GRAANIKI GLASNIK BROJ 23, 2007.

Serhatlije mala
etnoloka skica
F ikret Ahmedbai

Ime, poloaj i tip naselja

U nedostatku pisanih tragova, vjerodostojnost nekih kazivanja o porijeklu imena naselja Serhatlije teko je provjeriti. Prema kazivanjima uitelja Rukiba Dananovia i jo nekih starijih mjetana ovog naselja, ime najvjerovatnije potie od rijei perzijsko-arapskog porijekla serhat, koja je u
nae krajeve prenesena preko turskog jezika
u znaenju: krajina, pogranini kraj, granica,
kako pie i u Rjeniku turcizama Abdulaha kaljia (izdanje 1989., str. 560). Budui
da se ne zna da li je kroz to naselje prolazila neka granica u prolosti, ima miljenja
da je naselje dobilo ime po najbrojnijoj familiji Serhatlia (serhatlija graniar, krajinik), za koju se smatra da je autohtona na
tom prostoru, jer se ne zna ni kada su ni otkuda su doselili.
Serhatlije se nalaze u sjevernom dijelu sadanje opine Graanica kao dio (mahala,
zaseok) mjesne zajednice Doborovci. Naselje
zauzima povrinu od jednog kvadratnog kilometra, na putu koji vodi od mahale (zaseoka) Danani prema selu Prijeko Brdo, 1,5 ki-

56

lometar udaljeno od regionalnog puta Graanica Srnice, ispod lokaliteta Glumevac

i Cerovi, na nadmorskoj visini od oko 450
metara. Naseljeno je iskljuivo bonjakim
stanovnitvom, pripada kategoriji manjih
naselja, sa dosta nerazvijenom komunalnom
infrastrukturom. Nemaju kolu, ambulantu,
dom kulture, nemaju nikakvih privrednih
objekata (ak ni prodavnice). Ti su objekti
uglavnom skoncentrisani u centru Doborovaca sa kojim su Serhatlije povezane dobrim
makadamskim putem.
Naselje je dobilo elektrinu struju iste godine kada je struja dola u Doborovce, takoe i telefoniju.
Kao i u ostalim dijelovima Doborovaca,
i u Serhatlijama se kue grade ugusto i na
malom prostoru, spadaju u takozvani zbijeni tip naselja.

Stanovnitvo i njegovo
porijeklo
U tom malom naselju, koje ine 23 kue,
ivi svega pet familija. To su: Dananovii,
Muharemovii, Topagii, Taletovii i Serhatlii. Familije nisu grupisane, niti jedna od
druge posebno izdvojene, ve su im kue izmijeane po itavoj teritoriji naselja.

GRAANIKI GLASNIK BROJ 23, 2007.

Za Dananovie se pouzdano zna da vode

porijeklo iz mahale (zaseoka) Danani, koja
takoe pripada mjesnoj zajednici (selu) Doborovci. Iz Danana u Serhatlije prvi se doselio Ibrahim Dananovi, 1949. godine.
Danas u Serhatlijama postoje dvije kue
Dananovia, koje su izgradili Ibrahimovi
sinovi Mirsad i Rukib.
Danas u Serhatlijama postoje tri kue i
dva domainstva Muharemovia, za koje se
ne zna kada su i odakle su doli u tu mahalu. Nosioci tih domainstava su Halil i ahbaz. Halil ima sinove Ibrahima i Mustafu, koji nemaju muke potomke, dok ahbaz
ima Ahmeta, Hasana i Saliha. Ahmet i Salih takoe nemaju mukih potomaka, dok
salih, koji ivi u Prijekom Brdu, gdje je obavljao imamsku dunost, ima sinove Ibrahima i
Nesiba, koji ive u Graanici. Njihovim odlaskom, Muharemovia nee biti ni u Serhatlijama, ni u Prijekom Brdu.
Od Topagia, u Serhatlije se, nakon Drugog svjetskog rata, iz Sokola prvi doselio Mustafa Topagi. Danas u toj mahali (u dvije kue) ive njegovi sinovi Ismet i
Mustafa.

Taletoovii vode porijeklo iz Prijekog

Brda, odakle se, krajem 19. stoljea, prvi doselio Muan Taletovi. Danas u Serhatlijama
ivi 5 porodica Taletvia.
Kao to je reeno, Serhatlii se smatraju
autohtonim stanovnicima te mahale. Dijele
se u dvije loze, koje vie nisu u srodstvu. Najpoznatiji preci su im Halil i Mustafa. Mnogi su se odselili u Graanicu, Soko, Tuzlu i
Maglaj. U Serhatlijama danas ima svega 9
kua Serhatlia.
Ranije je u Serhatlijama ivjela i familija
Avde Okanovia. Njegov sin Osman odselio je u Danane, sin Husein u Graanicu,a
brat Haim u mahalu Buk. Supruga Avde
Okanovia Emina umrla je 2004. godine kao posljednji lan familije Okanovia u
Serhatlijama.
to se tie obiaja i tradicionalne narodne
nonje tog stanovnitva, ona se ne razlikuje
od ostalih muslimansko-bonjakih naselja
na tom prostoru.

Mektebi

Vjerski ivot u Serhatlijama obavljao se u

jednoj staroj mektebskoj zgradi, koja je zbog

57

GRAANIKI GLASNIK BROJ 23, 2007.

starosti sruena pije desetak godina. Vjersku

pouku drali su imam hadi Salih Muharemovi i eval Dananovi. Za gradnju novog mekteba, koji e se graditi u Serhatlijama, ve je obezbijeeno zemljite koje je darovao hadija Halil Serhatli.

cela koje se jo uvijek obrauju zapregama.

Uglavnom se sije penica i kukuruz,a manje
jeam, zob i ra. Sve je vie proizvoaa povra koji kooperiraju sa Zemljoradnikom
zadrugom u Graanici. Organizovanom
proizvodnjom gljiva ampinjona i bukovae
bavi se Kadrija Serhatli. I na ovom podruZanatstvo
ju, od voa, najvie se uzgajaju jabuke, kruJedina zanatska radnja u Serhatlijama bila ke, orasi, breskve, trenje raznih vrsta itd. U
je tilerska (stolarska) radnja Ahmeta Muha- posljednje vrijeme sve je vie zasada ljive
removia. Meutim, i u ovom naselju bilo je
takozvanih drvenih majstora koji su gra- Nazivi njiva i njihovo porijeklo
dili drvene kue. Meu njima su se isticaNajei nazivi parcela u ovom naselju su:
li Nail i Jasim Serhatli, koji su se bavili i Gornja njiva, Glumevac, Cerovi, Duga njiizradom poljoprivrednog alata: vile, rogulje, va, Vlahulja, Krevina, Strana, Huremka,
drljae,kronje, sikirita, pratljae, krpeljue, Moila, Gaj, Prosina, Nanjive, Podosojnjagrablje itd. Izradom ovih predmeta odavno e. Veina ih je, kao to se vidi, dobila nazive
se vie niko ne bavi na ovim prostorima.
po konfiguraciji terena ili vrsti rastinja u njihovoj okolini. Huremka je, vjerovatno, doPoljoprivreda
bila ime po nekom Huremu ili izumrloj faDo 1938. godine u Serhatlijama se oralo miliji Huremovi, Moila po nekom izvoru,
drvenim plugom, zemlja se obraivala volov- Podosojnjae po tome to ih sunce manje griskim i konjskim zapregama. Danas se obra- je (pod osojem) itd. Za neke nazive (Prosina)
uje traktorima, osim nepristupanih par- teko je utvrditi porijeklo.

58