH® nf.
T¥ghL nghL»wh®fŸ v‹gij¥ g‰¿ gy jlitfËš eh« ghÎa« mL¤j r£lrig nj®jš tiu jiy Ú£lkh£lh®. F£o njÓa
btËÆ£oU¡»nw‹. njáa« v‹w Nœ¢áfŸ f©Lão¡f¥g£lj‰F thâfshd xU T£l« mjhtJ, njhH® v«.v°. R¥ãukÂa mŒa®
fhuznk gh®¥gÜakhd rdhjd j®k§fis gy¥gL¤jnt xÊa ngh‹wt®fŸ nkš F¿¥ã£l njáathâfË‹ c¤âuî¡F ïz§f
nt¿šiy. njáa« v‹»‹w th®¤ij¡F mnefkhŒ k¡fŸ kdâš fhªâÆ‹ bršth¡if Fiw¡F« ntiyÆš <Lg£oU¡»wh®fŸ.
ï¤njr¤âa giHa ehfßf« rdhjdj®k« gH¡f tH¡f« v‹git ïj‰F cjhuz« 7-3-33 ª njâ “jÄœ eh£oš ãuRǤJ ïU¡F«
fisna ãujhdkhf¡ bfhŸS«go ãurhu« brŒJ tªjJ« mj‰fhf njhH® v«.v°, R¥ãukÂa mŒa® ãur§f¤ij¥go¤J¥ gh®¤jhš
ïªâaòuhz ïâfhr§fis Mjhukhf vL¤J¡ fh£o ãurhu« brŒJ bjÇatU«. ïªj mtru¤âš njhH® uh#nfhghyh¢rhÇ, lh¡l® uh#‹
tªjJ« thrf®fŸ m¿ªjnj. ï¡fU¤ij¡ bfh©nljh‹ fuh¢á T£l¤ij eh‹ kwªJ É£ljhf áy® brhšy¡TL«. xU ehS«
fh§»u° Rauh{a â£l« V‰ghL brŒâU¡»wJ. k‰W« ïªâa eh£il kw¡fÉšiy. K‹ T¿a T£lK« ïªj¡ T£lK« rnfhju®fns
“ghuj khjh” (óÄnjÉ) v‹W miH¥gJ« “ghujnjr«” v‹W brhšY Mth®fŸ. K‹ T¿a T£l« thâ¡F t¡Ñyhf ïUªJ bfhŸis
tJ« všyh« ï¡fU¤ij MjhukhŒ¡bfh©lnj xÊa nt¿šiy. mo¤jhš ã‹ T¿a T£l« ãuâthâ¡F t¡ÑyhŒ ïUªJ bfhŸis
njÓa« v‹gj‰F muáaiy r«gªj¥gL¤âa fU¤J« ïªâahÉ‹ mo¥gt®fshth®fŸ. tU«goia rkkhf g§»£L¡ bfhŸSth®fŸ.
giHa ehfßf¤â‰F«, gH¡f tH¡f¤â‰F«, rdhjd j®k¤â‰F« V‰w
muáaiy °jhã¡f¢ brŒj Nœ¢ána jÉu ntwšy. njhH®fŸ uh#nfhghyh¢rhÇahU«, uh#D« vªj msÉš
Ó®âU¤j¡fhu®fŸ v‹gij ftŤjhš ahtU¡F« Ryg¤âš c©ik
ï‹WTl M§»y M£áahdJ rdhjd j®k¥go-kDj®k¥go És§»ÉL«. uh#nfhghyh¢rhÇí«, uh#D« mt®fsJ #hâ ca®
M£á el¤j¥gLtjhŒ ïUªjhš ï‹iwa njÓaK« r£lkW¥ò«, î¡F cÇa VjhtJ xU á‹d¤ij É£L ïU¡»wh®fsh? v‹gij¡
x¤JiHahikí« všyh« gwªnjho¥nghF«. ftŤJ¥ghU§fŸ.
ïªj¡ fhuz¤âdhnynajh‹ njhH® fhªâí«, kfh¤kh 1, c¢á¡Foik,
th¡f¥g£lh®. Mdhš ïJrka« fhªâÆ‹ bršth¡F ntWtÊÆš
xU msî FiwªJnghd fhuz¤âdhš mij òJ¥ã¡fî« fhªâÆ‹ 2. tlfiy, bj‹fiy ãÇî¥go ehk«,
ãua¤âdnkh, janth á¿J« ïšyhš Ô©lhik Éy¡F«, Mya¥
ãuntrK« »s®¢á bg‰wj‹ fhuzkhŒ fhªâah® ïâš g§Fbgw 3. óûš,
fUâ tÈa tªJ fyªJbfhŸsnt©ona‰g£ljhY« “njÓathâ” 4. gŠrf¢r«,
fshd gh®¥gd®fS¡F ï¥nghJ á¿JfZl« V‰g£LÉ£lJ.
br‹id njÓa gh®¥gd®fŸ ïU¡FÄl« bjÇaÉšiy. njhH®fŸ 5, rªâah tªjd«,
r¤âa_®¤â, V,u§frhÄ mŒa§fh®, nf. ghZa« k‰W« v¤jidnah
6. e‹ik ÔikfËš gh®¥gd®¡FÇa rl§FfŸ
br‹id gh®¥gd®fSila ng¢irí«, _¢irí« fhnzh«. njhH®
Fo muR - 1933 ( 1 ) 180 181 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
KjÈa fhÇa§fis v›tsî #h¡»uijahŒ mDZo¡ »wh®fŸ
v‹gJ« ït®fŸ ãur§f§fËš ghuj«, uhkhaz«, ehyhÆu¥
ãugªj«, KjÈa itzt kj rh°âu ãurhu§fŸ v›tsî eilbgW
»‹wd v‹gJ« ftŤJ¥gh®¤jhš r¤âa_®¤â, u§frhÄ mŒa§fh®
nfhZo¥ ãurhu¤J¡F uh#nfhghyh¢rhÇ, uh#‹ nfhZo ãurhu«
VjhtJ fLfsthtJ ïis¤jjh v‹gJ És§F«.
e« bj‹dh£oš ï‹iwa bghJ thœÉš K‹D¡F tu ïuhQt«
nt©L« v‹»‹w xUtD¡nfh mšyJ És«gu« bgwnt©L«
v‹»‹w xUtD¡nfh mšyJ mâfhu«, gjÉ, r£lrig, °jy
°jhgd§fËš m§f¤âd® KjÈait bgwnt©L« v‹gt® ïªâa r£lrig tuî bryî â£l¤â‹ Éthj¤â‹ nghJ
fS¡nfh mt®fŸ gh®¥gduhÆUªjhY«, K°ä«fshŒ ïUªjhY« uhQt r«kªjkhŒ ngáa gy ïªâa ãuâÃâfŸ v‹D« fdth‹fŸ
»¿°jt®fshŒ ïUªjhY«, gh®¥gdušyhjh®fshŒ ïUªjhY«, uh#h uhQt¤ij ïªâa kakh¡fnt©L« v‹W« ïªâa®fisna
r®fshŒ ïUªjhY«, #Û‹jhu®fshŒ ïUªjhY« bgU«gz« óÄ uhQt¤âš nr®¤J¡ bfhŸs¥gl nt©Lbk‹W« thj« brŒâU¡
gil¤j brštth‹fshŒ ïUªjhY«, ïªj ïu©L T£l¤âš »wh®fŸ.
VjhtbjhU T£l¤â‰F moikahdhbyhÊa mšyJ thŒóádh
byhÊa ntW kh®¡fÄšyhj Ãiyik V‰g£oU¡»‹wJ. ï¥go¥g£l x›bthU njr k¡fisí« moikfsh¡» m¤njr rßu
ït®fŸ r§fâna ï¥goahdhš k‰wgo tƉW¢nrh¤J¡F ntWtÊ ciH¥ghËfËDila ciH¥ã‹ ga‹fis bašyh« nrh«ngÇ
Æšyhkš v¥go elªjhtJ tÆW ts®¡fyh« v‹w áy njrg¡j® fS«, N£á¡fhu®fS« mDgɤJ¡ bfh©oU¥gj‰F«, kÅj®
fis¥g‰¿ eh‹ brhšy nt©Lkh? v‹W nfŸ»‹nw‹. Mfnt fS¡F RakÇahij cz®¢áÆšyhkš kj«, flîŸ, mur‹ v‹D«
ï‹iwa Ãiyikia¥ gh®¤jhš gh®¥gd®fË‹ njáa« Xusî¡F bga®fshš ntj«, Éâ r£l« v‹gitfS¡F moik¥g£L¡
bt‰¿bg‰W tU»‹wJ v‹W jh‹ brhšynt©L«. fhuz« v‹d »l¥gj‰F¡ fhuzkhÆU¥gJ ïªj uhQt °jhgdnkahF«. v¥go
bt‹whš gh®¥gdušyhj k¡fS¡FŸ jiyt®fŸ v‹gt®fŸ Kjš baÅš flîŸ f£lisahš V‰g£l ntj¤â‹ bfhŸifia mDrǤ
thy®fŸ v‹»‹w tiu RakÇahijÆš nghâa ftiy ïšyhkš J¢ brŒa¥g£l r£l¤ij ît»¤J tU« mur M£á¡F vâuhf
v¥goahtJ mtut®fŸ jŤj KiwÆš thœªjhš nghJ« v‹»‹w V‰gL« »s®¢áfisí«, rhjd§fisí« ml¡», xL¡» mÊ¡fnt
Ra ey¤j‹ikahdJ mt®fis kWgoí« Ñœ Ãiy¡F bfh©L uhQt« v‹gJ btF fhykhf ïUªJ tU»‹wJ.
tU«go brŒ»‹wJ. ïj‰F eh‹ v‹d brŒa Koí«? ïªj¡
ïªj uhQt¤â‰F V‰gL« bryîfŸ m›tsî« rßu¤jhš
fhuz§fshšjh‹ gh®¥gh‹ #hâ âÄU« gh®¥gdušyhjt®fËš
ghLg£LiH¡F« k¡fË‹ ciH¥ã‹ gaÅÈUªnj bfhL¡f¥gL
cŸs gz¤âÄU« bkh¤j¤jhš cŸs go¥ò¤âÄU«, c¤ânahf
»‹wd. (v¥gobaÅš xU eh£o‰F ciH¥ghËÆ‹ ciH¥ã‹
mâfhu¤âÄU« všyh« xU§nf mÊant©L« v‹W RakÇahij
gadhŒ mšyhkš ntW tÊÆš brštnkÆšiy.)
ïa¡f« brhšY»‹wJnghš njh‹W»wJ.
uhQt¢ bryî kh¤âukšyhkš uhQt¤â‰fhf nr®¡f¥gL«
Fo muR - f£Liu - 19.03.1933
k¡fS«, ciH¥ghËfSila k¡fS«, rnfhju®fSnk ahth®fŸ,
Mfnt ïjdhš uhQt¢ bryî« ciH¥ghËfSilaJ
v‹gJ«, uhQt k¡fS« ciH¥ghËfË‹ rnfhju®fŸ v‹gJ«
bjËthŒ És§FtnjhL vj‰fhf ïªj uhQt« v‹W nahá¤jhš
nk‰f©l ciH¥ghËfsh»a bjhÊyhs k¡fŸ jh§fŸ ciH¤J¥
ghLg£l bjhÊÈ‹ gaid m›îiH¥ghËfŸ milaKoahkš
mt®fŸ v‹bw‹W« ciH¥ghËfshfnt ïUªJ ciH¤J¡

Fo muR - 1933 ( 1 ) 182 183 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


bfh©nl tUtj‰fhf mt®fis ml¡» it¤âU¡F« fhÇa¤â‰nf TÈahf¡ bfhL¤J nfhÆšfËš Ãuguhâahd MLfis flîŸ
ga‹ gL¤JtjhF« v‹gJ« És§F»‹wJ. g¡â¡fhf¥ gÈbfhL¥gJnghš í¤ju§f¤âš njr g¡â¡fhf gÈ
bfhL¤J ÉL»‹wh®fŸ. ïªj¥go gÈahd k¡fË‹ rnfhju®fS¡F
v¥goba‹whš uhQt« v‹»‹w bgauhš xU T£l k¡fis VjhtJ ga‹ c©lh v‹W gh®¤jhš mt®fŸ kWgoí« ghLg£L
J¥gh¡», Õu§»íl‹ it¤âU¡fhÉ£lhš ciH¥ghËÆ‹ gaid ciH¤J kWgoí« ï¥ng®¥g£l í¤j« V‰g£lhš mâš gÈ bfhL¥
nehfhkš mDgɤJ¡ bfh©oU¡F« nrh«ngÇ¡ T£lK«, gz¡ gj‰fhf rnfhju®fisí«, mt®fSila bryî¡F gz§fisí«
fhu KjyhË T£lK«, ï›Éu©L T£l¤jhY« V‰gL¤j¥g£L bfhL¤J¡bfh©L tUtij¤jÉu ntWntiy »ilahJ. ïªj¡
MjǤJ¡ fh¥gh‰¿tU« murh§fK« miu ÃÄl neuK« fhÇankjh‹ ï‹nwh, ne‰nwh ïUªJ kh¤âukšyhkš uhkhaz
cy»ÈU¡f ïlnkÆšiy. ghujfhy« v‹gJ bjh£L m¡nwhÂ, tŸs«, _ybgy« v‹gjhf
ïâÈUªJ xU uhQt åu‹ v‹gt‹ v¥go¥ g£lt‹? xU nfho¡fz¡fhd k¡fis gÈbfhL¤jjhf brhšy¥gLtJkhF«.
bjhÊyhË v‹gt‹ ah®? v‹W gh®¤jhš xU jhŒ tƉ¿š ãwªj ïjdhšjh‹ uhQt¤âÈU¥gt®fS¡F åu®fŸ v‹W«, uhQt¤âš
ïu©L rnfhju®fËš xUt‹ ghLglî« k‰bwhUt‹ m¥gh£o‹ í¤j¤âš rh»‹wt®fS¡F åubrh®¡f« »il¡Fbk‹W« brhšÈ
gaid m¥gh£lhË milahkš ghLglhj nrh«ngÇ mila Vkh‰WtJl‹ mt®fËl« ntW v›Éj ntiyí« th§fhkš
cjÉahsdhÆU¡fîkhd ntiyfS¡fkU»wt®fŸ v‹gJ ts»lhŒfŸ nghyî« R«khit¤J ts®¤JtUtJkhF«.
És§F«. ï¥go¥g£l fhÇa¤â‰fhf V‰gL¤j¥g£oU¡F« °jhgd¤ij
Mfnt xU gh£lhË-xU bjhÊyhË mtdJ ciH¥ã‹ monahL xÊ¡f nt©L« v‹W fUjhkš mij ïªâa kakh¡f
gaid mtnd milant©Lkhdhš mtdJ rnfhjund uhQt nt©L« v‹»‹w Éõa¤âš thj¥ãuâthj§fŸ elªjJ«, j§fŸ
åudhŒ tªJR£L¡ bfhšY« bfhLikia ÃW¤âdhš xÊa Koant j§fŸ tF¥ò¡F ïªj c¤ânahf§fŸ bfhL¡f¥gl nt©L«
KoahJ v‹gij cz®ªj vªj ciH¥ghËí« j‹ rnfhju‹ v‹Wthj§fŸ elªjJ« Äfî« tUªj¤j¡fnjahF«. xU rka«
uhQt¤J¡F nghtj‰F r«kâ¡fntkh£lh‹. murh§f« v‹gâ‹ mªj gjÉiaí«, gz¤ijí« ïªâa®fŸ miltJ e‹ikašyth
ufáank ïâšjh‹ ïU¡»‹wJ. v‹W áy® nf£fyh«. ïªj¡fhÇa¤âš ïªâa®fŸ v‹gJ ïªj
ÃiyÆš á¿J« bghUªjhJ v‹nw brhšYnth«. VbdÅš ïJ
vdnt ï‹W xU ciH¥ghËÆ‹ ciH¥ghdJ ciH¥ rka« cyf¤âYŸs uhQt åu®fŸ v‹gt®fŸ všyh« j§fSila
ghËia¥ g£oÅ nghLtJ kh¤âukšyhkš mtidna RLtj‰F« c©ikahd Ãiyia cz®ªJ njr« v‹W«, r£l« v‹W«, Úâ
ga‹gL¤j¥gL»‹wJ. v‹W«, ghJfh¥ò v‹W« brhšÈ¡bfh©L j§fŸ rnfhju®fŸ
ciH¥ãnyna rh¥ã£L¡ bfh©L j§fŸ rnfhju®fisna ml¡»
cjhuzkhf¢ brhšynt©Lkhdhš rÛg¤âš ïu©L tUõ
xL¡» R£L¡bfh©L tU»nwh« v‹gij e‹whŒ cz®ªJbfh©L
fhykhŒ elªj c¥ò r¤âah¡»uf« - r£lkW¥ò M»a »s®¢áfËš
tU»‹wh®fŸ. ïªâa #d§fS¡F fLfshthtJ ïªj cz®¢á
jo-mog£lt®fS«, joahš mo¤jt®fS« ah® v‹W gh®¤njh
tunt©Lkhdhš KjÈš mt®fS¡FŸ ïUªJtU« #hâ¥ãÇî
khdhš ïUtU« rnfhju®fns Mth®fŸ. Mdhš mo¤jt®fS¡F
cz®¢áí« kj¥ãÇî cz®¢áí« kiwªjhf nt©L«, ï›Éu©L
v#khd‹ murh§f« mog£ltD¡F v#khd‹ KjyhËí«
cz®¢áí« kiwªjhbyhÊa mâY« F¿¥ghf #hâ¥ãÇî cz®¢á
nrh«ngÇahd gh®¥ghD« Mth®fŸ. ïUt® ngh£oÆ‹ gadhŒ ïU
xʪjhbyhÊa xU r_f«, mšyJ xU kÅj‹ uhQt¤â‰F yha¡
T£l¤â‰F« MSfshŒ ïU rnfhju®fŸ mog£lh®fŸ v‹gJ jh‹
»šiy v‹nw brhšYnth«. Vbd‹whš ïªâa tUzjUk¥goí«,
c©ikahd Koî. ïJnghynt jh‹ xU njr¤J¡F«, k‰bwhU
#hâ jUk¥goí« x›bthU tUz¤J¡F« x›bthU #hâ¡F«
njr¤J¡F« r©iltªjhš ïUnjr rnfhju®fS« ïUnjr KjyhË
x›bthU yøa« ïUªJ tU»‹wJ.
fS¡fhf, mur®fS¡fhf xUtiu xUt® R£L¡bfh‹W bfhŸS»
wh®fŸ. ïU rnfhju®fS¡F« nghij c©lhF«go njrhãkhd« ï¥go¥g£l ït®fŸ uhQt¤â‰F nghdhš j§fS¡FŸ
v‹»‹w fŸis C‰WtJl‹ ïU rnfhju®fËš k‰bwhU rnfhju® xUtiu xUt® R£L¡ bfhŸSth®fns xÊa vâÇfis RLth®fŸ
fsh»a ciH¥ghËfË‹ ciH¥ã‹ gadhŒ nr®¤j gz¤ijna v‹W vâ®gh®¥gJ Äfî« mUikahd fhÇakhF«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 184 185 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ïj‰F xU áW cjhuz« TWnth«. mjhtJ nghäR¡F MŸ nah¡»aij bfh©l uhQt¤ijíila M£á cU¥go MFkh?
fis¢nr®¤J gÆ®¢ábfhL¤JtU« ntÿÇš cŸs nghäR á¥ghŒ v‹W nf£»‹nwh«.
fis mt®fsJ nkš mâfhÇahdt® všyh nghä°fhu®fS«
x‹whŒ c£fh®ªJ rh¥ãlnt©L« v‹W brh‹dj‰fhf clnd xU kÅjDl‹ Tl ïUªJ c©Qtjhš jdJ nah¡»aij
ïu©L “nkš#hâ¡fhu” nghä°fhu®fŸ uhédhkh brŒJÉ£lh®fŸ bf£LnghŒ ÉL»‹wbj‹W xUt‹ jdJ c¤ânahf¤ij uhÍdhkh¡
v‹W« ïij¥g‰¿ r£lrigÆš nfŸÉnf£L mªj mâfhÇ ÛJ j¡f bfhL¤JÉ£L XLtJ« ïij ÉrhǤJ ïªj¥go c¤âuî ngh£l
elto¡if vL¤J¡bfhŸsnt©L« v‹W #d§fŸ vâ®gh®¡ nkyâfhÇÆ‹ nkš elto¡if vL¤J¡bfhŸs nt©L« v‹W xU
»wh®fŸ v‹W« RnjrĤâu‹ v‹D« xU “njáa¥g¤âÇif” njáa¥ g¤âÇif vGJtJkhdhš ïªj eh£L¡F xU Rauh{a«
11-3-33ª njâ jdJ ÃUg® bgauhš xU Ú©l Éahr« vGâ nt©Lkh? mšyJ ïªj eh£il eh‹ bfhšiyÆY« beU¥ò
ïU¡»‹wJ. it¤J¡ bfhS¤â rh«gyh¡» rK¤âu¤âš fiu¤J É£L ghiytd
khf M¡»Él nt©Lkh? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. m‹Åa M£á
ïªj¡ fhÇa« x‹wh RnjrĤâuÅ‹ njáa¤â‰F Énuhj ïU¡F« nghnj V‰bfdnt ïªj eh£il #Û‹jhu®fS«, nrh«ngÇ
khdjhf ïUªâU¡fnt©L«, mšyJ bghJ #d§fS¡nf ïJ fshd gh®¥gd®fSnk MS»wh®fŸ. ïÅ Rah£á v‹gJ »il¤J
xUÉnuhjkhd fhÇakhŒ ïUªâU¡fnt©L«. v¥go ïUªjhY« j£o¥ ngrnt MËšyhj ÃiyÆš rh£á¡F¡Tl xU m‹Åa‹
uhQt¤ij ïªj #d§fis¡ bfh©l ïªâa kakh¡fyhkh v‹gJ 炙šyhj xU Ãiy V‰g£L ÉLkhdhš ïªj eh£L ciH¥ghË
jh‹ ekJ nfŸÉ. ïJ rka« ntÿ® nghärh® bt£orhj« rh¥ã£L¡ k¡fË‹ fâ—- jhœ¤j¥g£l k¡fË‹ fâ v‹d MtJ v‹gJ jh‹
bfh©L nrh«ngÇahŒ ïU¡»‹w rkakhdjhš ïu©L nghäR¡ ekJ ftiy ïªj ehL rkj®k ehL Mfnt©Lkhdhš, ïªj eh£oš
fhu®fŸ uhédhkh¡ bfhL¤JÉ£lâdhš x‹W« KG»¥nghŒÉl KjyhËfisí«, nkš #hâ¡fhu®fŸ v‹D« nrh«ngÇfisí«
Éšiy. jÉuî« ïªj rka« gHR nghdhš òâR jhdhf tu¡Toa fh¥gh‰W«, ghJfh¡F« muáaY«, k‰w¥ ghJfh¥òfS« monahL
rkaKkhF«. mÊ¡f¥gl nt©Lkhdhš uhQt¤ij ïªâa kakh¡FtJ v‹gJ
xUehS« Tlhj fhÇankahF«. ïªâa kakh¡fnt©L« v‹W
Mdhš í¤j¤J¡F jah® brŒa¥g£l xU beU¡foahd brh‹dîlnd tF¥òthÇ cÇik tªnj ÔU«. x›bthU tF¥ò¡F
rka¤âš ï« khâÇahd xU Ãiyik mjhtJ xU í¤j¤J¡Fnghd xU á¥ghŒ-uhQt mâfhÇ V‰g£nl ÔU«. mâY«Tl ï¥nghija
ïl¤âš x›bthU uhQt åuD« x‹whŒ c£fh®ªJ rh¥ãl nghynt N£á¡fhu®fS«, jªâu¡fhu®fS«, nkš #hâ¡fhu®fS«
nt©oa Ãiyik V‰g£L uhQt mâfhÇ mªj¥go c¤âuî ngh£l mâfkhd v©Â¡if °jhd§fis v¥goahtJ if¥g‰¿na
cl‹ ïªj ïªâa kakh¡»a ngh®åu®fŸ. (ntÿÇš brŒjJ ÔUth®fŸ. ït®fŸ v¥bghGJ« ciH¥ghËfŸ nkY«, gh£lhËfŸ
nghynt) clnd uhÍehkh¡ bfhL¤J ÉLth®fnsahdhš í¤j¤â‹ nkY« rkj®k¤J¡F thjhLgt®fŸ nkYnkjh‹ ït®fsJ J¥gh¡»
j‹ik v‹dthŒ Koí« v‹gij r‰W ïªâa njáathâfS«, iaí«, Ä΋ Õu§»fisí« âU¥òth®fns xÊa xU ehS«
ïªâah r£lrig ãuâÃâfS«, njáa¥ g¤âuhâg®fS« áªâ¤J¥ ViHfis tŠá¤J mt®fsJ ciH¥ig¡ bfhŸis bfhŸ»‹w
gh®¥gh®fshf. t®fŸ ÛJ« mt®fis ml¡» it¤âU¥gt®fŸ ÛJ« âU¥gnt
ïªâa‹ v‹gtD¡F x›bthU tUz¤J¡F«, x›bthU kh£lh®fŸ. Mjyhš ïªj ÃiyÆš ïªâah xU ehS« rkj®k ehlhf
#hâ¡F« rh¥gh£oš Uá ntW, rikaš brŒtâš g¡Ft« ntW, Koant Koahkš nghŒÉL«.
rikaš brŒtj‰F rikašfhuDila #hâ ntW, rikaš brŒa uÎah KjÈa áy ehLfËš ï‹W VjhtJ xU msÉš
nt©oa ïl« ntW, rik¡f¥glnt©oa rhkh‹fŸ ntW, rh¥ãL rkj®k§fŸ És§F»‹wd v‹whš m§FŸs uhQt åu®fŸ
tj‰F ïl« ntW v‹W ï¥go¥g£l mnefkhdntWntWfŸ j§fËš MS¡F xU rikaš miuí«, rh¥gh£L ïlK« njL»‹w
nt©Lkhdhš ãwF ïj‰F¤ jFªj kd¢rh£áfS« ntW ntW t®fshŒ ïšyhkš ïUªjJl‹ mt®fsJ rnfhju®fŸ ÛJ
nt©Lkh? Mdhš ïij ÉrhǤJ elto¡if el¤â Úâ brY¤j J¥gh¡»ia¤ âU¥ghkš mt®fis tŠá¤J Vkh‰¿ mt®fsJ
r£lrig bk«g®fS« ntW ntW nt©oÆU¡Fkhdhš ïit ciH¥ig c©Ltªj KjyhËfŸ, #Û‹jhu®fŸ nrh«ngÇfŸ
rh¤âa¥gLkh? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. rh¤âa¥g£lhY« ïªj

Fo muR - 1933 ( 1 ) 186 187 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


FU¡fŸkh®fŸ ÛJ âU¥ãaâdhY« mªj¥go mt®fŸ âU¥ã
ïuhÉ£lhY« j§fsJ rnfhju®fŸ ÛJ âU¥g kW¤jjhYnk xÊa
nt¿šiy.
Mifahš ïªâahî¡F RauhÍa« njlî« uhQt¤ij
ïªâa kakh¡fî« Ka‰á¡F« njáathâfS« njrg¡j®fS«
njr¥ãuâÃâfS« kfh¤kh¡fS« jaî brŒJ KjÈš rikaš
Tl§fisí« rh¥gh£L k©lg§fisí« všyhU¡F« x‹whf njhH®. R. K. õ©Kf«.
M¡f Ka‰á¥gh®fshf.
Fo muR - jiya§f« - 19.03.1933
njhH® M®. nf. õ©Kf« mt®fŸ ïªâah r£lrig¡F¤
jiytuhf¤ bjǪbjL¡f¥g£oU¥gJ nf£L gh®¥gd®fS«,
mt®fsJ moikahÆUªJ tÆW ts®¤J¤ Ôu nt©oa ngWbg‰w
gh®¥gdušyhjhU«, m›ÉUT£l¤âdJ g¤âÇiffS« jÉ®¤J
k‰iwa všnyhUnk Mdªj¡flÈš _œFth®fŸ v‹gâiya
Äšiy.
njhH® M®. nf. õ©Kf« mt®fŸ xU gh®¥gduhÆUªâUª
jhš ï‹W muáaš cy»š kfhfd« v‹D« g£l« bg‰w ÓÅthr
rh°âÇ gh®¥gdU«, r®. g£l« bg‰W k‰W« gy nghf ngh¡»a§
fisí«, khj« 20 MÆu« 30MÆu« tU«goiaí« cila r®. á.
ã. uhkrhÄ mŒa®¥ gh®¥gdU« õ©Kf¤â‰F¥ ã‹dhš 5-tJ 6-
tJ °jhd§fËš ïU¥gj‰F¡Tl jFâ cilat®fŸ v‹W brhšÈ¡
bfhŸs¥gl kh£lh®fŸ. kfhfd« rh°âÇ¡F njhH®fŸ nfh¡nfš,
fhªâ M»at®fŸ btË¥gilahfî«, ïufáakhfî« Mjuî
bfhL¤J« murh§f¤â‰F ágh®R brŒJ« ïªâahÉYŸs “K¡»a”
g¤âÇiffŸ v‹gdbtšyh« (gh®¥gd®fis MáÇauhfî«,
ÃUg®fshfî« bfh©oU¡F« fhuz¤jhš) “rh°âÇ kziy¡
fÆuhf¤ âǤJ thd¤ij Éšyhf tis¤J ÉLth®” v‹W òfœªJ
tªjjhYnk ïªâa¥ bghJk¡fS¡F ï‹d Éõa¤âš F¿¥ghf
ï‹d fhÇa¤ij¢ brŒjt® v‹nwh, mjdhš ï‹d gy‹ ï‹d
k¡fS¡F V‰g£lbj‹nwh brhšYtj‰F á¿JTl ïlÄšyhj xU
th¤âah® gh®¥gd® kfhfdkh» ïªâa k¡fSila ãuâÃâba‹W
cyf« KGtJ«És«gu« bg‰W thH KoªjJ.
mJnghynt njhH® r®. á.ã. uhkrhÄ mŒaU¡F« iA¡nfh®L
#£#&fËš ïu©blhUtUila rYifí«, nfhnfš, fhªâ ït®
fis¥ nghynt muáaš cy»š És«gu« bg‰w bgr©l«ik
ahÇ‹ btË¥gilahfî«, ïuáakhfî« r®¡fhU¡F¢ brŒj ágh®R
fS«, k‰W« gy tÊfËš bg‰w murh§f¤ jiyik mâfhÇfË‹

Fo muR - 1933 ( 1 ) 188 189 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


MjuîfS«, njáagh®¥gd g¤âÇiffË‹ És«gu§fS« všyh« jŸË rßu¤jhš ghLgL« k¡fSila nk‹ik¡F«, r_f¤jhš ïÊî
nr®ªJ mtiuí« xU bgÇa kDÎadh¡f¢brŒjnjhL tUõ« gy gL¤j¥gL« k¡fSila ÉLjiy¡F« ciH¡F« c©ik
yB« %ghŒ tU«go¡F Msh¡»í« É£LÉ£lJ. ïa¡fkh»a RakÇahij ïa¡f r§f¤J¡F¤ jiytuhÆU¡»‹w xU
åuuhth® v‹W« brhšYnth«.
Mdhš njhH® M®. nf. õ©Kf« mt®fS¡F¤ njhH® fhªâ
Kjš vâÇahÆUªJ K£L¡f£il ngh£litfisí«, gh®¥gd¥ RakÇahij¢ r§fkhdJ gh®¥gd®fS«, gh®¥gd®fsJ
g¤âÇiffŸ brŒJ tªj Éõk§fisí«, N£áfisí« jh©oí« moik fsh»a gh®¥gdušyhj njáathâfŸ v‹gt®fS« ö‰¿
gh®¥gd®fË‹ moikfshÆUªj gy gh®¥gdušyhj nfhlhÇ¡ tUtJ«, kjthâfŸ ö‰¿ tUtJ«, r®¡fhU« f©fh¤J tUtJ«
fh«òfŸ brŒJ tªj bjhšiyfËÈUªJ rkhˤJ murh§f¤ijí« RakÇahij ïa¡fbk‹whny eh¡FR£L ÉLbk‹W«, r®¡fh®
(njhH® nkhâyhš neU “njáaåu” uhÆUªjnghJ mtU¡F ty¡if nfhã¤J¡bfhŸth®fŸ v‹W«, mâfhÇfŸ fZl¥gL¤Jth®fŸ
ahÆUªJ) v⮤J« ahUila jaÉšyhkY«, vªj¥g¤âÇifíila v‹W« brhšy¥g£L tUtJkhd xU ïa¡fkhF«.
(gh®¥gd®-gh®¥gdušyhjh® M»a ïUt®fSila) MjuÉšyh
kY« nk‰go g¤âÇiffË‹ ÃUg®fSila mnah¡»a¤jdkhd mJkh¤âukšyhkš RakÇahij ïa¡f« murh§f¤ijna
Éõk ÃUg§fS¡bfšyh« kh®ig¡ bfhL¤J« jhdhfnt ïªj fÉœ¡f¥gh®¡»‹wJ v‹W«, kj¤ijna mÊ¡f¥gh®¡»‹wJ v‹W«,
Ãiyik milªjh® v‹gij všyh k¡fS« m¿a nt©L« v‹gJ flîisna xÊ¡f¥gh®¡»‹wJ bt‹W«, ntj rh°âu§fis
ekJ Mir. v¿¡f¥gh®¡»‹wJbt‹W« gy K©l§fŸ x¥ghÇ ï£L khuo¤J
mGtJ kh¤âukšyhkš murh§f¤J¡F kf#U«, É©z¥gK«,
ïªj c¤ânahf¤jhš njhH® M®. nf. õ©Kf¤J¡F khj« öJ« mD¥òtjšyhkš g¤âÇiffËY« g¤â g¤âahŒ vGâ
4000 %ghŒ yhgnk bahÊa k‰wgo ïªâa ViH k¡fS¡F-ghLgL« â©iz¥ãurhu« brŒa¥gLtj‰F Msh» ïU¡F« xU
k¡fS¡F xU fhbjhoªj Cá¡F« kh®¡fÄšiy v‹gJ ek¡F ïa¡fkhF«.
e‹whŒ¤ bjÇí«. Mdhš m¥go xU c¤ânahfK«, gjÉí«
ïU¡F« tiuÆY« mij VjhtJ xU kh«r¥ ã©lkhtJ mDgɤ m¥go¥g£l xU ïa¡f °jhgd¤J¡F¤ jiytuhÆU¡»‹w
J¤jh‹ Ôunt©L« v‹»‹w Ãiyik ïU¡»‹w tiuÆY« btW« xUt® ïªâah r£lrig °jhgd¤J¡F« jiytuhf¤ bjǪbjǪ
mdhknja§fŸ milªJ jhœ¤j¥g£l mjhtJ gh®¥gdušyhj bjL¡f¥ g£lhbu‹whš mJî« všyh¡ f£áahuhY« VfkdjhŒ¤
r_f¤â‰F ïÊî«, jhœikí« ÃuªjukhŒ ïU¡f¢ brŒtj‰F bjǪbjL¡f¥g£lh® v‹whš ï¥go¥g£l ïtiu¤ jiytuh
ghLgL« k¡fnsh, mšyJ ï¥go xU fZlkhd, bfhLikahd ailªjJ ïªâah r£lrig¡nf xU bgÇa bfsutbk‹nw brhšy
Ãiyik x‹W ïU¡»‹wJ v‹gij m¿ahj xU njrh nghfnkh nt©L«.
miltij¥ gh®¡»Y« ï¥go¥g£l xU m¿PU«, rhkh®¤âa Mfnt njhH® M®. nf. õ©Kf« mt®fis¤ jdJ jiyt
thËí«, jhœ¤j¥g£l k¡fŸ Éõa¤âš ftiyí« mt®fsJ uhf¡ bfh©l ïªâa r£lrigia¤jh‹ eh« ghuh£l¡ flik¥
jhœik¡F«, ïÊî¡F« m°âthukhd fhuz¤ij e‹whŒ cz®ªj g£oU¡»nwh«.
tU«, mij ntUl‹ fisªJ btªÚiu C‰¿ ó©lu mÊ¡f
nt©L« v‹»‹w Mirí« cWâí« bfh©l xUt® mDgÉ¥gâš Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.03.1933
vªj _lD« bghwhik¥glnt kh£lh‹.
m‹¿í« njhH® M®. nf. õ©Kf« ï‹W xU btU« MrhÄ
mšy v‹W« ï¥go¥g£l g£l« gjÉ KjÈa nt£ilfS¡fhf
njáa ntõnkh, tF¥ò ntõnkh, kjntõnkh, bjŒt g¡â
ntõnkh kfh‹ ntõnkh ngh£L¡ bfh©L ghku®fis Vkh‰W«
ghõh©oašy bt‹W«, brhštnjhL #hâ, kj«, flîŸ, njr«,
tF¥ò, mur M£á KjÈa rfy Éõa§fisí« òu£bl‹W xJ¡»¤

Fo muR - 1933 ( 1 ) 190 191 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


mj‰F Mjhu« brhšÈ ca® #hâ v‹gJ ïU¡f nt©L«. v‹W
brhšÈ Mjhu« fh£lnt ï«klhâgâfS« r§fuh¢rhÇfS« »s«ã
tUzj®k¤ij¥ gy¥gL¤J»wh®fŸ. ït®fŸ Éõa¤ij x¥ò¡
bfh©L ÉLtjhš ekJ Ãiyik khw¥nghtJÄšiy. giHa
Ãiyik bf£o¥gL«. khwnt©Lkhdhš monahL ï«kj
r«gªjkhd tH¡f« kh‰w¥gl xU òu£á V‰gl nt©L«. njhH®
bgh‹d«gydh® brhštij¥ngh‹W ï›ÉõaK« kj r«gªjkhd
“bjhÊyhs® Ãiyik” m¡»uk§fisí« jL¡f nt©Lkhdhš ijÇakhf vL¤J¢ brhšy
nt©oaJ jh‹. VbdÅš r_f¤â‰F És¡»¡ fh£l¡Toa
msî¡F tU« bghGJ ijÇakhf¡ f©o¤J¥ ngRtâdhnyjh‹
njhH®fns! k¡fŸ kdâš gL»wJ. mâY« r§fuh¢rhÇ bfhŸisia¥ ngh‹w
m¡»uk§fis¤ jL¡f nt©Lkhdhš f©o¥ghf v›Éj v⮥ò¡
ïJ gÇaªj« njhH® bgh‹d«gydh® “thÈg® flik v‹d?”
F« mŠrhJ brhšÈ¤ Ôunt©oajhfnt ïU¡»wJ.
v‹gJ g‰¿ Égukhf c§fS¡F vL¤J¢ brh‹dh®. mt® r§fuh¢
rhÇahÇ‹ Éõa¤ij¥ g‰¿¥ ngR«nghJ« kj r«gªjkhd m¡ r§fuh¢rhÇ ngh‹wt®fS«, nyhfFU¡fS« brhšÈ¤ âÇ
»uk§fis¡ TW« nghJ« fLikahf¥ ngáajhf Ú§fŸ fUjyh«. »‹w kj¤ij x¥ò¡bfh©lhš ï‹W c§fis¥ ngh‹w bjhÊyhË
r»¡f Koahj m¡»uk§fŸ kj¤â‹ nguhš eilbgW« bghGJ fS« Tl bjhl¥glhj k¡fshfnt M»ÉL»‹Ö®fŸ. ïj‰F
mij nkš ó¢rhf¥ ngá¥nghtj‰F rh¤âa¥glhjjhfnt ïU¡»wJ. Mjhu« ekJ òuhzK« fhªâah® t®zháuk jUkK« #hâKiwínk
br‹idÆš bfhŸisao¤jJ ngh‹W k¡fËl« _l¤jd¤ij¥ nghJkhdJ.
òf£o bfhŸisao¥gij neÇš br‹idÆš nghŒ¥ gh®¤âUª
Ô®fshdhš bjÇí«. ï›Éõa¤âš mt® thÈgU« cz®¢áíŸs VbdÅš ïªJ kj¤âYŸs vªj rh°âu§fS«, rßu¤jhš
tUkhjyhš Ä¡f Mntr¤Jlnd jh‹ ngádh®. ï‹D« ftŤjhš ghLg£LiH¡F« k¡fis¤ Ô©l¡Tlhj #hâ v‹nw brhšY»wJ.
ï‹iwaâd« nftykhf k¡fis kâ¡f¥gL»w Ô©lhik Éy¡F¡ mj‰F eh« ïJtiu bfhL¤J tªj kÇahijahnyna ï¡fhyKŸs
»s®¢á¡F« fh§»uáš ãugy njr g¡j®fŸ v‹gt®fS«, V‹ njhH® ï¤jid #hâfS« ïU¡»wJ. kj juf®fŸ r§fuh¢rhÇfŸ brhšt
fhªâahU«Tl c©ikÆš kj rh°âu r«kªjkhd mã¥ãuha§ j‰F« nr®¤J kÇahij brŒjhš mL¤j ehns ï‹D« gy nfho
fis¡ fh£Ltj‹ _y« Ô©lhik Éy¡F¡F¤ jilbrŒJ tU k¡fŸ Ô©lhjh® M»ÉLth®fŸ v‹gj‰F¢ rªnjfnk ïšiy.
»wh®fŸ. r§fuh¢rhÇ ãur§fK« kjr«gªjkhdJjh‹. kj r«ãujha¥ nt©Lkhdhš tUzháuk jUk« jtwhkš eilbg‰W tU«
go¡F ïUtU« e«ik njtoahŸ k¡fŸ (N¤âu®fŸ) r©lhs®fŸ kiyahs¤âš ï‹iw¡F« ciH¤J¡bfh£L« k¡fŸ Fs¤âYŸs
v‹W jh‹ brhšY»wh®fŸ. kj¤ij¥ bghW¤jtiuÆš x‰Wik j©Ùiuí« bjhl¡TlhJ, bjh£lhš Ô£L v‹W brhštJ k£Lkšy
ahtj‰F ntW tÊí©lh v‹gJ nahá¤jhš vJî« »ilahJ. mo cij, m¥òw« r£l¥go ifâah» áiw bršy nt©oaJjh‹.
ek¡FŸ btF fhykhf x‰Wik ïšiy v‹Wjh‹ brhšÈ¡bfh©L mnj tUzh¢áuk Kiw¥go ï‹W njhH® fhªâahU« Tl kiy
tªnjh«. Mdhš fhªâ fh§»u° tªjã‹ò Rauh{a« V‰g£lhš ahs¤âš nfhÉY¡FŸ nghf KoahJ. y#gâuhí« #tf®yhiyí«
x‰Wik V‰g£LÉL« v‹W brhšÈ¡bfh©L ïUªJ ï‹iw¡F ah® Tl kiyahs¤âš Mya¤âš mDkâ¡f¥glÉšiy v‹gJ
nfhÉY¡FŸ nghfyh« v‹w nfŸÉ itÔf®fis¡ nf£L¡ c§fS¡F¤ bjÇahjjšy, y#gâí«, fhªâí« mDkâ¡fhj nfhÉš
bfh©oUªjhš mt® ï‹W muáaš r§fuh¢rhÇ v‹gj‰F v‹d ï‹W v¤jid Mghr¥ gh®¥gd®fŸ EiHªJ m¡»uk§fŸ brŒ
jil. r§fuh¢rhÇ¡F« fhªâahU¡F« kj Éõa¤âY«, #hâ t®z« »wh®fŸ v‹gitfis jh‹ njhH® bgh‹d«gydhut®fŸ És¡f
v‹gâY« beU§»a r«gªj« c©L jh‹. ï‹W nfhÉY¡F nghf khf¢ brh‹dh®fŸ. ïitfŸ všyh« ftŤjhš r§fuh¢rhÇ fhªâ
nt©Lbk‹nwh, nghf nt©lhbk‹nwh nghfhnjí§fŸ v‹nwh khsÉah¡fŸ brhšÈa vªj¥òuhz¤ijí« x¥ò¡bfhŸtâ‹ _y«
brhštâš ekJ ÉõaK« tuhkÈšiy. nfhÉY¡F¥ nghtJ v‹d V‰gL»wJ v‹gJ És§fÉšiyah? ïij jL¤J monahL
Éõakhf jil brŒa¥g£l k¡fS¡F ï‹W« jil V‰gL¤â ÃW¤j¥gl nt©Lkhdhš gykhd ãurhu« k£L« nghjhJ òu£áí«

