Lun gii 2 1/84

PHN HAI

M NHC NHC C
(Musique Instrumentale)
331. Tc phm ny khng phi l mt lun gii nhc c, chng ti s khng i vo tn chi tit k thut ca cc nhc
c khc nhau m chng ta s phi quan tm n. Lin quan n k thut ny, c cc tc phm tuyt vi m chng ti
gii thiu cho hc sinh nghin cu nu mun vit m nhc nhc c (*).
(*) Nouveau trait dinstrumentation ca F. A. GEVAERT v Trait pratique dinstrumentation ca E. GUIRAUD

Nh th, chng ti t gii hn vo vic ch a ra m vc (tendue) v m tm (diapason) ca cc nhc c

c dng cho nhc thnh phng (musique de chambre): piano, violon, alto, v violoncelle.
V PIANO
(Du Piano)
332. Sau i phong cm1 (grandes orgues), piano l nhc c c m vc ng ch nht: n bao gm tm qung 8 v
chia thnh cc na cung, lm thnh mt tng cng l tm mi lm nt nhc hoc m thanh khc nhau.
M VC CA PIANO

333. Piano la nhc c tuyt vi nht cho ngi ha m v ngi sng tc. Nh vo cc phm cht nhiu m thanh
(poly-phoniques) cho php nghe ch trong mt ln nh n n mi nt nhc cng lc, piano thu tm tt c, k c
gin nhc (orchestre).
Chnh trn piano m ngi sng tc th cc tc phm ca mnh (bt c l nhc c li hoc cho nhc c), s
gip ca n bo m tc dng tt ca cc chui hp m no , ca cc chuyn ging no , ca s kt hp hi
ha gia ha m vi giai iu, vv.
Phn khc, piano c mt tp hp ti liu m nhc phong ph nht; cc bc thy v i nht vit cho n v s
tc phm tuyt vi; thng thc cc tuyt phm ng gp mnh m vo vic m ra cc suy ngh mi, pht trin
tr tng tng v hnh thnh phong cch (style).
V th, chng ti khuyn khch cc bn tr nghin cu piano khi nh theo ng sng tc. Nu h khng tham
vng hc n ni n chn, t na h quen thuc vi bn phim bn phim c th cho chnh h bit n tc
dng tng th ca cc sng tc ca h.
V B BN N DY
(Du Quartuor dInstruments Cordes)
334. B bn n dy gm: mt violon 1, mt violon 2, mt alto v mt violoncelle hoc basse (*)
(*) ng nhm ln vi n contrebasse, n basse chng g khc hn l cy n violoncelle.

335. m vc ca cc nhc c ny, m b trm c gii hn c nh, chng c g tuyt i c nh vi b cao, v, trong
m vc , gii hn ty thuc vo ti ngh nhiu hay t ca cc ngi nh n.

1
i phong cm: Trong bn dch ny, chng ti c gng dng ting Vit thun ty khi no c th c cho du i khi to ng ngng cho ngi
c v cha quen tai, thay v phi dng t Hn Vit nhiu khi nghe quen. Tuy vy, t i phong cm ny, chng ti buc lng phi dng v
cho n nay cha c t thun Vit tng ng no gy gn hn. i phong cm ch c ngha l n ln dng hi, nhng dch nh th nghe lng
cng, c phn nghch tai. Trng hp khc, chng ti nguyn t Php nh piano, violoncelle, thay v dch l dng cm, i h cm (Ngi
dch).

Lun gii 2 2/84

VIOLON
336. Violon lc no cng c vit vi kha sol.

Thn trng ng vit qu nt sol cao cho violon 2.

ALTO
337. Alto thng c vit vi kha ut 3; nhng cc nt cao i khi vit vi kha sol.

VIOLONCELLE
338. Violoncelle c vit vi kha fa 4 cho cc m trm v trung; vi kha ut 4 cho cc m cao, v vi kho sol
cho cc m rt cao (sur-aigus).

GHI CH V NHN XT
339. Vi nhc c ny, HAYDN khng h vt qua nt la ca m tm; hn na, ng dng gn nh hon ton kha
fa; MOZART vit cc on cao hn vi kha sol, vo mt qung 8 trn m tm thc.
340. BEETHOVEN vit cc nt cao ca violoncelle: khi th vi kha ut 4, khi th vi kha sol, v thm ch, cho du
rt him, vi c kha ut 3.
341. Quan trng ghi nhn rng, vi Beethoven cng nh vi Mozart, cc on vi kha sol u c vit mt
qung 8 bn trn m tm m chng phi nh ln.

CU TRC V KCH C
cc nhc phm
(Coupes et Dimensions des morceaux de musique)
342. Hnh dng chung (forme gnrale) ca mt tc phm m nhc, phn chia, cn xng ca cc b a dng, tt c
c din t bng t ng cu trc (coupe).
343. Phng cch khc nhau cu trc (couper) mt tc phm c th chia ra thnh bn loi chnh nh sau:
1) Cu trc hai on nh (petite coupe binaire); 2) Cu trc ba on nh (petite coupe ternaire)
3) Cu trc hai on ln (grande coupe binaire); 4) Cu trc ba on ln (grande coupe ternaire).

Lun gii 2 3/84

CU TRC HAI ON V BA ON NH
344. Ngi ta gi l cu trc hai on nh mt cu trc ch gm hai on t pht trin, nh romance, nh ch
dng cho bin tu (thme variations), vv.
CU TRC HAI ON NH

345. Ngi ta gi l cu trc ba on nh mt cu trc gm ba on t pht trin m on th ba ch l on lp li

on th nht, nh rondo, nh cavatine, vv.
CU TRC BA ON NH

CU TRC HAI ON V BA ON LN
346. Ngi ta gi l cu trc hai on ln mt cu trc gm hai phn chnh m mi phn gm nhiu on, v nh
allegro ca mt sonate, ca mt b ba (trio) hoc mt b bn (quatuor) c in (xem s 383, allegro ca
BEETHOVEN).
347. Ngi ta gi l cu trc ba on ln mt cu trc gm hai phn chnh, mi phn gm nhiu on, m on th
ba ch l on lp li on th nht, nh, ni v d, Impromptu s 4 ca SCHUBERT, Polonaise s 5 v 6 ca
CHOPIN.
CU TRC T DO HOC KHNG NHT NH V CU TRC QUAY V LI
(Coupe Libre ou Indtermine et Coupe de Retour)
348. Cu trc t do hoc khng nht nh l mt cu trc m cc on, s lng hoc nhiu hoc t, khng c
phn b cch u n thnh hai hoc ba phn. Cu trc ny ch yu tm thy trong cc iu ngm nga (airs
dclams) (xem iu Ada ca VERDI, s 883).
349. Ngi ta gi l cu trc quay v li (coupe de retour) mt cu trc trong ngi ta thng xuyn lp li nhc
tit chnh, nhng mi ln u theo sau mt on mi, nh trong rondo dng cho nhc c v trong cc iu Ballet
no . (Cn c s phn chia thnh nhm s c ni n sau, s 538 v 541)

Lun gii 2 4/84

TC PHM C IN
v m nhc nhc c
(uvres Classiques de Musique Instrumentale)
AHnh thc chung ca tt c cc tc phm c in v m nhc nhc c u gn nh ging nhau. Bt lun chng
c gi l sonate, b ba (trio), b bn (quatuor) hoc giao hng (symphonie), chng u lun lun gm ba hoc
bn bi tnh cht khc nhau, tng bi c mt cu trc (coupe) nht nh. C cu trc cho allegro, cu trc cho
adagio, cu trc cho menuet, cu trc cho rondo, vv.
Bn gin nht trong cc tc phm th loi l sonate dng cho piano m thi, chnh n m chng ti dng
nh tiu biu ca m nhc nhc c c in xt v hnh thc chung. Sau , khi ni n cc th loi khc, chng ti
ch phi a ra nhng g ring bit ca chng m thi.

V SONATE
(De la Sonate)
350. Sonate l mt lot hai, ba, hoc bn bi c vit cho mt hoc hai nhc c.
351. Ngi ta thy c hai loi sonate: sonate c in (sonate classique) hoc sonate thng, c vit ph hp vi
cc qui lut, theo mt dn bi nht nh; v sonate phng tng (sonate-fantaisie) nhiu t thot khi cc qui lut cu
to.
Chng ti dng loi sonate c in lm tiu biu v n cung cp mt nn tng vng chc cho vic ch dy hn
l sonate phng tng ty thuc vo tnh tht thng ca ngi sng tc.
352. C cc sonate ring cho violon (hai hoc bn), c sonate cho orgue, cho piano v violon, piano v violoncelle,
vv.
353. Tt c cc bi ca mt sonate nhm nh ln lin tip, v th gia chng cn phi c ng thi va bin i
(varit) va ng nht (unit): bin i v hnh thc, v chuyn ng, v cung hoc v th trnh n iu; ng
nht v phong cch (style), thiu n s khng c c mt tc phm thun nht.
354. Cho du c thai nghn vi phng cch c th trnh by lin tc, cc s khc nhau ca mt sonate ni
chung u c lp vi nhau, ngha l tng bi u l mt bi hon tt. Vi cc iu kin nh th, tt c u c th
trnh by ring bit.
Qu thc, rt thng khi (thm ch trong ha nhc) ngi ta cho nghe mt hoc hai bi ca mt sonate gm ba
hoc bn bi.
SONATE CA CC TC GI C IN
HAYDN, MOZART, BEETHOVEN, HUMMEL, vv
(Sonates des Compositeurs Classiques)
355. Phn ln cc sonates ca HAYDN c ba bi, nhng cng c vi bi ch c hai.
356. Hu ht cc sonates ca MOZART c ba bi, ca BEETHOVEN v cc ngi ni tip ng thng c bn.
357. y l th t quen thuc cc bi theo nhau:
SONATE gm hai s
1. Andante, Adagio, hoc Largo
2. Allegro, Allegretto, hoc Presto

SONATE gm 3 s
1. Allegro
2. Andante, Allegro, hoc Largo
3. Allegro, Allegretto, hoc Presto

SONATE gm 4 s
1. Allegro
2. Andante, Allegro, hoc Largo
3. Minuetto hoc Scherzo
4. Allegro hoc Presto

358. i khi, nhng him c, th t ny o ln.

V th, ni v d, sonate cung La trng ca MOZART gm ba bi theo nhau theo th t sau y:

Lun gii 2 5/84

Sonate 26 ca BEETHOVEN gm bn bi, khi u nh sonate ca MOZART bng mt Andante con

variazioni, ri tip theo l mt Scherzo, mt Marche funbre (hnh khc tang ch), v mt Allegro.

Sonate cung Mib ca MOZART khi u bng mt Adagio, tip theo l hai Menuets (m bi th hai l trio
thay cho bi th nht) v kt thc bng mt Allegro.

Sonate 27 s 2 ca BEETHOVEN cng khi u nh vy bng mt Adagio, tip theo l mt Allegretto di

dng menuet vi trio, v kt thc bng mt Presto agitato.

V li, tc phm ny tc gi t nhan l Sonata quasi una Fantasia (Sonate gn nh mt bi phng tng).
359. Cng i khi, Allegro 1 c mt dn nhp i trc vi vi nhp chuyn ng chm. Nhng, chng ti lp li,
cc trng hp nh th u l ngoi l.

(Xem phn 1 ca Sonate Pathtique m Dn nhp pht trin hn nhiu)

ALLEGRO
______
THNH T NN TNG V DN BI CHI TIT
(lements Fondamentaux et Plan Dtaill)
360. Allegro, bi th nht ca mt sonate gm ba on ln.
l:
1. on trnh (priode dexposition)
2. on trin khai ch (priode du travail thmatique)
3. on lp li (priode de rptition).
361. Bi th nht ny chia thnh hai phn.
362. Phn mt chng g khc hn l on trnh .
363. Phn hai, pht trin hn, gm trin khai ch v on lp li.

Lun gii 2 6/84

364. Phn mt c trnh by hai ln lin tip di dng quay v li (reprise);

365. N c dnh cho vic trnh by cc ch (thmes) hoc cc nhc tit (motifs) vi cc pht trin dng xy
dng ton b bn nhc.
366. N phi cha ng hai ch chnh (deux thmes principaux), cha k cc cu chen vo (phrases incidentes)
(cc nt giai iu) nhm ni kt chng li vi nhau, v cng c chng y ch nh m ngi ta c th li dng v
sau.
C TNH CA HAI CH CHNH
(Caractre des Deux Thmes Principaux)
367. Quan trng l, khng lm cho ri rc (disparate), hai ch phi c dng dp khc nhau (allure diffrente),
mi ch c mt b mt (physionomie) khc bit vi ch kia, v chung li chng cung cp cht liu cho cc
pht trin hp dn, v thng thng nht, cc bin khc phn ln u bao gm cc phn ca hai ch ny.
CC ON CHEN HOC CC BIN KHC
(pisodes ou Divertissements)
368. Nh thy (s 284), ngi ta gi on chen (pisode) hoc bin khc tt c cu chen c a vo trong mt
tu khc ngng ngh nhc (sujet).
369. Cc t ny gi cng ngha khi ni n mt cu hoc mt nhm cu, xen k vo cc ch chnh ca mt bn
nhc no , dn dt t ch ny sang ch khc, bng cch chun b cc m th a dng, hoc b tc, di
dng Coda, ch m ngi ta va cho nghe.
370. Tt mt li, tt c nhng g khng phi l mt trong cc ch chnh u l bin khc hoc on chen.
371. y l hnh trnh theo nhau thng thng trong vic x s mt Allegro ca sonate.

PHN MT
(Premire Partie)
______
ON TRNH
(Priode dExposition)
372. Ngi ta cho nghe trc ht ch 1, thit yu phi trong cung chnh ca sonate.
(Xem s 383 sau y, tm nhp u tin ca sonate cung Sol trng Op. 14, s 2, ca BEETHOVEN m chng ti a ra lm v d cho
ton b allegro).

373. Ri ngi ta lo li bng chuyn cung (modulant) n ch 2, ch ny phi trong mt cung khc vi
cung ca ch 1.
(Xem v sau, s 384 n 394, cc ghi ch v nhn xt v iu ny).

374. on trung gian dng ni kt hai ch l on ngi ta gi l on chen (pisode) hoc bin khc
(divertissement).
375. Ngi ta cho on chen th nht ny tn gi l chuyn mch (transition), v chnh nh n m chun b hoc
thc hin chuyn ging qua cung ca ch th hai (xem mi by nhp c tnh on chen B n C trong v d s
383).
Ghi ChKhi u ca on chen 1 ca allegro ca BEETHOVEN m chng ti a ra lm kiu mu thot
tin nh tc ng mt Coda thm vo ch 1, nhng, thay v kt thc, n nhanh chng hng n cung ca ch
2, tc cung Re trng, ngha l cung t m ca cung chnh.

Lun gii 2 7/84

iu ny ph hp vi truyn thng ngy xa mun rng, nu ch 1 cung trng, ch 2 phi c cho

nghe trong on trnh cung t m (xem tm nhp C n D cng v d s 383).
376. Tip theo ch 2, mt on chen th hai kt thc phn 1 ca allegro th no thun li cho vic quay v
li.
377. on chen 2 ny l mt loi Coda thm vo ch 2. Ngi ta gi n l nhm ngng ngh (groupe de
cadences) v, ni chung, n kt thc bng nhiu ngng ngh (cadences) t nhiu hon ton, khng nh r s chm
dt ca phn mt, dt khot to thnh mt ranh gii (dmarcation) gia phn ny vi phn hai (xem ba mi nhp
c tnh on chen t D n E s 383).

