Professional Documents
Culture Documents
CNXHKH
CNXHKH
SCH HNG DN HC TP
CH NGHA
X HI KHOA HC
(Dng cho sinh vin h o to i hc t xa)
Lu hnh ni b
H NI - 2006
SCH HNG DN HC TP
CH NGHA X HI KHOA HC
Bin son :
CN. MINH SN
Gii thiu mn hc
GII THIU MN HC
2. MC CH MN HC
Mn hc cung cp cho sinh vin nhng kin thc c bn v ch ngha x hi khoa
hc. Trn c s tip tc cng c, hon thin th gii quan, phng php lun ca ch
ngha Mc - Lnin, qun trit ng li, quan im xy dng ch ngha x hi ca
ng Cng sn Vit Nam.
Gii thiu mn hc
3.2. Tham gia y cc bui hng dn hc tp
- Cc bui hng dn hc tp u k, gia v cui k ging vin s gip sinh vin
nm c tng th mn h, cch nghin cu, tip cn, l gii cc vn m mn hc
ra gc l lun v thc tin. Qua sinh vin cng c th trao i, tho lun vi ng
mn v cc vn quan tm. Thi gian tp trung nghe hng dn khng nhiu, do cn
tn dng thi gian c nh hng trong hc tp, nghin cu.
3.3. Phi tn dng kin thc cc mn hc trit hc Mc - Lnin, kinh t - chnh tr
hc Mc - Lnin
V trit hc l th gii quan phng php lun chung nht ca cc khoa hc, vi
ch ngha x hi n l c s trc tip. Do vy nm vng cc nguyn l ca trit hc,
kinh t chnh tr hc Mc - Lnin gip sinh vin hiu r hn v ni dung mn hc.
3.4. Nghin cu, nm chc vn ct li
Sinh vin nn c qua sch hng dn hc tp trc khi hc tp cc ti liu khc.
y l c s tip cn cc vn ct li, hiu ni dung ca gio trnh ch ngha x
hi khoa hc.
Cng nn tip cn vi cc thng tin thc tin t cc ngun khc: cc loi bo: ni,
vit, hnh hiu thm v ni dung l lun.
3.5. Ch ng lin h vi ng mn v ging vin
Nu c iu kin th tham gia din n hc tp qua mn Internet, nhng ch thi
gian biu. Bn c th s dng dch v bu chnh vin thng qua trao i thng tin mn
hc.
3.6. Nn ghi chp li nhng vn c bn
Ghi chp li l mt hnh ng nhm thu tm kin thc theo kin ca mnh. Ghi
chp gip chng ta tip cn, ti hin kin thc trong qu trnh t hc tp, t nghin cu.
3.7. Tr li cc cu hi cui mi chng
Cu hi sau mi chng l nhng ni dung chnh cn t c chng . Tr
li cu hi l tng bc hon chnh ni dung mn hc. ng ngn ngi, hy c gng tr
li, n gip bn gn lin gia hc i i vi hnh, l lun gn lin vi thc tin
Hy xy dng thi quen c, ghi chp v t tr li cu hi l b quyt ca vic
t hc tp, nghin cu.
Mc d c nhiu c gng nhng khng trnh khi nhng thiu st, rt mong
c s ng gp kin ca bn c
Chc bn thnh cng!
2
Gii thiu mn hc
MC CH YU CU CN NM VNG
1. Hiu c khi nim v t tng x hi ch ngha.
2. Thy c t tng x hi ch ngha qua cc thi k lch s
3. Nm c nhng gi tr v hn ch ca t tng x hi ch ngha trc khi ch ngha
x hi khoa hc ra i.
4. Thy c tnh tt yu ca s ra i ch ngha x hi khoa hc v cc giai on pht
trin ca n.
NI DUNG
1.1. KHI NIM V PHN LOI T TNG X HI CH NGHA
1.1.1. Khi nim t tng x hi ch ngha
1.1.1.1. nh ngha t tng x hi ch ngha
T tng l mt hnh thi thc ca con ngi phn nh th gii hin thc. Bt c t
tng no cng bt ngun v phn nh iu kin sinh hot vt cht ca mt x hi nht nh.
Trit hc Mc Lnin ch r chnh s khc nhau v s hu t liu sn xut ch yu
ca x hi l c s ca s phn chia x hi thnh nhng k giu v ngi ngho, phn chia
thnh k p bc bc lt v ngi b p bc bc lt. Nghin cu v tnh trng Lnin ch
4
CU HI N TP
Cu 1: Phn tch nhng gi tr lch s, nhng hn ch ca t tng x hi ch ngha
trc khi xut hin ch ngha x hi khoa hc?
Cu 2: Phn tch nhng iu kin v tin ra i ca ch ngha x hi khoa hc.
Cu 3: Nhng giai on c bn trong tin trnh pht trin ca ch ngha x hi khoa
hc? Cng hin ca Ch tch H Ch Minh v ng ta i vi vic vn dng v pht trin
sng to ch ngha x hi khoa hc?
14
MC CH YU CU CN NM VNG
1. Thy c v tr ca ch ngha x hi khoa hc trong ch ngha Mc Lnin.
2. Nm chc i tng. Phng php nghin cu b mn.
3. Ch r c chc nng hng dn v d bo ca ch ngha x hi khoa hc.
NI DUNG
2.1. V TR CA CH NGHA X HI KHOA HC
2.1.1. Quan nim v "ch ngha x hi" v "ch ngha x hi khoa hc"
Khi nim "ch ngha x hi" rng hn khi nim " ch ngha x hi khoa hc". Do
mun hiu "ch ngha x hi khoa hc" vi t cch l mt mn khoa hc, l mt trong 3 b
phn to thnh ch ngha Mc - Lnin phi thy c "ch ngha x hi" vi cc ngha sau:
Mt l, ch ngha x hi vi ngha l phong tro u tranh Cch mng ca qun chng
nhn dn chng ch t hu, bc lt p bc, bt cng i gii phng ngha ny n
c ghi nhn bi lch s u tranh giai cp ca nhn loi.
Hai l, ch ngha x hi vi ngha l nhu cu hot ng thc tin ca nhn dn lao
ng trong qu trnh sn xut ngy cng x hi ha v thc thi dn ch. gc ny c
15
CU HI N TP
Cu 1: Phn bit hai khi nim " ch ngha x hi" v " ch ngha x hi khoa hc".
Cu 2: Nu r v tr, i tng v chc nng ca ch ngha x hi khoa hc.
Cu 3: ngha ca vic nghin cu ch ngha x hi khoa hc nht l trong tnh hnh
hin nay.
21
Chng 3: X hi x hi ch ngha
CHNG 3: X HI X HI CH NGHA
MC CH YU CU CN NM VNG
1. Nm vng khi nim hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha cng cc giai
on pht trin ca n.
2. Hiu nhng c trng c bn ca x hi x hi ch ngha ni chung v nhng c
im x hi m nhn dn ta xy dng.
3. Nm c tnh tt yu ni dung v c im ca thi k qu .
4. Nm c c im ni dung c bn ca thi k qu Vit Nam.
NI DUNG
3.1. HNH THI KINH T X HI CNG SN CH NGHA
3.1.1. Khi nim hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha
Trit hc Mc Lnin ch r: "Hnh thi kinh t x hi l mt phm tr c bn ca ch
ngha duy vt lch s dng ch x hi tng giai on lch s nht nh vi mt kiu quan
h sn xut c trng cho x hi ph hp vi mt trnh nht nh ca lc lng sn xut
v vi mt kin trc thng tng tng ng c xy dng trn nhng quan h sn xut y".
S pht trin ca cc hnh thi kinh t - x hi l mt qu trnh lch s t nhin.
Ch ngha duy vt lch s cng ch r qu trnh pht trin t thp n cao ca cc hnh
thi kinh t - x hi tt yu dn ti s ra i ca hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha.
22
Chng 3: X hi x hi ch ngha
Trn c s ta c khi nim hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha nh sau:
hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha l mt phm tr ch x hi giai on pht trin
cao nht trong lch s pht trin ca x hi loi ngi. Trong quan h sn xut ph hp vi
trnh pht trin ca lc lng sn xut, kin trc thng tng c xy dng th hin ch
quyn li ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng.
Khi nim ch r, y l x hi pht trin cao nht trong lch s. l hnh thi kinh t x hi c cc yu t lun ph hp v tc ng nhau cng pht trin, l x hi khng cn
ngun gc p bc, bc lt, con ngi c t do, bnh ng.
3.1.2. Cc iu kin c bn ca s ra i hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha
Trn c s phn tch m t hnh thi kinh t - x hi t bn ch ngha Mc d bo
hnh thi kinh t - x hi t bn ch ngha c hnh thnh t ch ngha t bn, l kt qu tc
ng ca giai cp cng nhn hin i.
3.1.2.1. Nhng iu kin c bn ca s ra i hnh thi kinh t - x hi cng sn ch
ngha
Khi x hi loi ngi pht trin n hnh thi kinh t - x hi t bn ch ngha, nhng
iu kin kinh t - x hi c chun b y nht cho ra i hnh thi kinh t - x hi
cng sn ch ngha.
Th nht, lc lng sn xut pht trin mnh, di ch ngha t bn to ra lc
lng sn xut ln hn, s hn lc lng sn xut m nhn loi to ra c trc
nhng quan h sn xut vn khng i, vn da trn ch chim hu t nhn v t liu sn
xut. Mu thun gia lc lng sn xut t n trnh x hi ha vi quan h sn xut
da trn ch t nhn v t liu sn xut tt yu dn n yu cu l phi xa b quan h sn
xut t bn ch ngha xy dng quan h sn xut mi tin b hn.
Th hai, T mu thun gia lc lng sn xut v quan h sn xut c biu hin v
mt x hi l mu thun gia giai cp cng nhn vi giai cp t sn trong ch ngha t bn.
Mu thun trn pht trin ngy cng gay gt cng vi s pht trin ca ch ngha t bn.
Phong tro u tranh ca giai cp cng nhn t t pht n t gic, nhm vo mc tiu ginh
chnh quyn nh nc. Phong tro cng nhn dn n s ra i tt yu ca ng cng sn khi
n kt hp c vi ch ngha Mc. Giai cp t sn dng nhiu th on nhm xoa du mu
thun, chng ph phong tro cng nhn, nhng mu thun trn khng th iu ha c, n
ch c gii quyt khi t liu sn xut thnh ca chung x hi, thng qua cch mng x hi
di s lnh o ca ng cng sn.
Th ba, Vi s pht trin phi thng ca lc lng sn xut nhng do bn cht v mc
ch ca giai cp t sn dn ti mt lot mu thun:
Con ngi ngy cng chinh phc t nhin bao nhiu th tnh trng p bc bc lt, bt
cng ngy cng c m rng by nhiu. S pht trin v kinh t k thut ngy cng c
23
Chng 3: X hi x hi ch ngha
y mnh th s suy i v o c ngy cng tng by nhiu, S giu c tha thi ca s t
ngi i lp vi s ng lao ng cc kh. Mong mun iu chnh, thch nghi quan h sn
xut khng lm cho mu thun vi lc lng sn xut gim i m khot su thm mu thun
.
T nhng iu kin trn ch r s ra i ca hnh thi kinh t - x hi cng sn ch
ngha l mt tt yu. Tuy nhin cc nh kinh in lu .
Khng o tng vo s t sp ca ch ngha t bn. Giai cp t sn kin quyt bo
v n cng ch t bn bng mi bin php do giai cp cng nhn phi tin hnh cch
mng x hi. ng thi Mc ng ghen cng kin quyt chng li khuynh hng cch mng
phiu liu khng tnh n iu kin hin thc khng chun b lc lng.
3.1.2.2. Nhng iu kin c bn ca s ra i hnh thi kinh t - x hi cng sn ch
ngha cc nc t bn ch ngha trung bnh v cc nc cha qua ch ngha t bn
T l lun "b qua" trong s pht trin ca cc hnh thi kinh t x hi ca Mc, vn
dng trong thi i ngy nay Lnin ch r nhng nc t bn pht trin trung bnh v
nhng nc cha qua ch ngha t bn vn c iu kin i ln ch ngha x hi. l loi
hnh " c bit" v "c bit ca c bit". Tuy nhin nhng nc ny phi tha mn cc iu
kin sau:
Mt l, khi ch ngha quc xut hin a ti nhng mu thun mi. Mu thun gia
giai cp t sn v giai cp v sn. Mu thun ch ngha quc vi cc quc gia dn tc b
xm lc v h. Mu thun gia cc quc vi nhau. c bit cc nc nng nghip
lc hu l thuc a ca ch ngha quc cn c mu thun: giai cp nng dn vi a ch,
t sn vi nng dn cha c gii quyt (giai cp cng nhn v t sn cha hnh thnh ng
k), li xut hin mu thun mi mt bn l t bn, quc xm lc cng b l tai sai phong
kin, mt bn l ton th dn tc gm cng nhn, nng dn, tr thc, tiu thng, tiu ch,
mt t do. Gii quyt mu thun trn giai cp cng nhn v nhn dn lao ng s ginh chnh
quyn Nh nc, to iu kin pht trin t nc theo con ng x hi ch ngha .
Hai l, do tc ng ca phong tro cng sn v cng nhn quc t, c bit l lun
cng v vn dn tc v thuc a ca Lninlm thc tnh nhiu dn tc, dy ln phong
tro yu nc gii phng dn tc. Di tc ng ca yu t thi i, kt hp vi phong tro
cng nhn tt yu hnh thnh ng chnh tr ly ch ngha Mc - Lnin lm nn tng t tng
lnh o cc dn tc u tranh ginh c lp dn tc v xy dng t nc theo con ng
x hi ch ngha.
Tnh c th b qua ch t bn ch ngha i ln ch ngha x hi nhng nc
nng nghip lc hu cha qua ch ngha t bn nm trong quy lut chng l qu t ch
ngha t bn ln ch ngha x hi trn phm vi ton th gii.
Tuy nhin, cng cn ph phn hai khuynh hng:
24
Chng 3: X hi x hi ch ngha
- Mt l, c cho cc nc tri qua ch ngha t bn y ri t n s chuyn ha
ln ch ngha cng sn khng cn u tranh giai cp ( l t tng c hi, hu khuynh) .
- Hai l, bng mun ch quan, duy ch, t khuynh bt chp quy lut khch quan
mun c ngay cch mng x hi ch ngha v ch ngha x hi, ch ngha cng sn ( l t
tng t khuynh) thc cht l ko di s pht trin ca lch s.
3.1.3. Thi k qu ln ch ngha x hi trong s phn k hnh thi kinh t - x hi
cng sn ch ngha
3.1.3.1. Quan im ca Mc v ng ghen
Mc v ng ghen ch r s pht trin ca lch s rt phc tp v y mu thun khng
th quy v l lun m xem nh c s thc t ca n. T cc ng i n kt lun: ch ngha
cng sn l mt phong tro hin thc nhm th tiu trng thi hin tn. N l nc thang cao
nht trong phong tro cch mng theo ui mc tiu tt p nh nhng phng tin thc tin.
Cc ng cn c vo s pht trin c th ca lc lng sn xut v s tn ti ca quan h
sn xut, cc ng chia lch s loi ngi thnh cc hnh thi kinh t - x hi, cc hnh thi
kinh t x hi thnh cc giai on pht trin, cc giai on pht trin li c cc thi on pht
trin. Trn c s Mc v ng ghen chia hnh thi kinh t x hi cng sn ch ngha thnh
hai giai on.
Giai on thp cn gi l ch ngha x hi:
y l giai on giai cp cng nhn tr thnh giai cp thng tr. S pht trin ca ch
kinh t v vn ha mi t n gii hn nguyn tc "lm theo nng lc, hng theo lao
ng".
Giai on cao gi l ch ngha cng sn:
Con ngi khng cn ph thuc phiu din vo s phn cng lao ng. Lao ng tr
thnh phng tin, nhu cu ca con ngi. S pht trin phi thng ca lc lng to ra nng
sut lao ng cao cho php thc hin nguyn tc "Lm theo nng lc, hng theo nhu cu"
Gia x hi t bn ch ngha v cng sn ch ngha l mt thi k ci cch mng t x
hi n sang x hi kial mt thi k qu chnh tr m cng c ci bin l chuyn
chnh v sn. Mc gi l cn au ko di loi b dn nhng ci c, xy dng dn
nhng ci mi, to ra tin vt cht v tinh thn hnh thnh x hi cao hn.
3.1.3.2. Quan im ca Lnin
Lnin din t t tng ca Mc trong tc phm "Ch ngha Mc v vn nh nc"
xc nh v tr ca thi k qu .
I. Nhng cn au ko di (thi k qu ).
II. Giai on u ca x hi cng sn ch ngha.
III. Giai on cao ca x hi cng sn ch ngha.
25
Chng 3: X hi x hi ch ngha
Ngi ch v thi k qu khng ch lm nhim v ca thi k qu ln ch ngha
x hi qui nh, m cn phi lm c nhim v ca thi k qu ln ch ngha x hi quy
nh, m cn phi lm c nhim v m ng ra giai cp t sn phi lm trc . Lnin kt
lun cn c mt thi k qu kh lu di t ch ngha t bn ln ch ngha x hi. Thi k
qu ln ch ngha x hi l tt yu.
K tha, pht trin quan im ca Mc, tng kt thc tin th gii, Lnin ch r cc
kiu qu ln ch ngha x hi.
Kiu qu trc tip cc nc t bn ch ngha pht trin cao, giai cp cng nhn
trng thnh mi iu kin tin i ln ch ngha x hi.
Kiu qu gin tip nhng nc nng nghip lc hu i ln ch ngha x hi. Nhng
nc ny phi tha mn iu kin bn trong v bn ngoi. iu kin bn trong phi c ng
cch mng chn chnh lnh o, vai tr tch cc ca nh nc chuyn chnh v sn trong qun
l, tnh tch cc, t gic ca qun chng nhn dn. Bn ngoi phi c s gip quc t. Tuy
nhin Lnin nhn mnh nhng nc nng nghip lc hu i ln ch ngha x hi phi tri qua
nhng bc trung gian, nhng hnh thc qu . l qu trnh lu di, gian kh, phc tp,
ng thi phi tm ra hnh thc qu cho ph hp.
