khi nim v kh trong phong thy

PGs L Kiu

Kh l khi nim c th gi l ph bin v bao trm ca phong

thy.Trong i sng hng ngy th kh hoc hi l mt trng thi ca vt
cht c mt long, thng thng l l lng trong khng gian. Ngoi ra kh
c th cha trong nhng khong khng gia cc ht rn, ha tan trong th
lng. Nhng kh trong phong thy li tru tng hn v phong thy cho rng
kh tn ti mi ni v cu to nn vn vt. Kh khng ngng bin ha,
khng ngng vn ng. Kh chuyn ng to ra gi ( phong). Kh tch t s
bin thnh nc( thy) chy trong mch ngm, trong sng ngi hoc t trong
ao h. Cho nn nghin cu Phong Thy th chnh l nghin cu s bin ha
ca kh m thi. y l nhng khi nim duy vt v kh. Phong thy li c
nhng lun l duy tm v kh khi xem xt nhng khi nim nh sinh kh, t
kh, dng kh, m kh, th kh, a kh, tha kh, np kh, kh mch ... l
nhng suy din sn phm ca t duy tru tng v s bin ha ca kh. L
kh - thut x l v kh- l s suy on ca thy phong thy v s vn ng
ca kh theo nhng c s hiu bit ca thy lun ra sinh kh, trnh l ng
t kh.
Phong thy quan nim rng th gii t khng n c. Kh l nguyn
gc. T kh sinh i thnh m dng. Sau li phn thnh nm vt cht l
kim, mc, thy, ha, th. S thnh, suy, cn mt ca nhng vt cht ny c
nhng qui lut ca n. Ngoi ra nhng vt cht ny li gn vi nhng iu
may mn v iu tai hi v c th d bo c nhng iu may mn hay tai
hi ny.
Sinh kh l iu mong c v iu phi t nu mun c lnh. T kh
l iu d cn trnh v tm mi cch trnh. Mi thng, theo phng v,
sinh kh hoc t kh xut hin phng v khc nhau. ng th phng v
sinh kh th tt lnh, nu ng th phng v c t kh th chu iu d.
Phong thy quan nim rng kh m dng th di l gi, bay ln l
my, ri xung l ma, di chuyn trong lng t l sinh kh. Sinh kh to ra
vn vt. Thc cht th quan nim ny pht sinh t nhng quan st th s v
s chuyn ha ca nc m thi. Ti sao ngi xa cho rng kh di chuyn
trong lng t to ra sinh kh. l do quan st khi c dng ngm di t,
cy c trn mt t c ti tt hn. C T Ao xa khuyn rng, khi lun
nh long mch, tc l nhn nhn mch kh trong t phi quan st th t
bit hng mch di chuyn. Nhiu khi mch i khng phi ch l ra b mt
t m nhn cy c trn mt t c th lun on mch ngm. C mch sinh
kh chy ngm th cy c bn trn ti tt, nu mch t kh th kh cn chy

xm.Mch li c mch cng, mch nhc, mch sinh, mch t. Th

hng v, to ln, thy u l mch cng. Mch nh nh, thanh nh l
nhc. Mch nhn linh ng nh rng trn thn, vy ui l mch
Mch un un ngay bp bnh nh c cht ni trn dng nc l
mch t.

mch
mch
sinh.
l

Khi quan st tm mch phi am tng a l, a cht, a mo, thy

vn v a cht thy vn. Nhng kin thc ca cc lnh vc ny nhun
nhuyn thnh mt dng tng hp n bin thnh cm th thin nhin. Xem
xong mt th t, ngi quan st sau khi lun on bng kin thc v lgic
phi bin thnh mt th tnh cm rung ng bng tri tim thy t tri vi
con ngi ha nhp thnh mt th ha ng.
Trc ht phi nhc li nim c bn ca Dch hc l: Thi cc v
Lng nghi. Dch hu Thi cc, th sinh Lng nghi, Lng nghi sinh T
tng, T tng sinh Bt qui. Ch sinh y c hiu nh bin ha
thnh . Phong thy th nhn thc rng Thi cc l mt th kh tin thin
v cng huyn diu trong tim n nguyn l m Dng. Lng nghi l
m v Dng. m v Dng ha quyn khng tch ri m ch c t l tng
th trong bin i m to thnh vn vt. y cng l khi nim rt c bn
bin ha tip ra cch sp t phng v trong thi Trung hoa c.
xc nh phng v khi i kho st t ai, ngh phong thy dng
dng c gi l la bn. La bn ln gi l La kinh. La bn nh gi l trc long.
Trn la bn, la kinh hay trc long v nhiu vng trn v cc vch xuyn tm
chia phng v.
i Minh c T chi Mc son " La kinh nh mn trm" c 2 quyn ch
nam trm. Sch ny cho rng la kinh lc c 24 hng , b qun 12 chi ca
tin thin, nn thm 12 chi, chia lm 33 tng, trnh by bng ch v hnh v .
Ngoi ra, sch cn mt ph lc do Chu Chi Tng v.
Thm Thng i Minh cng son "La kinh tiu np chnh tng" bn v
tiu np kh trong 72 long mch.
Chnh gia la bn gn mt kim nam chm c tr quay. Phn di kim
l cc vng trn ng tm v nhng tia i qua trc kim nam chm ghi
phng v. Trong cc vng trn ( thng l ba vng) th vng trong cng l
vng a bn, vng gia l vng nhn bn v vng ngoi cng l vng thin
bn. La kinh c th c ti 13 vng.
Nu ch c ba vng th vng thin bn dng xem hng nc t, nc
chy. Vng a bn n nh long mch. Vng nhn bn lun s tt xu
ca cc g ng ( m phong thy gi l cc sa). Vng trn c chia thnh
24 , mi ng vi 15 o ( ton vng 360 o ).

Nu ly vng a bn lm gc th vng thin bn lch v phi na v

vng nhn bn lch v tri na .
Ti tm thng lm mt vng nh, chia thnh hnh m, dng. Nhn
thc l Thi cc sinh Lng nghi. Lng nghi sinh T tng. T tng l
Thi dng, Thi m, Thiu dng, Thiu m. chnh l bn phng ng,
Ty, Nam , Bc. Cch xc nh phng v trc thi Tn chp: Khi i, trc
mt l chu tc, th sau lng l huyn v, cn bn t l thanh long th bn
hu, bch h. iu ny c ngha l, trc mt l nam th sau lng l bc, bn
tri l ng th bn phi l ty.
Chnh Bc ghi ch T, chnh Nam ghi ch Ng, chnh ng ghi ch
Mo, chnh Ty ghi ch Du. K theo chiu kim ng h th ln lt 24
nh sau: Mo, t, Thn, Tn, T, Bnh, Ng, inh, Mi, Khn, Thn, Canh,
Du, Tn, Tut, Cn, Hi, Nhm, T, Qu, Su, Cn, Dn, Gip.
T tng sinh Bt qui, ngoi t tng c lp li trong bt qui cn
thm bn hng ca Bt qui l : Cn , Khn, Cn, Tn. chnh l cc
hng Ty bc, Ty nam, ng nam, ng bc.
Nh th, phng ng c Gip, Mo, t. ng Nam c Thn, Tn, T.
Nam c Bnh, Ng, inh. Ty Nam c Mi, Khn, Thn.Ty c Canh, Du,
Tn. Ty Bc c Tut, Cn, Hi. Bc c Nhm, T, Qu. ng Bc c Su,
Cn, Dn.
Cc hng thuc a ch l : T, Su, Dn, Mo, Thn, T, Ng, Mi,
Thn, Du, Tut, Hi ( 12 hng a ch). Tm hng thuc thp can l :
Gip, t, Bnh, inh, Canh, Tn , Nhm, Qu ( b Mu, K trong thp can).
Cc hng xp i xng gi l bt sn i din gm: Cn-Tn, KhmLy, Cn-Khn, Chn-oi. Bc thuc Khm, ng thuc Chn, Nam thuc
Ly, Ty thuc oi.
Phn v theo Ng hnh th chnh gia l hnh Th, Bc thuc hnh
Thy, ng thuc hnh Mc, Nam hnh Ha, Ty hnh Kim. Cn cch gi
khc : Thy l Nhun h, Ha l Vin thng, Mc l Khc trc, Kim l Tng
cch, Th l Gia tng.
Trn y ta ch xt n Chnh ng hnh dng ph bin trong phong
thy. Ngoi ra cn Bt qui ng hnh v Hng phm ng hnh cng l loi
ng hnh thng dng. Cn T kinh ng hnh, Tam hp ng hnh, T sinh
ng hnh, Song sn ng hnh, Huyn khng ng hnh, Hng thng ng
hnh, Np m ng hnh ...khng th k ht c.
C th ca phong thy th th t trn l Kim, th di l Mc, th nhn
l Ha, th vung l Th. th nh sng gn l Thy.

Khi chn t phi da vo ng hnh tng sinh m lun on. Trnh

ng hnh tng khc l iu thy phong thy tm nim hng ngy.
Ngoi ra quan h gia Thin, a, Nhn cn c quy c: T l Nh n
huyt, Cn l Qu mn, Tn l a h, Bnh l a huyt, Khn l Nhn
mn, Canh l Thin huyt, Cn l Thin mn.
Trong qu trnh xem xt phng v th tin thin bt qui ca Phc hi
phi hp m Dng. Hu thin bt qui ca Vn vng xp cc Ho
Tng.
Nh trn bit, d dng trch l phong thy xem v nh ca hay
m trch xem v m m u phi ch n nhn sinh kh, trnh t kh .
Mi thng trong nm v tr sinh kh, t kh xut hin thay i.
Thng Ging sinh kh ti T,Qu, t kh ti Ng,inh.
Thng Hai sinh kh ti Su,Cn , t kh ti Mi,Thn.
Thng Ba sinh kh ti Dn,Gip, t kh ti Thn Canh.
Thng T sinh kh ti Mo,t , t kh ti Du, Tn.
Thng Nm sinh kh ti Thn,Tn, t kh ti Mu, Can.
Thng Su sinh kh ti T, Bnh, t kh ti T,Qu.
Thng By sinh kh ti Ng, inh, t kh ti T, Qu.
Thng Tm sinh kh ti Mi, Khn, t kh ti Su, Cn.
Thng Chn sinh kh ti Thn, Canh, t kh ti Dn, Gip.
Thng Mi sinh kh ti Du, Tn, t kh ti Mo, t.
Thng Mi mt sinh kh ti Mu,Can, t kh ti Thn, Tn.
Thng Mi hai sinh kh ti Hi, Nhm, t kh ti K,Bnh.
Khi lun v l kh, trc tin l i chiu mt t c th vi la bn
nh phng v ri theo tra cu xem ng vi thi gian bit sinh kh, t
kh. Cn ty yu cu cng vic cn d bo m xem ho tng ( cc qu)
phn on tip.
Thc ra th thuyt l kh cn rt mng lung, cha cn c khoa hc
xc nh sai ng. N tn ti nh mt dng sn phm tinh thn c gi
l hin tng vn ha. Hiu n cng l iu th v./.

phng v trong phong thy

Gs. L Kiu
Phong thy tn ti trn hai nghn nm m cc thnh l thi Minh ,
Thanh bn Trung quc, khong nm 1369 n u th k ny.
Phong thy nghin cu v thin vn , v sao tri, v tr , v tri t,
v kh tng, v a th lm nh, t m m nn va gn vi con ngi li
va xa con ngi. L lun c bn ca phong thy ( kinh dch, m dng ng
hnh) th rt tru tng, thut ng s dng th khc l vi ngn t dng hng
ngy to ra cho phong thy mt dng v b him. c phong thy v nghe v
phong thy thy mt khng kh sng, cht an xen , t tri ha nhp, r
khng ra r, m khng ra m lm cho qun chng tin th c th tin, c th
khng tin th cng s. Thy phong thy li thu dt bao chuyn ly k, gn
mt s quan nim phong thy vo cc s kin lch s, t v cho phong th y
c b mt thn b.
L lun v thc tin ca phong thy v cng phc tp. xem mt th
t t m phn ln thy a l phi nh gia ch c nm tri, sng cm
ru ri i ngm ngha t tri rong rui ngoi ng. Chiu v c sch (
chng hiu sch g), khnh dui t duy ri sm chiu li cm ru. Nm
nay ngi cht, xem t mt nm ch nm sau ci tng t vo ni t chn.
Thnh knh v i ch t pht. Ch mi khng thy pht li ngm suy ti
mnh tm cha thnh, lng cha knh hay thm ch hi v i thy cha hu.
Ngay vi nm gn y trong cu chuyn lm nh ta, chc khng t
ngi cy thy phong thy. Vo nhng nm 1991-1993 nh t vo cn thnh
vng th nhiu ngi lm nn n ra tng u nh v nh thy m pht.
Nhng sang 1995-1996 nh vay tin lm, nhng mong ty thu thu hi
vn nhng bin treo " house for rent" c thi gian di di chng ai ng hi.
N vn cht chng, li m li con, chc cng chng ai i trch thy phong
thy. Thy phong thy no chng ni nh tp nhy, li m nhng t nh
minh ng, huyn v, bch h, thanh long, ch nh ch cn cch gt u lia
la xut xoa khen thy v t ho mnh c t ngang mnh cng thy o
cao c trng.
Nc Trung hoa t sau 1949 thut phong thy b kch nng n,
khng dm cng khai l din nhng n li c Hng cng, i loan nng
. N c dai dng tn ti c lc r hnh, c lc lu m, kn o.

iu khng nh l n tn ti dai dng. Vy ci l n tn ti l ci

g. C ngi xp phong thy nh mt hin tng vn ha, v n sng trong
phn hn ca con ngi.
Trong phong thy v thut phong thy c ci l gii c theo khoa
hc l a hnh, a th lm nh chu nh hng ca a cht cng trnh, a
cht thy vn, vi kh hu. Xem th t lm nh chnh l chn cho ngi nh
theo cc iu kin thun li v phng v, kh hu, a cht cng trnh tt,
a cht thy vn ph hp. y chnh l khu iu tra c bn chn a
im xy dng. T mi trng vi kh hu tt m ch nh c sc khe tt, tm
l tt, lm nn n ra. y l nhng nhn t tch cc.
Lm cho phong thy thn b, v on nh th t ny th au mt, th
t kia con gi li ga chng l iu nhm nh.
c phong thy, tm hiu phong thy tm ra yu t n tn ti
nh hin tng vn ha, dng nhn quan khoa hc khen ci c, ch ci
ba t l iu cn lm. i chiu nhng iu c trong phong thy v
thut phong thy, gn c khi trong vi phong thy l iu c th lm
c.
xc nh phng v khi i kho st t ai, ngh phong thy dng
dng c gi l la bn. La bn ln gi l La kinh. La bn nh gi l trc long.
Trn la bn, la kinh hay trc long v nhiu vng trn v cc vch xuyn tm
chia phng v.
i Minh c T chi Mc son " La kinh nh mn trm" c 2 quyn ch
nam trm. Sch ny cho rng la kinh lc c 24 hng , b qun 12 chi ca
tin thin, nn thm 12 chi, chia lm 33 tng, trnh by bng ch v hnh v .
Ngoi ra, sch cn mt ph lc do Chu Chi Tng v.
Thm Thng i Minh cng son "La kinh tiu np chnh tng" bn v
tiu np kh trong 72 long mch.
Chnh gia la bn gn mt kim nam chm c tr quay. Phn di kim
l cc vng trn ng tm v nhng tia i qua trc kim nam chm ghi
phng v. Trong cc vng trn ( thng l ba vng) th vng trong cng l
vng a bn, vng gia l vng nhn bn v vng ngoi cng l vng thin
bn. La kinh c th c ti 13 vng.
Nu ch c ba vng th vng thin bn dng xem hng nc t, nc
chy. Vng a bn n nh long mch. Vng nhn bn lun s tt xu
ca cc g ng ( m phong thy gi l cc sa). Vng trn c chia thnh
24 , mi ng vi 15 o ( ton vng 360 o ).
Nu ly vng a bn lm gc th vng thin bn lch v phi na v
vng nhn bn lch v tri na .

Ti tm thng lm mt vng nh, chia thnh hnh m, dng. Nhn

thc l Thi cc sinh Lng nghi. Lng nghi sinh T tng. T tng l
Thi dng, Thi m, Thiu dng, Thiu m. chnh l bn phng ng,
Ty, Nam , Bc. Cch xc nh phng v trc thi Tn chp: Khi i, trc
mt l chu tc, th sau lng l huyn v, cn bn t l thanh long th bn
hu, bch h. iu ny c ngha l, trc mt l nam th sau lng l bc, bn
tri l ng th bn phi l ty.
Chnh Bc ghi ch T, chnh Nam ghi ch Ng, chnh ng ghi ch
Mo, chnh Ty ghi ch Du. K theo chiu kim ng h th ln lt 24
nh sau: Mo, t, Thn, Tn, T, Bnh, Ng, inh, Mi, Khn, Thn, Canh,
Du, Tn, Tut, Cn, Hi, Nhm, T, Qu, Su, Cn, Dn, Gip.
Chuyn lu truyn, khi Qun L ( i Tam quc) i v pha Ty gp
m V Hu Kim th than th , khng vui m nhn xt: Cy ci tuy nhiu m
t lu khng c bng, bia m li ghi hoa m nhng khng c hu gi
gn, huyn v khut mt u, thanh long khng c chn, bch h ang ngm
xc cht, chu tc ang rn r, mi nguy phc khp bn b, ha dit tc
t l sp n, khng qu hai nm s ng nghim.
Quch Phc trong Tng kinh dn rng: Thanh long bn tri, bch h
bn phi, chu tc ng trc, huyn v ng sau, mun c m yn m
p th huyn v phi ci u, chu tc dang cnh, thanh long un khc,bch
h quy thun. Khi nhn th t ng thi phi nhn mu t. Nu ta thm n
t x tc cng vin Trung Sn Bc Kinh th thy phng ng thanh long,
t mu xanh cy c, phng Ty Bch h mu t trng bc, phng Nam
chu tc t mu hng, phng Bc huyn v t c mu en. Gia n
cng, t mu vng tng trng cho Ngi.
T tng sinh Bt qui, ngoi t tng c lp li trong bt qui cn
thm bn hng ca Bt qui l : Cn , Khn, Cn, Tn. chnh l cc
hng Ty bc, Ty nam, ng nam, ng bc.
Nh th, phng ng c Gip, Mo, t. ng Nam c Thn, Tn, T.
Nam c Bnh, Ng, inh. Ty Nam c Mi, Khn, Thn.Ty c Canh, Du,
Tn. Ty Bc c Tut, Cn, Hi. Bc c Nhm, T, Qu. ng Bc c Su,
Cn, Dn.
Cc hng thuc a ch l : T, Su, Dn, Mo, Thn, T, Ng, Mi,
Thn, Du, Tut, Hi ( 12 hng a ch). Tm hng thuc thp can l :
Gip, t, Bnh, inh, Canh, Tn , Nhm, Qu ( b Mu, K trong thp can).
Cc hng xp i xng gi l bt sn i din gm: Cn-Tn, KhmLy, Cn-Khn, Chn-oi. Bc thuc Khm, ng thuc Chn, Nam thuc
Ly, Ty thuc oi.

