Professional Documents
Culture Documents
Operational amplifiers
Willy Sansen
KULeuven, ESAT-MICAS
Leuven, Belgium
willy.sansen@esat.kuleuven.be
Willy Sansen
10-05
051
Table of contents
Willy Sansen
10-05
052
R1
R2
vOUT
vOUT
RF
v1
R1
v2
R2
v3
R3
10-05
053
Willy Sansen
10-05
054
Voltage input
Current output
Current input
Current output
Willy Sansen
10-05
055
Classification
Opamp
OTA
Operational
amplifier
Operational
Transconduct.
amplifier
+
Av =
Av =
GBW
vOUT
vIN
OCA
CM amp
Operational
Current
amplifier
Current
Mode
amplifier
Ag =
iOUT
vIN
= Ag RL
Ai =
iOUT
iIN
= Ai
RL
RS
Ar =
vOUT
iIN
= Ar
Willy Sansen
1
RS
10-05
056
Feedback configurations
R2
vIN R1
R1
R2
R1
RIN = R1
vOUT
vOUT
Av = -
vIN
vIN
R2
Av = 1 +
RIN =
vOUT
R2
R1
Av = 1
RIN =
Willy Sansen
10-05
057
Integrator
|Av|
C
vIN
-20 dB/dec
vOUT
(Av)
90o
0o
-90o
Av =
j
fp =
1
2 RC
fp
Willy Sansen
10-05
058
Low-pass filter
C
|Av|
R2
vIN
R1
Av0
-20 dB/dec
vOUT
(Av)
fp
90o
0o
-90o
Av0 = -
R2
R1
Av =
Av0
(1 + j
f
fp
fp =
)
1
2 R2C
Willy Sansen
10-05
059
High-pass filter
L
|Av|
Av0
R2
vIN
R1
20 dB/dec
vOUT
fp
(Av)
90o
0o
Av0 = -
R2
R1
j
Av = Av0
-90o
f
fp
(1 + j
f
fp
fp =
)
R2
2 L
Willy Sansen
10-05
0510
High-pass filter
vOUT
vIN
|Av|
20 dB/dec
R1
Av0
R2
(Av)
fz
90o
0o
Av0 = 1 +
R2
-90o
R1
Av = AV0 (1 + j
f
fz
fz =
1
2 RC
R = R1//R2 =
R 1R 2
R1+R2
Willy Sansen
10-05
0511
vIN
|Av|
-20 dB/dec
R1
R2
Av0
fz
(Av)
90o
0o
Av0 = 1 +
R2
R1
(1 + j
Av = Av0
j
fz
f
fz
-90o
)
fz =
1
2 RC
R = R1+R2
Willy Sansen
10-05
0512
Ac
Ac
Ao f1 =
GBW
1
A
0o
-90o
f1
45o
45o
f1c
f1c
Ac f1c =
Ac f1c =
GBW
-180o
Willy Sansen
10-05
0513
vOUT
G
H
v = vIN - H vOUT
vOUT = G v
Ac =
vOUT
vIN
G
1 + GH
1
H
10-05
0514
CL
vout
vin
Operational amplifier :
Single-pole amplifier
High impedance = high gain
Exchange Gain-Bandwidth
Stable for all gain values
Wideband amplifier :
Multiple-pole amplifier
Low impedances at nodes
Wide Bandwidth
Stable for one gain only
Willy Sansen
10-05
0515
Single-pole system
|A|
Ao
-20 dB/dec
loop gain
Ac=1
A
0o
-90o
-180o
GBW
open loop
f1
closed loop
f
f
PM
PM phase margin
Willy Sansen
10-05
0516
Two-pole system
|A|
Ao
-20 dB/dec
loop gain
vIN
GBW
-40 dB/dec
Ac=1
A
0o
-90o
-180o
f1