PHN HAI
(Seconde Partie)
_______
ON TRIN KHAI CH
(Priode du Travail Thmatique)
378. Phn hai ca allegro khi u bng mt on chen th ba m khi s t BEETHOVEN tr thnh on
quan trng hn tt c v l do cc pht trin ngi ta a ra cho n v iu hp dn m n cha ng.
379. Ch yu chnh trong bin khc ln ny m ngi ta ph thc vo tnh tht thng ca tr tng tng: la xa
cung chnh bng cch chuyn ging thng hn, to bo hn, s dng th loi tu khc: phng theo (imitations), b
ui (canons), vv, v mi phi kt hp dn dng mt phn nh no ca ch hoc giai iu c trnh by
trong phn mt lm ch .
380. Ngi ta cng c th a vo mt nt nhc (trait), mt ln iu (chant), mt nt nhc mi (dessin nouveau),
v dng n lm nhc cho cc phi kt mi.
381. Bt lun cc m th no ngi ta i qua sut phn trc, ht sc cn thit, on 3 phi a n cung nguyn
thy, v chnh trong cung ny m ngi ta phi lp li cc ch chnh c nghe (xem s 383 t E n F, on
trin khai ch ).
ON LP LI
(Priode de Rptition)
382. on th ba khi u bng a vo li ch 1 trong cung chnh nguyn thy.
383. T lc a vo li ch 1 v cho n cui bn nhc, ngi ta chng lm g na ngoi tr lp li tt c cc
nhc tit ca phn mt ca allegro, k c cc bin khc, tuy nhin, bng cch a vo cc bin i (modifications)
nh sau:
1. Ch 2 v coda theo sau n phi c to li trong cung chnh, v khng phi trong cung m nguyn thy
chng c cho nghe.
2. Gi y, c hai ch c to li trong ch mt v cng cung, on chen trung gian khng cn vi mc
ch dn dt t cung ny n cung khc nh ln th nht, m ch ngng ngh cc ch chnh, v lm khuy
kha (diversion) nh vo cc chuyn ging no , thit yu hi t li (convergent), bi v la khi cung chnh phi
quay v li.
Nh th, cho bin khc ny, ngi ta dng cng cc nhc tit nh ln th nht, cho nn cn bin i hnh trnh
theo chiu hng ny (xem s 383 t ch F, giai on lp li).
BEETHOVENOp. 14, S 2Sonate cung Sol trng
PHN MT (ON TRNH )

Lun gii 2 8/84

PHN HAI
ON TRIN KHAI CH

Lun gii 2 9/84

Lun gii 2 10/84

Lun gii 2 11/84

GHI CH V NHN XT B SUNG

(Remarques et Observations Complmentaires)
TNG QUAN V M TH GIA HAI CH
(Rapports de Tonalit entre les Deux Thmes)
384. Nh chng ti ni (s 372), ch 1 ca allegro phi trong cung chnh ca sonate.
385. V phn ch 2, hai trng hp xut hin:
1) trng hp cung chnh th trng,

2) trng hp cung chnh th th.

386. Khi cung chnh l trng, ch 2 thng nht vo cung ca t m (xem trnh ca allegro pha trn).
387. Khi cung chnh l th, thng thng ch 2 c cho nghe cung tng i trng ca n.
MOZART-Allegro ca Sonate cung La th
CH 1 cung La th, cung chnh.

CH 2 cung Do trng, cung tng i ca La th

388. Khng g t nhin hn tin hnh nh th: chc chn, cc tng quan m th u tuyt vi v d thc hin, mt
phn, gia mt cung trng v cung ca t m ca n, phn khc, gia mt cung th v cung tng i trng ca
n.
389. Nhng, c cc m th khc, gn hoc xa, m cc tng quan vi cung chnh cng kh tt tng t.
390. Nh th ngi ta c th, theo v d ca cc bc Thy ti danh, nh vo nhng g lin quan n chuyn cung,
bin i dn bi xa c ca sonate, v, nh cc bi c in minh ha lm, khng gy nn li, y l ni th, cho
tt c cc bn nhc chy vo trong cng mt khun.
391. y l hai ch chnh ca bi th nht ca sonate cung Re trng, Op. 10 ca BEETHOVEN, m ch th
hai cung Si th, cung tng i ca cung nguyn thy m khng cung ca t m l cung La trng.
392. V, thc t, ngi ta khng thy ti sao ch 2 ca mt bn nhc trng khng th c thc hin trong cung
tng i th trong khi ch ny ca mt bi th gn nh lun lun c thc hin trong cung tng i trng.
Kh hin nhin cc tng quan tt hin hu gia cc cung tng i u qua li (rciproques).

Lun gii 2 12/84

BEETHOVEN-Op.10, Bi th nht
CH 1 cung Re trng, cung chnh

CH 2 cung Si th, cung tng i ca Re trng

393. Phn khc, y l hai ch ca tc phm th nht ca sonate cung Sol trng, Op. 31 ca BEETHOVEN m
ch 2 khi u Si trng, cung rt xa vi cung chnh v Sol trng ch c mt thng v Si trng c nm.
394. Nhng, cn nh li rng cc cung trng khc nhau bn du ha u l nhng cung c nhiu nht cc tng
quan thun ha (rapports sympathtiques) sau cc cung tng cn v cc cung ng (tons homonymes) (Trait
complet dharmonie, trang 172, s 500).
V li, cng cn nhn xt rng, cu chen vo (phrase pisodique) dn n ch 2 ny, bo trc n cung Si
th, cung tng cn ca cung chnh, v rng th trng, thay th cho th th c ch i, ch ko di tm
nhp, do qu ngn hy hoi cm xc ca m th chung ca bn nhc.
S thc l, t nhp th chn, ch tr li cung Si th b trm v pht trin tip theo cho n cui ca phn
mt, khng i xa khi cung tng cn ny cho n kt thc vi n.
BEETHOVEN-Op. 31, Bi th nht Sonate cung Sol trng
CH 1 cung Sol trng, cung chnh.

CU CHEN cung Si th dn n ch 2

CH 2 cung Si trng v Si th.

Lun gii 2 13/84

Chuyn sang cc cung k cn ca si th.

V ON MT
(Du Premier pisode)
395. Nh ta thy (tt s 372), on 1 n ngay sau trnh by ch 1.
396. N chun b v dn dt n ch 2 bng mt hoc nhiu chuyn cung nghing v pha cung ca ch sau.
397. Khng phi lun lun c th thit lp mt ranh gii kh r nt gia kt thc ca ch 1 v khi u ca on
1 v cc l do sau:
398. Rt thng thng, ch 1 khng kt lun mt cch hon ton dt khot, v lin lc khng t on vi on
1, cht ch n ni giai on 1 ny xem ra, t khi u, ch l ni tip ca chnh ch m n gi li t nhiu phong
cch.
399. Trong trng hp rt thng xy ra, ch v bin khc ha ln vo nhau th no m thot tin xem ra c hai
ch l mt, v ch sau mt s nhp no m, thay i phong cch hoc cung th, bin khc cui cng tch ra khi
ch 1 v cho cm nhn c ch 2.
Nhu th, trong v d sau y, t nhp th chn n nhp th mi lm, c mt s khng dt khot v vic
nhn bit chnh xc ch chm dt vo lc no v on bt u vo lc no, v iu xy ra bt chp cc chuyn
cung thong qua k tc nhau t nhp th mi hai. V ch n nhp th mi su, nh vo na ngng ngh cung
do trng ngi ta mi bit chc ra khi ch 1.
MOZART-Sonate cung la th trch dn
CH 1

(CU HI: T nhp th 9 ny, ngi ta c

th xem nh vo cu chen cha?C l do ni th, nhng cng vn tranh ci c.)

CH 2

Lun gii 2 14/84

Qu tht, cc chuyn cung bng fa trng, r th, v do trng hi t li, v khng ra khi cc cung k cn ca
la th, ngi ta c th ch i mt ngng ngh kt thc trong cung la hon thnh ch 1 nhp th mi
su, ni v d, nh gi th tip theo nh sau:
Cc nhp t 11 n 16 ca v d trn y, kt thc bng mt ngng ngh hon ton
la th thay v na ngng ngh do trng:
Fa trng

Chuyn cung hi t
Re th
Do trng Ngng ngh hon ton La th

V ON HAI
(Du Deuxime pisode)
400. Cng nh on mt, on hai thot tin c th ch l mt pht trin ch i trc n. Nhng, thay v hng
n mt cung th mi nh on mt, n ng hn cng c m th ca ch 2 m n tip tc, v xc nh ch
bng mt hoc nhiu ngng ngh; iu ny, nh chng ta ni (s 377), cho n c tnh ca mt Coda.
i khi, tc gi a vo mt nt giai iu mi cho coda m ngi ta c th xem nh l mt ch 3, iu
thng xy ra vo cui phn 2 (xem v d s 383, D).

ADAGIO, ANDANTE hoc LARGO

401. Bi th hai ca mt sonate (m chng ta s gi l adagio, cho du ni n andante hoc largo), chng ta c th
ni, thng c vit bng mt trong nm cung k cn ca sonate , hoc trong cung ng m ca cung th
ngc li.
V iu , y l cc qui lut i theo nhau cch chung chung, xp loi theo mc thng dng ngi ta
thc hin.
CUNG CHNH TH TRNG
(Ton Principal en Mode Majeur)
402. Trong cc sonates m cung chnh th trng, bi th hai (adagio) c vit:
1) Thng thng nht, trong cung ca h t m c dng lm ch m, (qung 4 ng trn hoc qung 5 ng
di ca cung chnh).

2) i khi, trong cung ca t m (qung 5 ng trn hoc qung 4 ng di).

3) Cng i khi, trong cung ng m th (trong trng hp ny, ch thay i th m thi).

Lun gii 2 15/84

4) Cui cng, ngoi l, trong cc cung khc, k cn hoc xa, vi iu kin cc cung tng quan hi ha vi
cung chnh.

GHI CHHim khi ngi ta vit adagio trong cung tng i th cho du n l mt cung k cn trc tip.
Tuy nhin, y l mt v d rt ra t mt sonate ca HAYDN m cung chnh l mi b trng.

CUNG CHNH TH TH
(Ton Principal en Mode Mineur)
403. Trong cc sonate m cung chnh th th, bi th hai (adagio) c vit:
1) Thng thng nht, trong cung ca thng t m ca th th c dng nh l ch m (qung 6 th trn
hoc qung 3 trng di ca cung chnh)
NHN XTCn ch rng thng t m ca th th cng cng nt nhc vi h t m ca cung tng i trng;
th no m, cung thng c chn nht dng cho adagio ca mt sonate chnh cng l cung dng cho hai cung
tng i.

2) Cng khc l thng, bi th nh c vit vi cung ng m trng ca cung chnh th, (nh th, ch l
thay i th m thi).

3) Him khi hn, adagio c vit cung tng i trng ca cung chnh th.

4) Cui cng, ht sc ha him, sau bi th nht th th, bi th hai c vit trong mt cung xa khc hn l
cung ng trng.

Lun gii 2 16/84

Tuy nhin, trong sonate cung sol th ca SCHUMANN, andantino cung do trng.

Nhng, khng mun h phm cht ca tc phm c a chung cch thch ng, ngi ta c th tic nui
cung k cn gn nht ca hai cung m lin h ca chng khng phi l tuyt vi nht. Qu ng l khim khuyt
c lm nh vi cc ha m na cung ng (harmonies chromatiques) t khi u ca andantino, cc ha m
cho ra mt m h no v cung th ca bn nhc.
HNH THC CA ADAGIO
(Forme de lAdagio)
404. Cng nh allegro, adagio da chnh yu (v i khi hon ton) trn hai ch .
Nhng, cng thm vo tnh chch khc nhau ca n, hnh thc ca n cng rt a dng.
405. Trong mt s sonate ca HAYDN v MOZART, adagio c chia thnh hai phn, vi lp li phn th nht
hoc c hai.
(Xem di y, andante ca sonate cung do trng ca HAYDN).

406. Trong trng hp nh vy, cu trc ca adagio tng t vi cu trc ca allegro, ngoi tr nhng g lin quan
n cc bin khc, ni chung s lng t hn v nht l km pht trin hn trong adagio.
Ngi ta pht trin t cc on chen thong qua, chnh v, vi di ca phn , cc pht trin to ln s lm
cho di hn.
407. Tuy vy, trong mt s adagio, cc on chen thong qua, cho du t pht trin hn, cng cng s lng vi
allegro hon tt nht.
y l adagio ca sonate, op. 22 ca BEETHOVEN m dn bi chi tit nh sau:

PHN MT
ON TRNH
A Ch 1 cung mi b trng;
B on chen chuyn tip;
C Ch 2 cung si b trng;
D Nhm ngng tit v coda.

ON 2
E Trin khai ch

PHN HAI
ON LP LI
A2 Lp li ch 1
B2 on chen chuyn tip
C2 Lp li ch 2 cung mi b trng
D2 Nhm ngng tit v coda.

GHI CHKhc bit duy nht gia cu trc ca adagio ny v cu trc ca mt allegro chnh l trong bn nhc
dn trn, khng c cc on quay v li (reprise).
408. i khi mt trong cc ch ch lp li mt phn.
(Xem adagio ca sonate cung fa th, op. 2, s 1, ca BEETHOVEN, v d th 3 ca s 411, C2).
409. Trng hp khc, hai ch , vi lp li ch 1 v mt coda n gin, lm thnh mt bn nhc hon ton,
khng bao gm bt c bin khc no. Nh th, ch l mt romance khng li (romance sans parole), mt th loi
cavatine, ch bao gm mt nhc tit 1 (ch chnh), mt cu trung gian (phrase de milieu), v lp li nhc tit 1
(c hoc khng c bin tu) vi vi nhp coda.
(Xem bn nhc th hai ca Sonate Op. 11 ca SCHUMANN, tiu Aria, v d th 4 ca s 411).

410. Chng ti ni thm: tng quan ca cung th gia hai ch ca adagio cng theo cc qui lut nh ca
allegro.
(Xem li cc s t 384 n 394).

Lun gii 2 17/84

411. V phn iu bin tu (air vari) (Andante con variazioni) thay th cho adagio trong mt s sonate, khng c
g chung vi adagio ng cch, v chng ta s bn n nhng g lin quan n n trong chng dnh c bit cho
n t s 440.
HAYDNAdagio ca mt Sonate cung Do trng
PHN MT
CH 1 cung fa trng (8 nhp) kt thc vi mt na ngng ngh, hoc ngng ngh t m

CH 2 cung do trng, cung ca t m (9 nhp) (**)

CODA ca phn 1 (4 nhp)

*Ch rng t m ca cung chnh c dng kt thc ch 1 xy ra ngay lp tc, v cch mp

m, c dng lm ch m ca ch 2.
Cc bi c in ngy xa, (cch ring HAYDN) thng dng th php ny (c phn th s)
i t mt ch ny sang ch khc.
**Theo cn phng t nhin (carrure naturelle), cu chn nhp ny l ra ch c php c tm
nhp, iu, nh ngi ta cho l th, l cn phng tuyt vi nht. Nhng tc gi mun lm th
v mun kt lun. Nh th n thay th cho ngng ngh hon ton c mong i bng mt
ngng ngh khng hon ton vi cm gic l lng. V li, nhp c thm vo ch l mt bin
tu ca nhp trc , ngha l mt lm li (redite) (xem s 33).

PHN HAI
BIN KHC rt t u ch 1, mt cht ca ch 2, v nt giai iu mi (8 nhp)

Lun gii 2 18/84

BEETHOVENAdagio ca Sonate Op. 22

PHN MT
A-CH 1 cung mi b trng (12 nhp k ca coda)

B-on chuyn mch dn n cung ca t m (si b trng)

C-CH 2 (si b trng) cung ca t m

12 nhp k c nhm ngng ngh v coda

Ngng ngh hon ton

D-Nhm ngng ngh

Lun gii 2 19/84

Ngng ngh hon ton

Ngng

ngh hon ton

PHN HAI
E-Trin khai ch ,

sau cc chuyn mch a dng, dn n cung chnh (mi b trng) vo on lp li (17 nhp)

A bis- Lp li ch 1, cung mi b, cung chnh (10 nhp, k c coda)

Lun gii 2 20/84

B2-on chuyn mch (8 nhp)

t gia hai ch , ngng ngh cung mi b trng, trong hai ch ln ny u c nghe

C-Lp li ch 2, cung mi b trng, cung chnh

(12 nhp, k c coda)

Ngng ngh hon ton

D2-Nhm ngng ngh

Lun gii 2 21/84

BEETHOVENAdagio ca Sonate cung fa th, Op. 2, S 1

Lun gii 2 22/84

SCHUMANNAdagio ca Sonate Op. 11

Lun gii 2 23/84

MENUET
(MINUETTO trong ting )
412. Menuet l mt allegretto vi bn cht duyn dng, lun lun c vit vi nhp .
413. N bt ngun t mt iu ma cng tn, mt thi ni danh vo cui th k 17.
DN BI CA MENUET
414. Menuet gm ba on, mi giai on c chia ra thnh hai on quay v li t pht trin.
415. Trong ba on, ch c hai l khc nhau, on 3 ch l lp li on 1.
l iu ngi ta gi l hnh thc ba on nh (petite coupe ternaire) (s 345).
416. Ngi ta gi cch ring on 1 vi tn menuet: on cha ng nhc tit chnh ca bn nhc v phn lp li n
lm thnh on 3 nh chng ti va ni n.
417. Theo mt cch dng xa chng bit l do ban u ti sao, ngi ta nh cho on 2 (on chnh gia) tn gi l
trio.
y l mt v d c trnh by cho thy nim chnh xc
v hnh thi chung ca Menuet

ON 1
Menuet cung la trng
(quay v li 2 ln)

Menuet ca BOCCHERINI
ON 2
Trio cung r trng
(quay v li 2 ln)

ON 3
Lp li Menuet cung la trng
(tr cc on quay v li)

Lun gii 2 24/84

418. Menuet ng vi tn gi v trio c dng lm on gia, c hai u c xy dng trn cng mt dn bi.
419. Mi phn bao gm hai on quay v li, nhng phi khc nhau v cung hoc v th cng nh v iu (allure),
v c th ni hnh thnh hai on nhc khc bit nhau.
ON QUAY V LI TH NHT CA TNG ON
(Premire Reprise de Chaque Priode)
420. Ni chung, n kt thc:
1) hoc cung chnh ca on m n l thnh phn, khng k n th no.
MOZARTMenuet ca Sonate cung sib trng
on quay v li 1CH khi s v kt thc vi cung sib trng, cung chnh.

