You are on page 1of 88

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

CHNG I: BAI TOAN QUY HOACH TUYN TINH


1 MT S VI DU DN N BAI TOAN QUY HOACH
TUYN TINH
I. Bai toan l p k hoach san xut trong iu ki n tai nguyn han ch:
Vi du:
Nhn dip tt trung thu, 1 xi nghi p mun san xut 3 loai banh: u xanh,
th p cm, banh deo nhn u xanh. san xut 3 loai banh nay, xi nghi p
phai co ng, u, b t, trng, mt, lap xngGia s s ng co th
chun bi c la 500kg, u la 300kg, cac nguyn li u khac mun co bao
nhiu cung c. Lng ng, u va s tin lai khi ban 1 chic banh mi
loai cho trong bang:
Banh
Banh u xanh
Banh th p cm
Banh deo
Nguyn li u
ng: 500kg
0.06kg
0.04kg
0.07kg
u: 300kg
0.08kg
0
0.04kg
Lai:
2 ngan
1.7 ngan
1.8 ngan
Cn l p k hoach san xut mi loai banh bao nhiu cai khng bi ng v
ng, u va tng s lai thu c la ln nht( nu san sut ra bao nhiu
cung ban ht)
GIAI:
Phn tich:
Goi x1; x2 ; x3 ln lt la s lng banh u xanh, th p cm, banh deo cn
san xut
1. iu ki n cua n: xi 0, i 1,3 .
2. Tng s ng: 0.06 x1 0.04 x2 0.07 x3
Tng s u: 0.08 x1 0.x2 0.04 x3
Tng tin lai: 2 x1 1.7 x2 1.8 x3
Ta co m hinh toan hoc cua bai toan:

f x 2 x1 1.7 x2 1.8 x3 max

0.06 x1 0.04 x2 0.07 x3 500

0.08 x1 0.x2 0.04 x3 300

x j 0, j 1.3

M hinh toan hoc di dang ma tr n


:
Ma tr n rang bu c :
0.06
0.08

0.04
0

0.07
0.04

-1-

Toan chuyn nganh

500
B

300

Quy hoach tuyn tinh

vec t s hang t do.

x x1; x2 ; x3 la vec t n s.
M t vec t x x1; x2 ; x3 thoa (2) va(3) goi la 1 phng an cua bai toan.
M t phng an x x1; x2 ; x3 thoa (1) goi la 1 phng an ti u cua bai toan.

II. Bai toan u t vn nho nht:


Vi du:
Co 3 xi nghi p may cung co th san xut ao vet va qun. Do trinh cng
nhn, tai t chc, mc trang bi ky thu tkhac nhau, nn hi u qua cua ng
vn cac xi nghi p cung khac nhau. Gia s u t 1000$ vao mi xi
nghi p thi cui ky ta co kt qua
Xi nghi p 1: 35 ao 45 qun.
Xi nghi p 2: 40 ao 42 qun.
Xi nghi p 3: 43 ao 30 qun.
Lng vai va s gi cng cn thit san xut 1 ao ho c 1 qun ( goi la sut
tiu hao nguyn li u va lao ng) c cho bang sau:
XN
1
2
3
San phm
Ao vet
3.5m
20h 4m
16h 3.8m
18h
Qun
2.8m
10h 2.6m
12h 2.5m
15h
Tng s vai va gi cng lao ng co th huy ng c cho ca 3 xi nghi p
la 10.000m va 52.000 gi cng.
Theo hp ng kinh doanh thi cui ky phai co ti thiu 1500 b qun ao. Do
c im hang hoa, nu le b chi co qun la d ban.
Hay l p k hoach u t vao mi xi nghi p bao nhiu vn :
- Hoan thanh k hoach san phm.
- Khng kho khn v tiu thu.
- Khng bi ng v vai va tiu thu.
- Tng s vn u t nho nht la iu ni b t cn quan tm.
Phn tich:
1)Goi x1; x2 ; x3 ln lt la s n vi vn u t ( 1000$) vao mi xi nghi p.
Ta co: x j 0, j 1,3
2)Tng s ao cua 3 XN: 35 x1 40 x2 43x3 ,
3)Tng s qun cua 3 XN: 45 x1 42 x2 30 x3 ,
khng kho khn v tiu thu thi:
45 x1 42 x2 30 x3 35 x1 40 x2 43 x3 10 x1 2 x2 13 x3 0
4)Tng s b qun ao= Tng s ao cua 3 XN: 35 x1 40 x2 43x3 ,

-2-

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

5) Tng s met vai cua 3 xi nghi p ( dung may ao va qun ):


3.5 35 x1 4 40 x2 3.8 43 x3

2.8 45 x1 2.6 42 x2 2.5 30 x3


248.5 x1

269.2 x2 238.4 x3

6) Tng s gi cng cua 3 xi nghi p:


20 35 x1 16 40 x2 18 43 x3

10 45 x1 12 42 x2 15 30 x3
1150 x1

1144 x2 1224 x3

7) Tng s vn u t( n vi: 1000$): x1 x2 x3


M hinh toan hoc

1 f x x1 x2 x3 min

10 x1 2 x2 13 x3 0

35 x1 40 x2 43 x3 1500
248.5 x1 269.2 x2 238.4 x3 10000
1150 x1 1144 x2 1224 x3 52000
3 x j 0, j 1,3

M hinh toan hoc di dang ma tr n:

10
35
248.5
1150

2
40
269.2
1144

13
43
,
238.4

1224

0
1500

B
10000

52000

III. Bai toan v n tai


Vi du:
Ta cn v n tai v t li u t 2 kho: K
1 va K2 , n 3 cng trng xy dng: C1,
C2, C3 . Tng s v t li u co mi kho, tng s v t li u yu cu cua mi
cng trng, khoang cach t mi kho n mi cng trng c cho bang
sau:

-3-

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Hay l p k hoach v n chuyn th nao :


- Cac kho giai phong ht v t li u.
- Cac cng trng nh n u v t li u cn thit.
- Tng s T km phai thc hi n la it nht.
GIAI
Phn tich:
1. Goi xij i 1,2; j 1,2,3 ln lt la s tn v t li u v n chuyn t kho
Ki C j

xij 0

2. S tn v t li u t kho K1 n 3 cng trng:


x11 x12 x13

3. S tn v t li u t kho K2 n 3 cng trng:


x21 x22 x23

4. S tn v t li u cng trng C1 nh n c t 3 kho:


x11 x21

5. S tn v t li u cng trng C2 nh n c t 3 kho:


x12 x22

6. S tn v t li u cng trng C3 nh n c t 3 kho:


x13 x23

7. Tng s T km :

5 x11 7 x12 2 x13 4 x21 3x22 6 x23

M hinh toan hoc:

-4-

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x 5x11 7 x12 2 x13 4 x21 3x22 6 x23 min


x11 x12 x13 20
x x x 40
21
22
23

x11 x21 15
x12 x22 20

x13 x23 25

3 xij 0 i 1,2; j 1,2,3

-5-

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

2 CAC DANG BAI TOAN QUY HOACH TUYN TINH


I. Dang tng quat:
n

1 f x c j x j min max
j 1

aij x j bi
j 1

- Vector

2 aij x j bi
j 1
n

aij x j bi
j 1

3 x j 0 j J1 ; x j 0 j J 2 ; x j tu y y j J 3 ; J1 J 2 J 3 1;2; ; n
x x1; x2 ;; xn thoa (2);(3) goi la 1 phng an cua bai toan.
- Nu phng an thoa (1) tc la ham muc tiu at cc ai( hay cc tiu)
thi goi la phng an ti u.
- Giai 1 bai toan QHTT la i tim phng an ti u ho c chi ra bai toan
khng co phng an ti u.
Vi du:
Bai toan sau y co dang tng quat:

1 f x 3x1 x2 2 x3 x4 5 x5 max
2 x1 x2 x3 2 x4 x5 17

4 x1 2 x2 x3 20
2
x1 x2 2 x3 x5 18
x1 x2 2 x3 x4 100

3 x1; x4 0; x2 ; x5 0; x3 tu y

II. Dang chinh tc:


n

1 f x c j x j
j 1

2 aij x j
j 1

bi

min max

i 1, m

3 x j 0 j 1, n

-6-

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Vi du:
Bai toan sau y co dang chinh tc:

1 f x 3x1 x2 x3 3x4 x5 min


2 x1 x2 x3 3 x4 0
2 x2 x3 x4 x5 18

x3 2 x4 x5 17

3 x j 0; j 1,5

III. Dang chun:


n

1 f x c j x j min max
j 1

a1 m 1 xm 1 a1n xn b1
a2 m 1 xm 1 a2n xn b2
........................................
am m 1 xm 1 amn xn bm

x1

x2

xm

3 x j 0 j 1, n ; bi 0i 1, m
x1

x2

xm

1 0 ...... 0

0 1 ...... 0
A

0 0 ...... 1

xm 1
a1 m 1
a2 m 1

am m 1

xn
...
...

...

a1n

a2n

amn

Nh n xet:
Ta thy bai toan dang chun la bai toan dang chinh tc thm 2 iu ki n:
Cac s hang t do khng m: bi 0 i 1, m .
Ma tr n cac h s rang bu c A cha 1 ma tr n n vi cp m.
inh nghia:
1) n c ban: Cac n ng vi vec t c t n vi trong ma tr n A goi la n c
ban, trn ma tr n A ta co x1; x2 ; ; xm la cac n c ban.
- n c ban ng vi vec t c t n vi th i goi la n c ban th i. Cac n con
lai la khng c ban.
2) Phng an c ban: 1 phng an ma cac n khng c ban u bng 0 goi
la phng an c ban.
Nh n xet:
Vi bai toan dang chun ta lun co phng an c ban ban u :

x1; x2 ;; xm ; xm 1; ; xn b1; b2 ; ; bm ;0; ;0

Vi du: Bai toan sau co dang chun

-7-

bi 0, i 1, m

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x 3x1 x2 x3 3x4 x5 min

2 x1 2 x4 x5 20
3 x1 4 x2 4 x4 x6 0
x1 2 x2 x3 3 x4 28

3 x j 0; j 1,6
x1

x2

x3

x4

x5

x6

2 0 0 2 1 0

A 3 4 0 4 0 1
1 2 1 3 0 0

Ta co x5 la n c ban th nht, x6 la n c ban th hai, x3 la n c ban th ba


Phng an c ban ban u: x1, x2 , x3, x4 , x5 , x6, 0,0,28,0,20,0

-8-

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

3 BIN I DANG CUA BAI TOAN QUY HOACH TUYN


TINH
I. a dang tng quat v dang chinh tc:
n

1) Nu g p rang bu c dang: aij x j


j 1

bi

ta c ng thm vao v trai 1 n phu

( Slack variable) khng m xi 1 0 bin v dang phng trinh:


n

aij x j

j 1

xn 1 bi
n

2) Nu g p rang bu c dang: aij x j


j 1

bi

ta c ng thm vao v trai 1 n phu

( Slack variable) khng m xi 1 0 , vi h s -1 bin v dang phng


trinh:
n

aij x j

j 1

xn 1 bi

Chu y: Cac n phu chi la nhng s giup ta bin bt phng trinh thanh
phng trinh, ch khng ong vai tro gi v kinh t, nn no khng anh hng
n ham muc tiu. Vi v y h s cua no trong ham muc bng 0.
3) Nu g p n x j 0 ta thay x j t j , t j 0
4) Nu g p n x j tu y y ta thay x j xj xj , xj , xj 0
Vi du:
a bai toan sau v dang chinh tc:

