Professional Documents
Culture Documents
52 Câu Hỏi Triết Học
52 Câu Hỏi Triết Học
Cu 4.2 Trnh by khi quttrithcn c i qua , chng minhrngn l sn phm tinh thn
caisnghinthcxhi.(STT:38)
n l mttrong nhng cinicannvn minhnhnloi.Trithcnlsphnnhxhi
ncixhirtcoitrngvcaotngio,mtxhirtmtritlvinhngcimsau:
Do chu nh hng bi tinhsadsfSAthnVa m Trit hc n Cikhng th phn chiar
rngthnh ch nghaduyvt v ch nghaduytm, phpbinchngvphpsiuhnh,mchyuchia
thnh hthngchnhthngvhthngkhngchnhthng.Trongcctrngphitrithccthlunc
s an xen gia ch ngha duy vt v ch ngha duy tm, gia phpbinchngv phpsiuhnhvi
nhau, songxu hngchung l bin i tv thnnhuthn,t tnhiu duyvtnduytmhaynh
nguyn.Cctrngphitrithcthngktcmkhnggtbtrngphitrithctrc
Do chu nh hng su sc bi cc t tng tn gio m trit hc n c i thngl mt b
phnl lun quantrng to nn ndung gio lcacc tn gioln.Tuynhin,tngiocanc
xu hng hng nii su tmhiuisngtmlinh,tinhthnphthinrascmnhcalinhhnc
nhnconngi.Vvy,trithcncTrungimangnngtnhchtduytmchquanvthnb.
Trit hc nC Trung i travgiiquytrtnhiuvn.Khibnnvnbnth
lun, cc trngphixoay quanhvn tnhkhng, emilpkhngvc,quycicvci
khng th hin mt trnh t duy tru tng cao. Song, vn quan tm nhiu nht li l vn
thuc vlnhvcnhn sinh (bn cht, ngha ca i sng,ngungcnikhcaconngi)digc
tn gio vi xu hnghngninhntmkimphngtin,conng,cchthcgiithotchng
sinhrakhiiukintnhinvkinhtxhikhcnghit.
Trit hc n va mang tnh thng nht,va mang tnh a dng. Thng nht ch dtrc tip
hay gintipn u bchiphibiquannimngnhtthcaUpanishadhuhtcctrngphiu
hngngiithotmtsnguynlchungcnhiutrngphi.adngchtrithcnchia
thnh nhiu khuynh hng, nhiu nhnhnhtrchnghaduyvt,mitrngphilnhngconng
khcnhauingiithotnhiuvnkhcnhauctranhngtrngphikhcnhau.
Trongthiknytonbhthngtrithcncchiathnh9trngphi:
Sutrngphichnhthngl:
+Vedanta: xut hin vo th k II TCNaracckingiisiuhnhvduytmvnguynnhnhnh
thnhthgii(vtrvvnvt)
+ Samkhya: xut hin vonhngnm350250 TCN. Llun c bn ca phi ny lhcthuyt duy
vtvbnnguyncathgii
+ Yoga: xut hin vo th k th II TCN. T tng trit hc ct li ca phi ny l s tha nhn
nguyn l hp nhtca v tr ni mi c thv thng qua ccphngphp yoga m mi cthc th
tp luyn khai thc csc mnh ca v trtim ntrong mnh lm ch mnh, tin ti lm ch
mitrng,vsaucng,vntisgiithot.
1
+MiSV,HTtrongthgiiukhngngngVvPT.
utranh caccML:Dtntitrongsthngnht,songccMLlunutranhvi
nhau, tc chng lun tc ng qua li theo xuhngbitr,phnhhayloiblnnhau.Hnhthcv
mc u tranhcaccML rt adng,trong thtiuln nhaulmthnhthccbitcacc
ML.
MuthunBC,tcsthngnhtvutranhcaccML,tntik.quanphbinva
dng(MT bn trong MTbnngoi MT c bn MTkgcbnMTchyuMTthyuMTtrong
t nhin MT trong x hi MT trongt duy). S tcnglnbnthnsvtlngungc,nglc
camisvnng,phttrinxyratrongthgii.
ChuynhacaccML(giiquytMTBC):sthngnhtmangtnhtngignlin
visnnhcaSVsutranhmangtnhtuytignlinvisV,thayicaSV.MTBCpht
trintng ng viqutrnhthng nht cc ML chuyn tmc trutngsangcthcnsu
tranhccML chuyntmcbnhlngsangquytlittlmxuthincckhnngchuynhaca
cc ML. Khi k k.quan hi ,mttrong kh nng bin thnhhinthc,ccMLtthchinqu
trnhchuynha. MTBC scgiiquytkhiccMLtphnhchnhmnhbinthnhcikhc.
