Cevaplarla Borsa Ve Sermaye Piyasasi PDF

Cevaplarla
Borsa ve
Sermaye
Piyasas
www
.imkb.gov.tr
stanbul Menkul Kymetler Borsas

Reitpaa Mah. Tuncay Artun Cad.
Emirgan 34467 - stanbul
Tel: 0212 298 21 00
Faks: 0212 298 25 00
www.imkb.gov.tr
Nisan 2011
indekiler
Sermaye Piyasalar
Sermaye Piyasas Kurulu
Piyasalar ve Pazarlar
10
Hisse Senetleri
12
Yatrm Fonlar
14
Varantlar 16
Hisse Senetleri Piyasas
18
Tahvil ve Bono Piyasas
34
Yabanc Menkul Kymetler Piyasas
38
Gelien letmeler Piyasas
40
Kotasyon 42
Kamuyu Aydnlatma
51
MKB Takas ve Saklama Bankas A..
58
Merkezi Kayt Kuruluu A..
61
Yatrmclar Koruma Fonu
63
Arac Kurulular
64
MKB ile letiim
66
Sermaye Piyasasnda Balca Kurulular
68
Bu kitapk, yatrmclar bilgilendirmek amacyla MKB Yatrmc Danma

Merkezi tarafndan ilgili birim ve kurulularn ibirliiyle hazrlanmtr.
bu kitapk sadece kamuoyunu aydnlatma amaldr. MKB iin hukuken
herhangi bir ykmllk dourmamaktadr. Bu kitapktaki bilgilere
dayanlarak alnacak, yatrm ya da benzeri kararlarn sonularndan MKB
sorumlu tutulamaz. Bu kitapk herhangi bir ileme giriilmesi iin bir teklif,
teklif daveti, tavsiye veya benzer nitelikte deildir. Bu kitapkta yer alan
bilgiler, gvenilir olduuna inanlan materyal esas alnarak hazrlanmtr;
bununla birlikte MKB bunlarn doru, gncel, eksiksiz veya hatasz
olduuna dair sorumlu tutulamaz. Bu kitapn tm haklar MKBye ait
olup, bu kitapk yazl izin olmakszn ksmen veya tamamen datlamaz.

Yatrmc Danma Merkezi
Tel: 0212 298 29 00
Faks: 0212 298 25 00
www.imkb.gov.tr
www.moludsgn.com
Endeksler 45
istanbul menkul kIymetler borsasI
Ksaltmalar
AFE :
BYF :
DBS :
e-CAS :
EFT :
EPP :
GP :
HSP :
KAP :
KE :
KP :
MKK :
OLFE :
Al Fiyatl Emirler
Borsa Yatrm Fonu
Devlet Borlanma Senetleri
Otomatik Bilgilendirme Sistemi
Elektronik Fon Transfer Sistemi
Eurotahvil Pazarlkl lemler Platformu
Kamuyu Aydnlatma Platformu
Kalan ptal Et (Emri)
Kurumsal rnler Pazar
zel Limit Fiyatl Emirler
OYH
: Oydan Yoksun Hisse
OYP
: Oydan Yoksun Paylar
RHKP
: Rhan Hakk Kupon Pazar
SPK
: Sermaye Piyasas Kurulu
UTP
: Uluslararas Tahvil Pazar
Takasbank : Takas ve Saklama Bankas A..
TBP
: MKB Tahvil ve Bono Piyasas
TCMB
: Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas
TETS
: Takasbank Elektronik Transfer
Sistemi
TSPAKB : Trkiye Sermaye Piyasas Arac
Kurulular Birlii
YKF
: Yatrmclar Koruma Fonu
Sermaye Piyasalar
1. Sermaye piyasasnn faydalar nelerdir?
Sermaye piyasas;
a) Halk tasarrufa tevik eder,
b) Tasarruflarn menkul kymetlere yatrlmas
suretiyle halkn ekonomik kalknmaya etkin bir
ekilde katlmn salar,
c) Mal ve hizmet reten sanayiciye ve giriimciye
dk maliyetle kaynak elde tutma imkan sunar,
d) Sermayenin tabana yaylmasn salar,
e) Yaplan yatrmlarla isizlik sorununun
zmne katkda bulunur,
f) zel sektr glendirir,
g) Gayri safi milli haslay bytr,
h) zelletirmelerin daha kolay ve istenilen
dzeyde yaplmasna imkan salar,
i) Halka arzlar nicelik ve nitelik bakmndan
artrr.
2. Menkul kymetler borsalarnn ekonomik
ilevleri nelerdir?
Menkul kymetler borsalarnn ekonomik
ilevlerini yedi ana gruba ayrabiliriz:
a) Devaml ve dzenli ileyen bir pazarn
olumas,
b) Ekonomiye kaynak yaratmas,
c) Sermaye mlkiyetini geni bir toplum tabanna
yaymas,
d) Ekonominin gstergesi olmas,
e) Uzun vadeli yatrmlarn ksa vadeli
tasarruflarla finansmann salamas,
f) Menkul kymetlerle ilgili bilgilere kolay
ulalmas,
g) Gven yaratmas.
3. Sermaye piyasasnda yapsal faktrler
hangileridir?
a) Fon Arz Eden Yatrmclar,
b) Fon Talep Eden hralar,
c) Dzenleyici ve Denetleyici Kurulular,
d) Menkul Kymetler,
e) Borsalar,
f) Takas ve Saklama Kurulular,
g) Borsa yeleri (Arac kurumlar ile bankalardan

oluan arac kurulular).
4. Sermaye piyasasnda balca hangi
kurumlar bulunmaktadr?
a) Sermaye Piyasas Kurulu,
b) stanbul Menkul Kymetler Borsas,
c) MKB Takas ve Saklama Bankas A..,
d) Merkezi Kayt Kuruluu A..,
e) Trkiye Sermaye Piyasas Arac Kurulular
Birlii,
f) stanbul Altn Borsas,
g) Vadeli lem ve Opsiyon Borsas A..
5. Sermaye piyasasnda balca hangi sivil
toplum rgtleri bulunmaktadr?
a) Borsaya Kote Ortaklk Yneticileri Dernei
b) Borsa Arac Kurumlar Yneticileri Dernei
c) Trkiye Kurumsal Yatrmc Yneticileri Dernei
d) Yatrmc likileri Dernei
e) Trkiye Kurumsal Ynetim Dernei
f) Gayrimenkul Yatrm Ortakl Dernei

6. Sermaye Piyasas Kurulu (SPK) nedir, temel
grevleri nelerdir?
SPK, 1981 ylnda 2499 sayl Sermaye Piyasas
Kanunu ile kurulmutur. Yetkilerini kendi
sorumluluu altnda bamsz olarak kullanan,
idari ve mali zerklie sahip dzenleyici bir kamu
kurumudur. lgili olduu bakanlk, Babakan
tarafndan grevlendirilen Devlet Bakanldr.
SPKnn temel grevleri;
a) Sermaye piyasasnn gven, aklk ve
kararllk iinde almasn,
b) Tasarruf sahiplerinin, yani yatrmclarn
haklarnn korunmasn,
c) Sermaye piyasalarnn ileyi kurallarnn
belirlenmesini,
d) Fon kullanan irketlerin belli kurallara uygun
olarak sermaye piyasasndan etkin bir ekilde
yararlanmalarn,
e) Piyasalarn adil ve etkin almasn
salamaktr.
7. SPKnn tekilat yaps nasldr?

SPK Karar Organ, Bakanlar Kurulu karar
ile atanan yedi yeden oluur. SPK Bakan
ve yelerinin grev sreleri alt yldr. Sresi
bitenlerin tekrar atanmalar mmkndr. Bakan
dndaki yelerin te biri iki ylda bir yenilenir.
SPK, Kurul Bakan ve yeleri ile Bakana bal
olarak Kurul faaliyetlerini yrten tekilattan
oluur. Kurul almalar Kurul Bakanna bal
bakan yardmclklar altnda alan hizmet
birimleri tarafndan yerine getirilmektedir.
Hizmet birimleri;
a) Denetleme Dairesi,
b) Ortaklklar Finansman Dairesi,
c) Araclk Faaliyetleri Dairesi,
d) Kurumsal Yatrmclar Dairesi,
e) Piyasa Gzetim ve Denetim Dairesi,
f) Aratrma Dairesi,
g) Muhasebe Standartlar Dairesi,
h) Bilgi lem, statistik ve Enformasyon Dairesi,
i) Hukuk leri Dairesi,
j) dari ve Mali ler Dairesi,
k) Kurumsal letiim Dairesi,
l) Strateji Gelitirme Dairesinden olumaktadr.
8. SPKnn irketlerle ilgili yetkileri nelerdir?

Yerli veya yabanc irketlerin menkul kymetleri
lkemizde halka arz olunacaksa SPK kaydna
alnmas zorunludur. Menkul kymetlerin SPK
kaydna alnabilmesi iin irketlerin gerekli
belgelerle Kurula bavurmalar, yatrmcy
bilgilendirmek iin hazrlanan izahnamenin
Kurulca onaylanmas gerekir.
Kayda alnmas gereken ilemler;
a) Hisse senetleri veya borlanma aralarnn
irketler tarafndan ihrac,
b) Halka arz,
c) Varla dayal menkul kymet, oydan yoksun
hisse senedi ve hisse senedi ile deitirilebilir
tahvil ihrac,
d) Gayrimenkul yatrm ortaklklar, yatrm
ortaklklar ve yatrm fonlarnn menkul kymet
ihralar
Ayrca;
a) Pay sahiplerine arda bulunulmas veya
vekaleten oy hakk toplanmas,
b) Kaytl sermayeye gei ve tavan tespiti
Kurul iznine tabidir.
9. Hangi kurumlarn SPKdan izin almas
gerekir?
Sermaye piyasas faaliyetinde bulunacak
aadaki kurumlarn Kuruldan izin almalar
zorunludur.
a) Yatrm ortaklklar ve yatrm fonlar,
b) Gayrimenkul yatrm ortaklklar,
c) Portfy ynetim irketleri, yatrm danmanl
irketleri,
d) Arac kurumlar,
e) Derecelendirme irketleri,
f) Genel finans ortaklklar,
g) Bamsz denetleme kurulular,
h) Risk sermayesi yatrm fonu ve ortaklklar.
10. SPK gzetim ilevini nasl

gerekletirmektedir?
Sermaye piyasas ile ilgili btn uygulamalarda
menkul kymet yatrmcsna zarar verecek
davranlarn incelenmesi SPK tarafndan icra
edilir.
zellikle;
Borsalardaki fiyat hareketlilii,
Kamuya aklanmam bilgiler kullanlarak
yaplan ilemler (ierden renenlerin ticareti),
Kanuna aykr olarak zamannda yaplamayan
kamu aklamalar,
Hisse senetleri fiyatlar zerinde maniplasyon
yaplmas veya yanltc veya yanl bilgiler
yaylmas,
Kurul dzenlemelerine aykr uygulamalara
giriilmesi,
Sermaye Piyasas Kanunu ihlalleri, yetkisiz
halka arzlar, yanl bilano aklanmas bu
konular arasnda saylabilir.

11. MKBnin grevleri nelerdir?
MKB; ilgili mevzuatta yer alan esaslar
erevesinde menkul kymetlerin alm ve satm,
fiyatlarnn tespit ve ilan ileriyle yetkili olarak
26 Aralk 1985 tarihinde kurulan tzel kiilii
haiz, kr amac gtmeyen bir kamu kurumudur.
Bu balamda MKBnin grevleri aada yer
almaktadr:
a) Menkul kymetlerin MKB kotuna alnmas ile
ilgili bavurular incelemek, deerlendirmek ve
karara balamak,
b) MKBde ilem grecek menkul kymetler iin
pazarlar oluturmak, bu pazarlarda ilem grecek
menkul kymetleri belirlemek,
c) MKBde piyasalarn ve pazarlarn alma gn
ve saatlerini belirlemek ve ilan etmek,
d) MKB piyasalarnda yaplan ilemler
sonucunda oluan fiyatlar ve ilem miktarlarn
ilan etmek,
e) MKBde yaplan alm-satm ilemlerinin gven
ve istikrar iinde, serbest rekabet artlar altnda,
kolayca ve dzenli bir ekilde yrtlmesini
salamak.
12. MKBdeki alma saatleri nedir?
MKB, alma gnlerinde 08:45 - 12:30 ile
13:30 - 17:45 saatleri arasnda faaliyette
bulunmaktadr.
13. MKBnin ana hizmet birimlerini
sayar msnz?
a) Tefti ve Gzetim Kurulu Bakanl,
b) Bilgi Sistemleri Merkezi,
c) Hukuk Mavirlii,
d) Mdrlkler,
1- Hisse Senetleri Piyasas Mdrl
2- Tahvil ve Bono Piyasas Mdrl
3- Risk Ynetim Mdrl
4- Takas ve Saklama Mdrl
5- Kotasyon Mdrl
6 - statistik Mdrl
7 - Strateji Gelitirme ve Aratrma Mdrl
8 - Eitim ve Yayn Mdrl
9 - Uluslararas likiler Mdrl
10- nsan Kaynaklar Mdrl
11- Mali ler Mdrl
12- dari ler Mdrl
13- Yap ve letme Mdrl
14- zel Kalem Mdrl
15- Ynetim Kurulu zel Brosu
16- ye leri Mdrl
17- Koruma ve Gvenlik Mdrl
18- Yabanc Menkul Kymetler Piyasas
Mdrl
19- Kamuyu Aydnlatma Platformu letim
Mdrl
20- Gelien letmeler Piyasas Mdrl
21- Piyasa, rn Gelitirme ve zel Projeler
Mdrl
22- Medya ve Halkla likiler Mdrl
23- Pazarlama Mdrl
14. MKBnin organlar hangileridir?
MKBnin organlar unlardr:
a) Genel Kurul;
MKBnin st karar organdr. MKB yeleri olan
arac kurululardan oluur. Ylda bir kez olaan
toplant yapar.
b) Ynetim Kurulu;
MKBnin karar organdr. Bir bakan ve drt ye
olmak zere be yeden oluur. MKB Bakan
MKB Ynetim Kurulunun ve yrtme tekilatnn
badr. MKB Bakan dndaki MKB Ynetim
Kurulu yeleri drt yl iin MKB Genel Kurulu
tarafndan seilir. Dier taraftan, MKB Ynetim
Kurulu kendi yeleri arasndan bir bakan vekili
seer.
c) Denetleme Kurulu;
MKBnin denetim organdr. MKB Genel Kurulu
tarafndan iki yl iin seilen iki denetiden
oluur. Denetiler, MKBnin hesap ve ilemlerini,
ilgili dzenlemeler erevesinde denetlemekle
grevli ve ykmldrler.
15. MKBdeki komiteler hangileridir?
MKBde komite bulunmaktadr:
a) Uyumazlk Komitesi
b) Disiplin Komitesi
c) Kotasyon Komitesi
Sz konusu komiteler, grev ve yetkilerine giren
alanlarda MKB Ynetim Kurulunun karar
vermesine yardmc olacak raporlar dzenlerler.
16. MKB geici olarak kapatlabilir mi?

MKBde olaand olumsuz gelimelerin olmas
halinde, MKBnin geici olarak kapatlmasna
karar verilebilir. MKBnin gne kadar geici
olarak kapatlmasna karar alma yetkisi ayn
zamanda MKB Ynetim Kurulu Bakan da olan
MKB Bakanna aittir. MKB Ynetim Kurulunun
talebi zerine MKBnin on be gne kadar geici
olarak kapatlmasna SPK, bir aya kadar geici
olarak kapatlmasna SPKnn talebi zerine
Bakan yetkili klnmtr. MKBnin bir aydan
fazla sre ile geici olarak kapatlmasna karar
vermeye Bakanln teklifi zerine Bakanlar
Kurulu yetkilidir.
17. MKBde hangi finansal aralar ilem grr
ve hangi pazarlar alr?
MKBde hisse senedi, borsa yatrm fonu, varant,
tahvil ve benzeri finansal sermaye piyasas
aralar ilem grr. MKB, kota ald menkul
kymetlerin alm-satmnn yaplaca pazarlar
teekkl ettirir. Ayrca ihtiyaca gre;
a) Kote edilmemi menkul kymetlerin devaml
alm-satm,
b) Blok halinde menkul kymet alm-satm,
c) Resmi mzayede,
d) Birinci el piyasas alanna giren menkul kymet
alm-satm gibi ilemlerin yaplaca pazarlar da
ilgili dzenlemeleri yaparak ileme aar.
18. MKBde hangi piyasalar mevcuttur?
MKBde menkul kymetlerin ilem grd drt
piyasa mevcuttur:
a) Hisse Senetleri Piyasas,
b) Tahvil ve Bono Piyasas,
c) Yabanc Menkul Kymetler Piyasas,
d) Gelien letmeler Piyasas.
10
11
Hisse Senetleri
19. Hisse senedi nedir?
Hisse senetleri; anonim irketler, sermayesi
paylara blnm komandit irketler, zel
kanunla kurulmu kamu kurulular tarafndan
karlan sermayenin belirli bir blmn temsil
eden, sahibine ortaklk haklarndan yararlanma
imkan veren menkul kymetlerdir.
20. Hisse senetleri dolam yetenei asndan
kaa ayrlr?
Hisse senetleri, hamiline veya nama yazl olmak
zere ikiye ayrlrlar. Ortaklk, esas szlemesinde
hkm bulunmas ve paylarn tamamnn
denmi olmas halinde hamiline hisse senedi
karabilir.
21. Oydan Yoksun Hisse Senedi nedir?
Ortaklklar, sermaye artrm suretiyle oy hakk
hari, sahibine kr payndan ve istendiinde
bedelsiz pay alma hakknda imtiyaz dndaki
dier hususlarda imtiyaz ve dier ortaklk
haklarn salayan, istendiinde belirli bir vade
veya vadelerde, sabit veya deiken oranda
ortakln oy hakkna sahip hisselerini satn alma
ve ortaklk paylar ile deitirme hakk veren
Oydan Yoksun Hisse (OYH) ihra edebilirler.
Hisse senetleri MKBde ilem gren irketlerin
ihra edecekleri OYH ayr bir ilem sras almak
suretiyle MKBde ilem grebilmektedir.
22. Hisse senedi sahibinin ortaklk haklar
nelerdir?
Hisse senedi sahibinin balca haklar aada
saylmtr:
a) Rhan hakk (Bedelli Sermaye Artrmna
Katlm Hakk),
b) Krdan (temettden) pay alma hakk,
c) Oy kullanma hakk,
d) Ynetime katlma hakk,
e) Tasfiyeden hissesi orannda pay alma hakk,
f) Bilgi edinme hakk.
12
23. Sermaye artrm ve temett datm

nedir?
Bilanoda Borlar (Pasif) ksmnda gsterilmekle
birlikte iletmenin varl niteliindeki
zkaynaklar hesabnn bir alt kalemi olan ve
iletme sahip veya sahiplerinin ie balama
tarihinde iletmeye koyduklar para vs. varlklarn
toplam olan sermaye, daha sonra elde edilen
kazancn datlmayarak eklenmesi (bedelsiz
artrm) ile veya ortaklardan para toplanmas
suretiyle (bedelli artrm) artrlabilmektedir.
Temett datm ise kr paynn ortaklara
sermayedeki paylar orannda datmdr.
Hisse senedi sahiplerinin sermaye artrm ve
temett demesinden faydalanabilmesi iin
(bedelli, bedelsiz) sermaye artrm ve/veya
temett datm tarihi balangcndan bir gn
nce hisse senetlerinin ilgili hesabnda kaytl
olmas gerekmektedir.
24. Genel kurula katlmak iin, irket hisse
senedi sahibinin yapmas gereken ilemler
nelerdir?
MKBde ilem gren irketlerin genel kurul
toplantlarna yatrmclarn katlmlarnn
kolaylatrlmas ve ihra irketlere salkl
bilgiler iletmek amacyla Genel Kurul Blokaj
Uygulamas yaplmaktadr. Genel Kurul Blokaj
hususuna Merkezi Kayt Kuruluu A.. (MKK)nin
www.mkk.com.tr web sitesinde yer verilmi
olup, buradan ayrntl bilgi edinme imkan
mevcuttur.
25. Hisse senedinde nominal deer ne
demektir?
Hisse senedinin ilk karl srasnda ortaklk
ynetimi tarafndan verilen itibari deere
nominal deer denir.
26. Hisse senedinin ihra fiyat ile borsa fiyat