1 f x 2 x1 x2 2 x3 x4 2 x5 min

x1 2 x2 x3 2 x4 x5 7 x1 2 x2 x3 2 x4 x5 7 a

x2 2 x3 x4 1
x2 2 x3 x4 1 b

2 x3 x4 3 x5 10
2 x3 x4 3 x5 10 c

x1 x2 2 x3 x4 20
x1 x2 2 x3 x4 20 d

3 x1; x5 0; x4 0; x2 ; x3 tu y

GIAI
C ng vao (a) n phu x6 0 .
C ng vao (b) n phu x7 0 .
C ng vao (c) n phu x8 0 .vi h s -1
Thay x4 t 4 ; t 4 0
Thay x2 x2 x2 ; x2 0 x2 0
Thay x3 x3 x3 ; x3 0 x3 0
Bai toan a v dang chinh tc nh sau:

-9-

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x 2 x1 x2 x2 2 x3 x3 t4 2 x5 0.x6 0 x7 0 x8 min
x1 2 x2 x2 x3 x3 2t 4 x5 x6 7 a

x2 x2 2 x3 x3 t 4 x7 1 b
2
chu y:
2 x3 x3 t 4 3x5 x8 10 c

x1 x2 x2 2 x3 x3 t 4 20 d
3 x1; x5 0;t4 0; x2 ; x2 ; x3 ; x3 ; x6 ; x7 ; x8 0
Nu

x10,x20,x20,x30,x30,t40,x50,x60,x70,x80

la phng an ti u cua bai toan mi thi

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 la phng an ti u cua bai


x1 , x2 , x3 , x4 , x5 with x2 x2 x2 , x3 x3 x3 , x4 t4

toan gc.
II. a dang chinh tc v dang chun:
1) M ta phng phap:
Gia s bai toan a co dang chinh tc: (Gia s

bi 0, i 1, m )

1 f x c j x j min max
j 1

a11 x1 a1n x n b1
a x a x b
11 1
2
2 11 1

a11 x1 a11 x1 bm

3 x j 0 j 1, n
Ta thm vao mi phng trinh m t n gia kh ng m xn i 0 vi
h s 1
Trong ham muc tiu f x min , n gia co h s M( M>0, M ln
hn s nao n so sanh)
Trong ham muc tiu f x max , n gia co h s M
Ta co bai toan mi goi la bai toan m r ng cua bai toan xut phat.

- 10 -

Toan chuyn nganh

j 1

i 1

Quy hoach tuyn tinh

1 f x c j x j M xn i min max
a11 x1
a x
21 1

a1n x n xn 1
a2n xn
xn 2

am1 x1 amn xn

3 x j 0 j 1, n m
a11 x1
a x
A 21 1

am1 x1

b1
b2

xn m bm

a1n xn 1 0 0
a2n xn 0 1 0

amn xn 0 0 1

Ta thy bai toan a co dang chun vi n c ban th i la


n gia.
Vi du:
1 f x 2 x1 x2 x3 x4 max

xn i i 1, m

la cac

x1 5 x2 5 x4 25
2 4 x2 x3 6 x4 18

3 x2 8 x4 28

3 x j 0; j 1,4

0 5
1 5

A 0 4 1 6

0 3
0 8

Ta thy con thiu vector c t n vi th 2 va th 3 nn phai thm n gia vao


phng trinh th 2 va th 3. Bai toan a v dang chun.
1 f x 2 x1 x2 x3 x4 Mx5 Mx6 max
x1 5 x2 5 x4 25

4 x2 x3 6 x4 x5 18

3x2 8 x4 x6 28

3 x j 0; j 1,6
0 5 0 0
1 5

A 0 4 1 6 1 0

0 8 0 1
0 3

2) Quan h gia bai toan xut phat va bai toan m r ng


NHN XET
a) Nu x x1, x2 , , xn la phng an cua bai toan xut phat thi
x x1 , x2 ,..., xn ,0,...,0 la phng an cua bai toan m r ng.
- 11 -

Toan chuyn nganh

b) Nu

x 0 x10 , x20 , , xn0

Quy hoach tuyn tinh

la phng an ti u cua bai toan xut phat thi

0
0
x 0 x10 , x2
, , x n
,0...,0

la phng an ti u cua bai toan m r ng.

T o nu bai m r ng khng co phng an ti u thi bai toan xut phat


cung khng co phng an ti u.
c) Nu x 0 x10 , x20 , , xn0 ,0...,0 la phng an ti u cua bai toan m r ng
thi x 0 x10 , x20 , , xn0 la phng an ti u cua bai toan xut phat.
d) Nu bai toan m r ng co phng an ti u trong o co 1 n gia nh n
gia tri dng thi bai toan xut phat khng co phng an.
BAI TP CHNG I
L p m hinh toan hoc
1) Cng ty bao bi dc cn san xut 3 loai h p giy ng thuc B1, Cao sao
vang va ng Quy sm ai b hoan.
san xut ra cac h p nay cng ty dung cac tm bia co kich thc
ging nhau. Mi tm bia co 5 cach ct khac nhau
Cach
H p B1
H p cao sao
H p quy sm
vang
1
2
0
2
2
0
7
4
3
8
0
3
4
1
6
2
5
9
2
0
Theo k hoach s h p B1 phai co la 1500, s h p quy sm la 2000, s
h p cao sao vang ti thiu la 1000. Cn phng an ct sao cho tng s
tm bia phai dung la it nht. Hay l p m hinh bai toan.
2)
Xi nghi p c khi An Phu cn ct 1000 oan thep dai 0.55m; 800 oan dai
0.8m va 1120 oan dai 0.45m lam chung ga. co cac oan thep nay, xi
nghi p phai dung 3 loai thanh thep: loai 1 dai 1.2m; loai 2 dai 1.5m va loai 3
dai 1.8m. Cac cach ct c cho trong bang di
Loai thep
Cach ct
0.55m
0.8m
0.45m
Tha
I: 1.2m
1
1
0
1
0.2
2
2
0
0
0.1
3
0
0
2
0.3
II: 1.5m
1
1
1
0
0.15
2
1
0
2
0.05
3
0
1
1
0.25
4
0
0
3
0.15
- 12 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

III: 1.8m

1
1
1
1
0
2
0
1
2
0.1
3
0
2
0
0.2
4
0
0
4
0
Cn tim phng an ct sao cho tng s mu thep tha la it nht. L p m
hinh bai toan.
Nh n dang va i dang
Trong cac bai toan t 1 n 5 di y:
1)
1 f x min
2 x1 x2 3 x3 4 x5 17
4 x1 2 x3 x4 5 x5 20

3 x j 0 j 1,5
2)

1 f x max

x1 x2 2 x3 x4 x5 32
2
x2 x3 2 x4 16

x1 x2 2 x3 x4 32

3 x1, x3 0; x2 0; x4 , x5 tu y

3)

1 f x min
2 x1 x2 3x3 4 x5 17
2 4 x1 2 x3 x4 5 x5 20

2 x1 4 x5 x6 6

j 1,6

3 x j 0
4)

1 f x max
x1 x2 2 x3 5
2 x1 2 x2 x3 x4 15
2 x x 3x 8
1
2
3

3 x j 0 j 1,4

5)

- 13 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x min
x1 2 x2 2 x3 7
2 x2 2 x3 x4 15
2 x 3x x 8
1
3
4

3 x j 0

j 1,4

a) Nhng bai toan nao a co dang chinh tc.


b) Nhng bai toan nao a co dang chun? n c ban la nhng n nao?
Th t cua no th nao?Hay tim phng an c ban ban u cua no.
c) Nhng bai toan nao cha co dang chun hay a v dang chun sau
o cho bit n nao la n c ban, n c ban y la n gi?( n chinh , n
phu, n gia) th t cua no th nao? Phng an c ban ban u cua bai
toan dang chun nay th nao.

- 14 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

CHNG II: PHNG PHAP N HINH


1 THUT TOAN N HINH

I. Trng hp f x min ( gm 5 bc)


Bc 1: L p bang ban u
c2
cr
cm cm 1 cv cn
n
Phng c1
H c
an
x1
x2
xr
xm xm 1 xv xn
s ban

c1
c2

x1
x2

b1
b2

1
0

0 0 0
1 0 0

a1 m 1
a2 m 1

a1v
a 2v

cr

xr

br

0 1 0

a3 m 1

cm

xm

bm

f x

0 0 1 am m 1 amv amn

f0
f0

Trong o

i 1

i 1

ci bi & j ci aij

arv

a1n
a2 n

arn

m 1 v n

cj

Bc 2: Kim tra tinh ti u


a) Nu j 0 j thi phng an ang xet la ti u va gia tri ham muc
tiu tng ng la f x f 0
b) Nu j 0 ma aij 0 i 1, m thi bai toan khng co phng an ti
u
Nu ca 2 trng hp trn khng xay ra thi chuyn sang bc 3
Bc 3: Tim n a vao:
j thi xv
Nu v max
c chon a vao.
j
Bc 4: Tim n a ra:
b
i i with aiv 0
aiv
If r min i then xr out
i

Bc 5:Bin i bang(dung phng phap kh Gauss-Jordan)


1. Thay xr bng xv . Cac n c ban khac va cac h s tng ng gi
nguyn.
- 15 -

1
2
r

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

2. hang chun=hang a ra( xr )/ arv .

aiv hang chun+ hang i(cu).


hang cui (mi)= v hang chun+ hang cui(cu).

3. hang i(mi)=

4.
II. Trng hp f x max
t g x f x min . V y ta a chuyn v bai toan Ham muc tiu cc tiu
va do o ta hoan toan co th ap dung kt qua cua bai toan min.
Vi du:
Giai bai toan QHTT:

1 f x 2 x1 5x2 4 x3 x4 x5 min
x1 6 x2 2 x4 9 x5 32

2 2 x2 x3 1 x4 3 x5 30
2
2

3
x

36
2
5

3 x j 0; j 1,5

s tan dard form


1 f x 2 x1 5x2 4 x3 x4 x5 0.x6 min
x1 6 x2 2 x4 9 x5 32

2 2 x2 x3 1 x4 3 x5 30
2
2

3
x

x
36
2
5
6

3 x j 0; j 1,6

1 6 0 2 9 0

1
3

A 0 2 1
0
2
2
0 3 0 0
1
1

- 16 -

Toan chuyn nganh

Bang n hinh:
H s n c Phng
ban
an

Quy hoach tuyn tinh

-5

x1

x2

x3

x4

x5

x6

32
1
-6
0
-2
-9
30
0
2
1

3/2
36
0
3
0
0
1
f x
184
0
-9
0
-3
-7
j 0, j phng an ti u la x1 , x2 , x3 , x4 , x5 32,0,30,0,0
Vi du:
1 f x 6 x1 x2 x3 3x4 x5 7 x6 7 min

0
0
1
0

2
4
0

x1
x3
x6

x1 x2 x4 x6 15
2 2 x1 x3 2 x6 9
4 x 2 x x 3x 2
4
5
6
1

3 x j 0; j 1,6

s tan dard form


1 f x 6 x1 x2 x3 3x4 x5 7 x6 7 min
x1 x2 x4 x6 15
2 2 x1 x3 2 x6 9
4 x 2 x x 3x 2
4
5
6
1

3 x j 0; j 1,6

1 1 0 1 0 1
A 2 0 1 0 0 2

4 0 0 2 1 3

- 17 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bang n hinh:
H s n c Phng
ban
an
1
1
1

x2
x3
x5

f x

15
9
2
26+7

-7

x1

x2

x3

x4

x5

x6

-1
-2
4

1
0
0

0
1
0

-1
0
2

0
0
1

(1)
-2
-3

-5
0
0
-2
0
(3)
x6
-7
15
-1
1
0
-1
0
1
x3
1
39
-4
2
1
-2
0
0
x5
1
47
1
3
0
-1
1
0
f x
-19+7
-2
-3
0
(1)
0
0
phng an c ban ban u:
max j 6 3 x6 in
arv 1 x2 out
phng an th 2
max j 4 1but ai 4 0, 1,2,1 bai toan khng co phng an ti u.

