Nhng iu

Cha Bit V
Gia Ct Lng
Khng Minh

Ebook Created By Nguyn c Dng

i tm Khng Minh tht trong "Tam quc din ngha"

Khng Minh l mt nhn vt rt quen thuc vi c gi Vit. i vi nhiu ngi c, Khng Minh l mt
nhn vt y mu lc, thng hiu o l, ph chnh ngha trong tc phm "Tam Quc din ngha" lng
danh. Tuy nhin hin nay Trung Quc, d lun c nhiu cch l gii mi v Khng Minh. iu c th do
cc gi tr c thay i, hoc v mt l do no khc Chng ta c th t cm nhn khi c bi vit ny.

Khng Minh "thn c diu ton"

Tc gi ca phn trch trong hai chng sch bnh v Gia Ct Lng c trch di y l Mai Triu Vinh, sinh nm
1970 V Hn, H Bc, gc l ngi Nam Xng, Giang Ty. ng hin l Tng Gim c Nh xut bn i hc V
Hn, chi nhnh Bc Kinh. Vn ni ting bi nhng cun sch gy sc v bn chy vo loi nht. Mai Triu Vinh
vit rt nhiu tc phm v hu ht u gy c s ch ca ngi c.
Cc tc phm ca ng bao gm: Tin ha lun: cu chuyn mnh c yu thua; 12 quy lut suy vong ca cc triu
i Trung Quc; Lc s nhn loi: Chng ti c 300 vn nm; Siu quc: gii m nhng vng triu cng thnh
Trung Quc; Nh i ci cch Ung Chnh: thc lc v vic phn i li ch ca tp on; Bnh lun v 7 i gian hng
trong lch s Trung Quc; Hu ht nhng tc phm ca ng u mang tnh cht phn , ni ngc. V cng v
nhng cun sch ny, ngi ta coi Mai Triu Vinh l nh bnh lun lch s x hi sc so.
Gn y, cun sch Mai Triu Vinh bnh lun v Gia Ct Lng gy xn xao d lun Trung Quc. Ln u tin
mt hc gi trn giy trng mc en cng khai tuyn b Gia Ct Lng l k ngy qun t, y th on, gi
nhn gi ngha nhm t bng c d tm chnh tr ca mnh. Cun sch thc s l mt c sc ln bi l lu nay
Gia Ct Lng vn tn ti nh mt in hnh v s mu tr tuyt nh.

Gia Ct Lng "din tr" trc cc mu s Giang ng

kin v cun sch do vy rt tri ngc. Ngi tung h, cho rng y l kin gii mi m, lp lun thuyt phc, l
nhng phn y gi tr. K cho rng ch l cch lm tin l liu on trch di y thuc phn 12 chng
II v phn th nht chng III trong cun sch .
Gi thn mn qu
Trong thi k Tam Quc, Gia Ct Lng c mi ngi cng nhn l k thng hiu thn thnh. Trong hi th 49
Tam quc din ngha ni n vic ng mn gi ng, ha thiu Xch Bch, i ph 80 vn qun To Tho. Gia Ct
Lng t k: Tng gp o nhn, c truyn th k mn n gip, c th h phong hon v. Nhng tht ra y
ch l mt mnh khe nhm la bp Chu Du m thi.

Gia Ct Lng chng qua li dng s m tn ca mi ngi i vi thn thnh gi tr huyn hoc. Cng bng
m ni, ng l ngi cc k thng minh, gii nm bt c hi. Nhng g ng lm thng rt gin n, nhng ng ta
che che y y, lc n lc hin khin cho mi ngi khng bit u m ln ra u mi. Nhng iu thc ra rt gin
n, ng bit cch lm cho n tr nn rc ri, kh hiu.
Mi khi Gia Ct Lng iu binh khin tng, u c mt cht g thn b. Khng phi ch n gin trao ti gm
cho tng lnh, m cn sn sng lng nghe nhng khng ngh ca h. iu ny lm cho cc tng lnh cng nh
binh s khng hiu r rng ton b din bin ca chin cc. Thuc h ch cn bit y k m hnh s. Tc dng ca
vic lm nh th l khin cho mi ngi c cm gic thn b v Gia Ct Lng, tr thnh mt qun c trong tay ng,
khng nm c ton b chin lc nn thiu hn tinh thn hp tc. Hai mt ny hin nhin s nguy hi ca ci sau
ln hn so vi ci trc rt nhiu.
V v nht l vic mn gi ng. Khi mi ngi ng tm ng sc khng To, Gia Ct Lng li li dng mt cht
hiu bit v thin vn ca mnh gi mnh khe la bp ba qun. ng n lm php, lm tr huyn hoc, thn
thnh ha bn thn mnh t c mc ch chnh tr. Khoa trng cng lao ca bn thn, cp ot cng lao to
ln ca Hong Ci v Chu Du, ta h thng li trong trn ha thiu Xch Bch hon ton l do vic Gia Ct Lng
lm php m em li. Bao nhiu kh nhc vo sinh ra t ca cc tng lnh v hng vn binh s tr thnh mt v kch
trn sn khu.
Mt tng nh Gia Ct Lng khin cho s nghip ca Thc Hn gp rt nhiu gian trun. Trn ng Dng
chnh l mt v d. ng nhin nu c Tam quc din ngha m ch thy miu t Triu Vn x thn cu A u,
Trng Phi ht ln lui qun To trc cu Trng Bn Nh th chnh l tc gi mun che giu s bt ti ca Gia
Ct Lng. Vn l To Tho truy kch thng li, nhng trong tc phm ngc li, qun Lu B u cng chim
c thng phong. Thc t trong trn ng Dng, Gia Ct Lng khng h ginh c thng li no v mt
chnh tr. Bi v ln ny l nh trc din ng khng c cch no gi tr bp bm ma qu c. Cui cng khng th
khng nhc ti cu ni thng thn trong Tam Quc ch Gia Ct Lng truyn: Ti H Khu, Lng ni: Vic rt gp,
hy phc mnh i cu Tn tng qun.
Gia Ct Lng gi tr qu thn, la di ch l nht thi, ng khng th la c c i.
Gia Ct Lng gp Lu B khi Cu Chu ang hn lon, anh hng khp ni ni ln. Qun thn tng ng, nh c
gp nc. Nhng khng th cng qun To tranh thin h nh vt b Kinh Chu, lui v Ba Thc, d d cp nc
ca Lu Chng, gi lin minh vi qun Ng, cng kh gi t K Sn, tim quyn nhng ni xa xi l k
sch ca nhng k hn mn.
Nhn gi, ngha cng gi theo
Con ngi c tht tnh lc dc, khc v ci vn i lp. T khi con ngi oa oa cho i, m thanh u tin mang
n th gii l ting khc, ti khi con ngi i ht ci i, m thanh cui cng lu li dng gian cng l ting
khc. Khc, trn thc t l mt bn nng ca con ngi. Khi bun thng khc, khi vui sng cng khc. Khc
tr thnh cch biu hin tnh cm ni tm,
Khc, thu b khng phn bit gii tnh, b trai b gi u c th khc bt c lc no, n khi thnh nin, khc
dng nh tr thnh c quyn ca n gii, n ng th nht nh c nc mt nhng khng d ri, ph n
khc li l cnh hoa l ma xun im cht ma.
Khi thnh gia tht, n ng c chuyn bc bi, cng lm ch c th p ca m i, ung say xn ri v. Nhng
tuyt i khng th ri nc mt au kh. Ph n th lng l rt nc mt, m thm su no. Tho no c ngi
ni: tr con dng nc mt i ph vi ngi ln, ph n ly nc mt i ph vi n ng, cn n ng th
sao? Ch c th dng nc mt i ph vi th gii! Trong ting khc, h gii to p lc, thch thc s phn.

Chuyn thin h u ch "lun bn" qua tic ru!

Khc v ci l mt cp biu tng tnh cm i lp. Con ngi c th khc khi vui sng, cng c th ci khi au
n. To Tho gp kh khn cng c khc v ci. Chin bi Xch Bch l giao l ca tnh mnh. Nhng tc gi
khng tp trung miu t vo mu k thot thn m li tp trung miu t ba ln h To ci ln trn ng tho
chy.
Ln th nht, pha ty Lm, To Tho ngi trn nga nga mt ci khng dt, To ni; Ta khng ci
ngi khc, ch ci Chu Du v mu, Gia Ct Lng thiu tr. Nu l lc ta dng binh, ta s cho mt i qun mai
phc y, nh th chng hn ? Ni cha dt, Triu T Long t nhin xng ra, khin cho s c ch ca To
Tho phi nhanh chng h m uy.
Ln th hai, H L khu, To Tho ngi di mt khu rng tha, nga mt ci ln, li ch Gia Ct Lng, Chu
Du tr mu cha , kt qu l Trng Dc c xut hin lm cho ng ta hn xiu phch tn. Khng ch tn tht
nghim trng, n c nga xe, qun lng cng b cp.
Ln th ba, trn ng nh Hoa Dung, To Tho li ci Gia Ct Lng, Chu Du l loi v nng. ang ci th
Vn Trng cm ao ng sng sng trc mt, ng ta ci khng thnh ting, ch cn bit ci u cu xin tha
mng.
Ba ln ci ny trong tiu thuyt c th ni l tuyt bt. Tuy c th thy Gia Ct Lng dng binh v cng k diu,
nhng To Tho so vi nhng ngi khc cng rt ng n v. Thn lm cnh him, vn c th ci, ch giu i
th ca mnh thiu tr tu c mu. Nu l ngi khc, ch e chy thot thn cn chng kp, hung h trong nhng
trng hp nh vy. c bit l ba ln ci ca ng ta, cng khin cho ngi ta v bn m khen l tuyt bt. Qun t
nga thiu, bn thn khng cn lc tip tc chin u m Quan V thn dng v song, chm Nhan Lng, git
Vn S nu nh dng bin php cng rn th hung nhiu hn ct.
Tc ng ni, k thc thi mi l tun kit. n bc ng cng, To Tho dng tnh ngha lm mm lng
Quan V, cu xin c m cho mt con ng sng. Bi v ng ta trong qu kh tng c n vi Quan V m
Quan V li l con ngi ly ngha lm u. Cui cng To Tho t mnh ha gii nguy nan. C th khut phc
c nhn ti y chnh l i trng phu, cch x s vi mi ngi ca To Tho th hin iu .

Trong cuc sng c khoi lc, cng c au thng, bt tt phi c tu sc cho bn thn mnh. Ch cn dng
chn tm, chn tnh, chn cm ca bn thn th c th i din vi cuc sng, ln ting m khc, ln ting
m ci. Dng ci chn tnh biu hin cho chnh mnh, y mi c th xem nh l mt con ngi

Thut "rt t" hay mt tr tim ca tr nh?

i lp vi ci gian hng ca To Tho l ci kiu hng ca Lu B, cng c cch x l m khng ngi no lm
c, ng ta dng nc mt tranh thin h. Lu B thch khc n ni ting.
Lu B di s tr gip ca T Nguyn Trc, ng qun Tn D, chiu binh mi m, tch tr lng tho, kh tng
ngy mt thnh. Nhng To Tho bt chc bt tch ca T Mu a cho Nguyn Trc, khin cho ng ta phi ri
b Lu B. Lu B khc rng: Nguyn Trc i ri, ta s khng bit lm th no?, ri ngng nc mt m ngng theo.
T Th v iu ny m tm t nhiu lon, nc mt lng trng, khi sang pha To Tho t u ch cui khng a ra
mt k sch no.
Lu B ba ln n lu c, gp phi li t chi kho ca Khng Minh, khc rng: Tin sinh khng xut sn, thin h s
sng nh th no?. Lu B ni i ni li, cng ng n tm s su kn, tm t trm mi, lc nc mt thm ra
tay o, lm t ht c vt o.
Khi L Tc ng Ng i Kinh Chu, Lu B li khc, dy v nhng th h ca L Tc khng bit x tr th no, cui
cng khng hon thnh c nhim v.
Khi tin Quan V b st hi truyn ti, Lu B tht ln mt ting ln, hn m ng vt xung t, l thm t vt o, ba
ngy khng n. Biu hin huynh tnh thm.
Lu B t u ch cui u dng nc mt cm ng vn thn v tng, khc ginh c mt a bn lp
nghip ri cng dng khc c c v tr vua t Thc.

L th h ca mt v qun vng khc rt nhiu, vic khc ca Gia Ct Lng cng rt c bn lnh. Ch t vic khc
ca ng ta cng c th cng Lu B to nn cng trng. Nhng Lu b d ni g i na, cng c mt cht v quc gia
m khc. Cn vic khc ca Gia Ct Lng cng ch l kiu mo khc chut, mn s thng xt gii him nghi
m thi.
Gia Ct Lng u tin l khc Chu Du. Nm 36 tui, v c thy qun ca ng Ng Chu Du bt hnh tiu
vong, Gia Ct Lng mang theo Triu T Long v mt s ngi khc na n phng ving. Ch thy Khng Minh ti
trc linh sng Chu Du, by l vt, t rt ru, xung t ri khc ln, va khc va thut li Chu Du sinh thi
anh hng, vn ti v lc, rng lng ch cao nh th no, ri gip Tn Quyn ct c Giang ng, xy dng s
nghip ra sao. ng ta cc lc ca ngi tm lng trung ngha, kh cht anh hng ca Chu Du. ng trc quan ti ca
Chu Du, ng au n ni: Hi i Cng Cn, sinh t vnh bit!. Hn phch c linh, xin chng gim cho tm lng ca
ti: t y trong thin h, s khng tm thy u k tri m! Than i au n thay!. ng ta nc mt nh sui, bi
thng khc lc khng dng, thc l cm ng lng ngi. Nhng ngi c mt trong bui hm khng ai l
khng b nc mt ca ng ta lm cho cm ng, cc tng lnh khng c ai khng b tnh cm ca ng ta cm ha.
Gia Ct Lng ging nh m tang m, khc lc ku go. Cc tng lnh ng Ng u b tung ha m. H ngh
khng ra rng v sao Chu Du cht. Khng phi l ngi trc mt h, ni li m khng gi, chua ngoa cay nghit th
Chu Du u cht nhanh nh vy. Gi n m tang khc ving, phn minh l khng ai n hip Giang ng c, c
mun h thp Chu Du, trnh hin trc th nhn mt gi tng rng: khng phi l ti, Gia Ct Lng, th ny th
n m l ng, Chu Du, nh nhen, vic ng tc kh m cht hon ton khng lin quan ti ti. ng xem ng cht m ti
vn cn ti khc ving ng, ng phi ni ti tht rng lng mi ng! i vi mt ngi cht m ng ta vn
khng t b, lng d Gia Ct Lng qu tht cn hn lang si.
Nghe ni loi c khi n thc vt, c mt loi c biu hin rt ging con ngi: chy nc mt. Loi c qu thc l c
bit chy nc mt, ch l chng hon ton khc khng phi v thng tm m l do lng mui d tha trong c
th n bi tit ra. Chc nng bi tit ca thn c khng c hon thin nh, trong c th d tha qu nhiu mui,
cn phi da vo mt tuyn mui c th bi tit. Tuyn mui trong c th loi c nm rt gn vng mt ca c.
Tuyn mui ny c th gip loi c tiu gim bt lng mui trong nc bin, t m nc bin nht i. V th,
tuyn mui l dng c lm nht nc bin ca thin nhin.
Nc mt ca loi c ny hon ton khng phi l do tnh cm m l mt loi gi t bi, gi thng tm, gi cm
thng. Loi nc mt ny ch l mt tuyn vng ph cn ca mt lm ra mt tr a qui n, ch cn khi c n,
loi tuyn ph sinh bi tit ra mt loi dung dch mui ca t nhin. Trong cuc sng loi ngy qun t gi t bi ny
tht ng ma mai!
Ting khc ghi du kinh in ca Gia Ct Lng chnh l ln khc chm M Tc. Gia Ct Lng ra K Sn bc
pht, ban u ginh thng li, ginh c ba qun vng Lng Ty, thanh th lm chn ng Ngy qun. t nhin c
tin bo, T M xut quan, hnh qun cp tc. Gia Ct Lng liu nh chc rng T M s ly Nhai nh, chn
yt hu ca qun Thc. V th mun phi mt thng tng danh ting n trn th Nhai nh, khng ng M Tc
mun c nhn nhim v, cam kt nu nh tht bi, chm u c nh. M Tc vn l mt th sinh, bn vic binh
trn giy cn kh d, khng h c mt cht kinh nghim thc chin. Ch v ng ta c s giao ho ring vi Gia Ct
Lng, li l mt nhn vt thuc phi Kinh Tng. Ch v cho ng ta mt c hi kin cng lp nghip, Gia Ct Lng
khng nghe li mi ngi m bt M Tc. Kt qu, M Tc sau khi ti Nhai nh chng lnh, khng nghe
li can gin, lp tri trn ni, cui cng b T M trc chn ng thy, li phng ha t ni, tuy Thc qun
my ln cu vin nhng rt cc Nhai nh vn mt.
Sau khi Nhai nh tht th, Gia Ct Lng phi sa cha cc din tht bi ca mnh, thn l ch tng ng ta khng
th tha trch nhim cho ai. Nhng l mt bo ton danh d cho bn thn, nn em ton b sai lm trong
cuc chin y ht cho M Tc, lun ming ni l tht bi Nhai nh l mt s kin trng i trong chin tranh. M
Tc khng cch g tr thnh vt hy sinh ca ng ta. Gia Ct Lng chm khi chm M Tc c ba ln ng ta chy
nc mt nh loi c.

Gia Ct Lng ca nhng ngi nghin games

Ln khc th nht l trch mng sai lm ca M Tc. Ni Nhai nh l gc ca qun Thc, ngi ly sinh mng
c gia nh lnh trch nhim nng n , nay mt t mt thnh, tt s b x chm. Lc M Tc cu xin rng
sau khi git cht ng ta c th ban n tha cht cho con ng ta, Gia Ct Lng b li khn cu ca mt ngi sp cht
lm cho cm ng, ng ta lp tc p ng thnh cu, ng thi chy nc mt ni: Ta v Nh Ngha (tn t ca M
Tc) l huynh , con ca ng cng chnh l con ca ta, khng cn dn d qu nhiu. l mun M Tc yn tm m
i.
M Tc vn c giao ho vi Gia Ct Lng, nay v li ch ca bn thn, ng ta khng th khng git M Tc. Gi i
din vi xut cui cng ca mt ngi cha cho con mnh, lng tm ca ng ta cng khng hon ton mt i.
Ln th hai khc l ln can gin ca Tng Uyn. Trong cch nhn ca Tng Uyn: Nay thin h cha nh, m
git ngi mu tr, chng ng tic lm hay sao?. Khng Minh cng bit rng M Tc cng c ch kh dng. Trc
y M Tc v Khng Minh hin k hai ln v c hai ln u ginh c thng li ln: Ln th nht l by ln bt
Mnh Hoch, ng ta kin ngh ly cng tm lm u. Mt ln khc l li dng k phn gin, gy xch mch trong quan
h gia To Du v T M , kt qu l T M b bim v qu. Gia Ct Lng khng phi khng bit ti nng ca
M Tc M Tc khng cht nht nh tr thnh cnh tay c lc ca ng ta, nht nh c th gip ng ta i ph vi
mt s ngi nh L Nghim, Nhng ngy hm nay nu nh khng cht, rt c th a v ca ng ta trong tp on
Kinh Tng s b lung lay. Git cht M Tc cng ging nh cht t mt cnh tay ca ng ta. Lc ni tm ca
ng ta cc k phc tp mu thun, lm sao ng ta khng thng tm cho c?
Ln th ba l sau khi nhn thy th cp ca M Tc, Khng Minh li khng nn ni s au n ni tm, khc ln
khng thi. Lc ny Tng Uyn vn ngoan cng hi: Nay k u tr thng mc ti, x theo qun php, tha
tng h c g phi khc?. y l ln u tin Khng Minh ngh ti tht bi do vic mnh dng ngi khng ng
gy ra, v li sai lm ny l khng th thng cm c. Gia Ct Lung t sau khi Lu B cht, gt b s c chim
quyn bnh ca L Nghim, .
Gia Ct Lng khc Chu Du, khc M Tc l gi nhn ngha ly lng ngi, va n cp va la lng. L mt k y
mu mo trn chnh trng, ng ta rt gii vn dng nhng biu tng ngy trang cho chnh mnh. To Tho ba
ln ci cng c ba ln khc. ng ta khc ln th nht l khc ton gia nh mnh b o Khim git cht, ai khng
thng cha thng m, To Tho khc, c th ni l khc mt cch thc tm. Ln th hai khc l khc in Vi. Nm
, To Tho dn qun tho pht Trng T, b trng k ca Trng T, thn b bao vy. in Vi sau khi m thy
cnh , tnh dy ra sc hng v hnh qun, n cht cng khng lui, mu chy y t m cht nh th m
To Tho thot him. To Tho sau khi chnh n qun i, nh lui Trng T, lp tc lm l t in Vi, t thn
mnh khc t ng ta. Hai nm sau, To Tho li dn qun ti Uyn Thnh tn cng Trng T, To Tho t nhin
khc ln, cn ni, ta tng au n mt con trng, chu yu, nhng ta ch khc i tng in Vi ca ta. y cng
l ln To Tho khc ly lng ngi. Ln th ba khc l khc Quch Gia sau tht bi trong trn Xch Bch, Nu
c Phng Hiu y, ta khng c c n th ny. Ln khc ny l che y cho sai lm ca bn thn mnh
cng l trch mng bn mu s v nng, ng nhin ng ta khng qun rng Tun Hc tng nhc nh ng ta v k

tr hng, k lin hon ca ng Ng v c chuyn gi ng na nhng l do To Tho khng nghe. Ln khc ny l

s che y ngy trang cho sai lm ca bn thn ng ta m cng l bc l s gian xo gi di ca ng ta.
Tp Tp X bnh Gia Ct Lng ni: V thin h ch tr i cc, mun i thu lc vt m khng lng ti nng m
nhm trng trch, theo ti ph nghip; bit l mt li nng, khng tun s nhc nh ca minh ch, git ngi hu
ch, tht kh m gi l ngi c tr c vy. Tp Tp X cho rng Gia Ct Lng khng gi l ngi c tr
nhng ng ta khng nhn thy rng tuy Gia Ct Lng tuy khng phi l ngi c tr nhng m ng ta l bc c
mu. Ch nhn my ln ng ta dng nc mt to ra ci thanh danh hin thn hiu t cng c th thy l t
ti nh cao ca k git ngi khng dao.
Trn th gii vn khng c hn th v duyn v c, cng khng c tnh yu v duyn v c. L mt con ngi c tht
tnh lc dc, phi sng trn trn ci hng trn tc th, khng cch no thot khi nhng h n ai lc do cuc sng
mang li. Trong cuc sng c khoi lc, cng c au thng, bt tt phi c tu sc cho bn thn mnh ch cn dng
chn tm, chn tnh, chn cm ca bn thn th c th i din vi cuc sng, ln ting m khc, ln ting m ci.
Dng ci chn tnh biu hin cho chnh mnh, y mi c th xem nh l mt con ngi

Nhng pht hin khoa hc k l v Khng Minh

Trong khoa hc, k thut, to ra c mt chuyn ng vnh cu l mt cng vic dng nh khng th.
mt vt chuyn ng, n bt buc phi chu mt lc tc ng t bn ngoi. Chnh vy m vo u th k hai
mi, khi b tiu thuyt lch s Tam Quc Din Ngha c dch ra ting Anh, n to ra mt chn ng
trong lng khoa hc th gii. Cc nh khoa hc c i c li nhng sng ch ca Khng Minh nhng khng
th hiu ni. Nhiu ngi nghi ng bn dch nn c cng hc ting Hn nghin cu nguyn tc nhng
vn khng tm thy cc b mt trong . Nhng ngi nn ch th cho l nhng tng tng ca nh
vn. Nhng c kh nhiu ngi vn cn tin vo kh nng thn k ca nn k thut Trung Quc v tin vo
nhn nh: tc phm Tam Quc Din Ngha l mt tc phm lch s c ti by phn thc.

Khng Minh l mt nhn vt mu lc, quyn bin, trung thnh v c bit c nhng kh nng c ngi dn
Trung Quc tn sng nh mt v thnh.Trong nhng trn nh lin min t khi Lu B cn cha c t dng v cho ti
khi thin h (nc Trung Hoa xa) chia th chn vc, Khng Minh th hin bn lnh ca mt v qun s, mt v
tng hiu thi, hiu th v do vy, hu nh ng khng c i th thc s trn chin trng. Cho n gn cui i,
Khng Minh mi gp mt ch th thc s cho d ngi ny lun nhn mnh km ci so vi ng. chnh l T M
, ngi t nn tng thng nht t nc Trung Hoa cho con trai mnh.
Trong cuc u sc, u tr vi T M , Khng Minh li cho hu th hai b kp ln nht v s sng ch khoa
hc. l php rt t v nhng con tru nga g c th t ng vn chuyn lng thc. Ngy nay, cc nh
nghin cu chng minh c nn khoa hc k thut pht trin rt cao ca ngi Trung Hoa c. Vy nu nh khi
phc c hai b kp kia th l mt iu thn k i vi cuc sng nhn loi.
Trong mt trn chin, d tng gic, Khng Minh ngi trn xe nh bn bnh c qun lnh y ra gia trn.
Tng gic thy vy, cu tit ui theo bt cho k c. Khng Minh truyn quay xe v chy. Ba pha khc ln lt
xut hin mt ci xe y nh th vi Khng Minh khn o l lt.( chnh l ba vin tng ng th Khng Minh)
Tng gic lin nhm mt c xe v ui rit. Chic xe do ngi y ch chy chm chm nhng qun gic vi n
nga chin khng sao ui c. Cng ui, chic xe cng chp chn trc mt. ui nhanh, xe chy nhanh, ui
chm, xe chy chm li. V tt nhin, tng gic khng th bt ni chic xe . Xt v tc th mt chic xe bn
bnh do ngi y khng th chy nhanh bng nc phi ca mt con nga chin c.
Hin nhin trong chuyn ny phi c mt yu t "k thut" no . Cc nh khoa hc nghin cu mt hi cng khng
th a ra mt gi nh hay hn cc nh nghin cu qun s c. H cho rng, cuc chin gia hai bn din ra
vng
ni
K
Sn
rt
him
tr
v
rng
rm
um
tm.

Khng Minh li l mt ngi a dng nghi binh v dng t php nh vo tm l ca i phng nn php "rt t

c l gii nh sau: Do chic xe bn bnh dng sc ngi y chc chn khng th snh vi tc ca nga
chin c m nga chin vn khng ui kp l v hai iu: th nht; chic xe khng c thc trn cng mt ng
chy, th hai, c nhiu chic xe ging nhau tham gia vo php rt t" ny. Mc d ngi Trung Hoa s dng
gng hay nhng mt ng to hnh nh t rt sm nhng nu cho rng Khng Minh dng gng to ra mt o
nh trn ng chy l mt iu hoang ng. Bi v nu Khng Minh c th s dng k thut phn chiu qua
gng nh vy th ng cn g phi b tr ba tng khc ng gi y ht mnh ba gc trn.? Loi tr kh nng ny,
chng
ta
n
vi
kh
nng
th
hai.
Khng Minh l mt ngi c bit nhy cm v a th chin trng. Vi ng, nu tn dng c a th th mt
dng sui cng nhn chm c c on qun. Chng ta th hnh dung trn a din ra nhng sn ni, sn i
mp m. Do , tm mt ca i phng b che lp lin tc. Khng Minh dng cc tng ng gi mnh v phc
sn lng chng cc mm ni c rng bao ph. Cu chuyn din ra ta ta nh truyn c tch l ra tinh khn chy
thi vi th. Khi tng gic chy ln im cao th nhn thy chic xe, nhng khi chy xung lng cho (d rt nh) vin
tng cng s mt tm nhn trong mt on thi gian. on thi gian ny chic xe y ln vo rng cy v
chuyn vo mt v tr nh sn. Khi tm nhn ca tng gic m ra, vin tng s li thy mt chic xe khc y nht
nh
th
xut
hin.
Do nm chc a th v li l ngi ch ng khiu khch gic nn Khng Minh sc b tr php rt t nh
vy. y c mt cu hi ln t ra l ng a gin vi tng gic th lm g khi ng c th tm gn k th trong
lc vin tng sa vo th trn ca ng. Chng ta nn nh rng, Khng Minh ch c cha n mi vn qun so vi
vi chc vn qun Ngy. Hn na, trc khi ra K Sn nh Ngy, Khng Minh phi li mt s lng ln qun
gi nc. Lc lng ca Khng Minh ch bng mt phn nh ca qun ch. Chnh vy nn Khng Minh dng
cch ny "h do qun ch. C l s tht v php rt t tng lm bao nhiu nh qun s, nh khoa hc v
c gi phi au u nm trong cu chuyn c tch ca ngi Vit: Ra chy thi vi th.
Trong chin tranh, lng thc tip t cho cc on qun l iu kin sng cn. Do a hnh vng ni K Sn rt phc
tp, dc him tr nn vic vn chuyn lng thc v cng kh khn. T M c l khi cho rng ch cn khng ra
nh, c c th, qun ca Khng Minh ht lng thc tt phi t v. Qu nhin qun Thc gp nhng rc ri v vic
vn chuyn lng thc. Do a hnh qu l him tr nn nhng con nga ko xe rt nng n v thng xuyn cht c
n v chng kh. Khng Minh gi th ly g v v mu lm tru nga g. v tht l lng, nhng con tru nga
g y ko xe lng thc i nh khng trn nhng sn ni cao. Nu con ngi hin i bit c cch ch to tru
nga g th chng ta s tit kim c bao nhiu nng lng.
Tuy nhin nhiu ngi cho rng Khng Minh ph php cho cc
con vt bng g y c ng c. C mt chng c khoa hc rng
khi T M thy vy lin cho qun bt ly mt con mang v tho ri
ra. T M cng l mt nh k thut i ti nn ng bt chc y nh
c cc kch thc ca con tru g v to ra c c mt by dng
ko xe. Nh vy cu to c bit ca tru nga g to ra hnh ng
ca chng. Nhng chng ta u bit nhng con tru nga g khng
th t to ra mt b my chuyn ng vnh cu hot ng c.
Yu t ngoi lc chc chn phi xut hin, nhng nu y n nh y
xe th ti g phi ch to tru nga g cho thm rc ri. Tru nga g
gip cho qun lnh chuyn ch lng thc rt nh nhng, do n u
vit hn nhiu l phi y mt ci xe. Cc nh nghin cu qun s tr
li vi a th him tr ca nhng ngn ni K Sn. vn chuyn
lng thc, nhng on xe tt nhin phi i men theo cc sn ni
. Nhng con ng mp m, gp ghnh khi ln cao khi xung thp.
y chnh l a th dnh cho tru nga g. Trong khp ni mi ng
chn g, ngi th s tin mt a g trn sao cho c th con tru c
th trt v ng trc hay trt v ng sau mt khong bng bn
knh ca a g. Nh vy nu ng trn mt mt phng th con tru
hoc l chi v pha trc hoc l trt v pha sau ch khng th
ng thng c. Tt c cc khp ni ca bn chn con tru, con
nga u tun th nguyn tc ny. Khi mang cc bao lng thc trn
lng, sc nng y s to ra mt lc y rt mnh hoc v pha trc
hoc
v
pha
sau.
Trn a hnh mp m, gp ghnh, sau khi trng lng lng thc "di
phn lng n v pha trc, theo con trt, lng n s li tr li pha
sau theo lc. Nhng nu nh th th chng vn cha th i c,

nht l khi dc ch "di n ti gn nh cao nht ca dc li lm trn ng. Mc d c a th li lm nh

th, c th i c, nhng con tru nga g vn cn mt ngoi lc no . iu ny mt ln na c h m
qua b phn li ca chng. Khi T M dng tru nga g chuyn lng thc, Khng Minh cho qun ca mnh
bi
mt
gi
lm
qu

do
qun
Ngy.
cp lng thc, qun Thc ch cn tho li ca tru nga g l chng khng i c. Nh vy ngoi lc s
truyn qua li v tc ng ln cc trc trn qua nhng thanh st "chuyn lc. B khung st lny nm kn trong bng
tru nga g v n c ko quay trn nh th mt ci gung nc. N c bn thanh chnh. Khi thanh th nht v
thanh th hai quay lm cho chn trc v chn sau pha bn kia ca con tru trt v pha trc th hai thanh cn
li "gt hai chn cn li v pha sau, to ra mt chuyn ng nhp nhng. c bit chuyn ng ny tn dng ti a
s "xung dc, ln dc ca mt ng gp ghnh. Nh vy, cc nh khoa hc hin i kt lun, chc chn si dy
"dt tru nga g s c buc vo li ca chng. Mt hoc hai ngi lnh s dt tru bng cch ko nh vo
dy khi ln gn ht, tip tc to cho chng mt ln mi.
Trn l thuyt, cc nh phn tch gii m c cu to ca nhng con tru nga g. Tuy nhin cha c ai lm thc
nghim. iu ny c th v nhiu l do nhng l do ln nht l, nhng con tru nga g (nh trn) nu c th ch to
c th cng khng mang li ch li cho con ngi bi v h thng giao thng hin nay qu hin i v rt kh c
th tm thy nhng con ng li lm d c nhng min ni cao

Gii m Khng Minh theo lng... c gi!