2) hoc cung ca t m nu cu nhc li th trng, hoc cung tng i trng, nu cung chnh th
th.
HAYDNMenuet ca Sonate cung mib trng
on quay v li 1CH (8 nhp) khi s vi cung mib trng v kt thc vi cung sib
trng, cung ca t m.

BEETHOVENMenuet ca Sonate cung fa th, Op. 2, S 1.

on quay v li 1CH (14 nhp) khi s vi cung fa th (cung chnh) v kt thc
vi cung lab trng, cung tng i ca n.

ON QUAY V LI TH HAI CA MI ON
(Seconde Reprise de Chaque Priode)
422. on quay v li th hai khi u bng mt bin khc (divertissement) ngn hoc vit da trn ch (travail
thmatique) m ch , thng thng nht, l mt phn ca hoc xut pht t ch . Ri, chnh l ch quay tr
li ln th hai.

Lun gii 2 25/84

on quay v li th hai ca Menuet ca HAYDN cung mi b trng,

vit tip theo on quay v li th nht a ra trn y.
Trin khai ch (8 nhp)

(*) kt thc bn nhc cung chnh v thit yu phi nh th (s 425), tc gi phi chuyn
thnh mi b ton b phn cui cu, phn m ln th nht cung si b trng, cung ca t m.

423. on quay v li 2 ny d nhin di hn on quay v li 1 bi v n cha ng, ngoi ch ra, mt on

chen t nhiu pht trin, v i khi mt coda chng vi nhp.
424. R rng, c hai on quay v li phi c cu to cch no mi on c th c lp li ngay lp tc.
c nh vy, m th dng khi u v kt thc mi on quay v li phi ng cung (homogne);
ngoi ra hp m kt thc cn phi ni kt tt vi hp m khi u quay tr li.
ON QUAY V LI TH HAI CA ON MT
(Seconde Reprise de la Premire Priode)
425. on quay v li th hai ca on 1 bt buc phi kt thc cung chnh ca Menuet, v bn nhc phi kt thc
bng cung .
426. V vy, nu on quay v li th nht ca on ny hng n mt cung khc, ngi ta buc phi bin chuyn
phn kt ca ch , trong ln th hai n c trnh by, kt thc cung chnh.
(So snh hai on quay v li ca menuet ca HAYDN c a ra trc y vi nhau cng nh hai on quay v li ln
u ca menuet ca BEETHOVEN [Op. 2, S 1], s 428).

ON QUAY V LI TH HAI CA TRIO

(Seconde Reprise du Trio)
427. V phn on quay v li th hai ca trio, thng thng nht c kt thc trong cung chnh ca trio.
(Xem cc menuets ca MOZART [Sonate cung Sib trng] v BEETHOVEN [Op. 2, S 1], s 428).

428. Tuy nhin, ngi ta c th kt thc on quay v li 2 ny ca trio hoc bng mt ngng ngh t m ca cung
ca on mt, hoc bng bt c cch no vi iu kin thun li cho vic quay tr li ca ch mt bng mt lin
kt giai iu hoc ha m tt.

Lun gii 2 26/84

(*) GHI CHon 3 ca mt Menuet ch l on lp li chnh xc on 1, thng thng

ngi ta chng mt cng vit li mt ln th hai; nhng, vo cui on 2, ngi ta ch ra
bng cc t ting : Minuetto da capo, hoc ch bng cc ch D. C. ngha l phi lp li bi
Menuet ngay t khi u.Hn na, kt thc, theo tha thun, ngi ta khng a ra
cc on quay v li no na, iu i khi c ch nh bng cc t ng senza replica
hoc senza repitizione ngha l khng quay v li, khng lp li.
BEETHOVENOp. 2, S 1, Menuet ca Sonate cung fa th
on quay v li 1CH (14 nhp) khi s vi fa th v kt thc vi lab trng, cung
tng i ca n.
MINUETTO

Lun gii 2 27/84

(*) kt thc bn nhc vi cung chnh fa th, tc gi phi trin khai ch trong ln th hai
theo cch khc hn ln th nht.
(**) Kt thc ca ch ny m trong on lp li 1 dn n cung ca t m (do trng) c
bin i cch no kt thc cung chnh ca trio (fa trng).

SCHERZO
429. T scherzo mun ni n bng a, a nghch; n xut pht t ng t ting Y scherzare ngha l a ct,
a nghch (badiner, foltrer).
430. Scherzo nhp i khi thay th cho menuet trang cc sonate ca BEETHOVEN v cc ngi theo cch ca
ng, ni chung c vit theo cng dn bi nh ca chnh menuet, nhng tn gi ca n cho thy, mang tnh cht
nh nhng hn, v vi chuyn ng linh li hn.
(Xem di y scherzo ca sonate Op. 2, S 2 ca BEETHOVEN).
431. Tuy nhin, mt scherzo, cng nh menuet, khng lun lun vit vi nhp , i khi n c vit nhp 3/8, 2/4,
hoc 6/8.
432. Hn na, t ng scherzo khng ni n nim v mt hnh thc (forme) m n mt c tnh (caractre). Nh
th, scherzo nhp 3/8 dng lm on kt ca sonate Op.14, S 2 ca BEETHOVEN trc ht l di hnh thc ca
mt rondo:
SCHERZO
Assai Allegro

v scherzo nhp 2/4 ca sonate Op. 31, S 3 ca cng tc gi c chia lm hai phn chnh nh mt allegro.
(Cng cn lu rng scherzo nhp 2/4 ny c tip theo bng mt menuet y vi trio ca n).
SCHERZO
Allegro Vivace

Lun gii 2 28/84

Scherzo nhp 6/8 ca Concerto th 2 ca SAINT SAENS gi nhim v ng thi va ca rondo va ca allegro.
Allegro scherzando

Scherzo nhp 3/8 ca Songe dune nuit dt ca MENDELSSOHN c xy dng trn hai ch t tc gi rt
ra cc trin khai rt rng ln.

Scherzo nhp 6/8 ca concerto Op. 14 ca SCHUMANN, gm c, cng nh menuet, ba on m mt l on lp

li; nhng thay v cc on ngn vi cc quay v li, chng l cc on trin khai v khng quay v li; ton bi
da trn hai ch chnh.

BEETHOVENScherzo ca Sonate Op. 2, S 2

SCHERZO di dng MENUET

Lun gii 2 29/84

PHN KT
(Finale)
433. Phn kt ca mt sonate lun lun trong cng mt cung vi bi th nht, ngha l, trong cung chnh ca sonate
.
434. Chuyn ng (mouvement) ca n thng thng l sinh ng (vif) hoc rt sinh ng: Allegretto, Allegro,
Presto hoc Prestissimo.
435. N c th mang tnh cht vui ti, hn nhin (enjou), bng a (badin); n c th mang tnh cht bun thm
(sombre), hng hi (fougueux), bin ng (agit); nhng trong mi trng hp, n phi c tnh si ni (brio), nng
ng (de lentrain).
436. Cn v hnh thc, i khi l hnh thc ca mt allegro (bi th nht), khi khc (v iu ny cch ring cho
phn kt) l mt rondo.
437. V nhng g lin quan n hnh thc ca allegro, chng ti chng c g ni thm ngoi tr nhng g ni
phn Allegro k t s 360 v tip theo. V th, chng ta i ngay vo rondo.
RONDO
438. c tnh ca rondo chnh l ch chnh, thay v c trnh by ch hai ln thi nh trong allegro, n c
lp li ba, bn, hoc thm ch nm ln trong tin trnh ca bn nhc.
439. Cc cu hoc cc on chen vo gia cc on lp li khc nhau v ch chnh: i khi l nhng nhc tit
mi (nouveaux motifs), i khi l nhng bin khc (divertissements) da trn cc ch trnh by hoc trn cc
ch mi.
y l dn bi ca rondo ca sonate Op. 22 ca BEETHOVEN vi cu trc theo hnh thc truyn thng.
ON TRNH
(Priode dExposition)
A Ch chnh cung si b trng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 nhp
B Ch 2 dn n cung fa trng, cung ca t m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 nhp
C Nhc ni* (trait) (cung fa trng v si b th) dng lm bin khc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 nhp
D Vo li (rentre) cung si b trng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 nhp
A2 Ch chnh (ln th 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 nhp
B2 u ca ch 2 v chuyn mch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 nhp
E Nhc ni mi cung fa th . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 nhp
(*) Nhc ni (Trait): Tm dch. Mt chui cc nt nhc nhanh tu ln bng nhc c hoc li ca ni vi khc nhc khc.

Lun gii 2 30/84

ON TRUNG GIAN
(Priode Mdiaire)
F Trin khai ch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 nhp
E2 Nhc ni E (ln th 2) cung si b th . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 nhp
G Khi s ch chnh, cung sol b trng, la b th, ri vo li cung si b . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 nhp
ON LP LI
(Priode de Rptition)
A3 Ch chnh vi bin tu (ln th 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 nhp
B3 Ch 2 (ln th 2) cung si b trng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 nhp
C2 Nhc ni C (ln th 2) . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 nhp
H Bin khc da trn cc nhp u ca ch chnh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 nhp
A4 Ch chnh bin tu (ln th 4) ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 nhp
I Coda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 nhp
------------Tng cng s nhp ca ton bi
201 nhp
BEETHOVENRondo ca Sonate cung si b trng, Op. 22
A. CH CHNH cung si b trng (18 nhp)

BCH 2 dn n cung fa trng, cung ca t m (14 nhp)

Lun gii 2 31/84

CNhc ni cung fa trng v cung si b trng, chun b vo li si b quay li ch chnh (8 nhp)

DVo li cung si b trng (10 nhp)

A2CH CHNH (ln 2) (18 nhp)

B2u ca ch 2

v chuyn mch (5 nhp)

ENhc ni mi cung fa th (8 nhp)

Lun gii 2 32/84

FTrin khai ch da trn nt nhc B. u

ca ch 2 (15 nhp)

E2Nhc ni chuyn thnh cung si b th (8 nhp)

GKhi u ca ch chnh cung sol b trng, la b trng v vo li cung si b (8 nhp)

A3Ch chnh (ln 3) vi bin tu

Lun gii 2 33/84

B3Ch 2 (ln 2)

cung si b trng (cung chnh) (16 nhp)

C2Nhc ni cung si b trng (8 nhp)

HBin khc da trn

bn nhp u tin ca ch chnh (12 nhp)

A4Ch chnh vi bin tu

(ln 4) (13 nhp)

Lun gii 2 34/84

ICODA (17 nhp)

Nhc li ch chnh coi nh stretto

IU NHC HOC CH BIN TU

(Air ou Thme Vari)
T CH DN BIN TU
(Du Thme Variations)
440. Ch bin tu phi n gin v t nng n vi cc hoa m (ornements), nhng g c dnh ring cho cc
bin tu.

Lun gii 2 35/84

441. Chuyn ng ca ch phi va phi (modr): Andante, Andantino hoc Allegretto.

442. Ch c th c vit vi bt c nhp no, hai, ba, hoc bn, cung trng hoc th; nhng ni chung, n
theo th trng.
443. Thng thng, ch gm c hai on quay v li (reprises), m ln u thng ch c tm nhp (i kh t
hn) v ln th hai thay i gia tm v mi su nhp.
444. Tm li, (khng k n tit tu [rythme]), ch c hnh thc ca tng phn ca mt Menuet. Cc s t 420
n 422 cng nh im u ca s 424 u p dng c vo ch bin tu.
MOZARTSonate cung la trng
CH --Quay v li 1 (8 nhp)
Andante grazioso

Quay v li 2 (10 nhp)

445. C nhng ch bin tu pht trin hn l v d trn.

C nhng ch b ngoi xem nh khng c v pht trin rng ri hn (nhng thc s li c), v nh ch
ca Sonate op. 26 ca Beethoven, c khng t hn ba mi bn nhp nhng khng quay v li.
Thc t, cn phi nhn xt rng 1) nhc tit chnh c vit ko di ra (in extenso), mi su nhp, khng
cn gi ng chiu kch mt nhc tit tm nhp vi on quay v li, cc nhp 9, 10, 11, 12, 13, v 14 ch li lp
li chnh xc su nhp u tin, ngoi tr mt bin tu cht t nhp th 9; 2) chnh bin tu buc tc gi
phi vit ko di cu ra thay v s dng quay v li; 3) nhn xt cc nhp 15-16 v 7-8, s khc bit c ng
vin bi s cn thit phi p ng vi na ngng tit (demi-cadence) (7-8) bng mt ngng tit hon ton (cadence
parfaite) (15-16) cho cu nhc c mt ngha trn vn.
Ni tm li, di tng cng ca ch ny cng ngang bng nu n c sng tc bng mt quay v li ln
u vi tm nhp v bng mt quay v li ln hai vi chn nhp, cng vi lp li hai ln quay v li .
Nhc tit chnh (1 n 8)
2
3

Lp li nhc tit ln th nht

9
10

11

12

Lun gii 2 36/84

13

14

21

t 9 n 16
28

15

22

23

29

Cu trung gian (10 nhp)

17
18
19

16

24

30

25

31

Lp li 8 nhp
27

26

32

20

33

34

V CC BIN TU
(Des Variations)
446. Khng gii hn s lng cc bin tu: c th ba, bn, nm, su, cho n mi hai, mi lm, mi tm, vn
vn.
447. Nhng, phi bit t hn ch v khng lun lun a vo tt c mi phi kt c th tng tng c da trn
ch c a ra, v lp li qu ko di cng mt nhc tit, theo cng mt cung, s mau chng sinh nhm chn,
bt chp cc thay i tit tu hoc ha m m ngi ta gn cho n nh vo cc bin i.
448. ng l ngi ta c th a vic nh lc hng (diversion) vo gia cc bin i (transformations) ca cng
mt nhc tit, khng ch bng tnh a dng ca cc tit tu v ca ha m, m cn bng cch thay i m th v
chuyn ng.
449. V th, trong phn ln cc tc phm cng th loi, ngi ta tm thy mt bin tu th th khi ch th
trng, hoc mt bin tu th trng khi ch th th, iu rt ha him. (Cn ch l, qu thc, gn nh tt
c cc ch bin tu u th trng).
450. Cng i khi, gia cc bin tu vi chuyn ng va phi (modr), ngi ta a vo mt bin tu di dng
Adagio, v theo sau chng, mt bin tu cui cng vi chuyn ng nhanh (vif), kt thc tc phm cch ti
sng.
Sau y l khi u ca tng bin tu trong su bin tu ch ca MOZART a ra trc y (s 444),
nhng g dng lm mu mc y cho cc phng cch bin tu ni trn.
Bin tu 1

Bin tu 2

Bin tu 3 (th)

Bin tu 4

Lun gii 2 37/84

Bin tu 5
Adagio

Bin tu 6
Allegro (thay i nhp v chuyn ng)

SONATES
VIT CHO HAI NHC C
(Sonates crites pour Deux Instruments)
451. Cng thm vo tt c nhng g ni v ch cc sonates dng ring cho piano, cn thm cc nhn xt sau
y:
452. Mi sonate vit cho hai nhc c u cn thit phi l mt tc phm hp tu (concertant): trng tm phi c
phn chia gia hai nhc c m ngi ta tun t a cho giai iu chnh yu.
453. Ni chung, mi nhc c n lt phi cho nghe cc ch chnh m, nh th, c tu ln hai ln lin tip.
(Xem v d BEETHOVEN di y [s 461], cc ch A v A2, D v D2).
454. i khi ngi ta thm cc khc bit vo cc ch c lp li cho nhc c tu ln ln th nh. Cc khc bit
chng c mc ch no khc ngoi tr lm cho cc ch tr nn ti sng hn. (Cng v d BEETHOVEN,
cc nhp X v Y ca nhc tit A2).
455. Nhng chng c th c ng vin bi ch ngh cho nhc c th nht bi s cn thit thch hp vi
nhc c th nh.
SAINT SANSOp. 75 Sonate cho piano v violon.
CH 2 ca bi 1, a ra cho violon

Cng ch bin tu cho piano

456. i khi, mt i p c to ra gia hai nhc c. (V d BEETHOVEN, B).