Vi haiphng thc chuyn ha nh sau: MLnychuynhathnhMLkiatrnhmivchai
MLcngchuynhathnhmtcith3no.
>Nhn mnhtnhcht quan trngcasthngnhtcaccmtilp,V.I.Lninara
mt nhngha na v php bin chng:Cthnhngha vn tt php bin chnglhcthuytvs
thng nht ca cc mt ilp. Nhthl nm c ht nhn ca phpbin chng, nhng iu i
hi phi c nhng sgii thch vmt spht trin thm.Phpbin chng l s pht trincan,cc
mtilpvmuthunhtnhncaphpbinchng.
2 QL chuyn ha tnhngthayiv lngdnnnhngthayivchtvngcli:MiSV
u c c trng bng s thng nht gia lng v cht. SV btubng s thay i vlng mt
cchlintc hay timtin) nu lng ch thay itrongchavtquimntthchtkgthayi
cn bn khi lngthayivtqua, qu im nt thcht sthayicnbn,bcnhynhtnh
s xy ra. Bc nhylmchochtthay mt cch gin onhaytbinchtcmtichtmirai.
Chtmi gy rasthayiv lng. S thay i vlng gy rasthayiv chtvsthayiv
chtgyrasthayivlnglphngthcV,PTcaSVtrongthgii.
3 QL ph nh ca ph nh: MiSV u lin h lnnhauvlunvnngphttrin.Phttrinl
mt chui cclnphnh BCc gn lin vivicgiiquytmuthunvthchinbcnhyvcht
xy ra bn trong SV.PBCmantnhk.quanniti,kthatinln.QuamtslnPBCxuthin
P ca P,xclp ci c mttrnh caohn. PcaPvchra khuynh hngphttrinxonc
tinlncamiSVtrongthgii.
37.nhnghavgiaicpcaLninvnghaphngphpluncanhngha(STT:16)
C. Mc tngxcnhn,tnhtrng phnchiaxhithnhccgiaicpkhngphidongphthin
m do nhiu nh s hc t sn nh Chie, Ghid, Minh pht hin ra. Hai pht minh ca C. Mc:Ch
ngha duy vtlchsv hcthuytvgitrthngdlcsllunkhoahc,lmsngtbnchtca
quanhgiaicp.
Nm 1919, trong tc phm sngkinv i,V.I. Lnin a ra nh nghav giai cp: Ngi ta
gi giai cp,nhngtpon to lngm nhng ngi khcnhau vavcahtrongmththngsn
xutx hi nht nh tronglchs, khcnhau vquan hcah (thng thngth nhngquanhny
c phplutquynh vtha nhn),ivinhngtliusnxut,vvaitrcahtrongtchclao
ngx hi, vnhvyl khcnhau vcchthc hngthvvphncacixhithocnhium
5
46.
Tisaotrong cng cucxydng ch nghax hi VitNamchngtattyuphixydng
nntngtinhthncaxhi,nhngnidungcbncanntngtinhthnlg?
Vnhalnntngtinhthncaxhi:Vncthmnhuntrongmiconngivtrongc
cngng,ctruynli,nitipvphthuyquaccthh,cvtchthavkhngnh
vngchctrongcutrcchnhtrxhicadntc.
Tkhingtaraivtrongsutlchslnhocchmngncta,ngtaluncoivnhal
mtbphnquantrngcasnghipcchmng.QuanimnyccptrongCnglnh,
ngli,chinlccangvcNghquytHinghTW5KhaVIIIkhngnh:
Vn
halnntngtinhthncaxhi,valmctiu,valnglcthcysphttrinKTXH
Khinim,bnchtcavnha:
Thutngvnhaxuthintluitrongngnngnhnloivchonnayvnhal
mttrongnhngkhinimphctpvkhxcnh.Song,cthnhnghavnhanhsau:
vn
halhotngtinhthnnhmphthuynhngnnglcbmsinhvbnchtcaconngi
sngtoraccgitrvtchtvtinhthndatrnccchunmc:chn,thin,mnhm
duytrstntivphttrincacnhnvcngngxhi.Vnhacnglhotng
nhmtoranhnggitrnhngchunmcxhi,lmitrngth2,cininuidngs
hnhthnhnhncchconngi
.TheonhnghacaTngthkUNESCOth
vnhaltng
thsngngcchotngsngtocacccnhnvcccngngtrongqukhvtrong
hinti.Quaccthk,hotngsngtoyhnhthnhnnhthngccgitr,cctruyn
thngvthhiunhngyutxcnhctnhringcamidntc
.
Hotng vn ha l hotng sn xut raccgi tr vtcht vgi tr tinh thn nhmgio
dc con ngikhtvng hngticichn,ci thin, ci m vkhnng sng to rachn,thin,
m trongi sng. Vi ngha thvnhac mt trongtt c cc hotngcaconngi,d
lhotng sn xut vt cht vsnxuttinhthn,haytrong quan h giao tip, ng x xhi
trongthingxvithinnhin.
