HASTANELERDE KAI OLANAKLARI, KAI YOLLARI

TASARIMI VE KOMPARTIMANLARA AYIRMA

Oral DEMRCOLU
Alara Proje Mhendislik Prod. n. Taah. Tic. Ve San. Ltd. ti.

ZET
Gnmzde hastane binalarnn hem says hem de binalarn bykl artmaktadr. Buna bal
olarak bu yaplarda yangn annda can gvenliinin salanmas ayn oranda zorlamaktadr. Benzer
ekilde, hastane binalarnda yangn yaylmnn nlenmesi, acil durum tahliyesi, ka yollarnn
tasarlanmas iin binada alnacak nlemlerin nemi de artmaktadr. Bu durum, hastane mimarisinin,
binadaki kullanc tiplerinin hareket kabiliyetlerini ve hastanede yrtlen ilemleri gz nne alarak
tasarlanmasn gerektirmektedir.
Bu bildiride; hastane kullanclarnn yangn annda davranlar, binadaki ka yollarnn nitelik ve
nicelikleri, bu konudaki standartlar ve/veya ynetmeliklerin gereklilikleri, hastanelerde tahliye biimleri,
ka yollar eleri, binalarn kompartmanlara ayrlmas, dikey aklklar, ka yollarnda izin verilen
mesafe snrlar gibi konulara deinilecektir.
Anahtar Kelimeler: k, ka, kompartman, tahliye, yatay tahliye

ABSTRACT
At the present time hospital buildings are increasing in terms of both quantity and size. Therefore in
case of a fire, providing life safety in these huge facilities is getting difficult proportionally. In a similar
way fire confinement, emergency evacuation, emergency egress projections and the precautions that
has to be implemented become crucial manners which require additional interest. This circumstance,
leads hospital architecture to be designed by considering the medical process being executed in
health care facilities and by considering the occupant type and capability.
In this bulletin; behavior of the hospital occupants, quality and quantity of egress ways, the standard
and regulation requirements on the subject, emergency evacuation strategies in health care facilities,
elements that constitute an emergency egress, compartmentation of building in to fire zones, vertical
openings, distance limits on emergency egress ways will be explained.
Keywords: Exit, escape, compartment, evacuation, horizontal evacuation

1.

GR

Hastaneler, fiziksel veya zihinsel hastalklar devam eden veya nekahet halindeki, bakma muhta
kiilerin, engellilerin, bakm ve tedavisini amalayan kurumlardr. Bu kurumlara ait binalar genellikle
fiziksel hareket kabiliyetlerinin yetersizlii, zihinsel rahatszl veya ya nedeniyle korunmaya ihtiya
duyan hastalara ayakta tedavinin yan sra yatarak tedavi (konaklama) olana salamaktadr. Baz
hastaneler ise bu hizmetleri, tutuklu veya zihinsel hastal nedeniyle zgrlkleri kstlanmas gereken
kiilere salamaktadr. Bu yzden hastanelerde bir yangn durumunda, ierideki hasta, hasta yaknlar
ve personelin (dier bir deyile kullanclarn) tahliyesi, dier binalardan daha farkl nlemler
alnmasn gerektirmektedir. Bu bildiri zellikle hareket kabiliyetlerinin kstl olmas nedeniyle daha
byk risk altnda olan kullanclarn can gvenliinin salanmas ve/veya hastane binalarnn greceli
olarak kark yaps nedeniyle olaan ka davranlarnn sergilenmesinin mmkn olmad veya
zor olduu durumlarda kullanclarn gvenlii iin ka yollarnda ve bina blmlerinde alnmas
gereken nlemlere odaklanmaktadr.
Bu yzden ncelikle, hastanelerdeki kullanclarn zelliklerinin ve hareket kabiliyetlerinin belirlenmesi
gerekmektedir. Kullanc zelliklerinin belirlenmesini takiben, can gvenlii ve yangndan korunma
asndan alnmas gereken pasif yangn nlemleri ve ka elverililii, ncelikle lkemizde yrrlkte
olan Binalarn Yangndan korunmas Hakknda Ynetmelikin (BYKHY) kurallarna gre incelenecektir.
Bu ynetmelikte yeterli veya ak bilgi bulunmayan ancak uygulanmas elzem olan baz durumlar iin
ise NFPA 101 [2] den faydalanlarak aklamalarda bulunulacaktr.
2.

KULLANICI TPLER VE NTELKLER

Genel olarak, bir hastanedeki kullanclar kendini koruma yeteneinden yoksun kimseler olarak
nitelendirilmektedir [4] .
Hastanelerdeki kullanclarn nemli bir ounluu kendini tahliye
kabiliyetinden yoksun veya hareket edebiliyor olmasna ramen bir yangn tehdidini alglayp makul bir
tepki veremeyecek kimselerdir. Modern hastanelerde genel olarak tip tedavi hizmeti verilmektedir.

Ayakta tedavi
Yatarak tedavi
Youn Bakm ve cerrahi mdahale

Ayakta tedavi gren hastalar uygun ynlendirme ile dumann youn ve scakln yksek olmad
durumlarda gvenlikli blgeye kendileri hareket edebilirler. Yatarak tedavi hastalar ise zor da olsa
sedye, tekerlekli sandalye veya yataklarnda tanabilir ve tahliye edilebilirler. Bu, merdivenler ile dikey
tahliye olabilecei gibi yatay tahliye de olabilir, ancak her iki durumda da yardm almadan yaplamaz.
Youn bakm ve cerrahi mdahale hastalar ise byk ounlukla yaam destei iin ihtiya duyulan
cihazlara bal olduundan, bu hastalar tahliye etmek ve ksa mesafelerde bile hareket ettirmek,
hastalarn yaamlarna mal olabileceinden dolay olduka gtr.
Bunlarn yannda hastanelerde hasta yaknlar, ziyaretiler ve personel de bulunmaktadr. Hastane
personeli, z can gvenlii asndan deerlendirildiinde kendini tahliye edebilecek kullanclardr.
Ancak zellikle yangn blgesi ve evresindeki veya binann tahliyesinden sorumlu personelin, yatarak
tedavi gren veya youn bakmdaki hastalara destek olmak amacyla binada kalma sreleri dier
personele gre daha fazla olacaktr. Hatta baz hallerde bu personelin btn acil durum sresince
binay terk etmeleri mmkn olamayacaktr.
Hastanede bulunan hasta yaknlar, ziyaretiler ve yukarda bahsedilmeyen personel ise ounlukla
dikey tahliye yntemini kullanabilecek hareket kabiliyeti kstl olmayan kullanclardr. Elbette bu
kullanclar arasndan, hastalarn tahliye ve korunmalarna destek olmak iin binada kalacak veya
greceli olarak yava tahliye olacak kullanclar da bulunacaktr.