* Nu hnh ng ca bn lm ngi khc m mng nhiu hn, hc nhiu
hn, lm nhiu hn v thnh cng hn, bn l mt lnh t. Tng thng
M John Quincy Adams
* Nhng ngi dy dn trn mc khng ni gin, nhng ngi bit cch
chin thng khng s hi. V ngi thng thi chin thng trc khi chin
u, cn k ngu mui chin u thng Hc gi, nh chin lc qun
s c i Gia Ct Lng
Ti vn lun ngh rng khng ch lm vic chm ch m c lm vic mt cch
thng minh cng rt quan trng. D trong lnh vc no, t kinh doanh, chnh tr
ti chin tranh hay nhng ngh khc, nhng suy ngh v k hoch chin lc
thng to ra khc bit rt ln, mt bn l thnh cng vang di, bn kia l tht bi
thm hi. Trong lch s th gii, ti c hc v rt ngng m nhng chin
lc gia ti ba nh Alexander i , Julius Caesar, tng Douglas MacArthur,
Napoleon Bonaparte v anh hng li lc thi Tam Quc Trung Hoa C i, Gia
Ct Lng.

Hc gi, nh chin lc
qun s c i Gia Ct
Lng: "Nhng ngi
dy dn trn mc khng
ni gin, nhng ngi
bit cch chin thng
Trong kinh quanh, ti ngng m Warren Buffett ca M (hy tng tng xem, khng s hi. V ngi
ng ta thng minh n mc ngi bn t ph Bill Gates ca mnh lm thay
thng thi chin thng
cc cng vic t thin!), Li Ka Shing ca Hng Kng v Robert Kuok Hock Nien,
trc khi chin u, cn
mt ngi Malaysia gc Trung Quc, thuc tp on khch sn Shangri-La.
Philippines, ngay c cc i th cng phi tha nhn John Gokongwei Jr. l mt k ngu mui chin u
thng".
nh chin lc ti ba (ngay c khon tin ng gp t thin trong ln sinh nht
th 80 ca ng cng l khon ng h t thin ln nht, v c t chc tt nht
trong lch s kinh doanh Philippines). H khng ch lm vic cn c vi k lut v ch m cn vi tm nhn chin
lc.
V gi ti ang i ngh mt thng Trung Quc. Khi ti ni vi nhng khch du lch nc ngoi khc, hay thm ch
c ngi dn Trung Quc a phng, rng ti s i tu n thnh ph Hn Trung ca tnh Thim Ty (t Ty An, trn
ng ti Thnh , th ph tnh T Xuyn), l h ng lot bo ti rng khng phi l mt im du lch. Ngay c
ngi c hc nht y cng c can ngn ti, ni rng chng c g nhiu xem, ch khng c nh Ty An
vi i qun t nung hay Vn L Trng Thnh v T Cm Thnh ca Bc Kinh. Khi ti gii thch rng ti mun
n thm m Gia Ct Lng di chn ni nh Qun, h hi ti sao.

Ti khng ng vi nhng ngi coi nhng php mu kinh t ng kinh ngc ca Trung Quc l cng ca nhng
lnh t nh nh cch mng Mao Trch ng hay ngi k nhim ng, nh ci cch ng Tiu Bnh, hay nhng
ngi ch chm chm ngi ca cc hong v tng lnh Trung Hoa. Ti tin rng ngun gc thc s ca sc mnh
ca nn vn minh v i ny c to dng nh nhng nh t tng nh nh trit hc Khng T, nh th nh
chnh khch Khut Nguyn, cc thin ti vn hc nh nh th L Bch i ng, v tt nhin l c Gia Ct Lng.
C i hi ngi dn ng , t ngi Hoa, ngi Hn Quc, ngi Vit Nam hay Nht Bn, phn ln trong s h
bit v ti thao lc c mt khng hai, phm cht cao qu, tnh ho nh v tinh thn Nho gio ca Gia Ct Lng
(cn c bit n vi tn Khng Minh), c miu t trong b tiu thuyt kinh in Tam Quc Din Ngha. B tiu
thuyt k li nhng chuyn c tht trong lch s, xoay quanh cuc chin ca ba nc nhm ginh thin h t tay nh
Hn ang suy vong. Lnh o cc doanh nghip chu , t ch tch Metrobank George S.K. Ty, ch tch Philippine
Airlines Lucio Tan, ng trm a c qu c Tan Yu, cho ti Wee Cho-Yaw ca Singapore, Robert Kuok ca Malaysia
hay Li Ka Shing ca Hng Kng, u c th k li chi tit nhng chin cng ca Gia Ct Lng c nh thut li
nhng trn u Dwyane Wade hay Lebron James ti NBA (gii v ch bng r nh ngh M).

Nc Ngu ca To Tho, mt con ngi y tham vng,

chim vng t pha Bc. Nc Ng ca tc ngi Sun
vng t pha ng Nam d phng th, v nc Thc, vi
l tng khi phc nh Hn ca Lu B, c Gia Ct
Lng gip sc. Ba quc gia ny tin nh ln nhau
quyt nh s phn Trung Hoa. Tam Quc Din Ngha k
li cu chuyn cao chin tranh, tnh yu, mt mt, vinh
quang, lng dng cm v lng trung thnh.
Gia Ct Lng sinh nm 181 sau Cng nguyn, tc l thi
k cui ng Hn, ti Dng , tnh Sn ng. Bn c
nh b phim n khch Ngo H Tng Long ca o din
i Loan L An khng? Trong lch s, Gia Ct Lng c
tn hiu Ngo Long v ngi ng thi coi thng ti
nng ca ng. Khng ch l mt chnh khch ti ba v mt
nh chin lc qun s ln, ng cn l mt hc gi, mt
k s v nh pht minh, tinh thng c khoa hc v ngh
thut.

Cu tng thng M John

Quincy Adams: "Nu hnh
ng ca bn lm ngi khc
m mng nhiu hn, hc
nhiu hn, lm nhiu hn v
thnh cng hn, bn l mt
lnh t".

Gia Ct Lng pht minh ra mn, lin n (mt loi v kh

bn t ng) dng trong chin tranh v dng s khai ca
chic xe ct kt. ng cn to ra n tri lm tn hiu
trong chin u v cc kit tc cng ngh khc. ng iu
ng b binh v k binh theo i hnh da trn sch Taoist
book I Ching cc k iu luyn. Rt nhiu ngi dn ng
thuc lng nhng chin thng ly lng ca Gia Ct
Lng.
Ging nh nhiu v nhn trong lch s, Gia Ct Lng m
ci t nh. Khi cng gia nh chy xung pha Nam trnh
v thm st ca nc Ngu. Khi To Tho cho git
400.000 thng dn.

Thi thanh nin, ng n c 10 nm trong mt tp lu tranh Long Trung (thuc tnh H Bc ngy nay), sng cuc i
bnh lng ca mt nng dn, nhng vn khng ngng nghin cu chin lc v th s. Bc ngot trong i ng
n khi Lu B, mt hu du xa ca hong tc nh Hn nghe ting Gia Ct Lng uyn bc v ba ln n mi ng
lm qun s. ng cm kch trc tm lng Lu B v ln k hoch xy dng mt quc gia, lin kt vi nc Ng
pha ng chng li nc Ngu ln mnh ca To Tho.

Khi Gia Ct Lng 26 tui, cn Lu B 47. H cng nhau dng ln nc Thc, ngy nay l tnh T Xuyn. ng
lm t tng nc Thc, vi lng trung thnh, s chnh trc v ti thao lc. D Lu B mun ng ginh ngai vng
nu hong gia khng kh nng nhng Gia Ct Lng vn phc v con trai Lu B l Lu Thng.

Nm 234 sau Cng Nguyn, Gia Ct Lng cht khi ang tin qun ln pha Bc. Ci cht ca ng nh du s suy
vong ca nc Thc. Ngay c k th cng phi nghin mnh trc ti thao lc v lng trung ca ng. Ngy nay, a
im ni ng tng luyn qun vn cn ti khu vc Trng Khnh. T n nay, n V Hu c xy dng khp
t nc Trung Quc tng nh Gia Ct Lng. n th ni ting nht trong s nm Nam ngoi thnh
ph Thnh , rng 3.7 hecta.
Ti tin l mt cu hi trong Kinh Thnh rt c gi tr vi tt c chng ta, nhng ngi ang lao ng tm kim
thnh cng, vinh quang, quyn lc v s giu sang. Mt ngi c li g nu anh ta c c th gii nhng nh mt
linh hn ca chnh mnh. Khi n nm mi y, thnh ph xa xi mang tn Hn Trung, v t lng tn knh ngi anh
hng ti ngng m, ti nhc mnh rng Gia Ct Lng chnh l mt in hnh ca thnh cng thc s. ng v i
hn nhiu so vi cc v hong khoc lc, cc tng lnh v cc nh chnh tr trong lch s Chu . Ti coi Gi Ct
Lng l mt hnh mu l tng cho tt c mi ngi, thuc mi th h, khng phi v ng c ti lnh o m v ng
c nhng phm cht cao p, lun lun bit ngh n mi ngi.

a s c gi khng hiu nhn vt Khng Minh

... "Theo ti, bai vit a nhin lai tac phm di mt goc khac, rt mi. Tai sao chung ta khng th lt lai vn
ma anh gia. Cach nghi xui chiu a n su n th sao? y tac gia Mai Triu Vinh mi ban v Khng
Minh. Thc ra, Quan Vn Trng mi la ke chn tiu nhn. Ngay trong on anh c y nht cua ng ta a th
hin rt ro iu nay, o la on a ao (gia v bo chay, ch i thu ui theo ri qut len mt ao), co th
nhiu y kin cho rng khi anh nhau thi tuy c ng bin, nhng nh th thi cn xem lai inh nghia v qun
t tu. Hanh ng nh vy co c xem la quang minh chinh ai khng? Hoc la ng co luc nao cung
vnh vang ta y qun t..."
Cng ging nh c kin cho rng V Tc Thin l ngi ph n trung trinh tit hnh :-)
Nhng ny ch c g mi. Mi chng ch l vic tp hp cc kin tng nh hay ho c nu y thnh
sch m thi.
Ti cm thy tht vng vi ci ca v tc gi ngi Trung Quc khi a ra nhng quan im kiu nh th v
Gia Ct Khng Minh. T trc n nay, vi khng bit bao nhiu th h c gi ca Tam Quc din ngha, hnh nh
Khng Minh tr thnh mt m nh. m nh y l s ton ti mu lc, tnh chuyn nh thn ca v Qun
s Ba Thc. Ti nng ca Gia Ct Lng l khng phi bn ci. Cn tht bi ca ng trong vic phc hng nh Hn

cng c li gii thch.Cn vi li suy din kiu nh v tc gi kia th chc chc, nhng bc c th gi l tin bi
ca Gia Ct tin sinh chc cng khng th khng c vn . Trng Lng, Trn Bnh thi s Hn, hay trc l
Khng T Nha, Phm Li liu h c gp may hay la bp trong k sch ca mnh? V mt im na ti mun ni
y l, du sao, Khng Minh cng l mt nhn vt vn hc (trong Tam Quc). Vic tc gi thn thnh ha hay t
v thm cho nhn vt chnh ngha cng l iu d hiu. Vy khng th gi Gia Ct Khng Minh l la bp, n may
hay g g na y. Vic v tc gi Mai Triu Vinh vit ra nhng iu trn, theo ti cng chng thay i c g nhiu
trong cch ngh v hnh tng Khng Minh. Ti chc rng s rt rt t c gi ta sau khi c xong bi ca ng ta ri
s t nh: m, ha ra ng Khng Minh ny khng c g ti cn, ch n ra.
Cng Huyn- 65 Lc Trung; Email tranhungcuong@gmail.com

Mai Triu Vinh bnh lun v Gia Ct Lng thc cht l cch nhn phin din, khp khing, khi nh gi cch hnh
x ca mt ngi th phi nhn nhn trong ng cnh dn n cch hnh x . ng Mai Triu Vinh c tnh dn dt
hnh ng ca Khng Minh theo cch din gii tiu cc ca mnh v n qu l liu. Ti ngh nhng ai c truyn
"Tam quc din ngha" iu nhn ra iu v ti ngh h s khinh b ng Vinh, nhng iu ng nu ra tht l bch.
Nguyen an- Da nang; Email ananguyen74@yahoo.com
Cu chuyn khng mi. Nhng ci nhn mi ca tc gi lm ta cm tng tc gi hiu r tnh cch Khng Minh
tng tn. Nhng xin cho ti c kin y.-->Gi Thn mn qu ! S tht l Khng Minh khng th ku gi c
gi c. Chnh s quan st v c kin thc thin vn m ng bit c. Nhng by gi Nu bn l Khng Minh,
bn s x l tnh hung nh th no? 1.Ni l....gi c Gi ng ---> Chu Du tin ko...Cng nh bn ni .....1hm
2 hm na gi c phiu cng ty X ln....ai tin bn tr khi bn l tay trong.2.s dng mt thng tin nn nhm cng c
thng tin cung cp .....1cch tip th v d: ...Cng ngh M....chng ti c ISO..v..v Khng Minh dng cch 2.
Cch 2 cn c mt ngha nhn mnh m Khng Minh mun hn. l Ti l qun s ca nc Thc. Ti khng
ch bit c k nh thng trn Xch Bch. Ti cn hn Anh (Chu Du) ch (gi gi ....c gi) ...Anh hy lin minh
vi Ti nh To. l mc ch chnh ca Khng Minh. ng Lin Minh vi Ng nh To. V Nu To Ng Lin
Minh nh Thc Th.....Lng u th ch ...Ti xin gi 1 u tin.. Bi vit ca tc gi c 9 im ti khng ng
tnh.
Lucy- Japan; Email lucylona007@yahoo.com
Ti khng ng tnh vi tc gi. bc ln v i chnh tr l bt chp mi th on, mi phng php, min l
thnh cng. Gia Ct Lng c ? Ch c ngi ngu mi tin l vy, nhng khng v th m trch ng ta c,
mun i vn l thng lm vua thua lm gic, y l chn l bt dit!
Nguyn Vn Thnh- H Ni; Email : thanlucthieulam@yahoo.com
Nu Gia Ct Lng l mt ngi nh nhng g m tc gi Mai Triu Vinh ni, th qu thc khng phi l ci g
qu c bit. L v nhn, ai cng c nhng "chiu" ca mnh. Nu ch v nhng lun im m ph nhn mt "b c

thin ti" nh Gia Ct Lng th ti ngh, trong lch s nhn loi s chng c v nhn kit xut no tn ti. i vi v
nhn- c l mt ci g qu xa x vi i th ca mnh!
Bi Ngc Tuyn- Lng Sn; Email: Nguoitimduong_xp@yahoo.com
Ti rt tn ng vi kin ca bn Lucy - Japan - lucylona007@yahoo.com. Trong 1 tnh hung c nhiu cch x
l, lm sao chn c cch x l tt nht, r rng l tc gi cun sch ph phn Khng Minh theo hng tiu cc.
y ti xin gp 1 kin v nhn xt v ln th ba khc l khc Quch Gia sau tht bi trong trn Xch Bch, Nu
c Phng Hiu y, ta khng c c n th ny. Ln khc ny l che y cho sai lm ca bn thn mnh
cng l trch mng bn mu s v nng, ng nhin ng ta khng qun rng Tun Hc tng nhc nh ng ta v k
tr hng, k lin hon ca ng Ng v c chuyn gi ng na nhng l do To Tho khng nghe. Ln khc ny l
s che y ngy trang cho sai lm ca bn thn ng ta m cng l bc l s gian xo gi di ca ng ta. Theo ti
ngh th To tho khng xc nh c im yu m Chu Du nhm vo th trn ca ng ta. Nhng im m bn
mu s ca To Tho a ra l ng nhng ri rc v khng th xc nh kp thi c k hoch ca Chu Du. Ti
cho rng nu c Quch Gia th kt qu trn Xch Bch s khc i. Theo Tam quc din ngha th ch c T Th,
Khng Minh, Bng Thng v c th l Hong Ci l nhn nhn kp thi k hoch ca Chu Du. y ti cng mun
a ra thm 1 im l, lc Chu Du dng k git Si Mo, Trng Don th Khng Minh c nhn xt rng: To Tho s
mc mu nhng sau s khng chu nhn li. Do th To Tho khc v s chm tr ca mnh khi thiu Quch
Gia, ch khng phi gi di.
Th Hng- Hng Yn; Email: gagohipcan2004@yahoo.com
Bi vit rt hay. Nhng cn nhiu iu phi bn.Ti rt hm m Khng Minh xin a ra mt s lun im tranh
lun khng phi vi tc gi bi vit m vi tc gi cun sch: + 1. Khng Minh c th ln ngi vua nhng khng ln
ngi vua mc d c th (khi Lu B nhng ngi), c th on ny cn lin quan n k sch "mun bt phi th" ca
Lu B nhng d sao cng l 1 im xt. + 2. Khng Minh trong trn Trng Bn khng c mt by mu tnh k,
hn na nh trn u phi ai cng thng mi c. Nu xt trn quan im thng ton cc ngha l cui cng
Khng Mnh c dng c nh Hn khng th qu ng khng lm c iu ny nhng b li ng li nhiu
huyn thoi cc k hp dn theo ti Khng Minh l mu cht hay ca Tam Quc. + 3. V gi ng trong trn Xch
Bch y c th ngh th ny: rt nhiu chuyn chng ta khng th gii thch nhng li c trong Tam Quc v d tru
g nga my (ai m tin khng c xng xe chy), nhng chuyn gi ng theo ti ch n thun l trn thng thin
vn di tng a l, c th cch thc cu o l che mt thin h nhng cng l ngh thut dng mu k,
nu l ti ti cng khng ngi lm th. + 4. Vic b mt k sch ca Khng Minh qu tht c nhiu im hi nhng
vo thi im bt u ng cha c uy tn g li cn cc tng phc mnh th vic rt cn thit. Tuy nhin vic ny
tip tc duy tr khin ng khng s dng c tr tu tp th (team work) dn n tht bi (mt phn nu ng chu
nghe Ngy Din ra hang T Cc th c th thng ri). Cng vi vic m tt c v mnh ti ngh y cng l im
yu ca Khng Minh.
Xun Tin- H Ni; Email: tiendx2002@gmail.com
c xong bi vit ny, ti thy nhn nh ca ng Mai Triu Vinh b ngoi c v thuyt phc nhng nhn nhn su
sc vn th mc phi nhiu s h nghim trng.Th nht, vic Khng Minh s dng chi tit gi thn gi qu ch
xut hin trong TQDN, hon ton khng tn ti. Lm bn mt cht v iu ny: Vic Khng Minh gi thn gi qu
hon ton to c s tin tng v hp tc ca Chu Du trong vic ph To, ci ny trn c bn bn. Th
hai, Khng Minh l nhn vt c tht trong lch s, khng th ch da vo mt cun tiu thuyt m nh gi c. Hn
na, ng y hon ton khng nm c mt cht tinh thn ca TQDN, th hin ci nhn thin cn (ti xin li nu
qu li). TQDN mang tinh thn nhn ngha, s d hnh nh Khng Minh c cao hon ton ri sng mt tm
lng trung dng v nc, ht lng ht sc v s nghip khi phc nh Hn ch khng th hiu bp mo vn nh
ng ny ni. Cn nhiu sai st na khng tin ni ra y, xem qua on trch, ti tht tht vng v sao mt nh vn
li ch vit c nh th, nu khng sai th ch l nhng chiu lm tin, mua danh r mt m thi!!!
Nguyn Thanh Long- H Ni; Email: thanhlong123_vietnam@yahoo.com.vn; S in thoi: 8723379
Tht l nhm nh! Nhm nh ngay t ci t liu m Mai Triu Vinh (MTV) chn lm c s phn xt v Khng
Minh. Tam Quc Din Ngha ch l d s, tiu thuyt ha lch s, 7 thc 3 h. Hnh nh ca Khng Minh trong
TQDN c thay i kh nhiu bi nh vn La Qun Trung, khng th coi y l hnh nh mt Khng Minh chnh
xc trong lch s c. V cch xy dng nhn vt ca LQT th chng th no li cho Khng Minh c.Ti sao
ng ta khng dng Chnh s Tam Quc Ch ca Trn Th l t liu lp lun? Hay l v dng chnh s th ng ta
khng c k h no bi bc, mit th xung Khng Minh c? Cn nhng t la bp, la di, ...hn mn ca
MTV ta ch n thun l nhng li ngy bin mit th ngi khc. Tp kch v nh ln th v bn cht c khc

g nhau? Hoc nh gi k thc hin k phn gin l k phn bi cng vy. Tt c ch l li ngy bin ca k thua
cuc. 36 mu k trong binh php Tn T c k no khng vn mu la k ch? Php dng binh vn l gian tr,
khng mun gian tr, la di th ng c dng binh. Theo nh lp lun ca Mai Triu Vinh th Tn T cng ch l
ngi... hn mn v nhng ngi p dng binh php ca Tn T cng th. ...lm tr huyn hoc, thn thnh ha
bn thn mnh t c mc ch chnh tr Tht tc ci, Gia Ct Lng l ngi lm chnh tr, mi hot ng
ca ng ta ng nhin ginh c mc ch trnh tr. ng ta by k nh qu thn khin i phng s hi,
nng cao s kh ca qun Thc, nng cao danh ting ca Thc, c g l sai tri? Ci lp lun ngy ng ca MTV ch
n thun mun mit th h thp ngi khc m khng c mt l l hay cn c no. Mt tng nh Gia Ct Lng
khin cho s nghip ca Thc Hn gp rt nhiu gian trun Xin li, khng c sch lc kin quc Long Trung
Sch: tam phn thin h ca Khng Minh th lm g c ci nh Thc, lm g c chuyn Tam Quc phn tranh. M nu
bt k ai c chnh s Tam Quc Ch ca Trn Th cng bit rng Gia Ct Lng ch tham gia qun s khi Lu B
qua i. Trn thc t, KM ging nh mt quan vn qun liu triu chnh, tr v trm h nh Qun Trng hn l v
tng. li cho ng ta v nhng chuyn ng ta khng lm th ng l... bun ci. Cn nu MTV c bc xc g vi
cch h cu hay cch ma bt ca LQT th xin mi lin lc vi LQT thc mc, ch can g n Khng Minh ng
ta li ra mit th. Ti t hi, khng bit tc gi Mai Triu Vinh vit quyn sch nhm nh, ngy bin bi nh ngi
khc ny vi dng g? Nu ch v mun ph cch, mun ni bt v c cch nh gi ngc chiu, thu ht s ch
ca ngi c, gy sc, th, xin li, ng tht bi mt cch th thm. Ch c con nt mi tin vo nhng li ngy
bin, mit th v cn c ca ng. Ngc li khin ngi ta nghi ng v o c ca mt nh ph bnh nh ng.
Linh; Email: okitabanglinh@yahoo.com
Ci g cng c lch s chng minh, nu Khng Minh gian xo th b ln n ri. To Tho gii nhng ti sao
ngui ta vn gi ng l k a mu v c t c trong , ngui ta gi ng l Gian Hng ch khng l Anh Hng, Ti
sao ngi ta gi Lu B l Hin c. Nu Khng Minh c ti v gian tr th ngi ta cng gi ng l gian tr ri. Bi
vit ca tc gi trn cng ch yu l mun lm sc thin h thin h t m mua m kim tin thi, mt con ngi
m ht ch ngi ny ti ch ngi khc, khng tm hiu k v tp trung v 1 con ngi th ly ci g hiu v con
ngi m ni.
Minh
Theo kin ca ng Mai Triu Vinh th c khc no ly d tiu nhn o lng qun t. Th ngh ta l Khng Minh v
ang ng Ng cng vi 1 Chu Du lun mun thch st th khng gi thn mn qu c liu c c
khng?Du bit mt khi bc ln v i chnh tr th ngoi nhn ngha cn phi y mu toan th on mi i u
vi th trong gic ngoi c ch,kh kh m mi nhn ngha i i vi ai cng bng lng d tht th th ngy nay
cn khng sng ni hung h l lc x hi ri ren lon lc.Ti kin thc nng cn nhng cng c qua Tam quc vi
ln ,vn ko sao tm c chng c v s ngu qun t ca Khng Minh c.Nhng hnh ng ca ng ta d c l gi
thn gi qu la gt ngi i i na th cng ch do thi th. Thi th vy con ngi sng khc vy c
khng ?Thng lm vua thua lm gic,nhng c nhng v vua b thin h ch ci c nhng gic c ngi i nu
danh.Du sao ti thy Khng Minh cng khng th no l ngy qun t c, la c 1 ngi nhng lm sao la c
trm vn hng qun ,lm sao la c bit bao ho kit...v lm sao la c hng triu c gi, hng ngn nhng ngi
bnh lun v Tam quc.
mercury32003@yahoo.com
Toi vua tan thanh vua khong tan thanh y kiencua ban lucylona. tan thanh vi toi thay loi ban rat hop y toi , nhung toi
xin hoi ban rang KHONG MINH co phai than thanh dau ? co thetri khon ong ta duoc nguoi doi vi nhu than nhung
NHAN BAT THAP TOAN ban a
my linh
a ch tp ho chi minh
Email buihoangmylinh96@yahoo.com
Tc gi khng hiu ng v Khng Minh, Khng Minh dn Lu B phi nhn Kinh Chu nhng ng t chi ,
vy trn ung chy lon cn mang dn chng theo ,lm ng hnh qun b chm tr, trong nhng tnh hung
i khi ch c mt cch gii quyt tt nht nhng Lu B t chi, th khng th trch Khng Minh c cng nh
li cho ng trong trn ny. M i khi ngi lm chnh tr khng c qu nhn t nht l chin tranh, nu ngy
Lu B nhn Kinh Chu th bit u Quan V khng cht di tay Tn Quyn gy th hai nc, v s nghip s
d dnh hn.Chng ta cng phi thng cm cho Khng Minh, khng phi chuyn g cng c th t mnh quyt nh

c v ng ch l thn t.ti ch gin Khng Minh pht cui ng sai lm trong cch dng ngi v khi nhng
tng gii Quan V, Triu T Long M Siu ....qua i qu t ngi ti ln thay , cng nh mu sbn nh Thc ngoi
Khng Minh, Bng Tthng ra hu nh rt t ngi gii, khi ng em qun i nh nh Ngu khng c ai gii ph
Lu Thin. i khi chnh s nhn t ca Lu B dn n s khng ngim trong qun ng
Nhi
a ch
Email khongnhigia@yahoo.com
Ti khng ng vi tc gi v vic bo Khng Minh gi v lp n cu gi. Xt cho cng nu khng lm nh th
liu ng ta c th thot c Chu Du khng?
Phm Vit Huy
a ch Ngh An
Email huynamdan2000@gmail.com
Toi khong dong y voi tac gia. y, tc gi ch dng nhng lp lun ch quan ca minh nhn xt, do kt lun
khng thuyt phc. Mun xem xt con ngi Khng Minh hay To Tho u phi qua rt nhiu chi tit, dn chng,
u ch 1 vi nh vy m nhn xt c.
in hnh cho vic ngh l mun sng to mun ngh khc, nhng khng pht trin c. nh quay li ni ngc
vi nhiu kin thin cn.iu ny ging nh gn y c ngi ni Th Mu tng trng cho kht vng yu thng
ca ph n Vit Nam xa. (Th Mu l ngi ong a, "yu" ngi ny nhng "vi" ngi khc. Sn sng vt b
a con hn cho mt ngi "n ng" khng c sa nui, cng bit chc ngi khng phi cha a tr. l
biu hin ca "yu" sao!? Hay vn ch l c Mu lng l nh ngi xa ni? , nu cng nhn th mnh chng sng
to g, phi ni khc ch!:)) )ng tnh vi Lucy
Trn Linh
a ch H Ni
Ti khng nht tr vi tc gi.Ni v To Tho phn di khi cu xin Quan V tha mng tc gi c nhc n cu
tc ng: k thc thi mi l tun kit. Vy Khng Minh chn dt Ba thc l bit mnh bit ngi, l thc thi .
Nam Anh
a ch H Ni
Ti ngh l ng tc gi "lm tin" l liu hoc chng hiu g v chnh tr c. Ngay cch ng x t cu mnh th
no cng khng hiu nt. Tm li li bnh trn va km hiu bit va th thin.
Giang Thanh H
a ch Ph Th
Email giangthanhha@yahoo.com.vn
S in thoi 0210.856586

 i tm ngu bin... Li vn t u ch cui mang mt sc thi dm pha y cm ght i vi nhn vt Khng Minh,
r rng tc gi ca bi vit ny c tng hon ton lch lc so vi t tng ca Tam Quc Din Ngha. C th so
snh t tng ny vi t tng "tn thi" v truyn Tm Cm cho rng Cm mi ng sng, ng c yu v khng
t th on ginh c iu mnh mong mun! y chng phi l theo tiu chun o c g cho cam m ch l
c tnh hiu sai tng ca tc gi v thi vo nhng suy ngh ca mt thi i khng ph hp vi bi cnh s
kin. Hn na, vic ly ci gi l "biu hin chn tnh", "c g th th hin" p dng vo thi k Tam Quc lon lc
ny chng t s suy ngh nng cn, so rng ca tc gi. c bi vit ny ti c cm gic ang c nghe
mt anh Hong khc trong "i mt" bnh lun vy.
Nguyn Thin Vn
a ch Q Binh Thanh, Ho Chi Minh
Ti l ngi m truyn Tam Quc din ngha t khi cn b, lc mi hc cp 1. Hi , kim c b sch ny tht
khng d dng nn ti thng n c ti ch th vin ca Nh vn ho ca th trn mi khi c thi gian ri ( v
khng c mn v nh). C th ni sau ny ti c quyn sch ny khng di 10 ln nn nh c hu ht
cc chi tit trong sch. Ti v cc bn cng la thng trao i vi nhau sau khi c v ai cng thn phc ti tr ca
Khng Minh, mt trong nhng nhn vt trung tm ca cun sch. Ti vn nh mi mt cu nh gi v ng m ti
c c u trn bo:Mu Gia Ct Lng, tr ti Khng Minh. Sau ny, mi khi c li Tam Quc din ngha
ti hiu rng mc d Khng Minh l mt nhn vt lch s c tht thi Tam quc, nhng trong truyn ng l mt nhn
vt vn hc nn tc gi La Qun Trung c th v c quyn h cu nhn vt sao cho hp dn ngi c. L mt nh
chnh tr v qun s ln ca thi i, vi mc ch gip Lu B khi phc nh Hn ang suy vong tt nhin ng phi
c nhiu th on khc ngi t c mc ch, v vy ti khng ng tnh vi nhn xt ng l mt ngi gi
nhn, gi ngha. Tc l khng th i tm Khng Minh tht ngoi i qua tiu thuyt. To Tho trong Tam Quc din
ngha vn c coi l k gian hng chng tng cho rng trong binh php th chuyn h h, thc thc, h l thc
m thc l h l chuyn bnh thng sao. Ngha l trong chin tranh ngi ta c th dng mi th on, min l
ginh c thng li cui cng. V vy, ly quan im v cch nhn hin nay nh gi thi cuc din ra cch y
trn 2000 nm e rng l mt s khin cng v khng ph hp vi quan im lch s. V vy, ti cho rng nhn vt
Khng Minh trong Tam Quc din ngha vi ti tr v c ca mnh vn li trong lng bn c cc th h khc
nhau nhng cm tnh c bit.
Hong Dng
a ch 47/25A Phan nh Phng, H Ni
Email hoang_duong1111@yahoo.com.vn
Nu c theo cch din gii ca tc gi, ti e rng s chng c nh chnh tr no l qun t ht, tt c u phi dng
th on mi c th lm c chnh tr. Khng l tc gi khng bit? Nn nh, bi xu mt ngi d dng lm! Ch l

tc gi khng s ngi i sau cng phn tch v gi chnh ng l mt k tham tin ti mc tm mi cch bi nh
ngi khc cu khch kim tin hay sao? Khng Minh l mt ngi khng c tr, thua To Tho lc nh trc
din. Vy chc tc gi dng binh nh thn, cm 3 nghn qun (qun ca Lu B trc trn ng Dng) thng
c 83 vn qun To. D c l Tn T, Alexandre i , Napoleon cng thm Thnh Ct T Hn cng ch lm
ni! Mt s ngu bin "tr con" ca tc gi! Mt cun sch nhm nh v r tin! Ti tin, n bn chy l v n gy s t
m cho c gi. c xong, ai cng s thy tic tin! V Hong
Nhng li bnh ny hon ton th hin mt ci nhn thin cn ca ng Vinh v Khng Minh trong thc t cng nh
gi tr Khng Minh trong tiu thuyt m Tam Quc Din Ngha mang li. Nhng li vit ny nu khng phi ca ngi
mu mui khng hiu bit th chc chn ch l chiu lm tin, mua danh r mt m thi.
Nguyn Thanh Long
a ch H Ni
Email thanhlong123_vietnam@yahoo.com.vn
S in thoi 8723379
Khng ng tnh vi cch bnh lun ca Mai Trieu Vinh. Ti hon ton ng vi quan im ca bn Hong Dng
l :Trn chin trng c th dng mi th on ginh chin thng", k c ngy nay con ngi ta cng vy trn tt
c cc lnh vc: Chnh tr, kinh t, ... m nhiu v vic c ng trn bo.Theo ti, vi cch gy sc v tiu ca
cun sch ca Mai Triu Vinh vit ch l nhm thu ht c gi kim li m thi.Tht l oan ung cho Gia Ct
Lng!
Nguyn Vn Trang
a ch Ha noi
Email tranghhtb@yahoo.com.vn
Qu qut tht. Ti c Tam quc t nh. Ni chung tam quc nh kinh pht vi ti.c binh lun ca MTV tht cm
thy qu qut. C cm tng nh tc gi ch sm soi vo nhng mt xu nht, tiu cc nht ca vn m ph nhn
hon ton ci tt ci p.Trong cuc sng, nht l chnh tr, th khng t th on no. Khc bit c bn gia ngi
tt v xu l do ng c, cn cch lm khng quan trng.Hy nhn ci tng th, ci m c i Khng minh lm c
cho nh Hn - Thc. Hy nhn vo T m , 1 con ngi trn vn ngi nhng vn t nhn l km Khng Minh. TMY
dnh ly giang sn cho dng h mnh. Th hi vi ti nng v nh hng ca mnh , Khng minh c lm c
iu khng? tha sc, nhng ng khng lm. c Tam quc , ti gin Khng Minh nht l giai on sau khi Lu
B cht, ng ngu trung ph con Lu b d bit n bt ti. Nu l Khng Minh, l Khng B c ..liu nh Thc c kt
qu tt hn bao nhiu.Phn tch kiu ng tc gi ny th trn i ch c ai tt. K c Thch Ca hay Jesu , phn tch
kiu ny th cng toi.
L Thnh Vit
a ch
Email viethalsing@yahoo.com
Qua 2 on trch c ng, ti thy nhng lun im ca ng tc gi TQ tht nht nho, nhng l l ca
ng ta ko sc thuyt phc cng nh hp dn c gi. L mt ngi c Tam quc t khi cn rt nh cng nh
xem i xem li b phim ny rt nhiug ln ti thy y ch l mt cun sch c vit v mc ch thong mi, cu
khch r tin , ng ta khng th c coi l mt nh ph bnh vn hc
nguyn trung kin
a ch h ni
Email kaka_kien@yahoo.com