Tm li, hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha bt u t thi k qu cho n
khi xy dng xong giai on cao ca ch ngha cng sn. Hnh thc qa d l trc tip hay
gin tip cng u nm trong quy lut v xu hng tt yu ca lch s nhn loi trong thi i
ngy nay.
3.2. NHNG C TRNG C BN CA X HI X HI CH NGHA
Da trn quan nim ca Mc, ng ghen v Lnin, da vo thc tin xy dng ch ngha
x hi c th nu ln c trng c bn ca x hi x hi cng nh sau:
3.2.1. C s vt cht k thut ca ch ngha x hi l nn sn xut cng nghip hin i
Theo quan im ca cc nh kinh in ca ch ngha x hi mi ch x hi u da
tn mt c s vt cht tng ng: cng c th cng, nng sut lao ng km l c s vt cht
ca x hi tin t bn, i cng nghip c kh l c s vt cht k thut ca ch ngha t bn.
Trn c s ph nh ca ph nh th i cng nghip pht trin v hon thin trn mt
trnh mi l c s vt cht k thut ca ch ngha x hi. Ty theo loi hnh cc nc i
ln ch ngha x hi m c nhng hnh thc, bin php, cng vic c th phi tin hnh.
3.2.2. X hi x hi ch ngha xa b ch t hu t bn ch ngha, thit lp ch
cng hu v nhng t liu sn xut ch yu
Trong tuyn ngn ng cng sn, Mc ng ghen khng nh th tiu ch t hu
l nhim v tng qut ca giai cp cng nhn trong qu trnh thc hin nhim v tng qut
ca gia cp cng nhn trong qu trnh thc hin nhim v lch s ca mnh. Tuy nhin c
26
Chng 3: X hi x hi ch ngha
trng ca ch ngha x hi khng phi l th tiu ch t hu ni chung m l xa b ch
t hu t bn ch ngha . y l c s n dch p bc a s nhn dn lao ng, c s ca
tnh trng bt bnh ng trong x hi. Ch cng hu v t liu sn xut l c s n dch p
bc a s nhn dn lao ng, c s ca tnh trng bt bnh ng trong x hi. Ch cng
hu v t liu sn xut l c s ca s bnh ng gia cc giai cp trong ch ngha x hi.
Trong thi k qu ln ch ngha x hi, do iu kin lch s vn cn tn ti nhiu
quan h sn xut tng ng vi n l cc thnh phn kinh t. iu ch r vn cn quan h
c th c nhng quan h bc lt c th nhng n khng phi l ch x hi.
3.2.3. X hi x hi ch ngha to ra cch t chc lao ng v k lut lao ng mi
Xy dng ch ngha x hi l mt qu trnh t gic ca qun chng. Chnh v vy cc
nh kinh in quan tm v coi trng t chc v k lut lao ng khc phc tan d ca s
tha ha lao ng. ng thi vi qu trnh xy dng thi lao ng mi ph hp vi a
v lm ch. Cc ng cho l iu dn ti ch ngha x hi. Do vy, k lut lao ng mi
cng c c trng mi: va chu s tc ng ca php lut, php ch va c tnh t gic trn
c s t chc khoa hc.
3.2.4. X hi x hi ch ngha thc hin nguyn tc ny v lc lng sn xut cha pht
trin co, ca ci vt cht cha di do.
Theo nguyn tc ny s lng, cht cha di do. Theo nguyn tc ny s lng, cht
lng, hiu qu ca ngi lao ng cung cp cho x hi c tnh bng sn phm tiu dng
ngang gi tr ngoi khon ng gp cho x hi v phc li x hi.
3.2.5. Nh nc x hi ch ngha mang bn cht giai cp cng nhn tnh nhn dn rng
ri v tnh dn tc su sc, thc hin quyn lc v li ch ca nhn dn
Cc nh kinh in cp ti nh nc chuyn chnh v sn khi ch r bn cht, chc
nng, nhim v ca nh nc . Thc cht ca chuyn chnh v sn l s lnh o ca ng
cng sn vi nh nc v ton x hi nhm bo v v pht trin dn ch, m bo quyn lc
thuc v nhn dn.
3.2.6. X hi x hi ch ngha l ch gii phng con ngi thot khi p bc bc lt,
thc hin cng bng, tin b x hi, to nhng iu kin c bn con ngi pht trin
ton din.
Mc tiu cao nht ca ch ngha x hi l hng ti gii phng con ngi. Nh vo
vic xa b ch t hu t bn ch ngha, ch ngha x hi gii phng lc lng sn xut,
pht trin sn xut mi cho php thc hin tng bc gii phng con ngi. Ch ngha x hi
xa b nhng tai ha ln ca loi ngi con ngi pht trin ton din.
27
Chng 3: X hi x hi ch ngha
3.3. THI K QU LN CH NGHA X HI VIT NAM
3.3.1. Nhn thc r hn v thi k qu ln ch ngha x hi Vit Nam
Trung thnh vi ch ngha Mc Lnin, vn dng v pht trin sng to Vit Nam,
ng v H Ch Minh ch r mc tiu ca cch mng Vit Nam l ginh c lp dn tc v
tin ln ch ngha x hi.
T thc tin ca cch mng sau nm 1954 t nc tm chia lm hai min vi nhng
nhim v chin lc khc nhau: cch mng dn tc dn ch nhn dn Min Nam, cch
mng x hi ch ngha Min Bc. Min Bc tin ln ch ngha x hi vi c im ni bt
l t nn sn xut nh, nng nghip lc hu. Min Bc tin ln ch ngha x hi ri vo cc
loi hnh "c bit ca c bit" l nt sng to. T 1954 - 1975 min Bc tht s xng
ng l hu phng ln cho tin tuyn ln, c vai tr quyt nh n ton b hai nhim v
chin lc.
T 1975 - 1985 vn dng vic "Xy dng ch ngha x hi nhng nc tiu nng
chng ta t c nhng thnh t khng nh nhng thng li bc u nhng cng mc
nhng sai trong qu trnh xy dng ch ngha x hi. l t nguyn nhn nng vi, ch
quan, duy ch, t khuynh, hu khuynh dn n khng hong kinh t, x hi.
Nm 1986, i hi ca ng nh du cng cuc i mi xy dng ch ngha x hi.
Sau 20 nm i mi chng ta t c nhng thnh tu quan trng, a t nc ra khi
khng hong to cho t nc pht trin trong giai on mi.
Chng ta ch r hn v " thi k qu ln ch ngha x hi" tc l b qua ch t
bn ch ngha: B qua nhng phi tn trng lch s - t nhin, tnh tun t khng ch quan,
nng vi. B qua nhng khu trung gian nhng hnh thi qu , khng b quan nn sn xut
hng ha. B qua nhng phi k tha, s dng ch ngha t bn nh nc. B qua lc lng
sn xut nhng khng lp li qu trnh sn xut t bn ch ngha va rt ngn qu trnh y.
B qua ch t bn ch ngha, tc l b qua quan h sn xut t bn ch ngha vi t cch
n gi vai tr thng tr x hi ch khng xa sch cc hnh thc kinh t t bn ch ngha
trong thi k qu .
3.3.2. Nhng c trng c bn ca "x hi x hi ch ngha Vit Nam"
l mt x hi:
- Do nhn dn lao ng lm ch
- C mt nn kinh t pht trin cao da trn lc lng sn xut hin i v ch cng
hu v cc t liu sn xut ch yu.
- C nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc.
- Con ngi c gii phng khi p bc, bc lt, bt cng, lm theo nng lc, hng
theo lao ng, c cuc sng m no, t do hnh phc, c iu kin pht trin ton din.
28
Chng 3: X hi x hi ch ngha
- Cc dn tc trong nc bnh ng, on kt v gip ln nhau cung tin b.
- C quan h hu ngh v hp tc vi nhn dn tt c cc nc trn th gii.
3.3.3. Phng hng - nhim v c bn trong thi k qu
Phng hng, nhim v c bn trong thi k qu c ng ta nu r trong cng
lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi v c b xung, c th ha
sau cc i hi VIII, IX ca ng. C 7 phng hng sau:
Th nht, xy dng nh nc ca dn, do dn, v dn; ly lin minh gia giai cp cng
nhn, nng dn v tr thc lm nn tng t di s lnh o ca ng cng sn. ..
Th hai, Pht trin lc lng sn xut, y mnh cng nghip ha, hin i ha t
nc l nhim v trung tm
Th ba, ph hp vi s pht trin ca lc lng sn xut. Tng bc thit lp quan h
sn xut. a dng ha cc hnh thc s hu. Thc hin nhiu hnh thc phn phi, ly nguyn
tc phn phi theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t lm nguyn tc ch o...
Th t, tin hnh cch mng x hi ch ngha trn lnh vc t tng vn ha, lm cho
ch ngha Mc Lnin, t tng H Ch Minh gi v tr ch o trong i sng tinh thn.
Th nm, Thc hin chnh sch i on kt dn tc, cng c v m rng mt trn T
quc Vit Nam thc hin chnh sch i ngoi ha bnh, hp tc, hu ngh, bnh ng v
cng c li vi cc nc cc t chc quc t.
Th su, Thc hin tt hai nhim v chin lc xy dng ch ngha x hi v bo v t
quc x hi ch ngha
Th by, thng xuyn xy dng chnh n ng theo phng chm: pht trin kinh t
l trng tm, xy dng, chnh n ng l theo cht ng ngang tm vi nhim v.
3.4. KT LUN
Nghin cu v x hi x hi ch ngha cho chng ta mt cch nhn tng th v hnh
thi kinh t - x hi cng sn ch ngha. Thy c nhng c trng v x hi x hi ch
ngha vi nhng biu hin tt p ca n. ng thi chng ta cng thy c tnh cht lu
di, gian kh, phc tp ca thi k qu ln ch ngha x hi mt nc nng nghip lc
hu. Qua cng gip chng ta xc nh c nhng cng vic phi tin hnh trong giai
on ti thc hin con ng tin ln ch ngha x hi m ng, Bc H v nhn dn ta
la chn.
29
Chng 3: X hi x hi ch ngha
CU HI N TP
Cu 1: Phn tch nhng quan im c bn ca ch ngha Mc Lnin v s phn k hnh thi
kinh t - x hi cng sn ch ngha.
Cu 2: Nu r nhng c trng c bn ca x hi x hi ch ngha v c im ca thi k
qu ln ch ngha x hi.
Cu 3: ng cng sn Vit Nam vn dng nhng quan im ca ch ngha Mc - Lnin v
ch ngha x hi v thi k qu ln ch ngha x hi Vit Nam nh th no?
30
MC CH, YU CU CN NM
1. Hiu r khi nim giai cp cng nhn v phng php xem xt giai cp cng nhn
hin nay.
2. Nm c ni dung s mnh lch s ca giai cp cng nhn ni chung v giai cp
cng nhn Vit Nam ni ring.
3. Hiu nhng iu kin khch quan quy nh s mnh lch s ca giai cp cng nhn
ni chung v giai cp cng nhn Vit Nam ni ring.
4. Thy c quy lut hnh hnh ng Cng sn v quan h gia ng v giai cp.
5. Thy c phng hng pht trin giai cp cng nhn Vit Nam trong giai on
hin nay.
NI DUNG
4.1. KHI NIM GIAI CP CNG NHN
Trong qu trnh trnh by v giai cp cng nhn trong ch ngha t bn. Mc v ng
ghen dng nhiu thut ng ng ngha nh: giai cp cng nhn, giai cp v sn, giai cp x
hi hon ton ch da vo vic bn sc lao ng ca mnh, giai cp lao dng lm thu th
k XIX, giai cp cng nhn hin i ch giai cp cng nhn. l con ca i cng
31
39
MC CH YU CU CN NM VNG
1. Bn cht ca cch mng x hi ch ngha.
2. Mc tiu, ng lc v ni dung ca cch mng x hi ch ngha
3. L lun cch mng khng ngng ca ch ngha Mc Lnin.
4. S vn dng vo cch mng Vit Nam.
NI DUNG
5.1. CCH MNG X HI CH NGHA - QUY LUT PH BIN CA QU TRNH
CHUYN BIN T CH NGHA T BN LN CH NGHA X HI
5.1.1. Cch mng x hi ch ngha v nguyn nhn ca n
5.1.1.1. Quan nim v cch mng x hi ch ngha
Theo ngha hp: Cch mng x hi ch ngha c hiu l mt cuc cch mng chnh
tr c kt thc bng vic giai cp cng nhn cng vi nhn dn lao ng ginh c chnh
quyn, thit lp nn nh nc chuyn chnh v sn - nh nc ca giai cp cng nhn v qun
chng nhn dn.
Theo ngha rng:
Cch mng x hi ch ngha l qu trnh ci bin mt cch ton din trn tt c cc lnh
vc ca i sng x hi t kinh t, chnh tr v vn ha, t tng xy dng thnh cng
ch ngha x hi v ch ngha cng sn.
40
42
CU HI N TP
Cu 1: Phn tch nhng nguyn nhn, iu kin khch quan, ch quan ca cch mng x hi
ch ngha.
Cu 2: Mc tiu v ng lc ca Cch mng x hi ch ngha.
Cu 3: Phn tch ni dung ca cch mng x hi ch ngha.
Cu 4: Ni dung c bn ca l lun "Cch mng khng ngng" ca ch ngha Mc - Lnin.
Cu 5: S vn dng l lun "cch mng khng ngng" ca Ch ngha Mc - Lnin vo Vit
Nam c th hin nh th no?
48
MC CH YU CU CU CN NM VNG
1. Nm c khi nim, ni dung tnh cht c im ca thi i.
2. Hiu c s vn dng ca ng ta v thi i trong vic nh ra ng li cch
mng.
NI DUNG
6.1. KHI NIM V THI I V THI I NGY NAY
T khi ch ngha Mc ra i, x hi hc tht s tr thnh mt khoa hc, cc mn khoa
hc nhn vn mi hnh thnh tiu chun khch quan xc nh thi i.
6.1.1. Quan nim v thi i v c s phn chia thi i lch s
6.1.1.1. Quan nim v thi i
Thi i l mt khi nim khoa hc dng phn k lch s x hi, phn bit nhng
nc thang pht trin ca x hi loi ngi.
Mi ngnh khoa hc khc nhau c nhng tiu ch phn chia thi i khc nhau. gc
b mn thi i c cp gc trit hc - chnh tr - x hi. Thi i c hiu l
khong thi gian tng i di. Trong khong thi gian c s thay i phng hng pht
trin chnh. mi thi i s c v s cn nhng phong tro pht trin c bit, cc b khi
tin, khi li. S c v s cn nhng thin hng pht trin khc nhau chch khi phong tro
49
52
CU HI N TP
Cu 1: Quan nim v thi i ngy nay
56
57
CHNG 7: NN DN CH X HI CH NGHA V
NH NC X HI CH NGHA
MC CH YU CU CU CN NM VNG
1. Nm bn cht, chc nng, cc b phn hp thnh h thng chnh tr x hi ch ngha.
2. Hiu bn cht, ni dung nn dn ch x hi ch ngha.
3. Thng c nhng ni dung i mi h thng chnh tr, xy dng nn dn ch x hi
ch ngha Vit Nam.
NI DUNG
7.1. NN DN CH X HI CH NGHA
7.1.1. Quan nim v dn ch
7.1.1.1. Khi nim lch s ca vn dn ch
T thi Hy Lp c i, dn ch c t trong vic "c ra v ph b ngi ng
u" l do quyn v sc lc ca dn. l vic cng b chnh thc. Nguyn tc thiu s phc
tng a s, tha nhn quyn t do v bnh ng ca nhn dn, nhn dn l ci ngun ca
quyn lc.
Khi Nh nc ch n u tin xut hin Hy Lp "dn ch" mi chnh thc c s
dng. Dn ch l quyn lc ca dn. Nhng khi nim dn ch: giai cp ch n, tng l,
thng gia mt s ngi t do cn n l khng c coi l dn.
58
59
60
61
62
63
CU HI N TP
Cu 1: Quan im c bn ca ch ngha Mc - Lnin v dn ch
Cu 2: Bn cht ca nn dn ch x hi ch ngha theo quan im ca ch ngha x hi
khoa hc?
Cu 3: Phn tch r c cu h thng chnh tr x hi ch ngha
Cu 4: Phn tch nhng vn c tnh nguyn tc nh hng x hi ch ngha trong
i mi h thng chnh tr nc ta. Phng hng ci cch nh nc ta hin nay.?
64
MC CH YU CU CU CN NM VNG
1. Nm c tnh tt yu ca lin minh gia cng nhn vi nng dn v tr thc.
2. Hiu c nhng ni dung c bn ca lin minh gia cng nhn vi nng dn v tr
thc trong thi k qu ln ch ngha x hi Vit Nam.
3. Nng cao trch nhim c nhn trong vic cng c, tng cng khi lin minh Vit
Nam hin nay.
NI DUNG
8.1. C CU X HI - GIAI CP TRONG THI K QU LN CH NGHA
X HI
8.1.1. Quan nim c cu x hi - giai cp
8.1.1.1. C cu x hi v c cu x hi giai cp
Cng ng x hi l mt b phn ngi c chung mt s du hiu, nguyn tc. Ty theo
cch xc nh du hiu nguyn tc m ngi ta xc nh nhng cng ng vi cc tn gi
khc nhau nh: Dn tc, giai cp
C cu x hi l tt c nhng cng ng ngi v ton b cc quan h x hi do s tc
ng ln nhau ca cc cng ng c hnh thnh khch quan da trn cc du hiu t nhin
65
70
CU HI N TP
Cu 1: C cu x hi l g? C cu x hi v c cu x hi - giai cp c mi quan h
nh th no?
Cu 2: Tnh tt yu ca lin minh cng nhn vi nng dn v tr thc trong thi k qu
ln ch ngha x hi?
Cu 3: Tnh tt yu ca lin minh cng, nng, tr thc trong thi k qu Vit Nam.
Cu 4: Phn tch nhng c im ca giai cp cng nhn, giai cp nng dn v tng lp
tr thc Vit Nam trong mi quan h lin minh gia cc giai tng ny.
Cu 5: Ni dung c bn ca lin minh giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v tng
lp tr thc trong thi k qu ln ch ngha x hi Vit Nam.
71
MC CH YU CU CU CN NM VNG
1. Thy c tm quan trng ca vic gii quyt vn dn tc trong thi k qu v
cng lnh dn tc ca Lnin.
