16.07.

2012

10. KONSOLDASYON

Konsolidasyon
gerilmedeki art

zeminin boluk orannda azalma ve

deformasyon yaratr (gzeneklerden su dar kar).

nasl artar?
1. Yeraltsuyu seviyesi der
2. Zemine yk uygulanr

16.07.2012

Toprak Seviyesinin Oturmas

Oturma toprak zemin seviyesine (veya st yzeyine yakn bir
seviyeden) uygulanan yke bal olarak toprak zeminin seviyesinin
skmas olarak tanmlanr.
Toplam oturma bileenden oluur.
1. Ani veya elastik oturma
2. lksel (primary) konsolidasyon
3. kincil (secondary) konsolidasyon
Ani veya elastik oturma elastisite teorisi (zeminin elastisite modl)
kullanlarak hesaplanr.

Konsolidasyon nedir?
Konsolidasyon sklkla kompaksiyon ile kartrlan bir zemin
davrandr.
Konsolidasyon ile kompaksiyon arasndaki fark, faz diyagramlar ile
aadaki gibi aklayabiliriz.

16.07.2012

Kompaksiyon: Boluk hacminin azalmas, younluun

artmas, hava k
Konsolidasyon: Zaman (t) faktrn de iinde
barndran ve boluklardaki suyun bir yk altnda
dar atlmas
ounlukla
nce taneli topraklar
kil, silt
ri taneli
Kum, akl
Konsolidasyona maruz
kalabilirler. Ancak, yksek geirimlilikleri nedeniyle
ok daha hzl bir sre sz konusudur.
Doygun killer
Konsolidasyon sresi OK YAVA
Dk geirimlilikten dolay.

KONSOLDASYON TEORS
Konsolidasyon Teorisi
Topran konsolidasyon srecindeki davrann,
Konsolidasyondan kaynaklanan oturmalarn
byklk ve hz hakknda bilgi edinilmesini salar.
Varsaymlar:
Zemin suyu doygun
Drenaj dey ynde
Zeminin yatay ynde genilemedii

Farkl oturmalar
OK NEML BR SORUN
Ekonomik maliyet art

16.07.2012

Su
Doygun toprak ktlesi iinde
Her
ynde hareket edebilir. Bu nedenle, temelde
konsolidasyon
3 boyutlu ele alnmas gereken
bir sre.
Bununla birlikte, topraktaki yanal devamlln
yksek olmas nedeniyle, yanal ynde suyun drene
olmas
ZOR
Bu nedenle, suyun hareket ynnn dey ynde
ve 1 boyutlu olduu, dolaysyla oturmann da
dey ynde olduu kabul edilir.

16.07.2012

Yaydaki Davran
Toprak davran olarak kabul
edilirse; daha sk yay (toprak), daha az skma
Sklk (stiffness)
Konsolidasyondan kaynaklanan
oturmann bykln etkileyecektir.
Dzenekteki kapan almas, toprakta suyun drene
olmasna (topran geirimliliine) benzetilebilir.
Kapak akl ne kadar kkse (toprak geirimlilii)
suyun dar atlmas o kadar yava
nce taneli
topraklarn konsolidasyon sreci
UZUN ZAMAN
alyor.
GERMLLK
Hz ile ilikili.

OEDOMETRE deneyi, ince taneli topraklarn 1

boyutlu konsolidasyon davrannn
belirlenmesinde kullanlan bir deneydir.
20 mm ykseklikte ve 75 mm apnda
rselenmemi bir toprak rnei, dey ynde
etkiyen yk(lere) tabi tutulur.
Poroz talar kullanlarak (rnein st ve alt
kesimlerinde) iki ynde drenaj salanabilir.

16.07.2012

Yk uygulandktan bir sre

sonra, su boluklardan
dar kmaya
balayacaktr.
Bu durum, gzenek suyu
basncnda ve boluk
orannda azalmaya, etkin
gerilmede ise arta neden
olacaktr.

Uygulanan ykte arta gidilerek

(ounlukla 2 kat artrlarak) deneye
devam edilir.
rn: 50 kPa
100 kPa
200 kPa
Her bir ykleme sonucu oluan oturma
miktar ve zaman deerleri kaydedilir.

16.07.2012

Topraktaki oturma, boluk

oranndaki deiimle ilgili
Dey yndeki yer deitirme
(rnein yksekliindeki
ksalma), boluk oranndaki
deiimlerle ifade edilebilir.
Eitlikte
e: ykteki arta bal olarak gelien
boluk oranndaki deiim; e0: yklemeden nceki
boluk oran

Field vs. Lab

From Coduto 1998 (text)

16.07.2012

Konsolidasyon Erisi
e
eo

yield

(log scale)

n Konsolidasyon Basncnn Belirlenmesi

1
2
3
4
5

e
eo

(log scale)

16.07.2012

OCR, gemite topran maruz kald en yksek

etkin gerilmenin, gncel etkin gerilmeye oran
olarak tanmlanabilir.
En yksek gemi etkin gerilme
N
KONSOLDASYON BASINCI (C) oarak da bilinir.