- 18 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Vi du:
1 f x 2 x1 6 x2 4 x3 2 x4 3x5 max
x1 2 x2 x3 52
2 4 x2 2 x3 x4 60

3 x2 x5 36

3 x j 0; j 1,5

s tan dard form


1 g ( x) f x 2 x1 6 x2 4 x3 2 x4 3x5 min
x1 2 x2 4 x3 52
2 4 x2 2 x3 x4 60

3 x2 x5 36

3 x j 0; j 1,5

1 2 4 0 0
A 0 4 2 1 0

0 3 0 0 1

Bang n hinh:
H s n c Phng
ban
an
2
2
-3

x1
x4
x5

g x

x3
x4
x5

g x

x3
x2
x5

g x

-6

-4

-3

x1

x2

x3

x4

x5

1
0
0

2
4
3

(4)
2
0
3

0
1
0

0
0
1

(16)
1
0
0
0
1
0
0
0

0
0
1
0
0
-1/6
1/3
-1
-1/3

0
0
0
1
0
0
0
1
0

52
60
36
116

13
34
36
-92
22/3
34/3
2
-310/3

0
1/4
-1/2
0
-4
1/3
-1/6
1/2
-23/6

9
1/2
(3)
3
(1)
0
1
0
0

phng an c ban ban u:

- 19 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

max j 3 16 x3 in
52
min i 1
13
4
a rv 4 x1 out

phng an th 2
max j 2 1 x2 in
34
3
arv 3 x4 out
min i 2

Phng an cui cung:

x1, x2 , x3 , x4 , x5

0,

j 0, j ta

co phng an ti u la:

34 22

, ,0,2
3 3

Gia tri cua phng an:

f0 g0

310
3

- 20 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

2 THUT TOAN N HINH M RNG


I. Chu y trong thu t toan n hinh m r ng
Nu g p bai toan dang chinh tc cha phai dang chun ta dung n gia
a bai toan v dang chun.
1. Nu bai toan m r ng khng co phng an ti u thi bai toan xut
phat cung khng co phng an ti u.
2. Nu bai toan m r ng co phng an ti u ma cac n gia u bng 0,
thi bo phn n gia i ta con phng an ti u cua bai toan xut phat.
3. Nu bai toan m r ng co phng an ti u ma trong o con it nht 1
n gia > 0, thi bai toan xut phat khng co phng an ti u.
Vi du:

1 f x x1 2 x2 x4 _ 5 x5 min

0 0 3 9 0
3 x3 9 x4 0

x2 7 x3 5 x4 2 x5 5
, A 0 1 7 5 2

1 2
4
1
1
2
4
1
2
x1 x2 x3 x4 x5
1 3 3
3
5
3
3
3
5
3

3 x j 0; j 1,5
s tan dard

form

1 f x x1 2 x2 x4 _ 5 x5 Mx6 Mx7 min

3 x3 9 x4 x6 0
x2 7 x3 5 x4 2 x5 x7 5
1
2
4
1
2
x1 x2 x3 x4 x5
3
3
3
3
3

3 x j 0; j 1,7

0 0 3 9 0

A 0 1 7 5 2

1 2
4
1
1 3 3
3
5

1 0
0 1

0 0

- 21 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bang n hinh:
H s n c Phng
ban
an
M
M
1

x6
x7
x1

0
5
2/3

f x

-5

x1

x2

x3

x4

x5

0
0
1

0
(1)
-1/3

-3
-7
2/3

-9
-5
4/3

0
-2
1/3

(-7/3+M)
0
1
0
0

2/3-10M
-3
-7
-5/3
-47/3-3M

1/3-14M
-9
-5
-1/3
-34/3-9M

16/3-2M
0
-2
-1/3
2/3

5M+2/3
0
x6
0
0
x2
5
0
x1
7/3
1
f x
37/3
0
phng an c ban ban u:
7
max j 2 M x2 in

5
min i 2
1
arv 1 x7 out

phng an th 2
max j 5

2
0 but
3

ai5 0,2, 0 bai


3

- 22 -

toan khng co phng an ti

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Vi du:

1 f x 16 x1 7 x2 9 x3 min

2
1
1
2
x1 x2 x3
3

3
3
3
5
5 x1 5 x2 7

1
3
5

1
0

3 x j 0; j 1,3
s tan dard

form

1 f x 16 x1 7 x2 9 x3 Mx4 min

2
1
1
x1 x2 x3
3
3
3
5 x1 5 x2 x4 7

3 x j 0; j 1,4

2
3
5

1
3
5

Bang n hinh:
H s n c Phng
ban
an

-16

x1

x2

x3

x3
x4

-2/3
-5

-1/3
(5)

1
0

10-5M
-1
-1

(-10+5M)
0
1

0
1
0

9
M

f x

x3
x2

1/3
7
7M+3
12/15
7/5

f x

17
0
phng an c ban ban u:
max j 2 10 5M x2 in
7
5
arv 5 x4 out
min i 2

Phng an cui cung:

j 0, j ta

co phng an ti u la:

x1, x2 , x3

7 12
0, ,
5 15

Gia tri cua phng an: f 0 17


Vi du:
- 23 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x 2 x1 4 x2 2 x3 min
x1 2 x2 x3 27
2 2 x1 x2 2 x3 50
x x x 18
1
2
3

3 x j 0; j 1,3
s tan dard

form

1 f x 2 x1 4 x2 2 x3 0.x4 min
x1 2 x2 x3 27
2 2 x1 x2 2 x3 50
x x x x 18
2
3
4
1
3 x j 0; j 1,4

1 2 1 0
A 2 1
2 0

1 1 1 1
s tan dard form

1 f x 2 x1 4 x2 2 x3 0.x4 Mx5 Mx6 min


x1 2 x2 x3 x5 27
2 2 x1 x2 2 x3 x6 50
x x x x 18
1
2
3
4

3 x j 0; j 1,6

1 2 1 0
A 2 1
2 0

1 1 1 1

1 0
0 1

0 0

- 24 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bang n hinh:
H s n c Phng
ban
an
M
M
0

x5
x6
x4

27
50
18

f x

x1

x2

x3

x4

1
2
1

-2
1
-1

1
(2)
-1
3

0
0
1

-4-M
-5/2
1/2
-1/2
-5-5M/2

(2+3M)
0
1
0
0

0
0
0
1
0

77M
-2+3M
x5
2
0
x3
25
1
x4
43
2
f x
-50+2M
-4
phng an c ban ban u:
max j 3 2 3M x3 in
min i 2 25

arv 2 x6 out

phng an th 2
j 0 but

x5 2 0 bai

toan xut phat khng co phng an ti u.

- 25 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

BAI TP
Bai 1
1 f x 2 x1 x2 2 x3 min
x1 4 x3 7
1 0 4
A

0 1 1
x2 x3 10

3 x j 0; j 1,3
s tan dard

form

Bang n hinh:
H s n c Phng
ban
an
2
-1

x1
x2

f x

x3
x2

7
10
4
7/4
33/4

f x

-19/4
Phng an cui cung: j

x1, x2 , x3

0,

-1

x1

x2

x3

1
0

0
1

(4)
1

0
1/4
-1/4

0
0
1

(5)
1
0

-5/4

0
0
0, j ta co phng an ti u la:

33 7
,
4 4

Gia tri cua phng an: f 0

19
4

- 26 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bai 2
1 f x 4 x1 x2 2 x3 max
x2 x3 8
0 1 1
A

1 1 0
x1 x2 5

3 x j 0; j 1,3

s tan dard form


1 g x f x 4 x1 x2 2 x3 min

Bang n hinh:
H s n c Phng
ban
an
2
-4

x3
x1

g x

x2
x1
g x

8
5
-4
8
13

-60
Phng an cui cung: j

x1, x2 , x3 13,8,0

-4

-1

x1

x2

x3

0
1

(1)
-1

1
0

0
0
1

(7)
1
0

0
1
1

0, j ta

0
-7
co phng an ti u la:

Gia tri cua phng an: f 0 g 0 60

Bai 3
- 27 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x x1 2 x2 x3 min
x1 2 x2 x3 12
2 x1 x2 x3 10

3 x j 0; j 1,3
s tan dard

form

1 f x x1 2 x2 x3 0 x4 0 x5 min
x1 2 x2 x3 x4 12
2 x1 x2 x3 x5 10

3 x j 0; j 1,5

1 2 1 1 0

2 1 1 0 1

Bang n hinh:
H
n c Phng
s
ban
an

0
0

x4
x5

f x

x2
x5

12
10
0
6
4

f x

-12
Phng an cui cung:

x1, x2 , x3 0,6,0

-2

x1

x2

x3

x4

x5

1
2

2
1

1
-1

1
0

0
1

-1
1/2
3/2

2
1
0

-1
1/2
-3/2

0
1/2
-1/2

0
0
1

-2

0
-2
-1
0, j ta co phng an ti u la:

Gia tri cua phng an: f 0 12

- 28 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bai 4
1 f x x1 2 x2 x3 max
x1 2 x2 3x3 10
x1 3x2 x3 5

3 x j 0; j 1,3

s tan dard form


1 g x f x x1 2 x2 x3 0 x4 0 x5 min
x 2 x2 3x3 x4 10
2 1
x1 3x2 x3 x5 5

3 x j 0; j 1,5,

1 2 3 1 0

1 3 1 0 1

s tan dard form


1 g x f x x1 2 x2 x3 0 x4 0 x5 Mx6 min
x1 2 x2 3x3 x4 10
x1 3 x2 x3 x5 x6 5

3 x j 0; j 1,6

1 2 3 1 0
1 3 1 0 1

0
1

- 29 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bang n hinh:
H
n c Phng
s
ban
an

0
M

-1

-2

x1

x2

x3

x4

x5

-1
1

2
(3)

3
1

1
0

0
-1

5M
20/3
5/3

M+1
-5/3
1/3

(3M+2)
0
1

M-1
7/3
1/3

0
1
0

-M
(2/3)
-1/3

x5
x2

-10/3
10
5

1/3
-5/2
-1/2

0
0
1

-5/3
7/2
3/2

0
3/2
1/2

(2/3)
1
0

g x

-10

-4

-1

x4
x6
g x

x4
x2
g x

10
5

Phng an cui cung: 1 2 0, but ai1 2 ; 2 0 Bai toan xut phat

khng co phng an ti u.
Bai 5
1 f x 3x1 x2 3x3 max
5

2
1
x1 2 x2 x3 2
1

2 10 x2 5 x3 5 A 0 10 5
3x 2 x 4
0 3 2
2
3

3 x j 0; j 1,3

s tan dard form


1 g x f x 3x1 x2 3x3 Mx4 Mx5 min
x1 2 x2 x3 2

10 x2 5 x3 x4 5
3x 2 x x 4
2
3
5

2
1
1

3 x j 0; j 1,5 A 0 10 5
0 3 2

0 0
1 0

0 1

Bang n hinh:
- 30 -

Toan chuyn nganh

H
s

-3
M
M

Quy hoach tuyn tinh

n c Phng
ban
an

x1
x4
x5
g x

2
5
4

-3

-1

x1

x2

x3

1
0
0

2
-10
-3

-1
(5)
2

9M-6
0
-13M-5
(7M)
x1
3
1
0
0
x3
1
0
-2
1
x5
2
0
(1)
0
g x
2M-6
0
(M-5)
0
x1
3
1
0
0
x3
5
0
0
1
x2
2
0
1
0
g x
4
0
0
0

