Ly Cha ti, y khng phi l (do) mnh!

C mt chic gh th hai k khi ti ti vo ngy Th Su, v ti khng

thch th mt cht no - khng phi bn thn ci gh, tt nhin l vy, m
ng hn l chnh ci tng vic phi chia s Ishmael ca ti vi bt k ai, ti
ch thc l mt k ch k. Nhng t nht ci gh khng c hay ho cho
bng ci gh c h hng thn thng m ti quen dng. Ti gi b n
khng c y, v chng ti bt u.
Trong s nhng ngi bn i hc ca c y, Ishmael m u, n nhn ca
ti, Rachael Sokolow, c mt thanh nin tn l Jeffrey, cha ca cu y l mt
bc s phu thut giu c. Jeffrey tr thnh mt ngi quan trng trong cuc
i ca nhiu ngi vo lc y v sau ny, bi l cu ta i din cho nhng
ngi c vn . Cu khng th quyt nh phi lm sao vi bn thn mnh.
Cu c mt hnh th hp dn, thng minh, duyn dng v c ti nng hu ht
bt c th g cu ng tay vo. Cu c th chi guitar tt, mc d cu chng
hng th vi ngh nghip trong lnh vc m nhc. Cu c th chp hnh p, v
phc tho ra tr, ng vai chnh trong v kch trng, v vit ra mt cu
chuyn th v hay mt bi lun mang tnh khiu khch, nhng cu cng khng
mun lm mt nhip nh gia, mt ha s, mt din vin hay mt nh vn. Cu
hc tt trong mi kha hc nhng li chng mun thnh mt gio vin hay mt
hc gi v cng khng quan tm ti vic tip ni cng vic ca cha mnh hay
theo ui ngh lut, cc mn khoa hc, ton hc, kinh doanh hay chnh tr. Cu
cng b thu ht bi nhng th thuc v tm linh v thnh thong cng c i nh
th nhng khng quan tm ti vic tr thnh mt nh thn hc hay mt tng
l. Bt chp tt c nhng iu ny, cu c v nh theo kp thi i, nh ngi
ta gi th. Cu khng c bit c chng s hi g, hoc l trm cm hay c vn
v thn kinh. Cu khng nghi ng hay hoang mang v xu hng tnh dc
ca mnh. Cu tnh mnh s n nh v ci v mt ngy no , nhng phi
n khi cu tm ra mc ch no trong cuc sng ci .
Bn b ca Jeffrey khng bao gi mt mi trong vic tm ra nhng tng mi
gii thiu cho cu vi hy vng s nh thc c s quan tm ni cu. Cu
y c thch vit bi ph bnh phim cho t bo ca a phng khng nh?
bao gi cu y tng ngh ti vic chm khc hay ch tc trang sc cha nh?
Lm t g ng c y ln nh mt ngh em li s mn nguyn. Th
cn sn tm ha thch th sao? u bp na? C l cu y nn tham gia lm
Hng o sinh. Hay chng phi s rt th v khi ti mt ni o bi kho c
sao? Cha ca Jeffrey hon ton thng cm vi vic cu khng th khm ph ra
c mt nim say m no v sn sng h tr cu trong bt c th nghim
khm ph no m cu thy ng th. Nu mt chuyn du lch th gii c bt c
sc quyn r no vi cu, mt i l du lch s thu xp n tha. Nu cu mun
th sng cuc sng ca mt ngi a th thao ngoi tri, cc trang b s c
chu cp, mt cch vui v. Nu cu mun ra bin, mt chic thuyn s c
chun b sn sng. Nu cu mun th sc lm gm, cu s c mt l nung i
sn. Thm ch nu cu ch mun lm mt k hay lui ti cc s kin x hi cho
vui th cng khng sao c. Vy m cu gi sch ht, mt cch lch s, ngi
ngng v khin tt c mi ngi phi bn tm n vy.
Ti khng mun cho c ci n tng rng cu ta li bing hay h hng. Cu
ta lun ng u lp, lun c mt cng vic bn thi gian, sng trong mt nh
tr sinh vin bnh thng, khng c xe hi. Cu ch nhn vo th gii c by

ra cho mnh v chng th thy mt th no trong ng phi c. Bn cu lc

no cng ni vi cu, Ny, cu khng th c mi th ny. Cu c bao nhiu
th sn sng dnh cho cu. Cu ch cn c mt tham vng no , phi tm ra
th g m cu mun lm vi cuc i mnh ch!
Jeffrey tt nghip vi bng danh d nhng khng mt hng i. Sau khi quanh
qun nh ngi cha sut ma h, cu ta i thm mt vi ngi bn i hc
mi va kt hn. Cu mang theo ba l, chic guitar v cun s ghi chp. Sau
vi tun cu ln ng ti thm vi ngi bn khc, bt xe i nh trn ng.
Cu khng c g vi v. Cu dng li trn ng i, gip ai ang dng
chung tri, kim tin i tip, cui cng cng n c ch tip theo.
Chng my m ma ng ti v cu quay tr v nh. Cu v cha cu c nhng
cuc chuyn tr di, chi bi rumi tay i, chi c cc, chi tennis, xem bng
, ung bia, c sch, i xem phim.
Khi ma xun ti, Jeffrey mua mt chic xe hi c v ln ng ti thm
nhng ngi bn theo hng ngc li. Mi ngi n tip cu bt c ni u
cu ti. H thch cu v thy tic cho cu, cu tht qu v nh, qu bt lc,
qu mt tp trung. Nhng h khng b cuc vi cu. Mt ngi th mun mua
cho cu mt chic my quay phim cu c th lm mt b phim v s lang
thang ca mnh. Jeffrey khng quan tm. Mt ngi khc tnh nguyn gi th
cu sng tc ti cc tp ch xem c ai xut bn n khng. Jeffrey ni th
cng c, nhng v c nhn th cu ch quan tm xut bn hay khng xut
bn. Sau khi lm vic ti mt tri h dnh cho nam sinh, cu c ngh li
vi t cch mt thnh vin c nh, nhng iu chng hp dn cu n th.
Khi ma ng ti, cha cu thuyt phc c cu i gp mt nh tr liu tm l
ng bit v tin tng. Jeffrey theo vic sut ma ng, ba ln mi tun,
nhng cui cng th nh tr liu phi tha nhn rng, ngoi vic c mt cht
tr con, chng c g khng n vi cu c. c hi mt cht tr con c ngha
l sao, v ni rng Jeffrey khng c ng lc, khng tp trung, v thiu cc
mc tiu - tt c nhng iu m h u bit c ri. Cu ta s tm c ci
g trong vng mt hai nm thi, v bc s tr liu d on. V chc s l
iu g rt hin nhin. Ti chc chn n trc mt cu ta ngay lc ny, cn
cu ta ch l khng nhn thy n m thi. Khi ma xun , Jeffrey quay tr li
vic rong rui trn ng, v nu c ci g s s ngay trc mt cu th cu
vn tip tc khng th nhn thy n.
Nhiu nm tri qua nh th. Jeffrey chng kin nhng ngi bn c kt hn,
nui dy con ci, xy dng s nghip, lm n, c c cht danh ting ch ny,
mt cht vn may ch kia... trong khi cu tip tc chi n guitar, thi thong
vit mt bi th, v vit kn ht cun s ny ti cun s khc. Mi ma xun
va ri cu ta n mng sinh nht ln th ba mi mt ca mnh vi bn b ti
mt nh ngh trn h Wisconsin. Vo bui sng cu i xung ch h nc,
vit vi dng ln cun s v ri li xung v trm mnh di h.
Bun tht, ti ni sau mt lc, khng th ngh ra iu g hay hn ni.
y l mt cu chuyn thng thy m Julie, ngoi tr mt s - rng cha ca
Jeffrey to iu kin cho cu ta lang bt, thc s l ng h cu ta trong khi cu
chng lm g trong gn mi nm tri - khng to mt p lc no buc cu ta
phi c nh hng v tr thnh mt ngi ln c trch nhim. y l iu

