Bi 20 :

Lp v a l ( lp v cnh quan ) l lp v ca T , cc lp v b phn

( kh quyn , thachj quyn , sinh quyn , th nhng quyn ) xm nhp v
tc ng ln nhau
Quy lut thng nht v hon chnh ca lp v a l l quy lut v mi quan
h quy nh ln nhau gia cc thnh phn ca ton b cng nh ca mi b
phn lnh th trong lp v a l
Nguyn nhn : L do tt c nhng thnh phn ca lp v a l u ng thi
chu tc ng trc tip hoc gin tip ca ngoi lc v ni lc
Trong t nhin bt c lnh th no cng gm nhiu thnh phn nh hng
qua li ph thuc nhau . Nu 1 thnh phn thay i s dn n s thay i
ca cc thnh phn cn li v ton b lnh th

Bi 21 :
-

Quy lut a i l s thuy i c quy lut ca tt c cc thnh phn a l v

cnh quan a l theo v
Nguyn nhn : l do dng hnh cu ca T v bc x MT

- p cao 2 cc
-p thp n i
-p cao ch tuyn
-p thp xch o
i kh hu:
- cc: kh hu a cc
- t v 60 ti 30 : kh hu n i
- t v 30 ti xch o: kh hu nhit i, kh hu cn xch o
Vnh ai nhit:
- Vnh ai nng nm gia hai ng ng nhit nm + 20 C ca 2 bn cu
(khong gia v tuyn 30 B v 30 N)
- Hai vnh ai n i 2 bn cu nm gia cc ng ng nhit nm + 20 C
v ong ng nhit + 10 C thng nng nht
- Hai vng ai lnh cc v cn cc ca 2 bn cu, nm gia ng ng
nhit +10 C v 0 C ca thng nng nht.
- Hai vng ai bng gi vnh cu bao quanh cc, nhit quanh nm di 10
C
- Quy lut phi a i l quy lut phn b khng ph thuc vo tnh cht phn b
theo a i ca cc thnh phn a l v cnh quan
- Nguyn nhn : : l do ngun nng lng bn trong T

- Quy lut ai cao l s thay i c quy lut ca cc thnh phn t nhin theo
cao a hnh
-Nguyn nhn : L do s gim nhanh nhit theo cao cng vi s thay v
m v lng ma min ni
- Quy lut a l s thay c quy lut ca cc thnh phn t nin v cnh
quan theo kinh
- Nguyn nhn : l d s phn b t lin v bin , i dng lm cho kh hu
lc a b phn ha t ng sang ty , cng vo trung tm lc a , chnh cht lc
a ca kh hu cng tang
Bi 22:
-

Tnh n nm 2005 dn s th gii l 6477 triu ngi

Quy m gia cc nc rt khc nhau . c 11 ng dn nht vi s dn vt
qu 100 triu ngi mi nc ( chim 61% dn s ton TG ) . C 17 nc ch
vi s dn t 0.01 0.1 triu ngi mi nc ( 1,18 triu ngi , chim
0,018% dn s trn ton TG )

S bin ng dn s TG l do hai nhn t ch yu quyt nh : sinh v t

vong
T sut sinh th l tng quan gia s tr em c sinh ra tng nm so vi s
dn trung bnh cng thi im. n v : phn nghn

T sut sinh th thi k 1950 2005

Yu t tc ng : cc yu t t nhin sinh hc , phong tc tp qun v tm
l XH , trnh pht trin KT XH v cc chnh sch pht trin dn s ca
tng nc
T sut t th l tng quan gia s ngi cht tng nm so vi s dan trung
bnh cng thi im

Nguyn nhn: KT XH v cc thin tai

T sut gia tang t nhin l yu t quan tng nht , c nh hng quyt nh
n bin ng dn s ca 1 quc gia v trn ton TG , v vy nnos c coi l
ng lc pht trin dn s
T sut gia tang t nhin l s chnh lch giwuax t sut sinh th v t sut t
th . n v : phn tram
Gia tawg c hc l s chnh lch gia s ngi xut c v nhp c
Gia tang dn s th hin bng tng s giwuax t sut gia tang t nhin v t
sut gia tang c hc