Phn v theo Ng hnh th chnh gia l hnh Th, Bc thuc hnh

Thy, ng thuc hnh Mc, Nam hnh Ha, Ty hnh Kim. Cn cch gi
khc : Thy l Nhun h, Ha l Vin thng, Mc l Khc trc, Kim l Tng
cch, Th l Gia tng.
Trn y ta ch xt n Chnh ng hnh dng ph bin trong phong
thy. Ngoi ra cn Bt qui ng hnh v Hng phm ng hnh cng l loi
ng hnh thng dng. Cn T kinh ng hnh, Tam hp ng hnh, T sinh
ng hnh, Song sn ng hnh, Huyn khng ng hnh, Hng thng ng
hnh, Np m ng hnh ...khng th k ht c.
C th ca phong thy th th t trn l Kim, th di l Mc, th nhn
l Ha, th vung l Th. th nh sng gn l Thy.
Khi chn t phi da vo ng hnh tng sinh m lun on. Trnh
ng hnh tng khc l iu thy phong thy tm nim hng ngy.
Theo Hng V cm th lun v ng hnh tng ng th thy giao thy,
nam n tt dm. Phng Bc thuc Thy. Nu c nc thm nhp t phng
Bc vo khu t ta hay m phn th con ci khng n tha. Nu dng nh
quay mt hng Nam th sau nh l huyn v. Huyn v phi l th t nh
cao , c g thoi mi thun, mi p. G thoi l th huyn v ci u. Nu
sau nh li l m nc hoc vch ni dng th c khc g huyn v mt u
m Qun L ch bai trn.
Phng Nam l Ha m th t li nhn khc no nh la gp la, theo
phong thy th t y hay gp iu kin tng. Phng Ty ca ming t
i tng xem xt l Kim m c th trn ( Kim ) th gia ch s giu c,
thnh vng. Pha ng nh l hng Mc li c th t di l mc th mc
mc tng sinh, trai gi trong nh giu sang, ph qu.
Ngoi ra quan h gia Thin, a, Nhn cn c quy c: T l Nh n
huyt, Cn l Qu mn, Tn l a h, Bnh l a huyt, Khn l Nhn
mn, Canh l Thin huyt, Cn l Thin mn.
Trong qu trnh xem xt phng v th tin thin bt qui ca Phc hi
phi hp m Dng. Hu thin bt qui ca Vn vng xp cc Ho
Tng.
Ra n a hnh c th th khu t c th bng phng l dng th g
ng ni cao li l m. t sn cc nhiu g cao, ni ln l m th thung
lng bi bng trong khung cnh i ni li l dng. Chn th t lm nh
hay t m trc ht phi trng khu cn bng m dng. t sn cc
cng dng nn chn lm nh , t m ni c mch nh ( long gy). t
bnh dng bng phng nn chn v tr hi cao ta lc ( khi t). Khu
t p bn tri c thanh long ( mch nc) , bn phi c bch h ( ng

di), th t ng trc c ao m ta rng ( chu tc), ng sau c g trn

ta lng ( huyn v) . Long l dng, H l m. Long-H tng nhng th
gia nh ha thun, trai gi xum vy.
Ni ch tnh ( ng yn) l m th nc chy ( ch ng) l dng.
Th t p l th t c ni ch tnh quay u nh ng. Nc ch ng
lng l n rng nh chy, nh khng, lu luyn dng dng. Ni v nc hi n
ha bn nhau , cp k vi nhau, bo v nhau, nui dng nhau l th t p.
Kiu lun l nh th l da vo c s trong dng c m, trong m c dng.
iu ha m dng l iu quan trng. Lun m dng ri ton ng hnh sao
cho mi suy tnh khng trng iu xu.
Chn cc th t, cch chn hng , suy cho cng sau khi loi b
nhng iu thn b v m tn th cng l chn a im hp vi iu kin a
hnh , a cht cng trnh, a cht thy vn , vi kh hu cho mi trng sng
c tha ng.
Thut phong thy nghin cu nhng vn ng t nhin ca mi trng
sng ca con ngi mu cu s tin nghi cho cuc sng gn lin vi thin
nhin. By gi t cht , ngi ng ly u ra t rng tm thanh long,
bch h. Gp hng nghch th dng gii php che nng, chn gi. Nng bc
qu th bt iu ha nhit .
Phong thy ghi li du ca mt hin tng vn ha xa. i nay bit
m xem ngi xa mu cu tin nghi cuc sng ra sao. Thc ra th ngi xa
ch tc ra thut phong thy cng ch l cch tm hiu thin nhin v s vn
ng ca thin nhin ri tm cch hn ch tc ng tiu cc ca thin nhin
cuc chung sng vi mi trng sao c li cho con ngi. Nu loi nhng
iu m tn v s li dng phong thy le bp thin h kim cm th
phong thy u c ch l d oan./.

kh v l kh
L Kiu
Kh l khi nim rt tru tng thi c i Trung hoa. Kh l v tr
quan c bn ca thut phong thy. Ngun gc ban u ca kh l mt khi
nim duy tm: ngi xa cho rng kh l vt pht sinh t tinh thn ra v
n l gc ca vn vt. Sau khi a ra nim ban u ca kh th s vn
ng bin ha ca n li c xem xt mt cch rt bin chng.
Thut phong thy cho rng kh bin ha v cng. S bin ha ca kh
hiu theo thi xa l da vo nhng nhn xt thin nhin n s v nhng
khi nim nng v quan st m cha c nhng phn tch v mt bn cht ha
l ca s vt. Th d thut phong thy quan nim rng : kh l m ca nc,
nc l con ca kh. Kh chuyn ng, nc chuyn ng theo: nc dng,
kh cng dng. M con xon xut bn nhau. Nh th th ni ln mt t
thy c l nc cn dch chuyn trong lng t khng c vt tch l
kh. Nhng do kh v nc quyn ln vi nhau nn quan st nc chy trn
mt t m lun ra kh di lng t, hoc ngc li lun v kh di ngm
m bit c nc trn mt t.
Thut phong thy cho rng kh quyt nh ha phc ca con ngi. C
t l c kh. Con ngi sinh ra l c kh, ngi sng l c kh ngng t
thnh xng ct, khi cht l tr v vi kh, tan bin thnh kh, ha quyn vi
kh. Tng, chn l tip nhn sinh kh, phn kh ni ct to ra phc m.
Kh vn ng trong t th hin thnh a th. Kh t li do th dng. Ni
i l thn kh, g ng l cnh nn kh di chuyn t th n n cnh. Kh gp
gi s tn ra, gp nc th t li. Php nghin cu phong thy l t kh
khng cho tn i, lm sao phi lun c kh vn vn hnh m li t ng
im mong mun.
Sinh kh ban u ch c mt ( nguyn kh) sau khi bin ha vn ng
m thnh v cng v tn. Tri khng c kh th khng c g cho t. t
khng c kh th khng c g cha. Sinh kh n trong lng t, nhn kh ng
thy m phi ly l tm ra n. l php lun thy kh, cn gi l l
kh. Lp lun l l ng trong kh, kh c nh thnh ra hnh, quan st hnh c

th lun ra kh. Ngi xa cho rng hi ct cha m l gc ca con chu.

Hnh th ca con chu l cnh nhnh ca cy cha m. Gc v cnh tng
ng. Tng hoc ng ni t lnh th thn linh yn n, con chu thnh
vng.
Trong bo ny s trc, chng ti c nu: sinh kh, t kh xut hin
theo thng ca nm ng vi phng v. Khi ni n phng v phi ch ta
ang ng ti u quan st m xc nh, bi v gi l tri th c phi so
vi trc thn ta. Gi l trn th c di so vi ch ta ang ng. Gi l ng
th c ty so vi a im xem xt. l nhng khi nim tng i v v
tr.
Theo cch lun sinh kh v t kh ph thuc thng trong nm, ta thy
c nhng iu m ngi xa quan st s thun nghch ca cc iu kin
thi tit. iu kin thi tit chnh l phn nh s vn ng ca tri t
chung quanh mt tri. r hn, chng ta thy nh thng Ging ( m lch)
phong thy cho rng sinh kh T, Qu v t kh Ng, inh. Ta nh cu
ca dao ni v gi tri thi tit gy kh chu cho con ngi: u nm sng
mui, cui nm gi nm. u nm c thng Ging m lch. Thng ny gi
Bc thun v gi Nm nghch. Gi Bc vo thng ny tuy lnh nhng ng
tit nn con ngi d chu cn gi Nm tuy m nhng tri gi, d lm cho
ngi nhc m. Bc hay Bc l phng v cha T-Qu. Nm hay Nam l
phng v cha Ng-inh. Hay li ly thng Su, sinh kh ti T-Bnh, t kh
ti T-Qu. Chng ta d dng thng nht vi gi thng Su t T-Bnh ti l
gi thun cng nh gi ti t T-Qu l gi nghch.V c theo s hp vi
thi tit trong nm th cch suy lun sinh kh-t kh l thch hp vi cc sinh
vt theo iu kin thi tit ca Bc Bn cu. Cn vic ng th theo phng
v c sinh kh vn l iu m h. Nghin cu phong thy khng th ch l
nhng iu thc dng c th v phn ln phi l kh. Phi thu o l
thuyt th mi c th nhn r c ci c th. Ci c th ca phong thy
cng li rt m h bi n l kt qu ca lun l m ra.
Sch phong thy c ghi ly tin thin bt qui ca Phc Hy phi
hp m dng, ly hu thin bt qui c a Vn vng sp xp ho tng.
Cng nh nhiu nn vn ha khc ca Trung hoa c, ci gc, ci c s vn l
Kinh Dch v thuyt Thi cc - m dng- Ng hnh. Phc Hy l mt v vua
thn thoi Trung hoa c. Phc Hy cn gi Bo Hy khng bit vo i cch
y my nghn hay my vn nm nhng ngi Trung hoa c vn coi l thy
t ca kinh Dch. T Phc Hy n trc Vn vng ch yu Kinh Dch vn
ch biu din bng nhng vch lin v vch t. Vch lin l vch l lm ph
hiu cho kh Dng. Vch t l vch chn l ph hiu cho kh m.
Ct ty ca Kinh Dch l Dch hu Thi cc, th sinh Lng nghi,
Lng Nghi sinh T tng, T tng sinh Bt qui( Dch c Thi cc, t
y sinh Lng nghi, ri Lng nghi sinh T tng, T tng sinh Bt
qui). Sinh y c ngha l bin thnh. Bin thnh t ci c thnh ra
ci khc ch khng phi t ci khng c thnh ci c.

Thi cc ca Kinh Dch c thut Phong thy xp l Kh, mt th

Kh Tin Thin m trong bn thn n cha ng Lng Nghi l m v
Dng. Nu Kh l mt khi nim tin thin, l duy tm, th bn thn Kh
cha ng m-Dng ( Lng Nghi) , theo cch gii thch l trong Dng c
m v trong m c Dng, hai nhn t mu thun tim n ngay trong mt
thc th. n y li rt duy vt bin chng.
Khi khi nim ra m-Dng th mi s bin ha s tr nn v cng,
v tn. M khi nim nh nu, trong Dng c m, trong m c Dng
th chui bin ha tr nn sinh ng.
Quy lut Mu thun trong Duy vt Bin chng ghi nhn bn thn ni
ti vt cht cha ng ngun gc ca mu thun. Qu trnh pht trin ca s
vt l qu trnh pht trin ca cc mt mu thun, lng i, cht i n
khi t bin thnh s vt mi m ni ti li cha ng ngun gc mu thun
mi.
Dch hc nhn rng:Cc hu Thi cc ngha l khng c s vt no
m t n khng phi l Thi cc. Ngay trong Thi cc Lng nghi th mi
Nghi cng l mt Thi cc, tuy Dng trong m hay m trong Dng th khi
phn no qu ln trong hai th li c coi nh l mt Thi cc. Nh th,
d l mt phn t b nh, ri rc n bc no i na th cng cha ng y
mt ton th nh ci i ton th ca v tr ( Chaque atome a pour
volume, le volume de lUnivers. LAtome nest plus le monde microscopique
et clos que nous imaginons peut-tre. Il est le centre infinitsimal du monde
lui-mme - P. Teillard de Chardin , tm dch : Mi ht nguyn t u gm c
ci vc dng ca ci vc dng ca v tr. Nguyn t khng ch cn l mt
ci tiu cn khn ring l v khp kn nh chng ta tng tng . N cn
chnh l mt trung tm cc tiu ca v tr). Phi chng y chnh l Nguyn
l Phi hp ( principe de correspondance) trong Trit hc Duy vt?
Chng ta bit v m Dng Lng Nghi cng cn lu khi gii
quyt mt th t cho Dng trch ( Nh ) hay m phn ( M m) l phi
ly s hi ha m Dng lm gc.
Ra n a hnh c th th khu t c th bng phng l dng th g
ng ni cao li l m. t sn cc nhiu g cao, ni ln l m th thung
lng bi bng trong khung cnh i ni li l dng. Chn th t lm nh
hay t m trc ht phi trng khu cn bng m dng. t sn cc
cng dng nn chn lm nh , t m ni c mch nh ( long gy). t
bnh dng bng phng nn chn v tr hi cao ta lc ( khi t). Khu
t p bn tri c thanh long ( mch nc) , bn phi c bch h ( ng
di), th t ng trc c ao m ta rng ( chu tc), ng sau c g trn
ta lng ( huyn v) . Long l dng, H l m. Long-H tng nhng th
gia nh ha thun, trai gi xum vy.

Ni ch tnh ( ng yn) l m th nc chy ( ch ng) l dng.

Th t p l th t c ni ch tnh quay u nh ng. Nc ch ng
lng l n rng nh chy, nh khng, lu luyn dng dng. Ni v nc hi n
ha bn nhau , cp k vi nhau, bo v nhau, nui dng nhau l th t p.
Kiu lun l nh th l da vo c s trong dng c m, trong m c dng.
iu ha m dng l iu quan trng. Lun m dng ri ton ng hnh sao
cho mi suy tnh khng trng iu xu./.
LK.
mt s thut ng thng dng trong phong thy
L Kiu
Nh nhiu bi trc, chng ti trnh by, c mt s ngi c lm
cho phong thy c mu sc huyn b mong kim li, c th l li v vt
cht, hoc cng c khi ch l li v danh. d hnh dung ra ni dung ca
phong thy, cn thng nht mt s khi nim thng qua nhng thut ng
thng c nhc n nhiu trong phong thy.
Bt sn, c th hiu l tm ngn ni. Ni nm tm hng bt qui
hoc c ni no theo hng ca bt qui th t tn ni ty theo hng .
Trong bi La kinh, la bn , mt cng c ca phong thy ng trn tp
ch ny, chng ti gii thiu bt qui ng vi cc phng Bc, Nam,
ng, Ty, ng Bc, ng Nam, Ty Bc, Ty Nam. Theo cch gi ca Chu
Dch th l cc hng tng ng Khm, Ly, Chn, oi, Cn, Tn, Cn,
Khn. Nh th , bt sn s l Khm sn, Ly sn, Chn s n, oi sn, Cn
sn, Tn sn, Cn sn, Khn sn. Bt sn i din l cc v tr i din nhau
trong bt qui l Cn-Tn , Khm- Ly, Cn -Khn, Chn -oi. Dng bt
qui phi hp vi Sn on s lnh d khi xem phng hng phong thy.
Bt phong ch tm loi gi thi. Gi thi theo hng so vi v tr
ng lm mc ca con ngi. Khi ngi ng, phong thy c l c gi pha
trc, pha sau, bn phi, bn tri, cao ngang vai c hai hng l cao
ngang vai tri, cao ngang vai phi, cao ngang hai chn cng c gi
theo hng chn tri v chn phi. Nh th c tm kiu hng gi. Nh vy
th v bn tri c ba loi gi , v bn phi cng c ba loi gi.
H th sa l ni xut thy theo mt phng. Ni c nc chy ra m
c sa ( m, g t nh cao) l ni t pht. Dng nc chy m c ni n l
ni kt pht. Nc chy trc huyt m r tri hay phi th bn tri hay phi
y l h th. Th t c h th trng ip th chnh l ni t kt to.

