Professional Documents
Culture Documents
Makswadaye Daridrathawaya PDF
Makswadaye Daridrathawaya PDF
m%ldYkh
ka;k mIoh
uqKh
fmrjok
l,lg fmr ud iska ,shk ,j iudcjdohg kj w: l:khla wjYHhs
hk uefhka jhsk nodod w;sflfhys m<jQ ,sms fm<la kej; ilia flfuka miqj fmd;a
msxpla f,i fuf,i m<fjhs' udlaiajdoh wo h,a mek .sh m%jdohla fjhs' ta u.ska w;a lr
.; yels iudcjdohla fkdue;s h' tfia jqj o ;ju;a we;euqkag wkqj udlaiajdohg
reoaO u fkdl< hq;= mdm luhls'
udlaiajdoh wo we;e ;efkl l%shd;aul jkqfha f,dal wrdcHjdofhys
meje;au Wfoid h' f,dal wrdcHjdoh f,dfjys tla cd;sl;ajhla" tk hqfo l%sia;shdks
weulka ^ngysr hqfrdamSh& cd;sl;ajh" yefrkakg wfkla ish cd;sl;aj keiSu i|yd
ishq j l%shdlrhs' wdl" foaYmd,ksl iy ixialD;sl flaIa;%j, Odldrfhka fuu
l%shd;aul u wmg lsh yels h' udlaiajdoh wo we;e ;efkl Bkshd cd;Hka;r
llre mx;s u;jdoh ;=<ska cd;sl;ajhg tfrys j l%shdlrka f,dal wrdcHjdohg jl%
j yjq,a fjhs'
fuu ikaoNh ;=< wo ,xldfjys udlaiajdoh l%shd;aul jkafka isxy,
cd;sl;ajhg tfrysj h' udlaiajdofhys tk h,a mek.sh nxfldf<d;a woyia lg.d.;a
udlaiajd fukau udlaiajd fkdjk Bkshd m%nqoaOfhda udkj ys;jd fjia uqyqKq me<e|
f.k isxy, frda l%shdjkays ksr; fj;s' Tjqyq ;uka lg .d.;a mx;s {dkh" mx;s
.egqu" wd ixl,am u;=rka isxy, cd;sl;ajhg tfrys j jd.am%ydr t,a, lr;s' tfy;a
tys we;s ysia nj yd fnd<| nj fuu Bkshd m%nqoaOhkg f;are .; fkdyels h'
fcda ldIa mjik whqka u mx;s {dkh hkak udlaiajdoh ;=< f;are
.; yelalla fkdfjhs' mx;sh .ek fl;r l;d l< o" mx;sh u; mok u;jdo
bm;a l< o udlaiajdohg mx;s {dkh hkak ix.; j ixjd fkdjk whqka iQ;% .;
lr .ekSug fkdyels we;'
fuu fmd;a msxfpys idlPd flfrkafka udlaiajdofhys uQ,sl ixjdo
lsysmhls' mx;s .egqu ^wr.,h&" mx;s {dkh" iudc ldYkh" ma,jh wd jYfhka
udlaiajdofhys tk uQ,sl ixl,am lsysmhla iy ta u; f.dvkef.k u;jdo lsysmhla
ixjd nj;a th weiqre lr.;a uQ,sl m%jdoh wix.; nj;a fmkaug fuys lreKq
bm;a flf' fuu fmd;a msxfpys wkqmQrlh f,i" Bkshd wfmdayl fN!;sl jdofhys we;s
ixjdoh fmkakq flfrk fmd;a msxpla wfmdaylfha remslh kka b ld,fha t<s
lafjkq we;'
udlaiajd iudcjdoh iy Okjdoh w;r we;s iudkl fndfyda g wmg
fkdfmfka' tlu im%odhl ys jQ udlaiajd iudcjdoh iy Okjdoh w;r ksIamdok
ud;fhys whs;sh inkaO m%Yakfhys yefrkakg wfkla fndfyda lreKq j, olakg
we;af;a iduHhls'
udlaiajdofhka m%ldYs; j lSug ;e;a lrkak iy bka lshefjkak w;r
we;af;a fjkils' fy.,a f.a n,mEu fya;=fldg f.k udlaiajdohg uqyqK mEug is we;s
m%Yak lsysmhla o fuys idlPd flf'
Okjdohg tfrys j we;s tlu udj; udlaiajdoh Tiafia je we;ehs
udlaiajdyq lsh;s' udlaiajdohg roaOjkakd Okjdohg mlaImd;Sh hk oafldal ;lh
;=< iefjka Tjqyq udlaiajd fkdjk iudcjd udj;la ksudKh lrkakkag wl=,a
fy<;s' tu.ska o udlaiajdyq Okjdofha meje;au ;yjqre lr;s'
fidah foaYfhys iy kef.kysr hqfrdamfhys udlaiajd iudcjdoh
lvdjefuka miqj m%dfhda.sl j u udlaiajdofhys ksire nj fy<s we;' wjqre
ye;a;Ejlg wl ld,hla ;=< Bkshd mx;s ixl,am hgf;a yod jvd .;a ck;dj wo
cd;sl mokulska lghq;= l%shd lr;s' je,af,a Tj ijd .kak meianreka fkd
iudcjdohg udlaiajd fkdjk kj w:l:k ug W;aidy l< hq;= j we;'
fuu fmd;a msxp m< flfuys ug wdOdr l< ish,a,kag u ia;+;s jka;
fj' fYaIfhka u fuys tk woyia jOkh lr .ekSfuys,d tl, ug iydh jQ fld<U
YajoHd,fhys .fIlhkag uu lD;{ fj' msg ljrh ksudKh l< fla' v,s'
ckrxck uy;dg iy fuh uqKh l< iskq uqKd,fhys ldh uKav,hg o uf.a
ia;+;sh mskefuhs'
k,ska o is,ajd
1993 foien ui 06 jeks k
uyr.u h'
igka fkdj mx;s rys; iudchl ksid mmQK;ajhg hEu neka udlaiag wkqj
fldhqksia iudch we;s jkafka b;sydih fl<jr lrks' fy.,a yd udlaia tlu ldisfha
fome;a; nj o Tjqka fofokd u mrK .siqf fmdfrdka foaYfha l;dfjka wdNdih ,nd
we;s nj o meye,s h' f fofokd u f,dalfha wfkla ixialD;Ska ;=< b;sydih ms<sn|
we;s woyia j,g t;r .re lsula lr fkdue;s njo ta ;rugu meye,s h' *ql=hdudg
wkqj wo meisiajdoh yd udlaiajdoh mrojd ,snr,ajdoh chf.k we;' tfy;a wdishdf
yd wm%sldf flda ixLHd; ckldhlg ka l=uk u;hla ch .;a; o bka isjkafka ;u
u;jdohka f.a mrdchla h' tu u;jdo y;ka l=ula ch .;a; o wjidk jYfhka .;a
l, th ngysr u;jd ch.%ykhls' *ql=hdud wo Wo wkkafka ,snr,a u;jdoh ngysr
ch.%dyS u;jdoh njg m;a we;s neka f,df ms<s.;a u;jdoh njg th m;ajkafka h
hk wdia:dkfha msysgks'
fg%dialsjdohg Wo wekSug fohla fkdue;' fg%dialsjdkag l< yelafla
Tjqka mrdch fkdue;s njg lreKq bm;a flu h' tfy;a wjdikdjlg fuka Tjqkag
;uka ch.;a njg lreKq bm;a l< fkdyels h' lsisu rgl llre mx;s rdcHhla
msysgqjd ke;sjd muKla fkdj" tfia msysgqh yels njl fiahdjla o olakg fkdue;'
f,dalfha m%Odk u fg%dialsjd mlaIh njg ixLHd;aul j m;a ;snQ ,xld iuiudc
mlaIhg w;a jQ brKu fg%dialsjdofha ch.%ykhla fukau mrdchla f,io O
fg%dialsjdkag jrKh lrkakg yelsu b;sydifha wjidkh flfia fj;;a Bkshd
ft;sydisl fN!;sljdofha h:d:h ms<sn| j hula mjikjd h hq;= h'
iage,skajd u;hg wkqj ish,a,g u jrolrejd lDfIma h' lDfIma iska
ykajd fok ,o wdl m%;sm;a;s fya;= fldg f.k fidah reishdj rdcH Okjdohg
we .sh nj Tjqyq lsh;s' fudjqkaf.a ft;sydisl fN!;sljdoh t;ekska u fl<jr f'
lDfIma jeks ;ks mqoa.,hl=g tjeks fohla l< yels o @ th miqmi we;s fN!;sl fya;=
ljf o @ lDfIma wdl m%;sm;a;Ska fjkia flf<a wehs @ tfia flf<a wehs o hk
m%Yakhg fN!;sljd iage,Skajdyq ms<s;=re fkdfo;s'
wvqu ;rka ,snr,ajdoh" fg%dialsjdoh yd iage,skajdoh b;sydih ms<sn|
j jD;j mjikafka b;sydifha ;uka fkdfhla jr m%ldY lr we;s woyia h' tneka ta
ms<sn| j t;r .egjla fkdue;' tfy;a iudc m%cd;ka;%jd u;h udlaiajdoh ;=<g
kj ka;khla bm;a lrkafka hehs mjika b;du;a jxpksl wdldrhg lghq;= lrhs'
fuu iudc m%cd;ka;%jdyq udlaiajdoh m%;slafIam lr;s' tfy;a ta nj f,dalhdg fkdlsh;s'
udlaiajdoh ixfYdaOkh lsu m%Yakhla fkdf' kEu u;jdohla ld,hla
iu. fjkia f' tfy;a ta nj fkdlshd we;e g udlaiajdofha b;du;a u uQ,sl