ne demektir?
Hisse senetlerinin karl aamasnda sata
sunulduu fiyata ihra fiyat denir. MKBde
ilem grmeye balayan hisse senetlerinin,
MKBdeki arz ve talep koullarna gre oluan
fiyatna Borsa fiyat denir.
27. Hisse senedinde zaman am var mdr?
Hisse senedi bir mlkiyet senedi olduundan ve
vade tamadndan zaman amna tabi deildir.
28. Hisse senetlerine ilikin bedelli rhan
(ncelik, nce alm) hakkn kullanmak iin
sre ne kadardr?
Bedelli sermaye artrm srecinde rhan hakk
kullanma sresi 15 gnden az, 60 gnden fazla
olamaz. Belirlenen rhan hakk kullanm
srecinin biti tarihinden itibaren o yla ilikin
Rhan Hakk Kuponunun herhangi bir deeri
yoktur.
13
29. Hisse senedi sahibinin datlan kr

payn kullanmak iin zaman am sresi ne
kadardr?
lgili mevzuat uyarnca, sz konusu ilemlerin
balad tarihten itibaren 5 yldr.
30. Sermaye artrm ve temett demeleri
sonucunda hisse senedinin fiyat neden
der?
MKBde ilem gren irketlerin bedelli, bedelsiz
sermaye artrmna gitmesi ve/veya temett
demesi halinde hisse senetlerinin fiyat,
yaplan sermaye artrm ve/veya denen temett
nedeniyle yeniden hesaplanmakta ve hisse
senetlerinin fiyatnda bedelli, bedelsiz sermaye
artrm ve/veya temett oranlarna bal olarak
azalma olmaktadr. Bu ileme hisse senetlerinin
blnmesi, sonradan oluan fiyata ise blnm
fiyat (en yakn fiyat admna yuvarlandktan
sonra ise Baz Fiyat) denilmektedir.
Yatrm Fonlar
31. Yatrm Fonu nedir?
Yatrm Fonu, halktan katlma belgeleri
karlnda toplanan paralarla, belge sahipleri
hesabna, riskin datlmas ilkesi ve inanl
mlkiyet esaslarna gre, hisse senetleri,
zel ve kamu sektr borlanma senetleri,
kymetli madenler, dier sermaye piyasas
aralar, repo, ters repo ve trev szlemelerden
oluturulabilecek portfy iletmek amacyla
kurulan mal varldr.
Yatrm fonlar, A ve B tipi olmak zere iki
ana gruba ayrlr. Yatrm fonu, itznde
belirtilmek suretiyle, portfy deerinin aylk
arlkl ortalama bazda en az %25ini, devaml
olarak zelletirme kapsamna alnan Kamu
ktisadi Teebbsleri de dahil Trkiyede
kurulmu ortaklklarn hisse senetlerine yatrm
fonlar A tipidir. Portfy deerinin aylk arlkl
ortalama bazda en az %25ini, devaml olarak,
Trk irketlerinin hisse senetlerine yatrm olma
art aranmayan fonlara ise, B Tipi Yatrm Fonu
denir.
32. Yatrm Fonlar ile Yatrm Ortaklklar
arasndaki farklar nelerdir?
Yatrm ortaklklar, sermaye piyasas aralar
ile ulusal ve uluslararas borsalarda veya borsa
d organize piyasalarda ilem gren altn
ve dier kymetli madenlere ilikin portfy
iletmek zere anonim ortaklk eklinde ve kaytl
sermaye esasna gre kurulan sermaye piyasas
kurumlardr. Yatrm fonlar ise portfy iletmek
amacyla kurulur ve tzel kiilii yoktur.
14
33. Yatrm Fonu ile Borsa Yatrm Fonu

arasnda ne fark vardr?
Yatrm fonu portfy iletmek amacyla kurulur.
Borsa Yatrm Fonu (BYF) ise bir endeksi baz alr,
baz ald endeksin performansn yatrmclara
yanstmay amalar ve katlma belgeleri
borsalarda ilem grr.
34. BYF nedir?
BYF, bir endekse dayal olarak karlan ve baz
ald endeks kapsamndaki menkul kymetlere
endeksteki arlklar orannda yatrm yapan
fona denir. rnein, MKB-30 endeksine yatrm
yapmak isteyen bir yatrmc, endeksteki hisse
senetlerini ayr ayr almak yerine BYFye yatrm
yaparak sz konusu endekse yatrm yapma
imkan bulmakta ve endeksin getirisinden
yararlanabilmektedir.
Borsa yatrm fonlar, yetkili arac kurulular
tarafndan, yatrmclardan toplanan nakit ile,
baz alnan endeksteki menkul kymetlerin satn
alnmasyla oluturulan portfylerdir. BYFler,
baz aldklar endeksteki hisse senetleri ya da
dier enstrmanlarn (altn, tahvil, dviz vb.)
getirisini yanstmakta ve riskini tamaktadr.
BYFlerin temel zellii, fon katlma belgelerinin
hisse senetleri gibi MKBde ilem grebilmesidir.
Borsa yatrm fonu paylarnn, aynen hisse
senetleri gibi, arac kurumlar vastasyla MKB
Fon Pazarnda alnp satlmas mmkndr.
35. BYFlerin avantajlar nelerdir?
BYFlerin avantajlar;
a) lem kolayl,
b) Riskin datlmas,
c) Dk maliyet (portfy ynetim creti),
d) effaflk,
e) Katlma belgesi karl hisselerin MKB
Takas ve Saklama Bankas A..de (Takasbank)
saklanmasdr.
36. BYFlerin riski var mdr?

BYFler, takip ettikleri endeksin getirilerini
yanstmay amalar. Bu nedenle, takip edilen
endeks deer kaybederse fonun fiyat da deer
yitirebilir.
hesaplama erevesinde, baz alnan endeksin

deeri ile fonun birim pay deeri arasndaki
korelasyon katsays en az %90 olacak ekilde,
baz alnan endeksi takip etmek zere kurulan
fonlardr.
37. BYFlerin alm-satm nasl yaplr?

Borsada ilem grmesi uygun grlen BYF
katlma belgelerinin alm-satm Hisse Senetleri
Piyasas bnyesindeki Fon Pazarnda (F) zellik
kodu ile yaplr. Alm-satm ilemleri BYFnin
temel ald endeksi oluturan kymetlerin
ait olduu pazarn ilem saatleri ierisinde
gerekletirilir.
BYFler, baz alnan endeks kapsamndaki menkul

kymetlerin;
a) Tmnde tam kopyalama yoluyla,
b) Seilen bir ksmndan rnekleme yoluyla
oluturulabilir.
Lot bykl 1 adet katlm pay olarak

belirlenmitir. Borsada ilem grecek BYFnin
birim pay deeri, en az 1 TL olacak ekilde
belirlenir. Fon ilemlerinin takas ilem gnn
izleyen ikinci i gn (T+2) gerekletirilir.
38. MKBde ka tip BYF ilem grmektedir?
BYF, portfynn en az %80i, devaml olarak
baz alnan ve SPK tarafndan uygun grlen
bir endeks kapsamndaki menkul kymetlerden
oluan ve formle uygun olarak yaplan
15
MKBde 2011 yl Nisan ay itibaryla aada yer

alan 12 adet BYF ilem grmektedir:
DJ stanbul 20 BYF
DJ Trkiye 15 A Tipi BYF
DJIM Trkiye A Tipi BYF
Finansbank DJ Banka BYF
Finansbank MKB 30 BYF
Finansbank A. GT-30 A Tipi BYF
FTSE ST. Bono B Tipi BYF
Garanti MSCI A Tipi BYF
stanbul Altn BYF
Yatrm Tahvil B Tipi BYF
Kuveyt Trk Altn BYF
Mali Sektr D NFIST20 BYF
Varantlar
39. Varant nedir?
Elinde bulunduran kiiye, dayanak varl ya da
gstergeyi nceden belirlenen bir fiyattan belirli
bir tarihte veya belirli bir tarihe kadar alma veya
satma hakk veren ve bu hakkn kaydi teslimat
ya da nakit uzla ile kullanld menkul kymet
niteliindeki sermaye piyasas aracdr. Varant
satn alan yatrmc dedii bedel karlnda bir
dayanak varl deil, o dayanak varl alma
ya da satma hakkn satn alr.
40. Varantlar yatrmclara ne yarar salar?
Varantlar;
a) Risk ynetimi iin ideal bir aratr,
b) Alm ve satm varant yoluyla, temel alnan
menkul kymet veya endeksin her iki yndeki
hareketine ilikin pozisyon alma imkan salar,
c) Dayanak varln getirilerine dk sermayeyle
(kayp miktar, konulan bu sermayeyle snrl
kalmak zere) ve kaldra kullanarak (yatrdmz
parann veya teminatn ok stndeki bir hacimde
pozisyon almanz salayan uygulamadr) yatrm
yapabilmeyi salar.
41. Hisse senedi ile varant arasndaki balca
farklar nelerdir?
Varantlar, yatrmcsna hisse senetlerinin
salad Kr Pay Hakk, Yeni Pay Alma Hakk
(Rhan Hakk), Tasfiye Bakiyesine Katlma
Hakk, irket Ynetimine Katlma Hakk, Oy
Hakk ve Bilgi Alma Hakk gibi haklar salamaz.
Varant satn alan yatrmc hisse senedini alm
olmaz, hisse senedini alma ya da satma hakkn
elde etmi olur.
42. Varant yatrmnn riski var mdr?
Gerekli koullar salayan Banka ve Arac
Kurulular tarafndan varant kartlabilir.
Yatrmclarn kayb, varant almak iin dedikleri
16
prim deeri ile snrldr. Yatrmclar, varant

yatrmnda nemli oranda kr edebilecekleri gibi
yatrdklar parann tamamn da kaybedebilirler.
Bu nedenle, varantlara yatrm yapmadan nce
varantlara ilikin temel bilgiler renilmelidir.
a) Varantlar belirli bir vadeye sahiptir. Varanta
ksa ve orta vade beklentisiyle yatrm yaplr.
Varant yatrmcsnn seenei vardr: Varantn
sresinin sona ermesini bekleyebilir, varant
satabilir veya sz konusu varant Amerikan tipi ise
vadesi gelmeden de ileme koyup kullanabilir.
b) Kaldra etkisi nedeniyle varant alm ilemi
yapmann piyasada lehte alabilecei gibi
aleyhte de alabilecei ve bu anlamda kaldra
etkisinin yksek kazanlar salayabilecei gibi
zararlara da yol aabilecei ihtimali gz nnde
bulundurulmaldr.
c) Piyasada oluacak fiyat hareketleri sonucunda
yatrlan parann tm kaybedilebilir. Ancak risk,
varanta denen bedel ve buna ek olarak denen
komisyon ve dier cretler ile snrldr.
d) Varant alm-satmna ilikin olarak yaplacak
teknik ve temel analizlerin kiiden kiiye
farkllk arz edebilecei ve bu analizlerde
yaplan ngrlerin gereklememe olaslnn
bulunduu dikkate alnmaldr.
43. Varantlar nasl ilem grr?
Varantlar piyasa yapclk yntemi ile ilem
grmektedir. hralar, piyasa yapclar
araclyla alm-satm kotasyonu verirler.
Kotasyonlar gereki fiyat konusunda piyasay
ynlendirir. Piyasa yapcl yatrmclara
gereki fiyatlar seviyesinde pozisyona girme ve
pozisyondan kma imkan verir.
Yatrmclar teminat yatrmadan, dorudan
varant alp satarak ilem yapmaktadrlar. Varant
piyasasnda aa sat mmkn deildir.
44. Varant fiyatn hangi faktrler etkiler?

Varantn fiyatn; dayanak varln krllna
ilikin beklentilerin deimesi, Merkez
Bankasnn faiz politikasn deitirmesi, temett
beklentilerindeki deimeler, sermaye artrm
aklamalar ve bunun yan sra;
17
a) Dayanak varlk spot fiyat,

b) Dayanak varln ileriye dnk fiyat oynakl,
c) Kullanm fiyat,
d) Vadeye kalan gn says etkiler. Vadeye kalan
gn says arttka varantn zaman deeri artar;
varantn isel deeri veya zaman deeri artar
ise varantn fiyat artar.

45. Hisse Senetleri Piyasas (HSP) nedir?
Borsa kotuna alnan veya alnmayan hisse
senetlerinin ve ilikili-bal menkul kymetlerin
(Rhan Hakk Kuponu, Borsa Yatrm Fonu,
Varant vs.) Borsa Ynetim Kurulu tarafndan
alan eitli pazarlarda ilem grd piyasann
genel ad Hisse Senetleri Piyasasdr.
46. Yatrmclar HSPde alm-satm ilemlerini
nasl gerekletirirler?
HSP pazarlarnda alm-satm ilemleri,
yalnzca bu faaliyet konusunda SPKdan yetki
belgesi, MKBden Borsa yelik Belgesi alm
olan MKB yesi arac kurulular tarafndan
yaplabilmektedir. Yatrmclar, MKBde bizzat
alm-satm yapamazlar. Yatrmclarn arac

kurululara verecekleri emirlerin yazl olmas
esastr. Bu durumda, Mteri Emri Formu en az
iki nsha halinde dzenlenir ve formun imzal bir
rnei yatrmcya verilir. Dier taraftan yatrmc
emirleri; telefon, faks, internet, ATM kaytlar,
elektronik ortamda ya da benzeri ekillerde
imza olmakszn da verilebilir. Bu emirler genel
hkmler asndan szl emir hkmndedir.
Szl emirlere dayanarak yaplan ilemlerde,
szl emrin varln ispat ykmll arac
kurulua aittir. Bu balamda; MKBde hisse
senetleri alm-satmna ilikin ema aada yer
almaktadr:
MKBde Hisse Senedi Alm-Satm lemlerine likin ema
Yazl, Faks,
Telefon, Elektronik
ortam ve ATM
Yatrmc
Arac Kurum
Broker
Ex-Api
18
19
47. Menkul kymetlerin HSPde ilem grme

yntemleri nelerdir?
Hisse senetlerinin HSPde ilem grme yntemleri
aada yer almaktadr:
a) Srekli Mzayede,
b) Piyasa Yapcl Srekli Mzayede,
c) Al Seans ve Tek Fiyat.
48. Al Seans ve Al Fiyat nedir?
Belirli bir zaman dilimi boyunca emirlerin
herhangi bir eleme yaplmakszn Alm-Satm
Sistemine kabul edildii ve bu sre sonunda
en yksek miktarda ilemin gereklemesini
salayan tek bir fiyat seviyesinin (Al
Fiyat) hesaplanarak, tm ilemlerin bu
fiyat seviyesinden gerekletirildii tek fiyat
yntemiyle alan zel bir seans uygulamasdr.
49. Srekli Mzayede lem Yntemi nedir?
letilen emirlerin Borsa tarafndan belirlenen
ilem sreleri boyunca srekli bir ekilde ve
ncelik kurallarna uygun olarak eitli ilem
fiyatlarndan eletirilmesi yntemidir. Bu
yntemde emirler sisteme girildii anda kar
taraftaki (rnein al emri giriliyorsa sat
taraf) emirler sistem tarafndan kontrol edilerek,
girilen emrin fiyat kar tarafta beklemekte olan
emirlerin fiyatlaryla kesiiyorsa hemen ilem
gerekletirilir. lem gerekletirme srecinde
hangi emirlerin ilem grecei ise Fiyat ve Zaman
ncelii kurallar erevesinde belirlenir.
20
Emirlerin ilem grme sralamasnda ilk nce

fiyat, fiyatn ayn olmas durumunda zaman
nceliine baklmaktadr.
a) Fiyat ncelii
Daha dk fiyatl sat emirlerinin, yksek
fiyatl sat emirlerinden; daha yksek fiyatl alm
emirlerinin, dk fiyatl alm emirlerinden nce
ilem grmesini salayan ncelik kuraldr.
b) Zaman ncelii
Girilen emirlerde fiyat eitlii olmas halinde,
sisteme zaman asndan daha nce kaydedilen
emrin daha nce ilem grmesini salayan
ncelik kuraldr.
rnek:
Al
Fiyat
Sat
Fiyat
Sat
Lot
40
2,24
2,25
150
100
2,23
2,26
20
15
2,23
2,27
70
200
2,22
2,27
80
50
2,21
Al Lot
Yukardaki tabloda grlen emirlerin bulunduu

bir hisse senedi ilem srasna 115 lotluk 2,23
fiyatl bir sat emri girildiinde, sistem al
tarafndaki emirleri kontrol edecek, oradaki
en iyi fiyatl al emrinden balayarak (al
tarafnda sat emrinin fiyat seviyesinden ve
hatta daha yksek fiyattan emir olduu iin)
sat emrini al emirleriyle eletirerek ilemleri
gerekletirecektir.
Alta bekleyen 40 lotluk emirle ilem

2,24 TL fiyattan olacaktr. Burada dikkat edilmesi
gereken nokta, sat emrinin 2,23 TL fiyattan
verilmi olmasna ramen, sistemin ilemi
2,24ten gerekletirmesidir. Sistem her zaman
pasifte bekleyen en iyi fiyattan balayarak ilem
yaptrmaktadr.
Daha sonra emrin kalan ksm olan 75 lot ise 2,23
seviyesinde alta bekleyen 100 lotluk emirle
(15 lotluk 2,23 fiyatl emre gre zaman ncelii
olduu iin nceliklidir) ilem grecek ve emrin
tamam ilem grm olacaktr.
lemler sonras ilem srasnda bekleyen
emirlerin durumu aadaki ekilde olacaktr:
Al
Fiyat
Sat
Fiyat
Sat
Lot
25
2,23
2,25
150
15
2,23
2,26
20
200
2,22
2,27
70
50
2,21
2,27
80
Al Lot
50. Piyasa Yapcl Srekli Mzayede lem

Yntemi ve Kotasyon Emri nedir?
Piyasa yapcl srekli mzayede yntemi,
srekli mzayede yntemiyle ilem gren
menkul kymetlerde Borsa Ynetim Kurulu
tarafndan atanm bir ye tarafndan bu amala
tanmlanm hesap veya hesaplar kullanlarak
ift tarafl srekli kotasyon (fiyat ve miktar)
verilmek suretiyle o menkul kymette ilem
gerekleebilecek fiyat aralnn belirlendii ve
likiditenin hedeflendii ilem yntemidir.
Kotasyon emri; piyasa yapc ye tarafndan
iletilen, iletildii menkul kymette seans anndaki
deerleri itibaryla ilem gerekleebilecek fiyat
araln belirleyen, al ve sat emri eklindeki
fiyat ve miktar bildirimidir.
21
Kurumsal rnler Pazar (KP)nda ilem gren

Borsa yatrm fonlar, arac kurulu varantlar
ile halka ak piyasa deeri 10 milyon TLnin
altndaki menkul kymet yatrm ortaklklarnda
zorunlu olarak uygulanacak ilem yntemidir.
KPte, MKB 100 Endeksi hesaplamasna
dahil edilen menkul kymetler daima srekli
mzayede yntemi ile ilem grr. Gayrimenkul
yatrm ortaklklar ve giriim sermayesi yatrm
ortaklklar ile halka ak piyasa deeri
10 milyon TL ve zerindeki menkul kymet
yatrm ortaklklarnda srekli mzayede yntemi
uygulanmaktadr. MKB 100 Endeksinde
yer alanlar hari olmak zere, KPte srekli
mzayede yntemi ile ilem gren menkul
kymetler, piyasa yapclk iin bavuru olmas ve
onaylanmas halinde piyasa yapclk yntemi ile
ilem grebilir.
51. Tek Fiyat lem Yntemi nedir?
Tek fiyat yntemi, belirli bir zaman dilimi
boyunca emirlerin eletirme yaplmakszn
HSP Alm-Satm Sistemine kabul edilip, bu
sre sonunda en yksek miktarda ilemin
gereklemesini salayan fiyat seviyesinin
hesapland, tm ilemlerin bu fiyat
seviyesinden gerekletii ilem yntemidir.
Bu ilem ynteminin uyguland menkul
kymetlerde her seansta 2 kez (ilki Al Seans,
ikincisi Tek Fiyat Seans olarak adlandrlan)
olmak zere, gnde 4 kez fiyat belirlenir ve
belirlenen tek fiyattan ilemler gerekletirilir.
52. Seans kavram hakknda bilgi verir
misiniz?
MKBde bir menkul kymetin ilgili olduu piyasa
ve pazarlarda, ilemlerin balatld an ile yine
ilemlerin bitirildii an arasnda geen sre seans
olarak adlandrlr. Ayn pazarda ve ayn ilem
ynteminde ilem gren tm menkul kymetlerin
seans ayn anda balar ve biter.
53. HSP pazarlarnda hangi saatlerde ilem gerekletirilmektedir?