3.

HASTANELERDE YANGINDAN KORUNMA STRATEJLER

Hastanelerde can gvenliinin salanmasnn yannda, verilen hizmetin devam ettirilebilmesi iin
pahal medikal cihazlarn yangndan zarar grmesinin nlenmesi, yani mal ve mlk gvenlii de
hedeflenmesi gereken nemli bir amatr. Bu saydklarmzn dnda evrenin korunmas, toplumsal
imaj ve hastanenin saygnl da ikinci derecede nemli amalardan saylabilir.
Hastanelerde bu amalara eriebilmek iin kullanlan eitli yntem veya stratejiler olsa da, ana
prensip; hareket kabiliyeti kstl hastalarn ounlukta olmas nedeniyle, hastalar bir yangn annda
binadan karmak yerine, hastay yangndan uzak tutma gerekliliidir. Bu amala kullanlan savunma
stratejilerinden ilki, Yerinde Korunma( ng. Defend-in-Place) olarak adlandrlmaktadr [5]. Yerinde
korunma yntemi, hastane tasarm ve iletmesi srasnda yangnn hzla alglanmasn, muhafaza
edilmesini ve hzla sndrlmesini salayacak nlemlerin alnmasn gerektirir. Bu stratejide, yangnn
hzla alglanmas nemli olsa da en nemli ksm yangnn hzla sndrlmesidir. Bu sayede hastalarn
bina dna tahliyesi yaplmadan can gvenliinin salanmas amalanr.
Hastanelerde kullanlan dier nemli bir yangndan korunma stratejisi ise, Kademeli Yatay Tahliyedir.
Bu strateji yangn kmasnn nlenmesinin ana prensip olarak benimsenmesini gerektirir. Bir ekilde
yangn kmas durumunda ise, yangnn hzla alglanarak hastalarn, ayn katta oluturulan dumandan
ve sdan arndrlm, yeterli byklkteki gvenlikli blgelere tanmasn amalamaktadr.
Bu iki nemli strateji, tanm olarak birbirlerinden ayr olsalar da hastanelerde uygulanmas ve tasarm
asndan i ie gemi konulardr.
Bu bahsedilenlerin dnda, hareket kabiliyeti olan ve binay gvenli bir ekilde terk etmeye yetkin
kiilerin tahliyesi iin de dikey tahliye yntemi kullanlmaktadr. Bu yntemde, kullanlan ana elemanlar
genellikle yangn etkilerinden arndrlm merdivenlerdir (ya da korunumlu merdivenler). Baz zel
durumlarda rampalar (rnein Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon hastanelerindeki rampalar) uygun
koullar oluturularak ka yolu olarak kullanlabilmektedir.
3.1

Yerinde Korunma Stratejisi

Binay tmden tahliye etmek yerine, yerinde korunma stratejisini uygulamak uluslararas birok
standarta da kabul grm bir yntemdir. Bu kavram NFPA 101in 2006 basmnda, ekler ksmndaki
bir paragrafta u ekilde zetlenmektedir.
Yangn veya baka bir acil durumda, her zaman binay tmden boaltmak gerekmeyebilir. Duman
bariyerleri, dier katlar veya benzer kompartmanlara ayrma yntemleri ile oluturulan snma
alanlar, kullanclarn acil durum sona erene kadar gvenlikli bir ortamda kalmalarna olanak
salayacaktr. klara eriimin kapal koridorlar ile saland kullanm tiplerinde ve zellikle uyuyan
kiilerin bulunabilecei kullanm tiplerinde tek bir yangn durumu yatay klar ve duman bariyerleri de
dhil olmak zere btn klarn kullanlamaz duruma gelmesine neden olabilir. Bu hallerde
kullanclarn odalarnda kalmas daha fazla gvenlik salayacaktr.
Yangn, olay yerinden uzaktaki kullanclara erimeden ve onlarn tahliyesine gerek kalmadan kontrol
altna alnabiliyor ve snma alanlar yardmyla kullanclarn gvenlii salanabiliyor ise yerinde
korunma stratejisi hayata geirilmi demektir. Bu stratejinin uygulanabilmesi iin, yangna dayankl
yap elemanlarnn( bina tayc elemanlar, kiri, kolon, deme vs.), yangn blmelerinin (duman ve
yangn geiine izin vermeyen durdurucu elemanlar: duvar, kap, perde vs. ) ve yatay klarn bir
arada kullanlmas gerekir. Bunlarn doru ekilde konumlandrlmas ve kullanlmas, snma
alanlarndaki kullanclarn, gerek bir yangn tehdidi altnda kalmalarna engel olacandan, tmden
tahliye yerine yerinde savunma stratejisinin tercih edilmesinde bir saknca bulunmamaktadr.
Grld zere, yerinde korunma stratejisi; yangn sndrme, yangn alglama, bina tayc
sisteminin yangn dayanm, yangn muhafaza etme baka bir deyile yangnn yaylmasn nleyecek
ekilde binay blmlere ayrma, yatay tahliye olanaklarnn salanmas gibi yntemlerin ibirliini
gerektirir. Bu saylanlar arasndan yangn sndrme, yangn alglama ve bina tayc sisteminin
yangn dayanm baka bildirilerin konusudur. Ancak snma alanlar oluturmak, yangn yaylmnn

nlenmesi iin binann blmlere ayrlmas ve yatay tahliye olanaklarnn salanmas bu bildirinin
konusu olup ayrca zerinde durulmas gerekmektedir.
3.2

