Bi 1(LC TH) (6 nguyn l cu to ch Hn)

I.Tng hnh: ()
- Da vo hnh tng s vt m vit thnh ch nh () nht: mt tri, () nguyt: mt trng, () iu: chim, (
II. Ch s: ( )
Nhng s vt nhn c th bit, quan st m thy .
Tng hnh l v nhng hnh tng c tnh cch c th, cn ch s l ch r ng tc, trng thi hoc v tr ca s
1). Thun th ch s: nh thng: trn, h: di, bn: gc (gch di ch r phn di gc ca cy),
2). Gia th ch s: nh:
- Khai: m : ch r ng tc tay m ca.
- To: ngi: ch r 2 ngi ngi trn t.
- Tin: tin nhn: ch s ngi tu tin trn ni.
- Vng: vua: ch r ngi thng sut 3 yu t thin, a, nhn.
III. Hnh thanh ( ) hay hi thanh ()
Tc hp hnh tng v m thanh to thnh ch mi. Bi v tn ring ca s vt, rt nhiu, khng th dng 2 ph
1 phng php cu to ch th 3 l hnh thanh. N gm c 2 phn: 1 phn ch m, 1 phn ch ngha, v tr khng
n cy ci th dng b (mc) quan h n rau ci hoa qu th dng b (tho) quan h n tm t th dung
1). T hnh, hu thanh: Tri ch ngha, phi ch m nh:
- Giai: Thm bc, giai cp. ( b ph : ch ngha; giai : ch m )
- Giai: cng khp ( b nhn : ch ngha ; giai : ch m )
- Giai : cy giai; ( b mc : ch ngha ; giai : ch m).
- Hi : hi ho. ( b ngn ch ngha; giai : ch m )
2). Hu hnh t thanh: phi ch ngha, tri ch m nh:
- p : con vt. ( b gip ch m; b iu ch ngha).
- Nga : con ngng. ( ng ch m ; b iu ch ngha).
- Qun : 1 mt qun < tnh ( ch qun ch m ; b p ch ngha)
3). Thng hnh, h thanh: Trn ch ngha, di ch m nh:
- Chi: c chi ( b tho ch ngha; chi ch m)
- Hu: Hoa hu. ( b tho ch ngha; hu ch m)
4). H hnh , thng thanh: di ch ngha, trn ch m nh:
- Trung : Trung thnh, ngay thng ( ch m , b tm ch ngha).
- Th : tha th. ( Nh: ch m; b tm ch ngha).
5). Ngoi hnh, ni thanh: ngoi ch ngha, trong ch m nh:
- Vin: vn ( b vi ch ngha, vin ch m)
- Vin : trong ( b vi ch ngha, vin ch m)
IV. Hi : ( )
Hi hp ngha ca cc th hp to thnh 1 ch mi, ngha l 1 ch c 2 thnh phn ca , v 1 thnh phn
Vd: - Minh : sng (2 nh sng ngy v m hp li)
- Mui : ti tm (mt tri ch mc)
- L : lng xm (lng mc ch c rung t mnh mng)
V. Chuyn ch: ( )
Dng 1 ch c sn lm mt ch khc, m v ngha khng ging ch trc.
C 4 cch chuyn ch:
1). Bnh thanh () : chuyn vn trc sang vn bng, hoc vn bng sang vn nh hn, bng cch nh vng
Vd : - Trng : nng trng : lp.
- Lnh : mnh lnh Linh : sai khin.

2). Thng thanh ( ) : chuyn vn bng sang vn trc, bng cch nh vng khuyn pha trn bn t (du
Vd: - Trng : di Trng : ln
3). Kh thanh: ( ) chuyn vn bng sang vn trc bng cch ng vng khuyn pha trn bn phi (du . v
V d: - Trng : di Trng : d tha
- Vng : vua Vng ; Thnh vng
4). Nhp thanh ( ) : Chuyn vn trc sang vn trc, bng cch nh vng khuyn pha bn tay phi.
Vd : - Thiu : t Thiu : nh, thiu.
: Nho : thch nhc : m nhc. - Lc : vui
VI. Gi t : ( )
Mn mt ch c sn lm mt ch khc mang ngha khc hn ch trc.
Vd: - Ban nhc Bt nh.
T = t: tui t, gi t, nm t.
V = Mi : tui mi, gi mi, nm mi
- See more at: http://nhatquy.org/bai-1luc-thu-6-nguyen-ly-cau-tao-chuhan_n57970_g724.aspx#sthash.nhIELjSw.dpuf