Wml,amk yd ks.uk m%;slafIam lrka" ;uka bm;a lrkafka udlaiajd ks.uk u hehs
lSu jxpksl l%shdjls'
udlaiajdohg wkqj f,dal Okm;s l%uh wnqohg hd hq;=h' tfy;a wo
wnqohg f.dia we;af;a Okm;s l%uhg jvd udlaiajdoh nj meye,s h' f jdlHh lshjQ
muKska we;e udlaiajdhl= l,n, ud wdjvkafka Okm;s l%uhg hehs m%ldY lrkq
ksiel h' udlaiajdoh fpkh l< muKska" tys wvqmdvq la jQ muKska mqoa.,hl=
Okm;s mx;shg wdjvkafka hehs mjikafka lsk ;lhg wkqj hs is;d .; yels h'
udlaiajdofha wo mj;akd wnqoh k th iska m%ldY lrk ,o wdldrhg
iudch ldYkh fkdu h' uQ,sl jYfhka u udlaiajdoh hkq b;sydih ms<sn| j ngysr
oHdj iska bm;a lr we;s m%jdoh fjhs' ld,audlaia Okm;s l%uh Yaf,aIkh flf<a o
th .;sl moaO;shla f,i i,lks' Okm;s l%uh o we;s " jOkh " ke;s hkakla
f,i Tyq gqf h' Okm;s iudch hkq iudc ldYkfha tla wjia:djla f,i
udlaiajdofhka ia;r flf' iudc ldYkfha m%jdoh f,i th jvd;a u kEl lshkafka
;j;a ngysr oHdjl m%jdohla jk vdkaf.a mKdujdohg h' ld,audlaia ;u m%d.aOkh
lD;sh vdkag ms<s .ekaug woyia flf<a f iudk;ajh fya;= fldg f.k h'
udlaiajdoh ksy~ h' ^Yd, udlaiajd idys;Hhl ;ekl fo;ekl wyfnka mirh
.ek i|yka lsfuka iuia: m%jdoh ms<sn| jQ fuu .%yh ksIam%Nd fkdflf'&
tfuka u ksIamdok n,f.j, jOkhg oHdf yd ;dlaIKfha hqKqj o
jeo.;a fjhs' tu hqKqj we;s jkafka kj woyia fya;= fldg f.k h' ksIamdokfha
jOkhg m%d.aOkh fuka u oHdj yd ;dlaIKh o wjYH fjhs'
fuys oHdf yd ;dlaIKfha hqKqjg m%d.aOkh wjYH fkdjkafka hs
lsisjl=g m%Yak l< yels h' ixlSK jQ o ishq jQ o WmlrK j,ska iE Yd,
mfhaIKd.dr we;s lsu i|yd m%d.aOkh wjYH nj ienE h' tfy;a oHdf yd
;dlaIKfha jOkh i|yd n,mdk woyia we;s jkafka m%d.aOkh ksid u fkdf'
ffioaOdka;sl fN!;sl oHdj wo jOkh jkafka ixl,amSh ^yd .Ks;& kq moaO;shla
f,i h' tys tk mfhaIK lsu i|yd mfhaIKd.dr ;ekSug m%d.aOkhg Yla;shla
fkdue;'
wms yq ;lh i|yd ksIamdok n,f. jOkh f oHdj yd
;dlaIKh iska bgq lrk ldhh wu;l lruq' tfia;a ke;fyd;a udlaiajdofha lshefjk
whqka oHdj yd ;dlaIKfha jOkh o wjidk .%yfha mx;s inkaO;d ^.egqu& u;
r|d mj;skafka hehs is;uq' tfia jqj;a udlaiajdohg u wkqj fuu mx;s inkaO;d ^tk
ksIamdok inkaO;d& tla;rd wjia:djl " ksIamdokfha jOkhg ndOdjla fjhs' tfia
k tjeks iSudld wjia:djkays " tk jvd ;SrKd;aul ma,h wjia:djkays
ksIamdokfha jOkh we;s jkafka ksIamdok inkaO;d ^mx;s .egqu& ;=<ska fkdf'
udlaiajdohg wkqj jqj;a ksIamdokfha jOkhg ksIamdok inkaO;d jeo.;a jkqfha
mKdl wjia:djkays i ma,h wjia:djkays fkdf'
mx;s inkaO;d hkq ksIamdok l%shdj,sfha mx;s w;r we;s jk
inkaO;djka h' tu inkaO;d we;e fgl iDcq .egqul iajrEmhla o .kshs' llre
jck mj;akd wjia:d thg WodyrK f' tfy;a iDcq .egqula we;sj fyda ke;sj fyda
mx;s w;r ;sfnk inkaOh ksIamdokhg wjYH f' jev jckhla jeks .egqula mjd
wjidk jYfhka i|kq ,nkafka ksIamdokhg ys;lr wkaoulsks'
ma,jh hkq mx;s .egqf Wp;u wjia:dj hehs mejiSug udlaiajdoh
wid:l W;aidyhla f.k we;' udlaiajdoh iska fmkajd ug ;e;a flfrkafka mx;s
.egqu ^inkaO;dj& W;aikak m%udKd;aul jOkh .=Kd;aul jOkhla njg m;a
ma,h wjia:djlg fmrf<k nj h' tfy;a b;sydifha flkl fyda tfia is ke;'
jevji hq.fhka Okjdohg iudch fjkia jQfha m%fKsodihka yd ro<hka w;r jQ .egqu
W;aikak fkdf' tfia;a ke;ak Bkshd wfmdayl jpk ud,dj wkqj hka"
m%fKsodihka yd ro<hka w;r jQ ixjdoh iukh fuka" Okm;s ma,jh is fkd h'
wfkla w;g Okm;shkaf.ka miqj llre mx;shg md,kh w;am;a ula wmg reishdf"
kfha fyda fjk;a rgl olakg fkd,enqKs'
udlaiajdoh l=ula m%ldYs; j lSug ;e;a l< o tu m%jdohg wkqj ma,jh
isjkafka mx;s inkaO;djka ksid fkdj" mj;akd mx;s inkaO;djkag ;j rg;a
ksIamdokh jOkh l< fkdyels neKs' ^lSug ;e;a lrk h yd lshefjk h w;r
Yd, fjkila we;'& ksIamdokh jOkhg lsug mka;s inkaO;djkag fkdyels u hkq
u tu inkaO;d j, m%;sM,hla fyda .=Kd;aul fmr<shla hehs Bkshd wfmdayljd jpk
yrUhla flug hul= W;aidy l< o th wid:l jkqfha ma,jfhka miqj o iQrdlEug
,la jQ mx;shg wh;a ck;dj fjk;a mx;shla f,i fyda tu mx;sh f,i u fyda ;j rg;a
iQrdlEug ,lajk neks'
udlaiajdoh ;=< ksIamdokh ^n,f.& jOkh u yd mx;s .egqu hk
ixl,am fol we;' tfy;a tmuKska u ksIamdokh iEu gu jOkh jkafka mx;s .egqu
;=<ska h" hk ks.ukhg meKSug fkdyelsh' mx;s .egqu ^ksIamdok inkaO;d& ;=<ska
w;am;a lrf.k fkdue;' tfia k iudcjd ma,jfhys muKla th ish hq;af;a wehs
@
udlaiajdoh fuu m%Yakhg o meye,s ms<s;=rla fkdfohs' ms<s;=rla fjkqjg
tys bm;a jkqfha my; i|yka woyia lsysmh h' mx;s iudch ;=< NdKav ksIamdokh
lsf yd tajd w;am;a lr .ekSf wjidk yd mQK m%ldYkh OfkaYajr fm!oa.,sl foam<
l%uh f' foam< whs;sh ke;s llre mx;sh fm!oa.,sl foam< l%uh wfydais l< hq;=h'
^tfy;a llre mx;sh idOdrK jYfhka foam< wfydais fkdlrhs' fuh miqj ia;r
flf'&
mx;s iudc ;=< ys jQ wjidk yd mQK m%ldYkh OfkaIajr foam< l%uh h
hq;af;a wehs hs udlaia m%ldY fkdlrhs' mx;s iudchg fjk;a foam< l%uhla ksudKh
lr.; fkdyels o @ fkdyels k ta nj fmkajd fokafka flfia o @ wfkla w;g mx;s
iudch ;=< ysh yels wjidk foam< l%uh OfkaYajr l%uh jqj;a th ke;s lsu llre
mx;sfha ldhNdrh jkafka flfia o @ llre mx;shg ta i|yd we;s iqiq lu
^wjYH;dj& l=ula o @
OfkaYajrh yuqf isk ish mx;Skaf.ka ma,jld mx;sh llre mx;sh
nj udlaiajdoh mjihs' wfkla fldgia ^iq OfkaYajrh& OfkaYajrh iu. igka jkafka
;uka b;sydifhka w;=.E hEu j<lajd .ekSug muKla hehs udlaiajdoh i|yka lrhs'
tfy;a fuh m%Yakhg ms<s;=rla fkdf' llre mx;sh OfkaYajrh mrojd n,h ,nd.;
hq;af;a wehs o hk m%Yakhg tk llre mx;sh ma,jfha kdhl;ajh .; hq;af;a wehs o
hkakg ms<s;=r f,i ,efnkafka llre mx;sh ma,jld mx;sh nj h' th m%Yakhg
ms<s;=rla fkdj m%Yakh u fjk;a wdldrhlska m%ldY lsuls'
llre mx;sh ma,jfha kdhl;ajh .kakd nj udlaiajdoh iska m%ldY
flreK o wdrNfha isg u th m%Yakhla ugka u we;s nj fmfka' llrejka mx;shla
njg m;ajkafka flfia o ljod o wdh udlaiajdofha fkdiKq m%Yak f,i mj;S' fuh
miqj ;j rg;a idlPd lruq'
udlaiajdohg wkqj Okm;s l%ufha ldYkh ;=< ck;djf.ka w;sYd,