HSPde seans saatleri aadaki ekilde belirlenmitir.
Ulusal Pazar
Borsa Yatrm Fonlar
Varantlar
kinci Ulusal Pazar
Ulusal Pazar
Borsa Yatrm Fonlar
Varantlar
kinci Ulusal Pazar
Gzalt Pazar*
Seans
Seans Saatleri
1.Seans
09:30 - 12:30
Al Seans:
Emir Toplama
Al Fiyatlarnn Belirlenmesi
lk Kotasyon Girii (Piyasa Yapc)
lk Kotasyon Atama (Sistem)
09:30 - 09:50
09:30 - 09:45
09:45 - 09:50
09:45 - 09:49
09:49
Srekli Mzayede ve Piyasa Yapcl

Srekli Mzayede
09:50 - 12:30
Tek Fiyat Seans:

Emir Toplama
Tek Fiyatn Belirlenmesi
09:50 - 12:30
09:50 - 12:25
12:25 - 12:30
2.Seans
14:00 - 17:30
Al Seans:
Emir Toplama
Al Fiyatlarnn Belirlenmesi
lk Kotasyon Girii (Piyasa Yapc)
lk Kotasyon Atama (Sistem)
14:00 - 14:20
14:00 - 14:15
14:15 - 14:20
14:15 - 14:19
14:19
Srekli Mzayede ve Piyasa Yapcl

Srekli Mzayede
14:20 - 17:30
Tek Fiyat Seans:

Emir Toplama
Tek Fiyatn Belirlenmesi
14:20 - 17:30
14:20 - 17:25
17:25 - 17:30
Toptan Satlar Pazar

Birincil Piyasa lemleri
Rhan Hakk Kupon Pazar

(RHKP)
Yeni Hisse Senedi lemleri
Resmi Mzayede lemleri
10:30 - 12:00
Hisse senedinin bulunduu pazarn

iinde, ayn seans sresince
gerekletirilecektir. RHKPdeki menkul
kymetler al seansna dahil edilmez.
* Gzalt Pazar seans; resmi tatil nedeniyle sadece ilk seansn yaplmasnn sz konusu olduu gnlerde birinci seans sresi
dahilinde (09:30 - 12:30 saatleri arasnda) yaplacaktr.
22
23
24
54. MKBde ilem gren irketlerin paylarnn

alm-satm esaslarnn farkllatrlmas hangi
kriterlere gre yaplmaktadr?
MKBde paylar ilem gren irketlerin paylarnn
alm-satm esaslarnn farkllatrlmasna ynelik
olarak;
piyasa yapcl srekli mzayede sisteminde ilem

grr)
f) Yukarda yer alan irketler dndaki irketler
A grubu (listesi)
a) - Halka ak piyasa deeri 10 milyon TLnin ve

dolamdaki pay says 10.000.000 adetin altnda
olan irketlerin,
- Halka ak piyasa deeri 45 milyon TL ve
fiili dolamdaki pay oran %5in altnda olan
irketlerin paylarnn B grubu,
b) Halka ak piyasa deeri iin alt ve st snr
belirlenmeksizin Gzalt Pazarnda ilem gren
paylarnn C grubu,
c) Fiili dolamdaki pay says 250.000in altnda
yer alan irketler C grubu,
d) Borsa fiyat birim pay deerinin 1,5 kat ve
zeri olan yatrm ortaklklarnn paylarnn
B grubu,
e) Borsa fiyat birim pay deerinin 2 kat ve zeri
olan yatrm ortaklklar paylarnn C grubu (lgili
yatrm ortaklnn piyasa yapcs bulunmas
durumunda tek fiyat sisteminin uygulanmayarak
Ayrca, A, B ve C grubu kapsamna giren

irketlerin tespitinde, belirlenen kriterlere ilikin
gncellemeler 3 ayda bir yaplmaktadr.
kapsamnda deerlendirilir.
55. Fiili dolamdaki pay oran ne demektir?

Fiili dolamdaki pay oran, MKB hisse senetleri
piyasalarnda ilem gren hisse senetlerinin
halka aklk oranlarn gsterir. MKK tarafndan
hesaplanarak ilan edilir. Dier taraftan;
a) Kamu tzel kiiliinin mlkiyetindeki,
b) irket kurucular ve yakn aile yeleri (kurucu
veya elerin stsoy ve altsoyu, ikinci derece
dhil yansoy hsmlar) ile ilikili kurulularn
(bal ortaklklar, i ortaklklar, grup irketleri,
itirakler vb.) sahip olduu,
c) irket sermayesinin %5 ve daha fazlasna
sahip olan gerek ve tzel kii ortaklarn sahip
olduu,
d) irket Ynetim Kurulu yeleri, st dzey

yneticilerin ve yakn aile yelerinin (ye ve
yneticilerin veya elerinin stsoy ve altsoylar,
ikinci derece dhil yansoy hsmlar) sahip
olduu,
e) irketlerin sandk ve vakflarnn
mlkiyetindeki,
f) Teminat olarak verilen,
g) Hukuken kstl olan ve alm-satma konu
edilemeyen,
h) Yasakl,
i) Hacizli paylar, fiili dolamdaki pay oran
tanm dndadr.
56. Otomatik seans durdurma sistemi nedir?
SPK-MKB ortak gzetim siteminin devreye
alnmas sonrasnda, tamamyla otomatik
olarak alan hisse baznda seans durdurma
mekanizmasdr.
57. Otomatik seans durdurma sisteminin
amac nedir?
MKB hisse senedi piyasasnda anormal
hareketlerin ortaya kmas halinde,
yatrmclarn nceden dikkatini ekmek suretiyle
tedbirli davranmalarn salamak ve piyasada
doru fiyat ve salkl piyasa olumasn temin
etmektir.
58. Sistemin ileyii nasldr?
Sistemin ileyii iki aamaldr.
Birinci Aama (lk Durdurma):
HSP sistem tarafndan gerek zamanl olarak
izlenerek herhangi bir hisse senedinin
piyasasnda anormal fiyat veya miktar hareketi
meydana geldiinde, o hissenin seans sistem
tarafndan nceden belirlenmi bir sre iin
otomatik olarak durdurulur.
25
Durdurmaya esas tekil eden anormal fiyat

veya miktar hareketleri, her bir hisse senedinin
nceden belirlenmi bir dnemdeki gemi
verileri dikkate alnmak suretiyle hesaplanan
ortalamalarnn, yine nceden belirlenmi belirli
bir katsayy amas eklinde tanmlanmtr.
Sz konusu hesaplama, seans srasnda her bir
ilemin gereklemesi annda otomatik olarak
yaplr. Gemi fiyat ortalamalar, seanslk
deil, 8 farkl zaman aralnda meydana gelen
deiimler zerinden hesaplanr. Baka bir
ifade ile durdurma ilemi, ancak 8 farkl zaman
aralnn tamamnda ve ayn anda anormallik
olumas halinde uygulanr. Anormallik
hesabnda kullanlan gemi veri seti, her yeni
seans ile birlikte bir seans ileriye hareket ettirilir;
bylece, sistemin en gncel veriler zerinden
almas salanr.
Durdurma sresi parametrik olup, balangta,
srekli mzayede yntemiyle ilem gren hisse
senetleri iin 15 dakika, seansn bitimine 15
dakikadan az sre kalm ise seansn kalan
sresi olarak belirlenmitir. Tek fiyat yntemiyle
ilem gren hisse senetlerinde ise ilem yaps
nedeniyle seanslk durdurma sz konusu
olmaktadr.
Durdurmann gereklemesi halinde, hisse
srasnn anormal fiyat veya miktar hareketi
nedeniyle geici olarak durdurulduu bilgisi
ile ilemlerin ne zaman yeniden balayaca
hususu sistem tarafndan otomatik bir ekilde
ve durdurma ile eanl olarak KAP araclyla
kamuya duyurulur.
Durdurma sresi getikten sonra hissedeki
ilemler yine otomatik olarak balatlr.
kinci Aama (kinci Durdurma ve Brt Takas

Uygulamasna Geme):
Birinci durdurma sonrasnda seans yeniden
aldktan sonra hissedeki ilemler belli bir
sre takip edilerek durdurmaya esas tekil eden
anormalliin devam edip etmedii kontrol edilir.
Daha nce yaplan durdurmann etkisiz kalmas,
baka bir deyile durdurmaya esas tekil eden
anormalliin devam etmesi ve nceden belirlenen
dier artlarn olumas halinde, seans yine
sistem tarafndan gn sonuna kadar durdurulur
ve yeni bir tedbir olarak, ertesi gn ilemlerinden
balamak zere brt takas uygulamasna geilir.
Brt takas uygulama sresi de parametrik olup,
balangta, tm hisseler iin 15 gn olarak
uygulanr.
Bu aamada da, ilgili hissede sistem tarafndan
brt takas uygulamasna geildii ve brt takas
sresinin ne kadar uygulanaca bilgisi ikinci
durdurma ile eanl olarak kamuoyuna KAP
araclyla otomatik bir ekilde duyurulur.
59. Hisse senedi alm-satm emri nasl verilir?
HSPde emirler aadaki emir tiplerinden biri
kullanlarak verilebilir:
a) Normal Emirler: lem birimi halinde
verilmi, tam olarak bir lot ve katlarndan
oluan emirlerdir. Normal emirler u ekillerde
verilebilir:
1- Limit Fiyatl Emirler: Fiyat ve miktarn
belirtildii emirlerdir. Emrin gereklemeyen
blm sistemde pasif olarak geerlilik sresi
kadar bekler.
26
2- Kalan ptal Et (KE) Emirler: Bir defada

girilebilecek emir miktar snrna bal
kalmakszn, fiyat ve miktar belirtilerek girilen ve
emrin girildii anda karlanmayan blmnn
otomatik olarak iptal edildii emir trdr.
3- zel Limit Fiyatl Emirler (OLFE): Tanmlanan
fiyata kadar olan kar emirlerin tmn
gerekletirmek amacyla girilen emirlerdir.
4- Al Fiyatl Emirler (AFE): Al Seans ve
Tek Fiyat sresince yalnzca miktar belirtilerek
fiyatsz girilen emirlerdir. Al fiyatndan ilem
grrler. ncelik asndan al fiyatna eit ve
daha iyi limit fiyatl emirlerden sonra gelir, kendi
aralarnda ise zaman nceliine gre sralanrlar.
Bu emir tr henz uygulanmamaktadr.
b) zel Emirler: Menkul kymet baznda
belirlenen hisse saysn aan emirlerdir. zel
emirler blnemez ve bir btn olarak alnp
satlr. Girilen zel emrin, karsnda girilmi
eit, daha iyi fiyatl ve girilen emri btnyle
karlayacak miktarda limit fiyatl emirler varsa
ilem gerekletirilmez.
60. Emir ve ilemler MKB tarafndan nasl
iptal edilebilir?
Aadaki artlarn varl halinde, iki veya daha
fazla MKB yesinin bavurusu zerine
ya da resen, ye ve/veya menkul kymet baznda
bekleyen emirler ve/veya gerekleen ilemler
belirli bir zaman dilimi iinde veya zaman
dilimine bal olmakszn iptal edilebilir.
a) Bilgisayar ortamndan kaynaklanan hatalar,
b) yelerden en az birinin hatal emri veya
eksper tarafndan hatal emir girii sonucunda
gerekleen ilemler,
c) MKB Ynetmeliinin 24nc maddesi

kapsamnda belirtilen ve yapay fiyat ve piyasa
oluturulmasnda yasaklanan hallerin herhangi
birinin varolduunun tespiti,
d) ye ve/veya menkul kymetlerin ilemlerini
durduracak dier maddi unsurlarn ortaya
kmas hali.
ptal kararlar verildikleri gn izleyen ilk i gn
kan MKB Blteninde ilan edilir.
61. HSP bnyesinde hangi pazarlar
bulunmaktadr?
HSPde, aada belirtilen yedi pazar
bulunmaktadr.
a) Ulusal Pazar (Kot i),
b) Kurumsal rnler Pazar (Kot i),
c) kinci Ulusal Pazar ( Kot D),
d) Gzalt Pazar (Kot D),
e) Toptan Satlar Pazar,
f) Borsa Yatrm Fonu Pazar,
g) Varant Pazar.
Ayrca, esas bal olduu bir ana ilem srasnn
alt pazarlar olan ve geici olarak, belirli bir sre
iin alan pazarlar olarak; Resmi Mzayede
Pazar, Birincil Piyasa, Temerrt ve Rhan Hakk
Kupon Pazar da (RHKP) HSPde yer almaktadr.
62. Ulusal Pazar nedir?
MKB kotunda bulunan ve asgari tedavl
kriterlerini haiz irketlerin hisse senetlerinin
gven ve istikrar ierisinde ilem grd
Pazardr.
63. Kurumsal rnler Pazar (KP) neden
kurulmutur?
KP; daha nce Ulusal Pazarda ilem grmekte
olan menkul kymet yatrm ortaklklar,
27
gayrimenkul yatrm ortaklklar, giriim

sermayesi yatrm ortaklklar hisse senetleri
ile MKB yatrm fonlar katlma belgeleri ve
yeni bir menkul kymet olan ve yaplandrlm
rnler bal altnda ilem gren arac kurulu
varantlarnn ve dier yaplandrlm rnlerin
ayr blmler halinde zel bir pazar bnyesinde
ilem grmelerini ve fiyatlarnn dzenli ve effaf
bir piyasada, rekabet koullar iinde olumasn
temin etmek zere kurulmutur.
64. kinci Ulusal Pazar nedir?
Kotasyon Ynetmeliindeki kotasyon koullarn
salayamayan irketler ile gelime ve byme
potansiyeli tayan Kk ve Orta lekli
letmelerin sermaye piyasalarndan kaynak
temin etmelerine olanak salamak, sz konusu
irketlerden MKBde ilem grmesi uygun
grlenlerin hisse senetlerine likidite salamak
ve bu hisse senetlerinin fiyatlarnn dzenli
ve effaf bir piyasada, rekabet koullar iinde
olumasn temin etmek iin kurulan pazardr.
65. Toptan Satlar Pazar nedir?
nceden alclar belirli olan veya olmayan,
belli bir miktarn zerindeki hisse senedi
ilemlerinin MKBde gven ve effaflk ortamnda
gerekletirilebilmesini salayan pazardr.
66. Gzalt Pazar nedir?
Gzalt Pazarnn kurulu amac; hisse
senetleri MKBde ilem gren irketler ve/veya
hisse senetleri ilemleri ile ilgili olaand
durumlarn ortaya kmas, hisse senetleri
MKBde ilem gren irketler tarafndan
kamunun zamannda, tam, srekli olarak
aydnlatlmamas ve mevcut dzenlemelere
uyum konusunda gerekli zenin gsterilmemesi,
yatrmclarn haklarnn korunmamas ve
kamu yarar gerei hisse senetlerinin MKB

kotundan karlmas sonucunu dourabilecek
gelimelerin olumas nedeniyle irketlerin
izleme ve inceleme kapsamna alnmas
durumlarnda srekli gzetim, denetim ve izleme
ortamnda, yatrmclarn devaml ve zamannda
bilgilendirilmesini salayacak nlemlerle birlikte,
hisse senetlerinin MKB bnyesinde ilem
grebilecei organize bir Pazar oluturmak ve
sz konusu irketlerin hisse senetlerine yatrm
yapm tasarruf sahiplerine likidite olana
sunmak amacyla kurulmutur.
67. Lot ne demektir?
Bir sermaye piyasas aracnn, kendisi veya
katlar ile ilem yaplabilecek asgari saysn veya
deerini ifade eder. HSPde ilem birimi olarak lot
kullanlr. Kural olarak 1 lot 1 adet hisse senedi
veya 1 TL nominal deerli hisse senedini ifade
eder. Varant piyasasnda 1 lot 1 adet varant ifade
etmektedir.
68. lem hacmi ne demektir?
Gerekleen her szlemedeki ilem miktar
ile ilem fiyatnn arplmas sonucu bulunan
hacimdir. Tm hisse senetlerinin ilem hacimleri
toplam, Hisse Senetleri Piyasasnn toplam ilem
hacmini oluturur.
69. lem miktar ne demektir?
Bir piyasada, bir seansta ya da belli bir dnemde
alnp satlan (el deitiren) menkul kymet
adedidir. Borsada, her ilem gn, her iki seansn
28
ilemleri iin ayr ayr hisse senedi baznda ilem

miktar yaynlanr. Farkl pazarlarda ilem gren
menkul kymetlerin gerekleen ilem miktarlar
toplandnda, HSPnin o gnk ilem miktar
ortaya kar.
70. Arlkl ortalama fiyat nedir, nasl
hesaplanr?
Bir sonraki seansta uygulanacak baz fiyatn
hesaplanmasna esas tekil eden, hisse senedinin
miktar arlkl fiyatdr. Hisse senetlerinin
arlkl ortalama fiyatlar hesaplanrken, fiyat
tescil edilen normal emirlerin karlamas
sonucu deiik fiyattan ve miktarlardan
gerekleen ilemler dikkate alnr. Fiyatn tescil
edilmesi iin ilemin lot ilemi olmas, yani zel
emir ilemi eklinde olmamas gerekir.
71. Baz fiyat nedir, nasl hesaplanr?
Bir hisse senedi iin baz fiyat, bir seans sresince
o hisse senedinin ilem grebilecei en st ve
en alt fiyat limitlerinin belirlenmesinde esas
tekil eden fiyattr. Baz fiyat, hisse senedinin en
son ilem grd seanstaki arlkl ortalama
fiyatnn en yakn fiyat admna yuvarlanmas ile
bulunur.
72. HSPde gerekleen ilemler sorgusunda
alc ve satc taraflar gsteriliyor mu?
HSP Alm-Satm Sisteminde gerekleen ilemler
sorgusunda yer alan ileme taraf ye kodlar
ve aktif emir sorgusunda yer alan kar ye

kodlar seanslar sresince gsterilmemektedir.
Veri yayn kurulularna gnderilen gerekleen
ilemler, alc ve satc taraf bilgisi olmadan
gnderilmektedir. Dier taraftan, yeler
tarafndan seans sonlarnda alnan ilem
defterlerinde kar ye kodlar yer almamaktadr.
Kar ye kodlarnn gsterildii ilem defterleri
yeler tarafndan T+1 gn, gn sonunda
alnmaktadr.
73. HSPde emir iptali nasl yaplr?
HSPde ilem gren tm menkul kymetlerde emir
iptali koulsuz olarak serbesttir. Bu kapsamda
emir iptali, al seansnda olduu gibi seansn
srekli mzayede blmnde de koulsuzdur.
Emir iptali, HSPde ilem yapan arac kurumlarn
sisteme eriim izni verdikleri tm kullanclar
tarafndan yaplabilir. HSP Alm-Satm
Sisteminde bekleyen normal ve zel al-sat
emirlerinin tek tek, emir baznda iptal edilmesi
mmkndr. Emir tamamen iptal edilebilecei
gibi miktar da azaltlabilir.
Emir iptalinin serbest braklmas kapsamnda
Kurumsal rnler Pazarnda ve Varant
Pazarnda piyasa yapcl olarak ilem grecek
menkul kymetlerde girilmi olan kotasyon
29
emirlerinin koulsuz olarak iptal edilmesi sz

konusu deildir, ancak minimum kotasyon
miktarna kadar azaltlabilir.
Sistemde emrin tamamen iptal edilmesi veya emir
miktarnn azaltlmas durumunda azaltlan her
bir emrin azaltlan ksmnn ve iptal edilen emrin
tamamnn TL hacminden milyonda 2,5 orannda
cret alnr. cretler ye baznda tahakkuk
ettirilir ve aylk Borsa paylar ile birlikte yelere
bildirilir. Bu cretin arac kurulularn mterileri
olan yatrmclara yanstlp yanstlmamas,
yatrmc ile arac kurulu arasndaki anlamaya
baldr.
74. HSPde fiyat admlarnn drlmesi
uygulamas en son ne zaman devreye alnd?
HSPde fiyat admlarnn kltlmesi
uygulamas 1 Kasm 2010 tarihinden itibaren
aamal olarak devreye alnmtr. lk aamada,
1 Kasm 2010 tarihinden itibaren
1 Kuruun zerindeki fiyat admlar yar
yarya kltlmtr. kinci aamada, hisse
senetlerinde baz fiyat 2,5 TLye, borsa yatrm
fonlarnda ise baz fiyat 5,00 TLye kadar
oluturulacak ve ilk kademede fiyat adm
1 Kuru yerine 0,5 Kuru olarak belirlenecektir.
Bu balamda; hisse senetleri ve borsa yatrm
fonlarnda uygulanacak yeni fiyat admlar ve
baz fiyat aralklar tablolarna ve yeni
dzenlemelerin tmne ilikin ayrntl bilgilere
www.imkb.gov.tr adresinde Borsa Duyurular
blmnden ulalabilir.
75. Fiyat adm nedir?