2. Nhn thc r quan im ca ng ta v vn dn tc.
3. Chng li nhng quan im sai tri v vn dn tc.
NI DUNG
9.1. DN TC V HAI XU HNG KHCH QUAN CA PHONG TRO DN TC
9.1.1. Khi nim dn tc v nhng c trng c bn ca dn tc
Dn tc l sn phm ca qu trnh pht trin lu di ca lch s. l mt hnh thc
cng ng ngi xut hin sau: th tc, b lc, b tc. (xem li phn trit hc).
Khi nim dn tc c hiu theo hai ngha.
Ngha th nht, dn tc ch cng ng ngi c lin h cht ch v bn vng, c chung
sinh hot kinh t, c ngn ng ring, vn ha c nhng c th, xut hin sau b lc, b tc,
k tha pht trin cao hn nhng nhn t tc ngi b lc, b tc v th hin thnh thc
t gic tc ngi ca c dn cng ng .
Hiu theo ngha ny dn tc l mt b phn ca quc gia (v d: ngi Ty, Vit Vit
Nam).
Ngha th hai, dn tc l mt cng ng ngi n nh, lm thnh nhn dn ca mt
nc, c lnh th quc gia, nn kinh t thng nht, quc ng chung v c thc v s thng
72
73
74
75
76
CU HI N TP
Cu 1: Phn bit cc khi nim dn tc. Phn tch v hai xu hng khc quan ca s
pht trin cc dn tc trong thi i ngy nay.
Cu 2: Phn tch ni dung cng lnh dn tc ca ch ngha Mc - Lnin
Cu 3: Phn tch c im c bn ca dn tc Vit Nam.
Cu 4: Phn tch chnh sch dn tc ca ng v Nh nc ta hin nay.
78
MC CH YU CU CN NM VNG
1. Nm chc bn cht, ngun gc, tnh cht tn gio.
2. Hiu c cc xu hng pht trin ca tn gio hin nay.
3. Nm nhng nt c bn v tn gio Vit Nam hin nay.
4. Qun trit quan im ca ng ta v chnh sch i vi tn gio trong iu kin hin
nay.
NI DUNG
10.1. BN CHT NGUN GC V TNH CHT CA TN GIO
10.1.1. Bn cht v ngun gc ca tn gio
10.1.1.1. Bn cht tn gio
- Theo ch ngha Mc Lnin tn gio l mt hin tng x hi vn ha, lch s, mt lc
lng x hi trn th. Trn c s c th khng nh: Tn gio l mt trong nhng hnh thi
tn ngng c quan nim, thc, hnh vi v cc t chc tn gio.
R rng tn gio l mt dng tn ngng (l nim tin v s ngng m ca con ngi
vo mt hin tng, mt lc lng siu nhin, tn sng vo mt iu g pha cht thn b,
79
82
CU HI N TP
Cu 1: Phn tch ngun gc, bn cht v nhng tnh cht c bn ca tn gio.
Cu 2: Nguyn nhn no dn n tn gio cn tn ti trong qu trnh xy dng ch
ngha x hi.
Cu 3: Quan im c bn ca ch ngha Mc - Lnin v vn tn gio.
Cu 4: Khi qut tnh hnh tn gio Vit Nam hin nay.
Cu 5: Nhng quan im v chnh sch tn gio ca ng v Nh nc ta hin nay.
85
MC CH YU CU CU CN NM VNG
1. Hiu v tr, chc nng ca gia nh di ch ngha x hi.
2. Nm c nhng c s xy dng gia nh mi x hi ch ngha.
3. Qun trit, vn dng thc hin tt ni dung xy dng gia nh mi Vit Nam.
NI DUNG
11.1. GIA NH, MI QUAN H GIA NH X HI
11.1.1. Khi nim gia nh
11.1.1.1. nh ngha gia nh
Theo t tng ca Mc: Hng ngy ti to ra i sng ca bn thn mnh, con ngi bt
u to ra nhng ngi khc, sinh sn, ny n - l quan h gia v v chng, cha m v
con ci - l gia nh.
Trn c s c th nh ngha: Gia nh l mt hnh thc t chc i sng cng ng
m con ngi mt thit ch vn ha - x hi c th c hnh thnh, tn ti v pht trin trn
c s ca quan h hn nhn, quan h huyt thng, quan h nui dng v gio dcgia cc
thnh vin.
Gia nh c hai t cch:
Mt l, gia nh l mt thit ch x hi c bit.
86
90
CU HI N TP
Cu 1: Phn tch nh ngha, cc c trng v quan h c bn ca gia nh.
Cu 2: Phn tch mi quan h gia gia nh v x hi. Lm r chc nng c bn ca gia
nh.
Cu 3: Nhng iu kin, tin ca xy dng gia nh trong qu trnh xy dng ch
ngha x hi.
91
92
MC CH YU CU CU CN NM VNG
1. Nm bn cht con ngi, nhng quan nim v con ngi x hi ch ngha.
2. Xc nh r v tr ngun lc con ngi trong s nghip xy dng ch ngha x hi.
3. Thy c tnh u vit, cng nh phng hng gii quyt vn con ngi Vit
Nam hin nay.
NI DUNG
12.1. NGUN LC CON NGI V VAI TR CA N TRONG S NGHIP XY
DNG CH NGHA X HI
12.1.1. Con ngi v ngun lc con ngi
12.1.1.1. Quan nim v con ngi, con ngi ch ngha x hi
Quan nim v con ngi (xem li phn trit hc Mc Lnin v con ngi v bn cht
con ngi) tp trung vo cc vn sau:
Th nht: Con ngi l mt thc th x hi, mang bn cht x hi ng thi l mt thc
th t nhin c cu trc sinh hc.
93
95
CU HI N TP
Cu 1: Nu quan im c bn ca ch ngha Mc - Lnin v con ngi
Cu 2: Nhng c trng ca con ngi x hi ch ngha.
Cu 3: Phn tch quan nim v ngun lc con ngi. Thc trng v pht huy ngun lc
con ngi Vit Nam hin nay.
Cu 4: Phng hng v gii php c bn nhm pht huy ngun lc con ngi nc
ta hin nay.
99
MC CH YU CU CU CN NM VNG
1. Nm vng khi nim cch mng t tng v vn ho.
2. Hiu tnh tt yu ca cch mng x hi ch ngha trn lnh vc t tng vn ho.
3. Thy c nhng ni dung c bn ca cch mng x hi ch ngha trn lnh vc t
tng vn ho Vit Nam.
NI DUNG
13.1. TNH TT YU CA CCH MNG X HI CH NGHA TRN LNH VC
T TNG VN HO
13.1.1. Khi nim cch mng t tng v vn ho
thc x hi l mt tinh thn ca i sng x hi bao gm quan im t tng cng
nhng tnh cm, tm trng, truyn thng ca cng ng x hi ny sinh t tn ti x hi v
phn nh tn ti x hi trong nhng giai on lch s nht nh, do vy lm r cch mng
t tng v vn ho cn tp trung vo cc ni dung:
T tng l quan im v ngha chung ca con ngi i vi th gii t nhin v x
hi.
Nh vy t tng l sn phm ch quan ca con ngi, phn nh v ph thuc vo hin
thc khch quan.
100
103
104
105
CU HI N TP
Cu 1: Phn tch tnh tt yu ca Cch mng x hi ch ngha trn lnh vc t tng
vn ha.
Cu 2: Nu v phn tch ni dung c bn ca cch mng x hi ch ngha trn lnh vc
t tng v vn ha Vit Nam.
106
Gi tr li cu hi n tp
HNG DN TR LI CU HI N TP
CHNG 1
Cu 1: Phn tch nhng gi tr lch s, nhng hn ch ca t tng x hi ch ngha
trc khi xut hin ch ngha x hi khoa hc?
V sao t tng x hi ch ngha trong cc thi k ny c gi l ch ngha x
hi khng tng?
Gi nghin cu:
* Nhng gi tr lch s ch ngha x hi khng tng:
- Ph phn, ln n ch qun ch chuyn ch v ch t bn ch ngha.
Tp trung ph phn ch ngha t bn trn nhiu lnh vc:
+ Ln n ch s hu t nhn t bn ch ngha.
+ Vch ra nhng bt cng trong x hi.
+ T co ch x hi ng thi (tnh ph phn cng su sc).
- xut xy dng mt x hi mi tht s cng bng v tin on mt cch thin ti
nhiu chn l m tnh ng n ca n c Mc v ngghen chng minh bng khoa hc.
+ Xo b ch ngi bc lt ngi, xo b ch t hu.
+ Bin nh nc thnh c quan thun tu qun l sn xut v pht trin sn xut
theo k hoch hp l.
+ Gii quyt hi ho cc quan h x hi, to iu kin cho con ngi pht trin
ton din gii phng ph n.
+ Xo b s i lp gia thnh th v nng thn.
- Nhng lun im ca ch ngha x hi khng tng mang tinh thn nhn o cao c
(vt khi nhn o t sn).
+ V con ngi, thng yu, bnh vc ngi lao ng.
+ Mun gii phng h.
- Va ra t tng tin b, va hot ng tch cc trong thc tin, thc tnh phong
tro cng nhn v ngi lao ng.
* Nhng hn ch lch s:
107
Gi tr li cu hi n tp
- Nhng nh t tng ca ch ngha x hi khng tng cn duy tm trong lch s: Ch
cn nhng con ngi xut chng tm chn l c sn ri thuyt phc ton x hi xy dng x
hi mi.
- Con ng ci to x hi c, xy dng x hi mi l con ng khng khoa hc (con
ng n ho): tuyn truyn, thuyt phc, thc nghim khoa hc. Mt s t thy con ng
khi ngha nhng cha chun b y v lc lng
- Ch ngha x hi khng tng ch ra lc lng th tiu x hi c (t bn ch ngha)
xy dng x hi mi (cng sn ch ngha) l giai cp cng nhn (lc lng x hi tin
phong).
* Gi t tng x hi thi k ny l ch ngha x hi khng tng v:
- T nhng hn ch ca n ( phn tch)
- C th:
+ Phn nh mt x hi tt p.
+ Con ng bin php thc hin khng khoa hc
+ Duy tm v lch s
Cu 2: Phn tch nhng iu kin v tin ra i ca ch ngha x hi khoa hc.
Gi nghin cu:
Khng nh iu kin v tin ra i ca ch ngha x hi khoa hc cng tng t nh
ch ngha Mc. C th
* iu kin kinh t - x hi:
- Nhng nm 40 ca th k XIX phng thc sn xut t bn ch ngha thng tr
hu ht cc nc chu u, c bit l Anh v Php.
- Phng thc sn xut t bn ch ngha to ra khi lng ca ci vt cht khng l.
- Giai cp t sn tr thnh giai cp thng tr v chnh tr trn th gii.
- Mu thun x hi pht trin, c bit l mu thun gia giai cp cng nhn v giai cp
t sn u tranh ca cng nhn n ra v tht bi.
iu kin l c s nghin cu v ch ngha t bn k hn, khoa hc hn. N cng
yu cu cn c mt l lun cch mng mi ra i.
* Tin v vn ho - t tng:
- Tin v vn ha (khoa hc t nhin) c nhng pht minh vch thi i
+ Hc thuyt t bo (ni dung c bn - ngha)
+ nh lut bo ton v chuyn ho nng lng
+ Hc thuyt tin ho ca c uyn.
108
Gi tr li cu hi n tp
- Tin v t tng
+ Trit hc c in c: Hghen, PhBach
+ Kinh t chnh tr hc c in Anh: A - Smit v D.Ricc
+ Ch ngha x hi khng tng (tin l lun trc tip): H. Xanh xi mng,
S.Phuri, R. wen.
* ngha phng php lun khi nghin cu v iu kin v tin dn ti s ra
i ca ch ngha x hi khoa hc.
- Ch ngha x hi khoa hc c bt ngun t nhng tin trc . N l mt b
phn trong dng chy ca nhn loi v ch ngha x hi.
- Ch ngha x hi khoa hc vt ln trn cc tro lu t tng trc v mt x hi
tt p.
- Thy c cng hin ln lao ca Cc Mc v ng ghen i vi nhn loi. B xung
pht trin ch ngha x hi khoa hc trong iu kin lch s mi.
Cu 3: Nhng giai on c bn trong tin trnh pht trin ca ch ngha x hi khoa
hc? Cng hin ca Ch tch H Ch Minh v ng ta i vi vic vn dng v pht
trin sng to ch ngha x hi khoa hc
Gi nghin cu:
* Cc giai on pht trin ch ngha x hi khoa hc.
- Giai on Mc, ngghen t nn mng v tip tc pht trin ch ngha x hi khoa
hc. 3 thi k.
+ T 1844 - 1848 l thi k chuyn lp trng
+ T 1848 - 1851 n cng x Pari 1871
+ 1871 - cui i ca hai ng.
- Giai on L Nin bo v v pht trin ch ngha x hi trong iu kin lch s mi.
+ Thi k trc cch mng thng Mi Nga.
+ Thi k 1917 - 1924.
- Giai on sau khi Lnin qua i.
* H Ch Minh v ng Cng sn Vit Nam vn dng sng to v pht trin x hi
khoa hc (s nghin cu k b mn t tng H Ch Minh). gc b mn tp
trung vo:
- c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi l quy lut ca cch mng Vit Nam.
- Kt hp ngay t u i mi kinh t vi i mi chnh tr, ly i mi kinh t lm
trung tm, tng bc i mi chnh tr.
109
Gi tr li cu hi n tp
- Xy dng nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha tng cng vai tr qun
l ca Nh nc.
- Gii quyt ng n quan h gia tng trng kinh t v thc hin cng bng x hi.
- M rng v pht huy khi i on kt dn tc.
- Tranh th ti a s ng tnh, ng h v gip quc t
- Gi vng v tng cng s lnh o ca ng.
CHNG 2
Cu1: Phn bit hai khi nim " ch ngha x hi" v " ch ngha x hi khoa hc".
Gi nghin cu:
* Ch ngha x hi l danh t c ngha rng hn ch ngha x hi khoa hc.
Ni n ch ngha x hi c 5 ngha.
- Mt l: Ch ngha x hi l nhng nhu cu v hot ng thc tin ca nhn dn lao
ng trong qu trnh sn xut ngy cng x hi ho.
- Hai l: Ch ngha x hi vi ngha l phong tro u tranh ca nhn dn lao ng
chng ch t hu, p bc, bc lt bt cng.
- Ba l: Ch ngha x hi vi t cch l c m, l tng ca nhn dn lao ng v mt
x hi khng c ch t hu, giai cp, p bc bc lt, ngho nn lc hu, chin tranh.
- Bn l: Ch ngha x hi vi ngha l ch x hi m nhn dn lao ng xy dng
trn thc t di s lnh o ca ng, ca giai cp cng nhn hin i.
- Nm l: Ch ngha x hi vi ngha l t tng, l lun, hc thuyt v gii phng
con ngi, gii phng x hi.
* Ch ngha x hi khoa hc l khi nim hp hn: l l thuyt khoa hc, l l lun
chnh tr - x hi dn dt thc tin hot ng xy dng ch ngha x hi. N l l lun soi
ng cho ng cng sn v giai cp cng nhn thc hin c mc tiu ca mnh.
Cu 2: Nu r v tr, i tng v chc nng ca ch ngha x hi khoa hc.
Gi nghin cu:
* V tr ca ch ngha x hi khoa hc.
- Vi t tng x hi ch ngha ca nhn loi n l nh cao nht trong lch s t tng
x hi ch ngha nhn loi v th hin tnh khoa hc trong vic tm ra nhng quy lut, tnh
quy lut trong qu trnh lt ch ngha t bn xy dng x hi mi tin b hn.
110
Gi tr li cu hi n tp
- Trong ch ngha Mc - Lnin: Ch ngha x hi khoa hc tc l ch ngha Mc Lnin,
ngha l ni n tnh mc ch v thc cht ca ch ngha Mc Lnin l lm cch mng x hi
ch ngha v xy dng hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha.
Ngha hp: Ch ngha x hi khoa hc l mt trong ba b phn ca ch ngha Mc
Lnin. N cng trit hc Mc Lnin, kinh t chnh tr hc Mc Lnin to thnh s thng nht
bin chng ca ch ngha McLnin.
* i tng nghin cu
Da trn phng php lun chung ca trit hc Mc Lnin, da trn c s l lun ca
kinh t chnh tr Mc Lnin nghin cu nhng quy lut v tnh quy lut chnh tr - x hi
ca qu trnh pht sinh, hnh thnh v pht trin hnh thi kinh t x hi cng sn ch ngha.
Ngha l:
- Ch ngha x hi nghin cu quy lut khch quan ca s chuyn bin t ch ngha t
bn ln ch ngha x hi.
- Nghin cu nhn t ch quan trong qu trnh chuyn bin (tp trung vo hot ng
ca giai cp cng nhn hin i).
* Phm vi nghin cu:
- L mt khoa hc bt ngun t thc tin, do vy ch ngha x hi khoa hc phi gn b
vi thc tin. Khi nghin cu vn dng phi t hon cnh c th.
- Gn vi thc tin l vn thng phc tp hn nhiu cc mn hc khc.
* Chc nng ca ch ngha x hi khoa hc .
- Trang b h thng l lun chnh tr - x hi v phng php lun khoa hc v s hnh
thnh tt yu ca hnh thi kinh t x hi cng sn ch ngha.
- Chc nng, nhim v trc tip: Gio dc trang b lp trng t tng chnh tr ca giai
cp cng nhn cho ng cng sn, giai cp cng nhn v nhn dn lao ng.
- Chc nng nh hng v chnh tr - x hi cho giai cp cng nhn trong qu trnh
thc hin s mnh lch s.
Cu 3: ngha ca vic nghin cu ch ngha x hi khoa hc nht l trong tnh hnh
hin nay.
Gi nghin cu:
* ngha v mt l lun:
- Nghin cu ch ngha x hi khoa hc gip chng ta hiu ch ngha Mc Lnin mt
cch hon chnh.
- N l v kh l lun giai cp cng nhn tm ra con ng gii phng giai cp mnh
ng thi gii phng ton nhn loi.
111
Gi tr li cu hi n tp
* V mt thc tin.