Bi 2: Danh t
Bi 2 : Danh t ( )
I/. nh ngha: Danh t l mt danh xng i biu cho tt c s vt, hu tnh hay v tnh, c th hay tru tng.
II/.Phn loi: C 2 loi danh t : danh t chung ( ) v danh t ring ( )
Danh t chung: c 5 loi
a. Danh t c th ( ) ch cc s vt hu hnh, ng quan ta c th nh thy
Vd: , , . (nhn, m, mc..)
b. Danh t tru tng ( ) ch cc s vt v hnh, ch thc nhn bit c.
vd: (ho bnh), (c hnh), (t bi), (t do)
c. Danh t tng hp ( ) ch cc t chc cng mt ngh, 1 vic hay 1 th (ch loi)
V d: (Hi), (on), (ng), (phi) (t), (qun)
d. Danh t n ( ) ch cc s vt n l
vd: (n: bn), (k: gh), (th: sch), (b: v)
e. Danh t kp ( ) ch s vt c tnh lin hip nhau. S lin hip ny cu thnh di 5 hnh thc:
1 Danh t vi danh t : c 3 :
a) Danh t trc b ngha danh t sau:
Vd: Gia ch: ngi ch nh, Quc trng: ngi ng u trong mt nc.
b) 2 danh t c 2 ngha gn ging nha v ng lp vi nhau:
Vd: o l : con ng, Kh c : dng.
c) 2 danh t c ngha tng i tri ngc nhau:
Vd: Thin a: Tri t, Ph mu : cha m, Phu ph: chng v.
2 Danh t vi ng t:
Vd: Hc hiu: Trng hc, Hc sinh: ngi hc.
3 Danh t vi tnh t:
Vd: Tiu nhn: k tiu nhn, i nhn: bc i nhn.
4 Nhiu danh t vi nhau:
Vd: (X hi ch ngha), c lp t do hnh phc.
5 Nhiu danh t vi ng t:
Vd: V tuyn in truyn chn : my v tuyn truyn hnh.
2). Danh t ring: L nhng ting ch c bit 1 nhn vt hay s vt no.

C 14 loi:
- Ch ngi: A i Pht, H Ch Minh.
- Chng tc: Mng C, Vit Nam.
- Thi i: Hn trium Thanh triu.
- on th: Hi th dc.
- C quan : B Gio Dc
- Sch v: Chinh Ph Ngm
- Lu i, cung in: Hu Lm T.
- Quc gia: Cng Ha X Hi Ch Ngha Vit Nam quc.
- Thnh th: H Ni
- Sng ngi: Cu Long Giang
- Ni non: Thi Sn
- ng s: T Do i l.
- Loi vt: Nga Xch Th.
- vt: Long Tuyn Kim
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-2-danhtu_n57976_g724.aspx#sthash.4xYol00e.dpuf

Bi 3: Gia t
Bi 3: GIA T ( )
I.nh ngha: Gia t l mt t c nhim v gip thm cho mt t khc c ngha r rng hn.
II. Phn loi :
C 3 loi:
1./ Gia t cho danh t: C 2 loi
a) Gia t ng loi: 1 danh t b ngha cho mt danh t.
Vd: Mai hoa : Hoa mai.
b) Gia t khng ng t loi: 1 tnh t b ngha cho 1 danh t.
Vd: Tiu vin: vn nh.
2/. Gia t cho tnh t: C 2 loi.
ng t loi: 1 tnh t b ngha cho tnh t.
Vd: Qung i : rng ln.
Khng ng t loi: Mt trng t b ngha cho 1 tnh t.
Vd: Thm i: Rt ln; cc i : cc ln.
3) Gia t cho ng t: 1 trng t b ngha cho 1 ng t.
Vd: - Thin s tnh : tri va tnh. ( S: Trng t b ngha cho ng t )
iu ht cao phi : Chim bng bay cao ( Ht : trng t b ngha cho ng t
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-3-gia-tu_n57978_g724.aspx#sthash.ea64vHtu.dpuf

Bi 4 : Ph danh t ( )

Bi 4 : Ph danh t ( )
nh ngha: Ph danh t l loi danh td khng th dng c lp lm ch ng trong cu, m ch lm n v biu th cho ng
Phn loi:
C 4 loi:
Ch v ngi: C 5 loi.
Ch chung khng phn bit sang hn : Thng dng ch (nhn)
Vd: Huynh nh nhn : 2 anh em.