Vn ha c 7 thuc tnh :
mt l vn ha mang tnh lch s,
hail vn ha mangtnhtruyn thng do
nhnggitrvnhaclugi,phttrinvtruynbquaccgiaionlchstthhnysangth
h khc,
bal vn hamangtnhdntcthhinrbnscvnhadntc, vnhanilncim
ca mt dn tc,biu hinbnlnh,tmhn,ctcchca1dntc,
bnlvnhamangtnhgitr(vt
th,phivtth, vt cht hoc tinh thn),
nml vn ha bao gi mang tnhnhnsinh,chcconngi
mi sng to vn ha vhon thin mnhthng qua mi trngvnha,
su lvnhamang tnh pht
sinhv
byl
trongxhicgiaicp,vnhabaogicngmangtnhgiaicp.
Vnhal mctiucasphttrin
Vnhacvaitrquantrngtrongvicbidng,phthuynhntconngivxydng
xhimi.
9
Vicphttrinkinhtxhicnnnhngngunlckhcnhau:tinguynthinnhin,vn,nhng
cc ti nguyn thin nhinnyuchnvcthbkhaithccnkit.Chctrithcconngimil
ngun lc vhn, c kh nng ti sinh vtsinhkhng baogicnkit.ccngunlckhcscs
dngchiuqukhingunlccongicchtlngcao.
Cu41:
PHNTCHNHNGDUHIUNHNBITCBNCANHNCPHPQUYN
VITCCHLGITRPHBIN.(STT54)
I/Khinimnhncphpquyn.
Nh ncphp quynl mt hnh thct chcnhnc cbitm csng trcaonht
caphplut,vinidungthchinquynlccanhndn.
II/Duhiunhnbitcbncanhncphpquyn.
1.
Nhncphpquynlmthnhthctchcnhncmcsngtrticaocaphp
lut.
Vi hnh thc t chc x hi theo m hnh nh nc php quyn th php lut phi tr thnh tiu
chun vcnc cn bn nht,caonhttrongmihotngcabnthnnhnc,cctchcxhiv
micngdn.
y l du hiu biu nht v phng din php l xc nhmtnhncno c phi lnh
ncphpquynhaykhngvlnhncphpquyntrnhno.
Tnhphp quyncahnhthc tchc nh ncphpquynphilcaonhtngaycivichth
quynlcmcdchthquynlctraphplut.
2.
Nh ncphpquynlhnhthctchcnhncmquynlcnhncthhinc
lichvchcaiasnhndn.
Du hiu ny cho thy mi c nhn trong xhict chc theo hnh thcnhncphp quyn
u c t cch cng dn v t cch l c nhn t do.Vi t cch cng dn, mi cnhn buc phic
ngha vv quynli theo quy nh ca lut php vi t cch c nhntdo,micnhncquynlm
bt c iu gmphplutkhngcm.Phplutchcmnhnghnhvicnhnvcctchcchnhtr,
x hi noxm hiti li ch ca cc cnhn vcc tchckhccngnhlichcaxhi.Nhvy,
nmrngphmvihotngtdosngtocamicnhn,vmitchctrongxhi.
10
3.
Nhncphpquynlhnhthctchcnhncmcsmbothctmiquanh
hucvquynvtrchnhimgianhncvcngdn.
Quyn ca cng dn thuc vtrch nhimcanhncv ngcli, quyncanhncthuc v
trch nhim ca cngdn. Nh ncphichu trch nhim trc mi cng dn v nhng viphm php
lut ca mnh, lm phng hi n li ch ca cng dn, ca cct chc trong x hi.Ngc li, cng
dn v cc t chc trong x hi phi thchinccngha vv chutrch nhimv nhng hnhvi ca
mnhtheoquynhcaphplut.
44.Phn tch miquanhgiatmlxhivhttng,tisaotmlxhivhttng
l haigiaion thp v cao ca thc xhinhngtmlxhilikhngtrctipsinhraht
tng?(STT:16)
Tmlxhi
baogmtonbtnhcm,cmun,thiquen,tpquncaconngi,camtb
phnx hi hocton bx hi hnh thnh dinhhngtrctipcaisnghngngyca
hvphnnhisng.
Tml x hic c im: phnnhtrc tiptntixhi,nhngltrnhphnnhthp,
phnnhtpht tn tixhi.Tmlxhighilinhngmtbngoicaxhinnnkhng
vchra y ,rrng,suscbnchtccmiquanhxhi.Nhngquannimcaconngi
trnh tm l x hi mang tnh cht kinh nghim, yu ttr tu an xen vi yu t tnh cm
chathhinvmtllun.Ncvaitrquantrngtrongvicphttrinthcxhi.