- Nghin cu, vn dng v pht trin ch ngha x hi khoa hc rt cn thit vi Vit
Nam hin nay:
- Gip ng c c s l lun trc tip ra ng li, chin lc.
- Gip cho ng o qun chng tip thu ng li ca ng mt cch t gic.
- Gip cn b, nhn dn cng c nim tin.
- Gip ta trnh c sai lm, khuyt im.
CHNG 3
Cu 1: Phn tch nhng quan im c bn ca ch ngha Mc Lnin v s phn k hnh
thi kinh t - x hi cng sn ch ngha.
Gi nghin cu:
Trong tc phm " H t tng c" 1846 Mc v ng ghen ch r s pht trin ca lch
s rt phc tp v y mu thun khng th quy v l lun tru tng m xem nh c s thc
tin ca n.
* Cc ng i n kt lun.
- Ch ngha cng sn l mt phong tro hin thc nhm th tiu trng thi hin tn, l
nc thang pht trin cao nht trong phong tro cch mng, theo ui nhng mc tiu tt p
nh vo nhng phng tin thc tin.
- Da vo quan im khi phn tch hnh thi kinh t - x hi.
* Cc ng cn c vo:
- S pht trin c th ca lc lng sn xut.
- S tn ti ca quan h sn xut
- Cng kin trc thng tng tng ng.
* Cc ng phn chia:
- Lch s loi ngi thnh cc hnh thi kinh t - x hi.
- Cc hnh thi kinh t - x hi thnh cc giai on pht trin nht nh.
- Mi giai on pht trin li chia thnh cc thi on.
Mc ng ghen phn chia hnh thi kinh t x hi cng sn ch ngha thnh hai giai on
pht trin t thp n cao l ch ngha x hi, c cc nhim v:
Xy dng giai cp cng nhn thnh giai cp thng tr
Trong ch ngha x hi ch kinh t v s pht trin vn ho mi t ti gii hn
nguyn tc "Lm theo nng lc, hng theo lao ng".
112
Gi tr li cu hi n tp
Giai cp cng nhn phi:
+ Ginh chnh quyn cho Nh nc
+ Tc ot t liu sn xut trong tay giai cp t sn
+ M ng cho lc lng sn xut pht trin.
+ Thi hnh ngha v lao ng, xy dng k lut lao ng mi, xo dn khong
cch gia thnh th v nng thn.
+ Ph cp gio dc.
Giai on cao hn ca x hi cng sn: Ch ngha cng sn.
giai on ny con ngi khng ph thuc phin din vo s phn cng lao ng:
lao ng tr thnh phng tin, nhu cu ca con ngi.
S pht trin phi thng ca lc lng sn xut to ra nng sut lao ng di do.
S bt bnh ng x hi khng cn, s pht trin t do cho mi ngi l iu kin
cho s pht trin t do ca mi ngi.
S i lp gia lao ng tr c v lao ng chn tay, thnh th v nng thn khng
cn na.
X hi iu kin vt cht v tinh thn thc hin nguyn tc "lm theo nng lc,
hng theo nhu cu".
- Lnin cng thng nht vi quan im ca Mc ngghen trong tc phm " Ch ngha
Mc v vn nh nc".
I. Nhng cn au ko di
II. Giai on u ca x hi cng sn ch ngha.
III. Giai on cao ca x hi cng sn ch ngha.
Cu 2: Nu r nhng c trng c bn ca x hi x hi ch ngha v c im ca thi
k qu ln ch ngha x hi.
Gi nghin cu:
* Nhng c im c bn ca x hi x hi ch ngha.
1. C s vt cht, k thut ca ch ngha x hi (x hi x hi ch ngha) l nn
sn xut cng nghip hin i.
2. X hi x hi ch ngha xa b ch t bn ch ngha thit lp ch
cng hu v t liu sn xut.
3. X hi x hi ch ngha to ra cch t chc lao ng v k lut lao ng mi.
113
Gi tr li cu hi n tp
4. X hi x hi ch ngha thc hin nguyn tc phn phi theo lao ng - nguyn
tc phn phi c bn nht.
5. Nh nc x hi ch ngha mang bn cht giai cp cng nhn tnh nhn dn
rng ri v tnh dn tc su sc, thc hin quyn lc v li ch ca nhn dn.
6. X hi x hi ch ngha l ch gii phng con ngi thot khi p bc
bc lt, thc hin cng bng, bnh ng, tin b x hi to nhng iu kin c bn
con ngi pht trin ton din.
* c im ca thi k qu ln ch ngha x hi.
c im ni bt l s an xen gia hai x hi c v mi trn tt c cc lnh vc i
sng x hi.
C th:
- Trn lnh vc kinh t: Tn ti nhiu thnh phn kinh t
- Trn lnh vc x hi: C cu giai cp, tng lp phc tp
- Trn lnh vc vn ho, t tng: Nhiu loi t tng vn ho
Cu 3: ng cng sn Vit Nam vn dng nhng quan im ca ch ngha Mc Lnin v ch ngha x hi v thi k qu ln ch ngha x hi Vit Nam nh th
no?
Gi nghin cu:
* ng cng sn Vit Nam vn dng nhng quan im ca ch ngha Mc Lnin v ch ngha x hi (ch v nhng c trng v x hi m ng v nhn dn ta xy
dng).
- Xy dng x hi do nhn dn lao ng lm ch.
- Xy dng x hi c nn kinh t pht trin cao da trn lc lng sn xut hin i,
quan h sn xut tin tin xy dng ch cng hu v t liu sn xut.
- Xy dng x hi c nn vn ho tin tin m bn sc dn tc.
- Con ngi c gii phng khi p bc, bt cng. Lm theo nng lc, hng theo lao
ng, c cuc sng m no, t do, hnh phc.
- Cc dn tc trong nc bnh ng, gip nhau cng tin b.
- C quan h hu ngh v hp tc vi nhn dn cc nc trn th gii.
* Vn dng v thi k qu ln ch ngha x hi.
- T 1975 - 1985: Xy dng ch ngha x hi trn phm vi c nc vn dng quan im
ca Lnin v c im thi k qu ln ch ngha x hi nhng " nc tiu nng".
+ Chng ta t c thnh qu bc u trong xy dng v bo v t quc.
114
Gi tr li cu hi n tp
+ Nhng chng ta cng mc phi mt s sai lm nh: Ch quan nng vi, gin
n nht l v kinh t.
- T i hi VI (1986) chng ta tin hnh i mi: i mi t duy, l lun, nht l t
duy v kinh t.
+ Nhn thy r hn v thi k qu : " L thi k qu c bit ca c bit"
qu gin tip ln ch ngha x hi.
+ Ch r hn v " B qua ch t bn ch ngha ln ch ngha x hi"
- Ch r phng hng c bn (7 phng hng m i hi VII) nu ra).
+ Xy dng nh nc ca dn, do dn, v dn ly lin minh giai cp cng nhn
vi nng dn v tr thc lm nn tng.
+ Pht trin lc lng sn xut, cng nghip ho, hin i ho t nc.
+ Ph hp vi s pht trin ca lc lng sn xut, tng bc thit lp quan h
sn xut x hi ch ngha.
+ Tin hnh cch mng x hi ch ngha trn lnh vc t tng vn ho, lm cho
th gii quan ch ngha Mc - Lnin, t tng, o c H Ch Minh gi vai tr ch
o trong i sng x hi.
+ Thc hin chnh sch i on kt dn tc.
+ Thc hin hai nhim v chin lc: Xy dng v bo v t quc.
+ Xy dng ng trong sch, vng mnh v chnh tr, t tng, t chc.
CHNG 4
Cu 1: Phn tch khi nim giai cp cng nhn
Gi nghin cu.
Trong qu trnh trnh by v giai cp cng nhn trong x hi t bn ch ngha Mc v
ngghen s dng nhiu thut ng khc nhau:
Giai cp cng nhn, giai cp v sn, giai cp x hi hon ton ch da vo vic bn sc
lao ng ca mnh, giai cp lao ng lm thu th k XIX giai cp cng nhn hin i
dng ch giai cp cng nhn - con ca nn i cng nghip, i biu cho phng thc
sn xut tin tin.
* Tn gi c khc nhau nhng ni ln hai thuc tnh c bn.
- V phng thc lao ng, phng thc sn xut.
+ Lao ng trong nn sn xut vt cht c tnh cht cng nghip ngy cng hin
i c tnh x hi cao.
+ Trc tip hay gin tip s dng cng c sn xut.
115
Gi tr li cu hi n tp
+ Nhn mnh giai cp cng nhn cng xng
Tiu ch ny phn bit vi giai cp nng dn, tr thc.
- V v tr trong quan h sn xut t bn ch ngha.
+ L nhng ngi khng c t liu sn xut, phi bn sc lao ng cho nh t
bn, li b nh t bn bc lt gi tr thng d.
+ L nhng ngi lao ng t do, nhng ngi bn sc lao ng ca mnh
kim sng.
* T hai tiu ch c bn l phng php lun nghin cu giai cp cng nhn
hin i.
Din mo giai cp cng nhn hin nay khc vi thi ca Mc v ng ghen m t th
k XIX:
- S pht trin ca lc lng sn xut hin nay vt xa trnh ca vn minh cng
nghip trc y dn ti s x hi ho v phn cng lao ng mi.
- C cu giai cp cng nhn hin i v phng thc bc lt ca giai cp t sn cng
khc trc (nu ra cc biu hin).
Kt lun: C th coi cng nhn lm trong cc ngnh cng nghip - dch v cng nghip
l cng nhn - giai cp cng nhn. Nhng ngi lm trong cc ngnh y t, vn ha, gio dc,
dch v khng lin quan n cng nghip l nhng ngi lao ng ni chung, c thu ht
vo cc nghip on lao ng nhng khng phi l cng nhn.
Cu 2: Nhng quan im c bn ca cc nh kinh in ca ch ngha Mc - Lnin v
iu kin khch quan quy nh s mnh lch s ca giai cp cng nhn.
Gi nghin cu:
* Giai cp cng nhn, con ca nn sn xut cng nghip hin i, c nn cng
nghip hin i, rn luyn t chc li thnh mt lc lng x hi hng mnh.
- L con ca nn i cng nghip.
- Giai cp cng nhn b giai cp t sn p bc bc lt nng n, l giai cp trc tip i
khng vi giai cp t sn.
- Trong phng thc sn xut t bn ch ngha: Giai cp cng nhn i biu cho
phng thc sn xut tin tin.
* a v kinh t - x hi khch quan cn to ra kh nng cho giai cp cng nhn
on kt cc giai cp khc, kh nng i u trong u tranh.
- Giai cp cng nhn c kh nng on kt giai cp.
- H c l lun cch mng soi ng.
116
Gi tr li cu hi n tp
- C kh nng on kt vi giai cp cng b bc lt di ch ngha t bn.
Ph phn cc quan im sai lm ph nhn vai tr ca s mnh lch s ca giai cp cng
nhn.
Cu 3: Phn tch ni dung s mnh lch s ca giai cp cng nhn.
Gi nghin cu:
- Nu ni dung khi qut.
- Ni dung thc cht.
+ V kinh t: Xo b ch chim hu t nhn t liu sn xut xy dng ch
cng hu v t liu sn xut. Pht trin sn xut nng cao nng sut lao ng. p ng
vi nhu cu ngy cng pht trin ca x hi.
+ V chnh tr: p tan nh nc t sn thit lp nh nc chuyn chnh v sn,
m bo quyn lm ch ca nhn dn.
+ V x hi: Xo b giai cp bc lt tin ti xo b giai cp ni chung, to ra s
bnh ng tht s trong cng hin v hng th.
Kt lun: Ni dung s mnh lch s ca giai cp cng nhn bao gm 4 s nghip: Gii
phng giai cp, gii phng dn tc, gii phng ngi lao ng, gii phng con ngi.
Cu 4: Phn tch cc quan im ca L nin v H Ch Minh v iu kin thnh lp ng
Cng sn v mi quan h gia ng vi giai cp cng nhn.
Gi nghin cu:
* Quan im ca L nin v iu kin thnh lp ng cng sn v mi quan h gia
ng vi giai cp cng nhn.
- iu kin thnh lp ng l s kt hp 2 yu t:
+ Phong tro cng nhn: (Phn tch: l c s x hi, lc lng x hi ca
ng).
+ Ch ngha Mc (Phn tch: l l lun Cch mng v khoa hc, ly li ch giai
cp cng nhn l mc ch chnh, c xu hng i vo phong tro cng nhn)
S kt hp gia phong tro cng nhn v ch ngha Mc l s kt hp gia lc lng
vt cht vi lc lng tinh thn tin tin a ti s hnh thnh ng cng sn.
- Quan h gia ng Cng sn vi giai cp cng nhn
+ Tnh giai cp ca ng Cng sn:
i biu cho tr tu, li ch giai cp cng nhn
117
Gi tr li cu hi n tp
iu ct li nht: ng phi ly ch ngha Mc L nin lm nn tng. ng phi
c ng li chin lc sch lc ng.
+ Quan h gia ng v giai cp
Quan h hu c khng tch ri:
Nhng ng vin ca ng phi c gic ng cao nht. S lnh o ca ng l
s lnh o ca giai cp.
* Quan im ca H Ch Minh:
- V s hnh thnh ng Cng sn Vit Nam
Trung thnh vi ch ngha Mc - Lnin, cn c vo iu kin thc tin ca Vit Nam,
H Ch Minh nu ra quy lut hnh thnh ng Cng sn Vit Nam, l s kt hp 3 yu t:
+ Ch ngha Mc - L - nin
+ Phong tro cng nhn
+ Phong tro yu nc (phn tch)
- Quan h gia ng Cng sn Vit Nam vi giai cp cng nhn:
+ ng l i tham mu, i tin phong chin u ca giai cp
+ ng quyt nh thng li ca Cch mng Vit Nam (phn tch)
Cu 5: Phn tch nhng iu kin giai cp cng nhn Vit Nam lm trn s mnh lch
s ca mnh i vi Cch mng Vit Nam.
Gi nghin cu:
* Nu khi qut v giai cp cng nhn Vit Nam
- V s ra i
- V s lng, cht lng
- Vai tr
* Nu nhng c im ca giai cp cng nhn Vit Nam (cng l iu kin)
- Sinh ra trong mt dn tc c truyn thng u tranh bt khut chng gic ngoi xm
(phn tch).
- Giai cp cng nhn Vit Nam ra i v tng bc trng thnh trong khng kh sc
si ca mt lot phong tro yu nc v cc cuc khi ngha n ra lin tc nc ta(phn
tch).
- Ra i vo lc cch mng th gii pht trin, cch mng thng Mi Nga thnh cng
nh hng ti phong tro dn tc, dn ch cc nc khc, lc Nguyn i Quc tm n
vi ch ngha Mc - Lnin.
118
Gi tr li cu hi n tp
- Xut thn t tuyt i a s t nng dn, c mi lin h mt thit gn b vi nn
dnl c s xy dng khi lin minh cng nng vng chc
* Nu thc tin chng minh: phong tro cng nhn pht trin t khi cha c
ng Cng sn Vit Nam ra i.
Cu 6: Trong bi cnh hin nay giai cp cng nhn phi lm g p ng vi yu cu
nhim v mi?
Gi nghin cu:
* Nu khi qut v giai cp cng nhn hin nay:
- Gm nhng ngi lao ng chn tay v lao ng tr c trong cc ngnh thuc cc
doanh nghip nh nc, hp tc x, t nhn lin doanh vi nc ngoi. Hp thnh giai cp
i din cho phng thc sn xut tin tin.
- Giai cp cng nhn thng qua ng Cng sn lnh o cng cuc i mi, l lc
lng i u trong cng nghip ho, hin i ho.
- Tuy nhin vn cn nhc im: doanh nghip nh nc s lng khng tng, trnh
hc vn thp, trnh tay ngh khng cao, tha nhng ngi cha qua o to
* Phng hng: nu Ngh quyt IX: SGK trang 96
* Nhng vic phi tin hnh:
- Tng cng gio dc chnh tr t tng cho giai cp cng nhn kin nh vi con
ng x hi ch ngha chn.
- Tng cng s lnh o ca ng vi giai cp cng nhn.
- Gii quyt tt i sng v vic lm cho giai cp cng nhn trong iu kin mi: to
vic lm, chnh sch tr cp.
- i mi phng thc o to i vi giai cp cng nhn.
- Xy dng t chc cng on vng mnh.
- Pht trin v s lng, cht lng.
CHNG 5
Cu 1: Phn tch nhng nguyn nhn, iu kin khch quan, ch quan ca cch mng
x hi ch ngha.
Gi nghin cu:
- Nu khi nim, bn cht cch mng x hi ch ngha.
+ Khi nim: Hai ngha rng, hp.
+ Bn cht: L cuc cch mng ton din, trit v lu di.
119
Gi tr li cu hi n tp
* Nguyn nhn cch mng x hi ch ngha.
- Cng nh mi cuc cch mng x hi: u n ra t nhu cu gii phng lc lng sn
xut.
- Cch mng x hi ch ngha n ra t nguyn nhn.
Lc lng sn xut t n trnh x hi ho cao mu thun vi quan h sn xut
chim hu t liu sn xut.
- Mu thun trn tr nn gay gt hn v tr thnh mu thun c bn trn trong ch
ngha t bn.
* iu kin ca cch mng x hi ch ngha:
- iu kin khch quan:
+ T nguyn nhn ca Cch mng pht trin cao mi xut hin iu kin khch
quan ca Cch mng.
+ Ch khi lc lng sn xut mang tnh x hi ho cao mi lm ny sinh nhu
cu xo b ch chim hu t bn ch ngha.
+ i cng nghip pht trin
+ Giai cp cng nhn hin i pht trin
+ Ch ngha t bn lm ny sinh nhn t ph nh n. Mi bc pht trin ca
ch ngha t bn cng lm chn mui thm nhng iu kin vt cht cho s ra i ca
ch ngha x hi.
+ Suy n cng quyt nh s pht trin ca x hi l khoa hc k thut v cng
ngh di ch ngha t bn cng c s mu thun tng cng li nhun giai cp
t sn phi s dng khoa hc cng ngh , s pht trin khoa hc cng ngh li lm tng
thm mu thun vn c gia lc lng sn xut v quan h sn xut Khoa hc
thng b hng vo mc ch phi nhn o: chin tranh, bin dng mi trng sinh
thi
- iu kin ch quan:
+ Quyt nh nht l s trng thnh ca giai cp cng nhn
+ S trng thnh v chnh tr ca giai cp cng nhn
+ S ra i ca ng Cng sn
+ S lin minh giai cp, tng lp di s lnh o ca ng Cng sn
Cu 2: Mc tiu v ng lc ca Cch mng x hi ch ngha.