Ch ngi nh hn mnh: dng ch (t)

Vd: Mn nh tam t : 2, 3 a hc tr.
Ch cho ngi trn mnh hoc Tn xng: dung ch (v)
Vd: Tam An Vng Hiu nh v cng t :2 cng t Vng An v Vng Hiu.
Ch ngi c chc v: Dng ch (vin)
Vd: Cng chc ng vin : 5 vin cng chc.
Ch ngi dn thng: dng ch (inh, th)
Vd: Trng nin nh bch inh: 200 tn trai trng.
Ch v loi vt : c 2
Ch loi to ln nh tru, b: dng ch (u) ch loi nga dng ch (tht)
Vd: Thu ngu hong ngu nh u : 2 con tru b; M t tht : 4 con nga.
Ch loi nh nh chim th dng ch (t) hoc (nhi), nh c th dng (v), nh g vt th dng (khu)
Vd: - Lng yn t : 3 con chm yn
Oanh nhi: con chim oanh
Kim ng lng v : 2 con c vng.
Ch v thc vt : c 3
Ch loi cy to cao: dng ch (chu)
Vd: Ng ng loxng chu : 2 cy ng ng.
Ch thc vt c c nh khoai : dng (mai).
Vd: Tiu vu nht mai : 1 c khoai nh.
Ch loi cy nh : dng (mai), (can)
Vd: Cam gi thp mai : 10 cy ma.
Ch v vt : c 5
Ch tranh nh : dung ch (bc)
Vd: M ho nht bc : 1 bc tranh rjp
Ch nh ca, phng c : dng ch (to), (gian), (c)
Vd: Tiu cc nht gian : 1 cn gc nh.
Ch sch v : dung ch (sch), (quyn)
Vd: Tn th nht sch : 1 quyn sch mi
Ch th t : dng ch (phong)
Vd: Th tn thp phong : 10 phong th.
Ch nhng vt mng nh ngi gch : dng ch (phin)
Vd: Phng ngo nht bch phin : 100 ming ng vung.
- See more at: http://nhatquy.org/bai-4-pho-danh-tu-%E5%89%AF-%E5%90%8D-Bi

() Danh t (tt)

5:

Bi 5 : () Danh t (tt)

V tr v nhim v ca danh t:
ng ch v ( ) l ch ng ( ) lm ch ng t trong cu.
Vd: Khuyn th d : ch gi ban m. ( l ch ng lm ch ng ca ng t )
M vn xa : Nga ko xe ( l ch ng lm ch ng ca ng t )
Ngu canh in : tru cy rung ( l ch ng lm ch ng ca ng t )
ng v tr tn v ( ) l tn ng ( ) lm tc t trong cu.
Vd: - ( l tn ng lm tc t cho ng t )
( l tn ng lm tc t cho ng t )
ng v gi l ng cch t: danh r sau cch danh t trc bi 1 du phy, nhng ng 1 v tr v nhim v v

Vd: , , Khng t, L nhn, vn th s biu : Khng t ngi nc L, l bc Thy ca m

- , , Khng t, Trung Quc chi thnh nhn, vi vn th s biu : Khng t, Thnh
ca ng t )
4) H khi t: ng u cu ca cu hi hoc cu p.
Vd: , ! Gim c, nh th : Tha gim c, ng th!
- , , . Trn Ngc Ho, bch th bch, hc th hc: Ny Trn Ngc Ho, trng l trng, en
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-5-%E5%90%8D-%E8%A9%9E-%E7%BA%8Cdanh-tu-tt_n57981_g724.aspx#sthash.hT4XtCDM.dpuf
%E8%A9%9E_n57979_g724.aspx#sthash.T5F9TRja.dpuf

Bi 7 : () Danh t (tt)
Bi 7 : () Danh t (tt)

S bin dng ca danh t:

Danh t ring bin dng thnh danh t chung:
Vd: - Nht lu linh : 1 ngi nghin ru.
Nht u mnh : 1 tn h.
Danh t bin dng thnh trng t ch thi gian khi ng trc ng t:
Vd: Nht tn hu nht tn : ngy 1 i mi, mi ngy mt i mi. ( danh t ng trc ng t
Danh t bin dng thnh trng t ch th cch khi ng trc ng t:
Vd: - Dn chng vn tp biu tnh : Dn chng t tp biu tnh nh my t. ( l danh t ng
Danh t bin dng thnh trng t ch ni chn khi dng trc ng t:
Vd: Bng Cng chi t d t : Con trai ca Bng Cng cht ngoi ng. ( l danh t ng tr
Danh t bin thnh ng t ph thng:
Vd: S ni bng thng c : Thy bn vit bng ng t ng. ( l danh t bin dng th
Danh t bin thnh ng t vi ngha c bit l cho:
Vd: Sanh v hch hch chi nghip d quang th : sng khng c s nghip hin h
S tnh lc ca danh t ch ng:
Danh t ch ng c tnh lc thng thy trong nhng li khuyn bo hay ra lnh, hoc trnh lp i lp l
c tnh lc. Nhng trong trng hp c 2 hay nhiu ch ng (ch ng phc) c tnh lc th ta cn phi
Ch ng tnh lc trong li khuyn bo hay ra lnh c tnh cch chung chung tng qut.
Vd: , Kh ngn bt kh hnh, bt nhc vt ngn: Ni c m khng hnh c, ch
Ch ng tnh lc trong li i thoi:
Vd: : ? : T vit: h vi bt kh d? Ph vit : V h chnh : Khng T ni: v sa
Ch ng tnh lc trong cu sai khin:
Vd: : S vn: Ty bt vu kh : Thy ni: Hy ra chn bt i.
S tnh lc ca ch ng phc tp:
Vd: , . , Tuyt bn vi thu kh, ng khc hn ngng kt th
gp sc nng nn tr li ho thnh nc.
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-7-%E5%90%8D-%E8%A9%9E-%E7%BA%8Cdanh-tu-tt_n57983_g724.aspx#sthash.wnrQKds0.dpuf