11
12
cngnhn,phnnhiukinkinhtxhilc,khiqutcctrithccanhnloi,ktha
trc tip t cc hc thuyt trithc, kinht hc chnh trv ch ngha xhi khoahc th k
XVIIIuthkXIX
R rng, h ttngx hi lin kt hu c vi tm lx hi, nhng nkhngnginlsc
ctmlxhi.
13
37.nhnghavgiaicpcaLninvnghaphngphpluncanhngha(STT:16)
C. Mc tngxcnhn,tnhtrng phnchiaxhithnhccgiaicpkhngphidongphthin
m do nhiu nh s hc t sn nh Chie, Ghid, Minh pht hin ra. Hai pht minh ca C. Mc:Ch
ngha duy vtlchsv hcthuytvgitrthngdlcsllunkhoahc,lmsngtbnchtca
quanhgiaicp.
Nm 1919, trong tc phm sngkinv i,V.I. Lnin a ra nh nghav giai cp: Ngi ta
gi giai cp,nhngtpon to lngm nhng ngi khcnhau vavcahtrongmththngsn
xutx hi nht nh tronglchs, khcnhau vquan hcah (thng thngth nhngquanhny
c phplutquynh vtha nhn),ivinhngtliusnxut,vvaitrcahtrongtchclao
ngx hi, vnhvyl khcnhau vcchthc hngthvvphncacixhithocnhium
h c hng. Giai cp lnhngtpon ngi, mtpon ny cth chim ot lao ng ca tp
onkhc,dochcctponcavkhcnhautrongmtchkinhtxhinhtnh.
TnhnghagiaicpcaV.I.Lnincthrtranhngctrngcbnvquanhgiaicp:
nh.
Giaicp khng phi lphm tr xhithng thngml phmtr kinhtxhictnhlchs.Giai
cp khng phi lsnphm ca sn xut ni chungml snphm ca nhng h thng sn xut x hi
nhtnhtrong lch s.Mih thng giaicptngngvimththngsnxutxhi,vbnchtl
th thng nht ca cc mt i lp. Do khng th hiu c c trng ca tng giai cp c th nu
khng t ntrong hthng,tc l trongmi quan hvigiaicpilpvin.Ningiaicplni
nskhcnhaugiacctponngivavtrongmththngkinhtxhinhtnh.Trongh
thng kinh tx hi ,tponnginyltponthngtr,tponngikialtponbtr.
lccgiaicp.ylctrngchungnht.
Ccgiaicpcquanhkhcnhauvquanhivitliusnxut.
ylskhcnhaucbnnhtvcnglctrngcbnnht.Giaicpchn,achphongkin,t
bn lnhngtpon giavthngtrtronghthngkinhtxhimhlibiu,docctpon
ny chim hu t liu sn xut xhichiphilaongcacctponngikhc,khngctliu
14
hocc ttliusnxut.Nhngtponngibmttliusnxut:nl,nngn,vsnbucphi
phthucvocctponthngtr.
Ccgiaicpkhcnhauvvaitrtrongtchclaongxhi,tchcqunlsnxut.
Tp onngi no (giai cp) chim hu t liu sn xut ngnhin givaitrlnho,chhuyhot
ngsnxutvluthngtrnquymtonxhicngnhtngnvkinht.
Ccgiaicpkhcnhauvphngthcvquimthunhpcacixhi.
Giaicpnochimhutliusnxut,tchcvlnhosnxut,tponciukinthc
hinmcchl chim ot lao ng thngdcaccgiaicplaong.Trongxhinl,giaicpn
lphi sng nhsc vt. Trongxhiphongkingiaicpnngnchchng20%cacidomnh
lm ra 80% phi cngnpchoa ch v nh nc phongkin.Trong x hitbngiaicpcngnhn
v tng lptr thclmthunhncmtphnsnphmlaongcamnhdihnhthctinlng.
ltinbnsclaong.Ngy nay c nh t bn s huti sn vi gi tr trn 50t USD, vs
100tvnhiutrmtUSD...Nghalsbtbnhngtrongxhitbntiptcgiatng.
Trong cc ch x hi cgiaicpikhng ngoihaigiaicp cbnikhng cn c nhng giai
cp,tnglpxhitrunggian.