Fo muR - 1933 ( 1 ) 192 193 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


r£lK« mtáakhfnt ïU¡»wJ. v¤jid jh‹ gz¤ij¡ bfh£o¡
bfhL¤J fhÈš ÉGªJ F«ã£L bg©rhâ ãŸisíl‹ mG¡F
Úiu¡ Fo¤jhY« ã‹D« e«ik¢ N¤âu‹, ntá kf‹, moik,
r©lhs‹ v‹Wjh‹ brhšY»wh‹ v‹gij ï¡T£l¤âš ahnuD«
kW¡f Koíkh v‹W jh‹ nf£»nw‹. (bjhl®¢á 02.04.1933 Fo muR)
F¿¥ò: 05.03.1933 M« ehŸ mD¥g¥ghisa« gh¤âu¤ bjhÊyhs®
r§f T£l¤âš M‰¿a ciu, muáaš Ó®âU¤j«
Fo muR - brh‰bghÊî - 26.03.1933
muáaš Ó®âU¤j¤â‹ F¿¥òfŸ “btŸis¡ fh»j” m¿¡if
v‹D« nguhš btËtªJ ïU¡»wJ. mij¥g‰¿a thj¥ãuâthj§
fŸ ïªâa¥ g¤âÇiffË‹ g¡f§fŸ óuhitínk ft®ªJ bfh©L
âdK« nrâfŸ, ãur§f§fŸ, mã¥ãuha§fŸ, Ô®khd§fŸ v‹»‹w
%g§fshf btËtªJ bfh©oU¡»‹wd.
v‹whY« ïij¥gh®¤J ek¡F¥ gâidªjL¡FŸs xU
khËifÆš beU¥ò¥ ão¤J¡ bfhSªJ É£bl¿í«nghJ mªj
å£il¡f£l ntiy brŒjtD«, FoÆU¡f åošyhkš rÛg¤âš
xU ku¤J ÃHÈš bgh§»¢ rh¥ã£L É£L ntiyÆšyhkš jiy¡F¡
ifia it¤J¤ jiuÆš ehisa¢ rh¥gh£o‰F tÊ v‹d v‹W
V§»¥ gL¤J¡»l¡F« xUtD¡F v›tsî ftiyÆU¡Fnkh
m›tsî jh‹ ï‹iwa Ó®âU¤j Ka‰áÆnyh, btŸis¡fh»j
m¿¡if Ænyh ek¡F¡ ftiyí©L.
VbdÅš mªj å£il beU¥ò¥g‰¿ v¿tâÈUªJ fh¥gh‰w¥
gLtâš ïªj ku¤joÆš bgh§»¤ â‹W »l¥gtD¡F ahbjhU
gaDÄšiy.
k‰W« mªj åL monahL btªJ rh«gyhFkhdhš mij
kWgoí« òJ¥ã¤J¡ f£Ltj‹ _y« ïªj åL thry‰w - ntiya‰w
ViH¤ bjhÊyhË¡F VjhtJ ntiy »il¤J¢ r‰W fŠá¡fhtJ
tÊí©lhF«.
mªj¥go gh®¡F« KiwÆš eh« ïªj btŸis¡fh»j
m¿¡ifÆš ïªâa k¡fS¡F yhg« v‹d? eZl« v‹d v‹W
gh®¤jhš eZl« ïUªjtiuÆšjh‹ ek¡F-ViH k¡fS¡F-
jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F, bjhÊyhs ciH¥ghË k¡fS¡F e‹ik
v‹W jh‹ brhšynt©L«. v¥go ba‹W ghU§fŸ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 194 195 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ïªâa ViH k¡fË‹ nguhš Rauh{a« nf£f¥ òw¥g£L tu¥nghF« Rauh{a¤â‹ nah¡»aijia¥ gh®¡fnt©L
ï‹iw¡F¢ Rkh® 40 tUõ fhy« ïU¡F«. ïJ tiuÆš 2, 3 bjhFâ khdhš mj‰fhf¢ brŒa¥g£l »s®¢áÆ‹ nah¡»aijia¥ gh®¤
ahŒ Rauh{a« -muáaš Ó®âU¤j« tH§f¥g£lhŒ É£lJ. mij¥ jhny m¿îŸstD¡F¤ jhdhf És§»ÉL«.
bg‰W mKÈš el¤âí« MŒ É£lJ.
mjhtJ ïªj 10 tUõ »s®¢áÆ‹ jiytuhd njhH® fhªâa
ïjdhš ïªâa ViH k¡fS¡F v‹d ga‹ V‰g£lJ? t®fŸ brŒj »s®¢áÆ‹ j¤Jt§fŸ v‹d v‹W gh®¥nghkhdhš,
nrh«ngÇfsh»a gh®¥gd®fS¡F-ã¢irbaL¤J¥ ãiH¡f
nt©oat®fŸ v‹D« gh®¥gd®fS¡F c¤ânahf§fŸ v›tsî? 1.“ãuhkz®fS¡F”
“ãuhkz®fS¡F” (gh®¥gd®fS¡F mt‹ v›tsî
mJî« v¥go¥g£l c¤ânahf§fŸ v‹W gh®¤jhš, mnah¡»adhf ïUªjhY« ãuÉ kh¤âu¤jhnyna ca®ªj
#hâah‹ mjhtJ rßu¤âdhš ntiy brŒa¥glnt Tlhjt‹
ft®d® îthf rig m§f¤âd®, #£#&fŸ, fby¡l®fŸ, v‹»‹w j¤Jt« bfh©l) tUzh¢áuk jUkK«,
âth‹fŸ KjÈa 10000, 5000 4000, 3000, 2000, 1000 %. åj« khj«
»il¡f¤j¡f ï¥go¥g£l c¤ânahf§fŸ »il¤jJ. k‰W« “B¤âÇa®fS¡F” (fhªâ-ï®É‹ x¥gªj¤â‹ gadh
2.“B¤âÇa®fS¡F”
m›tF¥ò 100¡F 100ng®fŸ v‹W« k©bt£oia ifÆš í«, uî©nl㟠fh‹gu‹R¡F br‹W tªjâ‹ gadhí«,
bjhlhkY«, _£il¤ ö¡fhkY« thœtj‰F brsfÇa« V‰g£lJ. Rnjr rk°jhd uh#h¡fŸ #Û‹jhu® M»at®fS¡F) ghJ
gy® r® Mdh®fŸ. áy® kfhfd« Mdh®fŸ. fh¥ò«,

k‰wgo KjyhËkh®fS¡F«, gz¡fhu®fS¡F« 100¡F 3, “itáa®fS¡F” (Äš KjyhËfS¡F 100-¡F 100 åj«
100åj« yhg« »il¤J bgÇa bgÇa KjyhË-Äš brhªj¡fhu®fŸ- yhg« r«ghâ¡f¤ jFªj khâÇ) m‹ÅaJ g»ZfhuK«,
nfhO°tu®fŸ Mdh®fŸ. 4, “N¤âu®fS¡F” (ViHfS¡F ehŸ 1-¡F 10-k neu«
ÄuhRjhu®fS«, nythnjÉ¡fhu®fS«, #Û‹fsh», uh#h¡ ntiy brŒjhš xU mzhTÈ mJî« mªj JÂia th§F
fsh», nfhO°tu®fsh» gu«giu uh#h¡fŸ uh# t«r°¤jh®fŸ »wt®fŸ xU %ghŒ, J¡F ïu©L %ghŒ Éiy ngh£L
Mdh®fŸ. th§»dhš kh¤âu« mªj xU mzhTÈí« »il¡fj¡f) if
uh£odK«, (mt‹ v›tsî nkyhd m¿î«, PhdK«, ïUª
k‰W« gy® kªâÇfshdh®fŸ. kfh¤kh¡fshdh®fŸ, jhY« mtdt‹ #hâKiw goahd ntiyna brŒant©L«
v‹D«goahd) Rj®k #hâKiwí«,
ViHfŸ v‹d Mdh®fŸ-ViH¤ bjhÊyhËfŸ v‹d Mdh®
fŸ? v‹bw‹W« ViHfns Mdh®fŸ v‹gjšyhkš ntbw‹d? 5, “gŠrk®fS¡F” (Ô©l¥glhjt®fŸ v‹gt®fS¡F
v‹W« mt®fsJ jhœªj j‹ik Ãiy¤âU¡fî« mt®
ïJnghynt ïÅí« tu¥nghF« Rauh{Ía¤âš-Ó®âU¤ fS¡F _le«ã¡if gy¥g£L K‹ndwhkš mtâ¥glî«
j¤âš ïªj Ãiyia¤ jÉu ntW vªj Ãiyia vâ®gh®¡f Koí«? M°g jkhd) AÇ#d g£lK«, nfhÉš ãuntrK«,
Mjyhš ïJ “ešy Ó®âU¤jkhŒ” ïUªjhš v‹d “ehrkhŒ¥nghd
Ó®âU¤jkhŒ” ïUªjhš v‹d v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. 6,“m¿P®fS¡F”
“m¿P®fS¡F” (ïÅ go¤j gy #hâ T£l¤jhU¡F
fh§»uá‹ nguhš) r£lrig ãuntrK«
“M¤J Ãiwa j©Ù® nghdhY« ehŒ¡F rs¥ò¤ j©Ù®
(e¡» rh¥ãL«) j©Ù®jh‹” v‹w gHbkhÊí« “eh£L¡F ešy Jiu jh‹ ïJtiu muáaš »s®¢áahš gy cŸãÇî, jiy¥ò
tªjhY« njh£o¡F¥ òš Rk¡F« ntiyjh‹” v‹w gHbkhÊí« bga®fshŒ ïUªJ »s®¢á elªJtªâU¡»‹wJ. ïªj¡ »s®¢á¡F
ïªj ïªâa Rauh{a Ó®âU¤j¤â‰nf Äfî« bghW¤jkhÆU¡»‹wJ vJ »il¡f nt©Lnkh mJ »il¤JÉ£lJ. xU rka« ïªj nkš
v‹W jh‹ brhšynt©L«. f©l jiy¥òfS¡F óuhî« e‹ikí«, ghJfh¥ò« ïšyhkÈUª
jhš mj‰fhf nt©Lkhdhš ïÅí« “nghuhJ nghuhJ” v‹W á¿J
T¥ghL, btËntõ¡ T¥ghL mJî« mjhtJ ntW xUt®

Fo muR - 1933 ( 1 ) 196 197 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


å£L¡F ïHî¡F¥nghd bg©fŸ x¥ghÇ it¤J«, khuo¤J« mG«
rl§F el¡F«nghJ khuo¤J¡bfh©L«, mGtJ ngh‹w ntõ
mGifna mGtjhÆUªjhš ïU¡fyh«.
Mfnt fhªâah® ïZl¥goí«, fh§»u° nfhÇ¡if¥ goí«
Rauh{Ía« »il¤J É£lJ. ïâš ïÅ áy th®¤ij âU¤j§fŸ
kh¤âu« gh¡» ïUªjhš ïU¡fyh«. Mdhš ViHfS¡F nt©oa
Rauh{Ía« - bjhÊyhËfS¡F nt©oa Rauh{Ía« v‹wâ‹ Fo muR “Fngu” g£lz¤â‹
thridnah ÃHnyh, á¿J Tl ïšiy v‹W« mj‰fhd eh« brŒa
nt©oa ntiyí«, »s®¢áí« ntW v‹W«, mj‹ Kjšgo ïªj áw¥gh? áÇ¥gh?
fh§»u° Nœ¢áfisí« mj‰fhf nk‰f©l jiy¥ò »s®¢á â£l§
fisí« monahL xÊ¡f nt©oaJ jh‹ v‹gnjhL ek¡F ïªj
Rauh{Ía« nt©lnt nt©lh« v‹W« bjhÊyhË uh{ank mbkÇ¡fh njr¤ij ïªâa k¡fŸ Fngu g£lzbk‹W
nt©L« v‹W« brhšYnth«. brhštJ©L. Fngug£lzbk‹whš bršt« jh©ltkhL« g£lz
bk‹W bga®. c©ikÆnyna m§F k‰w ehLfisÉl bršt«
Fo muR - jiya§f« - 26.03.1933 mâfªjh‹.
cy»š gy ghf§fËYŸs bršt§fS« gy tÊfËš
mbkÇ¡fhî¡F¥ nghŒ¢ nrU»‹wd. mbkÇ¡fh bršt« k‰w
ehLfS¡F Éahghu _ykhfî«, nythnjÉ _ykhfî« Kjyhf
mD¥g¥g£L t£oí« yhgK« VuhskhŒ mil»‹wJ.
kfh í¤j¤â‰fhf k‰w njr§fŸ g£l fl‹fËš bgU«gFâ
ï‹dK« f£LtËahfhkš všyh njrK« mbkÇ¡fhî¡F¡ fldhË
ahfntÆU¡»‹wJ.
ïJ kh¤âukh, mbkÇ¡fh v‹whš mJ xU bgÇa gHikahd
“FoauR ehL” r¡»ut®¤âÆšyhkš, mur‹ ïšyhkš “ãui#fshš
ãui#fS¡fhf” Ms¥gL« “#dehaf” M£áíŸs ehL v‹W«
brhšy¥gLtjhF«.
mj‹ (FoauR-#dehaf) jiyt® nj®jY¡F g¤J y£r¡
fz¡fhd eg®fŸ ViHfŸ, bjhÊyhËfŸ M»a k¡fŸ X£L¢
brŒJjh‹ jiyt® (nj®jš elªJ) ÃaÄ¡f¥gLtJ “f©o¥ghd”
r£l KiwahF«.
ï¥gobašyh« ïUªJ« v‹d ga‹? ï‹W mªeh£oš
x‹wiu ( 1 1/2 ) nfho k¡fS¡F-mbkÇ¡f¡ Fo k¡fS¡F-
X£L¢brŒa cÇik cŸs k¡fS¡F-fŠáíÄšyhkš
ntiyíÄšyhkš bjUÉš â©lho¤ âÇ»wh®fŸ v‹whš, ïJ
m¡ Fngu g£lz¤J¡F áw¥gh? mšyJ áÇ¥ò¡»lkhdjh? v‹gij
nahá¤J¥ghU§fŸ.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 198 199 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
mbkÇ¡f¤ bjhÊyhs k¡fË‹ cjÉahš jh‹-mt®fsJ nghŒ, fhJ nghŒ cÆ® É£L ïU¡fnt©L« v‹gijí«, m¥go
u¤jnt®it btË¥gL«goahd ciH¥ãdhš jh‹ mbkÇ¡fh ehL cÆ® É£lt®fŸ všyh« ahuhÆU¥gh®fŸ v‹gijí« ftŤJ¥
“Fngu g£lz«” v‹»‹w bgaiu milªjJ«, mJ k‰w njr¤âa ghU§fŸ.
bršt§fis ïG¤J¡ bfh©lJkhF«.
mJ kh¤âukšyhkš ï‹W thdkshÉa k©lg¤âš
ï‹W cyf¤âYŸs bgÇa bgÇa bjhʉrhiyfŸ v‹gdit “ïªâu‹” fŸ nghš “Fngu‹” fŸ nghy ïU¡»‹wt®fŸ ah®?
fŸ gyJ mbkÇ¡fhÉšjh‹ ïU¡»‹wd. fŠá¡F tifÆšyhkš bg©L ãŸisfSl‹ bjUÉš âǪJ
x©lî«, xJ§fî« ïlÄšyhkš âa§»¥ gÇjÉ¥gt®fŸ ah®?
cyf kh®¡f£LfS¡F¥ gy njr§fŸ mD¥g¥gL« rhkh‹ v‹gijí« r‰W áªâ¤J¥ ghU§fŸ.
fË‹ fz¡FfËš mbkÇ¡fh njr« mD¥g¥gL« rhkh‹fŸjh‹
mâfkhd msîilaJ. ïUªJ« v‹d ãunah#d«, ï‹W cy»š ï¥gona ï‹W mjhtJ mbkÇ¡fhnghš m›tsî ïšiy
v§FÄšyhj msî m§F(15000000) x‹iw¡ nfhok¡fS¡F ahdhY« (4500000) eh‰g¤â IªJ y£r« bga®fŸ 炙yhªâš ViH
bjhÊÈšiy ba‹whš ïªj Fngu g£lz« Fo muR njr« v‹gâ‹ k¡fŸ bjhÊš ïšyhkš thotij»‹wh®fŸ. Rah£á Fo muR M£á
mU¤j« v‹d v‹W nf£»‹nwh«. x‹wiw¡nfho k¡fS¡F bg‰w ehLfsh»a #®kÅÆY« m¥gona, °bgÆÅY« m¥gona,
ntiy ïšiy v‹whš ïªj x‹wiw¡nfho k¡fË‹ bg©L »ßáY« m¥gona (uÎah jÉu) k‰w ehLfËY« m¥gona jh‹.
ãŸisfŸ, FHªij F£ofisí« nr®¤J¡ fz¡F¥ ngh£L¥ nt©Lkhdhš v©Â¡ifÆš á¿J ɤâahrÄU¡fyh«. Mfnt
gh®¤jhš v¤jid nfho k¡fŸ g£oÅahŒ¡ »l¡»‹wh®fŸ v‹W Rah£á, FoM£á, Rauh{Ía« Fo muR M£á v‹gitfË‹ òu£L
ghU§fŸ. fis ïâÈUªJ bjǪJbfhŸS§fŸ.
ïJ kh¤âukh? mbkÇ¡fh njrkhdJ 10 mL¡F, 20 mL¡F, ï‹iwa mur®fS«, Fo M£á jiyt®fS« KjyhËfË‹
50 mL¡F, 100 mL¡F khofŸ bfh©l f£ol§fŸ thdksht ãuâÃâfŸ v‹W kh¤âu« brh‹dhš nghuhJ KjyhËfnsahth®fŸ.
ïU¡»‹wd bt‹W«, á§fhu eªjtd§fŸ, #y¡»ßil ÃyghÉfŸ,
fhš gªJ, if¥gªJ, Éisah£LfŸ ÉisahL« ikjhd§fŸ mt®fS¡F v⮥ò¡fhu®fshŒ vâ® f£áÆš ïU¥gt®fshŒ
KjÈaitfŸ všyh«Tl nk‰go thdkshÉa k©lg§fËš ïUªJbfh©L #d§fË‹--ViHfË‹-jǤâu ehuhaz®fË‹
ïU¡»‹wd bt‹W« brhšy¥g£lJ« “ïªâunyhf” bk‹W«, bga®fis brhšÈ¡bfh©L Rauh{Ía¤â‰F« Fo muR¡F«
“bgh‹Dyf” bk‹W« khWbga® bfhL¤jiH¡f¥ gLtJkhd »s®¢á brŒí« “åu®fŸ ViH¥g§fhs®”fshf ïU¥gt®fŸ ïªj
mbkÇ¡fhÉYŸs k¡fËš y£r¡fz¡fhz ng®fsh»a nk‰go KjyhËfS«, #Û‹jhu®fS«, k‰W« ït®fSila ãuâÃâfSnk
thdkshÉa k©lg§fisí« Tl nfhòu§fisí« f£oa k¡fŸ ahth®fŸ. ïâš ahU¡F« v›Éj¤âY«, rªnjf« nt©oaâšiy
ï‹W m§F FoÆU¡f, FoÆU¡f¡Tl mšy, gfbyšyh« bjU¤ v‹W t‰òW¤â¡ TWnth«. rªnjfÄUªjhš nkšf©l mbkÇ¡fh,
bjUthŒ âǪJ É£L ïuÉš nghŒ á¿J neu« gL¤njh c£fh®ªnjh 炙yhªJ, °bgÆ‹, #®k‹ M»a njr¤ij ï‹W ghU§fŸ.
f© ma®ªJ ö§f¡Tl ïlÄšyhkš KÅághÈoah® bjU¡fËš m¥bghGJ c§fS¡F c©ik És§»ÉL«. m¥bghGJ«
Ç¥ng® brŒtj‰fhf ngh£oU¡F« FHhŒfS¡FŸ nghŒ¥ gL¤J¡ c§fS¡F c©ik És§fÉšiyahdhš Ú§fŸ ïªj “ï«g®”
bfhŸtJ« bgÇa #yjhiufS¡FŸ ïu§»¥ gL¤J¡ bfhŸtJkh eh£oš (ïªj cyf¤âš) ïU¥gijÉl “c«g®” eh£oš (ï§F
ÆU¡»wh®fŸ v‹whš, thdkshÉa f£ll« ïU¥gâ‹ ïufáa« ïšyhkš) ïU¥gnj nkyhd fhÇakhF«.
v‹d v‹W ghU§fŸ. Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.03.1933
ïªj mbkÇ¡fh njrkhdJ xU fhy¤âš m‹Åa mur® Mâ¡
f¤âÈUªJ ÉLjiy bg‰W Rauh{a« bgwî«, Ko muáÈUªJ
ÉLjiy bg‰W FomuR bgwî« v¤jid y£r¡fz¡fhd k¡fis¥
g¿bfhL¤J¤ J¥gh¡» Õu§»¡ F©LfS¡F ïiwah¡» ghyh f¤â
<£ofS¡F ïy¡fh¡» if bahoªJ, fhš K¿ªJ, f© nghŒ, _¡F¥
Fo muR - 1933 ( 1 ) 200 201 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
v‹gij¥ gh®¡fyh«. v‹whY« mij¥g‰¿ ek¡F¡ ftiyÆšiy.
mªj “#hâah®” mªjªj “#hâ” ¥ò¤âia¤jh‹ fh©ã¥gh®fŸ.
xUt® brŒj mnah¡»a¤jd¤ij mnj c¤ânahf¤ jhÆ¡F¥ ãwªj
k‰bwhUt® mij _o¥óá bkGF« KiwÆš jh‹ fhÇa« brŒth®
fŸ. 100š xUt® 1000š xUt® c¤ânahf #hâ mãkhd¤ijna
fhiu¡FoÆš nghä° m£^Êa« ãujhdkhŒ¡ fUjhkš Pha« brŒjhY« brŒth®fŸ. Mjyhš
mij¥g‰¿ ftiyÆšiy.

fhiu¡FoÆš ï«khj« 3-ªnjâ btŸË¡»Hik khiyÆš Mdhš r£l rig¥ ãuâÃâfŸ v‹»‹w Kl¤bj§FfŸ
fšY¡f£L v‹»‹w xU xJ¡F ïl¤â‹ ntÈ¡F c£òukhf njhH® nfhÊ¡ FŠRfŸ bghǤjJnghš bghy bghy bt‹W ü‰W¡fz¡fhd
éthdªj« mt®fŸ Ô©lhik v‹D« Éõa¤ij¥ g‰¿¥ k¡fŸ bghJ #d¥ ãuâÃâfŸ v‹W brhšÈ¡bfh©L« g£l«
ngá¡bfh©oU¡ifÆš áy gh®¥gd®fË‹ VîjÈ‹ ngÇš xU gÇt£l§fŸ bg‰W¡bfh©L« bghJ#d§fŸ nguhš-bghJ#d§fŸ
nghäR r¥ ï‹°bg¡l® T£l¤JŸ òFªJ âObu‹W njh‹¿ njhH® gz¤âš go¢ bryî brŒJ bfh©L« thœ»‹w ïªj #d¥ãuâ
étdhªj¤ij ahbjhU KfhªâuK« ïšyhkš f©z¤âš mo¤j ÃâfŸ v‹gt®fŸ ïªj ïUgJ ehshŒ r£lrigÆš ïijÉl ntW
jhfî« fhuz« brhšÈ mo¤jhš ey« v‹W njhH® éthdªj« v‹d ntiy brŒJ bfh©oUªjh®fŸ v‹gJ jh‹ ekJ nto¡if¡
kÇahijahŒ¢ brhšÈí« kWgoí« gykhf gy jlit mo¤jjhfî« nfŸÉahF«.
clnd T£l« fiyªJ É£ljhfî«, mªj r¥ ï‹°bg¡l® éthdª njhH® nf. ghZa« Ia§fhiuí« k‰W« Vnjnjh mzhknja
j¤ij mo¤jJ kh¤âu« nghjhkš njhH® fzgâ v‹gtiuí« kh«r ã©l§fisí« g‰¿ “mtiu na‹ mo¤jh®fŸ” ïtU¡F
bjUÉš tÊk¿¤J mo¤jjhfî«, ãwF kWgoí« bfhŠr öu¤âš “V‹ nkh® bfhL¡fÉšiy” v‹gJ ngh‹w gy nfŸÉfŸ nf£L r®.
br‹W bfh©oUªj njhH® uhkR¥igah mt®fisí« Xo tÊk¿¤J c°kh‹ jaití« njhH® »UZzŒa® jaití« bg‰w ïªj¥
gy mofŸ f‹d¤âš mo¤jjhfî«, VdŒah? v‹d fhuzkŒah? òÈfŸ ïªj khâÇahd mjhtJ bghJ#d nrit brŒ»‹wt®fS«
brhšÈÉ£L moí§fisah v‹W nf£L« á¿J« y£áaÄšyhkY« ViH k¡fS¡fhfî« jhœ¤j¥g£l k¡fS¡fhf j§fŸ brhªj¥
<î ïu¡fÄšyhkY« f©lgo mo¤jjhfî« ãwF njhH® uhk gz¤ij bryî brŒJbfh©L ahbjhU RaeyK« vâ®ghuhkš
R¥igah mt®fŸ eh£L¡ nfh£il efu¤jh® v‹W bjǪjîl‹ mªj ghLgL»‹w kÇahijahd thœ¡ifíŸs k¡fis ï«khâÇ bjU
r¥ ï‹°bg¡l® jd¡F nkyhš VjhtJ nfŸÉ tu¡TLnkh v‹W Éš el¡F«nghJ Fofhu‹ bt¿fhu‹ nghš Xo kǤJ f¤âÇ¡fhŒ
gaªJ _tiuí« nghä° °nlõD¡F miH¤J¥nghŒ Ãô g£lz«nghš f‹d§f‹dkhŒ gšÈš u¤j« tU«go mo¡»‹wJ
br‹R¡F rh®{ brŒJ ifbaG¤J th§»¡ bfh©L É£ljhfî« v‹whš. ïij¥g‰¿ xU nfŸÉahtJ nf£fnth xU mtru¤
g¤âÇiffËš f©l nrâfshY« neÇš ÉrhǤj ÉrhuidÆdhY« Ô®khdkhtJ bfh©Ltunth nt©oaJ mtáaÄšyhkY«, mtru
bjÇa tU»wJ. ÄšyhkY« nghdJjh‹ ek¡F M¢rÇakhŒ ïU¡»wJ. Ô©l¥glhj
ïªj elto¡iffis¡ f©o¤J¥ bghJ¡T£l« ngh£L tF¥ig¢ nr®ªjt®fŸ v‹gt®fS¡F¡Tl ïij¥g‰¿a cz®¢á
Ô®khd§fŸ brŒâU¥gjhfî«, ïÅí« gy ïl§fËš nghärhÇ‹ ïšyhkš nghdJ ek¡F M¢rÇakhfnt ïU¡»wJ. ïâÈUªJ eh«
ï›Éj mnah¡»a¤jdkhd fhÇa¤ij¡ f©o¤J« ïªj r¥ ï‹° x‹Wjh‹ brhšy Koí«. mjhtJ murh§f« v‹gJ« #d¥ãuâÃâ
bg¡l® ÛJ j¡f elto¡if vL¤J mtU¡F¥ ò¤â f‰ã¥gJl‹ ïÅ v‹gJ« xnu nah¡»aij cilaJ jh‹ v‹W« murh§f« v‹gJ
vªj nghä°fhuU« ï›Éj kl¤jdK« mnah¡»a¤jdK« gh®¥ ViH k¡fŸ v‹D« ãz¤ij¤ â‹D« FŸseÇ v‹whš bghJ#d
gd®fS¡F FyhkhÆUªJ ï›Éj ïÊthd fhÇaK« brŒahkš ãuÃâfŸ v‹gt®fŸ m¥ãz¤ij¡ bfh¤â¡ bfh¤â â‹D«
ïU¡f v¢rÇ¡F«goí« mâfhÇfS¡F¤ bjÇÉ¥gjhf Ô®khd§fŸ fGF¡F rkhdkhdt®fns xÊa eÇia Éu£L»‹wt®fŸ mšy
gy® brŒâU¥gjhfî« brŒa¥ nghtjhfî« bjÇa tU»‹wJ. v‹Wjh‹ Koî brŒ»‹nwh«.

nghä° ïyh¡fh¤ jiyik mâfhÇfS«, îthf ïyh¡fh¤ Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.03.1993
jiyik mâfhÇfS« ïij¥g‰¿ ïÅ v‹d brŒa¥ ngh»‹wh®fŸ
Fo muR - 1933 ( 1 ) 202 203 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
ïU¡»‹wdth? x‹W ca®î, x‹W jhœî Mf¤jhnd flîŸ
áUZoÆ‹ ïa‰if ïU¡»‹wJ v‹W brhšY»wh®fŸ. ïªj¥
gâiy¥ go¤j nkjhÉfshd ã.V., v«.V., g©oj®fS«, rh°âÇfS«,
FUkh®fS«, ghâÇfS« bksyhdh¡fS«, j¤JtPhÅ v‹gt®
fS«, kfh¤kh¡fŸ v‹gt®fS« muáaš PhÅfŸ Ó®âU¤j¡
fhu®fŸ, gnuhgfhÇfŸ, M°âf®fŸ, ãukPhÅfŸ, ãuk rkh#¡
fhu®fŸ Kjyh»a všyh¥ ‘bghU¥ò thŒªj’ fdth‹fS« brhšY
br£oeh£oš njhH® <. bt. ïuhkrhÄ »‹wh®fbs‹whš ïªj¡ T£l k¡fnsh, kjnkh, muáanyh,
Phdnkh, rkj®kkhFkh v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
flîS¡F xU thu neh£OÞ
ViH gz¡fhu¡ bfhLik¡F«, nrh«ng¿ ciH¥ghË j‹ik
jiytut®fns! njhH®fns! rkj®k« v‹gJ ek¡bfhU òâa Æš cŸs ɤâahr¤â‰F« “IªJ ÉušfS« x‹W nghÈU¡»‹w
th®¤ij mšy, všyh¢ r_f¤jhU« všyh kj°j®fS« ÉU«òtJ« dth” v‹»‹w cjhuz¤â‰F« VjhtJ bghU¤jÄU¡»wjhbt‹W
mªj¥gona ahtU« el¡f nt©Lbk‹W« vâ®gh®¥gJ«, x› nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj gâiy x‹wh K£lhŸ¤jd« mšyJ
bthU r_f¤jhD«, x›bthU kj°¤jD« j§fŸ j§fŸ r_f§ ngh¡»¿jdkhd ã¤jyh£l¤jd« v‹W jhnd brhšynt©L«.
fËY«, kj§fËY« ïU¡»‹wbj‹W brhšÈ bgUik ghuh£o¡ ï‹D« btË¥gilahf¥ ngr nt©Lkhdhš ï‹W fhz¥gL«
bfhŸStJkhd th®¤ijnaahF«. Mdhš fhÇa¤âš kh¤âu« kj«, #hâ, r_f«, murh§f«, Phd«, j¤Jt rh°âu« KjÈait
c©ikahd rkj®k j¤Jt§fis vL¤J¢brh‹dhš ‘ïJ rh¤âa¥ fbsšyh« rkj®k¤J¡F Énuhjkhd NÎ v©z¤â‹ ÛJ f£l¥
gLkh’ v‹W ngRtjhfî« ïJ eh°âfbk‹W«, Jntõbk‹W« g£litfbs‹W jh‹ brhšynt©L«. ïJkh¤âukšyhkš
brhšYtjhfnt ïU¡»wJ. v¢rkj®k¡ fhuidahtJ miH¤J ïitfbsšyht‰¿‰FkhjhukhŒ¡ bfhŸs¥gL« flîŸ v‹w
c§fŸ r_f¤âš kj¤âš rkj®k« ïU¡»wJ v‹whna Ú V‹ ï¥go j‹ikí« ïªj c©ik rkj®k¤â‰F Énuhjkhd j‹ikfis Ãiy
ÆU¡»whŒ, mt‹ V‹ m¥goÆU¡»wh‹, Ú V‹ v#khddhÆU¡ ÃW¤jî« mj‹ F‰w§fis czuhkÈU¡fî«, âU¤J¥ghL brŒah
»whŒ, mt‹ V‹ moikahÆU¡»wh‹, Ú V‹ ãuòthŒ, brštªjdh kÈU¡fî« jªâu¡fhu®fŸ brŒj NÎnaahF«. mšybt‹whš
ÆU¡»whŒ, mt‹ V‹ ViHahŒ, jǤâudhŒ, ã¢ir¡fhudhŒ, ï¢N£áfis¡ f©Lão¡f Koahj âU¤J¥ghL brŒJbfhŸs
g£oÅ»l¥gtdhÆU¡»wh‹? cd¡F V‹ _‹wL¡F khËif? Koahj _l k¡fË‹ m¿ahik cz®¢ánaahF«.
mtD¡F V‹ X£il¡ Foir Tl ïšiy? Ú V‹ tUõ« 10000
fz¡fhŒ yhg« bgU¡» uh#nghf« mDgɤJ yBhâgâahŒ ï‹iwa¤âd« th®¤ijÆš rkj®knk bahÊa fhÇa¤âš,
És§F»‹whŒ? mt‹ V‹ eZl¥g£L, if Kjiy ïHªJ fl‹ thœ¡if¤ j¤Jt¤âš v§nf rkj®k« ïU¡»wJ?
fhudh»wh‹? Ú V‹ ã¢ir bfhL¡f¤ jFªjtdhdhŒ mt‹ ã¢ir xUtD¡F k»ikÆš, r«ghjidÆš, mšyJ brh¤âš
th§f¤ jFªjtdhdh‹? Ú V‹ ghLglhkš ntj¤ijí«, kªâu¤ ï¤jidÆš xU g§F v‹W ã¢ir bfhL¤JÉ£lhš mJ rkj®k
ijí« brhšÈ¡ bfh©L nehfhkš tÆW ts®¡»‹whŒ? mt‹ V‹ kh»ÉLkh? xUtid bjh£L¡ bfh©lhš mJ rkj®kkh»ÉLkh?
ghLg£L ïL¥bghoªJ, T‹ÉGªJ ïis¤J¥ngh»wh‹. c‹ xUt‹Tl ïUªJ rh¥ã£LÉ£lhš mJ rkj®kkh»ÉLkh?
ãŸis V‹ ã.V., v«.V., I.á.v°. ghÇ°l® go¡f KoªjJ? mt‹ xUtid¡ nfhÉY¡FŸ É£LÉ£lhš mJ rkj®kkh»ÉLkh?
ãŸis V‹ ifbaG¤J¥ nghl Tl¤ bjǪJ bfhŸs KoaÉšiy xUt‹ TlïUªJ flîis¥ ãuh®¤jid brŒjhš mJ rkj®k
v‹gd ngh‹w rhjhuzkhd bghJ¡nfŸÉfis¡ nf£lhš rkj®k« kh»ÉLkh? xUt‹ fŠá¤bjh£oit¤J všnyhU¡F« fŠá
kj¡fhu®fŸ v‹gt®fŸ v‹d gâš brhšY»wh®fŸ v‹W nahá¤J¥ C‰¿dhš mJ rkj®kkh»ÉLkh? xU r¤âu« f£o it¤JÉ£lhš
ghU§fŸ. mJ rkj®kkh»ÉLkh? všnyhiuí« x‹whŒ c£fh®ªJ go¡f¢
K£lhŸjdkhdJ«, ngh¡»¿¤jdkhdJkhd gâiy¤jh‹ brh‹dhš rkj®kkh»ÉLkh? všnyhU« x‹whÆUªJ F«ãl xU
brhšYth®fŸ. mbj‹dgâby‹whš “IªJ ÉušfS« x‹Wnghš nfhÉš f£o É£lhš rkj®kkh»ÉLkh bt‹Wnahá¤J¥ghU§fŸ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 204 205 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ït‰whš ïijbrŒ»‹w kÅjD¡nfh, ïij mDgÉ¡»‹w btŸis¡fhu‹ ïªj eh£L¢ brhªj¡fhu‹ mšyhjjhš ïªj
kÅjD¡nfh, Kiwna eZlbk‹d? yhgbk‹d? ïitbašyh« eh£il É£L¥nghŒ Él nt©L« v‹»‹nwh«. mnj KiwÆš
btU« ã¤jyh£l rkj®k§fŸ. gz¡fhuD«, ÄuhRjhuD«, #Û‹jhuD« ghL glhjt®fshdâdhš
mt®fŸ k‰wt®fŸ g£lgh£o‹ gy‹fis mDgÉ¡f¤ jFâíil
cyf« bghJ, cyf¤âYŸs bršt« nghf ngh¡»a« bghJ, at®fŸ mšythjyhš mitfis všyh« ghL gLt®fS¡F É£L
cyf¤âš kÅjthœ¡if¡F nt©oa fhÇa¤â‰fhf kÅj‹ brŒa É£L mt®fS« k©bt£o vL¤J¡bfhŸs nt©Lbk‹W eh§fŸ
nt©oa ntiyfbsšyh« bghJ, mjdhš V‰gL« gy‹fbsšyh« brh‹dhš “IªJ ÉušfS« x‹W nghÈU¡»wjh? M©l t‹
všyh k¡fS¡F« bghJ-rÇghf« ãǤJ¡bfhŸs¤j¡fJ. ïj‰F Û¿ braY¡F ah® v‹d brŒa¡TL«?” v‹whš ïJ ngh¡»¿¤ jdkhd
elªjhš F‰w«-j©o¡f¤j¡fJ v‹W vªj kj«, vªj r_f«, vªj rkhjhdkh? ïšiyah bt‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
murh§f«, vªj muáaš Phd«, vªj kj¤ j¤JtPhd«, vªj kfh¤kh
KjÈaitfŸ TW»‹wd v‹gij á¿J nahá¤J¥ ghU§fŸ. kj áy rka¡fhu®fŸ-Ó®âU¤j thâfŸ ãwÉÆš #hâ ca®î
bt¿ fhuzkhf j‹j‹ kj« rkj®k kj« v‹gJ«, rkabt¿ jhœî TlhJ v‹»‹wh®fŸ. fhuz« v‹dbt‹whš rkj®k«
fhuzkhf j‹ j‹ rka« rkj®k rkabk‹gJ« muáaš bt¿-Nø v‹»‹wh®fŸ. ïJ rÇjh‹. Mdhš ãwÉÆš gz¡fhu®fŸ, #Û‹
fhuzkhf j‹ j‹ muáaš Kiw rkj®k« v‹gJkhd ã¤jyh£ jhu®fŸ uh#h¡fŸ, ãuò¡fŸ, ViHfŸ, bt£oah‹fŸ v‹D« tF¥ò
l§fŸ jh‹ eilbgW»‹wdntašyhkš c©ik rkj®k« v§nf fS« gzÉõakhd-bjhÊš Éõakhd ɤâahr§fS« ïU¥gJ
ïU¡»‹wJ? vâš ïU¡»‹wJ v‹gij eLÃiyÆÈUªJ nahá¤J¥ rkj®kkh v‹W nf£lhš mij “M©lt‹ - braš” v‹»‹wh®fŸ.
ghU§fŸ. ïJ Ãahakh mšyJ mnah¡»a¤jdkh bt‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
nghÈ rkj®k¤ijí«, M©ltidí«, IªJÉušfisí« ngh¡»¿
murD«, M©oí« x‹whÆUªJ xU X£lÈÈUªJ fŸ j§fŸ Raey¤J¡F jFªjgo cgnah»¤J¡bfh©L _l®fis
rh¥ã£lhš, xU nfhÆÈš F«ã£lhš, xU gŸË¡Tl¤âšgo¤jhš, e«g¢ brŒJ, nkhr« brŒJ tU»‹wh®fŸ. Mjyhš rkj®k¤âš
xU bjUÉš elªjhš, xU Fs¤âš j©Ù® rh¥ã£lhš, xU fh‰iw c©ikahd âUZoíŸst®fŸ ïªj M©ltid - rkj®k¤J¡F
Rthá¤jhš ïitbašyh« v¥go rkj®kkh»ÉL«? v‹W nahá¤J¥ Énwhjkhd M©ltid ngh¡»¿fS«, nrh«ngÇfS« j§fŸ
ghU§fŸ. ïij¢ brhšÈ k¡fis ï‹D« v¤jid fhy¤â‰F Raey¤J¡F cgnah»¤J¡bfh©L bjhÊš brŒí« gh£lhË
c©ikahd rkj®k Äšyhkš bfhLik¥gL¤â ViHfË‹-bjhÊš fisí«, ViHk¡fisí« Vkh‰w cgnah»¡F« M©ltid
brŒJ, ghLgL« gh£lhËfË‹ u¤j¤ij nrh«ngÇfS«, Raey¡ monahL xÊ¡f nt©oaJjh‹ rkj®k¤J¡F m°âthu¡fš
fhu®fS«, t‹bdŠr¡fhu®fS« cÇŠR«go É£L¡bfh©oU¥gJ eh£L« ntiyahF«.
v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. nkšf©l bfhLikfS¡F«, ã¤jyh£
l§fS¡F« ca®î jhœîfS¡F« v‹d rkhjhdÄU¡»‹wJ. VbdÅš M©lt‹ v‹»‹w xU rh¡F brhšy ïlÄšiy
M©lt‹ braš, ‘flîŸ á¤j«’ ‘mtdt‹ K‹ b#‹k¥gy‹’ ahdhš cy»YŸs mnah¡»a¤jd§fS¡F«, bfhLikfS¡F«,
v‹W brhštnjhL ‘IªJ ÉušfS«’ x‹W nghš ïU¡»‹wdth ã¤jyh£l§fS¡F«, vªj kÅjdhY« v¥go¥g£l rkhjhdK«
v‹W nf£F« nfŸÉíkšyhkš ntW v‹d? M©lt‹ braiy brhšy Koant KoahJ. m¥go ntW vªjrkhjhdK« brhšy¥g£l
x¥ò¡bfhŸshjtD« IªJÉuY« x‹W nghÈU¡Fkh v‹»‹w nghâY« mªj rkhjhd§fŸ miu ÃÄõneu« Tl Ãiy¡fhJ.
rkhjhd¤ij V‰W¡bfhŸshjtD« ïªj rkhjhd¤ij¥g‰¿ v‹d M©lt‹, flîŸ, gfth‹ v‹»‹wjhd th®¤ijfŸ m®¤jk‰wJ«
brhšy¡TL«? ïªj rkhjhd« ngh¡»¿¤jdkhdJ«, K£lhŸ btFfhykhf¢ brhšÈ¢brhšÈ k¡fis¥ ga¥gL¤â mt®fsJ
jdkhdJ«, ã¤jyh£lkhdJ« v‹W jhnd brhšÈ¤Ôu nt©L«. u¤j¤âš Cu¢brŒJ É£lâdhY«, mªj xU th®¤ij¡F¤ jh‹
IªJ ÉušfS« x‹WnghÈU¡»‹wdth bt‹W nf£lt®fŸ ciH¥ghËfshd _l #d§fŸ ga¥gL»‹wh®fŸ.
muáaÈš rk¤Jt«, Rjªâu«, rnfhju¤Jt« nf£gâ‹ fU¤J v‹d?
x‹whŒ rh¥ãlî«, x‹whŒ ãuh®¤jid brŒaî«, x‹whŒ go¡fî«, c©ikahd rkj®k¤ijÉU«ò»‹w k¡fŸ v›tsîjh‹
x‹whŒ c¤ânahf« gh®¡fî«, x‹whŒ mâfhu« brY¤jî«, M°âf®fsh ÆUªjhY« bfhŠr fhy¤â‰fhtJ mt®fsJ flîis
cÇikfŸ nfœ¥gâ‹ m®¤j« v‹dbt‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. g»Zfhu« brŒJ it¤J¤jh‹ Mf nt©L«. mšyJ IªJ ehŸ g¤J