Bi 7 : () Danh t (tt)
Bi 7 : () Danh t (tt)
S bin dng ca danh t:
Danh t ring bin dng thnh danh t chung:
Vd: - Nht lu linh : 1 ngi nghin ru.

 Nht u mnh : 1 tn h.
Danh t bin dng thnh trng t ch thi gian khi ng trc ng t:
Vd: Nht tn hu nht tn : ngy 1 i mi, mi ngy mt i mi. ( danh t ng trc ng t
Danh t bin dng thnh trng t ch th cch khi ng trc ng t:
Vd: - Dn chng vn tp biu tnh : Dn chng t tp biu tnh nh my t. ( l danh t ng
Danh t bin dng thnh trng t ch ni chn khi dng trc ng t:
Vd: Bng Cng chi t d t : Con trai ca Bng Cng cht ngoi ng. ( l danh t ng tr
Danh t bin thnh ng t ph thng:
Vd: S ni bng thng c : Thy bn vit bng ng t ng. ( l danh t bin dng th
Danh t bin thnh ng t vi ngha c bit l cho:
Vd: Sanh v hch hch chi nghip d quang th : sng khng c s nghip hin h
S tnh lc ca danh t ch ng:
Danh t ch ng c tnh lc thng thy trong nhng li khuyn bo hay ra lnh, hoc trnh lp i lp l
c tnh lc. Nhng trong trng hp c 2 hay nhiu ch ng (ch ng phc) c tnh lc th ta cn phi
Ch ng tnh lc trong li khuyn bo hay ra lnh c tnh cch chung chung tng qut.
Vd: , Kh ngn bt kh hnh, bt nhc vt ngn: Ni c m khng hnh c, ch
Ch ng tnh lc trong li i thoi:
Vd: : ? : T vit: h vi bt kh d? Ph vit : V h chnh : Khng T ni: v sa
Ch ng tnh lc trong cu sai khin:
Vd: : S vn: Ty bt vu kh : Thy ni: Hy ra chn bt i.
S tnh lc ca ch ng phc tp:
Vd: , . , Tuyt bn vi thu kh, ng khc hn ngng kt th
gp sc nng nn tr li ho thnh nc.
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-7-%E5%90%8D-%E8%A9%9E-%E7%BA%8Cdanh-tu-tt_n57983_g724.aspx#sthash.cEPSuOFD.dpuf

Bi 8 : (i danh t)
Bi 8 : (i danh t)

nh ngha: i danh t l loi t thay th cho danh t. N c nhiu loi hoc nhn xng, hoc t xng, hoc ch th, nghi v
Phn loi:
C 4:
Nhn xng i danh t : c 3 ngi.
1) T xng i danh t: Thuc ngi th nht.
C 2: s t v s nhiu.
a) S t: gm c : , . , , , , (ng, ng, d, k, thn, d, t : Ti, ta)
Vd: Ng tri tam sch chng: Ti bit 3 chng sch.
S nhiu: gm c: , , , , Ng bi, ng ng, ng bi, ng si, ng ng : chng ti, chng ta.
Vd: Ng ng d chng sanh : Chng ti v chng sanh.
T xng c bit : Tu theo a v, chc v t xng i danh t cng sai khc.
- , Trm, qu nhn: Vua t xng.
- , Thn, h thn : quan t xng.
- , Ngu huynh, ngu t : ngi ng tui anh ch t khim xng.
- , , Ngu , tiu , tiu mui : Em trai em gi t xng.
- Tiu it : Chu t xng.
- , Lo phu, lo ph : ng gi, b gi t xng.
- , Lo tng, bn tng: Tng s (nh s) t xng.
2) i xng i danh t: Thuc ngi th 2, c 2 : s t v s nhiu.

a) S t : gm c : , , , , , , Nh , nh, n, qun, t, ni, nhc : ng, anh, my.