Normal Konsolide (NC)-Ar Konsolide killer (OC)

Gncel etkin gerilmeler yksek bir etkin gerilmeye
maruz kalmam killer
NORMAL KONSOLDE
killer (NC)
NC
OCR=1
NC
dk makaslama dayanm
OC
Gemite, bugnk etkin gerilmeden yksek
etkin gerilmeye maruz kalm killer (OC)
OC
OCR>1
OC
Yksek makaslama dayanm
OCR<1 olamaz

16.07.2012

(1) ESTIMATION OF SETTLEMENT

For any stress increment:

Coefficient of volume compressibility (mv)

10

16.07.2012

Temel Tasarmnda
Hatrla:
zin verilebilir tama kapasitesi
Oturma miktar
MUTLAKA dikkate alnarak hesaplanmal...

11

16.07.2012

Konsolidasyon Yzdesi

U (%)
Zaman Faktr (Tv)
U (%) = f (Tv)
Konsolidasyon yzdesi, herhangi bir andaki
konsolidasyon oturmasnn, nihai oturmaya oran
olarak tanmlanr.

Tv

Cv .t
d2

Burada, Cv: konsolidasyon katsays, t zaman, d

ise drenaj uzunluudur. Her iki yzeyde geirimli

ise, d=H/2, tek ynde drenaj varsa d=H alnr.

Hesaplamalar:
1 e0
e

H
H0

e S w Gs
H0
lk kalnlk
H
Boydaki deiim
e0
e1 + e

Hacimsel skabilirlik katsays (Mv) (cm2/kg)

Mv

1 e0 e1 1 H 0 H1

1 e0 1' 0' H 0 1' 0'

Skma indeksi (Cc) =

Cc = 0.009 (LL-10)

e0 e1
1'
log '
o

e log P grafiinin dorusal

kesiminin eimi

12

16.07.2012

Konsolidasyon Yzdesi (U) =

e0 e
e0 e1

e0 : ilksel boluk oran; e : konsolidasyon

srasndaki boluk oran; e1 : deney sonundaki
boluk oran
0U1

Oturma

S Mv 'H

P P
Cc
H log10 0
1 e0
P0

Konsolidasyon Katsays (Cv): ki yol ile

bulunabilir.
- Log Time (Casagrande)
- Karekk Zaman yntemi

Log Time

U=% 50 ; Tv=0.196

Cv
Karekk zaman

0.196d 2
t50

Cv

0.848d 2
t90

k Cv Mv w

k: permeabilite

13

16.07.2012

Primary consolidation

U:0.5 as ve a100 orta nokta t50

LOG (t)
Eri 3
kesimden
oluuyor
Parabolik,
dorusal,
erisel (x:
asimptot)
Se: A ve B
(4:1)
Belirle:z
Adan z kadar
k: as: (U=0)
as:a0
(doygun
olmama,
boluk vs.)
Initial
compression
Erilerin
dorusal
kesimlerin
kesiimi
a100 (U=1)

Karekk (t)
Teorik erinin U= % 60a
kadar dorusal olduu kabul
edilir.
Bu doruyu uzatp, 1.15
katn yatayda alp, eriyi
kestii noktann izdm,
U= % 90 t90

14

16.07.2012

SORU:
Zaman

Geen
Zaman

P (kPa)
t1/2 (dak)

25

50

800

1600

0s

42

72

118

0.25

44

77

120

150

190.5

294.5

153

201.5

8.5

0.38

10

46

80

304.5

121

154

209.5

15

0.5

12

47

305

81

122

155

212.5

23.5

0.63

14

306

47.5

82

122.5

155.5

215

306.5

34

0.75

1 dak

15

48

84

123

156

216.5

307.5

17

49

86

124

157

218.5

2.25

308.8

1.5

19

50

89

125

158

222

311.5

22

51

91

126

158.5

225

314

6.25

2.5

25

52

92

127

159.5

228.5

317.5

27

53

93

128

161

231

320

12.25

3.5

29

54

94

128.5

162

235

323

16

30

54.5

95

129

163

237

326.5

25

32

55.5

97

131

164.5

243

332.5

36

34

56.5

99

131.5

166.5

249

337.5

49

35

58

101

134

169

254.5

342.5

64

36

60

103

136

171

259.5

348.5

81

37

61.5

105

138

173

264.5

353.5

100

10

37.5

62.5

106.5

140

174.5

269.5

358.5

121

11

38

63.5

107.5

141

176

273.5

365.5

144

12

38.5

64.5

109

142

177

275.5

369.5

169

13

39

66

110

144

178.5

279.5

378.5

24 saat

38

42

72

118

150

190.5

294.5

390

09:00

09:00

100

200

400

Kalnlk deiim okumalar (x10-2 mm)

15