Professional Documents
Culture Documents
doc
KALKULUS 1
MODUL-14
XIII. INTEGRAL DASAR (Fundamental Integral)
Integral adalah anti derivatif atau kebalikan dari derivatif/deferensial/turunan.
1.
d
xn+1 = (n+1) xn
dx
xn dx =
2.
d
1
ln x =
dx
x
3.
d
ex
dx
= ex
ex dx = ex + C
4.
d
ax
dx
= ax ln a
5.
d
cos x = -sin x
dx
sin x dx = -cos x + C
6.
d
sin x = cos x
dx
cos x dx = sin x + C
7.
d
ln|cos x| = -tan x
dx
1
x
dx
ax dx =
1
xn+1 + C
n 1
= ln |x| + C
ax
+C
ln a
= ln |sec x| + C
8.
d
tan x
dx
= sec2 x
sec2 x dx = tan x + C
9.
d
cot x
dx
= -csc2 x
csc2 x dx = - cot x + C
10.
d
sec x
dx
= sec x tan x
11.
d
csc x
dx
= -csc x cot x
336334462.doc
dx
1
x
arc sin
+ C
a
a
1
x
arc tan
+ C
a
a
1
x
arc sec
+ C
a
a
dx
x a2
| xa|
1
ln
+ C
| xa|
2a
dx
a x2
| xa|
1
ln
+ C
| xa|
2a
12.
13.
14.
x x a
15.
16.
17.
x2 a2
18.
x a2
19.
a2 x2
20.
x2 a2
21.
(a x )
2
dx
a x2
2
dx
2
dx
dx
2
a2 x2
) + C
= ln | x +
x2 a2
| + C
= x a 2 x 2 + a2 arcsin
dx
x
+C
a
= x x 2 a 2 + a2 ln | x+ x 2 a 2 | + C
dx
x2 a2
= ln ( x +
= x x 2 a 2 - a2 ln | x+ x 2 a 2 |+C
dx
a.
x-2/3 dx
= 3 x1/3 + C
b.
(3x+4)2dx
c.
d.
(f(x))-2/3 d f(x)
e.
1
3
( 2 x 5)
cos x
3
sin x
dx
dx
(9x2+24x+16)dx = 3x3+12x2+16x + C
(2x+5)-2/3d(2x+5) =
3
(2x+5)1/3+ C
2
= 3 (f(x))1/3 + C
=
336334462.doc
1
3
a.
b.
x
dx
2 3x 2
1
3
1
d (2 3x 2 )
=
ln | 2+3x2 | + C
2
3
2 3x
c.
( x 2)
dx
x 2 4x
1
2
1
d ( x 2 4 x)
=
ln | x2+4x | + C
2
2
x 4x
d.
dx
x
e 1
ex
dx
1 ex
ln | 2+3x | + C
= -
d (1 e x )
= - ln | 1+e-x | + C
1 e x
a.
a4x dx
e1 / x
dx
x2
b.
c.
(ex+1)2 ex dx
d.
=
= -
a4x
+ C
4 ln a
d e1/x = - e1/x + C
(ex+1)2 d(ex+1)
1
(ex +1)3 + C
3
ex 1
dx = x + ln | 1+e-x | + C ( see: 2.d)
ex 1
a.
x sin 3x2 dx =
1
6
=-
1
6
cos 3x2 + C
b.
x cos 3x2 dx =
1
6
1
6
sin 3x2 + C
c.
x2 tan 2x3 dx =
1
6
1
6
ln |sec 2x3| + C
336334462.doc
1
2
sec2 x2 d (x2)
1
tan x2 + C
2
1
6
d.
x sec2 x2 dx =
e.
x csc2 3x2 dx =
f.
g.
1
6
cot 3x2 + C
1
sec 4x2 + C
8
a.
(1 x )
b.