Vd: Qun bt kin : Anh khng thy.
b) S nhiu: gm c : , , , Nh ng, nh bi, nh ng, nh bi: cc anh, cc ng, cc ngi.
Vd: Nh ng tht nh th ph : Cc ngi tht nh th phi khng?
3) i xng c bit:
- , , , B h, hong thng, cha cng, cha thng : i xng l vua.
- , Khanh, i khanh : i xng l ngi mnh yu mn.
- Tin sanh : i xng l ngi thy gio hay ngi c hc thc.
- , , Hin huynh, nhn huynh, hin t : i xng l ngi ng tui anh ch mnh.
- , Hin , hin mui : i xng l ngi ng tui em mnh.
- , Hin hu, o hu : i xng l bn, bn cng o.
- , , , Ph thn, mu thn, s ph. S mu : i xng l cha, m , thy.
Tha xng i danh t: thuc loi ngi th 3, c 2: S t v s nhiu.
S t: Gm c : , , , B, tha, chi, k: n, y, kia.
Vd: , B k trng ph, ng dic nh: Kia trng phu, ta cng th.
S nhiu : gm c : , B ng, tha mn : Chng n.
Vd: B ng li thnh php : Chng n n nghe php.
Tha xng c bit:
- Lnh nghim : Tha xng l cha m ngi khc.
- , , , Gia ph, gia mu, gia nghim, gia s : tha xng l cha m v thy ca mnh.
- , Lnh i, lnh n: Tha xng l con gi ngi khc.
- , , , Lnh huynh, lnh , lnh t, lnh mui : Tha xng l anh ch em ca ngi khc.
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-8-%E4%BB%A3-%E5%90%8D-%E8%A9%9E-daidanh-tu_n57985_g724.aspx#sthash.3PfqbaYg.dpuf

Bi 9: (Cch dng h t )
Bi 9: (Cch dng h t )

l i danh t:
Cng nh t n khng c ngha g, m phi i chung vi thc t trong 1 cu. Tu theo v tr ca n trong cu m c
Khi l i danh t nhn xng thuc ngi th 3 s t, lun luon ng sau ng t l tc t ch cho ngi, vt, s vt hay 1
Vd: - , To a thi, tin d thu si chi: Khi qut nh, trc ht ly nc ri n. ( l i danh t
- , , Bnh thng tm, tuyt nim l, danh chi vi o : Tm bnh thng dt nim l, gi l
- , Trng gi hu nht t, thm i chi : Trng gi c 1 con trai, rt yu n. ( i danh t thay ch
- miu kin th dc b chi : Mo thy chut mun bt n ( i danh t thay cho )
l gii t:
Khi lm mi gii cho 2 t hay 1 t vi 1 nhm t, lc mang tnh cht l gii t. C khi c dch l ca, nhng c
dch l ca
C 3 trng hp.
V trc ngn, v sau di:
Vd: - Trc chi cng dng: Cng dng ca tre.
- Pht chi i t bi : Lng i t bi ca Pht.
V trc di, v sau ngn.
Vd: - Ph mu chi n : n c ca cha m.
- Qun t chi c : c ca qun t.
V trc v v sau bng nhau:
Vd: - Thin nhn chi knh l : Con ng tt ca ngi.
- Quc gia chi php lut : Php lut ca quc gia.

2) khng dch ngha:

Cng c 3 trng hp.
V trc ngn, v sau di:
Vd : - Nhn chi nht sanh : 1 i ngi.
V trc di, v sau ngn:
Vd: - Hng thng chi ch : Ch hng thng.
V trc v v sau bng nhau:
Vd: Bt nh chi t hng : Thuyn t bt nh.
Nh vy ta nhn thy dch l ca khi no ni 2 danh t (hay 3 nhm t c coi nh l danh t) vi nhau. Nha l n
ngm.
Vd: - , Qun chiu chi lc, qun chiu lc : sc qun chiu.
, Sanh t chi nghip, sanh t nghip : Nghip sanh t.
3) dch vi ngha khc:
Khc vi 2 trng hp trn, linh ng dch vi ngha khc sao cho c ngha m khng gng p, vng v.
Vd: - a din chi thu : Nc trn mt t.
Sa thch chi a : t c ct .
Nht quc chi nhn : Ngi trong mt nc.
I, l tr t:
Khi nang nhim v l tr t, ng sau ng t th c cng dng nhn mnh danh t, ng sau qun ng trng t ch thi g
lm nhim v lin kt.
1)Tr t ng sau ng t:
Vd: - Thanh th chi lam nhi lam : Mu xanh ly t mu lm m xanh hn lam.
( tr t nhn mnh ng t )
2) Tr t chi sng sau danh t:
Vd: - Tm chi kh u thm c x : Tm lo s ngay c rn c.
( tr t nhn mnh danh t )
3) Tr t ng sau qun ng trng t ch thi gian:
Vd : - Cu chi : t lu sau.
C chi : Thi xa.
Kim chi : Thi nay.
II. l ng t.
c coi nh ng t vi ngha l i n.
Vd: - , Nh nng tr vng bnh, kh chi tr chi: Ngi tr c bnh ca vua, hy i tr cho ng
1. l hp thanh ca ( th) lm tc t ch ni chn.
Vd: , Chu vi chng nhn s thc mnh, sanh t cng chi d : Thuyn l ch m mi ng
( = = )
II. hp vi thnh (ch) sau (ch) l tc t ch ni chn:
Vd: , Qun t cu ch k, tiu nhn cu ch nhn : Qun t cu ni mnh, tiu nhn cu ni n
III. i khi mang chc nng nh (d) lm bi tng lin t :
Vd : , T th chi hu, Mnh T ni cn hc : T y v sau, Mnh T mi sing hc.
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-9-%E8%99%9B-%E5%AD%97-%E4%B9%8B-cachdung-hu-tu-%E4%B9%8B_n57986_g724.aspx#sthash.qrjV726q.dpuf