Fo muR - 1933 ( 1 ) 206 207 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ehŸ thŒjh¡ f©L flîS¡F xU neh£O[htJ bfhL¤jhf gâš vªj xU jÅkÅjD¡F« mt‹ vªj ÃiyÆš ïU¥gtdh
nt©L«. mjhtJ, dhY«, vªj¥ gjÉÆÈU¥gtdhdhY« rhªânah, kdâU¥ânah,
ëkânah, c©ikahd rªnjhõnkh, gu°gu m‹ngh, bghwhik
xU F¿¥ã£l fhy¤â‰FŸ ghLgL« k¡fsh»a eh§fŸ a‰w j‹iknah ïU¡»‹wjh bt‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
mJî« #d§fËl« g¡â bfh©L, cdJ gil¥ò fshd cyf
k¡fS¡F Étrha« brŒJ jhÅa§fis c©lh¡»í« bjhÊšfŸ F¿¥ò: 20.03.1933 ïš átf§if mu©kid thrš ikjhd¤âš
brŒJ rhkh‹fis c©lh¡»í«, ntiyfŸ brŒJ mit fis eilbg‰w bghJ¡T£l¤âš M‰¿a ciu.
eh£o‰F¡ bfh©LtªJ nr®¤J« bfhL¤j k¡fsh»a eh§fŸ ï‹W
Fo muR - brh‰bghÊî - 02.04.1933
kh¤âukšyhkš, btF fhykhŒ åL ïšyhkš, nghâa JÂf
Ëšyhkš MfhuÄšyhkš mt°ij¥g£L g£oÅ »l¡»‹nwh«.
nk‰f©l ghLfŸ glhj nrh«ng¿fŸ uh#hthfî«, #Û‹jhudhfî«,
KjyhËahfî«, FUthfî«, kj¥ãurhufdhfî«, bgÇa bgÇa
mâfhÇahfî« ïUªJ bfh©L msî¡F nkš mDgɤJ¡bfh©L
kd« gjU«go bršt§fis åzh¡»¡bfh©L thœ»‹wh®fŸ.
ïitfisbašyh« xU thu¤âš rÇbrŒJ všnyhU¡F« bršt¤
ijí«, ntiyiaí« rÇ rkkh¡» rkj®k¤ij V‰ghL brŒ»‹whah?
ïšiyah? ”
v‹W xU neh£O° bfhL¤J Él nt©L«. xU rka«
M°âf®fshd flîŸ ãurhuf®fŸ ïj‰F-ï›tsî bgÇa fhÇa¤
â‰F xU thu« nghWkh bt‹W nfœ¥gh®fŸ. flîŸ r®tr¡âí«
Ãid¤j kh¤âu¤âš vijí« brŒa¡Toa tšyikí« cilat®
v‹W brhšy¥gLtjhš xU thu neh£On[ mâf fhy« v‹W
brhšyyh«. Mifahš mªj thŒjhÉš rkj®k« V‰glhÉ£lhš
mij xʤJ mªj cz®¢áiana m¥go xU Éõankh, t°Jnth,
bghUnsh x‹W ïUªjjhfnt Phgf¤â‰F tuKoahkš brŒJ
rkj®k¤ij Ãiyeh£l Ka‰á brŒa nt©L«.
m¥go¡»šyhkš br¡F khL R‰WtJ nghY«, miw¤j
khitna âU«g¤âU«g miu¥gJ nghY«, M©lt‹ braš,
M©lt‹ braš v‹W brhšÈ¡bfh©L« M©ltid âd« 5-
jlit 10-jlit ãuh®¤â¤J¡bfh©L«, ói#, c‰rt«, ãuh®¤jid
brŒa¢brŒJ bfh©LÄU¥gâš gabd‹dbt‹gij nahá¤J¥
ghU§fŸ.
rkj®k« v‹W eh« brhštJ všyh k¡fSila, všyh kj
k¡fSila, všyh cyf k¡fSila rk¤Jt¤ij¥ bghU¤jnj
bahÊa ahnuh, xU áy r_f¤â‰nfh, tF¥ò¡nfh, kj¤â‰nfh, njr¤
â‰nfh v‹gjhf mšy v‹gij Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸS§fŸ
kÅjÅ‹ thœ¡if¡F rkj®k« v‹gJ x¥g‰w rhªâiaí«, kd¤
âU¥âiaí«, ëkâiaí« mË¥gjhF«. ï‹W kÅj r_fbk‹
Fo muR - 1933 ( 1 ) 208 209 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
moik¥g£L¤ jÉ¡F« ehLfS¡F« fZlkhf¤jh‹ ïU¡F«. ãw
eh£lhÅl« br‹W j§fŸ Fiwfis vL¤J¢brhšÈ ÉLjiy
bgWtj‰F« ïlÄšyhkš nghŒÉL«.
Mjyhš ïJ NjhofŸ j§fŸ Njh£l KoÉš b#ƤJ¡
bfh©lt®fS« njh‰WÉ£lt®fS« nr®ªJ “ïÅnkš eh«
ahtU« Njhl¡TlhJ” v‹W xU x¥gªj« ngá¡bfh©lhš v¥go
irdh - #¥gh‹ í¤j« mJ b#Ƥjt®fS¡F¤jh‹ yhgkhfî« njh‰wt®fS¡F eZl
khfî« ïU¡Fnkh mJngh‹w x¥gªjnkahF«. m¥goÆUªJ«
mªj¥go xU x¥gªj« brŒJbfh©l ãwfhtJ mJ »ukkhŒ
irdhî¡F«, #¥ghD¡F« Rkh® x‹wiu tUõ fhykhf í¤j« eilbgW»‹wjh v‹W gh®¤jhš mJî« ïšiy. v¥gobaÅš
eilbg‰WtU»‹wJ. ïJtiu í¤j¤âš y£r¡fz¡fhd k¡fŸ ï¥nghJ irdh njr¤ijí« #¥gh‹ njr« J‹òW¤â í¤j¤âš
koªJ É£lh®fŸ. gy nfho¡fz¡fhd %ghŒfŸ brytʪJ« b#Æ¡f¥gh®¡»wJ. ïj‰F #¥gh‹ brhšY« fhuz« “vdJ #d¤
É£ld. bjhif mâfkhŒ É£lJ, bjhÊš âwikÆš eh‹ nk‹ghlilªJ
É£nl‹. vd¡F ï‹D« mâfkhd JiwKf§fŸ nt©L«.
ïªj í¤j¤â‹ j¤Jt« “tY¤jt‹ ïis¤jtid cij¤J Mjyhš irdhit¡ if¥g‰w nt©oÆU¡»wJ v‹»‹w fhuznk
mtÅlÄU¥gij ãL§»¡bfhŸsyh«” v‹gij¤ jÉu ntW xÊa nt¿šiy” v‹»‹wJ.
x‹W« ïšiy.
ïij ãÇ£oZ g¤âÇiffËš áyJ MjǤJ« vGJ»wJ.
e«ik¥ bghU¤jtiuÆš Ódhit Ódh¡fhudh©lhY«rÇ, mjhtJ “#¥gh‹ njr« jdJ beU¡foahY« mo¡fo V‰g£l
#¥gh‹fhudh©lhY« rÇ ïâš x‹W« ek¡F ãukhjkhd ftiy óf«g¤ bjhšiyfshY« Äfî« fZl¥gL»wJ. ïj‰F VjhtbjhU
Æšiy. Mdhš ïâš eilbgW« Nœ¢áfŸ xÊ¡f¥glnt©oa tÊ V‰g£L¤jhdhfnt©L«” v‹W vGâÆU¡»wJ.
jhF«.
ïJjh‹ #¥ghÅ‹ Ãiyik. Mdhš r®tnjr r§f« j§fsJ
r®tnjr r§f« v‹W x‹¿U¥gJ ahtU¡F« bjÇí«. mJ x¥gªj§fis Û¿ #¥gh‹ elªjj‰F v‹d brŒjJ v‹W gh®¥
“cyf rkhjhd¤J¡fhf ïUªJ tU»wJ” v‹W brhšy¥gLtjhF«. nghkhdhš vG¤âš #¥ghid Cuh® bk¥òjiy¡F bghŒ Äu£L
v¥goba‹whš 1914š V‰g£l bgÇa í¤j¤â‹ gadhŒ mnef cÆ®¢ Äu£LtJ« fhÇa¤âš #¥ghD¡F nt©oa Míj§fis¡ fldhf
nrj§fŸ bghUŸ nrj§fŸ V‰g£L cyf bghJ#d§fS¡F« mâf v‹W bfhL¥gJ«, uhQt åu®fis ufáakhaD¥òtJ« r©il¡F
khd fZl§fis¡ bfhL¤J É£ljhš “ïÅ xUtU¡bfhUt® ehL nt©oa r©il¡ f¥gš r©il Phd« KjÈaitfis ufáakhŒ
ão¡F« Mirbfh©L í¤j« brŒJ bfhŸs¡ TlhJ” v‹gj‰ cjîtJkhÆU¡»‹wjh«.
fhfnt V‰g£ljhF«.
ïj‰F v‹d fhuz« v‹W gh®¤jhš “ irdhit #¥gh‹
Mdhš ïij eh« xU ehS« rÇ v‹W x¥ò¡bfhŸtâšiy. if¥g‰wh É£lhš mJ uZa bršth¡fhY«, Mâ¡f¤jhY« irdh
VbdÅš xU njr¤ij k‰bwhU njr¤jhdhStJ«, xUt‹ mâf KGtJ« bghJîlik njrkh»ÉL«” v‹W«, “irdhî«, uZahî«
óÄ it¤J¡bfh©L k‰bwhUtD¡F á¿a óÄia É£L m¤Jl bghJîlik njrkh» É£lhš ïªâahnt bghJîlik M£á¡F
ndna mtid ïU¡f¢ brŒtJ«, xU eh£o‰F mâf brsfÇaK« jiyik °jhgdkh»ÉL«” v‹W« “m¥nghJ k‰w njr§fŸ všyh«
xU eh£L¡F¢ brsfÇa¡ Fiwî« ïU¥gJ« M»aitahd tÈa tªJ bghJîlikia ruzkila nt©o V‰g£L ÉL«
ï¥go¥g£l ÃiyÆš “ïÅ xUtU« ehL ão¡F« MirÆš v‹W« r®tnjr r§fK« áw¥ghf ãÇ£lD« fUJ»‹w fhuz
r©il ão¡f¡TlhJ” v‹W Ô®khd« brŒJ bfh©lhš mJ á¿a nkahF«.
ehLfS¡F«, xUfhy¤âš njhšÉailªJ jdJ ehLfis m‹Åa
D¡F É£L É£l ehLfS¡F«, m‹Åa‹ Mâ¡f¤âš á¡F©L

Fo muR - 1933 ( 1 ) 210 211 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


Mfnt r®tnjr r§f« ï¥bghGJ vj‰F v‹dkhÆU¡
»‹wJ v‹W gh®¤jhš mJ KjyhËfË‹ T£Lwî¢ r§fkhfî«,
ViHfis tŠá¤J tij¡F« râfhu r§fkhfî« jh‹ ïU¡»‹wJ.
ïâš jiy áwªJ És§FtJ ãÇ£oZ rh«uh{a bk‹gnj
bghJîlik¡fhu®fË‹ Koî. mJnt c©ikíkhF«. k‰w muR
fS« bghJîlikia v⮡fnth xÊ¡fnth ãÇ£oZ Vfhâ
g¤âa¤ij¤ jh‹ ö© nghy e«ãÆU¡»‹wJ. ïªâahî« ïªâa khÇa«k‹
KjyhËfS«, ïªâa rk°jhd§fS«, ïªâa muáaš »s®¢áfS«
ãÇ£oõ&¡F moikahfî« ãÇ£oZ bfhŸiffis¥ ã‹g‰Wtd
thfî« ãÇ£oiõ¥ nghynt bghJîlik¡ bfhŸifia btW¥
tunt‰»‹nwh«
ghfî« ïU¥gjhš ïªâahî¡F v‹d mâfhu« v‹d Rjªju«
bfhL¤jhY« j§fS¡F mÊîtuhbj‹»‹w ijÇa« ãÇ£oõ&¡F
ïU¥gjhš-ïªâa Mjhu¤jhš ãÇ£oõ&« cy»š xU bgÇa k¡fŸ khÇa«k‹ g©oifÆ‹ nguhš fh£LÄuh©o¤jdkhf
tšyurhf ïUªJ r®tnjr r§f¤ij M£oit¡»‹wJ. ãÇ£oZ j¥òfis¡ bfh£o¡ bfh©L« kiythr y«ghofŸ MLtJngh‹w
gh®¤J c©ikahd KiwÆš xU Äu£L Äu£oÆU¡Fkhdhš M£l§fisí« Mo¡bfh©L« Ñœ k¡fŸ el¥gJngh‹w ntõ§
#¥gh‹ eLeL§» í¤j¤ij É£L k‹Å¥ò¡Tl nf£oU¡F«. fis¥ ngh£L¡bfh©L«, Mghrkhd ng¢Rfis¥ ngá¡bfh©L«,
Mdhš ãÇ£oõhdJ m¥go¢ brŒtj‰F gâyhf #¥ghD¡F MÆu¡fz¡fhd %ghŒfis ghHh¡»¡bfh©L« brŒJtU«
í¤j¡f¥gšfŸ jsthl§fŸ, jsf®¤j®fŸ, gz« M»aitfis m¡»uk« ïªj eh£oš m¿ahjh® ahU« ïšiy.
r¥is brŒ»wJ v‹W«, ï‹W RU¡fkhf¢ brhšynt©Lkhdhš ïJ ehshf ehshf mâfkh»‹wnj jÉu k¡fS¡F m¿î tªJ,
irdhîl‹ #¥gh‹ r©il brŒaÉšiy v‹W« ãÇ£oZ jh‹ ïªj gHafhy Ãiyik á¿jhtJ kh¿ ïU¡»‹w bj‹W brhšY
#¥gh‹ nguhš r©il brŒ»‹wJ v‹W« brhšy¤j¡f khâÇÆš tj‰nf ïšiy.
y©lÅnyna nrâfŸ btËah»‹wd. ïij e«ghkš ïU¡f nghâa
fhuz« ïšiy. KGKj‰ flîbs‹W brhšy¥g£l ÉZQ, át‹ v‹»‹w
flîŸfË‹ “ghlš bg‰w °jy” c‰rt« óir KjÈaitfŸ
ïªj r©il¡F¥ bga® Ódh #¥gh‹ r©il v‹nwh, všyh« Tl ï¥bghGJ bgÇJ« FiwªJ tU»‹wd. ïªj c‰rt
ãÇ£oZ irdh r©ilba‹nwh brhštijbašyh«Él KjyhË tU«gofS« rÇ gFâ¡F FiwªJ« tU»‹wd.
bjhÊyhË r©ilba‹W brhšYtJjh‹ rÇahd bga® v‹gJ ekJ
fU¤J. xnu flîŸ v‹W brhšY»‹w mšyhrhÄÆ‹ c‰rtK«
ehS¡F ehŸ FiwªJ tU»‹wJ. Mdhš ïªjkhÇfU¥g‹, fh¤j
Éf, ïªâa njáaK« Ódh #¥gh‹ r©ilia KjyhË tuha‹ v‹W brhšy¥g£l “Ñœ¤ju gÇthu njtijfŸ, v‹W
bjhÊyhË¢ r©il v‹W m¿ªJ bfh©lâdhnyna mij¥g‰¿ brhšy¥gL« rhÄfË‹ g¡j®fŸ brŒí« M®¥gh£l« ï¥nghJ
fhânyna ngh£L¡ bfhŸshkš jdJ Kjyhˤ jd¤ij¡ fh¥gh‰w msî»ilahJ. ïªj “njtijfis” tz§FtJ« ïitfS¡F
ahU¡nfh tªj ÉUªJ nghš eo¤J¡bfh©oU¡»‹wJ. c‰rt« brŒtJ« Ñœ k¡fshÆU¥gt®fsJ brŒif v‹W mndf
ïJ Éõa¤ij¥g‰¿ njhH® r¡y¤thyh mt®fŸ ngáÆ irt itzt g©oj®fŸ vGâ ïU¡»‹wh®fŸ. m‹¿í« khÇ
U¡F« ng¢ir k‰bwhU g¡f¤âš fhzyh«. mâÈUªJ Ódh #¥gh‹ v‹whš v‹d mJ v¥go¥g£l bjŒt« mj‹ fij v‹d v‹gJ
í¤j uráaK«, ãÇ£oZ Ãiyikí«, ïªâa¤ njáa¤ jiytuh»a ahU¡fhtJ bjÇíkh? mJ m¿îŸs k¡fshš x¥ò¡ bfhŸs¡
njhH® fhªâÆ‹ Ãiyikí« xUthW És§F«. k‰w Égu« ã‹dhš Toajh? v‹W gh®¤jhš mJ filáÆš irguhf¤jh‹ Koí«, ï«
vGJnth«. khâÇ m®¤jk‰wJ« mdhfßfkhdJ« fh£LÄuh©o¤jdkhdJkhd
fhÇa§fis kj¤â‹ nguhš, flîŸfË‹ nguhš r‰W« khd bt£f
Fo muR - jiya§f« - 02.04.1933
Fo muR - 1933 ( 1 ) 212 213 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
Äšyhkš brŒJ bfh©oU¡»‹w k¡fŸ e«ik eh°âfbk‹W«, kj
öõiz v‹W«, flîŸ öõiz v‹W« brhšYtJ v›tsî
K£lhŸjdkhdJ v‹gij eh« vL¤J¡fh£l nt©oaâšiy. ïªj
y£rz¤âš ïªj khÇahÆ v‹»‹w rhÄfŸ xU CU¡F ïu©L
_‹W ïUªJbfh©L Vffhy¤âš c‰rt« brŒJ áWãŸisfË‹
ò¤âia _lkh¡» mt®fisí« fh£LÄuh©ofŸ nghy Fâ¡F«go
brŒtJ Äfî« m¡»ukkhd fhÇakhF«. ïj‰F ÉahghÇfŸ v‹W
brhšy¥gLnth®fŸ filfil¡F 10-« 5-« bfhL¤J ïij ts®¥gJ r®tkj f©ld«
v‹gJ mâ _l¤jdK« m¡»uKkhd fhÇakhF«, kj¥ãurhu«
k‰W« ï¥go¥g£l fhÇa§fŸ bghJ #d§fŸ Rfhjhu¤â‰F
v›tsî bfLâ v‹W« f£á¥ãuâ f£áfshš bghJ#d mikâ¡F
kj¥ ãurhuf®fŸ v‹gt®fŸ 100¡F 99ng®fŸ kj¤ij g‰¿
v›tsî g§f« v‹W« eh« vL¤J¡fh£lnt©oaâšiy.
v§nfh _iy KL¡FfËnyh mšyJ ntj« ntjhªj rh°âu«
cjhuzkhf <nuh£oš 3 khÇa«k‹fŸ c©L. ïitfŸ f£á v‹gitfËš cŸst‰iw vL¤J j§fŸ ïZlgo Éah¡»ahd«
Æšyhkš elªj fhynk mUik. jÉu x›bthU nfhÉY« CU¡FŸ brŒnjh ãurhu« g©Â¡ fh£o ghku k¡fis Vkh‰¿ j§fŸ j§fŸ
åLfS¡F k¤âÆš ïU¡»‹wJ. c‰rt fhy¤âš ïuî všyh« kj« bgÇbj‹W ngá r©l¥ ãur©l®fsh»wh®fns xÊa mªj
j¥ò¡bfh£LtJ m¡f« g¡f¤âa #d§fS¡F ö¡f« ïšyhkš kj¤ij nr®ªj 100 ¡F 99 K¡fhš ghf k¡fËl¤âš mªj kj¤â‹
brŒJÉL»wJ. ït‰WŸ x‹W FHªijfŸ bg©fŸ M°g¤âÇ¡F¥ nguhš el¡»‹w fhÇa§fis¥ g‰¿ vL¤J¢ brhšÈ j§fŸ kj¤â‹
g¡f¤âš ïU¡»wJ. ïj‰F¥ bgÇa khÇa«k‹ v‹W bga®. ïªj nah¡»aijia îzÆ¡F« nah¡»a®fŸ ï‹W Äf Äf mUik
nfhÉÈš j¥g£il mo¥gjhš M°g¤âÇ Éahâa°j®fS¡F ahfnt ïU¡»wh®fŸ. x›bthU kj¤J¡F« ntjÄU¡»wJ òuhz
mâf bjhšiy c©L. Mjyhš ïªj tUõ« M°g¤âÇ Ã®thf°j® K« ïU¡»‹wJ. x›bthU kj¤âY« 100¡F 99 K¡fhyiu¡fhš
r®¡fhU¡F É©z¥g« ngh£L ïuî g¤J k¡F nkš nfhÉÈš k¡fŸ òuhz¥go jh‹ òuhz¤âYŸs ntõ¡ F¿gojh‹ el¡»‹
j¥ò¡ bfh£l¡TlhJ v‹w c¤âuit nfhÉš mâfhÇfS¡F rh®î wh®fns xÊa nt¿šiy. mjhtJ x›bthU kj¤jJ¡F« jiy
brŒâU¥gjhŒ¤ bjÇ»‹wJ. ïªj¥ bgÇa khÇ ïªj c¤âuî ngh£l kÆÇš kj j¤Jt« ïU¡»wJ, cilÆš kj j¤JtÄU¡»wJ. Mfhu¤
t®fisí« nf£lt®fisí« v‹d brŒíbk‹gJ ïÅnkš gh®¡f¡ âš kj j¤JtÄU¡»wJ, kÅjthœ¡if r«gªj«, òz®¢á gªJ¤
Toa ÉõakhdhY« ïªj c¤âuit eh« ï¥nghJ kdkhu tunt‰ JtKiw M© bg© j¤Jt«, fšahz«, c‰rt« brh¤JÇik
»‹nwh«. Kjyh»aitfËY« kj j¤Jt« ïU¡»‹wJ. ïit kh¤âukšyhkš
x›bthUtU« j§fŸ flîis Mjhu« it¤J mt® th®¤ijÆš
nghäR¡F xU th®¤ij e«ã¡if it¤J¤ jh‹ ït‰¿š mndf¤ij îjhuz« brŒ»‹
wh®fŸ. xU kj¤ij É£L k‰bwhU kj¤â‰F #d§fŸ kh¿¡ bfh©L
filáahf nghäR¡F xU th®¤ij. ïªj g©oifia c¤nj
jh‹ ïU¡»wh®fŸ. x›bthU kj¤âY« Ó®âU¤j¡fhu®fŸ âd« xU
á¤J thÈg®fËš gy® gyÉj Mghrkhd ntõ« ngh£L bghJ
Ó®âU¤j Kiwia ãurhu« g©Â¡ bfh©L jh‹ ïU¡ »wh®fŸ.
#d§fis gz« bfhL¡F«go bjhªâuî brŒtJ« Fo¤J É£L
x›bthU kj¤âY« Ó®âU¤j ÉnuhâfŸ kj bt¿a®fŸ gyh¤fhu¢
f©lgo j¥ò¡bfh£o¡bfh©L Mghrkhd th®¤ijfis¥ ngá¡
brŒifia e«ãnah r®¡fh® jait vâ®gh®¤njh j§fŸ kj¤ij¡
bfh©L âÇtJkhd fhÇa§fis nghärh® ftŤJ Ãô br‹R¡F
fh¥gh‰w nt©L« v‹»‹w itÔf®fŸ, rdhjd j®ÄfŸ, kfh‹fŸ
rh®{ brŒtj‹ _y« ï¡fhÇa§fis¢ brŒjhš mjdhY« thÈg®
ïUªJ bfh©oU¡ »wh®fŸ. ïªj ÃiyÆš vªj kj¤ij kh¤âu«
fS¡F gy e‹ikfŸ V‰gL« v‹W« ï¥go¢ brŒtijí« kdkhu
jÅahf eh« F‰w« brhšy Koí« v‹gJ nahá¡f¤ j¡fJ.
tunt‰ngh« v‹W« bjÇɤJ¡bfhŸS»nwh«.
Fo muR - f£Liu - 02.04.1933
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.04.1933

Fo muR - 1933 ( 1 ) 214 215 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


nfrt ãŸis “bjhÊyhs® Ãiyik”

njhH® nfrt ãŸisia br‹id khfhzmuáaš cyf« ïitfis xÊ¥gj‰F ï«khâÇ f©o¥ghf ngRtj‹ _y«
e‹whŒ m¿í«. eh« bf£l bga® th§»¡ bfhŸs nt©oaJ jh‹. njhH® bgh‹d«
gydh® TWtJ eL ÃiyikÆÈUªJ nahá¡F« vtU¡F«
mt® gHafhy¤ jiyt® nfhZoÆš nr®ªjt®. gHa r£l m¡»uk« v‹nwh bghŒ v‹nwh V‰glhJ.
rigfËš mt® mâf« fhÇa§fŸ brŒjt®. Mdhš mt® gh®¥gd
uhŒ ïšyhjjhš mtiu¥nghy ntiy brŒj gh®¥gd®fS¡F rhÄia¥ g‰¿¡ Fiw TWtJ« m¡»ukkšy. flîŸfË‹
»il¤j bgUikí« gaD« ïtU¡F »il¡fhkš nghdâš mâra nguhš ïªeh£oš r»¡f Koahj bfhLikfŸ el¥gJ v›tsnth
Äšiy. bghJthœÉš Rkh® 40 tUõfhy« fyªâUªJ« mtuJ brhšÈ¥ gh®¤jh» É£lJ. v¤jidnah nfho %ghŒfŸ åzh¡f¥
thœ¡if xU rhjhuz ÃiyÆnyna ïUªjJ F¿¥ãl¤j¡fJ. k‰w gLtij jL¡f v§fŸ ïa¡f« v›tsnth brhšÈí« tªjJ. ïÅ
jiyt®fis¥ nghy Ml«guK« gz tUthí« ãujhdkhf mt® v‹d brŒtJ ïÅí« g¢ir g¢irahfnt ngádhY« k¡fŸ kdâš
vâ®gh®¡fîÄšiy, mt® vªj Éõa¤âš ftiy vL¤J ciH¤ g£L mt®fŸ âUªj nt©L« v‹w v©znk jÉu ntW
jhY« mij kd¥ó®tkhf cz®ªJ kd¥ó®tkhd m¡fiuílD«, ahÇl¤âY« Jntõnkh r©ilnah v§fS¡F »ilahJ. m›Éj
c©ikahd ftiyílDnk ciH¤J tªâU¡»whnu xÊa bghŒ neh¡f¤JlD« ïJ ngr¥glnt ïšiy.
ahfnth, TÈ¡fhfnth mšyJ VjhtJ xU Raey gyid c¤nj
á¤njh ciH¤jt® v‹W brhšYtbj‹whš mJ Ryg¤âš Koahj flîË‹ nguhš kj¤â‹ nguhš kj M¢rhÇfŸ ònuh»j®fŸ
fhÇankahF«. És«gu¥gL¤â¡bfhŸtâš mtU¡F¥ãÇa« FU¡fŸ ghâÇfŸ r§fuh¢rhÇfŸ brŒí« mÚâí« m¡ukK«
»ilahJ. v›tsî? RakÇahij¡fhu‹ mt®fË‹ Fiwfis TWtâYŸs
m¡»uk« v›tsî v‹gij ÉrhÇ¡f xUfÄõ‹ V‰gL¤â Ô®¥ò¡
mtU¡F ‘r®’ g£l« »il¤âU¡fyh«. Mdhš mij Tw¢brŒjhš RakÇahij¡fhu‹ mnah¡»a¤jdkhf¥ ngR»whdh
gh®¥gd¥ g¤âÇ¡iffŸ bfL¤JÉ£ld. MdhY« mtiu¥g‰¿a mšyJ r§fuh¢rhÇí« mtuJ T£lK« ngRtJ« vGJtJ« vGâ
mã¥ãuha« bghJk¡fS¡F xnu Éj¤âšjh‹ c©L. mjhtJ it¤âU¥gitfS« mnah¡»a¤jdkhdjh v‹gJ btËahF«.
e‹ikahd Éõa§fŸ jÉu ï‹d Ôik brŒjtbu‹nwh ÔikÆš
fyªâUªjhbu‹nwh ahtU« brhšYtj‰»šiy. ï¥gona ït® R. k. fhu®fŸ thÆš ngR»wh®fŸ, ïJ ehis fh‰nwhL fh‰wh¥
70tUõfhy« éɤJ fhykhÆU¡»whbu‹whš ïªâahÉ‹ Ãiy¡F gwªJ nghF«. Mdhš r§fuh¢rhÇ T£l« vG¤âš e«ik ehŒ g‹¿
ïij m®¥g MíŸ mšyJ nghwhj MíŸ v‹W brhšÈÉlKoahJ. ÆY« filahŒ vGâ it¤âU¡»wh®fŸ. ïâš ah® mnah¡»a®fŸ.
mtUila FL«g¤jhU« nghâa msî¡F âU¥âfukhfnt nkbyGªj thÇahf ftÅ¥gâš ãunahrdÄšiy Ra
ïU¡»wjhf m¿»wJl‹ Ént»fshdjhš, ãuuJ mDjhg« Tl kÇahij¡fhu‹ brhštJ v‹d v‹gij r‰W MœªJ áªâ¤J¥
njit ïU¡fhbj‹nw fUJ»nwh«. gh®¤jhš vªj m¿îŸs kÅjD« R. k. fhu‹ nkš F‰w« brhšy
Fo muR - f£Liu - 02.04.1933 K‹tu kh£lh‹.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 216 217 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ï‹W el¡F« m¡»uk§fis bašyh« k¡fS¡F És¡» ntiyfŸ mtáakhf ïUªjJ. vdnt m›t¥nghJ njh‹¿a
fh£o mjdhš tU« fZl¤ijí« eZl¤ijí« mDgÉ¡fnt í¡â¡F¤ jFªj ãufhu« kÅjD¡F njit¡F jFªj cgfuz§
RakÇahij¡fhu‹ jahuhÆUªJ tªâU¡»wh‹. ïJnt fhuzkš fËÈUªJ ï‹W Ãiyik tiuÆY« bjhÊšfŸ V‰g£ld. K‹
yhJ r§fuh¢rhÇianah muáaš r§fuh¢rhÇ fhªâianah mdhtá brh‹dgo FifÆÈUªJ tªjj‰F gâyhf Foirnt©L«nghJ
akhf F‰w« brhšÈ¡ bfh©L âÇí« ntiy R. k. fhuD¡F ïšiy. mL¤jtD« nr®ªJ f£o¡bfh©lh‹ v‹w KiwÆnynajh‹ tu
tu m¿î¡F¤ jFªjgo bjhÊš ÉU¤âí« T£Lwî« bgU»tªjJ.
bjhÊyhËÆ‹ Ãiyik. mªj ÃiyÆšjh‹ jÅ kÅj‹ FL«g khdh‹. ïjdhš
njhH®fns! ehsht£l¤âš m¿î ÉU¤âahš áyU¡F nrh« ng¿¤jd« V‰g£L
mL¤jt‹ ciH¥ãš 3-tJ kÅj‹ ciH¥ãš Rf« mDgÉ¡f
ïªeh£oš mšyJ cyf¤âš bjhÊyhs®fŸ v‹D« T£l« v©z« njh‹¿‰W. nrh«ng¿¤jdkhf c©L cw§Ftj‰nf
v¥go V‰g£lJ, mJ V‹ V‰g£oU¡fnt©L«, bjhÊyhs® flik nahrid f©Lão¡fnt ï¥nghJŸs J‹g§fŸ Mâfhy¤âš
v‹d mt®fŸ eyDW« tÊ v¥go, mt®fsJ bjhÊš ciH¥ò V‰g£ld. mij v¥go it¤J¡ bfh©lhY« rÇ, xUt‹ ciH¡f
rÇahf ïUªJ« mt®fsJ 圢á tWik¡F¡ fhuz« v‹d, ï‹W« mâš k‰wt‹ thH ÉU«ò« fhy« V‰g£l m‹nw ï¤jid
ït®fŸ ahuhš vjdhš ïªj ÃiyikÆÈU¡»wh®fŸ v‹w Éõa§ Nœ¢áfS«, Ô§F« V‰g£ld. Éf,
fis KjÈš ftÅ¡f nt©L«.
ï¥nghJ bjhÊY¡F v‹nw mtD¡F TÈí« tiuaW¡
bjhÊyhs®fŸ v‹gt®fŸ ah® v‹whš rßu ciH¥ghËfns f¥g£oU¡»wJ. Ãy« xUkÅj‹ jd¡F¢ brhªj« v‹W brhšÈ¡
jh‹. gy® gyÉjkhd bjhÊšfis¢ brŒayh«, xUt® bt£lyh« bfh©L xŒahukhf ehk«, ÉóâiaaªJbfh©L fhiyÆY«,
xUt® Rik Rk¡fyh«, k‰wt® Kilayh«, ï‹bdhUt® áiw¡f khiyÆY«, tªJ V©lh mij¢ brŒaÉšiy, ïij¢brŒaÉšiy
yh« btS¡fyh«, k‰bwhU T£l« òJ òJ Éjkhf k¡fS¡F v‹W mâfhu« brŒJ É£L¥nghth‹. Mdhš Ãy¤âš ntiy
nt©oa rhkh‹fisí« brŒayh« - ït®fŸ KjÈat®fŸ všyh« brŒí« bjhÊyhËnah, Ãy« fšY« KŸSÄUªjhY« mij bt£o
bjhÊyhËfns Mth®fŸ. ït®fŸ V‹ ãÇ¡f¥g£L xUtU¡bfhU cGJ Ú® ïiw¤J Éij¤J mW¤JÉisí« jh‹a¤ij kiy nghy¡
t® r«gªjÄšyhkš it¡f¥g£oU¡»wh®fŸ v‹gij nahá¤jhš FɤJ it¤J Xnlhoí« KjyhË v‹gtid miH¤J¡ bfh©L
c©ikí« mâYŸs gy¤j Nœ¢áí« És§fhkš nghfhJ. tªJ msªJ bfh£oÉ£Ljh‹ ïu¤j nt®it brh£l brh£l
ghLg£lj‰bfšyh« 1, 2 fy« k£L« bg‰W¡ bfh©L âU¥âaila
kÅj‹ MâÆš ehfßfÄšyhkš fh£LÄuh©o¤jdkhfî«, nt©L«. ïJ »UΤbjhÊš brŒí« bjhÊyhËfS¡F k£Lkšy.
T£Lwî Kiw v‹gJ á¿J« ïšyhJ jŤjÅna thœªJ tªj k‰w x›bthU bjhÊY« ïJnghynt nrh«ng¿na Câakil
fhy« ehfßf« v‹gJ bjÇahkY« Vnjh »il¡F« t°Jit¤â‹W »wh‹. ï«Kiw kh‰w¥glhkÈU¥gj‰F bjhÊyhËfŸ gz« fhR
j©Ù® Fo¤J É£L bt£lbtËfËnyh fšghiwfËnyh gL¤J Û¤J Ä¢r¥gL¤â K‹nd¿ÉlhkÈU¥gj‰F« #h¡»uij ahd
cw§»a fhy« Ú§» kÅj‹ kÅjDl‹ To r_fkhŒ thH Mu«ã¤j ghJfh¥òfŸ brŒa¥g£oU¡»‹wd. %ghŒ¡F g¤Jgo nrhs« ɉ
fhy¤ânyjh‹ bjhÊyhË V‰g£oU¡fnt©L«. VbdÅš kÅj‹ whš bjhÊyhË¡F r«gs« khr 1¡F 28go nrhsÄU¡F« 5go
fh£LÄuh©o¤jd¤âÈUªJ ÉLg£lîl‹ bg©LãŸis v‹w nrhskhf ɉwhš khj¢r«gs« 2 mšyJ 3%ghahf¤jh‹ ïU¡F«.
ghr« V‰g£L To thH Ãid¤jjhš jd¡bfd xU Foir V‰gL¤â¡ vdnt ï«khâÇ bjhÊyhËfŸ K‹ndwhkY« KjyhËfŸ mšyJ
bfhŸsnt©oaJ mtáakhƉW. Foir f£lnt©Lkhdhš nrh«ng¿ T£l¤âd®fŸ Mâ¡f« v¥nghJ« tYtilant mj‰F
mj‰F¿a rhkh‹fŸ f«ò fÊfŸ KjÈad âU¤â mik¡f rhÄ kj« rh¤âu« òuhz« uhQt« muR KjÈaitfŸ KjyhË
bjhÊšfŸ brŒJjh‹ Ôunt©L«. mâš xUtU¡bfhUt® To fshš V‰gL¤âÆU¡»wJ. ï¡bfhLikfŸ Ú§» ïÅ cyfnk rhª
cjÉ brŒJjh‹ Mfnt©L«. Foir thœ¡ifÆÈUªJ ï‹D« âia ailªJ cyf x‰Wik rnfhju¤Jt« všyh« c©lhfnt Kj
bfhŠr« thœî cau cau m¿îáªjdh r¡âí« tsu tsu thœ¡if yhË bjhÊyhË rk¤Jt« v‹D« »s®¢á V‰g£lJ. cyf¥
Æš Rfkhf ïU¡f nt©o gy brsfÇa§fis brŒJ bfh©lh‹. nghuh£l¤â‰F« mâU¥â¡F« fZl¤â‰F« fhuz« ghLgL»wt‹
m¢brsfÇa§fis ailtj‰F j‹dhY«, ãwuhY« njitahd