Thuyt kh khi xem t lm nh

L Kiu
Chng ta lm quen vi mt s khi nim v phong thy theo qua n
im ca ngi lm cng tc khoa hc. i vo mt s vn c th nh l
thuyt kh dng trong vic chn t lm nh ca ngi xa th cn nhiu ch
m h, tuy nhin cng c mt s im gii thch nghe c.
Thuyt kh trong khi tm t lm nh c gi theo thut ng Hn Vit
l dng trch kh. Ch yu trong vic tm t lm nh c s dng thuyt
np kh v thuyt sc kh .
Np kh cp n kh trong t ( a kh) v kh theo ca n, hoc
i (mn kh ). Kh l khi nim tru tng nh l tin ca l kh. D a
kh hay mn kh cng l suy lun m thy, thm ch cm nhn m thy ch
khng th dng gic quan thng thng m nhn thc c.
Ch thuyt ca np kh l mun ni gia ch lm n ph qu c
th c a kh ln mn kh phi cng vng. Mt trong hai th kh y m suy
th khng trnh khi ln bi khi ti a im ny.
Ly c s ca thuyt Ng hnh lun kh th kh t phng sinh n,
trong nh c sinh kh ( kh to ngun sng). Kh t phng khc n th
trong nh nhim t kh ( kh gy iu ri ro).
Khi ly ng i m lun xt th ng m xc vo nh, l lai
mch. ng i ngang trc nh, l gii thy.
Kh n nh t phng no trong bt qui th ghp tn phng y
thnh tn kh. Ta nh li, bt qui l cc hng Bc, Nam, ng, Ty, ng
Bc, ng Nam, Ty Nam, Ty Bc. Theo phng v phong thy th tng
ng l Khm, Ly, Chn, oi, Cn, Tn, Khn, Cn. Nh vy c Khm kh,
Ly kh, Chn kh, oi kh, Cn kh, Tn kh, Khn kh, Cn kh.
Nh , nu c vng kh ca tri, qu kh ca t th gia ch tt t ph
qu.
iu m h np kh l lm sao nhn ra c kh? V nh phong thy
lun th kh l gc ca vn vt, kh bin ha v cng, kh t th to hnh, kh
tn th thnh gi, kh ni bn trn l nc, kh chm di l t. Vy ch c
th cm nhn c kh qua khi nim rt duy tm: kh l vt cht do tinh
thn sinh ra, cn khi n bin ha li theo nhng suy on lun l t c s
ca m dng, ng hnh m bin ha. Np kh y, l vng hay l hung
cng do thy phong thy ly cm nhn ca mnh, ly tri thc lun l theo m

dng, theo ng hnh ca mnh bin gii, thm ch ly kin thc x hi

ng thi m phn nh cho ch nh tin m thi.
T nh c ngi nh trong ng, ng vo cht hp, mt tin n ng
nh cao. Khi vo nh tc anh ch, nhng thy phong thy li phn, ngi nh
c vng kh bit bao. Chng qua v thy c thng tin trc ch nh v quy
hoch m ng ci ln m ngi nh s l mt tin ra ph, nu khng hng
vng lm n th c nhng i cng c gi tht hi thy phn i.
Chuyn Tu nm trc ng trn tun bo Tun tin tc v con ng
quy hoch lm thng i qua khu m T, con chu mun gi m T khn g
phi chuyn nn trnh vi c quan duyt lun chng rng nn cho ng i
vng vo quanh m ngi i thy c cnh p non sng, du khch thy
ci v i ca t quc. V ngi ta lm ng i vng tht. V nu ng
ln bn phi ngi m T th thy phong thy li c th ni rng ngi nh
ca T c Bch h, ng di, to, rng, con chu tha h m snh sang.
Sc kh l xem v ca kh m lun ct, hung. Phong thy ni rng nh
ti tn nhng sc kh sng sa, rng r th ngi trong nh s n nn lm
ra. Nh mi m m m, m nht th lm n ln bi. Vo nh, d ch i vng
m vn thy m cng th ch nh s lm n thnh vng. Vo nh nh thy
nh ho quang, ch nhn chc s t c ph. Vo nh m thy bng bc nh
sng, nh khi th tai ha p n chng cn xa.
Chuyn lu truyn khi Qun L ( i Tam quc bn Tu) i v hng
Ty gp m V Hu Kim th than vi hc tr rng : Ngi m ny cy ci tuy
nhiu m t lu khng c bng. Trn bia m ghi li hoa m nhng khng
c hu gi gn sinh kh. Huyn v th khut mt u, thanh long khng c
chn, bch h ngm xc cht, chu tc ang rn r, mi nguy phc bn
b, ha dit tc t l sp n, khng qu hai nm s ng nghim.
Chc rng Qun L l ngi c quan im nhn sinh bt ng vi V
Hu Kim hoc gi l ngi ng hng vi V Hu Kim, vn sn lng
nhn t, a cm, thy V Hu Kim tht lc khi tht th m cm thn chng?
Cng c th l khi Qun L i ngang qua m V Hu Kim vo lc thu tn,
ng ti nn cy kh tr cnh khng c l, cnh nhiu nhng l rng ht,
cn u m kt tn, to bng.
Sc kh hay l ly tm linh cm nhn thay nhn thc thc ti lun
v nh, v t th thc l m h. Ch nh c sc khe, ch nh lm n thnh
t thng c tm l ci m vi bn b. Chung quanh anh ta rc r khng
kh lc quan, t tin. Ngi ngoi thy ci le sng hay ci m m l trng
thi tm l khi n thm nh, kt hp dng v, ci hnh c th ca ngi nh,
ca phng c vi nhn thc ch quan v khng kh quanh ch nh, nhng th
ha thnh ci cm nhn ch quan c nhn. iu lun on da vo iu
kin tm l ch nh y c th ng n tm chc phn trm.
Cn nh thu dt qu i cho phong thy thm thn b th ngi ta cn
bo: vo nh thy nh ho quang nh la bp bng th ha tai sp n, trong
nh kh trng bng bc th sp c tang, nh en m thm m thong c kh
mu th tai ng sp ht, ca nh li vui v bnh an...Nhng iu lun on

da vo trng thi tm l ca ch nh cng l cch on da, on phng m

thi.
Ch Hn Vit th trch l nh. Nhng trch cn c nghi l la chn,
nh trch ln s ( chn lng ging m ). Phong thy rt ch n mi
trng t ngi nh, hay ng hn, mi trng cho con ngi sng. Phng
v t ngi nh rt quan trng. Chuyn xa chp rng L Ai cng mun lm
nh hng Ty. S quan can ngn ni rng hng Ty l ni cc bc tn knh
. Mnh cn l ngi trn mt tht khng c nh m ra hng Ty. Vi
t nc Vit nam ta th li s quan hay ho qu. N hay v hng Ty nng
chiu gay gt, t 11 gi tra kh chu ri. Nu m c nh ra hng
Nam hay ng Nam n gi mt ma h, che gi bc ma ng, trnh gi
nng ma h tt bit my.
Phng v ngi nh cho p, chng ti bn khi ni v La kinh v s
tng nhng m dng. p phng v chnh l ly mi trng v cnh
quan ni xy dng sao hp vi v tr a l, vi a hnh ca khu vc xy
dng, vi vi kh hu ca v tr lm nh. t ngi nh trong iu kin mi
trng c th, khi thit k kin trc, quy hoch phi to cho cuc sng tin
nghi nht cho ngi s dng, nh th th i b phn tng v dng trch
s trng hp gia kin trc s vi thy phong thy.
Thy phong thy cng nh kin trc s u nht qun l cng trnh
kin trc phi hi ha vi thin nhin. Nh v mi trng cha ng ngi
nh gn b vi nhau, tn thm dng v v tin nghi cho nhau l iu tuyt
vi. Thy phong thy xa mun lm nh bn sng, k ni. Chng ta khng c
iu kin t la chn t lm nh cho mnh theo kiu t chn nh th ,
nhng khi thit k nhng ni ngh ngi, gii tr, chng ta cng chn v tr
theo cch ngi xa. Nh th Mc i ng ni v ni Cu Hoa, cha
n trong my, sng Thanh Qua, cu vn cnh liu. Bn ta th: ka non non
nc nc my my, nht ng hi rng y c phi nh th Dng Khu
ni v Cha Hng nh th.
Khi xem t lm nh, iu c bn ca phong thy xa l xem th ni
th nc. Mch v kh l hai th c bn. Ngoi ra, s tng quan v t ,
ng x, sng sui c quan h mt thit, chng ti khng cp li v
c tc gi vit ri ( xem thm Chn hng nh v b tr ni tht theo thut
phong thy ca Nguyn H dch, NXB Xy dng, 1996).
Phong thy ni v nh lm nhiu ci k nhau ( nh kiu trong ph) li
nghim hn chng ta ang xy nh ph hin nay. Th d Hi Chu bn
Tu, thy phong thy khuyn dn lm nh nu cng mt dy th mt tin n
cng mt ng thng cho thng nht mt long. Nh lm k nhau phi cao
thp bng nhau. Nh lm nh ra khi mt tin ca c dy lm vo th c
nhn xut u( con chim nhn l u ra pha trc) th ch nh t b n
bng, chng cht chng th cng ga v. Nh li li so vi dy chung hng
ph gi l th thc nha ( rng khnh) , v chng lun lc c. Nh lm
trong cng dy cao thp khng u th nh cao kh ca nh thp. Nh bn

tri c th cao hn nh bn phi , tuyt i nh bn phi khng c cao hn

nh bn tri. L do ca iu ny l : bn tri l rng xanh ( t thanh long),
bn phi l h trng ( hu bch h). Rng v h cng ngang trn mt cao
m a rn vi nhau th dn yn, ph m. Nu hng khi m bay cao th rng
bay cao l thun. H nhy rn ln cao trn rng l iu nghch, ngc. Dn
ph s chng sng ha thun c vi nhau.
Ca ca ngi nh c thy phong thy ht sc coi trng. Phong thy
quan nim rng ca l b mt ca ngi nh, l yt hu ca ngi nh. V tr,
kch thc ca quyt nh s thnh suy ca ch nh. Bn trn ca tip thin
kh, bn di ca tip a kh. Ca phi sao n kh lnh m ngn kh d.
Hai nh i din ca th nn lm cc ca bng nhau v c cao bng
nhau. Nu khng s t nnh nhau m hng ph sinh bt ha. Phong thy cho
rng mc bu di ca ca nh no cao th s b ngho hn nh c ca t
thp hn. Nh no c ca to hn th s giu hn. Nh khng m ca ra i
din vi cng s, cng thnh, ca nh t. Nu m nh th s ri vo ng
quan tng, kin co, t y.
Ca s lm sao c th chim ngng c cnh quan thin nhin
mi l iu tt. Qua song ca, du ban ngy tnh mch hay ban m nhn
nht nh trng, th cnh ngoi song ca lm cho ch nhn xao xuyn hn
th, yn lng vi ci to ha ban cho mnh. Cng m kch c va phi,
tng xng vi nh. Phng v m cng th theo ct hung ca phng v v
phng sinh kh.
Khng nn c vt cn tm mt kh chu khi m cc loi ca.Nu b vt
cn th dch chuyn ca. Bt qu th bt li. Nhn vt cn gy kh ch u
trong xut c i ngi nh th sng trong nh sao thoi mi c./.
LK.

phong thy, chuyn ngi xa chn t lm nh

PGs. L Kiu
Trng i hc Kin trc

Phong thy tn ti trn hai nghn nm m cc thnh l thi cc triu

nh Minh , nh Thanh bn Tu, vo khong nm 1369 n u th k ny.
Hai khi nim m nhiu ngi ha trn thnh mt, hoc l v tnh hay
hu khng phn bit, l phong thy v thut phong thy. Phong thy l
a th, a hnh , l t, l nc quanh ta. Phong thy l mi trng sng
m con ngi tn ti trong . Thut phong thy l nhng lun l, nhng su y
ngh ca con ngi v cch thch ng cuc sng ca con ngi khi nm trong
ci phong thy y. Nh th, phong thy l tn ti khch quan cn thu t
phong thy l sn phm ca thc lin quan n phong thy.
Phong thy cn c ngha rng l nhng hot ng nghin cu v thin
vn , v sao tri, v tr , v tri t, v kh tng, v a th lm nh, t
m m nn va gn vi con ngi li va xa con ngi. L lun c bn ca
phong thy ( kinh dch, m dng ng hnh) th rt tru tng, thut ng s
dng th khc l vi ngn t dng hng ngy to ra cho phong thy mt dng
v b him. c phong thy v nghe v phong thy thy mt khng kh sng,
cht an xen , t tri ha nhp, r khng ra r, m khng ra m lm cho
qun chng tin th c th tin, c th khng tin th cng s. Thy phong thy
li thu dt bao chuyn ly k, gn mt s quan nim phong thy vo cc s
kin lch s, t v cho phong thy c b mt thn b.
L lun v thc tin ca phong thy v cng phc tp. xem mt th
t t m phn ln thy a l phi nh gia ch c nm tri, sng cm
ru ri i ngm ngha t tri rong rui ngoi ng. Chiu v c sch (
chng hiu sch g), khnh dui t duy ri nhp nhong ti li cm ru.
Nm nay ngi cht, xem t mt nm ch nm sau ci tng t vo ni t
chn. Thnh knh v i ch t pht. Ch mi khng thy pht li ngm suy
ti mnh tm cha thnh, lng cha knh hay thm ch hi v i thy cha
hu.
Ngay vi nm gn y trong cu chuyn lm nh ta, chc khng t
ngi cy thy phong thy. Vo nhng nm 1991-1993 nh t vo cn thnh
vng th nhiu ngi lm nn n ra tng u nh v nh thy m pht.
Nhng sang 1995-1996 nh vay tin lm, nhng mong ty thu thu hi
vn nhng bin treo " house for rent" c thi gian di di chng ai ng hi.

N vn cht chng, li m li con, chc cng chng ai i trch thy phong

thy. Thy phong thy no chng ni nh tp nhy, li m nhng t nh
minh ng, huyn v, bch h, thanh long, ch nh ch cn cch gt u lia
la xut xoa khen thy v t ho mnh c t ngang mnh cng thy o
cao c trng.
Nc Trung hoa t sau 1949 thut phong thy b kch nng n,
khng dm cng khai l din nhng n li c Hng cng, i loan nng
. N c dai dng tn ti c lc r hnh, c lc lu m, kn o. My nm
gn y, trong khng kh ci cch chung v kinh t Trung quc ngi ta li
nghin cu v bn lun v phong thy trn sch v.
iu khng nh l n tn ti dai dng. Vy ci l n tn ti l ci
g. C ngi xp phong thy nh mt hin tng vn ha, v n sng trong
phn hn ca con ngi.
Trong phong thy v thut phong thy c ci l gii c theo khoa
hc l a hnh, a th lm nh chu nh hng ca a cht cng trnh, a
cht thy vn, vi kh hu. Xem th t lm nh chnh l chn cho ngi nh
theo cc iu kin thun li v phng v, kh hu, a cht cng trnh tt,
a cht thy vn ph hp. y chnh l khu iu tra c bn chn a
im xy dng. T mi trng vi kh hu tt m ch nh c sc khe tt, tm
l tt, lm nn n ra. y l nhng nhn t tch cc.
Lm cho phong thy thn b, v on nh th t ny th au mt, th
t kia con gi li ga chng l iu cha hn d tin.
c phong thy, tm hiu phong thy tm ra yu t n tn ti
nh hin tng vn ha, dng nhn quan khoa hc khen ci c, ch ci
ba t l iu cn lm. i chiu nhng iu c trong phong thy v
thut phong thy, gn c khi trong vi phong thy l iu c th lm
c.
Phong thy gn lin vi t ai, vi phng v. Tri thc v phong thy
khng th tch ri vi nhng khi nim c bn v phng v hiu theo cc h
ca ngi Tu c.
xc nh phng v khi i kho st t ai, ngh phong thy dng
dng c gi l la bn. La bn ln gi l La kinh. La bn nh gi l trc long.
Trn la bn, la kinh hay trc long v nhiu vng trn v cc vch xuyn tm
chia phng v.
i Minh c T chi Mc son " La kinh nh mn trm" c 2 quyn ch
nam trm. Sch ny cho rng la kinh lc c 24 hng , b qun 12 chi ca
tin thin, nn thm 12 chi, chia lm 33 tng, trnh by bng ch v hnh v .
Ngoi ra, sch cn mt ph lc do Chu Chi Tng v.

Thm Thng i Minh cng son "La kinh tiu np chnh tng" bn v
tiu np kh trong 72 long mch.
Chnh gia la bn gn mt kim nam chm c tr quay. Phn di kim
l cc vng trn ng tm v nhng tia i qua trc kim nam chm ghi
phng v. Trong cc vng trn ( thng l ba vng) th vng trong cng l
vng a bn, vng gia l vng nhn bn v vng ngoi cng l vng thin
bn. La kinh c th c ti 13 vng.
Nu ch c ba vng th vng thin bn dng xem hng nc t, nc
chy. Vng a bn n nh long mch. Vng nhn bn lun s tt xu
ca cc g ng ( m phong thy gi l cc sa). Vng trn c chia thnh
24 , mi ng vi 15 o ( ton vng 360 o ).
Nu ly vng a bn lm gc th vng thin bn lch v phi na v
vng nhn bn lch v tri na .
Ti tm thng lm mt vng nh, chia thnh hnh m, dng. Nhn
thc l Thi cc sinh Lng nghi. Lng nghi sinh T tng. T tng l
Thi dng, Thi m, Thiu dng, Thiu m. chnh l bn phng ng,
Ty, Nam , Bc. Cch xc nh phng v trc thi Tn chp: Khi i, trc
mt l chu tc, th sau lng l huyn v, cn bn t l thanh long th bn
hu, bch h. iu ny c ngha l, trc mt l nam th sau lng l bc, bn
tri l ng th bn phi l ty.
Chnh Bc ghi ch T, chnh Nam ghi ch Ng, chnh ng ghi ch
Mo, chnh Ty ghi ch Du. K theo chiu kim ng h th ln lt 24
nh sau: Mo, t, Thn, Tn, T, Bnh, Ng, inh, Mi, Khn, Thn, Canh,
Du, Tn, Tut, Cn, Hi, Nhm, T, Qu, Su, Cn, Dn, Gip.
Chuyn lu truyn, khi Qun L ( i Tam quc) i v pha Ty gp
m V Hu Kim th than th , khng vui m nhn xt: Cy ci tuy nhiu m
t lu khng c bng, bia m li ghi hoa m nhng khng c hu gi
gn, huyn v khut mt u, thanh long khng c chn, bch h ang ngm
xc cht, chu tc ang rn r, mi nguy phc khp bn b, ha dit tc
t l sp n, khng qu hai nm s ng nghim.
Quch Phc trong Tng kinh dn rng: Thanh long bn tri, bch h
bn phi, chu tc ng trc, huyn v ng sau, mun c m yn m
p th huyn v phi ci u, chu tc dang cnh, thanh long un khc,bch
h quy thun. Khi nhn th t ng thi phi nhn mu t. Nu ta thm n
t x tc cng vin Trung Sn Bc Kinh th thy phng ng thanh long,
t mu xanh cy c, phng Ty Bch h mu t trng bc, phng Nam
chu tc t mu hng, phng Bc huyn v t c mu en. Gia n
cng, t mu vng tng trng cho Ngi.