Gi nghin cu
* Mc tiu:
120
Gi tr li cu hi n tp
- Gii phng cc giai cp b p bc, bc lt, gii phng cc dn tc b n dch, gii
phng x hi khi s tr tr tip tc pht trin trn con ng vn minh, tin b.
- Thc cht x hi ch ngha m Mc - ngghen p l "Mt th lin hip trong s
pht trin t do ca mi ngi l iu kin cho s t do ca tt c mi ngi".
- Mc tiu c chia lm 2 giai on.
+ Th nht l ginh chnh quyn v tay giai cp cng nhn v nhn dn lao ng.
+ Th hai, xa b ch ngi bc lt ngi, pht trin lc lng sn xut em
li m no cho ton dn.
* ng lc ca Cch mng x hi ch ngha.
Gm giai cp cng nhn, giai cp nng dn v tng lp tr thc
- Giai cp cng nhn: L ng lc v l lc lng lnh o Cch mng x hi ch
ngha
- Giai cp nng dn: Li ch c bn thng nht vi giai cp cng nhn c ngha quan
trng trong vic hin thc ha vai tr lnh o ca giai cp cng nhn. L m bo cho thng
li ca Cch mng.
- Tng lp tr thc: i din cho tr tu ca t nc, c nhiu kh nng tip cn thnh
tu khoa hc cng ngh ca thi i.
L lc lng khng th thiu c ca cch mng x hi ch ngha.
Kt lun: Cch mng x hi ch ngha ph hp vi nhu cu pht trin ca x hi nn
kt hp c mi lc lng thnh ng lc tng hp ca cch mng.
Cu 3: Phn tch ni dung ca cch mng x hi ch ngha.
Gi nghin cu:
Cch mng x hi ch ngha tin hnh trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi, to
nn s ton din, su sc, trit .
* Trn lnh vc chnh tr:
- p tan chnh quyn ca giai cp t sn, thit lp chnh quyn ca dn v dn
- Khi c chnh quyn phi xy dng nn dn ch x hi ch ngha (dn ch ha i
sng chnh tr).
* Trn lnh vc kinh t:
- Xa b ch chim hu t nhn t liu sn xut (s hu t bn ch ngha) thay i
v tr ngi lao ng trong h thng sn xut x hi.
- Pht trin lc lng sn xut, nng cao nng sut lao ng.
* Trn lnh vc vn ha, t tng:
121
Gi tr li cu hi n tp
- To nn s thay i trong phng thc v ni dung sinh hot t tng hng ti s
pht trin.
- K tha, nng cao cc gi tr vn ha truyn thng ca dn tc.
- Tip thu tinh hoa vn ha nhn loi.
- Xy dng nn vn ha mi theo lp trng ca giai cp cng nhn: gii phng ngi
lao ng v mt tinh thn.
Cu 4: Ni dung c bn ca l lun "Cch mng khng ngng" ca ch ngha Mc Lnin.
Gi nghin cu:
* T tng cch mng khng ngng ca Mc - ngghen
- Hon cnh lch s:
+ Ch ngha t bn ang pht trin mnh, giai cp t sn ang ng vai tr tin
b.
+ Giai cp cng nhn cn nh b, ang tp hp lc lng
+ Cch mng x hi ch ngha cha t ra mt cch trc tip
- T tng ca Mc - ng-ghen
+ Xem cch mng nh mt qu trnh gm 2 giai on nhng pht trin lin tc.
+ t hy vng vo s bng n ng lot cch mng nhng nc t bn pht
trin.
+ Hai ng cng b qua nhng nc t bn ch ngha pht trin mc trung
bnh, cc ng coi l mt b phn ca cch mng v sn gi nh rng cch mng x
hi ch ngha n ra nhng nc ny trc th:
Phi kt hp phong tro cng nhn vi phong tro nng dn vi lc lng t
sn chng phong kin : Lch s pht trin cao hn v ginh dn ch.
Phi ng h mi phong tro dn ch v pht trin lc lng ca mnh: Li ko
qun chng, tp hp, pht trin lc lng c lp v ng li, mc tiu chnh tr ca
mnh, ginh dn ch phi t trong xu hng tin ti cch mng x hi ch ngha.
Kt lun: Cch mng t sn ch l mc tiu trc mt, cch mng x hi ch ngha l
mc tiu cn hng ti.
* Lnin pht trin t tng ca Mc - ngghen.
- iu kin lch s c bc pht trin
+ Giai cp cng nhn pht trin v s, cht lng.
+ Ch ngha quc xut hin: giai cp t sn mt vai tr tin b
122
Gi tr li cu hi n tp
+ Lnin phn tch cc mu thun Nga: Ha bnh - Dn sinh - Dn ch.
- Ni dung t tng: Phi tin hnh mt cuc cch mng trit ri tin ln cch mng
x hi ch ngha
+ Cch mng dn ch t sn kiu mi phi do giai cp cng nhn lnh o v:
Cch mng Nga t ra ni dung c s pht trin
V yu t thi i chi phi
V lc lng cch mng
+ Cch mng dn ch t sn phi c tin hnh trit , ri chuyn ngay vo
cch mng x hi ch ngha.
Gia 2 cuc cch mng khng c bc tng thnh ngn cch
Nhn t dn ch c nh hng x hi ch ngha.
Nhn t x hi ch ngha t trn mnh t dn ch
+ iu kin chuyn cch mng dn ch t sn ln cch mng x hi ch ngha
Tng cng vai tr lnh o ca giai cp cng nhn thng qua chnh ng
Cng c tng cng khi lin minh
Chuyn chnh cng nng phi c thay th bng chuyn chnh v sn.
Cu 5: S vn dng l lun "cch mng khng ngng" ca Ch ngha Mc - Lnin vo
Vit Nam c th hin nh th no?
Gi nghin cu:
* Tnh tt yu ca cch mng dn tc dn ch nhn dn Vit Nam
- 1858 thc dn Php xm lc Vit Nam, x hi Vit Nam chuyn tnh cht t x hi
phong kin sang thuc a na phong kin.
- Cu nc, gii phng dn tc l ti bao trm ca ngi Vit Nam lc nhiu
phong tro yu nc theo cc h t tng u tht bi.
- Yu cu dn tc dn ch ca nhn dn vt khi phm vi dn ch t sn yu cu phi
gii quyt theo mt ng li cch mng trit .
c th hin thnh nguyn vng bc thit ca nhn dn
+ Giai cp cng nhn
+ Giai cp nng dn
+ Cc tng lp nhn dn khc: tiu t sn, hc sinh, tr thc
H Ch tch, ng ta thy r nhu cu khch quan ca lch s, khng nh ng qu trnh
pht trin ca lch s l ginh c lp dn tc, gii phng gia cp.
123
Gi tr li cu hi n tp
* Tnh tt yu chuyn bin t cch mng dn tc dn ch nhn dn ln Cch
mng x hi ch ngha.
- c khng nh ngay t cng lnh chnh tr u tin ca ng "Lm t sn dn
quyn cch mng v th a cch mng u i ti x hi cng sn".
- Thc tin ch r iu
+ Khi Php xm lc ln 2: Cch mng dn tc dn ch nhn dn c c trng kt
hp khng chin, kin quc (phn tch thnh tu). iu t cch mng Vit Nam vo
dng chy lin tc, ph hp vi xu th pht trin ca lch s.
+ Sau 1954 min Nam tip tc thc hin nhim v Cch mng dn tc dn ch v
min Bc xy dng ch ngha x hi .
+ Tnh tt yu th hin: ng li v mc tiu cch mng Vit Nam chia lm 2
giai on nhng do mt ng Cng sn lnh o.
+ Vit Nam c iu kin v kh nng i ln ch ngha x hi.
+ Con ng c khng nh v chng minh qua cc i hi ca ng.
CHNG 6
Cu 1: Quan nim v thi i ngy nay
- Vo cui th k XIX khi ch ngha t bn pht trin sang giai on tt cng l ch
ngha quc xut hin:
+ Mu thun su sc gia lc lng sn sut v quan h sn sut tt cng l ch
ngha quc xut hin:
+ Giai cp t sn khng cn l giai cp cch mng na
+ Giai cp cch mng mi xut hin. Giai cp cng nhn ng vai tr trung tm
ca thi i. Ch ngha t bn tt yu dit vong.
- Cch mng thng Mi Nga nm 1917 m u mt thi i mi:
thi i qu t ch ngha t bn ln ch ngha x hi trn phm vi ton th gii.
(cch mng thng Mi Nga c ngha quc t to ln).
+ Cch mng thng Mi Nga bin ch ngha x hi t l lun tr thnh thc tin,
xut hin hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha.
+ Trc xuyn sut ca s vn ng lch s t sau cch mng thng Mi Nga l
u tranh xa b trt t t bn ch ngha thit lp v tng bc xy dng ch ngha x
hi trn phm vi ton th gii.
+ Sau 1917 cc nc x hi ch ngha, phong tro cng sn v cng nhn quc t
tr thnh lc lng nng ct cho u tranh v ha bnh, c lp dn tc v tin b x hi
trn th gii.
124
Gi tr li cu hi n tp
+ Sau 1917, cch mng gii phng dn tc nm trong phm tr cch mng x hi
ch ngha, nhiu nc sau khi ginh c c lp dn tc i theo con ng x hi
ch ngha.
Kt lun: Ch r c im ca s qu : Thi k chuyn ha t x hi c sang x hi
mi bng u tranh cch mng: ch ngha t bn cha b nh bi hon ton.
* Nhng giai on chnh trong thi i ngy nay (4 giai on) .
- Trong giai on t sau cch mng thng Mi 1917 n kt thc chin tranh th gii
th hai nm 1945 (nu s kin c bn).
- T 1945 n nhng nm 70 ca th k XX.
- T cui nhng nm 70 n cui nhng nm 80.
- Giai on t u nhng nm 90 cho n nay.
Cu 2: Phn tch r ni dung c bn nhng tnh cht v nhng mu thun c bn ca
thi i ngy nay.
Gi nghin cu:
* Phn tch ni dung c bn ca thi i ngy nay:
- Xa b giai cp t sn v ch t bn ch ngha.
- ng thi thit lp nhng c s x hi ca x hi mi x hi x hi ch ngha v x
hi cng sn ch ngha.
- y l qu trnh lch s lu di bt u bng cch mng thng Mi Nga, sau l
cuc cch mng cc nc khc (Khi phn tch cn ch r xu hng th ch yu ca thi i,
c im biu hin ca s qu ).
* Nhng tnh cht.
- u tranh gia ch ngha t bn vi ch ngha x hi (ch yu)
+ u tranh ca giai cp cng nhn cc nc t bn ch ngha .
+ S khng nh mnh m ca cc nc dn tc ch ngha.
+ u tranh ca cc lc lng tin b v mc tiu ca loi ngi.
- Tnh cht kh khn phc tp ca qu trnh i ln ch ngha x hi.
+ Ch ngha t bn cn thch nghi v tn ti
+ Ch ngha x hi ri vo khng hong.
* Nhng mu thun c bn trong thi i ngy nay (4 mu thun c bn).
- Mu thun gia ch ngha t bn v ch ngha x hi (c bn nht)
- Mu thun gia giai cp t sn v cng nhn (gia t bn v lao ng)
125
Gi tr li cu hi n tp
- Mu thun gia cc dn tc thuc a v ch ngha quc.
- Mu thun gia cc nc t bn ch ngha vi nhau.
Cu 3: lm r nhng c im c bn ca thi i ngy nay.
Gi nghin cu:
Thi i ngy nay khc thi i trc kia c im (thuc tnh) ca n. Thi i ngy
nay c cc c im sau:
* u tranh dn tc v u tranh giai cp din ra gay gt.
- Do: Cc mu thun vn tn ti v pht trin.
- u tranh dn tc v giai cp din ra vi nhiu hnh thc mi.
Gii quyt vn nhn loi bao gi cng theo lng knh giai cp.
* Cuc cch mng khoa hc cng ngh ang din ra nh v bo, to ra nhiu s
thay i cc lnh vc.
- Nhn loi tri qua 4 cuc cch mng khoa hc k thut n cuc cch mng khoa
hc k thut ln 4 (t gia th k XX n nay).
- To ra s bin i nhanh chng cc lnh vc: Khoa hc c bn, khoa hc ng dng,
khoa hc v tr, khoa hc in t, vt liu mi
- a ra quy lut mi trong quan h quc t: ph thuc - phi hp
* S xut hin ca hn mt trm cc quc gia c lp tr tui.
- Cc nc ny va thot khi ch ngha thc dn c.
- Phi ng u vi ch ngha thc dn mi m bo c lp.
- Khu vc chu - Thi Bnh Dng ang l khu vc pht trin nng ng, kh nng
pht trin vi tc cao nhng cng cha ng nhng nhn t gy mt n nh cao.
+ L khu vc rng ln.
+ L khu vc nng ng nht.
+ Tim n nhn t gy mt n inh.
* C th gii ang ng trc cc vn ton cu.
- Th gii ang phn chia
- Nhng ang ng u vi nhng vn ton cu. Bnh tt, chin tranh, mi trng
sinh thi.
i hi phi lin kt gii quyt.
126
Gi tr li cu hi n tp
Cu 4: Xu th pht trin ca thi i ngy nay v quan im ca ng cng sn Vit
Nam v vn ny
Gi nghin cu:
* Xu th pht trin ca thi i
- Ha bnh, hp tc cng pht trin.
+ Ha bnh l c m, nguyn vng lu i ca cc lc lng tin b trn th
gii, nhng khng phi lc no cng t c v cn ch ngha quc.
+ u tranh cho ha bnh cng tn ti trong ha bnh c quan h bin chng
(phn tch).
- Xu hng gia tng hp tc gia cc quc gia vi nhiu hnh thc lin minh, cc lnh
vc
- Hp tc v cnh tranh i lin vi nhau.
- Cc dn tc nng cao thc c lp, t ch, t cng, chng li s can thip ca nc
ngoi.
c lp dn tc l vn quan tm ca tt c cc ch chnh tr - x hi, tt c cc
nc d trnh pht trin khc nhau.
- Cc nc x hi ch ngha, cc ng cng sn, phong tro cng nhn gi nng ct
trong phong tro u tranh bo v ha bnh, tin b v pht trin.
+ Bt chp nhng dao ng ny sinh trong qu trnh pht trin ca mnh, ch
ngha x hi vn l nhn t c ngha quyt nh n s pht trin ca lch s.
+ ng cng sn gi vai tr lm nng ct trong u tranh v s tin b x hi.
- Cc nc c ch chnh tr khc nhau va hp tc va u tranh. Cng tn ti trong
ha bnh.
* Mt s quan im ca ng ta.
- a phng, a dng ha trong quan h quc t v trong chnh sch i ngoi ca Nh
nc.
- Vit Nam sn sng lm bn vi tt c cc nc, cc dn tc trn th gii theo nguyn
tc tn trng c lp ch quyn, ton vn lnh th, hai bn cng c li.
- Gii quyt tranh chp bng m phn.
- Xy dng lc lng v trang mnh bo v c lp dn tc.
- Tn dng tt c cc c hi thun li do tnh hnh quc t mang li.
- Vt qua nhng th thch pht trin.
- ng phi t i mi, chnh n. Kin nh mc tiu ch ngha x hi.
127
Gi tr li cu hi n tp
CHNG 7
Cu 1: Quan im c bn ca ch ngha Mc - Lnin v dn ch
Gi nghin cu:
* Nu s pht trin ca quan im dn ch trong lch s nhn loi
- Dn ch theo quan im ca Hy Lp: quyn lc ca dn (phn tch)
- V sau c b xung, lm r.
- Quyn lc
- Quyn lc chnh tr.
* Quan nim ca ch ngha x hi khoa hc v dn ch.
- Tn thnh quan im ca nhn loi v dn ch: Quyn lc thuc v nhn dn.
- Khi xut hin nh nc th khng c "dn ch chung chung, phi giai cp, dn ch
thun ty. Mi ch dn ch gn vi nh nc u mang bn cht giai cp thng tr x hi.
C cc kiu dn ch.
+ Cc ch dn ch ch n (l nn dn ch u tin trong lch s phn tch)
+ Dn ch t sn
+ Dn ch v sn
(Lu trong ch phong kin khng xem dn ch l mt ch dn ch c lp,
nhng t tng dn ch vn tn ti).
- T khi c nh nc dn ch, th dn ch cn vi ngha mt hnh thc nh nc.
Quyn lc thuc v nhn dn (cn quan nim dn nh th no l ty thuc vo giai cp
thng tr quy nh).
- Vi mt ch dn ch v nh nc tng ng. Mi hot ng ca x hi giai cp
thng tr quy nh.
Cu 2: Bn cht ca nn dn ch x hi ch ngha theo quan im ca ch ngha x hi
khoa hc?
Gi nghin cu.
* Khng nh bn cht ca ch dn ch x hi ch ngha (nu)
Ch r:
- Dn ch x hi ch ngha l hnh thc dn ch cao nht.
- Dn ch x hi ch ngha ra i trn c s gi tr dn ch t sn v sng to cc
gi tr dn ch mi.
128
Gi tr li cu hi n tp
- L bc ngot trong vic pht trin cc gi tr t tng trn con ng gii
phng giai cp, x hi v con ngi.
* Th hin bn cht dn ch x hi ch ngha.
- Bn cht dn ch trn lnh vc chnh tr.
+ Quyn lc thuc v nhn dn.
+ Nhn dn tr thnh ngi lm ch x hi.
+ Nhn dn tham gia vo cng vic qun l ca Nh nc.
+ Xy dng quan h bnh ng gia ngi vi ngi, xa b p bc hnh thnh
nhn cch con ngi mi x hi ch ngha.
- Bn cht dn ch trn lnh vc kinh t
+ L c s ca nn dn ch.
+ Da trn ch cng hu v t liu sn xut.
+ Nhn dn tham gia vo qu trnh t chc phn cng lao ng x hi v phn
phi sn phm.
