PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P1/1

Primer 1. Dimenzionisati nosa sistema proste grede, raspona L = 6.0 m, optereen jednako raspodeljenim stalnim optereenjem g = 40 kN/m po itavom rasponu. U
optereenje je uraunata i sopstvena teina nosaa. Popreni presek je pravougaoni, dimenzija b/d = 25/60 cm. Kvalitet materijala: MB 30, RA 400/500.
Dimenzionisanje prema momentima savijanja
Pri proraunu nominalnog napona smicanja tn koristi se statika visina h, pa je najpre
potrebno sprovesti dimenzionisanje prema momentima savijanja.
Mg = 406.02/8 = 180 kNm
pretp. a1 = 7 cm
7 = 53 cm
288 10 2
25 2.05

Aa = 22.633

Mu = 1.6180 = 288 kNm

h = 60 3R19

= 2.236

e b / e a = 3.5 / 9.018
m = 22.633%
4.5 5

53

k=

25 53 2.05
2

= 15.37 cm
40
100

usvojeno:

3R19
4.5 2x8=16 4.5

6R19 (17.01 cm2)

3 (4.5 + 9.5 )
= 7 cm
6

a1 =

25

hstv. = 60 - 7 = 53 cm = hpretp.
Odreivanje nominalnog napona smicanja
Tg = 406.0/2 = 120 kN
tn =

Tu = Tmu = 1.6120 = 192 kN

Tmu
Tmu
192

=
= 0.161 kN/cm2 = 1.61 MPa
b z b 0.9 h 25 0.9 53

MB 30

tr = 1.1 MPa (lan 89. Pravilnika BAB 87)

Kako je u najoptereenijem preseku prekoraena raunska vrstoa betona pri istom

smicanju tr, to je potrebno osiguranje armaturom. Istovremeno, moe se konstatovati da je
tn = 1.61 MPa < 5tr = 5.5 MPa
pa nije potrebno korigovati dimenzije poprenog preseka ili marku betona.
Odreivanje duine osiguranja
Predstavlja duinu na kojoj je prekoraena raunska vrstoa tr, odnosno gde je potrebna raunska poprena i poduna armatura.
l=

L
t 6 .0
1 .1
1 - r =
1 = 0.95 m
2
tn
2 1.61

Zbog uoenog velikog broja greaka u izradi zadataka, napominje se da ne postoji univerzalni izraz
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

tn=1.61

tr =1.1

l = 0.95

[MPa]

l = 0.95

tr
3.00

3.00

tn

L = 6.00

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P1/2

za odreivanje duine osiguranja, ve je potrebno nai duinu dela nosaa na kome je napon tn vei od vrstoe tr.
Odreivanje potrebne armature
Osiguranje se vri poprenom (uzengije i, po potrebi, koso povijeni profili), i podunom
armaturom. Kako je nominalni napon smicanja
tn = 1.61 MPa < 3tr = 3.3 MPa
poprena armatura se odreuje iz redukovanog napona smicanja tRu.
1
(3 tr - tn ) b z
2
1
= (3 0.11 - 0.161) 25 0.9 53
2

Tbu =
Tbu

tn=1.61

[MPa]

tr =1.1

tRu=0.77

l = 0.95

Tbu = 100.8 kN

3.00

TRu = Tmu - Tbu = 192 - 100.8 = 91.2 kN

tRu =

TRu
TRu
91.2

=
= 0.077 kN/cm2 = 0.77 MPa , ili krae:
b z b 0.9 h 25 0.9 53

tRu =

3
3
(t n - t r ) = (0.161 - 0.11) = 0.077 kN/cm2
2
2

Redukovani napon smicanja tRu nema potrebe uporeivati sa raunskom vrstoom tr.
Uobiajeno je da se kao poprena armatura, kad god je to mogue, koriste dvosene
vertikalne uzengije. Stoga se usvaja:
m=2

q = 45 ;

a = 90

i sraunava potreban razmak armature (uzengija), iz uslova da napon koji uzengije mogu
prihvatiti bude jednak redukovanom naponu smicanja tRu:
eu

m au(1 )
sv (cos a + sin a cot q )
b tRu

eu

2 au(1 )
40 (cos 90 + sin 90 cot 45) = 41.82 au(1 )
25 0.077

Mogunosti izbora prenika uzengija su suene - na raspolaganju su praktino profili 8,

