P

Konwerter
R O J E K Tsygnau
Y
VGA do oscyloskopu

Konwerter sygnau VGA

do oscyloskopu
AVT438

Pragmatyzm oto czym

kierujemy si my, elektronicy.
Nasza twrczo winna mie
sens, powinna by przydatna
i praktyczna. Powiao nud...
I pomyle, e mielibymy
lepiej, yjc w staroytnoci.
Wtedy sztuk i technik nie
tylko uwaano za pokrewne
nie czyniono nawet takiego
rozrnienia Std sowa
artystyczny i techniczny maj
t sam etymologi. Niestety
zdaje si, e dzi mamy troch
inn sytuacj. Ale czy naprawd
nasza praca ma charakter
czysto wyrobniczy? By moe
miewa, na szczcie jednak
jest to chyba gwnie kwestia
podejcia.
Rekomendacje:
projekt polecamy osobom
spragnionym eksperymentw
i lubicym nietypowe
rozwizania. Przedstawiana
w artykule przystawka pozwala
zwikszy funkcjonalno
oscyloskopw analogowych.

Przystawka VGA do oscyloskopu to adna z rzeczy, o ktrych

ludzko marzy we nie. Niemniej
mona byoby wynale jej zastosowanie lub stwierdzi, e jest edukacyjnie wartociowa. Autor przyznaje jednak, e ukad stworzy
dla zaspokojenia ciekawoci i czego w rodzaju elektronicznego gustu
estetycznego, a praktyczne rdo
jego pomysu nie jest nieokrelone.
Przedstawiane urzdzenie spenia
nastpujc funkcj: konwertuje sygnay VGA tak, by oscyloskop elektroniczny mg spenia funkcj monitora komputerowego o rozdzielczoci 640x480 punktw (lub zblionej).
Jego dziaanie pokazano na fot. 1.
System VGA wykorzystuje koncepcj podobn do telewizyjnej, ale
upraszcza j, rozdzielajc sygnay
kolorw (czerwony, zielony, niebieski) i synchronizacji (poziomej i pionowej). Dziaanie konwencjonalnego
monitora polega na sekwencyjnym
wywietlaniu kolejnych linii ekranu.

Jasno i kolor danego punktu s

determinowane przez odpowiednio
wielko i stosunek sygnaw koloru
(R, G i B). Przy synchronizacji poziomej (HS) nastpuje przejcie do
kolejnej linii ekranu; przy pionowej (VS) do jego lewego grnego rogu. Poziomy napi na liniach
kolorw wynosz 0...0,7 V i linie te
powinny pracowa przy obcieniu
75 V (dopasowanie falowe). Na liniach synchronizacji panuj natomiast stany zgodne ze standardem
TTL. W gracznym trybie VGA sygnay HS i VS s aktywne stanem
niskim. W przypadku trybu tekstowego polaryzacja sygnau VS zostaje odwrcona. Charakterystyka czasowa przebiegw zaley od wykorzystywanego trybu pracy (rozdzielczoci i czstotliwoci odwieania).
Skrcony opis standardowego zcza
VGA przedstawiono w tab. 1.
Aby oscyloskop analogowy mg
pracowa jako monitor, musi posiada wejcie tzw. osi Z o odpowiednio szerokim pamie przenoszenia
(rzdu 10 MHz lub wicej). Wejcie

Fot. 1. Efekt dziaania konwertera

(oscyloskop DT6620 produkcji Radiotechniki Wrocaw)

Rys. 2. Przebiegi VGA i sygnay wymagane dla oscyloskopu (tryb graficzny VS aktywny stanem niskim)

VGA vs XYZ

PODSTAWOWE PARAMETRY

pytka o wymiarach 73 x 36 mm
zasilanie: 5 V (stabilizowane)
interfejs wejciowy: VGA; 15-pin HD
interfejs wyjciowy: oscyloskop; BNC (o
Y i Z)
obsugiwane tryby: graczny 640x480 i
tekstowy

24

Elektronika Praktyczna 8/2005

Konwerter sygnau VGA do oscyloskopu

tego typu wykorzystuje si w praktyce pomiarowej do badania zalenoci pomidzy dwoma przebiegami.
Warto sygnau z wejcia Z steruje
bowiem jasnoci plamki. Poziomowi
0 V odpowiada zwykle jaskrawo
normalna (ustalona gak intensity),
natomiast +5 V wygaszenie.
Moliwo sterowania jasno ci plamki to jednak nie wszystko kady monitor musi dysponowa dwiema podstawami czasu: X
(okrelajc pozycj punktu w linii)
i Y (determinujc pooenie wysokoci krelonej linii). Podstawa
X jest wbudowana w oscyloskop,
przebieg Y mona natomiast wygenerowa na zewntrz.
Na rys. 2 przedstawiono sygnay wyjciowe karty VGA i te,
ktrych potrzebujemy dla oscyloskopu. Cho przebiegiem wyzwalajcym wewntrzn podstaw czasu
X mgby by bezporednio sygna HS, postanowiono poczy go
z przebiegiem podstawy Y i wykorzysta do sterowania wewntrznym
ukadem wyzwalajcym oscyloskopu
(std szpilki w sygnale Y). W ten
sposb zmniejszona zostaa liczba
potrzebnych kabli poczeniowych.