Fo muR - 1933 ( 1 ) 218 219 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


nrh«ng¿ mšyJ bjhÊyhË mt‹ ciH¥ig¤ â‹»wt‹ v‹W« mDgÉ¥gJ jh‹ xG§F, KjyhË v‹gJ btW« Nœ¢á j‹ik,
ïu©LÉj j¤Jt« ïU¥gJjh‹. mtdJ brašfŸ m¡»ukkhdJ v‹W vtD« brhšyîkh£lh‹.
ïJ kh‰w¥g£L cy»š bjhÊyhËa‹¿ nrh«ng¿¡F ïl xU bfh¤j‹ ehY mL¡F IªJ mL¡F kho f£o¡ bfhL¤J
Äšiy v‹W brhšy¡Toa ehËšjh‹ “kÅj r_f« jdJ Ãiyia É£L mt‹ k£L« nkš Tiwí«, RtUÄšyhj <uKŸs “Foir”
milªjJ” v‹W brhšyKoí«. mšyJ ÄUf¤âY« nfty« Æš ghí«, jiyaizíÄ‹¿ gL¤J ö§Fth‹. mtidí«
v‹Wjh‹ brhšynt©L«. kÅjid¤jÉu cy»š ntW vªj mªj¥go nfS§fŸ mtD« m›Éjnk jiyÉâ v‹W jh‹ gâš
#ªJntD« mL¤jij Vkh‰¿ mL¤j #ªJÉ‹ ciH¥ãšjh‹ brhšth‹. fhR khiyfisí«, itu eiffisí«, r§»Èí« brŒJ
thHnt©L« v‹W ï›tsî Nœ¢á brŒtâšiy. Mdhš kÅj bfhL¡F« bjhÊyhËÆ‹ kidÉ k¡fS¡F fG¤ânyh üš rwL
r_f¤âš kh¤âu«jh‹ ïªj v©z« ïUªJtU»wJ. ïJ khWtJ jh‹ ïU¡F«. g£lhilfŸ ca®ªj f«gs§fŸ beŒJ bfhL¡F«
jh‹ c©ikahd (kÅjr_f¤â‹) K‹nd‰wkhF«. vªj kÅjdhtJ berî¤ bjhÊyhËí« jdJ ïL¥ãš cl«ig kiw¡f¥ nghâa JÂ
nrh«ng¿fS¡F ghLglbt‹W ãw¥gj‰F Koant KoahJ. tH¡f ïU¡fhJ. mtdJ FHªijfnsh 10, 12 taJ tiuÆš nfhtz«
Äšyhj ïa‰if¡F khwhd Kiw ï‹W k¡fËlÄUªJ tU»wJ. f£ona jh‹ miyí« mtD« eh‹ v‹d brŒnt‹ vdJ jiyÉâ
K‹ b#‹kgy‹ v‹Wjh‹ brhšYth‹. gh¤âu¤ bjhÊyhs®fsh»a
mJî« ca®ªj y£áa¤â‹ nguhš kj«, flîŸ, mtjhu Ú§fS« mdÈÈUªJ fhŒªJ bfh£oÆo¤J mHfhf gh¤âu§fis¢
òUl®fŸ v‹gt®fË‹ th¡F r£l« M»aitfËdhš murh£á brŒJ bfhL¤J É£L TÈ¡F k©il íil¤J¡ bfh©L nrh«ngÇ¡
KiwÆdhš bgU«gh‹ikahd k¡fŸ xU áWF«gY¡F ciH¤J¥ T£l¤âd® k£L« jh‹ cšyhrkhf thHî«, Ú§fŸ ehS¡F ehŸ
nghlnt©oaâU¡»wJ. ïijkh‰¿ Élhkš #h¡»uijahf gyÉj jǤâu¥glî« V‹ v‹W nf£lhš eh« v‹d brŒnth«. všyh«
gªnjhg°J brŒa¥g£oU¡»wJ. mªj gªnjhg°J jh‹ bjhÊyhs® flîŸ gfth‹ M©lt‹ v‹W jh‹ brhšå®fŸ. vªj fhÇa¤âY«
fËilÆš flîŸ cz®¢áia¥ òF¤âajhF«. flîŸ cz®¢á kj gfth‹ jiyÉâ rhÄ kj« v‹gij e« _is òF¤âajhšjh‹
e«ã¡iffshš jh‹ fZl¥gL« vªj kÅjD« eh« ghLglnt bjhÊyhË¡F KjyhË ca®ªjt‹ ciH¥ghË xL§»na ïUªJ
ãwªnjh« v‹W fUJ»wh‹. mJ jiyÉâ #‹k¥ gy‹ v‹W Ôunt©L« v‹w Ãgªjid V‰g£lJ.
v©Q»w ïÊjfik¡F Mjhukh»wJ.
MâÆš bjhÊyhË v‹gjhfnt xU (#hâ) â£l« V‰ghL
rhjhuzkhf Ú§fŸ xU fZl¥g£L Ãy¤ij bt£o cGJ brŒJ ml¡»ahs Ãid¤j m‹nw bjhÊshË¡F m¿ÉUªJ V‹
g©gL¤â, Éij¤J mW¤J KjyhË¡F¡ bfhL¡F« xU bjhÊ eh‹ ml§» thHnt©L« v‹W nf£oUªjhš ï‹W KjyhË
yhËia V‹ Ú ï¤jidghLg£L¤ njoa jhÅa¤ij¡ FɤJ bjhÊyhË v‹D« T£lnkh ɤâahrnkh ïU¡fhJ. Mdhš flîŸ
bfhL¤J É£L Ú k£L« V‹ rÇahf czî¡F« ïšyhkš g£oÅahf cz®¢áahdJ c§fis ml§f¢brŒJ É£lJ. v‹iw¡F«
X£il¡ FoirÆš Kl¡»¡»l¡»whah v‹W« V‹ cdJ ciH¥ã‹ ɤâahrÄU¡fnt flîŸ v‹D« x‹iw¥ òF¤â mJî« òw©L
gyid Ú mDgÉ¡f KoaÉšiy v‹W« Újhnd všyh« É£lhš v‹d brŒtJ v‹W kj¤ijí« #hâiaí« V‰gL¤â
ghLg£lt‹ v‹W« nf£O®fshdhš mt‹ “eh‹ v‹dbrŒnt‹. bjhÊiy bga®bfhL¤J mij #hâah¡» #hâÆš ca®îjhœî
eh‹ jh‹ ghL g£nl‹, ciH¤nj‹, mW¤nj‹, Fɤnj‹. MdhY« f‰ã¤J mij¡ fh¥gh‰wnt murh§f« nghä° v‹gJ« it¤J
ek¡F mEgÉ¡f bfhL¤Jit¡f nt©lhkh? ekJ jiyÉâ¥go KjyhË bjhÊyhË Kiw Ãuªjukhfnt ïU¡f¢brŒ»wJ.
jhnd vJî« el¡F«” v‹W r‰W« ja§fhkš TWth‹. mJk£Lkh.
ekJ »uf« v‹W« »il¤jij c©L ïU¡fnt flîŸ f£lis ïªj bjhÊyhË #hâ v‹gnj kiwªJÉl nt©Lkhdhš
v‹W« brhšYth‹. Mdhš KjyhË v‹gtid¥g‰¿ mt‹ V‹ Kjyhˤj‹ik v‹gJ cy»š v§F« ïU¡fntTlhJ v‹W
ghLglhkš mDgÉ¡»wh‹ v‹whš nghd #‹k¤âš ò©Âa« Twî« mj‰fhf ntiy brŒaî« ijÇakhf Ú§fŸ K‹tunt©L«.
brŒjt‹, y£RÄ ò¤âu‹, bfhL¤Jit¤jt‹ v‹gJ ngh‹w KjÈš murh§f r£l§fŸ kh‰w¥gl ntiy brŒa nt©L«. mij
th®¤ijfis¢ brhšthnd a‹¿ kd« nehfkh£lh‹ vªj bjhÊ É£L É£L ï‹D« flîŸflîbs‹W f¤â¡bfh©oUªjhš
yhËahí« eh« jh‹ ciH¤njh«, eh« jh‹ ciH¤njh«, eh« xUehS« moik ò¤â Éyf¥ nghtâšiy.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 220 221 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


âObud c§fŸ tUikia Ãid¤J ïa‰ifahf c§fŸ murh§f« b#Æš nghä° ïuhQt« nt©oaâšiy. ï‹W xU ehL
ïu¤j¤âÈU¡F« cz®¢áahš ïu©blhU jlit Ú§fŸ Ka‰á¡ jÉu cy»YŸs murh§f« uhQtbkšyh« gz¡fhuDila
fyhnk jÉu mjdhš Ú§fŸ bt‰¿aila KoahJ. ârakhf ghJfh¥ò¡F« bjhÊyhËfis ml¡fînk V‰g£lJ.
bt‰¿bgw nt©Lkhdhš flîŸ j‹ik kj¤â‹ nguhYŸs FU£L
ïuh#h v‹whš ï¡T£l¤âš bghW¡» vL¡f¥g£l nrh«ngÇ
e«ã¡if, FW»a neh¡f« xʤJ K‹tunt©L«. flîS« kjK«
fË‹ ãuâÃâ v‹Wjh‹ m®¤j«.
xʪj mªehns bjhÊyhËÆ‹ ÉLjiy ehshF«.
ïitfŸ všyh« xÊtJ v‹W tªJÉ£lhš cy»š Jntõ«
flîŸ cz®¢áia Ú§fŸ v›tsî Élh¥ãoahf¡ bfh©lh
M¢rÇa« mâU¥âna ïU¡fhJ. ïj‰F btW« r§fK« ãŸisah®
Y« fhykhWgh£lhš c§fŸ rªjâfŸ mij ã‹g‰WtJ FiwªJ
tz¡fK« brŒJ T£l« nghLtjhš vijí« mir¤J Él KoahJ.
nghF«. bjhÊyhËfË‹ ï¤âid J‹g¤ij¡f©L«, gh®¤J«,
mDgɤJ« tªj xU bjhÊyhË ï¤jid Mg¤J¡F« j¥ã ekJ Ka‰áfis KjyhËfŸ bf£oahd m°âghu¤Jl‹
âU£L¤jd« c©ik kW¥ò KjÈa ã¤jyh£l§fŸ všyh« brŒJ v⮥gh®fŸ. ïitfis jh§fî« jahuhf ïU¡f nt©L«. bjhÊ
xUrka« ehis mtD« xU KjyhËahf M»É£lhš jh‹ bjhÊ yhs® e‹ik¡F v‹W thasÉš ngRtâdhš vJî« tªJ ÉlhJ.
yhËahf ïUªj fhy¤âYŸs r«gt§fis kwªJÉ£L KjyhË rhjhuz »s®¢á T£l¤â‹ _y« bfhŠr« TÈ mâfkhf
t®¡f¤âš I¡»akh» bjhÊyhËfis fr¡Fth‹ v‹gâš rªnjf nt©Lkhdhš »il¡fyh«-ïitfshš K‹nd‰w« vJî« ïšiy.
Äšiy. mtD« KjyhËÆl« moikahfnt ïUªJ jªâukhf KjyhËfSl‹ thjho 2 mzh mâfkhf r«ghâ¤jhš kh¤âu«
ãiH¤J KjyhËia Vkh‰¿¤jh‹ tªjtdhjyhš j‹ÑGŸs nghjhJ. Ú§fS« jFªjgo Rf¥glhkš j‰fhy thœ¡if KiwÆš
bjhÊyhËiaí«, rªnj»¤J ftÅ¥gh‹. Mdhš ï‹W cyfbk§ KjyhËia¡ fh¥ãao¤J mtid¥ nghynt Ú§fS« bryî brŒJ
F« »s®¢á brŒa¥gL« ekJ Ka‰áahdJ KjyhË bjhÊyhË ÉLtJ« 4 mzh ÛjÄU¥gij Ml«gukhf bryî¢brŒJÉ£L
ahfnth, bjhÊyhË KjyhËahfnth kh¿Él KoahJ. kWgoí« KjyhËÆlnk nghŒ bfŠRtJ«, thŒf£o, tƉiw¡
ekJ Ka‰á cyf¤ânyna KjyhË bjhÊyhË nt‰Wik f£o 10-%. r«ghâ¤jhš c§fŸ kidÉ k¡fŸ njU¡F«, âUÉHh
xʪJ KjyhËba‹nwh, bjhÊyhËba‹nwh xU jÅ tF¥ò ɉF«, g©oif¡F« bryî brŒtJ« bjhÊyhs K‹nd‰wkhfhJ.
ïšyhkš ahtU« rkkhf thH nt©L« v‹gnjahF«. ï‹D« ekJ VbdÅš flîS« rhÄí«, ójK«, bjhÊyhs®fS¡bf‹nw
ãua¤jd« vJ v‹whš ïÅ v¡fhy¤âY« m›nt‰WikfŸ V‰gL¤â it¤âU¡»wJ. v›Éj¤âyhtJ 10, 5 Ûj¥gL¤â it¤J
c©lh»ÉlhkY« kÅj r_f¤âš ca®î jhœî v‹w v›Éj bjhÊyhË K‹nd¿dhš KjyhË j¤Jt¤ij v⮡f neÇL«
ãÇîfS« ïšyhkY« ïU¡f nt©L« v‹gjhF«. mšyth? Mjyhš tUl« 4 c‰rt«, 12 g©oif vL¤jbj‰bfšyh«
rl§F rh¤âu« v‹W V‰gL¤â it¤J rh«ãY¡fhf KjyhËfisí«
xU CÇš mšyJ xU khfhz¤âš k£L« bjhÊyhË ïšiy,
bfhŠr« bryî brŒa¢brŒJ bjhÊyhËia KG¥ gh¥ghuh¡f X®
KjyhË ïšiy v‹whŒÉ£lhš kh¤âu« nghjhJ. cy»nyna
ešy tÊ-ï‹W khÇa«kD¡fhf KjyhË 5-%. ML bt£odhš
k¡fSŸ KjyhË bjhÊyhË ViH gz¡fhu‹ v‹gJŸgl v¥go¥
bjhÊyhË v‹gt‹ 10-%. MLbt£odhšjh‹ bgUikí©bld¡
g£l KjyhË Mâ¡f« v‹gJ« ïU¡fntTlhJ.
fUâ mj‹ goí« brŒ»wh‹. ïitfis bašyh« r_f¡ f£L¥
ï«KiwfŸ ïnyrhd khWjÈ‹_ykh» ÉlhJ. Ryg¤âš ghLfŸ tH¡f§fŸ v‹gâ‹ _y« k¡fŸ gz« bfh£l¥gLtij
Ãiybg‰W« ÉlhJ. Mjyhš fLikahd r£l§fŸ _yK«, ãurhu§ ftÅ¡f Koahkš V‰gL¤j¥g£oU¡»wJ.
fŸ _yK« k¡fË‹ kdkh‰wkilªj ãwFjh‹ ï‹gkhf
bjhÊyhËfŸ mâfkhf ïUªjhš mt®fS¡F¢ rÛgkhfnt
thHKoí«.
4 fŸS¡fil, 2rhuha¡filfS« it¤JÉLth®fŸ. všyh Éõa¤
bjhÊyhË moikahf Ãuªjukhf thHnt©Ltj‰F »uk âY« KjyhËíl‹ ngh£o ngh£L áyî brŒjhš gHa fU¥g‹
khfnt ï¥nghJŸs #hâ r_f Kiw r£l« xG¡f« kj j®k« fU¥g‹ jh‹ v‹gij¤ bjhÊyhs®fŸ r_f« f©o¥ghf czu
murh§f« v‹git všyh« ïU¡»wJ. cy»š ï«khâÇahd nt©L«.
nt‰Wik jÅ¥g£l T£l¤â‹ Mâ¡f« v‹git ïšiy v‹whš

Fo muR - 1933 ( 1 ) 222 223 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ï«KiwÆš bjhÊyhˤJt« ïU¥gJ r_f _y« °âu¥ cyf¤âš v¥ghf¤ânyD« ï«KiwbfhŠrnkD« ïUªjhš
gL¤j¥g£oU¡»wJ v‹gij¡ ftŤJ¥gh®¤jhš És§F«. ïit m§F nt‰Wikí« bfhLikí« ïUªnj ÔU«. ï¡bfhLikfŸ
xÊa nt©Lkhdhš m°âthu« mjhtJ r_f«, #hâ, kj«, flîŸ xÊ¡f¥gl nt©Lkhdhš bgÇa òu£á nt©L«. MÆu¡fz¡fhd
v‹gitfŸ jh‹ KjÈš bt£o v¿a¥glnt©L«. ekJ Kjš tUõkhf ïU¡F« ï¢braiy xÊ¡f Ä¡f ijÇa« nt©L«. vªj
ntiy ï›nt‰WikfS¡F m°âthu« v§nf v‹W f©L njr¤âš mur‹ gz¡fhu‹ ïU¡»whndh mªj¤ j¤Jt« ïU¡
ão¥gJjh‹. flîŸ, rhÄ, kj« v‹gitfis FiwngR»wh‹ v‹nw »wnjh m§bfšyh« rhÄ ój§fËU¡fî«, KjyhË T£l« thHî«
KjyhËfis Fiw TWtjhfnth Ú§fŸ tU¤j¥gl¡TlhJ. flîŸ bjhÊyhË g£oÅ»l¡fî« nrh«ng¿ Rf¥glînk jh‹ ïU¡»wJ.
v‹D« cz®¢á bjhÊyhs®fËlÄUªJ Ú§fhjtiu xU¡fhY«
K‹nd‰wÄšiy v‹gij Û©L« Û©L« tÈ cU¤jnt ï¥go¢ k‰w njr¤Jl‹ ekJ eh£ilí« x¤J¥gh®¤jhš bjhÊyhË
brhšY»nw‹. Æ‹ Ãiyik bfhŠr« mâfkhfnt, fZlkhfnt ïU¡»wnj jÉu
FiwÉšiy v‹W brhšyyh«. ekJ KiwpLfisí« J‹g§f
rhÄia¤jh‹ ïÊthf¥ ngR»nw‹ v‹W fUJå®fŸ. rhÄ isí« f©L Ä¡f mDjhãia¥nghynt ï‹W bgÇa njr g¡j‹
v§»UªJ tªjJ v‹gJ K‹dnkna T¿nd‹. KjyhËfŸ v‹W brhšY»wt®fŸ e«Äl« tªJ nr®ªJ e«ik Él MÆu«
Nœ¢ána rhÄ V‰gL¤âaJ. m¢rhÄfËdhš âU¥âailªJ tÆW g§F mâfkhf KjyhË¡ bfhLikfis xÊ¡f nt©L« v‹nw
ts®¡F« xU nrh«ng¿fŸ jÉu ntW vtD« flîŸfË‹ nah¡»a ngRth‹. ïªj m¡»uk« r»¡f KoahJ v‹nw ngRth‹. Mdhš
ijfis¥g‰¿¡ ftiy¥glnt©oaâšiy. nahá¤J¥ gh®¤jhš e«k jathš bfhŠr« gjÉ »il¤j clnd KjyhËÆl« nr®ªJ
mj‹ òu£Lbt£l btË¢rkhF«. ï¤jid M©Lfshf ïUªj bfh©L clnd bjhÊyhËfŸ brŒtJ m¡»uk« v‹W T¥ghL
flîŸfshš c§fËlKŸs vªj¡ Fiwia¡flîŸfŸ Ãt®¤â¤J nghLth‹. V‹ v‹W nf£lhš m¡»uk« brŒtJ KjyhËašy,
É£lJ v‹W gh®¡f nt©L«. ï‹iw¡F¤ bjhÊyhËia ïª r®¡fh® jh‹ fhuz« v‹W KjyhËÆl« 5 %ghŒ th§»¡bfh©L
ÃiyikÆš it¤âU¡f mt‹ ciH¥ig¡ bfhŸis¡ bfh©L e«Äl« rkhjhd« brhšÈ r®¡fhiu R£o¡fh£o É£L ï°nf gL¤â
thG« KjyhË Rf¥gl m¡flîŸ V‹ gh®¤J¡bfh©oU¡»wJ É£L ÉLth‹. ehK« mt‹ brh‹dgo r®¡fhÇl« K£o¡bfh©L
v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. nt©Lkhdhš âdrÇ thœ¡if J¥gh¡»¡F«, joao¡F«, cÆiuÉlî« nghŒÉLnth«.(bjhl®¢á
ÆY«Tl m¡flîŸ cz®¢á bjhÊyhËia¡ bfL¤J tUtij¤ 16.04.1933 Fo muR)
jÉu ntW tÊ fhnzh«. KjyhËí« rhÄ¡F ói# jlòlš brŒjhš
(26.03.1933 Fo muR - mD¥g ghisa« brh‰bghÊî bjhl®¢á)
bjhÊyhËí« m›Éjnk. bjhÊyhËí« g©oif bfh©lhL»wh‹.
ViH v‹gt‹ jdJ r¡â¡F¤ jFªjh®¥ nghš bryî brŒahkš jdJ Fo muR - brh‰bghÊî - 02.04.1933
r¡â¡F Û¿¥ gz¡fhuid¥gh®¤J bryî brŒJ fZl¥gL»wh‹.
gz¡fhu‹ bryî brŒtâš guthÆšiy. 1000 ng® jiyÆš ifia
it¤J vªj ViH tƉ¿yhtJ k©zo¤J mt‹ M£l«
nghLth‹. Úí« ifÆš fhR ïšyhkš fl‹ th§» mij¥nghynt
bryî brŒjhš eZl¥gLtJkšyhkš ã‹D« mtD¡nf moik
ahf thŒ bgh¤â ËW KjyhË Mâ¡f¤ijí« vnj¢rhâfhu¤ijí«
c©lh¡f cjÉ brŒjtdh»whŒ. xnuÉjkhfnt Ú§fŸ ïU¡f
nt©L«. v‹iw¡F« Ûw¡TlhJ Nœ¢ána v‹iw¡F« moikahf
ïU¡f nt©L« v‹D« Nœ¢ánajh‹ ï«Kiwahd nrh«ng¿fŸ,
KjyhËfŸ, ònuh»j®fŸ, ghâÇfŸ, FU¡fŸ v‹gt®fshš V‰gL¤
j¥g£oU¡»wd. c©ikÆš Ú§fŸ flîis e«ã¡bfh©oUªJ«
mJghLgL« k¡fis¥ g£oÅ ngh£L« nrh«ng¿ â‹W bfhG¤J
Rf¥glî« it¥gJ nah¡»aijah? fŸ, flîŸ ngiu¢ brhšÈ¢
brŒí« ã¤jyh£l« ï‹Dkh És§fÉšiy.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 224 225 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
Mdhš, eg® x‹W¡F khj« 1¡F 3%ghŒ ruhrÇ tU«go
cŸsJ v‹W brhšy¥gL« ïªâah njr¤J itáuhÆ¡F khj« 1¡F
20000 ïUgJ MÆu %ghŒ r«gsK« khfhz ft®d®fS¡F khj«
1¡F 10000 g¤J MÆu« %ghí« Ã®thf rig m§f¤âd®fS¡F
Kiwna khj« 1¡F 6500, 5500 åjK« khfhz« 1¡F kªâÇfŸ
cŸgl 4, 5, 6, 7 ng®fŸ åjK« ïUªJ nk‰f©lgo r«gs§fŸ bg‰W
tU»‹wh®fŸ v‹whš ïªj r«gs§fis îthf¢ bryî v‹W
r«gs¡bfhŸis brhšYtjh, r«gs¤â‹ nguhš mo¡F« gfš bfhŸis v‹W brhš
Ytjh v‹gij thrf®fns Koîf£o¡bfhŸs É£L ÉL»‹nwh«.

ïªâahî¡F ï‹W cŸs Kjš bfhLikí«, filá¡ bfhL Éf, ïJ kh¤âukšyhkš ïªâa murh§f bghJ#d á¥
ikí«, r«gs¡bfhŸis bfhLikna ahF«. gªâfSila r«gsK« ïJ ngh‹w xU bfhŸisahf¤ jh‹ ïUªJ
tU»‹wJ. ï‹W ïªâahÉš jhÅa« mjhtJ Mfhu¤J¡F
ïªâahit¥ nghš cŸs ViH ehL cy»š v§Fnk ïšiy nt©oa ešy mÇáahdJ %gh 1¡F 6 g£lz« goahf ɉ»‹wJ.
v‹W brhšÈ¡ bfhŸS»nwh«. Mdhš ïªâahit¥ nghy r«gs¡ xU kÅjD¡F FL«g¤âš ruhrÇ FHªijfŸ cŸgl 5 ng®fŸ
bfhŸis cŸs ehL cy»š v§Fnk ïšiy. ïij¥ gy jlitfËš ïU¥gjhf it¤J¡ bfh©lhY«Tl ït®fS¡F ehŸ x‹W¡F
eh« vL¤J¡fh£o ïU¡»nwh«. ïªâa muáaš »s®¢áÆY« ïij¥ g£lz« goÆš mâfkhd fz¡F¥ ngh£lhY« xUgo mÇá¡F
g‰¿ mo¡fo ngr¥gL»‹wJ. v‹whY« ïj‰F m°âthukhd nkš rh¥ãl KoahJ. ïªj¥gona fz¡F ngh£L¥ gh®¤jhY«
F‰w¤ij murh§f¤â‹ ÛJ âU¥g¥g£L ÉL»‹wgoahš ghku FL«g« 1¡F khj« 1¡F 6%ghŒ mÇá jh‹ ão¡F«. k‰w rh¥gh£L¢
#d§fŸ c©ikia cz®ªJ âU¤J¥ghL brŒtj‰F kh®¡fÄš bryî khj« 6%ghŒ Mfyh«. å£Lthlif, vâ®ghuhj rªnjhõ
yhkš nghŒÉL»‹wJ. bryî khj« 8%ghŒ Mfyh«. Mf ïªâahÉš xU FL«g«
nghJkhd ÃiyÆš thGtj‰F FiwªjJ v‹W it¤J¡ bfh©lh
r«gs¡ bfhŸis v‹whš xU rhjhuz¡ bfhŸis v‹W ahU«
Y« ruhrÇ khj« 20 %ghŒ nghJkhdjhF«. ïj‰F FiwªJ ïU¥gJ
fUâÉl¡TlhJ. mJ r«kªjkhf xU áW òŸË Égu¤ij ÑnH
mÃaha« v‹gijí« eh« x¥ò¡ bfhŸS»‹nwh«.
F¿¥ãL»‹nwh«. mJ giHa F¿¥òfnsahdhY« ïJ rka«
ï‹iwa ïªâahÉ‹ Ãiy¡F« muáaš Ãiy¡F« r‰W ftŤJ¥ Mdhš, khj« 1¡F üW, ïUüW, IüW, MÆu«, ïu©lhÆu«,
gh®¡f nt©oaJ mtáakhF«. IahÆu«, g¤jhÆu«, ïUgjhÆu« %ghŒfŸ åj« bfhL¥gJ vj‰fhf
v‹gJ ek¡F òÇaÉšiy. r®¡fh® r«gªj¤âš c¤ânahf« t»¡fhj
v‹dbtÅš ãÇ£o΋ KG M£á¡F« bghW¥ng‰W
tD¡F ï‹W khj« 1¡F rßu ntiy¡fhuD¡F 8 %ghŒ åjK«, ò¤â
jiyik t»¤J el¤J« ãÇ£oZ ãujk kªâÇ¡F khj« 1¡F 5500 %.
ntiy, vG¤J ntiy¡fhu®fS¡F ïUgJ mšyJ K¥gJ %. åj«
r«gsnk bfhL¡f¥gL»wJ. Mdhš ãÇ£oZ Rnjrkh»a 炙yhªJ
jh‹ rhjhuz r«gskhfî«, mâf¢ r«gskhfî« ïUªJ tU»‹wJ.
njr¤âa k¡fË‹ ruhrÇ tU«go khj« x‹W¡F 72 %ghahF«.
ïJjh‹ ï‹W ešy étd¡fhu®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸgt®fËš
ïJ nghynt ãuŠR njr¤âa ãuábl©L v‹D« jiy 100¡F 80 k¡fË‹ tU«goahÆU¡»‹wJ. ïj‰F« ïªj k¡fŸ ruhrÇ
tU¡F khj« 1¡F 1500 %gh r«gsnkahF«. ãuŠR njr¤J k¡fË‹ âd« 10 k neu« ntiy brŒ»‹wh®fŸ v‹W« áy® 16 k neu«
ruhrÇ tU«goí« eg® 1¡F khj« 1¡F Rkh® 100 %ghahF«. ntiy brŒ»‹wh®fŸ v‹W« brhšy nt©o ïU¡»‹wJ.

mbkÇ¡f njr« cyf¤ânyna bršt« bghUªâa njr« v‹W ïJ nghš khj« 8 Kjš 20 %gh tiuÆš cŸs r«gs¤J¡
brhšy¥gLtJ, mªj njr k¡fË‹ ruhrÇ tU«go khj« 1¡F eg® F¡Tl ntiy »il¡fhkš â©lhL« k¡fŸ 3tJ 4tJ ghu«
1¡F Rkh® 120 %ghŒ MF«. mªj njr¤â‹ khfhz ft®d®fS¡F go¤jt®fS« vÞ.v°.vš.á. bk£ÇFnyõ‹ go¤jt®fS« ã.V.
ruhrÇ khj« 1¡F 1000 %ghŒ åjnk bfhL¡f¥gL»‹wJ. tiu go¤jt®fS« ïªj br‹id khfhz¤âš kh¤âu« gy y£r¡

Fo muR - 1933 ( 1 ) 226 227 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


fz¡fhŒ ïU¡»‹wh®fŸ v‹W gªja« f£o Twyh«. ïªj¥go nt©oajhƉW. Mdhš ï¥nghJ #d§fŸ gL»‹w fZl¤ijí«,
go¤JÉ£L ntiyÆšyhkš gujɤJ â©lho bjUÉš k¡fŸ eZl¤ijí«, gujÉ¥igí« gh®¤jhš ïªj r«gs¡ bfhŸisia
y£r¡fz¡fhŒ miyí« nghJ v‹d mtáa¤ij c¤njá¤J ïªj xʤjhfnt©oaJ Kj‰flik v‹nw njh‹W»‹wJ.
r«gs¡ bfhŸis ïªj eh£oš ïUªJ tU»‹wJ v‹gJ ftŤjhš
mj‹ N£á e‹whŒ És§F«. “îthf¢ bryî jiy fd¤J¥nghŒ r«gs Éõa¤âš ï›tsî ɤâahr« it¤J ïU¥gjhdJ
É£lJ” v‹gâ‹ fU¤J r«gs¡bfhŸis v‹gij¤ jÉu ntW mJî« ghLgL»w á¥gªâfS¡F Fiwªj r«gsK« mâf neu
ahbjhU fhuzK« »ilahJ v‹gJ« És§F«. ciH¥ò«, ghLglhj á¥gªâfS¡F nrh«ngÇfS¡F bfhŠr« neu
ntiyí« mâf r«gsK« ïU¡»‹w Kiw monahL xʤnj Mf
ïªj r«gs¡ bfhŸisÆ‹ fhuznk tÇ ca®î¡F«, tÇ¡ nt©L«. k‰W« ït‰iw¥ g‰¿a Égu§fis k‰bwhU rka« vGj
bfhLik¡F« fhuznkjÉu ntW x‹W« ïšiy. Mdhš ïij vªj yh« v‹W É£L É£L K¡»akhd k‰bwhU Éõa¤âš k¡fS¡F
njÓa thâfS« ftŤJ ÔÉu elto¡iffis baL¤J¡bfhŸtnj cŸs fZl¤ij¥g‰¿ á¿J F¿¥ã£L É£L ïij Ko¡»‹nwh«.
»ilahJ. muáaš thâfŸ njáathâfŸ v‹gt®fŸ #d§fËl«
X£L¡F tU«nghJ “tÇia¡ Fiw¡»‹nwh«” v‹W brhšÈ X£L¡ mbj‹d bt‹whš M§»y« f‰ã¡F« cgh¤âaha®fË‹
nfœ¥gJ« murh§f á¥gªâfËl« tªJ mt®fsJ “r«gs§fis r«gs¤ij¥g‰¿a ÉõankahF«.
ca®¤J»nwh«” v‹W brhšÈ j§fŸ fhÇa§fis¢ rhâ¤J¡ cgh¤âaha®
bfhŸtJkhd Nœ¢áfis¢ brŒ»wt®fshf¤jh‹ ïU¡»wh®fns
xÊa r«gs¤ij¡ Fiw¡f thjho tÇia¡ Fiw¥gJ v‹»‹w â£l« tUõ« x‹W¡F 365 ehŸ v‹whš ïªj gŸË¡Tl cgh¤â
ekJ eh£o‹ vªj °jhgd¤âY« ïšiy. aha®fS¡F bghJ äîfŸ 120 ehS« rÅ PhÆW äîfËš 70 ehŸ
fS« bkh¤j« FiwªjJ Rkh® 180 ehŸ mjhtJ 6 khj fhy« gŸË¡
xU ntiy¡F xU MŸ njitahdhš mªj MS¡F bgÇJ« Tl« ïšyhj äîeh£fshF«. ïªj MW khj fhy§fʪj k‰w MW
vªj¡fhuz¤ij m°âthukhf¡ bfh©L r«gs« V‰gL¤j nt©L« khj fhy§fËY« mt®fŸ ntiy gh®¡F« neu« âd« 1¡F fhiyÆš
v‹whš mªj MË‹ thœ¡if¢ bryit c¤njá¤J v‹Wjh‹ 21/2 kÂí«, khiyÆš 21/2 kÂí« Mf 5 k mšyJ 41/2 k neu«
brhšYnth«. Mdhš mªj bryÉš VjhtJ á¿J ɤâahr« jh‹ ntiy gh®¡»‹wh®fŸ. xU tUõ¤âš 6 khj ntiy¡F mJî«
mJî« mªj MŸ gh®¡fnt©oa c¤ânahf Ãiyik¡F nt©oa âd« 41/2 k neu ciH¥ò¡F r«gs« v‹dbt‹W gh®¤jhš khj«
msthd rîfÇa ɤâahr« v›tsnth mj‰F V‰wgo bfhL¡ 1-¡F ã. V. vš. o. v‹gt®fS¡F 70 %ghÆš ïUªJ rhjhuzkhf 250
fyh« v‹W« brhšYnth«. m¥go¡»šyhkš mâfkhd bryití« %ghŒ tiuÆš ïUªJ tU»‹wJ. ïªj r«gs§fŸ bgÇJ«
ngh£L fz¡F T£o mj‰F« nkyhf jhuhskhŒ khj« 100, 200, 1000, tÇ¥gz¤âš ïšyhkš ãŸisfËlÄUªnj tNÈ¡f¥gL»‹wd.
5000 Ûâ MF«goí« r«gs« V‰gL¤JtJ v‹whš ïj‰F v‹d ïªj r«gs¡ bfhLik fhuzkhfnt 100¡F 95 ãŸisfŸ M§»y¤
bga® bfhL¥gJ v‹gij ï¥nghnj nahá¤J¥ ghU§fŸ. âš xU vG¤J¡Tl f‰f Koahkš ïUªJ tU»‹wd®. gzKŸs
xU njr¤J k¡fis mªj njr¤J bghJ îthf¤â‰nf V‹ ãŸisfŸ kh¤âu« jh‹ go¡f¡Toajhf ïU¥gj‰F¡ fhuz« ïªj
ïªj¥go ɤâahrkhf ãÇ¡f nt©L«? mJî« mªj njr¤J k¡fŸ cgh¤âah®fË‹ r«gs¡bfhŸis v‹gij¤ jÉu ntW v‹d
fZl¥g£L¤ njoa bghUisna gyÉj¤J« tÇ %gkhf¡ bfhŸis fhuz« brhšy¡TL«?
bfh©L mij ïªj¥go xU áy® bfhŸisao¡f V‹ ïlªju “go¤jt®fS¡F¤jh‹ c¤ânahf«” v‹W« “gz¡fhu®fŸ
nt©L«? v‹gdth»at‰iw nahá¤jhš kd« gjU»‹wJ. å£L¥ãŸisfŸjh‹ go¡f¡TL«” v‹W« V‰ghL brŒâU¥gij
muáaš Mâ¡f¤âY«, muáaš »s®¢áÆY« ïJtiu gh®¥gd® bghJ #d M£á v‹W brhšYtjh? gz¡fhu®fŸ M£á v‹W
fns Mâ¡f« bfh©oUªjjhY« tÇ bfhL¡f nt©oa k¡fŸ brhšYtjh? v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. všyh¥ãŸisfS¡F«
všnyhU« 100¡F 99 ng® gh®¥gdušyhjh®fshfnt ïUªjhY« rhjhuzkhŒ go¡f¡Toa brsfÇa« brŒâUªjhš bghJ c¤â
r«gs« ga‹ bgU« k¡fŸ bgW«ghY« 100¡F 90k¡fŸ gh®¥gd® nahf§fËš ïªj r«gs¡bfhŸis V‰g£nl ïU¡fhJ.
fshfnt ïUªjjhY« ïªj¥goahd r«gs¡ bfhŸisfŸ V‰gl

Fo muR - 1933 ( 1 ) 228 229 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ïªj ÃiyÆš v¥go¥ ã‰g£l tF¥òfŸ - jhœ¤j¥g£l bj‹nw brhšyyh«. ï¥ng®¥g£l mjhtJ e‹ik¡F eiuah‹
tF¥òfŸ K‹nd‰wkila Koí«? v‹W nf£»‹nwh«. ngh‹wJ« Ôik¡F ãw¥ãl« ngh‹wJkhd ïªj t¡Ñšfshš
bghJk¡fshš ghHh¡f¥gL« ciH¤J¤ njoa bršt« v›tsî?
rhjhuzkhf, xU ã.V. vš.o.ia µ 30%gh r«gs¤âš Mu«ã¥ neu« v›tsî? kd¡ftiy v›tsî? k‰W« ïªj¡T£l§fis
gJ cWâ v‹W brhšÈ ï‹iwa âd« xU És«gu« btË¥gL¤â MjÇ¡f mjhtJ ïªj t¡ÑšfŸ j§fŸ bfhLikia¢ brŒtj‰F
É£L obuŒÅ§ (nghjdh Kiw) gŸË¡Tl« x‹W Mu«ã¤jhš mDTykhf V‰g£oU¡F« nfh®£LfŸ j‹ikí« btU« Njh£l
ïªj khfhz¤âš kh¤âu« ï‹W ã.V., v«.V. ¡fËÈUªnj FiwªjJ k©lg« v‹gjšyhkš mj‰F ntW VjhtJ bga® it¡f¡TLkh
5000 É©z¥g§fŸ vâ® gh®¡fyh«. ït®fËl« ï¥nghija ã. V. v‹gijí« thrf®fns nahá¤J¥ gh®¡f£L«. ‘Ãaha«’ bgWtj‰F
vš.o. fËl« th§F« ntiyiaÉl 4 g§F ntiy mâfkhf kh¤âu« v›tsî bryî brŒant©o ïU¡»wJ? Ãaha°jy¤J¡F
th§fyh«. ï¥go ïU¡f fšÉÆ‹ nguhš cgh¤âaha®fŸ v‹»‹w kh¤âu« bghJ #d§fsJ gz¤âš v›tsî gz« bryî M»‹wJ?
c¤ânahf¤â‰F v›tsî gz« Éiuakh» v›tsî ng® go¡f v‹gitfŸ Ãid¥gj‰nf gakhd fhÇakhF«. xU br‹id
Koahkš nghŒ ÉL»‹wJ v‹gijí« czu nt©L»‹nwh«. Infh®£il kh¤âu« xʤjhš 100000 ng®fŸ e‹whf rh¥ãlî«,
ï›tsî gz« bryî brŒJ« cgh¤âaha®fŸ v‹gt®fŸ go¡fî« nghâa bršt« ÛâahF«.
ï›tsî gz« bghJ k¡fËl« ïUªJ mo¤J¥ ãL§FtJ nghš ï¥go¥g£l ÃiyikÆš ïªâahit ViH njr« v‹wiH¥
ão§» mDgɤJ« ruhrÇ 100¡F 25 ãŸisfŸTl ghrhtnj fZl gjh mšyJ ïªâa njr¤jhuhnyna xUtiu xUt® Vkh‰¿ tŠá¤J
khŒ ïU¡»‹wbj‹whš ï¡fšÉÆ‹ m¡»uk¤ijí«, cgh¤â tij¤J rh¥ãL« eu kh«r gBz njr« v‹W miH¥gjh v‹gJ
aha®fË‹ bghU¥g‰w j‹ikiaí«, bfhLikiaí« g‰¿¢ brhšy ek¡F És§fÉšiy.
ntW v‹d cjhuz« nt©L« v‹W nf£»‹nwh«.
ï¥go¥g£l fhÇa§fŸ c‰g¤âahtj‰F mDkâ bfhL¤J
ïªj y£rz¤âš ïU¡F« fšÉ ÃUthf¤â‰F r®¡fh® brŒí« MjǤJtU« r®¡fhÇ‹ nah¡»aijiaí« ïij¥g‰¿bašyh«
bryî v›tsî v‹gijí« Ã®thf mâfhÇfŸ kªâÇ cŸgl khj« ftiy¥glhkš “tÇ¥gz¤ijí« nkšgh®it c¤ânahf¤ijí«
5000, 3000, 2000, 1000, 500, 200 v‹gjhf mo¡F« bfhŸis v›tsî v§fŸ ifÆš bfhL¤JÉl nt©L«” v‹W nf£F« njáa¤ijí«
v‹gijí« gh®¤jhš ah® kdªjh‹ gjwhkÈU¡f Koí«. KjyhËfŸ M£á v‹W brhšyhkš ntW v‹d brhšy Koí«.
t¡Ñš Mjyhš ï¡bfhLikfŸ xÊa KjÈš KjyhËfŸ M£áí«,
KjyhËfŸ njáaK« xÊ¡f¥glnt©oanj K¡»a fhÇakhF«
ïJ xU òwÄU¡f t¡Ñš v‹»‹w xU T£l« mo¡F« v‹gijí« ï¡fhÇa¤ij RakÇahij ïa¡f« brŒa¥ngh»‹wJ
bfhŸis¡F«, mt®fshš V‰gL« mnah¡»a¤jd¤â‰F« VjhtJ v‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.
xU všiy fh£l ahuhyhtJ Koíkh? v‹W ghU§fŸ.
Fo muR - jiya§f« - 09.04.1933
v›tsî Fiwthf¡ fz¡F¥ngh£L gh®¤jhY« ïªj
khfhz¤âš kh¤âu« Rnjr rk°jhd§fŸ cŸgl Rkh® 12500 t¡Ñš
fS¡F Fiwahkš ïU¥gh®fbs‹nw fUJ»nwh«. ït®fŸ
thœ¡if kÅj r_f thœ¡if¡F mDTykhdjh ãuâTykhdjh
v‹gij t¡Ñšfis¡ nf£lhny 100¡F 99 7/8 ng®fŸ e‹whŒ brhšY
th®fŸ. v‹d brhšYth®fbs‹whš “kÅj r_f xG¡f¤â‰F«
rkhjhd¤J¡F« eh§fŸ “eiuah‹fŸ” nghš ïU¡»‹nwh«”
v‹nw brhšYth®fŸ. ïªeiuah‹fshš V‰gL« bfLâfŸ
fŸS¡fil, rhuha¡fil, ÉgrhuÉLâ, NjhLÄl«, kj cgnjr«
M»a všyh bfhLikfisÉl v¤jidnah kl§F mâfkhd

Fo muR - 1933 ( 1 ) 230 231 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


bfsut it¤âa®fis V‰gL¤âaâ‹ gaid xU th®¤ij
Æš brhšynt©Lkhdhš ãiunt£ lh¡l®fŸ ãiunt£lhf gz«
th§»¡bfh©L brŒí« it¤âa¤â‰F M°g¤âÇÆš ïUªJ
kUªJfis vL¤J¡ bfhL¡f ga‹gL»‹wJ v‹Wjh‹ brhšy
nt©L«. k‰W« ãiunt£ lh¡l®fŸ j§fŸ bjhÊiy É®¤â brŒJ
bfhŸs M°g¤âÇ ga‹gL¤j¥gL»‹wJ v‹W« brhšy nt©L«.