open
f2
vOUT
f
closed loop
PM
PM phase margin
Willy Sansen
10-05
0517
loop gain
Ac
1
A
0o
-90o
-180o
open
f1
PM
f2
PM phase margin
Willy Sansen
10-05
0518
loop gain
Ac
1
A
0o
-90o
-180o
open
f1
f2
PM
PM phase margin
Willy Sansen
10-05
0519
loop gain
Ac
1
A
0o
-90o
-180o
open
f1
f2
PM
PM phase margin
Willy Sansen
10-05
0520
loop gain
Ac=1
A
0o
-90o
-180o
open
f1
f2
PM
Worst case
for Ac = 1
PM phase margin
Willy Sansen
10-05
0521
Ao
Ac=1
A
0o
-90o
open
f1
f2
f
f
PM 0o
-180o
Willy Sansen
10-05
0522
Increase PM by increasing f2
|A|
Ao
Ac=1
A
0o
-90o
open
f1
f2
f
f
PM 45o
-180o
Willy Sansen
10-05
0523
Ao
f2 3 GBW
GBW
Ac=1
A
0o
-90o
open
f1
f2
f
f
PM 70o
-180o
Willy Sansen
10-05
0524
Ao
(1 + j
Closed loop gain Ac =
f1
A
1+A
)(1 + j
f
f2
Ac = 1
vOUT
+
A
H=1
1
f
f2
2
1+j
+j
GBW
GBW f2
1
2
f
f
1 + j 2
+ j2
fr
fr2
10-05
0525
PM (o)
PM
(o)
90o
1
=
2
f2
f2
GBW
- arctan
= arctan
f2
GBW
GBW
Pf (dB)
Pt (dB)
0.5
27
0.35
3.6
2.3
45
0.5
1.25
1.3
1.5
2
56
63
0.61
0.71
0.28
0
0.73
0.37
72
0.87
0.04
Willy Sansen
10-05
0526
= Q = 0.7
Pf =
1
2 1 - 2
Willy Sansen
10-05
0527
0.1
0.4
VIN
0.7
VOUT
= Q = 0.7
1
2
Pt =
-
1+e
Willy Sansen
1 - 2
10-05
0528
Table of contents
Willy Sansen
10-05
0529
Cc
vIN1
vIN2
-g
m1
vOUT
-g
m2
GBW
RL
CL
f
|Av| = 1
gm1
GBW =
2 Cc
gm2
fnd =
2 CL
Willy Sansen
10-05
0530
Cc
vIN1
vIN2
-g
m1
Cn1
vOUT
-g
m2
GBW
RL
CL
f
|Av| = 1
gm1
GBW =
2 Cc
gm2
fnd =
2 CL
1
1+
Willy Sansen
Cn1
Cc
10-05
0531
gm2
gm1
gm2
fnd = 3 GBW =
2 CL
1
1+
Cn1
Cc
gm1
GBW =
2 Cc
4
CL
Cc
0.3
choose Cc = 1 pF
Willy Sansen
10-05
0532
Table of contents
Willy Sansen
10-05
0533
-g
vOUT
-g
m1
Cn1
m2
RL
gm1(vIN2-vIN1) 1
CL
Cc
vOUT
+
vn1
Rn1
Cn1 -
Av0 = - Av1Av2
gm2vn1
RL
CL
Av1 = gm1Rn1
Av2 = - gm2RL
Willy Sansen
10-05
0534
-g
m1
+
Rn1 Cn1
Av = Av0
Av0 = - Av1Av2
vOUT
-g
m2
RL
CL
Av1 = gm1Rn1
Av2 = gm2RL
Cc
1s
gm2
1 + (Rn1Cn1+Av2Rn1Cc+RLCL)s + Rn1RLCCs2
CC = Cn1Cc + Cn1CL + CcCL
Willy Sansen
10-05
0535
1 - cs
1 + a s + b s2
1
Zero s =
c
1
Pole s1 = a
a
s2 = b
if s2 >> s1
Willy Sansen
10-05
0536
fd
1pF
fz
Pole splitting
0.1pF
10fF
|Av|
1000
100
Av0
1M
1k
Pole splitting
for high Cc :
fnd
Hz
fd =
10fF
BW
fz =
1pF
1
2 Av2Rn1Cc
gm2
2 Cc
10
is a positive zero !