 C ci nhn mi ring ca tc gi v cc nhn vt trong truyn cng l ng khen, cung dang lang nhge.NHung nhn
ngi m ch quan qu, th khng ng na, ch l cch nhn thin cn khng hiu thi hiu th khc g mt a tr
mi ra i.
Nguyn Khng m
Email Artwar13@yahoo.com.vn
Ti hon ton ng vi quan im ca bn Hong Dng - 47/25A Phan nh Phng, H Ni, nhn vt Khng
Minh cng vi Quan V l nhng v thnh v vn v v trong cun d s Tam quc ch. Ti nng v ca stnh ca ng
l khng th bn ci bi Lu B c c thnh cng l nh Khng Minh. Trong lch s thng c cu " Binh bt yim
tr" v vy khng th trch Khng Minh dng mu lc nh th no, ng buc phi dng ngy k t mc ch l
iu d hiu. Nu khng c Khng Minh chc chn To Tho sm ginh c thin h, bi To Tho v Khng
Minh mi l 2 thin ti v qun s, dng ngi trong Tam Quc Ch. Khng mt c nhn no c th bnh lun hay ch
bai nhng con ngi ny
Nguyn Linh
a ch Hng Yn
Email hoanglinhBHY@yahoo.com.vn
Ci tay Mai Triu Vinh, qua l mt ngui tai nng, xng ng l lp tr c hc,c tu tuy mi ca t nuc Trung Hoa,
c sch hiu n tn cng ca sch; hon ton khng ging khng ging nhu cch c v cch hiu ca ngui Vit
ta. Ch trch m nuc Trung Hoa v i, con Vit Nam ta vn ho l " n theo ni leo" theo kiu tin nhn ni
vit th c nhu th m hc m theo, m qun rng, Ngc cn c vt. Ch mt pht hin c lo gic vn nhu Mai Triu
Viinh m cng ch thi bao gi ngui Vit Nam mi t ch uc
Thanh Thanh
K thc thi l tun kit. Trong Xun thu chin quc, Tng tng cng xut qun nh gic, treo trc ba qun c
Nhn Ngha, ri c noi theo m hnh x khi nh trn, sau th thua trn thit qun mt tng rt nhiu,
chng dn bit chuyn chi mng Tng tng cng l ngu si khng ngt, vy theo tc gi nn lm th no y?
buingocthien
Email apollo.2030@gmail.com
Theo quan im nhng g ti c c v nhng hiu bit ca ti, th c th t c kh nng tr tu v
cch hnh x nh Khng Minh t xa ti nay c l, cha c ai t c nh th. Nhng g Khng Minh lm v
th hin phn nh ln mt iu rng, ng ta l mt con ngi c tr tu siu phm v la ngi bit nm bt c hi.
Trong trn chin c th ly t thng nhiu, ly mu thng c hng chc vn qun ch. Cho d c ni rng con
ngi Khng Minh l xu xa hay tiu nhn th phi tha nhn rng, ti nng ca Khng Minh l tuyt vi! D sao con
ngi cng khng phi l thnh nhn cho nn cng s c nhng sai lm nht nh. Khng ai hon thin c nhng
Khng Minh tht s l mt ngi ti gii! Theo tng quan im v nhn nhn ca mi ngi, Khng Minh cng khng
th hon ho c, cho nn hy ch l gp , phn tch, ng gp kin ch khng th t iu cho mt nhn vt lch
s!
Don Nguyn Anh Khoa
Email nevergiveitup9x@yahoo.com
Khng nn bi nh nhn vt. Khc Chu Du, mc ch chnh tr ca Gia Ct r. Tt c l lin kt hai nh Lu,
Tn. Suy cho cng, ng c pha sau vn khng phi l cho ring ng ta m l cho i cuc thin h. Nu lc ng
Ng ni can qua th thin h kh b gia c th chn vc. V nc mt Khng Minh vi nc mt c su th ng
l ch quan v hp hi.Khng Minh khc M Tc khi thi hnh qun php cng khng th xem nh ng ta ht ti ln
u M Tc. Sau khi v Ty Xuyn, ng cng dng biu t xin ging chc. Xem ra Khng Minh khng trn trnh
trch nhim v sai lm nh tc gi bi phn tch c gng hng n.Tht bi ti Tn D, binh thua Tng Dng,
Gia Ct Lng ng l bt lc. Nhng s bt lc ny l do Lu B nht quyt khng tin ln chim Kinh Chu, li dt

theo b tnh nn mi phi thua. Xem ra khng ai c th lm g hn c trong tnh hung .Lu B v To Tho
ng l khc nhiu v a s l khc ot lng thin h. Suy ra cho cng th hnh ng cng l bnh thng
trong thi lon. Nhng nh chnh tr v qun s ti ba nh Lu, To u nh vo ti mua chuc lng ngi gy
dng c nghip.Nhn chung, cch hnh vn ca tc phm Tam Quc Din Ngha kh n gin v c m cho ngi
c t cm nhn. Nhn vt ca La Qun Trung thng "bc vo, ni, v nh", tc gi t o su xem h bc i
vo nh th no, v mt ra sao, din tin tm l phc tp n u... y l im gip c gi tn nhin tr tng
tng hn v mi trng vn hc v din bin tm l nhn vt.Xt khch quan th mi ngi u c th a ra quan
im ca mnh i vi tc phm. Cng nh ngi Vit Nam ta, qua hng trm nm nghin cu v bnh lun v truyn
Kiu, c rt nhiu kin ng gp v pht trin trong vic phn tch cc nhn vt. Cng c th, trong s cc kin
, c Nguyn Du cn cha ngh n khi hon thnh tc phm Tuy nhin, vic c gng bi nh Gia Ct Lng trong
Tam Quc Ch cng ging nh c gng bi nh T Hi trong truyn Kiu... iu ny khng th chp nhn c.
Trnh Minh Khu
Email khuebebe@yahoo.com
KHI DANH GIA MOT SU VAT VA SU VIEC PHAI DUNG O NHIEU GOC CANH KHAC NHAU,CAI NHIN CUA TAC
GIA CO PHAN PHIEN DIEN VA MANG TINH CHU QUAN.DOC BAI VIET NAY TOI CO CAM TUONG LA TAC GIA DA
MANG TINH CAM YEU GHET CUA MINH LONG VAO DO,NO KHONG MANG TINH PHAN TICH MA MANG TINH
XAM XOI,BUOU MOC.TOI DONG Y VOI BAN LY THANH VIET LA CANH PHAN TICH NAY THI TOAN NHAN LOAI AI
CUNG DEU LA KE GIA NHAN GIA NGHA CA.
PHUONGPHUONG
Con khng ch cha m kh/ Ch khng ch ch ngho. Trung Hoa c v i, v i na cng ch l Trung Hoa. Vit
Nam c nh, nh na cng l ca ta. Ni m b m anh, t tng anh c sng. Ni m bn thn anh c cng
hin. Ci th t xng l Thanh Thanh khng nhng ch t tng cha me, li ch c ch ca mnh. Liu c ting ni
y sao?
dk
Email dk_atula@yahoo.com
Tt ca bi bo th hin phn no mc tiu ca tc gi MTV: i tm Khng Minh tht trong Tam quc din ngha.
Trc mt nhn vt c bit, ni ting ca mt tc phm ln, ngi ta hon ton c quyn i tm nhng kin gii ca
ring mnh.Ni rng v Khng Minh ph chnh ngha m khng bao gi hnh ng 1 cch th on nh MTV phn tch
th sai. V ng l trong chin tranh, vic dng th on chin thng l chuyn bnh thng. Vy ta c khch quan
n nhn kin gii trn ca MTV.Nhng nu ni rng v "nc Trung Hoa v i, MTV l con ngi c t duy mi" m
bn c Vit Nam khng c quyn gi nguyn chnh kin ring th cng qu tht l "thiu t ch". cng l mt
cch "n theo ni leo" vy.
Diep Vi
Email diepvihb@gmail.com
S in thoi 0988086012
Thanh Thanh , ca ti phn no cng ging bn,nhng nhng kin trn ti thy ng hn. MTV c ci nhn
mi l tt,chng ta khm phc nhng ngi thng minh,bit suy xt v c nhng tng mi l,nhng nh gi mt
vn phi ht sc thn trng.Ti ch ni 1 ngn gn nh:Ni Khng Minh gi nhn gi ngha t c nhn
mc ch chnh tr ca mnh r rng l v l,nh rng t khi theo Lu B xung ni phiu bt,ng ta lun l nhn vt
s 2 sau Lu B,bt k trong hon cnh no,v sau ny li l nhn vt s 2 sau con ng ta,vy ci "mc ch" ca
ng ta l g vy?C phi chng t u n cui vn ch l ph t Lu B,hng trung Hn tc?Trong chin tranh mt
mt mt cn,vic dng mu l rt bt,nh rng Lu B ngoi ci danh Hn tc,c x hin ha ch l 1 k bt ti khng
hn,v ngi nh th s khng bao gi c th ginh c thng li:5 h tng v ch,2 mu s vang danh thin h
m cui cng vn thua.K c ti v kh nng thc s,bit dng mu mo mi c th ginh c thng li,n ti
nng nh To Tho sau khi cht i,con ng v km ti cui cng li phi nhng ngi cho con chu T M .

 Vic nh gi mt nhn vt lch s ni ting trong x hi hin i cn nhiu kin khc chiu, nh th cng m x
nhng kha cnh, ngc ngch ca con ngi lch s ... gip hu th hiu v nh gi ng hn v con ngi .
Nh vy Mai Triu Vinh cng ch l mt cch nhn hn hp v con ngi Gia Ct Khng Minh ch khng phi l mt
nh gi cui cng v con ngi lch s ny.Chng ta cn hiu rng thi ca Gia Ct Lng cch y 19 th k,
Nh ng Hn Trung Hoa -- tuy c thng nht t 7 nc bi Tn Thy Hong song phi tri qua thi Hn S
tranh hng, ri Vng Mng ot quyn cm giao thng cho n Vua Quang V phc hung -- vn khng c c
mt s thng nht ng ngha, tnh a phng li nh hng nhiu n tng con ngi c th... trong khi nhng
ngi cm quyn, iu binh khin tng khng phi ai cng c hc, c chi thc.. (nh Trng Phi cng mi ch
bit c hay nh Vng Bnh lm i tng nh Thc Hn cn khng bit ch...) th vic Khng Minh Gia Ct
Lng ngoi ti tr ca mnh, tinh thng a l, thng hiu thin vn... phi dng cc tiu xo tng uy quyn, thu
phc nhn tm, lm khip s i th theo ti l vic cn phi lm v hon ton chp nhn c bit l trong thi chin
trinh ngi ta khng cn quan tm n phng tin thc hin m ch cn bit n kt qu cui cng. Trong phn
trch ca Mai Triu Vinh v cch hnh s ca Gia Ct Lng trong trn Xch Bch, ti thy c v khin cng v vi
quan im khoa hc th vic c gi ng nam trong nhng ngi ng ch l hon ton c th v ch ngi c kin
thc uyn thm nhiu kinh nghim... nh Gia Ct Lng mi c th bit c. Nn nh rng lc ng ta mi c 27
tui v mi ra phc v cho Lu B cha c mt nm. Vy th cch d nht thuyt phc vin tng ti 34 tui
Chu Du kinh nghim chinh chin y mnh l da vo thn b. V ng l nu khng bit c thi im c gi ng
nam liu i qun ng Ng ca Chu Du c th lm nn chuyn?Lu B ni ln t khi nh gic khn vng, ng ta
cng c nhiu ngi gip sc song cho n trc khi gp Khng Minh ng ta c lm c g u, khng c
mnh t cm di v i th ca ng ta l To Tho, mt con ngi qu ti gii hng lc, dng binh nh thn. S
d Tn Sch c c Giang ng ch v li dng lc ng ta ang mi tranh chp vi Vin Thiu m thnh cng. Vy
m ch vi ti ch ca mnh, li dng vo thin thi Khng Minh gip Lu B thnh cng, thit tng l k tch
ch c mi Khng Minh lm c.Cn trch ng ta khng gip c Lu B phc hng c nh Hn th cng
khng thuyt phc. Khi tam phn, Thc Hn v ng Ng ch c c phn t bng 40% din tch Trung Hoa
thi cn s dn ch bng hn 30% (nu so i u th dn s ca Thc ch bng 1/5 dn s ca Ngy). Hn na
trong khi Bc Ngy lun c s n nh chnh tr cao, ti nng tr quc nhiu v k.. th Thc Hn ch c Khng Minh
ph mt nhu qun Lu Thin. S d T M cha dit Thc ngay sau khi Khng Minh cht ch v ng ta mun cng
c v chim ot quyn lc cho h T M m thi. Trong hon cnh nh vy cho d Khng Minh c c minh qun
nh Lu B th ng cng khng th gip Lu B dit To phc Hn c.Vi cch t vn ca Mai Triu Vinh
chng ta c th hiu thm kha cnh con ngi ca Khng Minh song ph nhn cng lao v ti tr ca ng ta th l
vic lm thiu c s v fair cng ging nh mt s hc gi Vit Nam tng lt ngc hnh nh Hng o Vng
Trn Quc Tun ch l ngi tm thng, nh nhen, lon lun... Song khi tranh lun dn ch th mi kin u
c tn trng ch khng nn ch c mt ngi ni ng v quy chp tt c cc kin khc u sai....
Hong V
a ch 5/16 Thi H
Email hoangvu2006@yahoo.com
S in thoi 0903403118
Theo ti, bai vit a nhin lai tac phm di mt goc khac, rt mi. Tai sao chung ta khng th lt lai vn ma anh
gia. Cach nghi xui chiu a n su n th sao? y tac gia Mai Triu Vinh mi ban v Khng Minh. Thc ra, Quan
Vn Trng mi la ke chn tiu nhn. Ngay trong on anh c y nht cua ng ta a th hin rt ro iu nay, o la on
a ao (gia v bo chay, ch i thu ui theo ri qut len lui 1 ao), co th nhiu y kin cho rng khi anh nhau thi tuy
c ng bin, nhng nh th thi cn xem lai inh nghia v qun t tu. Hanh ng nh vy co c xem la quang
minh chinh ai khng? Hoc la ng co luc nao cung vnh vang ta y qun t. Thm mt trng hp, Vn Trng
ham c Tao Thao tai Hoa Dung, ng ta tha cho Thao la vi ai, vi ng ta ma thi. Nu vi ai cuc Quc Gia hay vi
huynh Lu Bi thi ng ta phai chem Thao ri. Vy la ro ng ta t Quc Gia+Lu Bi ln trn hay t chut danh qun
t, nhn nghia cua ng ta ln trn. ng lam vic nay la bt nghia vi chinh ngi anh kt nghia, con gi la vi nc qun
thn. Nh vy la ich ky, ngay ca vic ng ta hin thanh oi cai u cung vy, a hy sinh vi nc ri thi cai u co y
nghia gi ma con oi.
Quang Minh
a ch Hu
Email dqminhnhat@yahoo.com

 Tranh lun phi da vo l l. Mun ni ngi ta phi bc b uc l lun ngui ta . Ch ng m ni nhm

th a b cng lm c. Ngc c vt ng , nhng anh thi phng ci vt do th l by. Khng Minh uc coi l
bc tr, ch ko phi l bc nhn nh Quan V . V vy c sm soi ci mt nhn ri kt lun l v ngha. Khng
Minh khc Chu Du, ai ch bit l khc gi, nhng v ci g. Ch phi v lin minh Thc Hn sao? Nm xa Cu Tin
cn nhc hn ka. Mun lm i nghip m cn by t nhn ngha , tc ci qu. Chu Du l ci g , ch phi
my ln mun hm hi Khng Minh sao? Chu Du vi c ci no hn? Cn M Tc lp cng trng rnh rnh ,
qun thua chm tng , hung h l trn quan trng. Qun c k cng ch, cc bc danh tng ngy xa ai ch
vy. V M Tc m x b qun lnh, x b cng trng, qun i cn phc na khng? Nhn phi ton cc ch. M
Tc c ng lm th khng? Tc gi MTV ny u phi ph bnh ci sai lm v y u phi l sai lm, chng qua
mun s nhc thm ci s gian hng ca bc anh hng m thi. A visitor
Thanh Thanh ni "con Vit Nam ta vn ho l " n theo ni leo" theo kiu tin nhn ni vit th c nhu th m
hc m theo, m qun rng, Ngc cn c vt. Ch mt pht hin c lo gic vn nh Mai Triu Viinh m cng ch th
bao gi ngi Vit Nam mi t ch c" m ko ngh l bn cng ang n theo ni leo sao :)) , cch nhn ca nh
vn ny qu thin cn hoc gi c tnh thin cn nhm ni su vo 1 vn m bt chp ton cc ca cu chuyn,
lm 1 nh qun s m cho ngi khc nhn thy tm can k sch th ch lm qun s bn mui c thi, nhn
chnh cun sch ny cng thy c tc gi cng gi nhn gi ngha ch thn khen qu (ko c ni ai thn ai qu, ch
tin th ni thi) lm nh ang ng ra phn minh lch s cho mi ngi m thc cht l p gng li nhm kim
li bn thn m thi .
Duong
Email lanhdiatuthan01@yahoo.com

Khng Minh thc ra l mt ngi n b!

(Bi phng bt ca tc gi Tiu V Yt trn bo Khoa hc K thut Bc Kinh thng 4 nm 2005 c trang
Cng ngh v trang Vn ha ca bo in t Tom.com dn li. Nh mt mn qu vui nhn ngy 1/4...)
Cc bn cn nh hnh tng Gia Ct Lng khng? Dng cao thanh thot, qun t nho nh, chng c im
no chung vi i a s nam nhi vai u tht bp cng thi nh in, Ha, Trng, L n gin l, Gia Ct
Lng vn l mt ngi con gi.
Gia Ct Lng tuy c ti kinh bang t th nhng rt cuc cng ch l phn n nhi thng tnh, bi vy sau khi v
sng ti Long Trung, "c" chn sng bng ngh trng du nui tm. im ny vn k l ri, nam nhi la tui y
u ra ng lm rung hay thu hoch, chng ai oi hoi n nhng cng vic tn mn gai gai tm tm nh vy. R
rng, khu cc yu iu nh Gia Ct Lng khng th lm c nhng cng vic cc sc, ngi con gi tho n
cng nh c c th nui ni mnh vi ng kim mi ch.

C ngi s t cu hi vy chuyn Gia Ct Lng vi ngi v xu x h Hong th gii thch sao y? S thc th
gia nh Gia Ct v Hong Th vn c quan h t lu, hai ch em vn cng khm phc ti hoa ca nhau, thng
xuyn qua li kt tnh thn. Hong Th lun cm thy ti h v dung nhan km ci ca mnh so vi Gia Ct Lng.
Vy nn Gia Ct Lng ha trang gi lm nam nhi khng bin Hong Th thnh ngi lm nn cho mnh.
Gia Ct Lng gi trai vn khng phi do ch trc m ch l qua li vi T Th. Lc by gi, T Th, Thi
Chu Bnh, Mnh Cng Uy u l nhng l hip dng t ng hin i hnh dung th h l mt m di lng tn
vi, ngy ngy t tp bn nhng chuyn vin vng ri n no ng k. Gia Ct Lng tt nhin khng th cng khai
thn phn n lu ca mnh tham gia cng m ngi y nn ch cn cch gi trang lm nam nhi. N gi lm nam
vi k thut ha trang thi y cn thp s rt d b pht hin. Vy nn Gia Ct Lng nh ra ngi ch em tt Hong
Th m th k vi th (ci c y v lm v), chng phi l nhng ngi nh T Th tin rng mnh l nam nhi,
mong d b khng kht hn y sao?
Gia Ct Lng v mun kim cho bn T Th ch lui ti m hn huyn cam lng ko bn h v t x chng ly g
lm rng ri ca mnh, nui m cng t ny bng tt c nhng g mnh kh nhc lm ra. Tt c nhng gian kh ny
c ai hay? Cn may cn c ngi ch em tt Hong Th ly thn phn l th t n, gnh vc bt phn no
nhng cc nhc ca Gia Ct Lng.
Qua li tip xc vi ng Ng, Gia Ct Lng phi lng Chu Du. V ngi ngi tun t ca Chu Du lm Gia Ct
Lng nh trng phi tnh yu st nh.
Gia Ct Lng ngh ra k hoang ng em Tiu Kiu i cng mc ch chnh l bin Chu Du thnh thn trai v
v, mong c c hi chen chn. Nhng Chu Du mt lng mt d cng Tiu Kiu, s tht lm Gia Ct Lng au
u. C th ni ln u tin ngi con gi ch ng by t tnh cm, chng ng khng nhng khng c tip nhn
m Chu Du cn c phn tn ch ca Gia Ct Lng qua L Tc, mt bc tu mi chng my p m.
Nay ng ng l mt ngi con gi ti mo song ton, s nghip thnh cng, Gia Ct Lng tt trn y t
tin kiu hnh. Cng bi v th, s lnh nht ca Chu Du cng lm tn thng nng trm trng hn. Vy l, Gia Ct
Lng bt tay vo bo th Chu Du, mong trng pht k coi thng tnh cm ca mnh.

iu cn nhc ti l, Gia Ct Lng trong qu trnh xut s sang ng Ng chn mang theo Triu Vn, ngi
theo ui nhit thnh cam tm tnh nguyn hi sinh tnh mng v Gia Ct Lng. C Triu Vn theo cng, Gia Ct
Lng d dng c tho mn mi i hi ca bn thn. Mi thm tnh ca Triu Vn vi Gia Ct Lng bin anh ta
tr thnh ngi ng hnh son st ca nng.
Gia Ct Lng tuy gin Chu Du c mt m lm ng tnh cm ph by r r ca mnh nn quyt tm bo th Chu Du
nhng khng h mun Chu Du phi cht. Gia Ct Lng lm vy ch l v mt lng mt d mong tr thnh mt Tiu
Kiu khc. Nng dc sc tr mi ti nng v tr tu trc Chu Du, dc lng th hin cho Chu Du thy mnh u t
nhng no, m miu nhng no! Nhng ngi son st nh Chu Du khng nhng khng tip nhn m cn b nng
lm cho ut m cht ni nh cch ni ngy nay, l do phin mun m cht. y l iu n hn nht trong i Gia
Ct Lng. Nng yu mt ngi n ng, gng ht sc chng minh bn thn trong mt ngi n ng y, gng
ht sc theo ui anh ta. Nhng cui cng ngi n ng chng nhng khng tip nhn m cn khng hiu mi
tnh cm y, thm ch hiu lm nhng hnh ng ca nng. Bi kch ny qu au n i vi mt ngi con gi nh
Gia Ct Lng, y nn chng c g k l khi ti t ving Chu Du nng mi au lng mun cht lm vy.

Tng lc v Khng Minh: K tiu nhn cn thit

Lch s chn thc lun b che giu di v vn lp vn t b sa cha b trch lc cng nhng ln sch v
mc nt, c l chng ta s vnh vin khng th bit c chn tng ca n. Th nhng, chng ta cn phi
pht hin v cn c lng dng cm pht hin, cng gy dng ti to s chn thc ca lch s. Chng ta
s th tm hiu s tht lch s t mt gc nhn khc, c th k ti nh: Gia Ct Lng l mt nh chnh tr
xut sc, lng trung ca ng vi triu Thc Hn khin ngi ta cm khi. Nhng l mt quyn thn v chnh
khch tiu biu trn v i chnh tr v qun s, ng chc chn khng th trnh khi vic phi chu nhng
ch c, nhng quy tc trong tr chi chnh tr. ng khng th l mt ngi khng c khim khuyt v hon
ton trong sng c. Vietimes xin gii thiu mt vi phn trch dch t cun sch S trhuyt tn
ng (NXB Cng ty xut bn Hu Ngh Trung Quc) i su khai thc ch th v ny.
Nm 223 SCN, Thc Hn Chiu Lit Lu B lin tip gp phi nhng trc tr trm trng, thnh Kinh Chu, yt hu
trng yu vng Trung b b thc th sau t tp kch km kp ca To Ngu v ng Ng, ri n Quan V, Trng
Phi nhng i tng tm phc cng ni nhau b mng. Lu B thn chinh em qun i chinh chin, tht bi trong
trn Di Lng phi rt lui, cui cng cng cht bnh ti thnh Bch .
Lc trng bnh nguy ngp, Lu B triu vi Tha tng Gia Ct Lng, Thng
th lnh L Nghim gi gm hai ngi ph t con l Lu Thin. Gia Lu B v
Gia Ct Lng tng c mt on i thoi, theo ghi chp t Tam quc ch,
Thc th v Gia Ct Lng truyn ghi li: Ma xun nm th 3 Chng V,
tin ch lm bnh Vnh An, Triu Lng t Thnh ti, nhng chuyn hu s
v sau, dn Lng rng: Ngi ti gp 10 phn To Phi, t tr c nc, nh
ot i cc. Nu con ta c th ph tr c, hy gip n; nu n qu tnh bt ti,
ngi c th t thay mnh vo. Lng l m rng: Thn nhng mun kit
cng tn lc, bo tn tit kh trung trinh, n cht mi thi!" Tin ch li h chiu
cho hu ch rng, "Mi cng vi tha tng tng s, nh phi i i ngi nh
cha!"
on i thoi ny cng nhng chuyn v sau tr thnh giai thoi thin c v
ngha c qun thn trung trinh nng da ti Bch gi gm con ci m
ngi i sau vn thch nhc ti. on i thoi ny, li i km thm xut s
biu do Gia Ct Lng lp nhn lc Bc pht, t trc ti gi vn lun c coi
l in c thc chng tn sng Gia Ct Lng l bc thin c nht thn.
V vic ny, ti li c cch ngh khc.
Gia Ct Lng, l mt nhn vt theo ui thut Thn Hn (Thn Bt Hi Hn Phi T) ca phi Php gia gia thi
lon th, con ngi y khng c im no khim cung nh nhng bc tao khch vn nhn vn thng c miu t
m l mt chnh tr gia lun hiu r thi c nm cht quyn lc v thc lc, vo thi im then cht khng bao gi

nng tay vi bt c ai. Vng ch th hai ca ng ta Lu Thin hay bt k i thn no trong ngoi triu ti ng
o dn chng u khng c ngoi l.
Chng ta xt tch ti Bch gi gm con ci trc nht.
Ti Bch gi gm con ci, cu ni ca Lu B vi Gia Ct Lng ngi ti gp 10 phn To Phi, t tr c
nc, nh ot i cc. Nu con ta c th ph tr c, hy gip n; nu n qu tnh bt ti, ngi c th t thay
mnh vo cng hnh tng cung knh nghim cn, nht nht mt lng ca Gia Ct Lng v sau ny va khng
phi do Lu B pht kin ra m cng chng phi ch xy n vi mt mnh Gia Ct Lng. Chng cn ni xa xi, vo
u thi k Tam Quc, ngi sng lp triu ng Ng Tn Sch lc lm chung tng c ghi li tch truyn nh
vy. Tam Quc ch, Ng th, Trng Chiu truyn c vit: Sch ni vi Chiu: Nu Trng Mu khng gnh vc
c, ngi hy t ng ra m ng thay n. Tn cng trc din ln na m khng thng th tr lui chm v pha
Ty, khng c iu g phi lo lng. Trng Chiu trn dng biu tu vi nh Hn, di di Chc Thnh, cc tng
lnh trong ngoi u c lnh ring. Tn Quyn v au kh cn cha r rnh s vic, Trng Chiu bn thn chinh
Quyn ln nga, by binh m ra trn, sau ri lng dn u theo v."
Lc by gi, Tn Quyn tui mi tm 19 cn Lu Thin 17 tui ln ngi, tui i xp x nhau. Nhng khi Tn Sch
bng, qun phit ct c khp ni ang hn chin, Tn Sch tha c ng chinh Ty chin m rng lc lng
nhng th lc ca ng ta khng c cng c thm bao nhiu, r rng khng th so snh vi chnh quyn Thc Hn
cn c n nh. Vy nn mt lot nhng ng thi m Tn Sch dn d Trng Chiu lc lm chung cn trng yu
hn nhiu nhng g Lu B gi gm con ci li cho Gia Ct Lng. Ni v a v, a v ca Trng Chiu ng
Ng cng khng th tn qu nh ca Gia Ct Lng Thc Hn. V mt lch i, Tn Trng cng l ngi i
trc, nhng k hu th ch thy nhc ti Chiu Lit, Khng Minh m b qua Hon Vng, T B (Trng Chiu) r
rng khng phi bi khng nh ni nhng vic xa y m ngha c p nc lng ngi y e ch mang dng t p
hnh tng Khng Minh. Bi th nn ni mt cch chn thnh, vic y chng c g ng tm c biu dng c, nu
mun nu gng th phi ni ti Tn Sch cng Trng Chiu mi phi l.
Mt khc, vo thi im Lu B gi gm Bch cng u ch c cho vi mi Gia Ct Lng m cn c c L
Nghim bn cnh. Lu B c th triu vi Gia Ct Lng t tn Thnh v gi gm, iu cho thy ng c
thi gian suy xt v x l vn ny. Vy nn khi gi gm li cho hai ngi cng khng ch v l do L Nghim
ang tin cnh mnh m chc chn l suy xt tht chn, thm ch c th ni l phi vt kit tm can m quyt
nh vy.
Chng ta bit rng, chnh quyn Thc Hn c nn tng ch yu do 3 tp on th lc hp thnh: tp on Kinh S
con chu chnh tht Lu B chim a v ch o; tp on ng Chu ca Lu Chng, th s ch Chu ngy
trc; tp on ch Chu ca a ch trong vng. Tp on ch Chu k t thi k ca Lu Chng khng cn
chim v tr quan trng trong ng chnh s, lun vo th bi thuc, khng ng ngi. V im ny, chng ta xem
trong truyn k Tam quc ch c th thy c ngay, Thc Hn nu tr i cc thnh vin ca vng tht, cc nhn
ti ch s trong phn lit truyn c 19 ngi, chim 1/3 nhn vt, li chng c ly mt ai l quan thn i triu m ch
l nhng quan nhn thuc lp th lang hay quan li h cp. Do vy cn phi suy xt ti vn l nhng vn v tp
on Kinh Chu v ng Chu.
Mt yu im chin lc Kinh Chu; Quan V, Trng Phi ln lt bi vong ri trn chin
Di Lng, mt lot nhng s kin y khin tp on Kinh S vp phi nhng mt mt to
ln. Trong lc y Lu B bnh nng bt xut, tt nhin s ngh ti cnh thn mnh mt khi
chng cn th mu thun gia 3 tp on ny v vic cng c chnh quyn Thc Hn s ra
sao. Chng ta cng c l do tin rng ng khng hon ton tin cy Gia Ct Lng v
khng c nhng suy xt tnh ton ring.
Ngi ti gp 10 phn To Phi, t tr c nc, nh ot i cc. Nu con ta c th
ph tr c, hy gip n; nu n qu tnh bt ti, ngi c th t thay mnh vo, Lu B
tuy dc ht gan rut mnh nh vy th Gia Ct Lng cng ch cn cch khc rng m
tha: Thn nhng mun kit cng tn lc, bo tn tit kh trung trinh, n cht mi thi!.
Thi ny cho thy r ng ta ch dm tn trung ti cht ch khng dm thay mnh vo.
D c th no, vo thi k y ng ta khng th no nhanh nhu m tr li mt ting vng
Ba cun sch "S thuyt tn
c c. Nhng nu nh vy, nu qu ngy sau Lu Thin khng ti lc v Gia Ct
ng"
Lng thc s mun thay mnh vo ch y th ng ta s mang ting xu ph t bt lc,
nut li phn cha. Chnh tr, d lun v c lng dn cng s lu ti danh bt thn bt trung bt ngha mun thu,
ri bi th s y g ta vo cnh bt chn dung thn. Cho nn Lu B ni li y chng nn xt l tin cy v gi gm
m nn xem l mt sch lc uy hip ch ng, hay mt mu quyn bt c d ni nm ngoi bung.