Binann Blmlere Ayrlmas

3.2.1

Farkl Kullanm Tiplerinin Birbirinden Ayrlmas

Gnmz hastane binalarnda farkl kullanm tiplerinin bir arada grld katlara ska
rastlanmaktadr. rnein kafeteryalar, salk cihazlar sat yapan dkknlar, doktor ve ynetim
ofisleri, konferans salonlar gibi kullanm alanlar poliklinikler ile ayn katlarda bulunabilmektedir. Farkl
kullanm alanlar olan bir binada temel olarak yaplacak iki tip ilem vardr. Tasarm aamasnda ya
btn alanlar en sk yangn nlemi gerektiren kullanm tipine sokularak buna gre tasarm yaplr ya
da kullanm tipleri birbirinden yangn blmeleri ile ayrlr. BYKHY [1] kark kullanm veya kullanm
tiplerini ayrma konusuna madde 18 de yle aklk getirmektedir.
MADDE 18- (1) Bir binada iki veya daha fazla kullanm snflandrlmasna tabi olacak blmler var ise
ve bu blmler birbirinden, daha yksek tehlike snfna uygun bir yangn blmesi ile ayrlamyor veya
i ie olmas sebebiyle ayr korunma tedbirlerini uygulamak mmkn deil ise, daha yksek koruma
tedbirleri gerektiren snflandrmaya ilikin kurallar btn bina iin uygulanr.
Bir hastane binasnda kark kullanml ve birbirinden kolay kolay ayrlamayacak kullanm snflar
ekil-1 de gsterilmitir.
Binann btnne, en yksek koruma
tedbirleri gerektiren snflandrmaya
ilikin kurallarn uygulanmas, ok
eitli
kullanm
tiplerinin
artk
gnmz hastanelerinde var olmas
ve bu farkl tiplerin istendii yere
rastgele yerletirilememesi nedeniyle
her zaman mmkn olamamaktadr.
Bu yzden ounlukla ana kullanm
tiplerinin
birbirinden
yangna
dayankl blmeler ile ayrlmas
finansal etkisi ve tasarm kolayl
asndan
daha
ok
tercih
edilmektedir.
Birbirinden ayrlm
kullanm alanlarna sahip bir hastane
kat ekil-2 de gsterilmitir.
ekil 1: Kark Kullanml Hastane Kat [4] [Figure 20.15.4]
Bu balamda ncelikle kat baznda
kullanm snflarnn birbirinden
yangn kesiciler ile yani demeler
ile ayrlmas tercih edilmektedir.
Elbette bu, her kullanm snfnn bir
kata sktrlmas anlam
tamamaktadr. Ancak farkl
kullanm snflar, ana kullanm snf
ierisine BYKHY [1] Ek-4 de verilen
Binalarda en fazla kullanm alanlar
snrlamalarna uyularak birden fazla
kata da yerletirilebilir. Bu durumda

ekil 2: Kullanm Snflar Ayrlm Hastane Kat [4] [Figure 20.15.5

farkl olan kullanm snf, her katta mutlaka yangn blmeleri ile ana kullanm snfndan ayrlarak
yerletirilmelidir. rnein; bir konferans salonu hastanenin zemin ve 1. Katnda birbirine ak ekilde,
ancak hem zemin hem de 1. Katta hastaneden yangn duvar ve kaplar ile ayrlarak yerletirilebilir.
Farkl kullanm snflarnn, ayn kat baznda da ana kullanm snfndan (yani hastanenin) BYKHY [1]
Ek-4n ngrd alanlar amayacak ekilde ayrlmas gerekmektedir. Bu blmelere ayrc
elemanlar yangn duvarlar olabilecei gibi yangn kaplar, yangn perdeleri, yangna dayankl cam
blmeler de olabilir. BYKHY [1] bu blmelerin yangna dayanm sresini ve niceliini (nicelikle kast
yk tama kapasitesi, btnlk ve yaltm kavramlar asndan TS EN 13502-1e gre yaplan
snflandrmadr) Farkl kullanm ilevlerini ayran kompartman duvar adyla Ek-3B de en az REI 60
olarak belirlemektedir. Ek-3C de ise bina yksekliine gre belli srelerce arttrlmasn istemektedir.
rnek vermek gerekirse; hastaneler, BYKHY [1] e gre kurumsal bina snfna girdiinden (Bknz.
BYKHY [1] madde 11/ b) 30,5 mden daha yksek, sprinklerle korunan bir binada, bir konferans
salonu (toplanma amal bir snftr) hastane alanlarndan REI 120 yangn kesici blmelerle ayrlmal
ancak bu blme tayc sistemin bir parasn tekil etmiyorsa yangn kesici blmeler EI90 snfna
indirilebilir.
3.2.2

Hasta Yatak Odalarnn Ayrlmas

Yukarda da anlatld gibi hastalar hareket ettirmenin zor olduu durumlarda yangn kan hasta
yatak odas dndaki odalar geici snma alanlar olarak kullanlabilirler. Bu yzden hasta yatak
odalarnn binann geri kalanndan ayrlmas gerekir. Dier ayrma elemanlarndan farkl olarak burada
duman bariyerleri kullanlmaldr (Bknz. NFPA 101 madde 18.3.6.2). Hasta yatak odalar yangna
dayankl duvar ve kaplar ile deil, duman szdrmaz duvar ve kaplar ile hastane koridorlarndan
ayrlmaldr. Bu duman bariyerlerini oluturan duvarlar demeden tavana kadar, asma tavan iinde
de sreklilik arz etmelidir. Bu duvarlardan geen tesisat elemanlarnn evresi sk bir biimde
tkanmal, duman geii nlenmeli ve bu duvarlar zerine hava transfer menfezi yerletirilmesinden
kanlmaldr. Bu duvarlar zerindeki kaplar ise duman szdrmaz olmaldr. Kaplarn duman
szdrmazl iin dikkat edilecek en nemli husus kap kanatlar ile demeler arasnda kalan
boluun 4 mm i gememesidir (BYKHY [1] madde 50/6-). Kaplar konusunda sregelen bir
tartma da, bu kaplar zerinde kendiliinden kapanma dzeneklerinin yani kap kapatclarn olup
olmayaca konusudur. Bu kaplar zerinde kap itici bulunmas standartlarca zorunlu
koulmamaktadr. Bunun arkasnda yatan neden de, hastanelerdeki ilevsel gerekliliklerin stn
gelmesidir. Hastanelerde alnan dier yangndan korunum nlemleri ve ilevsel zelliklerin kap
iticilere yeterli bir alternatif oluturduu dnlmektedir.
3.2.3

Duman Bariyerleri ve Kompartmanlara Ayrma

lkemizde hastanelerin 300 mden byk yatlan katlarnn her biri, bu katlarn en az yars
byklnde iki veya daha fazla yangn kompartmanna ayrlmaldr. (BYKHY [1] madde 49/1-b).
Bu kompartman snrlarn oluturan yangn kesiciler en az 1 saat yangna dayankl (REI 60)
olmaldr. Yangn dayanm sreleri bina yksekliine bal olarak yukarda BYKHY [1] Ek-3/C de
verilen srelere gre arttrlmaldr. Bu yangn kesiciler ayn zamanda birer duman bariyeri niteliinde
olmaldr. ekil-3 de bir hastane katnn blnmesi ve iki kompartman oluturulmas gsterilmitir.
Bu kompartmanlarn bykl belirlenirken aadaki konulara dikkat edilmelidir.
1) Bu kompartmanlarda bulunabilecek kullanc saysna bana 2,8 m lik bo snma alanlar
yaratlmaldr.
2) Bu kompartmanlarn byklkleri BYKHY [1] Ek-4de verilen deerlerden fazla olmamaldr.
Birinci maddede bahsedilen kullanc says, bu bildirinin ilerleyen blmlerinde ele alnacaktr ancak
hesaplanan kullanc says bana 2,8 m lik bo snma alan tasarlanrken; koridorlarn, hasta yatak
odalarnn, kliniklerin, yemekhanelerin vb. yerlerin kmlatif alanlarna baklr.