2x 7
dx
x2 9
c.
dx 3
1
3
(1 ( x ) )
3
= ln |x2+9| -
dx
x 4x 9
2
1
arc sin x3 + C
3
7
x
arc tan
+ C
3
3
2
2x
arc sec
+ C
3
3
2x 3
dx
4x 2 9
b.
dx
=
7 6x x 2
d.
d.
dx
x 2 4 x 13
dx
x 2 4x 5
| 2x 3 |
1
1
ln|4x2-9| ln
+ C
| 2x 3 |
4
12
dx
16 ( x 3) 2
dx
( x 2) 2 9
dx
( x 2) 2 9
|7x|
1
ln
+ C
|1 x |
8
= ln | (x+2) +
x 2 4 x 13
= ln | (x+2) +
x 2 4x 5
| + C
| + C
336334462.doc
a.
b.
c.
Soal-Soal Buktikan:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
5x 6
5
11
5
dx = x +
ln |x +
| + C
6x 5
6
36
6
7.
5 4x
9 / 25
4
4
+
ln |
x| + C
2 dx = (4 5 x)
4 5x
25
5
8.
9.
10.
11.
x3
9 x2
12.
x2 2
dx = 1/3 ln (x3+6x+3) + C
3
x 6x 3
13.
x
dx
( x 3)1 / 3
2
= (x2+3)2/3 + C
336334462.doc
2x 3
9
x3
dx = ln(x2+6x+13)arctan
+ C
2
2
x 6 x 13
14.
15.
16.
17.
18.
(6x-x2) dx = (x-3)(6x-x2) +
19.
20.
x 1
3x 4 x 3
2
x
27 6 x x
dx =
3x 2
1
5
ln(3x2-4x+3)arctan
+C
6
5
15
dx = - (27+6x-x2) + 3 arcsin
5 4x
8 12 x 4 x 2
x3
+C
6
336334462.doc
u dv = uv - v du
Urutan prioritas sebagai u :
1.
ln x,
2.
xn ,
3.
ekx.
Contoh :
1. x cos x dx = ?
Jawab:
Karena integral tersebut tidak mengandung ln x, maka x dalam
Integral tersebut diambil sebagai u.
x cos x dx = x d sin x = x sin x - sin x d x
= x sin x + cos x + C
2. x2 ln x dx = ?
Jawab:
Karena integral tersebut mengandung ln x, maka ln x dalam
Integral tersebut diambil sebagai u.
x2 ln x dx = ln x d
x3
x3
=
3
3
ln x -
x3 1
.
dx
3 x
1 x3
3 3
x3
3
x3
( 3 ln x - 1 ) + C
3
ln x -
+ C
336334462.doc
3. x e2x dx = ?
Jawab:
Karena integral tersebut tidak mengandung ln x, maka x dalam
Integral tersebut diambil sebagai u.
x e2x dx = x d
e 2x
2
= x
e 2x
e 2x
-
2
2
= x
e 2x
e2x
+C
2.2
2
dx
e 2x
( 2x - 1 ) + C
4
4. e3x sin x dx = I = ?
Jawab:
Karena integral tersebut tidak mengandung ln x dan x n, maka e3x dalam
Integral tersebut diambil sebagai u.
= e3x d (- cos x)
= - e3x cos x + 3 cos x. e3x d x
= - e3x cos x + 3 e3x d sin x
= - e3x cos x + 3 e3x sin x - 3 sin x e3x.3. dx
= - e3x cos x + 3 e3x sin x 9 e3x sin x dx
e3x sin x dx =
e 3x
10
(- cos x + 3 sin x) + C
336334462.doc
Soal-Soal (Selesaikan):
1. x cos 5x dx
5. x2 sin 3x dx
9. x3 cos 2x dx
2. x ln 4x dx
6. x2 ln 3x dx
10. x3 ln 2x dx
3. x e2x dx
7. x2 e3x dx
11. x3 e2x dx
4. ex sin 3x dx
8. e3x sin 2x dx