0
,

Phng an cui cung: j


ta co phng an ti u la:
x1, x2 , x3 3,2,5 , Gia tri cua phng an: f 0 g x 4

- 31 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bai 6
1 f x 2 x1 x2 x3 min

4
4 x1 x2 2 x3 x4 12

2 2 x1 2 x2 x3 x5 10 A 2

1
x1 2 x2 x3 23
1

2
3 x j 0; j 1,5
s tan dard

2
2

1
1

1 0

1 0
0 1
0

form

1 f x 2 x1 x2 x3 Mx6 Mx7 min

4 x1 x2 2 x3 x4 x6 12
2 2 x1 2 x2 x3 x5 10

1
x1 2 x2 x3 x7 23

2
4

3 x j 0; j 1,7 A

1
1

0
0

Bang n hinh:
H
n c Phng
s
ban
an

-1

x1

x2

x3

x4

x5

-4
-2
1

-1
2
-2

(2)
-1
-1/2

-1
0
0

1
0
0

M
0
M

x6
x5
x7

12
10
23

f x

35M

x3
x5
x7

-3M-2

-3M-1

6
-2
16
-4
26
0
f x
26M-6
0
Phng an cui cung: j 0, j but
phng an ti u.
Bai toan 7

(3M/2
-M
+1)
-1/2
1
-1/2
3/2
0
-1/2
-9/4
0
-1/4
(-9M/4-1/2)
0
-M/4+1/2
x7 26 0 Bai toan gc khng co

- 32 -

0
0
1
0
0

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x x4 x5 20 max
3
x2 2 x4 3 x5 7
0 1 0 2

2 x3 x4 3x5 2 A 0 0 1 1 3
x x x 2
1 0 0 1
1
1
4
5

3 x j 0; j 1,5

s tan dard form


1 g x f x x4 x5 20 min
x2 2 x4 3 x5 7
2 x3 x4 3x5 2
x x x 2
1
4
5

3 x j 0; j 1,5
Bang n hinh:
H
n c Phng
s
ban
an

0
0
0

x2
x3
x1

7
2
2

-1

-1

x1

x2

x3

x4

x5

0
0
1

1
0
0

0
1
0

2
-1
(1)

3
-3
1

0
0
(1)
1
0
0
0
1
0
0
0
1
0
0
0
j 0, j ta co phng an ti u la:
x1, x2 , x3 , x4 , x5 0,3,4,2,0 , Gia tri cua phng an: f 0 g 0 22

1
1
-2
1
0

g x

-20
x2
3
x3
4
x4
2
g x
-22
Phng an cui cung:

0
-2
1
1
-1

Bai 8

- 33 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x x1 2 x2 x3 max
4 x1 4 x2 2 x3 6 4 x1 4 x2 2 x3 6
2 x1 x2 2 x3 6 x1 x2 2 x3 6
2x x 2x 4
2x x 2x 4
1
2
3
1
2
3

3 x j 0; j 1,3
s tan dard

form

1 g x f x x1 2 x2 x3 0 x4 0 x5 min
4 x1 4 x2 2 x3 x4 6
4 4 2 1 0

2 x1 x2 2 x3 x5 6 A 1 1 2 0 1

2 1 2 0 0
2 x1 x2 2 x3 4

s tan dard form

1 g x f x x1 2 x2 x3 0 x4 0 x5 Mx6 Mx7 min


4 x1 4 x2 2 x3 x4 6
4 4 2 1 0

2 x1 x2 2 x3 x5 x6 6 A 1 1 2 0 1
2x x 2x x 4
2 1 2 0 0
1
2
3
7

3 x j 0; j 1,7
H
n c Phng
s
ban
an

0
M
M

x4
x6
x7

6
6
4

g x

10M
10
2
2
2M+2
15
1
5/2
1/2

x4
x6
x3

g x

x4
x2
x3

g x

0 0
1 0

0 1

-1

-2

x1

x2

x3

x4

x5

-4
1
2

-4
1
-1

-2
2
(2)
3

1
0
0

0
-1
0

3M+1
-2
-1
1
-M+2
-9/2
-1/2
3/4
11/4

-2
-5
(2)
-1/2
(2M+3/2)
0
1
0
0

(4M-1)
0
0
1
0
0
0
1
0

0
1
0
0
0
1
0
0
0

-M
0
-1
0
-M
-5/2
-1/2
-1/4
3/4

3
4

Phng an cui cung: 5 0, but ai5 0 Bai toan xut phat khngco
phng an ti u.
Bai 9

- 34 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x x1 2 x2 3x3 x4 max
x1 2 x2 3x3 15 x1 2 x2 3x3 15
1 2 3 0

2 2 x1 x2 5 x3 20 2 x1 x2 5 x3 20 2 1 5 0
x 2 x x x 10 x 2 x x x 10 1 2 1 1
2
3
4
2
3
4
1
1

3 x j 0; j 1,4
s tan dard form
1 g x f x x1 2 x2 3x3 x4 Mx5 Mx6 min
x1 2 x2 3x3 x5 15
1 2 3 0

2 2 x1 x2 5 x3 x6 20 A 2 1 5 0
x 2 x x x 10
2
3
4
1
1 2 1 1

Bang n hinh:
H
n c Phng
s
ban
an

M
M
-1

x5
x6
x4
g x

15
20
10

1 0
0 1

0 0

-1

-2

-3

-1

x1

x2

x3

x4

1
2
1

-2
1
2

3
(5)
1

0
0
1

35M-10
3M
-M
(8M+2)
0
x5
3
-1/5
-13/5
0
0
x3
4
2/5
1/5
1
0
x4
6
3/5
9/5
0
1
g x
3M-18
-M/5-4/5 -13M/5-2/5
0
0
Phng an cui cung: j 0, j but x5 3 0 Bai toan gc khng co
phng an ti u.

- 35 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bai 10
1 f x 2 x1 x2 x4 min
x1 x2 x3 15
2 x1 x2 x3 x4 27
2 x x x 18
1
2
3

3 x j 0; j 1,4
s tan dard

form

1 f x 2 x1 x2 x4 0 x5 0 x6 min
x1 x2 x3 x5 15
1 1 1 0 1 0

2 x1 x2 x3 x4 27 1 1 1 1 0 0
2 x x x x 18 2 1 1 0 0 1
1
2
3
6

3 x j 0; j 1,6
Bang n hinh:
H
n c Phng
s
ban
an

0
1
0

x5
x4
x6
f x

15
27
18

27
x5
6
x4
18
x1
9
f x
0
x5
12
x3
12
x1
15
f x
-30
Phng an cui cung:

-2

x1

x2

x3

x4

x5

x6

1
1
(2)

1
1
-1

-1
1
-1

0
1
0

1
0
0

0
0
1

(3)
0
0
1
0
0
0
1
0

0
1
3/2
-1/2
3/2
(3/2)
-1/2
-1/2
3/2
(5/2)
2
0
1
1
0
0
-1
0
j 0, j ta co phng an ti u la:
x1, x2 , x3 , x4 15,0,12,0 , Gia tri cua phng an: f 0 30

Bai 11
- 36 -

0
0
1
0
0
1/3
2/3
1/3
-5/3

0
1
0
0
0
1
0
0
0

0
-1/2
-1/2
1/2
-3/2
-2/3
-1/3
1/3
-2/3

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x 2 x1 4 x2 x3 x4 max
x1 3 x2 x4 1
2 5 x2 2 x4 3
2 x 8x 2 x 6
2
3
4

3 x j 0; j 1,4

s tan dard form


1 g x f x 2 x1 4 x2 x3 x4 0 x5 0 x6 0 x7 min

x1 3 x2 x4 x5 1
1 3 0 1 1 0 0
5 x2 2 x4 x6 3 0 5 0 2 0 1 0

2 x2 8 x3 2 x4 x7 6 0 2 8 2 0 0 1

3 x j 0; j 1,7
Bang n hinh:
H
n c Phng
s
ban
an

-2
0
0

x1
x6
x7

1
3
6

g x

-2
x1
1
x6
3
x3
3/4
g x
-11/4
Phng an cui cung:

x1 , x2 , x3 , x4

3
1,0, ,0
4

-2

-4

-1

-1

x1

x2

x3

x4

x5

x6

x7

1
0
0

3
-5
2

0
0
(8)

1
-2
2

1
0
0

0
1
0

0
0
1

0
1
0
0
0

-2
(1)
-1
3
0
1
-5
0
-2
1/4
1
1/4
-9/4
0
-5/4
0, j ta co phng an ti u la:

, Gia tri cua phng an: f 0 g 0

- 37 -

11
4

-2
1
0
0
-2

0
0
1
0
0

0
0
0
1/8
-1/8

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bai 12
1 f x 10 x1 3x2 2 x3 2 x4 2 x5 4 x6 5 min
x1 x2 x3 x5 2 x6 2
2 2 x1 x3 x4 2 x5 x6 3
4 x 6 x 6 x 3 x 4 x 18
1
3
4
5
6

3 x j 0; j 1,6
s tan dard

form

1 1 1 0 1 2
2 0 1 1 2 1

4 0 6 6 3 4
1 f x 10 x1 3x2 2 x3 2 x4 2 x5 4 x6 Mx7 Mx8 5 min
x1 x2 x3 x5 2 x6 2
1 1 1 0 1 2
2 2 x1 x3 x4 2 x5 x6 x7 3 2 0 1 1 2 1
4 x 6 x 6 x 3 x 4 x x 18 4 0 6 6 3 4
1
3
4
5
6
8

3 x j 0; j 1,8
hinh:
H
n c Phng
s
ban
an

-3
M
M

x2
x7
x8
g x

2
3
18

Bang n

0 0
1 0

0 1

-10

-3

-2

-4

x1

x2

x3

x4

x5

x6

1
2
4

1
0
0

-1
(1)
6

0
-1
-6

1
2
3

2
1
4

21M-1 6M+7
0
(7M+1)
-7M-2 5M-1
x2
5
3
1
0
-1
3
x3
3
2
0
1
-1
2
x8
0
-8
0
0
0
-9
g x
-4
-8M+5
0
0
-1
-9M-3

0
,

Phng an cui cung: j


ta co phng an ti u la:
x1, x2 , x3 , x4 , x5 , x6 0,5,3,0,0,0 , Gia tri cua phng an: f 0 4

- 38 -

5M-2
3
1
-2
-2M-3

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bai 13
Giai bai toan QHTT:

1 f x 10 x1 3x2 2 x3 x4 2 x5 4 x6 2 max
x1 x2 x3 x5 2 x6 2

2 x1 x3 x4 2 x5 x6 3
4 x 6 x 6 x 3 x 4 x 18
3
4
5
6
1

3 x j 0; j 1,6

Bai 14
Giai bai toan QHTT:

1 f x 2 x1 x2 x3 x4 min
x1 x2 x3 2 x4 2
2 x2 3x3 7 x4 2

2 x3 3x4 5

3 x j 0; j 1,4
S : x x1, x2 , x3 , x4 0,2,0,0
Bai 15
Giai bai toan QHTT:
1 f x 2 x1 3x2 4 x3 x4 min
3 x1 x2 2 x3 4 x4 2
2 2 x1 x3 3x4 1

x1 4 x3 2 x4 4

3 x j 0; j 1,4

2 1
S : x x1 , x2 , x3 , x4 0, ,0,
3 3

Bai 16
Giai bai toan QHTT:

1 f x 3x1 2 x2 x3 min
x1 x2 2 x3 6
2 x1 2 x2 x3 5
3 x x 2 x 14
3
1 2

3 x j 0; j 1,3
S : x x1 , x2 , x3 2,0,4

- 39 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bai 17
Giai bai toan QHTT:

1 f x 4 x1 3x2 2 x3 x4 min
6 x1 2 x2 3x3 x4 57
2 x1 3x2 2 x3 16

2 x1 x2 4 x3 12

3 x j 0; j 1,4

Bai 18
Giai bai toan QHTT:

1 f x 2 x1 2 x2 x3 x4 min
3x1 2 x2 4 x3 x4 8
2 2 x1 3x2 x3 5

x1 x2 x3 12

3 x j 0; j 1,4
S : x x1 , x2 , x3 , x4 0,2,1,0
Bai 19
Giai bai toan QHTT:
1 f x 2 x1 10 x2 4 x3 6 x4 max
3 x1 x2 2 x4 16
2 x1 2 x2 x3 2 x4 4

x2 3x3 x4 0

3 x j 0; j 1,4
S : no

PATU

Bai 20
Giai bai toan QHTT:
1 f x x1 2 x2 x3 min
x1 4 x2 2 x3 6
2 x1 x2 2 x3 6
2x x 2x 4
1
2
3

3 x j 0; j 1,3

14 12 2
, ,
5 5 5

S : x x1 , x2 , x3

- 40 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

CHNG III: BAI TOAN I NGU


1 KHAI NIM
I. Bai toan i ngu( D) cua bai toan gc ( P)dang chinh tc:
a

1 f x c1x1 c2 x2 c3 x3 min A 11 12 13
a21 a22 a23
a11 x1 a12 x2 a13 x3 b1

(P) 2
a11 a21
a21x1 a22 x2 a23 x3 b2

3 x j 0 j 1,3

AT a12 a22

a13 a23

1 g y b1 y1 b2 y2 max
a11 y1 a21 y 2 c1

(D) 2 a12 y1 a22 y2 c2


a y a3 y c
2
3
13 1

3 y j j 1,2 tu y

Nh n xet:
1. ham muc tiu Pf x min thi ham muc tiu cua Dg y max va ngc
lai.
2. s n cua bai toan nay la s rang bu c cua bai toan kia va ngc lai.
3. cac h s ci & bi 2 bai toan i ngc cho nhau.
4. ma tr n cac h s rang bu c 2 bai toan la chuyn vi cua nhau.
II. Quy tc l p
bai toan i ngu( Dual problem)
Bai toan P(D)
Bai toan D(P)
f x

c j x j

j 1

g y

min

Rang bu c th i: aij x j
j 1

Cung chiu

bi
b
i
bi

i 1

0
0

tu y y

n th i:

yi

Cung chiu

0
0

tu y y

n th j:

bi y i max

xj

Rang bu c th j: aij yi
i 1

Ngc chiu

Ngc chiu

Vi du: Tim bai toan i ngu cua bai toan


- 41 -

cj

cj
cj

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x 2 x1 3x2 x3 x4 max
1
2 x1 x2 x3 x4 5

2 x1 x2 2 x3 x4 7 2
5 x x 3 x x 20 3
1
2
3
4

3 x1, x2 0, x3 0, x4 tu y y
2
A 1

2
1 1 1
1
1
2 1 AT

1
1
3 1

D
1 g y 5 y1 7 y2 20 y3 min

1
1
2
1

5
1

2 y1 1 y 2 5 y3 2
y1 y 2 y3 3
y1 2 y 2 3 y3 1
y1 y 2 y3 1

3 y1 0, y2 tu y

y ,

y3 0

- 42 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Vi du: Tim bai toan i ngu cua bai toan

1 f x 5 x1 x2 2 x3 3x4 6 x 5 min
3x1 x2 2 x3 3 x4 4 x 5 80
x x x x x 10
2 1 2 3 4 5
3 x1 2 x2 2 x3 x4 x 5 30

x1 x3 6

3 x1 0, x2 , x3 0, x4 , x5 tu y
3
1

1
1

3 2

2
1
2
1

3
1

AT 2
1 1

3
0 0
4
3
1

4
1

1
1

1
1

0
0

1 2 0

1 2 1

D
1 g y 80 y1 10 y 2 30 y3 6 y 4 max
3 y1 y 2 3 y3 y 4 5
y y 2 y 1
1
2
3

2 y1 y 2 2 y3 y 4 3
3 y1 y 2 y3 3

4 y1 y 2 y3 6
3 y1 tu y y , y 2 0 y3 , y 4 0

- 43 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

2 QUAN H GIA BAI TOAN GC VA BAI TOAN I


NGU
I. inh ly i ngu:
1) inh ly 1: i vi c p bai toan i ngu P&D chi xay ra 1 trong cac
trng hp sau:
1. ca 2 u khng co phng an.
2. ca 2 u co phng an, luc o ca 2 co cung phng an ti u va gia tri
2 ham muc tiu i vi phng an ti u bng nhau.
3. iu ki n cn va u 2 phng an x 0 of P & y 0 of D Ti u la:

f x0 g y0

2) inh ly 2: ( l ch bu yu):
iu ki n cn va u 2 phng an x 0 of P

0
x j

aij yi0 c j

i 1

0
y0

a
x

b
j 0
i ij j
j 1

& y 0 of

Ti u la:

j 1, n
i 1, m

II. Tim nghi m cua bai toan gc qua nghi m


cua bai toan i ngu
Gia s bai toan i ngu co phng an ti u:

0
y 0 y10 , y 20 , , y m

Th 1: nu co
Th 2: Thay

yi0 0 aij x j bi
j

0
y 0 y10 , y20 , , y m

vao cac biu thc aij yi0 c j j 1, n


m

i 1

nu vi chi s j nao o biu thc nay khac 0 thi


vi du:
cho bai toan gc:

1 f x 2 x1 5 x2 4 x3 x 4 5 x5 min
x1 6 x2 2 x 4 9 x5 32

2 2 x2 x3 1 x 4 3 x5 30
2
2

3x2 x5 36

3 x j 0 j 1,5

- 44 -

xj 0

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bai toan i ngu la:

1 g y 32 y1 30 y2 36 y3 max
y1 2
6 y 2 y 3y 5
1
2
3

y2 4
1
2 y1 y2 1

3
9 y y y 5
1
2
3

2
3 y1, y2 tu y y, y3 0

Ta a bit kt qua bai toan gc:


phng an ti u: x 0 32,0,30,0,0 with
an ti u cua bai toan i ngu:
th 1:

f x 0 184

By gi ta tim phng

x10 32 y1 2
x30 30 y 2 4

Th 2: thay x 0 32,0,30,0,0 vao biu thc 3x2 x5 36 0 y3 0


V y phng an ti u la y 0 2,4,0 & g y 0 184
Vi du:
Cho bai toan gc:

1 f x 52 x1 60 x2 36 x3 min

x1 2
2 x1 4 x2 3 x3 6
4 x1 2 x2 4
x 2 2
x3 3

3 x j tu y

y j 1,3

1
2

A 4

0
0

0
4
2
1
0

0
3
1

T
0 A 0

0
0

2
4
3

4
2
0

0
1
0

0
0

- 45 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Bai toan i ngu la:

1 g y 2 y1 6 y2 4 y3 2 y4 3 y5 max
y1 2 y 2 4 y3 52
2 4 y2 2 y3 y4 60

3 y 2 y5 36

3 yi 0i 1,5

Kt qua cua bai toan i ngu:

310
34 22

y 0 0, , ,0,2 , g y 0
3 3
3

By gi ta tim kt qua cua bai toan gc:


Th 1:
y 20

34
0 2 x1 4 x2 3 x3 6
3

22
y30
0 4 x1 2 x2 4
3

11
x1

6
2 x1 4 x2 3 x3 6

5
4 x1 2 x2 4 x2
3

x3 3
x

3
3

y50 2 0 x3 3

V y phng an ti u cua bai toan gc: x

BAI TP:
1)

1 f x 2 x1 4 x2 x3 x 4 5 x5 max
x1 3x2 x 4 1
2 5x2 2 x 4 3
x 4x x 3
3
4
2

3 x j 0 j 1,4

a) Tim BTN cua bai toan trn.


b) Giai BT gc va suy ra kt qua cho BTN.

- 46 -

11 5
, ,3
6 3

x1 , x2 , x3

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

2)

1 f x 27 x1 50 x2 18 x3 max
x1 2 x2 x 3 2
2 2 x1 x2 x3 4
x 2 x x 2
2
3
1
3 x1, x2 tu y y , x3 0

c) Tim BTN cua bai toan trn.


d) Giai BTN va suy ra kt qua cho BT gc.
3)

1 f x 2 x1 x2 x 4 min
x1 x2 x 3 15
x1 x2 x 3 x 4 27
2 x1 x2 x3 18

3 x j 0 j 1,4

e) Tim BTN cua bai toan trn.


f) Giai BT gc va suy ra kt qua cho BTN.
4)

1 f x 2 x1 3x2 3x3 max

x1 x2 x 3 12

x1 x2 2 x 3 15
x 2 x 2 x 20
2
3
1

3 x j 0 j 1,3

g) Tim BTN cua bai toan trn.


h) Giai BT gc va suy ra kt qua cho BTN.
BAI TP CO LI GIAI

- 47 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1)

1 f x 2 x1 4 x2 x3 x 4 max
x1 3x2 x 4 1 1
2 5 x2 2 x 4 3 2
2 x 8 x 2 x 6 3
3
4
2
3 x j 0 j 1,4
i) Tim BTN cua bai toan trn.
j) Giai BT gc va suy ra kt qua cho BTN.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
1
A 0

3
5

0
0

1
1
3
2 AT

0
2

1 g y y1 3 y2 6 y3 min

0
5

0
2

0
2

y1 2
3y 5y 2 y 4
2
3
1
2
8y3 1

y1 2 y2 2 y3 1

3 y j 0, j 1,3

Ta a bit kt qua bai toan gc:


phng an ti u:

x 0 x1 , x2 , x3 , x4 1,0, ,0 with
4

f x0

11
4

By gi ta tim

phng an ti u cua bai toan i ngu:


th 1:
x10 1 y1 2
x30

3
1
y3
4
8

Th 2: thay x

1,0, ,0
4

V y phng an ti u la y

vao biu thc(2) 5 x2 2 x4 3 3 0 y2 0


0

1
11

2,0, & g y 0
3
4

2)

- 48 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x 10 x1 3x2 2 x3 2 x4 2 x5 4 x6 5 min
x1 x2 x3 x5 2 x6 2

2 x1 x3 x4 2 x5 x6 3
4 x 6 x 6 x 3x 4 x 18
3
4
5
6
1

3 x j 0; j 1,6

k) Tim BTN cua bai toan trn.


l) Giai BT gc va suy ra kt qua cho BTN.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
1
A 2