457. Mt vi i p to thnh cc bt chc (imitations). (Cng v d, E).
458. Ngy trc, hai nhc c ng tu vi nhau, hoc ng ging hoc cch qung tm. (Cng v d, C, v xa hn
sau v d Beethoven, khi u ca Sonate cung mi th ca MOZART cng s 461).
459. Cng c khi, chng i cch qung ba hoc qung su. (Khi u ca Sonate cung la trng ca MOZART
cng s 461).
460. Nh th, cng mt ch , mt nhc ni (trait) no thot u c mt trong hai nhc c tu ln, thng
cng c nhc c kia lp li ngay sau . (V d Beethoven, F v F2).
461. Cui cng, t mi nhc c vo cch chi thch hp nht ca n, khng ch bt n tu ln nhng g thch
ng nhiu vi cch chi ring bit ca n, cc tc gi hin thi i khi thot ra khi qui lut m cc tc phm c
in xa c p t, bng cch lun lun cho c hai nhc c thng qua cc ch chnh.
CSAR FRANCKAllegro ca Sonate cung la trng
CH 1 dnh cho violon 1 m thi

Lun gii 2 38/84

CH 2 dnh ring cho piano m thi

BEETHOVENSonate Op. 24 dnh cho piano v violon

Phn tch Allegro (quay v li 1)

Lun gii 2 39/84

V d 2 v hai nhc c ng tu cch qung 8 hoc ng ging

MOZARTKhi u ca Sonate cung mi th cho piano v violon
Allegro. Qung 8 trn cho piano

Lun gii 2 40/84

ng tu

MOZARTKhi u ca Sonate cung la trng cho piano v violon

Allegro molto
y, violon tu ln b 2 ca ton b trong khi
tay mt ca piano cho nghe b 1

HON I CC VAI TR, lc ny piano

ph trch b 2 trong khi violon gi b 1

B BN N DY
(Quatuor Cordes)
462. B bn n dy l mt tc phm hp tu m, trong chng mc c th c, tt c cc b phi u hp dn:
chnh l mt cuc tr chuyn b bn (conversation quatre) m mi mt nhc c, n lt, u c th ni ln ting
ni ca n.
463. Nhng, bn nhc c c cc vai tr khc nhau; v nu s li cun giai iu phi c phn chia, khng cn thit
phi lun lun ng u.
Cc nhn xt sau y cho bit l do ti sao.

V VAI TR THCH NG
vi MI MT NHC C ca B bn n dy
(Du Rle qui Convient Chacun des Instruments du Quatuor Cordes)
VIOLON 1
464. Giai iu chi phi thng nht c t vo m vc cao (rgion leve) ca ton b, v b ca violon 1 do kh
nng tu ln cch ti tnh nht, t nhin c giao cho b chi phi bng cch k thc cho n cc ch chnh v cc
nt nhc ti sng nht, kh khn nht.
VIOLON 2
465. Vai tr ca violon 2 thng khim nhng hn, cho du rt hu ch. Ni chung, cng vi alto, n c giao
ph vic hon tt ha m, hoc bng cc nt ph ha (figures daccompagnement) cng nh b g hoc hp m ri,
hoc bng cch ko di (tenues), cc nt lp li, cc trmolo vv; hoc cn bng cc nt nhc i m (dessins de
contrepoint).

Lun gii 2 41/84

466. Tuy nhin, i khi hnh thnh gia cc b khc nhau ca b bn mt i p trong violon 2 tr nn cng
quan trng nh violon 1.
467. Cng i khi, giai iu chi phi chuyn qua cho violon 2, trong khi violon 1 c giao cho cc nt hoa m no
.
468. Cui cng, cc khi khc, violon 2 i song song vi violon 1, cch qung 3 hoc qung 6; hoc na n tng
cng violon 1 bng cch gp i ng tu hoc qung 8.
ALTO
469. Alto c c tnh ring bit ca n nh l ting vang (timbre) hoc m rng (tendue). t thch hp vi tnh linh
hot (agilit) nh violon, n din t tt hn cc giai iu u su (chants mlancoliques), v thch ng cch ring vi
cc nt giai iu (dessins mlodiques) t m vc trung bnh.
VIOLONCELLE
470. Vi v tr trong m vc trm, violoncelle hon ton c ch nh to ra nt trm (basse) ca ha m.
471. Phn khc, cht lng m thanh ca n vi cc nt cao c dng din t cch tuyt vi cc giai iu
chm (larges) v din cm (expressifs), n thng i n ch ri b tm thi b trm cho nghe giai iu chi phi.
472. Trong trng hp nh th, thng thng chnh n alto m nhn vic duy tr c cu ha m (difice
harmonique) thay cho violoncelle. N kt qu thnh mt giao tro (croisement) cc b, ngoi ra cn c th m rng
n violon 2 hoc ngay c violon 1.
473. Nhm mc ch , chng ta nhn xt rng cc tro b rt thng xy ra gia cc b khc nhau ca b bn,
hoc v ngi ta mun lm ni bt hn ln mt trong bn nhc c, hoc c c m vang c bit (sonorits
exceptionnelles) no .
474. Vic t hi bn nhc c lm thnh b bn n dy cho php mt lot cc phi hp (combinasisons) giai iu
v ha m, cho php nhiu bin i tc ng ca m vang, v cng cho ra mt li ch to ln cho tin trnh m nhc.
Trong s cc phi hp, chng ta s bn n cc phi hp sau y:
475. Tng nhc c chim gi trong tng th v tr thng thng ca n v chu ton vai tr n thng c giao ph
nht, l: giai iu chnh cho violon 1 (d nhin n chu trch nhim b 1); b trm ca ha m cho violoncelle; v
cc b trung gian cho violon 2 v alto.
BEETHOVEN-Bi th nht cho B bn, Op. 18, S 4.

Lun gii 2 42/84

476. Cc vai tr b o ln hoc mt phn hoc ton th.

y, chnh violon 2 c c giai iu chnh; xa hn, violoncelle l chnh; ch khc na, alto l chnh.
Cng tc phm

Cng tc phm

Lun gii 2 43/84

BEETHOVEN-Menuet cho B bn, Op. 18, S 5.

Nt nhc ph ha cho 2 violon gp i qung 8

GIAI IU CHNH alto

Nt nhc ph ha cho violoncelle

477. Vic gp i mt hoc nhiu b bng mt hoc nhiu b khc, hoc ng tu hoc qung 8 nhm gim
thiu by nhiu s lng b thc, ng thi cng tng cng cc b c gp i nh th (s 209).

TON TH

gim xung cn 3 B THC bng cch gp i violon qung 8

BEETHOVEN-Kt ca B bn, Op. 13, S 2.

TON TH gim xung cn 2 B THC bng cch gp i hai b qung 8

Cng tc phm

TON TH gim xung cn MT B THC DUY NHT bng cch ng

tu hoc gp i qung 8 ca tt c cc b, n ny thay cho n kia
BEETHOVEN-Kt ca B bn, Op. 18, S 1

Lun gii 2 44/84

478. S vng mt tm thi ca mt hoc nhiu nhc c trong b bn thu gn bn nhc cn li ba, hai, hoc thm ch
mt b duy nht, v trong mt lc ngng ng trn cc m thanh trn y hn (nhng nng n hn) m nu ko di
c th lm cho ngi nghe tr nn mt mi.
BEETHOVEN-Kt ca B bn, Op. 18, S 3.
Bn nhp ch mt b
Presto
Violon 1 m thi

Ba b im lng

Bn nhp cn li 2 b
2 violons cch qung 3

Hai b im lng

Cu 8 nhp gm 3 b; thot u violoncelle im lng, ri n alto.

B trm im lng

Alto im lng

479. Vi hai dy, ba dy, v bn dy n, ngi ta c c cc hp m vi tnh y hon ton.

y s dng hai dy n ca violon 2 v ca alto em n con s su b.
MENDELSSOHN-Op. 44, So, B bn, tc phm th nht.
Molto Allegro

Lun gii 2 45/84

Gp ba v gp bn dy n
BEETHOVEN-Allegro ca B bn, Op. 18, S 4.

V sau xa hn

GHI CH: Hp m cui ca cc hp m trn y c khng di mi mt nt nhc.

480. Vic phn b cc ch v cc nt nhc chnh vo cc b khc nhau, mi b tu ln khi n lt, em li th v
v cun ht cho vic trnh by bn nhc.
BEETHOVEN-Allegro ca B bn, Op. 18, S 1.

Lun gii 2 46/84

481. Mt vi nt nhc, tri qua m vc qu rng hoc qu kh khn cho ch mt nhc c trnh tu, c th c ct
on v c trnh by lin tip bi nhiu nhc c.
BEETHOVEN-Menuet ca B bn, Op. 59, s 3

482. Mt s kin kh him xy ra trong phn kt ca b bn ca BEETHOVEN, Op.59, S 2, trong giai iu

chnh c giao ph hon ton cho violon 1.

Ba nhc c cn li ch ra khi vai tr ph ha ca chng trong cc on i p to thnh cc bin khc, nh

v d sau y.

483. Nh ni s 473, ngi ta c th tro cc b khc nhau ca b bn; nhng ch nn lm iu ny vi thc,

ch n gi tr lin h ca m sc c s dng.

Lun gii 2 47/84

BEETHOVEN-Adagio ca B bn, Op. 18, S 1

NHC GIAO HNG

(Symphonie)
484. Giao hng l mt th loi sonate ln (grandes sonate) cng cho gin nhc.
485. Cng nh phn ln cc tc phm c in v i, n bao gm mt allegro, mt adagio, mt menuet hoc scherzo
v mt phn kt (finale).
Mi phn ca tc phm ny c xy dng trn cng mt dn bi nh tc phm tng t thch ng trong
sonate hoc b bn. Nhng ti nguyn to ln hn m gin nhc cng hin vi rt nhiu cc loi nhc c, s phong
ph v a dng ca m sc (timbres) lin h, cc m vc rt khc bit m ngi ta c th c c khi pha trn cc
nhc c, cui cng v s phi kt c bit bao nhiu thnh t khc bit cng hin, tt c cho php nhc giao hng
c c cc chiu kch rng ln hn bt c tc phm dng cho nhc c no m khng lm phai nht s chm ch.
CONCERTO
486. Concerto l mt tc phm vit cho c tu nhc c v gin nhc.
487. C hai loi concerto:
1. Concerto giao hng (concerto-symphonique) hoc giao hng (symphonie) vi mt b chnh chim u
th;
2. Concerto-sonate hoc c tu nhc c vi ph ha ca gin nhc, nhm a cao gi tr cc phm cht k
thut ca nhc c c tu v ti ngh ca ngi biu din.
488. Nh th, concerto ng thi chim v tr ca sonate do c tu nhc c, v giao hng do gin nhc phi kt
cho n.
489. Thng thng, n c vit vi mt allegro, mt adagio v mt rondo kt thc.
490. Ba bn nhc ny c th c lp vi nhau; nhng i khi cng i n ch hai trong ba bi (hoc ngay c ba bi)
lin h qun qut nhau khng chia cch.

Lun gii 2 48/84

CONCERTO-SONATE
491. Vai tr gin nhc lp y quan trng nhiu hay t trong vic sng tc th loi ny chnh l nhng g c ch
n nht cho thy s khc bit hin hu gia concerto v sonate, t na nhng g lin quan n s khc bit ca hai
tc phm sau cng.
492. Qu thc, adagio v rondo ca tc phm ny chng g khc bit vi adagio v rondo ca tc phm kia vi cc
cu giang tu (ritournelle) ngn ca gin nhc, c vit hoc vi tn l on dn nhp, hoc nh l cu i p
(rplique), hoc cui cng nh l coda.
493. V phn nhng g lin quan n on allegro, cc khc bit u tinh t hn:
Nh ni trc y (phn Allegro, t s 360 n 400), allegro ca mt sonate c chia ra thnh hai phn
kh cch bit nhau, vi on quay v li ca phn th nht; trong khi allegro ca concerto gm c ba on c tu
ln bao vy bi tutti cc nhc c ca gin nhc v khng c on quay v li no.
494. Tuy nhin, nu loi b cc on tutti, ngi ta nhn thy ba on c tu ph hp kh kht khao vi ba on
ln ca mt allegro ca sonate, so snh c tu th nht vi on trnh ; c tu th hai vi on trin khai ;
c tu th ba vi on lp li.
NHN XTNhc giao hng v concerto l cc loi sng tc thuc mt cp cao n ch nhng ai
theo hc mt kha y v sng tc cao cp, di s hng dn trc tip ca mt bc thy c kinh nghim, c th
tn cng vo m khng thy liu lnh.
V th chng ti s khng i vo chi tit v ch ny, iu bt buc chng ti phi ra khi cc gii hn m
chng ti t ra cho cun sch ny.
Cng v l do , chung ti s phi b qua nhng g lin quan n bi m u (ouverture) ca ha tu
(concert).
Ring v bi m u nhc kch (ouverture dopra), cho du hon ton dng cho nhc c, n li lin kt cht
ch vi tc phm kch ngh m n c s dng nh l li ni u (prface) n chng ti s dnh li ni n n
chng lun gii m nhc nh ht.

NHC PHNG TNG v NHC Theo TH LOI

(Fantaisie et Morceaux de Genre)
NHC TY HNG V NHC PHNG TNG
(Caprice et Fantaisie)
495. Cc t ng ngha ty hng (caprice) v phng tng (fantaisie) c dng t tn cho mt s bn nhc vit
cho nhc c ni ln y rng cc bn nhc khng tri chy trong cng khun mu ca bt c phn no trong
cc phn ca mt sonate hoc mt b bn c in.
496. Qu thc, bin minh cho nhan ca chng, cc bn nhc phi c mt iu g c tnh ty hng, c tnh
phng tng trong cu trc (coupe) hoc trong tnh cht (caractre).
497. Nhng, khng c tin tng rng ngi ta c th, di danh ngha phng tng, x min khi mi hnh thc
ca th loi sng tc ny. Tri li, bt chp bn cht ca bn nhc l g, n phi c mt hnh thc nm bt c
(saisissable), c th (tangible), m tm hn c th cm thy trong ton th v trong cc chi tit ca n.
Sau y, lm v d, bn th nht trong ba bn ca MENDELSSOHN, Op. 16, nhan Ba bn Phng tng
hoc Ty hng (Trois Fantaisies ou Caprices).
498. Cu trc ca bn ty hng th nht ny rt r rng: n gm hai nhc , cng vi lp li nhc 1 to thnh
ba phn lin kt vi nhau khng chia cch v theo th t nh sau:
1. Andante cung la th
(20 nhp theo nhp 4)

2. Allegro vivace cung la trng

(36 nhp theo nhp 6/8)

3. Lp li ton b nhc 1, v nhc li

nhc 2 (24 nhp theo nhp 4)

Lun gii 2 49/84

Nh th, nh ngi ta nhn thy, chnh l cu trc ba on: nhc 2 c dng nh on trung gian gia
nhc 1 v on lp li chnh n.
Chng ta cng s ni c rng on andante, v nht l on allegro vivace, u khng ch l cc nhc
n gin, v, mi mt on bao gm mt bn nhc nh y , vi: on th nht, mt romance khng li; on th
hai, mt allegro nh gm hai phn vi quay v li phn mt, v coda kt thc phn th hai.
Nhng g lm cho bn nhc c tnh cht phng tng bin minh cho nhan chnh l vic, ty hng v
khng chuyn mch, i t mt tit tu ny n tit tu khc, t mt chuyn ng ny sang chuyn ng khc, cc
thay i nhc trnh m chng mt chun b no cho chng.
MENDELSSOHN-Op. 16, Fantaisie 1.
NHC 1 (20 nhp cung la th) hoc Romance khng li.