nyq;rh llrejka njg m;a fjhs' ta w;r Okh tla wka;hl" tk Okm;shka lsysm
fokl= w;r ixflaka .; u fya;=fjka llrejkaf.a ld,lkaks nj o je fjhs; fuu
;;a;ajfhka ck;dj f.dv wd hq;=h' udlaia i|yka lrk wdldrhg thg kdhl;ajh h
yelafla nyq;rh jQ llre mx;shg h' ta fya;=fjka ^udlaiajdohg wkqj ish hq;=&
llre mx;s ma,jh b;sydifha wfkla ma,j j,ska fjka jkafka m<uq jrg nyq;rh
iska md,k n,h w;am;a lr .kakd neks'
ld,a udlaia gq wdldrfhka wjqre .Kkla hk f;la u ngysr rgj,
ck;djf.ka nyq;rh llrejka njg m;afjka ;snQ nj ienE h' tfy;a Tjqkaf.a
ld,lkaks nj je hehs lsj yels fkdf' ld,lkaks nj uekSf ksKdhlh meye,s
ke;;a llrejkaf.a jk ugu l%ufhka by, f.dia we;s nj fmfkhs' tfuka u miq.sh
oYl ;=k y;r ;=< ngysr rgj, ck;djf.ka nyq;rh llre fkdjk" fjk;a
fiajdjkays fhfokakka njg l%ufhka m;afjka ishs' jegqmg jev lrk ish fokd u
llrejka fh hk ksjpkh ms<s.kafka k muKla ngysr rgj, nyq;rh llrejka
hehs ks.ukh lsug yels h' tfy;a NdKav ksIamdokfhys yd fnodyef muKla
Y%uh l=kkakka ^ldl& llrejka f,i yekajqjfyd;a ;j rg;a tu rgj, nyq;rh
llrejka fkdjk njg ks.ukh lsug is fjhs' ta w: l:kh wkqj ngysr rgj, wo
l%ufhka Yd, fiajd mx;shla ysfjka mj;S'
ta l=ula jqj;a h mx;shla iudcfha nyq;rh u tu mx;sh ma,jhg
kdhl;ajh ug iqiq lula njg m;a fkdf' udlaiajdoh iska ielhlska f;drj fmkajd
h hq;= lreK o b;sydifha m<uq jrg nyq;rh ma,jhg kdhl;ajh h hq;af;a wehs o
hkak h' tu uQ,sl m%Yakhg udlaiajdoh ms<s;=rla fkdimhhs'
Y%uh iQrdlEu keje;au i|yd llre mx;sh n,h ,nd .; hq;= h hkak
o m%Yakhg ms<s;=rla fkdf' wod< m%Yakh k b;sydifha m<uq j;djg Y%uh iQrdlEu
keje;ah hq;af;a wehs o hkak;a tfia iQrd lEu k;r lsug llre mx;shg muKla
yels jkafka wehs o hkak;a h'
fuu m%Yakh ms<sn| j h h whqka lreKq laug udlaiajdoh W;aidy
ord we;' iQrd lEu k;r l< yelafla ksIamdok ud.j, whs;shla fkdue;s fm!oa.,sl
foam, rys; ck;djlg" tk llre mx;shg hehs hk ms<s;=r udlaiajdofhka wmg
,ef' tfy;a th m%udkj;a fkdf' th Wml,amkhla muKls' m<uqfjka u fm!oa.,sl
foam, yshka iQrdlkakka njg m;ajk ksidu fm!oa.,sl foam, wys jQ llrejka lsis
kl iQrd fkdlkakka njg m;a fkdf hehs ks.ukh l< yels fkdf' llre mx;sh
tfia iQrd fkdlkakka jqj;a Tjqkag md,k n,h .; yels o hkak" ta i|yd Yla;shla ;sf
o hkak fojeks m%Yakh f' udlaiajdoh iska m<ujekak Wml,amkh flfrk w;r
fojeks m%Yakhg lsisu fya;=jla fkdolajd T hehs ms<s;=re iemfha'
udlaiajdofha lshefjk ;j;a lreKla k OfkaYajr l%uh ;=< ksIamdok
ud. fm!oa.,sl whs;shg m;ajk w;r ksIamdokh iudchSh jk nj h' fm!oa.,sl whs;sh
yd iudchSh ksIamdokh w;r mj;sk ixjdoh iukh lr .; yelafla whs;sh o iudc
ika;l fuka nj mjik udlaiajdoh th l< yelafla fm!oa.,sl whs;shla fkdue;s
llre mx;shg nj mjihs'
ksIamdokh yd ksIamdokfha whs;sh w;r we;s ixjdoh iukh lr .;
yelafla flfia o@ ksIamdokh iudchSh we; hkafkka woyia lrkafka l=ulao @ we;a;g
u Okm;s l%uh ;=< ksIamdokh iudchSh we;ao @ udlaiajdoh ;=< tjeks m%Yak .eUqka
idlPd fkdf'
Bkshd wfmdaylh ;=< ksIamdokh yd ksIamdokfha whs;sh w;r ixjdohla
;sh yelso @ ixjdohla ;sh yelafla h m%mxphl i m%mxp foll fkdf' tlaflda
ksIamdokfha ixjdohla .ek l:d l, hq;= h' ke;fyd;a ksIamdokfha whs;sfha ixjdohla
.ek l:d l< hq;= h' ^wfmdaylfha rEmslh fmd;a msxp n,kak&' tneka u udlaiajdoh
iska m%Yakh w,a,df.k we;af;a ksjer hehs th iska mejfik ixl,amSh rduqj ;=< o
fkdf' wfkla w;g we;a;g u ksIamdokh iudchSh we;ao @
Okm;s l%ufha ksIamdokh flfrkafka llrejka rdYshla iska Yd,
ludka; Yd,d ;=< nj ienE h' llrejka rdYshla iska tla NdKavhla ^fudag r:hla
jeks& ksIamdokh flfrk neka ksIamdokh iudchSh we;ehs hul=g lsj yels h' tfy;a
wfkla me;af;ka iEu llrejl= u ksIamdokh lrk NdKavhla fyda lrk ldhhla f'
th iuyr g weKhla ksIamdokh lsu fyda weKhla i lsu fyda h yels h' ta
wre;ska .;a l, ksIamdokfha fm!oa.,sl njla o f' weK ksIamdokh lrk llrejd
weK ilrk llrejdg weKh i lsf yjq,a fkdf'
fuu ksIamdokh ,xldf w;a; l%uh iu. ixikaokh lrkak' w;a;
l%ufha f.dfhda wfkla f.dkag Wmldr lr;s' ta Wmldr lsu ;=< wod< iEu
ldhhla u fndfyda g wfkHdakH jYfhka Wmld jk f,i iEu f.dhl= iska u mdfya
is flf' th iudchSh ksIamdokhla f,i yekah yels jqj o" ludka; Yd,djl
llrejka rdYshla tla tfy;a fjk fjku lrk ksIamdokh iudchSh ksIamdokhla
f,i yekah yels fkdf' th mqoa.,hka tl;=jl f.a ksIamdokhla fkdj tl;= jQ
mqoa.,hka f.a ksIamdokhls' iudchla hkq mqoa., tl;=jla i tl;= jQ mqoa.,hka msila
fkdf'
ksIamdokh jOkh j;a u ludka;Yd,dj, jev lrk llrejka f.a
ixLHdj by, f.dia we;' oyila fyda thg je .Kkla fyda tl;= flfrk
ksIamdokhla iudchSh ksIamdokhla hehs lshkafka fliao @ thg;a jvd m<,a j .;fyd;a
tl u iud.ul YdLd foll llrejka w;r we;s wfkHdakH inkaOh l=ula o @
nyqcd;sl iud.ul" rgj,a lsysmhl we;s YdLdj, llrejka tl;=jla f,i i,lkafka
flfia o @ Okm;s l%uh ;=< ksIamdokh iudchSh we; hkafkka iduqysl ksIamdokhla
.uH fkdf' th iduqysl;ajhg jvd llrejka Y= mudKfhka Y%u Nckhlg m;a
lsuls'
OfkaYajr l%uh ;=< ksIamdokh ieneka u iudchSh fkdjk neka o
ksIamdokfhys yd ksIamdokfha whs;sh w;r we;s ixjdohka .ek l:d lsu Bkshd
wfmdaylhg tl fkdjk neka o ixjdoh iukh lsf m%Yakhla mek fkdk.S' f
Bkshd ixjdofha meg,S udlaia t< jer ks.ukh k ma,jhlska miqj ksIamdokfha
whs;sh iudc ^rdcH& ika;l h hq;= nj h' udlaia ixjdoh iukh lf<a ta whqks' wo
udlaiajdkag rjd .; fkdyels ks.ukhla njg m;a we;s m%Odk lreKla k fuu
iudc ^rdcH& ika;l lsuh' th tfia fkdf hehs lSug iudc m%cd;ka;%jdyq W;aidy
lr;s' tfy;a fldhqksia m%ldYkh jeks lD;shl jqjo ksIamdokh rdcH ika;l h hq;=
hehs lsh fjhs'
Bkshd ixjdoh iukh lsula f,i ksIamdokh iudc ika;l l<
fkdyelafla Okm;s l%uh ;=< ksIamdokh iudchSh fkdue;s neks' th jpkfha
miudma;Ffhka u iudchSh ;snqKs k llre mx;s ma,jfhka miqj ksIamdokh
iudc ika;l l< hq;= hehs wudrefjka ks.ukh flug bvla fjhs' tfy;a udlaia