Fiyat adm, her hisse senedi fiyat iin bir defada gerekleebilecek en kk fiyat deiimidir. Hisse
senetlerinin fiyat admlar, baz fiyatlarna gre belirlenir. Aadaki tablolarda eitli baz fiyat aralklar
ve bu aralklarn her biri iin, belirli seviyelerdeki baz fiyat artna paralel olarak artan bir biimde,
fiyat admlar tanmlanmtr. Emir girilirken bu fiyat admlarna uyulmas zorunludur.
Hisse Senetleri
Baz Fiyat Aral (TL)
Fiyat Adm (TL)
0,01
5,00
0,01
5,02
10,00
0,02
10,05
25,00
0,05
25,10
50,00
0,10
50,25
100,00
0,25
100,50
250,00
0,50
251,00
500,00
1,00
502,50
1.000,00
2,50
1.005,00
zeri
5,00
Borsa Yatrm Fonlar
Baz Fiyat Aral (TL)
30
Fiyat Adm (TL)
0,01
10,00
0,01
10,02
25,00
0,02
25,05
50,00
0,05
50,10
100,00
0,10
100,25
250,00
0,25
250,50
500,00
0,50
501,00
1000,00
1,00
1.002,50
zeri
2,50
76. Seans iinde fiyat marj uygulamas

nasldr?
Her hisse senedi iin, seans iinde ilem
grebilecei en dk (taban) ve en yksek
(tavan) fiyatlar, o hisse senedi iin fiyat araln
(fiyat marj) oluturur. Mevcut uygulamada,
HSPde fiyat aralklar baz fiyatn
% 10 alt ve st ile snrldr. Varantlarda
baz fiyat bulunmad iin serbest marj
uygulanmaktadr.
77. Referans fiyat nedir?
Rhan hakk kuponlarnn ilk ilem grd
seansta ileme baz fiyatla almamas nedeniyle,
yatrmclar asndan kuponun yaklak deerine
ilikin bir referans olarak kullanlmak zere,
eski hisse senedinin blnmeden nceki en son
ilem grd seanstaki arlkl ortalama fiyat
ve bedelli artrm oran kullanlarak bulunan
bir fiyat trdr. Dier taraftan, baz irket
birlemelerinde de, irketin srasnda tescil edilen
bir ilemin gerekletii ilk seans sonuna kadar
kullanlmak zere, Borsa tarafndan bir referans
fiyat ilan edilmektedir.
78. Rhan hakk kupon pazar ne demektir?
MKBde ilem gren irketlerin, nakdi sermaye
art yapmak zere belirledikleri rhan
hakk kullanma sresi iinde sz konusu hisse
senedinin zerinde bulunan yeni pay alma
kuponunun alnp satlabilmesi iin alan
pazardr.
31
79. Bedelli sermaye artrmna katlmak

istemeyen yatrmclar ne yapabilir?
Sermaye artna katlmak istemeyen
hissedarlarn zarara uramamalar iin zm
olarak yeni pay alma kuponlar, hisse senedinden
bamsz olarak pazarn ak olduu sre
ierisinde RHKPde satlabilir.
80. Hisse senetlerinde eski-yeni kavramlar
neyi ifade etmektedir?
Ayn irkete ait hisse senetlerinden, gemi yln
krndan pay alma hakk olanlar eski, kr
pay alma hakk olmayanlar ise yeni olarak
adlandrlmaktadr. Yeni hisse senetlerinin
miktar Borsa tarafndan belirlenen miktarn
altnda kalmas durumunda bu hisselere ilem
sras almayabilir.
Eski - Yeni fiyat farkna neden olan
durum, Eski hisse senedi stndeki kr
paynn denmeye balad ilk gn veya
genel kurul sonrasnda irket tarafndan, kr
pay datlmasnn sz konusu olmadnn
akland tarihi takip eden gn sona erer. Eski
ve yeni sralar birletiinde tm hisseler Eski
srasnda ilem grmeye balar.
81. Bir hisse senedinin ilem sras hangi
durumlarda geici olarak durdurulur?
MKB Bakan, aada yazl durumlardan
birinin varl halinde, ilgili menkul kymetin
seansn geici olarak durdurabilir:
a) Bir hisse senedinde ya da hisse senedini
ihra eden ortakla ait olarak alc ve satclarn
kararlarn etkileyecek nemde bilgiler
olduunun renilmesi ve Borsa Ynetiminin

bu bilgilerden borsa yelerinin ve mterilerinin
haberdar edilmesini gerekli grmesi,
b) Bir hisse senedi iin salkl bir piyasa teekkl
etmesini nleyecek ekilde olaand fiyat ve/
veya miktarlarda alm-satm emirlerinin sisteme
kaydedilmesi,
c) Bir hisse senedine ait emirlerin ilgili mevzuatta
dzenlenen Toptan Al-Sat lemleri
kapsamna girmesi,
d) Bir seansn salkl bir biimde yrtlmesini
engelleyen dier unsurlarn ortaya kmas.
82. Aa Sat nedir?
Aa sat ilemi, sahip olunmayan sermaye
piyasas aralarnn satlmasn ya da sata
ilikin emrin verilmesini ifade eder.
32
Sata ilikin takas ykmllnn dn

alnan sermaye piyasas aralar ile yerine
getirilmesi de aa sat saylr.
83. Resmi Mzayede nedir?
Mahkemelerin, icra dairelerinin ve dier resmi
dairelerin HSPde menkul kymet satm ilemleri
yaptrmalar iin MKBye yazl olarak mracaat
etmek zorunda olduklar ilemlere Resmi
Mzayede denir.
33

84. Tahvil ve Bono Piyasas nedir?
Tahvil ve Bono Piyasas (TBP) hem kesin almsatm ilemleri hem de repo ters repo ilemleri
iin tek organize piyasadr. TBPde, bir tahvil
veya bononun fiyatndaki deiiklikler iki temel
nedenden kaynaklanmaktadr:
a) Vadeye yaklalmas nedeniyle oluan fiyat
artlar,
b) Piyasa faiz oranlarndaki deimeler.
85. TBPde hangi menkul kymetler ilem
grebilir?
TBPde,
a) Trk Liras ve Dviz demeli Devlet
Borlanma Senetleri (DBS),
b) Gelir Ortakl Senetleri,
c) Gelire Endeksli Senetler,
d) Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas tarafndan
ihra edilen Likidite Senetleri,
e) Halka arz edilmi zel Sektr Borlanma
Aralar ile sadece nitelikli yatrmclar arasnda
ileme konu olmak kouluyla halka arz
edilmeksizin ihra edilen borlanma aralar,
f) zelletirme daresi Bakanl, Toplu Konut
daresi Bakanl ve Mahalli darelerce ihra
edilen Borlanma Senetleri
ilem grebilirler.
86. TBPde hangi pazarlar vardr?

TBPde, hisse senetleri MKBde ilem gren
ortaklklarn ihra edebilecei ve sermaye
piyasas mevzuatnda Nitelikli Yatrmc
olarak tanmlanan yatrmclar tarafndan
satn alnabilecek borlanma aralarnn ihra
ilemlerinin (birinci el) gerekletirildii Nitelikli
Yatrmcya hra Pazar ve ikinci el sabit getirili
menkul kymet ilemlerinin gerekletirildii
Kesin Alm-Satm ile Repo Ters Repo Pazar,
Bankalararas Repo Ters Repo Pazar ve Menkul
Kymet Tercihli Repo Pazar bulunmaktadr.
87. TBPde hangi kurulular ilem
yapmaktadrlar?
TBPde;
a) Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas,
b) MKB yeleri,
c) SPKdan yetki belgesi almak kouluyla
bankalar
ilem yapabilirler.
Yatrmclar, TBPde bizzat alm-satm
yapamazlar. TBPde alm-satm ilemleri,
yalnzca bu faaliyet konusunda SPKdan yetki
belgesi ve MKBden Borsa yelik Belgesi alm
olan MKB yesi arac kurulular tarafndan
yaplabilmektedir.
88. TBPde ilem limitleri ve ilem limiti
karlklarna ilikin ne ekilde dzenleme
yaplmtr?
Piyasa yelerine, MKB tarafndan belirlenmi
ilem yapabilme limiti tahsis edilir. Tranlardan
oluan bu limitler MKB tarafndan belirli
aralklarla gzden geirilerek deitirilebilir.
TBPde ilem yapabilme limiti ierisindeki her bir
kademeye Tran denir. yeye tannan st limit
tutar 3e blnerek ve her bir blmne tran ad
verilerek kullandrlr.
34
Piyasa yeleri; ilem yapabilme limitini

amamak kouluyla, yatrdklar net ilem
limiti karlnn menkul kymet, ilemin
valr ve piyasa volatilitesi dikkate alnarak
MKB tarafndan belirlenecek misli kadar ilem
yapabilirler. Net ilem limiti karlnn tekabl
ettii ilem limiti, piyasada gvenin korunmas
iin gerekli hallerde genel olarak, ye baznda
veya menkul kymet baznda deitirilebilir.
Ancak, yzde 100 ilave ilem limiti karl
yatrlmas halinde ilem yapabilme limiti
misline kadar ykseltilebilir.
35
89. TBP pazarlarnda hangi saatlerde ilem

yaplmaktadr?
TBP Nitelikli Yatrmcya hra Pazarnda
ilemler, 09:30-12:00 ile 13:00-14:00 saatleri
arasnda gereklemekte olup, Kesin Alm-Satm
Pazar ile Repo Ters Repo Pazar, Bankalararas
Repo Ters Repo Pazar ve Menkul Kymet Tercihli
Repo Pazar ilem saatleri aada yer almaktadr.
Kesin Alm-Satm Pazar

lem Saatleri
Repo Ters Repo

Pazar lem Saatleri*
Ayn Gn Valrl lemler
leri Valrl lemler
09:30 - 12:00
09:30 - 12:00
13:00 - 14:00
13:00 - 17:00
Balang Valr
Ayn Gn Olan lemler
Balang Valr
leri Tarihli Olan lemler
09:30 - 12:00
09:30 - 12:00
13:00 - 14:00
13:00 - 17:00
Yatrm Fonlar 17:00

* Repo Ters Repo Pazarn, Bankalararas Repo Ters Repo Pazarn ve
Menkul Kymet Tercihli Repo Pazarn kapsamaktadr.
90. TBP pazarlarnda hangi ilemler

yaplmaktadr?
Piyasada; dorudan alm ve dorudan satm
ilemleri, geri alm vaadi ile satm ve geri satm
vaadi ile alm (repo ters repo) ilemleri, sadece
bankalarn portfyleri iin ilem yapabildii
Bankalararas repo ters repo ilemleri yaplabilir.
Piyasada ilemler MKB tarafndan belirlenecek
srelerde valrl olarak gerekletirilebilir.
yeler, mevcut olan veya satn aldklar
fakat henz teslim almadklar ya da Hazine
ihalesinden alnm fakat teslim alnmam
menkul kymetler ile SPK dzenlemelerince
dn alnan menkul kymetler zerinde ilem
yapabilirler.
Hisse Senetleri Ulusal, kinci Ulusal ve Yeni
Ekonomi Pazarlarnda ilem gren ortaklklarn,
nitelikli yatrmclara ihra edecekleri borlanma
aralarnn sat ilemleri Nitelikli Yatrmcya
hra Pazarnda gerekleir.
36
91. TBPde emirler nasl ileme konulur?

TBPde alm-satm ilemleri, yeler tarafndan
Borsaya iletilen emirlerin rekabet koullar
altnda karlatrlmas suretiyle gerekleir.
Alm-satm sistemi oklu fiyat ve srekli
mzayede yntemi ile alr.
TBP alm-satm sistemine iletilen teklif ve
taleplerden; dorudan alm emirlerinde en yksek
fiyatl/en dk oranl emirler, dorudan satm
emirlerinde en dk fiyatl/en yksek oranl
emirler, repo emirlerinde oran en yksek olan
emirler, ters repo emirlerinde oran en dk
olan emirler, repo ters repo ilemine konu olacak
menkul kymetin belirli olmas halinde ise ayn
oranl repo emirlerinde en dk menkul kymet
fiyatna sahip emirler, ayn oranl ters repo
emirlerinde en yksek menkul kymet fiyatna
sahip emirler belirlenerek gerekleme nceliine
sahiptir. Fiyat eitlii halinde, sisteme zaman
asndan daha nce kaydedilen emirler ncelikle
karlanr.
92. Kesin Alm-Satm Pazar ile Repo Ters

Repo Pazarnda ilemlerin alt limiti nedir?
lemlerin alt limiti, ileme konu olan menkul
kymetlerin nominal deerleri itibaryla, Kesin
Alm-Satm Normal Emirler Pazarnda DBSler
iin 100 bin TL, Kk Emirler Pazarnda 1000
TLdir.
Kesin Alm-Satm emirlerinde bir defada
iletilebilecek maksimum emir bykl ise
10 milyon TL nominal ile snrlandrlmtr.
Repo Ters Repo Pazarnda emir bykl,
Normal Emirler Pazarnda minimum
500 bin TL, Kk Emirler Pazarnda minimum
1000 TL olup, repo ters repo ilemlerinde bir

defada iletilebilecek maksimum emir bykl
ise 10 milyon TL ile snrlandrlmtr.
Bankalararas Repo Ters Repo Pazarnda emir
bykl en az 100.000 TL ve katlar eklinde
olup, en yksek emir bykl 10.000.000 TLdir.
Menkul Kymet Tercihli Repo Pazarnda emir
bykl en az 10.000 TL ve katlar eklinde
olup, en yksek emir bykl 10.000.000 TLdir.
Nitelikli Yatrmcya hra Pazarnda minimum
emir byklkleri, TL ve dviz demeli
borlanma aralar iin 50.000 TLdir.
Emir Byklkleri
37
Kesin Alm-Satm Pazar
Normal Emirler Pazar
Kk Emirler Pazar
DBS (TL)
100.000 (minimum)
10.000.000 (maksimum)
1.000 (minimum)
99.000 (maksimum)
DBS (USD / EUR)
10.000 (minimum)
10.000.000 (maksimum)
TCMB Likidite Senetleri (TL)
100.000 (minimum)
10.000.000 (maksimum)
GOS (TL / USD / EUR)
10.000 (minimum)
10.000.000 (maksimum)
Dier Borlanma Aralar /

Senetleri (TL / USD / EUR)
10.000 (minimum)
10.000.000 (maksimum)
Repo Ters Repo Pazar
Normal Emirler Pazar
Kk Emirler Pazar
500.000 (minimum)
10.000.000 (maksimum)
1.000 (minimum)
499.000 (maksimum)
Bankalararas
100.000 (minimum)
10.000.000 (maksimum)
Menkul Kymet Tercihli

Repo Pazar
10.000 (minimum)
10.000.000 (maksimum)
1.000 (minimum)
99.000 (maksimum)
Yabanc Menkul
Kymetler Piyasas
93. Yabanc Menkul Kymetler Piyasas
bnyesinde hangi Pazarlar bulunmaktadr?
Yabanc Menkul Kymetler Piyasasnda
Uluslararas Tahvil Pazar (UTP) ve Eurotahvil
Pazarlkl lemler Pazar (EPP) bulunmaktadr.
Uluslararas Tahvil Pazar (UTP) 16.04.2007
tarihinde kurulmu olup, bu Pazardaki ilemler
oklu fiyat-srekli mzayede yntemiyle
gerekletirilmektedir. Eurotahvil Pazarlkl
lemler Pazar (EPP) ise hem organize hem
de OTC piyasa zelliklerini ieren yaps ile
Eurotahvillerin likiditesini artrmak amacyla
17.12.2010 tarihinde faaliyete gemitir. Bu
piyasada yeler ilem yapmak istedii kar yeyi
belirleyerek emirlerini iletebilmekte ve pazarlk
usulyle ilem gerekletirebilmekte olup, emirler
ilem yapan yeler arasnda grlebilmektedir.
94. Yabanc Menkul Kymetler
Piyasasnda hangi menkul kymetler ilem
grebilmektedir?
Yabanc Menkul Kymetler Piyasasnda Trkiye
Cumhuriyeti Hazinesi tarafndan ihra edilen
d borlanma aralar (Eurotahvil) ile SPK
tarafndan kayda alnan ve MKB Ynetim
Kurulu karar ile kote edilen tahvil ve bono
niteliini haiz yabanc borlanma aralar ilem
grebilmektedir.
38
39

95. Gelien letmeler Piyasas (GP) nedir?
Gelime ve byme potansiyeline sahip
irketlerin sermaye piyasalarndan fon salamak
amacyla ihra edecekleri menkul kymetlerin
ilem grebilecei effaf ve dzenli bir ortam
yaratmak amacyla kurulan piyasadr.
GPte, SPK tarafndan kayda alnm, ancak
Kotasyon Ynetmeliinde tanmlanm kotasyon
artlarn salayamayan irketlerin menkul
kymetleri ilem grebilir. GP, gelime ve byme
potansiyeline sahip ve dk maliyetle fon
ihtiyacn karlamak isteyen irketler iin ara bir
piyasa olarak oluturulmutur.
Burada ilem grecek irketlerin zaman ierisinde

HSPye gei yapmalar amalanmtr.
96. GP Listesi nedir ve GP Listesine kabul

bavurusu hangi paylar iin yaplr?
GP Listesi, GPte ilem grebilecek menkul
kymetleri gsteren listedir. GP Listesine
kabul bavurusu, anonim irketlerin mevcut
ortaklarnn yeni pay alma haklarnn ksmen
veya tamamen kstlanmas suretiyle sermaye
artrm ya da tahsisli sermaye artrm
sonucunda ihra edilecek paylar iin yaplmas
gerekmektedir.
97. HSP ile GPe yaplacak bavuru srecinin temel farklar nelerdir?
40
HSP Bavurusu
GP Bavurusu
irketler HSPde ilem grebilmek iin Kotasyon

Ynetmeliine tabi olarak MKBye bavuruda
bulunur.
irketler GPte ilem grebilmek iin

GP Ynetmeliine tabi olarak MKBye
bavuruda bulunur.
Kotasyon Ynetmeliinde MKB kotuna alnarak

kot ii pazarda ilem grebilmek iin nicelik
ve/veya nitelie ilikin kriterler (krllk, faaliyet
sresi, sermaye bykl, piyasa deeri gibi
unsurlara balanm artlar) tanmldr. Kot d
pazarlarda ilem grmek iin deerlendirmeler
ise ilgili genelgeler erevesinde yaplr.
GP Ynetmeliinde bavurunun kabul

iin nitelik veya nicelie ilikin bir kriter
tanmlanmamtr.
Gerekli inceleme MKB tarafndan yaplr, irket

kot ii veya kot d pazarlardan uygun olannda
MKB Ynetim Kurulu karar ile ilem grebilir.
Gerekli inceleme piyasa danman kurulu

tarafndan yaplr ve inceleme sonular bir
rapor ve ekli belgelerle MKBye sunulur.
Piyasa danmannn irket hakknda
hazrlad raporda olumlu gr belirtmesi
halinde Ynetim Kurulu karar ile irket
paylar GP Listesine alnabilir.
HSPde mevcut ortaklarn sahip olduklar paylar

ilem grebilir.
GPte ancak GP Listesinde bulunan paylar

ilem grebilir.
98. GPte ortaklarn sahip olduklar paylarn

halka arz veya tahsisli sat yaplabilir mi?
GPte halka arzdan veya tahsisli sattan elde
edilecek gelirin dorudan irketin finansman
ihtiyacn karlamas amalanmaktadr.
Bu nedenle, GPte ortak sat yolu ile halka

arz veya tahsisli sat yaplmasna izin
verilmemektedir.
99. Piyasa danmanl nedir?