10 i 121, pa se redovno usvaja prenik armature a potrebno rastojanje sraunava:
pretp. R10 (au(1) = 0.785 cm2)

eu 41.820.785 = 32.9 cm

Nosivost preseka bi bila zadovoljena i usvajanjem razmaka od 30 cm. Ipak, maksimalno

rastojanje uzengija na duini osiguranja se ograniava na:

ipke veih prenika od 12 mm se ne mogu na propisan nain oblikovati (za detalje pogledati odeljak
"Oblikovanje armature" u Pravilniku BAB 87, lanovi 139-147), dok se ipke prenika manjeg od 8 mm
praktino ne mogu nabaviti, pogotovu traenog kvaliteta RA 400/500.

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P1/3

b = 25 cm

53
= min .
=
= 26.5 cm = 25 cm
2
2

25 cm

eu ,max

Usvajanje maksimalnog doputenog rastojanja od 25 cm, uz zadravanje pretpostavljenog

prenika uzengija, rezultiralo bi usvajanjem (32.9-25)/25100% = 31% vee armature od
raunski potrebne. Stoga je racionalno smanjiti pretpostavljeni prenik uzengije. Sledi:
pretp. R8 (au(1) = 0.503 cm2)

eu 41.820.503 = 21.0 cm < 25 cm = eu,max.

Pored maksimalnog rastojanja, Pravilnik BAB 87 u lanu 94 propisuje i minimalni procenat

armiranja uzengijama na duini osiguranja:
m uz =

m au(1 )
0 .2 %
b eu

UR8 eu

m au( 1 )
2 0.503
=
= 20.1 cm > eu,ra. = 21.0 cm
b m uz ,min . 25 0.2 10 -2
usvojeno:

UR8/20 (m=2) na duini l = 1 m

Crveno oznaen tekst "na duini osiguranja" sugerie da van duine osiguranja, odnosno
na delu nosaa na kome je tn tr, nije potrebno zadovoljiti prethodno navedene uslove u
pogledu maksimalnog rastojanja ili minimalnog procenta armiranja uzengijama.
Dodatna poduna zategnuta armatura se odreuje iz izraza:
DAa =

Tmu
(cot q - cot a )
2 sv

Posebno se naglaava da je u lanu 93. Pravilnika BAB 87 uinjena tamparska greka,

pa u izrazu za DAa stoji TRu umesto Tmu. Greka je navedena na kraju teksta Pravilnika.
DAa =

192
(cot 45 - cot 90) = 2.40 cm2
2 40

Ova armatura se sabira sa postojeom armaturom sraunatom za momente savijanja. U

preseku sa maksimalnom transverzalnom silom, za koji je armatura sraunata, moment
savijanja M=0, pa je DAa jedina statiki potrebna armatura. U ostalim presecima na duini osiguranja ova armatura se smanjuje proporcionalno smanjenju sile Tu. Superponira se sa
armaturom potrebnom za prihvatanje M, to se, po pravilu, radi grafiki (lan 167. Pravilnika
BAB 87).

usvojeno:

2R19 (5.68 cm2)2

Konstrukcija linije zateuih sila

Armatura za prihvatanje momenata savijanja sraunava se prema izrazu:
Aa =

Mu
Mu

z s v 0 .9 h s v

lanom 168. Pravilnika BAB 87 odreeno je da se preko "slobodnog krajnjeg oslonca ili krajnjeg oslonca
sa deliminim ukljetenjem" mora prevesti NAJMANJE TREINA UKUPNE ARMATURE U POLJU.