T tng sinh Bt qui, ngoi t tng c lp li trong bt qui cn

thm bn hng ca Bt qui l : Cn , Khn, Cn, Tn. chnh l cc
hng Ty bc, Ty nam, ng nam, ng bc.
Nh th, phng ng c Gip, Mo, t. ng Nam c Thn, Tn, T.
Nam c Bnh, Ng, inh. Ty Nam c Mi, Khn, Thn.Ty c Canh, Du,
Tn. Ty Bc c Tut, Cn, Hi. Bc c Nhm, T, Qu. ng Bc c Su,
Cn, Dn.
Cc hng thuc a ch l : T, Su, Dn, Mo, Thn, T, Ng, Mi,
Thn, Du, Tut, Hi ( 12 hng a ch). Tm hng thuc thp can l :
Gip, t, Bnh, inh, Canh, Tn , Nhm, Qu ( b Mu, K trong thp can).
Cc hng xp i xng gi l bt sn i din gm: Cn-Tn, KhmLy, Cn-Khn, Chn-oi. Bc thuc Khm, ng thuc Chn, Nam thuc
Ly, Ty thuc oi.
Phn v theo Ng hnh th chnh gia l hnh Th, Bc thuc hnh
Thy, ng thuc hnh Mc, Nam hnh Ha, Ty hnh Kim. Cn cch gi
khc : Thy l Nhun h, Ha l Vin thng, Mc l Khc trc, Kim l Tng
cch, Th l Gia tng.
Trn y ta ch xt n Chnh ng hnh dng ph bin trong phong
thy. Ngoi ra cn Bt qui ng hnh v Hng phm ng hnh cng l loi
ng hnh thng dng. Cn T kinh ng hnh, Tam hp ng hnh, T sinh
ng hnh, Song sn ng hnh, Huyn khng ng hnh, Hng thng ng
hnh, Np m ng hnh ...khng th k ht c.
C th ca phong thy th th t trn l Kim, th di l Mc, th nhn
l Ha, th vung l Th. th nh sng gn l Thy.
Khi chn t phi da vo ng hnh tng sinh m lun on. Trnh
ng hnh tng khc l iu thy phong thy tm nim hng ngy.
Theo Hng V cm th lun v ng hnh tng ng th thy giao thy,
nam n tt dm. Phng Bc thuc Thy. Nu c nc thm nhp t phng
Bc vo khu t ta hay m phn th con ci khng n tha. Nu dng nh
quay mt hng Nam th sau nh l huyn v. Huyn v phi l th t nh
cao , c g thoi mi thun, mi p. G thoi l th huyn v ci u. Nu
sau nh li l m nc hoc vch ni dng th c khc g huyn v mt u
m Qun L ch bai trn.
Phng Nam l Ha m th t li nhn khc no nh la gp la, theo
phong thy th t y hay gp iu kin tng. Phng Ty ca ming t
i tng xem xt l Kim m c th trn ( Kim ) th gia ch s giu c,
thnh vng. Pha ng nh l hng Mc li c th t di l mc th mc
mc tng sinh, trai gi trong nh giu sang, ph qu.

Ngoi ra quan h gia Thin, a, Nhn cn c quy c: T l Nh n

huyt, Cn l Qu mn, Tn l a h, Bnh l a huyt, Khn l Nhn
mn, Canh l Thin huyt, Cn l Thin mn.
Trong qu trnh xem xt phng v th tin thin bt qui ca Phc hi
phi hp m Dng. Hu thin bt qui ca Vn vng xp cc Ho
Tng.
Ra n a hnh c th th khu t c th bng phng l dng th g
ng ni cao li l m. t sn cc nhiu g cao, ni ln l m th thung
lng bi bng trong khung cnh i ni li l dng. Chn th t lm nh
hay t m trc ht phi trng khu cn bng m dng. t sn cc
cng dng nn chn lm nh , t m ni c mch nh ( long gy). t
bnh dng bng phng nn chn v tr hi cao ta lc ( khi t). Khu
t p bn tri c thanh long ( mch nc) , bn phi c bch h ( ng
di), th t ng trc c ao m ta rng ( chu tc), ng sau c g trn
ta lng ( huyn v) . Long l dng, H l m. Long-H tng nhng th
gia nh ha thun, trai gi xum vy.
Ni ch tnh ( ng yn) l m th nc chy ( ch ng) l dng.
Th t p l th t c ni ch tnh quay u nh ng. Nc ch ng
lng l n rng nh chy, nh khng, lu luyn dng dng. Ni v nc hi n
ha bn nhau , cp k vi nhau, bo v nhau, nui dng nhau l th t p.
Kiu lun l nh th l da vo c s trong dng c m, trong m c dng.
iu ha m dng l iu quan trng. Lun m dng ri ton ng hnh sao
cho mi suy tnh khng trng iu xu.
Chn cc th t, cch chn hng , suy cho cng sau khi loi b
nhng iu thn b v m tn th cng l chn a im hp vi iu kin a
hnh , a cht cng trnh, a cht thy vn , vi kh hu cho mi trng sng
c tha ng.
Thut phong thy nghin cu nhng vn ng t nhin ca mi trng
sng ca con ngi mu cu s tin nghi cho cuc sng gn lin vi thin
nhin. By gi t cht , ngi ng ly u ra t rng tm thanh long,
bch h. Gp hng nghch th dng gii php che nng, chn gi. Nng bc
qu th bt iu ha nhit .
Phong thy ghi li du ca mt hin tng vn ha xa. i nay bit
m xem ngi xa mu cu tin nghi cuc sng ra sao. Thc ra th ngi xa
ch tc ra thut phong thy cng ch l cch tm hiu thin nhin v s vn
ng ca thin nhin ri tm cch hn ch tc ng tiu cc ca thin nhin
cuc chung sng vi mi trng sao c li cho con ngi. Nu loi nhng
iu m tn v s li dng phong thy le bp thin h kim cm th
phong thy u c ch l d oan./.

LK.

ng hnh v phong thy

L Kiu
Ng hnh l: Thy , Ha , Mc , Kim , Th.
Phng v theo Ng hnh th chnh gia l hnh Th, Bc thuc hnh
Thy, ng thuc hnh Mc, Nam hnh Ha, Ty hnh Kim. Cn cch gi
khc : Thy l Nhun h, Ha l Vin thng, Mc l Khc trc, Kim l Tng
cch, Th l Gia tng. l Chnh-Ng-hnh.
Ha( Nam)

Mc ( ng)

Kim(Ty)
Th
Thy( Bc)

Nh hnh ny th Th khng cc phng m nm ngay chnh gia.

Thut phong thy ch n ta sn, hng thng, thc t ng hnh ch s
dng t hnh cho nn cn c tn ca ng hnh l t kinh ng hnh.
Dn, Ng, Tut hp thnh nhm Ha. T Du Su hp thnh nhm Kim.
Thn T Thn hp thnh nhm Thy. Tn Mo Mi hp thnh nhm Mc. Mi
nhm c ba phng : sinh, vng, m hp thnh nn gi l tam hp ng
hnh.
Bt qui ng hnh phn bit khc vi chnh ng hnh v cc loi ng
hnh khc.
Bt qui ng hnh ch trng ly hnh th ghp thnh cm m lun
ng hnh. Bt qui l Cn, Khn, Chn, Cn, Ly, Khm, oi, Tn.
Theo tin thin bt qui th Cn Nam, Khn Bc; Ly ng,
Khm Ty; oi ng Nam, Chn ng Bc; Tn Ty Nam v Cn
Ty Bc. n hu thin bt qui th a v ca tm qu hon ton thay i.
S thay i ny do lun l m ng giao hp m thnh nn.
Cn l Dng thun, ht kh m ca Khn bin thnh Tn. Cn bin
ha ln hai thnh Ly; bin ha ln ba thnh oi. Khn l m thun ot
dng kh ca Cn bin ln u thnh Chn, ln hai thnh Khm, ln ba
thnh Cn. Lun vo ng hnh th Chn thuc Mc, Canh ghp vi Chn, Hi
Mi phi hp vi Chn do Canh, Hi , Mi u thuc Mc. Tn thuc
Mc, Tn ghp vi Tn do Tn cng thuc Mc. Cn thuc Kim, Gip

ghp vi Cn nn Gip cng thuc Kim. oi thuc Kim. inh ghp vi

oi, T Su phi hp vi oi nn inh, T, Su u thuc Kim. Khm
thuc Thy, Khm phi hp vi Qu. Qu thuc Thy. Thn, Thn phi hp
vi Khm nn cng thuc Thy.
Li thuc Ha. Cn phi hp vi Nhm thuc Ha. Dn, Tut hp vi Li nn
cng thuc Ha. Khn thuc Th. t ghp vi Khn nn t cng thuc Th.
Bnh ghp vi Cn nn Bnh cng thuc Th.
Tng trng ca bt qui th Cn l Tri, Khn l t, Cn l Ni,
Khm l Nc, oi l m nc, Ly l la, Chn l Sm v Tn l Gi.
Bt qui ch yu dng minh nh phng v. Chu Dch ch r: Vn vt ra i
t Chn, Chn l phng ng, bnh ti Tn. Tn l ng Nam. Ly l sng
sa, vn vt gp nhau nn Ly l phng Nam. Thnh nhn quay mt v
phng Nam xt vic thin h. Khn l t nui vn vt. oi l gia
ma Thu, l s thuyt ca vn vt. Cn ch phng Ty Bc, ni m Dng
st k nhau. Khm l nc, l phng chnh Bc, l ni quy t ca vn vt.
Cn ch ng Bc, l ni kt thc cng l ni m u ca mi vic.
Hng phm ng hnh phn bit khc trn nh sau:
Gip Dn Thn Tn Mu Khm Tn Thn thuc Thy
Chn Cn T thuc Mc
Li Nhm Bnh t thuc Ha
oi inh Cn Hoi thuc Kim
S Qu Khn Canh Mi thuc Th.
Trn y l vi loi ng hnh thng dng. Ngoi ra cn rt nhiu loi
ng hnh khc nh T sinh ng hnh, Song sn ng hnh, Huyn khng ng
hnh, Hng thng ng hnh, Np m ng hnh, Tinh ng hnh, Hn
thin ng hnh, Thin can ng hnh, a ch ng hnh ... nhiu v k.
C th ca phong thy th th t trn l Kim, th di l Mc, th nhn
l Ha, th vung l Th, th nh sng gn l Thy.

Kim hnh

Mc hnh

Thy hnh

Ha hnh

Th hnh

Khi chn t phi da vo ng hnh tng sinh m lun on. Trnh

ng hnh tng khc l iu thy phong thy tm nim hng ngy.
Tuy th s vn dng ng hnh trong phong thy rt lung tung. Thy
phong thy cho rng ng hnh l cng lnh ca m-Dng, l quyn ca
To Ha cho nn mi vic trong ngh phong thy u phi da vo ng
hnh.
Mi phng n lp thnh u do lun l da vo ng hnh m phn
on. Hin nay ta c th coi rng nhiu lun on l v on. Tuy th, c
mt s lun on l kh tn.

Lun on kiu ng hnh tng ng, i loi xem s sinh-khc ra sao,

xem khi phi hp s dn n kt qu th no. Xin dn ra y minh chng
nhng iu lun on ca thy phong thy, chng ta thy mt cch lun
l, khng phi y l cch lun l chung nht v iu ng sai cn phi bn.
Khi thy gp thy thng dn n iu khng tt, gia nh dm lon.
Phng Bc l thy m c nc ngm vo nh, vo m th khng tt. Phng
Nam l Ha m c th t hnh tam gic nhn, nh th Ha gp Ha thy
phong thy on rng ni t y thng sinh kin tng. Phng Ty thuc
Kim m c th t dng trn ( Kim hnh) th nh nh th ca ci n n ko
n. Phng ng thuc Mc m th t li c hnh di (Mc hnh), gia ch
s c con ci hu, giu sang ph qu.
i vi mnh t lm nh hay ni huyt tng, nu ly v tr ngi nh
hay ngi m lm mc phng v th phong thy gi bn tri l thanh long,
bn phi l bch h, ng trc l chu tc, ming t st ngay trc nh l
minh ng, ng sau l huyn v.
Tt nht th bn tri c dng nc nh chy lng l cho ng ngha
thanh long( con rng xanh). Bn tri c nc chy theo dng, cha v con trai
vinh hin mt mt vi i. Bn phi c bch h ( h trng) li c ng di
men theo ra t th con gi trong nh m ang, sung sng. Bch h m li
c nh cha, miu mo hoc l vng ng ngp l iu king k. t nh
th d sinh t bit trong nh. Trc nh c ao h m o nh hnh trn th
con ci trong nh v vang, ph qu. Chu tc c sng di bao bc lm thnh
n th nh hnh ci bn k trc nh, trc m th con chu trong nh gi u
sang vinh hin. Th t ny gi l Thin cc( c lu gc nh tri). Sau nh
th t n trn nh my n, xm xt xum vy gi l huyn v c th bch
i ( i bic), lc hng lu di, truyn gia mi mi. iu k c l c h
su huyn v. Sau nh, sau m, nht thit khng c h su. Truy n
thuyt k rng sau m t Khut Nguyn bn Tu c h su nn ng ny cht
ung.
Ni non, sng nc thin nhin, g ng, long mch sp xp trn mt
t to nn ha phc cho ngi lu ti. Thy phong thy cho rng mnh
c nhim v tm ra c ch , ch tng cho ngi , con chu ngi tng
c iu lnh, c phc m. Mun c th t nh phi hc qua l kh m
thu tm. iu ht sc quan trng trong phong thy bn thn ngi thy phi
tu nhn tch c. Tin tch c, hu tm long : ci gc ca tm t l thy
phi n , ngh suy cho c nhn bn, c o l lm ngi. gi l tch c
th khng phi ngy mt, ngy hai m c ngay c. Ch hm h tm t th
s b tri che mt mt, lng d ti tm, t p trc mt m nh m, khng
thy c. c sng th khi c th t hay, chng cn lun l cu k m tm
c vi thin nhin ng cm, lng thy ngt ngy tn hng. M khi
tch c, tu nhn tm cho l th li chng cn t p xu lm g. Nhng
ngi t o l y, t thn nhn thc ci c vi ci khng hu nh ha
quyn. n y, cu chuyn phong thy dn thnh trit l cuc sng, khn g

cn n thun l php a l thc hnh na. Tip tc bn khng phi l i

tng ca bi vit ny./.

v phong thu v m m cc vua,

cc hu nh minh , nh Thanh
L Kiu
Trong lch s Trung quc th thuyt phong thu cc thnh vo thi
nh Minh, nh Thanh. C hai khi nim m nhiu ngi thng ho trn
lm mt l phong thu v thut phong thu. Duy danh nh ngha th
phong thu l gi v nc. Gi v nc to nn nhng nhn thc s khi
v v tr quanh ta. C th th phong thu c hiu l t ai, a th,
a hnh, a mo, thu vn, phng hng, trng thi vi kh hu quanh
ta. C th ni khi qut phong thu l mi trng vt cht cha con
ngi sinh tn trong . Thut phong thu l nhng suy ngh, lun l
ca con ngi v cch thch ng ca con ngi khi nm trong mi
trng phong thu y.
Nhng nh nghin cu Trung quc hc cho rng thi Tin Tn bt
u thai nghn, n Tn Hn bt u pht sinh thut phong thu nhng
phi qua i Ngu Tn thut phong thu mi c truyn b.
Bt u i Tng, thut phong thu bt u thnh hnh. Nhng
phi n Minh, Thanh thut phong thu mi c cng nhn chnh thc
v c ph bin cng khai, hp php.
Trc y phong thu bao hm m dng hc, a l hc v thut
s. m dng hc nghin cu v thin vn, tinh tng. m dng hc
cng nghin cu v a l l ni con ngi sinh, trng v nhn thy
tri. Phng php lun c bn ca m dng hc l m dng ng hnh.
m dng hc c cng nhn chnh thc t triu Nguyn (Ch Nguyn,
nm th 28) m i tng c cng nhn l cng vic nghin cu ,
quan st s vn hnh ca v tr, xem tri, xem sao on vic lnh d
ca hin tng thin vn, d bo thi tit, xem t lm nh, xem t t
m, m, nh lch phc v t l, gip nh thi v sn xut nng nghip.
n i Minh Hng V, nm Bnh dn, ngy 5 thng 5 m lch, vua
Hng V nh Minh quyt nh t chc quan coi v m dng hc,
chuyn lo qun l v o to cc i tng ca m dng hc nh va
ni trn.

nh,
bit,
chn
thit

Thi Minh tr i, t vic chn t lm th, kinh n lm

t m m u c xem xt cn thn. Nhiu ngi nh c hiu
ham l gii phong thu m vinh hin. Ngc li c nhiu ngi v
sai ngy, chn th t vua khng a m khng nhng bn thn
mng lm lin lu n chn h b cht u.