Gelime ve byme potansiyeline sahip
irketlerin belirlenmesi, sermaye piyasas ve
MKB mevzuat hakknda bilgilendirilmesi ve
menkul kymetleri ilem grd srece mevzuat
gereklerini yerine getirmede zorluk yaamamalar
amacyla GPte piyasa danmanl
mekanizmas oluturulmutur. irketlerin,
GPe piyasa danman araclyla bavuruda
bulunmas zorunludur.
100. Kimler piyasa danman olabilir?
SPK dzenlemeleri kapsamnda faaliyet gsteren;
a) Yatrm Danmanl Yetki Belgesi veya Halka
Arza Araclk Yetki Belgesi sahibi olan arac
kurulular,
b) Yatrm Danmanl Yetki Belgesine sahip
portfy ynetim irketleri,
c) Giriim sermayesi yatrm ortaklklar,
d) Sermaye piyasasnda bamsz denetimle
yetkili kurulular
piyasa danmanl grevinde bulunmak zere
MKBye bavuruda bulunabilirler.
101. GPte uygulanan Kamuyu Aydnlatma
Ykmllkleri nelerdir?
Paylar GP Listesinde bulunan irket, yl sonu
finansal tablolar ile bunlara ilikin bamsz
denetim raporunu, bamsz denetimden
geirilme zorunluluu olmayan alt aylk finansal
tablolarn ve yl sonu faaliyet raporunu kamuya
duyurur.
Ayrca irket paylarnn deerini, yatrmclarn
yatrm kararlarn etkileyebilecek nitelikte veya
yatrmclarn haklarn kullanmalarna ynelik
nemli olay ve gelimelerin irket tarafndan
kamuya aklanmas zorunludur.
irket, GP Ynetmelii gereince piyasa
danman tarafndan kamuya aklanmak
zere kendisine iletilen aklamalar ile piyasa
danmanl anlamasna ilikin hususlar da
kamuya duyurur.
41
Kamuyu aydnlatma ilemleri, KAP sistemi

kullanlarak internet ortamnda, elektronik
sertifika ve imza kullanlarak yaplr.
102. GPte hangi ilem yntemi
uygulanmaktadr?
GPte alm-satm ilemlerinin
gerekletirilmesinde temel olarak Piyasa
Yapcl Srekli Mzayede ilem yntemi
uygulanr. Piyasa yapcs bulunmayan ilem
sralarnda Tek Fiyat ilem yntemi uygulanr.
103. GPte ilemler ne ekilde gerekleecek?
GPte, HSP ilemleri iin kullanlan teknik
altyap ve imkanlardan yararlanlmaktadr. Bu
nedenle GPte, byk lde HSPde uygulanan
kurallar ve dzenlemeler erevesinde HSP
Ulusal Pazar seans saatleri ierisinde ilemler
gerekleir. HSPde ilem yapma yetkisi bulunan
tm yeler ve ye temsilcileri GPte de ilem
yapma yetkisine sahiptir.
104. GP irketlere maliyet asndan hangi
avantajlar sunmaktadr?
GPte ilem grecek irketler iin SPK kayt
creti, MKK yelik ve ilem cretleri ile MKB
cretleri HSPde ilem gren irketlere gre
1/10 (onda bir) seviyesine indirilmi olup, MKB
ayrca GP irketlerine 2013 ylna kadar cret
muafiyeti tanmtr. cretlerde yaplan indirimin
yan sra prosedrlerde yaplan sadeletirmeler
ve yeni dzenlemeler ile maliyetleri azaltc
nlemler alnmtr. Kk ve Orta lekli
letmeleri Gelitirme ve Destekleme daresi
Bakanl tarafndan KOBlerin ilk halka arz
maliyetlerinin karlanmasna ilikin olarak
salanmas planlanan destekler ile GPte ilem
grecek irketlerin halka alma srecinde
karlaacaklar maliyetleri byk lde
karlamalar mmkn olacaktr.
Kotasyon
105. Kotasyon nedir?
Kotasyon (MKB kotuna alnma); menkul kymet
borsalarnda srekli ilem grmesi talep edilen
sermaye piyasas aralarnn ilgili artlar
(kotasyon kriterleri) tamalar durumunda ilgili
pazar listesine kayt edilmesi ve ilem grmesinin
kabul edilmesidir. lk kotasyon, irket hisse
senetlerinin ilk kez borsa kotuna alnmasdr.
lave kotasyon ise, hisse senetleri borsa kotunda
bulunan irketin sermaye artrm nedeniyle
ihra ettii yeni hisse senetlerinin kotasyonudur
(Dier taraftan; piyasa yapc ye tarafndan
iletilen, iletildii menkul kymette seans anndaki
deerleri itibaryla ilem gerekleebilecek fiyat
araln belirleyen, al ve sat emri eklindeki
fiyat ve miktar bildirimine de kotasyon denir.
Burada, kullanld yere gre kotasyonun
anlam deimekte olup, bu ayrm gz nnde
bulundurmak gerekmektedir).
Halka arzedilen hisse senetlerinin piyasa deeri

Vergi ncesi kr elde edilmi olmas
Halka arz edilen hisse senetlerinin
denmi veya karlm sermayeye oran
zsermaye
42
106. Ulusal Pazarda ilk kotasyon kriterleri

hangileridir?
Ortaklk haklarn temsil eden menkul kymetler,
ilk kotasyon eklinde kote ediliyor ise;
bavurunun, bavuru tarihine kadar ihra edilmi
bu tr menkul kymetlerin tamamn kapsayacak
ekilde yaplm olmas ve ortakln;
a) SPK dzenlemeleri erevesinde izahnamede
yer alacak mali tablolar ile bamsz denetim
raporlarnn MKBye sunulmu olmas,
b) Kuruluundan itibaren en az 3 takvim yl
gemi olmas ve son 3 yllk dneme ilikin mali
tablolarnn yaynlanmas,
c) Ortakln aada alternatif gruplarda yer
alan koullardan ayn grup ierisinde yer alan
koullarn tamamn salamas,
Grup 1
Grup 2
Grup 3
Asgari
110.000.000 TL
Asgari
55.000.000 TL
Asgari
27.500.000 TL
Son iki yldan

en az birinde
Son iki yldan

en az birinde
Son 2 yl
Asgari %5
Asgari %25
Asgari
27.500.000 TL
Asgari
17.600.000 TL
Asgari
11.000.000 TL
d) Finansman yapsnn faaliyetlerini salkl bir

biimde yrtebilecek dzeyde olduunun MKB
ynetimince tespit ettirilmi ve kabul edilmi
olmas,
e) Esas szlemenin MKBde ilem grecek
menkul kymetlerin devir ve tedavln
kstlayc veya senet sahibinin haklarn
kullanmasna engel olacak kaytlar iermemekte
olmas,
f) Ortakln retim ve faaliyetlerini etkileyecek
nemli hukuki uyumazlklarn bulunmamas,
g) MKB ynetimince geerli kabul edilebilecek
durumlar dndaki nedenlerle son 1 yl iinde
ortakln faaliyetlerine 3 aydan fazla ara
vermemi olmas, tasfiye veya konkordato
istenmemi olmas ve MKBce belirlenen dier
benzeri durumlarn yaanmam olmas,
43
h) Menkul kymetlerin, piyasadaki mevcut ve

muhtemel tedavl hacmi bakmndan MKBnin
belirledii kriterlere uygun olmas,
) Kurulu ve faaliyet bakmndan hukuki durumu
ile hisse senetlerinin hukuki durumunun
tabi olduklar mevzuata uygun olduunun
belgelenmesi arttr.
Oydan yoksun hisse senetleri ve imtiyazl hisse
senetleri gibi zerinde tad haklar bakmndan
zellii bulunan ortaklk hakk veren menkul
kymetler iin MKB ilave artlar isteyebilecei
gibi yukarda yer alan artlardan bir ksmnn
aranmamasn da kararlatrabilir.
(c) bendinde belirtilen tutarlar, Trkiye statistik

Kurumu (TK) yllk retici fiyatlar genel
endeksinde meydana gelen ortalama fiyat
art oran dikkate alnarak MKB tarafndan
artrlabilir. Dier taraftan, ortaklk haklarn
temsil eden menkul kymetlerin MKB
pazarlarnda ilem grebilmesi iin, hisse
senetleri halka arz olunmu anonim ortaklk
stats iin Sermaye Piyasas Kanununda
belirtilen ortak saysndan az olmamak zere
en az 250 gerek ve tzel kiiye satldnn
belgelenmesi arttr.
107. kinci Ulusal Pazarda hangi kotasyon
artlarn tayan irketlerin hisse senetleri
ilem grmektedir?
kinci Ulusal Pazarda; Kotasyon Ynetmeliinin
ilgili maddesinde belirtilen artlar tamayan
irketler ile kk ve orta lekli iletmelerin
veya hisse senetleri kottan karlan irketlerden,
geici veya srekli olarak MKB kinci Ulusal
Pazara alnmalarna karar verilen irketlerin
hisse senetleri ilem grebilirler.
44
Hisse senetlerinin kinci Ulusal Pazarda ilem

grebilmesi iin;
a) Bavurunun, bavuru tarihine kadar ihra
edilmi bu tr menkul kymetlerin tamamn
kapsayacak ekilde yaplm olmas,
b) Ortakln halka arzedilen hisse senetlerinin
piyasa deeri ile bu hisse senetlerinin denmi
veya karlm sermayeye orannn srasyla en az
5.500.000 TL ve %15 olmas ya da 11.000.000 TL
ve %5 olmas,
c) Hisse senetlerinin tedavln engelleyici
bir husus bulunmamak kaydyla, ortakln
mali ve hukuki durumu, faaliyetleri, hisse
senetlerinin tedavl hacmi gz nne alnarak
yaplan deerlendirme sonucunda ortaklk
hisse senetlerinin kinci Ulusal Pazarda ilem
grebilmesine ilikin MKB tarafndan karar
verilmesi,
d) MKB tarafndan geerli kabul edilebilecek
durumlar dndaki nedenlerle son 1 yl iinde
ortakln faaliyetlerine 3 aydan fazla ara
vermemi olmas, tasfiye veya konkordato
istenmemi olmas ve MKB tarafndan belirlenen
dier benzeri durumlarn yaanmam olmas
gerekmektedir.
Endeksler
108. Endeks ne demektir?
Endeks, bir veya daha fazla deikenin
hareketlerinden ibaret olan oransal deiimi
lmeye yarayan bir finansal gstergedir.
Endeksler, karmak olaylarn tek bir rakama
indirgenmesini salayan, olaylar ve sonular
hakknda yaklak bilgi verebilen aralardr.
Hisse senedi piyasasnn genel bir gstergesi olan
hisse senedi endeksleri, endeks kapsamndaki
hisse senetlerinin fiyatlar baz alnarak piyasa
performans hakknda genel bir bilgi verir.
109. HSP Endeksleri oluturulmasnn amac
nedir?
MKBde ilem gren hisse senetlerinin fiyat
ve getirilerinin btnsel ve sektrel bazda
performanslarnn llmesi amacyla
oluturulmutur.
110. Bir endeksin oluturulmasnda nemli
kriterler nelerdir?
a) ncelikle endeksin amac, yani temsil etmesi
hedeflenen deikenler iyi tanmlanmaldr.
b) Endekslerden zaman iinde sreklilik
salamas beklendiinden, hesaplamada
kullanlacak verilerin sreklilii ve
karlatrlabilirliine zen gsterilmelidir.
c) Kapsama alnacak rnekler, endeksin amacyla
uyumlu olacak ve deikenleri hedeflenen ekilde
temsil edecek rnekler olmaldr.
d) Endeksler serideki deerlerden birini baz
alp, dierlerinin bu baza gre deiim orann
gsterdii iin baz dnemin tespiti nemlidir.
e) Endeksi oluturan deerlere verilmesi gereken
arlklarn seimi ve zaman iinde deitirilmesi
veya sabitlii de nemlidir.
f) Endeksin hesaplama yntemi, serideki
deiimleri doru gstermesi bakmndan
endeksin baarsn etkiler.
45
111. Fiyat endeksi ve getiri endeksi arasndaki

fark nedir?
Fiyat endeksleri, endeksin hesaplanmasnda
ve srekliliinin salanmasnda denen
temetty dikkate almayan endekslerdir.
Bu tr endekslerde sadece hisse senedinin
deer kazanmasndan doan kazan endekse
yansmaktadr. Getiri endeksleri, endeksin
hesaplanmasnda denen temetty de
dikkate alan, srekliliinin salanmasnda
denen temettlere gre de dzeltme yaplan
endekslerdir. Bu tr endekslerde hisse senedinin
deer kazanmasndan doan kazancn yannda
temettden dolay elde edilen kazan da endekse
yansmaktadr.
112. MKB Tm Endeksi hangi hisse
senetlerinden olumaktadr?
MKB Tm Endeksi; menkul kymet yatrm
ortaklklar hari olmak zere, MKB pazarlarnda
ilem gren (C listesi ve Gzalt Pazar hari)
irketlerin hisse senetlerinden olumaktadr.
113. Sektr ve alt sektr endeksleri nelerden
olumaktadr?
Sektr ve alt sektr endeksleri; menkul kymet
yatrm ortaklklar hari MKB pazarlarnda
(C listesi ve Gzalt Pazar hari) ilem gren
irketlerin hisse senetlerinden olumaktadr.
114. MKB HSPde hangi endeksler vardr?
HSPde aadaki tabloda belirtilen endeksler
hesaplanmaktadr. C listesi ve Gzalt Pazarna
dahil olan irketler hibir endekse dahil edilmez.
46
MKB Endeksleri
Aklama
MKB 100 ENDEKS
100 irketin hisse senedi ile snrlanan bileik endeksin devam

niteliindedir. Ulusal Pazarda ilem gren irketlerle, KPte ilem
gren gayrimenkul yatrm ortaklklar ve giriim sermayesi yatrm
ortaklklarndan, MKB tarafndan belirlenen artlara gre seilen hisse
senetlerinden olumaktadr.
MKB 50 ENDEKS
Ulusal Pazarda ilem gren irketlerle, KPte ilem gren gayrimenkul

yatrm ortaklklar ve giriim sermayesi yatrm ortaklklar arasndan,
MKB tarafndan belirlenen artlara gre seilen 50 hisse senedinden
olumaktadr.
MKB 30 ENDEKS
Ulusal Pazarda ilem gren irketlerle, KPte ilem gren gayrimenkul

yatrm ortaklklar ve giriim sermayesi yatrm ortaklklar arasndan,
MKB tarafndan belirlenen artlara gre seilen 30 hisse senedinden
olumaktadr.
MKB 10 BANKA ENDEKS
Likiditesi ve piyasa deeri en yksek olan 10 banka hisse senedinden

olumaktadr.
MKB 100-30 ENDEKS
MKB 100 endeksine dahil olup da MKB 30 endeksinde yer almayan

70 hisse senedinden olumaktadr.
MKB KURUMSAL
YNETM ENDEKS
MKB pazarlarnda (Gzalt Pazar hari) ilem gren ve Sermaye

Piyasasnda Derecelendirme Faaliyeti ve Derecelendirme Kurulularna
likin Esaslar Teblii kapsamnda, kurumsal ynetim ilkelerine uyuma
ilikin olarak belirlenmi derecelendirme notu 10 zerinden en az 7
olan irketlerin hisse senetlerinden olumaktadr.
MKB TM ENDEKS
Ulusal Pazar ve kinci Ulusal Pazarda ilem gren irketlerle, KPte

ilem gren gayrimenkul yatrm ortaklklar ve giriim sermayesi
yatrm ortaklklarnn hisse senetlerinden olumaktadr.
MKB TM-100 ENDEKS
MKB Tm endeksine dahil olup da, MKB 100 endeksinde yer almayan
hisse senetlerinden olumaktadr.
47
MKB Endeksleri
Aklama
MKB ULUSAL ENDEKS
Ulusal Pazarda ilem gren irketlerin hisse

MKB SINA
MKB Gda, ecek
MKB Tekstil, Deri
MKB Orman, Kat, Basm
MKB Kimya, Petrol, Plastik
MKB Ta, Toprak
MKB Metal Ana
MKB Metal Eya, Makine
Ulusal Pazar ve kinci Ulusal Pazarda ilem

gren irketlerle, KPte ilem gren gayrimenkul
ortaklklarndan seilmi hisse senetlerinden
olumaktadr.
MKB HZMETLER
MKB Elektrik
MKB Ulatrma
MKB Turizm
MKB Ticaret
MKB letiim
MKB Spor

olumaktadr.
MKB MAL
MKB Banka
MKB Sigorta
MKB Finansal Kiralama, Factoring
MKB Holding ve Yatrm
MKB Gayrimenkul Yatrm Ortaklklar

olumaktadr.
MKB TEKNOLOJ
MKB Biliim

olumaktadr.
MKB MENKUL KIYMET YATIRIM

ORTAKLIKLARI ENDEKS
KPte ilem gren menkul kymet yatrm

ortaklklarnn hisse senetlerinden olumaktadr.
MKB KNC ULUSAL PAZAR ENDEKS
kinci Ulusal Pazarda ilem gren hisse

MKB EHR ENDEKSLER
Ana retim ya da faaliyet merkezinin bulunduu

ehre gre gruplandrlm; Ulusal Pazar ve kinci
Ulusal Pazarda ilem gren irketlerin hisse
senetlerinden olumaktadr. Holdingler hari, mali
sektrde faaliyet gsteren irketler ile perakende
ticaret sektrnde faaliyet gsteren irketler
kapsam dndadr.
TRK-YUNAN ORTAK ENDEKS (GT-30)
Trk-Yunan Ortak Endeksi; MKB, Atina Borsas