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P1/4

Usvajanjem konstantne vrednosti kraka unutranjih sila z du nosaa, potrebna povrina

armature u potpunosti odgovara promeni momenta savijanja du nosaa.
Sila zatezanja u armaturi se odreuje kao:
Zau = Aa sv =

Mu
Mu

z
0 .9 h

odnosno, dijagram sile zatezanja u armaturi usled M i eventulalno N (linije "M/z", lan 167.
BAB 87) je afin sa dijagramom graninog raunskog momenta savijanja Mu. U konkretnom
sluaju, ima oblik kvadratne parabole, sa strelom:
f = Zau ,max =

Mu ,max 288 10 2
=
= 603.8 kN
0 .9 h
0.9 53

Sada je potrebno izvriti pomeranje linije "M/z" du ose nosaa za veliinu v, ija vrednost
zavisi od naina prihvatanja glavnih napona zatezanja. U primeru se za osiguranje koriste
samo vertikalne uzengije, pa je, prema lanu 167:
v = 0.75h = 0.7553 =39.75 40 cm
Dobijena je linija zateuih sila, prema kojoj se vri usvajanje armature, odnosno odreuje
potrebna duina pojedinih profila. Razlika ordinata ove linije i linije "M/z" orijentaciono
prikazuje potrebnu armaturu DAa.

Voenje armature du nosaa

Armatura je sraunata i usvojena u karakteristinim presecima (polje - prema M, oslonac prema T). U ostalim presecima du nosaa njeno usvajanje se sprovodi grafiki, prema
konstruisanoj liniji zateuih sila.
Usvojena armatura u preseku u polju je R19. Sila zatezanja koju moe prihvatiti jedna
ipka ovog prenika i kvaliteta jednaka je:
(1 )
Zau
= aa(1 ) sv = 2.84 40 = 113.4 kN

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P1/5

Ukupno usvojenih 6 profila mogu prihvatiti silu zatezanja Zau = 6 113.4 = 680.4 kN , to je
vie od potrebne sile Zau,max. = 603.8 kN, odreene iz maksimalnog momenta savijanja
PRIBLINIM3 postupkom. Da bi bile odreene statiki potrebne (a time i ukupne) duine
svake pojedinane ipke, potrebno je preko linije zateuih sila konstruisati familiju linija
koje predstavljaju nosivost armature (isprekidane ekvidistantne horizontalne linije na skici).

Presene take linije zateuih sila (potrebna armatura) sa linijama nosivosti (usvojena armatura) oznaene su slovima A do D. Moe se uoiti da je Izmeu taaka D potrebno vie
od 2R19, izmeu taaka C vie od 3R19, izmeu taaka B vie od 4R19 i izmeu taaka A vie od 5R19. Ove statike zahteve potrebno je uklopiti sa konkretnim rasporedom armature u preseku i na logian nain ukidati pojedine ipke, vodei rauna da:
- u preseku ne moe biti manje od dva profila;
- raspored armature u odnosu na vertikalnu osu preseka treba da bude simetrian
(izuzetno, i to na vrlo maloj duini, od toga se moe odstupiti kod usvajanja koso
povijenih profila);
- ipke se iz preseka ukidaju obrnutim redosledom od dodavanja - najpre se ukidaju
srednje ipke iz gornjih redova armature, pa redom do dve ugaone.
U usvojenom preseku je neparan broj profila u jednom horizontalnom redu, to omoguava veu fleksibilnost - mogue je ukinuti jedan, dva ili sva tri profila odjednom. Mogui
rasporedi armature nakon ukidanja pojedinih profila prikazani su na narednoj skici. ipke
koje se ukidaju su obeleene praznim kruiem.
6R19