NHC 2 (96 nhp cung la trng) theo hnh thc ca allegro

Phn 1, CH CHNH

Chuyn cung qua cung ca t m, mi trng

Quay v li. Phn 2, Pht trin

Lp li ch

Pht trin

Lun gii 2 50/84

Lp li Andante

499. T ng phng tng (fantaisie) c th p dng cho mi sng tc dnh cho nhc c khng mang cht hnh thc
c in no, cng chng phi mt bn nhc vi tnh cht hoc theo ln iu khiu v (air de danse). Nhng ngi ta
cch ring dng nhan phng tng cho mt bn nhc sng tc da trn cc nhc ca nhc kch (motifs dopra)
hoc trn cc ln iu nhn gian (airs populaires).
500. Trong cc bi phng tng , c cc bi ch l cc bi thuc th loi chp v (mosaques) hoc quen thuc (potpourris) trong tri qua nhiu nhc khc nhau, kt dnh li vi nhau bng cc mi hn (soudures), tc l cc

Lun gii 2 51/84

on chuyn mch xen k ngn; cc bi khc li l cc ln iu bin tu, vi dn nhp v coda; cui cng, cc bi
khc na tin gn li vi hnh thc c in, c xy dng trn hai hoc ba nhc , c dng nh l ch
(thmes) cho vic pht trin bn nhc.
Trong s cc bi loi sau cng ny, cc bi ca THALBERG ng c cp n.
NHC PHNG TNG LN THEO KIU THALBERG
(Grandes Fantaisies de la Manire de Thalberg)
501. Cc bi phng tng ln vit cho piano ca THALBERG v cc ngi theo ng y, trn hai nhc nhc kch
u l hp thi trang trong gn na th k.
502. Cc bi phng tng khi u vi mt dn nhp v kt thc vi mt coda, ni chung u c xy dng trn
ba nhc chnh dng nh l ch cho ton th bn nhc. (*)
(*) Nh th, bi phng tng ca THALBERG v Mose c xy dng vi ba ch nh sau:
CH A

Andante

CH B

Allegretto

CH C

Andante

Dn nhp, theo th tu khc, c xy dng trn mt bin tu ca ch C ni trn:

503. Mi mt nhc thng c trnh tu hai ln, y l ni t nht, hoc ni tip nhau, hoc cch nhau mt vi
nhp xen k vo.
504. Ln th nht, nhc c trnh by lun lun n gin, chng c hoa m (ornement) no c thm vo trong
va giai iu va ha m.
505. Tri li, ln th hai, lun lun c t b trung gian (medium), ln iu c vy bc vi cc trang tr
(arabesque): hp m ri, m giai hoc cc nhc ni ti sng chy qua cc phim n mi chiu v thng t
u ny ti u kia, hoc na, li l mt bin tu vi tc ng mnh.
506. Ba nhc lm thnh thn ca bn nhc c lin kt vi nhau bng cc bin khc; cc bin khc ny, cng
nh dn nhp, thng nhn cc phn nh hoc xut pht t cng cc nhc lm ch .
507. Tuy th, i khi, cc bin khc vay mn ch t cc nhc khc ca cng tc phm.
508. Dn nhp v bin khc i khi c x l theo cch bt chc (imitations), nh cc on on chen vo ca
mt tu khc hoc ca mt sonate, nhng g em li mt dng v gn gi vi m nhc c in.
(Xem cc nhc phng tng ca THALBERG v Mose, La Muette, Les Huguenots, Straniera, vv.).

NHC PHNG TNG THEO KIU HENRI HERZ

(Fantaisies l Manire dHenri Herz)
509. Cc bi phng tng ca HENRI HERZ, thi cng ni danh, theo mt th loi khc vi th loi ca
THALBERG.
Chng gm c:
1.Mt dn nhp; 2. Mt ch vi nhiu bin tu theo cc c tnh a dng, trong c mt kt thc ln.
Nh ngi ta thy, cu trc ca chng kh n gin. (Xem HENRI HERZ, Op. 48, La Violette, v Op. 60, La
Cenerentola).

Lun gii 2 52/84

510. Trong th t cc tng nh th, ngi ta cng c th kho st cc bi phng tng ca DHLER I Puritani,
Lucia di Lammermoor, vv.

NHC THEO TH LOI V THEO C TNH

(Morceaux de Genre et de Caractre)
SUY T BAN U
(Rflexions Prliminaires)
511. Trong tt c cc tc phm thun ty m nhc, c lp hon ton vi cc hot ng kch trng v khng vng
bn bt c iu g, vic lp li mt hay nhiu nhc tit l bt buc, nu ngi ta mun t n tc ng ti a c th
c c t cc nhc tit v cng mnh m nht ca nim thch th m chng c th gy nn.
512. Qu thc, mt tng m nhc c iu g rt thong qua n ni rt thng thng cn phi c nghe i
nghe li nhiu ln hiu dc v cm nhn c. Bng chng l mt tc phm no khi nghe ln u ch cho ra
mt nim vui thch tm thng, s cung cp nhng nim vui thch to ln vo cc ln th ba, th su, th mi c
nghe.
513. Phn khc, quay v li mt nhc tit c nghe cn l mt ngng ngh cho ngi nghe v ngi nghe khng
cn i hi phi cng thng tinh thn nhiu na.
514. Nu chm ch c nhng g lin quan n cu trc ca cc bn nhc a dng trong m nhc c in, ngi ta
c th ghi nhn c rng, trong ton b, khng cht ngoi l no, mt s ch no phi c lp li mt
hoc nhiu ln. Ngi ta cng phi a ra cng nhn xt v ch nhc phng tng.
515. Cc bi m chng ti s ni n cng khng thot khi qui lut chung .

C TNH V NGUN GC
cc th loi chnh ca nhc theo th loi
(Caractre et Origine des principaux types de la musique de genre)
516. Trc khi i qua cc qui lut lin quan n cu trc v dn bi ca cc bn nhc theo th loi a dng, cn gii
thch v ngun gc v c tnh ca mt vi bi trong th loi .
IU A
(Barcarolle)
517. Bn nhc nhp 6/8, chuyn ng thay i t allegro n andante m c tnh vay mn t cc ca khc ca cc
ngi cho (chants des gondoliers). Rt thng thng, ph ha cho nhc a (barcarolle) bt chc s
nghing ng ca con nh ang lt sng.
MENDELSSOHN-Barcarolle cung sol th
Andante sostenuto

IU RU CON
(Berceuse)
518. Bn nhc m du v trm lng, theo nhp bt k, m ph ha t nhiu ng dng, c mt iu g nh ru con,
ging nh cc ln iu u u ngi ta ht ru con ng.

Lun gii 2 53/84

H. KETTEN-Berceuse nhp 2/4 cho piano m thi.

Andantino

G. PIERN-Berceuse nhp cho violon v piano

Moderato quasi allegretto

S. ROUSSEAU-Berceuse nhp 4/4, cho violon v piano

Moderato

CHOPIN-Berceuse nhp 6/8, cho piano m thi

Andante

IU BOLERO
519. Bn nhc kh nhanh v rt nhp nhng nhp hoc 3/8, xut pht t iu khiu v Ty ban nha m n mang
tn.
FAVERGER-Bolro populaire

NHC NGU HNG

(Impromptu)
520. ng hiu t ngu hng (impromptu) theo ngha en l iu g ty tin, ng bin (chose improvise). Cc bi
ngu hng ca SCHUBERT, CHOPIN v cc bc thy v i khc u qu hn nhng g l ty tin, ng bin. Cc
bi c t tn nh th l v, chng cht nghi ng no, chng l cc kt qu khng cn n lc hin nhin, chng
cho cm gic nh tri chy ra t ngun v khng cm thy cht n lc no (travail).
521. Ngi ta gi l nhc ngu hng cc bi theo cu trc v c tnh rt khc bit nhau. Trong c nhng bi c
th c c tnh nh sau:
Ngu hng-Marche; ngu hng-Romance; ngu hng-Menuet; ngu hng-Scherzo; ngu hng-Berceuse; ngu
hng- Polka.
522. Ngoi ra, trong s cc bi ngu hng danh ting nht, c nhng bi, do c tnh v dng thc ca cu trc,
hnh nh cch ring nh r nht th loi ca nhc ngu hng; ni v d, bi ngu hng cung mi b trng ca
SCHUBERT v cc bi cung la b trng v cung do # th ca CHOPIN.
Ba bi ngu hng c ct xn theo cng mt mu (patron): Theo mt chuyn ng rt nhanh (Presto hoc
Vivace), gm hai ch vi c tnh khc nhau v rt r nt (tranchs). Ch th nht l mt nt nhc du dng

Lun gii 2 54/84

vi cc nt nhc vi gi tr ngn (valeurs brves); ch th hai tri li, c to thnh vi cc nt nhc t nhiu di
hn, l mt cu giai iu tng i ngn di, cho du chuyn ng ca cc nhp ca c hai u nh nhau.
Presto

SCHUBERT-Op. 90 cung mi b trng

CH 1

CH 2

IU HNH KHC
(Marche)
523. Bn nhc nhp bn, c vit cho on qun i hoc m rc no . (*)
(*) Cc nh son nhc ngy xa vit mt s hnh khc vi nhp hai (2/4, hoc 2). V li, ngi ta bit rng c th lm
thnh hai nhp nhng g l bn nhp v ngc li.
(Xem sau, s 546, hnh khc ca cnh 1 trong Alceste ca GLCK). Ngi ta cng c th xem nhng g lm thnh dn
nhp ca cnh 2 ca Flte enchante ca MOZART.
Phn khc, cc hnh khc rc uc (marches aux flambeaux) ca MEYERBEER theo nhp ba: l cc th loi ca nhc
Ba lan (polonaises) ln.

Chuyn ng ca mt hnh khc ty thuc vo c tnh ca cuc rc m n dnh ring cho: cc hnh khc
long trng (solennelles), tn gio (religieux) hoc m tang (funbres) u cn thit phi ngn di v chm chp
hn cc hnh khc qun i.
ROSSINI-Mose
Allegro

(Xem s 174, hnh khc hn phi (marche nuptiale) ca Songe dune nuit dt ca MENDELSSOHN)

IU MAZURKA
524. Bn nhc nhp , theo chuyn ng t nhiu sinh ng m tit tu xut pht t iu khiu v Moscow cng tn.
CHOPIN-Op. 7, S 3, Mazurka

D KHC
(Nocturne)
525. Bn nhc, m du, huyn b, tnh cm v i khi su mun, theo chuyn ng t nhiu chm chp v vi nhp
bt k.
CHOPIN-Nocturnes, Op. 15, S 2 v 3, v Op. 32, S 1
Larghetto

Lun gii 2 55/84

Lento

Andante

IU BA LAN
(Polonaise)
526. Bn nhc nhp vi chuyn ng khi va phi khi nhanh xut pht t iu khiu v quc gia cng tn.
Vi tit tu trang nh v i khi trang trng, vi c tnh khi ti sng, khi u bun, xc ng kch tnh
(dramatique) hoc hung hng (belliqueux), iu polonaise c im ring bit l phn ln cc kt thc ca cc cu
u l kt n, chm dt phch yu, phch th hai hoc th ba.
CHOPIN-Op. 22, Polonaise
Allegro molto

TNH CA KHNG LI
(Romance sans Paroles)
527. Nhan ca th loi nhc ny ni ln y n l g: mt giai iu cho nhc c c ph ha. C cc bi tnh
khc khng li vi mi c tnh.
MENDELSSOHN-Romance sans paroles
Allegro non troppo

IU TARENTELLE
528. Bn nhc nhp 6/8, vi chuyn ng nhanh, vi tit tu li cun, xut pht t iu khiu v x Napoli (Naples)
cng tn.
ROSSINI-Tarentelle c LISZT son li cho piano
Vivace

IU LUN V
(Valse)
529. iu lun v (valse) l mt Allegro vivo thng c vit nhp v ngoi l nhp 3/8.

Lun gii 2 56/84

530. C cc bi lun v vi cc c tnh kh khc bit nhau: cc bi din cm (expressives), m mng (rveuses),
tnh cm (sentimentales), cc bi khc vui v (gaies), ti sng (brillantes), hng say (fougueuses), vv; cng cn c
cc bi lun v chm (valses lentes).
Cui cng, c nhng bi ln lt nh nhng v din cm.
CHOPIN-Op. 64, Valse, S 2
Tempo giusto

CHOPIN-Op. 64, Valse, S 1

Molto vivo

Lun gii 2 57/84

DN BI V CU TRC
ca cc Bn nhc theo Th loi v theo c tnh
(Plan et Coupe des Morceaux de Genre et de Caractre)
531. Mt bi theo th loi hoc theo c tnh c th c pht trin nhiu hay t:
C cc bi lun v ngn v cc bi lun v di, cc bi tarentelle ngn v cc bi di, vv.
Hoc, theo cng mt ngha, mt bi lun v ngn khng cn thit c ct xn theo cng mu ca mt bi
di, v, tng t nh th, mt bi tarentlle di rt c th c xy dng trn mt dn bi khc vi mt bi ngn.
532. Cu trc hai on nh (petite coupe binaire), v nht l cu trc ba on nh (petite coupe ternaire), l hai cu
trc thng c vay mn cho cc bi theo th loi vi chiu kch nh. (Xem li cc s 344-345 v cc v d i
km chng).
533. Cn v cc bi pht trin hn gn nh c mi dng thc: mt s c cu trc theo phng cch ca mt
Menuet (s 412), s khc theo cu trc ca Rondo (cc s 438 v 439).
534. V th, coi nh l Menuet, cc bi Polonaise th 5 v th 6 ca CHOPIN gm c ba on gn nh bng nhau
m on 3 ch l mt ti to li on 1.
535. Ngc li, cc bi Polonaise th 4 v th 8 ca cng tc gi, nhiu phn c dng mt Rondo ln, theo ngha
nhc tit th nht tr i tr li ba hoc bn ln, vi vic chen vo cc nhc tit a dng khc hoc cc bin khc.
536. Cui cng, bi Bella capricciosa ca HUMMEL l mt bi Polonaise c ct xn theo phng cch cc tc
phm ln ca m nhc c in, vi hai ch chnh v cc trin khai rt ra t chng: cc bin khc, trin khai ch
, vv.
537. Phn khc, nu chng ta so snh cc bi tarentelle napolitaine ca ROSSINI v LISZT, bi Muette ca
AUBER, v cc bi ca THALBERG v ca STEPHEN HELLER, vv. vi nhau, chng ta s thy cng cc khc bit
v cu trc nh trong cc bi k trn.
PHN CHIA THNH NHM
(Division par Groupes)
538. Mt cu trc khc c dng cho mt s bi no theo th loi, v cch ring dng cho lun v, l cu
trc da vo vic gom cc cu hoc nhc tit thnh nhm hai v nht l ba. chnh l nhng g chng ta s gi l
phn chia theo nhm.
539. Khi mt nhm gm ba cu, thng thng cu hoc nhc tit th nht, c lp li sau cu hoc nhc tit th
hai, lm thnh cu hoc nhc tit th ba. Trong mt nhm nh th, ch c hai cu khc nhau v mt cu lp li.
540. Ty theo cc pht trin nhiu hoc t mun em li cho bn nhc, ngi ta a vo mt s lng nhiu hoc t
cc nhm cu: ba, bn hoc nm, vv., s lng nhm khng hn ch.
541. Khi mt bi ch gm ba nhm cu, nhm th ba thng thng (ging nh trong mi cu trc ba on) ch l
nhm lp li nhm th nht; nhm th hai, nhm gia, l nhm ngi gi l Trio, do tng t vi on th hai
ca Menuet.
Ngy xa, qui lut ty thuc vo ngoi l (Xem s 547, phn Phn chia thnh nhm, v d Valse brillante,
Op. 12 ca CH. DELIOUX).
Tm li, ngi ta c th lm thnh cng thc, nh cho thy sau y, cc qui lut lin quan n cu trc ca cc
bi theo th loi hoc theo c tnh.
542. Cc bi vi c tnh khc nhau c th c xy dng trn cng mt dn bi tng qut.
543. Cc bi c cng c tnh c th c xy dng trn cc dn bi khc nhau.

Lun gii 2 58/84

544. Trong cc iu kin , lm sng t ch ny cho ngi c, cch tt nht l a ra cho thy mt vi v d
tm tt li cc cu trc chnh c cc tc gi ti gii a cho cc bi thuc th loi ny.
545. V c tnh chnh xc ca tng loi ca th loi, ngi ta nhn ra qua tit tu, chuyn ng hoc mu sc hn
l qua dn bi tng qut ca bn nhc.
Qu thc, chnh qua tit tu v chuyn ng m ngi ta phn bit mt bi lun v vi mt bi Polonaise, mt
bi Ru con vi mt bi Tarentelle, vv.
NHN XT
546. Trong cc bi theo c tnh dnh ring cho ha tu (Mazurka, Polonaise, Tarentelle, hoc Valse), ngi ta cho
php nhiu phng tng, nhng g s khng c chp nhn trong cc ln iu khiu v m chng xut pht.
------------------------------V D
v cc bn nhc theo th loi hoc theo c tnh vi cc cu trc khc nhau
-----------------CU TRC HAI ON NH (S 344)
(Petite Coupe Binaire)
GLCK-Hnh khc tn gio Alceste
QUAY V LI 1 (16 nhp)
Moderato

QUAY V LI 2 (20 nhp)

547. Phn ln cc bi ngn ca SCHUMANN u thuc cu trc hai on nh.

SCHUMANN-K nim th u, S 2.
QUAY V LI 1 (8 nhp)
Allegretto

QUAY V LI 2

(16 nhp)

CU TRC HAI ON PHT TRIN HN

(Coupe Binaire Plus Dveloppe)
CHOPIN-Op. 32, S 1, Nocturne
GIAI ON 1 (20 nhp)

GIAI ON 2 (25 nhp v quay v li)

Lun gii 2 59/84

CU TRC BA ON NH (S 345)
(Petite Coupe Ternaire)
ON 1. Ch chnh

E. PALADILHE-Lun v trch t Ballet de Patrie (*)

ON 2. Cu gia

ON 3. Lp li ch chnh

(*) Bi lun v ny khi u vi 16 nhp dn nhp v kt thc vi mt coda 16 nhp.