(ATHEX) ve STOXX Ltd. ibirlii ile borsa yatrm
fonlar dahil yeni finansal rnlere temel
oluturmak ve bylece piyasa katlmclarna, MKB
ve ATHEXde ilem gren hisse senetlerine daha
dk maliyetlerle yatrm yapma imkan salamak
amacyla oluturulmu zel bir endekstir. Her iki
piyasada ilem gren ve toplam piyasa deeri en
yksek hisse senetleri arasndan seilen 15er
hisseden oluan endeks, STOXX Ltd. tarafndan
bamsz olarak hesaplanmaktadr.
115. MKB 30, MKB 50 ve MKB 100

Endekslerinde yer alacak hisse senetlerinin
seimi nasl yaplr?
MKB Ynetim Kurulu, periyodik piyasa verilerini
inceleyerek endekslerde yer alacak hisse
senetlerini belirlemektedir.
Hisse senetlerinin endekslere alnabilmesi
iin deerleme dnemi sonu itibaryla A veya B
istesinde yer almalar arttr. C listesinde yer alan
hisse senetleri endekslere dahil edilmemektedir.
MKB 30, MKB 50 ve MKB 100 endekslerinin
kompozisyonu Ulusal Pazarda ilem gren
irketlerle, KPte ilem gren gayrimenkul
yatrm ortaklklar ve giriim sermayesi
yatrm ortaklklarnn hisse senetlerinden,
MKB 10 Banka endeksinin kompozisyonu ise
Ulusal Pazarda ilem gren bankalarn hisse
senetlerinden oluturulmaktadr.
Hisse senetlerinin endekslere alnabilmesi iin,
deerleme dnemleri sonu itibaryla MKBde en
az 60 gn sreyle ilem grme art aranmaktadr.
Halka arz edilen ksmnn piyasa deeri 1 milyar
TLden veya Ulusal Pazardaki fiili dolamdaki
paylarn toplam piyasa deerinin %1inden daha
byk olmas nedeniyle deerleme dnemi iinde
endekslere dahil edilen hisse senetleri iin ise 60
gn sreyle ilem grme art aranmaz.
48
Birden fazla grup hisse senedi ayr sralarda

ilem gren irketlerin, sadece bir grup hisse
senedi endekslere dahil edilmektedir.
Endekslerde yer alacak hisse senetlerinin
seimi aadaki gibi yaplmaktadr:
Hisse senetleri, deerleme dnemi sonu itibaryla
fiili dolamdaki paylarnn piyasa deerlerine
gre ve deerleme dnemindeki gnlk ortalama
ilem hacimlerine gre bykten ke
doru sralanmaktadr (Gnlk ortalama ilem
hacimlerinin hesabnda sadece zellik kodu
E (Eski) ve Y (Yeni) olan normal emir
ilemleri ile hisse senetlerinin ilem grd gn
saylar esas alnr).
Nihai sralama ise aada akland ekilde
yaplmaktadr:
Her iki listede; birinci srada yer alan hisse varsa
nihai listede ilk sraya konur. Her iki listede;
birinci srada yer alan hisse yoksa, ilk iki sra
iinde yer alan hisse olup olmadna baklr.
Nihai listede ilk srada yer alacak hisse senedi
belirleninceye kadar bu ilemler tekrarlanr.
Nihai listede ilk sraya konulacak hisse senedinin
belirlenmesinden sonra yukardaki ilem takip
eden sralar iin tekrar edilir. Her iki listede
ilk n sra iinde olma artn salayan iki hisse
senedinin bulunmas halinde piyasa deeri
byk olan nihai listede daha st sraya konur.
Yaplan nihai sralamada en st srada yer alan

hisse senetlerinden balanarak ve endekslere
alnmak veya karlmak iin gereken st ve alt
sralar da gzetilmek suretiyle endekslere seim
yaplmaktadr.
116. TBPde ka tr endeks vardr?
TBPde eit endeks vardr:
a) Performans Endeksleri
Tahvil ya da bononun vadesinin yaklamas ve/
veya faiz oranlarnda meydana gelen deimeler
sebebiyle deer kazanmas veya kaybetmesi,
sz konusu tahvil veya bonoyu baz alan bir
performans endeksinden takip edilebilir. Bu
endeksten belirli bir dnemde elde edilen getiri
hakknda daha kolay bilgilere ulalabilir.
Bu amala, MKBde ilem gren DBSlerin
getiri performanslarn gsteren bu tr bir
endeks Performans Endeksi ad altnda her
49
bir karakteristik vadeli bono iin hesaplanp

ilan edilmektedir. Performans Endeksleri
bir tahvilin fiyatnda, hem vadeye kalan gn
saysnn azalmas hem de piyasa faiz oranlarnn
deimesi (art veya azal) nedeni ile meydana
gelen deiimleri gsterir.
b) Fiyat Endeksleri
te yandan, yukarda belirtilen vadelere sahip
tahvil ya da bonolarn fiyatlar, vade ayn kalmak
kouluyla, piyasa faiz oranlarna bal olarak
deiimler gstermektedir. Bu deiimleri
yanstmak zere dnlen gstergeler de
Fiyat Endeksleri ad altnda hesaplanp
yaymlanmaktadr. Fiyat Endeksleri bir
karakteristik tahvilin fiyatnda sadece piyasa faiz
oranlarnn deimesi nedeniyle meydana gelen
deiimleri gsterir.
Bylece fiyat endeksleri kullanlarak piyasa faiz

oranlar hakknda bilgi edinilebilir. Ayrca, vade
baznda verilen endekslerin yannda, piyasann
genel eilimini gstermek amacyla bir Genel
Fiyat Endeksi de hesaplanp yaymlanmaktadr.
c) Portfy Performans Endeksleri
Fiyat ve Performans endeksleri her gnn
sonunda gnde bir defa hesaplanrken, TBPde
ayn gn valrl ilemlerin gerekletii
9:30-12:00 / 13:00-14:00 saatleri arasnda,
Trk Liras cinsinden iskontolu DBSlerde
ilemler gerekletike fiyat deiimlerini gerek
zamanl olarak zetleyebilecek endekslere
50
duyulan gereksinime cevap verebilmek amacyla

Portfy Performans Endeksleri oluturulmutur.
Bu endeksler, piyasada en ok talep gren
TL cinsinden iskontolu DBSlerden oluan
portfylerin getirilerinin ve srekli O/N repoda
tutulan bir yatrmn getirisinin dier yatrm
alternatiflerinin getirileri ile seans iinde de
karlatrlabilmesine olanak salamaktadrlar.
Kamuyu Aydnlatma
117. Sermaye piyasasnda Kamuyu
Aydnlatma lkesi neyi ifade eder?
Sermaye piyasas aracnn deerini ve
yatrmclarn yatrm kararlarn etkileyebilecek
bilgilerin piyasa katlmclar olan tasarrufulara
eanl, tam ve standart nitelikte aklanma
prensibine kamuyu aydnlatma ilkesi denir.
118. KAP nedir ve iletiminden hangi birim
sorumludur?
KAP, sermaye piyasas ve MKB mevzuat uyarnca
kamuya aklanmas gerekli bildirimlerin
elektronik imzal olarak iletildii ve kamuya
duyurulduu elektronik sistemdir.
KAPn iletimi, MKB bnyesinde Kamuyu
Aydnlatma Platformu letim Mdrl
tarafndan yaplmaktadr.
119. Sermaye piyasas aralar MKBde ilem
gren ortaklklar hangi bilgileri kamuya
aklamakla ykmldrler?
Sermaye piyasas aralar MKBde ilem gren
ortaklklar;
1) SPKnn Seri:VIII, No:54 sayl zel
Durumlarn Kamuya Aklanmasna likin
Esaslar Hakknda Teblii kapsamnda zel
durum aklamalarn,
2) SPKnn Seri:XI, No:29 sayl Sermaye
Piyasasnda Finansal Raporlamaya likin Esaslar
Teblii kapsamnda finansal raporlarn,
3) SPK ve MKB dzenlemeleri kapsamnda
kamuya aklanmas gereken dier hususlar
kamuya aklamakla ykmldrler.
51
Ayrca SPKnn Seri:IV, No:41 sayl Sermaye

Piyasas Kanununa Tabi Olan Anonim
Ortaklklarn Uyacaklar Esaslar Hakknda
Teblii kapsamnda, sermaye piyasas
aralar MKBde ilem gren ortaklklarda pay
sahiplii konusunda faaliyet gsteren, ynetim
kuruluna raporlama yapan, ynetim kurulu
ile pay sahipleri arasndaki iletiimi salayan
pay sahipleri ile ilikiler birimi oluturulmas,
yneticisinin ad, soyad ve iletiim bilgilerinin
de zel durum aklamas olarak kamuya
aklanmas gerekmektedir.
120. zel durumlar, finansal raporlar ve dier
bildirimlerin kamuya duyurulma yntemi
nedir?
01.06.2009 tarihinden itibaren uygulanan KAP
sistemi erevesinde, sermaye piyasas aralar
MKBde ilem gren irketler, katlma paylar
MKBde ilem gren borsa yatrm fonlar
ve MKB yesi arac kurumlar ile dier ilgili
kurumlarn Takasbank, MKK, Trkiye Sermaye
Piyasas Arac Kurulular Birlii (TSPAKB) ve
SPK tarafndan belirlenecek dier kurumlar
SPK ve MKB mevzuat erevesinde kamuya
duyurmalar gereken tm bildirimleri KAPa
gndermektedirler.
121. KAPa kimler dorudan bildirim
gnderebilir?
KAPa;
a) Sermaye piyasas aralar MKBde ilem gren
ortaklklar,
b) Katlma paylar MKBde ilem gren borsa
yatrm fonlar,
c) MKB yesi arac kurumlar,
d) Dier ilgili kurumlar (SPK, MKB, Takasbank,
MKK, TSPAKB ve SPK tarafndan belirlenecek
dier kurumlar)
dorudan bildirim gnderebilir.
KAPa gnderim/bildirim yapmak zorunludur.

Ortaklklar, arac kurumlar ve borsa yatrm
fonlar kamuyu aydnlatma usul ve esaslarna
ilikin bildirimleri KAPa yapmak zorundadrlar.
Zorunlu bir hl olmamasna ramen bildirimlerin
ilgili mevzuat uyarnca elektronik ortamda
gnderilmemesi halinde ilgili gerek ve tzel
kiilerin sorumluluu sakldr.
122. KAPa gnderilen bildirimlere nasl
ulalabilmektedir?
KAPn internet adresi olan www.kap.gov.tr
adresinden, gnderilen tm bildirimlere herkes
tarafndan cretsiz olarak ulalabilmektedir.
Ayrca, 5 adet Veri Yayn Kuruluu, 27 adet alt
alc (internet siteleri) KAP bildirimlerini gerek
zamanl olarak yaymlamaktadr.
KAPa bildirimler Trke gnderilmekle
beraber, ilk aamas tamamlanm olan KAP
ngilizce yayn sitesinde bilano ve gelir tablosu
bildirimleri ngilizce olarak yaymlanmaktadr.
Bunlarn dndaki bildirimlerin ise, sadece
ierikleri Trkedir. ngilizce yayn sayfasnda,
bu aamada bildirim sorgular blmnden,
ieriklerinin tm ngilizce olan bilano ve
gelir tablosu bildirimlerinin sorgulanabilmesi
de salanmtr. KAPn ngilizce yayn sitesine,
www.kap.gov.tr adresinde ngilizce seilerek
ulalr.
123. Sertifikas bulunmayanlarn
yapacaklar bildirimler ne ekilde KAPa
gnderilmektedir?
Elektronik sertifikas bulunmayanlar tarafndan
yaplacak bildirimler (Seri:VIII, No:54 sayl
Tebli kapsamnda hisse senedi alm-satm
bildirimleri, zelletirme daresi Bakanl,
Bankaclk Dzenleme ve Denetleme Kurumu gibi
kurumlarn MKB irketleri ile ilgili duyurular
vb.), bildirimi yapacak kii tarafndan telefaks
yoluyla MKB Kamuyu Aydnlatma Platformu
letim Mdrlne gnderilmekte ve MKB
52
tarafndan KAPa aktarlmaktadr.

Bildirimlerin MKB tarafndan KAPa aktarlarak
kamuya duyurulmu olmas, ieriinin MKB
tarafndan incelendii, teyit ya da tekeffl edildii
anlamna gelmemektedir.
124. Sermaye piyasasnda zel Durum ne
demektir?
zel durumlar, isel bilgileri ve srekli bilgileri
douran olaylardr. sel bilgi, sermaye piyasas
aracnn deerini ve yatrmclarn yatrm
kararlarn etkileyebilecek henz kamuya
aklanmam bilgilerdir. Srekli bilgi ise, isel
bilgi tanm dnda kalan ve ilgili mevzuat
uyarnca aklanmas gerekli tm bilgilerdir.
125. zel durumlar kapsamndaki Srekli
Bilgiler hangileridir?
a) Ortakln sermaye yapsna ve ynetimin
kontrolne ilikin deiiklikler,
b) Paya dayal sermaye piyasas aralarna ilikin
bildirimler,
c) Ortakln kendi paylarn iktisap etmesi
(kazanmas),
d) Ortakln oy haklar ve sermaye tutarndaki
deiiklikler,
e) Ortaklk haklarnn kullanmna ilikin bilgiler,
f) Borlanma aralarna ilikin bilgiler.
126. zel durumlar kapsamndaki sel
Bilgiler hangileridir?
sel bilgiler, sermaye piyasas aracnn
deerini ve yatrmclarn yatrm kararlarn
etkileyebilecek henz kamuya aklanmam
bilgilerdir. sel bilgiler;
Ortakln mali durumu veya faaliyetleri
nedeniyle sermaye piyasas aracnn deeri
zerinde etkili olup olmayaca,
Yatrmclarn yatrm kararlarn etkileyip
etkilemeyecei,
Haklarn kullanmalarna ynelik olay ve
gelimeler,
Ortakla zg koullar
erevesinde ortaklklarca deerlendirilip,
aklama yaplmasna karar verilmelidir.

SPK tarafndan hazrlanan zel Durumlarn
Kamuya Aklanmasna likin Esaslar
Teblii erevesinde Hazrlanan zel Durum
Aklamalarna likin Rehberde;
Ortakl dolayl olarak ilgilendiren dsal
koullar
Ynetici ve deneti kadrosundaki deiiklikler
dari ve adli kovuturma
nemli tutarda olaand gelir ve krlar
Birleme ve devralmalar
Maddi duran varlklar ile ilgili ilemler
Ortakln faaliyetlerine ilikin deiiklikler
Ortakln mali yapsna ilikin deiiklikler
Finansal Duran Varlklara ilikin deiiklikler
konu balklar altnda isel bilgilere rnekler
verilmitir.
53
127. sel bilgilerin kamuya aklanmas

irket tarafndan ertelenebilir mi?
Bir ortaklk, sorumluluu kendisine ait
olmak zere, ortakln yasal haklarnn
zarar grmemesi iin isel bilgilerin kamuya
aklanmasn, bunun kamunun yanltlmasna
yol amamas ve ortakln bu bilgilerin gizli
tutulmasn salayabilecek olmas kaydyla
erteleyebilir.
Bununla birlikte, isel bilgilerin kamuya
aklanmasnn ertelenme sebepleri ortadan
kalkar kalkmaz, ortaklklar sz edilen isel
bilgileri ilgili mevzuattaki esaslar erevesinde
aklamak zorundadrlar. Aklanmas ertelenen
isel bilgilerin gizliliinin salanmasndan ve bu
bilgilere eriimin kontrol edilmesinden ortaklklar
sorumludur. Bu kapsamda ortaklk; dzenlemeler
yapmak, gerekli nlemleri almak zorundadr.
128. irket, zel durum aklamalarn

MKBye bildirirken geici durdurma
isteyebilir mi?
Ortaklklar tarafndan, yaplacak zel durum
aklamasnn sermaye piyasas aracnn deerini
etkileyebilecei kanaati olumusa, sz konusu
zel durum aklamas yaplmadan nce ilgili
ortaklk MKBden sermaye piyasas aracnn
ilemlerinin geici olarak durdurulmasn talep
edebilir.
Sermaye piyasas aracnn ilem srasnn
geici kapatlma talebinin MKBye iletilmesine
ilikin hususlar MKBnin 25.05.2009/302
ve 04.06.2009/304 sayl Genelgeleri ile
dzenlenmi olup, genelgede belirtilen
durumlarda ortaklklar MKBye ilem srasnn
geici kapatlmas bavurusunu iletmek
zorundadrlar.
54
129. zel durum aklamalarnn kapsam ve

zellikleri nelerdir?
zel durum aklamalar, aklamadan
yararlanacak kii ve kurulularn karar
vermelerine yardmc olacak lde, zamannda,
doru, tam, dolaysz, anlalabilir ve yeterli
olmaldr. zel durum aklamalarnn doru
bir ekilde deerlendirilebilmesi iin gerekliyse
bu durumun ilgili olduu kar taraf belirtilir,
deiikliklerin veya etkilerinin miktar veya tutar
olarak ifade edilebilmesi halinde, yaplacak
aklamalarda miktar ve tutara yer verilir.
Belirsizlik varsa zme kavuaca tarihle
birlikte belirtilir. Aklamalar faaliyetlerin
pazarlanmas veya reklam amacyla kullanlamaz.
130. irketlerin internet sitelerinde zel

durum aklamalarna yer verme zorunluluu
var mdr?
Ortaklklar zel durum aklamalarn, en ge
kamuya aklama yapldktan sonraki i gn
iinde internet sitelerinde ilan etmek ve sz
konusu aklamalar be yl sreyle internet
sitelerinde bulundurmak zorundadrlar. Ortakla
ait birden fazla internet sitesinin bulunmas
durumunda aklama iin kamuoyunca en ok
bilinen site kullanlr.
131. hra ettii sermaye piyasas aralar
bir borsada ilem grmeyen ortaklklarn
zel durumlarnn kamuya aklanmasnn
kapsam ve nitelii mevzuatta dzenlenmi
midir?
Bu husus SPKnn Seri:VIII, No:57 sayl Teblii
ile dzenlenmitir. Bu Tebli uyarnca, yaplacak
aklamalar, aklamadan yararlanacak kii ve
kurulularn karar vermelerine yardmc olacak
lde, zamannda, doru, tam, dolaysz,
anlalabilir ve yeterli olmal; zel durumun
doru bir ekilde deerlendirilebilmesi iin
zorunluysa bu durumun ilgili olduu kar taraf
belirtilmeli, deiikliklerin veya etkilerinin
miktar ve tutar olarak ifade edilebilmesi halinde,
yaplacak aklamalarda miktar ve tutara yer
verilmeli, bilgiler gncelletirilmelidir. Burada
nemli kavram, sermaye piyasas aralarnn
deerini ve yatrm kararlarn etkileyebilecek
ve mevcut koullar altnda nemli olarak
addedilebilecek olan veya bir varlk ya da ilgili
mali tablo kaleminde %10 ve zerindeki bir
oranda deiiklik yaratabilecek olan bilgiyi
ifade eder.
132. hra ettii sermaye piyasas aralar bir
borsada ilem grmeyen ortaklklarn zel
durumlarna ilikin aklamalar kamuya nasl
duyurulur?
Ortaklklarla ilgili olarak SPKya gnderilen
bilgiler SPK Haftalk Blteni ile kamuya
duyurulur. SPK, gerekli grd durumlarda
55
bilgilerin, elektronik ortam da dahil olmak zere,

basn yayn organlarnda ilan edilmesini ilgili
ortaklktan veya aklama yapmakla ykml
dier kiilerden isteyebilir.
133. Yatrmclar, basnda baz irketlerle ilgili
yanltc haberler yaynlanrsa, hangi kuruma
ikayet amacyla bavurabilirler?
Sermaye Piyasas Kanununun 22. maddesinin
g bendi (...) sermaye piyasalarn ilgilendiren
her trl iletiim arac ile yaplan yayn, duyuru ve
reklamlar izlemek ve bunlardan yanltc olduu
tespit edilenleri yasaklamak ve gerei yaplmak
zere ilgili kurululara bildirmek (...) ekliyle
dzenlenmitir. Bu balamda, yatrmclarn
SPKya bavurma imkanlar mevcuttur.
134. Sermaye piyasasnda Finansal
Raporlar ne demektir?
Finansal raporlar; finasal tablolar, ynetim
kurulu faaliyet raporlar ve sorumluluk
beyanlarndan oluan raporlar ifade etmektedir.
Finansal tablolar ise; dipnotlaryla birlikte
bilano, gelir tablosu, nakit akm tablosu ve
zsermaye deiim tablosunu kapsamaktadr.
135. Kimler SPKnn Seri:XI, No:29 Sayl
Sermaye Piyasasnda Finansal Raporlamaya
likin Esaslar Teblii kapsamnda finansal
raporlarn dzenlemekle ykmldrler?
hra ettii sermaye piyasas aralar MKBde
ilem gren ortaklklar, arac kurumlar ve portfy
ynetim irketleri ilgili mevzuat kapsamnda
finansal rapor dzenlemekle ykmldrler.
Ortaklklar ve MKB yesi arac kurumlarn bu
kapsamda dzenledikleri finansal raporlarnn
ise KAP zerinden kamuya duyurulmas
gerekmektedir.
136. letmeler hangi periyotlarla finansal
rapor dzenlemekle ykmldrler?
letmeler, yllk ve er aylk dnemler itibariyle
finansal tablo dzenlemekle ykmldrler.
137. Yllk ve ara dnem finansal raporlarn,

finansal raporlama standartlarna ve Tebli
hkmlerine uygun olarak hazrlanmasndan
kimler sorumludur?
Yllk ve ara dnem finansal raporlarn, finansal
raporlama standartlarna ve Tebli hkmlerine
uygun olarak hazrlanmasndan, sunulmasndan
ve geree uygunluu ile doruluundan
iletmelerin ynetim kurullar sorumludur.
Ynetim kurulu, hazrlanacak finansal tablo ve
faaliyet raporlarnn kabulne dair ayr bir karar
almak zorundadr.
138. Finansal raporlarn KAPta kamuya duyurulma sreleri nedir?
Finansal Tablolarn
Tipi
Yllk Finansal
Tablolar
er Aylk Ara Dnem Finansal Tablolar