5R19

4R19

4R19

3R19

3R19

2R19

2R19

1R19

3R19

3R19

2R19

3R19

3R19

Grafiko dimenzionisanje je PRIBLIAN postupak i ne slui dimenzionisanju karakteristinih, ve svih ostalih preseka du nosaa. TANA vrednost kraka unutranjih sila (a time i sile Zau) se odreuje dimenzionisanjem. Ukoliko se pri grafikoj konstrukciji pojave prividne nedoslednosti vezane za dimenzionisane preseke,
ignoriu se i prednost daje analitiki sprovedenom reenju, o emu e u narednom primeru biti vie rei.
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P1/6

Presek armiran sa 5R19 ima dovoljnu nosivost na delu od oslonca sve do take A.
Ukoliko se, pak, ukinu dva profila odjednom, preostala armatura je dovoljna od oslonca do
take B, odnosno est profila u preseku bi zadrali izmeu taaka B. Pri tome nijedan od
dva mogua rasporeda ne spada u "idealne". Ukidanje tri profila odjednom bi zahtevalo da
se maksimalno potrebna armatura vodi gotovo po itavom rasponu nosaa (izmeu
taaka C), i ee se koristi kada je u pitanju armiranje gornje zone, gde je momentni
dijagram strmiji, odnosno razlike u duinama pojedinih ipki manje.
U primeru je odabrano da se ukine jedan profil. Mesto ukidanja je u taki A, odnosno
statiki potrebna duina ipke je (premereno sa crtea) 228 cm. ipka je oznaena brojem
4, koji predstavlja njenu jedinstvenu oznaku u planu i rekapitulaciji armature.

Postupak se u potpunosti ponavlja. U preseku je, na

delu izmeu oslonca i take A, preostalo 5 profila.
Mogue je ukinuti srednju ipku iz donjeg reda (taka
B), ili odjednom dve ipke iz gornjeg reda (taka C),
to je u primeru odabrano kao reenje. Statiki potrebna duina ovih ipki je (mereno) 476 cm. ipke su
oznaene brojem 3.

5R19

3R19
2R19

3R19

3R19

Konano, izmeu oslonca i take C preostala su tri profila u preseku. Mogue je ukinuti
srednju ipku (taka D). Statiki potrebna duina ove ipke je 554 cm, a oznaena je brojem 2. Preostale dve ipke su potrebne celom duinom nosaa i oznaene su brojem 1.

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P1/7

Na statiki potrebne duine potrebno je dodati i duine sidrenja, odreene prema lanovima 148-153 Pravilnika BAB 87. Za uslove dobre adhezije (lan 149 BAB, ipke u donjoj
polovini preseka, odnosno udaljene vie od 30 cm od gornje ivice pri betoniranju), za usvojen kvalitet materijala sledi:
MB 30 ; RA 400/500
Ls1 =

tp = 1.75 MPa

sv

400

=
= 31.7 = 31.71.9 = 60.3 60 cm
4 1.8 t p 4 1.8 1.75

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P2/1

Primer 2. Dimenzionisati nosa sistema proste grede, raspona L = 4.5 m, optereen

koncentrisanim povremenim optereenjem P = 300 kN koje deluje u treini
raspona. Sopstvenu teinu nosaa zanemariti. Popreni presek je pravougaoni,
dimenzija b/d = 30/65 cm. Kvalitet materijala: MB 25, RA 400/500.
P=300 kN

Dijagrami presenih sila

Ap = 3001.5/4.5 = 100 kN

3.00

1.50
4.50

Bp = 300 - 100 = 200 kN

Mp,max = 2001.5 = 300 kNm

Dimenzionisanje prema momentima savijanja

MB 25

h = 65 - 7 = 58 cm
200

fB = 17.25 MPa

58

k=

Tp

100

Mu = 1.8300 = 540 kNm

a1 = 7 cm

Mp

300

= 1.796

2R25

eb / ea = 3.5 / 3.82
m = 38.709%

4.5

5.5

540 10 2
30 1.725
30 58 1.725
Aa = 38.709

= 29.05 cm2
100
40

4R25

usvojeno:

6R25 (29.45 cm )

4.5

Osiguranje na delu uz oslonac B

3x7=21

4.5

30

usvojeno: z 0.9h = 0.958 = 52.2 cm = const.