Trong c cu giai cp x hi nc ta hin nay, ngoicc giai cp cngnhn,nng dn,tng lp tr
thcv cc tnglp nhn dn lao ng cn c tng lptsntnglpnyciukinphttrintrong
nn kinht thtrng. Vkinht t bn t nhn lmtb phnkhng th thiutrong nnkinhtnhiu
thnh phn, tng lp t sn c vai tr tch cc vo s nghip cng nghip ho, hin i ho tnc.
ng nhin c mu thun v li ch gia nhngngi lao ng lm thuvi tng lp t sn... Trong
iukincathi k qu nc ta hin nay,ccloimu thun trnccoilmuthuntrongni
bnhndn.
nghaphngphplun:
L lun v giai cp cachngha McLnin c nghaquan trngv phng phplun.Sraica
giai cp lm cho s phnha giu nghongy cng tr nn r rng,ccgiaicpnhnthcrbncht
ca mnh(giai cp thng tr giai cpbtrquanhbcltbbclt2giaicplunilpnhauvli
ch), t muthun giai cp ngycngln,khng th c sbnh ng v av v quynlcchocc
15
17
ci biu tng ca ci tonth cmtnhm l quay vvi ci tng ha nhiuci quynh, nhiu mi
quanhcatduy.
+
Nhngyucucbncaphngphpittrutngncth:
Nhnthc khoahcphithng nht hai qu trnhnhnthc vn ngi lp: t
c th(cm tnh)n
trutng
vt
trutng
n
cth
(trongtduy).
T c th (cm tnh)ntru tng i hiphi da vo nhng tiliucm tnh thngquaphntch
xy dng cc khi nim, nhng nh ngha, nh l, nh lut, .n gin, trutng phn nh tng
mt, tngthuc tnh ca i tng ang nghin cu. T nhng ci tru tngbanuxydngnhng
citrutngtiptheo
T tru tng n c th (trong t duy)
i hi phi da trn nhng khi nim, nhng nh
ngha,n gin, tru tng thng qua tng hp bin chng xy dng ci c th (trong t duy) l
thuyt(hthngnhnghiubitsuscvitngangnghincu).
3. C s l lunv nhng yu cu phngphp lun caphng php thng nht ci lch s v
cilgch:
+
Csllun:
Cilchs l phm tr dng ch qu trnhphtsinh,phttrinvtiuvongcasvttrongtnha
dng, sinh ng ca n.
Ci lgch l phm tr dng ch tnh tt yu,quylut, bn cht ca s vt
(lgch khch quan) hay mi lin h ttyugia cc t tng (lgch ch quan). Ci lgch lciphn
nh ci lch s,do ,n phiphthuc vo cilchs nhngnkhngphilssaochpmymc,
ginn cilchsml phn nh ci lch s di dng rt gn,sng to. Ci lgch chngqualci
lch s nhng thot ra khi hnh thi ngu nhin,vnvt ca ci lch s.Nhn thckhoa hc l s
thng nht ca haiphngphp nhn thcilp b sung nhau:phngphp lch sv phng php
lgch.
Phng phplchsihiphitihinlitrongtduyqutrnhlchscthvinhngchititca
n,ngha lphi nm ly svnng,phttrinlchscasvttrongtonbtnhphongphcan.
Phng php lchs c gitr to ln v quan trngtrong cc khoa hc lch s. Khngc phngphp
lch s s khng c khoa hc lch s. Tuy nhin, khng phi vi mi i tngvicp dngphng
phplchsumanglihiuqu.
Phng phplgch i hi phi vchra bn cht,tnh ttnhinquylutcaqutrnhvnng,pht
trincas vt di hnh thctru tngv khi qut can,nghalphiloibcingunhin,vn
vt rakhi tin trnh nhnthc svnng,pht trin ca s vt.Phng phplgch i hi phi ti
hinli cilgchkhchquantrongsphttrincasvtihiqutrnhtduyphibtutkhi
im ca lchsnhng tp trungnghincusvtdi hnhthc pht trintngihon thin ca
18
5.Vdminhhavicvndngphngphpthngnhttronghotngnghincukhoahc:
V dminh ha
:
Vndngphngphp hthng trongtmhiuvnhanhnthctruynthngVit
Nam
(pdng phngphp hthng vo vicdyhcbiVnhanhnthctrongGiotrnhCs
VnhaVitNamcaGS.TS.TrnNgcThm)
Phng phph thng pdng vo vic tm hiu cu trc vn ha cho thycutrchthngvnha
lmt chnh th gm cc yu ttrong mi quanh tngtc. Vn ha nhn thc cng lmththng
vinhiu yu ttrong quan h vi nhaunh vy.iuchothyctrngbnscvnhaVitNam
qua vn ha nhnthc tngungctngungc,shnhthnh,qutrnhvnngtnhnthcvtr
cho n nhn thc con ngi, tnhn thckhng gian n nhnthc thigian trong s ng nhtbi
yu t chungtduynng nghiplngphn,lnghpquaqutrnhvnng:mdngTamti
Nghnh.Tnh hthng ca vn hanhnthcVitNamthhinquamiquanhbinchng:ng
nhtilpgiaccyut(cctritlnhnthc)vqutrnhvnng,phttrincachng.Phng
19
phphthngtrathchhpvhudngvivicdyhcmnCsvnhaVitNamnichungv
cbitvibihcVnhanhnthcniring.