Bamsz Denetimden
Gememi
Bamsz Denetimden
Gemi
Konsolide olmayan
10 hafta
4 hafta
6 hafta
Konsolide
14 hafta
6 hafta
8 hafta
139. irketler baznda finansal raporlarn

KAPa son gnderim tarihlerine nereden
ulalabilir?
lgili yl ierisinde KAPa gnderilmesi gereken
tm mali tablolarn ilgili dnem (yllk, 3, 6 ve
9 aylk), irket gruplar (banka, sigorta, arac
kurum vb.) ve mali tablo tr baznda (konsolide/
konsolide olmayan) son gnderim tarihleri, ilgili
yln banda Genel Mektup ile duyurulmakta ve
sz konusu Genel Mektup KAPta Mevzuat ve
Gncel Duyurular bal altnda yer alan Genel
Mektuplar ksmnda (http://www.kap.gov.tr/
yay/ek/duyurular.aspx) yaynlanmaktadr.
Ayrca, KAP ana yayn sayfasnda Mevzuat
ve Gncel Duyurular bal altnda yer alan
Finansal Raporlarn KAPta Yaynlanma
Tarihlerine likin Listeler seilerek veya
dorudan http://www.kap.gov.tr/yay/ek/
duyurular.aspx linki seilerek sz konusu
listelere ulalabilir.
56
140. Finansal raporlarn kamuya aklanmas

hangi usule tabidir?
Son gnderim sresini amamak kaydyla;
a) Bamsz denetimden gemi finansal
tablolarn, bamsz denetim irketinden
bamsz denetim raporuyla birlikte bir yaz
ekinde iletmeye ulat, ayn gn ierisinde
iletmece finansal tablolarn SPKya ve MKBye
gnderimine ilikin ynetim kurulu kararna
baland,
b) Bamsz denetimden gememi finansal
tablolarn ise en ge iletme ynetim kurulu
tarafndan finansal tablolarn kabulne dair
kararn alnd
tarihi izleyen ilk i gn mesai bitimine kadar
KAPa gnderilmesi gerekir.
141. Finansal raporlarn kamuya

aklanmasnda iletmelere ek sre tannmas
mmkn mdr?
SPKca kabul edilecek makul gerekelerin
varl halinde, SPKnn bamsz denetime
ilikin dzenlemelerinde tanmlanan denetim
komitelerince bavurulmas artyla, ara
dnem ve yllk finansal raporlarn kamuya
aklanmasna ilikin olarak iletmelere ek sre
verilebilmektedir.
142. irketlerin internet sitelerinde finansal
raporlarna yer verme zorunluluu var mdr?
letmeler, yllk ve ara dnem faaliyet raporlar
ile sermaye piyasas mevzuat uyarnca
hazrlanan finansal tablolarn ve varsa bunlara
ilikin bamsz denetim raporlarn KAPa
gnderdikten sonra, kendilerine ait internet
sitelerinde yaymlamak zorundadrlar. Bu
bilgilerin, ilgili internet sitesinde en az 5 yl
sreyle kamuya ak tutulmas zorunludur.
letmeye ait birden fazla internet sitesinin
bulunmas durumunda, aklama iin
kamuoyunca en ok bilinen sitenin kullanlmas
gerekmektedir.
143. letmeler tarafndan finansal
tablolardan tretilmi zet bilgilerin kamuya
aklanmas mmkn mdr?
Finansal tablolarn kamuya aklanm olmas
artyla, iletmeler, finansal tablolardan
tretilmi baz zet bilgileri kamuya
aklayabilirler. Bu takdirde esas alnan finansal
raporlara ne ekilde ulalabilecei konusunda
bilgi verilmesi gereklidir. Bu tr zet bilgilerin,
nceden belirlenmi bir sonucu elde etmek
57
amacna ynelik olarak hazrlanmamas ve

finansal tablo kullanclarnn ekonomik karar
almasnda yanl ve yanltc ekilde bilgi
iermemesi zorunludur.
144. Sermaye piyasas mevzuat dndaki
baka bir mevzuat uyarnca hazrlanan
finansal tablolarn da kamuya aklanmas
zorunlu mudur?
letmelerin vergi mevzuat gibi dier mevzuatta
ngrlen finansal tablolar hazrlamalar
mmkndr. Sz konusu finansal tablo
bilgilerinin, bilgi sunulan kamu kurum ve
kuruluu tarafndan kamuya ak olarak
tutulmas ve ilgili dneme ilikin daha nceden
sermaye piyasas mevzuat uyarnca finansal
tablo hazrlanp kamuya aklanmam olmas
halinde, iletmelerin, bu bilgileri ilgili mercilerle
birlikte e zamanl olarak KAPa gndermeleri
gerekmektedir.
145. SPK ve MKB dzenlemeleri kapsamnda
kamuya aklanmas gereken dier bildirimler
nelerdir?
SPK ve MKB dzenlemeleri erevesinde,
sermaye piyasas aralar MKBde ilem gren
ortaklklar ve katlma paylar ilem gren
borsa yatrm fonlar tarafndan, zel durum
aklamalar ve finansal raporlar dnda kalan ve
kamuya aklanmas gereken bildirimlerdir.
Aylk bildirimler, portfy deer tablolar, esas
szleme, fon i tz, izahname, sirkler,
blnme, birleme ve pay datm duyurular,
irket genel bilgi formu, ar bilgi formu,
herhangi bir otoriteye verilen mali tablolar, dier
kapsamndaki bildirimlerdendir.

146. MKB Takas ve Saklama Bankas A..
(Takasbank) nedir, sunduu hizmetler
nelerdir?
MKB ve 2005 yl ubat aynda faaliyete geen
Vadeli lemler ve Opsiyon Borsas A..de
gerekleen tm menkul kymet alm-satm
ilemlerinin takas Takasbank tarafndan
gerekletirilmektedir. Takasbank, SPK
tarafndan Trkiyenin Merkezi Takas Kuruluu,
Trkiyede ihra edilmi menkul kymetlere
uluslararas menkul kymet tanmlama standard
olan International Securities Identification
Number (ISIN) kodunun ve ilgili dier kodlarn
tahsisini yapmak zere Ulusal Numaralandrma
Kuruluu ve Emeklilik Fonlar iin Saklama
Kuruluu olarak yetkilendirilmitir.
Takasbank, bu merkezi fonksiyonlarnn yan
sra, MKB yesi banka ve arac kurumlara
bankaclk hizmetleri vermektedir. Takasbank,
arac kurululara sunduu Takasbank Para
Piyasas, dn Pay Senedi Piyasas ve Nakit
Kredisi hizmetleri ile sermaye piyasasnn
nemli bir kreditr konumundadr. Takasbank,
lkemiz arac kurulularna sunmakta olduu
yurtd takas ve saklama hizmeti ve yabanc
kurumsal yatrmclara sunduu yurtii takas ve
saklama hizmeti ile faaliyet alann uluslararas
platformlara da tam durumdadr.
Takasbank, sermaye piyasas ile para piyasas
arasnda fon akmlarnn hzl, gvenilir ve dk
maliyetle yaplmasn salayan bir kpr ilevi
grmektedir.
58
Merkez Bankasnn elektronik fon transfer

sisteminin (EFT) yesi olamayan arac kurumlar,
Takasbank tarafndan gelitirilmi olan
Takasbank Elektronik Transfer Sistemi (TETS)
vastas ile EFT sisteminin olanaklarndan
yararlanma imkann elde etmilerdir.
Takasbank, yurtdnda tesis etmi olduu
menkul kymet ve nakit muhabir hesaplar
ve SWIFT yelii vastasyla hem yurtii hem
de yurtd kurululara uluslararas takas ve
saklama hizmetleri sunmaktadr.
Takasbank ayrca, konumu itibaryla sahip
olduu menkul kymet bilgi bankasndaki pek
ok veriyi ileyerek; piyasa katlmclarnn,
dzenleyici kurumlarn ve veri yayn
kurulularnn kullanmna sunan bir kurum
olma zelliine de sahiptir.
147. MKBde ilem gren hisse senetleri ve
tahvil-bonolarn takas nasl gerekletirilir?
HSPde takas ilemlerinin nakit taraf Takasbank
nezdinde bulunan hesaplar aracl ile, menkul
kymet taraf ise MKK nezdinde bulunan hesaplar
aracl ile gerekletirilir. TBP takas ilemleri ise
Takasbankn TCMB nezdinde bulunan menkul
kymet hesab kullanlarak gerekletirilir. Hisse
senetleri takas ilem tarihinden 2 gn sonra
(T+2), tahvil-bono takas ise minimum (T) gn
olmak zere ilemin valr tarihinde gerekleir.
148. Takasbankta operasyonel riskler nasl

minimize edilir?
Takasbank, takas ilemlerini gerekletirirken
nihai hedef olarak takasn sonlandrlmasn
amalar. Takas yelerinin sermaye riskini
azaltmak ve takas srecinde byk miktarda
nakitin hesaplarda bulundurulma zorunluluunu
nlemek amac ile takas, net miktarlar zerinden
ve oklu netletirme uygulanarak gerekletirilir.
Takas ilemlerinde teslim karl deme (DvP)
prensibi uygulanr. Takas yelerinin alacaklarna,
takas borlarna kar teminat olarak bloke
konulur ve takas ykmllkleri yerine getirildii
zaman bloke kaldrlr. Ksmi deme karlnda
bloke ksmi olarak kaldrlr.
149. Takasbank ilettii dn Pay Senedi
Piyasas ile neyi amalamaktadr?
dn Pay Senedi Piyasas ile temerrt riski
azaltlmakta, takasa hisse senedi ya da BYF
borcu olan takas yeleri iin ilgili menkul kymeti
dn alarak takas ykmllklerini yerine
getirme imkan salanmaktadr. Ayrca, takas
yeleri dn pay senedi piyasasnda dn
vererek kazandklar dn komisyon geliri ile
portfylerine ilave getiri salamaktadrlar.
59
Ayrca dn pay senedi piyasasnn iletilmesi

ile; piyasada oluabilecek yksek volatilitenin
(bir menkul kymetin fiyatndaki deikenliin)
aa satn artmas ile azalmas ve piyasalar
aras arbitraj imkan da salanmaktadr (Arbitraj,
farkl piyasalarda ayn menkul kymetler iin farkl
fiyatlar olumas durumunda, menkul kymetlerin
ucuz olduu piyasadan alnarak daha pahal
olduu piyasada satlmas ilemidir).
150. Takasbank tarafndan uygulanan
temerrt sreci nasl iler?
Hisse Senedi takas ilemlerinde, T+2 gn
saat 16:00ya kadar takas ykmllklerini
yerine getiremeyen takas yeleri herhangi bir
bildirime gerek kalmakszn temerrde dm
saylr. Temerrde den ye T+3 sabah saat
09:15e kadar takas borcunu deyememise,
yenin blokeli takas alacaklar MKBde ayn
gn valrl al veya satlar yaptrlarak resen
bor kapatma yoluna gidilir. Temerrde dm
yenin temerrde konu ilemlerinin bildirimi
Takasbank tarafndan T+3 gn saat 09:15
itibariyle MKB Bakanlna yaplr ve ilgili
piyasa mdrl tarafndan T+3 gn ayr bir
srada ve ayn gn valrl alm veya satmlarla
temerrt kapatma ilemleri yaptrlr. Sz konusu

ilemler sonucunda elde edilen tutar temerrde
den yenin takas ykmlln karlamaya
yetmiyorsa, yenin MKB nezdinde tuttuu ilem
teminatlar likide edilir. Temerrt borcunun
karlanamayan ksm yenin MKB teminatndan
kesilir ve teminatn tamamlamayan yelerin
MKBde ilem yapmasna izin verilmez.
Tahvil ve Bono takas ilemlerinde, T gn saat
16:30a kadar takas ykmllklerini yerine
getiremeyen takas yeleri herhangi bir bildirime
gerek kalmakszn temerrde dm saylr.
Temerrde den ye T+1 sabah saat 09:30a
kadar takas borcunu deyememise, Takasbank
tarafndan MKB Bakanlna bildirim yaplr.
TBP Mdrl tarafndan yenin blokeli takas
alacaklar karlnda ayn gn valrl al
veya satlar yaptrlarak resen bor kapatma
yoluna gidilir. Sz konusu ilemler sonucunda
elde edilen tutar temerrde den yenin takas
ykmlln karlamaya yetmiyorsa, yenin
MKB nezdinde tuttuu ilem teminatlar likide
edilir. Temerrt borcunun karlanamayan ksm
yenin MKB teminatndan kesilir ve teminatn
tamamlamayan yelerin MKBde ilem
yapmasna izin verilmez.
60
151. Takasbank tarafndan garanti hesaplar

nasl ynetilmektedir?
MKB, hisse senetleri ile tahvil ve bono
piyasalarnda gerekletirilen ilemlerin
takasnda yaanabilecek gecikmeleri nlemek ve
temerrt durumlarnda takas alacan alamayan
taraf korumak amac ile Garanti Hesaplar
oluturmutur. Garanti hesab, MKBnin, hesabn
tesisinde aktarm olduu tutar ve yelerden
tahsil edilen temerrt cezalarnn yan sra,
bunlarn nemalarndan olumaktadr. Hisse
senetleri ile tahvil ve bono piyasalar iin ayr
ayr garanti hesaplar bulunmaktadr. Hisse ve
tahvil garanti hesaplarnn portfy ynetimi ve
nemalandrma ilemleri Takasbank Fon Ynetimi
tarafndan yaplmaktadr.
152. Takasbankn Ulusal Numaralandrma
Kuruluu olarak verdii hizmetler nelerdir?
Takasbank SPK tarafndan, Trkiyede ihra
edilen menkul kymetlere ve dier finansal
aralara ISIN ve Classification of Financial
Instruments (CFI) tahsis etmek zere
ulusal numaralandrma kuruluu olarak
grevlendirilmitir. ISO 6166 standard (ISIN),
btn snr tesi ve ulusal sistemlerde menkul
kymetlerin tanmlanmas amac ile hazrlanm
ve uluslararas sermaye piyasalarnda kabul
grm uluslararas bir standarttr. 12
haneden oluan ISIN kodu, menkul kymetlerin
uluslararas kimliidir. Bu kimlik bir anahtar
gibi kullanlarak, sz konusu menkul kymete
ait bilgilere gvenilir, hzl ve etkin bir yolla
ulalabilir. ISO 10962 standard da (CFI)
menkul kymetleri trlerine ve zelliklerine gre
kategorize etmektedir.

153. Merkezi Kayt Kuruluu A.. (MKK) nedir,
grevleri nelerdir?
MKK; hisse senetleri, yatrm fonlar, MKB
yatrm fonlar, banka bonolar, zel sektr
borlanma aralar ve varantlar gibi kaydi
sermaye piyasas aralar iin merkezi saklama
kurumu faaliyetlerini yrtmekte ve tzel kiilii
bulunan Yatrmclar Koruma Fonunu temsil ve
idare etmektir.
a) Kaydi Sisteme likin Grevler
MKK; sermaye piyasas aralarn ve bunlara bal
haklar, bilgisayar ortamnda, yeler itibaryla
ve hak sahipleri baznda saklamak ve ilgili
kaytlarn yeler itibaryla tutarlln izlemekle
ykmldr. Kurulu, kaydi sistemin gvenli
almasn salayacak nlemler almak ve bunlar
uygulamak, kaytlarn mevzuatta ngrlen
erevede gizliliini salamak, SPK tarafndan
ilgili mevzuata gre kaydi olarak ihrac ve MKK
sisteminde saklanmasna karar verilen sermaye
piyasas aralarnn ihracna ilikin ilemleri
yapmak ve bu kymetlerle ilgili ilemleri yerine
getirmek grevlerini de yrtmektedir.
61
b) Yatrmclar Koruma Fonuna likin Grevler

Yatrmclar Koruma Fonunu idare ve temsil
etmek, mevzuat gereince Fon adna yaplmas
gereken ilemleri yapmak, SPK tarafndan tedrici
tasfiyelerine karar verilen arac kurumlarn
tasfiye ilemlerini Yatrmclar Koruma Fonu
adna ilgili mevzuat hkmleri erevesinde
yrtmek, SPK tarafndan sermaye piyasas
mevzuat erevesinde verilen dier grevleri ve
dzenlemelerin gerektirdii ilemleri yapmaktr.
154. Kaydi Sistem neyi ifade etmektedir?
Kaydi sistem bir adan, evraksz kymetli evrak
ifade etmektedir. Dnya sermaye piyasalarnda,
kymetli evrakn saklanmas gerekliliinden
ortaya kan sakncalar ortadan kaldrmak,
zayi (alnma, ypranma, kaybolma, vs.) olma
durumunu nlemek, menkul kymetlerin dolam
yeteneini artrmak iin kymetli evraktan doan
haklarn gayrimaddi olarak kayden tutulmas
sistemi gelitirilmitir. MKBde ilem gren hisse
senetleri, ilgili dzenlemeler uyarnca fiziki
olarak baslmamakta, kymetler ve bunlara bal
haklar MKKnn elektronik sisteminde yatrmc
baznda tutulmaktadr.
155. MKBde ilem gren hisse senetleri nasl

el deitirir?
14 Temmuz 1994 tarihi itibaryla MKBde
ilem gren hisse senetleri (T+2) prensibiyle,
ilem gnnden itibaren ikinci i gn iinde el
deitirmektedir. Burada (T) ilem gnn ifade
etmektedir. El deitirme, MKK tarafndan kaydi
ortamda hak sahibi baznda elektronik menkul
kymet transferleriyle gerekletirilmektedir.
156. Yatrmclar MKKdan nasl bilgi alabilir?
Hak sahiplerine, ilgili arac kurulu ve/veya MKK
tarafndan, MKKda tutulan kaytlara ilikin bilgi
verilebilir. Yatrmc hizmetleriyle ilgili ayrntl
bilgilere MKKnn web sitesindeki
(www.mkk.com.tr ) Yatrmc Hizmetleri
mensnden ulalabilir.
157. MKK kaytlarnn saklanmas ne ekilde
yaplmaktadr?
MKK, kaydi sermaye piyasas aralarna ilikin
haklarla ilgili deiiklikleri, izleyen 10 yl sreyle
deiiklikten nceki haliyle deitirilemez
ekilde elektronik ortamda saklar. Yatrm fonu
kaytlarnn saklanmas iin SPK tarafndan daha
uzun bir sre belirlenebilir.
62
158. Kaydi sistemde ynetimsel haklarn

kullanlmas ne ekilde olmaktadr?
hralar genel kurul toplantsnn tarihini
ve yerini toplant tarihinden en ge 15 gn
nce MKK sistemine bildirirler. Hak sahibinin
genel kurula katlmak istemesi halinde, paylar
hak sahibinin hesabnda bloke edilir. Blokaj
talimat yatrmc tarafndan belirli yntemlerle
iletilebilecei gibi hesabn bulunduu MKK
yesi tarafndan da iletilebilir. Blokaj konulmas
zerine, MKK blokaj konulan paylarn
tutarlarn ve hak sahiplerini gsterir bir belgeyi
dzenleyerek talep eden ilgili yeye verir
ve ihraya bloke edilen paylarn miktar ve
sahiplerini ieren bir liste gnderir.
63
159. Yatrmclar Koruma Fonu nedir?