khin Jeffrey khc vi hng triu thanh nin khc trong nn vn ha ca cc

ngi, nhng ngi m trong thc t chng c ng lc hn g so vi cu ta.
Hay l c ngh l ti ang nhm trong chuyn ny?
Ti khng hiu ng r ni rng liu ng c nhm ln khng.
Ngh v nhng ngi tr m c bit, c c thy h hng hc kh th khi ra
ngoi i tr thnh nhng lut s v ch ngn hng v k s v u bp v
nh to mu tc v nhn vin bn bo him v ti x xe but khng?
Mt s bn h, vng, c. c bit l khng phi nhng ngh m ng
cp, nh to mu tc hay ti x xe but, nhng mt s ngh no . Ti bit c
nhng a khng ngi tr thnh minh tinh in nh v vn ng vin nh ngh
chng hn.
V c hi ca bn h tr thnh nhng th ny ra sao, ni mt cch thc t
nh?
Triu ngi mi c mt, ti cho l th.
C c ngh l c nhng thanh nin 18 tui ngoi kia ang m tr thnh ti x
taxi hay k thut vin nha khoa hay i ri nha ng khng?
Khng.
C c ngh l c nhiu thanh nin 18 tui ngoi kia ging nh Jeffrey, nhng
ngi thc s khng thy c bt c th g trong th gii vic lm ca K Ly l
hp dn khng? Nhng ngi s vui mng b vic hon ton nu c ai cho
h mt khon tin hng nm tm 20 nghn, 30 nghn y?
Vng, nu ng ni ra nh th, ti chc chn l c. ng c a khng ch?
Hng triu ngi bn h y ch.
Nhng nu khng c bt c th g h thc s mun lm trong th gii vic lm
ca K Ly, ti sao h li bc chn vo c ch? Ti sao h nhn lm nhng
cng vic m r rng chng c ngha vi h hoc vi bt c ai khc?
H nhn lm chng bi v h buc phi nh th. Cha m h nm h ra khi
nh. Hoc l h kim vic hoc l cht i.
ng vy. Nhng tt nhin trong mi kha tt nghip s c mt s t ngi
n gin l s sm cht i. Ngi ta thng gi h l nhng k lang thang hay
v cng ri ngh hay ma c bng. Ngy nay h thng m t mnh l nhng
k v gia c, gi ra mt iu l h sng trn ng ph bi l h buc phi
lm th, ch khng phi l h thch th. H l nhng ngi b trn, nhng thy
th tht nghip, nhng im v bn dm tri sinh, trm cp, nhng b gi
khng ni nng thn ko theo ti ng c ca nh c nghip, v nhng li
xe ch rc. H xoay x sng theo cch ny hay cch khc. Thc phm c
th b kha kn li, nhng h tm ra mi k h trn bc tng ca phng
cha. H lc v nhng k say v nht lon nhm. H xin x, sc xo thng rc
nh hng v n cp vt. y chng phi l cuc sng d dng g, nhng h th
rng sng nh th cn hn l kim mt cng vic v ngha l v sng nh phn