Bi 23 :
-

C cu dn s theo gii biu th s tng quan giwuax giwois nam so vi gii

na hoc so vi tng s dn . n v : phn tram

nhng nc pht trin n nhiu n nam , ngc li , cc nc ang pht

trin nam nhiu fhown n. Nguyn nhn : do trnh pht trin KT- XH , do
tai nn , do tui th trung bnh ca na thng cao hn nam v do chuyn c
.
Vai tr : C cu dn s theo gii c nh hng n phn b sn xut , t chc
i sng x hi v haowchj nh chin lc pht trin KT XH ca cc quc
gia
C cu dn s theo tui l s tp hp nhng nhm ngi [ xp theo
nhng nhm tui nht nh .
ngha : quan tng v n th hin tng hp tnh hnh sinh , t , tui th , kh
nng pht trin dn s v ngun lao ng ca 1 quc gia
Trn TG ngi ta thng chia thnh 3 nhm tui
+ Nhm di tui lao ng :0 14 tui
+ Nhm tui lao ng : 15 59 tui ( hoc n 64 tui )
+ Nhm trn tui lao ng : trn 60 tui ( hoc trn 65 )
VN , tui lao ng c quy nh i vi nam t 15 n ht 59 , vi na t
15 n ht 54
Ngi ta cng c th phn bit nhng nc c dn s tr v dn s gi da
vo bng sau :

Ngun lao ng : 2 nhm

+ Nhm dn s hot ng KT : bao gm nhng ngi c vic lm n nh , c
vic lm tm thi v nhng ngi c nhu cu lao ng nhng cha c vic
lamg
+ Nhm dn s khng hot ng KT : bao gm hc sinh , sinh vin , nhng
ngi ni tr v nhng ngi thuc tnh trng khc khng tham gia lao ng
Dn s hot ng tho khu vc KT : 3 khu vc : khu vc I ( nppng lm ng
nghip ) , khu vc II ( cng nghip ) , khu vc III ( dch v )
C cu dn s theo trnh vn ha Phn nh trnh tri thc v hc vn
ca dn c v nh gi cht lng cuc ng ca 1 quc gia

Bng 23. T L BIT CH (T 15 TUI TR LN) V S NM N TRNG (T 25 TUI TR

LN) TRN TH GII, NM 2000

Cc nhm nc

T l ngi bit ch (%)

S nm i hc

>90

10,0

Cc nc ang pht trin

69

3,9

Cc nc km pht trin

46

1,6

Cc nc pht trin

Bi 24 :
Phn b dn c l s sp xp dn s 1 cch t pht hoc t gic trn 1 lnh th nht nh , ph
hp vi iu kin sng v cc yu cu ca XH
Theo bng thng k nm 2005 , trn T c 6477 triu ngi , mt dn s TB l 48 ngi /
km2
Cc nhn t nh hng n phn b dn c : trnh pht trin ca lc lng sn xut , tnh
cht ca nn KT , sau mi n cc nguyn nhn v K t nhin , lch s khai thc lnh th ,
chuyn c
th ha biu hin ca n l s tng nhanh v s lng v quy ca cc im dn c th ,
s tp trung dn c trong cc thnh ph , nht l cc thnh ph lp v ph bin rng ri li sng
thnh th

c im :
+ Dn c thnh th c xu hng tng nhanh
+ Dn c tp tng vo cc thnh ph ln v cc ln
+ Ph bin rng ri li sng thnh th
nh hng tch cc ca th ha : y nhanh tc tng trng KT , chuyn
dch c cu KT v c cu lao ng , thay i s phn b dn c v lao ng ,
thay i cc qu trnh sinh , t v hn nhn cc th