Tu,max. = TuB = 1.8200 = 360 kN
tn =

> tr = 0.95 MPa

TuB
360
kN
=
= 0.230
= 2.30 MPa
2
b z 30 52
cm
< 3 tr = 2.85 MPa

Kako je napon tn konstantan i vei od tr , duina osiguranja je lb = 150 cm.

tBRu =
Usvojeno:
eu

3
kN
(0.230 - 0.095 ) = 0.202
= 2.02 MPa
2
cm 2
m=2

q = 45 ;

a = 90

2 au(1 )
40 (cos 90 + sin 90 cot 45) = 13.18 au( 1 )
30 0.202

pretp. R10 (au(1) = 0.785 cm2)

usvojeno:
DAa =

eu 13.180.785 = 10.35 cm

UR10/10 (m=2) na duini lb = 1.5 m

360
(cot 45 - cot 90 ) = 4.50 cm2
2 40
usvojeno:

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

2R25 (9.82 cm2)

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P2/2
tnA=1.15

Osiguranje na delu uz oslonac A

TuA = 1.8100 = 180 kN
tnA =

A
tRu
=0.30

kN > tr
180
= 0.115

cm2 < 3 tr
30 52.2

[MPa]

tBRu=2.02

Kako je napon tn konstantan i vei od tr , duina osiguranja je la = 300 cm.

A
tRu

la = 3.00

kN
3
= (0.115 - 0.095 ) = 0.030
cm 2
2

eu

tBn=2.30
lb = 1.50

2 au(1 )
40 (cos 90 + sin 90 cot 45) = 89.15 au( 1 )
30 0.030

Usvajajui iz praktinih razloga isti profil uzengija kao na delu uz oslonac B, sledi:
pretp. R10 (au(1) = 0.785 cm2)

eu 89.150.785 = 70.0 cm

Kako je na duini osiguranja propisano maksimalno rastojanje uzengija od 25 cm, logino

je, meutim, usvojiti manji prenik armature. Meutim, ovako veliko raunski potrebno rastojanje uzengija upuuje da treba proveriti minimalni procenat armiranja uzengijama:
muz

m au( 1 )
2 au(1 )
=
0.2% eu
= 33.3 au(1 ) < 89.15 au(1 )
-2
b eu
30 0.2 10

U ovom sluaju merodavne su minimalne, a ne raunski potrebne uzengije.

Nosivost uzengija se odreuje iz izraza:
tu ,u =

m au( 1 )
sv (cos a + sin a cot q ) = m uz s v (cos a + sin a cot q)
b eu

Usvajajui uobiajene vrednosti uglova (a = 90, q = 45) izraz u zagradi postaje jednak jedinici.
Kako procenat armiranja MORA biti barem 0.2% (lan 94. Pravilnika BAB 87), to nosivost
minimalno potrebnih uzengija na duini osiguranja iznosi:
0.2% 400 = 0.80 MPa za RA 400 / 500
tu ,u ,MIN = m uz ,MIN s v = 0.2% s v =
0.2% 240 = 0.48 MPa za GA 240 / 360

Princip osiguranja uzengijama da je nosivost usvojenih uzengija tu,u barem jednaka maksimalnom redukovanom naponu tRu na duini osiguranja. Lako je zakljuiti da, ukoliko je napon tRu
manji od napred sraunatih vrednosti (0.8 MPa za rebrastu, odnosno 0.48 MPa za glatku armaturu), MORAJU biti usvojene MINIMALNE uzengije.

UR10 (au(1) = 0.785 cm2)

eu 33.30.785 = 26.2 cm > 25 cm = eu,max.