ng nhng dn ngho thnh th. thc s l mt nhnh vn ha rt ln, Julie

.
Vng, gi ti nhn ra n khi ng ni theo cch y. Thc s l ti c bit nhng
a tr ni v vic mun i sng trn ng ph. Chng ni v vic s i ti
nhng thnh ph nht nh ni c nhiu a lm th. Ti ngh Seatle l mt
trong s .
Hin tng ny b chm trong hin tng ca cc bng nhm thiu nin v cc
gio phi. Khi nhng k cu b cu bt c t chc xung quanh cc u ng
c ti li cun, bn chng c nhn nhn nh cc bng ng. Khi bn h c
t chc quanh cc guru c hp lc, h c nhn nhn nh cc gio phi. Tr
con sng trn ng ph c tui i rt thp, v cng chng cn lu la g my
chng nhn ra iu . Chng thy bn b chng cht lc tui v thnh nin
hoc mi i mi, v chng bit s phn ca chng cng s ging y nh vy
m thi. Ngay c nh th, chng cng khng th bt mnh thu mt ngi nh
ti tn no , nht nhnh cht qun o t t v c kim ly cng vic lng
ti thiu ngu xun no m chng cm ght. C c thy ti ang ni iu g
khng Julie? Jeffrey ch l mt i din tng lp cao ca hin tng . Cc i
din tng lp thp chng c ci c quyn trm mnh trong nhng h nc
sch s t t Wisconsin, nhng chuyn h ang lm cng dn ti cng mt
kt cc. H s sm cht khi gia nhp vo hng ng nhng ngi ngho thnh
th bnh thng nhn cu t, v ni chung l chng my chc h cng cht
thi.
Ti thy tt c iu , ti bo vi ng ta. iu m ti vn cha nhn ra l
im ct yu m ng ang mun chng t.
Ti vn cha thc s chng t mt iu g ht, Julie. Ti ang ko s ch ca
c ti iu g m con ngi trong nn vn ha ca c mun gi b l khng
c tm quan trng g, l khng lin quan g my. Cu chuyn v Jeffrey tht v
cng bun - nhng cu ta l mt thiu s him gp, chng phi vy sao? Cc
ngi c th thy bn tm nu c hng ngn Jeffrey li xung h. Nhng m
ng nhng ngi tr ang cht dn trn ng ph ca cc ngi ln ti hng
ngn li l ci g cc ngi c th an ton m b qua.
Vng, iu ng.
iu m ti ang nhn vo l ci m con ngi thuc nn vn ha ca c cm
thy chc chn khng cn phi ng vo. Chng l nhng k nghin ma ty,
nhng k tht bi, nhng k cp, qun cn b. Thi ca ngi ln v bn
chng l, Nu chng mun sng nh con vt, c chng sng nh con vt.
Nu chng mun git nhau cht bt, th c chng git nhau cht bt. Chng
l nhng k bt ho, nhng k in khng, v l nhng k khng ph hp, v
chng ta thot khi c bn chng th cng tt.
Vng, ti c th ni rng y l iu m hu ht nhng ngi ln cm thy v
chuyn .
Bn h ang trong trng thi chi b, Julie, v h ang chi b iu g vy?
Bn h chi b rng y l nhng a con ca h. y l con ci ca ai

khc.
ng th. Chng c thng ip no cho cc ngi trong vic c mt Jeffrey
trm mnh xung h hay mt Susie cht v qu liu trong ng cng. Chng c
thng ip no cho cc ngi trong vic c hng chc ngn ngi t t mi
nm, nhng ngi bin mt vo trong nhng con ph, li ng sau chng c
g ngoi nhng gng mt trn nhng thng cc tng ng sa. y khng
phi thng ip g ht. y ch nh l nhiu tnh in trn radio, ci g l
i, v cc ngi cng l n i th m nhc ang pht nghe cng nghe hay hn.
Rt ng. Nhng ti vn ang m xem im ng mun ni l g.
Chng ai ngh ti chuyn t hi mnh, Nhng a tr ny cn nhng ci g?
Cha i khng. Ai m thm quan tm bn chng cn g c ch?
Nhng c th c th hi bn thn mnh cu ch, phi khng? C c th lm
c iu ch, Julie? C c th chu ng c n khng?
Ti ngi trong mt pht, ban u th chng c g, v ri t nhin chuyn
qui qu xy ra: ti khc nc n. Ti n tung trong nc mt. Ti ngi hon
ton chm ngp trong cn nc n nhc nhi to ln v hn khng chu i cho,
khng chu i cho ti khi ti bt u ngh rng mnh tm ra cng vic ca i
mnh, l ngi trong chic gh v nc n.
Khi ti bt u lng xung, ti ng dy, ni vi Ishmael ti s tr li trong giy
lt, ri ti ra ngoi i b quanh khu nh - thc ra l mt vi khu nh mi ng.
Ri ti quay li v bo ng ta ti chng bit phi din t thnh li chuyn ny
nh th no na.
C chng th din t cm xc thnh li u, Julie. Ti bit iu . C din
t chng thnh nhng cn nc n, v s chng c t ng no thay th c.
Nhng c nhng th khc m c c th din t thnh li .
Vng, ti cho rng iu th ng.
C c i loi mt hnh nh v s mt mt v vng m c s chia vi nhng
ngi tr m chng ta ang ni v.
Vng. Ti khng bit rng mnh c chung iu vi h. Ti khng bit
rng mnh c bt c iu g chung vi h.
Ci ngy u tin c ti gp ti, c ni c thng xuyn bo vi bn thn,
Mnh phi ra khi y, mnh phi ra khi y. C ni iu c ngha l
Chy i khng th ri i!
Vng. Ti on l ng c th ni rng iu m ti cm thy khi ti ngi y
khc. Lm n! Xin hy ti cao chy xa bay! Xin hy ti ra khi y! Lm
n, hy ti i! Lm n ng nht ti y n ht phn i cn li! Ti PHI
chy thi! Ti khng th CHU NG c th ny!

Nhng y chng phi l nhng ngh m c c th chia s vi bn cng lp

ca mnh.
y cng khng phi l nhng ngh m ti c th chia s vi bn thn ti hai
tun trc.
Lc c khng dm nhn vo chng.
Khng dm, nu ti nhn vo chng, ti s ni, Ly Cha ti, mnh b sao th
ny? Mnh hn phi c bnh tt g ri!
y chnh xc l kiu ngh m Jeffrey vit ra trong cun s ca mnh lp
i lp li. Mnh b sao th ny? Mnh b sao th ny? Hn phi c g cc k
khng n vi mnh nn mnh chng th no tm thy nim vui trong th gii
ca cng vic. Cu y lun lun vit, Mnh b sao th ny, sao th ny, mnh
b sao th ny? V tt nhin l tt c bn b ca cu ta cng c lun ni vi
cu, Cu b sao th, cu c g khng n th, cu b lm sao m li khng th
yu thch chng trnh tuyt vi ny th? C l gi ln u tin c hiu ,
rng vai tr ca ti y l mang li cho cc ngi ci tin chn ng ny, rng
chng c g y l sai tri, l khng n vi CC NGI ht. Cc ngi khng
phi l ci sai tri. V ti ngh c mt yu t ca s thu hiu ny trong li nc
n ca c: Ly Cha ti, y khng phi l ti!
Vng, ng ni ng. Mt na ca iu m ti cm thy l mt cm gic nh
nhm v cng.