Nguntiliuthamkho:
1.SchTrithcTiliuthamkhochohcvincaohc.Chbin:TS.BiVnMa
2.Trangweb:
http://js.vnu.edu.vn/upload/2014/04/1346/2.pdf
Chtrngnmiiukin,khnngtnticasvtnhnnhngccxuhng,nhnggiai
onthayicthxyraivin
Thng qua hot ngthc tin, sdngnhiucngc,phngtin,binphpthchhp(mtrcht
l cng c, phng tin, bin php vt cht) bin i nhng iu kin, pht huy hay hn ch nhng
kh nngtn ti casvtnhm lolis vt vn ng, pht trintheohnghpquylutvcli
chochngta.
5.Cslluncanguyntcphttrin
Cslluncanguyntcphttrinlnidungnguynlvsphttrin.
Svnngvsphttrin
Vnng lthuctnhchu,lphngthctnticavtchtvnngchiunhsthayi
ni chung.Vnnghiutheonghachungnht,tcchiulmtphngthctnticavtcht,
lmt thuc tnh c hu ca vt cht, thbaogmttc mi s thay i vmiqutrnhdinratrong
vtr,ktsthayivtrnginchontduy.
Phttrin lkhuynhhng vn ng tin ln t thp n cao,tn gin n phctp, t kmhon
thinnhonthinhn,domuthuntrongbnthnsvtgyra.Phttrinlmtkhuynhhngvn
ngtng hp ca h thngs vt, trong ,svn ngc thayinhng quynhvcht(thayi
kt cu t chc)cah thng svttheokhuynhhng tin b gi vai trchocnsvnng
c thay i nhng quy nh v cht ca svttheoxu hng thoi b vs vn ngchc thay i
nhng quy nhv lng ca s vt theo xu hng n nh gi vai tr ph o,cnthitchoxuhng
chotrn.
+Haiquanimcbnvsphttrin(stinha):sphttrincoinhlgimivtngln,nh
lp li v s pht trin coi nh s thng nht ca cc mt i lp.Quan im thnht thcht cng,
ngho nn,khkhan.Quan im thhai l sinh ng. Ch cquan im th 2michotachakhaca
svnng,cattthymiciangtntichcnmichotachakhacanhngbcnhy
vt, ca s gin oncatnhtim tin, ca s chuyn ha thnhmti lp, ca s tiu ditci
cvsnysinhracimi.
Phttrin nh s chuynha:giaccmtilpgiachtvlnggiacicvcimigiaci
ring v ci chung gia nguyn nhn v kt qu gia ni dung v hnh thc gia bn cht v hin
tnggiattnhinvngunhingiakhnngvhinthc.
Pht trin lqu trnhtthncathgii vt cht,mang tnh khch quan, ph bin va dng:pht
trin trong gii t nhin v sinh pht trin trong gii t nhin hu sinh pht trintrong xhipht
trintrongtduy,tinhthn.
Nidungnguynl
Misvt,hintngtrongthgiiukhngngngvnngvphttrin.
Phttrin mangtnhkhch quanph bin,l khuynh hngvnng tng hptinlnt thp n
cao, tn gin n phc tp,t km honthin n hon thinhncamththngvtcht,dovic
giiquytmuthun,thchinbcnhyvchtgyravhngtheoxuthphnhcaphnh.
21
6. Victunthnguyntcnyskhcphccnhnghnchgtronghotngnhnthcv
hotngthctin.
Qun trit v vn dng sng to nguyn tc pht trin s gip ch th khc phccquan im (t
duy)siuhnhtronghotngthctinvnhnthccachnhmnh.
Cu36:
TrnhbyquanimcbncachnghaMcLninvchnhtr.
22
v u tranh kinh t phc v u tranh chnh tr .u tranh chnh tr l hnh thc u tranh cao
nht,quytnhthnglicuicngvcnbncagiaicpvsnivigiaicptsn.
Cu6.
Chng minhrng,trithcphngTythiphchngcnithtslcngctinhthnca
lut h khcTrungcbcvothiktanr.Nhiucngtrngthcngxuthin,banuItalia,
saulansangAnh,Phpvccnckhc,thaythchonnkinhttnhinkmphttrin.
S pht trincakinh t t bn ch nghathcysphttrin ca khoa hc, kthut.Nhiu cng c
lao ng c ci tin v hon thin. Vi vic sng ch ra my ko si v my in lm cho cng
nghip dt,cng ngh n lot c bit pht trin, nht lAnh.Skhmphvchtohnglotng
h c hc gip cho con ngi c thsnxutc k hoch, tit kimthi gian v tngnngsutlao
ng.