wfmdaylh ms<sn|j fl;r mqridr fovQj o rEmh ^tla ludka; Yd,djl Yd, msila
tlg ksIamdokh lsu&" yrh ^ksIamdokh iudchSh u& f,i wjfndaO lrf.k ;snqKs'
tlg tl;= jQ mqoa.,hka f.a ksIamdokh mqoa., tl;=jl f.a ksIamdokhla f,i udlaia
iska jgyd f.k ;snqKs' Y= jQ Y%u Nckh iduqysl;ajh f,i udlaia iska ykd .eksKs'
f ksid Bkshd llre mx;s ma,jfhka miqj lsis fkl ksIamdokh iudc
ika;l l< yels fkdf' bkamiqj Wmu jYfhka l< yels jkafka ksIamdokh rdcH
ika;l lsu muKls'
ludka; Yd,djl tl;= jQ mqoa.,hka iska flfrk ksIamdokh ie,iq
lsug yd l<ukdlrKh lsug fjk;a msila wjYH fjhs' Okm;s l%uh ;=< f ldhh
lrkafka wjYH;dj m wOHlaIljreka iy l<ukdlrejka h' llre mx;s
ma,jfhka miqj o ksIamdokfhys mj;sk fuu iajNdjh ^Y= Y%u Nckh& fya;=fldg
f.k l<ukdlrejka yd ie,iqlrejka wjYH fjhs' ksIamdokh iudchSh fkdu ksid u
ksIamdokh iudc ika;l fkd l<ukdlrejka ika;l fjhs' tk wjidkfhys
ksIamdokh rdcH ika;l fjhs' tf,i ksIamdokh rdcH ika;l lrkafka llre mx;sh
iska fkdj llre mx;sfha kdufhka l%shdlrk fjk;a msila isks'
by; i|yka l, ixjdoh ms<sn| m%Yakh ke;s jqj;a" ksIamdokfha whs;sh
iudc ika;l l, hq;=h hk ks.ukh ksjer jqj;a B,g kej;;a u;=jk m%Yakh k
ksIamdokfha whs;sh iudc ika;l l< yelafla llre mx;shg o hkak h' udlaiajdohg
wkqj llre mx;shg ta i|yd we;s m%Odk;u iqiq lu k Tjqkg ksIamdokfha mqoa.,sl
whs;shla fkdue;s u h' tfy;a th wid:l ms<s;=rla ne wms by; gqfjuq'
llre mx;sh n,h ,nd.; hq;af;a wehs o hkakg udlaiajdoh iska fok
;j;a ms<s;=rla k mqoa.,hkaf.a .,s; nj ^mr;ajdfrdamkh& ke;s lsug h hkak h'
fuys o m%Yak folla mek k.S' tk udlaiajdoh olajk l%uhg wkqj .,s; nj ke;s
l< yels o hkak;a tfia ke;s l< yels jqj;a tu ldhh llre mx;sfha ldhNdrh h
hq;af;a wehs o hkak;a h'
udlaiajdohg wkqj OfkaYajr l%uh ;=< ksid .,s; njg m;a fjhs; tfia
jkafka ksid f.a Y%ufhka ksIamd; jQ oEh' ksidf.ka fjka u ksid h; wjidk jYfhka
.;a l, ksid f.a Y%uh o ksidf.ka fjka we;; f fya;=j ksid ksid lg m;a fjhs;
ksidg uqla;sh <dlr .; yelafla .,s; nj ke;s lsfuks' jvd;a u .,s; njg
m;a jkafka llrejka jk neka yd .,s; njg fya;=j ksIamdokfha whs;sh mqoa.,hka
i;=u neka udlaiajdohg wkqj .,s; nj ke;s l< yelafla llrejka n,hg m;a
ksIamdok ud.j, whs;sh iudch ^tk rdcHh& ika;l flfuks'
.,s; njg fya;=j l=ulao @ wjidk .%yfhys ish,a, wdl
inkaO;djhkg W!kkh lrk udlaiajdoh .,s; njg fya;=j olskafka o OfkaYajr
ksIamdok l%uh ;=< h' tfy;a .,s; nj thg jvd .eUqre ixl,amhls' ksid ;u
ksIamdokfhka yd Y%ufhka muKla fkdj ;udf.ka o fjka jkafka uq, u ;ud hkqfjka
ixl,amhla ;kdf.k wfkla jia;+kaf.ka fjkajk neks' wfkla jia;+kaf.ka fjka jQ
ksidg ;udf.ka o fjka ug t;r l,la .; fkdf' .,s; nj uQ,sl jYfhka
ksIamdokh iu. mj;akd m%Yakhla fkdf' th mD:.ack" tk f,dalh fldgiaj,g lvd
fjka lrk ksidf.a m%Yakhls' ta ta iudc ;=< .,s; nj wvq je jYfhka mj;S'
.,s; njg fya;=j ;uka iska ksIamdokh flfrk foh yd ;u Y%uh
;ukag wh;a ke;' ;ukaf.ka fjka we; hkqfjka .;a; o" ksIamdokh iudc ika;l l<
muKska .,s; nj ke;sjkafka flfia o hk m%Yakhg bka ms<s;=rla fkd,ef' mqoa.,hl=
i;= ludka; Yd,djl tl .g weK ;o lrk llrejd f.a udkisl;ajh iudc ^rdcH&
ika;l ludka;Yd,djl tl .g weK ;o lrk llrejl= f.a udkisl;ajfhka fjkia
jkafka flf,il o @ ludka; Yd,dj wjidk .%yfha ;udg o whs;sh hk yeSu ksid
llrejl=f.a .,s; nj ke;s fkdf' iudc ^rdcH& ika;l ludka; Yd,djl jev l<
o ksIamdokfhys fm!oa.,sl j muKla fkdj ksudKd;aulj o iyNd.S fkdjkafka k
;ud lrkafka ;udf.a jevla fkdj fjk;a whl= f.a jevla h hk yeSu llrejl= f.a
isf;ys my< u je<elah yels fkdf' tys o Tyqf.a ksIamdokh fuka u Y%uh o
Tyqf.ka fjka fjhs' ksIamdok ud. j, whs;sh iudch ^rdcHh& ika;l lsfuka muKla
.,s; nj ke;s l< fkdyels h'
ta ish,a, ;sh .,s; nj ke;s lsu i|yd llrejkag we;s wfkla
whg ke;s iqiqlu l=ula hs weish hq;= h' ;uka jvd;a .,s; u fyda ksIamdok ud.
j, whs;sh ;ukag fkdue;s u ta i|yd llre mx;shg we;s iqiqlu h yels fkdf'
.,s; nj ke;s lsf wdl lreKq j,g jvd jeo.;a jkafka udkisl
lreKq h' tfukau ksIamdokh jOkh lsf jqjukdj ;sfnk;dla ksIamdokhg ksid hg
u o je<elah yels fkdf' udlaia f.a ksid ksIamdokh jOkh lsu m%Odk fldg
i,lhs' tjeks jOkhla ;=< ksIamdokh jv jvd;a ldhlaIu lsug Tyq fm<fUhs'
ksIamdok l%u ldhlaIu lsu i|yd ksmojk ixlSK hka;% iQ;% iu. ksid o hka;%hla
njg m;a ;udf.ka yd ;u Y%ufhka ;j ;j;a fjka fjhs'
wfkla w;g .,s; nj je jQ ksid o llre mx;shg .,s; nj ke;s
lsf whs;sh ^iqiq lu& ys fkdf' flfia fj;;a udlaia i|yka lrk l%uh wkqj" tk
ksIamdokh iudc ika;l lsfuka" .,s; nj ke;s l< yels fkdf' fm!oa.,sl foam,
yshdf.a ludka; Yd,djl weK ;o lrk llrejdf.a .,s; Ndjhg jvd iudc
^rdcH& ika;l ludka; Yd,djl weK ;o lrk llrejl= f.a .,s; Ndjh wvq
fkdf'
f ish,af,ka meye,s jkafka iudcjd ma,jfha llre mx;sh
kdhl;ajh .; hq;af;a wehs o hk m%Yakhg udlaiajdoh i;=gqodhl ms<s;=rla fkdimhk
nj h' we;a;g u udlaiajdofhys isjkafka llre mx;sh iudcjd ma,jfha n,hg
m;ajkafka hehs Wml,amkh lsu h' Okm;s l%uh fmr<d oud n,h w;am;a lr .ekSu
llre mx;sfha ft;sydisl ldhNdrh f h hk idvnr jd.aud,djlska tu
Wml,amkfhys we;s fnd,a nj jid .; yels fkdf'
.ekSfuka muKls' tfy;a udlaiajdohg wkqj wdljd {dkh iys; llrejka f.a
tl;=jlska mx;shla ys h fkdyels h'
f j, lu ;sh ;a udlaia ma,jjd {dkhka .ek f,kska m%ldY
lrk w:fhka i|yka fkdlrk nj fuys wjOdrKh l< hq;= h' udlaiag wkqj
llrefjda ksIamdok n,f.j, jOkh ;=<ska u Okm;s l%uh fmr<d h hq;=h hk
ks.ukhg mefK;s' O ludka; Yd,dj, f.dkq isk llrejka inkaO flu
yd taldrdYS u u.ska Okm;s mx;sh fmr<d h hq;=h hk yeSu llrejkag we;s
Tjqyq mx;shla njg m;afj;s' fldhqksiajdka f.a ldhhka f,i udlaia olskafka
llrejka mx;shla njg m;a lsu h' fuys udlaia i|yka lrkafka f,kska fuka
llremx;s {dkh msg;ska llrejka ;=<g f.k tau fkdj llrejka w;r
inkaOl we;s lsug yd ixOdk f.dvke.Sug wdOdr lrka llre mx;sh
f.dvke.Su h' f ish,a,g wu;rj udlaiag wkqj Okm;s l%ufha jOkh;a iu.