+ Bn cht v kinh t c bc l y qua qu trnh n nh chnh tr v pht
trin sn xut, nng cao i sng ca ton x hi.
- Bn cht t tng - vn ha.
+ Ly h t tng ca ch ngha Mc - Lnin lm nn tng.
+ Pht trin truyn thng tt p ca vn ha dn tc.
+ Tip thu gi tr vn ha nhn loi.
+ Xy dng nn vn ha theo lp trng ca giai cp cng nhn.
Kt lun: Dn ch x hi ch ngha va l mc tiu, va l ng lc ca cch mng x
hi ch ngha.
Cu 3: Phn tch r c cu h thng chnh tr x hi ch ngha
Gi nghin cu:
* Quan nim ca ch ngha x hi khoa hc.
Mc - Lnin nu ra lun im c bn v "chuyn chnh v sn". Gm: ng, Nh nc,
cng on v mt s cc t chc khc to ra mi lin h gia ng vi qun chng.
- Vn dng, pht trin ch ngha Mc - Lnin trong iu kin mi. ng ta a ra khi
nim " h thng chnh tr x hi ch ngha"
(SGK/1960 - 1961)
* Cu trc c bn ca h thng chnh tr x hi ch ngha.
129
Gi tr li cu hi n tp
- ng cng sn. l thnh t nhng ng thi l ht nhn lnh o h thng chnh tr.
+ ng cng sn lnh o l tt yu.
+ gi vng vai tr lnh o ng phi lm g (phn tch)
- Nh nc x hi ch ngha.
+ Quan nim v nh nc x hi ch ngha thng nht vi nh nc chuyn chnh
v sn v bn cht, mc tiu, vai tr, chc nng, nguyn tc t chc hot ng.
+ Nh nc x hi ch ngha l mt trong nhng t chc chnh tr quan trng nht
ca h thng chnh tr x hi ch ngha, l cng c ch yu vng mnh ca nhn dn
trong qu trnh thc hin quyn lm ch ca mnh xy dng ch ngha x hi.
- Bn cht ca nh nc x hi ch ngha: Mang bn cht giai cp cng nhn
(phn
tch).
- Chc nng nhim v ca nh nc x hi ch ngha: Tp trung qun l x hi trn
tt c cc lnh vc ca i sng x hi ch yu bng php lut, chnh sch v php ch.
Ngoi ra thc hin cc chc nng i ni, i ngoi.
Nhim v quan trng l qun l xy dng v pht trin kinh t, vn ha x hi, gio
dc
* Cc t chc chnh tr - x hi khc:
- L i din cho quyn lc ca cc tng lp nhn dn lao ng.
- Nhim v: Huy ng mi thnh vin tham gia vo cng cuc xy dng v bo v t
quc. Tham gia, gim st hot ng ca c quan nh nc.
Rt ra: Mi quan h gia cc b phn trong h thng chnh tr x hi ch ngha l quan
h thng nht. Trong ng lnh o, nh nc qun l, cc t chc chnh tr x hi tham
gia qun l gim st.
Cc b phn hot ng nhp nhng, ng b, khng chng cho.
Cu 4: Phn tch nhng vn c tnh nguyn tc nh hng x hi ch ngha trong
i mi h thng chnh tr nc ta. Phng hng ci cch nh nc ta hin nay.?
Gi nghin cu
* Nhng vn c tnh nguyn tc nh hng x hi ch ngha trong i mi h
thng chnh tr Vit Nam.
- Khng thay i mc tiu, con ng x hi ch ngha, c lp dn tc gn lin vi
ch ngha x hi. i mi h thng chnh tr l i mi ni dung, phng thc hot ng, t
chc cn b v mi quan h vai tr ca cc t chc chnh tr - x hi hp php.
130
Gi tr li cu hi n tp
- Nhng nguyn tc, chc nng, nhim v ca chuyn chnh v sn vn c thc hin
ngy cng tt hn.
- Khng chp nhn "a nguyn chnh tr, a ng i lp".
- i mi ton din c x hi song trng im l da trn c s n nh pht trin kinh
t, nng cao i sng ca nhn dn.
* Phng hng ci cch nh nc ta hin nay.
Xy dng nh nc php quyn x hi ch ngha, di s lnh o ca ng Cng sn
Vit Nam.
- Quc hi: Quan tm c bit n vic lp php, lp quy.
+ Xy dng chng trnh php lut
+ Quyn trnh d n lut ca cc on th nhn dn
+ Nng cao kin thc lp php ca i biu Quc hi
+ Nng cao trnh thm nh lut
+ Tp hp kin ca cc nh khoa hc, cc chuyn gia v kin nhn dn
+ Ci cch hnh chnh c y mnh
Ci cch th ch hnh chnh
Ci cch b my
- i mi nng cao cht lng cn b cng chc
+ Ban hnh quy ch v ch cng v, cng chc
+ Quy nh r ngha v, quyn hn, thm quyn v k lut hnh chnh
+ Quy nh ch o to, tuyn dng, sng lc cng chc
+ Xy dng i ng cng chc va "hng" va "chuyn".
CHNG 8
Cu 1: C cu x hi l g? C cu x hi v c cu x hi - giai cp c mi quan h nh
th no?
Gi nghin cu:
* C cu x hi l tt c nhng cng ng ngi v ton b cc quan h x hi do
s tc ng ln nhau ca cc cng ng y to nn.
- Xem xt c cu x hi phi c t trong mt khng gian thi gian c th. Tc l ch
r c cu x hi c hnh thnh khch quan trong lch s trn tt c cc du hiu khc nhau:
dn tc, giai cp, tn gio, dn c, ngh nghip.
- Di gc nghin cu khc nhau cp ti c cu x hi nhng phm vi khc
nhau. Ch ngha x hi nghin cu c cu x hi ch yu khai thc gc chnh tr - x hi.
131
Gi tr li cu hi n tp
* C cu x hi - giai cp l h thng cc giai cp, tng lp v cc mi quan h
gia chng
cp ti:
- Quan h kinh t (quan h v s hu t liu sn xut, t chc qun l sn xut) l
quan h quyt nh ni dung ca c cu x hi - giai cp.
- Li ch v a v kinh t quyt nh thi chnh tr v vai tr cc cc giai cp trong x
hi.
* Quan h c cu x hi v c cu x hi giai cp.
C cu x hi - giai cp phn nh s pht trin ca c cu x hi.
- Quyt nh tnh cht v bn cht ca cc mi quan h khc nh: chnh tr, php l, o
c, tn gio, thm m
- C cu x hi - giai cp l tiu ch phn bit s khc nhau v cht gia cc x hi
- C cu x hi - giai cp ch r mi quan h gia cc giai cp bao gi cng mang tnh
cht chnh tr.
Cu 2: Tnh tt yu ca lin minh cng nhn vi nng dn v tr thc trong thi k qu
ln ch ngha x hi?
Gi nghin cu
Tip tc pht trin quan im v iu kin thc hin s mnh lch s ca giai cp cng
nhn ca Mc - ng-ghen, Lnin ch r tnh tt yu phi lin minh cng nhn, nng dn v
tr thc trong thi k qu i ln ch ngha x hi v:
* Xut pht t vic cng c vai tr lnh o ca gia cp cng nhn v chnh quyn
nh nc phi thc hin cc nguyn tc:
- Tp hp lc lng: Lin minh ny tp hp c lc lng cch mng c bn di s
lnh o ca giai cp cng nhn xy dng v bo v t quc.
- Nguyn tc lnh o: Duy nht ch c giai cp cng nhn lnh o c h thng
chuyn chnh v sn. Nhng vai tr ch c gi vng v tng cng khi c lin minh
cng, nng, tr thc lm nn tng.
- Xt v li ch c bn: Mc tiu ca vic xy dng ch ngha x hi l v li ch ca
nhn dn, m i a s nhn dn nm trong khi lin minh cng, nng, tr thc.
* Xut pht t nhn t quyt nh cui cng cho s thng li ca ch ngha x hi
l nhn t kinh t (c bit mt nc kinh t lc hu i ln ch ngha x hi) phi:
- Gn cht gia nng nghip, cng nghip v dch v, ng thi phi p dng v pht
trin khoa hc k thut trong c cu kinh t thng nht ( l cc lnh vc hot ng ca
cng, nng, tr thc).
132
Gi tr li cu hi n tp
- T mt nc tiu nng i ln ch ngha x hi, phi tp trung pht trin nng nghip,
a nng nghip ln sn xut ln mi to iu kin cng nghip ha, hin i ha.
- Phi tha mn li ch kinh t thit yu cho cng nhn, nng dn th mi tin ti xy
dng li ch lu di.
- Nng, cng nghip v cc lnh vc khc ca i sng x hi phi gn vi khoa hc
cng ngh mi pht trin c.
- T vai tr ca kinh t l c s quan trng chnh quyn gii quyt tnh trng: i
ngho, bnh tt, gio dc
Kt lun: Trong thi k qu lin minh gia cng nhn, nng dn v tr thc l tt
yu.
Cu 3: Tnh tt yu ca lin minh cng, nng, tr thc trong thi k qu Vit Nam.
Gi nghin cu
* Xut pht t quan im ca x hi ch ngha Mc - Lnin v lin minh cng
nhn, nng dn v tr thc trong thi k qu i ln ch ngha x hi.
* ng ta v H Ch Minh vn dng sng to ch ngha Mc - Lnin vo iu
kin c th ca Vit Nam khng nh: "Lin minh gia cng nhn, nng dn v tr thc cng
ton th dn tc ta qua cc thi k cch mng ".
* Th hin
- Trong chnh cng ng Lao ng Vit Nam (2/1951) khng nh: "Chnh quyn ca
nc Vit Nam dn ch Cng ha l chnh quyn dn ch nhn dnly lin minh cng
nhn, nng dn v lao ng tr thc lm nn tng v do gia cp cng nhn lnh o" (Phn
tch).
- Trong cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi: Coi
trng vic thc hin lin minh cng nhn, nng dn v tr thc vi ngha l nn tng ca nh
nc ca dn, do dn, v dn.
- Ngh quyt i hi ng ln th IX: Khng nh tnh tt yu v coi trng vai tr ca
lin minh khi bc vo cng nghip ha, hin i ha t nc.
"ng lc ch yu pht trin t nc l i on kt ton dn trn c s lin minh
gia cng nhn, nng dn v tr thc do ng lnh o".
Kt lun: l s vn dng sng to ch ngha Mc - Lnin vo iu kin hon cnh
c th ca Vit Nam, cng l s tng kt kinh nghim thc tin t 1930 cho n nay ca
ng v H Ch Minh.
133
Gi tr li cu hi n tp
Cu 4: Phn tch nhng c im ca giai cp cng nhn, giai cp nng dn v tng lp
tr thc Vit Nam trong mi quan h lin minh gia cc giai tng ny.
Gi nghin cu:
* Vi giai cp cng nhn Vit Nam (Xem li chng S mnh lch s ca giai cp
cng nhn, c mc ny).
* Giai cp nng dn: L nhng ngi lao ng sn xut vt cht trong nng nghip,
lm nghip, ng nghip
- L lc lng lao ng ng o ca x hi.
- Mang c trng ca giai cp nng dn: va tch cc (l ngi lao ng) va tiu cc
(c tnh t hu), khng c h t tng ring.
- Vit nam nng dn c s pht trin v cht sau cch mng thng Tm l ngi lm
ch x hi , c ng gp to ln cho s nghip cch mng .
- Hin nay c vai tr quan trng cng nghip ha, hin i ha t nc. Pht trin theo
hng sn xut hng ha. Ngy cng gim v s lng.
* Tr thc: L nhng ngi lao ng tr c
- Tr thc khng c h t tng ring.
- Tr thc Vit Nam c hnh thnh t nhiu ngun khc nhau.
- C v tr vai tr ngy cng quan trng trong c cu x hi giai cp, trong lin minh.
- Ngy cng tng v s lng, cht lng nghin cu khoa hc.
Cu 5: Ni dung c bn ca lin minh giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v tng
lp tr thc trong thi k qu ln ch ngha x hi Vit Nam.
Gi nghin cu:
* Nguyn tc bao trm: Kt hp ng n cc li ch (v chnh tr kinh t, vn ha, x
hi ca giai cp cng nhn giai cp nng dn, tng lp tr thc v ca ton x hi, vi t cch
l nhng ch th li ch nht l li ch kinh t)
* Thc cht: Pht hin v gii quyt ng n cc mu thun to ra ng lc tng
hp xy dng v bo v t quc
Tp trung gii quyt li ch vi nng dn
* Ni dung lin minh
- Lin minh v chnh tr:
+ Mc tiu chung: c lp dn tc v ch ngha x hi.
134
Gi tr li cu hi n tp
+ Lin minh khng phi l s dung ha v lp trng chnh tr t tng ca cc
giai cp tng lp, do c im cc giai cp tng lp lin minh phi do giai cp cng
nhn lnh o.
+ Gii quyt cc vn v nhu cu, li ch chnh tr ca cc giai cp, tng lp
phi trn lp trng ca giai cp cng nhn.
+ Lin minh phi m bo c: ng li, chin lc sch lc ng.
+ Ln minh cng, nng, tr lm nn tng cho mt trn t quc, i on kt ton
dn.
+ Lin minh khng tch ri ni dung, phng hng i mi h thng chnh tr.
- Lin minh v kinh t:
+ V tr: L ni dung c bn quyt nh nht
+ Ni dung:
Xc nh ng kh nng kinh t ca t nc
Thc hin c cu kinh t cng - nng nghip - dch v.
a dng ha cc hnh thc hp tc, lin minh, lin kt.
Tng bc hon thnh quan h sn xut x hi ch ngha.
Th hin trong vai tr ca nh nc vi nng dn, tr thc.
- Lin minh v vn ha x hi.
+ V tr: Nhm tha mn nhu cu tinh thn cho nhn dn.
+ Ni dung.
Cc giai cp tng lp l ch th sng to, ch th trong hng th cc gi tr
vn ha tinh thn.
Gii quyt vic lm trong c ch mi.
i mi thc hin tt cc chnh sch x hi vi nng dn
Nng cao dn tr
C quy hoch tng th pht trin khoa hc cng ngh, pht trin th gn
vi pht trin nng thn.
CHNG 9
Cu 1: Phn bit cc khi nim dn tc. Phn tch v hai xu hng khc quan ca s
pht trin cc dn tc trong thi i ngy nay.
Gi nghin cu.
* Cc khi nim dn tc.
135
Gi tr li cu hi n tp
- Ngha th nht, dn tc ch cng ng ngi c mi lin h cht ch v bn vng, c
sinh hot kinh t chung, c ngn ng ring v nhng nt c th xut hin sau b lc, b tc;
k tha pht trin cao hn nhng nhn t tc ngi b lc, b tc v th hin thnh thc
t gic tc ngi ca dn c cng ng .
Hiu theo ngha ny: dn tc l mt b phn ca quc gia. V d: Kinh, Ty Vit Nam
(b mn nghin cu theo ngha ny).
- Ngha th hai, dn tc l mt cng ng ngi n nh lm thnh nhn dn ca mt
nc, c lnh th quc gia, nn kinh t thng nht, quc ng chung v c thc v s thng
nht ca mnh gn b vi nhau bi quyn li chnh tr, kinh t, truyn thng vn ho v truyn
thng u tranh chung trong sut chiu di lch s dng nc v gi nc.
Ngha ny ch r dn tc l ton b nhn dn ca c quc gia : Quc gia dn tc.
- Dn tc c c trng c bn.
+ Dn tc c chung sinh hot kinh t
+ Dn tc c chung lnh th
+ C chung ngn ng
+ C tm l ring.
* Hai xu hng khch quan ca s pht trin dn tc trong thi i ngy nay.
- Xu hng xc lp quc gia dn tc c lp.
+ Xu hng ny ni bt trong giai on u ca ch ngha t bn .
+ Khi s trng thnh v thc dn tc, cc cng ng dn c mun tch khi
nhau thnh lp quc gia thng nht.
+ Xu hng ny pht trin thnh phong tro chng p bc dn tc.
- Xu hng th hai: Lin hip gia cc dn tc.
+ Xu hng ny ni bt trong thi k quc ch ngha.
+ Cc dn tc trong tng nc, thm ch cc dn tc nhiu quc gia mun lin
hip vi nhau.
* Biu hin hai xu hng khch quan trong thi i ngy nay.
- Xt trong phm vi quc gia x hi ch ngha c nhiu dn tc.
+ Xu hng 1: Cc dn tc n lc t n s t ch v dn tc.
+ Xu hng 2: Cc dn tc xch li gn nhau trong mi lnh vc i sng x hi.
- Xt trn phm vi th gii: S tc ng gia hai xu hng rt ni bt.
+ Mt trong nhng mc tiu ca thi i l c lp dn tc, xu hng ny th hin
trong phong tro gii phng dn tc.
136
Gi tr li cu hi n tp
+ S tc ng ca yu t thi i lm xut hin cc xu hng cc dn tc xch li
gn nhau.
Th hin: Lin minh, lin kt trn c s li ch: tay i tay ba, khu vc Lin kt cc
dn tc gii quyt vn ton cu.
Cu 2: Phn tch ni dung cng lnh dn tc ca ch ngha Mc - Lnin
Gi nghin cu:
Tip tc quan im ca Mc - ng ghen, Lnin vit tc phm "v quyn dn tc t
quyt". Ngi ch r: "Cc dn tc hon ton bnh ng, cc dn tc c quyn t quyt, lin
hip cng nhn tt cc cc dn tc li". C th:
* Cc dn tc hon ton bnh ng:
- Nu v tr ca quan im: Quyn thing ling ca mi dn tc
- Ni dung: Cc dn tc c quyn li v ngha v ngang nhau trn tt c cc lnh vc
(c th).
* Cc dn tc c quyn t quyt:
- V tr: L quyn bt kh xm phm ca cc dn tc (v sao? Nu)
- Thc cht: L quyn lm ch ca dn tc, khng mt dn tc no c quyn can thip.
- ngha: Thc tnh cc dn tc thuc a ng ln u tranh.
* Lin hip cng nhn tt c cc dn tc.
- V tr: L ni dung c bn, xuyn sut, mang tnh nguyn tc trong cng lnh.
- Ni dung: C bn l s kt hp cht ch phong tro yu nc chn chnh vi ch
ngha quc t v sn.