Bi 10 : Cch dng h t trong th vn Bch Thoi (

)
Bi 10 :

Cch dng h t trong th vn Bch Thoi ( )

I. Phn bit vn ngn v vn bch thoi:
* Th vn ngn l th vn thng dng trong gii nhn vn tr thc, li vn gn gng tao nh nhng cao xa, cng trau chut
vit ra y nh vy, khng lun di ngn min sao cho mi cu ngha d dng d hiu
H t trong th vn bch thoi cch dng ging nh h t trong th vn ngn, ch khc mt im l khng lm i
II. lm gii t nh
1.
dch l ca :
Vd: Mu mui ch y phc : Y phc ca em gi.
1.
khng dch g c
Vd: Li o ch ngu : Con tru li bing.
1.
dch ngha khc
Vd: in l ch o t : Ht la trong rung.
III. lm tr t:

1.
ng sau ng t nn mnh ng t
Vd: Hu ch ng hc thuyt c s : C bn ng hc k chuyn c tch. ( tr t nhn mnh ng t
1.
ng sau hnh dung t nhn mnh:
Vd: : Bit ch m ngh : Con kin khc. ( tr t nhn mnh hnh dung t )
1.
ng sau ph t nhn minh:
Vd: : Ma ma cp ch thuyt: M vi vng ni. ( tr t nhn mnh ph t )
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-10-%E8%99%9B-%E5%AD%97-%E7%9A%84cach-dung-hu-tu-%E7%9A%84-trong-the-van-bach-thoai-%E7%99%BD%E8%A9%B1_n57987_g724.aspx#sthash.RCPnILg4.dpuf

Bi 11 : (Ch th i danh t)
Bi 11 : (Ch th i danh t)

I.
nh ngha:
L i danh t ch ngi vt hay s vt gn hay xa hay khng xc nh c, hay ch li nhng iu ni trc hay s
I.

Phn loi:
C 4
1.

Ch th i danh t ch gn: gm c , , , Th, th, t, t : ny, y.

Vd: , Th, trng s d : Ngi ny l trng s.

1.

Ch th i danh t ch xa, gm c : , , , , B, k, tha, chi, yn.

Vd: , , , Tha nh cm, th, tho, mc : Nhng th khc nh cm, th, c , cy.

1.

Ch th i danh t ch li nhng iu ni mnh trc: gm c , , Nh nhin vn.: nh th, nh vy

Vd: , , , , Hnh, tr, to, ngo th vi t hnh s : i, ng, nm, ngi y l 4 vic hnh s.
Duy th hu bt nhin : Ch c ngi ny li khng nh th.

1.

Phim ch i danh t : gm c , , (Hoc, m, cc: C ngimi ngi) khng r rng l ai nh:

Vd: i chng vn khnh thinh cc chnh nim: i chng nghe ting khnh, mi ngi hy gi
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-11-%E6%8C%87-%E7%A4%BA-%E4%BB%A3%E5%90%8D-%E8%A9%9E-chi-thi-dai-danhtu_n57988_g724.aspx#sthash.p4KOENBw.dpuf

Bi 12 Cch dng h t (yn)

Bi 12 Cch dng h t (yn)

I . lm ch th i danh t nh ( ).
Vd : , , Th x kim a th ng s tr. Bc sn ngn a, nh nghi c yn :
II. lm ph t nghi vn nh
Vd: , Tht m yn, tri phi phc: Mt nga bit u, chng phi l phc?
III. lm tr t cui cu biu th s khng nh:
Vd: Tr gi chi hu tr Thin Thai, ci hu tc duyn yn = Tr gi v sau tr Thi
IV. tr t tip v ng nh
Vd: San yn xut th : Ri ly dn d.
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-12-%E8%99%9B-%E5%AD%97-%E7%84%89cach-dung-hu-tu-%E7%84%89-yen_n57989_g724.aspx#sthash.j8OMG8e5.dpuf

Bi 13: Nghi vn i danh t

Bi 13: Nghi vn i danh t

I. nh ngha:
Nghi vn i danh t l ting hi v ngi nh: , , (thy, thc, yn: ai) hi v vt v s vt nh: , ,
ng t v l cunghi vn, khc vi cu xc nh tn ng ng sau ng t.
I.