Yatrmclarn; arac kurulularn mali
durumlarnn bozulmas ve haklarnda tedrici
tasfiye veya iflas karar verilmesi nedeniyle zarara
uramalarnn nlenmesi, arac kurululardan
kaynaklanan risklere kar korunmas ve bu
sayede sermaye piyasalarna olan gvenin
artrlmas amacyla kurulan fona Yatrmclar
Koruma Fonu denir.
(www.spk.gov.tr) bulunan Yatrmclar

mensndeki Yatrmclar Koruma Fonu
blm ile YKFnin web sitesini (www.ykf.org.tr)
inceleyebilirler.
160. MKB yesi olan arac kuruluun iflas

etmesi durumunda yatrmclarn hesaplar
gvence altnda mdr?
Haklarnda tedrici tasfiye veya iflas karar verilen
arac kurumlarn ve faaliyetleri durdurulan
bankalarn yaptklar sermaye piyasas faaliyetleri
ve ilemleri nedeniyle mterilerine kar hisse
senedi ilemlerinden doan nakit deme ve
hisse senedi teslim ykmllklerinin belirli
bir miktar Yatrmc Koruma Fonu tarafndan
karlanmaktadr. YKF hakknda ayrntl bilgi
iin yatrmclar, SPK web sitesinde
162. zel Fon ne demektir?

SPK tarafndan 18/12/1999 tarihinden nce
tm yetki belgeleri iptal edilen arac kurumlarn
mterisi olan yatrmclarn alacaklarnn
ksmen denmesini teminen kurulan fona zel
Fon denir. Yatrmclar, Fonla ilgili ayrntl
bilgiye SPKnn web sitesinde Yatrmclar
mensndeki zel Fon blmnden
ulaabilirler. Hak sahibi olan yatrmclara
yaplacak demeler zel Fondan deme
yaplacak alacakllar listesi erevesinde iflas
dairelerince gerekletirilir.
161. YKFnin karlad tutar ne kadardr?

Bu tutar, her yl yeniden deerleme orannda
artrlmakta olup, 2011 yl iin 63.701 TL olarak
belirlenmitir.
Arac Kurulular
163. Arac kurulu nedir, grevleri nelerdir?
Sermaye piyasas faaliyetlerinde bulunmak zere
SPKca yetkilendirilmi banka ve arac kurumlara
arac kurulu denir. Arac kurulular,
tasarruflarn sermaye piyasas enstrmanlarna
kanalize etmek isteyen yatrmclar hesabna
menkul kymet alm-satm ilemi yaparlar.
Arac kurulular, SPKdan alnan yetki belgeleri
erevesinde;
a) Alm-Satm lemlerine Araclk,
b) Halka Arz lemlerinde Araclk,
c) Portfy Ynetimi,
d) Yatrm Danmanl,
e) Repo Ters Repo lemleri,
f) Kredili Menkul Kymet, Aa Sat, Menkul
Kymetlerin dn Alma ve Verme lemleri,
g) Trev Aralarn Alm-Satmna Araclk,
yapmaktadrlar.
164. Arac kuruluun, mterileri olan
yatrmclarn emirlerini kabul etmeme yetkisi
var m?
Arac kuruluun, mterileri olan yatrmclarn
emirlerini kabul etmeme yetkisi vardr. lgili
mevzuat uyarnca yeler, emirleri ksmen
veye tamamen kabul etmeyebilirler. Ancak,
gerekesiyle birlikte, durumu mterilerine
veya onlarn temsilcilerine hemen bildirmek
zorundadrlar.
165. Kurtaj nedir?
Arac kurulular, MKBde arac olarak yaptklar
her ilem iin mterilerinden Kurtaj ad
altnda bir komisyon alrlar. Kurtaj tarifesi ile
mterilerden alnacak dier cret ve gider
karlklar, TSPAKBnin nerisi zerine, piyasa
gelimeleri ve ihtiyalar gz nne alnarak
SPK onayyla kesinleir. Bu balamda, arac
kurulularn hisse senedi alm-satm ilemlerinde
64
mterilerinden tahsil edecekleri araclk

komisyonlar, arac kurulu ve mteri arasnda
serbeste belirlenmektedir.
166. Arac kurulu ile yatrmc arasnda
doan uyumazlklarn zm iin MKBye
bavuru prosedr nasldr?
Uyumazlk halinde yatrmc tarafndan, adli
yargya bavurmak yerine bir dileke ile MKB
Bakanlna bavurularak uyumazln idari
yoldan zmlenmesi seimlik hak olarak
istenebilir. Bu dilekede; taraflarn isim ve
adresleri, uyumazln konusu, maddi olaylar,
hukuki sebepler, ispatlayc deliller, mteri
emir numaras veya ye tarafndan mteriye
verilen makbuz ile son talep yazs bulunmaldr.
Uyumazla ilikin belgeler dilekeye
eklenmelidir.
Arac kurulular arasnda veya arac kurulularla
mterilerileri olan yatrmclar arasnda MKB
ilemlerinden doan uyumazlklar bu kapsamda
zmlenir.
167. Uyumazlklarda szl emirleri ispat
ykmll hangi tarafa aittir?
Szl alm-satm emirlerine dayanlarak
yaplan ilemlerde, szl emrin varln
ispat ykmll arac kurulua aittir. Faks,
bankalarn otomatik para makineleri kaytlar,
bilgisayar a ile girilen kaytlar ile ses ve
grnt kaytlar ve dier her trl delil ya da
yazl delil balangc gibi mteri mutabaktn
iermeyen arac kurulu kaytlar tek tarafl delil
oluturamaz.
Alm veya satm emri vermesine ramen herhangi
bir ilem gerekletirilmediini iddia eden
mteri, emri verdiini ispatla ykmldr.
168. MKB ilemlerinden kaynaklanmayan

uyumazlklar inceleme yetkisi kime aittir?
MKB ilemlerinden kaynaklanmayan
uyumazlklar inceleme yetkisi TSPAKBye aittir.
169. MKBnin uyumazlklar hakknda
verdii kararlara itiraz merci neresidir?
MKB Ynetim Kurulunun uyumazlklar
hakkndaki kararlarna kar, bu kararn
taraflara tebliinden itibaren 10 i gn iinde
SPKya itiraz edilebilir. SPKnn uyumazlklar
zmlemeye dair kararlar idari adan son
karardr.
170. Yatrmc, arac kurulu tarafndan zarar
karlanmad takdirde ne yapmaldr?
Yatrmcnn, ikayet edilen yeye kararn yerine
getirilmesi iin yazl olarak bavurduunu
belgeleyen delili ek yaparak sz konusu kararn
yece yerine getirilmediini bildiren bir dileke
ile MKBye tekrar bavurmas gerekir. yelerin
mterilerine MKB ilemlerinden dolay
verebilecekleri zararlar srasyla;
a) ye tarafndan kabul edildii,
b) MKB Uyumazlk Komitesinin tavsiyesi
zerine MKB Ynetim Kurulunca
kararlatrld,
65
c) MKB Ynetim Kurulu kararna itiraz zerine

SPK tarafndan deme karar verildii,
d) Anlamazlk bir yarg organnca nihai karara
baland
takdirde anlamaya varlan veya kararlatrlan
meblan kendilerinden tahsili yoluna gidilir. Bu
mmkn olmazsa ilgili mevzuattaki teminattan
mahsup yaplarak denir.
Eksilen teminatn tamamlanmas iin MKB
tarafndan ilgili arac kurulua en ok 2 aya kadar
sre verilebilir.
171. MKBnin arac kurululara idari disiplin
cezas verme yetkisi var m?
MKB tarafndan, MKB Disiplin Komitesinin
ilgili raporu da incelenerek, Borsa yelerine fiilin/
fiillerin ierik ve nemine gre;
a) Uyar,
b) Knama,
c) Para Cezas,
d) Geici karma,
e) Srekli karma
cezalar verilebilir. Bu kararlar kesinletikten
sonra uygulanr.
MKB ile letiim
66
Yatrmclar, MKBden bilgi almak iin nereye

bavurabilirler?
Yatrmclar, MKB bnyesindeki Yatrmc
Danma Merkezine; bilgi almak, gr, neri ve
taleplerini iletmek iin bavurabilirler.
Yatrmclar, Yatrmc Danma Merkezinin
hizmetlerinden nasl yararlanrlar?
Yatrmclar, Yatrmc Danma Merkezine;
yazyla, faksla, telefonla, bizzat, MKBnin web
sitesinde yer alan Bize Ulan blmndeki
formu doldurarak e-posta ile bavurabilirler.
MKB nternet Adresi; http://www.imkb.gov.tr
eklindedir.
Yatrmc Danma Merkezi; tatil gnleri hari
08:45-12:30 ile 13:30-17:45 saatleri arasnda;
MKB Reitpaa Mahallesi, Tuncay Artun
Caddesi, Emirgan 34467 stanbul posta adresli
MKB binasnda hizmet vermektedir.
MKB Yatrmc Danma Merkezinin
ilgililere hizmet veren telefon numaras:
(212) 298 29 00dr.
Yatrmclar ayrca, (212) 298 21 00 nolu
MKB Santral telefonundan da Yatrmc Danma
Merkezine ulaabilirler.
MKB Faks No (212) 298 25 00 dr.
Yatrmclar, Yatrmc Danma Merkeziden
alm-satm ilemlerine ilikin yorum ierikli
bilgi alabilirler mi?
MKB, ilgili dzenlemeler uyarnca tarafsz
alan bir kurulutur. MKB bnyesinde bulunan
Yatrmc Danma Merkezi, sermaye piyasas
aralar ile bunlar ihra eden ortaklk ve
kurulular hakknda ve sermaye piyasas ile ilgili
dier konularda ynlendirici nitelikte yazl veya
szl yorum ve yatrm tavsiyelerinde bulunamaz.
Bu ynde bir grev ya da yetkisi yoktur.
67

Mustafa Kemal Mahallesi, Eskiehir Yolu
8.km, 06530 Balgat / Ankara
www.spk.gov.tr
www.yatirimyapiyorum.gov.tr
Ank. Tel : (312) 292 90 90
Ank. Faks: (312) 292 90 00
st. Tel : (212) 334 55 00
st. Faks : (212) 334 56 00
Reitpaa Mahallesi, Tuncay Artun Caddesi,
34467 Emirgan / stanbul
www.imkb.gov.tr
www.kap.gov.tr (Kamuyu Aydnlatma Platformu)
Tel : (212) 298 21 00
Faks : (212) 298 25 00
Vadeli lemler ve Opsiyon Borsas A..
Akdeniz Caddesi No:14, Birsel Merkezi,
Daire: 601, 35210 Alsancak / zmir
www.vob.org.tr
Tel : (232) 481 10 81
Faks : (232) 445 61 85
stanbul Altn Borsas
Rhtm Caddesi No:81,
34425 Karaky / stanbul
www. iab.gov.tr
Tel : (212) 292 66 00
Faks : (212) 292 66 18
68

ili Merkez Mahallesi, Merkez Caddesi
No:6, 34381 ili / stanbul
www.takasbank.com.tr
Tel : (212) 315 25 25
Faks : (212) 315 25 26
Asker Oca Caddesi, Szer Plaza No:1-15
Kat:2, 34367 Elmada - ili / stanbul
www.mkk.com.tr
www.ykf.org.tr (Yatrmclar Koruma Fonu)
Tel : (212) 334 57 00
Faks : (212) 334 57 57
Trkiye Sermaye Piyasas Arac
Kurulular Birlii
Bykdere Caddesi No:173
1.Levent Plaza A.Blok Kat:4,
34394 Levent / stanbul
www.tspakb.org.tr
Tel : (212) 280 85 67
Faks : (212) 280 85 89
Borsa Arac Kurumlar Yneticileri Dernei

www.bakyd.org.tr
Tel : (212) 298 26 63
Faks : (212) 298 26 64
Borsa Yatrmclar Dernei (BORYAD)
Mimar Sinan Mahallesi,
Hakimiyeti Milliye Caddesi, Atlas Sokak
No:29 Kat:2, 34680 skdar / stanbul
www.boryad.org
Tel : (216) 456 26 57
Faks : (216) 456 36 02
Trkiye Kurumsal Yatrmc
Yneticileri Dernei
Kuleleri Kule 2, Kat: 8,
34330 4.Levent / stanbul
www.tkyd.org.tr
Tel : (212) 279 03 99
(212) 280 18 67
Faks : (212) 279 07 44
Trkiye Kurumsal Ynetim Dernei
Yldzposta Caddesi, Dedeman han
No:48 Kat: 7, 34349 Beikta / stanbul
www.tkyd.org
Tel : (212) 347 62 73
Faks : (212) 347 62 76
69
Borsaya Kote Ortaklk Yneticileri Dernei

(KOTEDER)
Meclisi Mebusan Caddesi, Karun kmaz
No:1, 34427 Fndkl / stanbul
www.koteder.org.tr
Tel : (212) 334 50 05
Faks : (212) 334 50 88
Gayrimenkul Yatrm Ortakl Dernei
(GYODER)
Nispetiye Caddesi, Levent Merkezi
No: 6/2, 34330 Levent / stanbul
www.gyoder.org.tr
Tel : (212) 282 53 65
(212) 325 28 25
Faks : (212) 282 53 93
Yatrmc likileri Dernei (TYD)
Nispetiye Caddesi, Levent Merkezi
No: 6/2, 34330 Levent / stanbul
www.tuyid.org
Tel : (212) 278 30 88
Faks : (212) 282 91 11
Borsa Uzmanlar Dernei
www.bud.org.tr
Tel : (212) 298 22 59
Faks : (212) 298 26 01
Notlar
70
Notlar
71
Notlar
72
indekiler
Sermaye Piyasalar
10
Hisse Senetleri
12
Yatrm Fonlar
14
Varantlar 16
18
34
Yabanc Menkul Kymetler Piyasas
38
40
Kotasyon 42
Kamuyu Aydnlatma
51
58
61
63
Arac Kurulular
64
MKB ile letiim
66
68
Bu kitapk, yatrmclar bilgilendirmek amacyla MKB Yatrmc Danma

Merkezi tarafndan ilgili birim ve kurulularn ibirliiyle hazrlanmtr.
bu kitapk sadece kamuoyunu aydnlatma amaldr. MKB iin hukuken
herhangi bir ykmllk dourmamaktadr. Bu kitapktaki bilgilere
dayanlarak alnacak, yatrm ya da benzeri kararlarn sonularndan MKB
sorumlu tutulamaz. Bu kitapk herhangi bir ileme giriilmesi iin bir teklif,
teklif daveti, tavsiye veya benzer nitelikte deildir. Bu kitapkta yer alan
bilgiler, gvenilir olduuna inanlan materyal esas alnarak hazrlanmtr;
bununla birlikte MKB bunlarn doru, gncel, eksiksiz veya hatasz
olduuna dair sorumlu tutulamaz. Bu kitapn tm haklar MKBye ait
olup, bu kitapk yazl izin olmakszn ksmen veya tamamen datlamaz.

Yatrmc Danma Merkezi
Tel: 0212 298 29 00
Faks: 0212 298 25 00
www.imkb.gov.tr
www.moludsgn.com
Endeksler 45
Cevaplarla
Borsa ve
Sermaye
Piyasas
www
.imkb.gov.tr

Reitpaa Mah. Tuncay Artun Cad.
Emirgan 34467 - stanbul
Tel: 0212 298 21 00
Faks: 0212 298 25 00
www.imkb.gov.tr
Nisan 2011

Cevaplarla Borsa Ve Sermaye Piyasasi PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cevaplarla Borsa Ve Sermaye Piyasasi PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Cevaplarla

stanbul Menkul Kymetler Borsas

Sermaye Piyasas Kurulu

stanbul Menkul Kymetler Borsas

Tahvil ve Bono Piyasas

Yabanc Menkul Kymetler Piyasas

Gelien letmeler Piyasas

MKB Takas ve Saklama Bankas A..

Merkezi Kayt Kuruluu A..

Yatrmclar Koruma Fonu

MKB ile letiim

Sermaye Piyasasnda Balca Kurulular

Bu kitapk, yatrmclar bilgilendirmek amacyla MKB Yatrmc Danma

stanbul Menkul Kymetler Borsas

istanbul menkul kIymetler borsasI

istanbul menkul kIymetler borsasI

istanbul menkul kIymetler borsasI

g) Borsa yeleri (Arac kurumlar ile bankalardan

istanbul menkul kIymetler borsasI

istanbul menkul kIymetler borsasI

Sermaye Piyasas Kurulu

7. SPKnn tekilat yaps nasldr?

istanbul menkul kIymetler borsasI

istanbul menkul kIymetler borsasI

8. SPKnn irketlerle ilgili yetkileri nelerdir?

10. SPK gzetim ilevini nasl

istanbul menkul kIymetler borsasI

stanbul Menkul Kymetler Borsas

istanbul menkul kIymetler borsasI

16. MKB geici olarak kapatlabilir mi?

istanbul menkul kIymetler borsasI

istanbul menkul kIymetler borsasI

istanbul menkul kIymetler borsasI

23. Sermaye artrm ve temett datm

istanbul menkul kIymetler borsasI

26. Hisse senedinin ihra fiyat ile borsa fiyat

29. Hisse senedi sahibinin datlan kr

istanbul menkul kIymetler borsasI

33. Yatrm Fonu ile Borsa Yatrm Fonu

istanbul menkul kIymetler borsasI

36. BYFlerin riski var mdr?

hesaplama erevesinde, baz alnan endeksin

37. BYFlerin alm-satm nasl yaplr?

BYFler, baz alnan endeks kapsamndaki menkul

Lot bykl 1 adet katlm pay olarak

MKBde 2011 yl Nisan ay itibaryla aada yer

istanbul menkul kIymetler borsasI

prim deeri ile snrldr. Yatrmclar, varant

istanbul menkul kIymetler borsasI

44. Varant fiyatn hangi faktrler etkiler?

a) Dayanak varlk spot fiyat,

istanbul menkul kIymetler borsasI

Hisse Senetleri Piyasas

alm-satm yapamazlar. Yatrmclarn arac

MKBde Hisse Senedi Alm-Satm lemlerine likin ema

Hisse Senetleri Piyasas

istanbul menkul kIymetler borsasI

istanbul menkul kIymetler borsasI

47. Menkul kymetlerin HSPde ilem grme

Emirlerin ilem grme sralamasnda ilk nce

Yukardaki tabloda grlen emirlerin bulunduu

istanbul menkul kIymetler borsasI

Alta bekleyen 40 lotluk emirle ilem