<nuhL KÅághÈo ftÅ¡Fkh ? ïJ v¥gonah nghf£L« v‹whY« bghJ #d§fS¡F


ïjdhš ïU¡F« mbrsfÇa« Äfî« ftÅ¡f¤j¡fjhŒ ïU¡»‹
wJl‹ k‰bwhU Éõa« v‹dbt‹whš Fâiu ÑnHjŸËaJ
it¤âa cjÉ kšyhkš FËí« njh©o‰wh« v‹gJnghš bg©fŸ r«gªjkhd
ï‹iwa ÃiyÆš <nuhL KÅágš všiy¡FŸg£l #d§f FHªijfŸ r«kªjkhd it¤âa« gh®¡F« nyo (bg©) lh¡l®
S¡F bghJ it¤âa cjÉ bghU¥òŸsjhfî«, nghJkhdjhfî« °jhd« x‹W Rkh® 25 tUõ fhykhf ïªj M°g¤âÇ¡F ïUªJ
ïšiy v‹gij¡ F¿¡f tUªjnt©oÆU¡»‹wJ. <nuh£oÈUªj tªjJ ïªj bfsut lh¡l® Kiw mâY« nghŒ òFªJ mªj r«gs
KÅágš M°g¤âÇahdJ Rkh® 12-tUõ§fS¡F K‹ r®¡fh® lh¡liuna vL¤J ÉL«go brŒJÉ£lJ. ï¥nghJ <nuh£o‰F
M°g¤âÇahf kh¿d nghJ KÅágš îthf¤ijÉl r®¡fh® bg© lh¡l® ïšiy. bghJthf ïªâahÉš mâY« jÄœ eh£oš
îthf« r‰W nkyhfnt ïU¡Fbk‹W #d§fŸ fUâdh®fŸ. mªj¥ bfsut c¤ânahf§fŸ vªj ÃiyikÆš v›tsî f©Âa¤âš
gona áy fhy« elªJ« tªjJ. eilbgW»‹wd v‹gij eh« vL¤J¡fh£l¤ njitÆšiy. mâY«
v›tsî gz« nt©LkhdhY« v¥go nt©LkhdhY« r«ghâ¡
Mdhš ehshf ehshf mªj M°g¤âÇ¡F bghJ #d§ fyh« v‹W«, v‹d j¥ò brŒjhY« bjhÊš kÇahijia mDrǤJ
fSila jait¥g‰¿ ftiy¥gl nt©oaâšiy v‹»‹w khâÇ nkš mâfhÇfS« rnfhju¤ bjhÊyhËfS« m¤ j¥ãj¤ij
Ænyna mj‹ nkyâfhÇfshš eilbg‰W tUtjhŒ fhz¥ gL»wJ. btË¡F¡ fh£lhkš MjǤnj Mfnt©L« v‹»‹w bfhŸif
íila lh¡l® c¤ânahf« xU bfsut c¤ânahfkhf ïUªjhš
ïj‰F K¡»afhuz« r®¡fh® îthfnkahF«. <nuhL M°g¤ mj‹ bfhLikia ahuhšjh‹ t®Â¡fKoí«? Mjyhš ï‹W
âÇ lî‹ #d§fŸ 35000 ngU¡F«, rÛg R‰W¥ g¡f¤J #d§ fŸ nkšf©l 50MÆu« #d§fŸ bfh©l <nuh£oš FHªijfS«
Rkh® 20000 ngU¡Fkhf 50000 ngU¡F nkš ga‹gl nt©oa jhŒ bg©fSkhd Rkh® 30MÆu« ng®fS¡F it¤âa« Äfî«
ïUªJ ït®fËš bgÇJ« ViHk¡fS¡F Mfnt ïªj M°ã¤ âÇ gÇjhgfukhfnt ïUªJ tU»‹wJ. ï§F Ä΋ M°g¤âÇ x‹W
ïUªJ tU»‹wJ. ï¥go¥g£l M°g¤âÇÆš xU r®¡fh® r«gs ïU¡»‹wJ v‹whY« mJ xU kj r«gªjkhdJ«, kj¥ ãurhu¤ij¡
lh¡l® ïU¡»wh® v‹whY« bfsut lh¡l®fŸ v‹gjhf ïu©L F¿¡bfh©lJ«, bghJ #d§fS¡F v›Éj¤âY« bghW¥ò¡F¡
_‹W ãiubt£ lh¡l®fis ÃaĤâU¥gjhš r«gs lh¡lU¡F« f£L¥glhjJkhF«.
r«gsÄšyhj lh¡l®fS¡F« k‰W« j§fS¡FŸS« xUtU¡
bfhUt® cŸs MirahY«, bghwhikahY« M°g¤âÇ¡F tU« Mjyhš mij¥g‰¿ eh« ngRtj‰F ek¡F v›Éj mU
nehahËfË‹ Ợir bgÇJ« ghâ¡f¥gLtnjhL nehahËfŸ fijí« cÇikí« »ilahJ.
Éõa¤âš ahU¡F« bghU¥ãšyhkš fl‹ f£L»wkhâÇÆš eil
bgW»‹wJ. gz« »il¡f¡Toa it¤âa« - gz¡fhu‹ it¤âa«- Éf, ï‹iwa k¡fŸ rhîfËbsšyh« mâfkhd rhî«,
ehis kWehŸ j‹idna FL«git¤âauhf V‰W¡ bfhŸs¡ mÃahakhd rhî«, fhayhî«, bg©fŸ ãurt rhî« fhayhî
Toat®fŸ it¤âa« Kjyh»a ïitfŸ jh‹ á¿J ftiyahŒ nkahF«. mnjhL ãurt FHªijfŸ Éahâí« bg©fŸ Éahâínk
ftÅ¡f¥gL»‹wnj jÉu ViHfŸ bjhÊyhËfŸ ghL fZl«jh‹. ïa‰ifÆny mâfkhÆU¡»‹wJ v‹W brhšYtJ ÄifahfhJ.
ïJ rka« <nuh£oš ãurt¡ nfRfis¡ ftÅ¡f v¥go¥g£l
ViHahdhY« åLfS¡F ahuhtJ tunt©Lkhdhš 5%ghŒ, 10
Fo muR - 1933 ( 1 ) 232 233 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
%ghŒ bfhL¡fhkš Koant KoahJ. KÅágš kU¤Jt¢áfË‹
nu£nlh, r®¡fh® lh¡l®, bfsut lh¡l®fŸ, ãiunt£ lh¡l®fŸ
ÕRfisÉl mâfkhfî« nehahËfËl« kÇahijÆšyhkš elªJ
bfhŸStJ« mâfhu« brY¤JtJkhd fhÇa§fŸ mâfbk‹nw
brhšy nt©L«. Mifahš ïªj ÃiyÆš bg©fŸ it¤âa
trâÃiy ïJ rka« <nuh£oš Äfî« nkhrkhfnt ïUªJ
tU»‹wJ. ïªj M© bg© it¤âa trâ Éõa§fËY« ïâš
el¡F« bfhLik Éõa§fËY« ï‹D« mnef c©ikfis jŠir Íšyh kfhehL
vL¤J¡fh£lyh« v‹whY« mit »zW bt£l¥ ój« òu¥g£lJ
nghš M»ÉLkhjyhš bghJthf ï¡fZl§fis¥g‰¿ r®¡fhU¡F
KÅághÈoah® vL¤J¢ brhšÈ mt®fŸ brÉrhŒ¡fhkš nghdhš ï«khj« 8, 9 njâfËš jŠir Íšyh _‹whtJ RakÇahij
clnd KÅághÈo rh®ghfthtJ xU nyo lh¡liu ïªj CU¡F kfhehL ehfg£lz¤âš áw¥ghf eilbg‰w Égu« k‰bwhU g¡f«
tutiH¤J xU á¿a f£ll¤âš kUªJfŸ it¤J¥ bg©fS¡F« fhzyh«. mij C‹¿¥ gh®¥gt®fS¡F«, neÇš kfheh£L elto¡
áw¥ghf ãurt¥ bg©fS¡F« ïytr it¤âa trâ »il¡F«go iffis¡ ftŤjt®fS¡F«, jÄœ eh£oš vªj ïa¡f¤ij v¥go¥
V‰ghL brŒa nt©Lbk‹W nfhU»‹nwh«. g£l bfhŸifia k¡fŸ M©, bg©, ïªJ, K°ä«, »¿°jt®fŸ,
jhœ¤j¥g£l k¡fŸ KjÈat®fŸ ÉU«ò»‹wh®fŸ? vâš C¡fkhŒ
<nuhL KÅághÈoÆš ï¥bghGJŸs ïu©L kU¤Jt¢á ïU¡»‹wh®fŸ? v‹gJ És§F«.
fisí«, vL¤JÉ£lhš khj« 60%. ÛâahF«. 20%. mšyJ 25 %ghÆš
xU kU¤Jt¢áí« khj« 50 mšyJ 60 %ghÆš xU nyo kfhehL ehifÆš eilbgw bth£lhkš brŒa btËÆÈUªJ
má°bl©l r®#id¥ ngh£L É£lhš KÅághÈo¡F ï¥bghG brŒa¥g£l áy N£áfŸ kfheh£L¡F vâ®gh®¤j msî¡F nkš
âU¥gijÉl khj« 20 mšyJ 25 %ghŒjh‹ mâf brythF«. T£l« nr®¤J¡ bfhL¤J mâ ÉkÇirahŒ mjhtJ xU khfhz
kUªJfŸ mtut®fns th§»¡ bfhŸSth®fŸ. ViHfS¡F Vnjh kfhehL nghš el¤â¡ bfhL¤J É£lJ. Mifahš m¤âU¡ T£l¤
khj« 5 mšyJ 10 %ghŒ kUªJfŸ th§»dhš rÇbrŒJbfhŸsyh«. jhU¡F kfhehL el¤âat®fË‹ e‹¿a¿jš cÇajhf nt©L«
ïJ K¡»akhd Éõakhdjhš KÅágš bfs‹áy® fdth‹fŸ v‹gâš F‰w« ïšiy. kfhehL el¡f 2, 3 eh£fŸ ïU¡F«nghJ Rkh®
ïij mtáa« ftÅ¥gh®fŸ v‹W fUJ»nwh«. 150 ifbaG¤J¡ bfh©l É©z¥g« x‹W m›ñ® fby¡lU¡F¢
rk®¥ã¤J kfheh£il ÃW¤j 144 c¤âuî nghl nt©L« v‹W
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.04.1933 ãuh®¤â¤J¡ bfhŸs¥g£oUªjJ.
ïnj nghš ïj‰F K‹ 1931« tUõ« elªj ehif kfheh£oY«
gy® bghJ#d§fËl« Éõk¥ ãurhu« brŒjJ«, bjU¡fËš
fhȤjd« brŒjJ«, mJ r«kªjkhŒ mo jo elªJ »ÇÄdš
nfh®£LfËš ÉrhuizfŸ elªjJ« gyU¡F PhgfÄU¡fyh«.
m¥go bašyh« ïU¤J« m«kfhehL njhH® C. ò. m. brsªâu
gh©oaut®fŸ jiyikÆš ÉnrõkhŒ eilbg‰wJ« Phgf
ÄU¡fyh«.
mJnghynt ïªj kfheh£L¡F« nkš F¿¥ã£lgo gy jL¥ò
fŸ brŒa Ka‰áfŸ gy brŒa¥g£oUªjhY« m›ñ® °jy mâfhÇ
ah»a fby¡l® mt®fŸ cŸq® ïªJ, K°ä«, »¿°jt ãuKf®fŸ
gyiu miH¤J¤ jÅna ÉrhǤJ c©ik ï‹dJ v‹W m¿ªj
ã‹ò 144 c¤âuî nghl kW¤jJl‹ kfhehL áw¥ghŒ el¡f nt©L
Fo muR - 1933 ( 1 ) 234 235 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
bk‹W nfhUtjhfî« btË¥gilahŒ bjÇɤJ¡bfh©lhuh«. jÉu kfheh£L jiyt® njhH® tšy¤juR mt®fsJ jiyik
mJnghynt m§FŸs nghä° mâfhÇfS«, áy fh§»u° bjh©l® cg‹ahr« r‰W Ú©ljhŒ ïUªjhY« m›îg‹ahrkhdJ Ra
fS«, áy K°ä« ãuKf®fS«, áy »¿°jt e©g®fS« 2 ehS« kÇahij ïa¡f¤â‹ 4, 5 tUõ rǤâu¤ij xUthW És¡» mj‹
kfheh£L¥ gªjÈš ïilÉlhJ Tlnt ïUªJ kfheh£il c‰rhf¥ go¥ goahd ÉU¤âiaí«, K‰ngh¡ifí« R£o¡fh£LtjhŒ ïU¡
gL¤â Mdªâ¤jJ F¿¥ãl¤j¡fjhF«. »‹wJ v‹gJl‹ thÈg®fS¡F c‰rhf¤ijí« ã‰fhy¤âš gykhd
e«ã¡ifiaí« c©lh¡F« j°jhnt#hÆU¡»wJ.
k‰W« xU Énrõ« v‹dbt‹whš ïu©blhU K¡»a
mâfhÇfŸ k‰w #d§fS¡F¤ bjÇahkš T£l¤â‰F tªJ Éõa§f kfheh£L¡F Jt¡f ÉHhth‰¿a njhH® Úyhtâa«ikahÇ‹
is¡ ftŤJ¢ br‹wjhfî« ïu©blhU ãur§f§fis¥g‰¿ cg‹ahr« M©fis¤ âL¡»l¢ brŒJ«, bg©fŸ Ãiyikia
jh§fŸ ïJtiu ï¥go¥g£l fU¤J¡fŸ bfh©l ãur§f§fŸ vL¤J¡fh£o M©k¡fis bt£» jiyFÅa¢ brŒJ«É£lJ. mJ
nf£lâšiy v‹W«, mt‰¿š fLfsthtJ F‰w« brhšy ïl nghynt tunt‰ò¤ jiyt® njhH® átuhkrhÄ mt®fŸ r®¡fh® c¤â
Äšiy v‹W«, ïJjh‹ ïÅ ïªâahî¡F nt©oaJ«, eil nahf¤âš ïU¥gt®. MdhY« MââuhÉl® tF¥ig¢ nr®ªjt®.
bgw¥nghtJkhdbj‹W« brh‹djhfî« âU¥âfukhŒ bjÇa MdhY« ijÇakhŒ K‹tªJ ïªj¥ bghU¥òŸs gjÉia V‰W¡
tªjjhF«. bfh©lnjhL gy j¤Jt§fŸ bfh©l cg‹ahrkhdJ
ngh‰w¤j¡fnjahF«.
T£l¤â‰F Rkh® 250 K°ä«fS¡F¡ Fiwahkš ïu©L ehŸ
4 ntisfËš ïUªjJ«, bg©fŸ 100 ng®fŸ tiu rjh ToÆUª Éf m§F kfheh£oš Ãiwnt‰w¥g£l Ô®khd§fËš xU
jJ«, fy¥ò kz«, Éjit kz«, fšahz u¤J kz«, ònuh»jk‰w K¡»a Ô®khdkhtJ:-
kz« M»aitfS¡F m§nfna gy ng¢R th®¤ijfŸ jŤ
jÅna ãuKf®fËl¤âš eilbg‰wJ« áy fšahz¥ ng¢RfŸ Koî “ br‹id khfhz¤âš jŠir Íšyhit xU “khlš
bg‰wJ« Äfî« F¿¥ãl¤j¡fjhF«. VÇah thf” (gFâahf) vL¤J¡bfh©L RakÇahij ïa¡f
Íšyh, jhY¡fh, »uhk§fis V‰gL¤â ekJ ntiy¤â£l¤
kfheh£L¡F¤ jiyik t»¡f tªj njhH® tšy¤juR mt® â‰f©l JiwfËY« ntiy brŒJ fh©ã¡f xU fÄ£o
fisí« kfheh£L¡F¤ Jt¡FÉHh th‰w tªj njhH® Úyhtâ ÃaÄ¡f ï«kfhehL nf£L¡ bfhŸ»wJ”
m«ikahiuí«, nkšeh£L¡F¢ br‹WÉ£L ehif¡F Kjš Kjš
tU« njhH® uhkrhÄiaí« gh®¡fî« mt®fSila brh‰bghÊ v‹gjhF«.
it¡ nf£fî« v‹W jŠir ÍšyhÉY« bj‹dh‰fhL ÍšyhÉš ïJ m‹W m§F ToíŸs ïisP®fŸ C¡f¤jhY« ntf¤
cŸs »uhk§fËY« K¡»a g£lz§fËYÄUªJ tªj thÈg®fŸ â‹ cz®¢áahY« V‰g£lJ v‹W brhšy¡TLkhdhY« c©ik
Rkh® 1000 ng®fS¡F nkyhfnt ïU¥gh®fŸ v‹gJl‹ mt®f Ænyna jŠir ÍšyhthdJ ïJ rka« ïa¡f r«gªjkhd vªj
S¡F m§F fhz¥g£l c‰rhf¤â‰F msî TwntKoahJ v‹W mã¥ãuha¤J¡F« jiy áwªJ És§f¤ jahuhÆU¡»‹wJ v‹gâš
brhštâš á¿J« mâfÄšiy. Mdhš xU Éõa«, br‹w tUõ¤ MnBgiz ïšiy. MdhY« jŠir ÍšyhÉYŸs gh®¥gd®
â‰F KªâatUõ kfhehLfËš fhz¥g£ljhd brštth‹fŸ fisÉl Äf¡ FW»a neh¡fnk mªj Íšyh ÄuhRjh®fS«, bršt
c¤ânahf°j®fŸ, °jy °jhgd§fË‹ jiyt®fŸ v‹»‹w T£l§ th‹fS« gh®¥gdušyhj t¡ÑšfËš gyU« °jy °jhgd§fËš
fŸ ój¡f©zho it¤J¤jh‹ njo¥gh®¡fnt©o ïUªjJ. TLkh fyªJŸst®fSkhdt®fË‹ kd¥gh‹ik ïUªJ tU»‹wJ
dtiu kiwªJbfhŸsnt Ka‰á¤âU¡»wh®fŸ v‹W« bjÇatªjJ. v‹gij xË¡fhkš brhšÈ¤ Ôu nt©oajhŒ ïU¡»‹wJ.
v‹whY« thÈg®fshŒ cŸs brštth‹fS« thÈg®fshŒ cŸs
áy c¤ânahf°j®fS« tªJ ïUªjJl‹ j§fis ijÇakhfî« jŠir ÍšyhÉš ïJrka« gh®¥gdušyhjh® v‹»‹w
cWâahfî« kfheh£L elto¡iffËš fh£o¡ bfh©lh®fŸ. cz®¢á nk‰f©l T£l¤jh®fËš K‹ ïUªjâš 100¡F 25 ghf«
Mfnt nk‰f©l fhÇa§fËš ïUªJ RakÇahij ïa¡f¤â‹ Tl ïšiy v‹Wjh‹ brhšynt©L«. ïj‰F¡ fhuz« gh®¥gd®fŸ
ngh¡F ï‹dJ v‹gJ« mJ vªj j‹ikÆš És§F»‹wJ j§fŸ #hâ ca®î nghŒ É£lhš j§fŸ Ãiy nkhrkh»ÉL« v‹W
v‹gJ« thrf®fS¡F xUthW És§f¡TL« v‹nw fUJ»‹nwh«. v¥go¥ ga¥gL»‹wh®fnsh mnjnghš gh®¥gdušyhj ÄuhRjhu®
Fo muR - 1933 ( 1 ) 236 237 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
fŸ KjÈat®fS« j§fS¡FŸ V‰g£l f£á¥ ãz¡fhš gh®¥gd®
Énuhj« tªjhš jh§fŸ fÉœªJ ÉLnth« v‹w gaK« gz¡fhu¤
j‹ik¡F c©lhd ca®î«, kâ¥ò« nghŒÉ£lhš j§fŸ Ãiy
ÄfnkhrkhŒ¥ nghŒ ÉLnk v‹w ftiyí« nr®ªJ mt®fis cyf
el¥ãš ïUªnj jŸË xJ¡» it¤J É£lJl‹ rjhfhyK«
c¤ânahf«, gjÉ, gz¡bfhŸis v‹»‹w “ngŒfŸ” ão¤J M£o¡
bfh©oU¡»‹wd.
nghä° nah¡»aij
ïj‹ gadhŒ mªj eh£L ÄuhRjhu®fŸ, bgÇa kÅj®fŸ, °jy
°jhgd jiyt®fŸ v‹gt®fŸ gh®¥gdušyhjhuhŒ ïUªjhY« ViH
k¡fË‹ jhœ¤j¥g£l k¡fË‹ e‹ikfS¡F«, ÉLjiy fS¡F« c¥ò r¤âah¡»uf r£lkW¥ò fhy§fËš ïUªJ nghärhU¡F
gh®¥gd®fis¥ nghynt bgÇa vâÇfshfî« K£L¡ f£ilahfî« xU òâa nah¡»aij V‰g£LÉ£lJ. mjhtJ nghäR v›tsî
jh‹ ïU¡»wh®fŸ. m¡»ukkhfî«, mnah¡»a¤jdkhfî« elªJbfh©lhY« mj‰F
v›Éj nfŸÉí«, nfœ¥ghL« »ilahJ v‹gjhF«. nghäR ïyh¡
vdnt jŠir Íšyhit RakÇahij khlš br‹luhf
fh¤ jiyik mâfhÇfS¡F« îthf jiyt®fS¡F« r£lrig
M¡FtJ v‹gJ mªj ÍšyhÉš cŸs nkšf©l T£l¤jhÇ‹
m§f¤âd®fŸ nf£l nfŸÉfshY«, njáa g¤âÇiffŸ itj
nah¡»aijia btËah¡» bghJ #d§fS¡F mt®fËl« ïU¡F«
trîfshY«, bghJ #d§fŸ k©iz thǤö‰¿ “rhg«” bfhL¤J
ga¤ijí«, ga¤âdhš V‰g£l kÇahijiaí« xÊ¡f nt©L«
rã¤jjhY«, ò¤âí« ehizaK«, nah¡»a¥ bghU¥ò« fh¥ò¡fh¢á
v‹gnj K¡»a fhÇakhF«. ïªj¡ fhÇa¤ij x›bthU ÍšyhÉY«
kw¤J¥ nghŒÉ£lJl‹ mt®fsJ njhš fh©lhÄUf¤ njhY¡F
brŒJ tUtJjh‹ RakÇahij¤ bjh©o‹ K¡»a j¤JtkhF«.
rkkhŒ nghŒÉ£lJ. ïÅ vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£L« nghäR
Mjyhš jŠir Íšyh thÈg®fŸ mt®fŸ kfheh£oš ïyh¡fhit âU¤jnth, mt®fS¡F ešy ò¤â tU«go brŒanth
Ãiwnt‰¿a Ô®khd¤ij¡ fhÇa¤âš el¤â¡ bfhL¥gh®fŸ v‹nw ahuhY« KoahJ v‹»‹w gjÉia mJ milªJ tUtjhf¤
fUJ»nwh«. bjÇatU»‹wJ. ïJ mªj ïyh¡fhî¡F xU bfsut«jh‹ v‹whY«
e«ik¥ bghU¤jtiu ïÅ e«khš nghäR ïyh¡fhit¤ âU¤j
mªj¥go ït®fŸ el¤â¡fh£o É£lh®fŸ v‹gj‰F m¤ KoahÉ£lhY« nghäR ïyh¡fhÉdhš ehkhtJ âU¤J¥ghlilªJ
jh£á v‹dbt‹whš ïÅtu¥nghF« nj®jšfËš brštth‹fË‹ ïÅnkš ï¥go¥g£l Éõa§fŸ e« f©Âš bj‹glhkY«, fhâš
Ãiy v‹d M»‹wJ v‹gnjahF«. nf£f¥glhkY« cŸs Ãiyia milant©oaJ mtáa« v‹W
Fo muR - jiya§f« - 16.04.1933 fUJ»‹nwh«. VbdÅš,
rÛg fhy¤J¡FŸ ïu©L ïl§fËš nghäR m£^Êa«
V‰g£L É£lJ.
x‹W fhiu¡FoÆš xU eh£L¡F¡ nfh£il efu¤J thÈg
iuí« k‰W« ïU njhH®fisí« bjUÉš el¡F« nghJ mo¤J
J‹òW¤â mu°£ brŒjJ.
ïu©L Úlhk§fy¤âš njhH® nf. uhikahití« k‰w ïU
e©g®fisí« bjUÉš el¡F« nghJ xU e©giu ah® mo¡»wh®
v‹W xUt® jiy ÃÄ®ªJ gh®¤jj‰fhf mo¤J J‹òW¤â mu°£
brŒJ _‹W ehŸ j©o¤J bfhLik¥gL¤âaJ M»a fhÇa§fS¡
F« k‰W« mt®fŸ Fofhu‹, bt¿fhu‹ nghY« Ñœ k¡fŸ v‹g
Fo muR - 1933 ( 1 ) 238 239 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
t®fŸ nghY« ittJ« elªJ bfhŸStJkhd fhÇa§fis¥
gh®¤jhš ïj‹ c©ik És§F«.
RakÇahij¡fhu®fŸ vªj ïl¤âyhtJ ïJtiu nghäR
mšyJ Úâ îthf ïyhfh c¤âuîfis Û¿nah mšyJ r£l«
v‹gj‰F Énuhjkhd fhÇa§fis¢ brŒnjh ïUªjhš ï›Éj
fhÇa§fis¥g‰¿ ngrnth, vGjnth xUehS« btËtu kh£nlh«.
mdhtáakhŒ gh®¥gd®fŸ ïl« TÈ bgwî« mf°kh¤jhŒ j§fŸ “bjhÊyhs® Ãiyik”
mnah¡»a¤jdkhd elto¡iffS« K£lhŸ¤jdkhd elto¡
iffS«. ãur§f¤âš btËahŒ É£ljhf¡ fUâ¡bfh©L« ïªj¥
go elªJ bfh©lhš mj‹ všiy KGtijí« gh®¤J Él ekJ ftd¤ij murh§f¤jhU« ntW VjhtJ xU tÊia¡
nt©L« v‹W« mªj ïyh¡fhÉ‹ nah¡»aijia btË¥gL¤â fh£o¤ âU¥ã ÉLth®fŸ. Mdhš c©ikÆš KjyhËfË‹
Él nt©L« v‹gJ jh‹ ekJ fU¤J. Mâ¡f¤â‰F«, m‹ò¡F« ÉnuhjÄšyhkny jh‹ murh§f¤jh®
elªJ bfhŸSth®fŸ. m¥go¡»šyh É£lhš murD¡F«, mtD
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 16.04.1933 ila á¥gªâfS¡F« ciy it¡f clnd KjyhË t®¡f« ntiy
brŒa Mu«ã¤JÉL«. c©ikÆš bjhÊyhËfS¡F Ô§F
ïiH¤J¡ bfh©oU¥gJ KjyhË t®¡f« jh‹ v‹gij k¡fŸ
m¿aKoahkš gy njr g¡j®fŸ v‹gt®fŸ KjyhËfËl« TÈ
bg‰W¡bfh©L e«ik r®¡fh® g¡f« âU¥ã É£L ÉL»wh®fŸ.
ï¥nghJ« ïªeh£oš cŸs fZl¤â‰F fhuz« r®¡fh® v‹Wjh‹
Ú§fŸ fUJ»Ö®fns jÉu KjyhËfŸ v‹W Ú§fŸ fUJtâšiy.
r®¡fhuhš bjhÊyhË¡F mâf eZlÄšiy.
ï¤njr¤â‰F btËeh£L r®¡fh® tUK‹ bjhÊyhËfŸ
všyhU« vªjÉjkhd bjhÊš brŒgtuhf ïUªjhY« mt®fsJ
nrh‰W¡F k£L« fz¡F¥ gh®¤J TÈ bfhL¡f¥g£L tªjJ. khj«
khj« rh¥ghL k£L«jh‹ ngh£L âd« 24 kÂÆš 20 k neu«
tiu khLfis¥nghš ntiy th§»tªjh®fŸ. mâY« ïªâa Rnjr
mur®fŸ murh©l fhy¤âš k¡fis MLkhLfis¥nghy g£oÆy
il¤J it¤J¤jh‹ t‰òW¤â ntiy th§»dh®fŸ. mj‰F K‹
murh©l ïuhk‹, »UZz‹ v‹gt®fË‹ fhy¤ânyh bjhÊyhs®
fË‹ Ãiyikia¡ nf£f nt©oaâšiy. kDj®k Kiw jtwhkš
jh‹ ntiy th§» ïU¥gh®fŸ v‹gâš v‹d rªnjf«. fhË¡F«,
fU¥gD¡F« kÅj®fis¥ gÈ bfhL¥gh®fŸ. m¡fhy¤âY« bjhÊ
yhs®fŸ Ãiy Äf nkhrkhfntjh‹ ïUªJtªjj‰F MjhuK©L.
m‹Åa® muR nt©lhbk‹whš mij Él¡ bfhLikahd muR
tUzh¢áuk muR v‹gJ, Mfnt mJ Rnjá murhdhY«, fhªâ
murhdhY« ek¡F nt©oaâšiy. vªj murh§f« ïªeh£oš
V‰g£lhY« nkš Ñœ #hâ KjyhË, bjhÊyhË ãÇî M»a
nt‰Wik Ãiy xÊ¡f¥gL«tiu eh« K£o¡bfhŸs nt©oaJ
jh‹. cÆiuí« ÉL«goahd »s®¢á brŒa nt©oaJjh‹.
Fo muR - 1933 ( 1 ) 240 241 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
nkdhLfËš m‹Åa muR, uh#h muR M»ait ïšyhj Rnjr mt®fsJ nfhÇ¡if¥go Rauh{a« tªJÉ£lhš mâš bjhÊyhs®
muR, Fo muR ehLfŸ gy ïU¡»‹wd. MÆD« mit ngU¡F¤ fŸ Ãiyik Ô©l¥glhjh® Ãiyik, jhœ¤j¥g£l gh®¥gdušyhjh®
jh‹ #d§fŸ M£á v‹gJ jÉu murh£á brY¤JtJ Mâ¡f« Ãiyik v‹d MF« v‹W brhšyî« nt©Lnkh?
t»¥gJ všyh« gz¡fhu¡T£l« jh‹. m§F ï‹W y£r¡fz¡fhd,
vªj uh#h vªj njr¤âyhdhY« ïªâahÉyhdhY« M©lh
nfho¡fz¡fhd bjhÊyhËfŸ g£oÅjh‹ »lªJ thL»wh®fŸ.
Y« ï§F ghLgLgt‹ ehbsšyh« ghLg£L koaî« nrh«ng¿
cyf¤âš FnguehL v‹W brhšy¥gL« mbkÇ¡fhÉ‹ nah¡»a
ïUªJ â‹fî« jh‹ ïU¡»wnj xÊa ntW tÊ v‹dbt‹W
ij¥ g‰¿ btËÆš brhšynt©oaâšiy. m§Fjh‹ ntiy
nf£lhš clnd gâš brhšyhJ kG¥ãÉ£L všyh« Rauh{Ía«
Æšyh¤ â©lh£l« ï‹D« mâfkhf ïU¡»wJ. 11/2 nfho k¡fS¡F
tªjhš rÇahf¥ nghŒÉL« v‹gh‹. Rauh{a¤âš v¥go rÇahf¥
ntiyÆšiy, g£oÅ jh‹ ïU¡»wJ, m§F ntW eh£lh‹ tªJ
nghŒÉL« v‹W nf£lhš murh§f« brŒtJ jh‹ j¥ò ïªeh£oš
murhsÉšiy. xU mur‹ ïUªJ murhs Éšiy. cŸq®¡fhu‹-
m‹Åa murh§f« ïU¥gJjh‹ ï¤jid¡F« fhuz« v‹W
brhªj¡fhu‹-FofŸ jh‹ murhS»wh‹. m¥goÆUªJ« bjhÊyhË
murh§f¤ij xÊ¡f tU«go ö©Lth‹. Mdhš murh§f¤ij
Æ‹ ÃiyahdJ V‹ ï›tsî nftykhf tªâU¡»wJ v‹gij
v⮡F«go fh£oÉ£L mt‹ k£L« #£Íahfnth, t¡Ñyhfnth
ftŤjhš fhuz« És§fhkš nghfhJ. ïªâahÉšjh‹ “btŸis¡
khj« 4000, 5000 r«gs« th§»¡bfh©L j‹ ãŸis F£o
fhu‹ murhS»wh‹ ïjdhš ntiy ïšiy fZl« gŠr«,” v‹W
gªJ¡fS¡F« murh§f¤âny mâfhu« th§»¡ bfhL¤J ijÇa«
Fiw Tw¥gL»wJ. mtru r£l§fŸ, ml¡F KiwfŸ v‹W myu¥
V‰gL¤â¡ bfhŸth‹. m‹Åa ghiõ Énuhj«, moik¥ò¤âia
gL»wJ. MdhY« M§»y murh£á ÆY« mšyJ ïÅ tu¥nghF«
ts®¡F« v‹W« ïÅ gŸË¡Tl§fS¡F bršyhÔ®fŸ v‹W«
fhªâ murh£áÆY«, ï§FŸs bjhÊyhËfS¡F v‹d ga‹
c§fS¡F cgnjr« brŒa Mu«ã¥gh®fŸ. Mdhš jkJ FHªij
V‰gL«. fU¥g‹ murh©lhš ï‹D« xU 50 r§fuh¢rhÇí« CU¡F
fis k£L« v«. V., ã.V., go¡fit¤J nkš go¥ò¡F¢ Óik¡F
10 klK« 20 nfhÉY« V‰g£L ï‹W« k¡fis bfhŸisao¡f¥
mD¥ã m§»Uªnj c¤ânahf¤njhL tªJ nru tÊbrŒJ
g£L k¡fis x‹WglÉlhkš rhâ¡F rhâ r£l«ngh£L eR¡F
bfhŸth‹. bjhÊyhËÆ‹ k¡fŸ mt‹ brhštijna rÇ vd e«ã
tij¤ jÉu ntW v‹d tÊãw¡F«? v‹gJ ïJtiu Rauh{a«
ehbsšyh« ghLg£L K£lhŸfshf, KJbfY«ò xoa ntiy brŒJ
nf£F« njÓathâfŸ, njrg¡j®fŸ kfh¤kh¡fŸ brhštâÈUªJ«,
ÛjÄU¡F« 2, 1 %ghí« r§fuh¢rhÇ¡F«, khÇa«kD¡F« bfh£o
vGJtâÈUªJ« bjÇaÉšiyah? M§»y M£áÆnyD«
É£L nkh£r¤â‰F nghf tÊ nf£gh®fŸ. jdJ bršth¡F ï‹D«
jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F e‹ik brŒtjhf Vnjh 100-¡F 4, 2 mD
MÆu¡fz¡fhd tUl§fshf ïU¥gj‰F« jdJ Nœ¢áfŸ
Ty§fŸ V‰ghL brŒjjhf, brŒtjhf brhšy¥gL»wJ. bfhŸis,
kiw¡f¥gLtj‰F« bjhÊyhs®fË‹ ÉÊ¥ig kl¡» ÉLtj‰F«
âU£L, #hâKiw ïitfŸ jL¡f¥gLtj‰F fLikahd r£l§fŸ
jh‹ KjyhË m‹Åa murh§f¤ij R£o¡ fh£L»wh‹. KjyhË
ifahs¥gL»wJ JntõÄU¡f¡TlhJ v‹W brhšÈ¡ bfhŸs¥
fË‹ TÈfËš jh‹ RauhÍa« ngR»wh®fŸ. bjhÊyhˤJt« ï§F
gL»wJ.
Ãiy¤âU¥gj‰F¡ fhuz« ïJjh‹ v‹W mtD¡F e‹whf¤
MÆD« ï¥nghJjh‹ r§fuh¢rhÇ ï§F j§f¥ gšyh¡F bjÇí«.
ngh£L kÅj‹ nkš rthÇ brŒ»wh‹. gh®¥ghndh gf‰bfhŸis
btËeh£oÈUªJ J tªJ ïªâahÉš ɉwhY« ïªâah
ao¥gJ ngh‹W mtD¡F¤ Jizahf tU»wh‹. ghâÇfnsh k¡fŸ
ÉÈUªJ V‰Wkâ brŒJ btËeh£oš ɉwhY« yhg« ahU¡F
m¿it¡ bfL¤J nkh£r¤â‰F mD¥g cgnjá¡»‹wd®. Kšyh¡
bfhŸis yhg« r«ghâ¥gJ KjyhË T£l« jhnd. bjhÊyhË mt‹
fŸ, ònuh»j®fŸ v‹gt®fË‹ bfhLikÆÈUªJ k¡fis Û£f
njit¡F¤ jFªjij¢ brŒJ bfhL¡fnt©oaJ m‹¿ ït‹
tÊia¡ fhnzh«. fh£LÄuh©o jdkhfnt všyh kj¡ fhu® fshY«
milí« Câa« VjhtJ c©lh? k¤âÆÈU¡F« jufD¡F
c‰rt« g©oiffŸ bfh©lhl¥g£L« eugÈTl bfhL¥ gJ« rÇ
»il¡F« yhg«Tl bjhÊyhË - c‰g¤â brŒ»wt‹ - berî¡fhu‹
v‹W k¡fŸ kdâš gâªâU¡F« v©z¤ijí« kh‰W« KiwÆš
M»atD¡F¡ »il¥gJ ïšiy. (bjhlU«)
vJî« ftiy vL¤J¡ bfhŸs¡fhnzh«.
F¿¥ò: 02.04.1933 Fo muR - mD¥g ghisa« brh‰bghÊî bjhl®¢á
Mdhš Rauh{a« v‹W« kj« v‹W« mJî« kjxG¡f«
tUzh¢áuk«, jtwhkš Rauh{a« nt©L« v‹W« nf£»‹wh®fŸ Fo muR - brh‰bghÊî–- 16.04.1933

Fo muR - 1933 ( 1 ) 242 243 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


k‰W« gyÉjkhf mij¤ ö‰¿¥ gʤJ, ïʤJ ãurhu§fŸ
brŒa¥g£L tªjd. m§FŸs e‹ikfŸ, nk‹ikfŸ vJthÆD«
mt‰iw gÇR¤jkhŒ tof£odh‰nghy kiw¤J« tªjd. v¥go
ïUªJ«, v›tsî Éõk¥ ãurhu« brŒJ«, NÇa btË¢r¤ij
cŸs§ifahš kiw¡f KoahJnghy uÎah Ãiyik ï¥nghJ cyf
k¡fS¡F btËah»‹wJ. tutu uÎa nrâfË‹ c©ikia
uZa Úâ btË¥gL¤J« Éõa¤âš #d§fS¡FŸs ga« Ú§»í« tU»‹wJ.
mJ kh¤âukšyhkš ïªj 4, 5 khj fhykhŒ uÎa nrâfis btË¥
gL¤JtJ xU ehfßfkhí«, uÎa nrâfis¥ g‰¿¥ ngRtJ xU
uZa njr M£áÆ‹ bfhŸifia cyf« KGtJnk btU¡ r¤fhy nBgkhfî« V‰g£LÉ£lJ. ïj‹ gadhŒ ï¥nghJ uÎa
f¥gl nt©L« v‹»‹w v©z¤njhL ãurhu« brŒJ tUtjhŒ nrâfŸ ïšyhj g¤âÇiffS«, uÎah ãu°jhgÄšyhj ãur§f§
fhz¥g£L tU»‹wJ. vJ nghybt‹whš RakÇahij ïa¡f¡ fS« ÄfÄf mUikahf¥ nghŒÉ£lJ v‹gij eh« vL¤J¡fh£l
bfhŸiffŸ bgÇJ« gh®¥gd®fS¡F ÉnuhjkhŒ ïUªjjhš nt©oaâšiy. Mfnt uÎa ó¢rh©o âiu Ú§f¥g£L bt£l
gh®¥gd®fË‹ bršth¡fhš mJ xU fhy¤âš v¥go všyh k¡fsh btË¢r¤âš btŸis¡ f©zho _y« gh®¡f¡Toajhf ïUªJ
Y« btW¡f¥gl nt©Lbk‹W ãurhu« brŒtjhŒ fhz¥g£lnjh tU»‹wJ.
mJnghš.
rÛg fhy¤âš uÎahit¥ g‰¿ xU gugu¥ò ïUªJ tªjJ
uÎah M£á¡ bfhŸifahdJ RU¡fkhf¢ brhšy¥gl nea®fS¡F bjǪâU¡Fbk‹nw v©Q»‹nwh«.
nt©Lkhdhš mJ cyf gz¡fhu®fS¡F Éõ« ngh‹wJ« ViH
mjhtJ uÎa M£áahdJ áy ãÇ£oZ ãui#fË‹ ÛJ
k¡fS¡F “rŠÓÉ” ngh‹wJkhF«. ï‹iwa cyf« gz¡fhu®fŸ
F‰w« rh£o áiw ão¤J it¤âU¥gjhí«, mJgÊth§F« v©z¤
ifÆš á¡F©L, gz¡fhu®fS¡F moik¥g£L, gz¡fhu®fË‹
Jl‹ f‰gidahŒ brŒa¥g£oU¥gjhí«, Mdâdhš uZahîl‹
Mâ¡f¤â‹ Ñœ ïU¥gjhš gz¡fhu®fŸ 100¡F 10- bga®fns
ãÇ£oZ v›Éj r«gªjK« it¤J¡bfhŸs¡ Tlhbj‹W«,
ahÆD«, mt®fns cyf k¡fshf¡ fhz¥gLtJ«, ViH k¡fŸ
Éahghu¤ JiwÆš uÎa Éahghu¤ij ÃW¤â mªj¢ ru¡F ãÇ£
100¡F 90-ng®fshÆD« m¥go xU T£l« ïU¥gjhf cyF¡F
oõ&¡FŸ tuhkš jL¤JÉl nt©Lbk‹W gy òâa r£l§fisí«
Phgf¤J¡nf tuKoahkY« ïUªJ tU»‹wJ.
brŒJ« mj‹ _y« uÎa Éahghu¤ij g»ZfÇ¡fî« Ka‰á¤J
Mdhš uZahÉnyh m¥go¡»šyhkš gz¡fhu Mâ¡f« tªjJ ahtUk¿th®fŸ.
xʪJ ViHk¡fŸ gz¡fhu®fŸ ifÆÅ‹W ÉLg£L Rjªâu«
Éõa« v‹dbt‹whš uÎahÉš ïaªâu¤ bjhÊš Kiw
bg‰W ViH-gz¡fhu‹, KjyhË-bjhÊyhË v‹»‹w nt‰Wik
ÉU¤â¡F mDTykhd Ä‹rhu Éir Ãiya§fŸ bfhŠrfhykhf
ïšyhkš všnyhU« xnu ïd« (mjhtJ kÅj ïd«) v‹»‹w
x‹w‹ã‹ x‹whŒ gGJ MŒ¡bfh©L tªjJl‹ mjdhš uÎa¤
jiy¥ãš všnyhU« X® FL«g k¡fshŒ thœªJ tU»wh®fŸ.
bjhÊš Kiw bf£L bgÇa eZl« V‰g£L« tªjJ. uZa M£á
ïªj Ãiy gz¡fhu®fŸ ònuh»j®fŸ Mâ¡fKŸs ehLfS¡F îth»fŸ ïij¥g‰¿ rªnjf¥g£L mj‹ fhuz¤ij¡ f©Lão¡f
vâuhd Ãiyahdâdhš gz¡fhu cyf« uÎahit ö‰wî«, Ka‹wâš áy ãÇ£oZ f«bgÅ¡fhu®fË‹ e‹ik¡fhf uZah
gÊ¡fî«, btW¡fî«, Éõk¥ ãurhu« brŒaî« Md fhÇa§fËš ÉYŸs áy ãÇ£oZ ïŠáÜ®fŸ áy uZa®fS¡F yŠr« bfhL¤J
ÔÉukhf <Lg£oU¥gâš mârabkh‹WÄšiy. ïªj eh‹ifªJ mt®fis¡ iftr¥gL¤â mj‹_y« m§FŸs Ä‹rhu Ãiya§
tUlfhykhf uÎahit¥ g‰¿ gythW mjhtJ uÎa k¡fS¡F fS¡F¡ bfLâia ÉisɤJ tªjh®fŸ v‹gjhf¡ f©L ão¡f¥
nghâa MfhuÄšiy ba‹W«, nfho¡fz¡fhd k¡fŸ g£oÅahš g£L mªj ãÇ£oZ ïŠáÜa®fisí« mj‰F csthÆUªj uZa
tho ko»‹wh®fŸ v‹W«, bfhL§nfh‹ik Kiwahš Ms¥g£L râfhu®fisí« f©Lão¤J¢ áiw brŒJ mt®fŸ ÛJ r£l¥go
tU»‹wbj‹W«, mªeh£L M£áÆš Úâ v‹gnj »ilahJ v‹W«, elto¡if el¤j V‰ghL brŒâUªjh®fŸ. ïªj Éõa¤ij ãÇ£oZ