M m l thnh t quan trng bc nht i vi cuc sng tinh thn

lc tr v cng nh khi xy ra ci cht ca vua cha t khi c thut
phong thu. Ngay sau khi lp xong nh Minh, Chu nguyn Chng lin
hi qun thn ti Nam Kinh bn vic xy lng m. Ti Nam kinh lc
c Chung Sn l t c th p t m m nhng li dy c lng m
chn. Chu nguyn Chng c quyt nh t lng tm ti Chung Sn.
Tuy c dch khu m chnh ca dng h mnh xung pha Nam nhng h
Chu cho di chuyn i ht cc lng m trn ni Chung Sn ny i.
n rng h Chu ch gi li m Ng vng Tn quyn ( mt trong ba
chn vc Tam quc) v Ng vng ch c coi nh k gc m cho dng
h Chu nh Minh.
Sau c Liu Qun Khanh l thy phong thu kh tinh thng
gii thiu cho Minh Thnh T ( 1403-1426) mt qu ni cu to t t
st hong th huyn Xng Bnh, Bc Kinh xy hong lng. Chu
( Minh Thnh T) rt ng v i tn ni t thnh Thin Th Sn.
n cui triu Minh, ti y tng 13 v hong Nh Minh nn gi
l Thp Tam Lng.
Lng m Thp Tam Lng xp ng theo trnh t th h, cn c
vo ng hnh tng sinh Mc, Ho, Th, Kim, Thu m t tn theo th
t nh Chc , , C, Trn, Ngc, Thm, ng, Chiu , Thng, Hu,
Qun, Hiu, Kim ( tn cc Hong c tng trong Thp Tam Lng).
Trong khi phong kin nh Minh lo xy lng m cho Hong tc nh
mnh nhng li s nh Hu Kim s hng vng v thay th dng h
mnh nn cho tay chn ln ni Phng Sn o t long mch, dit long
kh ca m t ngi Kim. Th m Hu Kim vn pht trin ln mnh,
thnh nh i Thanh sau ny thng tr Trung quc trn 200 nm.
i nh Thanh, vua Thanh Th T ( 1643-1661), nin hiu Thun
tr, lc cui i cho xy dng m m cho cc vua dng h mnh ti
chn ni Xng Thu, huyn Tun Ho, tnh H Bc. y l th t rt
p, sn mch un khc nh phng ma, rng bay. Bn tri c ni
chu v ph , bn phi cng c ni hng ta, un chu. Tri, phi li
c sng chy km hai bn ri t hi ni Long H Cc. Ni ny lc u
ch l Hiu Lng, sau m rng thnh Thanh ng Lng. Ti y tng
cc vua nh Thanh l Thun tr, Khang Hy, Cn long, Hm Phong, ca

cc hu v phi l T Hi, Cnh phi, Cnh song phi, D phi, nh phi,

Hu phi v mt lng cng cha.
Khu Thanh ng Lng cch Bc kinh 125 km. Chiu rng ca khu
vc lng theo hng ng Ty l 26 km, theo hng Bc Nam l 125
km din tch khu t lng xp x 3000 km2 bao gm cc huyn Tun
Ho, K, Mt, Vn ... Dn chng tuyt i khng c xm phm t
ai ca lng. Thm ch vo kim ci cng b tr ti rt nng. Ngi a
cht thy gip khu vc lng c m bc nhng khi tu xin khai thc ,
vua Thanh Hm Phong , nm 1853, ban ph li t chi, khng cho
khai thc:
" Tuy Tang Vin Sn c m bc, li khng cng long mch vi
V Linh Sn ca ng lng, nhng d sao cng gn vi khu vc phong
thu ca lng phi bo tn, khng c khai m".
Khu vc Thanh ng Lng c sp xp rt p, xt theo cch
nhn ca Kin trc s. y l ci p cn xng, nghim chnh, c trc,
c hng ng n. Mi lng ca Hong u xy dng theo t duy
nghim chnh, ly trc chnh gia theo hng Bc Nam song song vi
ng kinh tuyn lm trc i xng. Cc kin trc vt u quay mt
nhn hng Nam. u Bc ca cc cng trnh bm theo trc trung tm l
Long n in nm trong thnh hnh vung. Hai bn ng trc ny l
tng cp hng mc cng trnh kin trc i xng qua trc. Vo xem
lng m nh vo thm cung nh trang nghim, tng nh vua cn sng.
Mt c im r nt ca cc lng triu nh Thanh l s kt hp
hi ho gia cc hng mc cng trnh vi thin nhin. Mi lng u c
mch ni chy ngang pha trc xa xa lm l chn. Pha sau lng li c
ni cao hn lm ra th huyn v ta u. Knh mng khi nhn to
thot nc, lm thnh dng chy lun c nc rc rch. Hai b mng
k . Vt qua mng un ln lm nhng cu nh tu theo a hnh m
to dng cho n nhp. C sn ni nh cng tt, nu theo phong cnh v
a th cn thit th p thm ni nh. Trn ni nh lm cc nh nh v
theo kiu nh thong, ct mi cong, mi ci mt kiu, kho lo ti
hoa.
Sp xp kin trc lng tm nh Thanh th hin nhng trung tm
kh m nt. Trong Thanh ng lng th Hiu lng, lng vua Thun tr
c ly l trung tm . Bn pha Ty l Cnh lng, lng ca vua Khang
hy, v pha ng l D lng, lng ca vua Cn long.
Tuy lng tm t vo quy hoch nhng n i vua no li
chn cho mnh v tr theo thch. Nh vua Cn long chng hn, Khi
ng tui, vua Cn long bt u ngh n ch nm lc v gi. Vua Cn
long chn cho mnh khu t c tn "Thng Thu Cc" xy D lng

cho mnh. Theo thy phong thu th Thng Thu Cc c th long bn h

c, tinh cung vn lin m nh lun on th tt lnh n vn nm.
T Hi thi hu rt tin phong thu. Khi chn ch cho mnh lc v
gi, nhiu ln thi hu n kim tra vic xy tng a cho mnh. Thi
hu tng ci chui ht nh 18 vin ngc trn chu nm xung huyt
trn t ma s nhng nhiu. Khi b cht, trong m chn tng rt nhiu
vng, bc, chu bu. Chuyn k rng khi cht mm b ngm vin ngc
d minh chu m nu cha a vo trong quan ti th cch trm bc,
nh nh sng ca vin ngc m c th nhn thy nhng si tc trn u.
Vo nhng nm cui nh Thanh, u Dn quc, Tn Din Anh,
nh qun phit Trung hoa o m T Hi ly ca. Sau qun th
ph cng o ht cc lng cc vua Khang Hy, Hm Phong, ng Tr
ly ca ci.
Ngy nay nhng lng tm c tu b li. Thanh ng Lng
thnh ni thng cnh, thu ht kh nhiu khch du lch. Ln nh gia
ca Xng Thu Sn nhn chung quanh, ni non ln un, nhn xung
thp cng trnh kin trc nhp nh tng hng, tng dy. Thin nhin
mnh mang, sc lao ng ca con ngi v tn. Phong cnh tht ho
hng. Khch tham quan khen p nhng cng kh trnh khi ngm ngi
cm khi trc l huyn diu v v tnh ca thi gian./.

phong thu v nh ca
PGs L Kiu
i hc Kin trc H ni
Thi xa, nhng gia nh c hc, c tin, hoc l quan chc, khi
lm nh cn xem phong thu rt cn thn. V tr t ngi nh thng
chn ni c dng nc un quanh, ng sau xa xa c i hoc l ni
thp n gi. Ngi nh gn vi thin nhin , c mu xanh cy l, c dng
nc mt du, nh tn cnh, cnh lm ni bt nh. a th lm nh nh
vy l nhn kh thing sng ni, tinh hoa ca mt tri, mt trng.
Khng gian khong t thun li cho vic di dng tinh thn, rn luyn
ch. Nhng chuyn nh th, ngy nay tm u ra vi cnh t cht,
ngi ng.
V tr lm nh ngy xa chn ni:" Ni Cu Hoa, cha n trong
my, sng Thanh Qua cu vn nhnh liu". Thn xm nm gn trong
vng m ca hng liu, c dng nc un ln, pha Bc xa xa c ni
xanh nh bnh phong chn ng. ng v tnh hi ho lm cho con ngi
sinh sng trong mi trng tht l d chu.
Phong thu c c mt kho l thuyt di dng ch dn cch tm
t lm nh. Nh lm trn vng ni th xem th ni, lun long mch
xc nh ng v th nh. Vng g i ni rng thong th bn pha
phi nh qui chu. Khng c qu trng tri, khng c vc hoc nh
th t trt, trt. Vng ng bng phi c long mch, c ng quanh
bn phi, c ngi nc bn tri, trc nh c sn v vn rng, xa na
l h, l ao. Sau nh t to th nh my n, khi to.
Mt cch khi qut th lun v nh ca cng cn da vo l thuyt
c bn ca phong thu l kh v l kh.
Kh l khi nim c th gi l ph bin v bao trm ca phong
thy.Trong i sng hng ngy th kh hoc hi l mt trng thi ca
vt cht c mt long, thng thng l l lng trong khng gian.
Ngoi ra kh c th cha trong nhng khong khng gia cc ht rn,
ha tan trong th lng. Nhng kh trong phong thy li tru tng hn
v phong thy cho rng kh tn ti mi ni v cu to nn vn vt. Kh

khng ngng bin ha, khng ngng vn ng. Kh chuyn ng to ra

gi ( phong). Kh tch t s bin thnh nc( thy) chy trong mch
ngm, trong sng ngi hoc t trong ao h. Cho nn nghin cu Phong
Thy th chnh l nghin cu s bin ha ca kh . y l nhng khi
nim duy vt v kh. Phong thy li c nhng lun l duy tm v kh
khi xem xt nhng khi nim nh sinh kh, t kh, dng kh, m kh,
th kh, a kh, tha kh, np kh, kh mch ... l nhng suy din sn
phm ca t duy tru tng v s bin ha ca kh. L kh - thut x l
v kh- l s suy on ca thy phong thy v s vn ng ca kh theo
nhng c s hiu bit ca thy lun ra sinh kh, trnh lng t kh.
Phong thy quan nim rng th gii t khng n c. Kh l
nguyn gc. T kh sinh i thnh m dng. Sau li phn thnh nm
vt cht l kim, mc, thy, ha, th. S thnh, suy, cn mt ca nhng
vt cht ny c nhng qui lut ca n. Ngoi ra nhng vt cht ny li
gn vi nhng iu may mn v iu tai hi v c th d bo c
nhng iu may mn hay tai hi ny.
Sinh kh l iu mong c v iu phi t nu mun c lnh. T
kh l iu d cn trnh v tm mi cch trnh. Mi thng, theo
phng v, sinh kh hoc t kh xut hin phng v khc nhau. ng
th phng v sinh kh th tt lnh, nu ng th phng v c t
kh th chu iu d.
Phong thy quan nim rng kh m dng th di l gi, bay ln
l my, ri xung l ma, di chuyn trong lng t l sinh kh. Sinh kh
to ra vn vt. Thc cht th quan nim ny pht sinh t nhng quan st
th s v s chuyn ha ca nc m thi. Ti sao ngi xa cho rng
kh di chuyn trong lng t to ra sinh kh. l do quan st khi c
dng ngm di t, cy c trn mt t c ti tt hn. C T Ao
xa khuyn rng, khi lun nh long mch, tc l nhn nhn mch kh
trong t phi quan st th t bit hng mch di chuyn. Nhiu khi
mch i khng phi ch l ra b mt t m nhn cy c trn mt t c
th lun on mch ngm.
Thut phong thy cho rng kh bin ha v cng. S bin ha ca
kh hiu theo thi xa l da vo nhng nhn xt thin nhin n s v
nhng khi nim nng v quan st m cha c nhng phn tch v mt
bn cht ha l ca s vt. Th d thut phong thy quan nim rng :
kh l m ca nc, nc l con ca kh. Kh chuyn ng, nc chuyn
ng theo: nc dng, kh cng dng. M con xon xut bn nhau. Nh
th th ni ln mt t thy c l nc cn dch chuyn trong lng
t khng c vt tch l kh. Nhng do kh v nc quyn ln vi
nhau nn quan st nc chy trn mt t m lun ra kh di lng t,
hoc ngc li lun v kh di ngm m bit c nc trn mt t.

Thut phong thy cho rng kh quyt nh ha phc ca con

ngi. C t l c kh. Con ngi sinh ra l c kh, ngi sng l
c kh ngng t thnh xng ct, khi cht l tr v vi kh, tan bin
thnh kh, ha quyn vi kh. Tng, chn l tip nhn sinh kh, phn
kh ni ct to ra phc m. Kh vn ng trong t th hin thnh a
th. Kh t li do th dng. Ni i l thn kh, g ng l cnh nn
kh di chuyn t thn n cnh. Kh gp gi s tn ra, gp nc th t
li. Php nghin cu phong thy l t kh khng cho tn i, lm sao
phi lun c kh vn vn hnh m li t ng im mong mun.
Sinh kh ban u ch c mt ( nguyn kh) sau khi bin ha vn
ng m thnh v cng v tn. Tri khng c kh th khng c g cho
t. t khng c kh th khng c g cha. Sinh kh n trong lng
t, nhn khng thy m phi ly l tm ra n. l php lun
thy kh, chnh l l kh. Lp lun kiu nh l ng trong kh, kh c
nh thnh ra hnh, quan st hnh c th lun ra kh. Ngi xa cho rng
hi ct cha m l gc ca con chu. Hnh th ca con chu l cnh
nhnh ca cy cha m. Gc v cnh tng ng. Tng hoc ni c ng
ni t lnh th thn linh yn n, con chu thnh vng.
Thuyt kh v nh ch yu l thuyt np kh v thuyt sc kh.
Np kh gm a kh v mn kh. a kh l kh trong t ti ni lm
nh. Mn kh l kh t cng a vo, t ca vo nh. Sc kh l mu
sc cm nhn c qua ngi nh. Cn ni r cho khch quan l chng ta
cha phn tch ng sai m ch mi a ra nhng lun im c bn ca
phong thu s dng khi lm nh.
lun ra a kh trong thn p hay ph x l iu m h. Khi
lm nh khng th b qua phng v. a kh lun c t phng v
dn kh. Chng hn nh Mc tinh, Kim tinh, Th tinh, lm nh y th
con chu lm nn , n ra. Ho tinh l long thn cn bc hon ( di dch,
hon ci), nu khng chng ra g. Thu tinh cn t hi th ca ci n
nh. Minh ng ( trc nh) cn rng v bng phng.
T phng v( v tr theo hng), t lun v thanh long ( mch
nc), bch h (ng ci cnh nh ), minh ng, chu tc ( t ai,
h nc trc nh ), huyn v ( t sau nh), phong thu c nhng iu
lu quan trng nh:
Li ra vo ca sn ni hoc thung lng, trnh lm nh. Trc nh phi
c minh ng rng, thong. Huyn v khng c qu cao. Bn tri
nh c dng nc quanh co, nc khng c t tng m cng khng
c chy xit. Bn phi nh c ng i rng nhng cng khng
phi l li i tp np, n o, d di. Nh khng lm trn nn ging lp.
Nh trnh ng ba ng ci m c li xc thng m vo mt tin.
Nh khng lm ni ng ct. Khng chn v tr nh gn n cha, miu
mo. ... Phong thu c th gii thch theo quan im ca mnh nhng
iu cn trnh va nu. Chng hn nh lm ni ca ni, ca thung lng

th gi c vo nh, gia nh ly tn. Lm nh trn nn ging c th gia

ch m au. Lm nh trong ng ct gia ch n ci. Lm nh gn n
miu gia ch tm thn bt nh. Lm nh m pha sau c ni cao ch
nh cung ch...
Kch thc ca ngi nh , ca cc b phn nh ca theo phong
thu cng c qui tc kh cht ch. o chiu di, ngi xa s dng
"b" thay cho " thc" ( xch). Chn thc l hai b. Mi thc xp x
40 cm ngy nay. S lng "b" nh cho tng b phn nh hoc ton
nh cng c php tc. Mt "b" gi l kin, hai "b" l tr, ba 'b' l
mn, bn " b" l bnh, nm "b" l nh, su "b" l chp, by "b" l
ph, tm "b" l nguy, chn "b" l thnh, mi "b" l thu, mi mt
"b" l khai, mi nai "b" l b. n "b" th 13 th lp li chu k
trn.
Kin l kch thc c bn, tr l b bt, mn l y , bnh l
va phi, nh l khng c thay i, chp l nn nm ly, ph l tan v,
nguy l khng yn n, thnh l t c iu hay, thu l nhn ly, khai
l m mi, b l dng, l tc. Theo nh th m chn ly iu mong
mun khi nh kch thc nh v cc b phn nh. Kch thc li c
lun on theo lnh d rt khin cng.Chng hn nh kin l nguyn
ct( gc ca iu lnh), tr l sng sa, mn l thin hnh, bnh l
quyn thit( un li), nh l kim qu( thc vng), chp l thin c,
ph l xung st, nguy l ngc ng, thnh l tam hp, thu l tc kip(
cp git), khai l sinh kh, b l tai ho. Nn chn kch thc theo
kin,mn, bnh, thu . Kch thc chp nhn c l tr, nguy, nh,
chp. Thnh, khai dng tt. Ht sc trnh cc kch thc trong b b,
ph. Chiu rng nh khng chn mn, bnh, thu, b. Chiu di nh ly
theo tr, nh, chp, khai. S "b" ca nh hp vi qui tc tr, nh,
chp, nguy, khai, kin th trong nh y sm sinh qu t. Nh c s
"b" hp vi qui tc tr, nh, nguy, khai, chp, kin th ngi trong
nh mau thng quan tin chc.
Thut phong thu ht sc coi trng s m ca ca nh. Ca, cng,
n a mn kh m nh l kh lun th mn kh cng vi a kh l hai
tiu ch quan trng nht ca ngi nh. Ca c th tip thin kh nu
hng ln trn, hng xung di th tip a kh, n lnh, trnh d.
quyt nh ca ca ngi nh, cn cn nhc phng v ca ca, xem
ca nn m ra khng gian no, chiu cao, b rng ca ca, vt i din
vi ca u ht sc quan trng. Ca nhn ra khng gian thong ng
c th, khi ngc ln th ngm trng, nhn my , coi ngang tm mt th
ngm cy, nhn hoa, p bit my.
S trn thit trong nh cng c nhng qui tc theo phong thu.
Ni t bi v th cng trnh i din vi phng Thi Tu. t bi v
vo cc nm T, Su, Dn, Hi king quay mt hng Bc. t bi v
vo cc nm Mo, Thn phi king quay mt hng ng.Cc nm T,
Ng, Mi king quay mt hng Nam. Cc nm Thn, Du, Tut king
quay mt hng Ty. Nh th, theo phong thu, mi nm phi t li

bi v mt ln. Xa nay, nhiu nh ch t hng bi v mt ln u c

phi h lm n sa st.
Cn t chc khng gian trong kin trc mt bng cn theo nhng
qui nh cng kh cht ch nh cn m bo cc qui tc i xng, ngay
ngn, rng hp. Cy ci trong kin trc sn vn ca khun vin nh
cng cn cn thn. Trng cy du trc nh l iu king k v iu
ng ngha vi tang mn thn. chng qua v ting Tu, tang l du,
ng m vi tang l nh c m nn king m thi. Sau nh li khng
nn trng cy ho m phi trng ni n khch. v mun trnh ra
ci ch tam cng nguyn c. Truyn xa k Vng D thi Tng trng
ba cy ho sn trc v ni:" Hu th ca ta s c ngi lm n tam
cng ( t m, t , t khng) tht l tho ch ca ta".
Phong Thu bt u pht sinh t Tin Tn bn Tu, dai dng ko
di n by gi cn nhiu ngi b nh hng.
Thut phong thu, trn th xem thin vn, di xt a l. L thuyt c
bn t hc thuyt thi cc, m dng, ng hnh, tinh tng cc k b
him. Thy phong thu thu dt chuyn li k, gn ghp nhiu s kin
lch s, thi phng s trng hp ngu nhin t cho phong thu mu sc
k o, lm cho dn chng cm thy thn b.
Hy hi c vua cha no xy cung, t m m khng vi thy
phong thu tham mu chnh cho mnh. Nhng c i vua cha no vnh
hng tn ti. Khi thun thi, nh xy cho thu khen c thy t t,
coi hng lm nh. Khi m khch thu nh my nm nay, gia ch ai
n trch ti thy phong thu.
Thit k kin trc gii quyt tt cng nng, kt cu bn vng,
ng dng hi ho, gia ch phn khi lm nn n ra. l ci phong
thu tt nht cho ngi sp lm nh vy./.

v phong thu v m m cc vua,

cc hu nh minh , nh Thanh
L Kiu
Trong lch s Trung quc th thuyt phong thu cc thnh vo thi
nh Minh, nh Thanh. C hai khi nim m nhiu ngi thng ho trn
lm mt l phong thu v thut phong thu. Duy danh nh ngha th
phong thu l gi v nc. Gi v nc to nn nhng nhn thc s khi
v v tr quanh ta. C th th phong thu c hiu l t ai, a th,
a hnh, a mo, thu vn, phng hng, trng thi vi kh hu quanh
ta. C th ni khi qut phong thu l mi trng vt cht cha con
ngi sinh tn trong . Thut phong thu l nhng suy ngh, lun l
ca con ngi v cch thch ng ca con ngi khi nm trong mi
trng phong thu y.
Nhng nh nghin cu Trung quc hc cho rng thi Tin Tn bt
u thai nghn, n Tn Hn bt u pht sinh thut phong thu nhng
phi qua i Ngu Tn thut phong thu mi c truyn b.
Bt u i Tng, thut phong thu bt u thnh hnh. Nhng
phi n Minh, Thanh thut phong thu mi c cng nhn chnh thc
v c ph bin cng khai, hp php.
Trc y phong thu bao hm m dng hc, a l hc v thut
s. m dng hc nghin cu v thin vn, tinh tng. m dng hc
cng nghin cu v a l l ni con ngi sinh, trng v nhn thy
tri. Phng php lun c bn ca m dng hc l m dng ng hnh.
m dng hc c cng nhn chnh thc t triu Nguyn (Ch Nguyn,
nm th 28) m i tng c cng nhn l cng vic nghin cu ,
quan st s vn hnh ca v tr, xem tri, xem sao on vic lnh d
ca hin tng thin vn, d bo thi tit, xem t lm nh, xem t t
m, m, nh lch phc v t l, gip nh thi v sn xut nng nghip.
n i Minh Hng V, nm Bnh dn, ngy 5 thng 5 m lch, vua

Hng V nh Minh quyt nh t chc quan coi v m dng hc,

chuyn lo qun l v o to cc i tng ca m dng hc nh va
ni trn.
nh,
bit,
chn
thit

Thi Minh tr i, t vic chn t lm th, kinh n lm

t m m u c xem xt cn thn. Nhiu ngi nh c hiu
ham l gii phong thu m vinh hin. Ngc li c nhiu ngi v
sai ngy, chn th t vua khng a m khng nhng bn thn
mng lm lin lu n chn h b cht u.