ON 1.
Nhc tit chnh (14 nhp)
Moderato

S. ROUSSEAU-Ru con
ON 2
Hai cu gia (16 nhp)

ON 3
Lp li nhc tit 1 qung 8 trn (11 nhp)

CU TRC BA ON PHT TRIN HN

(Coupe Ternaire Plus Dveloppe)
GHI CH: Cng nh Menuet, bn nhc sau y c vit vi ba on m on 3 ch l ti to li on 1.
ng l y, vic ti to li ch l mt phn, nhng chnh iu thnh thong vn nhn thy trong chnh th loi
Menuet.
Hai on u c xy dng trn cng mt dn bi, mi on c ch ca n v gm c hai on quay v
li: ln mt, ton b ch ; ln hai, vi mt bin khc ngn v lp li mt phn hoc ton b ln quay v li 1.
CHOPIN-Op. 1, S 2. Mazurka
ON 1

ON 2

ON 3

Lun gii 2 60/84

ON 1

CHOPIN-Op. 26, S 1, Polonaise

ON 2

CU TRC CA RONDO HOC CU TRC QUAY LI (S 349)

(Coupe du Rondo ou Coupe de Retour)
CHOPIN-Op. 7, S 1. Mazurka cung si b trng
A.NHC TIT CHNH (12 nhp v quay v li)

B.NHC TIT TRUNG GIAN 1 (8 nhp)

A2.NHC TIT CHNH (Ln 2)

C.NHC TIT TRUNG GIAN 2 (8 nhp)

A3.NHC TIT CHNH (Ln 3)

BEETHOVEN-Polonaise trch t Srnade Op. 8

A.NHC TIT CHNH (8 nhp)
Allegretto

ON 3

Lun gii 2 61/84

B.NHC TIT TRUNG GIAN (10 nhp)

A2.NHC TIT CHNH (Ln th 2)

C.NHC TIT TRUNG GIAN 2 v cc trin khai ca n (17 nhp)

A3.NHC TIT CHNH (Ln th 3)

D.NHC TIT TRUNG GIAN 3 v VO LI nhc tit chnh (11 nhp)

A4.NHC TIT CHNH (Ln th 4)

E.NHC TIT TRUNG GIAN 4 di dng BIN KHC v VO LI nhc tit chnh (22 nhp)

A5.NHC TIT CHNH (Ln th 5)

CODA (12 nhp)

Lun gii 2 62/84

Nhc tit chnh ngt qung vi cc nhp lng.

PHN CHIA THEO NHM

(Division par Groupes)
CH. DELIOUX-Op. 12, lun v ti sng

Ghi ch: Sau 8 nhp m u, bi Valse ny c vit nh sau:

A.NHC TIT 1 (16 nhp)

NHM 1 (Ba cu A, B, A2)

B.NHC TIT 2 (16 nhp)

A2.NHC TIT 1 (ln 2)

C.NHC TIT 3 (16 nhp)

NHM 2 (Ba cu C, D, C2)

D.NHC TIT 4 (16 nhp)

C2.NHC TIT 3 (ln 2)

A3. Lp li nhc tit 1 (16 nhp)

E.NHC TIT 5 (32 nhp)

NHM 3 (Ba nhc tit E, F, E2)

F.NHC TIT 6 (32 nhp)

E2.NHC TIT 5 (ln 2)

Sau nhm th ba ny, m cung chi phi l sol b trng, quay tr li cung chnh re b trng, cho nghe li
mt ln cht nhc tit 1 dng nh im khi u cho Coda, trong tc gi ng thi nhc li nhc tit 3 (tng
cng 101 nhp)
WEBER-Op. 65, Mi vo iu lun v
Ghi ch: Phn m u rt hay i trc bi valse tuyt vi ny khng c ch cho vic dn chng ca chng ta, chng ta b qua n khi
phi lm nng thm tc phm vn to ln ny.

NHM 1 (Hai cu A, B)
A.NHC TIT CHNH (8 nhp v quay v li)
Allegro vivace

B.NHC TIT 2 (16 nhp v quay v li)

NHM 2 (Ba cu C, D, C2)

C.NHC TIT 3 (12 nhp v quay v li)

Lun gii 2 63/84

D.CU TRUNG GIAN (8 nhp) dn n nhc tit 3 (8 nhp) v quay v li c 16 nhp

8va . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

C2.NHC TIT 3 (ln 2)

A2.Lp li nhc tit chnh (8 nhp v quay v li)

NHM 3 (Ba cu E, F, E2)

E.NHC TIT 4 hoc GIAI IU (32 nhp v quay v li)

F.CU TRUNG GIAN v A VO LI nhc tit 4 (40 nhp)

Vo li nhc tit 4

E2.Lp li nhc tit 4 (32 nhp)

NHM 4 (Ba cu G, H, G2)

G.NHC TIT 5 (8 nhp v quay v li)

H.CU TRUNG GIAN (8 nhp v quay v li)

G2.Lp li nhc tit 5 (8 nhp)

Phn tip ca tc phm ny c gii quyt theo phng cch c in: Bin khc, trin khai ch , lp li ba
nhc tit u v coda; ton th u kh pht trin.

M NHC KHIU V
(Musique de Danse)
DN BI TNG QUT
(Plan Gnral)
548. Trong tt c cc iu khiu v v nh iu lun v, iu galop, iu polka, iu schottisch, iu polka-mazurka,
vv., iu m hnh thc thay i nht chnh l iu lun v.
Nhng, vi tt c ring bit dnh cho ch v iu sau cng ny, cch ring nhng g lin quan n chui cc
bi lun v (suite de valses), ngi ta c th ni dn bi tng qut u ging nhau vi tt c cc iu khiu v m

Lun gii 2 64/84

chng ti sp k ra, v chng ch t khc bit nhau bi nhp (mesure), chuyn ng (mouvement), tit tu (rythme),
c tnh (caractre).
549. Cc loi sng tc thng bao gm:
1) Mt dn nhp;
2) iu khiu v ch thc, ngha l thn tc phm;
3) Mt coda.
550. Dn nhp v coda u l cc phn ph, m, ni cho cng, ngi ta c th b qua, v, trn thc t, nhiu bi
khiu v khng c dn nhp v ch c vi nhp coda.
551. Phn duy nht thit yu chnh l phn chng ta gi l thn ca tc phm, ngha l, chnh iu khiu v ch
danh.
THN TC PHM
(Corps du Morceau)
552. Ngoi tr trong chui cc bi lun v, thn ca mt tc phm m nhc khiu v ni chung c chia lm ba
nhm, theo phong cch ca Menuet.
Nhm mt bao gm cc nhc tit chnh, ngha l: nhng g phi quay tr li v sau v lm thnh nhm ba.
Nhm hai hoc trio c dng nh l phn gia ca tc phm.
Cui cng, nhm ba ch l phn lp li nhm mt (hon ton hoc mt phn)
553. Mi nhm trong cc nhm trn gm c hai hoc ba ln quay v li (reprises*), mi ln l tm, mi su,hoc
ba mi hai nhp, to thnh cc cu cn phng. Qu thc, mt iu khiu v bt k no nht thit phi c
cn phng hon ho.
(*) Ghi ch: S d chng ta gi bng danh t quay v li tng cu tm, mi su, hoc ba mi hai nhp m ton th to thnh bi khiu
v l v cc cu gn nh lun lun c tu ln hai ln tin tip, nht l cc cu ch c tm hoc mi su nhp. Tuy nhin, i khi
ngi ta vit in extenso (y ) mt cu v cu lp li ngay lp tc hoc v cu kt thc ln th hai khc vi ln th nht cn vit nh
th cho thy r rng hn, hoc, n gin, ch v th in cn ko di lp y trang giy.
V th, thng thng, ngi ta thy cc cu ba mi hai nhp m l ra c th vit vi cu mi su nhp v quay v li, v cc
cu mi su nhp thay v cu tm nhp vi cu lp li.

554. Khi mt nhm gm ba ln quay v li, thng thng nht, ln th ba ch l lp li ln th nht.

555. Du vy, i khi c ln quay v li th ba ca mt nhm bao gm cc pht trin ca nhc tit trc , hoc
thm ch, vi mt nhc tit mi.
DN NHP HOC VO
(Introduction ou Entre)
556. Dn nhp c pht trin nhiu hay t ty vo tnh quan trng ca tc phm.
Qu thc, cn gi t l tng i gia cc phn khc nhau ca mt sng tc, v ngi hon ton hiu rng t
hp l khi vit mt dn nhp di cho mt tc phm tht ngn.
557. Nhp v chuyn ng ca dn nhp u ty , v ngi ta c th thay i. Dn nhp phi c vit trong cung
chung chung ca tc phm, nhng c th khng cng m th. Nh th, mt bi khiu v th trng c th c mt
dn nhp th th.
Tuy nhin, lin quan cch ring n Polka v Galop, ngay t khi u ca dn nhp ngn ca chng, thi quen
l tn cng vo nhp v chuyn ng ca chnh iu khiu v v cho cm thy tit tu trc t .
Nh th, r rng l mt vo hn l mt dn nhp nh dn nhp chng ti ni n trong on trn y. V
th chng ti s n gin gi n l Vo (Entre).
CODA
558. V vn s dng t Coda trong cc ln iu khiu v, cn c mt gii thch.

Lun gii 2 65/84

Trong cc bi polka, lun v, polka-mazurka, vv., ngi ta thng thy xut hin u ca nhm lp li t
ng coda, c ngha chnh xc l: ui, ph lc, ngha l iu thm vo tip theo phn thn chnh.
Hoc, hp l hn, cho n ngha chnh xc, t ng ny l ra ch c th xut hin vo cui nhm lp li ,
bi v nhm l thnh phn ton th ca chnh phn thn ca tc phm.
Nhng, trong trng hp chng ta ang xt n, cn coi nh t Coda c t thay th cho cc t: ln cui
cng hoc kt thc.
Qu thc, khi ngi ta tu bn nhc ln khiu v, ko di thi gian khiu v, ngi ta c th lp li
hai nhm u tin ca tc phm bao nhiu ln ngi ta mun; iu c ch nh hoc bng du hi tng (
)
hoc bng cc t Da capo (vit tt l D.C.)
V cui cng, mt khi mun chm dt, ngi ta chuyn n ln cui cng, nh va ni trc y, thng
thng c ch nh bng t coda.
Phn cui cng ca tc phm chm dt cch c hiu lc vi coda thc s; nhng coda trn thc t ch
bt u sau khi hon thnh nhm lp li.
Coda thc s ni chung thng kh ngn, nht l trong cc iu khiu v nh polka v polka-mazurka.
Trong chui cc bi lun v, coda pht trin hn nhiu v bao gm tm lc cc nhc tit chnh ca tc phm.
ON CHEN L LNG V CHUYN TIP
hoc on ph
(pisodes Suspensifs et Transitifs ou passages pisodiques)
559. Ngi ta thy, trong tu khc, ngi ta gi l on chen (pisode) tt c cc on, khng phi l ch
cng chng phi p , dng lm ngng ngh ch hoc p , dn dt t ci ny n ci khc, v chun
b, nh vo cc chuyn cung, cc m th khc nhau m ngi ta phi i ngang qua.
Cng vy, chng ta gi l on chen hoc on ph cc loi mn n ph (hors-doeuvres) , nhng g trong
cc ln iu khiu v c chen ln vo gia hai cu, chng thuc v cu no, v t chng n, khng to thnh mt
nhc tit ng cch.
560. Chng ta phn bit hai loi on chen trong cc ln iu khiu v nh sau:
1) on chen l lng (pisodes suspensifs); 2) on chen chuyn tip (pisodes transitifs).
561. on chen l lng l on chen ch nhm mc ch tm thi treo l lng cm xc giai iu, lm ngng ngh
cc nhc tit v t lm cho ham mun quay v li.
562. on chen chuyn tip l on chen trong khi lm ngng ngh cc nhc tit, chun b chuyn tip c th cn
n i t nhc tit ny sang nhc tit khc, khi cc nhc tit khc nhau v tit tu hoc v m th.
563. Cc on chen , d l chuyn tip hoc ch l l lng, khng phi ph thuc vo cn phng ca cc nhc
tit thc s; nhng trong bi lun v, polka v polka-mazurka, thit yu chng phi c s nhp chn; v, trong bi
schottisch, s lng nhp cng cn phi chia chn cho bn.
Ngi ta s thy l do ti sao v iu ni trn cc chng khc nhau dnh ring cho tng ln iu trong cc
ln iu trn.
564. khi lm dng chn cc ngi khiu v ang theo , tt hn cc on chen vn gi tit tu v chuyn
ng ca iu v n ty thuc vo, v vn nu r cc phch chnh.
565. Tuy th, lm dng cc mn n ph l xu, nh mt s tc gi nhc khiu v lm; v, nu i khi hiu qu
ca chng l tt p, khi khc r rng ngi ta ch cu vin n chng khu v cch nh nhng hai nhc tit
khng ng nht (motifs htrognes) m s ni kt khng th thc hin c cch t nhin nu khng hn gn
(soudure).
THAY I CUNG
(Changements de Ton)
566. Nu ngi ta duy tr ch trong mt cung duy nht tt c cc nhc tit lm thnh mt ln iu khiu v cho du t
pht trin, kt qu v lu v di s l mt s chn nn cho ngi khiu v cng nh ngi nghe.

Lun gii 2 66/84

567. V l do , him khi ngi ta to ra hn hai ln quay v li lin tip trong cng mt cung, t hn khi cc
chuyn cung thong qua lm t on tnh ng nht m th.
568. Thng thng nht, ngi ta thay i cung mi ln quay v li; v theo thi quen, cc thay i xy ra gia
cc cung tng cn.
THAY I CUNG MI LN QUAY V, GIA CC CUNG TNG CN
(Changement de Ton Chaque Reprise, entre Tons Voisins)

Quay v li 1 si b trng, cung chnh

Quay v li 1 mi b trng,
cung tng cn ca si b

TALEXYMusidora, Polka-Mazurka
NHM MT
Quay v li 2 fa trng cung tng cn ca si b

NHM HAI
Quay v li 2, sol th v si b trng
cung tng cn ca mi b

Quay v li 3, tr li cung chnh

Quay v li 3,
tr li mi b trng

NHM BA
Lp li nhm mt.

569. Tuy vy, ni kt mt s cung xa no c th c c hiu qu tt khi cc cung lin h hi ha vi nhau, nh,
ni v d, hai cung trng m cung th nh vo qung ba trng di ca cung th nht (xem v d s 609).

POLKA, POLKA-MAZURKA, SCHOTTISCH v GALOP

570. Nh ni trc y (s 548), cc iu polka, polka-mazurka, schottisch, galop, vv u c dn bi tng
qut u ging nhau.
571. Chng quan tm n dn nhp l phn khng thit yu cho cc ln iu , cng chng quan tm n coda,
phn ch l ph thuc chng my quan trng, chng ta nhc li rng cc tc phm ny c chia ra thnh ba nhm
nh sau:
Nhm mttrnh by cc nhc tit dc dng quay tr li to thnh nhm ba, v v l do , l cc nhc tit quan
trng nht.
Nhm hai hoc trionhc tit mi dng lm phn chnh gia ca mt tc phm.
Nhm balp li ton b hoc mt phn cc nhc tit ca nhm mt.
572. Tng nhm trong cc nhm gm ba ln quay v li; cng nh nhm ba ch l lp li nhm mt, quay v li
ln th ba, thng thng nht, cng ch l lp li quay v li ln th nht.
Bit th ri, chng ta s tin n duyt xt li cc c tnh r nt ca cc iu khiu v khc nhau .
POLKA
573. Polka nguyn thy l mt iu nhy ca ngi du c (bohmien).
574. Ln iu Polka l mt ln iu allegro moderato nhp 2/4 (104=mt nt en) vi c tnh vui ti v nhn
nhy. l mt tc phm t pht trin, cc on quay v mi on ch c t tm n mi su nhp. Hn na,
nhiu bi Polka khng vt qu by mi hai n tm mi nhp, c lp vi dn nhp v vi coda. Hai phn sau
ny u kh ngn; chng vy chng s khng tng xng vi phn thn ca tc phm.
Dn nhp, thng thng nht, ch c bn nhp; i khi ch c hai m thi; nh th, chng ch l cc vo
n gin (s 557). Tuy nhin, ngi ta thy c dn nhp tm nhp, v, ngoi l, mi hoc mi hai nhp.

Lun gii 2 67/84

BC NHY V TIT TU CA POLKA

575. Bc nhy iu Polka gm ba chuyn ng bng nhau i km mt bc ngh.
Ba chuyn ng tng ng vi ba nt mc n u tin ca mi nhp 1, 2, 3,
trn mt phch lng, thay v na phch lng trn chn bc chuyn ng th ba,

bc ngh chim
.