nh hng tiu cc : nn thiu vic lm , ngho nn thnh ph ngy cng

pht trin , in kin sinh hot ngy cng thiu thn , mi trng b nhim ,
nhiu fhieenj tng tiu cc tng i sng KT XH
Bi 27 :
Vai tr ca nng nghip : Nng nghip theo ngha rng bao gm nng lm
ng nghip .
+Cung cp lng thc, thc phm cho con ngi.
+m bo ngun nguyn liu cho cc ngnh cng nghip sn xut hng tiu
dng v cng nghip ch bin lng thc, thc phm.
+Sn xut ra nhng mt hng c gi tr xut khu, tng thm ngun thu
ngoi t.
- Trn 40 % s lao ng trn TG ang tham gia hot n gj nng nghip
c im :
+ t trng l t liu sn xut ch yu v khng th thay th
+i tng ca sn xut nng nghip l cc cy trng v vt nui.
+ Sn xut nng nghip c tnh ma v
+ Sn xut nng nghip ph thuc vo iu kin t nhin
+ Trong nn kinh t hin i, nng nghip tr thnh ngnh sn xut
hng ha
Cc nhn t nh hng ti s pht trin v phn b nng nghip
* T nhin :
t
Kh hu nc
Sinh vt
KT XH
S hu rung t
Tin b khoa hc k thut trong nng nghip
Th trng tiu th
Mt s hnh thc t chc lnh th nng nghip : trang tri , th tng nng
nghip , vng nng nghip
Bi 28 :
Trng trt l nn tng sn xut ca nng nghip
Thep gi tr s dng , cy trng c phn thnh cc nhm : cy lng thc ,
cy cng nghip , cy thc phm
Vai tr cy lng thc : l ngun ch yu cung cp tinh bt v c cht dinh
dng cho ngi v gia sc , cung cp nguyn liu cho ngnh cng nghip
ch bin lng thc ,, thc phm v cn l hang ha xut khu c gi tr

Vai tr ca cy lng thc khc l ch yu lm thc n cho ngnh chn

nui , nguyn liu nu ru , cn , bia
Vai tr v c im cy cng nghip : Cc cy cng nghip cho sn phm
dung lm nguyn liu cho cng nghip ch bin , c bit l cng nghip sn
xut hang tiu dung v cng nghip thc phm . Pht trin cy cng nghip
cn khc phc dduwwocj tnh ma , tn dng ti nguyn t , ph v th
c canh v gp phn bo v mt . Gi tr sn phm ca cc cy cng nghip
tng ln nhiu ln sau khi c ch bin . nhiu nc ang pht trin r
thuc min nhit i v cn nhit , cc sn phn cu cng nghip l cc mt
hang sn xut quan trng
Phn ln cc cy cng nghip l cy a m , a nhit , cn t thch hp , cn
nhiu lao ng c k thut v kinh nghip . Do vy , cy cng nghip ch
c dung trng nhng ni c k thun li nht , to nn cc vng trng
cy cng nghip tp trung
Vai tr ca ngnh trng rng : c vai tr quan trng i vi mi trng v
cuc ng con ngi , iu ha lng nc trn mt t , l l phi xanh ca
T , gp phn to ln vo vic hnh thnh v bo v t , chng xi mn ,
cung cp lm sn . c sn phc v chon hu cu sn xut v i sng cc
sn phm c sn , cascduwwocj liu qu cn c tc dn cha bnh v
naangc ao sc khe
Din tch rng trn ta TG ngy cng dc m rng , t 17, 8 triu ha nm 1980
ln 43, 6 triu ha nm 1990 v t ti 187 triu ha nm 2000
Nng nc c din tch rng ln nht l TQ, n , LB nga , hoa k
Baid 29 :
Vai tr ngnh chn nui : cung cp cho con ngi thc phm c cht dinh
dng , nguyn liu cho sn xut hang tiu dung, cng nghip thc phm ,
dc phm v cho xut khu , cung cp sc ko v phn bn cho ngnh
trng trt , t dng th phm ca ngnh trng trt
- s pht trin v phn b ngnh chn nui ph thuc cht ch vo c s
ngun thc n
C s thc n cho chn nui c nhng tin b vt bc nh nhng thnh
tu khoa hc k thut
Trong nn nng nghip hin i , ngnh chn nuooicos nhiu thay i v hnh
thc
Vai tr ngnh nuooi trng thy sn :
Nhu cu thy sn rt ln do y l ngun cung cp m ng vt b dng
cho con ngi. Vic nui trng thy sn gp phn cung cp nguyn liu cho
cng nghip thc phm v l mt hng xut khu c gi tr.
Cc nc c ngnh nui trng thy sn pht trin : TQ , nht bn , php , hoa
k , Canada ,hn quooca v cc quc gai DNA