UR8 (au(1) = 0.503 cm2)

eu 33.30.503 = 16.8 cm

usvojeno:
DAa =

180
(cot 45 - cot 90) = 2.25 cm2
2 40
usvojeno:

UR8/15 (m=2) na duini lb = 3.0 m

2R25 (9.82 cm2)1

Minimalno treina armature iz polja, lan 168. Pravilnika BAB 87

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

PRIMERI ZA VEBE

PRESECI NAPREZANI TRANSVERZALNIM SILAMA

P2/3

Osiguranje na delu uz oslonac B - varijanta

Na duini osiguranja je potrebno postaviti barem minimalno propisane uzengije (lan 94. BAB), to je u
ovom sluaju UR8/15 (usvojeno na delu uz oslonac A). Napon koji mogu prihvatiti ove uzengije je:

t
[MPa]

2 0.503
40 (cos 90 + sin 90 cot 45)
30 15

tu ,u =

tu ,u = 0.089

kN
= 0.89 MPa
cm2

tu,u=0.89
tBRu=2.02

tBn=2.30
lb = 1.50

Deo napona smicanja koji prihvataju uzengije oznaen je vertikalnom rafurom. Preostali
deo napona tRu, oznaen ukrtenom rafurom, prihvata se koso povijenim profilima. To je
deo armature iz polja (usvojeni profili R25), povijen pod uglom ak. Deo dijagrama koji nije
rafiran (razlika tn i tRu) predstavlja deo napona smicanja koji prihvata beton. Sledi:
Hvu ,k = (0.202 - 0.089 ) 150 30 = 508.4 kN
ak = 45

Aa ,k =

Hvu ,k
508.4
=
= 8.99 cm2
sv (cos a k + sin ak cot q) 40 (0.707 + 0.707 1)
usvojeno:

2R25 (9.82 cm2)

Kod prorauna dodatne zategnute armature u ovom sluaju potrebno je razdvojiti nosivost
uzengija i betona (a = 90) od nosivosti koso povijenih profila (a = 45). Sledi:
Tbu =

1
(3 0.095 - 0.230 ) 30 52.2 = 43.2 kN
2

Tu ,u = tu ,u b z = 0.089 30 52.2 = 139.9 kN

DAa =

43.2 + 139.9
(cot 45 - cot 90) = 2.29 cm2
2 40
usvojeno:

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

2R25 (9.82 cm2)

PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

P3/1

P=240kN

Primer 3
g=40kN/m

Dimenzionisati nosa sistema proste grede, iji su optereenje i popreni presek

prikazani na skici. MB 30,
RA 400/500.
STATIKI UTICAJI
a. stalno optereenje

b. povremeno optereenje

Ag = Bg = 40.0 6.0 / 2 = 120 kN

Ap = 2.0 240.0 / 6.0 = 80 kN

Mg,max = 40.0 6.02 / 8 = 180 kNm

Bp = 4.0 240.0 / 6.0 = 160 kN

Mp,max = 160 2.0 = 320 kNm (x = 4.0 m)

g=40kN/m

P=240kN

B
Bg=120

B
Ap=80

Bp=160

320

Mg

Mp

max.Mp=320

160

Tp

80

120

80

120

40

Tg

160

max.Mg=180

kNm

kNm

160

Ag=120

DIMENZIONISANJE PREMA MOMENTIMA SAVIJANJA

fB = 2.05 kN/cm2

Mu
832

RA 400/500 sv = 40 kN/cm2

max.Mu=832

Maksimalni moment savijanja Mu, merodavan za dimenzionisanje, je u preseku u kome je za odgovarajuu

kombinaciju uticaja Tu=0. Sa dijagrama desno jasno je
da je to presek na x = 4.0 m od oslonca A, gde je:
Mg = 804.0 - 404.02/2 = 160 kNm

PRIMERI ZA VEBE

80

336

Mu = 1.6160 + 1.8320 = 832 kNm

352

Mp= 804.0 = 320 kNm = Mp,max.