- L mc tiu phn u, l bin php hu hiu ng cng sn u tranh.
- Ph phn:T tng nc ln, t tng S Vanh
Cu 3: Phn tch c im c bn ca dn tc Vit Nam.
Gi nghin cu
* Nu khi qut v dn tc Vit Nam (s lng, t l)
* c im ni bt.
- Nhng yu t lin kt to nn tnh cng ng chung. Cng ng cc dn tc, quc gia
t n bn vng.
+ C thc su sc v cng ng.
137
Gi tr li cu hi n tp
+ C truyn thng on kt (v khch quan, dn tc Kinh (Vit) l lc lng
trung tm.
- Hnh thnh nn ch ngha yu nc truyn thng.
- Cc dn tc nhn chung sng xen k l ch yu, khng c dn tc no pht trin ring
r (theo ngha tuyt i).
- Do iu kin lch s v nhn t ch quan ( quc chia r v thiu st ca ng v
Nh nc), nu cc dn tc, c s chnh lch kh ln v trnh kinh t, vn ha, x hi.
- Cc dn tc u tha nhn ngn ng chung l ting Vit, c dn tc c ch vit ring.
- Cc dn tc c t ngi thng c tr trn a bn c v tr chin lc quan trng c v
pht trin kinh t an ninh quc phng.
Kt lun: T c im m cc dn tc Vit Nam c xu hng hp tc gn b ln
nhau trong mt t quc thng nht cng pht trin.
Cu 4: Phn tch chnh sch dn tc ca ng v Nh nc ta hin nay.
Gi nghin cu:
* Cn c vo l lun ca ch ngha Mc - Lnin v vn dn tc.
* Cn c vo l lun v thc tin gii quyt vn dn tc Vit nam.
- Cng lnh 10/1930 xc nh vn dn tc l mt b phn ca cch mng Vit Nam.
- Vo chnh sch dn tc qua cc giai on cch mng 1930 - 1945, 1946 - 1954, 1954 1975, Ngh quyt i hi IV, V, VI, VII.
- Cn c vo t tng H Ch Minh v vn dn tc.
- Cn c vo thc tin: gii quyt vn dn tc trong qu trnh xy dng ch ngha x
hi.
+ Thnh tu
+ Hn ch.
* Chnh sch dn tc ca ng v Nh nc ta hin nay.
- i hi IX: Vn dn tc v on kt ca dn tc lun c v tr chin lc trong s
nghip Cch mng.
- C th:
+ Xy dng kt cu h tng kinh t - x hi, pht trin kinh t hng ha, chm lo
pht trin i sng vn ha, tinh thn cho ng bo dn tc.
+ Tn trng li ch, truyn thng vn ha, ngn ng, tp qun tn ngng ca cc
dn tc, chng t tng dn tc ln, dn tc hp hi, k th v chia r dn tc.
138
Gi tr li cu hi n tp
+ Tip tc pht huy truyn thng on kt v u tranh kin cng ca cc dn
tc v s nghip dn giu, nc mnh.
+ Tng cng o to, bi dng cn b dn tc t ngi.
+ Thc hin m bo v mt php lut quyn bnh ng gia cc dn tc v ngn
ng
CHNG 10
Cu 1: Phn tch ngun gc, bn cht v nhng tnh cht c bn ca tn gio.
Gi nghin cu:
* Bn cht ca tn gio
- Nu lun im ca Mc v ng-ghen.
+ ng-ghen: "Tt c mi tn gio ch l s phn nh h o vo trong u c ca
con ngi, ca nhng lc lng bn ngoi chi phi cuc sng hng ngy ca h, ch
l s phn nh trong nhng lc lng trn th mang hnh thc nhng lc lng
siu trn th"
+ Cc Mc: "S ngho nn ca tn gio va l s biu hin ngho nn ca hin
thc, va l s phn khng chng s ngho nn hin thc y. Tn gio l ting th di
ca chng sinh b p bc, l tri tim ca th gii khng c tri tim. Cng ging nh n
l tinh thn ca nhng trt t khng c tinh thn. Tn gio l thuc phin ca nhn
dn"".Ph phn thng gii phi ph phn ci trn, ph phn tn gio phi bin thnh
ph phn php quyn"
- C th thy:
+ Tng gio l mt hnh thi thc x hi phn nh xuyn tc, hoang ng hin
thc khch quan. Tn gio i lp vi th gii quan duy vt, i lp vi khoa hc.
+ Tn gio l mt hin tng x hi tiu cc.
+ Tuy nhin tn gio cng cn cha ng mt s nhn t ph hp.
* Ngun gc ca tn gio
- Ngun gc kinh t - x hi
+ Khi trnh ca lc lng sn xut thp km, iu kin sinh hot vt cht thp
km, con ngi cm thy yu ui v bt lc trc t nhin h cu xin t nhin che
ch, thn thnh ha sc mnh ca t nhin, tn gio ra i.
+ S bn cng trc nhng bt cng x hi, p bc giai cp, nhng hin tng x
hi t pht h tht vng cng l ngun gc su xa ca tn gio.
- Ngun gc nhn thc
139
Gi tr li cu hi n tp
+ Trong tng giai on lch s th nhn thc ca con ngi cng c hn. Con
ngi lun mong c t n chn l tuyt i nhng ch gn t n. Khong cch
gia tuyt i v tng i trong nhn thc c gii thch bng tn gio. "Khoa hc
bt lc th tn gio ln ting".
+ Xut pht t c im nhn thc ca con ngi (hay do s pht trin thin lch
trong tnh nng ng ca thc lm ny sinh tn gio).
- Ngun gc tm l ca tn gio:
Khi con ngi cn nhu cu v vt cht v tinh thn th cn c iu kin ny sinh tn
gio.
+ S s hi cng lm ny sinh tn gio
+ Tm l tch cc cng lm xut hin tn gio: Lng bit n, knh trng
+ Tn ngng, tn gio p ng c nhu cu tinh thn ca 1 b phn nhn dn:
khi h sa c, l vn, trng vng trong tm hn
* Tnh cht ca tn gio:
- Tn gio mang tnh lch s:
Tn gio c qu trnh pht sinh, pht trin lu di. N ch mt i khi ngun gc
to ra n khng cn na. Tn gio khng phi l hin tng vnh vin.
- Tn gio mang tnh cht qun chng
i b phn tn tn gio l qun chng nhn dn
Tn gio phn nh kht vng ca qun chng nhn dn mun vn ti: t do bnh ng - bc i.
Tn gio tht s tr thnh nhu cu tinh thn ca mt b phn nhn dn.
- Tnh chnh tr ca tn gio:
Khi mi ra i tn gio n thun mang tnh t tng. Khi x hi c phn chia
gia cp, n khng n thun mang tnh t tng: Thng b giai cp thng tr li dng
nh 1 cng c thng tr nhn dn. N phn nh s bin i ca c cu x hi giai
cp.
Cu 2: Nguyn nhn no dn n tn gio cn tn ti trong qu trnh xy dng ch
ngha x hi.
Gi nghin cu:
* Nguyn nhn nhn thc:
140
Gi tr li cu hi n tp
Trong qu trnh xy dng ch ngha x hi trnh nhn thc ca nhn dn cha cao,
nhiu hin tng t nhin v x hi khoa hc cha gii thch c. Nhng ngi vn c tn
ngng tn gio bn cu xin s che ch ca lc lng siu nhin.
- Nguyn nhn tm l:
Tn gio tn ti lu i trong lch s, n su vo tim thc ca nhiu ngi dn. Hn
na n li l hnh thi thc x hi bo th nht, tn ti dai dng nht.
- Nguyn nhn vn ha:
a s cc tn gio gn vi sinh hot vn ha ca nhn dn, do vic bo tn v pht
huy bn sc vn ha dn tc phi i lin vi bo tn cc gi tr vn ha mc nht nh.
- Nguyn nhn chnh tr x hi.
Trong gio l v nguyn tc tn gio c nhiu im ph hp vi x hi mi, do n
cn c khuyn khch pht huy mt tch cc. K th ca ch ngha x hi li dng.
- Nguyn nhn kinh t
Trong qu trnh xy dng ch ngha x hi vn cn s hu ring li thc hin nn kinh
t hng ha theo c ch th trng nn ngi, thnh cng v tht bi trong kinh doanh u n
vi tn gio.
Kt lun: Tn gio cn tn ti trong qu trnh xy dng ch ngha x hi.
Cu 3: Quan im c bn ca ch ngha Mc - Lnin v vn tn gio.
Gi nghin cu:
* Khc phc dn nhng nh hng tiu cc ca tn gio trong i sng x hi,
gn lin vi ci to x hi c v xy dng x hi mi.
- Trnh hai khuynh hng qu t, hu trong gii quyt vn tn gio.
- Khc phc dn nhng nh hng tiu cc ca tn gio, ci g cn ph hp phi tn
dng.
- Cn c vo iu kin hon cnh lch s c th ci to.
* Tn trng v m bo quyn t do tn ngng v t do khng tn ngng ca
nhn dn.
- C h thng chnh sch, lut php c th.
- Thc hin mi cng dn u bnh ng trc php lut.
* Thc hin on kt nhng ngi theo hoc khng theo mt tn gio no, on
kt ton dn xy dng v bo v t quc.
- Nng cao i sng vt cht, tinh thn ca nhn dn.
- Cm hnh vi chia r on kt v l do tn gio.
141
Gi tr li cu hi n tp
- To nn phong tro cch mng chung.
* Phn bit r hai mt chnh tr v t tng ca tn gio.
- Mt t tng: Phn nh mu thun khng c tnh cht i khng gia ngi c tn
gio v ngi khng c tn gio.
- Mt chnh tr: Phn nh mu thun kinh t, chnh tr gia cc giai cp v cc th lc
phn ng, c ba trng thi: Tiu cc, phm php v phn ng v chnh tr.
* Phi c quan im lch s khi gii quyt vn tn gio.
Ty thuc vo:
- Vai tr tc ng ca tn gio i vi x hi.
- Ty vo quan im ca tn gio.
- Gii quyt phi ph hp vi iu kin lch s, c th.
Cu 4: Khi qut tnh hnh tn gio Vit Nam hin nay.
Gi nghin cu:
* Cc tn gio ln Vit Nam (theo s liu ca Ban tn gio chnh ph)
- Pht gio: L tn gio th gii xut hin n vo th k VI trc cng nguyn,
vo Vit Nam u cng nguyn.
S lng tn
: 7.620.083
Chc sc nh tu
: 21.068
Ni th t
- Thin cha gio: L tn gio th gii xut hin u cng nguyn vo Vit Nam c 4
th k.
S lng tn
: 5.028.480
S gim mc:
: 33
Linh mc
: 2.100
Tu s
: 10.795
: 412.344
Mc s
: 611
: 93.294
142
Gi tr li cu hi n tp
Chc sc
: 544
Ni th t
: 81
: 1.147.527
Chc sc
: 15.848
Ni th t
: 196
Gi tr li cu hi n tp
- Thc hin quyn t do tn ngng v khng tn ngng ca cng dn trn c s php
lut.
- Thc hin vn ng ng bo cc tn gio tng cng on kt ton dn nhm xy
dng cuc sng " tt i, p o".
- Hng cc chc sc tn gio hot ng theo ng php lut ng h xu hng tin b.
CHNG 11
Cu 1: Phn tch nh ngha, cc c trng v quan h c bn ca gia nh.
Gi nghin cu
* Phn tch nh ngha
- Nu nh ngha: Gia nh l mt hnh thc t chc i sng cng ng m con ngi,
mt thit ch vn ha - x hi c th c hnh thnh, tn ti v pht trin trn c s ca
quan h hn nhn, quan h huyt thng, quan h nui dng v gio dc gia cc thnh
vin.
- Phn tch: Hnh thc cng ng t chc i sng x hi ca gia nh.
+ Xut hin nhng c ch t chc rng buc ln nhau ph hp v thch ng vi
nhng iu kin sn xut, sinh hot ca mi nn sn xut.
+ Gia nh tr thnh mt thit ch x hi " Mt x hi thu nh".
* c trng v cc mi quan h c bn ca gia nh.
- Hn nhn v quan h hn nhn l quan h c bn cau s hnh thnh tn ti v pht
trin ca gia nh.
+ L mt hnh thc quan h tnh giao gia nam v n.
+ Hnh thc hn nhn c s thay i trong lch s.
+ C th v cn phi c x hi chp nhn.
+ C mc ch: tha mn nhu cu tm sinh l, ti sn xut ra con ngi
- Huyt thng v quan h huyt thng l quan h c bn nht.
+ C s thay i di tc ng ca iu kin kinh t, vn ha, x hi
- Quan h qun t trong cng mt khng gian sinh tn.
+ Gia nh lun qun t trong mt khng gian sinh tn.
+ Khng gian sinh tn m rng nhng nhng thnh vin trong gia nh vn c
nhu cu qun t v chu s tc ng ca cc yu t kinh t, vn ha, khoa hc k thut.
- Quan h nui dng cc thnh vin v th h thnh vin trong gia nh.
+ L ngha v, trch nhim v nhu cu quyn li ca cc thnh vin trong gia
nh.
144
Gi tr li cu hi n tp
+ Nui dng gia nh c nhng c th m x hi khng th thay th c.
Cu 2: Phn tch mi quan h gia gia nh v x hi. Lm r chc nng c bn ca gia
nh.
Gi nghin cu:
* Quan h gia gia nh v x hi.
S pht trin ca x hi quy nh hnh thi, quy m, kt cu ca gia nh, th hin:
- Gia nh l t bo ca x hi. (l t bo, thit ch c s u tin to nn x hi).
- Trnh pht trin kinh t - x hi quyt nh quy m, kt cu, hnh thc t chc v
kt cu ca gia nh.
- Gia nh l thit ch c s, c th ca x hi, l cu ni gia cc thnh vin gia nh
vi x hi.
- Gia nh l t m, mang li cc gi tr hnh phc, s hi ha trong i sng c nhn
ca mi thnh vin, mi cng dn ca x hi.
* Chc nng c bn ca gia nh (4 chc nng).
- Chc nng ti sn xut ra con ngi.
+ L chc nng c bn v ring c ca gia nh
+ Xut pht t nhu cu tm sinh l ca con ngi, x hi phi quan tm.
- Chc nng kinh v v t chc i sng gia nh: Hot ng kinh t hiu theo ngha
y : Gm sn xut kinh doanh hot ng tiu dng, tha mn nhu cu n mc i li ca
cc thnh vin.
- Chc nng gio dc ca gia nh.
+ Ni dung gio dc ton din, c li th.
+ H tr b xung cho gio dc ca Nh trng v x hi.
- Chc nng tha mn nhu cu tm sinh l ca cc thnh vin trong gia nh.
Cu 3: Nhng iu kin, tin ca xy dng gia nh trong qu trnh xy dng ch
ngha x hi.
Gi nghin cu.
* Nhng iu kin.
- iu kin tin kinh t - x hi.
+ Xc lp quan h sn xut cng hu v t liu sn xut
+ Trong thi k qu : c s vt cht k thut pht trin.
145
Gi tr li cu hi n tp
- iu kin v tin v vn ha - chnh tr.
+ H thng php lut, chnh sch v gia nh, lut hn nhn gia nh.
+ Gi tr vn ha truyn thng c pht huy.
+ Gio dc , o to khoa hc cng ngh c coi l chnh sch hng u to iu
kin mi c nhn v gia nh pht huy kh nng ca mnh.
+ Nh nc xy dng cc h thng chnh sch y t, bo him x hi
Cu 4: Phn tch nhng vn c bn ca xy dng gia nh mi Vit Nam hin nay.
Gi nghin cu.
* Phi trn c s k tha, gi gn v pht huy cc gi tr tt p ca gia nh
truyn thng Vit Nam.
- Truyn thng c kt gia nh, ngha xm tnh lng, knh trn, nhng di, ph n
thy chung, ht lng v chng con.
- Loi b nhng nhn t khng hp l ca gia nh truyn thng
- ng con, cc b dng h, bt bnh ng
* Xy dng c s hn nhn t nguyn, tin b, m bo t do kt hn v ly hn.
- Tnh yu chn chnh l c s ch yu
- c m bo tha nhn ca Php lut v hn nhn, ly hn v kt hn
* Xy dng trn c s quan h bnh ng, thng yu, c trch nhim cng chia
s, gnh vc cng vic ca cc thnh vin thc hin chc nng c bn ca gia nh.
- Quan h bnh ng v chng, quan h cha m - con ci - cc con
- Kt hp vi nhiu bin php ca x hi
* Xy dng gia nh Vit Nam gn vi qu trnh hnh thnh, xc lp, cng c tng
bc cc quan h gn b vi cng ng vi cc thit ch, t chc ngoi gia nh.
- Xy dng quan h gn b m bc cc gia nh
- Cng nhau thc hin ch trng, chnh sch mi
Cu 5: Mt s ni dung ch yu xy dng gia nh Vit Nam hin nay
Gi nghin cu
* Trn c s nh hng c bn trong xy dng gia nh mi a phng cn xy
dng tiu ch c th ph hp vi iu kin lch s, ph hp vi tng hnh thc gia nh
hin c.
- a phng khc nhau, tiu ch khc nhau
146
Gi tr li cu hi n tp
- Hnh thc gia nh hin c l c s ca tiu ch
- Sau mi phong tro c tng kt rt kinh nghim
* Tp trung vo ni dung c bn: L xy dng gia nh m no, bnh ng, tin b
v hnh phc.
- No m c hiu l tha mn nhng nhu cu vt cht v tinh thn ph hp vi kh
nng lao ng ca tng gia nh
- Xy dng quan h bnh ng nam - n, cha m v con ci
- L tng th trong i sng vn ha tinh thn ca mi gia nh
* Chin lc kinh t - x hi phi gn vi vic xy dng gia nh mi
- R sot li chin lc pht trin kinh t gn vi nhu cu pht trin x hi
- Sa i, a ra chnh sch x hi c lin quan n gia nh
* Quan tm n chnh sch gii phng ph n
* y mnh cng tc nghin cu khoa hc nhm gii quyt nhng vn ny sinh
cp bch lin quan n gia nh
- Nghin cu gi tr ca gia nh truyn thng
- Nghin cu gia nh hin i
- Thc hin ng dng v c bin pht m bo vng chc cc chun mc gia nh mi
hin i.