S m mui mang tn trng hc

Ti c nhn ra Julie , l ti phi ch cho c cch lm th no khm ph ci
lc a mi m m ti dn dt c ti .
Ti mng v nghe c iu , ti bo vi ng ta.
C l l c thch nghe v chuyn lm th no m lc u ti li khi s khm
ph n t thn mnh nh.
Ti thch nghe v n lm.
Cha Nht trc ti c cp ti ci tn Rachel Sokolow nh l ngi khin
cho vic ti duy tr sng y thnh iu c th. C chng cn bit chuyn ny
lm sao m thnh hin thc, nhng ti th bit Rachel t thi u th - giao
tip vi c y nh l c vi ti ang giao tip vy. Lc Rachel bt u ti trng
th ti chng c mt kinh nghim no v h thng gio dc ca cc c c.
Chng c mt l do no tm hiu nn ti khng bao gi tm ti d ch
mt ngh. Ging nh hu ht nhng a b nm tui khc, c y run ln v
vui sng cui cng cng c ti trng, v ti cng vui ly v c y, tng
tng rng (nh c y tng tng) mt tri nghim tuyt vi no hn
ang ch i c b. Ch sau vi thng ti bt u thy s phn khch ca
c y phai nht dn - v tip tc nht nha i thng ny qua thng khc, nm
ny qua nm khc, cho ti khi, vo thi im c y ang hc lp ba, c b hon
ton chn nn v c c mt c hi no c mt ngy khi phi ti trng l
mng r ht sc. Tt c nhng chuyn ny vi c c phi l iu mi m g
khng?
Phi ri, ti ni vi mt iu ci cay ng. Ch c tm tm mi triu tr
em ti hm qua ln ging vi li cu nguyn tri s ri tuyt dy c thc
sao cho trng hp s phi ng ca thi m.
Qua Rachel, ti tr thnh mt hc sinh ca h thng gio dc ca cc c.
V mt nh hng, c th tnh l ti i hc cng c y. Hu ht nhng ngi
ln trong x hi ca cc c dng nh qun mt iu g xy ra khi chnh h
n trng hc lc h cn l tr nh. Nu m, vi t cch nhng ngi ln, h
b buc phi chng kin tt c chuyn ny mt ln na qua con mt ca con
ci h, ti ngh h s git mnh v pht hong.
Vng, ti cng ngh th.
Ci m ngi ta thy u tin l vic trng hc thc t cn xa mi t c
ci l tng l ni 'nhng u c thanh xun c nh thc. Cc gio vin
i b phn cng say m vi vic nh thc nhng tm tr tr, nhng ci h
thng m h buc phi lm vic trong v cn bn lm hng ci ham mun
bng vic c khng khng rng tt c cc u c phi c m ra theo cng
mt trt t, s dng nhng cng c ging nhau, v vi cng mt nhp , theo
mt thi kha biu nht nh. Ngi gio vin c trao cho trch nhim a
c lp vi t cch mt tp th tin ti mt im nht nh xc nh trc
trong chng trnh hc vo mt thi im cng xc nh trc, v nhng c
th lm nn lp hc s sm hc c cch gip cho ngi gio vin trong
nhim v ny. Chuyn ny, theo mt ngha no , l iu u tin chng phi

hc. Mt s a hc c iu ny rt nhanh v d dng, cn nhng a khc

th hc chm v kh s hn, nhng cui cng th tt c u hc c n. C c
bit l ti ang ni v ci g khng?
Ti ngh l c.
C nhn c th c hc c iu g gip cc gio vin thc hin nhim
v ca mnh?
ng c t ra nhng cu hi.
M rng ra mt cht i Julie.
Nu ta gi tay ln v ni, 'i tri, C Smith i, con ch hiu c ly mt t
m c ni c ngy hm nay,' C Smith s ght ta. Nu ta gi tay ln v ni,
'i gio, C Smith i, con ch hiu c ly mt t m c ging sut c tun
qua,' C Smith s ght ta gp nm ln. V nu ta gi tay ln v ni, 'i i, c
Smith , con chng hiu ni mt t m c dy sut c nm, C Smith s rt
sng ra v bn ta lun.
Vy l tng y l phi to n tng rng ta hiu tt c mi th, d l c
hiu tht hay l khng.
ng th y . iu cui cng m gio vin mun nghe l ta cha hiu mt
ci g .
Nhng c bt u bng vic a ra cho ti ci quy tc chng li vic t cu
hi. C cn cha thc s ni r ci ra sao.
ng t cu hi c ngha l... ng nu ra nhng th no ch bi v ta thc
mc v chng. ca ti l, chng hn nh, gi d ta ang hc v lc thy
triu. Ta s khng gi tay ln hi liu rng c ng l nhng ngi in c
xu hng in khng hn trong thi gian trng trn hay khng. Ti c th tng
tng vic lm mt chuyn nh th lp mu gio, nhng ti thi im ta
ang tui ca ti by gi, y l iu cm k. Tri li, c mt s gio vin
thch b phn tn bi nhng kiu cu hi nht nh. Nu chng c mt con nga
g, h s lun chp nhn li mi ci th n, v bn tr con s vin ngay vo
.
Ti sao cc c li mun xem gio vin ci mt con nga g c ch?
Bi v nh th th tt hn l ngi nghe thy ta gii thch chuyn mt d tho
lut c thng qua ti Quc hi nh th no.
Cn c cch no khc m cc c dng gip cho gio vin thc hin nhim
v ca mnh na?
ng bao gi khng tn thnh. ng bao gi ch ra nhng chi tit bt nht.
ng bao gi t ra nhng cu hi nm ngoi nhng g ang c dy. ng
bao gi l ra rng ta khng theo kp. Lc no cng c trng nh ta ang hiu
tng li mt. Tt c i loi ri cng nh nhau m thi.