llrejka iudcfha nyq;rh njg m;au o Okm;s l%uh fmr<d f ldhhfha
n,mdk idOlhla njg m;a f'
udlaia OfkaYajr l%uh ;=< ksIamdokfha jOkh yd mx;s wr.,h noaO
lsug W;aidy flf<a ta whqks' tfy;a th ;ju;a wimQK jQjla h' ksIamdokh
jOkh j;au mx;s .egqu bhg f.dia llre mx;sh n,hg m;ah hq;af;a wehs o hk
m%Yakhg fyda llre mx;sh n,hg m;ah hq;af;a wehs o hk m%Yakhg fyda llre
mx;sh n,hg m;ajkafka flf<iska o hk m%Yakhg fyda ms<s;=re o udlaiaf.ka wmg
fkd,ef' thg tla fya;=jla k Okm;s l%uh ;=< mx;s .egqu ksIamdokfha jOkh u;
rod mj;sk nj i ksIamdokfha jOkh mx;s .egqu u; r|d mj;sk nj;a fmkaug
udlaiag uq, isg u fkdyels u h'
udlaiaf.ka miqj mx;s {dkh ms<sn|j m%Yakhg w; .eiQ m%Odk u
mqoa.,hd jQfha f,kska h' llre mx;shg ksifhka u fuu mx;s {dkh ,nd.;
fkdyels nj f,kska meye,sj u m%ldY flf<a h' fuu lshufkys u ixjdohla we;'
ma,jjd {dkh ,eug fmr llrejka llre mx;sh njg m;a fkdue;s k
llre mx;shg ^llrejkag fkdj& ksifhka u mx;s {dkh ,nd.; fkdyels h
hkak ixjd m%ldYkhls' tfuka u f,kska mjik wdldrhg llre mx;shg ndyska
mx;s {dkh f.k wd hq;=h hkak o ixjdo woyils' ndyska mx;s {dkh f.fkkafka
k th f.k wd hq;=j we;af;a llrejkg i llre mx;shg fkdf' llrejka
llre mx;sh njg m;a we;ak Tjqkag ndyska fyda wNHka;rfhka fyda ;j;a
{dkhla wjYH fkdf'
flfia fyda fjd mx;s {dkh ,eug fmr llre mx;sh hkqfjka
i|yka lsu ksjer jqj;a ke;;a llrejkag ndyska {dkh f.k taula .ek flfrk
i|yk f,kska iska tl;= lrk ,oaols'
f,kska iska fuys lrk ,oafoa l=ula o @ Tyq b;d iQlaIu j udlaiajdoh
m%;slafIam lrhs' udlaia f.a iqms jHqyh yd wdfOda jHqyh ms<sn| kHdhg wkqj" ^Bkshd
wfmdayl l%uhla .ek l=ula lSj o& wjidk .%yfha ish,a, ksIamdok inkaO;d
^mx;s .egqu $ ksIamdok n,f.j, jOkh& u; r|d mj;S' udlaiag wkqj is h hq;af;a
ksIamdokh jeh;au ksi.fhka u llrejka ;=<ska u llre mx;s {dkh we;s u h'
^udlaiag wjYH jQfha b;sydih hkq mx;s .egqf b;sydih nj fmkaug h' tfy;a is
we;af;a b;sydih o ksIamdokfha jOkfha b;sydih nj fmkaug W;aidy .ekSuhs'&
tfy;a f,kska th m%;slafIam lrka mx;s {dkh ndyska ,nd.; hq;= nj mejiS h'
f,kskag wkqj llrejkag ksh;fhkau we;af;a jD;a;Sh i;s {dkhls' tlaa w;lska .;a
l, th hka;% iQ;% lvd | ouk {dkfha u ;j;a wjia:djls' llrejka ;u wdl
iqNidOkh i|yd hka;% iQ;% leu yd jD;a;Sh i;s f,i ixOdkh je jegqma yd
myiql kd .ekSu w;r .=Kd;aul fjkila fkdue;'
f,kska f.a jD;a;Sh ma,jjdhd hkq udlaia f.a llrejd fkdf' udlaia o
nqoau;l= f,i ma,jhg mlaI h' tfy;a Tyq ma,jfhys m%ldYlfhla muKla h'
f,kskag wkqj udlaia f.a llrejdg lsisfkl ;ud iska u ma,jjdhl= h yels
fkdf' f,kska f.a .%yhg wkqj jD;a;Sh ma,j jdkaf.a iuka; jk mlaIh" tk
Bkshd llre mx;s mlaIh ck;djf.a iydh we;sj ma,jh idlaId;a lr .kshs' f,kska
lshk ma,jh ck;dj f.a fyda llrejka f.a fyda ma,jhla fkdj mlaIfha ma,jhls'
wo iudc m%cd;ka;%jdka hehs lshd .kakd fldgi kej; udlaia lrd hEug
;e;a lrk njla fmfka' llrejka iudcfha nyq;rh njg m;a ;ukag u n,h ,nd
.ekSu;a .ek l;d lsug iudc m%cd;ka;%jdyq W;aiql fj;s' fuys Tjqyq llre
mx;sfha mlaIh iska ck;dj f.a ^tk nyq;rh jQ llrejka f.a& iyfhda.h we;sj
flfrk ma,jh m%;slafIam lr;s' n,h ,nd .; hq;af;a mlaIh fkdj llrejka h hkak
fudjqka f.a ks.ukh fjhs'
udlaia f.a llrejd yd f,kska f.a llrejd w;r meye,s fjkila we;'
fuys llrejd hkqfjka woyia jkafka Y%uh iQrdlEug Ndckh jk ;eke;a;d fkdf'
ta w:fhka k udlaiaf.a llrejd o f,kska f.a llrejd o tla whl= nj wuq;=fjka
lsj hq;= fkdf' fuys jeo.;a jkafka Okm;s l%uh fmr<d oukakd ljqo hkakh' Okm;s
l%uh fmr<d oukafka llre mx;sh hehs udlaia yd f,kska hk fofokd u mejiqj o Tjqka
thska woyia lrkafka tlu fldgila fkdf'
f,kska udlaiajdoh m%;slafIam flf<a ta whqka muKla fkdf' udlaiag wkqj
ma,jfhka miqj Okm;s mx;sh mrdch lr llre mx;sfha wd{dodhl;ajh msysgqh hq;=
h' f,kskag wkqj msysgqjkafka llrejka f.a yd f.dka f.a wd{dodhl;ajh h' udlaia
f.dka foi nef b;d idj{ whqks' Tyq Tjqka .ek i|yka flf<a f.dakshl nyd w,
f,ih' udlaia f.a udlaiajdohg wkqj ^th Wml,amkhla jqjo& ma,h mx;sh jkqfha
llre mx;sh h' Okm;s mx;sh mrdch l< yelafla;a bka miqj rdcHh msysgqh
yelafla;a OfkaYajr l%uh iska W;amdokh lrkq ,enQ llre mx;shg i wfkla iq
OfkaYajr fldgia j,g fkdf' tfy;a f,kska th m%;slafIam lrhs' Tyqg wkqj ma,jfhka
miqj we;s jk rdcHh llrejkaf.a yd f.dkaf.a wd{dodhl;ajhls'
f,kska f.dka o we;=,;a lr .;af;a lreKq folla fya;=fldg f.k hehs
is;sh yels h' tla lreKla k reishdf mej;s ;;a;ajhhs' udlaiag wkqj ma,h
wjia:dj t<fUk g llre mx;sh rf nyq;rh njg m;aj ish hq;=h' tfy;a
reishdf 1917 jk g o llrejka f,i isfha ck.ykfhka iq msils' Okm;s mx;sh
mrdch lsfuka miqj we;s lrk rdcHh b;sydifha m<uq jrg nyq;rfha rdcHh jkafka
hehs udlaia mjihs' reishdf mEf.k nyq;rh jQfha f.d ck;djhs' udlaia f.a udlaia
jdohg reoaO jqj o f,kska llrejka f.a yd f.dkaf.a wd{dodhl;ajhla fjkqfjka
fmkS isfha h' tu.ska nyq;rfha rdcHhla f.dv ke.Sug bm;a fuka Tyq yrfhka
flfia fj;;a rEmsl j k udlaia iu. tl h'
fojkqj f,kskag we;a;g u jeo.;a jQfha llrejd fkdj jD;a;Sh
ma,jjdhd h; ma,jjd {dkh i;= ;eke;a;d h' lrejka f.a yd f.dkaf.a
wd{dodhl;ajh hkak jD;a;Sh ma,jjdhdg wdlIkSh igkamdGhla h' llrejka
fkdjQ jD;a;Sh ma,jdjdkag ;uka f.a meje;au hqla;s hqla; lr .ekSu i|yd f,kska f.a
igkamdGh jeo.;a h'
flfia fj;;a Okm;s l%uh ;=< ksIamdokhg llrejka yjq,a jk whqka
yjq,a fkdjk f.dka o ma,jhg wEod .ekSfuka f,kska Okm;s mx;sh yd llre mx;sh
muKla w;r jQ mx;s wr.,h m%;slafIam flf<a h' tk udlaiajdofha lshefjk m%d.aOkh