1
0
0

1 0
1
1
6 6

1
2
3

2
4
1
1
0
0

2
1 1
6

T
1 A

0 1 6
4
1
2
3

1
4
2

1 g y 2 y1 3 y2 18 y3 max
y1 2 y 2 4 y3 10

y1 3

y1 y 2 6 y3 2
y 2 6 y3 2

y1 2 y2 3 y3 2

2 y1 y 2 4 y3 4
3 y j tu y y j 1,3

Ta a bit kt qua bai toan gc:

phng an ti u: x 0 x1, x2 , x3 , x4 , x5 , x6 0,5,3,0,0,0 with f x 0


ta tim phng an ti u cua bai toan i ngu:
th 1:

11
By gi
4

x20 5 0 y1 3
x30 3 0 y 2 6 y3 1
y1 3

y3 a
y 6a 1
2

V y phng an ti u la y 0 y1, y 2 , y3 3, a,6a 1 , a R & g y 0 4


3)

- 49 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x x1 3x2 3x3 min

x1 2 x2 2 1
2 3x1 x2 x 3 4 2

1
x3 3

4
3 x j 0 j 1,3

m) Tim BTN cua bai toan trn.


n) Giai BTN va suy ra kt qua cho gc.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
1
3
A
0

2
1
0
0

1 3 0
1
T
A 2 1 0

1
0 1 1

1
0

1 g y 2 y1 4 y2 1 y3 y4 max
4

y1 3 y 2 1
2 2 y1 y2 3
y y 3
3
2

3 y j 0, j 1,3
Ta bit kt qua bai toan N:
11
phng an ti u: y 0 y1 , y2 , y3 , y4 1,0,3,0 with g y 0 By gi ta tim

phng an ti u cua bai toan gc:


th 1:

y10 1 0 x1 2 x2 2
y30 3 0 x3

1
4

Th 2: thay y 0 1,0,3,0 vao biu thc(2) 2 y1 y2 3 1 0 x2 0


V y phng an ti u la x

1
11

2,0, & f x 0
4
4

4)

1 f x 3x1 7 x2 x3 2 x 4 max
2 x1 3 x2 x3 2 x 4 15 1
2 2 x1 2 x2 3x3 30 2
2 x 2 x 3x 4 x 16 3
1
2
3
4

3 x j 0 j 1,4
- 50 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

o) Tim BTN cua bai toan trn.


p) Giai BT gc va suy ra kt qua cho BTN.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
1 3
A 1 2

1 2

1
3
3

1
3
0 AT

1
4

2
2

1
2
3

1
2

1 g y 15 y1 30 y 2 16 y3 min

2 y1 2 y 2 2 y3 3
3 y 2 y 2 y 7
1
2
3

y1 3 y 2 3 y3 1

2 y1 4 y3 2

3 y1, y2 0, y3 tu y

Ta a bit kt qua bai toan gc:


phng an ti u:

x 0 x1 , x2 , x3 , x4 7,0,0, with
2

f x 0 20

By gi ta tim

phng an ti u cua bai toan i ngu:


th 1:
x10 7 0 2 y1 2 y 2 2 y3 3
x40

1
0 2 y1 4 y3 2
2

Th 2: thay x

7,0,0,
2

vao biu thc(2) 2 x1 2 x2 3x3 30 16 0 y2 0

V y phng an ti u la y

4,0, & g y 0 20
2

5)

1 f x 12 x1 9 x2 7 x3 8 x 4 min
3x1 2 x2 x3 x 4 15 1
2 x1 2 x2 2 x3 3x4 10 2
2 x x 2 x x 12 3
1
2
3
4

3 x j 0 j 1,4

q) Tim BTN cua bai toan trn.


r) Giai BT gc va suy ra kt qua cho BTN.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
- 51 -

Toan chuyn nganh

3
A 1

2
2

1
2

3
1
2
3 AT

1
1

Quy hoach tuyn tinh

1
2
2
3

1
1

1 g y 15 y1 10 y2 12 y3 max
3 y1 y 2 2 y3 12
2y 2y y 9
1
2
3

y1 2 y 2 2 y3 7

y1 3 y 2 y3 8

3 y1 0, y2 tu y

y , y3 0

Ta a bit kt qua bai toan gc:


phng an ti u: x 0 x1, x2 , x3 , x4 2,0,4,0 with f x 0 52 By gi ta tim
phng an ti u cua bai toan i ngu:
th 1:

x10 2 0 3 y1 y 2 2 y3 12
x30 4 0 y1 2 y 2 2 y3 7

Th 2: thay x 0 2,0,4,0 vao biu thc(1) 3x1 2 x2 x3 x4 15 5 0 y1 0


V y phng an ti u la y

17

0,5, & g y 0 52
2

- 52 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

6)

1 f x 4 x1 3x2 3x3 max


x1 2 x2 x3 40 1
2 x1 x2 2 x3 60 2

x1 20 3

3 x j 0 j 1,3

s) Tim BTN cua bai toan trn.


t) Giai BT gc va suy ra kt qua cho BTN.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
1 2
A 1 1

1 0

1
1

T
2 A 2

1
0

1
1
2

1
0

1 g y 40 y1 60 y 2 20 y3 min
y1 y 2 y3 4
2 2 y1 y2 3
y 2y 3
1
2

3 y j 0, j 1,3

Ta a bit kt qua bai toan gc:


phng an ti u: x 0 x1, x2 , x3 20,0,20 with f x 0 140 By gi ta tim
phng an ti u cua bai toan i ngu:
th 1:

x10 20 0 y1 y 2 y3 4
x30 20 0 y1 2 y 2 3

Th 2: thay x 0 20,0,20 vao cac biu thc(1)(2)(3) u nh n kt qua =0


y1 5 2a

Vi y j 0, j 1,3 y2 1 a, a 0, a R
y a
3

V y phng an ti u la y 0 5 2a,1 a, a & g

- 53 -

y 0 140

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

7)

1 f x 6 x1 8 x2 x3 min
3x1 5 x2 3x3 20 1

2 x1 3x2 2 x 3 9 2
6 x 2 x 5 x 30 3
1
2
3

3 x j 0 j 1,3

u) Tim BTN cua bai toan trn.


v) Giai BTN va suy ra kt qua cho gc.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
3
A 1

5
3
2

3
3

T
2 A 5

3
5

6
2

1
3
2

1 g y 20 y1 9 y2 30 y3 max
3 y1 y 2 6 y3 6
2 5 y1 3 y2 2 y3 8
3y 2 y 5y 1
1
2
3

3 y j 0, j 1,3

Ta bit kt qua bai toan N:


phng an ti u:

,0,0 with
3

y 0 y1 , y 2 , y3

phng an ti u cua bai toan gc:


th 1:
1
0 3 x1 5 x2 3 x3 20
3

0 1
Th 2: thay y 3 ,0,0 vao biu

19
5 y1 3 y 2 2 y3 8
0 x2 0
3
3 y1 y 2 6 y3 6 5 0 x1 0
y10

V y phng an ti u la x

thc(1)&(2)

20
20

0,0, & f x 0
3
3

8)

- 54 -

20
g y0
3

By gi ta tim

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x x1 2 x2 x3 min
x1 3 x2 4 x3 12 1

2 3x1 x2 2 x 3 10 2

x1 x2 x 3 8 3

3 x j 0 j 1,3

w) Tim BTN cua bai toan trn.


x) Giai BTN va suy ra kt qua cho gc.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
1
A 3

3
1
1

4
1

T
2 A 3

4
1

3
1
2

1 g y 12 y1 10 y2 8 y3 max

1
1

y1 3 y 2 y3 1
2 3 y1 y2 y3 2
4y 2y y 1
1
2
3

3 y j 0, j 1,3

Ta bit kt qua bai toan N:


phng an ti u:

1 3
, ,0 with
10 10

y 0 y1 , y 2 , y3

phng an ti u cua bai toan gc:


th 1:
1
0 x1 3x2 4 x3 12
10
3
y 20 0 3 x1 x2 2 x3 10
10

0 1 3
Th 2: thay y 10 , 10 ,0 vao

y10

biu thc(2)
x1 4 x3 12
3x1 2 x3 10

3 y1 y 2 y3 2 2 0 x2 0

V y phng an ti u la x

21
8 13
,0, & f x 0
5
5
5

- 55 -

g y0

21
5

By gi ta tim

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

9)

1 f x x1 2 x2 4 x3 min
x1 x2 3x3 4 1

2 2 x1 2 x2 3x 3 6 2
x 2 x 3x 2 3
1
2
3

3 x j 0 j 1,3

y) Tim BTN cua bai toan trn.


z) Giai BTN va suy ra kt qua cho gc.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
1
2
2

1
A 2

1
2

3
2
1

T
3 A 1 2

3 3
3

1 g y 4 y1 6 y2 2 y3 max
y1 2 y 2 y3 1
2 y1 2 y2 2 y3 2
3y 3y 3y 4
1
2
3

3 y j 0, j 1,3

Ta bit kt qua bai toan N:


phng an ti u:

10 31 17
, , with
11 33 33

y 0 y1 , y 2 , y3

tim phng an ti u cua bai toan gc:


th 1:
10
0 x1 x2 3 x3 4
11
31
y 20
0 2 x1 2 x2 3 x3 6
33
17
y 20
0 x1 2 x2 3 x3 2
33
32

11

14
32 14 26
x2 PATU x 0
, ,
11
11 11 33

x3 26

33
y10

10)

- 56 -

349
g y0
33

By gi ta

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

1 f x 16 x1 8 x2 4 x3 min
3x1 2 x2 2 x3 16 1

2 4 x1 3x2 x 3 14 2
5 x 3x x 12 3
1
2
3

3 x j 0 j 1,3

aa)Tim BTN cua bai toan trn.


bb)Giai BTN va suy ra kt qua cho gc.
GIAI:
Bai toan i ngu la:
3
A 4

2
3
3

2
3

T
1 A 2

2
1

4
3
1

5
3

1 g y 16 y1 14 y212 y3 max
3 y1 4 y 2 5 y3 16
2 2 y1 3 y2 3 y3 8
2y y y 4
1
2
3

3 y j 0, j 1,3

Ta bit kt qua bai toan N:


phng an ti u: y 0 y1, y2 , y3 1,2,0 with g y 0 44 By gi ta tim
phng an ti u cua bai toan gc:
th 1:

y10 1 0 3 x1 2 x2 2 x3 16
y 20 2 0 4 x1 3 x2 x3 14

Th 2: thay y 0 1,2,0 vao biu thc(1)


2 x2 2 x3 16
3 x2 2 x3 14

3 y1 4 y2 5 y3 16 5 0 x1 0

V y phng an ti u la x 0 0,3,5 &

f x 0 44

- 57 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

CHNG IV: BAI TOAN VN TAI


1 BAI TOAN VN TAI DANG TNG QUAT
I. Thit l p bai toan
Gia s co m ni A1 , A2 ,..., Am cung cp 1 m t hang nao o co khi lng
tng ng la a1 , a2 ,..., am . Cung luc o co n ni B1, B2 ,..., Bn tiu thu loai
hang o vi khi lng yu cu tng ng la b1 , b2 ,..., bn .
Goi Ai i 1, m la im phat hang th i., B j j 1, n la im thu hang th j.
ai b j
iu ki n cn bng thu phat
i
j

Ma tr n cc phi C cij m n trong o cij la chi phi v n chuyn 1 tn hang t


Ai n B j
Hay l p k hoach v n chuyn t mi im phat n mi im thu bao nhiu
tn hang :
cac im phat u phat ht hang.
Cac im thu nh n u s hang yu cu.
Tng cc phi phai tra la it nht
II. M hinh toan hoc:
Goi xij la s tn hang v n chuyn t Ai n B j
Ta co m hinh toan hoc:
1 f x cij xij min
i

xij

ai i 1, m
j 1
2 m

x b j j 1, n
ij
i 1

3 xij 0i 1, m; j 1, n
III Bai toan di dang bang

- 58 -

Toan chuyn nganh

Thu
Cc
Phat

B1

B2

b1

b2

c11

A1 : a1

x11

A2 : a2

ci1

c1n
x1n

c2n

x2n

cij

cin

xij

cmj

cm2
xm1

c2 j

xi 2

x2 j

ci 2

cm1

Bn
bn

c1 j

x22

xi1

x1 j

c22

Ai : ai

x12

x21

Bj

bj

c12

c21

Am : am

Quy hoach tuyn tinh

cmn

xmj

xm 2

xin

xmn

1) Dy chuyn:
a. 1 day cac cua bang ma 2 lin tip cung hang hay c t goi la dy
chuyn.
b. 1 dy chuyn khep kin goi la 1 vong.
c. Nhng ng vi xij 0 trong 1 phng an nao o goi la chon.
Nhng con lai la loai.
d. 1 phng an co u m+n-1 chon goi la phng an khng suy bin.