Ti hiu ri, Ishmael ni. Mt ln na, ti nhn mnh rng y l mt khim

khuyt ca bn thn h thng gio dc ch khng phi ca cc gio vin,
nhng ngi m ngha v hn ht l 'dy cho ht ti liu.' C hiu rng, bt
chp tt c nhng chuyn , h thng gio dc ca cc c (nc M) l h
thng gio dc tin tin nht trn th gii. N rt t hi, nhng vn l ci tin
tin nht ang c.
Vng, iu th ti hiu. Ti c g ng ci iu hoc i loi c mt c ch
no cho thy khi no ng ang ma mai th hay bit my.
Ti khng chc l ti c th biu t thm ch mt c ch nh th, Julie... Quay
li cu chuyn ca ti, ti ngm nhn Rachel ln lp u u (v ti phi
thm vo l c y i hc mt trng t thc rt t tin - trng tin tin
nht trong nhng trng tin tin). Trong khi ngm nh th ti bt u gn kt
nhng g ti ang trng thy v nhng g ti bit v cch vn hnh ca
nn vn ha m cc c tin b xa v nhng chuyn , li vi nhau. Ti
im , ti cha pht trin c mt l thuyt no m c tng nghe ti ni
y cho ti lc ny. Trong cc x hi m cc c xem l s khai, nhng ngi
tr 'tt nghip' khi tui th vo tui mi ba mi bn, v n tm tui
v c bn l hc c tt c nhng g chng cn c x hnh ng nh
ngi trng thnh trong cng ng ca mnh. Bn chng hc c rt nhiu,
ng th, ti mc m nu phn cn li ca cng ng ch n gin l bin mt
qua mt m th chng vn c th sng st m khng c cht kh khn no.
Chng bit cch lm ra nhng cng c cn cho vic sn bt th v cu c.
Chng bit cch tm ch tr v kim ci p ln c th lm qun o cho bn
thn. tui mi ba mi bn, gi tr sinh tn ca chng l mt trm phn
trm. Ti gi nh rng c bit ni th l ti c g ri.
Tt nhin.
Trong h thng tin b hn rt nhiu ca cc c, nhng ngi tr tt nghip
khi h thng trng hc vo tui mi tm, v gi tr sinh tn ca bn h gn
nh l bng khng. Nu phn cn li ca cng ng trong mt m m bin
mt, li bn h hon ton ch da vo sc ca mnh, th vic h c sng st
c cng l rt may mn mi xy ra. Khng c cc cng c - v khng c
ngay c cc cng c lm ra cng c, bn h s khng c kh nng i sn
th hay cu c mt cch hiu qu (nu c i sn hay cu c). V hu ht bn
h s chng c khi nim no v chuyn nhng cy mc hoang no l n c.
Bn h s chng bit lm th no c ci mc ln ngi hay dng mt ni tr
n.
ng vy.
Khi nhng ngi tr ca nn vn ha cc c tt nghip khi trng hc (tr
phi gia nh ca chng tip tc chm lo cho chng), chng phi ngay lp tc
tm mt ai cho bn chng tin mua nhng th m chng cn c th
tn ti. Ni mt cch khc, chng phi i tm vic. C hn l c th gii thch
ti sao li th.
Ti gt u. L bi v thc phm b kha li, b giu i.
Chnh xc. Ti mun c nhn ra mi lin kt gia hai chuyn ny. Bi v chng

khng c gi tr sinh tn t thn, chng buc phi tm vic lm. y khng phi
l chuyn m chng c th la chn, tr phi chng giu c mt cch c lp.
y l chuyn kim vic m lm hoc i m cht i.
Vng, ti thy c iu .
Ti chc l c nhn ra rng nhng ngi ln trong x hi ca cc c lc no
cng ni rng trng hc ca cc ngi ang rt t hi. Chng l th tin b
nht trong lch s th gii, nhng d sao th chng vn rt t hi. Lm th no
m trng hc ca cc ngi li khng t c nhng tiu ch m ngi ta
mong ch chng th h Julie?
Cha i, ti khng c bit. y khng phi l th ti quan tm cho lm. Ch l
ti s rt lui khi ngi ta bt u ni chuyn v nhng th nh th.
Thi m Julie. C u cn phi nghe tht k tht nhiu mi bit c chuyn
ny.
Ti rn r. im s th t hi. Trng hc khng chun b c cho hc sinh sn
sng lm c vic. Trng hc khng chun b cho ngi ta c c mt cuc
sng tt p. Ti cho l mt s ngi s cn ni rng trng hc phi em li
cho chng ta gi tr sinh tn no . Chng ta phi c kh nng thnh cng khi
tt nghip ra trng.
Chng phi trng hc ca cc c c mt l lm nhng chuyn hay sao?
Chng hin din l chun b cho tr con c mt cuc i thnh cng trong
x hi ca cc c m.
ng vy.
Ishmael gt u. y l iu m B m Vn ha dy, Julie . y thc s l
mt trong nhng iu la bp c khi nht ca n. Bi v tt nhin trng hc
ca cc c tn ti khng phi v nhng iu cht no.
Vy th chng c mt l lm g?
Phi mt nhiu nm ti mi tm ra l do. Trong giai on ti cha quen vi
vic lt ty nhng tr la bp. y l n lc u tin ca ti, v ti c cht
chm chp trong chuyn . Trng hc c mt , Julie , l iu tit
dng chy nhng i th cnh tranh tr tui vo trong th thng vic lm.
Ch ch, Ti ni. Ti thy c iu .
..
Mt trm nm mi nm trc, khi Hoa K vn cn l mt x hi phn ln l
rung t, chng c l do g gi nhng ngi tr tui nm ngoi th trng
vic lm khi qua tui tm hay mi, v khng c g bt thng khi tr
con ri khi trng hc vo tui y. Ch c mt thiu s l tip tc ln i
hc nghin cu cc ngnh ngh chuyn nghip. Tuy nhin, vi s tng ln
ca th ha v cng nghip ha iu ny bt u thay i. n cui th k
mi chn, tm nm hc trng tr thnh lut l thay v l ngoi l nh