Mt nhn vt quan trng khc l L Nghim, vo thi Lu Chng l nhn vt ni tri trong tp on ng Chu. T
sau khi Lu B vo lm ch Thnh , L Nghim nhiu ln bnh nh c nhng cuc phn lon ln ch vi mt
thiu s binh lc, qua th hin c kh nng chnh tr v qun s xut sc ca mnh. So ra m ni, Gia Ct
Lng ch thi trin c ti nng xut chng trong chnh tr v ngoi giao ch v qun s th khng h c c hi lp
cng. Do vy Lu B quyt nh sng sut th ny: Nghim v Gia Ct Lng cng th di chiu ph Thiu ch;
Nghim gim h Trung , thng lnh vic qun trong ngoi (1).
Trn thc t, mt nm trc khi Lu B lm chung, nm Chng V th 2, th phong L Nghim lm Thng Th
lnh, xt v bc phm th ngang hng vi Gia Ct Lng. Gia Ct Lng lo vic ca Tha tng, L Nghim nm
vic qun s trong ngoi, s phi hp ny va kho hai ngi ch c cn bng ln nhau trnh lng quyn. Xem
xt t s phn phi thc quyn v kt cu ca c cu quyn lc chnh quyn nh Thc Hn cng lm chng ta tin
rng ngi m Lu B phi phng trnh lng quyn, cng khng th l ngi khng chim a v hng u trong tp
on ch o v trong trung tm quyn lc thi by gi nh L Nghim. Ch trong vng mt nm ngn ngi, vic
thng cho L Nghim t v tr mt quan li a phng l Thi th Kin Vi ln ti chc Thng Th lnh, li thm xut
pht t s thng tin v chnh tr v c s vn c a L Nghim tr thnh i din ca tp on ng Chu trn
thc t. S thc ny cho thy Lu B i vi L Nghim ch l c ch ng ch khng phi l phng. Lu B
nng chc nhanh nh vy, mt anh kit mi cha tng thm nhp c vo trung tm quyn lc nh L Nghim li
tr thnh mt trong hai trng thn c gi gm, li cn c lnh thng lnh vic qun trong ngoi, lin h vi
cch ni ngi c th t thay mnh vo r rng mc tiu Lu B phi phng b, ch ng l Gia Ct Lng l iu
khng c g phi bn ci.

Nhng mt khc, mt bc Qun vng nh Lu B chc chn cng hi vng hai ngi bn h c th ton tm hp
lc cng c vng quyn. Va vn L Nghim ngoi nhng u th va k cn c mt iu kin thun li khc, l
ng l ngi Nam Dng, c gc gc cng vi ng Gia Ct lu khch t T qun. Vy nn Lu B hi vng hai
ngi ny c th tng thm kh nng hip tr rng buc, nh thng qua s hp tc ca hai nhn vt ng u hai
tp on ln iu tit hai tp on, ng ph vi nhng nguy him c th lng trc v nht nh s xy n mt
khi Lu B qua i, hng cng c hn na chnh quyn Thc Hn.
ng tic l, tnh cch v ch hng nht qun ca Gia Ct Lng khin ng ta khng th xt ti L Nghim v vic
cng L Nghim phn chia quyn lc, thm ch n vic L Nghim len vo c Thnh trung tm c cu quyn
lc chnh tr ng ta cng bt mn khn cng.
Nu chng ta khng phi nhng ngi ngy ng m tch cc nhn nhn vn mt cch khch quan, th
ngay t thin Xut s biu m hu th vn tn sng Gia Ct Lng cng c th cm nhn su sc c
i quyn c tn, khuynh o triu chnh ca Gia Ct Lng lc by gi. Thy r rng, ng ta dt bc ch

tay tng hnh ng ca hu ch Lu Thin, thm ch cn uy hip Lu Thin. ng thi t thin biu ta
thy r trong lng ng ta vn cn rt nhiu iu phi u t. Mt khc, chng ta cng c th qua hiu r
cuc u tranh quyn lc khc lit trong triu nh Thc Hn lc by gi.
Hai trng thn c gi gm, xt theo kha cnh no cng u phi ng tr ti Thnh , nht l c t lnh tam
qun thng lnh vic qun trong ngoi nh L Nghim. t gi s sau khi Lu B cht,Thc Hn lm vo th cc i
ch vi ng Ng th vic L Nghim lu ti Vnh An l chuyn tt yu. Nhng sau khi Thc Hn cng ng Ng
Ng vng Tn Quyn cng nh Thc cho quan sang s, nm y qua li tt p (4) vo nm Kin Nguyn th nht,
nu vn L Nghim, trng thn c y thc thng lnh vic qun trong ngoi, mi mt u c xp ngang
hng cng Gia Ct Lng tip tc ti Vnh An vng tip gip vi ng Ng r rng s gy d ngh. Nhng trong tnh
hnh nh vy, vo ma xun nm Kin Hng th t, L Nghim li phi c ti thnh Giang Chu, tuyn thnh tr
th hai gip mt vi ng Ng, trc sau vn cha th v Thnh - th trung tm quyn lc chnh tr.
L ngi dn dy gia chn quan trng my mi nm, li c ti lc chnh tr qun s, L Nghim khng th
khng hiu r mt tri ca vic xa trung tm quyn lc chnh tr. Cng xa ri tp on quan li ca giai cp thng tr
th sc nh hng chnh tr s cng b suy gim, rt cuc s dn b ngi ta qun lng.
Li r rng ng khng h t tng vic t mnh xng b mt phng nn khng c l no ng li t nguyn xin i
Giang Chu. Xt nhng hnh ng sau ny ng tng trng tu thnh ln, trong vng 60 dm xin v Ba Chu lm
vng qun, Tha tng Gia Ct Lng khng cho(3), ta thy r ng rt mun ng vo gia trung tm quyn lc.
Ch bi bit khng th vo c Thnh nn nh ch dm xin ly Ba Chu lm vng qun, tin chc rng ng
cng hiu r kh nng c nh vy thp nh th no, do vy c th ch l mt cch ng biu l s bt mn
m thi.
D th no th, nhng vic ny u c th cho thy ng khng phi t nguyn xa khi Thnh , bc c ng phi
lm vic y, trong c nc Thc duy ch c mnh ng Gia Ct l lm c vy m thi.
Tn gi hu th dnh cho hai ngi ny vn l c mnh i thn, ngha l d xt v chc quan, a v chnh tr hay
phn phi quyn lc cng cn phi ngang hng v c bn. Nhng trn thc t t ngy Gia Ct Lng a linh cu
Lu B v Thnh th L Nghim b gt sang mt bn:
Kin Hng nguyn nin, phong Lng lm V Hng Hu, lp ph qun chnh s. Khng lu sau, li cai qun lun
c ch Chu. Chnh s khng phn vic ln nh u nm gn v mi Lng. (Tam Quc ch, Thc Th, Gia Ct
Lng truyn)
Kin Hng nguyn nin, phong (L Nghim lm Hng Hu, Gi Tit, thm c Quang Lc Hun (Tam quc ch,
Thc Th, L Nghim truyn)

Cng l trng thn c gi gm, Gia Ct Lng trc l Gi Tit, nay c tn phong l Hng Hu, c
lp ph, hng lc t ch Chu. Tt c nhng chi tit mang ngha rng ng ta c th xin vi triu nh lp quan
li trong ph, l i quan chnh tr qun s cao nht ca ch Chu, nm chc thc quyn trong tay. Trong khi y, L
Nghim tuy cng c tn phong Hng Hu, Gi Tit nhng vn ch thm c ci h v Quang Lc Hun, so ra m
xt, r rng b yu th i nhiu.
Nu chng ta khng phi nhng ngi ngy ng m tch cc nhn nhn vn mt cch khch quan, th ngay t
thin Xut s biu m hu th vn tn sng Gia Ct Lng cng c th cm nhn su sc c i quyn c tn,
khuynh o triu chnh ca Gia Ct Lng lc by gi. Thy r rng, ng ta dt bc ch tay tng hnh ng ca
hu ch Lu Thin, thm ch cn uy hip Lu Thin. ng thi t thin biu ta thy trong lng ng ta vn cn rt
nhiu iu phi u t. Mt khc, chng ta cng c th qua m hiu c cuc u tranh quyn lc khc lit trong
triu nh Thc Hn lc by gi.
Trong Xut s biu, ng ta cp trc nht chuyn trc mt l ma thu nguy cp sng cn, tnh th kh khn ri
chuyn on vit thnh: dc lng m mang thnh c, lm rng ngi di c ca tin , xc li tinh thn ca ch s,
khng nn coi thng bn thn, ni ra nhng li khng xc ng ngn tr chng thn biu l lng trung ngha. Ni
cung ni ph hp thnh mt, thng pht phn minh, khng c khc bit. Nu c k gy ti hay ngi trung
hiu th tu nghi m lun thng pht theo l xt phn minh ca b h, khng c nng tay lm cho hnh php
trong ngoi khng ging nhau.
Ni cung ni ph hp nht, thng pht phn minh, khng c khc bit, cu ni ny a ni cung ca
Lu Thin hp vi ni ph ca Gia Ct thnh mt th hp nht, cung tht hong ng ng vi ph tha
tng.
Sau li ni nu c k gy ti hay ngi trung hiu th tu nghi m lun thng pht theo l xt phn minh ca b
h, khng c gim nh lm cho hnh php trong ngoi khng ging nhau, chng qua l mt cch yu cu r rng

hn na, i Lu Thin em mi s bin tnh hnh trong cung phi giao li cho mc ph m ng ta s lp ph ra
cai qun, khng cn dng ti c ch qun l trong cung na.
Nu Lu Thin khng ng tnh th h chng phi thnh ra hnh php trong ngoi khng ging nhau ri hay sao,
lm vy th b h nh anh s rc vo nhng him nghi khng m mang thnh c, khng lm rng ngi di c
ca thin , xc li tinh thn ca ch s, coi thng bn thn, ni ra nhng li khng xc ng ngn tr chng thn
biu l lng trung ngha, nng tay li cn khng phn minh.
Ti tin rng sau khi c ht chng y ti trng s sn sinh nu khng ng tnh m Gia Ct Lng lit ra, Lu Thin
t hn khng dm khng thun theo. Nhng li ny cng ging nh mt v thng cp gio hun thuc h ch u
cn l li ca qun thn vi hong . y th m nhng li y li khin Gia Ct Lng c hu th tung h l thin
c nht thn, l bc thn t nht thn duy cn thn, chng l khng phi l k l hay sao?
Ch c iu Gia Ct Lng cm thy chng y vn l cha , sau khi i Lu Thin chuyn tt c nhng s vic
triu chnh giao cho mc ph ca ng ta x l, Gia Ct Lng cn tin c Hng Sng tng qun n c,
nm quyn cai qun Cn v qun ca kinh s, truyn lnh ch cn vic trong cung u cn coi sc gip t c th
khin o i ho hp, u vit vn phn.
Trc , nm chc u lnh Cn v qun bo v hong l Triu Vn tm phc ca Lu B, Lu B coi Triu Vn
l nghim cn trng yu, tt c kh nng chnh tr, c trch nm ni s. Sau khi vo Thnh thng ln lm tng
qun Dc qun, Dc cng l V, trc sau vn l thng lnh cai qun an nguy st sn Lu B. Vy m lc by
gi, Gia Ct Lng li iu Triu Vn xut chinh, i v tr y cho Hng Sng l ngi mnh tin c nng .
Tuy xt t mt kha cnh no , vic ny cng l tn dng ht s dng ca Triu Vn nhng khi lin h vi ng
ngha v tnh hnh lc by gi trc v sau xut s biu th khng th ni vic ny khng tim n nhng mc ch
khc. Nu c k gy ti hay ngi trung hiu th tu nghi m lun thng pht theo l xt phn minh ca b h,
khng c nng tay lm cho hnh php trong ngoi khng ging nhau, cu ni ny r rng c hm , ch c iu
rt cuc ang ni ti ai th trong thi hin ti ny chng ta tuy khng th no bit c, c iu cng nhn m ta
phi phc ci k khng lp s quan ca Gia Ct.
Nhc ti chuyn lp s quan, chng ta li thy c vn . Ti ngh vi mt ngi lm chnh tr thin ngh, c t duy
cn ton li c tc phong cn trng nh hn 20 gy l phi ch thn xt quyt nh Gia Ct Lng khng th no
khng bit n nhng ci hi ca vic khng lp s quan.
Hu qu trc tip nht ca vic nc khng c s quan y l sau khi Thc mt tuy Trn Th l t ca Tiu Chu
s gia ni danh bc nht i Thc Hn, trong bi cnh ngi lc by gi sa cha s sch, phng mnh bin sa li
Tam Quc ch th trong ch c phn Thc th do s v lm mi, b nhng sch coi l xa x d kin, nhng t
liu cc loi thiu ht trm trng khin cho rt nhiu nhn vt ni ting v quan trng khng th dng thnh lit truyn
ring, cui cng ch mi sa c mt cun th ht cch (5).
Li gi d khi cn trong tay Lu B, do Thc Hn mi c lp nn, khng tnh xt c n vic y th trong mt
khong thi gian di ng chnh ca Lu Thin, chnh quyn n nh vng chc th vic y cng cn phi c
cao. Thm vo bi cnh c trong tay v s nhn ti vn s kit xut nh Lu Ba, Tn Mt, Tiu Chu, Ha Tnh, t
xng l triu truyn tha chnh tng ca nh Hn m triu Thc Hn li vn nc khng c s quan. Ngn y vic
lm sao c th gii thch thng lt bng sai st gin n cng cn c ch cha chu ton, m nu t kha cnh s
v lm mi xt ra th cng lm ngi ta nghi hoc mc ch thc s ca vic nc khng c s quan ny.
Gia Ct Lng ngoi vic a ra nhng kin ngh m Lu Thin khng th khng ng thun theo nh vy tt nhin
cng khng qun thu xp nhn s chun b cho vic ng ta ri khi Thnh bc pht. Th trung, th lang Quch Tu
Chi, Ph V, ng Dun thy u dng c, ch kh trung thun, c tin vng di chiu li phng s b h. Ngu
thn em nhng vic trong cung khng phn ln nh u nghe xt qun thn ri em thi hnh tt c th b khuyt
ch bt tc, c ch lm lm... Thn hin thn, xa tiu nhn, y l cch Tin Hn hng vng; thn tiu nhn, xa hin
thn, y l cch Hu Hn khuynh o. Ngy Tin vng cn, mi ln cng thn lun bn ti vic ny u khng ng
c cm hn Hng , Linh . Th trung, Thng th, Trng s, Tham qun, nhng i thn tit tho trung trinh
ny xin b h gn vi h tin ly h th nh Hn hng vng ch cn tnh theo ngy m thi.
-----------------------(3) Hoa Dng quc ch
(4) Tam quc ch Thc th Hu ch truyn

(5) Tam quc ch Thc th Hu ch truyn: li v nc khng c s quan, khng c ai ghi chp, l bi s v lm mi, b ht nhng sch xa x d kin.
Gia Ct Lng tuy lm chnh tr thin ngh, trong nhng vic th ny, cng cn c ch cha chu ton.

Khng Minh c bit Lu B khng tin mnh?

Vo nm Kin Hng th nht, Gia Ct Lng sm lp ph qun chnh s, khng lu sau, lnh qun ch
Chu, t sau chnh s khng phn ln nh u thu v mi Lng quyt c. L Thng Th lnh ch
xp sau Gia Ct Lng, li l mt trong hai trng thn c gi gm, L Nghim ch c ci danh ho
Quang Lc Hun, li b iu i Giang Chu xa xi, hu qu thc s ca vic ny dn ti vic vng bng
hon ton vai tr ca L Nghim trong mt chin dch qun s ln nh cuc Bc pht ln ny.

Chng ta c th pht hin c rng, Gia Ct Lng xut mt khi

ng ta i khi Thnh th hu ch th trung, th lang Quch Tu Chi,
Ph V, ng Dun thy u dng c, ch kh trung thun, c tin
vng di chiu li phng s b h. Ngu thn em nhng vic trong
cung khng phn ln nh u nghe xt qun thn ri em thi hnh tt
c th b khuyt ch bt tc , c ch lm lm..., ht thy s y khng
tr mt ai l ct cn ca tp on Kinh S, khng c bt c mt nhn s
no ca ng Chu hay ch Chu. c bit l L Nghim, l trng thn
c gi gm ngang c Gia Ct Lng nh th, thng lnh vic qun
trong ngoi, Thng th lnh ng triu vy m trong k hoch Bc
pht i s lin quan ti quc k dn sinh ny li khng h c c hi ln
ting.
Khi Gia Ct Lng khng , theo l m xt cng phi do ng ch tr
chnh tr trong triu vy m trong biu chng xin i Bc pht, thu xp
nhn s ch tr cng vic trong triu sau khi i Bc pht ca Gia Ct
Lng li khng h nhc mt ch no ti Nghim. D xt t kha cnh
no, y cng l mt vic khng bnh thng. Ci Gia Ct Lng gi l thn vi hin thn th nhng nhn s trong
tp on Kinh S nh Quch Du Chi, Ph V, ng Dun, Hng Sng tuy qu l hin thn thc nhng ni i th
ni li, L Nghim, Ph Quan, H Tng, Vng Mu (6) chng l khng phi l hin thn hay sao. Hn th h cng
khng l i thn c gi gm th cng l i thn phm cp cu khanh, ch xt v th bc thi cng cao hn
nhiu nhng v th trung, th lang. Khng nu ra h ni tnh ni l g cng chng thng, cho nn Gia Ct Lng lm vy
chc chn khng phi l ngu nhin.
Trong lng Gia Ct Lng, ng ta trc sau g u t mnh v tr ti thng, coi thng ngi khc, lun cho rng
Thc Hn n khi ng ta ngy khng cn thn ny na th kh lng bc ti Trung Nguyn, tranh hng cng nc
ln (7). Cng c l do tin rng ng ta nm rt r mc ch ca Lu B xp L Nghim cng ng ta ph t Lu
Thin l li dng L Nghim m ch c ng ta. Do vy, o bm s thao tng ca ng ta trong chnh quyn
Thc Hn, ng ta quyt khng cho php ngi c th uy hip mnh v mt chnh tr nh L Nghim bc vo trung
tm quyn lc v nm thc quyn qun s. l v sao ngoi vic ng ta lun ngn tr L Nghim vo Thnh ,
ng ta sm ra tay dn thm mt bc na lm gim thc quyn ca L Nghim trc khi Bc pht.
Nh trn ti ni, trc Bc pht, Gia Ct Lng khng c c hi thi trin ti tr qun s ca mnh m ch mi gn
vi ti hoa trong chnh tr v ngoi giao. Cuc nam chinh va kt thc, do i th ch c coi l nhng dn tc thiu
s man di nn cng khg mang li cho ng ta nhiu tm ting v qun s. Sau khi ng ta pht ng Bc pht, phn
ng ca nc Ngu coi nc Thc ch c Lu B. B cht, bao nhiu nm chng c ng tnh g, chng c g l
l cng cho thy v c bn To Ngu khng coi ng ta l mt i th qun s ng lu tm. Do vy Gia Ct
Lng pht ng Bc pht, d c nhin xut pht t yu cu chin lc ca chnh quyn Thc Hn. Nhng phi i
mt vi i th nh L Nghim giu ti thao lc qun s, li l mt trong hai trng thn c gi gm, i mt c
vi nhng th lc chnh tr khng tm phc khu phc ng ta, th vic Bc pht cn l mt nhu cu quyt lit v chnh
tr ca c nhn Gia Ct.

Trc Bc pht, Gia Ct Lng tng ly l do sau khi Bc pht Hn Trung s xut hin khong trng lc lng qun
s m i L Nghim phi iu i qun n tr Giang Chu v Hn Trung. Gi d L Nghim qu c i Hn Trung,
r rng qun i ca ng s b trng tp, tr thnh mt nhnh trong i qun Bc pht do Gia Ct Lng thng soi,
ng cng s tr thnh mt tng lnh di trng Gia Ct Lng. Vy th nhng t cch ca v i thn c gi
gm, c Lu B phong cho thng lnh vic qun trong ngoi, ngang hng vi Gia Ct s b xo b trit ht mi
a v v thc lc trong i trng vi Gia Ct Lng. L Nghim hiu r hu qu ny hn ai ht nn tm mi l do
c tuyt yu cu ca Gia Ct Lng. V phn mnh, trong vic x l vn ny, Gia Ct Lng t ra khng mnh
cng theo mnh c. Bi Giang Chu l trn tuyn hai khu tip gip gia vng ng Thc Hn vi ng
Ng, To Ngu, quan trng khng km v tr ca Hn Trung i din vi th lc ca To Ngu pha Bc, trong chuyn
ny, Gia Ct Lng khng c cch no lm ngi khc tm phc c, nht nh i bm rit ly l do i L Nghim
v qun Giang Chu iu v Hn Trung.
Qu tha kinh nghim chnh tr, L Nghim lc y khng nhng c tuyt yu cu ny ca Gia Ct m cn nhn dp y
phn kch li. ng tha th i gom 5 qun tuyn pha ng ca Thc Hn l Ba, Ba ng, Ba Ty, Bi Lng li
thnh Ba Chu, giao cho ng lm Th s.
Vo nm Kin Hng th nht, Gia Ct Lng sm lp ph qun chnh s, khng lu sau, lnh qun ch Chu, t
sau chnh s khng phn ln nh u thu v mi Lng quyt c. L Thng Th lnh ch xp sau Gia Ct
Lng, li l mt trong hai trng thn c gi gm, L Nghim ch c ci danh ho Quang Lc Hun, li b iu i
Giang Chu xa xi, hu qu thc s ca vic ny dn ti vic vng bng hon ton vai tr ca L Nghim trong
mt chin dch qun s ln nh cuc Bc pht ln ny.
Do vy ng ta ch lm vy nhm t r s bt mn, hn th l i hi phi c c nhng li ch chnh tr tng
ng nh lnh qun ch Chu ca Gia Ct Lng, i phi lm Th s Ba Chu. Th s tc Chu mc, mt khi
qu tnh c lp ra Ba Chu m cho L Nghim lm Th s th ng ngha vi vic t ton b vng pha ng Thc
Hn vo phm vi th lc ca L Nghim. L mt Thng Th lnh, L Nghim lc y s ngang hng phi li vi tha
tng kim lnh lc ch Chu Gia Ct Lng. Yu cu ny ca ng chiu theo thn phn lc by gi cng a v ca
ng trong chnh quyn Thc Hn phi ni l rt xng hp, khng c g qu ng c. Ch c iu xt v pha Gia Ct
Lng th khng th cho php chuyn y din ra c. C iu ng ta cng khng c cch no nm c L
Nghim, ch nh lm l vic y khng quyt, cng khng nhc ti vic i L Nghim v qun ca ng v Hn Trung.
(8)
Ln u tin dm phn bc li vic ngi ta chn p mnh, L Nghim l ting ni cng khai khng ho hp ln
u tin gia hai trng thn ca triu Thc Hn, iu ny cng khin Gia Ct Lng thc c a v ca mnh
trong triu b uy hip, th lc ca tp on ng Chu, ch Chu l khng th xem nh. Vy nn Gia Ct Lng trong
Xut s biu mi nu mt lot nhng ng thi thm thu khin ngi ta phi nghin ngm lm vy, li thm nhng
iu ni vi Lu Thin nh: Th trung, th lang Quch Tu Chi, Ph V, ng Dun thy u dng c, ch kh trung
thun, c tin vng di chiu li phng s b h. Ngu thn em nhng vic trong cung khng phn ln nh u
nghe xt qun thn ri em thi hnh tt c th b khuyt ch bt tc , c ch lm lm.... Thn hin thn, xa tiu
nhn, y l cch Tin Hn hng vng; thn tiu nhn, xa hin thn, y l cch Hu Hn khuynh o. Ngy Tin
vng cn, mi ln cng thn lun bn ti vic ny u khng ng c cm hn Hng , Linh . Th trung,
Thng th, Trng s, Tham qun, nhng i thn tit tho trung trinh ny xin b h gn vi h tin ly h th nh
Hn hng vng ch cn tnh theo ngy m thi. Cu ni ny c mc ch v nh hng r rng, chnh l c
cch gii thch hp l, ng thi qua cng th hin s u tranh trong ni b chnh quyn Thc Hn bc vo
giai on quyt lit.

Ma xun nm Kin Hng th 6, Cuc Bc pht m Gia Ct Lng dy cng hoc nh bao lu nay cng bt
u. Nhng bi tng tin phong M Tc do Gia Ct Lng ch thn ch nh thiu kinh nghim thc chin trm
trng nn ch vi o qun ca i qun bit quyn bin, thin chin dn dy, liu a hnh chin cuc khng g khng
t, t Gia Ct tr i u phi e d (9) do mt trong nm i danh tng ca To Ngu l Trng Cp d dng
nh bi sut mt di Nhai nh, dn ti cuc Bc pht ln u do Gia Ct vch nn khng ch thm bi quay v
khng cht vinh quang thng li m cn gy nn nhng tn tht nht nh.
M Tc i tng tin phong do ch thn Gia Ct Lng phong lc by gi khng ging nh chuyn lu truyn rng
ri l i tm Gia Ct Lng thnh ti m sau khi tht bi tr v chn cch s ti o tu, sau ri b bt v quy n. Gia
Ct Lng x ti cht ri, cn cha kp thi hnh lm bnh ri cht trong ngc. M Tc o tu cn dn ti vic
Hng Lang (thc ph Hng Sng), mt ct cn khc ca tp on Kinh S c quan h tt vi M Tc do bit
thng tin m khng trnh bo, b cch chc, sau ri u nhn tn nhng 20 nm rng (v vic ny c th xem cun
Gia Ct Lng khng git M Tc). C th ni th ny, ln Bc pht u tht bi khin tp on Kinh S cng Gia
Ct Lng bt u phi i mt vi nhng vn v tri nghim nghim trng nht k t sau khi Lu B qua i,
khi u mi nguy c ln ny hon ton l do Gia Ct Lng qu c chp nht nht theo mnh.
V vic la chn ngi tin phong trong ln Bc pht ln ny, Gia Ct Lng t r mt c chp ngang ngc
trong tnh cch ca ng ta. Trc khi Lu B lm chung c th do bit quan h mt thit gia anh em M th vi Gia
Ct Lng nn tng nhc nh Gia Ct: M Tc ni khng bng lm, khng th dng vo vic ln, ngi phi gim
st cht!. Vy m Lu B qua i ri, Lng li i ngot, cho Tc lm Tham qun, mi ln gi vo bn chnh s,
sut t lc tri sng ti tn khuya. C th thy Gia Ct Lng khng coi nhng li cnh bo ca Lu B ra g, ni
cho nghim trng th, vic lm ny thm ch c th ni l mt hnh vi phn ch. Gia Ct Lng c nht nht t tc,
b khng dng nhng lo tng nh Ngu Din, Ng Nht b dng Tc, c th thy c s khin nhng ngi
y bt bnh n mc no. (10).
Nu Bc pht thu c mt vi chin tch nht nh th nhng vn ny s ch nh my m khi o chng c g
quan trng, nhng ln Bc pht ny li phi thoi lui khng mt chin tch, li chu nhng tn tht kh nng n. Trong
bi cnh nh vy, nhng vn ny mi tr nn nghim trng ngoi d liu.
Trc ht, Gia Ct Lng phi i mt vi nhng cht vn ca phe c thc quyn trong qun i gm Ngu Din,
Ng Nht, ti sao tin ni r rng M Tc ni khng bng lm, khng th dng vo vic ln, ngi phi gim
st cht, ngi bi phn li ch ca tin , khng dng chng ta m cn b dng Tc. Th na tt nhin
phi k ti nhng li ct vn ca nhng i th chnh tr trong triu nh L Nghim.
Tp on ng Chu, ch Chu tn L Nghim lm u lnh, lun phi chu s chn p bi tr ca tp on Kinh S
ca Gia Ct Lng. Trong c qu trnh Bc pht ln ny, mang danh l i thn c k thc thng lnh vic qun

trong ngoi m L Nghim thm ch cn khng c mt c hi no ln ting hay tr ti. Tuy ng khng n mc
ngng ng hay gy kh d cho cuc Bc pht m Gia Ct Lng dy cng hoch nh v ch huy ln ny
nhng vi mt c hi him c, c kh nng gip v mt Gia Ct Lng v tp on Kinh S mt phen nh th ny,
bn h chc chn khng d g b qua m nht nh s tha c dng tu chng lm to chuyn.
i mt vi nguy c chnh tr nghim trng nh vy, Gia Ct Lng mt mt t bin bch vi Hu ch: Thn ti hn
chng xng, liu nm qun quyn m iu ng ba qun, khng th gip t tng php, lc lm s th s hi, n
c thnh Nhai nh lm tri thnh , gy nn tn tht d c ngn chn, mi ti trng u v thn khng cch g m
ng c. Thn khng bit nhn ngi, xt vic u minh, t b ti trng xin ch ngi u lnh ny chu, ng
lm ng lm. Xin t ging xung 3 cp t rn mnh. R rng ng ta cng bit ch ring nhng li khng cch g
m ng, khng bit nhn ngi cng khng khc g nhng li ch trch ca L Nghim hay thm ch ca Ngu
Din, Ng Nht. Do vy mt mt Gia Ct Lng cn cn mt ngi gnh h nhng tht bi ca cuc Bc pht do ng
ta ch huy ln ny cho mnh mt c hi thot thn v c hi y r rng ch c th n t M Tc. Vy l rt cc
hu qu ch c th l li Tc ra chm cht trc thin h, Gia Ct Lng th ging xung l T tng qun nhng
vn nh trc lm vic ca tha tng, thc quyn vn nh trc (11). M Tc lm con d t thn, tr thnh vt hi
sinh cho cuc u tranh quyn lc v chnh tr ln ny.
---------------------(6) Tam quc ch Thc th Dng H truyn: Vn Nguyn Thi gi l Mu, ngi Hn Gia, c ch t cch ng mc. Thi Lu Chng, lm thi th
Ba qun, cn lui ti Chu i lo vic. Tin ch nh ch Chu, cho lnh hng lc, cho theo bit gi. Tin ch lm Hn Trung vng, cung lo tng Linh
Lng ca Kinh S ln lm Thi thng, Hong Tr ca Nam Dng lm Quang Lc Hun, Mu lm Thiu ph. Kin Hng nm th nht, phong tc Quan
Ni Hu, sau gi l Thi Thng V sau i tng qun Tng Uyn hi Trng Hu: tin bi ca Hn Gia c Vng Nguyn Thi, nay c ai tip ni?
Hu p: Nh Nguyn Thi, trong t ny chng cn ai tip ni c, chng phi ni vng no xa xi! l . H Nhan Anh tc l Tng, ngi huyn
Thc Qun. Lm An Hc Qung Hn, gii vic by b, cng vn hc chung mt thy vi Kinh. Thi Lu Chng, l Thi Th Kin Vi. Tin ch nh ch
Chu, nm t y, t chc v lm chc St tu (chc v sau Tin s). V sau dng , sm m khuyn tin ch t miu hiu. Sau ngy ng n cu l,
di v lm chc i Hng L. Gia nm Kin Hng th mt
(7) (11) (16) Tam quc ch Thc th Gia Ct Lng truyn
(8) Tam Quc ch Thc th L Nghim truyn: thn (Gia Ct Lng lc Bc xut mun c qun ca Bnh (L Nghim) trn Hn Trung, Bnh c bt
tun, khng chu ti, li xin ly ng qun v lm Th s Ba Chu.
(9) Tam quc ch Ngu th Trng Cp truyn
(10) Tam quc ch Thc th M Lng truyn: Thn c phn li lng ngh Lng Ci cng Lng kt tnh huynh , hoc c thn thch g vi tha
tng; Lng tui cao, Lng theo m gi Lng l tn huynh. Em Lng l Tc, t u Thng, t Kinh Chu theo vic m vo Thc, Ti kh hn
ngi, gii bn vic qun, tha tng Gia Ct Lng rt ly lm tm c. Tin ch trc c dn Lng: M Tc ni gii hn lm, khng lm c vic ln,
ngi phi gim st cho cht!Lng li i ngot, cho Tc lm Tham qun, mi ln gi vo bn chnh s, sut t lc tri sng ti tn khuya. Nm Kin
Hng th su, Lng xut qun v K Sn, lc by gi c lo tng Ngu Din, Ng Nht ai cng u ni xng lm tin phong, nhng Lng b qua m
dng Tc, thng lnh i qun, giao chin vi tng Ngu Trng Cp Nhai nh, b Cp ph tan, s tt tn lon. Lng khng c ng tin, nh luy
qun v Hn Trung.