1, 2, 3 ngh, 1, 2, 3 ngh

576. Bc nhy Polka gm ba chuyn ng lun phin gia chn thnh kt qu: 1) mi bc khi s v kt thc vi
cng mt bn chn; 2) bc tip theo khi s v kt thc vi bn chn kia, th no cng li s l hai nhp lm
trn mt vng nhy.
1, 2, 3,
1, 2, 3
Phi, tri, phi, tri, phi, tri

577. V th, s chn cc nhp bt buc phi c trong mt bi polka, khng ch cho tng cu m cn cho cc on
chen vo ph thuc nht.
578. Cc tit tu ph hp nht cho loi khiu v ny l cc tit tu m s nhn mnh tng ng nht vi ba chuyn
ng ca tng nhp.
Nh th, cch m sau y hu ch nht trong iu Polka:
TITE-Polka nationale. (Bi polka ny l bi u tin ngi ta bit n Php).

1 2 3

1 2

1 2 3

1 2 3

12 3

1 2 3

579. Nhng, trnh n iu do hon ton s dng tit tu , thnh thong ngi ta ph v n, hoc bng cch
a vo bn nt mc n ca nhp, hoc bng cch no khc, min l ba chuyn ng ca polka c nhn mnh,
bng nhc m hoc bng giai iu.
E. WALDTEUFFEL-Belle Bocca, Polka.

12 3412 3

123 4 12 3

12

12

12

12

POLKA-MAZURKA
580. Polka-Mazurka l mt iu khiu v c ngun gc t ngi Balan, thng c vit nhp , nhng c s vit
nhp 3/8.
581. Chuyn ng cc phch ca Polka-Mazurka nhanh hn (152=mt nt en) chuyn ng ca Polka (104=mt
nt en), th nhng, khi nghe, n hnh nh ngc li. iu ny, chc chn th, l do s khc bit ca cc tit tu:
tit tu ca Polka-Mazurka mn mi m i hn tit tu ca Polka, nhn nhy hn.
582. Cc pht trin ca Polka-Mazurka cng y nh ca Polka, nhng dn nhp ca n him khi t hn tm nhp,
v c th c nhiu hn hai mi nhp.
BC NHY V TIT TU CA POLKA-MAZURKA.
583. Bc nhy ca Polka-Mazurka thc hin qua ba chuyn ng bng nhau thch ng vi ba phch ca mi
nhp
1,

2, 3

V th, tit tu sau y, nh du tt c cc phch, gn nh hon ton c dng m cho iu khiu v

ny.

Lun gii 2 68/84

TALEXY-Masidora, Polka-Mazurka.

584. Nhng khng phi lun lun b trm v cc b thp, nh trong v d trc, u c giao cho vic nh du
ba phch ca tng nhp, i khi, ngi ta cng c th, c c cc tc ng khc, giao ph cng vic ny cho
cc b trn, nh trong cc nhp 1, 2, 3, 5, v 7 ca v d sau y.
L. CANNE-La Czarine, Polka-Mazurka

585. Ba chuyn ng lm thnh bc nhy ca Polka-Mazurka c thc hin vi hai bn chn lin tc nhau nh
bc nhy ca Polka, cng nh trong Polka, cn co hai nhp vng nhy trn vn; v do , thit yu phi c s
chn cc nhp, trong mi cu, v cng phi nh th trong tt c cc on chen vo (xem li cc s 576 v 577).
SCHOTTISCH
586. Schottisch l mt iu khiu v gc t ngi Hungarie thng c vit vi hai phch (2/4 v nht l C)
nhng mt s ngi ghi vi nhp C khng ch.
D ghi cch no, nhp lun lun c im vi hai phch, vi chuyn ng iu ha.
587. Dn bi chung v cc pht trin ca iu Schottisch cng y nh n bi v pht trin ca Polka-Mazurka v
Polka.
BC NHY V TIT TU CA SCHOTTISCH
588. Vng nhy trn vn ca bc nhy Schottisch i hi bn nhp, l: hai bc polka cho hai nhp u, hai
vng lun v cho hai k tip. V th tt c cc on chen dc a vo bi schottisch phi c s nhp chia chn
cho bn.
589. Tit tu ph m tri hn c trong iu schottisch l cch m ngi ta thng gp trong iu polka (cc s
578 v 579) vi trng hp ngoi l ny, l phn m nh du bn nt mc ca nhp 2/4 hoc bn nt en
ca nhp C hoc C, p dng chnh yu cho cc nhp cui cng ca mi chi cu (xem cc v d A, B, C, di y).
590. Nhng vn c th gp ngc li (xem v d D).
Schottisch-V danh
A.Moderato

L. DESSAUX-La Belle Viennoise

B. Moderato

Lun gii 2 69/84

GABRIEL MARIE-Sous la Santaie

C.Moderato

D.Trio iu Schottisch-V danh

GALOP
591. Galop (ng nhm ln vi Phn kt ca iu Quadrille [s 634] mc d chng tuyt i ging nhau v tit tu,
chuyn ng v c tnh), chng ta c th ni l mt bn nhc rt linh hot theo nhp 2/4.
592. Cng nh tt c cc iu nhy chng ta va duyt qua, n gm ba nhm cu ta thnh by nhiu on m on
th ba l on lp li hon ton hoc mt phn on th nht.
593. Thn bi (s 552) c th c mt vo i trc vi chng vi nhp v cui cng l mt Coda. Nhng hai
on ph ny chng cht cn thit no.
BC NHY V TIT TU CA GALOP
594. Bc nhy galop gm vic trt bn chn m chn kia ui theo, vo mi phch, lin tip khng ngng v
khng i chn.
595. Chuyn ng phi hp ny tng ng vi mi mt phch ca nhp, nht thit nhc phi nh du chng r
rng.
V v iu galop l mt iu nhy rt sinh ng, gn nh lun lun ngi nh du cc na phch (xem tt c
cc v d di y).
E. FISCHER-Le beau Postillon.

L. DESSAUX-Bucphale

Lun gii 2 70/84

B. DILSE-Sturm Galop
PHN TCH
Sau mt Vo tm nhp theo chuyn ng ca galop, tc phm ny c cu to nh sau:
NHM MT (Hai cu A v B, cung fa trng)
A Quay v li 1 (16 nhp).

B Quay v li 2 (24 nhp)

NHM HAI (Hai cu C v D, cung sib trng)

C Quay v li 1 (8 nhp) cng thm 8 nhp khng quay v li

D Quay v li 2 (16 nhp)

NHM BA (Lp li nhm mt).

LUN V v CHUI LUN V

(Valse et Suite de Valses)
596. Nh chng ta ni (s 529), Lun v (valse) l mt bi Allegro vivo ni chung c vit vi nhp (66=nt
trng chm) v ngoi l vi nhp 3/8 (66=nt en chm).
597. Ngi ta tnh c hai hnh thi chnh ca iu lun v dng khiu v, l: iu ngi ta gi n gin l
lun v (valse), v iu ngi ta t tn cho l chui lun v (suite de valses), gm c nhiu phn.
LUN V
(Valse)
598. Ngi ta c th vic nhng bn lun v di dng khc nhau (s 548) v vi cc chiu kch kh khc bit: c
bn t hn hai trm nhp, trong khi c bn di n hn hai trm nm mi.
599. mt bi lun v hnh thnh mt tc phm y , n phi c, ging nh cc ln iu khiu v khc, t na
ba nhm chng ta nhiu ln ni n (c bit cc s t 552 n 555) m chng ti nhc li nh:
1) nhm trnh (groupe dexposition) gm cc nhc tit chnh;
2) nhm gia (groupe e milieu) hoc Trio;
3) nhm lp li (groupe de rptition) (lp li ton b hoc mt phn nhm th nht).

Lun gii 2 71/84

600. Tng nhm trong cc nhm thng gm ba cu m mt cu l lp li.

J.MLE-Juana, Lun v Ty ban nha
Sau mi lm nhp dn nhp v ba nhp ph m.

A 16 nhp v quay v li

C 16 nhp v quay v li

NHM MT (Ba cu A, B, A2) (lp li)

B 16 nhp v quay v li

A2 Lp li A

TRIO
NHM HAI (Ba cu C, D, C2)
D 32 nhp v quay v li

C2 Lp li C

NHM BA (Ba cu A, B, A2)

Lp li ton b nhm mt

Tip theo l mt CODA mi mt nhp

G. MARCAILHOU-Indiana, Lun v pht trin hn
(Sau mt do u ngn gm 5 nhp v hai ph m)

A Mi b trng (16 nhp v quay v li)

NHM MT (Ba cu A, B, A2) (lp li)

B La b trng (16 nhp v quay v li)

A2 Lp li nhc tit mt

C Si b trng (8 nhp v quay v li)

NHM HAI (Ba cu C, D, C2) (lp li)

D Sol th v Si b trng (16 nhp)

C2 Lp li nhc ti C

E Mi b trng (16 nhp)

NHM BA (Ba cu E, F, G)
F La b trng (16 nhp v quay v li)

G Fa th v La b trng (32 nhp)

Lp li ton b nhm ba ri, kt thc, quay v li nhc tit mt, A3 v Coda H

A3 Mi b trng (18 nhp v quay v li)
B CODA (26 nhp)

NHN XT
Mt iu ring bit ca bi lun v ny l lp li ngay lp tc ton b nhm gia. Vic lp li ny c bin minh
bng tnh li cun ca cc cu rt hay F, G m ngi ta thch th c nghe li mt ln th hai. N cng cn c kt
qu ko di tc phm cch tinh t.

Lun gii 2 72/84

L. ELSEN-Pavillon bleu, Lun v

Sau mt dn nhp 8 nhp

A Si b trng (32 nhp)

NHM MT (Ba cu A, B, A2) (lp li)

B Fa trng (32 nhp)

A2 (32 nhp) ln 2

NHM HAI (Nm cu C, D, E, D2, C2)

C Mi b trng (32 nhp)

C2 Mi b trng (32 nhp) ln 2

D La b trng (16 nhp

D2 La b trng (16 nhp)

E Re b trng (32 nhp)

NHM BA (Hai cu lp li A3 v D3)

A3 Si b trng (32 nhp) ln 3
D3 Si b trng (16 nhp) ln 3

CC IM RING CA DN BI BN LUN V NY
Sau nhm ca ba cu A, B, A2, ngi ta i xa dn dn khi cung chnh, si b trng, v ngang qua cc cung
trng mi b v la b, ngi ta i n cung re b trng (nm du ging).
Ri, quay v li im khi u, ngi ta i theo cng ng li, nhng theo chiu ngc li, ngang qua li
cng cc nhc tit: D (la b trng), C (mi b trng) v ri ngi ta n li cung si b trng vi nhc tit th nht,
chuyn vo cung chnh.
Phn ln cc bn lun v ca tc gi ny u c cu trc cng kiu.
CHUI LUN V
(Suite de Valses)
601. Mt chui lun v gm 3, 4, 5 s (numros) vi mt dn nhp (introduction) i trc v theo sau l mt Coda.
602. Mi s thng gm hai nhc tit hoc quay v li.
603. Cc on quay v li , thng thng nht, gm mi su nhp, l cn phng hon ton nht, v n i
din cho bn nhn bn.
J. STRAUSS (x Vienne) La Belle Gabrielle, Chui Lun v.
S 1-Hai quay v li 16 nhp

604. i khi ngi ta thay th on quay v li 16 nhp bng mt nhc tit pht trin thnh ba mi hai nhp, th
ny hoc th kia u nh nhau.

Lun gii 2 73/84

J. STRAUSS (x Vienne)-Les fuses volantes, chui lun v

S 3-Nhc tit pht trin thnh 32 nhp

605. Ngi ta cng c th vit cc on quay v li ba mi hai nhp, nh bi sau y, v tu chng hai ln lin
tip.
E. WALDTEUFEL-Toujours ou jamais, Chui Lun v
S 1-Quay v li th nht (32 nhp) (*)
(*) Tit tu ca nhc tit ny cho chng ta c hi nh li nhng g chng ta ni n s 94, ch cch ghi nhc. Xem li on ny chng
C php m nhc, Phng cch khc nhau ghi thnh nhp, s 94.

GHI CH: Mt on quay v li gm mi su nhp hon tt s ny.

606. Sau on quay v li hai, i khi ngi ta lp li on quay v li mt: nh vy l ba on quay v li cho mt
s.
607. Ni chung, ngi ta khng vit li mt ln na on quay v li phi c lp li, ngi ta t hn ch, cho bit
vic lp li ny ch bng mt du hi tng hoc Da capo, v i khi c hai nh di y.
J. STRAUSS (x Vienne)-Lun v Duc de Reichstadt, Chui lun v.
S 1- Ba quay v li, m mt l lp li di dng Da capo.

608. S dng nhiu cung th trong cc s khc nhau ca mt chui lun v l iu tt, tuy nhin ng i qu
xa cung chnh nguyn thy.
t hiu qu , tt hn ngi ta phi chn cc cung tng cn ca cung nguyn thy hoc cung ng m
vi n th ngc li.
J. GUNGL-Les amourettes, Chui lun v
S 1-Sol trng, cung chnh nguyn thy

S 2-Do trng, cung tng cn ca sol trng

S 3-Sol trng, cung chnh nguyn thy

S 4-Re trng, cung tng cn ca Sol trng

S 5-Sol trng, cung chnh nguyn thy

Lun gii 2 74/84

609. Ngi ta cng c th i qua cc cung xa, min sao chng lin quan tt p vi cung i trc v cung theo sau,
v th no ngi ta c th quay v li cung chnh mt cch t nhin v khng phi c gng nhc nhn.
J. STRAUSS (x Vienne)-Les fuses volantes, Chui lun v.
S 2-Sol trng, cung chnh

Mi b trng (cung xa)

Quay v li Sol trng, cung chnh

DN NHP CA CHUI LUN V

(Introduction de la Suite de Valses)
610. Dn nhp ca chui lun v thng tng i kh pht trin. Khng c dn nhp no t hn mi nhp; c rt
nhiu dn nhp t ba mi n bn mi nhp.
611. Nhp v chuyn ng ca dn nhp u ty (facultatif); nhng thng thng nht, nhp v chuyn ng ca
dn nhp thong th (large), ngc li vi nhp v chuyn ng ca lun v rt nhanh (vif).
GABRIEL MARIE-Lle heureuse, Chui lun v
DN NHP-10 nhp vi chuyn ng thong th

612. Dn nhp c th gm cc thay i nhp v chuyn ng.

J. GUNGL-Les amourettes, Chui lun v
DN NHP-Sau mt Andante vi 19 nhp vi nhp m y l khi u:

v y l kt thc

c 12 nhp vi nhp 6/8 (7 presto v 5 andante), tng cng l 31 nhp dn nhp

Lun gii 2 75/84

CODA CA CHUI LUN V

(Coda de la Suite de Valses)
613. Coda ca mt chui lun v, i vi th loi tc phm ny, gn nh l on dn (strette) i vi tu khc
(fugue) (s 291), ngha l mt tm lc cc nhc tit chnh i trc n.
614. Coda ny thng khi u vi mt loi bin khc (divertissement) (s 284) hoc phn dn (conduit) a n
mt trong cc nhc tit chnh, v ni chung dn n nhc tit u tin ca tt c (xem phn ln cc Chui Lun v).
615. Tuy nhin, i khi, ngi ta dn n trc tin mt trong cc nhc tit khc .
Chnh v th trong Coda ca Beau Danube bleu ca J. STRAUSS, hai S 2 v 4 c nhc li trc S 1
dnh li cho kt thc.
CODA ca Chui Lun v Le Beau Danube Bleu
Bin khc dn n Lun v s 2 (18 nhp)

S 2, Nhc tit mt (16 nhp)

on chuyn mch dn n Lun v s 4 (16 nhp)

S 4, Nhc tit mt (16 nhp)

on chuyn mch dn n Lun v s 1 (10 nhp)

Lun v s 1 (32 nhp)

GHI CH-Sau nhc tit cui cng ny gm 32 nhp, bn mi nhp khc na kt thc Coda ny gm khng t hn mt trm bn mi
by nhp.

616. Ngi ta c th, khng m u m tn cng vo Coda ngay vi mt trong cc nhc tit u tin, nh xy ra
trong chui lun v Les lilas ca DERANTSARD.
CODA ca Chui Lun v Les Lilas
Nhc tit 1 ca Lun v s 1 (16 nhp)

Pht trin chen vo (16 nhp)

Nhc tit 2 ca Lun v s 2 (16 nhp v quay v li)

GHI CH-Sau nhc tit 2 gm 16 nhp, su nhp ngng tit (cadence) chm dt Coda ny tng cng gm by mi bn nhp.

QUADRILLE
617. iu nhy Quadrille, ngy xa gi l contredanse, gm nm hnh (figures) gi tn l:
S 1, PantalonS 2, EtS 3, PouleS 4, PastourelleS 5, Galop hoc Kt thc.
618. m nhc ca nm hnh ny gm thnh nm bi nh y m hnh thc v cc chiu kch c qui nh
chnh xc v tuyt i.