BYKHY [1] Ek-4de de grlecei zere

bir hastane binasn herhangi kat en ok
1500 m byklnde, binann sprinklerli
olmas
durumunda
da
3000
m
byklnde kompartmanlara ayrlmal
ve bu kompartmanlardan her biri iinde
bulunacak kullanc says bana 2,8 m
lik bo snma alan salamaldr.
rnein;
ekil-3de
gsterilen
kompartman-2,
kompartman-1
den
gelecek ve kendi ierisinde bulunan
kullanc says toplamnn 2,8 ile
arplmas sonucu ortaya kan deer
kadar byk olmaldr.
Bu iki kompartman ayran ksmdan
geen tesisat elemanlarnn oluturduu
boluklar yangn durdurucu malzemeler ile
kapatlmaldr. Buradaki kaplar duman
szdrmaz zellikte olmal, menteeli kap
kullanyorsa her iki kompartmandan
kaa olanak salayacak ekilde
ekil 3: Yangn kompartman oluturulmas.
kanatlar farkl ynlere almal ve mutlaka otomatik kapatclar ile donatlmaldr. Bu kaplar
hastanelerin gnlk ilevlerine engel oluturmamas iin genelde kap tutucular yardmyla ak tutulur
ve yangn annda kapanmas salanr. Bu kaplar ayn zamanda yatay tahliye kaps olarak
kullanldndan genilikleri standartlarda belirtilen deerlerde olmaldr. lerleyen blmlerde bu
geniliklerden de bahsedilecektir. Bu kaplara rnek Resim-1 de verilmitir.
3.2.4

Dikey Aklklarn Ayrlmas

Yangn ve duman binalarda dikey ynde

hareket etme eilimindedir. O yzden,
zellikle yerinde korunma stratejisinin
hassasiyetle uygulanmas gereken hastane
gibi
yaplarda
yangn
ve
dumann
yaylabilecei dikey aklklar mmkn
olduunca kapatlmaldr. Yangn ve duman
dikey olarak bir kompartmandan dier
kompartmana
gememelidir.
2009
senesinde, 9 kiinin hayatn kaybettii
Bursa evket Ylmaz Hastanesi yangnnda
2.Bodrum katta kan yangn kablo aft
Resim 1: Hastanelerde yatay tahliye kaps [3-Exhibit 18.85]
boyunca ilerleyip youn bakm servisine ulamtr. (Bknz. [6]) Bu yzden hastane binalarnda aftlar 2
saat yangna dayankl olacak ekilde kapatlmal, tesisat geilerinde yangn durdurucular
uygulanmal ve aftlardan geen havalandrma kanallarnda yangn damperleri tesis edilmelidir.
Resim-2 de bir yangn kesici duvardaki tesisat geilerindeki ve duvar deme birleimlerindeki
yangn durdurucular gsterilmektedir.
aftlarn yannda dier dikey aklklar( amar veya p bacas) , asansr kovalar, yangn
merdivenleri de 2 saat yangna dayankl yangn kesiciler ile binann geri kalanndan ayrlmaldr.

Bu binalarda mmkn olduunca atrium yaplmasndan kanlmal veya bundan kanlamyorsa,

atriumlu ksm hastane hizmetlerinin verildii (poliklinik, hasta yatak odalar vs. ) alanlardan yangn
kesiciler ile ayrlmaldr. BYKHY[1] Madde 24/5de atriumlarda duman kontrol zorunlu koulmaktadr.
Bunun yan sra atrium alannn 90 m den az olmasndan kanlmas gerektii belirtmekte ve bundan
kanmann mmkn olmad hallerde; 45 cmlik duman perdeleri ve aralarndaki mesafe en ok 2 m
olan sprinklerler ile evrelenmesi (perdeye 15 ila 30 cm uzaklkta) istenmektedir. Atriumlarda mmkn
olduunca dumann olutuu katta kalmasn salayacak duman kontrol sistemleri uygulanmaldr.
Atrium tanmna girmeyen ancak yine de dikey aklk oluturan ak merdivenler, yryen merdivenler
ve rampalarda dumann bir kompartmandan dier kompartmana szmasn nleyen duman perdeleri
yaplmaldr. Resim 3de duman perdelerinin bir gsterimi verilmitir.

Resim 2: Yangn Durdurucu

malatlar [3-Exhibit 18.10]
3.2.5

Resim 3: Merdivenlerin evresinde duman perdeleri

Tehlikeli Alanlarn Ayrlmas

Hastane binalarnda, yukarda bahsedilen kompartmanlarn yannda tali saylabilecek

kompartmanlara ihtiya vardr. Bu alanlar genel olarak tehlikeli alanlar olarak anlmaktadr. Bu
alanlarn ayrlmas, zerinde detaylca durulabilecek ve tartlabilecek bir konudur. Ancak, bu
blmde yerinde savunma stratejisine odaklanmak gerektiinden bu gibi mahallerin bir kandan
bahsetmek bu bildiri kapsamnda yeterli olacaktr. Bu gibi alanlar iin daha detayl bilgi NFPA 101 [2] ,
BYKHY [1] gibi dokmanlarda bulunabilir. Yangn kesiciler ile binann geri kalanndan ayrlmas
gereken alanlarn bazlar yledir;

Transformatr odalar
AG- OG ana datm pano odalar
9,3 m den byk depolar
Jeneratr odalar
Laboratuvarlar
Kazan Daireleri
Alkol depolar
Yakt depolar
Mutfaklar
amarhaneler
Yatay tesisat galerileri
Medikal gaz depolama odalar
Yangn pompas odalar

3.3

Tahliye Stratejileri ve Ka Yollar

Gerek yatay tahliye gerekse dikey tahliye stratejilerinden bahsetmeden nce binalarda kullanc
saylarnn hesaplanmasndan bahsetmek gerekir.
3.3.1

