Nutrition month is a campaign held every July to create awareness on the

importance of nutrition. This year, we celebrate this event with the theme
"First 1000 days ni baby pahalagahan para sa malusog na kinabukasan". It
gives emphasis on the first 1000 days of a person's life beginning at the
very first day of conception until the child's second birthday. Ang 1000
days apil ani ang 270 ka adlaw sa pagsamkon, 365 ka adlaw sa unang tuig
sa bata ug 365 ka adlaw sa ika duhang tuig. This period is known as "the
golden window of opportunity" to maximize a child's potential for growth
and development. Gihatagan pud ni siya ug importansya kay mao ni ang
panahon nga mahitabo ang growth faltering, stunted growth or pagka
bansot na pwede natong ma likayan.

The first 1000 days of life starts on the day of conception. Sa panahon sa
pag mabdos, ang bata ga depende ra gyud sa mama para sa iyang
nourishment na kinahanglan para sa saktong pagtubo ug pagdevelop.
Importante nga ang mama sakto ug masustansya ang gipangkaon ug ma
suplementohan ug vitamins ug minerals para ma tugunan ang
panginahanglan sa ga tubo nga bata sa iyang sinapupunan. This lays the
foundation for the child's mental, motor and social skills.

Usa sa mga prioridad sa mabdos ang proper nutrition. A pregnant woman

should have healthy weight gain throughout her pregnancy. Sa pag
mabdos, mga 1-1.5 kilo ang angay na madugang sa timbang sa first
trimester ug 0.5 kilo taga semana during the rest of the pregnancy.

Poor nutrition during pregnancy has consequences.

1. Women who are underweight before and during pregnancy are at risk of
maternal deaths and likely to give birth to low birth weight infants. Ang
mga samkon nga dili sakto ang timbang sa wa pa masamkon ug sa
panahon na ga samkon sila, mas taas ang risgo na ang ilahang anak kay
maka kuha ug maba pud nga timbang pagpanganak niya. Maka apekto ni
sa saktong pag develop sa bata ug mas risgo na magka sakit later in life.
2. Iron deficiency anemia among pregnant women increases risk of death
due to excessive blood loss. Ang mga anemic na mabdos risgo na
magdugo sa iyang pagpanganak, ma apasan or ma anemic pud iyahang
bata.
3. Folate deficiency and Iodine deficiency during pregnancy can cause
stillbirth or physical deformity and mental retardation.

5. Ang mga overweight ug obese na mga mabdos risgo ug mga

complications pareha sa gestational diabetes, eclampsia ug pagka
premature sa bata.

Dinhi nato makita ang importansya sa pagpa prenatal especially sa 1st

trimester para ma likayan ang mga complication ug ma supplementohan
ug saktong vitamins ang mama na magresulta sa himsog na panglawas sa
mama ug sa bata.

An important instrument to ensure a child's health and proper nutrition is

exclusive breastfeeding. Sugod sa unang oras sa pagpanganak, ang
mama dapat exklusibong magpa totoy sa bata hantod sa unang 6 ka
bulan. Dapat breastmilk ra ang ipa inom ug wa nay lain bisan tubig. Ang
pwede ra ma sagol kay ang mga gi reseta sa doctor nga mga tambal,
vitamins ug uban pa.

Daghan kaayong benepisyo na gihatag ang breastfeeding.

1. Breastmilk is a complete food for the baby for the first 6 months.
Kumpleto na ang nutrisyon na gihatag sa gatas sa mama para sa sakto
nga pagtubo ni baby.
2. It contains essential nutrients needed for the baby's cognitive
development.
3. Ang pag breastfeed maka himsog sa lawas ni baby para ma likayan ang
mga sakit pareha ug mga infection or diarrhea.
4. Makapa bright pud ang breastmilk leading to better performance in
school or at work.

Naa puy epekto ang dili pag exclusive breastfeeding sa mga bata hantod
6 months.
1. Babies who are not exclusively breastfed do not reach their maximum
potential.
2. Ang mga bata na ga inom ug infant formula or commercial na gatas
mas taas ang posibilidad magka infection, allergy, pagka obese, cancer,
diabetes ug sakit sa kasingkasing sa iyang pagdako puhon.
3. Ang formula-fed na infant have lower IQs.
4. Mixed feeding decreases breastmilk production. Magka gamay ang
gatas na gi produce sa breast kung mag mixed feeding ang mama.

Atfter 6 months, the baby should start receiving complementary feeding

while continuing breastfeeding to meet nutritional requirements needed
for proper growth and development. Nagka daghan na ang
panginahanglan sa lawas ni baby mao sugdan na nato ug pakaon.

Here are the four components of complementary feeding na dapat nato

hinumduman:
1. Timing - ang pag introduce ug complementary food dapat sugdan sa
saktong panahon after 6 months sa bata kay mao ni ang edad nga ready
or andam na ang bata. Too early introduction of complementary food can
lead to decreased demand of breastmilk resulting to poor nutrition while
late introduction increases the risk for being stunted or underweight.
2. Adequacy of amount - in addition to breastmilk, dapat variety ug sakto
ang gidaghanon sa pagkaon na ihatag ni baby para maka hatag ug
saktong energy, protein ug uban pang sustansya nga dako ug tabang sa
iyang pag develop.
3. Safety - dapat siguraduhon na limpyu ang pag andam ug paghipos sa
pagkaon ni baby
4. Active feeding - ang pagpakaon ni baby, kinahanglan ug pasensya.
Dapat hinayhinay lang ug kung mahimo, ma minimize ang mga
distractions.

As the infant grows, the consistency of complementary foods should

gradually change from semi-solid to solid foods and diet should be more
varied. Breastfeeding should be continued up to 2 years of age.

Indeed, dapat hatagan ug importansya ang unang 1000 days ni baby kay
dako ang impact ani sa iyang pagtubo ug pagdevelop especially mentally
ug physically. Let us keep in mind the importance of quality prenatal
assessment, exclusive breastfeeding for the first 6 months and giving
appropriate complementary feeding after six months while continuing
breastfeeding. Dapat ta magpaka bana sa first 1000 days ni baby para
masiguro nato iyang himsog nga panglawas ug hayag na kaugmaon.