Phn loi:
C 3
1.

Hi v ngi:
Vd: - Thy nng bt kh d lc? Ai c th nh kh m ban vui? ( ch ng hi v ngi)
? Ng thy khi? Ta di ai? ( tn ng hi v ngi)

1.

Hi v vt:
- Vd: ? Thy nng d linh h miu hng gi? Ai c th dng ci chung ct vo c con mo? ( ch
3) Hi v s vt:
- Vd : ? Nh h m? Anh ung g? ( tn ng cho tc t )
III. Phc ip i danh t:
Nh trong bi 6 cp h t mang tnh cht l phc ip i danh t.
Vd: - Tri tc gi: Ngi bit tri tc
- Hu o c gi : Ngi c o c.
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-13-%E7%96%91-%E5%95%8F-%E4%BB%A3%E5%90%8D-%E8%A9%9E-nghi-van-dai-danhtu_n57990_g724.aspx#sthash.JZpG9KGj.dpuf

Bi 14: i danh t (tip theo)

Bi 14: i danh t (tip theo)

I. S o tr ca i danh t:
C 2 trng hp i danh t b o ln v tr.
1. Trong cu nghi vn: i danh t tn ng o v tr ra trc ng t, thay v phi ng sau ng t nh lut nh.
Vd: Qun h u h c? : ng lo s g?
( i danh t tn ng l tc t cho v )
- T tng h vng? Con nh i u.
( i dnah t tn ng lm tc t cho )
2. Trong trng hp i danh t tn ng thay th cho tng ni mnh trc ri, th n b o v tr ra trc ng t

Vd: , Cu v Pht tnh, ng v chi tn d.: Con ch khng c Pht tnh, ti cha tin iu .
( i danh t tn ng tc t cho )
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-14-%E4%BB%A3-%E5%90%8D-%E8%A9%9E-daidanh-tu-tiep-theo_n57991_g724.aspx#sthash.PW68qPN2.dpuf

Bi 15: ng t
Bi 15: ng t

I. nh ngha:
ng t l nhng ting biu th ng tc hnh vi, chuyn ng hay din t trng thi tm l tnh cm ca con ngi, loi vt,
1. ng t biu th ng tc hnh vi:
Gm c : , , , , , ..(hc, c, ng, thc, khn, trc.: hc, c, ni, n, nhn, cm nm)
2. ng t di chuyn: gm c , , , (Hnh, tu, phi, lai i, chy, bay, n)
3. ng t din t trng thi: gm c , , , , . (i, tng, u, h, hn..yu, ght, lo, mng, gin..)
4. ng t din t tnh cht hin hu: gm c , , . (hu, v, phi.:c, khng, chng.)
II. Phn loi:
1. Ni ng t hay t ng t: l nhng ng t t n c y ngha khng cn c tc t trc tip theo sau. Nu c tc t
t ng t.
Vd: , , , iu phi, th tu, nhn hnh, hoa khai: Chim bay, th chy, ngi i, hoa n.
- S hoan h: Thy vui mng.
2. Ngoi ng t hay tha ng t: l nhng ng t cb phi c tc t trc tip theo sau, hay c c tc t gin tip mi y
tc t trc tip nn ngoi ng t nn c th chuyn t dng ch ng sang th ng v ngc li.
Vd: - Ng c th: Ti c sch.
Ph mu i t: cha m yu con.
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-15-%E5%8B%95-%E8%A9%9E-dongtu_n57992_g724.aspx#sthash.r2F9rJ7z.dpuf

Bi 16: Cch dng ng t kp

Bi 16: Cch dng ng t kp

I. vi ngha coi l, cho l: c 2 trng hp

1. Trng hp gin cch:
Vd: Nhn d Trnh Cc vi nht t s: Ngi ta cho Trnh Cc l thy mt ch.
(Gia l danh t hay i danh t)
2. Trng hp i lin nhau:
Vd: , Lo gi d vi mu, trng gi d vi t: Ngi gi coi l m, ngi ln coi l chi.
II. vi ngha dng lm, ly lm: c 2 trng hp.
1. Trng hp gin cch:
Vd: Lo nhn d chng thi vi nghip. : ng gi ly vic trng rau lm ngh nghip.
2. Trng hp i lin nhau:
Vd : , Thng nht im thin v, tin d vi k cng phu cu cnh: Nm mt cht
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-16-%E5%8B%95-%E8%A9%9E-%E4%BB%A5%E7%82%BA-cach-dung-dong-tu-kep-%E4%BB%A5%E7%82%BA_n57993_g724.aspx#sthash.SUvIhl09.dpuf