Kullanc Yklerinin Hesaplanmas

Binalarda ka olanaklarnn elverililii ve tahliye stratejileri sz konusu olduunda, ka yollarnn

genilii ve says, gz nnde bulundurulmas gereken en nemli iki edir. Bu iki eyi etkileyen ve
belirleyen ana etmen ise o binadaki kullanclarn saysdr. Kullanc says, bahsi geen mahal
alanlarnn, yine o mahaller iin kullanm amalarna gre belirnenen kullanc yk katsaylarna ( m /
kii cinsinden) blnmesi ile belirlenir. Bu faktrler BYKHY [1] Ek-5/A da detayl olarak bulunmaktadr.
Kullanc yk hesaplamas yaplrken Ek-5/A daki tablonun 1, 2, 3 ve 4. satrlarnda yer alan kullanm
alanlarnda net alana, dier satrlarda yer alan kullanm alanlar iin brt alana baklarak hesap yaplr.
rnein tablonun 14. satrnda hastane yatak odalarnda kullanc yk 20 m/kii verildiinden, 100
m byklndeki bir hasta yatak odasnda 5 kii bulunaca ngrlr. Burada; o hasta odasnda
kalmas planlanan kii says hastane tasarmcs tarafndan, yukardaki hesaplamadan bamsz
olarak 10 kii olarak belirlendiyse (Hastalar ile birlikte hasta refakatileri de gz nne alndnda bu
say artabilmektedir), bu hasta yatak odasnn kullanc says 5 deil 10 kii olarak hesaplara katlr.
zellikle bekleme alanlarnda kullanc yknden hesaplanan say ile tasarmc tarafndan planlanan
kullanc says mutlaka kyaslanmaldr.
Aada verilen ekil-4 de bir hastane katnda, BYKHY [1] Ek-5/Ada belirlenen kullanc yk
katsaylarna gre Kompartman-1 ve Kompartman-2 deki kullanc ykleri says hesaplanabilir. Her
mahallin kullanc yk faktrleri farkl renklerle gsterilmitir.

ekil 4: Hastane katnda farkl kullanc tipleri.

3.3.2

Yatay Tahliye Stratejisi

Hastanelerde yatay tahliye stratejisi madde 3.1de anlatlan nedenlerle olduka sk kullanlan bir
tahliye yntemidir. Bu yntemde hastane yatlan katlarnda ( veya dier katlarda da tercih edilebilir),
ayn katta oluturulan snma alanlarna ya da kompartmanlara geii salayan yatay klar yaplr.
Bu yatay klar kullanclarn her iki kompartmandan birbirine gei yapmasna imkn verecek
ekilde dzenlenir (Bknz. Resim-1 ve ekil-4)
Yatay tahliyenin yapld alanlarda u koullara dikkat edilmesi gerekmektedir;

Madde 3.2.3 de bahsedildii gibi BYKHY [1] e gre, kompartmanlar iinde bulunabilecek her
kullanc iin 2,8 m lik bo snma alanlar salanmaldr. 2,8 m snma alan NFPA 101 de
hasta bana istenmekte, hasta yataklarnn bulunmad ksmlarda ise (hareket kabiliyeti olan
kullanclar iin) 0,56 m snma alan yeterli bulunmaktadr (Bu alanlar net alanlardr). NFPA
101 ile BYKHY bu konuda farkllk gstermektedir ([2]- Section-18.2.2.5.1.2)
Kompartmanlarn k genilikleri hesabnda gz nnde bulundurulan kullanc ykleri kimse
kamadan, ya da yatay tahliye klarndan yan kompartmandan kimse gelmeden nceki
durum iin hesaplanr.
2,8 m lik net snma alanlar ise yukardaki maddenin aksine hem gvenli kompartmann
hem de yangn kompartmanndan beklenen kullanc saylarnn toplam iin salanr.
Yatay tahliye yaplan kompartmandaki kullanclarn en ok 2/3 yatay klara
ynlendirilerek, kompartman iinde kalan direkt klarn( yangn merdiveni, bina dna k
vs.) o kompartman iindeki kullanc saysnn 1/3nn gerektirdii genilikte ve sayda
olmas salanmaldr.
Kompartman iinde kullanc yknn 1/3ne yetecek kadar braklan klar yatay tahliye
k olamaz. Yani o kompartmann btn klar yatay tahliye ile salanamaz.
Yatay tahliye yaplan kompartmanlarn hepsinde bina dna eriim salayan olanaklar
bulunmaldr( merdiven, rampa, direkt k vs.)
Yatay klardaki kaplarn, 2,4 m genilie kadar koridorlarda tek kanat temiz genilikleri
810 mm den az olmaldr( ift kanat kullanldndan 2 x 810 mm) . 2,4 m ve zerindeki
koridorlarda ise tek kanat temiz genilikleri 1055mm den az olmaldr( ift kanat
kullanldndan 2 x 1055 mm ) Bu koridorda kayar kap kullanlmas durumunda srasyla
1625 mmlik ceya 2110 mmlik temiz genilie sahip kaplar kullanlmaldr. ([2]- Section18.2.2.5.4)

rnein, yukarda ekil-4 de verilen hastane katnda Kompartman-1 ve Kompartman-2 nin kullanc
yk says toplamnn 100 kii olduunu varsayalm. Bu durumda, hem kompartman-1 de hem de
kompartman-2 de 280 mlik bo snma alanlar koridorlarda, hasta yatak odalarnda, bekleme
odalarnda tefriat tarafndan igal edilen alan dhil edilmeden salanmaldr. Bu ekilde gsterilen
k- 3 yatay tahliye k olup, bu kapnn genilii o kapya ynlenecek kii saysna gre
belirlenmelidir. ift kanatl kap kullanlmas durumunda, hastane koridorlarnn 3 m olduu
varsaylrsa, her kanad 1055 mm den az olmamaldr.
3.3.3