Fo muR - 1933 ( 1 ) 244 245 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


KjyhË t®¡f« m¿ªJ ïjdhš j§fS¡F¥ bgÇa cyf¥gÊí« ÚâÆ‹ bgUik És§F«. ïªj Úâ “uhk“ uh{a¤ânyh mšyJ
mtkhdK« tªJ É£lnj v‹W fUâ ï¢brŒiffis kiw¡f Rah£á njr¤ânyh Tl vâ®gh®¡f Koíkh v‹gJ« nahá¡f¤
Mir¥g£L ãÇ£oZ murh§f¤â‹ _y« uZaiu Äu£o¥ gh®¤j j¡fjhF«.
jšyhkš uZahÉ‹ ÛJ gÊí« Rk¤âdh®fŸ.
ïJ ï¥goÆU¡f ïj‹ c©ikiaí« nah¡»aijí« gh®¤J
Mdhš uZa®fŸ ïit vj‰F« ga¥glhkš ijÇakhŒ mJ ãwF xU Koî¡F tuyh« v‹»‹w nahrid á¿JÄ‹¿ nt©L
Éõa¤âš jh§fŸ brŒa nt©oa fhÇa¤ij¢ brŒJ cyf¤â‹ bk‹nw mtru¥g£L uÎa®fŸ ÛJ cyf k¡fS¡F btW¥ò V‰gL«
K‹ò j§fSila âwidí«, ijÇa¤ijí« Ãaha« tH§F« go ö‰w¥ gʤJ áy g»Zfhu Kiwfis ifahodJ« ãÇ£oõhÇ‹
Kiwiaí« fh£o¡bfh©lh®fŸ. v¥go v‹whš ïªj râ¡F‰w¤âš ò¤ârhȤjd¤ijnah, uh# jªâu Kiwianah ešy v©z¤ijnah
r«kªj¥g£l 18-F‰wthËfËš ãÇ£oZ F‰wthËfŸ 6-bga®fŸ fh£Ltjhf ïšyhkš nghdJ F¿¤J ahU« tUªjhkš ïU¡f
(ït®fŸ MW ng®fS« ãÇ£oZ ïŠáÜa®fshth®fŸ. Ûâ uÎa KoahJ.
F‰wthËfŸ 12 ng®fŸ. ïªj gâbd£L bga®fisí« Úâk‹w¤âš
ÃW¤â btË¥gilahŒ vâÇfS¡F jFªj t¡Ñšfis it¤J thjhl v¥goÆUªj nghâY« ïªj jlòlš Éõk¥ ãurhu¤â‹
rªj®¥g« bfhL¤J mªj t¡ÑšfS¡F nahrid brhšyî« Érhu gadhŒ uÎahî¡F e‹ikna V‰g£lJ v‹Wjh‹ brhšynt©L«.
izÆ‹ nah¡»aijia ftÅ¡fî« j¡f t©z« ãÇ£oZ ãuâ v¥gobaÅš uÎahÉ‹ Úâia cyf« m¿a xU rªj®¥g« V‰g£lJ
ÃâfŸ tªJ nfh®£oš M#uhf r«kâ¤J« Érhuiz el¤â v‹gnjahF«.
tªjh®fŸ. ïªj Érhuizahš ãÇ£oZ ïŠáÜa®fshd F‰wthË Ã‰f uÎahÉ‹ ÛJ v¥goahtJ xU rka¤âš VjhtJ xU
fŸ áy® j§fŸ F‰w§fis j§fŸ thŒ _ykhf x¥ò¡bfhŸsî« rh¡if it¤J (“ Ú ïšyhÉ£lhY« c‹ jªijahtJ brŒâU¥gh‹”
ne®ªJ É£lJl‹ rhøfŸ _y« F‰w§fŸ jhuhskhŒ U#&î« v‹»‹w M£L¡F£o-XehŒ¡ fijia¥ nghš) xU F‰w« Rk¤â
M»É£ld. mjÅl« t«ò¢ r©il¡F¥ nghahtJ uÎahÉš ï‹W eilbgW«
ïj‹ ÛJ uZa Úâgâahdt® ãÇ£oZ F‰wthËfŸ 6 bghJîlik M£áia ViH k¡fS¡F« bjhÊyhËfS¡F« mD
ng®fËš xUtU¡F ÉLjiyí« ïUtU¡F Kiwna 3 tUõ« 2 Tykhd M£áia xʤJ k‰w ehLfËš eilbgWtJ ngh‹w gz¡
tUõ« åj« j©lidí«, _tU¡F njr¥ ãuZlK« brŒJÉ£L, fhu M£áia V‰gL¤jnt©L« v‹»‹w v©z« ïªj cy»š
uZa¡ F‰wthËfŸ g‹ÅUt®fËš xUtiu ÉLjiy brŒJ É£L ï‹W ãÇ£oõhU¡F kh¤âukšyhkš všyh njr¤J M£á¡fhu®
gh¡» ng®fis 10 tUõ« 8tUõ« 2 tUõ« 3tUõ« åjK« ïâš fËlK« ïUªJ tU»‹wJ. mj‰F M§fh§FŸs KjyhËfshY«,
xU bg©Q« ïUªjjhš mtU¡F 11/2 tUõK« j©lid ghâÇ, ònuh»j®fshY« j©Ù®É£L ghJfh¤J« tu¥gL»‹wJ.
Éâ¤jh®fŸ. m¥ÕY¡F« ïl« bfhL¤âU¡»wh®fŸ. MdhY« ViHk¡fŸ rßu¤âš ghLg£L bjhÊš brŒJ thG« k¡fŸ
f©ÉʤJ RakÇahij cz®¢á bg‰W É£ljhš KjyhË M£á
ïâÈUªJ uZa M£á Úâ tH§F« Kiwia xUthW Æ‹ v©z§fŸ fU» tho tU»‹wd.
czuyh«. ïªj¡ F‰w§fis rhjhuz F‰w« v‹W ahU« brhšÈÉl
KoahJ. ïj‹ cŸ v©zK« ïjdhš V‰gl¡Toa eZlK« m‹¿í« uÎa M£á “KjyhˤJt M£áfË‹ jaÉ
v›tsî fLikahdJ v‹gij eh« ÉtÇ¡f nt©oaâšiy. dhnyh mšyJ fUizÆdhnyh eh« thHyh«” v‹»‹w v©z¤
ï¥go¥g£l F‰w« uZa®fŸ ãÇ£oõ&¡FŸ tªJ brŒâUªjhš â‹ÛJ xU áL¡if neu«Tl ïšiy. Mdhš mj‰F gâyhf ïªj
mJ v¥go¥ ghÉ¡f¥g£L v›Éj j©lid mË¡f¥g£oU¡F« cyf KjyhËfŸ kh¤âukšyhkš ï‹D« “br›thŒ k©ly”
v‹gij mtut®fŸ brhªj KiwÆš nahá¤J¥ gh®¤jhš bjÇa KjyhËfË‹ v⮥igí«, mt®fsJ r¡âiaí«, Nœ¢áfisí«,
tU«. m¥go¥g£l ïªj fLikahd râ¡F‰w¤â‰F ïUtU¡F 2- e‹whŒ m¿ªJ vªj neuK« vâ®gh®¤J ËW bfh©L ïU¡»‹wJ.
tUõ« 3-tUõ« j©lidí« k‰w _tU¡F j§fŸ eh£il É£L mJ v¥go¥g£l í¤j¤ijí« tunt‰W xU if gh®¤J Él JªJ
mt®fsJ brhªj eh£L¡F¥ nghŒ ÉL«goí« Ô®¥ò¢ brŒâ ïU¥gJl‹ cyf KGik¡F« j‹Dila M£á¡ bfhŸifia
U¡»wh®fŸ v‹whš ïj‰F nkyhd fhU©aK«, mUS« cŸs Úâ cfªjˤJ cjÉ òÇa¡ fh¤J« ïU¡»‹wJ.
ïªj cyf¤âš v§fhtJ »il¡fKoíkh? v‹gij nahá¤jhš uZa
Fo muR - 1933 ( 1 ) 246 247 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
Mdhš ViH k¡fS¡F« fZl¥g£L ghLgL« bjhÊyhË
k¡fS¡F« jhœ¤j¥g£lt®fS¡F« c©ikahd RakÇahij
cz®¢á c©lh¡f nt©oaJjh‹ ï¥bghGJ gh¡»ÆU¡»‹wJ.
Fo muR -–jiya§f« - 23.04.1933

x‹gjhtjh©L

ekJ “Fo muR”¡F v£lh©L ÃiwªJ x‹gjhkh©L


Jt¡fkh»‹wJ v‹D« Éõa¤ij m¿í« thrf®fŸ k»œ¢á
milahkš ïU¡f kh£lh®fŸ.
Fo muR njh‹W« nghJ ï‹dh£oš všyh¤ JiwÆY«
bršth¡F¥ bg‰W, rfy Éj¤J« Mâ¡f« milªJ, k¡fis
tŠá¤J mG¤â it¤âUªj gh®¥gd®fS¡F Énuhjkhfnt
fhz¥g£lJ. mj‹ gadhŒ Fo muR v§F gh®¤jhY« “gh®¥gd¤
Jntõkakhf”nt És§» tF¥ò¤ JntÎahƉW. ïj‹ gadhŒ
r®t tšyikíila gh®¥gd r_f¤âDilaî«, gh®¥gd g¤âÇif
fËDilaî«, gh®¥gd mâfhÇfËDilaî« r®t r¡â bfh©l
v⮥òfis rkhˤJ Kjš M©il¡fʤJ ïu©lh« M©oš
ãuntá¤jJ.
ïu©lhkh©oš m¥gh®¥gd®fË‹ “t{Íuhíj” khŒ ïUªj
“fh§»uá‰F ÉnuhjkhŒ” ¤ njh‹¿ mjndhL thjhl nt©oajh»
Fo muR njr¤Jnuh»ahf És§» njáa thâfË‹ v⮥ò¡F«,
bjhšiy¡F« <L bfhL¤J tªjJ. ïªj rka¤âš Fo muR j‹id¡
fh¥gh‰¿¡ bfhŸs nt©oa ntiy kh¤âu« mšyhkš gh®¥gd®
fshY«, mt®fsJ Míj§fshd fh§»uádhY« K¿ao¡f¥g£L
_iyÆš c£fhu it¡f¥g£oUªj #ÞoÞ f£á¡F« ciH¡f
nt©oajh» mj‹ gadhŒ Fo muR “r®¡fh® jhrdhf”És§»‰W.
v¥gonah xU Éj¤âš fh§»uáDilaî« njrg¡j®fSilaî«
v⮥ò fisí«, bjhšiyfisí« rkhˤJ ïu©lh« tUõ¤ij¡
flªJ _‹wh« tUõ¤âš ãuntá¤J É£lJ.
_‹wh« tUõK« Fo muR nk‰f©l kf¤jhd v⮥òfËš
á¡» r©l khUj¤âš á¡»a F¥ig Ts« nghš gw¡fo¡f¥gl
nt©o ïUªjhY« m›bt⮥òfis¢ á¿J« yøa« brŒahkš
mâÈUªJ k‰Wnkhuo,K‹ndljW v‹W brhšY«goahf gh®¥gd
m°âthu§fshd rh°âu«, òuhz«, ïâfhr« v‹W brhšY«goahd
Fo muR - 1933 ( 1 ) 248 249 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
kf¤jhd bršth¡F«, kâ¥ò«, kÇahijí« bg‰¿Uªj Mjhu§f v¥go ïUªJ« ïitaid¤â‰F« jiybfhL¤J Mwhtjh©il¡
S¡F« ÉnuhjkhŒ njh‹¿ Fo muR v§F gh®¤jhY« “ïªJ kj¤ flªJ VHh« M©oš ãuntá¤J É£lJ.
JntÎahŒ” És§» gh®¥gd®fŸ, fh§»uR¡fhu®fŸ, M»at®
VHh« M©nlh Äf Äf beU¡foahd M©lhŒ fÊa
fSila v⮥ò¡F kh¤âukšyhkš ïªJ r_f g©oj®fŸ ghku
nt©oajhƉW. “rfy kj§fS« xÊ¡f¥gl nt©L«” v‹W
k¡fŸ v‹gt®fŸ všnyhUila v⮥ò¡F«, bjhšiyfS¡F«
btË¥gilahŒ Ô®khd« nghl¥g£LÉ£lJ. ViH gz¡fhu¤
Msh» mâÈUªJ« Û©L _‹wh« M©il¡ flªJ eh‹fh«
j‹ik mÊ¡f¥glnt©Lbk‹W« ãurhu« bjhl§f¥g£LÉ£lJ.
M©oš ãuntá¤J É£lJ.
bfhŠr« bfhŠrkhŒ T£l« Fiwa Mu«ã¤JÉ£lJ. thÈg®fns
eh‹fh« M©oš Fo muR ïªJ kj« v‹D« gH« bgU« F«gš F«gyhŒ tªJ Todh®fŸ. bfhŸiffŸ “bgÇnah®” fshš
ój¤njhL btË¥gilahŒ ngh® òÇa V‰g£lJ kh¤âukšyhkš gÇfá¡f¤j¡fjhŒÉ£lJ. gÊ¥òfŸ gy¤JÉ£ld. ïitfŸ všyh«
gh®¥gÜa¤J¡F«, fh§»uR¡F«, ïªJ kj¤J¡F« mga°j« RygkhŒ rkhË¡f¡ ToajhŒ ïUªjhY« k‰bwhU g¡f« g¤âuhâ
bfhL¤J “cyf« ngh‰W« kfh¤kh” v‹W És§»tªj njhH® gU¡F clš Ãiy F‹¿É£lJ. XŒbtL¡fnt©oa mtáank‰
fhªâahUl‹ nghuhlî« mtuJ “r¡uhíj«” M»a fjUl‹ nghuhl g£LÉ£lJ. filáahŒ g¤âuhâg® bghW¥ig njhH® áj«gudh®
îkhd xU fZl¤âš á¡» ïªâah KGtJKŸs ïªâa k¡fŸ tr« x¥gil¤JÉ£L, g¤âuhâg® nkšeh£L¡F br‹WÉ£lh®.
všnyhUilaî« v⮥ò¡F« Msh» MiyÆš á¡»a fU«ò ïªj¢rka¤âš ï›tsî v⮥ò«, cŸ fyfK«, bghUshjhu
nghš eR¡F‰W r¤J ntW r¡if ntwhf¥ nghŒ Él nt©oa Ãiy beU¡foí« ïUªJ« x‹iwí« r£il brŒahJ bj‹dh£oš ïa¡
ikia rkhˤJ eh‹fh« M©il¡ flªJ Iªjh« M©oš f¤ij rªJ bghªJfËY«, »uhk§fËY« guî«go brŒJÉ£lJl‹
ãuntá¤J É£lJ. jhuhskhŒ VHhtJ M©il¡flªJ v£lhtJ M©oš EiHªJ
É£lJ.
Iªjh« M©oš Fo muR gh®¥gd®, fh§»u°, kj Mjhu§fŸ,
njhH® “kfh¤kh” fhªâ, “fj®” v‹gitfË‹ nah¡»aijfis v£lhtJ M©L rkj®k M©lhŒ âfœªjJ. g¤âuhâg®
btËah¡» mtâ¥g£L mJ r«gªjkhd v⮥òfis rkhË¡»‹w nkdh£L R‰W¥ãuahz¤âš ïUªJ âU«ãaJ« tH¡f«nghš
fZl¤njhL ïšyhkš r®t r¡âí«, r®t ÉahgfK« bfh©lJ v‹W v⮥òfŸ xU òwÄUªjhY«, òâa vâÇfŸ gy® njh‹¿ ïUªjhY«,
brhšy¥gL« “fl clndí« nghuhlnt©oa msî¡F “g¢ir r®¡fh® ga« ÃÄõ¤J¡F ÃÄõ« ïUªjhY« Fo muR v£lhtJ
eh°âfkh»” cy»YŸs všyh k¡fSila btW¥ò«, mâU¥âí«, M©oš òu£á nfhy« bfh©LÉ£lJ. thrf®fS¡F rkj®k¥
v⮥ò« rkhË¡f nt©oajh» Xusî mâÈUªJ« rkhˤJ ig¤âa¤ij C£o É£lJ. mj‹ neh¡f¤ijí«, â£l¤ijí«
Iªjh« M©il¡ flªJ MwhtJ M©o‰FŸ ãuntá¤J É£lJ. cWâíl‹ btË¥gL¤âÉ£lJ. mj‹ gadhŒ c©ik njhH®fis
tof£o tU»‹wJ.
MwhtJ M©oš Fo muR¡F r‰W bghJ #d v⮥ò gy
khf¤ njh‹¿ajhf áy® Ãid¤jîl‹ Fo muR F‹¿ ÉLnkh v‹W ïªj ÃiyÆš v£lh« M©il¡flªJ 9-« M©oš ãuntá¡
fUâa áy® mjhtJ Fo muá‹ bgaiu¢ brhšÈ¡bfh©L« »‹wJ. Mu«g« btF c¡»ukhd v⮥òfis¢ rkhË¡f nt©oa
RakÇahij ïa¡f¤â‹ bgaiu¢ brhšÈ¡bfh©L« thœ¡ifia bghU¥òfŸ mj‹ jiyÛJ ÉGªJ »l¡»‹wJ v‹gij ïªJ
el¤j¤ Ô®khŤâUªj áy “RakÇahij e©g®fË‹” Mir¡F K°ä« »¿ÞJt tUzh¢áuk¡ fhu®fS«, rdhjdj®ÄfS«
g§fnk‰ g£ljhš m¡T£l¤âd®fË‹ v⮥ò¡F« Msh»anjhL cUK« cUkiy¥gh®¤jhny bjÇa tU«. mt®fŸ j§fŸ F‰w¤ij¢
Fo muir MjÇ¥gt®fshf ntõ«ngh£LgadilªJ bfh©oUªj á¿J« ftÅahkš j§fŸ rdhjd j®k§fS¡F V‰g£l Mg¤ij
áy “bgÇa kÅj®fŸ” (mjhtJ #°o° f£áah®fŸ) v‹gt® Fo muR ngh‹w Ka‰áfis¡ FiwT¿ ghku k¡fS¡F nghij
fSila m⮥¤â¡F«, my£áa¤â‰F« Mshfnt©o ïUªjJ. c©lh¡» cR¥gL¤â ÉLtâdhY« Mg¤âÅ‹W j¥ã¤J¡ bfhŸs
ïij rkhË¥gJ xU K¡»a fhÇakhŒ ïUªjhY«, K‰g£l òâa yh« v‹W kd¥ghš Fo¤JtU»wh®fŸ. ïJ mt®fS¡F Vkh‰w¤
v⮥òfisí« mJ mila¤ jtuÉšiy. mJkh¤âukšy, MwhtJ ij¤ jU« v‹gâš IaÄšiy.
M©oš “všyh kj§fS¡F« Énuhâ” v‹w bgaiuí« bg‰wJ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 250 251 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ghku k¡fŸ v‹W« _l®fshfnt ïUªJbfh©L kj¥ v©Â¡ifia r®¡fhU¡F vL¤J¡fh£o mj‰fhf mªj É»jh¢rhu«
ig¤âa¤jhš flîŸ cz®¢áahš ghLg£L ghLg£L nrh«ng¿ »uh©L bjhif, X£l® bjhif, c¤ânahf¤bjhif, °jy °jhgd
fS¡F ciH¤J¥ ngh£L¡bfh©nl ïU¥gt®fŸ v‹W Ãid¥gJ m§f¤âd® bjhif, r£lrig m§f¤âd® bjhif, M»aitfis
bgÇabjhU K£lhŸjdnkahF«. všyh “ò©Âa kj¤âY«, všyh mâfkhf¥ bgU»‹wh®fŸ. ï¥go¥g£l °jy °jhgd§fŸ VjhtJ
ò©Âa ntj¤ij-kh®¡f¤ij x¥ò¡bfh©lt®fËY« ViHí«, x‹W ïªj jhœ¤j¥g£l »¿°jt®fŸ milaKo»‹wjh v‹gij
ghLg£L g£oÅ »l¥gtD«, ïÊbjhÊš brŒgtD« ïUªJ nahá¤J¥ gh®¤jhš c©ik És§fhkš nghfhJ. kj¤â‹ nguhš
bfh©Ljh‹ ïU¡»wh‹. brŒa¥gL« ïÊthd nkhr« v‹gj‰F ïijÉl ntW vijahtJ
cjhuz« fh£lKoíkh v‹W nf£»‹nwh«.
gz¡fhuD« nrh«ngÇí« ghLglhkš nk‹ikahŒ kâ¡f¥
gLgtD« ïUªJbfh©Ljh‹ ïU¡»wh‹. ïªj¥òu£il xÊ¡f vªj kj« ViH k¡fis - ghku k¡fis tŠá¡f - nkhr«brŒa -
r¤âantj¤jhY«, ò©Âa kh®¡f¤jhY« KoaÉšiy. m¥go râbrŒa V‰g£lJ v‹gj‰F ïijÉl ntW v‹d cjhuz«
ahdhš ã‹id vj‰fhf ïªj kj§fŸ ïU¡f nt©L«? ïÅí« nt©L«. ïªJ kj¤âyhtJ RakÇahij ïa¡f¤â‹ “eh°âf¤
vŒ¤J¥ãiH¡fth v‹gij nahá¡F«go nt©L»nwh«. âdhY«” “kj¤Jnuhf¤âdhY«” “tF¥ò¤ Jntõ¤âdhY«”
jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F xU msî¡fhtJ všyht‰¿Y« ãuâÃâ¤
rÛg fhy¤âš ïu©Lkhj fhykhŒ áw¥ghŒ xU khj fhykhŒ Jt« V‰g£L É£lJ. ïj‰F¡fhuz« v‹dbt‹W gh®¤jhš “ïªJ
f¤njhÈ¡f »¿°Jt ghâÇfË‹ m£lfhr« jiyfhš bjÇahkš Mâ¤âuhÉl k¡fŸ kj¤ij É£L btËna nghŒÉl¤ JªjJ«
jh©ltkhL»‹wJ. ÉahâÆ‹ gadhŒ V‰g£l #‹Å nrZil¡F áy® ï°yh« kh®¡f¤ij¤ jGÉaJ, áy® g¢ir eh°âf®fŸ Md
r‰W gy« mâfkhf ïU¡F«. #‹Å Ëwîl‹ cŸs gyK« nghŒ Jnk jÉu nt¿šiy. mJnghynt MââuhÉl »¿°jt®fŸ
cÆU¡F Cryho¡ bfh©oU¡f nt©oajhF«. mJnghynt v‹gt®fS« j§fŸ ÉLjiy¡F, Rjªâu¤J¡F, RakÇahij
rÛg¤âš mʪJ kiwa¥ nghF« f¤njhÈ¡f kj« RakÇahij ïa¡ bgWtj‰F kj¤ij É£L btËah» jh‹ ÔUth®fŸ. ah® brh‹dh
f¤ij mʤJÉl nt©Lbk‹W T£l« To Ô®khŤJ ïªj 10 Y« ïÅ mJ jil¥gl¥ nghtâšiy v‹gnj ekJ mã¥ãuha«.
ehshŒ kâ¥ò¡F¿a ‘bkÆš’ g¤âÇifÆš g¡f« g¡fkhŒ f©lz f¤njhÈ¡f ghâÇfŸ r£lrig¤ nj®jÈš ahU¡F X£L th§»
Éahr§fS« mj‰F V‰w jiya§f§fS« tªj t©zkhÆU¡ bfhL¡»wh®fŸ v‹gij ftŤJ¥ gh®¤jhš mt®fSila nah¡»
»‹wd. aij És§fhkš nghfhJ, f¤njhÈ¡f MââuhÉl®fŸ v¥nghJ
f¤njhÈ¡f kj« ïªj fhÇa§fŸ brŒtJ ek¡F áÇ¥ig c¤ânahf« bgWtJ? v¥nghJ r£l rig m§f¤âduhtJ? v¥nghJ
c©lh¡F»‹wnj jÉu á¿JTl mij xU y£áa« brŒant©oa kªâÇahtJ ïj‰F¤j¡f rkhjhdkhd gâš eLÃiyÆÈUªJ
fhÇa« v‹nw ek¡F¤ njh‹wÉšiy. bršy£L« v‹W jh‹ nf£»‹nwh«. ïªJ MââuhÉl®fŸ gyng®
ã.V., ã.vš., M» gyng® r£lrig m§f¤âd®fŸ M», gy ng® °jy
ï‹iwa ÃiyÆš cy»š cŸs N£á kj§fËš ïªJ kj¤ °jhgd m§f¤âd®fŸ Mdnjhlšyhkš ehis¡F mt®fŸ kªâÇ
ijÉl f¤njhÈ¡f kj« x‹nw jiyáwªj kj« v‹nw fUj fS« Mf¥ngh»‹wh®fŸ v‹W gªja« Tw jahuhŒ ïU¡»nwh«.
nt©oÆU¡»‹wJ. kj r«kªjkhd fhÇa§fŸ xUòu« ïªJ kj¤
njhL Ú áwªjtdh, eh‹ áwªjtdh v‹W ngh£o nghLtjh f¤njhÈ¡f ghâÇfŸ r®¡fh® j§fŸ ifÆš ïU¡»‹wbj‹w
ÆUªjhY« mj‹ muáaš N£á¡F vJî« ÃfÇšiy v‹Wjh‹ Mzt¤jhš t©o t©oahd bghŒí« òGF« T¿ c§fS¡F
brhšynt©L«. mij brŒ»‹nwh«, ïij brŒ»nwh« v‹W thao mo¤J gy y£r¡
fz¡fhd k¡fis j§fŸ kj¤â‰F ïG¤J mj‹ nguhš ÓikÆš
VbdÅš ïªâahÉš »¿°Jkj¤â‰F, M¡fK« m°âthu ïUªJ áy ghâÇfŸ ïªâahî¡F tªJ I.á.v°. btŸis¡fhu®fŸ
Kkhd ïl« bj‹ÅªâahthF«. bj‹ÅªâahÉš »¿°jt®fË‹ xU T£l« ãiH¡f tʤnjo¡ bfh©ljšyhkš ït®fŸ brŒj
bgU¡F¡F f¤njhÈ¡f kj¤âYŸs jhœ¤j¥g£l k¡fnsahF«. fhÇa« v‹d v‹W jh‹ kWgoí« nf£»‹nwh«. ekJ x‹gjh«
M©L ntiy¤â£l¤â‹ xU gFâia f¤njhÈ¡f ghâÇfS¡F
»¿°jt®fŸ v©Â¡ifÆš gFâ¡F nk‰g£l #d r_f«
neh£O° bfhL¡fnt bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«. ek¡F vªj
jhœ¤j¥ g£l »¿°jt®fŸ. ïªj jhœ¤j¥g£l »¿°jt®fSila
Fo muR - 1933 ( 1 ) 252 253 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
kjkhdhY«, vªj njrkhdhY« #hâkj njr ɤâahrÄšyhkš ViH
k¡fisí«, jhœ¤j¥g£l k¡fisí« e«khš Toa tiu ftŤJ
mt®fsJ ïÊití«, J‹g¤ijí« mÊ¡f nt©Lbk‹gJ jh‹
bfhŸifahF«. Mfnt f¤njhÈ¡f »¿°jt®fŸ bgaÇdhš
r®¡fhÇl« bg‰w g§»š jhœ¤j¥g£l MââuhÉl giwa, r¡»Èa,
gŸs »¿°jt®fS¡F É»jhrhu« bfhL¤J »¿°jtuhdhY«
giwadhŒ, r¡»ÈadhŒ, gŸsdhŒ, gh®¥ghdhŒ, cilahuhŒ, irt
ntshsuhŒ, ehlhuhŒ ïU¡f nt©L« v‹»‹w Nœ¢áiaí«, yhšFo – jhÿfh MââuhÉl
ònuh»j¡ bfhŸisiaí« xÊ¡fhj tiu ïªâa f¤njhÈ¡f cyf«
m°jkh»¤jh‹ ÔU« v‹gij tÈíW¤â¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS
»¿°jt®fŸ kfhehL
»nwh«. ïj‰fhf RakÇahij ïa¡f¤njhL K£o¡ bfhŸStJ
fšÈš K£o¡ bfhŸStnjahF«.
jiytut®fns! njhH®fns!! ï‹W c§fis ï›tsî bgÇa
Fo muR - jiya§f« - 30.04.1933 T£lkhf¡ fh©gJ vd¡F ÄFªj rªnjhõkhf ïU¡»wJ. Ú§fŸ
všnyhU« ï§F vj‰fhf ïªj btŒÆš fhy¤âš fZl¥g£L tªJ
nr®ªJ ToÆU¡»‹Ö®fŸ. c§fSila ï‹iwa neh¡fbkšyh«
ïªJ kj¤âš v›tsnth fhyÄUªJ ÑHhd #hâahŒ fUj¥g£L
Ú§fŸ milªJ tªj ïÊit¥ ngh¡»¡ bfhŸtj‰fhf ntW kj¤âš
tªJnr®ªJ« m§F« mªj ïÊî ïUªJ c§fis¥ giHa
fU¥gdhfnt el¤â tªjhš v¥goahtJ mªj ïÊit ngh¡»¡
bfhŸs nt©Lbk‹w cz®¢áÆ‹ ÛJ ïªj kfheh£il¡ T£o
Ú§fŸ všnyhU« ï§F tªJ nr®ªâU¡»Ö®fŸ. Mdhš ïªj kfh
eh£oš gy® MntrkhŒ ngáÉLtâdhY«, gy® mâÔÉukhd
Ô®khd§fŸ brŒJ ÉLtâdhY« c§fS¡F VjhtJ xU bgÇa
gy‹ »il¤J ÉLkh? v‹W gh®¤jhš mJ KoahJ v‹Wjh‹
njh‹W»wJ. VbdÅš ï«khâÇ Ô®khd§fS«, ï«khâÇ Mntr¥
ng¢RfS« btFfhykhf elªJbfh©nljh‹ tU»wJ. Mdhš
ïitbašyh« nkš#hâ¡fhu®fŸ v‹gt®fshš my£áakhf fUâ
mr£il brŒa¥g£Ljh‹ tU»wJ. c§fS¡F kj¥ã¤â‹ gadhf
R. k. cz®¢á ïšiy ba‹gij c§fŸ ghâÇkh®fŸ e‹whŒ cz®ªâ
U¡»wh®fŸ. f£L¥gh£il Û¿ Ú§fŸ VJ« brŒakh£O®fbs‹W
mt®fS¡F e‹whf¤ bjÇí«. Ú§fS« kj¤â‰fhfî«, flîS¡
fhfî« v›tsî fZl§fisí« , ïÊîfisí« bghW¤J¡bfh©L
btW« thÆdhny kh¤âu« vijahtJ ngá¡bfh©oU¥Õ®fns
bahÊa f£L¥ghLfis Ûwnth c§fŸ ïÊî¡F¡ fhuzkhdt‰iw
cj¿¤ jŸsnth mij mÊ¡f Ka‰á¡fnth xU ehS« r«kâ¡f
kh£O®fŸ.
c©ikahd ÉLjiy c§fS¡F nt©Lkhdhš c§fŸ
ïÊî¡F«, moik¤ j‹ik¡F« m°âthukhd Mjhu¤ij mÊ¡f

Fo muR - 1933 ( 1 ) 254 255 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


Ú§fŸ ijÇa« bfhŸs nt©L«. mªj ijÇa« v›Éj f£L¥ghL kâ¥gt‹, ghâÇfË‹ brhšY¡F ÑœgoªJjh‹ Mf nt©L«.
fisí«, e«ã¡iffisí« cil¤bjÇa j¡fjhfÆU¡fnt©L«. flîŸ e«ã¡ifia bfh©lt‹ mtdt‹ j‰fhy Ãiyik¡F¡
m¥go¡»šyhkš ånz thŒ¥ng¢áY«, fh»j¤ Ô®khd¤âY« fhuz« “flîŸ á¤j«” v‹gij x¥ò¡bfh©L jh‹ Mfnt©L«.
rhâ¤J Élyhbk‹W fUJtJ ig¤âafhu¤jdkhŒ jh‹ Koí«. kj f£lisiaí«, flîŸ e«ã¡ifiaí« bfh©l xU moik xU
Ú§fŸ Ñœ #hâ v‹gJ«, bjhl¡Tlhjt®fbs‹gJ«, rk¤JtkË¡ jhœªj #hâ¡fhu‹ xU ehS« ÉLjiy milanth, K‹nd‰w
fhkš jÅahŒ it¡f¥gl nt©oat®fbs‹gJ« M»a fhÇa§ kilanth Koant KoahJ. kj f£lisí«, flîŸ e«ã¡ifí«,
fS¡Fbt‹W« kjnkh, gH¡ftH¡fnkh, rh°âunkh, flîŸ nkš#hâ¡fhuD¡F«, ghâÇfS¡F«, KjyhËfS¡F« jh‹ nk‹ik
branyh v‹gbjšyh« btW« ã¤jyh£lnkahF«. c§fSila Ñœ iaí«, mDTy¤ijí« mÊ¡f¡ ToajhF«. ïªj eh£oš 1000 fz¡
rhâ j‹ ik¡F« nk‰f©l fhÇa§fS¡F« ahbjhU r«gªjKnk fhd tUõ§fshf ViH k¡fS« jhœªj #hâ¡fhu®fS« ïUªJjh‹
»ilahJ. c©ikahd fhuz¤ij¢ brh‹dhš xnu ÃÄõ¤âš tU»wh®fŸ. mt®fŸ m‹W Kjš ï‹Wtiu kj g¡âí«, flîŸ
Ú§fŸ mt®fŸ ÛJ ghŒªJ á‹dhã‹dkhŒ¡ »Ê¤bj¿ªJ g¡âí« bfh©L mj‰fhf v›tsnth gz¤ijí«, neu¤ijí«,
ÉLå®fbs‹W fUâ Vnjnjh rh¡F ngh¡Ffis¢ brhšÈ c§fis bryî brŒJ j§fŸ fZl§fS«, ïÊîfS« xÊa nt©Lbk‹W
Vkh‰Wtj‰F flî isí«, kj¤ijí«, gH¡f tH¡f¤ijí« brhšÈ ãuh®jid brŒJ bfh©L jh‹ tªâU¡»wh®fŸ. ViHfË‹
tU»wh®fŸ. flîŸ kj¤âd® f£lis v‹wgo gH¡f tH¡f§fŸ v©Â¡if Fiwªjjh? Ñœ #hâ¡fhu®fË‹ v©Â¡if Fiwªjjh?
v‹w Kiw¥go ah® el¡»wh®fŸ? mt®fŸ brhªj Éõa¤ij mšyJ ït®fSila fZlkhtJ xʪjjh? nahá¤J¥ ghU§fŸ.
bghW¤j k£oš v›Éj f£L¥gh£o‰F« gH¡f tH¡f¤â‰F« flîŸ
kj f£lis¡F« Ñœgoahkš j§fŸ ïZl« nghynt rka¤â‰ cy»š v›tsnth mâra§fS«, m‰òj§fS«, K‹nd‰w
nf‰wgona elªJ bfhŸ»wh®fŸ. Mdhš ãw¤âahid ml¡» khd fhÇa§fS« ehS¡FehŸ ÉU¤âailªJ« mj‰F jFªj go
M©L moik bfhŸtj‰fhf kh¤âu« ïªj¥go brhšÈ ga‹ bjhÊš KiwfS«, aªâu brsfÇa§fS«, x‹W¡F¥ g¤J üwhŒ
bgW»wh®fŸ. ca®ªJ« ït‰¿‹ gadhŒ y£rhâgâfŸ g¤Jy£rhâgâahfî«, g¤J
y£rhâgâfŸ nfhO°tu®fshfî«jh‹, KoªjnjbahÊa c§fS
Ñœ #hâ v‹gjhf xU ãÇî vj‰fhf? ahuhš V‰gL¤j¥g£lJ ila Ãiyik m‹W« ï‹W« xnu khâÇahf¤jh‹ ïUªJ tU»wJ.
v‹gâ‹ ufáa¤ij cz®ªjhš ãwF mij mÊ¡F« Éõa« btF Ú§fŸ xU cÆUŸs ïaªâu« nghš jh‹ ïU¡»Ö®fŸ. ïaªâu§
Rygkhf És§» ÉL«. fS¡F v¥go v©iz C‰¿dhš v©izÆU¡»w tiuÆš
XL»wnjh mJnghš c§fS¡F VjhtJ Mfhu« bfhL¤jhš mJ
Ñœ #hâ, nkš #hâ v‹W brhštâ‹ j¤Jt« v‹gij¥ éuzkh»wtiuÆš ntiy brŒJÉ£L kotJ v‹»w KiwÆš
ghU§fŸ. xU gh®¥ghidí«, xU giwaidí« T£otªJ ÃW¤â jhÅU¡»Ö®fŸ.
Ñœ #hâ, nkš #hâ v‹gJ mt®fËl¤âš v¥go És§F»w bj‹W
gh®¤jhš nkš #hâ v‹gt‹ ghLglhkš nrh«ng¿ahŒ ïUªJ Cuh® c§fS¡F c§fSila ãuâ ãunah#d bkšyh« c§fS
ciH¥ãš thœ»wt‹ v‹gJ«, Ñœ #hâ v‹gt‹ ghLg£L ciH¤J ila tƉW¡F v›tsî nt©Lnkh m›tsîjh‹. mJî« Ú§fŸ
ciH¥ã‹ gaidbašyh« m‹ÅaU¡nf mGJÉ£L åošyhkš, rhfhkÈU¥gj‰F v›tsî nt©Lnkh m›tsî jh‹ v‹gjhf¥
JÂÆšyhkš, fŠáÆšyhkš, fšÉÆšyhkš, ÄUf¤âY« nflhŒ gâdhÆu tUõ§fS¡F K‹gjhfnt îzÆ¡f¥ g£LÉ£lJ. ïªj
thœ»wt‹ v‹gJ« e‹whŒ És§F«. Mfnt Ñœ #hâ j‹ik xÊa îza¤ij Û¿ Ú§fŸ mâf« nf£fhkš ïU¡f nt©Lbk‹
nt©L« v‹W fUJ»w xUt‹ m‹ÅaU¡fhf eh« ciH¡f¥ gj‰fhf¤jh‹ c§fis giwa®, r¡»Èa® v‹W brhšÈ Ô©lhj
ãwªnjhbk‹»w v©z¤ij É£L É£L ekJ ciH¥ã‹ gaid rhâah®fbs‹W M¡»í« c§fŸ m©z‹kh®fis bašyh«
nrh«ng¿fŸ, ghLglhj k¡fŸ mDgÉ¡f Él¡TlhJ v‹»w cWâ ‘moik’ ‘gh®¥ghÅ‹ it¥gh£o kf‹’ ‘N¤âu‹’ v‹W brhšÈ
bfh©L, ãwÉÆš ek¡F« k‰wtU¡F« v›Éj ɤâahKÄšiy jhœªj #hâí« M¡»it¡f¥g£oU¡»wJ. c§fS¡F étd¤â‰fhf
v‹»‹w cWânahL nrh«ng¿ T£l¤njhL vt‹ ngh® bjhL¡f v‹W bfhL¡f¥gL« TÈfS« c§fŸ ÛJŸs fUizÆdhš v‹W
KidªJ É»‹whndh mtnd ï›Éj ïÊîfis Ú¡»¡bfhŸs Ãid¤J ÉlhÔ®fŸ. ïªj MfhuK« ïšyhkš koªJ nghå®
mUfijíŸstdhf M»wh‹. mijÉ£L É£L kj¡f£lisia fnsahdš ehis¡F nkš #hâ¡fhu®fS¡F« KjyhËkh®fS¡F«