Nhng phtkinv ng bin,tmra nhng min t mi, phthinra chuM...cngtoiukin
phttrinchonnsnxuttheo hngtbnchngha.Thngmi,thtrngtraoihnghogia
cc nc c m rng giao lu quc t c tng cng, nh m cc nc pht trin smnh
Anh, Php, Ty Ban Nha... thi nhau xmchim thuca mrng vic khai thc thinnhin vth
trngtiuthhngho.
Vxhi:ngthivisphttrincasnxutvthngnghip,trongxhiTyuthik
ny, s phn ho giai cp ngy cngr rt.Tng lp t sn xut hin gmccchxng cng trng
th cng, xngth,thuynbun... Vaitrv vtrcahtrongkinhtvxhingycngln.Hng
lot nngdnt nngthn dic rathnhth,trthnhngilmthuchocccngtrng,xngth.
H thamgia vo lc lnglaong xhimi,lmhnhthnhgiaicpcngnhn.Cctnglpxhi
24
25
1.
Chranhngimtngngvkhcbitgiaquannimvconngitrongtrithcphngng
cao nht ca con ngi, c bit lngi qun t. Mnh Tquytnhthin caconngivonnglc
bmsinh, do nh hng ca phong tc tpqun xu mconngi bnhim ci xu,xaricittp.
V vy,phithng qua tu dng, rn lun gic o c ca mnh. Cngnh KhngT, Mnh
T cho rngphilylngnhn i, quanh o c dn dt con ngi hngticcgitroc
ttp.
Trit hc Tun T li cho rng bn cht con ngi khi sinh ra l c,nhngc th ci bin c,phi
chnglicicythconngimittc.
Trong trit hc phng ng, cn cquan nimduytmchorngtrivconngicncthhohp
vinhau (thinnhn hp nht). ng TrngTh,mtngi ktha Nhogiotheokhuynhhngduy
tm ccoan quan nimrngtri v con ngi cththng hiu ln nhau (thinnhncmng).Nhn
chung,ylquanimduytm,quycuciconngivovaitrquytnhcathinmnh.
Lo T, ngi m u cho trng phi o gia, cho rng con ngi sinh ra t o. Do vy, con
ngiphisng v vi,theol t nhin, thunpht,khnghnhngmtcchgito,gp,trivi
tnhin.
Quannim ny biu hin t tngduytmchquan ca trit hc o gia .C th ni rng,vinhiu
h thngtrithckhc nhau, trit hc phngng biu hintnhda dngvphongph,thinvvn
con ngi trongmiquan hchnh tr, oc.Nhnchung,conngitrongtrithcphngng
biu hin yu t duy tm, c pha trn tnh cht duy vt cht phc ngy thtrong mi quanh vit
nhinvxhi.
b.QuannimvconngitrongtrithcphngTy
TrithcphngTytrcMcbiuhinnhiuquannimkhcnhauvconngi:
Cc trng phitrithctngiophngTy,cbitlKitgio,nhnthcvnconngitrnc
s th giiquan duy tm,thn b. TheoKitgio,cuc sng con ngi dongticaoanbi,spt.
Con ngi v bn cht l k c ti. Con ngi gm hai phn: th xc v linh hn.Thxcs mt i
27
nhng linh hn th tn ti vnh cu.Linh hn l gi tr cao nht trong con ngi. V vy,phi thng
xuynchmscphnlinhhnhngnThinngvnhcu.
Trong trit hc Hy Lp ci, conngicxemlimkhiucatduytrithc.Conngiv
th giixung quanhl tm gngphn chiulnnhau.Conngilmttiuvtrtrongvtrbaola.
Prtago mt nh ngybin cho rng con ngil thco cavtr.QuannimcaArixttvcon
ngi, chorngchclinhhn,tduy,trnh,tr,nngkhiunghthutllmchoconnginibt
ln,conngi lthang bc cao nht ca vtr. Khi cao nhnc,ngxemconngilmtng
vtchnhtr.
Nhvy, trithcHy Lp c i bc ucsphnbitconngivitnhin,nhngchlhiu
bitbnngoivtnticonngi
Trit hc Ty u trung cxemconngi lsn phm ca Thng sngto ra.Mis phn, nim
vui, ni bun, s may rica con ngiudo Thng xp t. Tr tu con ngi thphn lch
anh minh sng sut ca Thng . Con ngitr nnnh btrccuc sng nhng nh bnglng
vicucsngtmbtrntrnth,vhnhphcvnhculthgiibnkia.
Trithcthi k phc hng
cnicbitcaovaitrtrtu,ltnhcaconngi,xemconngi
lmt thc th ctr tu. l mt trongnhngyutquantrngnhmgiithotconngikhimi
gngcung cht hp m ch nghathn hc thi trung c ptchoconngi.Tuynhin,nhn
thc y bn cht con ngi c v mt sinh hc v v mtx hi thcha c trng phinot
c.Conngimichcnhnmnhvmtcthmxemnhmtxhi.