Dikey Tahliye Stratejisi

Hastane binalarnda ounlukla hareket kabiliyeti olan kullanclarn gvenlikli blgelere hareket
etmesine olanak salamak veya baz hastalarn imknlar dhilinde farkl katlardaki gvenlikli blgelere
tanmasn salamak veya itfaiye personelinin yangn blgesine gvenli bir ekilde ulamasn
salamak iin dikey tahliye elerinden faydalanlr. Bu eler ka merdivenleri ve acil durum
asansrleridir.
Ka merdivenlerinin giri kaplar, bir binann tahliyesi tasarlanrken hizmet verdikleri katlar asndan
acil k noktas olarak tanmlanrlar. Yani yangn merdiveni kapsndan geerek, merdiven
sahanlna erimi veya o merdiven iin bir yangn gvenlik hol oluturulduysa, yangn gvenlik
holnn kapsndan geerek hole girmi bir kimse gvenlikli blgeye erimi demektir. Ancak

merdivenlerde dier k olanaklar ile kyaslandnda( direkt dar k kaps, yatay tahliye k
vb.) biyomekanikler asndan farkllklar olmasnn yannda, dmekten kanmak iin bir sonraki
adm atlacak yzeyin grlmesinde veya alglamasnda zorluklar yaanmaktadr. zellikle tahliye
srasnda hareket kabiliyeti kstl kullanclarn destekle hareket edebilecekleri de dnlrse
merdivenlerden yaplan tahliyenin nispeten daha yava olaca ngrlmektedir. Bu durum merdiven
geniliklerinin dier kullanm snflarna gre daha geni yaplmas gerekliliini beraberinde getirir.
Merdiven geniliklerinin neminin yannda, merdivenlerin saysna da dikkat edilmelidir. Merdivenlerin
birbirine alternatif yaratacak ekilde, koridorlarda ylmay nleyecek biimde binaya yerletirilmesi
gerekmektedir. Merdivenlerden herhangi biri devreden ktnda, arda kalan acil klarn genilik ve
saylar, ihtiya duyulan geniliin yarsndan az olmamaldr. Bu durum sadece merdivenler iin deil
btn ka yollar iin gz nnde bulundurulmaldr (Bknz. NFPA 101-7.3.1.1.2 [2]).
BYKHY [1] e bakldnda hastanelerdeki merdiven nitelik ve niceliklerini belirleyen drt nemli faktr
vardr;
1) Hesaplanan Kullanc saylarna dayanarak, merdivenin hizmet edecei her 30 kii iin 50 cm
geniliinde merdiven yaplmaldr BYKHY [1] Ek-5/B ve Madde 33
2) 1 numaral maddede hesaplanan deerden az olmamak kaydyla toplam kullanc says 50 ila
500 kii arasnda ise kattaki bir ka yolunun genilii 100 cm'den, 501 ila 2000 kii arasnda
ise kattaki bir ka yolunun genilii 150 cm'den, 2001 ve daha fazla ise kattaki bir ka
yolunun genilii 200 cm'den az olmayacak ekilde ayarlanr. BYKHY [1] Madde 33/1
3) 25 kiinin ald yksek tehlikeli meknlar ile 50 kiinin ald her meknda en az 2 k
bulunmas arttr. Kii says 500 kiiyi geer ise en az 3 k ve 1000 kiiyi geer ise en az 4
k bulunmak zorundadr. BYKHY [1] Madde 39/2
4) klarn birbirinden olabildiince uzakta olmas gerekir. Blnmemi tek meknlarda 2 k
gerekiyor ise klar arasndaki mesafe yamurlama sistemi bulunmad takdirde diyagonal
mesafenin 1/2sinden ve yamurlama sistemi mevcut ise diyagonal mesafenin 1/3nden az
olamaz. BYKHY [1] Madde 39/3
Merdiven geniliklerinin ve saysnn yannda basamak ykseklikleri, basamak says, merdivenlerdeki
kpetelerin ykseklileri de merdivenlerdeki hareketi etkilediinden, bu elerin standartlarca tecrbe
ve denemelere dayanarak belirlenen ekillerde yaplmas gerektirmektedir.
Ka merdivenlerinin bu zellikler BYKHY [1] madde 41 de yle verilmektedir.
1) Ka merdivenlerinin kapasite ve say bakmndan en az yarsnn dorudan bina dna almas
gerekir.
2) Ka merdiveninin, zemin dzeyindeki dar kn grlebildii ve engellenmedii hol, koridor,
fuaye, lobi gibi bir dolam alanna inmesi hlinde, ka merdiveninin indii nokta ile d ak alan
arasndaki uzaklk, ka merdiveni bir kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise 10 myi aamaz.
Sprinkler sistemi olan yaplarda bu uzaklk en fazla 15 m olabilir. Da ak alann, ka
merdiveninin indii noktadan aka grlmesi ve gvenlikli bir ekilde dorudan eriilebilir olmas
gerekir. ka merdivenlerinden boalan kullanc ykn karlayacak yeterli genilikte da
ak kap bulunmas arttr.
3) Ka merdivenlerinde her deme dzeyinde 17 basamaktan ok olmayan ve 4 basamaktan az
olmayan aralkla sahanlklar dzenlenir. Bina ykseklii 15.50 mden veya bir kattaki kullanc
says 100 kiiden fazla olan binalarda dengelenmi ka merdivenlerine izin verilmez.
4) Sahanln en az genilii ve uzunluu, merdivenin geniliinden az olamaz. Basamaklarn
kaymay nleyen malzemeden olmas arttr.
5) Ka merdiveni sahanlna alan kaplar hibir zaman ka yolunun 1/3 nden fazlasn
daraltacak ekilde konumlandrlamaz.
6) Merdivenlerde ba kurtarma yksekliinin, basamak zerinden en az 210 cm ve sahanlklar aras
kot farknn en ok 300 cm olmas gerekir.
7) Herhangi bir ka merdiveninde basamak ykseklii 175 mmden ok ve basamak genilii 250
mmden az olamaz.
8) Ka iin kullanlmasna izin verilen merdivenlerde, basaman kova hattndaki en dar basamak
genilii, konutlarda 100 mmden ve dier yaplarda 125 mm' den az olamaz. Her ka
merdiveninin her iki yannda duvar, korkuluk veya kpete bulunmas gerekir.
9) Ka merdiveni yuvasna ve yangn gvenlik holne elektrik ve mekanik tesisat aft kapaklar

alamaz, kombi kazan, iklimlendirme d nitesi, saya ve benzeri cihaz konulamaz.