M m l thnh t quan trng bc nht i vi cuc sng tinh thn

lc tr v cng nh khi xy ra ci cht ca vua cha t khi c thut
phong thu. Ngay sau khi lp xong nh Minh, Chu nguyn Chng lin
hi qun thn ti Nam Kinh bn vic xy lng m. Ti Nam kinh lc
c Chung Sn l t c th p t m m nhng li dy c lng m
chn. Chu nguyn Chng c quyt nh t lng tm ti Chung Sn.
Tuy c dch khu m chnh ca dng h mnh xung pha Nam nhng h
Chu cho di chuyn i ht cc lng m trn ni Chung Sn ny i.
n rng h Chu ch gi li m Ng vng Tn quyn ( mt trong ba
chn vc Tam quc) v Ng vng ch c coi nh k gc m cho dng
h Chu nh Minh.
Sau c Liu Qun Khanh l thy phong thu kh tinh thng
gii thiu cho Minh Thnh T ( 1403-1426) mt qu ni cu to t t
st hong th huyn Xng Bnh, Bc Kinh xy hong lng. Chu
( Minh Thnh T) rt ng v i tn ni t thnh Thin Th Sn.
n cui triu Minh, ti y tng 13 v hong Nh Minh nn gi
l Thp Tam Lng.
Lng m Thp Tam Lng xp ng theo trnh t th h, cn c
vo ng hnh tng sinh Mc, Ho, Th, Kim, Thu m t tn theo th
t nh Chc , , C, Trn, Ngc, Thm, ng, Chiu , Thng, Hu,
Qun, Hiu, Kim ( tn cc Hong c tng trong Thp Tam Lng).
Trong khi phong kin nh Minh lo xy lng m cho Hong tc nh
mnh nhng li s nh Hu Kim s hng vng v thay th dng h
mnh nn cho tay chn ln ni Phng Sn o t long mch, dit long
kh ca m t ngi Kim. Th m Hu Kim vn pht trin ln mnh,
thnh nh i Thanh sau ny thng tr Trung quc trn 200 nm.
i nh Thanh, vua Thanh Th T ( 1643-1661), nin hiu Thun
tr, lc cui i cho xy dng m m cho cc vua dng h mnh ti
chn ni Xng Thu, huyn Tun Ho, tnh H Bc. y l th t rt
p, sn mch un khc nh phng ma, rng bay. Bn tri c ni
chu v ph , bn phi cng c ni hng ta, un chu. Tri, phi li

c sng chy km hai bn ri t hi ni Long H Cc. Ni ny lc u

ch l Hiu Lng, sau m rng thnh Thanh ng Lng. Ti y tng
cc vua nh Thanh l Thun tr, Khang Hy, Cn long, Hm Phong, ca
cc hu v phi l T Hi, Cnh phi, Cnh song phi, D phi, nh phi,
Hu phi v mt lng cng cha.
Khu Thanh ng Lng cch Bc kinh 125 km. Chiu rng ca khu
vc lng theo hng ng Ty l 26 km, theo hng Bc Nam l 125
km din tch khu t lng xp x 3000 km2 bao gm cc huyn Tun
Ho, K, Mt, Vn ... Dn chng tuyt i khng c xm phm t
ai ca lng. Thm ch vo kim ci cng b tr ti rt nng. Ngi a
cht thy gip khu vc lng c m bc nhng khi tu xin khai thc ,
vua Thanh Hm Phong , nm 1853, ban ph li t chi, khng cho
khai thc:
" Tuy Tang Vin Sn c m bc, li khng cng long mch vi
V Linh Sn ca ng lng, nhng d sao cng gn vi khu vc phong
thu ca lng phi bo tn, khng c khai m".
Khu vc Thanh ng Lng c sp xp rt p, xt theo cch
nhn ca Kin trc s. y l ci p cn xng, nghim chnh, c trc,
c hng ng n. Mi lng ca Hong u xy dng theo t duy
nghim chnh, ly trc chnh gia theo hng Bc Nam song song vi
ng kinh tuyn lm trc i xng. Cc kin trc vt u quay mt
nhn hng Nam. u Bc ca cc cng trnh bm theo trc trung tm l
Long n in nm trong thnh hnh vung. Hai bn ng trc ny l
tng cp hng mc cng trnh kin trc i xng qua trc. Vo xem
lng m nh vo thm cung nh trang nghim, tng nh vua cn sng.
Mt c im r nt ca cc lng triu nh Thanh l s kt hp
hi ho gia cc hng mc cng trnh vi thin nhin. Mi lng u c
mch ni chy ngang pha trc xa xa lm l chn. Pha sau lng li c
ni cao hn lm ra th huyn v ta u. Knh mng khi nhn to
thot nc, lm thnh dng chy lun c nc rc rch. Hai b mng
k . Vt qua mng un ln lm nhng cu nh tu theo a hnh m
to dng cho n nhp. C sn ni nh cng tt, nu theo phong cnh v
a th cn thit th p thm ni nh. Trn ni nh lm cc nh nh v
theo kiu nh thong, ct mi cong, mi ci mt kiu, kho lo ti
hoa.
Sp xp kin trc lng tm nh Thanh th hin nhng trung tm
kh m nt. Trong Thanh ng lng th Hiu lng, lng vua Thun tr
c ly l trung tm . Bn pha Ty l Cnh lng, lng ca vua Khang
hy, v pha ng l D lng, lng ca vua Cn long.
Tuy lng tm t vo quy hoch nhng n i vua no li
chn cho mnh v tr theo thch. Nh vua Cn long chng hn, Khi

ng tui, vua Cn long bt u ngh n ch nm lc v gi. Vua Cn

long chn cho mnh khu t c tn "Thng Thu Cc" xy D lng
cho mnh. Theo thy phong thu th Thng Thu Cc c th long bn h
c, tinh cung vn lin m nh lun on th tt lnh n vn nm.
T Hi thi hu rt tin phong thu. Khi chn ch cho mnh lc v
gi, nhiu ln thi hu n kim tra vic xy tng a cho mnh. Thi
hu tng ci chui ht nh 18 vin ngc trn chu nm xung huyt
trn t ma s nhng nhiu. Khi b cht, trong m chn tng rt nhiu
vng, bc, chu bu. Chuyn k rng khi cht mm b ngm vin ngc
d minh chu m nu cha a vo trong quan ti th cch trm bc,
nh nh sng ca vin ngc m c th nhn thy nhng si tc trn u.
Vo nhng nm cui nh Thanh, u Dn quc, Tn Din Anh,
nh qun phit Trung hoa o m T Hi ly ca. Sau qun th
ph cng o ht cc lng cc vua Khang Hy, Hm Phong, ng Tr
ly ca ci.
Ngy nay nhng lng tm c tu b li. Thanh ng Lng
thnh ni thng cnh, thu ht kh nhiu khch du lch. Ln nh gia
ca Xng Thu Sn nhn chung quanh, ni non ln un, nhn xung
thp cng trnh kin trc nhp nh tng hng, tng dy. Thin nhin
mnh mang, sc lao ng ca con ngi v tn. Phong cnh tht ho
hng. Khch tham quan khen p nhng cng kh trnh khi ngm ngi
cm khi trc l huyn diu v v tnh ca thi gian./.

mt dng c ca thy a l xa
PGs L Kiu

Trong mi ngh nghip thng dng mt s dng c hoc thit b

chuyn ,c trng cho cng vic . Trong ngh a l xa ,rt hay dng n
ci la bn . La bn l dng c gm mt kim nhim t chnh gia c gn mt
tr quay. Phn di kim l mt mt trn ghi nhng thng tin trc tip s
dng khi dng la bn .
Loi la bn nh c gi l trc long ( tm long mch )v ln l l a
kinh hoc la bn .
Trn mt la bn v nhiu vng trn m tm l tm quay ca kim nhim
t . Thng lm ba vng ng tm m vng ngoi cng gi l vng Thin
bn , vng gia l vng Nhn bn ,vng trong cng l vng a bn . i
vi nhng la bn ln ngi ta lm s vng trn 13 vng. Thc cht nhng
vng ny l thng tin cha sn tra cu theo chuyn m ngi s dng
cn tm .
Nu ch l c ba vng th vng Thin bn dng xem hng nc t ,
nc chy . Vng a bn dng n nh long mch . Vng Nhn bn nh
s tt xu ca cc sa ( Sa l cc g ng , cc hnh thi ca mt t ). Vng
trn c chia thnh 24 , mi ng vi 15 o ( ton vng c 360 o ) . Vch
chia nh sau : Nu ly vng a bn lm gc th vng Thin bn lch v
phi na v vng Nhn bn lch v tri na .
Ch ghi trn cc vng nh sau :
Chnh ng trng ch Mo

Chnh Ty trng ch Du
Chnh Nam trng ch Ng
Chnh Bc trng ch T .
Nu k theo chiu kim ng h t Mo tr i th ta c 24 ( ca) nh
sau : Mo , t , Thn , Tn , T , Bnh , Ng , inh , Mi , Khn , Thn ,
Canh , Du , Tn , Tut , Cn , Hi , Nhm , T , Qu , Su , Cn , Dn ,
Gip .
Nh vy , phng ng c : Gip Mo t ; ng Nam c Thn Tn T
, Nam c Bnh Ng inh ; Ty Nam c Mi Khn Thn ; Ty c Canh Du
Tn ; Ty Bc c Tut Cn Hi;Bc c Nhm T Qu ; ng Bc c Su Cn
Dn .
Cc hng thuc a ch l : T Su Dn Mo Thn T Ng Mi Thn
Du Tut Hi ( 12 hng a ch ).
Tm hng thuc thp Can l : Gip t Bnh inh Canh Tn Nhm
Qu ( b Mu , K trong thp can).
Bn hng bt qui l : Cn Khn Cn Tn .
Cc hng sp xp i xng gi l Bt Sn i din l Cn - Tn,
Khm - Ly , Cn - Khn , Chn - oi .
Bc thuc Khm ,ng thuc Chn , Nam thuc Ly , Ty thuc oi .
Theo Ng hnh th Chnh gia l hnh Th , Bc thuc hnh Thy,
ng thuc hnh Mc , Nam hnh Ha , Ty hnh Kim .
ng vi T l Nhn huyt , ng vi Cn l Qu mn , ng vi Tn l
a h , ng vi Bnh l a huyt , ng vi Khn l l Nhn mn , ng vi
Canh l Thin huyt , ng vi Cn l Thin mn .
Trn y l nhng thng tin c bn cho mt la bn . Vic s dng la
bn vo mc tiu no yu cu ngi s dng phi tinh thng thut l. Ngh
xy dng ng chm nhiu n thut phong thy m ci gc lun phong
thy ly m dng , ng hnh lm cn bn .
Th t bnh phng l dng th g ng ni cao hn li l m . t
sn cc nhiu g cao , ni cao , l m th thung lng bi bng trong khung
cnh i ni li l dng .Chn th t cn ly s cn bng m dng lm
trng . t sn cc cng dng nn chn v tr ni c mch nh (Long
gy ). t bnh dng thp phng nn chn v tr cao ta lc ( khi t ).
Bn t ( tri ) c nc chy l th Thanh Long , Bn hu ( phi ) c
ng di l th Bch H . Th t c ao , m ng trc l Chu Tc . Th
t ng sau c g ng ni non l th Huyn V .
Long l dng , H l m . Long H phi tng nhng nhau th gia
nh ha thun , trai gi xum vy .
Ni ch tnh ( ng yn ) l m th nc chy ( ch ng ) l dng .
Th t p l th c ni ch tnh quay u nh ng , nc ch ng n

rng lng l nh chy , nh khng , lu luyn dng dng. Ni v nc cp

k bn nhau , bo v nhau , nui dng nhau l th t tuyt vi .
Ngoi phng hng theo Ng hnh th t trn l Kim , th di l
Mc , th nhn l Ha , th vung l Th , th nh sng gn l Thy.
La bn ch l cng c , kin thc v kinh nghim quyt nh ti ba ca
ngi lm ngh a l thi xa ./.

.LE KIEU
Professor of Hanoi
University of Civil Engineering
______________________

Hanoi le 20 Decembre 1995

Chre Mme Ketty LE- LAROCHE
Rond Point de Mazargues
13009 Marseille
France

Nous sommes profondment affligs d'avoir appris que Mme DIANE

LETHANG , ma tante , est dcde le 7 Decembre 1995 . En vous exprimant
comment nous voudrions partager avec vous cette perte si immensurable ,

nous vous prions de recevoir , chre Ketty , nos trs sincres condolrances .

Ton cousin

v phong thu v m m cc vua,

cc hu nh minh , nh Thanh
L Kiu
Trong lch s Trung quc th thuyt phong thu cc thnh vo thi
nh Minh, nh Thanh. C hai khi nim m nhiu ngi thng ho trn
lm mt l phong thu v thut phong thu. Duy danh nh ngha th
phong thu l gi v nc. Gi v nc to nn nhng nhn thc s khi
v v tr quanh ta. C th th phong thu c hiu l t ai, a th,
a hnh, a mo, thu vn, phng hng, trng thi vi kh hu quanh
ta. C th ni khi qut phong thu l mi trng vt cht cha con
ngi sinh tn trong . Thut phong thu l nhng suy ngh, lun l
ca con ngi v cch thch ng ca con ngi khi nm trong mi
trng phong thu y.
Nhng nh nghin cu Trung quc hc cho rng thi Tin Tn bt
u thai nghn, n Tn Hn bt u pht sinh thut phong thu nhng
phi qua i Ngu Tn thut phong thu mi c truyn b.
Bt u i Tng, thut phong thu bt u thnh hnh. Nhng
phi n Minh, Thanh thut phong thu mi c cng nhn chnh thc
v c ph bin cng khai, hp php.
Trc y phong thu bao hm m dng hc, a l hc v thut
s. m dng hc nghin cu v thin vn, tinh tng. m dng hc
cng nghin cu v a l l ni con ngi sinh, trng v nhn thy
tri. Phng php lun c bn ca m dng hc l m dng ng hnh.
m dng hc c cng nhn chnh thc t triu Nguyn (Ch Nguyn,
nm th 28) m i tng c cng nhn l cng vic nghin cu ,
quan st s vn hnh ca v tr, xem tri, xem sao on vic lnh d

ca hin tng thin vn, d bo thi tit, xem t lm nh, xem t t

m, m, nh lch phc v t l, gip nh thi v sn xut nng nghip.
n i Minh Hng V, nm Bnh dn, ngy 5 thng 5 m lch, vua
Hng V nh Minh quyt nh t chc quan coi v m dng hc,
chuyn lo qun l v o to cc i tng ca m dng hc nh va
ni trn.
nh,
bit,
chn
thit

Thi Minh tr i, t vic chn t lm th, kinh n lm

t m m u c xem xt cn thn. Nhiu ngi nh c hiu
ham l gii phong thu m vinh hin. Ngc li c nhiu ngi v
sai ngy, chn th t vua khng a m khng nhng bn thn
mng lm lin lu n chn h b cht u.