Lun gii 2 76/84

619. Cc bi ny c lp vi nhau v khng ni kt vi nhau; v, gia hai hnh iu nhy quadrille lun lun c
mt lc ngh, mt ngng ngh mt lt, v do , phn nhc cng nh phn nhy u ngng ngh.
620. Thay i cung th khi t s ny qua s khc l iu tt nhng khng i qu xa cung nguyn thy, cho du tnh
ng nht cung th rt t c tun theo gia cc bi ny, v bi cui cng thng mt cung khc vi cung ca bi
u tin.
621. Nh vy, hai hnh ni tip lin nhau u trong cc m th xa nhau t nhiu, nh, ni v d, cc cung sol
trng v fa trng.
Tuy nhin, bt chp cc ngng ngh m chng ta va ni n, cc cung th i theo nhau t s ny sang s khc
c lin h tt vi nhau lun lun c a chung.
622. V phn cc chuyn ging v chuyn cung xy ra trong dng chy ca mt hnh, tt c u tun theo lut
chung.
623. Khi hnh ch gm hai nhc tit m thi, nh bi Et (s 628), nhc tit th hai thng nht nm trong mt
trong cc cung k cn trc tip nht ca cung chnh hoc trong cung ng m ca n th ngc li.
V d, nu nhc tit th nht l do trng, nhc tit th hai s nm trong mt trong cc cung trng sol hoc
fa, hoc la th, cung tng i, hoc na cung do th, ng m.
624. Khi hnh gm ba nhc tit, nhc tit th hai v th ba s nm trong hai cung khc nhau, chn la gia cc
cung va k trn.
625. Nhng i khi ngi ta c th gi cng cung th chnh trong hai ln quay li lin nhau, v, ngay c trong ton
b mt hnh, vi iu kin to ra trong cc chuyn ging tm thi (modulations passagres) b gy tnh
ng cung n iu (uniformit tonale).
H thng cui cng ny ch c s dng trong cc iu quadrille xy dng trn cc ln iu ca kch nh
(oprette), khi mt phin khc (couplet) mt mnh gi trn ton b mt s.
NHP V CU TRC
ca nm hnh ca quadrille
(Mesure et Coupe des cinq figures du quadrille)
S 1, PANTALON
626. Pantalon, ni chung nhp 2/4, nhng i khi 6/8, gm ba cu (A, B, C), mi cu tm nhp.
627. Cu A dng khi u v kt thc cho s 1 ny ngoi ra cn c xen k B v C vo gia.
Nh th, ba cu ny theo nhau vi th t A, B, A, C; v ngi ta khi u li cng cch A, B, A, C khi Da
Capo ch ra; ri, ngi ta quay v li cu A mt ln cui kt thc.
STRAUSS-LAstronome de Pont-Neuf, Quadrille
S 1, PANTALON
A (8 nhp)

B (8 nhp)

A2

C (8 nhp)

Lun gii 2 77/84

S 2, ETE
628. Et, vit vi nhp 2/4, thng gm c mt cu A tm nhp, v mt cu B mi su nhp c tu ln xen k
ln lt trong bn ln lin tip.
629. kt thc, ngi ta quay v li mt ln cht cu A l cu c tu ln nm ln theo cch ny.
S 2, ETE
A (8 nhp)

B (16 nhp)

630. Thay v ch mt cu B duy nht vi mi su nhp, c i khi l hai cu cng kch c xen k vi cu A theo
th t nh sau: A, B, A, C A, B, A, C, A (Xem Quadrille ca STRAUSS, Orphe aux enfers).
S 3, POULE
631. Poule, lun lun vi nhp 6/8, nh s th nht, gm ba cu (A, B, C) mi cu tm nhp, theo nhau cng
phng cch : A, B A, C, nhng lp li bn ln thay v ch hai, ri kt thc vi cu A, cu m theo cch
c tu ln chn ln.
S 3, POULE
A (8 nhp)

B (8 nhp)

A2 CODA

C (8 nhp)

S 4, PASTOURELLE
632. Pastourelle, ni chung vi nhp 2/4, nhng i khi 6/8, gm c:
1. mt cu A tm nhp; 2. Mt nhc tit hai mi bn nhp di dng rondeau gm ba cu mi cu 8
nhp: B, C, B2 m cu th ba l cu lp li cu th nht.
633. Ton b c tu ln bn ln, v ri ngi ta quay v li cu th nht thm ln th nm kt thc.
S 4, PASTOURELLE
A (8 nhp)

B Cu 8 nhp

C Cu 8 nhp

Lun gii 2 78/84

B2 Cu 8 nhp

N.B.-Trong mt s quadrilles sng tc theo cc ln iu nhc kch nh hoc nhc kch hi, nhc tit hai mi bn
nhp khng lun lun di dng rondeau.
Chnh v th trong quadrille ca J. B. ARRAN le Coeur et la Main, nhc tit ny gm ba cu khc nhau, bi v
nh th l ph hp vi bi ca m n vay mn.
S 5, GALOP hoc KT THC
634. Galop hoc Kt thc, lun lun vi nhp 2/4, gm ba cu (A, B, C) mi cu mi su nhp.
635. Cu A, dng lm khi u v kt thc cho s th nm ny, ngoi ra, xen k gia B v C nh trong cc hnh
1 v 2.
636. Sau khi tu ba cu A, B, C ny theo th t A, B A, C, n bao nhiu ln ngi ta mun (ni chung bn
ln), ngi ta quay v li cu th nht kt thc.
637. Trong hnh cui cng ny ca quadrille, thng thng ngi ta nhc li mt trong cc nhc tit c
nghe trong mt trong cc hnh trc .
Chnh v th, trong kt thc sau y, nhc tit C l lp li ( cung sol trng) cu B (cung Do) ca hnh
pastourelle: vi khc bit l, trong on kt thc, cu ny (m phn trm theo iu Au clair de la lune) y hn
trong hnh pastourelle, bi v, thay v chi c tm nhp, n c n mi su.
S 5, FINAL
A (16 nhp)

B (16 nhp)

C (16 nhp)
Ln1 v 4

M NHC QUN I(*)

(*) Nhng g lin quan n k thut ca cc nhc c s dng trong m nhc qun i, kho st sch Trait dinstrumentation et
dorchestration (Lun gii v nhc c v dn nhc) ca G. PARS.

638. Danh mc thc s ca m nhc qun i bao gm cc tc phm mi th loi v mi dng thc: m mn
(ouvertures), ln iu ma bal, nhc giao hng (symphonies), hnh khc mi c tnh, nhc phng tng
(fantaisie), iu bin tu (airs varis), galops, lun v, polkas, mazurkas, vv.
Sng tc duy nht m loi nhc ny c quyn (monopole) chnh l Bc i (Pas redoubl) hoc nhc qun
hnh gp bc (marche militaire acclre).

Lun gii 2 79/84

639. Nhng, chnh bc i m tit tu, chuyn ng v mu sc c c tnh ring bit, khng c vit theo mt
dn bi chung no khc hn l dn bi ca menuet, v gn nh tn cng vo nhc tit th nht thng c khi
u vi mt Vo vi nhp, v mt s nhc tit khc i khi c tip theo hhoc khi u vi mt tutti ca b
trm (tutti de basses), th loi mn ph (hors-doeuvres) m ni cho cng khng thay i hnh thi chung ca tc
phm, v, v chng, qu li thi.
BC I
(Pas Redoubl)
C TNH V DN BI CHUNG
640. Bc i l mt bi allegro nhp hai (C, 2/4 hoc 6/8) theo mt tc nh.
641. N gm c, nh trong Menuet v phn ln cc iu nhy, ba on m on ba ch l phn lp li on mt, v
on hai (on gia) c gi l Trio.
642. Cng nh trong Menuet, mi on trong ba on gm hai quay v li, nhng, on ba cho du chi l on lp
li on mt tng cng li c n bn on quay v li khc nhau, l: hai ca on mt (cc quay v li c trong
on ba) v hai ca on gia hoc trio.
643. V cu to (facture) ca tng on quay v li, c hai trng hp:
1. Trng hp ln quay v li ln th nht ca mt on kt thc dt khot trong cung chnh ca on , iu
lm cho nhc tit c c tnh hon tt.
2. Trng hp ln quay v li th nht , thay v kt thc dt khot, li kt thc bng mt chuyn cung r rt
nhiu hoc t, iu lc no cng cho n tng mt ngng ngh cha hon tt.
644. Trong trng hp th nht, ln quay v li th nht cha ng mt nhc tit hon ton, ln quay v li th hai
thng khi u vi mt cu chen vo (phrase pisodique) vi nhp (thng thng nht l tm hoc mi su).
Cu chen vo nhm mc ch nh lc ch (faire diversion), ri, chnh l nhc tit ca ln quay li th nht tr
li mt ln th hai.
A. SELLENICK-Richard Wallace, Bc i cung mi b trng
ON MT (QUAY V LI 1)
VO

A.NHC TIT 1

Quay v li 24 nhp (Nhp v nhc tit)

QUAY V LI 2
B CU CHEN VO (16 nhp)

A2 NHC TIT 1 v cc pht trin mi (20 nhp)

Quay v li 36 nhp (Cu chen vo v lp li nhc tit 1)

Lun gii 2 80/84

ON HAI hoc TRIO cung la b trng

C QUAY V LI 1-Nhc tit 16 nhp

D QUAY V LI 2 (8 nhp chen vocung la b th)

C2 Lp li C (16 nhp)

645. Trong trng hp th hai, ln quay v li th nht khng kt thc trong cung chnh, ln quay v li th hai b
tc cho n, kt qu tt nhin khng th khng c (indispensable corollaire), v nh th, hai ln quay v li to thnh
mt ton th khng th chia ct (un tout indissoluble).
J. N. KRAL-La Viennoise, Bc i cung sol trng
ON MT (QUAY V LI 1) Khi u bng sol, kt thc bng re.
VO (6 nhp)

A NHC TIT 1 (16 nhp v quay v li)

Chuyn cung sang re trng

QUAY V LI 2
B Cu ni vi nhc tit trc v kt thc trong cung chnh (sol trng) (20 nhp v quay v li)

ON HAI hoc TRIO-Do trng, cung t m

QUAY V LI 1. Khi u bng do trng, kt thc bng mi th.
C NHC TIT MI (16 nhp v quay v li)
Do trng

Chuyn cung sang mi th

D QUAY V LI 2 tip theo nhc tit C, tr v li cung do u th kt thc on (16 nhp v quay v li)

CU TRC CA BC I TRONG CC PHN KHC NHAU CA N

(Facture du Pas Redoubl dans Ses Diverses Parties)
ON MT
646. Nh chng ti ni trn y (s 639), on mt rt thng khi u vi vi nhp vo trc khi tn cng
vo nhc tit th nht (Xem cc v d trc v sau y).

Lun gii 2 81/84

647. Nhc tit th nht ny thng gm mi su nhp v vi mt tnh cht dt khot (Xem hai v d trc y v
v d ca s 655 di y).
648. Tuy nhin, i khi nhc tit ny ch gm tm nhp (xem Mascaret tip theo sau, s 663), ngy trc n gm
ba mi hai (xem Bc i da trn Ada s 657).
649. Ngi ta c th ch quay v li nhc tit m thi (Xem La Viennaise bn trn v Mascaret bn di).
650. Nhng ngi ta cng c th quay v li ton b: vo v nhc tit (xem Richard Wallace v Ada).
ON HAI hoc TRIO
651. Cung th ni bt ca trio gn nh lun lun qung 4 ng trn hoc qung 5 ng di ca cung chnh ca
tc phm (xem tt c cc v d).
652. Ni chung, nhc tit chnh ca trio theo mt tit tu thong th hn (plus large), mt tnh cht du dng hn
(plus chantant) nhc tit ca on mt: chnh l, mt cch no , on cantabile ca bc i.
653. Cu trc ca hai on quay v li ca trio cng nh cu trc ca hai on quay v li ca on mt, b phn
vo v khng cn l do tn ti.
654. Nhng, on vo i khi c thay th trong on hai bng mt vi nhp chuyn mch hnh thnh mt
cung mi.
P. CLODOMIR-Bc i da trn Si jtais Roi.
TRIO khi u vi 4 nhp
Kt thc on 1 vi fa trng
hnh thnh cung si b trng

NHC TIT CHNH ca TRIO cung si b trng

655. Nu dn bi tng qut gm chia tng on thnh hai on quay v li c dng nhiu nht trong bc i
ca cc tc gi Php, chng ta c th ni dn bi khng phi l dn bi duy nht c s dng, cch ring trong
cc tc phm cng th loi n vi chng ta t cc tc gi nc khc.
V th, ni v d, on mt ca bc i sau y, nguyn t x o, gm mt nhm ba cu (A, B, C), m hai
on c on quay v li, v on ba (n gin ch lp li on mt) khng quay v li. iu lm ngi ta nh
li chnh l iu xy ra trong phn ln cc ln iu khiu v: galop, polka, vv., xt chung ton din v chng (s
552).
J. SCHRAMMEL-Les Gardes-Nobles, Bc i o.
ON MT (nhm 3 cu A, B, A2)
VO (4 nhp)
A NHC TIT 1 sol trng
(16 nhp v quay v li)

B NHC TIT 2 si b trng (16 nhp v quay v li)

A2 Lp li nhc tit 1 sol trng khng quay v li

Lun gii 2 82/84

BC I SNG TC DA TRN CC NHC TIT NHC KCH HOC CC NHC TIT KHC
(Pas Redoubls Composs sur des Motifs dOpras ou Autres)
656. Vi cc bi bc i m ngi ta sng tc trn cc nhc tit khng phi c (exprs) to ra (cc nhc tit nhc
kch hoc cc nhc tit khc), ngi ta c th khng lun lun tuyt i phi ph hp vi cc dn dng m chng ta
va ni n.
657. V th, trong bi Bc i sau y, sng tc trn cc nhc tit ca Ada, on mt hon ton c lp y vi
mt cu vo hai mi nhp v mt nhc tit ba mi hai nhp khng quay v li.
B. WITTMANN-Bc i da trn Ada ca G. VERDI. Cung chnh, fa trng.
ON MT
A Cu 20 nhp dng lm vo cho nhc tit chnh
VO

B Nhc tit chnh (32 nhp khng quay v li)

658. V phn trio, n vn nh l thng gm c hai on quay v li: nhng on quay v li mt ch c mi hai
nhp, on hai c hai mi, tt c lm thnh tng cng ba mi hai nhp, ngha l tng ng vi hai on quay
v li mi su nhp mi on.
C Quay v li 2 (12 nhp)

D Quay v li 2 (20 nhp)

659. Ngc li vi nhng g thnh thi quen trong cc bi bc i c sng tc ton bi (s 647) y, chnh
trong on mt (Nhc tit B) m ta c on cantabile ca tc phm, v trong on hai hoc trio m ta c nhc tit
bng ln (motif clatant) (C, D).
660. Hn na, ngay c trong cc bi bc i c sng tc da trn cc nhc tit nguyn thy, mt s t do no
vn c dnh cho cc nh sng tc.
661. Ngi ta i khi c th, ni v d, nh trong cc chui lun v (s 604), thay th mt on quay v li mi
su nhp bng mt nhc tit pht trin thnh ba mi hai nhp, cch ny cch khc u nh nhau.
662. Cc iu khc tng t cng u c php, tuy nhin vi iu kin tin quyt phi tun gi, trong tt c cc
phn ca bn nhc, mt cn phng khng ch trch c cng nh mt tit tu minh bch v dt khot.
BC I VI TON TH CC B TRM
(Pas Redoubls avec Tutti de Basses)
663. Gi y, y l mt trong cc bi bc i m chng ta ni thong qua s 639, trong ton th cc b
trm c xen k gia cc nhc tit chnh.
GHI CH-Trong cc tc phm hin i hn, ngi ta rt d dt vi th loi ton th cc b trm ny.

Lun gii 2 83/84

P. GLODOMIR-Op. 43, Le Mascaret, Bc i.

ON MT
VO D (4 nhp)

A NHC TIT 1 (8 nhp v quay v li)

B NHC TIT 2 ca on 1 (16 nhp)

C TON TH dn n nhc tit 1 (8 nhp)

A2 Lp li nhc tit 1

D TON TH (16 nhp v quay v li) (B trm TUTTI)

E CODA (5 nhp)

664. B ra ngoi cc on ton th , on mt ny gm hai nhc tit A v B, v lp li on mt.

665. V on trio, n gm c: 1. Mt nhc mi cho on quay v li th nht; 2. Mt cu chen vo v lp li
nhc mi ny cho on quay v li th hai. chnh l cu trc quen thuc (s 653).

Lun gii 2 84/84

ON HAI hoc TRIO

Quay v li 1
F NHC TIT CHNH CA TRIO (8 nhp v quay v li)

Quay v li 2
G CU CHEN VO (8 nhp)

F2 Lp li F

HT PHN HAI
(n c Phn ba v Thanh nhc)