Merdivenlerde kpete ykseklikleri iin ise NFPA 101 madde 7.2.2.4.5.1den faydalanlmas
gerekir. Aada ekil-4 de bu anlan maddelere dayandrlarak oluturulmu bir merdiven
gsterilmektedir.
Yangn merdivenlerinin gerek kullanclar iin
gvenli bir ortam yaratmas gerektiinden,
gerekse 3.2.4 maddesinde de bahsedildii
gibi katlar arasnda dikey aklk tekil
etmelerinden dolay, yangnn etkilerinden ve
dumandan arndrlm olmas gerekir. Bu
amala merdiven duvarlar birer yangn kesici
niteliinde yaplmaldr(REI120). Kaplar
yangna dayankl ve duman szdrmaz ve
otomatik iticili olmaldr. Merdivenlerde
basnlandrma sistemleri uygulanmal (30,5
mden daha yksek merdiven kovalarnda
zorunludur)
veya
doal
havalandrma
yaplmal, gerekli olan yerlerde (rnein
bodrum katlarda - BYKHY [1] madde 46/2-ave 51,5 mnin zerindeki yap yksekliine
sahip hastane binalarnda -BYKHY [1] madde
34/7) merdiven kaplar nnde yangn
gvenlik holleri oluturulmal, ve merdivende
kullanlan btn yap malzemeleri A1 (TS EN
13501-1e gre) snfnda olmaldr.
Binada katlar arasnda dikey hareket
etmelerinden dolay asansrler ilk anda dikey
tahliyenin bir esi olarak dnebilirler.
Ancak asansrlerin tahliyenin bir esi olarak
kullanlmas, kullanclarn hayatn risk altna
ekil 4: Tipik Merdiven Detaylar
alma olasl yznden belli bal birok nlemin alnmasn da beraberinde getirmekte ve genel
olarak lkemizde bir tahliye esi kullanlmas istenmemektedir (Bknz. BYKHY[1] madde 31/2) .
Asansrlerin bir tahliye esi olarak kullanlmas konusunda detayl bilgiye NFPA 101[2] madde 7.14e
eriilebilir.
Ka yolu olarak kullanlmasa da 51,5 mnin zerindeki binalarda bir asansrn, yangna mdahale
ekiplerinin ve bunlarn kullandklar ekipmann st ve alt katlara makul bir emniyet tedbiri dhilinde hzl
bir ekilde tanmasn salamak, gerekli kurtarma ilemlerini yapmak ve ayn zamanda engelli
insanlar tahliye edilebilmek zere acil durum asansr olarak ayrlmas gerekmektedir. Acil durum
asansrlerinin nne bir yangn gvenlik hol oluturulmal ve bu hol bir yangn merdivenine direkt
eriim salamaldr. Acil durum asansr hakknda daha detayl bilgi BYKHY[1] madde 63de
bulunabilir.
3.3.4

Ka Yollar Tasarm

Tahliyenin dier nemli bir esi de hastane koridorlardr. Koridorlar, hastanelerde gerek genel klinik
nedenlerle gerekse acil durum nedeniyle hastalarn geici olarak tutulmasnda kullanld iin ve ayn
zamanda ka yolu tekil ettikleri iin dier kullanm snflarndaki koridorlara gre daha geni

yaplmaldr. Hastane koridorlarnn, Salk Bakanl tarafndan genel olarak 3 mden daha dar
yaplmas istenmemektedir (Bknz. [7]). Bunun yannda, acil durumda tahliyeye olanak salamak iin
yukarda merdivenler iin verilen genilik hesaplar, koridorlara da uygulanabilir. Bunun iin yine
BYKHY [1] Ek- 5 Bde verilen birim genilik (50 cm)iin kii saylar kullanlmaldr.
Hastane koridorlarnda ihtiya duyulan ka geniliini daraltabilecek unsurlar bulunabilir. Resim-4
de bir hastane koridorunu daraltan ve ihtiya duyulan geniliin korunduu durumlar gsterilmektedir.

Resim 4: Hastane koridorlarnda engeller, [3] (Exhibit 18.23 & 18.24)

letme esnasnda elbette bu durumdan tamamyla kanmak mmkn deildir ancak tasarm
aamasnda kalc olarak ihtiya duyulan genilii daraltan elerden saknlmaldr. rnein koridora
alan kaplarda, kaplarn ihtiya duyulan geniliin yarsndan fazlasn daraltmamas veya koridora
yerletirilecek kalc veya hareketli mobilyalarn korunmas gereken temiz genilii bozmamas gibi
(Bknz. NFPA 101- 7.2.1.4.3 ve 18.2.3.4.5 [2] ) . ekil 5 de ilgili ksmlar gsterilmektedir.
Bu koridorlara alan odalar iin ynetmelik ve standartlarda belirtilen ka yollar ve k ssylar
gerekliliklerine uyulmaldr. rnein, kullanc says 15 kiiyi aan herhangi bir hasta yatak odas
veya sit oda iin klar birbirinden uzakta konulandrlm iki kap bulunmas gerekir. Bu klar
arasndaki uzaklk mahalin diyagonal mesafesinin 1/3nden ( sprinklersiz binalarda yarsndan) az
olmayacak ekilde ayarlanr.
Ynetmelik ve standartlar ka yollarnn tasarmn belirlerken, tahliye srelerini yani gvenlikli alana
geme sresini mmkn olduunca ksa tutmak iin genilik ve yapsal zelliklerin yannda, bir ka
zel ka yolu esini de snrlama yntemini kullanmaktadr. Bu eler;

Ka uzakl (k noktalarnn mahallere olan uzakl)

Tek ynl ka mesafesi
kmaz koridor uzunluu
Kalarn birbirine olan mesafesi.

olarak saylabilir.
Bu snrlamalarn amalar u ekilde zetlenebilir:
Ka uzakl: Acil k noktalarn (yangn merdiveni kaps, yatay tahliye kaps veya son k)
mmkn olduunca mahallere yakn tutarak sreleri ksaltmay,

Tek ynl k mesafesi: Yine klar mahallere yakn tutmay ve kullanclarn ayn ynde hareket
ederken birlikte hareket etme srelerini azaltarak, kalabalk nedeniyle oluacak yavalamay
engellemeyi,
kmaz koridor uzunluu: Sonunda k olmayan ve yanllkla ka amacyla girilebilecek, tereddt
yaratabilecek ve dolaysyla ka srelerini uzatabilecek eleri azaltmay,
Kalarn birbirine olan mesafesi: birbirine ok yakn klarda oluacak kalabalk nedeniyle,
hareketin yavalamasn nlemeyi yani btn kullanclarn ayn klara ayn ynde hareket etmesini
engellemeyi hedefler.
klarn birbirine olan mesafelerini snrlamak iin BYKHY[1] Madde 39/3, iki k arasndaki
mesafenin mahalin diyagonal mesafesinin te birinden daha az olmamasn (sprinklersiz bir binada
yarsndan daha az olmamas) istemektedir. Sprinkler sistemi ile korunan hastaneler iin BYKHY[1]
Ek-5/B de tek yn en ok uzaklk 25 m, iki yn en ok uzaklk 45 m, kmaz koridor uzunluu 20 m
olarak verilmitir.

ekil 5: Koridora alan kaplar ve Koridoru daraltan elerin yerletirilmesi, [3] (Exhibit 7.37 ve 18.36)
Ka uzakl iin, mekndaki en uzak noktadan (mekn evreleyen duvarlardan 40 cm nden
balanarak) en yakn acil k kapsna kadar lm yaplr. Bu kaplardan birinin yatay tahliye kaps
olmas durumunda ka uzakl, yatay tahliye alanna gtren koridorun k kapsna kadar llr
(Bknz. madde 32/7). Bu mesafe iki ynde ka olanann bulunduu durumlarda en yakn ka 45
m den az olmaldr. Dier k olanann lm noktasna 45m mesafede olmas zorunlu deildir.