M m l thnh t quan trng bc nht i vi cuc sng tinh thn

lc tr v cng nh khi xy ra ci cht ca vua cha t khi c thut
phong thu. Ngay sau khi lp xong nh Minh, Chu nguyn Chng lin
hi qun thn ti Nam Kinh bn vic xy lng m. Ti Nam kinh lc
c Chung Sn l t c th p t m m nhng li dy c lng m
chn. Chu nguyn Chng c quyt nh t lng tm ti Chung Sn.
Tuy c dch khu m chnh ca dng h mnh xung pha Nam nhng h
Chu cho di chuyn i ht cc lng m trn ni Chung Sn ny i.
n rng h Chu ch gi li m Ng vng Tn quyn ( mt trong ba
chn vc Tam quc) v Ng vng ch c coi nh k gc m cho dng
h Chu nh Minh.
Sau c Liu Qun Khanh l thy phong thu kh tinh thng
gii thiu cho Minh Thnh T ( 1403-1426) mt qu ni cu to t t
st hong th huyn Xng Bnh, Bc Kinh xy hong lng. Chu
( Minh Thnh T) rt ng v i tn ni t thnh Thin Th Sn.
n cui triu Minh, ti y tng 13 v hong Nh Minh nn gi
l Thp Tam Lng.
Lng m Thp Tam Lng xp ng theo trnh t th h, cn c
vo ng hnh tng sinh Mc, Ho, Th, Kim, Thu m t tn theo th
t nh Chc , , C, Trn, Ngc, Thm, ng, Chiu , Thng, Hu,
Qun, Hiu, Kim ( tn cc Hong c tng trong Thp Tam Lng).
Trong khi phong kin nh Minh lo xy lng m cho Hong tc nh
mnh nhng li s nh Hu Kim s hng vng v thay th dng h
mnh nn cho tay chn ln ni Phng Sn o t long mch, dit long
kh ca m t ngi Kim. Th m Hu Kim vn pht trin ln mnh,
thnh nh i Thanh sau ny thng tr Trung quc trn 200 nm.
i nh Thanh, vua Thanh Th T ( 1643-1661), nin hiu Thun
tr, lc cui i cho xy dng m m cho cc vua dng h mnh ti

chn ni Xng Thu, huyn Tun Ho, tnh H Bc. y l th t rt

p, sn mch un khc nh phng ma, rng bay. Bn tri c ni
chu v ph , bn phi cng c ni hng ta, un chu. Tri, phi li
c sng chy km hai bn ri t hi ni Long H Cc. Ni ny lc u
ch l Hiu Lng, sau m rng thnh Thanh ng Lng. Ti y tng
cc vua nh Thanh l Thun tr, Khang Hy, Cn long, Hm Phong, ca
cc hu v phi l T Hi, Cnh phi, Cnh song phi, D phi, nh phi,
Hu phi v mt lng cng cha.
Khu Thanh ng Lng cch Bc kinh 125 km. Chiu rng ca khu
vc lng theo hng ng Ty l 26 km, theo hng Bc Nam l 125
km din tch khu t lng xp x 3000 km2 bao gm cc huyn Tun
Ho, K, Mt, Vn ... Dn chng tuyt i khng c xm phm t
ai ca lng. Thm ch vo kim ci cng b tr ti rt nng. Ngi a
cht thy gip khu vc lng c m bc nhng khi tu xin khai thc ,
vua Thanh Hm Phong , nm 1853, ban ph li t chi, khng cho
khai thc:
" Tuy Tang Vin Sn c m bc, li khng cng long mch vi
V Linh Sn ca ng lng, nhng d sao cng gn vi khu vc phong
thu ca lng phi bo tn, khng c khai m".
Khu vc Thanh ng Lng c sp xp rt p, xt theo cch
nhn ca Kin trc s. y l ci p cn xng, nghim chnh, c trc,
c hng ng n. Mi lng ca Hong u xy dng theo t duy
nghim chnh, ly trc chnh gia theo hng Bc Nam song song vi
ng kinh tuyn lm trc i xng. Cc kin trc vt u quay mt
nhn hng Nam. u Bc ca cc cng trnh bm theo trc trung tm l
Long n in nm trong thnh hnh vung. Hai bn ng trc ny l
tng cp hng mc cng trnh kin trc i xng qua trc. Vo xem
lng m nh vo thm cung nh trang nghim, tng nh vua cn sng.
Mt c im r nt ca cc lng triu nh Thanh l s kt hp
hi ho gia cc hng mc cng trnh vi thin nhin. Mi lng u c
mch ni chy ngang pha trc xa xa lm l chn. Pha sau lng li c
ni cao hn lm ra th huyn v ta u. Knh mng khi nhn to
thot nc, lm thnh dng chy lun c nc rc rch. Hai b mng
k . Vt qua mng un ln lm nhng cu nh tu theo a hnh m
to dng cho n nhp. C sn ni nh cng tt, nu theo phong cnh v
a th cn thit th p thm ni nh. Trn ni nh lm cc nh nh v
theo kiu nh thong, ct mi cong, mi ci mt kiu, kho lo ti
hoa.
Sp xp kin trc lng tm nh Thanh th hin nhng trung tm
kh m nt. Trong Thanh ng lng th Hiu lng, lng vua Thun tr
c ly l trung tm . Bn pha Ty l Cnh lng, lng ca vua Khang
hy, v pha ng l D lng, lng ca vua Cn long.

Tuy lng tm t vo quy hoch nhng n i vua no li

chn cho mnh v tr theo thch. Nh vua Cn long chng hn, Khi
ng tui, vua Cn long bt u ngh n ch nm lc v gi. Vua Cn
long chn cho mnh khu t c tn "Thng Thu Cc" xy D lng
cho mnh. Theo thy phong thu th Thng Thu Cc c th long bn h
c, tinh cung vn lin m nh lun on th tt lnh n vn nm.
T Hi thi hu rt tin phong thu. Khi chn ch cho mnh lc v
gi, nhiu ln thi hu n kim tra vic xy tng a cho mnh. Thi
hu tng ci chui ht nh 18 vin ngc trn chu nm xung huyt
trn t ma s nhng nhiu. Khi b cht, trong m chn tng rt nhiu
vng, bc, chu bu. Chuyn k rng khi cht mm b ngm vin ngc
d minh chu m nu cha a vo trong quan ti th cch trm bc,
nh nh sng ca vin ngc m c th nhn thy nhng si tc trn u.
Vo nhng nm cui nh Thanh, u Dn quc, Tn Din Anh,
nh qun phit Trung hoa o m T Hi ly ca. Sau qun th
ph cng o ht cc lng cc vua Khang Hy, Hm Phong, ng Tr
ly ca ci.
Ngy nay nhng lng tm c tu b li. Thanh ng Lng
thnh ni thng cnh, thu ht kh nhiu khch du lch. Ln nh gia
ca Xng Thu Sn nhn chung quanh, ni non ln un, nhn xung
thp cng trnh kin trc nhp nh tng hng, tng dy. Thin nhin
mnh mang, sc lao ng ca con ngi v tn. Phong cnh tht ho
hng. Khch tham quan khen p nhng cng kh trnh khi ngm ngi
cm khi trc l huyn diu v v tnh ca thi gian./.

phong thu v nh ca
Gs Mc Thin
Thi xa, nhng gia nh c hc, c tin, hoc l quan chc, khi
lm nh cn xem phong thu rt cn thn. V tr t ngi nh thng
chn ni c dng nc un quanh, ng sau xa xa c i hoc l ni
thp n gi. Ngi nh gn vi thin nhin , c mu xanh cy l, c dng
nc mt du, nh tn cnh, cnh lm ni bt nh. a th lm nh nh
vy l nhn kh thing sng ni, tinh hoa ca mt tri, mt trng.
Khng gian khong t thun li cho vic di dng tinh thn, rn luyn
ch. Nhng chuyn nh th, ngy nay tm u ra vi cnh t cht,
ngi ng.
V tr lm nh ngy xa chn ni:" Ni Cu Hoa, cha n trong
my, sng Thanh Qua cu vn nhnh liu". Thn xm nm gn trong
vng m ca hng liu, c dng nc un ln, pha Bc xa xa c ni
xanh nh bnh phong chn ng. ng v tnh hi ho lm cho con ngi
sinh sng trong mi trng tht l d chu.
Phong thu c c mt kho l thuyt di dng ch dn cch tm
t lm nh. Nh lm trn vng ni th xem th ni, lun long mch
xc nh ng v th nh. Vng g i ni rng thong th bn pha
phi nh quy chu. Khng c qu trng tri, khng c vc hoc th
t trt, trt. Vng ng bng phi c long mch, c ng quanh bn
phi, c ngi nc bn tri, trc nh c sn v vn rng, xa na l
h, l ao. Sau nh t to th nh my n, khi to.
Mt cch khi qut th lun v nh ca cng cn da vo l thuyt
c bn ca phong thu l kh v l kh ( Tp ch Xy dng s 4/1999) .

Thuyt kh v nh ch yu l thuyt np kh v thuyt sc kh.

Np kh gm a kh v mn kh. a kh l kh trong t ti ni lm
nh. Mn kh l kh t cng a vo, t ca vo nh. Sc kh l mu
sc cm nhn c qua ngi nh. Cn ni r cho khch quan l chng ta
cha phn tch ng sai m ch mi a ra nhng lun im c bn ca
phong thu s dng khi lm nh.
lun ra a kh trong thn p hay ph x l iu m h. Khi
lm nh khng th b qua phng v. a kh lun c t phng v
dn kh. Chng hn nh Mc tinh, Kim tinh, Th tinh, lm nh y th
con chu lm nn , n ra. Ho tinh l long thn cn bc hon ( di dch,
hon ci), nu khng chng ra g. Thu tinh cn t hi th ca ci n
nh. Minh ng ( trc nh) cn rng v bng phng.
T phng v( v tr theo hng), t lun v thanh long ( mch
nc), bch h (ng ci cnh nh ), minh ng, chu tc ( t ai,
h nc trc nh ), huyn v ( t sau nh), phong thu c nhng iu
lu quan trng nh:
Li ra vo ca sn ni hoc thung lng, trnh lm nh. iu ny d
hiu v nhng li ny thng b hn ch v kch thc chiu rng. Gi
thi qua nhng li ny c vn tc ln hn nhng ch khc nn tuy c
ci mt m nh gi lu thng tc cao nhng cng d v th m c th
con ngi trong nh d nhim lnh. Gi lun lch vo nh d to ra
lung gi la, nh y hc c truyn, d to ra cm mo phong hn.Trc
nh phi c minh ng rng, thong. iu ny c th hiu l trc nh
c khng gian rng n nng, lm rng tm mt cho con ngi thoi
mi.Huyn v khng c qu cao. Sau nh khng b chn cn lm cho
khi ma, nc e do x xung sau nh, thm ch t c th sp p kn
ngi nh ta . Tuy th, sau nh cng khng c c h su. C h su
sau nh, phong thu rt king k. Bn tri nh c dng nc quanh co,
nc khng c t tng m cng khng c chy xit. Bn phi nh
c ng i rng nhng cng khng phi l li i tp np, n o, d
di. Nh khng lm trn nn ging lp. Nh lm trn ging lp s t
lp cha hon th s ln st trong nh hoc t ra to vng m thp do
t xp cha nc nhiu hn ch t nguyn. Nh trnh ng ba ng
ci m c li xc thng m vo mt tin. Nh khng lm ni ng ct.
Thng nhng ni ny hay c lung gi qun, a bi bn vo
nh.Khng chn v tr nh gn n cha, miu mo. ... Phong thu c
th gii thch theo quan im ca mnh nhng iu cn trnh va nu.
Chng hn nh lm ni ca ni, ca thung lng th gi c vo nh, gia
nh ly tn. Lm nh trn nn ging c th gia ch m au. Lm nh
trong ng ct gia ch n ci. Lm nh gn n miu gia ch tm thn
bt nh. Hng ngy con ngi cn lao ng tn ti m lun lun
tip xc vi khng kh thn thnh, sao m n nh tm l c. Lm nh
m pha sau c ni cao ch nh cung ch...
Kch thc ca ngi nh , ca cc b phn nh ca theo phong
thu cng c qui tc kh cht ch. o chiu di, ngi xa s dng
"b" thay cho " thc" ( xch). Chn thc l hai b. Mi thc xp x

40 cm ngy nay. S lng "b" nh cho tng b phn nh hoc ton

nh cng c php tc. Mt "b" gi l kin, hai "b" l tr, ba 'b' l
mn, bn " b" l bnh, nm "b" l nh, su "b" l chp, by "b" l
ph, tm "b" l nguy, chn "b" l thnh, mi "b" l thu, mi mt
"b" l khai, mi hai "b" l b. n "b" th 13 th lp li chu k
trn.
Kin l kch thc c bn, tr l b bt, mn l y , bnh l
va phi, nh l khng c thay i, chp l nn nm ly, ph l tan
v, nguy l khng yn n, thnh l t c iu hay, thu l nhn ly,
khai l m mi, b l dng, l tc. Theo nh th m chn ly iu mong
mun khi nh kch thc nh v cc b phn nh. Kch thc li c
lun on theo lnh d rt khin cng.Chng hn nh kin l nguyn
ct( gc ca iu lnh), tr l sng sa, mn l thin hnh, bnh l
quyn thit( un li), nh l kim qu( thc vng), chp l thin c,
ph l xung st, nguy l ngc ng, thnh l tam hp, thu l tc kip(
cp git), khai l sinh kh, b l tai ho. Nn chn kch thc theo
kin,mn, bnh, thu . Kch thc chp nhn c l tr, nguy, nh,
chp. Thnh, khai dng tt. Ht sc trnh cc kch thc trong b b,
ph. Chiu rng nh khng chn mn, bnh, thu, b. Chiu di nh ly
theo tr, nh, chp, khai. S "b" ca nh hp vi qui tc tr, nh,
chp, nguy, khai, kin th trong nh y sm sinh qu t. Nh c s
"b" hp vi qui tc tr, nh, nguy, khai, chp, kin th ngi trong
nh mau thng quan tin chc.
Thut phong thu ht sc coi trng s m ca ca nh. Ca, cng,
n a mn kh m nh l kh lun th mn kh cng vi a kh l hai
tiu ch quan trng nht ca ngi nh. Ca c th tip thin kh nu
hng ln trn, hng xung di th tip a kh, n lnh, trnh d.
quyt nh ca ca ngi nh, cn cn nhc phng v ca ca, xem
ca nn m ra khng gian no, chiu cao, b rng ca ca, vt i din
vi ca u ht sc quan trng. Ca nhn ra khng gian thong ng
c th, khi ngc ln th ngm trng, nhn my , coi ngang tm mt th
ngm cy, nhn hoa, p bit my.
S trn thit trong nh cng c nhng qui tc theo phong thu.
Ni t bi v th cng trnh i din vi phng Thi Tu. t bi v
vo cc nm T, Su, Dn, Hi king quay mt hng Bc. t bi v
vo cc nm Mo, Thn phi king quay mt hng ng.Cc nm T,
Ng, Mi king quay mt hng Nam. Cc nm Thn, Du, Tut king
quay mt hng Ty. Nh th, theo phong thu, mi nm phi t li
bi v mt ln. Xa nay, nhiu nh ch t hng bi v mt ln u c
phi h lm n sa st.
Cn t chc khng gian trong kin trc mt bng cn theo nhng
qui nh cng kh cht ch nh cn m bo cc qui tc i xng, ngay
ngn, rng hp. Cy ci trong kin trc sn vn ca khun vin nh
cng cn cn thn. Trng cy du trc nh l iu king k v iu
ng ngha vi tang mn thn. chng qua v ting Tu, tang l du,
ng m vi tang l nh c m nn king m thi. Sau nh li khng

nn trng cy ho m phi trng ni n khch. v mun trnh ra

ci ch tam cng nguyn c. Truyn xa k Vng D thi Tng trng
ba cy ho sn trc v ni:" Hu th ca ta s c ngi lm n tam
cng ( t m, t , t khng) tht l tho ch ca ta".
Phong Thu bt u pht sinh t Tin Tn bn Tu, dai dng ko
di n by gi cn nhiu ngi b nh hng.
Thut phong thu, trn th xem thin vn, di xt a l. L thuyt c
bn t hc thuyt thi cc, m dng, ng hnh, tinh tng cc k b
him. Thy phong thu thu dt chuyn li k, gn ghp nhiu s kin
lch s, thi phng s trng hp ngu nhin t cho phong thu mu sc
k o, lm cho dn chng cm thy thn b.
Hy hi c vua cha no xy cung, t m m khng vi thy
phong thu tham mu chnh cho mnh. Nhng c i vua cha no vnh
hng tn ti. Khi thun thi, nh xy cho thu khen c thy t t,
coi hng lm nh. Khi m khch thu nh my nm nay, gia ch ai
n trch ti thy phong thu.
Thit k kin trc gii quyt tt cng nng, kt cu bn vng,
ng dng hi ho, gia ch phn khi lm nn n ra. l ci phong
thu tt nht cho ngi sp lm nh vy./.
Bn c bit?
kin trc nh v phong thu
Gs Mc Thin