Fo muR - 1933 ( 1 ) 256 257 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


ntiy brŒa MŸ ïšyhkš nghFnk v‹»‹w Raey fUiz FL«gkhfî« všnyhU« xU jhŒ tƉW rnfhju®fshfî« thœªJ
bfh©Ljh‹ khL ts®¡»wt‹ ÔÅ nghlhÉ£lhš ghš fw¡fhnj. tU»‹wh®fŸ.
ghLglhnj v‹W fUâ mj‰F ÔÅnghLtJ nghš c§fS¡F«
étd¤â‰F« bfhL¡f¥g£L tU»wJ. ïªj Ãiy khwnt©L Mfnt ïªj Éõa§fis ftŤJ e‹whŒ Mnyhá¤J
bk‹gâš jh‹ c§fSila K¡»a ntiyahf ïU¡f nt©Lnk j§fS¡F rÇ v‹W g£lij ã‹g‰W§fŸ v‹gij bjÇɤJ¡
bahÊa R«kh giwa® g£l« nghdhš nghJ«, »whâia vL¤J bfh©L ï¤Jl‹ Ko¤J¡ bfhŸS»nw‹.
É£lhš nghJ«, nfhÆY¡FŸ EiHa É£lhš nghJ« v‹ bwšyh« F¿¥ò: 23.04.1933 ïš fs¤âš bt‹wh‹ ng£il »uhk¤âš eilbg‰w
fUJtâš ãunahrdÄšiy. »whâ ɤâahrÄšyhkY« gw#hâ ïyhšFo jhÿ¡fh MââuhÉl »U°jt®fŸ kheh£oš brh‰bghÊî.
g£l« ïšyhkY« nfhÆY¡FŸ nghŒ bjhG»w cÇik ílD«
ïU¡»‹w nfho¡fz¡fhd k¡fŸ fŠá¡F tifÆšyhkš ïU¡f, Fo muR - brh‰bghÊî - 07.05.1933
åošyhkš C® CuhŒ ã¢ir¡fhu®fŸ nghš y«ghofŸ nghš âÇt
ijí« ku¤J ÃHšfËš jiy¡F fšiynah, ifia kl¡»nah
it¤J gL¤J¡bfh©oU¥gij ï‹iwaâd« v§F« gh®¡fyh«.
ïj‰F¡ fhuz« v‹d v‹W fUJ»Ö®fŸ.
Mfnt c§fSila »s®¢áahdJ bghUshjhu¤ JiwÆš
Ú§fŸ k‰wt®fshš Vkh‰w¥gLtJ« tŠá¡f¥gLtJ« xÊa
nt©Lbk‹gijna m°âthukhf¡ bfh©oU¡fnt©L«. mâš
jh‹ c§fŸ ÉLjiy ïU¡»wJ. vªj¡flîS«, vªj ghâÇí« ïj‰F
tif brŒa KoahJ?
c§fŸ kj§fis všyh«, c§fŸ flîŸ f£lis všyh«
“bghW bghW” “mtru¥glhnj” “M¤âu¥glhnj” cdJ thœÉš
cŸs všyh J‹g§fisí«, všyh ïÊîfisí« bghUiknahL
bghW¤J¡ bfh©oUªjhš Ú br¤j ãwF nkšnyhf¤âš flîŸ
c‹Dila bghWik¡fhf ešyr‹khd« bfhL¥gh®. mL¤j
#‹k¤âš ešy ãwÉ bgWthŒ bghW¤jh® óÄahŸth® v‹W jh‹
cgnjá¡F« ïªj cgnjr¤ij MÆu¡fz¡fhd tUõ§fshf nf£L
nf£L mj‹go bghWikahŒ ïUªJ tªjâ‹ gy‹ jh‹ ï‹W«
ï‹dK« Ú§fŸ bghWikahfnt ïUªJ ïÊtilªJ fZl¥g£L
Ó¡»u« br¤J flîËl« r‹khd« bgw nt©oat®fshf ïU¡
»‹Ö®fŸ.
Mfnt br¤j ãwF nkš nyhf¤âš mšyJ mL¤j #‹k¤âš
ga‹ bgwyh bk‹»‹w ã¤jyh£l, Raey N£áahd cgnjr¤ij
monahL kwªJ ïªj #‹k¤âš Ú§fŸ rhtj‰F K‹ c§fŸ
ïÊî¡F«, fZl¤â‰F« v‹d gÇfhu« v‹gij¡ ftŤJ mj‰F¤
j¡fJ brŒa K‹ thU§fŸ. ïªj¥go Ãid¤J ijÇakhŒ K‹
tªj k¡fŸ jh‹ ï‹W cy»š xUg¡f¤âš moikahŒ TÈahŒ ïÊ
#hâahŒ ViHahŒ ïšyhkš kÅjdhŒ ftiya‰W njrnk xU

Fo muR - 1933 ( 1 ) 258 259 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


kh¤âu« xU jÅ njr« v‹W vªj¡ fz¡»‹ ÛJ ãǤJ¡ bfhŸ
StJ? ïªâahî« xU fhy¤âš 56 njr§fŸ nr®ªjjhf ïUªJ xU
njr¤â‰F«, k‰w njr¤â‰F« r©ilí«, nt‰Wikí« ïUªJjh‹
tªâU¡»wJ. ónfhs msî¥go ekJ br‹id khfhz¤ij vL¤J¡
bfh©LghU§fŸ. jÄœehL, Mªâunjr«, nfus ehL, f®dhlf njr«
vd 4 bgÇa ãÇîfshfî« ghiõfshfî« gyntWg£l M¢rhu
mDZlhd§fisí« ntWg£l eil, cil, ghtidfisí«
<nuhL Rnjá t®¤jf r§f M©LÉHh bfh©oU¥gnjhL xUtU¡bfhUt® nt‰Wik cz®¢á bfh©nl
ïU¡»nwh«. m‹¿í« mtut®fS¡F j§fŸ j§fŸ eh£o‹
mãkhdnk ïUªJ tU»‹wJ. kj¤âY« ïªâahtdhJ gy kj§
jiytut®fns! njhH®fns!! fisí«, gy cŸ kj¥ãÇîfisí« bfh©ljhfnt ïUªJ tU»wJ.
ghõhãkhd¤â‹ _y« x‹W¡bfh‹W khWg£l cz®¢áí«, kjhã
ï‹W ïªj M©L ÉHhÉš ehD« Vnjh áy th®¤ijfŸ
khd¤â‹ _y« x‹W¡bfh‹W ntWg£l cz®¢áí« btË¥gil
ngrnt©Lbk‹gjhf jiyt® miH¡»wh®. neu« mâfkhŒÉ£lJ
ahŒ jh©ltkhLtij ahuhtJ ïšiy v‹W brhšy Koíkh? ïªj
ehD« ngrnt©oÆU¡Fbk‹W fUjnt ïšiy. mnjhL v‹d
ÃiyÆš njáa« v‹gâš v‹d c©ik ïU¡»wJ. Mdhš ïJ
ngRtJ v‹gJ« ï‹dK« Koî brŒaÉšiy. MdnghâY« xU
rka« ngr¥gL« Rnjáa« v‹gJ t®¤jf¤ Jiwia¥ bghU¤j
10 ÃÄõ« “Rnjá t®¤jf«” v‹»‹w jiy¥ig¥ g‰¿¥ ngR »nw‹.
jhfnt ïU¡»wJ. Mjyhš t®¤jf Rnjáa¤ij¥ g‰¿na ngRnth«.
VbdÅš ïªj M©LÉHh Rnjr t®¤jf r§f M©LÉHh thjyhš
mijna jiyikahŒ it¤J ngR»nw‹. btW« Rnjáa¤ij MjhukhŒ it¤J el¤j¥gL« Éahghu¤
âš bghJ#d§fS¡F v‹d yhg« V‰gl¡TL«. njÓa¤ij
njhH®fns Rnjá t®¤jf« v‹gâš ïu©L th®¤ij ïU¡
MjhukhŒ it¤J el¤J« ÉahghuK«, njáa¤ij MjhukhŒ
»wJ. mjhtJ x‹W Rnjá, k‰bwh‹W t®¤jf«.
it¤J el¤J« muáaY« eh£L¡F v›Éj gaD«, K‹nd‰wK«
Rnjáa« mË¡f¤ j¡fjhŒ ïU¡fhJ. mâš <Lg£l áyU¡F jÅ¥g£l
Raey« c©lh fyh«. Mdhš mâš á¿J« ehiza« Tl ïU¡f
ïâš KjÈš Rnjáa« v‹gij¥ g‰¿ ngR»nw‹. Rnjáa« KoahJ.
v‹gJ xU mU¤jk‰wJ«, Raey« Ãu¥ãa N£áahš f‰ã¡f¥g£lJ
khd th®¤ij v‹gJ vdJ mã¥ãuha«. VbdÅš njÓa« v‹g cjhuzkhf Rnjáa¡ T¥ghL ngh£L btFgz« bryî brŒJ
ijna òu£L v‹W btF ehshf eh‹ brhšÈ tªâU¥gJ c§fS¡F¤ Rnjáa¥ãurhu« brŒJ gâdhÆu¡fz¡fhd k¡fS¡F njáa
bjÇí«. njÓa« njrhãkhd« v‹gitfis¥ g‰¿ gy m¿P®fŸ bt¿ia c©lh¡»a ï‹dh£oš c¤ânahf«, g¤âÇif KjÈait
Äf¡f©o¤J«, ïʤJ¡T¿í« vGâ ïU¡»wh®fŸ. njrhãkhd« fŸ všyh« njáa¤ijna ãurhu« brŒJ tªJ« ekJ ehL ï‹W
v‹gJ xUkÅjD¡F mt‹ ãiH¡F« kh®¡f¤J¡F filáahd všyh¤JiwÆY« kj«, #hâ, tF¥ò, muáaš, bjhÊš, fšÉ, fiy,
mnah¡»a¤jd« v‹W xU m¿P® T¿ ïU¡»wh®. ï¥go ï‹D«, Phd«, ehfÇf« KjÈa všyh¡ fhÇa§fS« gunjr¤âš _œ»¡
gyU« T¿ ïU¡»wh®fŸ. ï¥go gy® gyÉjkhf T¿ ïUªjhY« v‹ »l¡»‹wJ v‹gij eh‹ brhšyhkny m¿å®fŸ. ïj‰bf‹d
mDgt¤âš ïªj mã¥ãuha§fŸ ãu¤âa£r U#&¡fshš gy¥g£L fhuz« gunjr¤â‹ Mâ¡f« v‹nwh, gunjáfË‹ N£á v‹nwh,
tU»wij gh®¡»nw‹. tÈik v‹nwh brhšÈ É£lhš nghJkh?

Éf Rnjáa« v‹gj‰F všiy vJ v‹gij KjÈš gunjr« x‹W ïU¡»‹wJ v‹W bjÇahj fhy¤âY« gunjr
nahá¤J¥ ghU§fŸ. guªj cyf¤âš gy nfho k¡fË‹ thœ¡if Éõa§fŸ ek¡F v£Ltj‰F kh®¡fÄšyhâUªj fhy¤âY« všyh«
r«kªj¥g£l Éõa§fËš eh« vªj msî¡F v‹d ɤâahr¤â‹ Rnjrkhf¤ jh‹ ïUªJ ïU¡F«. m¥go ïUªj ïªj ehL ï‹W V‹
ÛJ njr§fis ãÇ¥gJ v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. ïªâahit gunjáa¤jhš ftu¥g£L¡ »l¡»wJ? Rnjáa« v‹»‹w mã
khd¤ij kh¤âu« f£o mGnjhnk mšyhkš gunjáa« tªJ
Fo muR - 1933 ( 1 ) 260 261 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
òfhkš ïU¡f¤ jFªj khâÇ elªJ bfhŸs ek¡F nah¡»aij âd« x‹W¡F 15 bf#« üšjh‹ ü‰f Koí«. m¥goahdhš xU
Æšyhkš nghŒÉ£lJ. ekJ Rnjáa« ekJ K‰ngh¡ifí« m¿î uh£od« xU ehËš xU Mshš ü‰f¥gL« 1500bf# üiy 100
É®¤âiaí«, òJikiaí« jil¥gL¤â Éõa§fS¡F òâa Mis¡bfh©L ntiy brŒa¢ brhšyyh« mšyth? ïªj if
FzÉnrõ§fis c©lh¡f kh®¡fÄšyhkš nghŒ É£lJ. uh£od« 100ngUila ntiyia bfL¤JÉL»wjšyth? Mjyhš
uh£od¤ijí« mL¥bgǤJ É£L V‹ ifÆdhnyna ü‰f¢
ï‹W« Tl nkš fh£oa všyh¤ JiwfËY« Rnjáa¤ijÉl brhšy¡TlhJ v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
gunjáank bgU«ghf k¡fshš kâ¡f¥gL»‹wJ. Mdhš jÅ¥g£l
T£l¤jh®fË‹ eg®fË‹ e‹ik¡nf Rnjáa« bgÇJ« ngr¥ aªâu¤â‰F«, if¤bjhÊY¡F« Éah¡»ahd« brhšy fhªâ
gL»‹wJ. xUt® jh‹ ghÎa¡fhuuh v‹W nf£»‹nw‹. m¥go¥g£l fhªâ
ahnu òâa KiwÆš uh£od aªâu« f©Lão¡f xU y£r %ghŒ
“br£o KL¡fh, ru¡F KL¡fh v‹gJ gHikahdJ«, m®¤j gÇR bfhL¥gjhf m¿¡if ï£L ïU¡»whnu mj‰F bga® aªâu«
òZoíKilajhd xU gHbkhÊ. mšyth?
ru¡F KL¡fhŒ ïU¡Fkhdhš Rnjáa« ngrnt©oanj njhH®fns! ïªj khâÇ Rnjáabkšyh« KjyhËfŸ,
Æšiy. ru¡if giHa ÃiyÆnyna it¤J¡bfh©L Rnjáa« Mkjhgh¤ KjyhËfŸ ãiH¡f Nœ¢ána xÊa nt¿šiy.
ngRtJ br£o KL¡»š fhÇa« rhâ¤J¡bfhŸs Ãid¥gijna
x¡F«. mJnghynt jh‹ x›bthU JiuÆY« kj«, fšÉ, muáaš, Éahghu«
fiyPhd«, Éahghu« bjhÊš M»a x›bthU JiuÆY« eh«
ru¡F KL¡fh¡f nt©L«. ïJ rka¤âš Éahghu« v‹gij¥g‰¿í« áy th®¤ijfŸ
ngR»nw‹.
ešy t°J¡fis ešy bfhŸifia eakhd tÊÆš ga‹
gL«go brŒa nt©L«. m¥nghJ gunjáa« jhdhf guªnjho ÉL« Éahghu« v‹gJ bghJ#d§fSila e‹ik¡fhf bghJ#d
mâš ftiyÆšyhkš ïUªjhš xU ehS« Rnjáa« bt‰¿ bgwhJ. brsfÇa¤J¡fhf V‰g£lJ. mjhtJ xU FL«g¤jh® m¡FL«g¤
âYŸst®fŸ MS¡bfhU bjhÊiy rkkhf vL¤J ciH¤J rkkhf
ïJ jÉu Rnjáa¤âš k‰bwhU N£á v‹d bt‹whš Rnjáa¤ ga‹ miltJ v‹»‹w j¤Jt¤âš V‰g£lnj jÉu nt¿šiy.
â‰F aªâu« Tlhjh«! ïJ v›tsî ã¤jyh£lkhd nahrid. ï‹W
cy»š k¡fŸ ahuhtJ vªj¤ JiwÆyhtJ aªÔu¤ij cgnah»¡fh Mdhš eh« v¥go Éahghu¤ bjhÊiy el¤J»‹nwh«. gÆÇL
kš ïU¡»wh®fsh? aªâu« v‹whš v‹d mU¤j«? m¿î, ãunahf« »‹wt‹ fZl« v›tsî? mij¥ g©lkh¡», t°J¡fsh¡»
mšyJ (ònuh»uá›) K‹nd‰w« v‹Wjhnd bghUŸ. m¿î¥ it¡»w bjhÊyhËÆDila fZl« v›tsî? mij k¡fS¡F
ãunahfK«, K‹nd‰wK« nt©lh« v‹W vªj kÅjdhtJ Ryg¤âš »il¡F«go bfh©LtªJ nr®¡F« TÈahSila fZl«
brhšyKoíkh? jÉuî« aªâu ga‹ v‹d v‹W ghU§fŸ. aªâu v›tsî? ït‰iw bašyh« fZl¥g£L brŒj ã‹ò filÆš
khdJ kÅjDila rßu¡ fZl¤ij-neu¡nf£il¡ Fiw¡»wJ bfh©L tªJ it¤J Éiy brhšÈ vL¤J¡ bfhL¡f¢ brŒJ«
v‹gâšyhkš mJ ntW v‹d bfLâ brŒ»‹wJ, aªâu¤â‹ gaid gz¤ij th§» bg£oÆš nghl¢ brŒtJkhd ÉahghÇíila
k¡fŸ milabth£lhkš vtndh xU mnah¡»a‹ (KjyhË) fZl« v›tsî? K‰T¿aitfËš 100š xU g§F fZl« ïªj
bfhŸisao¡»wh‹ v‹whš mj‰F aªâu¤ij xÊ¥gjh? mšyJ ÉahghÇfS¡F c©lh? v‹W ghU§fŸ, Mdhš Câa« miltâš
mªj KjyhËia xÊ¥gjh v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. nkšf©l Kjš _‹W gh£lhËfisÉl 100 g§F mâfkhd
Câa¤ij ÉahghÇ v‹»‹w KiwÆš mil»wh‹. 10 tUõ¤âš
m‹¿í« ï‹W aªâu¤ij g»Zfhu« brŒJ mj‰F gâyhf xU ÉahghÇ y£rhâgâ M»ÉL»wh‹. mt‹ åLthrš mDgt§
v‹W cgnah»¡f¥gL« ifuh£od« aªâukh mšyth? xU fŸ v¥go ca®ªJÉL»wJ v‹W ghU§fŸ. fhuz« v‹d? Éahghu«
ifuh£od¤âš xU kÅj‹ xU ehis¡F 1500 bf#« üš ü‰gjhf v‹»‹w bjhÊš m›tsî bfhLikahd bjhÊš. mjhtJ âUl‹
it¤J¡bfhŸS§fŸ. ïªj 1500 bf# üiyí« uh£od¤ij cil¤J k‰wt®fis gz« mgfÇ¥gJnghš ÉahghÇí« k‰w #d§fis
mL¥ò v¿¤JÉ£L btW§ifahš ü‰gjhŒ ïUªjhš xU MŸ
Fo muR - 1933 ( 1 ) 262 263 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
tŠá¤J gz« r«ghâ¡»wh‹ v‹gnjahF«. Mjyhš ï‹iwa
Éahghu Ãiy mÊ¡f¥glnt©oa bjh‹whF«.
Éahghu¤âš eh« c©ikahd Rnjáa¤ij ÉU«ã mJ ïªj
eh£L k¡fS¡F ga‹gl¤j¡f tÊÆš Rnjáakh¡fnt©L« v‹W
ïUªnjhnkahdhš filáahf ï‹iwa Éahghu Kiwia mʤJ
K‹fhy¤âš ïUªjjhf¢ brhšy¥gL« g©lkh‰w Kiwia òJ¥
ã¡f nt©L«. mšyJ yhg¤ij¡ Fiw¤J îzÆ¡f nt©L«. k‰bwhU g£oÅ Éuj«
m¥nghJ jh‹ Éahghu« xU nah¡»akhd rkhjhdkhd bjhÊyhF«.
m‹¿í« k¡fŸ tŠá¡f¥glhkš j§fŸ fZl¤ij k‰bwhUt®fŸ
Vkh‰¿ailahkš ïU¡f¢ brŒtj‰F« mDTykhf ïU¡F«. njhH® fhªâat®fŸ 8-ª njâ nrhkthu« Kjš 21-ehŸ g£oÅ
Éuj ÄU¡f¥nghtjhf xUÉs«gu« btËÆ£oU¡»wh®. ïJ
mâšyhkš Rnjáa« ngRtJ«, Éahghu ÉU¤â K‹nd‰w«
g¤âÇiffS¡F xU bgÇa ÉUªjhF«. fh§»u°fhu®fS¡F« xU
ngRtJ« ViHfis, ghLgL»‹wt®fis ï‹d« mâfkhf v¥go
bgÇa âUÉHhthF«.
tŠá¥gJ v‹gnjahF« v‹gnjhL ï¥nghija Éahghu Kiw¡F
ntW rÇahd btŸisahd bga® bfhL¡f nt©Lkhdhš gfš njhH® fhªâ¡F ïªj¥g£oÅ Éuj« òâajšy. mtU¡F
bfhŸis v‹w th®¤ij jh‹ cgnah»¡f nt©L«. âU£L v‹gj‰F VjhtJ xU Éõa¤âš mâfkhd ftiy ïU¡»wJ v‹gij cyf¤
v‹d mU¤j«? xUtDila bghUis k‰wt‹ vL¥gJ jdJ â‰F m¿É¡f ïªj g£oÅ Éuj« v‹gij¤jh‹ j¡f Míjkhf¡
mšyhjij¤ jh‹ vL¥gJ v‹gJ âU£L. mJnghynt xUtDila bfh©oU¡»wh®. njhH® fhªâ mt®fŸ x¤JiHahik »s®¢á
ciH¥ig k‰wt‹ mDgÉ¥gJ âU£lh mšyth? bghUŸfis el¤âafhy¤âš Rauh{Ía« bgw ïªJ K°ä« x‰Wikia Äfî«
c‰g¤â brŒgtD¡F« mitfis th§» mDgÉ¥ gtD¡F« K¡»akhdJ v‹W jh‹ fUâ ïU¥gjhf bjÇÉ¡fnt©oa rªj®¥
k¤âÆš k¤âa°j®fŸ mšyJ eL kÅj‹ vj‰F? ïªj Kiwna g« tªj fhy¤âš ïªjkhâÇahf xU 21 ehŸ g£oÅ Éuj¤ij btË¥
m¡»ukkšyth? ï‹W cy»š cŸs brštth‹fŸ všyh« eL gL¤âdh®. filáahf mJ v‹d ga‹ ÉisɤjJ v‹gJ«. ïªJ-
kÅj®fns mšyhkš ntW ahuhtJ ïU¡»wh®fsh? nahá¤J K°È«fŸ mªj¥ g£oÅia v›tsî öu« y£áa« brŒjh®fŸ
ghU§fŸ. Mjyhš Éahghu« #d r_f e‹ik¡F V‰wjhŒ ïU¡f v‹gJ« ahtU¡F« bt£l btËnghš bjǪj fhÇa nkahF«.
nt©Lkhdhš juf® eLkÅj® Äoš nk‹ (Middle-man) j‹ik xÊa
nt©L«. m¥go¡»šyhkš Éahghu ÉU¤âia¥ ngRtJ âU£L¤ ãwF xU jlit jdJ M°uk¤âš Vnjh áy xG¡f <d§fŸ
bjhÊiy v¥go ÉU¤â brŒtJ v¥go rhk®¤âakhŒ âUl kh®¡f« elªJ É£ljhf¡ fUâ m›bthG¡f <d§fis btW¥gj‰F
f©L ão¥gJ v‹W nahá¥gijna x¡F« v‹gJ vdjã¥ãuha«. m¿F¿ahf 6 ehŸ g£oÅ ÉujÄU¥gjhf És«gu« brŒjh®. mj‹
gadhŒ v‹d V‰g£lJ v‹gJ« xU msî¡F bghJ#d§fŸ bjǪ
F¿¥ò: 28.04.1933 ïš <nuh£oš eilbg‰w <nuhL Rnjr t®¤jf® r§f âU¥gh®fŸ.
M©LÉHh M‰¿a ciu.
mj‰F¥ ãwF br‹w tUõ¡ filáš Ô©lhjh® v‹gt®
Fo muR - brh‰bghÊî - 07.05.1933 fSila jŤbjhFâia xÊ¥gj‰F v‹W xU fhy« F¿¥ãlhj
g£oÅ Éuj¤ij btË¥gL¤âdh®, mâš óuzbt‰¿ bg‰wh®.
VbdÅš Ô©l¥glhj k¡fŸ v‹gt®fŸ â¡f‰wt®fshfî«, nghâa
K‰ngh¡F PhdÄšyhjt®fshfî« ïUªjjhš mt®fis Ryg¤âš
Vkh‰¿Élnth, mšyJ î¥gªâ¤J ml¡»ahsnth rhjhuz¤âš
Ko¤JÉ£lJ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 264 265 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


mj‰F¥ ãwF FUthô® Mya¥ãuntr ÉõakhŒ xU fhy gL»wJ. mšyJ kÅj r¡âahš brŒa KoahJ v‹W fUâa xU
tiuaiua‰w g£oÅ Éuj¤ij btË¥gL¤âdh®. mJ rdhjd fhÇa« ahuhyhtJ brŒa¥g£LÉ£lhš mJ M¤k r¡âahš brŒa¥
j®ÄfŸ mjhtJ ešy bj£L¥g£l gh®¥gd®fis¥ bghU¤jjh g£lJ v‹W brhšy¥gL»wJ. Mdhš ãu°jhg g£oÅ Éõa¤âš
ifahš mt®fŸ všyh¤ JiwÆY« K‹nd‰wkilªj T£l¤jhuh cŸs M¤k r¡â¡F ïu©LÉj mtáa« fh£l¥gL»wJ. x‹W
djhš mt®fŸ fhªâÆ‹ g£oÅia xU rhjhuz étb#ªJ g£oÅ Vnjh xU fhÇa« rhâ¥gj‰F v‹W« k‰bwh‹W M¤kR¤â brŒJ
nghy¡Tl kâahkš my£áa« brŒJÉ£lh®fŸ. ãwF mJ v¥go bfhŸtj‰F v‹W« brhšy¥gL»‹wJ. ï›tsnthL kh¤âu« Éf
v¥gonah bkGf¥g£LÉ£lJ. m‹¿í« “Ú V‹ g£oÅ»lªJ Éšiy. “ïªj g£oÅ¡F v›Éj Ãgªjidí« ïšiy”v‹W xU
rhfÉšiy” v‹W nf£f ahU¡F¤jh‹ kd« tU«? ïl¤âY«, “ïj‰F v›Éj neh¡fK« ïšiy”v‹W xU ïl¤âY«
“ïªj g£oÅia v¥nghJ nt©LkhdhY« Jt¡» bfhŸsyh«”
ï¥nghJ kWgoí« xU fhytiuíŸs mjhtJ 21 ehŸ thŒjh v‹W«, k‰W« “xU kf¤jhd Ó®âU¤j« eil bgW« nghJ xG¡f
g£Å Éujbkh‹W V‰f¥nghtjhf És«gu¥gL¤âÉ£lh®. ehis k‰wJ«, Mghrkhd fhÇa§fS« V‰glhkš ïU¥gj‰F« fhÇa«
â§fŸ »Hik Kjš ïªj¥ g£oÅÉuj« mKY¡F tu¡TL«; JÇj¥ gL¤j¥glî« g£oÅ V‰f¥glnt©oaJ mtáa” bk‹W«
ïj‰FŸ g¤âÇiffŸ ïªj¥g£oÅia v›tsî ãukhj¥gL¤j¡ Toatiu g£oÅia V‰f nt©lh« v‹W« jd¡FŸshfnt
TLnkh m›tsî És«gu¥ ãurhu« brŒa Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ. v⮤J¥nghuho gh®¤J« j‹ kd¢rh£á V‰W¡ bfhŸS«go brŒjJ
Vw¡Fiwa 100-¡F 90 g¤âuhâg®fŸ j§fŸ brhªj ÃiyÆš njhH® v‹W« “g£oÅ xU kj r«kªjkhdJ” v‹W« ïªj “kj r«gªjkhd
fhªâÆ‹ g£oÅia¥ g‰¿ T£l« nr®¤J¡ bfh©L gÇfhr« g©Â ïa¡f« mj‹ f®¤jh¡fË‹ ò¤â rhJ®a¤jhš bt‰¿ bg‰W Élh”
ngá¡ bfh©oUªjhY« g¤âÇifÆš vGJ«nghJ ïij ãukhj¥ bj‹W« “M¤kh®¤j tÈnt bt‰¿¡F¡ fhuz«” v‹W« njhH®
gL¤â M¤k r¡â v‹W«, bjŒåf r¡â v‹W«, Vnjnjh áy K£lhŸ fhªâna brhšÈ ïU¡»wh®. ït‰iwbašy« m¿nthL nahá¤J¥
jdkhdJ«, Nœ¢áfshdJkhd th®¤ijfis¥ ngh£L Ãu¥ã gh®¤jhš ïªj g£oÅ Éuj¤âš cŸs c©ik bghUŸ m‰w j‹ik
És«gu¥gL¤Jtâš á¿J« ja§Ftâšiy. VbdÅš ïªâahÉš e‹W És§F«. v¥go ïUªj nghâY« njhH® fhªâ mt®fŸ ïªj
ïªâa k¡fshš Mu«ã¡f¥g£l g¤âÇiffŸ m›tsî« mndf g£oÅ Éuj« K£lhŸ jdkhf Mu«ã¤J É£lJ v‹W ahU« fUâ
khŒ x‹W ïu©L jÉu k‰wit všyh« fhªâiaí«, fhªâat®fŸ Él¡ TlhJ.
brŒif, Fz« KjÈaitfisí« òfœªJ fÉgho thHnt©oa
j‹ikÆnyna ïUªJ tU»‹wJ. Mu«g¤âš mnj ãurhu« brŒJ ódh x¥gªj¤ij âU¤j nt©Lbk‹W njhH® m«ng¤fh®
ghku k¡fS¡F K‹ÅY« mâfkhf fhªâ “kf¤Jt«” c©lh¡» T¿a Éõabkh‹W, áy khfhz« mij M£nrã¥g bjh‹W, ïj‰F
É£lh®fŸ. Mdhš ï¥nghJ mJ v›tsî gÇfá¡ f¤j¡fjhdhY« K‹ T¿a FUthô® nfhÉš g£oÅ Mu«ã¡f Koahkš nghdjhš
ï‹W ahuhtJ c©ikia vGâdhš j§fŸ g¤âÇif thœî¡nf bghJ #d§fËil V‰g£l gÊ¥ò x‹W rdhjdj®ÄfŸ njhH®
Mg¤J tªJÉLnk v‹w ga«. Mifahš bghŒ ntõ« ngh£L fhªâia gÇfhr« brŒa Mu«ã¤jbj‹W, r£l kW¥ò ïa¡f«
Mlnt©oajhŒ nghŒ É£lJ. °j«ã¤J« fhªâahiu btËÆš Él r®¡fh® Ãgªjid nf£l
bj‹W, fh§»uR¡ fhuU¡F ntiyÆšyhkš nghdâ‹ gadhŒ r‰W
Éf g£oÅ Éuj¤â‹ j¤Jt« v‹d v‹gij¥g‰¿ r‰W cz®¢á cŸs thÈg®fŸ všyh« fh§»uirí«, fhªâahiuí«
MuhŒ¢á brŒJ gh®¥ngh«. v⮤J itJ bfh©L«, bghJîilikÆY«, rkj®k¤âY« g‰W¡
g£oÅÆš ‘xU M¤kr¡â’ ïU¥gjhf¢ brhšy¥ gL»wJ. bfh©L mâš nghŒ nrUtbj‹W Koî brŒJ gy® mªj¥gona
brŒJ tutbjh‹W, AÇ#d nrit v‹gj‹ ïufáa« btËah»
M¤k r¡â v‹gJ kÅj r¡â¡F Û¿d xU r¡â v‹W« fUj¥ AÇ#d§fËš bgU« ghnyh®fns mij y£áa« brŒahkš nghd
gL»wJ. bj‹W, fh§»uáš ïUªJ tU« bj‹dh£L gh®¥gd¤ jiyt®fŸ
v‹gt®fË‹ el¤ijÆš bghJ #d§fS¡F e«ã¡ifÆšyhkš
ïªj M¤k r¡â v‹gJ xU fhÇa¤â‰F ãunah»¥gJ v‹gJ
nghdJl‹ mt®fŸ N£áfŸ áyt‰iw fhªâah® m¿ªJ bt£f¥gl
kÅj r¡âÆš brŒant©oa fhÇa« všyh« brŒJ gh®¤J Koah
nt©oa Ãiyik V‰g£lbj‹W, k‰W« ViH bjhÊyhs k¡fŸ
kš nghd fhy¤âš cgnah»¡f¥gL« Míjkhfnt bfhŸs¥
fhªâia j§fŸ vâÇfshf fUâ ïU¥gijí« mt®fŸ kj cz®¢á
Fo muR - 1933 ( 1 ) 266 267 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
fis btW¥gijí« fhªâahU¡F e‹whf És§»É£l bjh‹W, ïUªjhY« jªâukhdjhŒ ïUªjhY«, bghJthf ïit kÅj
fhªâianah, fh§»uirnah á¿J« y£áa« brŒahkš y©l‹ r_f¤âš cŸs bgU«gh‹ikahd k¡fS¡F nf£il ÉisÉ¥g
kfhehL el¥gbjh‹W, ï¥goahf ï‹D« gy fhÇa§fŸ fhªâah njahF«. fhªâba‹whny ï¥nghJ xU kÅj¤ j‹ik¡F Û¿d
U¡F g£oÅ ÉujkDZo¥gj‹ _y« Vnjh xU »s®¢áia r¡âíilat® v‹»‹w v©z¤ij¥ gh®¥gd®fS«, tƉW¥
c©lh¡» Ôu nt©oa mtáa¤ij¡ bfh©L tªJ É£lJ. ãiH¥ò¥ g¤âÇiffS«, áy RaeyÄfS« (ïJ Rygkhd fhÇakh
ÆUªjjhš ghku k¡fS¡FŸ ïªj khâÇ xU m¡»ukkhd fhÇa¤ij¢
vJ v¥goÆUªjhY« e«ik¥ bghW¤jtiu r¤âah¡»uf¤ brŒJ É£lh®fŸ. njhH® fhªâ¡F bršth¡F c©lh¡»aj‹ ga‹
ijí«, g£oÅ Éuj¤ijí« x‹W nghyntjh‹ fUJ»nwh«. všyh« ï¥nghJ kj òu£Lfisí« kj N£áfisí«, Ãiy ÃW¤j¥
r¤âah¡»uf« v¥go r©o¤jdkhdJ v‹W brhšY»‹ gL« j‹ikfis gy¥gL¤jnt ga‹g£L tU»wJ.
nwhnkh m¥gonajh‹ mijÉl nkyhfnt g£oÅiaí« r©o¤ cjhuzkhf njhH® fhªâ x›bthU th®¤ij¡F« “flîŸ
jd« v‹W jh‹ brhšY»‹nwh«. mDgt¤âš gh®¤jhny ïj‹ f£lis ïL»wh®” “flîŸ brhšY»wh®” “flîŸ j‹ndhL ngR
c©ik És§F«. #d§fËš áyU«, FHªijfËš gyU« g£oÅ »wh®” v‹W k¡fŸ e«ò«goahfnt ngáí« Nrid fh£oí« tU
ïU¥gjhf mjhtJ å£oš FL«g¤âš rh¥ãlkhš nfhã¤J¡ »wh®. ïj‹ga‹ v‹dkhŒ Koí« v‹W gh®¤jhš VRehj®, KfkJ
bfh©oU¥gjhf¡ fh£Ltâ‹ fU¤J v‹d v‹gij¡ ftŤjhš eã, v‹gt® ngh‹wt®fË‹ T£l¤âš njhH® fhªâí« nr®¡f¥gl
ïj‹ c©ik És§F«. Ãaha« brhšÈ bkŒ¥ã¡f Koahknyh, if nt©L« v‹»‹w xU cz®¢á _l k¡fS¡F V‰gl¡TL«
gy¤jhš r¡âia fh£l Koahknyh nghd rka¤âš rh¥ãLt v‹gij¤ jÉu nt¿šiy. mt® v¥gonah KjyhËkh®fŸ ïl«
âšiy, k©ilia cil¤J¡ bfhŸS»nw‹, j‰bfhiy brŒJ ïUªJ gz« tNš brŒJ gh®¥gd®fŸ ifÆš bfhL¤J ÉL»wh®.
bfhŸS»nw‹, v§nfahtJ Xo¥nghŒ ÉL»nw‹ v‹gJ ngh‹w gh®¥gd®fnsh ïªj¥ gz§fis¡ bfh©L kfh¤kh j‹ikia
fhÇa§fshš fhÇa¤ij rhâ¡f K‰gLtJ ïa‰ifahf ïU¥gij¥ gy¥gL¤J« ntiy¡F« Ãiy ÃW¤J« ntiy¡F« ãurhu¤â‰F«
gh®¡»‹nwh«. gy jiy¥ã‹ Ñœ bryî brŒ»‹wh®fŸ. j‰fhy« ntiyÆšyh
jÉuî« VjhtbjhU fhÇa¤âš xUtU¡F ïU¡F« c©ik â©lh£lK« nrh«ng¿ thœ¡if¥ ãÇaK« nr®ªJ gy thÈg®fis
ahd M®t¤ij¡ fh£o¡ bfhŸsnt©Lkhdhš ïJjh‹ (g£oÅ òuhz fhynBg« kj¥ãurhu« KjÈaitfËš ïG¤J É£L
jh‹) filá tÊahF«. ÉL»wJ. ïj‰F eh« v‹d brŒtJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy.

VbdÅš KjÈš x¤JiHahik v‹W brh‹dh®. mj‰F rhjhuz M¤kh Éõank rªâ áÇ¡F« nghJ kfh¤kh Éõa«
ãz¡F v‹W ng® it¤J el¤â¥ gh®¡f¥g£lhŒ É£lJ. ãwF v¥go g£ljhŒ ïU¡f Koí« v‹gij thrf®fŸ jh‹ Koî f£o
r¤âah¡»uf« v‹W brh‹dh®. mjdhš á¿J fZl§fŸ mDgÉ¥ bfhŸs nt©L«. Mifahš RakÇahij ïa¡f njhH®fS¡F ïªj
gJ v‹W brhšÈ mªj¥goí« gh®¤jhŒ É£lJ. ïu©L« c¤njá¤j rka« eh« x‹W brhšY»‹nwh«. mjhtJ ïªj g£oÅ Égu¤ij¥
bt‰¿iabfhL¡f Éšiy v‹whŒ É£ljhš _‹whtJ fhÇa« jdJ g‰¿ mt®fŸ ngrhkÈU¥gnj ešyJ v‹gJjh‹.
cÆiu bfhL¥gjhf brhšy nt©oa Ãiyik¡F tªJ É£lJ. Fo muR - jiya§f« - 07.05.1933
jtwhd kh®¡f¤âš ïG¤J¢ bršy¥ g£lt®fSila fâbašyh«
ï¥go¤jh‹ elªJ tªâU¡»wJ v‹gj‰F v¤jidnah cjhuz§fŸ
gh®¡fyh«. xU fhy¤âš ïªj¡ fhÇa§fS¡F kâ¥ò ïUªjJ
v‹gij eh« kW¡fÉšiy. Mdhš ï‹W k¡fŸ milªâU¡F«
K‹nd‰w msî¡F ïªj khâÇ gHa fhy jªâu§fŸ gadË¡F
bk‹W e«khš fUj KoaÉšiy.
v¥go ïUªjnghâY« njhH® fhªâahÇ‹ ïªj¡fhÇa§fŸ
všyh« bt‰¿bg‰whY«, njhšÉ milªjhY« c©ikahdjhŒ

Fo muR - 1933 ( 1 ) 268 269 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


njhH® fhªâ bf©il¡ FŠRfŸ
- FW«g‹
njhH® fhªâ mt®fŸ ï¥nghJ ïUªJtU« g£oÅ Éuj¤âš
Ô©l¥glhj »¿°jt®fŸ Éõakhí« ghLgLthuh«, “nghf£L«
ght«”. ï¤jid ehis¡F¥ ãwfhtJ »¿°jt Ô©lhjh® Éõa«
mtUila Phgf¤J¡F tªjJ g‰¿ xU Éj¤âš k»œ¢ána. Mdhš
gukáid¥ gh®¤Ô®fsh?
ïitbašyh« RakÇahij ïa¡f¤Jl‹ ngh£o nghl¤ bj‹Åª Mfha Ékhd¤âš nghŒ ïkakiyÆ‹ mâf caukhd
âa¥ gh®¥gd®fË‹ N¤âu¡faÇ‹ r¡¤ânaahF« v‹gâš kh¤âu« áfukh»a ‘vtu°£’ il¥ gh®¤JÉ£L tªjh®fŸ, v‹W g¤âÇif
á¿J« IaÄšiy. fŸ TW»‹wd.
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 07.05.1933 “m§nf v§fŸ gukát« ïUªâU¥ghnu, gh®¤Ô®fsh” v‹W
nf£f nt©Lbk‹W nyhnfhgfhu¥ãŸis MtnyhoU¡»wh®.

khkh§f«
cgh¤âaha®:- rÛg¤âš elªj kfhkf¤ij (khkh§f«) g‰¿ Ú
bjǪJ bfh©l bj‹d?
ãuhkz¥ia‹:- ekJ ϪJ¡fŸ ïªj¥ gz beU¡foahd
fhy¤âšTl v›tsî flîŸ g¡ânahL ïU¡»wh®fŸ, v‹gij¡
fh£L»wJ rh®.
cgh¤âaha®:- rÇ, ÚbjǪJ bfh©lbj‹d?
R.k. iga‹:- nah¡»akhŒ cyf¤âš thœtijÉl Vkh‰¿¡
bfh©nl thœtJ buh«g yFî v‹gJ bjÇ»wJ rh®.

M°âf¡ FHªijfŸ
“F¿¤j msî¡Fnkš cZznkh FË®¢ánah xUt‹ cl«
ãš V‰g£lJ« mt‹ ïwªJ ÉLtj‰F¡ fhuzbk‹d? v‹W
it¤âa¥ gŸË¡Tl (Medical school) MáÇa® tF¥ò¥ ãŸisfis¡
nf£lh®,

Fo muR - 1933 ( 1 ) 270 271 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


‘ϪJ’ khzt‹:- mJ mtDila jiyÉâ rh®. (xU âU¤j«:- mâY« ïu©blhU gâš bt£L c©L.
ïâY« ïu©blhU gâš bt£L c©L)
»¿°J khzt‹:- mJ f®¤jDila f£lis rh®.
Fo muR - ciuahlš - 07.05.1933
K°ä« khzt‹:- mšyhàÉila M¡iP rh®.
ïªj gâšfis¤ j¥ò v‹W brhš»wt®fbsšyh« g¢ir
eh°âf®fŸ v‹gnj ekJ mã¥ãuha«.

bfhRtiyah? flîsh?
“bfhR¡fŸ Ãiwªj ïl¤âš Ú tá¡»whŒ. c‹Ål« 5 %ghŒ
jh‹ gzÄU¡»wJ. Ú flîS¡fhf xU ãuh®¤jid brŒa nt©o
ÆU¡»wJ. Ú bfhRtiy th§Fthah? ãuh®¤jid¡F¢ bryÉL
thah? fhuz§fnshL Éil Twî«” v‹W xU Rfhjhu cgh¤âah®
gߣir¡ nfŸÉfËš nf£oUªjh®.
“eh‹ bfhRtiyjh‹ th§Fnt‹. VbdÅš ekJ cl«ig¥
gh®¤J¡ bfh©lšyth flîis¥ g‰¿ ãwF Ãid¡f nt©L«”
v‹W 46 FHªij¡F 44 FHªijfŸ gâš vGâÆUªjd.
ïªj 44 FHªijfS« R.k. fhu® å£L¡ FHªijfŸ mšy
v‹gij¡ flîS¡fhf t¡fhy¤J th§»ÆU¡F« t¡Ñš FHh§
fS¡F m®¥gz« brŒ»nwh«.

“ã¢irbaL¡Fkh« bgUkhŸ:-”
Úlhk§fy¤âY«, fhiu¡FoÆY« R. k. njhH®fis¥ nghärh®
mfhuzkhŒ mo¤J É£ljhf¥ g¤âÇif¢ brŒâfŸ TW»‹wd.
Ciu Vkh‰¿¢ nr®¤âU¡F« gh®¥gh‹fŸ gz¤ij¥ ãL§F
tj‰F ešy nahrid brŒÔ®fŸ. nghä°fhu®fns! ÉlhÔ®fŸ! g°.
#£fh ïšyhj C®fËš ïJ xU rÇahd tÊjh‹!