Ancak unutulmamaldr ki, bina iindeki her noktadan 45 m iinde en yakn ka ulalabilmeli ve her
noktadan en az iki k olanana sahip olunmaldr. Dolaysyla aada ekil-6 da gsterilen odann
hemen sanda bulunabilecek bir odann da Kompartman-2e gei yaplan k noktasna(C k)
45mden daha az mesafede ulalabilecek ekilde yerletirilmesi gerekir (B kna uzakl 45 mden
fazla olaca iin). Yani aslnda aada snrsz olarak gsterilen mesafe de dier odann kalar
llrken bu snrlama nedeniyle belli bir snrn altnda kalacaktr. Ayn zamanda oda iinden A
kapsna ( yani odann kna) ya da ift ynde ka imknnn salanabildii yere kadar, tek ynl
ka mesafesi snrna uyulmas gereklidir. Dolaysyla, B kna ularken kat edilen yolun 25 m si
oda iinde olduu varsaylrsa koridorda son ka ulamak iin kat edilmesi gereken mesafe en ok
20 m olacaktr.
Yanda ekil-6 da 45 m mesafede
yatay ka veya son ka ekil7de ise bir yangn merdivenine
ulalma durumu gsterilmitir. Tek
ynl ka mesafesi, ekil-7 de
gsterilen uygulama yerinin dnda,
tek kn salanabildii yerlerde de
bu anlan snr dhilinde kalmas
gereken bir edir. Yani bir hastane
binasnn belli bir noktasnda tek
k salanabiliyorsa o ka olan
ka mesafesi 25 m(sprinklerli) den
ekil-6: Hastanelerde ka uzaklnn llmesi - 1
az olmaldr. rnein ekil -8 de
...................................................................................................... .gsterilen X ka yolu 25 mnin
........................................................................................................altnda olmaldr.
Ancak, hastane binalarnda tek
kn yeterli saylabilmesi iin
BYKHY [1]- Madde 52 de bahsi
geen koullarn hepsinin birlikte
salanmas gerektii
unutulmamaldr.

ekil-7: Hastanelerde ka uzaklnn llmesi - 2

ekil- 8de verilen Y ls ise
kmaz koridor uzunluunun lm
metodunu BYKHY[1]in tanmlad
ekilde gstermektedir. NFPA 101
[2] deki kmaz koridor lm
metodu lm ise bundan farkl
olup,
yukardaki
rnekte
oda
kapsndan koridorun merdivenle
sonlanmayan blmnn uzunluu
olarak tanmlanabilir.

ekil-8: Hastanelerde tek yn ka

mesafesi

4.

SONU

Hastanelerdeki ka ve gvenli tahliye olanaklar kullanclarn ksa srelerde ve yangn nedeniyle

oluacak s ve zehirli dumana maruz kalmadan gvenli blgelere tanmasn veya kendiliinden bu
blgelere hareket edebilmesini salayacak ekilde tasarlanmaldr. Bunun iin yap elemanlar veya
yangn kompartman duvarlarnn dayanma srelerinden, kaplara, merdivenlerden koridor
geniliklerine, bu elerin saysndan byklklerine varana kadar birok konunun nemle zerinde
durulmas gerekmektedir. Ayn zamanda, hastane iletmesi ile sorumlu personel tarafndan bu ynde
oluturulacak mevzuat ve politikalarla bu nlemler desteklenmeli ve doru ekilde kullanm iin
bilgilendirmeler yaplmal, tatbikatlar gerekletirilmelidir.
Elbette hastanelerde yangndan korunma ve can gvenlii asndan alnmas gereken nlemler ka
olanaklarnn salanmas ile snrl deildir. Yanc maddelerin kontrol ve snrlandrlmas, yap
malzemelerinin yanclk asndan snrlandrlmas, bina tayc sistem elemanlarnn yangn
dayanm, yangn hapsetme iin blme ve ayrma nlemleri, yangn alglama ve ihbar sistemleri,
otomatik/ elle yangn sndrme sistemleri ve cihazlar, itfaiyeci yaklam ve salanan olanaklar da
nemle zerinde durulmas gereken konulardandr.
KAYNAKLAR
[1] Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik, 2015
[2] NFPA 101 Life Safety Code, 2015
th
[3] Cote, R. ; Harrington, G. NFPA 101 Life Safety Code Handbook, 13 Edition.
th
[4] OConnor, D. Fire Protection Handbook- Health Care Occupancies, Section 20 /Chapter 15, 20
Edition
[5] OConnor, D. ; Cohn, B. Fire Protection Handbook- Strategies for Occupant Evacuation During
th
Emergencies , Section 4 /Chapter 5, 20 Edition
[6] TMMOB Burs KK- Bursa evket Yilmaz Devlet Hastanesi Yangini Teknik nceleme Ve
Deerlendirme Raporu - 16.09.2009
[7] Mevcut ve Yeni Yaplacak Salk Uyulmas Gereken Asgari Teknik Standartlar Genelgesi B.10.0.OD.0.07.00.00-10-6
ZGEM
*Oral DEMRCOLU
1978 ylnda Denizlide dodu. lk ve orta retimini Denizlide tamamlad. Kocaeli niversitesi
Mhendislik Fakltesi Elektrik Mhendislii blmnden 2001 ylnda mezun oldu. Yangndan
korunma sistemleri konusunda faaliyet gsteren EMO Mhendislik n. Taah. Tic. Ve San. Ltd. ti.de
2008 yllna kadar altktan sonra alma hayatn ALARA Proje Mhendislik Prod. n. Taah. Tic.
ve San. Ltd. ti.nde, yangndan korunma konusunda tasarm ve danmanlk hizmeti vererek devam
ettirdi. Halen ALARA Proje de Genel Mdr Yardmcs grevini yrten Oral DEMRCOLU, NFPA
Sertifikal Yangndan Korunma Uzman (CFPS) olup , Society of Fire Protection Engineers
profesyonel yesidir.