yd Y%uh ;r .egqu ^yd wr.,h& f,kska iska m%;slafIam flKs' f,kskag wkqj mx;s
.egqu fjkia iajrEmhla .kshs'
lrk ,o m%jdohg wkqj reishka Okm;s mx;shg Okm;s ma,jh idlaId;a lr .ekSug
Yla;shla fkdh' tneka iudcjd ma,jh ft;sydisl ldhNdrh lr.;a llre
mx;sh Okm;s mx;sfha ldHNdrh o bgql< hq;= h' llre mx;shg th bgq lr .;
yels jQfha id l%uh | oud n,h w;g .ekSfuks' tfia n,h .ekSfuka miqj msysgqjk
llre mx;s rdcHh Okm;s ma,jh Tiafia iudcjd ma,jhg o md ;eh hq;= h'
jvd;a ksjer j lsjfyd;a iudcjd ma,jh ;=< u Okm;s ma,jfha lghq;= o imQK
l< hq;=j ;snqKs' tys Okm;s ma,jh yd iudcjd ma,jh hkqfjka wj folla fkd h'
tla ma,jhla fkdkej;S bhg f.dia wfkla ma,jh njg o m;a fjhs' ^1917 jk g
f,kska o fg%dials f.a f m%jdoh ms<s.;af;a h' wfkla w;g f,kskaf.a llrejd udlaia
f.a llrejd fkdj jD;a;Sh ma,jjdhdh hk m%jdohg fg%dials uq,ska reoaO jqj o
1917 jk g llrejd ms<sn| f,kska f.a w: l:kh ms<s.;af;a h'& udlaiajdofha
ixfYdaOkhla jQ fuu m%jdohg tl, iudc m%cd;ka;%jdka f,i fmkS is hqKq Okm;s
rgj, udlaiajdyq yd fukafIlajdyq tl fkdjQy' Tjqkag wkqj m%:ufhka Okm;s
mx;sh iska Okm;s ma,jh is l< hq;=j ;snqKs' iudcjd ma,jh meKsfha bka miqj
h' kQ;k iudc m%cd;ka;%jdka o fg%dials f.a ixfYdaOkh mfil,d wdmiq udlaia yd
fukafIlajdoh lrd hEug ;e;a lrk nj fmfka'
fg%dials tf,i udlaiajdoh ixfYdaOkh l< o Tyqf.a isf;ys Yd, l=l=ila
jQ nj meye,s h' Tyqg m%Yakh jQfha f,dal wdl moaO;sh ;=< reishdj jeks wvq hqKq
rgl iudcjd ma,jh ish yels jqj;a th bhg f.k hkafka flfia o hkak h'
fjk;a jpkj,ska lsjfyd;a reishdj jeks rgl llre mx;sfha wd{dodhl;ajhla" tk
llre mx;s rdcHhla" .g u mj;ajdf.k hd yels o hkak fg%dialsg m%Yakhla h' ;ks
rgl m%Yakhla f,i fkdj f,dal wdl moaO;sfha m%Yakhla f,i th .%y l< fg%dialsg
wkqj reishdf llre mx;s rdcHh .ska .g u mj;ajdf.k hEug yels jkafka hqKq
Okm;s rgj, o iudcjd ma,jh isjkafka k muKls' Tyqf.a m%jdohg wkqj hqKq
rgj, iudcjd ma,jh idlaId;a lr fkdf.k reishka llre mx;s rdcHh
mj;ajdf.k hdug fkdyels h'
tfy;a iageka,s hqKq rgj, iudcjd ma,jh isyskhla f,i ie,l=f h'
tu rgj, iudcjd ma,jh isjQj;a ke;;a reishdf iudcjdoh f.dvke.sh yels hehs
Tyq Yajdi flf<a h' tfuka u iudcjdoh f.dvke.Su fg%dials fuka fkdj wj follska
^Okm;s yd iudcjd& isjkafka hehs o Tyq lshd isfha h'
reishdf uE;l jQ isj,ska fmkakq flfrkafka hqKq rgl
iudcjd ma,jh ch.%yKh fkdlr wvq hqKq rgl iudcjdoh f.dvke.sh fkdyels
nj o@ iageka,s f.a n,dfmdfrd;a;= lv jqj o fg%dials f.a m%jdoh thska ;yjqre Kso @
fg%dialsjdka th tfia hehs lSug m%sh lrk ne wms oksuq' tfy;a ta w;r fg%dials ;j;a
lreKla o i|yka lr we;' tk reishdj jeks wvq hqKq rgl iajNdjh yd ma,jfhka
miqj we;s jQ is,a hqoaOh wdh fya;= fldg f.k reishdf ks,Od ;ka;%h ys jQ nj;a
tfy;a ksIamdokfha jOkh;a iu. rg ;=< u we;s jk foaYmd,k ma,jhlska fuu
ks,Od ;ka;%h m<jd yk nj;a h' fuu wkdjelsh reishdf fyda fjk;a udlaiajd
iudcjd rgl ;ju;a bgq fkdue;' wjYH k tjeks foaYmd,k ma,jhla is fkdjQfha
o hqKq rgl iudcjd ma,jh is fkdu ksid hehs j;auka fg%dials jdhdg ;l
l< yels nj k ienE h'
tfy;a tg o by; i|yka wfkla wjia:dj, o mek k.sk m%Yakh jkqfha
hqKq rgl iudcjd ma,jh ch fkd.;af;a wehs o hkak h' th b;d jeo.;a uQ,sl
m%YaKhls' ksIamdokfha jOkhg Okm;s l%uh ndOdjla fkdjQfha o@ tfia;a fkdf k
llrejkg llre mx;s {dkh fkd;sKs o@ ;uka f.a .,s; nj llrejka
fkdokafka o@ llrejkag kdhl;ajh ug Bkshd ufkdauQ, idOlh jQ o" ma,jjd
{dkh llrejka ;=<g f.k hkakd jQ o" jD;a;Sh ma,jjdka f.a mlaIh ys fkdKs
o @ tfia ys fkdKs k thg fya;=j f,dal Okm;s wdl l%uh ;=< mfha msys
fkdhqKq rgj,a uOHfha msys hqKq rgj,a u.ska iQrd lEu iska miqj lS rgj, we;s
j;a u OfkaYajr l%uh wnqohg hd hq;= h' ta w;r llrejka f.a ld,lkaks nj yd
o;djh je h hq;= h' tfy;a hqKq rgj, tfia jQ njla fmfkkakg ke;' OfkaYajr
l%uh ld,dj;s;j wnqohg .sh o iuia;hla f,i .;a l, .=ld,Sk ksIamdok fha
jOkhla isj we;' fuh is we;af;a flakah iska mh iQrd lEu ksid o@ tfia k
tla moaO;shla f,i .;a l, f,dal Okm;s wdl l%ufha weK ysula wkd.;fha isjk
nj;a tg mfha msys rgj, llrejka ma,jd {dkh w;alr .kq we;s nj;a wm
ks.ukh l< hq;= o @
udlaia f.a udlaiajdohg wjidk jYfhka l< yelafla b;du;a ixjd j wm
tu ks.ukhg t<h hq;= nj mejiSu h' tk f,dal OfkaYajr moaO;sh ;=< mfha msys
rgj, llrejka ;j ;j;a ld,lkaks .,s; " h wjia:djl uq uy;a f,dal
wdlh u ;j rg;a jOkh fkdjk gl" wr.,h i|yd wjYH llre mx;s {dkh
w;am;a lr .kakd nj h' tfy;a wm b;d wudrefjka tu ks.ukhg mefK;a u
udlaiajdoh u thg tfrysj hhs' tu llrejkg iudcjd rdcHhla f.dvke.Sug k
Okm;s l%uh ;=< ksIamdokh jOkh llrejkaf.a {dkh Wiia ugulg m;a
;sh hq;= hehs udlaiajdoh lshhs' fuu llrejka iudcjdoh f.dv ke.Sug h;ak
orkafka uq f,dalfhys u fkdj ;u ;ukaf.a rgj, h' f,dal ugfuka ksIamdokh
jOkh jqj o ;ks ;ksj .;a l, mfha msys rgj, ksIamdokh jOkh fkdue;'
tneka Tjqkag ld,lkaks nj yefrkakg iudcjdoh f.dvke.Su i|yd wjYH Wiia
{dkhla ,e ke;' tfia k f rgj, llrejka iudcjd rdcHh f.dv k.kafka
flfia o @
uq f,dalh u tl u wdl moaO;shla f,i i,lka lrk Yaf,aIKfha
m%Odk j, lula jkafka thhs' Okm;s l%uh iska iuia; f,dalh u wdl jYfhka
inkaO lr we;ehs ms<s.;a; o wjidkfha ma,jh ch.%yKh lsug isjkafka f,dal
ugka fkdj ta ta rg f,i h' tg f,dal ugka lrk Yaf,aIKh ;j rg;a j,x.=
fkdfjhs' udlaia f.a udlaiajdohg fuu ixjdofhka f.dv taug fkdyels h'
udlaia f.a udlaiajdoh fuu j, lka fmf<oa f,kskajdohg o tjeks u
jQ m%Yak mek k.S' f,kskajdka iska mKa;udkS j l;dlrk ufkdauQ, idOlh jQ