Gt l chm M Tc: Lng Khng Minh vui mng khn t?

Nhng git nc mt Gia Ct Lng khc M Tc, ti thy hon ton khng ging g nhng iu ngi ta
vn ca tng cho rng Gia Ct Lng chp php nghim minh hn c Tn V, l bng chng cho thy ng ta
c phm cch o c cao thng. Ngc li, nu lin h vi nhng s vic ng ta dung tng, bin tng
ng h Php Chnh git ngi trn lan xem xt th li cho thy ng ta t cao t i, l con co gi v
chnh tr, l mt quyn thn ch mt tay che lp c bu tri trn chnh trng.

(...) Trong s kin ny vi kt cc M Tc b h st, ti cho rng chnh l do Gia Ct Lng gy nn. C 4 l do:

1, Chnh Gia Ct Lng l ngi phn li di mnh ca Lu B b dng Tc, ti ng ta

trc nht;
2, Ln Bc pht ny ng ta ton quyn ch huy, tuy M Tc Nhai nh c lm tri thnh
nhng hnh ng sau ny li c gy nn tn tht d c ngn chn, nhng iu ny
khng th trch ti ln M Tc. Vy nn tra xt n cng th cng l do ng ta khng cch g
m ng c, khng th gip t tng php, ht ti ln M Tc c chiu khng
tho ng.
3, M Tc tuy tri s qun ch ca Lng, hnh ng bt li, b Cp ph v tan tc, nhng
ci gi l tng ngoi qun mnh c khi khng nghe, l mt ch huy tin tuyn th phi c
kh nng t ch, d c chin bi th ti cng khng n mc phi x t.
4. im cui cng, trn thc t l rt quan trng, chnh l Gia Ct Lng trc gi u khng
ging nh nhng g ngi ta ca tng chp php nghim minh cng tm, chp php nghim
minh ca ng ta phi xem i tng c phi l nhu cu chnh tr khng ch tuyt i khng c g l cng tm.
Tam quc ch Thc th Php chnh truyn vit: ng ng l Thi th Thc qun, Dng V tng qun,
ngoi cai qun thnh lu, trong mu s cng vng ch. c mng on cu con con cng quyt bo th, st hi hu
hoi bit bao ngi. Hoc nh c ngi ni vi Gia Ct Lng Php Chnh Thc qun qu ngang ngc, tng
qun nn bm vi cha cng, khng ch ci bo ngc ca ng ta. Lng p: Cha cng Vo lc ny, tin thoi
lng nan, Hiu Trc (tn t ca Php Chnh) l cnh tay phi ca cha cng, ra tay nhanh nh chp, khng th cu
vn c. Lm sao cm cn c Php Chnh m khng lm tri ng ta y! Php Chnh Thc qun tc oai tc
qui, ch v mt on th cn con ngy trc cng bo th st hi hu hoi bit bao ngi. Vy m Gia Ct Lng
khi c ngi khc trnh tu, i ng i thnh Lu B ngn cn ci ngo ngc v o ca Php Chnh th ngay n
c vic i trnh tu cha cng ng ta cng c tuyt. Khng nhng th, ng ta thm ch cn thuyt gio rng bit Php
Chnh c th ra tay chp nhong, khng th cu vn th bay gi vic g phi cm cn ng ta vui sng vi vic bo
th y? ti ngn ngoi, y l ni Php Chnh c cng lao to ln nhng y, l ngi hng trc mt i vng,
ng ta c git my ngi th cng x chi, n c sau khi ng ta git ngi ri th ngn cn ng ta cng hon ton
khng cn thit, bi lm vy s khin ng ta khng vui.
y l nhng li mt ngi chp php nghim minh c th ni ra ming c tht qu l ming li ca k t t t
li ngang ngc. Trong vic ny, phn ng v cch x l ca Gia Ct Lng cng vi nhng phm cht cng phong
cch mt li thng pht cng y trch nhim vn c ngi ta tn sng sai khc vi nhau qu xa. Nhng ti
cho rng mi l khun mt tht ca ng ta. Bi ng ta, nhng iu gi l quc php, qun php c cn chp
hnh hay khng thun tu ch c quyt nh bi tm quan trng ca i tng phi chp hnh v hn th l xem
xem n c hm cha nhu cu chnh tr cho vic thc hin hay khng ch khng h ph thuc vo i tng c
iu tht th hay hnh vi sai phm no khng. Do vy ti mi ni rng chuyn M Tc c sng hay phi cht, Gia
Ct Lng nu mun th hon ton nng lc v quyn lc Tc khng phi cht. Nhng ng ta cng khng phi
v hnh tng chp php nghim minh ca mnh, ch cn xem ci thi v cch x l i vi k git hi hu hoi v
s ngi nh Php Chnh cng bit r con ngi ng ta ri.
L mu s qua li mt thit vi Gia Ct Lng li tr chn lu di gia trung tm quyn lc, quen thuc vi th cc
cng tng s vic trong chnh tr qun s Thc Hn, M Tc tt nhin bit nhng hu qu ca tht bi ny v chnh tr
v qun s. ng ta cng hiu qu r kt qu ny s nguy hi ra sao cho Gia Ct Lng cng nh ton b tp on
Kinh S, li cng hiu r con ngi Gia Ct Lng. Ti tin rng mi l ngun cn chnh ca vic ng ta s ti m
tm ng o tu. Do vy trong ngc ng ta mi vit mt bc th cho Gia Ct Lng th ny: Ci ngha thm cng
git Cn ri hng V (tch xa cha V l Cn c vua Nghiu sai i tr thu nhng khng thnh cng nn b vua
Thun git. V kin tr dc lng huy ng vt lc sc lc hon thnh cho bng c ND), cng lao thu bnh sinh
khng b ung ph, Tc ny d c cht cng khng on hn chi cha cng (12). ng ta vin dn in c git Cn ri
hng V, li dng cc cch ni cng lao thu bnh sinh khng b ung ph mt mt cho thy ng ta tha nhn
mnh c ti, mt khc r rng cng by t ng ta mong trong tnh hnh kh lng may mn c thot ti nh hin nay
c th ng ta t mnh gnh chu hu qu, gip Gia Ct Lng trnh c nhng i th cng kch, tip tc nm
gi cc din chnh quyn Thc Hn.
Nh vy chng ta c th hiu r hn vic v sao Gia Ct Lng khng mng ti li khuyn ngn ca nhng ngi
nh Tng Uyn, thm ch cn trng pht nhng ngi nh tham qun Tha tng L Mo khuyn ngn ng ta
ng git M Tc. ng ta kin quyt i git M Tc, cn c thi r rng l s vic git hi khng thnh. Thc s
th mi quan h gia Gia Ct Lng vi anh em M Lng M Tc cng l quan h nng ct ca tp on Kinh S,
thn mt nh anh em thng ngy, nu ng ta qu thc v yu cu ca chnh php m nh phi ra tay git M Tc
th ng ta phi cm kch nhng ngi khuyn ng ta khng nn git M Tc mi phi. Nhng thc t ng ta khng

cm kch g nhng con ngi y m thm ch c th ni l biu l thi cm ght v khng ngn ngi tm cch x
pht:
M Tc i bi trn tin, Lng em git b, Mo Cp ly li Tn tha Mnh Minh, ri dng qun Ty Nhung,
S git T Ngc, hai i sau khng mnh ln c tht Lng, b pht (Tam quc ch, Thc th...)

iu ny chng t vo lc y ng ta rt cn M Tc cht, nu khng khng cm ght nhng ngi khuyn

ngn n mc y. T ta thy ng ta kin quyt git M Tc, khi phn quyt M Tc ti t hnh li v hn m l,
sau khi M Tc cht li t giam mnh, chm sc con Tc nh con, khng ch th hin mi thm tnh ca mnh vi
anh em h M m cn c nguyn nhn chnh tr su xa, ngn y nguyn nhn khin ng ta khng git M Tc khng
xong nhng vn lo s khng git c.
Trn thc t, ti trng thc s c th khin M Tc phi cht vn l vic M Tc s ti o tu. Nhng k l l, trong
biu chng Gia Ct Lng thnh ti t ging chc th khng c ly mt ch no nhc ti vic ny, u y cng l
ci cao tay ca Gia Ct Lng.
V Gia Ct Lng lc by gi cn M Tc gnh ht nhng trch nhim ch yu ca cuc Bc pht tht bi, nu M
Tc v s ti o tu m b x cht r rng trong v tht bi kia th trch nhim ca Gia Ct Lng li cng phi ln
hn na. iu ny so vi nhng g ng ta xin t trng pht mnh r rng l gim nh i qu nhiu, khng
lm yn sng gi chnh tr v v ny m ang bng ln cng thng bt li cho ng ta, vy nn ng ta mi khng nhc

ti vic y. Kt cc nh vy vn l ng ta thnh cng trong vic da vo ci cht ca M Tc tm thi ho gii

c nhng nguy c ln ny i vi a v ch o ca bn thn ng ta cng tp on Kinh S trong chnh quyn
Thc Hn.
Nhng git nc mt Gia Ct Lng khc M Tc, ti thy hon ton khng ging g nhng iu ngi ta vn ca
tng cho rng Gia Ct Lng chp php nghim minh hn c Tn V, l bng chng cho thy ng ta c phm cch
o c cao thng. Ngc li, nu lin h vi nhng s vic ng ta dung tng, bin tng ng h Php Chnh git
ngi trn lan xem xt th li cho thy ng ta t cao t i, l con co gi v chnh tr, l mt quyn thn ch mt
tay che lp c bu tri trn chnh trng.
Gia Ct Lng tuy hi sinh mng M Tc tm thi thot c nhng nguy c v chnh tr v qun s nhng ng ta
khng thu c thnh qu qun s no, li cng chng cng c c a v ca mnh v chnh tr. Nghim trng hn,
ng ta khng nhng khng chng minh c nng lc qun s ca bn thn m cn trao cho L Nghim, nhng i
th dy dn chin cng qun s, nhng lo tng trong qun i nh Ngu Din, Ng Nht mt dp ghi nhn gt
chn Asin v kh nng qun s ca ng ta. Do vy mc ch ca ln Bc pht ln ny ca ng ta khng t c,
thm ch v chnh tr c th ni hon ton tht bi v b tht li mt bc di.
Tht bi c ghi tc y khin Gia Ct Lng phi tip tc tin hnh Bc pht thot khi th cc ny, xut pht
t c nhu cu phn on chin lc chnh quyn Thc Hn ln nhu cu chnh tr ca bn thn ng ta. Bc pht tuy
do Gia Ct Lng ch ng khi xng nhng tht bi Nhai nh li khi ng c xe chin tranh m ng ta cng
khng th km n li c, khin cho ng ta d mun hay khng cng phi theo ui n. Nhng cm li c xe Bc
pht ny xng v pha trc y s mng chnh tr sau ny ca mnh gn cht vo Bc pht. Ct li ca vn l
ch ng ta thc qu l mt tay li c phch, tuy c xe Bc pht khng th ghm dng li c nhng ng ta vn
c th iu khin phng hng ca n. Nh n khin ng ta rt cc tuy khng th thnh cng cng vn ti tt
nh huy hong trong cuc i.
Ma ng nm , Bc pht ln 2 m mn, qun Thc c thng li bc u, nhng do qun lng cn kin
nh thoi lui trng tay.
Nm sau, nm Kin Hng th 7, Bc pht ln 3 tip tc, Gia Ct Lng iu i tng Trn Thc nh V , m
Bnh ca Ngu. Th s Ung Chu ca Ngu l Quch Hoi dn qun nghnh chin, Gia Ct Lng cho Kin Uy ra
u, Quch Hoi rt chy, Lng chim c Nh qun. By gi, Hu ch ra chiu phc chc Tha tng cho Gia
Ct Lng. Nhng trong ln Bc pht ny cng vn khng thy bt c bng dng no ca L Nghim hay nhng
nhn s nng ct ca tp on ng Chu v ch Chu. Ti tin rng bn L Nghim khng th khng c kin trong
vic ny.
Trong thi gian Gia Ct Lng Bc pht, L Nghim cng khng ngi ri, m tch cc lin lc ngm vi b tng ca
To Ngu l Mnh t, nguyn l Long tng nh Thc. Trong mt bc th ng ta tng khuyn d Mnh t th ny:
Ta v Khng Minh u c k thc, tnh su ngha nng, cch ngh gn gi. T c th thy, ng lun ghi tc
trong lng a v chnh tr quan trng ca mt i thn c gi gm ngang hng cng Gia Ct Lng, lun ly
lm nhim v ca mnh v v cng coi trng n. Nhng trc sau ba cuc Bc pht quan trng nhng y Gia Ct
Lng u khng c cht biu hin g cho ng tham d vo. C th khng nh rng iu khin ng rt bt mn,
do vy ngoi nhng biu hin l l nh i lm vng qun t Ba Chu ra cn c nhng cch khc t r s
phn khng ca mnh i vi thi bi tr ca Gia Ct Lng.
--------------(12) Tam quc ch Thc th M Lng truyn

Khng tr quc c thi bnh: Khng Minh c phi ra K Sn?

... Xng vng nhn Cu tch th l ch hu c quc c phong ring ri, ci nh cao m mt thn t
thi c th t ti c y m Gia Ct Lng chi t th qu khng hiu c c dng tm g khi n
on cui li chp thm cu: n mi mnh cn c th nhn ni chi chn...

Trong mt l th ng ta gi cho Gia Ct Lng c vit khuyn Lng nn nhn cu tch (9 loi kh c Hong ban
cho cc ch hu, biu th coi trng cao nht-ND), nhn tc xng vng, iu ny cng tng t nh nhng li
Tn Quyn khuyn To Tho xng vy, nhng cng kh ni c th l ng ta mun a Gia Ct Lng ln a v
tt nh hay ch l ch giu Lng. D l th no, Gia Ct Lng cng hiu qu r L Nghim tuyt khng c tt
no trong hnh ng ny, vy nn ng ta xc nh r rng: Ti gc l k s di tri ng, Tin oi lng m
dng ti, lm thn t c vai v ln, bng lc nhiu, nay nh ng dp bc cha thnh, bit mnh khng ti, m
dm nhn t T, Tn, ngi ngi cao, u c ci l y c. Nu dit c Ngu tr v, b trn vn cn ti v cng
ch t hng phc th n mi mnh cn c th nhn ni chi chn! (13)

Nhng li ny ca Gia Ct Lng cng c ch mu thun, pha trn ng ta ni: Ti gc l k s di tri ng, Tin
oi lng m dng ti, lm thn t c vai v ln, bng lc nhiu, dng nh va lng mn vi trng thi
hin thi ca mt trng thn c vai v ln, nhng pha sau li ni ti chuyn tr v. Xng vng nhn cu tch th
l ch hu c quc c phong ring ri, ci nh cao m mt thn t thi c th t ti c y m Gia Ct
Lng chi t th qu khng hiu c c dng tm g khi n on cui li chp thm cu: n mi mnh cn c
th nhn ni chi chn. Cu ni ny mu thun vi s va lng mn ng ta biu hin pha trn, khng ch mu
thun m cn qu gn vi i nghch bt o, n mi mnh cn c th nhn chnh l ni ng ta thm ch c th
tip nhn nhiu hn ci n sng xng vng nhn cu tch, vy c khc no ni thng l mun xng y!

Nhng li y tht ra t ming Tha tng Gia Ct Lng cc k khng tng xng vi phong cch lun c ca
ngi l cn thn khim cung ca ng ta. Nhng ti li cho rng mi chnh l bc tranh chn thc v c tnh v t
tng ca ng ta. ng ta tuy chi t kin ngh ca L Nghim nhng li v tnh l ra ci t cao v thm ch l thi
coi thng Lu Thin. Nhng li Trn Th ni v ng ta, c my cu tht ch l: ci ch ca Lng trc l mun thi
trin ci hng ti i lc khp bn b, sau l mun m mang bin cng o ln i cc. Nhng t ngy xng pha
li cha p c ln t Trung Nguyn, ngang ti ngang sc vi nc ln. My li ny, mt l cho thy tham vng
c i ca Gia Ct Lng l trc l mun thi trin ci hng ti i lc khp bn b, sau l mun m mang bin
cng o ln i cc, hai l cho thy s nh gi ca Gia Ct Lng v chnh bn thn mnh, l r ng ta t thy
mnh cc cao vi, khng chu xp sau ai cng thi. Thc t th mt i Gia Ct u tri ra ng theo nhng li y.
Kin Hng nm th 8, i tng Ngu To Chn tn cng Thc theo ba hng, Gia Ct Lng chng tr ri theo
chun b xut qun nm th 2 lin tip tin hnh cuc Bc pht ln th 4. Ln ny ng ta li nhc li yu cu i L
Nghim dn qun Bc tin, vo Hn Trung nhn lnh, v sau trong biu chng Gia Ct Lng lun ti L Nghim
vit v phn ng ca L Nghim lc by gi: Nm trc thn mun Ty chinh, mun vi Bnh ch (L Nghim-ND)
vo Hn Trung, Bnh ni nhng ngi nh T M u lp ph t chiu. Thn bit tnh hnh ln bang ca Bnh,

mun nhn vic c hnh thu li, phong cho con Bnh lm c ch Giang Chu, khon i hu hnh, thu c
ci li trong nht thi (14).
L Nghim ni lc by gi nhng ngi nh T M lp ph t chiu, r l ng nh Gia Ct Lng ni
mun nhn vic c hnh thu li, nhng li ly vic T M lp ph t chiu lm ci c i hi Lng cng
khng phi l mt c dng tu tin. ng vn lun ghi hn vic Gia Ct Lng c lp ph m ng th khng nhn
c n sng ngang vy, lc y ng gi nh v tnh m nhc li chuyn y bc Gia Ct Lng, s thc l l r
iu kin ng Bc tin vo Hn Trung: phi cho ng n sng m mt trng thn c gi gm xng ng c
hng ngang hng vi Gia Ct Lng, c th lp ph chn quan thuc cp.
Gia Ct tt nhin khng th p ng cng khng th cho php s vic nh vy din ra. Nhng ng ta cng hiu r,
i mt vi th lc hng mnh ca To Ngu, cng rn vi L Nghim mi nh vy cng khng phi l vic tt. L
Nghim vi ng ta, tuy u tranh quyn lc khng khoan nhng nhng v im cn c duy tr s tn ti ca chnh
quyn Thc Hn th khng h c cch ngh khc bit. Do th ng ta mi ch tho hip phong con ca Nghim l
Phong lm c qun c Giang Chu, lo vic hu s cho Nghim, tip tc bo lu mt vng Giang Chu cho L
Nghim. p li s tho hip ca Lng, L Nghim cng c nhng ng thi ring: a hai vn ngi vo Hn
Trung, ng thi tip nhn mnh lnh ca Gia Ct Lng, ph trch vic trong ph Trung H Th (15), i tn
mnh t Nghim thnh Bnh. Theo gii thch, hm ngha ca ch Bnh i khi l hnh s c trc c sau, bnh n th
lon, cng kh ph hp vi tnh hnh lc by gi.
Tam quc ch Ng th B V truyn: Thi Tn Hu, V lm Lang tng trong ng doanh, i s ti Thc. Tr v,
Hu hi ci hay d ca triu Thc, V p: Ch hn m m khng bit ci sai ca mnh, dung thn cho thn h trn
ti. Vo triu h, thn khng nghe thy nhng li chnh ngha, i ngang vng thn lng ht thy dn chng u m
yu xanh xao. Thn nghe chuyn Yn tc s ng, m con vn vui vy, t cho mnh l yn n, bng u c ho
hon m yn tc vn khng bit ho m trnh, y l ci ngha vy!

Hai on t liu ny cho thy, do Gia Ct Lng hai nm lin xut binh Bc pht, binh lc khng , phi iu binh
cc qun ti b sung. Nhng cc qun u ly mi l do thoi thc xut binh, Bc pht lm vo th cc a bt
tng cu (nhiu m khng xin c). Sau khi Gia Ct Lng mt, mt b phn ln binh s v qun tc nghip
chy b tn lon, L Ngh lm Trng quan a phng m bao nhiu nm sau ch ring trong Thc qun tra ra
hn vn ngi b trn. Ko di cho ti thi k Khng Duy em qun Bc pht vo hu k nh Thc, Thc Hn
xut hin cnh tng i ngang vng thn lng ht thy dn chng u m yu xanh xao, c th thy Bc pht lin
tip gy hi ln th no i vi kinh t Thc Hn, th nn dn chng trm h khng ng h Bc pht cng l

thng tnh, khng c g k l c. Trong bt c mt thi i no, dn chng u ght chin tranh v mong i ho
bnh, l ci l c bn.
Mt vn khc, vn l chuyn Gia Ct Lng l nhn s truyn tha ca t tng Php gia, thi trin nhng thut tr
nc ca Thn-Hn (Thn Bt Hi Hn Phi, ch phi Php gia ni chung ND), s xng ng ta nghim cn dng
php vi thuc cp, hn th li i quyn c on, chnh s bt phn ln nh u thu v trong tay Lng, pht
trn 20 trng do Lng thn hnh phn quyt c phn ng ph l trc tip dn ti triu nh Thc Hn mt khi
mt i mt nhn ti chnh tr xut sc y th lc nh Gia Ct Lng th ton b c cu chnh tr s b y vo cc
din Ch hn m m khng bit ci sai ca mnh, dung thn cho thn h trn ti. Vo triu h, thn khng nghe thy
nhng li chnh ngha v chnh tr, v kinh t th li i ngang vng thn lng ht thy dn chng u m yu xanh
xao. Hu qu y, Gia Ct Lng k thng tr thc t , k hoch nh ng hng chnh quyn Thc Hn phi chu
mt trch nhim khng th chi ci c.
Chng ta phi tha nhn, Gia Ct Lng l mt chnh tr gia xut sc, s trung thnh ca ng vi vng triu Thc
Hn lm ngi ta phi cm phc. Nhng l mt chnh khch v quyn thn xut u l din trong c chnh tr v
qun s, ng ta cng khng th trnh c phi chu nhng ch c nht nh ca nhng quy lut trong tr chi
chnh tr qun s ny. Do vy ng ta khng th l mt ngi khng c cht sai lm, khng cht t vt no. Mt con
ngi ca lch s khng th no l hon m, sc m hoc ca nhn cch v o c Gia Ct lng cng nng lc
v chnh tr, qun s trong s tn sng m qung by lu nay b ni rng, thm ch pht trin n s hon m
tuyt i, phn ln nhng t liu v vn ny cn tn ti cho n nay b ngi ta nhn m khng thy, hoc gi
b coi l t liu khng ng tin cy, l iu khng khch quan. i vi ti, s chn thc cu lch s lun c n
giu di lp v vn t b ct xn, c th chng ta vnh vin khng th bit c chn tng, nhng chng ta cn
phi pht hin v phi c lng dng cm pht hin.
-------------------------------(13), (14), (15) Tam quc ch Thc th L Nghim truyn
(16) Tam quc ch Thc th Gia Ct Lng truyn.

Gia Ct Lng mn ao git Quan V?

Lu nay ngi ta vn coi Khng Minh nh mt biu tng ca ca ti tr, mu lc v c s chnh ngha.
Thc t, trong cch nhn mang tnh lch s, Khng Minh trc ht vn l mt k lm chnh tr ng theo
ngha thc ca t ny. Ti sao Khng Minh bi Lu B lm ch? L do hn v nh Hn? Ti sao Khng
Minh thy Quan V cht m khng mt binh mt tt cu vin?... Vn cn rt nhiu s kin lch s khin hu
nhn phi nghi ng. Bi vit di y ca gio s Chu T Ngn l mt cch l gii khc v nhng s kin
lch s cn y nhng tn nghi .

Chn Lu B, Khng Minh v mnh trc nht?

Gia Ct Lng Long Trung, t xng mnh ch mong bo ton tnh mnh thi lon, chng cu ting tm ni chn
ch hu (Thc th - Gia Ct Lng truyn), nhng thc ra li l k lng mang y ch ln. Tng ni vi Mnh Thao,
T Th, Mnh Kin rng: Ba ngi t lm quan ti thch s, qun th vy. Khi ba ngi bn hi Gia Ct Lng
lm quan ti bc no? Lng ch ci m khng p (Thc th - Gia Ct Lng truyn ch dn Ngy lc). Ci
m khng p l c g? Bi quan l thch s hay qun th u khng trong mt ca Lng, tr ln sao vi c
th ni cho ngi khc nghe c.

Gia Ct Lng c ti kinh lun t th Mi ln u t snh mnh vi Qun Trng, Nhc Ngh (Thc th - Gia Ct
Lng truyn). Tuy nhin Qun, Nhc vn cha phi l ngi kin cng ci th, lm quan chng qua cng ch l
tng di tay ch hu m thi. Gia Ct Lng ch cao, t snh vi Qun, Nhc cng c th ch n thun l mc
tiu nh. Nu ly tnh th ng thi m xt, cng khng loi tr kh nng Gia Ct Lng cng c tr tranh ot thin
h, hng tm xy dng nghip b.
Nhng nm cui ng Hn, triu cng hn lon, cc ch hu tranh nhau khi binh. Xng c, gi qu (xng ,
xng vng) cng chng t. To Tho, Vin Thiu, Tn Sch, Tn Quyn, Lu B u mang trong mnh ch ln qut
sch bn b m thng nht thin h. Chng l Gia Ct Lng li khng bng h? Chng l ch c th lm thn t m
khng th xng vng?
ng tic ch, Gia Ct Lng xut sn qu mun (So vi To Tho, Vin Thiu, Lu B th mun hn t nht hai
mi nm). Gia Ct Lng cha ri khi Long Trung To Tho c bch vn hng binh, p thin t m lnh ch
hu, Tn Quyn ng Giang ng ti ba i, th nc him m lng dn th theo, li c hin ti ph t
(Thc th - Gia Ct Lng truyn). Nhng th lc qun phit khc nh Lu Biu th nm Kinh Chu, t di ngn
dm, mang binh gip hn mi vn (Ngy Th - Lu Biu truyn), Lu Chng chim c ch Chu, Chng L gi
Hn Trung, M ng, Hn Ton xng hng Quan Trung.
Mi ba chu ca nh Hn b cc l ch hu chim c ht, Gia Ct Lng mt i c hi c b mt
phng t xng ch hu. Lng mang ti kinh bang t th, c th xng nghip vng b nh Gia Ct Lng nu
mun leo ln nh cao ca quyn lc, con ng duy nht ch c th l chn ch m phc v. y i vi Gia Ct
Lng cng chnh l li m tin. iu ny, Lng cng nh T M , th ch thc t cng ch l mt th on
thc hin mc tiu chnh tr ca mnh thi.
iu ng ni y chnh l tiu chun ca ch m Gia Ct Lng chn l g? Ti cho rng, Gia Ct Lng chn
ch khng ngoi 2 iu: Mt l ch nhn phi l mt minh qun c hng ti i lc. Hai l, bn thn phi chc chn
thnh cnh tay ca ch, phi c ch nhn c bit trng dng.
T Long trung i (cuc i thoi Long Trung) c th thy, Gia Ct Lng i vi anh hng trong thin h nm
r trong lng bn tay. Lu Biu, Lu Chng, Trng L nhng k bt ti v nng ny khng ng suy xt.
Nhng v minh qun ng suy xt i vi Gia Ct Lng khng ngoi ba ngi To Tho, Tn Quyn, Lu B. T

tnh th chnh tr lc by gi m ni, k c kh nng nht thng thin h l To Tho, v sao Gia Ct Lng li khng
la chn? y thc cng chng phi v To Tho danh l tng nh Hn, m thn thc l gic nh Hn. Gia Ct
Lng khng la chn To Tho chnh v Trung Nguyn qu nhiu nhn ti, To Tho sau khi bnh nh phng Bc
khng cn nh thi mi khi binh na, mnh tng, mu thn trong tay lc ny nhiu nh my. Gia Ct Lng
mi ra khi lu c m mun c thng tin trong To Tho b ph u ph l chuyn d dng. i vi chuyn ny,
Gia Ct Lng thc s hiu r.
Khi ngi bn Mnh Kin c lng nh nh, mun tr v Trung nguyn m tm cng danh, Gia Ct Lng tng khuyn
rng Trung Quc nhiu s i phu, rong chi h tt phi l c hng. V sau Gia Ct Lng tho pht Ngy bt
c T Th ang nhm chc Ng s trung tha, Thch Thao nhm chc Qun th th cm khi m ni: Ngy
nhiu k s nn coi thng m chng dng hai ngi ny sao! (Thc th - Gia Ct Lng truyn). Gia Ct Lng v
T, Thch hai ngi m ni ln bt bnh (thc t hai ngi lm quan ti hai nghn thch, khng th ni l To Tho
khng h trng dng), cha tng v chuyn mnh khng theo Ngy m cm thy vinh hnh!
Bng con mt tr tu ca Gia Ct Lng ng nhin cng c th bit Tn Quyn l ngi ch c hng ti i lc,
hung h anh trai l Cn cng ang gi chc ng Ng. Nhng khi trng thn Trng Chiu tin c vi Ng ch
th Gia Ct Lng lp tc t chi m rng Tn tng qun l ch, xem thy c ,c th dng Lng nhng
khng th dng ht Lng, nn ta chng th (Thc th - Gia Ct Lng truyn, dn ch Vin t)
V sao cui cng Gia Ct Lng li chn Lu B? Lu B c hng ti, bit ngi li gii dng t nhin l iu kin tt
Gia Ct Lng tuyn ch. Li thm B ang cu hin nh kht nc, ba ln ti lu tranh. Gia Ct Lng do lng
cm kch, m theo Tin (Thc th Gia Ct Lng truyn). Ngoi nhng iu , nhng li bn khc u cho l
Gia Ct Lng c lng vi nh Hn, cng vi Lu B ch yu chnh l kin lp trn lp trng ph Lu yn Hn:
Vn Hn sp mt nn ly vic hng suy k tuyt lm nhim v ca mnh (Thc th - Gia Ct Lng truyn, Bn ch
ca Bi Tng). Bn ch ca Bi Tng c rt nhiu s gia dn dng, lun chng cho vic Gia Ct Lng c
lng phc hng Hn tht, ly lm nhim v ca mnh.
i vi phn tch ny ti cho c phn khng hn l nh vy. Vo gia ng Hn hon quan, ngoi thch thay nhau
chuyn quyn chp chnh, triu chnh ngy mt suy vi. Nhng nm cui ng Hn, ng Trc lm lon, qun phit
chin lon, Triu nh nh Hn ch cn nhng hi th cui. Trong S sch c ni: T An ti nay, quc thng suy
vi, duy ch cn ting, tc t ngn c khng cn l ca nh Hn, k vn mt t lu (Ngy th - V K, dn
ch Ngy Lc). i vi tnh hnh ny, ngi thng minh nh Gia Ct Lng chng nh nhn khng ra hay sao?
Gia Ct Lng khng theo Tn Quyn l do rt n gin, l v Tn Quyn c th dng Lng nhng khng th dng
ht Lng ch khng phi v Tn Quyn h Tn khng phi h Lu. Rt cuc v sao Gia Ct Lng li ph t cho
Lu B, mt k chy ng chy ty, di trng ngi khc, khng mt tc t m lp nghip?
Xa nay hu nh tt c cc nh chnh lun u cha tm hiu su v iu b mt ny, phn ln u cho rng Gia Ct
Lng nhn xa trng rng, khng quan tm ti thc lc qun s v hin ti di trng ca Lu B, hoc Lu, Gia
Ct kt hp l bi hai ngi tr ln hp nhau. K thc, im th v y l ch, nhng im yu, nhng ch thiu
ca Lu B trong mt ca Gia Ct Lng li l u th. Th ngh, nu Lu B cng nh To Tho binh nhiu th
mnh, nhn ti nh my, Gia Ct Lng cn c th c trng dng nh th khng? Chnh bi di tay Lu B, v
tng chng qua ch l Quan V, Triu Vn, Trng Phi. Mu thn chng chng qua c Ph Trc, Tn Cn, Gin Ung
vi ngi Tp on ca Lu B him ngi ti nh th, cng chnh l mt v i rng ln Gia Ct Lng thi th
ti nng ca mnh.