trc. th ha v cng nghip ha tip tc tng tc trong nhng nm 1920

v 1930, v th l mi hai nm hc trng tr thnh lut l. Sau i chin
Th gii ln th hai, vic b hc trc khi kt thc mi hai nm hc bt u
nhit lit khng c khuyn khch, v thnh ra thm bn nm hc i hc
khng cn c xem l ci g ch dnh cho tng lp tinh hoa. Tt c mi
ngi nn hc i hc, t nht l trong mt vi nm. Phi th khng?
Ti hu hu tay. Ti c mt cu hi. C v nh vi ti vic th ha v cng
nghip ha ng ra phi c hiu ng ngc li mi ng. Thay v gi nhng
ngi tr nm ngoi th trng vic lm, h thng l ra phi c nht h vo th
trng lao ng ch.
Ishmael gt u. Phi, nhn b ngoi th iu ny nghe hp l. Nhng hy
tng tng iu g s xy ra ti y ngy hm nay nu nhng nh gio dc
ca cc c t nhin quyt nh rng gio dc trung hc (cp ba) khng cn
cn thit na.
Ti dnh vi giy cn nhc v ni, Vng, ti thy ng ri. t nhin s c hai
mi triu a tr ra cnh tranh nhau nhng cng vic cn cha hin hu.
T l tht nghip s tng kch trn.
iu thc s s l mt thm ha Julie . C thy y, khng ch c tnh
quyt nh khi gi cho nhng a tr mi bn n mi tm tui ny nm
ngoi th trng lao ng, m cn tnh thit yu khi gi chng li nh nh
nhng i tng tiu th khng-kim-ra-tin na.
Th ngha l sao?
Nhm tui ny ht mt lng tin khng l - hai trm t la mi nm, c
c tnh l nh th - ra khi ti ca cha m chng chi cho sch v, qun o,
chi, nhng th mi l, a CD, v nhng th tng t c thit k c
bit ch dnh cho chng m khng cho ai khc. Nhiu ngnh cng nghip ln
ph thuc vo khch hng tui v thnh nin. C phi thc c chuyn y.
Vng, ti cho l vy. Ti ch cha bao gi ngh ti n theo cch ny thi.
Nu nhng a tr v thnh nin ny t nhin c mong ch l nhng k
kim ra tin v khng cn c thoi mi rt hng t la ra khi ti cha m
chng na th nhng ngnh cng nghip phn khc cho ngi tr s bin
mt trong mt m, y thm nhiu triu ngi na ra th trng lao ng.
Ti hiu ca ng. Nu nhng a tr mi bn tui phi t nui sng bn
thn mnh th chng s khng chi tin cho giy Nike, tr chi in t v a
CD.
Nm mi nm trc, Julie , m tr v thnh nin i xem phim dnh cho
ngi ln v mc nhng th c thit k cho ngi ln. Th m nhc m
chng nghe khng phi l th m nhc c vit v biu din cho chng nghe,
m l th m nhc c vit ra v biu din cho ngi ln - bi nhng ngi
ln nh Cole Porter, Glenn Miller v Benny Goodman. tham gia vo tro lu
n mc ln u tin sau chin tranh, nhng c b tui teen lc li nhng chic
o s mi trng i lm ca cha chng. Chuyn nh th s khng bao gi xy ra

ngy nay.
iu l chc chn.
Ishmael trm ngm trong mt vi pht. Ri ng y ni, Mt lc trc c c
cp ti vic nghe mt gio vin gii thch mt d tho lut c thng qua
Quc hi nh th no. Ti gi nh rng c, trong thc t, hc iu ny
trng.
ng th. Trong mn hc quyn v ngha v cng dn.
Th c c thc s bit mt d tho lut thng qua Quc hi nh th no
khng?
Ishmael, ti khng c mt khi nim g ht.
C lm bi kim tra ch?
Chc chn l c.
C c qua khng?
Tt nhin ri. Ti cha bao gi thi trt.
Vy l, c c cho l c 'hc' vic mt d tho lut c thng qua
Quc hi nh th no, qua c bi kim tra trong mn , v ri mau chng
qun ht n.
ng vy.
C c th chia mt phn s cho mt phn s khc khng?
Ti ngh l c, vng.
Cho ti mt v d i.
, c ri, xem. Ta c mt na ci bnh v ta mun chia n thnh cc
ming mt phn ba. Mi ming s l mt phn su ci bnh.
y l mt v d v php nhn Julie . Mt na nhn vi mt phn ba bng
mt phn su.
Vng, ng ni ng.
C hc php chia cc phn s vo lp bn, chc l th.
Ti khng nh r lm.
Hy th li xem c c ngh ra mt v d trong c s chia mt phn s
cho mt phn s khc khng nh.
Ti c th v phi tha nhn l chuyn vt qu kh nng ca ti.

Nu c chia mt na ci bnh cho ba, c c mt phn su ca mt chic bnh.

iu r rng. Nu c chia mt na ci bnh cho hai, c c mt phn t
chic bnh. Nu c chia mt na chic bnh cho mt, c s c g?
Ti nhn ng ta chm chm mt cch ng ngc.
Nu c chia mt na chic bnh cho mt, c c mt na chic bnh, tt nhin
ri. Bt c s no chia cho mt th ra chnh n.
Phi.
Vy th c c g nu c chia mt na chic bnh cho mt na?
ch. Nguyn mt chic bnh?
Tt nhin ri. V c s c g nu c chia mt na chic bnh cho mt phn
ba?
Ba na chic bnh. Ti ngh th. Mt chic ri.
ng ri. Vo lp bn, c dnh hng tun c gng lm ch khi nim ny,
nhng tt nhin n qu tru tng i vi hc sinh lp bn. Nhng gi nh l
c qua c bi thi.
Ti chc chn l ti qua.
Vy ra c hc tht nhiu cn qua c k thi, ri ngay lp tc qun sch.
C c bit ti sao c li qun n khng?
Ti qun n l bi v, ai m thm quan tm?
Chnh xc. C qun n bi cng mt l do c qun vic mt d tho lut c
thng qua Quc hi nh th no, l bi v c khng s dng n trong cuc
sng ca c. Trong thc t, ngi ta him khi nh c nhng th m h khng
dng g n.
iu ng.
C nh c bao nhiu nhng iu m c hc c trng nm va ri?
Hu nh chng nh g, ti s ni vy.
C c ngh mnh khc g so vi bn hc trong chuyn ny khng?
Khng khc cht no.
Vy l hu ht cc c chng nh c g t iu m cc c hc trng t
nm ny sang nm tip theo.
ng th. R rng l tt c chng ti bit c v vit v lm tnh n gin hoc l hu ht chng ti lm c iu .