Prociej byoby trudno

Schemat elektryczny konwertera przedstawiono na rys. 3. Ukad

zbudowano wycznie z elementw
dyskretnych i tylko szeciu tranzystorw. Wyrni mona w nim blok
sterujcy jasnoci plamki i generator sygnau pioksztatnego. Pierwszy

Rys. 3. Schemat elektryczny konwertera

Elektronika Praktyczna 8/2005

Tab. 1. Styki zcza VGA (DB15HD)

Pin
1
2
3
13
14

Opis
R sygna koloru czerwonego (0..0,7 V na 75 <W>)
G sygna koloru zielonego (0..0,7 V na 75 <W>)
B sygna koloru niebieskiego (0..0,7 V na 75 <W>)
HS synchronizacja pozioma (akt. L)
VS synchronizacja pionowa (akt. H lub L)

11

ID0

12

ID1

ID2

5, 6, 7, 8, 10

GND

Identykacja monitora (ID2...ID0):

111 brak monitora,
110 monitor monochromatyczny (maksymalnie 800x600),
101 monitor kolorowy (maksymalnie 800x600),
001 monitor kolorowy (obsuguje 1024x768),
gdzie:
1 wejcie niepoczone,
0 wejcie zwarte z GND.

z wymienionych zbudowany jest z rezystorowego sumatora sygnaw RGB

i wzmacniacza jednotranzystorowego
(wykonanego na T6), a jego wyjcie
docza si do wejcia Z oscyloskopu. Generator podstawy Y to
natomiast rdo prdowe (na T3),
adujce kondensator C2, synchronizowane sygnaem VS. Do sygnau
wyjciowego tego bloku dodawane s
impulsy synchronizacji HS (poprzez
sprzenie pojemnociowe C4).

Monitor w 15 minut

Schemat montaowy obwodu drukowanego przedstawiono

na rys. 4. Dobrano takie wymiary
pytki, aby urzdzenie mona byo
podczy bezporednio do gniazda
karty VGA. Ukad powinien by
zasilany napiciem stabilizowanym
5 V. Dostarczy go moe port USB,
gniazdo joystick/MIDI lub zcze zasilania napdw dyskowych. Zaleca

si jednak stosowanie rda zewntrznego, ktre pozwoli uzyska

obraz o wikszej stabilnoci.
Po zmontowaniu urzdzenia naley dokona regulacji potencjometru R20, ustalajcego punkt pracy
wzmacniacza. Jego pooenie naley
dobra tak, by w trybie tekstowym
sygna z wyjcia Z zawiera si
w zakresie 0,7...4,9 V.
Po poczeniu ukadu z komputerem i oscyloskopem naley odpowiednio skongurowa ten drugi.
Podstaw czasu i wzmocnienie (trybu DC) naley dobra zalenie od
wykorzystywanego trybu gracznego.
Wyzwalanie (trybu AC) powinno zachodzi na zboczu narastajcym sygnau Y (warto przy tym wczy
ltr dolnozaporowy HF). Po wymienionych zabiegach pozostaje tylko
WYKAZ ELEMENTW
Rezystory
R1, R4: 33 kV
R2, R19: 47 V
R3, R6, R10, R11, R13, R15: 1 kV
R5, R8: 12 kV
R7, R16...R18: 75 V
R9: 680 V
R12: 470 V
R14: 2,2 kV
R20: pot. mont. stojcy 1 kV
R21: 470 kV
Kondensatory
C1: 10 mF/25 V
C2: 1 mF/25 V
C3: 100 mF/25 V
C4: 330 pF
C5: 100 nF
C6: 10 nF
Pprzewodniki
D1, D2: 1N4148
T1, T2: BC557C
T3...T6: BC547C
Inne
J1, J3: BNC do druku
J2: DB15HD mskie do druku
J4: zcze 2pin do druku

25

Konwerter sygnau VGA do oscyloskopu

sprawdzi, jak wyglda oscyloskopowa wersja naszego ulubionego lmu.
Po co? Trudno mi to wyjani.
Rafa Baranowski, EP
rafal.baranowski@ep.com.pl

Rys. 4. Schemat montaowy pytki drukowanej

26

Dodatkowe informacje
[1] http://www.epanorama.net/documents/pc/vga_timing.html
[2] http://pinouts.ru/data/VGA15_pinout.shtml

Elektronika Praktyczna 8/2005