iu kin xut sn ca Gia Ct Lng rt cao. Ch khng nhng phi bit hin, m cn phi bit tn (dng ht).
Hai ch Hin, Tn ng su xa. Hin tc phi coi Gia Ct Lng thnh hin s, quy cch i vi hin s cao
nht chnh l i i vi quc s. Nh Tr B i vi D Nhng thi Xun Thu, Yn Chiu Vng i vi Quch
He thi Chin Quc. i vi Gia Ct Lng iu ny vn l chng . M Tn lng th tht kh dng mt hai cu
m biu t mnh. Gia Ct Lng rt cao ngo, tuy ang cn tr, li mi ra khi lu tranh nhng tuyt i khng
nh tng bc tng bc lm nhng cng vic thp km, m mun phi ngay v tr cao. Nu mun dng ht ti
ca Lng th phi t ti v tr nm trng quyn trong triu chnh.
Gia Ct Lng nm Long Trung, tuy c nhng danh s nh T M Huy, Bng c cng tin c, Kinh Tng
cng c mt cht danh ting nhng nhiu k vn khng cho l th. Lng mi ln ni u t snh mnh vi Qun
Trng, Nhc Ngh, ngi ng thi u khng cho l vy. Ch c vi ngi bn cho l nh vy m thi (Thc th Gia Ct Lng truyn). i vi nhng khu vc nh Trung Nguyn, Giang Nam u khng ni ti, vn ch l mt nhn
vt v danh m thi.
Khi cn cha thnh danh Gia Ct Lng mun ch nhn s dng phi Tn. Tm cao kh ngo l th i vi
nhng tp on c y thc lc nh To, Tn th khng th t c. i vi Lu B th hon ton khc. Lu B
tuy quan l t tng qun, D Chu mc. Theo ch ca nh Hn, tng qun, chu mc u c th m ph
m tham chnh, nhng di trng Lu B nhn ti thiu thn. Triu Dc tng ni Nhn ti thi nay b hai nc
Ngy, Ng thu ht vy. Trong con mt ca Gia Ct Lng, y li chnh l u th ca Lu B m cc th lc ch
hu khc khng th bng c. Cho nn Gia Ct Lng u thn cho Lu B.
Quan V cht trn, li ti Khng Minh?
K thc Gia Ct Lng sau khi u thn vo tp on Lu B th a v v quyn lc dn dn c nng ln r rt.
Sau trn Xch Bch (nm 208), Lng lm Qun s trung lang tng, bng lc tng ng hai ngn thch (120 tn
thc). Lu B ly c ch chu, Lng thng lm Qun s tng qun, bng lc ln ti hai ngn thch. Nm th 5
Kin An (nm 200) Quan V c phong lm Thin tng qun, Hn Th nh Hu. Sau Xch Bch, V lm ng
khu tng qun, bng lc hai ngn thch. Lu B xng Hn Trung vng, V lm Tin tng qun, chc ch di
tam cng. Trng Phi nm Kin An th 4 lm Trung lang tng, Sau Xch Bch lm Chinh L tng qun, Nghi
thi th, bng lc l hai ngn thch. Lu B xng Hn Trung Vng thng Phi lm Hu tng qun, (Thc th
Trng Phi truyn) v di Tam cng.
C th thy, trc khi Lu B xng Quan V, Trng Phi a v u cao hn Gia Ct Lng. i vi nhng ngi
khc nh Triu Vn, Bng Thng, Php Chnh, Hong Trung, M Siu u khng di Gia Ct Lng, ng nh i
a s cc s gia u ni rng quan h gia Lu B v Quan V, Trng Phi c hn Gia Ct Lng mt bc. Bn h
ng ngh cng ging, tnh thn nh anh em (Thc th Quan V truyn). Cho nn bt k ngi no vo tp on

Lu B u ch c th di ba ngi ny m thi.i vi ngi mt lng mun hn vn ngi, c lng ginh ot

thin h nh Gia Ct Lng m ni y chnh l mt chng ngi ln trn bc ng hon l ca mnh.
K thc Lu B i vi Gia Ct lng khng phi ngay t u coi l tm phc, qun thn nh c vi nc. Xng
pha gn na i, tri gn mi nm chin lon rn ra, Lu B by gi l mt chnh tr gia lo luyn, trc khi Gia
Ct Lng xut sn, B khng th tnh ht c nng lc ca Lng l cao hay thp, cho nn Lu B ly c Kinh
Chu, bn qun Giang Nam, khng h cho Gia Ct Lng gi chc trng yu trong qun chnh m cho lm chc thu
thu v ba qun Trng Sa, Linh Lng, Qu Dng b sung qun lc m thi.
Nhn thc li Long Trung i cng ch r rng: Lu B vn khng ly Long Trung i lm phng lc, ng nhin
cng khng t Gia Ct Lng vo a v vn tr mu lc trong mn chng. Trc khi Lu B cht, Gia Ct Lng
mt thi gian di khng bn Lu B, nhng vic i chnh u khng phi trong thi gian Gia Ct Lng tham tn.
Quyt k vo Thc, phn cng Lu Chng l mu ca Php Chnh, Bng Thng, Lng Kinh khng tham d vo
vic nhp Thc. Cho nn nhng vic quan trng ny l ng hay sai u khng c lin can ti Lng. Ti cho rng
nhng li ny ca in tin sinh l chnh xc. Ch r Gia Ct Lng trong mt thi gian di hon ton khng phi l
nhn vt s 1 di trng ca Lu B.
Chng ngi ln nht cho vic nm quyn lc ca Gia Ct Lng l ai? Thc khng c g phi nghi vn,
chnh l Quan V. Quan V kiu hng sm ni danh. Nm Kin An th 19 (nm 214), Lu B tn cng ch
Chu, M Siu Ty Lng ti u qun. M Siu vn l mt h tng c ting ng thi. Lu B c
bn lp tc phong lm Bnh Ty tng qun, a v tng ng vi Quan V. Quan V Kinh Chu nghe
c tin cc k bt mn, lp tc vit th cho Gia Ct Lng Nh Siu c th so vi ai?. Gia Ct Lng
vit th kho lo p li rng: Mnh Khi (M Siu) ti kim vn v, dng lit hn ngi, l ho kit mt
thi. nhng cng chng snh c vi tng qun. Quan V c xong th m dng dng t c.

Nm Kin An th 24 (nm 219) Lu B t xng lm Hn Trung vng, mun trng dng Hong Trung lm Hu tng
qun Gia Ct Lng bn ni vi tin ch: Danh vng ca Trung khng th cng vi Quan, M, nay li tng vi. M,
Trng gn c th ni tng tn. Quan nay xa ch e khng vui. C nn hay chng? Tin ch ni: Ta t c cch
gii thch (Thc th Hong Trung truyn). Lu B ni Ta t c cch gii, thc ra ch l phi ch chu tin b T M
Ph Thi i trc. Tam Quc ch - Ph Thi truyn vit: Lu B sai Thi ti phong Quan V lm Tin Tng Qun, V
nghe c Hong Trung phong lm Hu tng qun bn i n m rng: i trng phu sao c th cng snh
ngang vi lo binh. Khng chu th phong. Quan V cung vng ti th, Gia Ct Lng sao khng trng tr m
ngi li cn la ca V m ly lng?
C (ta) nay c Khng Minh, nh c gp nc, cc ngi ch ni nhiu. V, Phi bn thi (Thc th Gia Ct Lng
truyn). C th thy Quan V, Trng Phi vn khng t Gia Ct Lng vo trong mt mnh, i vi Lu B cng
ngy cng thn vi Gia Ct th lng khng vui.

Tng Khng Minh

Nm Kin An th 13 To Tho xut qun xung pha nam. Mun mt trn qut sch ng nam, Lu B thn c th
qu, li khng c chn dung thn, tnh hnh ngn cn treo si tc. Gia Ct Lng nm 27 tui, t dng sch lc,
thn i s Tn Quyn, cu vin ni Ng hi, Quyn cng c vi B, li them thy Lng k nh, cng thm knh
trng lp tc sai ba vn qun ti ph tr B. B c c dng cng V giao chin, i ph c qun ch, tha
thng rui qun, Giang Nam c bnh (Thc th Gia Ct Lng truyn). Trong trn Xch Bch, Gia Ct Lng lp
c i cng, khng nhng cng c li a v trong tp on Lu B m cn gy c uy tn. Quan Trng hai
ngi cng khng cn dm xem thng na. Nhng Quan V t s khinh th ca qu kh m bin thnh k Gia
Ct Lng. Vng Phu Chi i vi vic ny tng ni:
Chiu Lit bi Trng Bn m qun ca V ton vn, To Tho qua sng, m khng mt tay thi th c. M Gia
Ct cng ng s, L Tc ty kt, nh phn bang giao hai nc, Tn th ph To. Cng khng V, m Lng.
Lu K ni : Triu nh dng binh ba mi nm m nay i cng tay mt nho sinh. Cho nn V cng k Gia Ct v
k Tc.
Quan V v Trng Phi tnh cch vn khng ging nhau V thin i i vi s tt nhng kiu cng kinh bc i vi
s i phu, Phi th yu knh qun t nhng ght k tiu nhn (Thc th Trng Phi truyn). Trng Phi i vi
nhng s i phu c ti nng th mi phn knh trng, nhng Quan V i vi s i phu th kh chu. Gia Ct Lng
li l s i phu ng u trong tp on ca Lu B, ng nhin cng trong . Gia Ct Lng i vi vic Quan
V coi thng mnh cng thc r rng nhng v k vic V tnh nh th tc i vi ch cng, li thm rng thi gian
theo Lu B so vi Quan V th mun hn nhiu, quan chc cng km hn Quan V, nn khng th khng kho lo
m x th. Gia Ct Lng tnh ton khng phi l nh th no trng pht Quan V, m l gii quyt vn t
cn bn, ch i thi c git Quan V.
Nm Kin An th 24, Quan V pht ng chin dch Tng Phn, tuy uy trn Hoa H, nhng cui cng dn ti vic
Kinh chu tht th, bn thn th b Tn Quyn git cht. Trong c rt nhiu im khin ngi ta phi nghi ng.
Trc v sau chin dch Tng Phn, s gi hai nc Ng, Ngy qua li khng ngng, cng bn mu tn cng
Quan V, c th ni l khng dong trng m c m lng l phi hp vi nhau. Lu B v Gia Ct Lng i vi vic
ny ha ton khng bit nn khng h ra mt mnh lnh no cho Quan V. im lm ngi ta nghi ng l, Khi To
Tho em qun xung Ma Bi, khng ngng iu khin Vu Cm, Bng c, T Hong ti vin tr Phn thnh, hnh

ng qun s ln nh th, Thc Hn cng khng h s dng bt c mt i sch no. Cui cng Quan V tht bi
m chy ra Mch Thnh, trc cnh ton qun sp b tiu dit m vin binh ca Thc qun vn khng thy u. iu
ny cng l mt im rt ng nghi ng. Quc hc i s Chng Thi Vim c kin gii c o rng: Bi Lm
Th (ni Quan V b git) Gia Ct Lng khng ly mt tt ti cu vin. K ngu mui ci rng khng bit nhn xa
H Chng lun rng Gia Ct Lng bi thy Quan V l mt h tng khng tr i tt v sau s kh tr c,
nn khng tic Kinh Chu, mn tay ngi Ng, ly mng ca Quan V. Quan V trn th Kinh Chu, tay nm
trng binh, cc kiu ngo cung vng, khng nhng i sau (Sau khi Lu B cht) kh i ph, m ngay khi Lu B
cn sng Gia Ct Lng cng kh lng vt qua c chng ngi Quan V. Mun nm c i quyn. Gia Ct
Lng tnh nguyn nh i Kinh Chu, mn tay ngi Ng tr kh Quan V.
Kin gii ny ca Chng th thc l gan ln. y ng nhin ch l phng on. H Chng i vi nhng l do
nu trn cho l cha , khng lu sau li b sung thm rng: Vic chnh tay tin ch, V Hu ng sch hoch
vic an dn, chng th lnh ht... Bi Kinh chu trc ch khinh Ng, sau ch khng c vin qun, y cng
chnh l li tin ch.
em vic bi Kinh Chu m ni l do Lu B c lng khinh ch, thc hi c phn khin cng. Khi thc l Gia
Ct Lng khng th qun ht c vic qun chnh i quyn nhng r rng Gia Ct Lng bit vic Quan V tn
cng Tng Phn vo lc iu kin cha chin mui, hon ton i ngc li vi Long Trung i l i thin h c
bin, v sch lc hai ng cng bc pht To Ngy. Nhng trong Tam Quc Ch chnh vn v c bn ch ca h
Bi th u khng h thy ghi chp Gia Ct Lng khuyn gin.

Quan V

Hn na, cho d Lu B c sng tn, thoi mi vi Quan V, khng coi Long Trung i l g. Nhng sau khi chin
dch Tng Phn chin thng, Lu B, Gia Ct Lng khng th khng ton lc quan st tng bc ca chin dch.
Cho d ng i li li gia Xuyn, Ngc c cch tr, giao thng khng tin, tin tc truyn b kh khn, nhng c
chin dch Tng Phn t thng 7 nm Kin An th 24 ti thng 12 th kt thc, thi gian di gn mt na nm. Thc
Hn by gi l mt chnh quyn hon chnh, khng th thiu nhng con ng truyn tin. Quan V tin cng Tng

Phn, gi Kinh Chu binh lc khng , li thm lc ny lin minh Tn Lu b ph v, b nga bt ve, chim s
sau, Tn Ng lc no cng c th ti cp Kinh Chu. Gia Ct Lng l ngi hiu thu binh php, chng nh
cng khng bit vic ny?
Ai cng u bit Gia Ct Lng mt i lm vic cn thn, khng h c chuyn mo him. Sao li khng nhc nh
Lu B y? Phng Thi Minh tin sinh trong Lu B v Quan V lm bin i nguyn ca Chng Thi Vim tin
sinh, em Gia Ct Lng khng tr Quan V tt i sau kh tr c m i thnh Lu B khng tr (Quan V) th
i sau kh tr c. Cch ghp cnh ny thc khng th c. Ti cho rng ch cn Gia Ct Lng lm ng
chc trch ca mt qun s, lc no cng c th em tnh th nguy him ca Kinh Chu m ni vi Lu B. Lu B
cng Quan V tnh thn nh th tc, khng th no ch c ng nhn vic Quan V chin bi Lm Th m khng
mt binh mt tt cu vin. Cho nn ngi thc s a Quan V ln on u i khng phi ai khc m l chnh l
Gia Ct Lng.
Chc tha tng, Gia Ct Lng l la chn cui cng?
Sau khi Quan V cht, a v v quyn lc ca Gia Ct Lng c nng cao r rt nhng vn cha ti mc trn
vn ngi, di mt ngi. Sau khi vo Thc, Lu B tn nhim Php Chnh hn hn Gia Ct Lng. i vi iu
ny Gia Ct Lng cng rt r. Lu B ng Chinh phc ni nhc Quan V, qun thn thay nhau khuyn gin, Lu
B nht lot u khng nghe. Nm Chng V th 2 i qun tht bi, tr Bch , Lng than rng: Php Hiu
Trc (Php Chnh) nu cn, chc c th ngn c ch cng ng hnh, d c ng hnh cng khng ti nguy a
thay! (Thc th Php Chnh truyn). i vi vic Lu B pht ng cuc chin Di Lng, Gia Ct Lng c ngn
cn hay khng, bi s khng chp nn khng th bit c. Nhng t li ni trn c th thy c rng Php Chnh
trong lng Lu B thc Gia Ct Lng khng th bng!
Lu B nhp Xuyn ch yu l nh cng Php Chnh, Php Chnh khng nhng tr gip Lu B ly c ch Chu,
nh Hn Trung, kin lp c cng lao trc vit, li c tha tr thut, hiu ch nhn. Tin ch cng vi To cng
tranh, th c bt li, nn lui, nhng tin ch i n m khng chu lui, bn khng dm can gin na. Tn bn nh
ma, Chnh bn ln pha trc tin ch, tin ch ni rng Hiu Trc che tn Chnh ni Minh cng l ging ct sao
c th ging vi bn tiu nhn c Tin ch bn ni Hiu Trc, ta vi ngi cng i
T thy Php Chnh i vi Lu B c th ni l ly thn tng tr, vic vic u th tn vi B. Cng ph c
Thnh Lu B phong Chnh l Thc qun thi th, Dng V tng qun, ngoi gi chn kinh k, trong lm mu
thn Php Chnh thn kim chc v trng yu trong ngoi, cng chnh l s th hin ca vic Lu B cc k tn
nhim. C ngi ni vi Gia Ct Lng rng :
Php Chnh lm thi th Thc qun m tung hong, tng qun nn khi bm ch nhn, gim bt uy kh. Lng
p rng: Ch nhn pha bc s To Tho th mnh, ng s Tn Quyn bc hip, gn y li thm vic ca Tn
phu nhn, tin thoi kh khn, Php Hiu Trc li l ngi ph tr, sao c th ngn c Php chnh khng lm theo
mnh c (Thc th Php Chnh truyn)
Gia Ct Lng phn nh tnh hnh thc t ng thi, nhng cng c th thy y chnh l Gia Ct Lng t tro
lng mnh. Mt mt l Php Chnh tung honh ngang dc khng coi Gia Ct Lng vo mt; mt mt chnh l Gia
Ct Lng i vi vic Php Chnh tung honh, tc uy tc phc cng nh bt lc.
Php Chnh tung honh ngang dc Gia Ct Lng ng nhin khng vui. Nhng lm th no lm gim quyn
th, Gia Ct Lng t c s tnh ton. Lu B cng vi To Tho tranh ot Hn Trung bi binh lc khng nhng
vn yu cu pht binh, Qun s Gia Ct Lng bn hi Dng Hng, Hng p: Hn trung l yt hu ca ch
Chu, vic tn vong vn nm , nu khng c Hn Trung t khng c Thc, y cng chnh l ci ha t ca vo
vy. Vic nh nay, n ng ng chin, n b lm vn lng, pht binh cn nghi ng g?. Khi Thc qun thi
th Php Chnh theo tin ch bc hnh, Lng trong biu dng mun phong Hng tm gi chc Thc qun thi th,
mi vic u c lm tt th c th lnh lun chc v (Thc th- Dng Hng truyn).
Hn Trung l yt hu ca ch Chu, vic c mt lin quan ti s tn vong ca chnh quyn Thc Hn. Vic ny
chng nh Gia Ct Lng khng hay? i vi vic yu cu pht binh gp th chnh l mnh lnh ca Lu B, sao c
th chng li? Gia Ct Lng hi Dng Hng mc ch ch c mt chnh l mn c hi tin c Dng Hng
vo vic lo pht binh, tin cho vic thay th Php Chnh lm Thc qun thi th. Trong tnh th Php Chnh khng
Lu B cng nh chp nhn. Dng Hng kp thi a qun di, lng tho vt t ti tin tuyn l Hn Trung,
nu vic lm tt c th gi nguyn chc Thc qun thi th. Php Chnh mt i v tr quan trng l bn ngoi gi chn
kinh k, quyn th b gim i phn ln.

Nhng mu thun gia Gia Ct Lng v Php Chnh vn cha ht. Gia Ct Lng v Chnh, tuy tnh khng ging
nhau nhng ly cng m h tr. Ci gi l ly cng m h tr thc ra ch l b mt, nhng tnh khng ging nhau
mi l bn cht. i vi s thng minh ti tr ca Php Chnh, Gia Ct Lng cng thc s knh phc: Tr thut ca
Chnh lm Lng cm thy ti lm (Thc th- Php Chnh truyn). Cng quan trng hn na Php Chnh l ngi
duy nht trong m mu thn m c th ni Lu B nghe c. im ny chnh Gia Ct Lng cng cho l khng
bng. Bi th nu nh Php Chnh sng lu t hn mu thun s cn hn na.
May mn cho Gia Ct Lng chnh l nm th 2 khi Lu B xng Hn Trung Vng, th Php Chnh bnh m qua
i. Khi Lu B xng th Quan V, Bng Thng, Php Chnh, Hong Trung u mt. Trng Phi tuy nhin l
tnh th tc vi Lu B nhng du sao cng ch l mt vin v tng. M Siu l tng hng, tm thng mang lng
phn trc, cng khng ng tn nhim. Thi ph Ha Tnh li l ngi thanh m. Lu B ng trc sau, ngoi Gia
Ct Lng th khng ai c th giao c trng trch ln. T khi tc v lin phong Gia Ct Lng lm Tha tng,
sau khi Trng Phi cht lnh chc T l hiu y. Gia Ct Lng phn u mi lm nm, cui cng cng leo ln
c ci gh Tha tng ca mnh thc ra cng ch l s la chn bt c d ca Lu B?

"Khng Minh git Quan V": Nhng kho cu lch s

Sau khi c ng ti, bi bo Gia Ct Lng mn ao git Quan V gy khng t phn ng trong
nhng ngi yu thch vn ha cng nh gii hc thut. Hu ht mi ngi u t khng th chp nhn
quan im a ra. V th, bi vit sau y hng ti mc ch l mt ln na cng vi cc hc gi bn
lun k lng v vn cn nhiu tn nghi ny.

Thn lm qun s m khng tn lc, li Khng Minh trc nht!

im ch yu to nn phn ng ca cc hc gi l, Quan V trc khi tn cng Tng Phn, bt Vu Cm, chm
Bng c, vy khn To Nhn Phn Thnh, v mt qun s mi mt u l thng li, Gia Ct Lng khng nht
thit phi phi vin binh Thc n cu vin. Sau , V mt Kinh Chu, chy ti Mch Thnh, thi gian rt ngn, Gia
Ct Lng khng th bit c cng khng th tng cng vin binh. B ngoi, y c th l mt l do rt y
nhng nu cn c vo s tht lch s, thm s kho nh cn thn, vn cn nhng tn nghi ln.

Khng Minh
Ti cho rng, Quan V qun t m Bc pht, tn cng Tng Phn l mt sai lm nghim trng v mt chin lc. Bt
c ai c qua Tam Quc u bit, quyt sch ca Gia Ct Lng ti Long trung i (cuc i thoi Long Trung) l

i thin h c bin, ch Chu v Kinh Chu hai qun cng lc pht Ngy, mt tn cng Uyn Lc, mt tn cng
Trng An, khin To Ngy u cui khng th tip ng cho nhau. Vic Quan V cm u qun Kinh Chu, thc
cht ch ng vai tr ym tr v phi hp vi qun ti Thc Hn. Nhng khi qun Thc Hn khng c manh ng
no, Quan V li dng qun ym tr n c t chc mt cuc tn cng rt quy m To Ngy th r rng l mt s
mo him rt ln.
Hn na, khi , mi quan h gia hai nh Tn Lu c nhng du hiu b rn nt. Khng cn ging nh nm
Kin An th 19, khi To Tho tn cng Hn Trung, Lu B v Tng Quyn v tranh ot Kinh Chu ta h ni n
v lc nhng vn nhn nhn m gp mt. Quan V xut binh tn cng Tng Phn, Kinh Chu ng nhin b b
trng. Trong tnh hung , ng nhin phi phng b Tn Quyn t pha sau, tha c nh p Kinh Chu. Gia Ct
Lng c mt i dng binh cn trng, li mi phn coi trng tnh trng ca lin minh Tn Lu, l no li coi nh
chuyn ?
Quan V tuy thng soi qun Kinh Chu, nhng khng c lnh ca Lu B, Quan V tuyt khng dm ty tin xut
binh. Gia Ct Lng bit r iu kin Quan V tn cng Ngy cha chn mui, li cng i ngc li sch lc ca
bn thn ra Long Trung i, vy ti sao li khng tn lc thc hin trch nhim ca mt qun s, n lc can
gin. y l nghi im th nht.

Thy cht khng cu, Gia Ct Lng tin Quan V ln on u i

Cuc chin Tng Thnh ngay t khi bt u, pha To Tho rt coi trng. Thn ti Lc Dng, song To Tho
ngy m cng T M , Lu Dip, Tng T, Hon Giai, rt nhiu mu s phn tch chin s, tho lun sch
lc. To Tho cn khng ngng iu ng cc i quan tinh nhu, tng ti b sung lc lng cho Phn Thnh.
Ngi vit kho chng s liu, pht hin rng, To Tho trc sau phi rt nhiu qun tng vin n Phn Thnh.
Tam Quc ch Quan V truyn, vit: Kin An, nm th 24, Tin ch lm Hn Trung Vng, lp V lm Tin tng
qun. Nm , V dn qun tn cng To Nhn Phn Thnh. To cng (To Tho) phi Vu Cm dn qun tip
vin To Nhn. Tam Quc ch T Hong truyn c chp: Li sai Hong (T Hong) gip To Nhn chng Quan
V. Quan V vy To Nhn Phn Thnh, cng vy tng qun L Thng Tng Dng. Tng ca Hong a
phn mi cn tr kh m i ch vi V c, v th trc khi t Dng Lng b thun phc. Thi t li phi T
Thng, L Kin gip Hong. Trc sau Thi T phi n Th, Chu Thin, mi hai tiu on n gip Hong.
Tam Quc ch Trng Liu truyn cng chp: Quan V vy To Nhn Phn Thnh, Ngy vng ra lnh cho Liu
(Trng Liu) v ch tng ti cu Nhn
T s liu c th thy gii vy Phn Thnh, To Tho phi i nm tp cu vin: Mt l Vu Cm, Bng c dn
7 qun on, tp th hai l tinh binh ca T Hong, tp th ba l qun ca T Thng, L Kin, bn l mi hai tiu
on ca n Th, Chu Thin. Nm l con t ch bi tinh nhu nht d trng ca To Tho, ngi tng i chi
vi qun ca Tn Quyn Hp Ph: qun i ca Trng Liu. n nh vy m To Tho vn cha yn tm, cn t
mnh thng xut hn 10 vn tinh binh ng Ma Bi, cch khng xa Tng Phn, phng c lc phi tng vin cho
Tng Phn. T c th thy, i ph vi chin dch ca Quan V, pha To Ngy thc hin cuc tng ng
vin trn ton quc.
Ngc li, pha Thc Hn li khng h c bt c mt hnh ng no, khng c bt c mt s sp xp qun s no.
Theo Tam Quc chi Cam Ninh truyn c ghi: Di c V c 3 vn ngi. Quan V c ba vn nhn m, th hn
mt na phi li phng th c a Kinh Chu, li mun nh chim cn c quan trng ca To Ngy l Tng
Phn, tht chng khc g chu chu xe. Do Quan V binh nh tng t, nn ngay c thng 8, nc sng Hn
Thy dng cao, Phn Thnh thp hn mt nc 5 - 6 trng, cng khng th chim c Phn Thnh. n khi
qun tng cc l ca To Tho tp trung Phn Thnh th qun ca Quan V ri vo hon cnh cc k xu.
Cng c ngi ni rng, Gia Ct Lng u phi thn nhn, kh m d liu c chuyn L Mng tp kch Kinh
Chu, cho nn mi khng phi vin binh cho Quan V. K thc, ngay c khi Tn Ng khng bi minh c vi V th
V cng kh m dng i qun ym tr ny chim Tng Phn. M khi To Tho phi T Hong n ym tr
To Nhn tn cng Quan V, th Quan V lm vo nguy c tht bi ri. S chp: Quan v p thuyn n thnh,
lp vng vy trng trng, bn trong v bn ngoi (thnh) b ct t (T tr thng gim, quyn 68, H Tam Tiu ch).
Nhng i tng T Hong ca To Ngy da vo u th v binh lc m ph vng vy ca Quan V. S chp:
Quan V thy sp hng, t mnh dn 5 ngn binh m xut chin. Hong tn cng, V thoi lui, Hong bn ui theo
v vy li. Qun Quan V k b chy, k nhy xung Min Thy m cht (Tam Quc ch quyn 17 T Hong
truyn).

Qun ca Quan V thng vong nng n, ch c th b Tng Phn m chy v pha Nam. Ch v To Tho mun
lm ng ng c li, mi dng vic truy bc tn qun ca Quan V. H Tam Tiu bnh lun rng: Khin l Mng
khng dm tp kch Giang Lng, V cng khng dm ph Tho. Tho mn tay Mng mnh lm ng ng c li.
Vng Phu Chi cng ch ra rng: Lt V cng l nm ngoi ci ca Mng, nhng m khng c s quy nhiu ca
Mng, V c th thot khi ci cht hay sao? Vy To Nhn th d sc, nhng i ch Tho, V vn cn c ch bt
tc vy (Vng Phu Chi, c thng gim lun, quyn 10).
Chin dch Tng Phn lin quan n i k pht Ngy ca Thc Hn, Gia Ct Lng vn ly phc hng nh Hn
lm trch nhim ca mnh, sao c th khng quan tm nht c nht ng ca chin dch ny? Lng cng tng trn
th Kinh Chu nhiu nm, i vi trang b, binh lc qun s ca Kinh Chu, cng nm r nh lng bn tay, v sao khi
To Ngy gn nh xut ton lc, tnh th qun s nghim trng nh vy m khng c my may quan tm? Qun ch
lc ca Thc Hn ti ch Chu khng th rt ra mt on tng vin Kinh Chu? Sao li m qun nh b ca
Quan V n c chng li hn 10 vn tinh binh ca To Ngy. iu ny tht cng kh m l gii c.