ma,jjd mlaIh lsisu hqKq rgl tlaflda we;s fkdue;' tfia;a ke;ak we;s jQ
ufkdauQ, idOlhg llrejka ma,jh lrd fufyh ug fkdyels h' ufkdauQ, idOlh
we;s llrejka ma,jh lrd fufyh jQ rgj,a we;ak ta reishdj" kh jeks
fkdhqKq rgj,a h'
hqKq rgj, Bkshd llre mx;sfha mlaIh we;s fkd k thg fya;=j
l=ula o@ ufkdauQ, idOlh we;s fkdug fN!;sl idOlhla mj;S o@ ke;ak ufkdauQ,
idOlh fN!;slfhka iajdhla; j mj;S o@ tfia iajdh;a; j mj;skafka hehs mejiSu
fN!;sl jdhl=g l< fkdyelalls' Bkshd wfmdayl inkaO;d yd wfmdayl l%u .ek
fl;r l,d l< o wjidk .%yfha ish,a, wdl inkaO;djkg W!kkh lsug
W!ks;jd fN!;sljdka g isf' tfia k m%Yakh jkqfha ma,jjd mlaIh ys fkdug
fya;= jQ fN!;sl idOlh l=ula hs fidhd .ekSu h'
hqKq rgj, ksIamdokh ;ju;a jOkh fjka mj;skafka h hkak ta
i|yd hyels ms<s;=r fjhs' Okm;s l%uh ksIamdokfha jOkhg ;j u ndOlhla
fkdue;s neka hqKq rgj, Bkshd llre mx;sfha mlaIh ys fkdue;s nj tg
ks.ukh lsug isfjhs' tg udlaia f.a udlaiajdohg tfrysj l,ska ke.+ fpk f,kska
jdohg o tfrys j ke.sh yels h'
fkdhqKq rgj, ufkdauQ, idOkh ys fkd we;ak ta ms<sn| j
f,kskajdohg h yels ms<s;=r tu rgj, tjeks {dkhla ysu i|yd ksIamdokh
jOkh fkdue;s h hkak h' kej; jrla flakah yd mh w;r inkaOh wdh
ms<sn| j udlaiajdoh wrNhd we;s fpk fuys o j,x.= fjhs'
is;sh yels h' tfia jqj;a ma,jh ms<sn| m%Yakhl fl;r fN!;sl jdoh .ek l;d l<
o udlaia-fg%dials jdohg o {dkjd ia:djrhla .ekSug isfjhs'&
tfy;a fg%dialsg wkqj fkdhqKq rgl is jk iudcjd ma,jfhka miqj
iudcjdoh idlaId;a lr .ekSug hqKq rgj, ma,jh ch.%yKh l< hq;= h'
ke;fyd;a rf fkdhqKq iajNdjh fya;= fldg f.k ks<Od ;ka;%hla mek ke.S lD;s
^reishdf k msysKq& llre mx;s rdcHhla we;s h hq;= hehs o fuu ks,Od ;ka;%h
mkakd ug ksIamdokh jOkh j;a u llre mx;sh fmrg tkq we;ehs o fg%dials m<
flf<ah' tfy;a wo wmg ms<s.ekSug isjkafka tjeks rdcHj, llre mx;sh iska
ks,Od ;ka;%h mkakd fkdfuk nj h' Tjqkag isjkafka hqKq rgj, llre mx;sh
n,hg tkf;la n,disu hs' tfy;a hqKq rgj, ma,jh is fkdf' tneka fg%dials
f.a ixfYda; m%jdohg o udlaiajdoh .,jd .; fkdyels h'
iage,skag wkqj wvq hqKq rgl iudcjdoh f.dvke.sh yels h' hqKq
rgj, ma,jh foi n,d isug wjYH ke;ehs hkak Tyqf.a ks.ukh h' tfy;a
fkdhqKq rgl iudc jdoh f.dvke.Sug fkdyels nj ka ikd: we;'
udlaiajdoh" f,kskajdoh wd ish,a, wo wnqohg f.dia h' f.dnfjdma yd
fh,aiska hgf;a reishdj fjf<| fmd< .ek l;d lrhs; fm!oa.,sl jHdmdrj,g thg
ys ;eka ,nd ug hhs' rdcH i;= lsu jer nj f.dnfpdma wkqj hka f,kskaiage,skajdyq o we;e udlaia-fg%dialsjdyq o mji;s' ta w;r Okjd hqKq rgj,
ksIamdokh ;j ;j;a jOkh fjka mj;S'
f ish,af,ka u fmkakq lrkafka udlaiajdofhys nxfldf,d;a njh; tys
o;djh h' th iage,skajdofha m%Yakhla fkdj udlaia -fg%dialsjdoh yd f,kskaiage,skajdoh hk foflys u wnqohls' wo f tla jdohla fyda ;j rg;a ixfYdaOkh l<
fkdyels h' ta jdo fol u uqukska u m%;slafIam lsug wo is we;' lsisu rgl
udlaiajdoh wkqj fyda f,kska jdoh wkqj fyda ^llre mx;s& iudcjdohla we;s
fkdue;'
iudc m%cd;ka;%jdoh msis udlaiajdoh lrd wdmiq hEug ;e;a lrhs'
tfy;a udlaiajdoh wmsis fuka u msis wdldrfhka o ixjd h' th wix.;h' tneka
udlaiajdohg wdmiq hEu hkq ;u wirK nj ke;slr .ekSug lrkakd jQ ksIaM, l%shdjls'
^th l%shdjlg jvd m%ldYhlg iSud f&'
iudc m%cd;ka;%jdka f.ka we;efula ^Tjqka ;uka iudc m%cd;ka;%jdka
hehs ykajd .;a; o ke;a o& wo Okjdoh je hqKq lsug W;aidyh lr;s' Tjqkaf.a
;lh jkqfha iudcjdoh ;ju;a f,dal b;sydifha kHdh m;%hg we;=,;a fkdue;s
nj;a" wo wm iskafka Okjdoh jOkh jk hq.hl nj;a h' iudcjdofha mQj idOlh
Okjdoh neka wm l< hq;af;a Okjdofha jOkhg Wmldr lsu hehs Tjqyq mji;s' ta
w:fhka Okjd rdcH mj;ajdf.k hEug wdOdr lsug Tjqyq bm;a fj;s' tfy;a Tjqka
f;are fkd.kakd m%Odk lreK k flf;la n,d ish o" udlaia lS wdldrfhka
iudcjdoh idlaId;a lr.; fkdyels nj h' udlaiajdofhys ixjd nj fuka u wix.;
nj o tys o;djh o fya;=fldg f.k tys tk wkdjels udlaia f.a ys; muKla njg
m;a we;' udlaiajd iudcjdohg jvd ufkdardl iudcjdohla fidhd .; fkdyels h'
tneka fuu kj iudc m%cd;ka;%jdka f.a l%shdud.fhys wjidk m%;sM,h
jkq we;af;a Okjd rdcH ;yjqre lsu h' ta w:fhka .;a l, fuu kj iudc
m%cd;ka;%jdoh hkq Okjdoh u i wfklla fkdf'
b;d meye,sj u lsisu hqKq rgl iudcjd ma,jh is fkdue;'
fkdhqKq rgj, ma,j j,g kdhl;ajh we;af;a llre mx;sh fkdj f,kska f.a
jD;a;Sh ma,jjdkaf.a mlaIh h' tjeks rgj,o tu jD;a;Sh ma,jjdka f.a rdcH
;jrg;a mj;ajdf.k hd fkdyels ;;a;ajhla Woa.; we;' udlaia f.a Bkshd oHd;aul
iudcjdoh mqiaila njg m;a we;' f.dnfjdma f.ka miqj reishdf tlaflda kj iudc
m%cd;ka;%jd ^Okjd& rdcHhla f.dvke.sh hq;=hs; ke;a; iage,skag;a jvd wka;hg .sh
taldm;s;ajhla ys h hq;= h' reishdj m<uqjeks l%shd ud.h f;dard f.k we;' liaf;%da
bj;afuka miqj lshqndj o tu u. u hkq we;'
udlaia woyia l< whqka hqKq rgl ma,jh is fkdjQfha;a fg%dials
woyia l< whqka hqKq rgl ma,jh is fyda is fkd fyda llre mx;sh iska
fkdhqKq rgj, we;s jQ ks<Od ;ka;% ^msyqKq fyda lD; llre rdcH& mrdch lrk
foaYmd,k ma,j is fkdjQfha;a" iage,ska woyia l< whqka tu rgj, iudcjdoh
f.dvke.Sug yels fkdjQfha;a wehs @ thg tl u fya;=j f ish,a, yq ufkdardl
Wml,amkhla yd bka ,nd.;a ks.uk u hs'
udlaiag Okm;s l%uh imQKfhka u Yaf,aIKh lr.; fkdyels jQ nj
meye,s h hq;= h' udlaia f.a mx;s .egqu yd ksIamdokfha jOkh ms<sn|j ixl,amh
w;r inkaOhla fkdue;' udlaia f.a m%Odk Wml,amkh jQfha b;sydih mqrd ksIamdokh
jOkh jk nj yd h ld, mfohlg miqj b;sydifha mej;s wfkla iudc l%u fuka