- 59 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

2 TINH CHT CUA BAI TOAN VN TAI


I.Tinh cht 1:
Bai toan v n tai cn bng thu phat lun co phng an ti u.
II. Tinh cht 2:

Gia s ta co bang m hang, n c t va E la t p hp gm m+n-1 cua bang


khng cha vong. Gia s i, j la cua bang khng thu c E. Nu ta b sung
i, j vao E c E1 thi E1 se cha 1 vong duy nht V. Cui cung ta loai
khoi E1 1 tuy y cua vong V c E2, thi E2 lai gm m +n-1 cua bang
khng cha vong.
hinh trn: m=4,n=4, t p E gm m+n-1=7 anh du X khng cha vong.
Khi b sung thm (4,4) tao thanh vong V duy nht. Khi mt i 1 cua V thi
mt vong.
III. L p phng an c ban ban u
Dung phng phap phn phi ti a vao co cc phi nho nht
Vi du
B3
B1
B2
Thu
20
40
30
Cc phi
Phat
1

A1 : 30

20

10
4

A2 : 25

25
8

A3 : 35

30

Phng an c ban ban u co 5 chon ung bng m+n-1=5, nn Phng an


ban u khng suy bin.
- 60 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Vi du
Thu
Cc phi
Phat

B1

B2

B3

25

25

10

A1 : 10

10
7

A2 : 30

25
3

A3 : 20

20

Phng an c ban ban u co 4 chon < m+n-1=5, nn Phng an ban u


suy bin do o ta phai b sung chon khng (2,3) ma khng tao thanh
vong.
IV. Thu t toan Quy 0 chon
1.inh ly: Nu ta c ng vao hang i cua ma tr n ccC cij m n s
ri tu y y i 1, m
va c n g vao c t j s s j tu y y j 1, n ta se co bai
toan v n tai mi vi ma tr n cc phiC cij m n with cij cij ri s j tng
ng vi bai toan ban u
( nghia la phng an ti u cua bai toan nay cung la phng an ti u cua
bai toan kia va ngc lai)
2. Thu t toan:
Bc 1: quy 0 cc phi cac chon:
Gia s ta co 1 phng an c ban ban u vi m+n-1 chon . Ta c ng vao
hang i cua ma tr n cc phi s ri i 1, m va c ng vao c t j s
j 1, n . Ta chon ri , s j th nao cc phi mi cij cij ri s j 0
sj
Bc 2: Kim tra tinh ti u:
1) Nu sau khi quy 0 cc phi cac chon, ma cac loai u co cc phi
0 thi phng an ang xet la ti u.
2) Nu sau khi quy 0 cc phi cac chon, ma co it nht 1 loai co cc
phi <0 thi phng an ang xet khng phai ti u, ta chuyn sang bc
3
Bc 3: Xy dng phng an mi tt hn
1) Tim a vao: i , j co cc phi m nho nht la a vao.
2) Tim vong iu chinh: b sung i , j vao m+n-1 chon ban u
c vong iu chinh
- 61 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

3) Phn chn le cua vong V: ta anh s th t cac cua vong V bt u


t i , j , khi o V phn thanh 2 lp:
V C : Cac co th t chn
V L : Cac co th t le.
4) Tim a ra va lng iu chinh:
min x x
a ra la i, j V C ij i 0 j 0
5)L p phng an mi:X xij m n
x x 0 0 if i, j V C
ij
i j

xij xij x 0 0 if
i j
x
if
ij

i, j V L
i, j V

Nghia la:
Cac le ta c ng thm vao 1 lng iu chinh xi 0 j 0 .
Cac chn ta tr 1 lng iu chinh xi 0 j 0 .
Gi nguyn cac khng nm trong vong iu chinh.
Vi du: Giai bai toan v n tai sau:
Thu
Cc phi
Phat

B1

B2

B3

80

20

60

1
50

A2 : 40

20

20
9

11

r3 =-4

60

s1 =-3

6
r2 =0

A3 : 70

r1 =

A1 : 50

10

s2 =-2

s3 =-7

Bc 1: l p phng an c ban ban u: co 5 chon ung bng


m+n-1=5, do o PAB la 0 suy bin.
Bc 2: quy 0 chon
s1 3 r3 4

s2 2
s3 7 r1 6
Cc phi mi cac 0 chon: cij cij ri s j

Chon r2 0

(1,1):10-7+5=8.
(1,2): 6-2+4=8.
- 62 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

(2,2): 6-7+1=0
(3,2): -4+9-2=2.
(2,3): 0+6-7=-1

r 1

50
0

r 0

20

20
2

r 0

60

10

S=0
S=0
S=1
Bc 3: Kim tra tinh ti u: Phng an cha ti u vi loai (2,3) co
cc phi m
Bc 4: l p phng an mi tt hn:
Chon vong iu chinh V 2,3 , 2,1 , 3,1 , 3,3 ,
Lng iu chinh: min 20,10 10
2 chn-10
2 le +10

- 63 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Ta co phng an mi va cc phi mi theo bang sau:


7

50
0

10

20

10

70

Ta co cc phi mi cac khng chon 0 , nn phng an cui cung la ti


u.
Kt qua cua bai toan:
PATU:
0
X 10

70

0
20
0

50
10

Chi phi v n chuyn: f x 1 50 3 20 2 20 7 60 11 10 680

- 64 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

3 BAI TOAN VN TAI KHNG CN BNG THU PHAT


I. Trng hp tng lng hang phat > tng lng hang thu
ai b j
M hinh toan hoc co dang:
1 f x cij xij min
i

xij ai i 1, m

j 1
m

xij

i 1

b j j 1, n

3 xij 0i 1, m; j 1, n
II. I. Trng hp tng lng hang phat < tng lng hang thu
ai b j
M hinh toan hoc co dang:
1 f x cij xij min
i

xij

ai i 1, m
j 1
2 m

x b j j 1, n
ij
i 1

3 xij 0i 1, m; j 1, n
Phng phap:
Trng hp 1: l p thm tram thu giaBn 1 vi nhu cu bn 1 ai b j 0
cac trn c t nay co cc phi =0
Trng hp 2: l p thm tram phat giaAm 1 vi nhu cu am 1 b j ai 0
cac trn hang nay co cc phi =0
Chu y: khi tim phng an c ban ban u, ta phn phi vao cac chinh
trc, cac trn hang hay c t ng vi cac tam phat hay thu gia khi nao con
tha mi phn vao.
Vi du:
Giai bai toan v n tai di y:

- 65 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Thu
Cc phi

20

40

60

phat
80

30

50

Tng s phat=160>tng s thu=120


Ta l p thm tram thu gia( c t th t) ta c bang sau:
20
40
60
(40)
Thu
Tram
Thu
Cc phi
gia
phat
80
3
4 4
0 1
0 0
0
30
50

10
2

30
0 5

60
0 3
1

20
S=1
S=-4
S=-1
Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:
0
X 0

20

10
30
0

60
0
0

10
0

30

Tng chi phi v n chuyn: f x 180

- 66 -

R=0

10
0

R=2

R=0

30
S=0

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

BAI TP:
1) Giai bai toan v n tai sau:
80
50
5

20

60

40

70

11

GIAI:
80
50

20
8 4

40

0 2

70

20(-10)
7

20
0 9

60(+10)
S=-3

S=-2

Chon vong iu chinh

V 2,3 , 2,1 , 3,1 , 3,3 ,

Lng iu chinh: min 20,10 10

- 67 -

60
8

50
6

-1 R=0

(+10)
11

10(-10)
S=-7

R=6

R=-4

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Phng an va cc phi mi c cho bang sau:


5
7 4
7 1
0 R=-1
3

0 2

10
7

20
0 9

70
S=0

0
3

50
6

R=0

10
11

R=0

0
S=1

S=0

Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:


0
X 10

70

0
20

50
10

Tng chi phi v n chuyn: f x 670


2) Giai bai toan v n tai sau:
60
70
100
2
1

40

30

80

20

GIAI:
60

70

100

80

30(+30)
5
0

20

30(-30)
6

40
0

70(-30)
3
-1

(+30)
2 2

-1

20
1

- 68 -

30
5

0 R=3

0 6

0 R=0

30
5

0 R=1

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

S=-5

20
S=-2

S=-4

S=-6

Chon vong iu chinh

V 2,2 , 1,2 , 1,1 , 2,1 ,

Lng iu chinh: min 30,70 30


Phng an va cc phi mi c cho bang sau:
2
0 1
0 4
4 3
-1 R=-1
60
5

40(-30)
3
0

0
6

30(+30)
3 2
0

S=1
S=1
Chon vong iu chinh

2
20
1

(+30)
0 6
0

20
S=0

0 R=0

30 (-30)
5
0 R=0
S=0

V 1,4 , 1,2 , 2,2 , 2,4 ,

Lng iu chinh: min 30,40 30


Phng an va cc phi mi c cho bang sau:
2
0 1
0 4
4 3
0
60
5

10
3

0
6

60
3 2

20
1

30
0 6
0

0
5

20
S=0
S=0
S=0
S=1
Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:
60
X 0

10
60

0
20

30
0

20

Tng chi phi v n chuyn: f x 460

- 69 -

R=0

1 R=0
1 R=0

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

3) Giai bai toan v n tai sau:


20
120
6
3

100

145

30

150

150

150

25

GIAI:
20
120

100
4
0

145

150

1 R=2

120
0 5

R=3

55(+20)
0 6
0

R=0

95(-20)
7
5

R=4

S=-6

S=-4

150

150

20(-20)
75
2
-2 4

-1 3

25

(+20)
3
3

25
0 4

S=-4
Chon vong iu chinh

30

1
25
S=-5

S=-3

V 3,1 , 3,5 , 2,5 , 2,1 ,

Lng iu chinh: min 20,95 20

- 70 -

30
2
S=-1

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Phng an va cc phi mi c cho bang sau:


6
6 3
0 1
0 4
5 5
1
0
2
20
3

120
0 5

75(-75)
4
-1 3

(+75)
1

25
0 4

25
S=0

S=2

30
2

S=0

S=0

1 R=0
0

R=0

75(+75)
0 6
0

R=0

75(-75)
7
5

R=0

S=0

Chon vong iu chinh

V 3,2 , 3,5 , 2,5 , 2,2 ,

Lng iu chinh: min 75,75 75 , luc nay phng an mi co 7 chon<8 .