iu cng chng t cho iu ang ni, chng phi sao. c, vit v lm

ton l nhng th m cc c thc s dng trong cuc sng ca mnh.
Vng, iu hon ton ng.
y l mt cu hi th v dnh cho c, Julie. Cc gio vin ca c c k vng
l c nh c tt c nhng g c hc trong nm ngoi khng?
Khng, ti khng ngh nh vy. H mong ch ta nh l c nghe v iu .
Nu gio vin ni 'cc lc thy triu,' c y mong ch mi ngi gt u v ni,
'Vng, chng ta hc nhng ci ny vo nm ngoi.'
C c hiu s vn hnh ca cc lc thy triu khng, Julie?
th, ti bit chng l g. Cn ti sao cc i dng li phnh ra c hai pha
ca tri t vo cng mt thi im th ti hon ton chng hiu ni.
Nhng c khng cp chuyn ny vi gio vin ca c.
D nhin l khng ri. Ti ngh l ti c 97 im vi bi trc nghim. Ti
nh im s cn gii hn l nh ni dung mn hc.
Nhng gi th c ang trong v tr c th hiu ti sao c b ra ng ra l
bao nhiu nm i mnh trong trng hc hc nhng th m c qun ngay
lp tc mt khi c qua c k thi.
Tht vy sao?
Tht vy. Th ngh m xem.
Ti th ngh. Bn h phi cho chng ti mt ci g lm trong sut nhng
nm chng ti b gi nm ngoi th trng vic lm. V h phi lm sao iu y
trng c v hay ho. N phi trng c v l mt iu g t-h--c s- hu ch.
Bn h chng th c chng ti ht ma ty v nhy tng tng sut mi hai
nm cho c.
Sao li khng, Julie?
Bi v nh th trng s khng n. S ht ng che y. B mt s l ra. Tt c
mi ngi s bit l chng ti ch git thi gian m thi.
Khi c ang lit k ra nhng th m ngi ta thy l sai tri vi h thng
trng hc ca cc c, c ghi nhn rng chng tht t hi trong vic chun
b cho ngi ta c c vic lm. C ngh l do ti sao chng li km ci trong
vic ny th?
Ti sao ch? Ti no c bit. Ti khng chc l thm ch mnh c hiu cu hi
ny khng na.
Ti ang mi gi c ngh v chuyn ny theo ci cch m ti s ngh.
, ti ni. Sau khong ba pht suy ngh ti cng ch ni c c vy. Ri ti

tha nhn l mnh chng c khi nim g lm cch no suy ngh v chuyn ny
theo cch ca ng ta c.
Ngi ta ngh sao v s tht bi ny ca trng hc, Julie? iu ny s cho c
mt manh mi v iu m B m Vn ha dy d.
Ngi ta ngh trng hc l km ci. y l iu m ti on ngi ta s ngh
th.
C cho ti thy iu g m c cm thy t tin hn l mt d on xem.
Ti ngm ngh trong mt lc v ni, Bn tr con li bing, v trng hc th
km ci v thiu kinh ph.
Tt. ng thc l iu m B m Vn ha dy. Cc trng hc s lm g
nu chng c nhiu tin hn?
Nu trng hc c nhiu tin hn, chng s c c cc gio vin gii hn
hoc tr lng c cho gio vin cao hn, v ti on l thuyt y l thm
tin s khch l gio vin lm tt cng vic ca mnh hn.
Th cn chuyn bn tr con li bing th gii quyt sao?
Mt phn trong s tin c thm s c chi mua nhng dng hc tp
mi v nhng cun sch hay hn v giy dn tng p hn, v l tr s khng
cn li bing nh trc na. i loi nh th.
Th chng ta c gi d l nhng trng hc mi v c ci tin ny cho ra
nhng hc vin tt nghip mi v c ci thin hn. Chuyn g xy ra tip
theo?
Ti khng bit na. Ti on l bn h s d dng kim vic lm hn.
Ti sao, Julie?
Bi v h c cc k nng tt hn. H bit lm nhng vic m ngi s dng lao
ng mun.
Xut sc. V th l Johnny Smith s khng phi i lm mt ngi ng bao b
trong ca hng tp ha, ng khng? Cu ta c th np n vo mt cng vic
tr l qun l chng hn.
ng vy.
V y l iu tuyt vi, ng khng?
Vng, ti ngh l th.
Nhng c bit y, anh trai ca Johnny Smith tt nghip bn nm trc ,
trc khi trng hc c t chc mi v ci tin.
Th sao?

Anh ta na cng i lm cho ca hng tp ha. Nhng tt nhin, v khng c

k nng, anh phi bt u bng vic ng gi hng ha.
, ng.
V gi, sau bn nm lm vic, anh ta cng mun np n vo cng vic tr l
qun l.
, ti ni.
V ri cn c Jennie Jones, mt trong nhng hc vin tt nghip t nhng
trng hc mi v ci tin ca cc c. C ta chng phi nhn mt cng vic
thp tt nh tr l hnh chnh ti mt cng ty ti chnh. C ta c th vo ng v
tr qun l vn phng lm. V th th tht tuyt vi, phi khng?
Cho ti gi l vy.
Nhng m c ta quay tr li lc lng lao ng vi nm trc , v khng
c k nng g c, phi bt u v tr thp tt l tr l hnh chnh ti cng ty
ti chnh . Gi b ta sn sng c bt lm chnh vn phng.
T tht.
C ngh ngi ta s thch th th no vi nhng trng hc mi v ci tin,
nhng trng chun b c cho hc vin tt nghip c c nhng cng vic
tt?
H khng thch th g.
Gi th c bit ti sao trng hc li km ci trong vic chun b cho hc vin
tt nghip sn sng vi mi trng lm vic cha?
Chc l ti hiu ri. Nhng ngi mi tt nghip s phi bt u t di y
ca thang vic lm.
Vy l c thy rng trng hc ca cc c ang lm ng ci iu m cc
c thc s mun chng lm. Ngi ta tng tng rng h mun thy con ci
mnh bc vo mi trng lm vic vi nhng k nng thc s hu ch, nhng
nu chng thc s lm c th, chng s ngay lp tc bt u cnh tranh vic
lm vi anh ch ca h v cha m ca h, m s l thm ha. V nu nhng
ngi mi tt nghip ra trng vi nhng k nng li th, ai m thm i ng
gi hng cc ca hng tp ha c ch, Julie? Ai s lm cng vic qut dn? Ai
s bm xng? Ai s sp xp giy t? Ai s lt bnh ham-b-g?
Ti cho rng chuyn ny s chuyn sang vn tui tc.
ca c l c s bo vi Johnny Smith v Jennie Jones rng h khng th c
c cng vic h mun, khng phi v nhng ngi khc c phm cht tt hn
m bi v nhng ngi khc nhiu tui hn ch g.
ng th y.