Quan V
Cng c ngi cho rng, v Quan V qu cung ngo khinh ch nn mi mc mu ca L Mng, Lc Tn, em
ton b s qun phng b Kinh Chu tn cng Phn Thnh, hu phng trng rng, to c hi cho Tn Quyn
tp kch. K thc im ny cng cn phi phn tch cho r rng. Quan V iu binh trn th Giang Lng tng vin
cho Tng Phn, c nhin l khng nh gi ht kh nng tp kch ca qun ng Ng, nhng nu nh khng
phi v binh lc khng , Phn Thnh tn cng lu m vn cha khut phc c, Quan V h tt phi lin h Lu

Phong, Mnh t, pht binh tng tr? Nu nh lc ny qun Thnh hoc Hn Trung c th kp thi n,
Quan V h tt phi dng n nhng lo binh trng gi thnh Giang Lng. Quan V nam chinh bc chin nhiu
nm, tuy khng th ni l bc tc tr a mu nhng cng khng phi l k dng phu, sao c th ngh khng n
nhng iu nh vy. ng ta phi dng n h sch , e rng c iu kh ni l chc chn Thc khng s
khng pht binh tng tr.
(...) Chin dch Tng Phn bt u nm thng 7 nm Kin An th 24, kt thc vo cui thng 12 nm , t
u ch cui khong na nm. Bc ngot trong ton b chin dch l vo thng 10, khi ng Ng bi minh
c, L Mng vt sng, khng mt mt binh mt tt ot c Kinh Chu. Quan V chy v Mch Thnh,
t ph vng vy ti Lm Th th b qun ca Tn Ng vy git vo thng 12.
iu ny cho thy qu trnh tht bi ca Quan V trong thi gian khong 2 thng. iu khin nhiu ngi tn giy
mc l ch, l no trong thi gian kh di y, Lu B v Gia Ct Lng khng nghe mt cht tin tc no v ton b
din bin ca chin dch? L no, Quan V v thng soi ca Thc Hn, i bn doanh ca Thc li nh mt ton
b lin lc? L no ngay c khi Thc Hn mi c kin lp m i qun tnh bo tn dit, hon ton t lit? Theo
nhng kin thc qun s thng thng nht, Tng Phn chin dch bt u, c Ngy, Thc, Ng u phi ch ,
ton b tp trung vo chin trng Kinh Chu. Thc Hn ch Chu khng h chu bt c s uy hip no ca qun
Ngy hay Ng, tuyt khng th bt mt bng tai vi din bin chin dch Kinh Chu c. Nguyn c l do u?

iu ng phi ch ra l, thi Tam Quc, h thng tnh bo trong qun i c xy dng tng i hon chnh.
Cc nh s hc i vi vn ny nghin cu rt h thng. Thi ng Hn, c nhn vin chuyn trch, chu trch
nhim thu thp tin tc, s tnh, thng bo tnh hnh chin trn c gi l Xch hu. Thng Th V Cng chp:
Hu, chnh l vng hu vy. Xch hu m phng s, Khng Dnh t ch rng: Xch hu, chnh l kim tra s kh
khn vy. S k L tng qun truyn: Song cng xa xch hu, cha tng gp hi. T M Trinh sch dn Ha
Thn ch Hoi nam t rng: Xch l o vy, hu l nhn, xem vy, cng l ch binh m lm cng vic trinh st.
Tam Quc ch Gia Ct Lng truyn chp: Xa th ui xch hu. Tam quc ch Tn Thiu truyn c ghi: Thng
rt nhy cm vi chin trng, t xa ly xch hu lm nhim v.
C th thy, hai nc Ngy, Ng rt coi trng i vi cng tc tnh bo qun s. Thc Hn li cng khng phi ngoi
l. V nh, Lu B sau khi cng chim Hn Trung, tng cng thng tin lin lc gia Thnh v Hn Trung
xy nh tr, dng nh ngh, t Thnh ti Bch Thy Quan hn 400 khu (Tam Quc ch Tin ch truyn, quyn
13, ch dn Kinh lc). Khi Lu B pht Ng, ven ng phi rt nhiu xch hu m bo gia tin phng
v hu phng lin lc c thng sut, khng gp phi tr ngi g.
ng nhin chng ta cng c th gi thit rng, L Mng sau khi nh chim Giang Lng, phong b tin tc, qun
ca Quan V ti Kinh Chu ton b u b bt, khng mt ngi no thot ra v bo tin. Nhng vn l, ng

Ng v chin qu to ln va ginh c ra lnh cho Lc Tn khng ly Nghi , T Quy, Chi Lng, Di o, thun
phc Di Lng, Ninh Hip khu phng b qun Thc (Tam Quc ch quyn 47, Tn Quyn truyn). Cng vc
ca Tn Ng pht trin n Vnh An, tc Bch thnh, nm pha Ty Thc Hn. Trong th tin cng mnh m
ca ng Ng, thi th Phn Hu ca Nghi do Hn Trung Vng Lu B ct t, b thnh m chy v Thnh
(Tam Quc ch quyn 58, Lc Tn truyn). Khng cn nghi ng rng, Lu B, Gia Ct Lng khi bit rt r
tnh hnh chin s Kinh Chu, ch l vic Quan V sng cht ra sao th khng bit c. Tam Quc ch Lc Tn
truyn c ghi rt r thi gian Nghi tht th l vo thng 11 nm Kin An th 12, ngha l cho ti thi im Quan
V b bt cn hn mt thng na.
Ti cho rng, nu nh khi Lu, Lng lp tc pht binh, ngy m gp gp ti cu Quan V, c th cn c hi,
cng c th khng t n mc ch, cu binh cha ti ni th Quan V c th gp bt hnh, Lu, Lng trong
vic x l ton cc cn c cht tnh l. C th ni l mu s ti nhn, thnh s ti thin c. Nhng nu nh ngay
c ngi t mu cng khng tn sc, th s phi gii thch ra sao y?
Khng Minh git Quan V, nguyn nhn v u?
Vn l, Trn Th khi bin son Tam Quc ch v bn ch ca Bi Tng u khng c dng no ni v cuc bn
lun gia Lu Lng v chuyn pht binh cu tr Quan V. iu ny ng nhin khin ngi i sau gp khng t
kh khn. Chng Thi Vim l bc i s nghin cu quc hc thi cn i, nh bn lnh hc thut rt dy dn,
nghin cu nghim cn m tr nn ni danh. Trong Cu th c ch ra Gia Ct Lng mn tay ngi Ng m ly
mnh Quan V. y tuy ch l d on nhng xc thc l c ch hp l, tuyt i khng phi l li bn lun vu v.
Nh s hc Phng Thi Minh cng s dng quan im ca Chng Thi Vim, nhng ng li cho rng khng phi l
Gia Ct Lng mun tr Quan V m chnh l Lu B mun tr Quan V. L do chnh l Quan V kiu ngo cung
vng, khng nhng i sau kh khng ch m ngay c khi Lu B cn sng cng cm thy kh m nm bt c
(Phng Thi Minh, Tam Quc nhn vt tn lun, Thng Hi c tch xut bn x, 2000, trang 236 - 238). Do c
th thy, quan im ca Chng Thi Vim nhn c s tip nhn ca nhiu chuyn gia v Tam Quc, ch l tp
trung tho lun Lu, Lng mt trong hai ngi ai mi l k mun mn ao ng Ng m git Quan V.
Ti cho rng, gc sang mt bn chuyn o vin kt ngha m mi ngi u bit, Tam Quc ch Quan V truyn,
c ghi r Lu, Quan, Chng ba ngi ng cng ging, tnh nh th tc, Quan, Trng v tin ch (Lu B) m
b sc, khng ngi nguy him, gian kh. Lng trung ca h i vi Lu B lun lun vng chc, ngha lm lay ng
c thn linh. ng thi, Lu B i vi Quan, Trng tnh nh th tc cng cm n tri xanh. Sau khi Quan V cht,
Lu B rt hn con nui l Lu Phong, khng h ngh n tnh cha con khi xa m x t Lu Phong. Hnh ng ln
nht ca Lu B sau khi xng l thng lnh qun i pht Ng bo th. Qun thn phn tch li hi, cc lc phn
i, Lu cng thnh n khng nghe. Cui cng khi pht Ng tht bi, cng khng th bo th cho Quan V, mang
bnh m cht. S thc cho thy, kin gii ca Phng Thi Minh l c ch cn phi cn nhc li. Bi v, quan im
ca Chng Thi Vim tuy l gan ln, nhng c th ni l c o l.

Trong bi vit trc, ti tng phn tch mu thun gia Gia Ct Lng v Quan V. Ti mun b sung mt cht na.
K thc, gia V v Lng khng ch c s tranh quyn ngm ngm m im trng yu chnh l quan im ngoi
giao ca h i vi bn ngoi trong chin lc tranh ot thin h ca Thc Hn l bt ng. Lin Ng, khng Ngy l
ht nhn trong chin lc ngoi giao ca Gia Ct Lng, giao ho vi Ng, da vo Ng m Bc pht (Vng Phu
Chi, c thng gim lun, quyn 10). Gia Ct Lng v vic giao ho vi Ng hao tn khng t tm sc tr thnh tm
nim xuyn sut, n cht cng khng b sch lc ngoi giao ny.
Nhng Quan V li khng my may thng hiu s lao tm kh t ca Gia Ct Lng. V i vi chin lc lin Ng
khng Ngy ch no cng i lp vi Gia Ct Lng. Quan V nhc m Tn Quyn l cm th, cn ni rng: Nu
c Phn Thnh, ta li chng tiu dit ci t c ca ngi hay sao. ca Quan V l c mt ngy chim c Phn
Thnh, s lp tc tch binh lc dit Ng. Do c th thy, mi vic lm u l ph hoi phng k chin lc
ca Gia Ct Lng ra ti Long Trung i. V th, Chng Thi Vim ch ra rng nu Gia Ct Lng khng tr
Quan V, tt s l tr ngi i vi sch lc ca ta.
Vng Phu chi tng ni: Mun hp h Tn cng nhau tnh ton chuyn Trung Nguyn l L Tc, mun hp
cng h Tn cng chng To, chnh l Khng Minh (Vng Phu Chi, c thng gim lun, quyn 9).Trong trn

chin Xch Bch, V khng c cht cng lao no, v th m ght Lng, ght Tc, v th ght Ng m ght Lng,
Tc k thnh nn mi lm cho mi chuyn v khng th nh . Thuyn Sn tin sinh phn tch cng rt
thu o, Quan V tr thnh mt hn cn ng trong sch lc lin Ng khng Ngy ca Gia Ct Lng. Gia
Ct Lng trc chin bi ca Lm Th ca Quan V m thy cht khng cu cng khng phi khng c nguyn do.
Chng ta h tt phi qu kinh ngc!
Cui cng, cn c mt vn na cn phi tho lun, l vic Thc Hn c hay khng bn n chuyn pht binh
cu tr Quan V. Ti cm thy trong s vic ny cn c rt nhiu n tnh. trn cp n vic c trong Tam
Quc ch v bn ch ca Bi Tng hon ton khng xut hin mt dng no v s vic ny. iu ny i vi ngi
i sau m ni, thc l cu thin c. K thc, ch s tc gi ca Tam Quc ch - Trn Th khng nm r s thc
lch s. Bi v khi Trn Th sinh (nm 233) cch kh xa vi thi im Quan V gp nn (nm 219). ng nhin
ch l th yu, quan trng chnh l ch, nh Thc mt i khng lp s quan. Cho nn Trn Th sa Thc th, thu
thp t liu khng c nh Ngy, Ng (Ngy, Ng u t s quan t rt sm). Thc khng c ni lu tr ca
nh nc, vic ch da vo nhng cu chuyn dn gian t tin cy, Trn Th khi son Tam Quc ch cng kh m c
th bit c s tht ra sao. V th, s quyn Thc th trong Tam Quc ch rt t, cng rt gin lc. iu quan trng
na l, phn Quan V truyn trong Tam Quc ch cng rt ngn, khin cho hu nhn khng th kho chng mt cch
chi tit.
Thc Hn v sao khng tu sa quc s, nguyn nhn cng khng r rng. Ti cho rng, l ng vua khai quc, trch
nhim ca Lu B khng ln, nhng thi gian ng lm hong rt ngn, cha y 3 nm th mt Bch
thnh. Lu Thin ln ngi, vic chnh s khng k to nh, tt u giao cho Lng (Tam Quc ch, quyn 35, Gia Ct
Lng truyn). V th, vic Thc Hn khng c s quan c quan h rt ln vi Gia Ct Lng. Cn v sao Lng li
lm tri n np ca nh Hn th rt kh nghin cu su c. Nhng c th mnh dn suy on rng, rt c th giai
cp thng tr Thc Hn c rt nhiu b mt b bi khng mun tit l qu rng ri nn khng t chc s quan.

Khng Minh v gic m Hong "th non"

Gn y nhiu hoc gia cho rng ngay t khi xung ni Gia Cat Lng c tranh ot thin h, mun t
minh xng . Ngay vic chon tp oan Lu Bi u qun cung khng nm ngoai muc tiu ti thng nay.
Khng phai ngu nhin khi mi ngi hi ch ca Khng Minh ra sao? Khng Minh ch ci m khng p.
Nhng vi da tm ln nh vy, tai sao khi trong tay nm ai quyn nhip chinh lai c s cho phep cua
Lu Bi nu con ta bt tai, ngi co th ph i, t lam hoang Gia Cat Lng khng ph Lu Thin, t lp
minh lam hoang ? iu nay, t hn khng th ly giai mt cach n gian hi ht c.

1. Danh bt chinh, ngn bt thun, Khng Minh kho b ngp nghe ngi cao
Co ngi cho rng: Vao luc o, lun v cng, Gia Cat Lng nh thn xa tc; lun v quyn bnh, t chinh tri, qun
s ngoai giao, khng k to nho ng ta u nm ca; lun v tai tri A u Lu Thin so vi Gia Cat Lng la mt tri mt
vc; lun v c vong, tha tng Gia Cat Lng sm a n nhun t phng, hn na con nhn mnh cua Tin
chu rng: Con ta co th pho c, thi c gng pho tr, nu nh bt tai, ngi co th thay, trong s trm quan, khng
co ai dam khng theo. Co th thy Gia Cat Lng co u iu kin thay th Lu Thin (Trn Ngoc Binh, Ban khi phach
ao c va anh hng cua Gia Cat Lng i vi nn chinh tri Thuc Han, ng trn Ty Nam dn tc hoc vin hoc
bao, Chuyn san nghin cu lich s, 1986). Thc t thi Gia Cat Lng co u iu kin ph Lu Thin, t minh lam
hoang hay khng? Ti cho rng, tinh hinh thc t khng gian n nh vy.
Moi ngi u bit, t khi kin lp quc gia phong kin ai thng nht t Tn Han tr i, ia vi cua hoang la ti cao
v thng, quyn cua vua la do thn trao cho, thn thanh cung khng th xm pham. Di s tuyn truyn cua Nho
giao, quan nim Thin t nhn mnh tri, (vi vy) thin ha phai nhn mnh cua thin t a thm nhp vao trong tng
su y thc cua mi ngi. Cho nn, quyn thn mun thoan ngi oat ngai vang tht la khng d chut nao, ngc lai
chc chn la mt hanh ng v cung mao him. Nu khng chun bi y u, iu kin khng chin mui, khinh sut ma

phat ng chinh bin, khng chi dn n hoa sat thn, ma con bi tru di tam tc. Triu Dc noi rng: T xa n nay chi
co hai kt cuc, hoc nhng ngi hai la chinh phat, con nh quyn thn cp ngi thi se mang danh la thoan nghich
nn thng bi gii han khng dam pham ti. Vng Mang thc ra la bt c di mi cng khai thoan ngi nha Han.
Nh Chu Cng pho ta Thanh Vng, dung danh nhip chinh ma nm quyn lc nhng Chu Cng cha tng mt ngay
co thin ha. Cho n Tao Nguy cung co y mun thay i triu Han nhng khng mun mang danh thoan oat. (Trp nhi
s
trat
k,
quyn
7,
iu
nhng
ngi).

Hnh nh Gia Ct Lng qua cng ngh 3D

Triu Han keo dai hn 400 nm, quyn thn nm quyn tuy xut hin khng it nhng lai rt it ngi dam ngp nghe
ngi cao. Vng Mang thay nha Han, kh tm hn 10 nm tri, nhng cui cung vn nhn ly tht bai. n nhng
nm cui i ng Han, ng Trac lng hanh, Vin Thut xng u khng kip tr tay ma vong mang. Tao Thao pha
gic Khn vang, dit La B, ha anh em ho Vin, thin ha chia ba thi trong tay co n hai phn nhng khi Tn Quyn vit
th xng thn, goi Tao Thao la ng thin mnh (ng vi mnh cua Tri), Tao Thao chi noi: la ngi mun ta lam vic
khng chinh ang (Tam Quc chi, quyn 1, Vu ky, chu dn Nguy lc), Nu nh thin mnh ng vao ta, ta nht
inh se la Chu Vn Vng ri (Tam Quc chi, quyn 1, chu dn Nguy thi xun thu). Cho n cui i Tao Thao vn
khng dam ng c chim ngi bau cua hoang nha Han.
Gia tc T Ma thoan oat nha Tao Nguy cung phai trai qua qua trinh chun bi sut ba th h, trai qua rt nhiu nhng
him nguy. Triu Dc noi rng: Ho T Ma ba i u gn bo vi Nguy. T Ma Y di trng Tha tng, c tng
cu tich nhng khng dam nhn. Tha tng lai ban vu khi vang, cho eo kim vao in cung khng dam nhn. n
Chiu tr thanh Tng quc, c tng cu tich, thm 10 qun, tc la Tn cng cung hn 10 nm, n cui i mi
bt u chiu mnh Tn vng, nhng cung ging nh Thao, vn cha tng xng la . Cho n con la Vim mi thc
hin vic trut ngi nha Nguy, lp nn nha Tn. (Trp nhi s trat k, quyn 7, mc Nhng ngi). y cung la do ho s
phai mang ti danh thoan oat bi mun i chi rua.
So vi Thao, iu kin nhn hoa trong vic xng cua Lu Bi nhiu hn. Tao Thao thay nha Han, bt k tao ra ly do
gi cung rt kho ma xoa c ting xu la thoan oat. Nu oat ngi nha Han, Tao Thao se bi ngi sau goi la quc
tc. Nhng Lu Bi thi khng nh vy. Lu Bi co phai dong doi Han Canh , Trung Sn Tinh Vng hay khng,
y tam thi khng ban, nhng ng ta vn co th coi la dong doi nha Han. Nm 220 trc CN, Tao Phi ph Han lp
Nguy, trong tinh th dong doi Han triu bi gian oan, do vi iu tin nghia trc phai lo cho bn b, ng thi cung a

chim c Ich Chu, Lu Bi t xng la Han Trung Vng k tha ai thng nha Han, ganh vac trong trach phuc
hng tn tht nh Hant. Cho nn vic xng cua Lu Bi la danh chinh ngn thun, va thu tinh va at ly.
Nhng cho du nh vy, trong tp oan Lu Bi vn co ngi phan i. Khi qun thn ang ban lun, oi Han Trung
Vng xng tn hiu, quan cua Ich Chu khi trc la T Ma Phi Thi tu rng: in ha (chi Lu Bi) vi cha con ho Tao
bc chu oat ngi cao, nn mi phai tha hng ni van dm, tp hp qun si nhng mun chinh phat phan tc. Nay
vic ln cha thanh ma trc a t lp lam vua, e rng long ngi con co ch h nghi. Xa kia Cao T cung tng
giao c vi S (chi Hang Vu), trc pha Tn, sau anh Ham Dng, bt T Anh mi lun cng. Hung h nay in
ha con cha xut mn, a mun t lp minh lam ri sao! Ngu thn thanh tht xin b ha khng nn (Tam Quc chi,
quyn 41, Phi Thi truyn).
Ngay ca vic Lu Bi k tha nha Han cung co ngi cc lc phan i, hung chi la Gia Cat Lng la mt mu si khac
ho, thn minh lai mang trong trach pho ta u chua do Tin gi gm, nu ph nha Han ma xng , thay i ngai vang
chng phai la mt ti ln mao pham n thin ha hay sao?
Qua thc, khi Lu Bi lm chung co nhn li cho Gia Cat Lng t minh nm chinh quyn, ln lam vua, nhng o tuyt
i khng phai la hy vong cua Lu Bi ma chi la la chon cui cung khng th khac. Vi ro rng, trc o Lu Bi con
a ra mt iu kin la chi khi Lu Thin bt tai Khng Minh mi c ph bo t lp minh lam vua. Khi Gia Cat
Lng con chp chinh, Lu Thin vn con thn hin thn, xa ke tiu nhn, tn trong li cua phu thn, coi Gia Cat
Lng nh cha, cho nn Trn Tho mi ca ngi Lu Thin rng: vi vua i x vi hin tng theo l (Tam Quc chi,
quyn 33, Hu chu truyn). Nh vy Gia Cat Lng con co ly do gi co th ph trut Lu Thin y?
2. Nui mng soan ngi, Gia Cat mt mc em qun ra Ky Sn?
Sau khi Lu Bi cht, Gia Cat Lng mt minh nm ai quyn trong tay nhng vn cha th kin lp mt quyn binh
tuyt i trong triu Thc Hn. Gia Cat Lng vi tai nng chinh tri tri quc an dn cho n tai nng ngoai giao lin
Ng khang Nguy moi ngi u bit nhng tai nng qun s thi rt cuc ra sao? Khi Lu Bi con sng, quyn cua
Lng chi la lo vic phu du dn chung va hin k cha tng thy ng ta mt minh dn binh chin u. Ai cung bit
rng, mt thi ai chin tranh nh Tam Quc, nu khng dung vo tri thi khng th lp nc c. Tao Thao, T Ma Y,
Tn Sach, Chu Du, Luc Tn, u nh co tai nng qun s kit xut ma uy trn cac ch hu, vang danh thin ha. Gia
Cat Lng nu mun thay nha Han, tt phai tao cho minh mt quyn binh tuyt i va danh vong cc cao trong triu
inh Thuc Han. Mun lam c iu nay, trc ht phai cn phai co nhng chin cng qun s hin hach.
Han tc (chi Tao Thao) vn con tn tai, nghip vua cung khng an (Tam Quc chi, quyn 35, Gia Cat Lng truyn,
chu dn Han Nguy Xun Thu). i vi chinh quyn Thuc Han ma noi, khng Bc phat tt chi con cach ngi i cht.
Con i vi ca nhn Gia Cat Lng ma noi, khng Bc phat se khng th hin c tai nng qun s cua ng ta, si
nhn Thuc se khng tm phuc khu phuc, cung khng cach gi tao lp cho minh danh ting, uy vong, cui cung cung
khng th at n muc ich ngi vao ngai vang cua hoang . Khng phai ngu nhin, giong iu chinh cua bc s
biu Gia Cat Lng trc sau chi co hai ch: Bc phat.
Sau khi Gia Cat Lng nhip chinh, ph bin cho trn di trong nc mt chinh sach bt bin la nu khng tiu dit cai
mm hoa su xa la Nguy thi ngi kho ma lu dai, trong trach trao vao Gia nay, du cho mt 10 mang sng cung
chiu c hung h la cu tich. Li noi nay cua Gia Cat Lng thc t la nguy tao, nhng lai l chn tinh trong
thm tm cua ng ta. Bi vi mt khi Bc phat thanh cng, Gia Cat Lng cng se cao ngt tri, khng con co ai co
th so sanh c na. Mt khi cng cao khng con gi xng thng na thi vic ng ta mun ph ke bt tai Lu
Thin t minh lam hoang cung a co mt ngun vn chinh tri kha hung hu, chc chn ri.
Muc ich Bc phat cua Gia Cat Lng thc cht la nhn c cu tich, tin mt bc n muc tiu thay nha Han,
xng . Hn mt trm nm sau Gia Cat Lng, quyn thn ng Tn cung mun dung cach tng t at n muc
ich xng . ng Tn an phn phia ta sng, Trung Nguyn va ca hai kinh u bi ngi H chim c, trn di vua
ti ng Tn khng th khng dung Bc phat lam c cng khai dng la c chinh tri kinh cu. Nhng vic Bc
phat cua ng Tn la con dao hai li. i vi triu inh ng Tn ma noi, Bc phat ma thanh cng thi co th thu hi
t cu, thng nht Hoa Ha nhng quyn thn cung se vi cng trang o ma rt kho ch ng. Cac quyn thn ng Tn
vi th mi ly vic Bc phat gia tng thanh th va uy vong chinh tri cua minh trong triu inh. n khi Bc phat thanh
cng, khi c ct t, phong vng, nhn cu tich thi cung la luc a co u iu kin thay ngi i chu.
S chep: Hoan n da vao tai lc cua minh, sm a m p chi khac nn u tin mi lp cng trang, con nhn cu
tich, n khi tht bai cua n Hao bi phat hin thi quyn lc a nm ca trong tay n ri. Hoan n lanh binh Bc phat,
hai ln trc tuy cung thu c nhng chin thng nht inh nhng nm Thai Hoa th 4 (tc nm 369), ln th ba
Bc phat mi nhn kt cuc tham bai. Hoan n khi gp tht bai, danh ting u tiu tan. Hn na trong s ngn can

cua cac ai gia tc nh Ta An, Vng Bu, Hoan n mun m mng nhn cu tich cung rt kho.

Hnh nh Ngy Din trong mt cc game th

Nu nh i chiu Hoan n mun lp cng trang, nhn cu tich vi Gia Cat Lng mt khi cha tr mm hoa
Nguy, vi se cha yn. (Ta) mi mnh con dam nhn hung h la cu tich, co th nhn thy rt ro rng, hai ngi
tuy khng cung thi ai nhng u cung trong mt bi canh lich s tng ng, cach noi cung rt ging nhau.
Tin thm mt bc, ngi vit thy rng Gia Cat Lng trc khi Bc phat a nhn mt b phn cua cu tich. Hu
chu Lu Thin chiu ban tng cho Gia Cat Lng mt binh khi vang, mt iu mua hay, mt b ao lng day, 60 dung
si (Tam Quc chi, quyn 35, Gia Cat Lng truyn, chu dn Gia Cat Lng tp). Cu tich la do 9 loai vt phm hp
thanh. Cng dng truyn, Trang Cng nguyn nin Ha Th chu rng: L co cu tich, mt la nga xe, hai la y phuc,
ba la lac tc (chi khi cu inh va chinh m nhac), bn la ca mau chu sa, nm la c tin gn b vua, sau la dung si,
bay la cung tn, tam la vu khi, chin la ru k en , Gia Cat Lng c ban dung si va binh khi u thuc vt ban
thng nm trong danh sach cu tich ma b ao lng day va iu mua la tng ng vi lac tc. T o co th thy,
trc khi Gia Cat Lng Bc phat, a co tam tich. So vi ba chu thi Xun Thu T Hoan Cng vn con nhiu hn
mt vt. Ngoai ra, trong S k, T thai cng th gia co chep, T Hoan Cng hop ch hu Quy Khu, Chu Tng
Vng lnh cho ngi coi vic l ban cho T Hoan Cng thit t l, cung tn o, c i ng ln, lnh khng cn bai
ta. Nu theo cach tinh toan suy lun cua L vi ham vn gia v cu tich, thi T Hoan Cng uy danh vang di nh vy
cung chi mi c hai trong s cu tich ma thi.
Ging nh Gia Cat Lng va Hoan n, vi vua khai quc cng thn triu Lu Tng Nam Tiu Lu Du la mt ngi
may mn. Vic Bc phat cua ng ta trong pham vi cuc b thi thu c thanh cng, t o ma nhn cu tich, cui cung
thi ly lun giang sn cua ho T Ma. Nguy th, quyn 97, ao di Lu du truyn, co chep: Lu Du co chi mun thay
nha Tn, lp cng trang bn ngoai, khin moi ngi u s, con chinh phat Diu Hong phia Ty. Thang 8 nm
Nghia Hi th 20 (tc nm 416), Lu Du dn qun Bc phat, trc khi i, tm phuc la Lu Muc noi vi tng qun
Long ng Vng Trn a rng: ng (chi Lu Du) a giao cho ngi ly Quan Trung, ngi nn gng sc. Trn
a noi: Ta nay khng ly c Ham Dng, T Giang ma ng khng at c cu tich cung la cai li cua ng vy
(Nguy th, quyn 97, Lu Du truyn).
Th qun Tn nh che tre, vi th thang 10 nm o a ha c Lac Dng ma triu inh vn cha truy tng cu tich,
Vng Hong nhn lnh cua Lu Du v kinh s, chi trich triu inh (Tng th, quyn 24, Vng Hong truyn), yu
cu c ban cu tich. n khi Lu Du binh c Quan Trung, bt sng c Diu Hong, hu du cua Tn chu,

c Tng (Ph An ), phong cho Du 10 qun lam Tng Cng, lai thm chc Tng quc, cu tich nn nghi n
chuyn tim quyn (Nguy th, quyn 97, Lu Duc truyn). Khng lu sau, Lu Du cp ngi nha Tn xng , kin lp
nn chinh quyn Lu Tng. T o co th thy, Gia Cat Lng mun thng qua vic Bc phat cua minh c nhn
cu tich, thc hin vic thoan ngi theo tin l cua c nhn.
Kh nng chin thng trong vic Bc phat cua qun Thuc Han rt cuc c bao nhiu ky thc Gia Cat Lng bit rt
ro. Cuc i thoai Long Trung (Long Trung i) a xac inh chin lc nht quan rng khi thin ha co bin, hai
phia Ich Chu va Kinh Chu cung xut binh tn cng Tao Nguy. Nhng do Quan Vu tht bai, Ti Quy sa chn nn
chin lc nay sm a tan tanh my khoi. t Ba Thuc tuy goi la thin phu nhng rt cuc cung chi la t mt chu,
lam sao so c vi nc ln (Tao Nguy). Cho n nhn dn, binh linh cung chi c mt phn chin (Tam Quc chi,
quyn 35, Gia Cat Lng truyn) chu dn Trng Nghim Mc k Thut ta thin.
Co th thy, so v thc lc moi mt, Thuc Han khng th bng Tao Nguy. Tuy vi n lc trong ngoai giao cua Gia Cat
Lng, Ng Thuc cung khi phuc c mi quan h lin minh nhng vt nt trong quan h hai nc v cn ban
khng th lp kin lai c nn ca hai bn u de chng nhau, va chi dng lai vic cam kt khng xm pham ln nhau.
Dung cu noi cua Gia Cat Lng: Nhc bng khng co hanh ng gi ma hoa thun vi ta, vic Bc phat cua ta
cung se khng phai lo phia ng na, (Tam Quc chi, quyn 35, Gia Cat Lng truyn, chu dn Han Tn xun
thu). Nu nh khng co s phi hp t phia ng Ng, vi lc lng mt minh qun Thuc, mun thu phuc Trung
Nguyn, thng nht Hoa Ha thi kh nng thanh cng ta h bng khng. Thn la mt chinh tri gia tai ba, Gia Cat
Lng bit ngi bit ta, ng ta i vi moi tinh hung u co cai nhin rt sc sao vi th khng th khng bit iu nay.
Nh th, vi sao Gia Cat Lng bit la khng th ma vn lam? V vn nay, Trn Tho co cach giai thich rt thich ang.
ng vit: Cai chi cua Lng, tin thi ging nh con rng vn cao, con h v mi, bao quat bn bin, lui thi co th
hung c bin cng, trn loan bn trong. T cho la cha n thi c cua minh nn th tin vao Trung Nguyn, chng i
vi cac nc manh, ly vic dung binh khng giu dim, nhiu ln at c chin cng vinh quang (Tam Quc chi,
quyn 35, Gia Cat Lng truyn). iu nay cho chung ta thy rng, Gia Cat Lng mun thng qua vic Bc phat
chng minh rng chinh quyn Thuc Han mun tin vao Trung Nguyn, cung vi nc manh nh Tao Nguy phn cao
thp, duy chi co mt ngi u kha nng ma thi. Do o y la mt bc tin cc ky trong yu trong mu thoan
ngi cua Gia Cat Lng. o cung la ly do vi sao Gia Cat c phai ra Ky Sn vy.
... Mt s hoc gia cho rng, Nguy Din dng k mun t minh dn 5 ngan tinh binh n Bao Trung, t T Ngo
Cc anh up Trng An, Gia Cat Lng dn ai qun xut binh Ta Cc, hen gp Trng An, o la mu
k, nh th, nht c ma Ham Dng cho n Ty co th inh c (Tam Quc chi, quyn 40, Nguy Din
truyn, chu dn Nguy lc). Nu nh Gia Cat Lng s dung mu k nay, rt co th vic Bc phat a thanh
cng. ang tic la Gia Cat Lng lai de dt n mc thiu can am...

3. Nm ln Bc phat, Khng Minh vn hoai cng trong canh bac vng?

Trn Tho binh v Gia Cat Lng rng: Lng co tai, tri qun tinh k lu dai, mu k chi la trc mt, trong vic lo
lng cho dn, i ai tt vi tng linh (Tam Quc chi, quyn 35, Gia Cat Lng truyn). Trong cuc i qun s cua
Gia Cat Lng, ro rang vic s dung mu k la s thc, nhng binh lun cua Trn Tho lai ha thp iu nay Gia Cat
Lng, va iu o lai tr thanh nhn thc chung cua cac nha s hoc ng ai v thi Tam Quc. Nhng ma, vi sao
Gia Cat Lng khng mun s dung mu k, y la s khim khuyt trong tai nng qun s cua ng ta hay con la vi
nguyn nhn nao khac?
Trng Nghim cua ng Ng khi binh lun v im vt tri trong tai nng cua Gia Cat Lng so vi T Ma Y a chi
ra rng: Khng Minh chng i phia Bc, n mc lp ca i ngu canh chin (linh trong nng dn), hinh phap chinh t,
dn qun hang van, tin nhanh ra Ky Sn, cam khai ma ung nc sng Ma. Trong at ch gp 10 ln, ra oai dn
chung, dung qun tinh nhu, khng co y bt gic, nhim vu chi la bao toan lc lng, khin cho Khng Minh t n ri
t i (Tam Quc chi, quyn 35, Gia Cat Lng truyn).
Qua thc, Trng Nghim ca ngi Gia Cat Lng ma ch bai T Ma Y co phn hi phong ai nhng cung phn anh
thai cua ngi thi o ca ngi vic s dung mu k cua Gia Cat Lng khng ngng. La mt nha qun s thi
Tam Quc, khng th khng bit cu xut ky ch thng (chin thng phi thng, nhanh chong) cua ngi dung binh.
Nhng s dung mu k la rt nguy him, nu nh c mu khng thanh, toan qun se tht bai nng n, ban thn Gia
Cat Lng cung se thn bai danh lit, vic xng cung ng mong ban ti. Cu chuyn Gia Cat Lng tranh ng
Bc phat vi Nguy Din cung tng tao ra rt nhiu hng thu cho ngi i sau.

Mt s hoc gia cho rng, Nguy Din dng k mun t minh dn 5 ngan tinh binh n Bao Trung, t T Ngo cc anh up
Trng An, Gia Cat Lng dn ai qun xut binh Ta cc, hen gp Trng An, o la mu k, nh th, nht c
ma Ham Dng cho n Ty co th inh c (Tam Quc chi, quyn 40, Nguy Din truyn, chu dn Nguy lc). Nu
nh Gia Cat Lng s dung mu k nay, rt co th vic Bc phat a thanh cng. ang tic la Gia Cat Lng lai de dt
n mc thiu can am.