1
0.1
GBW
1k
1M
Hz
f
Willy Sansen
10-05
0537
A
0o
Positive zero
1 + j f / f2
Av = Av0
1 + j f / f1
f1
f2
|Av |
0o
-90o
-90o
-180o
-180o
1 - j f / f2
1 + j f / f1
f1
For phase,
a positive
zero
is like
a negative
pole !!!
f2
f
f
180o
Willy Sansen
10-05
0538
|Av|
1000
100
10
250 S
10 S
fd
Pole splitting
fnd
fz
1 S
0.1 S BW
1k
1M
Hz
fd =
250 S
10 S
fz =
1S
GBW
0.1S
1k
1M
1
2 Av2Rn1Cc
gm2
2 Cc
is a positive zero !
1
0.1
Pole splitting
for high gm2 :
Hz
f
Willy Sansen
10-05
0539
CL
Cc
or gm2 Cc 4 gm1 CL
both gm2 Cc
Willy Sansen
10-05
0540
Table of contents
Willy Sansen
10-05
0541
-g
m1
Cn1
-g
vOUT
m2
RL
CL
Cc
vIN1
vIN2
Feedforward
-g
vOUT
m1
Cn1
Miller effect
Is feedback
RL
CL
Cut !
Willy Sansen
10-05
0542
-g
m1
Cn1
vOUT
-g
m2
RL
CL
Cc
vOUT
Voltage
buffer
Source
follower
10-05
0543
-g
m1
Cn1
Cc
vOUT
-g
vOUT
Current
buffer
Cascode
m2
RL
CL
Cc
vOUT
Current
buffer
Cascode
Willy Sansen
10-05
0544
Cc
+2
IB
vout
vout
+2
CL
+1
vin
IB
+3
CL
+1
M1
vin
M1
Cc
Willy Sansen
10-05
0545
-g
Cn1
Rc
Cc
vOUT
vOUT
-g
m1
fz =
m2
RL
1
2 Cc (1/gm2 - Rc)
CL
Rc
1
Cc
vOUT
Rc = 1/gm2 No zero
Rc > 1/gm2 Negative zero
Ref. Senderovics, JSSC Dec 78, 760-766
Willy Sansen
10-05
0546
fz = -
fz = 3 GBW
Rc =
1
2 Cc Rc
1
3 gm1
Final choice :
1
1
< Rc <
3gm1
gm2
Willy Sansen
10-05
0547
10-05
0548
Table of contents
Willy Sansen
10-05
0549
gm1
2 CL
vOUT
vIN
M1
CL
gm1
Willy Sansen
10-05
0550
fnd1 =
vOUT
gm1
2 CC
gm2
2 CL
CL
vIN
M1
M2
gm1
gm2
fnd1 = 3 GBW
Willy Sansen
10-05
0551
CC
CD
fnd1 =
vOUT
CL
vIN
M1
M2
M3
gm1
gm2
gm3
fnd2 =
gm1
2 CC
gm2
2 CD
gm3
2 CL
fnd1 = 3 GBW
fnd2 = 5 GBW
Willy Sansen
10-05
0552
CC
gm2
gm1
gm3
10-05
0553
10
PM60
PM = 90o
PM65
7
PM70
- arctan(
- arctan(
4
GBW
fnd1
GBW
fnd2
)
)
fnd2
2
2
10
GBW
Willy Sansen
10-05
0554
10
9
8
7
6
Total
current
2I1+2I2+I3
5
4
3
PM = 60o
2
1
fnd2
0
0
10
GBW
Willy Sansen
10-05
0555
gm1
GBW =
2 CC
gm3
fnd2 = 5 GBW =
2 CL
Choose CD CC !
gm2
gm1
gm3
gm1
CL
CC
10-05
0556
10-05
0557
IDS1 = 31 A
Choose CC = 1 pF
ITOT = 2IDS1 = 62 A
Choose CC = CD = 1 pF
IDS1 = 31 A IDS2 = 95 A
IDS3 = 315 A
10-05
0558
Table of contents
Willy Sansen
10-05
0559