Tu
480

MB 30

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

P3/2

Pritisnuta je gornja ivica nosaa, pa je oblik pritisnute zone preseka ili pravougaoni, irine
B, ili, za sluaj da je neutralna linija u rebru, oblika T. Pretpostavlja se da je neutralna linija
u ploi:
b + 20 d p = 25 + 20 15 = 325 cm

B = min.
= 175 cm
b + 0.25 l 0 = 25 + 0.25 600 = 175 cm
pretp. a1 = 9 cm h = 65 - 9 = 56 cm
k=

56
832 10 2
175 2.05

2R25

= 3.677
2R12
UR10/25
2R25

eb/ea = 1.558/10 ; m = 7.775% ; s = 0.135

x = sh = 0.13556 = 7.55 cm < 15 cm = dp

3R25

Pretpostavka o poloaju neutralne linije je dobra, pa se

potrebna povrina zategnute armature odreuje iz izraza:
Aa ,potr . = 7.775

3R25

175 56 2.05

= 39.05 cm2
100
40

usvojeno: 8 R 25 (39.27 cm2)

a1 =

3 4.5 + 3 10 + 2 15.5
= 9.3 cm hstv. = 65 - 9.3 = 55.7 cm 56 cm = hpretp.
8

DIMENZIONISANJE PREMA GLAVNIM NAPONIMA ZATEZANJA

MB 30 tr = 1.1 MPa (lan 89. Pravilnika BAB 87)
Usvojeno je za sve preseke zb = 0.9h = 0.956 = 50.4 cm.
a. levi deo nosaa (A-C)

88.5

TuA = 1.6120 + 1.880 = 336 kN

= 1.6(-40) + 1.880 = 80 kN

tCn ,levo =

80
= 0.063 kN/cm2 < tr
25 50.4

l1 = L A - C

[MPa]

tr=1.1
tCn=0.63

t(3)
u,u =1.01

TuC,levo

tA
Ru=2.35

t(2)
u,u =1.68

336
= 0.267 kN/cm2 > tr
25 50.4

l=308.4

2.67 - 1.1
= 308.4 cm
2.67 - 0.63

Osiguranje se vri vertikalnim uzengijama, a prema dijagramu tRu.

tnA = 2.67 MPa < 3tr
PRIMERI ZA VEBE

91.6
400

t nA - t r
A
t n - tCn ,levo

l1 = 400

131.9

tA
n =2.67

t(1)
u,u =2.51

t nA =

88

tRuA =

3
(2.67 - 1.1) = 2.35 MPa
2

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

usvojeno:
eu =

P3/3

m = 2 ; q = 45 ; a = 90 ; UR10 (au(1)=0.785 cm2)

2 0.785
40 (1 + 0 1) =13.62au(1) = 10.69 cm usvojeno eu = 10 cm
25 0.235

Odgovarajui napon koji nose ove uzengije je:

t(u1,u) =

m au(1 )
2 0.785
sv (cos a + sin a cot q) =
40 (1 + 0 1) = 0.251 kN/cm2 > tRu,max.
b eu
25 10

Vie kao prikaz praktinog postupka nego stvarne potrebe za utedom armature, izvreno
je proreivanje uzengija na pojedinim delovima duine osiguranja. Za usvojene uzengije
10 maksimalno rastojanje, odreeno iz zadovoljenja muz,min.= 0.2% je:
b = 25 cm
m au(1 )
2 0.785

eu
=
= 31.4 cm ; eu min .h 2 = 28 cm usv. eu = 25 cm
-2
b m uz ,min . 25 0.2 10
25 cm

Odgovarajui napon koji nose ove uzengije je:

t(u3,u) =

m au(1 )
2 0.785
sv (cos a + sin a cot q) =
40 (1 + 0 1) = 0.101 kN/cm2
b eu
25 25

Deo na kome su potrebne uzengije gue od minimalih odreuje se iz dijagrama tRu:

t( 3 )
0.101

x3 = l1 1 - u ,u = 308.4 1 = 176.5 cm
t
0
.
235

Ru
,
max
.