Bi 17 () ng t (tip theo)
Bi 17 () ng t (tip theo)

I. Tr ng t: L nhng ng t ng trc 1 ng t chnh b ngha cho ng t y v mc hay cng . Khi ng

a. Biu th mc c th: gm c , , . (kh, nng, kh d: c th).
Vd: in kh t nhn: in c th lm cht ngi.
b. Biu th cng n nn phi: gm c , , , (ng, ng, nghi, ttnn phi)
Vd: Tch thin chi gia nghi hu thin bo: Nh c cha nhm iu thin phi c bo lnh.
c. Biu th s mong mi hy vng: gm c , , Nguyn dc khng..:Mun)
Vd: Nguyn c lai c th: Xin c n y c sch.
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-17-%E5%8B%95-%E8%A9%9E-%E7%BA%8Cdong-tu-tiep-theo_n57994_g724.aspx#sthash.V5gEmh3t.dpuf

Bi 18: (Lin ng thc)

Bi 18: (Lin ng thc)

nh ngha:
Trong mt cu ch ngh lm ch t cho nhiu ng t lin tip nhau bng nhng lin t nh NHI , D hoc cch nhau
Vd: Pht cp t tr bt kht thc bt trch qu tin: Pht v t mang bt kht thc
( lm ch t cho , , )
Bi 23:
Kim ng thc
nh ngha: Trong mt cu c mt t kim hai chc nng va l tn ng m tc t cho ng t th nht, va l ch ng lm
Vd: Ng tng s hon quy c quc : Ti va tin a s gi tr v c quc.
( l tn ng lm tc t cho ng t trc n va l ch ng lm ch t cho ng t sau n)
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-18-%E9%80%A3-%E5%8B%95-%E8%AD%98-liendong-thuc_n57995_g724.aspx#sthash.JYWr0JVC.dpuf

Bi 19 : Kim ng thc
Bi 19 : Kim ng thc

nh ngha: Trong mt cu c mt t kim hai chc nng va l tn ng m tc t cho ng t th nht, va l ch ng lm

Vd: Ng tng s hon quy c quc : Ti va tin a s gi tr v c quc.
( l tn ng lm tc t cho ng t trc n va l ch ng lm ch t cho ng t sau n)
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-19-%E5%85%BC-%E8%AA%9E-%E8%AD%98kiem-ngu-thuc_n57997_g724.aspx#sthash.f45kHj12.dpuf

Bi 20: () ng t (tip theo)

Bi 20: () ng t (tip theo)
1. Th ca ng t:
1. Th hin ti: Khi ch s din bin xy ra trong hin ti, ng t chnh khng i vi trng t ch thi gian no ht.
Vd: Nhn li yn kh: Chim nhn n chim n i.
* Hoc ng t i vi trng t ch thi gian nh (ng) (phng) vi ngha ang
Vd: Mnh Mu phng chc: M Mnh T ang dt vait.
* Hay ng t i vi cc qun ng trng t ch thi gian nh: , , Kim gi, kim chi, ng kim.)
Vd: Kim gi Th Tn gic ng ng ng tc nh th ngn: Nay Th Tn gic ng cho
2. Th qu kh: c 2.
a. Qu kh gn vi hin ti: ng t i vi trng t ch thi gian nh (phng) (ti) (s) (th) vi ngha va,
Vd: Ng phng chi th s: Ti va mi bit vic ny.
b. Qu kh xa, hin ti khng cn: ng t c th c trng t (d) (k) (tng) ..vi ngha ri.

Vd: C hi k tht: C hi mt.

* Hay ng t i vi qun ng trng t nh: , , vi ngha ngy xa.
Vd: Tch gi ng ph t h: Ngy xa cha ti cht bi h.
b. Th tng lai: c 2
a. Tng lai gn vi hin ti: ng t i vi trng t ch thi gian (tng) (ng) (dc) . Vi ngha s sp.
Vd: Thin tng v: Tri sp ma.
b. Tng lai xa: ng t i vi qun ng trng t nh: , : Sau ny.
Vd: , Lai gi th nhi, tt vi danh tng: Sau ny a tr ny t s lm danh tng.
- - See more at: http://nhatquy.org/bai-20-%E5%8B%95-%E8%A9%9E-%E7%BA%8Cdong-tu-tiep-theo_n57998_g724.aspx#sthash.7eFHiS6t.dpuf