Vy th c ngha l g vic trao cho Johnny v Jennie nhng k nng cho php
h lm c nhng cng vic ?
Ti on l nu h tt nghip vi nhng k nng ny, th t nht h s c c
cng vic khi ti lt h.
Anh ch v cha m ca h c c nhng k nng ny u?
Trong lc lm vic, ti on th.
ca c l trong khi ng gi hng, qut dn, bm xng, lm cng vic sp
xp giy t v lt bnh b-g .
Vng, ti on th.
V chng phi nhng hc vin mi tt nghip t nhng trng ci tin ca cc
c s gp nht c cng nhng k nng y nh anh ch v cha m h bng
vic lm nhng cng vic hay sao?
Vng.
Th th hc c li lc g trong vic hc trc nhng k nng y, bi l d sao
th h cng s hc c chng trong khi lm vic?
Ti on l theo cch no th cng ch c li lc g, ti ni.
Gi xem liu c c th tm ra l do ti sao trng hc ca cc c li cho ra
nhng hc vin tt nghip vi gi tr sinh tn bng khng khng nh.
c thi... bt u, B m Vn ha s ni rng tht l v ch khi cho ra
nhng hc vin tt nghip vi gi tr sinh tn cao.
Ti sao li th, Julie?
Bi v h ch cn ti n. Ngi s khai cn ti n, chc hn ri, nhng khng
phi l nhng ngi vn minh. S tht ph thi gi khi ngi ta hc cch t
sng st.
Ishmael bo ti c tip tc.
Ti on l nu ng ang dn dt cuc trao i ny, ng s hi iu g s xy
ra nu chng ta cho ra mt lp cc sinh vin mi v ci tin vi mt trm phn
trm gi tr sinh tn.
ng ta gt u.
Ti ngi mt lc ngh cho thng. iu u tin ti ngh n l h i lm
nhng cng vic nh hng dn vin ni hoang d hay i loi th. Nhng th
th hon ton ngu ngc. Vn l, nu hc c mt trm phn trm gi tr sinh
tn, h ch cn g ti cng vic.
Tip tc i.

Kha kn thc phm li cng chng gi c h trong nh t ny. H s ra

ngoi. H s t do!
Ishmael li gt u. Tt nhin mt s t trong s bn h s vn chn li ng
sau - nhng y s l chuyn thuc v la chn. Ti dm ni rng mt Donald
Trump hay mt George Bush hay mt Steven Spielberg s khng c bt c
khuynh hng no mun b nh t ca K Ly li ng sau.
Ti s c cn nhiu hn l mt s t. Ti s c rng mt na s li.
Tip tc i. Chuyn g s xy ra y?
Ngay c nu mt na chn li, th cnh ca s vn m. Ngi ta s a ra.
Nhiu ngi li, nhng nhiu ngi s chui ra.
ca c l, i vi nhiu ngi trong s cc c, c c mt cng vic v lm
vic cho ti tui ngh hu trng khng ging nh thin ng cht no?
Chc chn l khng, ti ni.
Vy l gi th c bit ti sao trng hc ca cc c li cho ra nhng hc
vin tt nghip ch c cht gi tr sinh tn no ri.
ng th, ti bit. Do bi h chng c bt c gi tr sinh tn no, h buc phi
bc vo nn kinh t ca K Ly. Thm ch nu h thy ra khi nn kinh t
vn hn th h vn khng th lm th.
Mt ln na, im thit yu cn ch l, i vi tt c nhng than phin ca
cc c, trng hc ca cc c ang lm ng ci m cc c thc s mun
chng lm, ngha l sn xut ra nhng cng nhn, nhng ngi khng c la
chn no khc ngoi vic bc vo h thng kinh t ca cc c, c phn loi
t trc thnh cc cp khc nhau. Nhng ngi tt nghip trung hc (cp
ba) ni chung c nh ot lm nhng cng vic c xanh. Bn h c th l
thng minh v ti nng ging nh nhng ngi tt nghip i hc, nhng h
cha chng t c iu ny bng vic tri qua thm bn nm nghin cu nhng nghin cu m phn ln chng hu ch hn cho cuc sng so vi nhng
nghin cu hc tp mi hai nm trc . D sao th, bng i hc s c
chp nhn vo lm nhng cng vic c trng, l ci nhn chung khi bn mng
i vi nhng ngi mi ch tt nghip trung hc.
iu m nhng cng nhn c xanh v c trng thc s ghi nh c t vic
hc trng khng quan trng lm - trong cng vic hoc trong cuc sng
ring. Rt, rt t ngi trong bn h s c bao gi c gi ra chia mt phn
s cho mt phn s khc, phn tch mt cu vn, m x mt con ch, ph bnh
mt bi th, chng minh mt nh l, lun bn v cc chnh sch kinh t ca
Jean-Baptiste Colbert, xc nh s khc nhau gia cc bn sonnet ca Spenser
v Shakespear, m t cch mt d tho lut thng qua Quc hi, hoc gii
thch ti sao cc i dng li phnh ra hai pha i din ca tri t di tc
ng ca cc lc thy triu. V vy, nu h tt nghip m khng th lm c
nhng chuyn , thc s chng thnh vn d ch l nh nht. Cng vic
sau i hc th r rng l khc hn. Bc s, lut s, khoa hc gia, hc gi v
tng t nh th thc s phi dng trong cuc sng thc iu m h hc trong

trng, v th vi phn nh dn s ny vic hc tp trng thc s c tc

dng no ngoi vic gi cho bn h nm ngoi th trng lao ng.
S la bp ca B m Vn ha y l bo rng s tn ti ca nh trng l
phc v cho nhu cu ca con ngi. Thc t th chng tn ti phc v
cho nhu cu nn kinh t ca cc c. Trng hc cho ra nhng hc vin tt
nghip khng th sng m khng c cng vic nhng li chng c k nng
cng vic, v iu ny ph hp vi nhu cu ca nn kinh t ca cc c mt
cch hon ho. Ci m c ang thy vn hnh trong cc nh trng khng phi
l mt khim khuyt ca h thng, n l mt i hi ca h thng, v chng
tha mn yu cu vi hiu qu gn nh l mt trm phn trm.
Ishmael , ti ni, v mt chng ti gp nhau. ng lun ra iu ny hon
ton mt mnh thi ?
Phi, qua nhiu nm, Julie . Ti l mt nh t tng rt chm chp.