Trong trit hc cin c, nhng nh trit hc niting nh Cant, Hghen pht trin quannim
v con ngi theo khuynh hngchnghaduytm.Hghen,vicchnhncamtnhduytmkhch
quan, thng qua s vn ng ca nim tuyt i, chorng,conngi l hinthnca nim
tuyti.Bcdiu hnh ca nim tuytithngquaqutrnhtthccattngconngi
a con ngi tr v vi gi tr tinh thn, gi tr bn th v cao nht trong i sng con ngi.
Hghen cng l ngi trnh by mt cch c h thng v cc quy lut ca qu trnh t duy ca con
ngi, lm r c ch ca i sng tinh thn c nhntrong mi hot ngcaconngi.Mcd con
28
ngicnhn thctgcduytmkhchquan,nhngHghenlngikhngnhvaitrchth
caconngiivilchs,ngthilktqacasphttrinlchs.
T tng trit hccanhduyvtPhoibc vt qua nhng hn ch trong trithcHghen hy
vngtmnbnchtconngi mt cch ch thc.Phoibcphphn tnhchtsiutnhin,phivt
cht, phi th xcv bn chtconngitrong trit hc Hghen, ng thi khngnh conngi dos
vnngcathgiivtchttonn.
Con ngil kt qu casphttrincathgiitnhin.Conngivtnhinlthngnht,khng
th tch ri. Phoibc caovaitr v trtuca con ngivitnhcchlnhngcthngi.l
nhng con ngic bit, adng,phong ph, khngai gingai.Quan imnydatrnnntngduy
vt, cao yu t tnhin, cm tnh,nhm gii phng cnhn con ngi.Tuy nhin, Phoibc khng
thycbnchtx hitrongisngconngi,tchconngikhinhngiukinlchscth.
ConngicaPhoibclphilchs,phigiaicpvtrutng.
C th khi qut rng, cc quan nimv con ngitrong trit hc trc Mc, d l ng trnnntng
th giiquan duy tm,nhnguynlunhoc duy vt siu hnh,ukhng phnnhngbnchtcon
ngi. Nhnchung, cc quan nimtrnuxemxtconngi mt cch trutng,tuyt ihomt
tinh thnhocthxcconngi,tuyt ihomttnhin
sinh hc m khngthy mtxhitrong
i sng con ngi. Tuy vy, mt s trng phi trit hc vn t c mt s thnh tu trongvic
phntch, quanst con ngi, caoltnh,xclpccgitrvnhnbnhchngconngiti
tdo.lnhngtincnghachovichnhthnhttngvconngicatrithcmcxt.
1.2.QuannimcatrithcMc
Lninvbnchtconngi.
a.Conngilmtthcththngnhtgiamtsinhvtvimtxhi.
Trit hc Mc k tha quan nim v con ngi trong lch s trit hc, ng thi khng nh con
ngihinthclsthngnhtgiayutsinhhcvyutxhi.
Tin vtchtutinquannimphindinchvnhnmnhmtkhacnhnotrongbnchtx
hicaconngimchanulncngungccabnchtxhiy.
29
32
Giithchlunim
Vaitrcathctinivinhn
thc,llun:
phixutphttthctin,datrncsthc
tin,isu vo thc tin, phi coitrngcng tc tng kt thc tin. Nu xarithctinsdn
nsailmcabnhchquan,duych,gioiu,mymc,quanliu,tcllu
nsung.
Vaitrcanhn
thc,llun
ivithctin:ihillun
phixmnhp
vothctin
hngdnchothctin,giiquytccvndothctint
ra.Nutuyt
iquvaitr
33
thctinsrivochnghathcdngvchnghakinhnghim.
khcthngquathctin
Mt
llunthonchnh,honthi
nchnhmnh.
Chngminhlunim
TronghttngchctrcaHeghenchialm2phi
PhiHeghengi:Cigtnticihpl~>bochahinthc
PhiHeghentr:Cighplcitnti~>chirahinthc
PhiHeghentrlcnocngchira,phphnhin
thcnhngkhngtinhnhthayihin
thc,xhiho
nkhngthcitothgii.
cchthayitrongtduy.Nhngtduy,llu
Nm 1941thk19,McphphnphiHeghentr,tbphiHeghentrvtchraxydng
trng phi trit hc cho ring mnh. Mc khngsiuhnh,Mcthyrvaitrto ln ca tinh
thn v khng th khng c l lun,
thi khng . Mc cho rng l lun
tinutranh cagiaicpvsn.Llun
caMckhngphill lun
sung,l lun
caMc
cxydngxmnhpvothctin,hngdnthctinlgiaicpcngnhn.
Quagiithchryucusthngnhtgiallunvthctin.
35