Ngi Trung Hoa c t ra "nghi l" ht sc tn trng s ngay

ngn, c trc i xng trong mt bng kin trc vt. Nhng ngi gi
nc ta theo Nho hc cng ht sc ch trng qui tc ny. Ti c mt k
nim v ng ca mt ngi bn thn khi cn nh. Thy ti theo hc
cht t Hn t, c rt mn. C mt tt ti c hu cm c. Ngi nh
t trong mm a bnh trng ct hai nht cho theo bn im gc bnh
v hai nht thng theo trc i xng cc phng t gia bnh. y l
cch ct bnh trng vung thng thng ngy Tt. C bt ngi nh i
chic bnh khc v ni:" Anh y c ta xem nh ngi qun t, v
ngi qun t bt chnh bt thc". ni ngi qun t khng chnh
ng, khng n, nhng cng c ngha ct cho, khng vung vc, khng
n. Ngi nh phi i chic bnh khc v ct theo 16 ming vung,
mi cnh 4 ming.
Nh c Trung hoa u lm sn pha trc v c tng ro vy
quanh. Tng ro l bin gii ngn cch th gii trong nh v x hi
bn ngoi. N phn nh b mt thng trm ca i sng bn trong ngi
nh. Tng ro nn bao khu t trn cha ngi nh hnh vung. l v
ngi xa ngh theo thuyt tri trn, t vung t l l t tri ho
hp, con ngi yn vui.Vo cng l n din tch c mi nhng khng

vy tng gi l nh. Qua sn n phng ln ta hay gi l snh, ngi

xa gi l ng. Pha sau ng l phng ng gi l tm. Bn tri
cng nh bn phi ng l sng , cn gi l hin nh. Bn tri v bn
phi sn l nh hc. Nh vy, quanh sn , pha cng l nh, pha sau l
ng, bn phi, bn tri l nh hc.
Tu theo s b tr kin trc khi lm nh hay khi sa nh , thy
phong thu t ra cch gi thm cc khng gian cho t hp mt bng
kin trc nh . Chng hn nh phng mi ci ni vo trc hoc sau
phng c th gi l phng mi cm cnh ( xp x phng). Nh ci ni
thm hai bn ng gi l cy thm tai cho ng ( song nh phng).
ng trc hay st sau ng lm nh nh tch ring nhng tng th
gn trong kin trc chung gi l nh cu t ( bc inh phng), v.v...
Phng c chia theo nm hnh dng trong ng hnh: Kim, Mc,
Thu, Ho, Th.
Phng c dng Kim l phng rng, thong, bn pha quanh phng
u c hin v t cc hin c th nhn thy nhau qua phng ( t diu).
Phng dng Mc c nc nh cao, cng c hin bn pha. Phng dng
Thu nghim chnh, tinh khit. Phng dng Ho , c tng vy ba mt
lu gi gi ( c v tng phong), nc nh khng c nhn. Phng dng
Th, c v vung vc, ngay ngn, bn mi hin bng nhau, tng khng
c li, lm. Ngc vi iu va m t l nghch, khng tt.Th d,
Phng c dng Kim m mt pha khng c hin cho kh cn,phng
dng Mc li c mt mi ct th ln, phng c dng Thu m xiu vo,
dng Ho m thon nhn, dng Th m r xung, u l nhng phng
khng tt.
Thy phong thu gn dng phng, dng nh vi iu lnh, d.
Chng ti cha tm thy c s khoa hc gii thch cho nhng iu
lnh d kiu ny. Th d thy bo nh kiu ch Kim, u bng, ngi
c giu sang, lm con, nhiu chu. Nh kiu ch bt ngi sng trong
nh ngho kh, m ci. Nh hnh ci qut th ngi ch nh vt v, lnh
nh.
C nhng iu m theo chng ti th thy phong thu ly cm
ngh ca mnh lun on, ghp cho ngi ch nh phi chu nhng
suy tng do thy ngh ra nh l qu giang nh nh m ct to qu c th
y t khinh ch nh, hay nh ct nh, qu giang to th ch nh lun b
thin h p o, bt nt.
Mt s qui tc m thy phong thu yu cu khi lm nh phi tun
theo, c l do s tin nghi s dng nhng li c gn vi iu lnh d
nn lm cho khng kh phong thu khi xy dng nh tr nn thn b.
Th d cao trnh nn nh th thy phn l pha trc nn cao pha sau
thp dn.iu ny ngc vi thut phong thu v qui hoch cao
quanh nh: th t lm nh m trc nh cao, vo nh thp b gi l th
v th c m thy phong thu cho l ngi trc giu, sau ln bi
thnh ngho dn. Mt bng nh th nn trc hp, sau ni rng ra. Gia
ch rt s th t tht ui chut v ngh rng ca ci trong nh ngy

mt mn gim i nh ci ui chut, cng di cng teo li. Mt bng

khu t m lm bn gc phi trnh xy nh. ng l ming t vung
vc th d b tr nh nhng bit phn chia ming t ra, chn ly hnh
vung vc lm nh, u tha cho cy cnh , hn non b cng u c
xu.
Thy phong thu cho rng b su nh di hn mt tin th phc
trch di lu. Mt tin rng hn chiu su th ca ci vo nh ri li ra
nhanh. iu ny cha lun c. Ca ci l do lm n sinh ra. Vo ra
lu, nhanh do chnh sch ca ngi s dng. By gi c mt tin nh
rng l c iu kin tip xc vi th trng d dng, nu c chnh sch
kinh doanh tt, lu gi ca ci u ph thuc lng nh nng, su.
Thut phong thu li c nhng cch suy din kh chp nhn nh
gn s phng trong mt ngi nh vi ct hung.Th d nh nh mt
phng th khng ni lm g, hai phng chp nhn c, ba, bn phng
th khng nn, nm, su , by phng l tt nhng tm phng li khng
tt. S nn hay khng nn khng c s s no v b tr kin trc l gii
c. Ti sao li l nn hoc khng nn nh thy phong thu v on,
iu ny cn m h.
Kin trc theo phong thu Trung hoa rt coi trng thnh t ngi
nh. Nh c kho cha lng thc th kho thuc Th, nn b tr ti
phng Th s c sinh vng. Theo ng hnh chnh kinh th Th nm
gia nh. C l v vn bo v lng thc nui sng gia ch m thy
khuyn th chng? Theo chng ti y l s lun on Ng hnh tng
sinh v tng khc mt cch my mc m ra khuyn co ny.
Hin c phong thu coi l tay chn ca ngi nh. Khi coi
nh th, thy phong thu v lun, khng c chn tay th thn thnh v
dng. Nh th, v tun theo phong thu m nh nht thit phi c hnh
lang, c hin. C hnh lang sau phi c hnh lang trc ( v qui tc i
xng), iu ging nh c hnh lang tri phi c hnh lang phi. y
l nhng l l cu n theo mt " nghi l" vung vc, i xng, cn trc
m ra. Thc cht, nn vn ho theo Nho gio Trung Hoa mun hnh
thnh khun php chun mc trong ch " chnh" cho ngi qun t.
B tr ni tht cng c phong thu ch kh cn thn. Quan
trng trong vic trn thit mt ngi nh l s b tr ban th. t bi v
vo cc nm T, Su, Dn, Hi king quay v hng Bc. t bi v vo
nm Mo, Thn, king quay v hng ng. t bi v vo cc nm T,
Ng, Mi, king quay v hng Nam. Cc nm Thn, Du, Tut, king
hng Ty. Nh th, nu mun tt th mi nm phi quay hng ban th
mt ln. Tht l nhiu kh, phin toi. Lm nh chng c ban th m h
vn tn ti, n nn, lm ra. i b phn cc nh gi v tr ban th ht
nm ny qua nm khc m u c ln bi.
Ging khng nn k i din vi ca bung hoc gng soi. Gm
ging khng cc th c nt. Nm ging nhn ln trn khng c
di x ngang. iu ny nghe cng hp l. i din vi ca d cm
lnh, i din vi gng d c o gic,vt c nt di gm l chut,
b, x trn u nu c s c ri trng mt cht ngay.

Hng bp khng c i din vi ca bung. Ca bp trnh

hng nh hng xm nhn thng thng vo bp. Ca bp khng i din
vi ca chung g. Ca bp khng nhn ra ng ci. Nhng li khuyn
ny chn thnh khng phi v thut phong thu m v s an ton, v sinh
cho ngi s dng.
Phong thu bn v nh khng ch nhng iu trn y nhng
nhng iu ny l nhng chnh cho nh . V nh , ting Trung Hoa
dng ch trch. Trch l nh ng ngha l s la chn. Nh th,
ting Trung Hoa bao hm, lm nh phi la chn th t, v tr t v
la chn cch t hp kin trc, la chn vt liu cng nh phng thc
xy nh. Chnh s la chn cc gii php trong nghin cu kin trc
cng l mt phng php hnh ngh kinh in ca kin trc s ngy
nay./.

a l- phong thy- kham d

PGs L KIU
Nh ng bn Tu bt u khong nm 618 dng lch, tip tc
chim gi nc ta sau nh Ty, trong s sch to nn thi k nc ta b Bc
thuc ln th ba trong 336 nm. Thi k ny c cc lnh t nc ta nh Mai
Hc ( 722), Phng Hng (791) ni ln chng Tu v lm vua tng thi
on ngn.
Truyn thuyt k rng v i ng Trung tn c Cao Bin c
phong An nam Tit s sang h nc ta l ngi gii a l. Ngoi
nhim v cai tr , Cao Bin cn iu tra t ai nc ta nhm mc ch ym
nhng th t kt ln s sinh ra ngi chng Tu. Vic ym ph ca Cao
Bin khng thnh cng v cc v thn linh ca sng ni nc Vit lm tht
bi m mu ny. Tiu biu l cc v thn ni Tn vin v thn sng T lch.
Cao Bin dng cho vua ng sch " Cao Bin Tu th a l Kiu t" v
cc th t m ngi ny iu tra c xin c duyt y ym ph.
a l c ngi Tu hiu l phong thy trong mt thi gian di. Gi
l phong thy c tnh khi qut hn v ch ng i tng hn v mt hin
tng vn ha Tu , tn ti dai dng hng nghn nm nay.

Phong thy khng phi nh ngi ta ngh l thut t m, tm hng

nh, m l c mt bin kin thc mnh mng. Phong thy va l l lun, va
l thc hnh , va l vn ha, va l khoa hc. Thi c phong thy
khng phi ch l thu nhn thng tin mi m cn l s cm th thin nhin
nhn bit c ci mnh mang ca t tri, ra ci rung ng khi ng
tricai bao la ca v tr, ci thnh knh khi ngh v ngi xa, ci nhn t
khi nhn ngi nay.
Vy phong thy l g?
C hai khi nim m nhiu ngi ha trn thnh mt l phong thy
v thut phong thy. Phong thy nu duy danh nh ngha l gi v nc.
Gi v nc to nn khi nim t tri bao la. C th hn th phong thy l
a th, a hnh, a mo, thy vn, phng hng, trng thi vi kh hu ca
khu t l i tng xem xt. Phong thy l mt tn ti khch quan ca mt
khonh nm trn v tri t. Phong thy l mi trng vt cht cha ng
con ngi trong . Thut phong thy l nhng suy ngh, lun l ca con
ngi v cch thch ng cuc sng ca mnh khi nm trong ci phong thy
y. Nh th phong thy l khch quan, tn ti ngoi thc con ngi cn
thut phong thy l sn phm ca thc lin quan n phong thy. y
chnh l s cm th ca con ngi v thin nhin quanh ta, tm hiu v n
mong vn dng nhng lun l hay kinh nghim tm c y em n mt
cuc i cho mnh v ngi thn ca mnh tt p hn.
Phong thy cn c gi di ci tn khc : kham d. Kham d c
ngha l tri t. Kham l tri, d l t. Nhn thc kiu thut phong thy
th kham l thin o ( o ca tri), d l a o ( o ca t). Kham cn
c ngha na l t ( xuyn) ch phn t nh cao khi mt bng. Kham
cng cn c ngha l khm ch s iu tra a hnh a mo trn mt t,
mch nc chy l hay chy ngm di t. Cng hiu theo thut phong thy
th kham d khng cn ch c ngha l tri t, l tn ti khch quan nh
trn dn m kham d ch qu thn, ch phn hn t ra nhn thc v
tri t. Nh th, ni v kham d l ni v t tri v nhng xc cm v t
tri.
m cui nm m lch vi ngi Vit mnh chng hn,chng khc l
nhiu vi vi m trc , nhng l m cui cng ca mt nm qua m
cng l m khi u ca mt nm mi, vi phong tc dn gian , vi s rung
cm trc t tri, khi cng giao tha, con ngi c mt cm gic thnh knh
lng lng c bit. Mi ngi c mt trnh hc vn khc nhau, i sng
tinh thn ca mi ngi khc nhau nn s cm nhn thin nhin cng c
nhng kha cnh khc nhau. Nh th, phong thy hay kham d cng vi th
gii bn trong con ngi ha quyn vi nhau thnh mt hin tng vn ha.
Phi chng thut phong thy l s tnh ton ca con ngi v nhng iu
kin ca mi trng thin nhin mong chn cho mnh iu lnh, trnh iu

d. Phong thy thnh mt tp tc dn gian lu truyn lu i nc

Trung hoa, nn vn ha Trung hoa v nhng nn vn ha chu nh hng
Trung hoa , mt loi hc vn v hon cnh c lin quan n con ngi, c
phng php lun ring ca mnh.
Nhn thc t tri m thc cht l nhn thc thin nhin ty thuc
mi ngi to ra v tr quan ca mi ngi. Mi ngi v l mt ch th
ring nn nhn thc v t tri cng rt ring. Ngi th tm hiu t tri
mong thy ci kha chung mang thc nghim lm cho cuc sng kh hn.
Li c mt s ngi th t coi mnh l thy t ca nhng tri thc v t tri
ri mu cu danh li . Nhng t tri th bao la m sc ngi, tr ngi
li c hn, lng ngi v tn v cng, tt c, xu c, v t c, tham lam c,
cng minh c, v li c, lm cho s cm nhn t tri ca phong thy tr
thnh mt m bng bong. Mt thi gian di thut phong thy b coi l m
tn. Tuy giy mc bn v phong thy khng t nhng n nhiu qu, phc tp
qu. Ngi bn li ng trn ci ti ca mnh nn c cch bn tht tng
minh, khng t ngi lm thm cho vn phc tp tr nn mt mng (
man th, man ngn ). V th, c ngi cho phong thy l hc vn, ngi
khc cho l h thng nh gi cnh quan, nhng cng c nhng thi gian
di, thut phong thy b cm bn bc, b coi l sai tri.
Mt thc t khch quan l thut phong thy tn ti, khi t, khi m.
Ngi vit v phong thy mt cch khch quan cng lm m k vit n nh
mt th g thn b cng chng t hn. C T Ao xa c coi l nh a l
Phong thy c ti nc ta nhn xt: Ngi lm a l thc th t, ngi
da vo a l mu sinh th nhiu, ngi nghin ngm uyn bc, hnh
ngh theo ng lng tm th t, m k i lt la ngi cng lm .
C vit trong a o din ca :
Ka ai a l v tng
Chng c ng php cng dng v s.
ng sai mp m, tht gi ln ln. Nhng chng ta hy cng nhau c
phong thy v thut phong thy theo mt cch nhn mi ca phng php
lun khoa hc bin chng, chng ta tm ra nhng kha cnh ca hin tng
vn ha v ng thi cng nhn ra nhng iu no cha cn c bin minh
m rng tm nhn ca mnh.
Nh th, theo cch nhn hin nay th trong phong thy v thut phong
thy c nhng phn tn ti khch quan c xp vo loi khoa hc thc
nghim. l nhng phn xt nh hng ca phong thy, ca mi trng
nh hng n tm l, sinh l con ngi sng trong mi trng y. Cng nh
vt l hc, phong thy xc nh s vic thng qua quan st cc s kin v
xc nhn cc s vic ny thng qua quan st tip. Sau khi phn loi v phn
tch cc s vic ny, ngi nghin cu tm kim nhng mi lin h nhn qu

m h tin l ng. Khi khi qut ha hay l nhng gi thit c kim

nh v mc chnh xc v dng nh ng, phn nh v gii thch c thc
ti v do c gi tr d bo cho ci g xy ra trong nhng hon cnh tn g
t, chng s c gi l nguyn tc.
Thut phong thy gii thiu mt s nguyn tc m cc nguyn tc ny
li ph thuc ln nhau to nn mt mng kin thc ln. Ln n mc m cn
rt nhiu l hng cha c bi p hoc bi p hng ngn nm nay m
vn nh nm vin si xung h nc rng. Nhn thc phong thy khng ch
bng c m cn cm nhn phong thy bng con tim ca mnh na. nhn
bit thut phong thy phi dy cng nghin ngm. hnh ngh phong thy
li kh khn hn ch khng phi nh man s t nhn cho mnh c c ci
ti ring nhn bit theo kiu tm linh m khuych danh, v li. Phong thy
l khoa hc thc nghim cho nn bit trong sch cha m phi bit ngoi
ng, phi am tng thc a. C T Ao vit:
Chng qua ra n ngoi ng
T mch, t nc, t long mi tng...
Nh th, c T Ao i vo ci c th trong phong thy. Mt s sch
vit hay dch gn y cng i vo ci c th ny. C th l ci s c, thy
c ca phong thy, l ci hnh trong ci tri. Nh xut, phong thy l
dng khoa hc thc nghim, t ci hnh m tm ra nhng nguyn tc tri.
T ci tri soi ri cho ci hnh. Qu trnh nghin cu phong thy l qu trnh
tri hnh an xen, phi hp.
Nu xp phong thy l mt c trng vn ha th thut phong thy
cng c nhng l lun c bn, cng c nhng tri thc c s.
Ging nh ngun gc ca nhiu vn ha Trung hoa th l lun c bn
ca phong thy vn l kinh Dch. Tri thc c s ca phong thy vn l
thuyt m dng, ng hnh. Ly ci thy c ca tn ti khch quan, em
nn tng kin thc ca kinh Dch, phng php ca ng hnh xy dng
lun l ca phong thy. y l ph ng php lun c bn ca phong thy.
Ci khng l v kin thc ca kinh Dch, ci bin ha khn cng ca
m dng ng hnh lm cho ngi nghin cu v phong thy tr nn th y
bi xem voi, cng nghin cu cng thy mnh nh b, cng tm hiu cng
thy kin thc ca mnh chng ng bao nhiu, cng suy ngm th thy mnh
cng phin din. y l nhng cm nhn u tin ca ngi i tm thut
phong thy. iu ny cng l ngun gc cho phong thy tr nn thn b.
Thut ng s dng kh hiu vi ngi t hc hoc t quen vi ch Hn,
chuyn thu dt cho ly k , cho thm huyn b li qu nhiu lm cho phong
thy tr thnh ci g linh thing, to thnh khu vc mu m cho nhng
thy rm ( man s) c t tung honh.

Phong thy xa bao hm m dng hc, a l hc v thut s.

m dng hc nghin cu v thin vn, tinh tng. m dng hc
cng lun v a l l ni con ngi sinh trng v nhn thy tri. Phng
php lun ca m dng hc l m dng ng hnh. m dng hc cng c h
c cng nhn chnh thc t triu Nguyn ( Ch Nguyn , nm th 28) m
i tng l quan st s vn hnh ca v tr, d bo thi tit, on lnh d
ca hin tng thin vn, xem t lm nh, t m m, xem ngy, n h
lch... n i Minh, t Hng V, nm Bnh dn, ngy 5 thng 5, Vua Hng
V cho vi L B Truyn n lun m v phong thy, L B Truyn dng
Hng V Cm Th. T y triu nh chnh thc t chc quan v m dng
hc. Mi ph, chu, huyn c mt chc quan chuyn lo v ging dy v qun
l cc cng vic v m dng hc.
Phong thy ngha hp c th ch coi l nhng tri thc v a hnh, a
mo, ni non, sng ngi. C mt thi gian di n vi trm nm, phong thy
Trung hoa b gom vo mn a l. Cng c nhiu triu i li coi phong
thy nh l thut s. Phn nhiu nhng ngi lm thut s li l man s nn
lm nh hng n phong thy, lm phong thy lu m mt thi. Nhng
phong thy vn tn ti v bn cht n l mt hin tng vn ha. Mi thi
i c nhng thay i theo tin trin khoa hc cng ngh ca n. Nhng vn
ha ghi li i sng tinh thn ca con ngi ca mt thi, khng l g m
i sau li khng tm hiu. c li phong thy theo mt thi khch quan
cng l iu b ch. Khng v on, khng nh kin, cha mc vng
chc ca lun c th cha tin. Gn c khi trong tm hiu mt hin tng
vn ha tn ti hng ngn nm l iu cc k kh./.