Dodatno proreivanje je uinjeno usvajanjem uzengija UR10/15:

t(u2,u) =

m au(1 )
2 0.785
sv (cos a + sin a cot q) =
40 (1 + 0 1) = 0.168 kN/cm2
b eu
25 15

Deo nosaa na kome su potrebne uzengije gue od ovih odreuje se iz dijagrama tRu:

t(u2,u)
0.168

= 308.4 1 x2 = l1 1 = 88.5 cm

t Ru ,max .
0.235

Konano, usvojeno je:

usvojeno:

UR 10/10
UR 10/15
UR 10/25

(m=2) na duini 90 cm > x2

(m=2) na duini 90 cm > x3-x2
(m=2) na ostalom delu duine l1

dodatna zategnuta armatura:

DAa =

Tmu
336
(cot q - cot a) =
(1 - 0 ) = 4.20 cm2
2 sv
2 40
usvojeno:

3 R 25 (14.73 cm2)1

Usvojene su 3R25 kao MINIMALNO TREINA ipki iz polja koje se moraju prevesti preko slobodnog
oslonca (lan 168. Pravilnika BAB 87)
PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

P3/4

b. desni deo nosaa (deo C-B)

100.3

99.7

tBn=tBRu=3.81

TuB = 1.6120 + 1.8160 = 480 kN

3tr

t
[MPa]

tCn=2.79

480
t Bn =
= 0.381 kN/cm2 > tr
25 50.4

At

tCRu=2.54

tCn ,desno =

t(1)
u,u =1.68

TuC ,desno = 1.640 + 1.8160 = 352 kN

352
= 0.279 kN/cm2 > tr
25 50.4

Kako je na itavom delu nosaa prekoraena vrednost tr,

to je duina osiguranja l2 = 2.0 m. Osiguranje se vri vertikalnim uzengijama i koso povijenim profilima, a prema
dijagramu tRu.

l=200

B
t nB > 3tr TbuB = 0 t Ru
= tBn = 0.381 kN/cm2

Napon 3tr je prekoraen na delu nosaa duine l 3 = 200

tCn ,desno < 3tr tCRu,desno =

3.81 - 3.3
= 100.3 cm
3.81 - 2.79

3
(0.279 - 0.11) = 0.254 kN/cm2
2

Usvojene su na itavoj duini osiguranja vertikalne uzengije UR10/15:

t u ,u =

m au(1 )
2 0.785
sv (cos a + sin a ctgq) =
40 (1 + 0 1) = 0.168 kN/cm2
b eu
25 15

Na dijagramu tRu u prilogu je deo napona koji prihvataju uzengije rafiran vertikalnom, a
deo koji je potrebno prihvatiti koso povijenim profilima ukrtenom rafurom. Sledi:
0.381 + 0.33

0.33 + 0.254

100.3 +
99.7 - 0.168 200 25 = 781.5 kN
Hvu ,k =
2
2

usvojeno:
Aa ,k =

q = 45 ; ak = 45 (ugao pod kojim se povijaju profili)

Hvu ,k
781.5
=
= 13.81 cm2
sv (cos ak + sin a k cot q) 40 (0.707 + 0.707 1.0 )
usvojeno:

3 R 25 (14.73 cm2)

Tana mesta povijanja kosih profila odreuju se grafiki, konstrukcijom integralne krive.
dodatna zategnuta armatura:
Tu,u = tu,ubz = 0.1682550.4 = 211.1 kN
Tmured. = Tu,u + Tbu = 211.1 + 0 = 211.1 kN
DAa =

red .
Tmu
211.1
(cot q - cot a ) =
(1 - 0 ) = 2.64 cm2
2 sv
2 40
usvojeno:
3 R 25 (14.73 cm2)2

Videti napomenu za deo A-B (lan 168. Pravilnika BAB 87)

PRIMERI ZA VEBE