âO® rªnjf«
xUt‹:- tUzh¢áuk¡ f£á¡F« ‘#°o°’ f£á¡F« v‹d
ɤâahr«?
k‰wt‹ :- tUzháuk¡ f£áÆÈU¥gh®fbsšnyhU« óûš
ngh£oU¡»wh®fŸ, “#°o°”f£áÆš ïU¥gh®fS¡F mJ
»ilahJ.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 272 273 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


vL¤J¡ fh£lnt©oaâšiy. Mdhš mtU¡F nt©Lkhdš
bgU¤j eZl« V‰glyh«. VbdÅš mtU¡FŸs C¡fK« c‰rhf
K«, m¿î« ntW f£áfËš ga‹gL¤j¥gLkhdhš mt® bgU¤j
gjÉiaí«, bršt¤ijí« mila¤ j¡ftuht®. Mjyhš mJ mt
U¡F eZlkhfyh«. Mdhš bgU« bgU« gjÉfisí«, bršt«
nr®¡F« Kiwfisí« ï‹dK« eh« Ãiy¡fit¡f¥ nghtjhdhš
jh‹ mtU¡F mJ eZlkhF«. vd¡F ïU¡F« e«ã¡if¥go
tlM‰fhL Íšyh gh®¤jhš btF Ó¡»u¤âš bgU« gjÉfŸ v‹gitfS«, bršt«
nr®¡F« KiwfŸ v‹gitfS« xʪJ ÉLbk‹nw fUJ»nw‹.
RakÇahij kfhehL
ekJ ïa¡f«
jiyt® mt®fns! njhH®fns! ! ekJ ïa¡f« ï¥nghJ Vnjh xU òâa JiwÆš ïw§»
É£ljhf tunt‰ò¤ jiyt® th®¤ijfËÈUªJ«, kfheh£L¤
ï‹W ïªj kfheh£L¡F tªj vd¡F ï§FŸs gy r§f§fshš jiyt® th®¤ijÆš ïUªJ« C»¡f ïl«bfhL¤jJ. ïªj mã¥ã
tunt‰ò g¤âu§fŸ thá¤J¡ bfhL¡f¥g£lj‰F gâš brhšYnt‹ uha« e« ïa¡f¤â‰F ö©fŸ nghy ïUªJ MjutˤJtªj,
v‹W jiyt® brh‹dh®. tunt‰ò¥ g¤âu§fis xU rl§fhfnt cjÉòǪJ tªj ï‹D« gy m¿P®fŸ cŸs¤âY« njh‹¿
fUâ tU»nw‹, mit òuhz¡ f‰gidfŸ nghš ïU¡»‹wdnt ïU¥gjhf m¿»nw‹. m›tsnthL kh¤âukšy, ï¡fU¤â‹ ÛJ
xÊa c©ikfŸ Äf mUikahfnt ïU¡»‹wd. m¥go¥g£l áy ïa¡f¤J¡F áyUila ghuhKfK« V‰g£L tU»wijí« czU
Éõa§fËDila ghuh£LjY« vd¡F¢ nru nt©oaâšiy. »nw‹.
mitfŸ všyh« vd¡F¤ JizahŒ ïUªJ v‹Dl‹ x¤JiH¤J
vd¡F C¡fK«, c‰rhfK« C£otªj thÈg®fS¡nf nru fhuz« v‹dbt‹whš RakÇahij ïa¡f« ïJtiu r_f
nt©oajhF«. Mjyhš m¥òfœ¢áfis mt®fS¡nf rk®¥ã¤J K‹nd‰w ïa¡fkhf ïUªjJ kh¿ ï¥nghJ bghUshjhu¤âY«,
ÉL»nw‹. muáaÈY« ãuntá¤J É£ljhfî« ïjdhš ïa¡f« Mjuî m‰W
murh§f ml¡F Kiw¡F Msh¡» eá¤J¥nghFbk‹W« brhšY»
njhH®fns! ï«kheh£L¡F¤ jiyik t»¤j jiyt® njhH® wh®fŸ. áy® jh§fŸ murh§f M¡»id¡F jahuhÆšiy v‹W«
nf. v«. ghyR¥ãukÂa« ã.V., ã.vš. mt®fŸ, jh‹ xU á‹d¥ Mjyhš ïâš fyªJ bfhŸs KoahJ v‹W« brhšY»wh®fŸ.
iga‹ v‹W«, j‹id jiyik¥ gjÉÆš c£fhu it¤J eh‹
nto¡if brŒ»nwbd‹W« brh‹dh®. ïªj ïa¡f« ï‹W VjhtJ ï¡T£l¤jh® všnyhU¡FŸS« k»œ¢áaila¤j¡f xU
xU msî¡fhtJ kâ¡f¤jFªj msî¡F ga‹g£L tU»‹wJ v‹W ÉõaÄU¡»wJ. mbj‹d bt‹whš murh§f ml¡F Kiw¡F
brhšy¥gLkhdhš mj‰F fhuz« ïªjkhâÇ “á‹d¥ iga‹fns” Mshf KoahJ v‹»‹w fhuz« kh¤âunk mšyhkš ï¡bfhŸif
fhuzkhF«. ï¥go¥g£l á‹d¥ iga‹fŸ ïªj ïa¡f¤âš ïU¥g Éõa¤âš M£nrgizÆU¥gjhf fhz¥glÉšiy v‹gnjahF«.
âdhnyna jh‹ vd¡F xUòu« taJ ts®ªjhY« thÈgK« Tlnt ïJ v¥goÆUªj nghâY« Éõa¤ij r‰W ftŤJ¥gh®¥ngh«.
ts®ªJ tU»wJ. vdJ rtfhr« KGtJ« á‹d¥iga‹fËlnk
ïU¥gâdhš jh‹ á‹d¥iga‹ j‹ik vd¡F ï‹dK« ïUªJ« r_f K‹nd‰w«
ts®ªJ« tU»wJ. v‹ Mir bašyh« eh‹ v¥nghJ« á‹d¥ r_f K‹nd‰wbk‹whš v‹d? vªj r_f K‹nd‰w«
iga‹fŸ khâÇna ïU¡f nt©L bk‹gnjhL bgÇa MSfŸ v‹gij eh« ftÅ¡f nt©L«. kÅj r_f K‹nd‰w« v‹gJ
khâÇ Mf¡TlhJ v‹gJkhF«. kÅj®fŸ FË¥gJ, kj¡F¿ ïLtJ, òuhz§fŸ go¥gJ, nfhÉš Fs
ï¤jiytut®fŸ ekJ ïa¡f¤âš fyªâU¥gJ ïa¡f¤â‰F ah¤âu c‰rt« brŒtJ Kjyh»a ïitfŸ jhdh? mšyJ #hâ
xU msÉl Koahj MjuthF« v‹gij¥g‰¿ eh‹ c§fS¡F ɤâahr« xÊ¥gJ, r¤âu« rhto f£LtJ gŸË¡ Tl« it¥gJ

Fo muR - 1933 ( 1 ) 274 275 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


KjÈaitfŸ jhdh? ïªj khâÇahd r_f K‹nd‰w« gy MÆu ÆY«, všyh murh§f¤âY« ïªj¡ bfhLikfis¥ gh®¡»‹nwh«.
tUõ fhykhf elªJ tªâU¥gij rǤâu thÆyhf m¿»nwh«. áy® “v§fŸ kj¤âš Ô©lhik, gh®¡fhik KjÈait ïšiy”
ïj‰fhf MÆu¡fz¡fhd kfh¤kh¡fS«, KÅfS«, ÇÎfS«, v‹W brhšy¡TL«. Ô©lhik, gh®¡fhik v‹gJ xU kj¤ijna
flîŸ öj®fS«, mtjuh§fS«, flîŸ m«r§fS« njh‹¿ mo¥gilahf¡ bfh©ljšy v‹gnj vdJ mã¥ãuha«. Ô©lhik
Phndhgnjr« brŒJ t©ot©oahd Mjhu§fŸ r¥isfŸ v‹gJ xU bfhŸifia mo¥gilahf¡ bfh©lJ. mbj‹d
brŒJ« flîŸfŸ nguhš btËahdit v‹W brhšÈí« f£L¥ bt‹whš xUt‹ ghLglhkš Cuh‹ ciH¥ãš thHnt©L« v‹w
ghLfŸ brŒJ it¤âU¥gJ« eh« gh®¡»nwh«. ït‰¿‰fhf cyf¤ bfhŸifia mo¥gilahf¡ bfh©lJ.
ijí«, cyf k¡fisí« njrbk‹W«, kj« v‹W«, #hâ v‹W«,
tF¥ò v‹W« ãǤJ ït‰¿‹ nguhš gy °jhgd§fisí« V‰g cjhuzkhf giwa‹ v‹whš v‹d? mt‹ rjh fZlkhd
L¤â 10 y£r¡fz¡fhd k¡fŸ kjh¢rhÇah®, cgnjáah®, klhâgâah® ntiyia¢ brŒa nt©oat‹ v‹gnj. gh®¥gh‹ v‹whš v‹d?
KjÈa ng®fshš thœªJ tUtijí« gh®¡»‹nwh«. ï›tsbtš mt‹ rßu¤jhš ntiyna brŒa¡ TlhJ v‹gnj. v§fhtJ
yh« ïUªJ« kÅj r_f K‹nd‰w¤â‰F v‹d gy‹ V‰g£lJ gh®¥gd‹ ngh£l® ntiy, k©bt£o ntiy, åâ T£L« ntiy,
v‹W brhšY§fŸ gh®¡fyh«. f¡T° vL¡F« ntiy, t©o ïG¡F« ntiy, ãô‹ ntiy
KjÈa fZlkhd ntiy brŒ»whdh? gh®¥gd¥ bg©fshtJ fh£L
Rkh® 2000, 3000 tUõ¤â‰F Kªâa k¡fŸ r_f Ãiyia ntiy, njh£l ntiy, å£L¡TÈ ntiy KjÈaitfŸ brŒ
vL¤J¡ bfh©lhš mâš ï‹W v‹d khWjš, v‹d K‹nd‰w« »‹wh®fsh? ïj‰fhf¤jh‹ #hâ ãÇ¡f¥g£oU¡»wJ. ïªj¡ bfhŸif
V‰g£oU¡»wJ? mªj¡fhy¤âš ïUªj bfhLik, Vœik, ciH¥ò¡ fŸ mjhtJ ïªj khâÇ gy #d§fŸ fZl¥gLtJ«, áy #d§fŸ
fZl«, kd¡ftiy, moik¤jd« všyh« ï‹W« ïUªJjh‹ Rf¥gLtJkhd Ãiy vªj njr¤âš vªj kj¤âš vªj uh#ßf¤âš
tU»‹wJ. uhk® fhy¤âš, mÇ¢rªâu‹ fhy¤âš ïUªJ tªj nkš ïšiy v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. e‹whŒ nahá¤J¥ghU§fŸ. ïij
#hâ, Ñœ #hâ, bg©zoik, ãuò, TÈ¡fhu‹, ãuhkz‹, r©lhs‹ Ó®gL¤j nt©Lkhdhš vªj Éjkhd r_f K‰ngh¡F ntiy
KjÈa bfhLikfŸ ï‹W« ïUªJjh‹ tU»wJ. bg©fS¡F ciu brŒtJ?
ngh£L j«ó® nghY«, jiyfh nghY« it¤âU¡F« bfhLik
ï‹W ïšiyah? bg©fis ɉF« bfhLikí«, moik bfhŸS« bghUshjhu¤ JiwÆY«, muáaš JiwÆY« ntiy brŒah
bfhLikí« ï‹W ïšiyah? MQ¡F xU Úâ bg©Q¡F xU Úâ kš r_f K‰ngh¡F v¥go V‰gL«? xU r_f¤J¡F bghUshjhuK«
ï‹W ïšiyah? k¡fis bjUÉš el¡f Élhik, bjhlKoahik, muáaY« mtáakhdjh mšyth? ïªj ïu©ilí« É£L É£L
f©zhš gh®¡f Koahik M»a _®¡f Fz§fŸ ï‹W ïšiyah? brŒí« K‰ngh¡F¡fhf ekJ RakÇahij ïa¡f« njitna ïšiy.
ahbjhU ghL« glhkš xU ehis¡F ehY ntis, MW ntis R«kh my§fhukhf, nto¡ifahf òuhz K£lhŸ jd¤ijí«,
rh¥ãL»‹w k¡fS« xU ehis¡F 10 k neu« 12 k neu« ghL gh®¥gd N£áiaí« ngá fhy§fË¥gJ kh¤âunk RakÇahij
g£L« mt®fŸ bg©L ãŸisfŸ ïu©L ehis¡F xU ju« Tl ïa¡f¤â‹ ntiyahdhš RakÇahij ïa¡f« mʪJ nghtnj
rkaš brŒa nah¡»aij ïšyhj k¡fS« ïšiyah? ïitfŸ nkyhd fhÇa« v‹W brhšYnt‹.
všyh« kj¡ f£lis, flîŸ á¤j«, murh§f Éâ v‹gitfË‹ muáaiy¥g‰¿í«, bghUshjhu¡ bfhLikia¥g‰¿í«
Ûnj elªJ tU»‹wdth ïšiyah? v‹gitfis nahá¤J¥ ngRtnj F‰wkhd fhÇa« v‹W áy njhH®fŸ fUâ ïU¥gjhf¤ bjÇ
ghU§fŸ. »‹wJ. mJ å© ga§fhˤjdnkahF«. ïªj khâÇ ga§fhˤjd«
kÅj r_f K‹nd‰w« v‹gâš ehizakhí«, nah¡»a bfh©l kdâdhš xU fhÇaK« brŒa KoahJ. muáaY¡fhfî«,
khí« ghLgLtjhŒ ïUªjhš nkšf©l bfhLikfis bašyh« bghUshjhu¤J¡fhfî« eh« ahiuí« mo¡fnth, jL¡fnth,
xÊ¡f nt©Lkh nt©lhkh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. kÅj F¤jnth, Rlnth, btoF©L v¿anth mšyJ v›Éj gyh¤fhu¤ij
r_f« v‹whš ïâš vªj njr¤jhdhtJ, vªj kj¤jhdhtJ, vªj cgnah»¡fnth nt©Lbk‹W eh‹ brhšy tuÉšiy. #hâ
rka¤jhdhtJ, vªj #hâahdhtJ Éy¡f¥gl Koíkh v‹W ɤâahr« xÊa nt©L« v‹gj‰F eh« v¤jid ngiu¡
nahá¤J¥ ghU§fŸ. všyh njr¤âY«, všyh kj¤âY«, všyh #hâ bfh‹WÉ£nlh«, ahiu R£nlh«, ah® ÛJ btoF©L ngh£nlh«,

Fo muR - 1933 ( 1 ) 276 277 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


btW« ekJ thŒ¡ »s®¢áÆ‹ gadhfnt ekJ mã¥ãuha¤ij jaî v‹nwh, tF¥ò Jntõ« v‹nwh brh‹dhš mj‰fhf gaªJÉLtjh
jh£r©a« ïšyhkš btËÆ£lâ‹ gadhfnt kÅj r_f¤â‰FŸ v‹W nfœ¡»‹nw‹. m¥goahdhš tUtJjh‹ tu£Lnk. v‹d
xU cz®¢áia c©lh¡» Él Éšiyah? “Rauh{a« »il¤j ã‹ò KG»¥nghŒÉL«? rjh r®tfhy« ciH¤J nrh«ngÇfS¡F¥
Ô©lhikia Éy¡»¡ bfhŸsyh«” v‹W brh‹d njhH® fhªâ ngh£L É£L g£oÅahfnt xU r_f« cy»š cÆ® thH
ïu©L tUõ¤ â‰FŸ ï‹W “Ô©lhik xÊa 21 ehŸ g£oÅ nt©Lkhdhš mªj r_f« ó©l‰W¥ nghtâš ahU¡F v‹d
»l¡»nw‹” v‹W brhšyî«, “ïªj¥ g£oÅ btF ehis¡F r§fl«. nrh«ngÇfŸjhnd ïj‰fhf tU¤j¥glnt©L«. frh¥ò¡
K‹djhfnt ïUªâU¡f nt©L«” v‹W brhšyî« Tl eh« fil¡fhuD¡fhfnt M£L¢ r_f« ïU¡»‹wJ v‹whš, mªj M£L
brŒJÉ£nlhkh ïšiyah? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. ekJ gak‰w, r_f« cy»š m‰W¥nghtJ MLfS¡F eZlkh? v‹W nahá¤J¥
jhB©Âak‰w c©ik ãurhu¤jhš gh®¥gd Mâ¡f« ïªj 4, 5 ghU§fŸ.
tUõ¤âš v›tsî öu« ml¡f¥g£lJ. Mdhš m¥bghGnj
gz¡fhu Mâ¡f¤ijí« eh« rÇahdgo f©o¡fhjjhš gz¡fhu cjhuzkhf jŠrhñ® Íšyhit vL¤J¡ bfhŸS§fŸ.
Mâ¡f« jiyö¡f Mu«ã¤J É£lJ. ï¥nghJ mJ gh®¥gd fhntÇ M‰W¥ ghrd« KGtJ« m§Fjh‹ ga‹gL»‹wJ. v¤jid
Mâ¡f¤J¡F cjÉ òÇ»‹wJ. Mjyhš bghUshjhu JiwÆš ïu§» MWfŸ XL»wJ. bfhšiy¡F nghf¡Tl ïlÄšyhkš ÍšyhÉ‹
ijÇkhŒ jhB©Âa Äšyhkš m¡bfhLikia btËah¡»dhš bgU«ghf« eŠirahf ïU¡»wJ. Íšyh ngh®L, jhÿfh ngh®L
f©o¥ghŒ gz¡fhu Mâ¡f¤J¡F rhîk mo¥gnjhL KÅághÈ£o všyh« “bghJ#d§fŸ” ifÆnyna ïU¡»wJ.
bghUshjhu¡ bfhLikí« r‰whtJ Fiwí«. ïUªJ v‹d yhg«? áy® bfhŸis mo¡»wh®fŸ. áy® 1000 V¡uh,
5000 V¡uh, 10000 V¡uh v‹gjhf it¤J¡ bfh©oU¡»wh®fŸ.
bghUshjhu ca®î jhœit¥ g‰¿í«, bfhLikia¥g‰¿í«, kÅj®fŸ kh¤âukšyhkš nfhÆš, kl« KjÈaitfS¡F«
mJ r«kªjkhf muáaiy¥g‰¿í«, eh« ngR«nghJ ga§fhË ïJnghynt y£r¡fz¡fhd V¡uhî«, brštK« ïU¡»wJ.
fS¡F«, Raey¡fhu®fS¡F«, uÎah Phgf« tªJÉL»‹wJ. ïJ
ig¤âa¡fhu¤jdnk ahF«. “m‹Åa murh§fnk nt©oaâšiy. ï§FŸs RthÄfS¡F«, klhâgâfS¡F« c®¢rt«, âU¡
v§fŸ njr¤ij v§fËl« x¥òɤJ É£L btË eh£lh® fšahz«, nfhgd« M»aitfS¡F fz¡F tH¡»yl§fhj
btËah»Él nt©L«” v‹W brhšY« njáathâfË‹ muáaiy bghUŸ brytÊ¡f¥gL»‹wJ. ï›tsî« ïUªJ ga‹ v‹d?
Él e«Kila muáaš bfhLikahdjšy. K£lhŸ jdkhdjšy. á§f¥ó®, ãd§F, knyah, nkhÇR, ãÍ. f©o KjÈa
eh« v‹d brhšY»‹nwh«? ïl§fËš ïU¡F« TÈfËš mâfkhd É»jh¢rhu« jŠrhñ®
Íšyh¡fhu®fshfnt ïUªJ tU»wh®fŸ. jŠrhñÇš m‹d
m‹Åa‹ v‹gj‰fhf ahiuí« eh£ilÉ£L nghF«go r¤âu§fS¡F« rk°»Uj fhny#&fS¡F« FiwÉšiy v‹whš
brhšYtâšiy. m‹Åa® M£á v‹gj‰fhf vªj M£áiaí« eh« ïj‹ fU¤J v‹d? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. ghLgL« k¡fŸ
mÊ¡f nt©L« v‹gâšiy. giwadhŒ, gŸsdhŒ, rh«gdhŒ fŠá¡F tifÆšyhkš eh£il
É£L ntW eh£L¡F nghŒ ehÆY«, fGijÆY« filahŒ ghL
Mdhš eh« v‹d brhšY»nwh«. Kjyhˤ j¤JtKiu gLtJ« nrh«ng¿fŸ m‹d¢r¤âu¤âš rh¥ã£L rk°»Uj
bfh©l M£á nt©lh«, ghLgL« k¡fŸ mj‹ gaid milí« fhnyÍš thá¥gJ« m§FŸs ÄuhRjhu®fŸ âd« âd« Ãyh
goahd Kiubfh©l M£á nt©L« v‹W jh‹ brhšY»nwh«? ÉUªJ«, rJU«, gh£L¡f¢ nrÇí«, #y¡»ßilí« mDgÉ¥gJ«
VbdÅš cyf¤âš ghLgL« k¡fnsh, 100-¡F 90-ng®fŸ ïU¡ m§FŸs klhâgâfŸ uh#nghf« mDgɤJ¡ bfh©oU¥gJ«
»wh®fŸ. nrh«ngÇfŸ ghLglhkš Cuh® ciH¥ãš thG»‹wt®fŸ r»¡f¡Toa fhÇakh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
100-¡F 10-ng®fŸ jh‹ ïU¥gh®fŸ. Mjyhš 100-¡F 90-ngU¡F
mDTykhd M£á mt®fSila eyD¡fhf mt®fshnyna ïJnghynt ï‹dK« v¤jid Íšyh¡fŸ v¤jid khfhz§
M£á òÇa¡ Toa M£áahf ïU¡f nt©L« v‹»nwh«. ïjdhš fŸ, v¤jid njr§fŸ ïUªJ tU»wJ. ï‹D« “ekJ Rnjr”
v‹d j¥ò, ïJ V‹ Koahj fhÇakhfnt©L«. ïij uh#¤Jntõ« uh#h¡fis vL¤J¡bfh©lhš mt®fË‹ nah¡»aijia brhšy

Fo muR - 1933 ( 1 ) 278 279 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


nt©Lkh? mnef uh#h¡fŸ j§fŸ njr¤âDila bkh¤j tU ïU¡f nt©L« v‹W brhšÈ¡bfh©L ïitfis všyh«
khd¤âš 100 ¡F 75 É»j« njtoahS¡F«, Fâiu¥ gªja¤J¡F«, gy¥gL¤j Ãiy¡fit¡f nt©o ‘btŸis¡fhu‹ kh¤âu«
ÉUªJ¡F«, nkh£lhU¡F«, trªnjh‰rt¤â‰F« ghHh¡F»wh®fŸ. nghfnt©L«’ v‹»‹w fh§»unrh, RauhÍankh, njáankh,
fhªâankh RakÇahij ïa¡f¤â‰F itÇna ahF«. RakÇahij
go¥ò Éõa¤âš ïa¡f¤jh®fshš mÊ¡f¥gl nt©oaitfËš ïªj fh§»uR«,
ekJ eh£oš ï›tsî bfhŸis¡F«, m¡»uk§fS¡F«, fhªâaK« x‹whF«. RakÇahij ïa¡f« jÄœ eh£oš kh¤âu«
mnah¡»a¤jd¤â‰F« gz« ïUªJ« go¥ò Éõa¤âš 100 ¡F 12 ïU¥gjhŒ fUJ»Ö®fŸ mJ jtW. cy»š v§F« vªj _iy
ng®fŸ mJî« gh®¥gd®fS«, gz¡fhu®fS« kh¤âunk go¡f KL¡FfËY« ïU¡»wJ. ïªâahÉš kiyahs«, Mªâu«,
KoªjJ v‹whš ïªj M£áia¥ g‰¿nah, murh§f¤ij¥ g‰¿nah t§fhs«, g«ghŒ, gŠrh¥ KjÈa mndf khfhz§fËš ïU¡»wJ.
v¥go¥ ngrhkš ïU¥gJ v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. eh« c©ik mit fis¥ gh®¡F«nghJ ekJ R. k. ïa¡f« Äfî« ntfk‰w
ahd kÅj r_f¤â‰F¥ ghLgLt®fshÆUªjhš nkšf©l m¡»u r¡â Fiw thd j‹ikÆš ïU¡»wJ v‹Wjh‹ brhšy nt©L«.
k§fS¡F« bfhLikfS¡F« fhuz ój§fshÆU¥gditfis eh« ahiuí« gh®¤J fh¥ã mo¡»wt®fŸ mšy. ekJ jFâ¡F
mʤnj Mfnt©L«. mJ flîshdhY«, kjkhdhY«, murh§f Ãiyik¡F V‰w msÉš ïU¡»‹nwh«. gyh¤fhu¤ j‹ikianah
khdhY« všyh« xÊ¡f¥gl nt©oanjjh‹. flîŸ g¡j®fS«, ïufáa Kiw ianah eh« monahL btW¡»nwh«. ekJ bfhŸif
kjg¡j®fS«, v§fŸ ÛJ ghŒtâš gaÅšiy. j§fŸ j§fŸ flîŸ ÃahaK«, ne®ikí« Mdjhš ek¡F gyh¤fhuK«, ufáaK«
ÛJ«, kj¤â‹ ÛJ« ghŒªJ mitfS¡F ò¤âtU«go brŒí§fŸ. nt©lh«.
eh§fŸ flîS«, kjK« nkš f©l mnah¡»a¤jd§fS¡fhf njhH®fns eh« ijÇakhí«, ne®ikahí«, x‰Wikahí«,
nrh«ng¿fshš N£á¡fhu®fshš _l®fshš f‰ã¡f¥g£lbj‹nw ftiyahí« ntiy brŒnjhnkahdhš e«k MíËnyna ekJ
fUJ»‹nwh«. Mjyhš eh§fŸ mij¥g‰¿ y£áa« brŒtâšiy. ï¢ir ó®¤âahtij¡ fhzyh«.
ï‹iwa muáaiyí« nrh«ngÇfS¡F« gz¡fhu®fS¡F«
fh¥gË¡f V‰g£l ftr« v‹nw fUJ»nwh«. F¿¥ò: 07, 08.05.1933 ehŸfËš âU¥g¤öÇš eilbg‰w tl M‰fhL
Íšyh KjyhtJ RakÇahij kheh£oš M‰¿a ciu.
Mifahš mitfisí« monahL kh‰¿ ghLgLgt®
fS¡F« ViHfS¡F« fh¥gË¡f¡Toajhd xU M£áia Fo muR - brh‰bghÊî - 14.05.1033
mik¡f nt©L« v‹W fUJ»nwh«.
ï¥go¡ fUJtjhš Mg¤J tªJ ÉL« v‹W fUJ»wt®fŸ
v§fisna ïªj Mg¤J¡FŸsh¡»É£L kÇahijahŒ Éy»
j¥ã¤J¡ bfhŸs£L«. mij¥g‰¿ v§fS¡F gaÄšiy. Mdhš
v§fS¡F K£L¡ f£il nghl nt©lh« cŸns ïUªJ Jnuhf«
brŒant©lh« v‹W nf£L¡bfhŸS»nwh«. v§fS¡F e«ã¡if
ïU¡»wJ. ïitfis všyh« mojo F¤J bt£L u¤j¡fsÇ
ïšyhkš rhâ¡f ïlÄU¡»wJ v‹W eh§fŸ fUJ»nwh«. ïij
x¥ò¡bfhŸS»w vªj °jhgd¤JlD« fyªJ ntiy brŒa jahuhŒ
ïU¡»nwh«. eh§fŸ fh§»uR¡F vâÇfŸ v‹W ïªj CÇš áy®
fUâÆU¥gjhŒ nfœÉ¥g£nlh«. ïªj¡ bfhŸiffŸ fh§»uRila
bfhŸiffshŒ ïUªjhš eh§fŸ fh§»u°fhu®fŸ jh‹. tUzh¢
áuk« ïU¡f nt©L«, #hâ ïU¡fnt©L«, “uh#h¡fŸ” ïU¡f
nt©L«, KjyhËfŸ ïU¡f nt©L«, kj« nt©L«, ntj«
òuhz« ïâfhr« ïU¡f nt©L«, ï‹iw¡F ïU¡»w bjšyh«
Fo muR - 1933 ( 1 ) 280 281 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16
M§fh§F T£l§fŸ T£o rkj®k« ï‹dbj‹W«, bjhÊyhsU¡
F« ÉtrhÆfS¡F« És¡fKw¢brŒayh«. J®¥gH¡f bthG¡f§
fis bthÊ¡FkhW gy Ô®khd§fis¢ brŒayh«. ï›Éjkhf
xG§fhfî«, Ãaha Kiw¥go T£l§fisí«, C®ty§fisí«
el¤â bfhŸSkhW nf£L¡bfhŸS»‹nw‹.
‘nk’ âd« <. bt. uhkrhÄ
Fo muR - m¿¡if - 14.05.1933
rkj®k¥ bgUehŸ

1933-tUl« nk khj« 21-njâ PhƉW¡»Hik


RakÇahijnahuhš
jÄœehL KGikí« bfh©lhl¥gL«.

cybf§F« flªj 50 tUõkhf nk âd¤ij X® bgUehshf¤


bjhÊyhs®, »UÎfŸ KjÈnah® ftŤJ tU»‹wh®fŸ. jhH¤j¥
g£lt®fS¡F«, xL¡f¥g£lt®fS¡F«, Vkh‰w¥g£lt®fS¡F«
ïªehŸ bth‹nw ctªj âdkhF«. ïªehËš nfhlhd nfho k¡fŸ
jh§fŸ gL« fZl§fisí«, Fiwfisí« bjÇÉ¥gh‹ nt©o,
M§fh§F T£l§fŸ nghLtJ«, C®ty« tUtJ«, cg‹ahr§fŸ
brŒtJ« tH¡fkhÆUªJ tU»wJ. ï›tUõ« 'nk' âdkh»a br‹w
â§fËš (1933, nk, 1-²) M§»y eh£oY« (England) ãuh‹áY« (France)
UZahÉY« (Russia) b#®kÅ (Germany) ï£lÈ (Italy) mkÇ¡fhÉY«
(America) ïªâahÉY« (India) #¥ghÅY« (Japan) k‰WKŸs
bjhÊyhs®, KjyhË njr§fËš nfhlhd nfho k¡fŸ j«j«
Fiwfis¤ bjÇɤJ«, FiwfS¡F¥ gÇfhu« njoí«, nahá¤J«,
g‰gy Ô®khd§fŸ brŒJ« tªâU¡»‹wd®. ïªj tUõ« ghÇ°
g£lz«, ïªehis bjhÊyhs® ÉLKiw ehshf¡ bfh©lhoaJ.
rkj®k ehlh»a nrhÉa¤ UÎahÉš 16 nfho M©, bg© FHªij
fŸ ml§fyhf ahtU«, UÎah njr KGikí«, ï¤ âd¤ij¡
bfh©lhodh®fŸ. rkj®Äfsh»a ehK« ï¤âd¤ij¡ ftÅ¡fh
kÈU¥gJ bgU§FiwntahF«. ï«khj« Kjš ehŸ flªJ É£l
nghâY«, tU»w PhƉW¡»Hik nk khj« 21 njâ RakÇahij
rkj®k rigfŸ ahî«, rkj®k bfhŸiffis V‰W¡ bfh©l r§f§
fŸ ahî«, m¤âd¤ij bgUªâdkhf¡ bfhŸsš Ä¡f eykhF«.
m‹W fhiyÆY«, khiyÆY«, mªjªj¡ »uhk§fËY«, g£lz§
fËY« rkj®ÄfŸ C®ty«, rkj®k r§Ñj§fSl‹ tuyh«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 282 283 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


mbj‹dbt‹whš, ehf«khË‹ ï›tsî fhÇa§fisí«
eh‹ bghJey nritÆš <Lg£l ãwF bghJey fhÇa§fS¡F«,
áw¥ghf RakÇahij ïa¡f¤â‰Fnk ga‹gL¤â tªnj‹ v‹gJ
jh‹. ehf«khŸ eh‹ fh§»uáÈU¡F« nghJ k¿aš Éõa§fËY«,
it¡f« r¤âah¡»uf Éõa¤âY«, R. k. ïa¡f¤âY« x¤JiH¤J
tªjJ cyf« m¿ªjjhF«.

ehf«khŸ kiwî Mfnt ehf«khŸ kiwªjJ vd¡F xU moik nghƉbw‹W


brhšy£Lkh? Mjuî nghƉbw‹W brhšy£Lkh? ï‹g« nghƉ
všyh« e‹ik¡nf bw‹W brhšy£Lkh? cz®¢á nghƉbw‹W brhšy£Lkh? C¡f«
nghƉbw‹W brhšy£Lkh? všyh« nghƉbw‹W brhšy£Lkh?
vdjUik¤ JizÉ, MUÆ®¡ fhjÈ ehf«khŸ 11-5-33 njâ vJî« És§fÉšiyna.
khiy 7-45 k¡F MÉ Ú¤jh®. ïj‰fhf eh‹ J¡f¥gLtjh? k»œ¢á vJ v¥go ïUªj nghâY« ehf«khŸ kiwî xU mâra fhÇa
ailtjh? ehf«khŸ eȪJ kiwªjJ vd¡F yhgkh? eZlkh? kšy. ehf«khŸ ïa‰ifia vŒâdhŸ. ïâbyh‹W« mâraÄšiy.
v‹gJ ïJrka« Koî f£l Koahj fhÇakhŒ ïU¡»wJ.
ehf«khis m®¥g MíŸfhÇba‹W ahU« brhšÈÉl
v¥goÆUªjhY« ehf«khis “kzªJ” thœ¡if¤ Jiz KoahJ. ehf«khS¡F 48 tanj MdnghâY« mJ kÅj MíËš
ahf¡ bfh©L 35 tUõfhy« thœªJ É£nl‹. ehf«khis eh‹ gFâ¡nf á¿J Fiwahd nghâY« ïªâa k¡fËš ruhrÇ thœ
jh‹ thœ¡if¤ JizÉahf¡ bfh©L ïUªnjndašyhkš ehf« ehsh»a 23 1/2 ïUg¤â _‹wiu taJ¡F ïu£o¥bg‹nw brhšy
khS¡F eh‹ thœ¡if¤ Jizahf ïUªnjdh v‹gJ vd¡nf nt©L«. br¤jhš áÇ¡f nt©L«, ãwªjhš mGf nt©L« v‹
Phgf¤J¡F tuÉšiy. eh‹ RaeythœÉš ‘ikduhŒ’ ‘fhÈahŒ’ »‹w PhdbkhÊ¥go ehf«khŸ br¤jij xU J¡f r«gtkhfî«, xU
‘ÓkhdhŒ’ ïUªj fhy¤âY« bghJey thœÉš <Lg£L bjh©ldhŒ eZl r«gtkhfî« fUjhkš mij xU k»œ¢áahfî«, yhgkhfî«
ïUªj fhy¤âY« vd¡F thœÉ‹ x›bthU JiwÆ‹ K‰ngh¡ fUj nt©L« v‹nw eh‹ Mir¥gL»‹nw‹. Mir¥gLtJ
F¡F« ehf«khŸ v›tsnth MjhukhŒ ïUªjhŸ v‹gJ kW¡f kh¤âukšyhkš mij c©ikba‹W« fUJ»nw‹.
Koahj fhÇa«. bg©fŸ Rjªâu Éõakhfî«, bg©fŸ bgUik
Éõakhfî« ãu¤âahU¡F eh‹ v›tsî ngR»nwndh-nghâ¡» v¥gobaÅš vdJ thœehŸ rǤâu¤âš ïÅ ÃfH¥nghF«
nwndh mâš ü‰¿š xU g§F åjkhtJ v‹dUik ehf«khŸ m¤âaha§fnsh á¿J Énrõ r«gt§fshf ïUªjhY« ïU¡fyh«.
Éõa¤âš eh‹ elªJbfh©oUªnj‹ v‹W brhšÈ¡ bfhŸs mij ehf«khŸ ïUªJ gh®¡f neÇ£lhš mªj m«khS¡F mit
vd¡F KG nah¡»aij ïšiy. ÄFªj J¡fkhfî« Jaukhfî« fhz¡ToajhŒ ïU¡F« v‹gâš
á¿J« rªnjfÄU¡fhJ. m¤Jl‹ mij¡f©L r»ahj KiwÆš
Mdhš ehf«khnsh bg© moik Éõakhfî«, M© ahD« á¿J fy§f¡TL«.
ca®î Éõakhfî«, rh°âu òuhz§fËš v›tsî bfhLik
ahfî«, _®¡fkhfî«, F¿¥ã£oUªjnjh mt‰WŸ x‹W¡F¥ g¤jhf Mjyhš ehf«khŸ kiwthš vd¡F mâf Rjªâu« V‰g£l
elªJ bfh©oUªjhŸ v‹gijí« mij eh‹ V‰W¡ bfh©oUªnj‹ Jl‹ “FL«g¤ bjhšiy” xʪjJ v‹»‹w xU ca® gjÉiaí«
v‹gijí« ÄFªj bt£f¤Jl‹ btËÆL»nw‹. mila ïlnk‰g£lJ.

ehf«khŸ cÆ® thœªjJ«, thH Mir¥g£lJ« vd¡fhfnt ïJ Éf, ehf«khŸ kiwit eh‹ v›tsî k»œ¢áahd
xÊa jd¡fhf mšy v‹gij eh‹ x›bthU Éehoí« e‹whŒ fhÇa¤â‰F«, yhgkhd fhÇa¤J¡F« ga‹gL¤â¡ bfhŸ»‹nwndh
cz®ªJ tªnj‹. ïitfS¡bfšyh« eh‹ brhšy¡Toa Vjht mªj khâÇ vdJ kiwitnah vdJ eÈitnah ehf«khŸ cgnahf¥
bjhU rkhjhd« c©bl‹whš mJ btF á¿a rkhjhdnkahF«.

Fo muR - 1933 ( 1 ) 284 285 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


gL¤â¡bfhŸs kh£lhŸ. mj‰F nebuâÇilah¡Ftj‰nf cgnah»¤
J¡ bfhŸthŸ. Mjyhš ehf«khŸ ey¤ij¡ nfhÇí«, ehf«khŸ
vd¡F K‹ kiwªjJ v›tsnth e‹ik.
v‹dUik¤ njhH®fŸ gyU¡F ehf«khŸ kiwî <L brŒa
Koahj eZl« v‹W njh‹wyh«. mJ rÇahd mã¥ãuhakšy. mUŠbrhš bghUŸ
mt®fŸ r‰W bghWikahŒ ïUªJ ïÅ el¡f ïU¡F« Ãfœ¢á
fis¡ fh©gh®fshdhš mt®fS« v‹id¥ nghynt ehf«khŸ
kiwî eybk‹nw fUJth®fŸ. ehf«khS¡F fhayh V‰g£l mNia - bghwhik
fhuznk vdJ nkš eh£L¢ R‰W¥ãuahz« fhuzkhŒ xU tUõ m¤âaªj - Äfî« beU¡fkhd
fhy« ãǪJ ïUªâU¡f ne®ªj ãÇth‰whikna K¡»a fhuz«. M¡»id - f£lis
ïu©lhtJ uZa ah¤âiuÆdhš vd¡F Vnjh bgÇa Mg¤J tU«
MÞgj« - ïl«, g‰W¡nfhL
v‹W fUâaJ.
bf«ò - át¥ò ïu¤âd¡fš
_‹whtjhf ekJ “òâa ntiy¤â£l§fis” cz®ªj ã‹ rflnahf« - FUî¡F MW, v£L, g‹Åu©o‰
x›bthU ÃÄõK« jd¡FŸ V‰g£l ga«. M»a ï¥go¥g£l rªâu‹ ïU¤jyhš c©lhF« gy‹
m‰g fhuz§fns m›t«ik¡F “T‰whf” ËwJ v‹whš ïÅ
rªâah tªjd« - rªâ tz¡f«
ït‰iw Él nkyhdjhd ãÇî, Mg¤J, bghUshjhu¡ fZl«
rh¡fhL - ïw¥ò
KjÈait c©ikahŒ V‰gl ïU¡F« Ãiy m›t«ik¡F
v›tsî fZlkhŒ ïU¡F« v‹W Ãid¤J¥ gh®¡F« njhH®fŸ áL¡if neu« - bg©fŸ jiyKoÆš
ehf«khŸ kiwî¡F tUªj kh£lh®fŸ v‹nw fUJ»nw‹. 2, 3 á¡F vL¡F« neu«
tUõ§fS¡F K‹ãUªnj eh‹ ïÅ ïU¡F« thœehŸ KGt áyh»¤jš - òfœjš
ijí« (r§fuh¢rhÇfŸ nghy) -– (m›tsî¡F Ml«gu¤Jldšy,) j®¡Ñ¤J - Éthâ¤J
(gz tNY¡fhf mšy) rŠrhu¤ânyna, R‰W¥ ãuahz¤ânyna j®¥ã¤J - gƉá, xG¡f«
ïU¡f nt©L« v‹W« ek¡bf‹W xU jÅ ånlh mšyJ F¿¥ã£l âa§» - nrh®tilªJ, ò¤âka§», fy§»
ïl¤âš Ãuªju thrnkh v‹gJ Tlhbj‹W« fUâ ïUªjJ©L.
î¤öË - KG m¿î
Mdhš mj‰F ntW v›Éj¤ jilí« ïUªâU¡f Éšiy v‹whY«
ehf«khŸ bgÇa jilahŒ ïUªjhŸ, ï¥nghJ mªj jil ïšyhJ îjhuz« - Ãiy ÃW¤jš
nghdJ xU bgÇa k»œ¢á¡FÇa fhÇakhF«. Mjyhš ehf«khŸ gŠruh¥nghš - gwit¡TL nghš
Koî ek¡F e‹ikia¤ jUtjhFf. g®¤âah»ÉL« - ïizah»ÉL«, gfukh»ÉL«
gÇaªj« - všiy, Koa
- <.bt.uh.
gujɤJ - tUªâ
Fo muR - jiya§f« - 14.05.1933 ãu¡»ahâ - òfœ
Kl¤bj§F - nfhzyhf ts®ªj bj‹id
tâí« - j§F«
tÃjh - bg©, kidÉ
itÇ - gift‹

Fo muR - 1933 ( 1 ) 286 287 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 16


Fo muR - 1933 ( 1 ) 288

You might also like