CHNG 12
Cu 1: Nu quan im c bn ca ch ngha Mc - Lnin v con ngi
Gi nghin cu
Trn c s trit hc Mc - Lnin, da vo thnh tu ca cc khoa hc, nhng cng trnh
l lun gn y c th khng nh v quan nim v con ngi nh sau:
* Con ngi l mt thc th x hi, mang bn cht x hi ng thi l mt thc
th t nhin c cu trc sinh hc
- Do con ngi c nhu cu vt cht, li ch vt cht, nhu cu tinh thn, li ch tinh
thn
- R rng vn gii phng cong ngi phi c t ra 2 phng din
+ Con ngi phi c sng trong mi trng x hi tt p
+ ng thi phi c p ng nhu cu ngy cng cao
* Mt t nhin v mt x hi trong con ngi c s thng nht bin chng
- Nh s tc ng ca mt x hi, mt t nhin trong con ngi nng ln trn trnh
con vt.
147
Gi tr li cu hi n tp
- S tc ng qua li trn y biu hin trong bn cht su xa v v bc l thng xuyn
trong hnh vi sng ca con ngi
- Bn cht con ngi l tng ha cc quan h x hi.
Cu 2: Nhng c trng ca con ngi x hi ch ngha.
Gi nghin cu
* Con ngi c iu kin thun li tm cho mnh con ng t ti s pht
trin khng ngng v hon thin.
(V t thnh qu ca cch mng x hi ch ngha mang li)
- Con ngi x hi ch ngha l con ngi lao ng mi c tri thc su sc v cng vic
mnh lm, c sc khe v lao ng gii bit cng hin cho x hi bng kh nng cao nht ca
mnh, bit t nh gi cht lng lao ng ca mnh.
* L con ngi c vn ha v ngha tnh. i sng c nhn phong ph. C tri thc
ngy cng y v a v c nhn, v t do, k lut, trch nhim cng dn.
* L con ngi giu lng yu nc, yu s nghip cch mng do chnh mnh tham
gia, c tnh yu giai cp, ng loi v tnh thn quc t chn chnh.
Kt lun: Nhng c trng trn to thnh bn cht ca con ngi mi x hi ch ngha,
c hnh thnh, hon thin tng bc trong qu trnh con ngi tham gia vo s nghip xy
dng ch ngha x hi.
Cu 3: Phn tch quan nim v ngun lc con ngi. Thc trng v pht huy ngun lc
con ngi Vit Nam hin nay.
Gi nghin cu
* Quan nim v ngun lc con ngi
Ngun lc con ngi l tng th nhng yu t thuc v th cht v tinh thn, o c,
phm cht, trnh tri thc v th x hito thnh nng lc ca con ngi v ca cng ng
ngi. Nng lc khi c s dng, pht huy s gp phn thc y s pht trin ca x hi.
* Phn tch
- Ngun lc con ngi l mt khi nim rng gm nhiu nhn t tiu ch c v vt cht
v tinh thn ca con ngi trong quan h gia c nhn - tp th v x hi.
- Ngun lc con ngi gm c yu t phm cht v nng lc ca con ngi.
- Gm c hot ng vt cht ln hot ng tinh thn ca con ngi
- Ch r con ngi va l sn phm ca s pht trin t nhin x hi m cn l ch th
tch cc ca qu trnh .
148
Gi tr li cu hi n tp
* Thc trng v vic pht huy ngun lc con ngi Vit Nam hin nay
- Thnh tu
+ ng ta xc nh mt lot quan im mang tnh h thng trong vic pht huy
nhn t con ngi.
Thng nht mc tiu tng trng kinh t vi cc mc tiu x hi ngay t
u, trong tng bc v trong sut qu trnh pht trin
Ly vic pht huy ngun lc con ngi - yu t c bn cho vic pht
trin nhanh v bn vng
Coi con ngi va l mc tiu, va l ng lc ca vic pht trin kinh
t x hi.
Nht qun mc tiu " Dn giu, nc mnh, x hi hi cng bng, dn
ch, vn minh".
+ ng li em li nhiu thnh tu quan trng cho vic pht trin t nc.
Trn lnh vc kinh t.
Chnh sch x hi gn b vi chin lc xy dng v pht trin kinh t (gii
quyt c 5 vn va cp bch va c bn: Xa i, gim ngho, to vic lm, ha
nhp x hi, m bo cng bng x hi, thc hin cng bng x hi)
+ Khuyt im:
Hn ch lnh vc kinh t: (Kinh t pht trin cha vng chc)
Nhim v gio dc cha c quan trng
Xy dng c cu x hi mi cn nhiu bt cp.
Thc hin dn ch trong qun l nh nc cn nhiu hn ch.
Cu 4: Phng hng v gii php c bn nhm pht huy ngun lc con ngi nc
ta hin nay.
Gi nghin cu.
* Tip thu c chn lc cc phng n gii quyt quan h gia tng trng kinh t
v thc hin cng bng x hi.
* Phng hng chung: Tng trng kinh t gn lin vi pht trin kinh t - x hi v
pht trin ngun lc con ngi.
- Qun trit quan im ch ngha Mc - Lnin v vai tr qun chng nhn dn.
- Qun trit t tng H Ch Minh: "Nu nc c lp m dn khng c hng hnh
phc, t do th c lp cng chng c ngha g"
149
Gi tr li cu hi n tp
- Ngh quyt i hi VIII, XI ca ng t con ngi vo v tr trng tm
- C th:
+ Kt hp chnh sch c cu kinh t vi hoch nh chnh sch x hi gii
quyt nhng vn ny sinh trong s bin ng c cu x hi giai cp.
+ Kt hp cht ch trong vic thc hin 2 mc tiu: Xy dng c s vt cht k
thut cho ch ngha x hi vi xy dng i ng lao ng p ng nhim v.
+ Kt hp u t nhng nhu cu cng nghip ha, hin i ha vi yu cu pht
trin nng thn, c bit vng su, vng xa.
+ Tranh th ti a ngun ni lc v ngoi lc.
+ Kt hp thc hin c ch qun l kinh t vi cc chnh sch khc iu tit thu
nhp.
* Nhng gii php
- Trn lnh vc kinh t
- Trn lnh vc chnh tr
- Trn lnh vc x hi
- Trn lnh vc gio dc
- Trn lnh vc vn ha, ngh thut
CHNG 13
Cu 1: Phn tch tnh tt yu ca Cch mng x hi ch ngha trn lnh vc t tng
vn ha.
Gi nghin cu
* T cuc u tranh gia cp trn lnh vc t tng v vn ha trong thi i ngy
nay.
- Di ch ngha t bn gia cp cng nhn, nhn dn lao ng b n dch v vn ha.
- Cch mng x hi ch ngha gii phng h khi nhng p bc trong c lnh vc
tinh thn.
- Trong thi k qu phi u tranh chng: T tng t sn, phong kin tp tc, thi
quen lc hu.
* Xut pht t i hi phi thay i phng thc sn xut tinh thn
- Cch mng x hi ch ngha thay i quan h sn xut c bng quan h sn xut
mi tin b hn (thay i i sng vt cht). Tt yu dn n thay i i sng tinh thn.
- T tng vn ha l mt trong nhng tin a ti s thng li ca ch ngha x hi.
150
Gi tr li cu hi n tp
* Xut pht t yu cu vn ha va l mc tiu va l ng lc ca qu trnh xy
dng CNXH.
- Xy dng ch ngha x hi phi c l lng: ng lc cch mng l cng, nng, tri
thc.
- Cch mng x hi ch ngha nhm gii phng trit ngi lao ng
- Con ngi l trung tm ca cc chin lc pht trin kinh t - x hi phi tp trung
vo con ngi mi lnh vc ca i sng x hi.
Cu 2: Nu v phn tch ni dung c bn ca cch mng x hi ch ngha trn lnh vc
t tng v vn ha Vit Nam.
Gi nghin cu
* Gio dc h t tng ca gia cp cng nhn
- Cng tc t tng l hot ng c tnh mc ch ca ng Cng sn nhm hnh thnh,
pht trin h t tng x hi ch ngha, lm cho n tr thnh h t tng ch o trong x
hi.
- Ni dung: "Lm cho th gii quan Mc - Lnin v t tng H Ch Minh gi v tr ch
o trong i sng tinh thn ca x hi".
- Phng hng bin php
* Nng cao trnh dn tr, y mnh s nghip gio dc, pht trin khoa hc, k
thut, cng ngh.
- Gio dc o to:
+ Nng cao cht lng, hiu qu gio dc
+ Pht trin quy m gio dc
+ Thc hin cng bng trong gio dc
- Vi hot ng khoa hc cng ngh.
+ Gii p kp thi nhng vn v l lun v thc tin
+ Cung cp lun c khoa hc cho ch trng chnh sch ca ng v Nh nc
+ Nng cao trnh cng ngh
+ C chnh sch s dng, o to, b tr, i ng cc nh khoa hc
* Xy dng nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc
- Bn sc vn ha dn tc: Pht huy cc gi tr bn vng, nhng tinh hoa ca cng ng
cc dn tc Vit Nam.
- Tin tin: Yu nc v tin b
* Xy dng con ngi pht trin ton din
151
Gi tr li cu hi n tp
- Xy dng con ngi c mu nhn cch mi
- Th hin cc tiu ch c th
* Tng cng vai tr lnh o ca ng vi cch mng t tng vn ha
- Ni dung: Tng cng h t tng ca gia cp cng nhn
ng lnh o vn ha bng phng php vn ha
Tng cng o to cn b, chuyn gia vn ha
- Yu cu:
+ Trn lnh vc t tng, vn ha: m bo th gii quan ca ch ngha Mc Lnin, t tng HCM gi vai tr l nn tng t tng x hi
+ y mnh cng tc tng kt thc tin v nghin cu l lun
+ Nng cao hiu qu v cht lng cng tc tuyn truyn
+ Ban hnh cc vn bn v bo v ng
+ Nng cao hiu qu v cht lng cng tc tuyn truyn
+ Trn lnh vc vn ha, vn ngh
Thy c vai tr ca vn ha, vn ngh
Chm lo nng cao nhn thc, hiu bit v l tng cch mng cho vn ngh
s.
i mi phng thc lnh o ca ng vi vn ha, vn ngh.
152
153
Mc lc
MC LC
154
Mc lc
3.4. KT LUN................................................................................................................................ 29
CU HI N TP ............................................................................................................................... 30
CHNG 4: S MNH LCH S CA GIAI CP CNG NHN ................................................. 31
GII THIU CHUNG .......................................................................................................................... 31
MC CH, YU CU CN NM.................................................................................................... 31
NI DUNG ........................................................................................................................................... 31
4.1. KHI NIM GIAI CP CNG NHN.................................................................................... 31
4.2. NI DUNG V IU KIN KHCH QUAN QUY NH S MNH LCH S CA GIAI CP
CNG NHN................................................................................................................................... 33
4.3. NHNG NHN T CH QUAN, C BIT L VAI TR CA NG CNG SN TRONG
QU TRNH THC HIN S MNH LCH S CA GIAI CP CNG NHN ...................... 35
4.4. S MNH LCH S CA GIAI CP CNG NHN VIT NAM ........................................ 37
4.5. KT LUN................................................................................................................................ 39
CHNG 5: CCH MNG X HI CH NGHA ........................................................................... 40
GII THIU CHUNG .......................................................................................................................... 40
MC CH YU CU CN NM VNG ........................................................................................ 40
NI DUNG ........................................................................................................................................... 40
5.1. CCH MNG X HI CH NGHA - QUY LUT PH BIN CA QU TRNH CHUYN
BIN T CH NGHA T BN LN CH NGHA X HI..................................................... 40
5.2. MC TIU, NI DUNG V NG LC CA CUC CCH MNG X HI CH NGHA 43
5.3. L LUN CCH MNG KHNG NGNG CA CH NGHA MC - LNIN V S VN
DNG VIT NAM....................................................................................................................... 45
5.4. KT LUN................................................................................................................................ 48
CU HI N TP ............................................................................................................................... 48
CHNG 6: THI I NGY NAY ................................................................................................... 49
GII THIU CHUNG .......................................................................................................................... 49
MC CH YU CU CU CN NM VNG............................................................................... 49
NI DUNG ........................................................................................................................................... 49
6.1. KHI NIM V THI I V THI I NGY NAY ...................................................... 49
6.2. TNH CHT V NHNG MU THUN C BN CA THI I NGY NAY............. 52
6.3. NHNG C IM C BN V XU TH VN NG CA THI I NGY NAY .. 54
6.4. KT LUN................................................................................................................................ 56
CU HI N TP ............................................................................................................................... 56
CHNG 7: NN DN CH X HI CH NGHA V NH NC X HI CH NGHA ... 58
GII THIU CHUNG .......................................................................................................................... 58
MC CH YU CU CU CN NM VNG............................................................................... 58
NI DUNG ........................................................................................................................................... 58
7.1. NN DN CH X HI CH NGHA ................................................................................. 58
7.2. NH NC X HI CH NGHA ........................................................................................ 60
155
Mc lc
7.3. CI CCH NH NC TRONG QU TRNH I MI H THNG CHNH TR VIT NAM
HIN NAY ....................................................................................................................................... 62
7.4. KT LUN................................................................................................................................ 63
CU HI N TP ............................................................................................................................... 64
CHNG 8: LIN MINH GIA CNG NHN VI NNG DN V TR THC TRONG THI K
QU LN CH NGHA X HI................................................................................................... 65
GII THIU CHUNG .......................................................................................................................... 65
MC CH YU CU CU CN NM VNG............................................................................... 65
NI DUNG ........................................................................................................................................... 65
8.1. C CU X HI - GIAI CP TRONG THI K QU LN CH NGHA X HI... 65
8.2. NI DUNG C BN CA LIN MINH GIA GIAI CP CNG NHN VI NNG DN V
TR THC TRONG THI K QU LN CH NGHA X HI VIT NAM ................. 68
8.3. KT LUN................................................................................................................................ 71
CU HI N TP ............................................................................................................................... 71
CHNG 9: VN DN TC TRONG QU TRNH XY DNG CH NGHA X HI .... 72
GII THIU CHUNG .......................................................................................................................... 72
MC CH YU CU CU CN NM VNG............................................................................... 72
NI DUNG ........................................................................................................................................... 72
9.1. DN TC V HAI XU HNG KHCH QUAN CA PHONG TRO DN TC........... 72
9.2. NI DUNG CNG LNH DN TC CA NG CNG SN......................................... 74
9.3. VN DN TC VIT NAM V CHNH SCH DN TC CA NG V NH NC
TA HIN NAY ................................................................................................................................. 76
9.4. KT LUN................................................................................................................................ 77
CU HI N TP ............................................................................................................................... 78
CHNG 10: VN TN GIO TRONG QU TRNH XY DNG CH NGHA X HI 79
GII THIU CHUNG .......................................................................................................................... 79
MC CH YU CU CN NM VNG ........................................................................................ 79
NI DUNG ........................................................................................................................................... 79
10.1. BN CHT NGUN GC V TNH CHT CA TN GIO .......................................... 79
10.2. VN TN GIO TRONG X HI X HI CH NGHA ........................................... 81
10.3. VN TN GIO VIT NAM V CHNH SCH TN GIO CA NG V NH NC
TA HIN NAY ................................................................................................................................. 83
10.4. KT LUN.............................................................................................................................. 85
CU HI N TP ............................................................................................................................... 85
CHNG 11: VN GIA NH V XY DNG GIA NH TRONG THI K QU LN CH
NGHA X HI ...................................................................................................................................... 86
GII THIU CHUNG .......................................................................................................................... 86
MC CH YU CU CU CN NM VNG............................................................................... 86
NI DUNG ........................................................................................................................................... 86
156
Mc lc
11.1. GIA NH, MI QUAN H GIA NH X HI ................................................................. 86
11.2. NHNG IU KIN V TIN XY DNG GIA NH TRONG QU TRNH XY DNG
CH NGHA X HI ..................................................................................................................... 89
11.3. NHNG NH HNG C BN V MT S VN T RA I VI GIA NH VIT
NAM HIN NAY ............................................................................................................................. 90
11.4. KT LUN.............................................................................................................................. 91
CU HI N TP ............................................................................................................................... 91
CHNG 12: VN NGUN LC CON NGI TRONG QU TRNH XY DNG CH NGHA
X HI..................................................................................................................................................... 93
GII THIU CHUNG .......................................................................................................................... 93
MC CH YU CU CU CN NM VNG............................................................................... 93
NI DUNG ........................................................................................................................................... 93
12.1. NGUN LC CON NGI V VAI TR CA N TRONG S NGHIP XY DNG CH
NGHA X HI............................................................................................................................... 93
12.2. PHT HUY NGUN LC CON NGI VIT NAM ..................................................... 96
12.3. KT LUN.............................................................................................................................. 99
CU HI N TP ............................................................................................................................... 99
CHNG 13: CCH MNG X HI CH NGHA TRN LNH VC T TNG VN HO100
GII THIU CHUNG ........................................................................................................................ 100
MC CH YU CU CU CN NM VNG............................................................................. 100
NI DUNG ......................................................................................................................................... 100
13.1. TNH TT YU CA CCH MNG X HI CH NGHA TRN LNH VC T TNG
VN HO ...................................................................................................................................... 100
13.2. NI DUNG C BN CA CCH MNG X HI CH NGHA TRN LNH VC T TNG
V VN HO VIT NAM ....................................................................................................... 102
13.3. KT LUN............................................................................................................................ 105
CU HI N TP ............................................................................................................................. 106
GI TR LI CU HI N TP .................................................................................................. 107
CHNG 1......................................................................................................................................... 107
CHNG 2......................................................................................................................................... 110
CHNG 3......................................................................................................................................... 112
CHNG 4......................................................................................................................................... 115
CHNG 5......................................................................................................................................... 119
CHNG 6......................................................................................................................................... 124
CHNG 7......................................................................................................................................... 128
CHNG 8......................................................................................................................................... 131
CHNG 9......................................................................................................................................... 135
CHNG 10....................................................................................................................................... 139
CHNG 11....................................................................................................................................... 144
157
Mc lc
CHNG 12....................................................................................................................................... 147
CHNG 13....................................................................................................................................... 150
TI LIU THAM KHO ..................................................................................................................... 153
MC LC............................................................................................................................................... 154
158