Nn PA suy bin ta b sung thm chon 0: (3,5) ma 0 tao thanh vong vi
cac a chon cua PA mi.
Phng an va cc phi mi c cho bang sau:
6
6 3
1 1
0 4
5 5
1 R=0
1
0
2
20
3

120
1 5

0
4

75
1

25
0 4

25
S=1

S=0

S=0

R=0

R=0

R=-1

150
0 6

30
2

0
7

S=0

S=0

Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:


0
0
X
20

120

0
75
25

0
25
0

0
0 150

30
0

0
0
0

- 71 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Tng chi phi v n chuyn: f x 1040


4) Giai bai toan v n tai sau:
10
10
5
5
1

10

20

20

15

20

30

11

GIAI:
10
5

15

20

10
4

30

10

10

0 4

5
4

1 2

1
1

S=-5

3
5

20
5
1

-1 R=2

(+5)
9

R=2

11

R=0

5(-5)
7
0

10
4

10
1 9

5
S=-5

S=-3

Chon vong iu chinh

V 2,5 , 2,4 , 4,4 , 4,5 ,

Lng iu chinh: min 20,5 5

- 72 -

20

5(+5)
S=-9

20(-5)
S=-11

R=4

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Phng an va cc phi mi c cho bang sau:


5
3 1
0 4
5 6
1 7
3

5
4

10
4

2 2

7
0
7

10
4

10
1 9

5
S=0

S=-1

10
S=0

S=0

R=0

R=1

5
9

R=0

11

R=0

15
S=0

Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:


0
10
X
0

0
0
5

0
10
0

0
10
10

15

Tng chi phi v n chuyn: f x 435


5 Giai bai toan v n tai sau:
30
15
25
3
4

15

15

40

GIAI:

- 73 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

30
25

15

5
5

40

15
0
3

25
S=-2

4
1

15

20
6

2
-1 R=0
a vao
(+15)
3
0 R=0

15(-15)
1
0
B sung
0(+15)
S=-1

R=-1

15(-15)
S=-3

S=-1

bang trn: PACB ban u co 5 <m+n-1=6. PA suy bin, do o ta b sung


(3,2) 0 tao vong vi cac a chon.
Chon vong iu chinh
V 2,4 , 2,2 , 3,2 , 3,4 ,

Lng iu chinh: min15,15 15


Phng an va cc phi mi c cho bang sau:
3
0 4
2 2
0 6
3

R=0

5
5
2

3
0

1
0
B sung
0
1
0

20
6
5

R=0

15
3

R=0

25
15
0
S=0
S=0
S=0
S=1
PA nay s chon: 5<6, nn PA suy bin ta b sung (2,2) 0 tao vong vi
cac a chon.
Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:
0
5

X 0
0

25 15

20
0
0

0
15

Tng chi phi v n chuyn: f x 150

- 74 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

6)Giai bai toan v n tai sau:


180
280
8

200

230

280

14

320

290

GIAI:
180
280

320

290

180
5

200

230

5 6
0 14
B sung
0
0 4
-1 6
a vao
140
5 3
0 4

280
7

0 R=-3

280
7

1 R=-2

R=0

200
90
S=0
S=-3
S=-4
S=-4
bang trn: PACB ban u co 5 <m+n-1=6. PA suy bin, do o ta b sung
(1,) 0 tao vong vi cac a chon.
Chon vong iu chinh
V 2,2 , 3,2 , 3,3 , 2,3 ,

Lng iu chinh: min 200,140 140


Phng an va cc phi mi c cho bang sau:
8
4 6
0 14
7 7
0 R=0
B sung
0
280
2
0 4
0 6
1 7
2 R=1
a vao
180
140
0
5
4 3
0 4
0 9
5 R=0
S=-1

60
S=0

230
S=0

S=0
- 75 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

PA nay s chon: 5<6, nn PA suy bin ta b sung (1,) 0 tao vong vi


cac a chon.
Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:

0
0

X 180 140

0
60

0
0

280
0

230

Tng chi phi v n chuyn: f x 3980


Bai toan khng cn bng thu phat
7 Giai bai toan v n tai sau:
8
7
10
8
9

12

15

12

19

11

GIAI:
8
10
19
11
9

7
1

4
-3 8
a vao
(+6)
6(-6)
5
2 9
1

0 2

8(-6)
1(+6)
S=-7
S=-8
Chon vong iu chinh

12
1

12

5
4
0 9

12
7

15

6 1
7

S=-5
- 76 -

11
3
S=-5

Tram
thu gia
0
0

6
0

0 R=0

1
0

R=4

R=6

S=0

R=0

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

V 2,1 , 4,1 , 4,2 , 2,2 ,

Lng iu chinh: min 6,8 6


Phng an va cc phi mi c cho bang sau:

- 77 -

Toan chuyn nganh

4
0
a vao
6
5
5
1

8
0
9

0 2

2
S=3

Quy hoach tuyn tinh

12

12
7

7
S=3

5
4
0 9
6 1
11
3

S=0

S=0

R=0

6
0

0 R=0

1
0

R=0

R==-3

S=0

Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:


0
6
X
0

0
0
0
7

12 0
0 11
8

Tng chi phi v n chuyn: f x 131


8) Giai bai toan v n tai sau:
20
50
50
4
5

60

30

40

70

11

GIAI:

- 78 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

20
50

50
8

60
8

30
Tram
thu gia
0
10 R=10

50
6

40

0 3

-1

4 R=4

70

20
9

20(-10)
(+10)
3 7
0 11
0

S=-6
Chon vong iu chinh

30(+10)
S=-7

10(-10)
S=-11

30
S=0

V 2,3 , 2,2 , 3,2 , 3,3 ,

Lng iu chinh: min10,20 10


Phng an va cc phi mi c cho bang sau:
4
7 5
7 1
0 0
9 R=-1
2

0 3

20
9

10
3 7

50
0 6
0
a vao
10
0 11
1

4 R=0

R=0

40
0
30
S=0
S=0
S=1
S=0

0
Ta co cac 0 chon co cc phi . Ta co PATU:
0
X 20

0
10
40

50
10
0

0
0

30

Tng chi phi v n chuyn: f x 460

- 79 -

R=0

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

9) Giai bai toan v n tai sau:


30
100
4

40

60

70

80

20

GIAI:
30
100

40

80

20

30
6

5
3

20
0 2

S=-7
Chon vong iu chinh

60
3

70
0

30(+30)
6
0

30(-30)
7
2

70(-30)
4
-1 R=0
a vao
(+30)
3
-1 R=1

S=-6

S=-5

20
S=-3

V 2,4 , 1,4 , 1,3 , 2,3 ,

Lng iu chinh: min 70,30 30


Phng an va cc phi mi c cho bang sau:
4
-1 5
4 3
0 2
0 R=-1
(+30)
7
30(-30)
6

3
20
0 2

60
6

0
7

20
S=0
S=0
Chon vong iu chinh

S=1

0 R=3

40(-30)
4
0

R=0

30(+30)
3
0

R=0

S=1

V 1,1 , 2,1 , 2,4 , 1,4 ,


- 80 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Lng iu chinh: min 40,30 30

- 81 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Phng an va cc phi mi c cho bang sau:


4
0 5
4 3
0 2
0 R=0
30
7

0
6

3
20
1 2

60
6

0
7

10
4

R=0

60
3

R=0

20
S=1
S=0
S=0
S=0
Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:
30
X 0

0
20

60
0

10
60

20

Tng chi phi v n chuyn: f x 660


10) Giai bai toan v n tai sau:
150
120
100
3
5

80

50

11

130

170

12

GIAI:
150

120

100

130

20(-20)
1
0

170

80

50

-2 11

R=3

80(+20)
4
1

-1 3

R=5

12

R=0

130
5
-1 8
0
a vao
(+20)
40(-20)
S=-6
S=-8

80
S=-12

- 82 -

7
50
S=-7

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

Chon vong iu chinh

V 3,1 , 3,2 , 1,2 , 1,1 ,

Lng iu chinh: min 40,20 20


Phng an va cc phi mi c cho bang sau:
3
1 5
0
7
-2 11
7

R=0

0
1
130
5

100(-80)
4
0

(+80)
6

-2 3

R=-1

12

R=0

Lng iu chinh: min100,80 80


Phng an va cc phi mi c cho bang sau:
3
1 5
0
7
0 11
7

R=0

0
1
130
5

20
20(+80)
S=1
S=0
Chon vong iu chinh

80(-80)
S=0

7
50
S=0

V 1,3 , 1,2 , 3,2 , 3,3 ,

20
4

80
6

R=0

12

R=0

20
100
0
50
S=0
S=0
S=2
S=0
Ta co cac 0 chon co cc phi 0 . Ta co PATU:

X 130

20

20
0

80
0

0
0

100

50

Tng chi phi v n chuyn: f x 2040

- 83 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

BAI TP T GIAI
Giai cac bai toan v n tai cho bi bang sau:
1)
25
40
20
40
4
3
7

10
8

20

35

AP S
25
X 0

15
0

0
20

0
0

25

10

Tng chi phi v n chuyn: f x 340


2)
220
310
300
8
5

200

250

500

12

11

13

180

10

15

18

14

AP S
0
X 40

180

50
260
0

0
200
0

250
0

Tng chi phi v n chuyn: f x 8690

- 84 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

3)
76

62

88

45

40

79

10

19

102

13

11

70

12

17

10

60

12

18

18

AP S
31
0
X
0

45

48

62
0
0

40
0
0

0
30
15

0
0

40

Tng chi phi v n chuyn: f x 2659


4)
85
75
105
4
16

60

50

10

14

65

10

18

12

20

55

14

18

45

12

85
0
AP S X 0

0
0
55
20

0
60
0
0

20
5

25

Tng chi phi v n chuyn: f x 2080

- 85 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

5)
120

280

130

270

100

300

10

11

150

10

250

12

13

AP S
0
0
X
120

0
30
30

100
0
0

0
270

220

30

Tng chi phi v n chuyn: f x 5590

- 86 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

TAI LIU THAM KHAO


[1] GS. ng Hn. Quy hoach tuyn tinh. Trng ai hoc Kinh T TP. H
Chi Minh.
[2] Ng Thanh Phong. ai s tuyn tinh va Quy hoach tuyn tinh. Nha xut
ban ai hoc quc gia TP. H Chi Minh-2003.
[3] Nguyn Canh. Quy hoach tuyn tinh. Nha xut ban ai hoc quc gia TP.
H Chi Minh-2004.
[4] Bui Minh Tri. Toan Kinh T. Nha xut ban ai hoc Bach khoa Ha N i2007.

- 87 -

Toan chuyn nganh

Quy hoach tuyn tinh

MUC LUC
Chng 1: Bai toan quy hoach tuyn tinh
1 : 1 s vi du dn n bai toan quy hoach tuyn tinh

Trang
1
1

2 : Cac dang bai toan quy hoach tuyn tinh

3 : Bin i dang cua bai toan quy hoach tuyn tinh

Chng 2: Phng phap n hinh


1 : Thu t toan n hinh

15
15

2 : Thu t toan n hinh m r ng


Bai t p co li giai
Chng 3: Bai toan i ngu
1 : Khai ni m

20
26
41
41

2 : Quan h gia bai toan gc va bai toan io ngu


Bai t p co li giai
Chng 4: Bai toan v n tai
1 : Bai toan v n tai dang tng quat
2 : Tinh cht cua bai toan v n tai
3 : Bai toan v n tai khng cn bng thu phat

44
47
59
59
61
66

Bai t p co li giai
Tai li u tham khao
Muc luc

68
86
87

- 88 -

You might also like