u Okm;s l%uh o ksIamdokfha jOkhg ndOdjla jk njh' udlaia Okjdoh Yaf,aIKh
flf<a fuu Wml,amkh u; msysgks' thg wu;rj Tyq wjidk .%yfha ish,a,
wdl ksIamdok inkaO;dj,g W!kkh lsug o W;aidy flf<ah' iudcfhys Bkshd
u;=uyf,ys ^Wm jHqyfhys& isjk oE wjidk .%yfha huy,g ^wfOda jHqyhg&
W!kkh lsug yels hehs Bkshd wfmdaylhla .ek fl;r foiQj o Tyq Yajdi flf<a h'
iudc ldYkfhys ,d ixialD;sh" oHdj" ;dlaIKh wdfhys n,mEu udlaia iska
iqfjka ;lafiare lrk ,'
oHdf yd ;dlaIKfhys jOkh o wjidk jYfhka .;a l, wdlh u;
r|d mj;skafka hehs lsisjl=g ;l l< yelsh' tfy;a oHdj" ;dlaIKh yd wdlh
w;r fndfyda g lsh yelafla pl%Sh inkaOhls' ^thg wfmdayl inkaOhla hehs lSug
uu tl fkdfj'& wdlh ksid oHdj o oHdj ksid wdlh o jOkh fjhs' we;e
jia:djl oHdf iDcq n,mEula fkdue;s j wdlh o wdlfha iDcq n,mEula
fkdue;sj oHdj o jOkh f' ta oE w;r pl%Sh inkaOhla we;s w;r we;e
wjia:djl tajd tla;rd iajdk;ajhla o ys lr .kshs' we;e ngysr oHd;aul yd
;dlaIKsl mfhaIKj,g Yd, wdl im;a kq wjYH fkdf' tjeks wjia:d wm
w;ayer uQjo oHdf yd ;dlaIKfha hqKqj ksid ksIamdokh jOkh we;s nj o
ksIamdokfha jOkh fya;= fldgf.k ;dlaIKh jOkh we;s nj o wmg fmkS hhs'
tneka oHdf yd ;dlaIKfha jOkh wdlhg muKla W!kkh l< yels fohla
fkdf'
udlaia iska i|yka fl we;s Bkshd WmjHqyh wjidk .%yfha
wfOdajHqyhg W!kkh fh hk u;h :Hdjls' iudcfhys u;=uyf,ys we;s oHdj"
ixialD;sh" wd.u wdh wjidk .%yfha wdlh u; r|d mj;afka hehs lSu tla
wf;lska .;a l, wfmdayl inkaOhla fkdf' th W!ks;jdoh ms<s.ekSuls'
ffioaOdka;slj lah yels tu uQ,sl frdaO;djhg miqj meye,s jk lreKla k
ixialD;sh yd oHdj iska wdlh fjkia lr we;s wdldrhhs' oHdj iska ksIamdokh
flfrk we;e woyia Wmfhda.S lr .kska ;kd we;s hka;% iQ;% u.ska ksIamdokh jOkh
lr we;' oHd{hka fuu woyia u;=lr we;af;a yq wdl n,f. ksid fkdjk nj
meye,s h' isjeks ishjfia ffioaOdka;sl fN!;sl oHdf l;dj hkq wkalsisjla fkdj
woyiaj, Yla;sfha l;dj h'
oHdj iska wdlh fjkia lr we;s wdldrhhs' oHdj iska ksIamdokh flfrk we;e
woyia Wmfhda.S lr .kska ;kd we;s hka;% iQ;% u.ska ksIamdokh jOkh lr we;'
oHd{hka fuu woyia u;+lr we;af;a yq wdl n,f. ksid fkdjk nj meye,sh'
isjeks ishjfia ffioaOdka;sl fN!;sl oHdf l;dj hkq wka lsisjla fkdj woyiaj,
Yla;sfha l;dj h'
kej; jrla fidah wdlfha wid:l nj fya;+ fldg f.k fidah foaYh
fj<|fmd, wdlhlg jD; lsu h' fuys iage,ska o ka by; fj<|fmd, wdhla
iudcjdoh ;+< l%shd;aul lrkafka flfiao hkak uid ne nj iage,skajdhl= iska
lSug bv we;' tfy;a iage,ska th l%shd;aul fkdlf,ah' thg fya;=j l=ulao @ rdcH
ika;l uOH.; ie,iq l%uh m%dfhda.sl jYfhka .;a l< wid:l nj iage,ska o
jgydf.k ishd h yelsh' tfy;a udlaiajd yd f,kskajd m%jdo j,g tlj
fjf<|fmd< wdlhla mj;ajdf.k hdug fkdyelsh' iage,ska tod ;ud wkqu; l<
f,kskajd m%jdohg wjk;j ksy~j issh o" fidah wdlfha wnqoh fya;=fldg f.k
;jrg;a m%jdoh /l .ekSug f.dnfpdma g fkdyels h'
.rdje we;s udlaiajdoh yd f,kskajdoh f.dvke.Sug wid:l jEhul
fh isk Bkshd udlaiajdka yd f,kskajdka ;j ;j;a kj u; b;du;a fnd<| yd
NdiHckl whqka bm;a lrkq lsh yelsh'
iuyr f,kskajdkag wkqj f,kskaf.a kj wdl m%;sm;a;sh llre mx;s
{dkh jOkh lsu i|yd h' Tjqkaf.a m%jdoh fufiah' fnda,afIla mlaIh n,hg
m;a jk g fidah foayfha Yd, llre mx;shla fkdh' tfuka u miqj llre
mx;sfha Yd, fldgila >d;kh h' tneka llre mx;sh ixLHd;aulj jelr
.ekSf wjYH;djla fidah foaYfhys h' tmuKla fkdf' fuu f,kskajdkag wkqj
llre mx;sfha {dkfha .+Kd;aul jOkhla o tl, wjYH h' Tjqka mjik whqka
llre mx;sh n,hg meKsug ;sh hq;af;a tla {dkhls' iudcjd iudchla we;s lr
mj;ajdf.k heug thg jvd hqKq {dkhla wjYH fjhs'
fudjqkag wkqj f,kskaf.a kj wdl m%;sm;a;sfhka isjQfha ksIamdokh
jOkh lsu u.ska fuu hqKq {dkh w;am;a lr .ekSug llrejkag wjia:dj i,id
uh' tfy;a m%Yakh jQfha fuu Bkshd hqKq {dkh o f,kskag ndyska u f.k wd
fkdyels jQfha wehs o hkakh' f k kej; jrla wid:l j {dkh wdlhg W!kkh
lsug heuls'
fuh jeu jqjfyd;a fnd<| ;lhls' f ;lhg wkqj rdcH n,h
,nd.;a llre mx;shg iudcjd rdcHhla mj;ajdf.k hdug wjYH {dkh fkdue;;
tneka llre mx;sh tu {dkh w;am;a lr .ekSu i|yd ksIamdokh je lrk f,i
;djld,sl Okm;s wdl l%ufhka b,a,d is; tg Okm;s wdl l%uh meK
ksIamdokh je lr bka miqj llre mx;sfha {dkh o hqKq ugulg f.k ths; ta
ish,a, flfrkafka llre mx;s rdcHhlh' udlaiajd yd f,kskajd m%jdo wid:l
we;s nj ms<s.ekSug wlue;s whl= m;a jk wjq, tnh'
f,kskaf.a kj wdl m%;sm;a;sh;a f.dnmfpdma f.a yd fh,aiska f.a
m%;sm;a;ska u.ska lshefjkafka tlu fohls' tk udlaiajdoh fldhqksia m%ldYkfhka yd
fjk;a ,sh,s j,ska ksIamdokh yd fnodyeu rdcH ika;l l< hq;= hehs lsh;;a
udlaiajd ^yd f,kskajd& wdl l%uhg fjf<| fmd<la wjYH njh' thg fya;=j
udlaiajd iudcjdofhys ksIamdokh jOkh lsu" iajNdj Oufhys iajdhd njg
m;au wd wdl,am Okjd wdl,am j,ska fjkia fkuh' tu wdl,am iu. fjf<|
fmd<lska f;drj wdlhla mj;ajdf.k hd yelafla b;d iS; ld,hla ;=< uokh
hgf;a b;du;a lD;%su wdldrhlgh' kj iudc m%cd;ka;%jdka we;= j;auka udlaiajdka
ish ixjdo ;=< iudcjd fjf<|fmd<lg ;,a we;af;a tneks'
udlaiajdoh yd f,kskajdoh ;+< we;s ixjdo tys wix.; nj" wdh
wjfndaO lr f.k tu m%jdo m%;slafIam lsug wmg yels h hq;=h' udlaiajdoh yd
f,kskajdoh m%;slafIam lsu hkq iudcjdoh m%;slafIam lsu fkdf'
wo wm iska l< hq;af;a iudcjdohg kj w: l:khla iemhSuh'
iudcjdoh hkq l+ulao @ th we;s lrkafka ljqo @ th we;sjkafka flfiao wd m%Yakj,g
iudc
ldYkh"
ma,jh
wd
jYfhka
lvdjefuka
udlaiajdofhys
ksire
nj
miqj
fy<s
m%dfhda.sl
wjqre
we;'
udlaiajd
fkdjk
kj
w:l:k
ug