Ngy Din
Mt s cac nha s hoc khac lai ra sc bao v cho mu k i ng ln, co th ly c Long Hu cua Gia Cat
Lng. Ho cho rng T Ngo cc tuy la ng tt tin ra Bc nhng h s nguy him cc ki ln, nu nh co qun
Nguy mai phuc trong cc, nhe thi mt ht cng sc, nng thi toan qun bi tiu dit. Ti cho rng ca hai loai y kin nay
u chi dng lai vic phn tich trn quan im qun s ma khng chu y ung mc n nhng bi canh vi nhng
nguyn nhn chinh tri n su bn trong.
Thanh bai trong chin dich Bc phat se quyt inh an nguy cua chinh quyn Thuc Han, cung quan h n vic muc tiu
chinh tri cua Gia Cat Lng co tr thanh hin thc hay khng, Gia Cat Lng bit ro li hai trong o nn dung binh sao
khng th e de thn trong cho c? Thc t thi, i vi vic Bc phat, Gia Cat Lng cung khng hoan toan ky vong
qua ln, mt nc Thuc yu em i choi vi mt nc manh nh Tao Nguy iu nay a tao nn mt ky tich trong lich
s qun s ri. Chi cn chim c mt phn nho cua bin cng nc Nguy, gianh c nhng chin thng cuc b
trong chin tranh cung co th chng minh tai nng qun s li lac cua Gia Cat Lng, co th mang n mt uy vong
chinh tri cc ky ln cho ng ta.
Nu nh thc hin k cua Nguy Din, Gia Cat Lng co th c thu trong vic anh up Trng An, nhng khng qua 20
ngay sau o, Nguy qun hoan toan u lc lng tp hp, t chc phan cng (y cung la d oan cua ban thn
Nguy Din), qun Thuc tt nhin phai i mt vi mt cuc chin sinh t vi qun Nguy ngay tai Quan Trung, trung tm
cua nc Nguy, hai bn giao chin, khng mt binh tt nao co th sng sot (y la li noi cua Triu Vn khi khuyn can
Lu Bi phat Ng tra thu cho Quan Vu) (Tam Quc chi, quyn 60, Triu Vn truyn, dn chu Vn bit truyn).
Nguy qun con manh hn Ng, mt khi Thuc giao chin vi Nguy, ng nhin khng mt binh mt tt nao co th
sng sot. Nu nh ngay thang chin tranh keo dai, Gia Cat Lng se khng th quay v Thuc lam chu triu chinh, s
n mt ngay quyn hanh ri vao tay ngi khac. Nu nh mt ngay nao o gp phai tht bai, Thuc qun tn tht

nng n, Gia Cat Lng khng nhng khng thc hin c m mu thoan ngi ma chc vi Th tng cung kho
ma gi c. Quyt sach quyt inh sng con cua vn mnh chinh tri cua ca nhn, ng nhin Gia Cat Lng khng
th khng e de, cn trong.
Tm trang de dt cua Gia Cat Lng i vi vic Bc phat hoan toan khng chi la phong oan chu quan, nhng vi du
tng t nh vy trong lich s co th chng minh rt ro iu nay. ai tng qun ng Tn Hoan n trong thi khc
quan trong nht cua chin dich Bc phat cung khng mun cung cng ich quyt chin tai Quan Trung. Thang 2 nm
Vinh Hoa th 10 (tc nm 354), Hoan n dn qun Bc phat, th nh che tre, mui nhon tin thng Trang An. Vng
Manh, danh si phng bc: Nghe Hoan n vao Quan Trung, mi n gp, ban chuyn th s, bn canh khng co mt
ai, n thy la, hoi rng: Ta phung mnh thin t, dn u 10 van tinh binh, tr hai cho trm ho ma sao hao kit vung
Tam Tn cha thy ai ti la sao vy? Manh mi noi rng: ng khng phai t xa ngan dm, vao su vung ich, nay
Trng An a gn k ma khng th qua dong sng Ba, trm ho cha bit n ng nn mi khng n y thi. Hoan
kinh ngac khng noi c gi.
H Tam Tinh chu rng: Manh tht gioi trong vic chi ra tm s cua Hoan n, cho rng n ly vic phat Tn nhng
thc la mun dung cng trang o ma khut phuc Giang ng ch khng h co tm dit nghich tc tr hai cho dn, thu
hi lanh th. Nhng ma da vao cai gi vt sng Ba, tn cng Trng An? n khng th ap ng c gi. Nhng
ta xem vic dung binh cua Hoan n, tn cng Tn n sng Ba, tn cng Yn n Phng u u tha thng ma tin
binh, ap sat thu hai nc nay u phai dng lai trng ngong, xem xet cn trong, khng mun vi vang ma chuc
ly tht bai (T tri thng giam, quyn 99, Tn ky, 21). Mt li cua H Tam Tinh a lam thng trn di, Hoan n Bc
phat, qun a n sat Trng An vi sao khng tn cng c na, o la vi cn trong ngong i vy. Nhng vi sao
phai cn trong ngong i tinh hinh. Th nht la ng ta cn bao toan thc lc, th hai la s tht bai va ca hai iu nay
u la tr ngai rt ln trong mu tim ngi t lp minh lam hoang cua ng ta.
Lu Du Bc phat, chin qua cung rt huy hoang, tng co ln ha thanh Trng An. Nhng Lu Du gp gap mun
thoan oat nha Tn, s lu lai Quan Trung thi triu inh se co bin nn n nm sau chi lai a con Lu Nghia mi
chi 12 tui lai trn thu Trang An, con ban thn thi gp gap tr v Kin Khang. S sach chep lai rng: Khi Lu Du i,
dn chung theo ra cua thanh ma than rng: Tan dn cha kip thm nhun n cua vng, ti nay a gn trm nm,
mi nhin thy mu quan, ngi ngi a chuc mng, mi lng Trng An u la phn m gia inh ngi, cung
Ham Dng cung la nha cua ngi, bo Trang An thi con ra sao na!. Duc nghe vy kinh ngac ma noi rng: Ta nhn
mnh triu inh, khng th lu lai y lu c (T tri thng giam, quyn 118, Tn ki, 41).
y la nhng li noi la ngi cung la la chinh minh cua Lu Du. Vng Mai c nhin thy rt ro mu nay cua
Lu Du, ng ta chi ra rng: Vi ia th cua t Quan Trung ma mt a con nho it tai lai gi, tht la khac xa nhng
quy tc thng thng cua vic dung binh. Vi vang nhch nhac ma tr v chi la mun nhanh chong thoan ngi, khng
h co y lai Trung Nguyn (Tn th, quyn 130, Hach Lin Bt Bt ky tai). Nhng gi xay ra sau o qua thc khng
khac nhiu lm so vi nhng d inh cua Vng Mai c, Lu Du mun nhanh chong thc hin mu thoan ngi,
nn tha bo t Quan Trung ma khng h ngoai lai. Sau khi vic thoan ngi nha Tn c thc hin khng lu, Trng
An lai mt ln na ri vao tay ngi H.
So vi lc lng ng Tn, Thuc Han con lu mi co th sanh kip. Cho nn Gia Cat Lng Bc phat t u n cui
cung ging nh ua vi la vy. T muc tiu va phng hng Bc phat, ng ta chon Long Hu lam im xut phat,
nhng mun xm chim tng phn(Tam Quc chi, quyn 44, Tng Uyn truyn), m rng bin gii (Tam Quc
chi, quyn 37, Phap Chinh truyn), gianh chin thng trong nhng cuc chin cuc b. T th cuc chinh tri, ia ly cho n
long ngi, Long Hu chc chn la mt mt xich yu nht trong khu vc thng tri cua Tao Nguy, cung la im d cng
pha nht vi th Gia Cat Lng cho rng ly c Long Hu, tc la co th nm chc thng li, k thp toan tt thng
ma khng phai lo nghi, nn khng dung k cua Din.
Nguy Din gioi nui si tt, dung lc lai hn hn ngi thng, la thng tng tuyt lun phi thng duy nht cua
qun Thuc, Lu Bi cho Nguy Din lam c Han Trung khin moi ngi u kinh ngac. Trong qua trinh Bc phat,
Nguy Din tng dn qun anh bai danh tng cua Nguy la Quach Hoai, lp cng trang rt hin hach. Khi Gia Cat
Lng tin qun Bc phat, Thuc qun it ngi tinh nhu, tng gioi khng nhiu, (Tam Quc chi, quyn 35, Gia Cat
Lng truyn, chu dn Vin T). Nhng i vi mt vin tng tai him thy nh Nguy Din lai khng h c giao
mt trong trach nao.
Din mi ln theo Lng xut binh u mun xin qun van ngi i theo ng khac, phi hp vi Lng tn cng
Quan Trung. Ging nh cu chuyn cua Han Tin, Lng tim cach ch ng ma khng nghe theo. Din thng cho rng
Lng nhat gan, than rng tai nng cua minh khng c dung ht(Tam Quc chi, quyn 40, Nguy Din truyn). Tai
nng qun s cua Nguy Din, Gia Cat Lng khng phai khng bit nhng vi sao lai khng mun tn dung ht tai
nng cua Din? Trong o t hn co nguyn nhn su xa cn phai nghin cu ky lng.

Bc phat la vn ling trong mu thoan ngi cua Gia Cat Lng, do o quyn chi huy chin dich Bc phat t hn Gia
Cat Lng phai gi rit trong tay minh. Nguy Din co th lp c chin cng nhng khi chiu s chi huy Gia Cat Lng
thi o la thanh tu cua mt Gia Cat Lng thn c diu toan. Nhng Nguy Din vn tinh cao ngao, mun hoc theo
cu chuyn cua Han Tin nm xa, n c dn u mt oan qun tn cng phia khac. Trong cach nhin cua Gia
Cat Lng, o la cach Nguy Din thoat khoi ban tay ng ta t lanh ao, hong tranh oat chin cng Bc phat
vi ng ta. iu nay ng nhin se gp phai s han ch ma khng theo cua gia Cat Lng.

Khng Minh
T khi ra khoi Long Trung, con ng thng tin chinh tri cua Gia Cat Lng co th noi la v cung thun bum xui
gio. T mt nng dn chi lo toan tinh mnh trong thi loan th, ch khng cu ni danh chn ch hu, mt bc tr
thanh t tng, nm ai quyn trong triu chinh Thuc Han. Khi Lu Bi ha hen v vic t lp minh lam vua, Gia Cat
Lng cung a khng con cach ngai vang bao xa na. Nhng ma cng cuc Bc phat chinh la mt inh nui qua cao
khng th treo ln ni ngn chn con ng tin n ngi vi chi tn cua Gia Cat Lng.
T nm 228 n nm 234, Gia Cat Lng 5 ln dn qun phat Nguy, co th noi la nhiu nm lin tip huy ng dn
chung ma vn hoai cng, dn ti vic nc Thuc binh dn u moi mt. phuc vu cho cng vic Bc phat, hu ht
nhng thanh nin trai trang u phai sung qun, am bao vic hu cn, con huy ng ca phu n. Gia Cat Lng
khng uy lao qun si, khng tui nao khng bt i linh nhng cha tin c tc t nao, cung cha m rng
c c nghip vng, ma ngc lai khin trong nc chiu canh hoang tan, t x kh vi phuc dich (Tam Quc
chi, quyn 35, Gia Cat Lng truyn, chu dn Trng Nghim, Mc k Thut Ta bin), dn n s bt man trong dn
chung va binh si.
Trong cuc din o, ke mt i lam vic thn trong nh Gia Cat Lng ng nhin se khng dam thoan oat ngi nha
Han. Khi sao ri Quan Trung, Gia Cat Lng mc bnh Ngu Trng Nguyn, muc tiu soan ngi cua ng ta cui
cung a khng th tr thanh hin thc c. thc hin vic Bc phat, Gia Cat Lng qua thc a khom minh tn
tuy, cht vn cha thi, nhng ma muc tiu thc cht la th nao? Ngoai tr long trung thanh ma ngi i ngng
vong, co che y trong o mt mu khng d nhn bit kham pha? ng nhin mun lam ro nhng bi mt nay la
mt vic khng phai d dang, ung nh Bach C Di trong bai Phong ngn ngu ao tinh t co vit rng:
Chu cng khung cu lu ngn nht,
Vng Mang khim cung vi soan thi,
Hng s ng s thn tin t,

Nht sinh chn nguy phuc thuy tri

(Nghia la: Li cua Chu Cng ma con lu n i sau, Vng Mang khi vn khim cung ma cha dam thoan ngi, Gia
s nh khi o ma thn a cht thi mt i chn hay nguy nao ai la ngi bit c).
4. Thoan ngi nha Han, Gia Cat Lng ti it cng nhiu?
Ky thc, muc tiu cua duc vong con ngi lun lun thay i theo iu kin ca chu quan ln khach quan. Nh Tao
Thao cung cha co y inh ngp nghe nhng thn khi (cua cu tich) (Trp nhi s trat ky, quyn 6, iu Tun Vc
truyn). Tao Thao trong Nhng huyn t minh ban chinh lnh co noi: t luc ban u khi binh, cung mun vi quc
gia thao phat nghich tc lp cng, cung mun phong lam chinh ty tng qun nhng sau o vao m chi cua
minh dong ch M cua chinh ty tng qun Tao Hu nha Han, o la cai chi cua ta vy (Tam Quc chi, quyn 1, Vu
ky, chu dn Nguy Vu c s). Cai chi khng thua kem ai cua Thao la nay sinh dn dn trong thi ky tam phn
thin ha thi minh chim hai phn.
Gia Cat Lng sinh ra vao thi loan, cung gp c minh chu, ban u tt nhin cung dc toan lc bao ap n tri
ng cua Lu Bi. Nhng sau o, n thi Hu chu, gia Cat Lng cng c a vt hn ngi thng (Tam Quc
chi, quyn 36, Triu Vn truyn), ng thi cung nm trong tay toan b quyn hanh chinh tri va qun s cua Thuc Han
thi ng ta con cam tm tinh nguyn pho ta u chua na hay khng o la iu rt ang nghi ng. Thi ai Han Nguy,
hoang quyn suy thoai n cc im, lun ly cng thng cua ao qun thn cung bi pha hoai trm trong. iu nay
tao cho quyn thn c nhn cu tich mt inh hng d lun va ng thi cung cp manh t chinh tri cho vic
thoan ngi, thay triu i chu. Trong bi canh lich s o, nu co thi c chin mui, Gia Cat Lng nht inh se lam
theo cu chuyn Han Nguy, tao nn mt s tich thoan ngi la iu hoan toan co th.
iu ang noi la hang trm ngan nm sau khi Gia Cat Lng cht, moi ngi ta h khng co ngoai l u nng Gia
Cat Lng tr thanh khun mu cua bc hin tng ti trung, nhng ngi vit thng qua nhng gi a phn tich lai
cho rng Gia Cat Lng co m mu va ca kha nng thoan ngi nha Thuc Han. iu nay liu rng co tn hai n hinh
tng cua Gia Cat Lng trong tng tng cua moi ngi hay khng?
Ti cho rng, nu nh Gia Cat Lng lt vng triu Thuc Han, t minh ln ngi chi tn, ging nh ho Tao thay nha
Han, ho T Ma thay nha Nguy, cung la chuyn thay triu i chu thng xay ra trong lich s. Lun ly cng thng
cua xa hi phong kin va quan nim chinh thng t lu a bi phu nhn ma con ban n vn cng ti cua vic thoan
ngi cua cac quyn thn thi thc la v nghia. Thi c ai hu ht cac bc tri gia u cho rng: Thin ha phi nht nhn
chi thin ha, duy hu c gia c chi (Nghia la: Thin ha khng phai la thin ha cua mt ngi, duy chi co ngi co
c mi co th vy) va t c n nay, ngi co kha nng tr hai vi bach tinh, thi ngi o la chu cua dn vy (Tam
Quc chi, quyn 1, Vu ky, dn chu, Nguy thi xun thu). S di cho n hin tai chung ta vn binh lun v cng ti cua
Vng Mang, Tao Thao, T Ma Chiu, u la khng ly quy lut phu inh cai cu, cai lac hu lam tiu chi ph phan.
iu nay, i vi Gia Cat Lng ma noi cung khng khac gi.
Phn tich mt cach khach quan, Gia Cat Lng thay nha Han xng khng chi coi la ti trang ma ngc lai co th
coi la thun theo s phat trin cua lich s. Tri chan ghet c nha Han a lu ri (Hu Han ky, Hiu Hin ky).
Cu noi nay a chi ra mt cach cc ky chun xac khuynh hng d lun trong xa hi ng thi: Vng triu ng
Han hu bai n cung cc, tt yu khng th tn tai c na. ng thi thin ha u bit phuc nha Han a tn, a n
luc mt triu ai khac thay th, y la s phat trin tt yu cua lich s, ai c cng ngn tr cung la v ich.
Khi s triu Han a ht, vi sao thin t nha Han vn c pho ta? Vi sao khng th pho ta ma cung khng dam thay?
T c n nay, khi vng khng con dung khi, t nc ri vao canh hn loan thi o la thi cua nhng anh hung
t nhim. Th cuc cui i ng Han la qun qun u xng , huyn huyn t goi la vng, ung nh Tao Thao noi:
Nu nh t nc ma khng co ta, khng bit la se co bao nhiu ngi xng , bao nhiu ngi xng vng (Tam
Quc chi, quyn 1, Vu ky, chu dn Nguy Vu c s). Vin Thiu, Lu Bi, Tn Quyn, u goi Tao Thao la gic Han,
ky thc ngay chinh ban thn ho cung u mun lam thn phn la thn dn cua nha Han, ho cung mun mt ngay
c xng , ku vng nh Tao Thao ma thi.
Tai tri Gia Cat Lng tuyt i khng thua kem Tao Thao, Tn Quyn hay T Ma Y, trong tay ng ta lai con di chiu cua
Tin (Lu Bi) cho phep minh t ln ngi, nu Tri cho thm vai nm, Gia Cat Lng sng thm vai tui, nu vic Bc
phat thanh cng, chim c Trung Nguyn, ban thn Gia Cat Lng hoc con chau ng ta, nhn l cu tich, ph bo
nha Thuc t minh ln lam hoang cung khng phai la chuyn khng thun ly, chung ta cung ha tt phai kinh ngac?

Trung Quc "phc ch" c tru nga g ca Khng Minh?

Cho n nay, s thc v tru g, nga my, nhng con vt thn k lm nn nh ho quang vy quanh Khng
Minh vn cn l ti tranh ci ca nhiu ngi. Ngi ni l l s tht, l bng chng cho nhng pht
minh khoa hc ca Khng Minh. K li cho rng thc t ch l sn phm tng tng ca nh tiu thuyt.
Ngay c khi ng trn cng mt chin tuyn ngi ta vn khng c cch g tm thy im chung trong vic
hon nguyn cho nhng con vt thn k ny. S thc v tru g, nga my vn l bc tranh kh phn tp
ca nhng kin cn ng tri chiu.

Tam Quc din ngha hi 102, c miu t v vic Gia Ct Lng ch to tru g nga
my rng: i mt ngy, trng s Dng Ngha vo bo rng: Nay lng thc u
ti Kim Cc, nhn phu tru nga vn chuyn rt bt tin, phi lm sao y?. Khng
Minh ci ni: Ta c k vn chuyn lu di. Trc ht hy chun b g, n vng
Ty Xuyn thu mua nhng cy g ln, ta s dy cc ngi lm tru g nga my,
vn chuyn lng, tin li hn rt nhiu. Loi tru nga ny khng cn n ung, c
th vn chuyn ngy m khng ngh.
Mi ngi u kinh ngc ni: T xa ti nay, cha tng nghe chuyn tru g nga
my bao gi, khng bit tha tng c cch g to ra nhng con vt k l ny?.
Khng Minh ni: Ta lnh cho ngi lm, hy cn cha hon thnh. Nay ta t cch
to ra tru g nga my cho n di ngn vung trn, s vit ra ra y tht minh
bch, cc ngi c i xem. Mi ngi u vui mng.
Tip sch ny cn gii thiu cch ch to tru g: bng vung, u cong, c t
chi, u gn su vo c, li gn vo bng Mi con tru c th ch c lng
thc dng cho 10 ngi trong mt thng, ngi khng phi kh cc m tru cng
chng n ung g. Cch to nga my: sn di 3 thc 5 tc, rng 3 tc, dy 2 tc 2 phn Chng tng nhn qua
mt lt, u bi phc m rng: Tha tng qu l bc thn nhn vy!.
T M nghe ni, phi ngi i bt tru g nga my ca Thc qun sau cng dng g ch to loi tru g
nga my ging ht ca Khng Minh. Khng n na thng sau, cng to c hng ngn vn tru g nga my
v khi s dng cng i li, tin li ging ht loi ca qun Thc. V th, qun Ngy cng s dng loi tru g
nga my ny n vng Thim Ty vn chuyn lng tho. Qun Ngy ta nh c k, i li khng ngng,
nhng khng bit rng, l k ca Khng Minh.
Nhn trn b mt th loi tru g nga my ca qun Ngy v qun Thc to ra khng c g phn bit, nhng trong
ming nhng con tru g nga my ny c mt c ch b mt. Khi Gia Ct Lng bit qun ca T M m phng
tru g nga my vn chuyn lng tho th trong lng mng thm. Ngay lp tc Gia Ct Lng phi i
tng Vng Bnh em hn 1000 lnh tinh nhu tn cng i vn chuyn ca Ngy qun ri m thm tho b li
ca nhng tru g nga my ca qun Ngy khin nhng con tru g nga my ny khng th c ng c na.
Ngay lc qun Ngy ang hoi nghi v nhng qui vt ny th Gia Ct Lng cng phi 500 binh s ha trang thnh
thn binh, qu d hin thn, dng 5 mu sc bi v vo mt, va t khi va ci nhng con tru g nga my m
i. Qun Ngy ch cn bit h ming trn my, cho rng qun ca Gia Ct Lng c thn binh tng tr, khng dm
ui theo. Gia Ct Lng nh th m d dng chim ot c lng tho ca qun Ngy. Loi phng tin vn
chuyn thn k ny hon ton c th ni l ngi khng tn sc, nga khng n ung. ng thi, c th ni l
mt tuyt tc xo diu kinh ngi. V th mi c th ca ngi rng: Kim Quan him tun khu lu m, T Cc k khu
gi mc ngu, Hu th nhc nng hnh th php, Thu tng an c s nhn su (Ngha l: Ca Kim ni cao
ci nga my, T Cc him tr ngi nga g, Hu th c ai lm c nh vy, Chuyn vn an ton khin cho nhiu
k m su).
Nhng nu cn c vo nh lut bo ton nng lng th dng nh loi tru g nga my ny l mt ng c vnh
hng, iu ny l khng ph hp vi quy lut lch s, v th khng t ngi cho rng, nhng tru g nga my ny
thc t ch l sn phm tng tng ca nh tiu thuyt m thi.

Nhng cn c vo ghi chp ca s sch, th chc chn rng Gia Ct Lng to ra tru g nga my. Tam Quc
ch Gia Ct Lng truyn chp: Nm Kin Hng th 9 (tc nm 231 sau CN), Lng li ra K Sn, dng tru g
vn chuyn, lng ht mi rt qun Ma xun nm th 12, Lng huy ng ton lc lng, xut qun t T
Cc, dng nga my vn chuyn, chim Ng Trng Nguyn, cng Tuyn vng T M i mt V Nam. Tuy
Tam Quc ch ca Trn Th khng ghi chp v tru g nga my mt cch thn k nh Tam Quc din ngha ca tc
gi La Qun Trung sau ny, nhng c th t xc nh chc chn rng vic Gia Ct Lng to ra tru g nga my
vn chuyn lng tho l mt s thc lch s khng th chi ci.

Nu chp nhn iu ny th phi tr li cho cu hi, vy tru g nga my c s sch nhc n rt cuc l loi
my mc nh th no? Song tr li cho cu hi tng chng n gin ny thc t li khng gin n cht no.
Gia Ct Lng tp c mt on vn t c th l mt t liu ng tin cy: Con tru g, bng vung u cong, c bn
chn, u gn su vo c, li gn trong bng. Ti nhiu m i t, tin th c th dng ln, khng tin c th dng
nh, i mt mnh c th i 10 dm m i mt on c th i 20 dm. u tru trn, chn t song song, c ngang,
chn linh hot, lng c che ph, bng vung, li r xung, rng chc, sng thng, ch nh. Tru c lp vo
hai cng xe, su thc ngi i, tru ch i bn bc. Ti lng mt nm, mi ngy i 20 dm m ngi khng h
mt nhc. Nh on vn ny ghi chp rt y v hnh nh mt con tru g, ng thi cn ghi chp rt y
v thc tc v mi b phn ca con tru. Nhng bi v ngi i trc li khng lu li bt c hnh v no v

nhng con vt ny, cho nn cho n nhiu nm sau ngi ta vn cn nhng cht nghi xung quanh nhng con tru
g, nga my ny.
C loi kin cho rng tru g nga my u l do Gia Ct Lng ci tin t loi xe mt bnh rt thng dng thi
by gi. Cch ni ny bt ngun t Tng s, Hu sn tng m, Bi s loi bin Cc sch ny u cho rng loi
xe nh mt bnh ny, thi Hn gi l Lc xa, Gia Ct Lng ci tin xong th i tn thnh tru g, nga my. n
thi Bc Tng mi c tn gi l xe mt bnh. Hai loi xe mt bnh ny u rt c o. Hnh dng xe cng rt ging
nga v tru ng thi c kh nng vn chuyn rt c o. Tru g c cng xe pha trc, khi di chuyn th ngi
hoc sc vt ko pha trc, mt ngi khc pha sau y. Nga my cng c hnh dng v cu to nh tru g,
ch khc l khng c cng xe pha trc, khi vn chuyn th khng cn ngi hay vt ko m ch c ngi y.
iu ng ni l, t Thc Hn thi Tam Quc nm pha Ty Nam, rt him tru nga m phn ln li b trng
dng cho k binh ca qun i. Vic vn chuyn lng thc do ch da vo sc ngi l chnh. V nhu cu gim
sc ngi v vn chuyn thun li, loi tru my nga g ra i v pht huy ti a tc dng. Quan nim ny s
dng mt s ph iu c hnh v xe nh mt bnh thi ng Hn pht hin c huyn C vng T Xuyn lm cn
c s liu ch yu lp lun. H cho rng nhng chic xe mt bnh thi ng Hn u c ti hin trong hnh
dng nhng con tru g nga my. Nhng cng c ngi ni rng, c ch ca nhng chic xe mt bnh v bn
bnh rt n gin, bn lnh ca Gia Ct Lng l no li tm thng n vy?
Cng c loi kin cho rng, tru g, nga my l mt loi my mc t ng. Nam T th T Xung Chi truyn ni:
Gia Ct Lng c tru g nga my, chnh l to ra mt loi my mc, khng s gi nc, my mc t ng, khng
tn sc ngi. ni, T Xung Chi trong vic to c s ca tru g nga my to nn mt c my t ng. Theo
suy lun ny th thi Tam Quc rt ph bin vic li dng c ch bnh rng ch to my mc, ngi i sau v
th m tn sng thnh loi tru g nga my y mu sc thn k. Rt t kh nng y l chic xe mt bnh ca thi
Hn m rt c th l T Xung Chi trong mt ln cao hng vn dng nguyn l bnh rng to nn mt c my t
ng. iu ng tic l cho n nay chng cn chng c g lu li.
Loi kin th ba cho rng tru g, nga my chnh l loi xe bn bnh v xe mt bnh. Song th no l xe bn
bnh, th no l xe mt bnh th kin li rt tri chiu. Cao Tha, thi Tng trong quyn tm sch S vt k nguyn
c ni: Tru g tc loi xe nh c cng pha trc hin nay. Nga my tc loi xe mt ngi y ngy nay m dn
gian vn gi l loi xe ca vng Giang Chu. Phm Vn Lan cng da vo m cho rng, tru g l mt loi xe
mt bnh dng lc ca con ngi, c bn chn. V th chn chnh l bnh xe. S d gi l bn chn l v trc
sau xe c trang b bn cc tr bng g. Nga my chnh l mt loi ci tin ca tru g, trc sau c bn chn, tc
loi xe bn bnh dng ngi ko.

Tuy nhng loi xe ny khng tng ng vi nhng tru g nga my thi c i v kch thc nhng nguyn l vn
hnh khng khc nhau nhiu lm: ti trng ca tru g rt ln, di chuyn chm chp, thch hp i li trn nhng on
ng ngn. Nga my l loi cng c chuyn dng vn chuyn vng ni. Hon ton c th suy on rng, nm
Gia Ct Lng tin qun Bc pht, do rt cn vn chuyn lng tho t vng bnh nguyn Xuyn Ty xa xi n
khu Tn Lng, ven ng va c bnh nguyn va c sn a. c bit l ng x Thc v cng him tr kh
khn, dc b sng c rt nhiu sn o ([1]) va cht hp va nguy him, chiu rng ch khong chng mt mt, ch
c th cho loi xe mt bnh c gi l nga my i qua. Nhng kin bt ng ny, ai ng ai sai chng ti
cng khng c cch no bnh lun cho r rng c.

Cng cn mt thc mc na ca nhng ngi i sau l tru g, nga my thc cht l mt vt hay hai? Chuyn
gia nghin cu lch s giai on Tam Quc ca Trung Quc m Lng Tiu cho rng, tru g nga my thc cht
ch l mt vt v l mt loi xe bn bnh s dng sc ngi. K s ca hc vin Cng trnh c kh, i hc Tn
Cng, Vng Tin cng cho rng, tru g nga my cng l mt vt l mt loi cng c c ch to theo ngoi
hnh ca tru v dng i ca nga.
Vng Khai, ngc li cho rng, tru g, nga my l hai vt khc nhau. Tru g l loi xe mt bnh, nga my l
loi xe bn bnh c ci tin t xe mt bnh. Kin trc s ca i hc ng T, Trn Tng Chu thng qua vic
kho di ch sn o vng Qung Nguyn Xuyn Bc, cn c vo dc, rng cho n ti trng ca ng
khng nh rng tru g, nga my l hai vt khc nhau. Tru g pha trc c cng, khi di chuyn th cn c ngi
hoc vt pha trc ko, pha sau c ngi y. Nga my v tru g v c bn l ging nhau, nhng nga
my khng c cng xe pha trc, do khng dng ngi hay vt ko m ch dng ngi y pha sau, hnh
dng b ngoi ging con nga.
Tr ln l nhng quan im ca cc chuyn gia v tru g v nga my, nhng pht minh khoa hc ca Khng
Minh. Nhng rt cuc cch gii thch no l ph hp nht vi nguyn dng ca nhng con vt thn k ny th cho n
nay vn l cu hi cha c li p.
Gn y, chuyn vin L Cng ca Vin bo tang tnh T Xuyn dng hn 3000 mnh gm v phc nguyn li
mt chic xe nga ba bnh honh chnh. Chic xe ny c xc nh l xut hin vo thi k gia Tam Quc v
ng Hn. L Cng cho rng y chnh l chic xe xut hin trong truyn thuyt v tru g nga my ca Khng
Minh Gia Ct Lng. y l mt chic xe m hnh c lm chn theo ngi cht, ch ln bng ba phn mi
ca chic xe tht. Kch thc ca m hnh ny l: cao 1.15 mt, di 2.56 mt. ng thi chic xe ny c rt nhiu
c im tin tin v mt k thut.
u tin, nu l loi xe nga hai bnh nga khng ch phi dng lc ko xe m cn phi dng lc nng xe. Khi
loi xe ba bnh xut hin th nga s gim c sc nng phi nng thn xe ln ti trng ca xe, tng cng tnh n
nh cho xe, gip cho xe khng cn dng lc qu nhiu m vn c th ko c mt khi lng hng ha ln.
Th na, trong loi xe hai bnh truyn thng, gia nga v xe c tip xc vi nhau bi cng xe, di ca cng
xe c c nh l bng bn knh r ngot ca xe, nh th hon ton khng thch hp vn chuyn ng ni.
Ngc li, loi xe ba bnh ti bnh trc v thng xe pha sau c mt c ch chuyn hng, thch hp vi vic r
ngot ng ni. Nhng i vi cu ngi khng tn sc, tru khng n ung, L Cng cng khng c cch
gii thch r rng.
Gia Ct Lng nu nh bit c tnh hnh ny, di cu tuyn hn s chy nc mt hn mnh khng li
hnh nh minh ha vic ch to mt cch t m cho i sau c mc tn s th, trnh c nhng tranh ci v ch.

([1]) Sn o l loi ng c xy dng nhng vng ni him tr ca Trung Quc. xy dng nhng
con ng ny, ngi ta dng cc mnh g gn vo vch ni hoc ven b vc lm ng i. ng nh
hp v rt nguy him.

THE END
---------------------------------------------------

Ebook Created By Nguyn c Dng