Tabletang una[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang kuwento ay nagsisimula sa pagpapakilala kay Gilgamesh na hari ng Uruk. Si

Gilgamesh na 2/3 diyos at 1/3 tao ay umaapi sa kanyang mga tao na umiiyak sa
mga diyos para tulungan. Para sa mga babae ng Uruk, ang pang-aaping ito ay may
anyong droit de seigneur o "karapatan ng panginoon" na makipagsiping sa mga
bagong ikinasal na babae sa kanilang gabi ng kasal. Para sa mga lalake (ang
tableta ay napinsala sa puntong ito), ipinagpalagay na ang mga ito ay pinapagod ni
Gilgamesh sa pamamagitan ng mga laro, pagsusubok ng lakas o marahil ay
pwersahang pagtatrabaho sa mga proyekto ng pagtatayo. Ang mga Diyos ay
tumugon sa mga pagsusumamo ng mga ito sa pamamagitan ng paglikha ng isang
katumbas kay Gilgamesh upang lituhin ito. Ang mga diyos ay lumikha ng isang
primitibong tao na si Enkidu na natatakpan ng buhok at nabubuhay sa parang
kasama ng mga hayop. Siya ay nakita ng isang tagapagbitag na ang kabuhayan ay
nawasak dahil binubunot ni Enkidu ang kanyang mga bitag. Sinabi ng tagapagbitag
kay Gilgamesh ang tungkol sa lalake at inihanda kay Enkidu para akitin ang
isang patutot. Ang pang-aakit kay Enkidu ni Shamhat na isang patutot ng templo
ang kanyang unang hakbang tungo sa kabihasnan at pagkatapos ng pitong araw ng
pakikipagtalik sa kanya, siya ay nagmungkahi na ibalik siya sa Uruk. Samantala, si
Gilgamesh ay nagkaroon ng mga panaginip na nauukol sa malapit na pagdating ng
isang minamahal na bagong kasama.

Tabletang dalawa[baguhin | baguhin ang batayan]

Pagkatapos magsiping nina Enkidu at Shamhat, ang mga mabangis na hayop ay
hindi na tumutugon kay Enkidu gaya ng nakaraan. Inihayag ni Shamhat na si Enkidu
ay naging tulad ng isang diyos. Tinuruan ni Shamhat si Enkidu kung paano manamit
at kung paano kumain. Sa pagkakaalam mula sa isang dumadaang dayuhan
tungkol sa pagtrato ni Gilgamesh sa mga bagong kasal, si Enkidu ay nagalit at
naglakbay tungo sa Uruk upang mamagitan sa isang kasal. Nang tangkain ni
Gilgamesh na dalawin ang silid ng kasalan, hinarang ni Enkidu ang kanyang daanan
at sila ay nag-away. Pagkatapos ng mabangis na paglalaban, kinilala ni Enkidu ang
superior na lakas ni Gilgamesh at sila ay naging magkaibigan. Si Gilgamesh ay
nagmungkahi ng isang paglalakbay sa Kagubatang Cedar upang paslangin ang

kalahating-diyos na si Humbaba upang magkamit ng kasikatan at katanyagan. Sa

kabila ng mga babala mula kay Enkidu at sa konseho ng mga Matatanda, si
Gilgamesh ay hindi pipigilan.

Tabletang tatlo[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang mga matanda ay nagbigay ng payo kay Gilgamesh para sa kanyang
paglalakbay. Dinalaw ni Gilgamesh ang kanyang ina na diyosang si Ninsun na
naghahanap ng suporta at proteksiyon ng diyos na araw na si Shamash para sa
kanilang paglalakbay. Inampon ni Ninsun si Enkidu bilang kanyang anak at si
Gilgamesh ay nag-iwan ng mga instruksiyon para sa pamamahala ng lungsod ng
DUruk sa kanyang kawalan.

Tabletang apat[baguhin | baguhin ang batayan]

Sina Gilgamesh at Enkidu ay naglakbay tungo sa Kagubatang Cedar ng Lebanon.
Sa bawat ilang mga araw, sila ay nagkakampo sa isang bundok at nagsasagawa ng
isang ritwal ng panaginip. Si Gilgamesh ay nagkaroon ng limang mga nakakatakot
na panaginip tungkol sa pagkahulog sa mga bundok, mga kulog, mga mababangis
na toro at isang ibong kidlat na humihinga ng apoy. Sa kabila ng mga pagkakatulad
sa pagitan ng mga pigura sa kanyang panaginip at sa mas naunang mga
deskripsiyon ni Humbaba, binigyang kahulugan ni Enkidu ang mga panaginip na ito
bilang mga mabubuting omen at itinanggi na ang nakakatakot na mga larawan ay
kumakatawan sa bantay ng kagubatan. Habang sila ay papalapit sa bundok Cedar,
kanilang narinig si Humbaba na sumisigaw at kinailangang hikayatin ang bawat isa
na huwag matakot.

Tabletang lima[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang mga bayani ay pumasok sa Kagubatang Cedar. Si Humbaba na bantay-ogre ng
Kagubatan Cedar ay uminsulto at nagbanta sa kanila. Inakusahan niya si Enkidu ng
pagtatraydor at nangakong aalisan ng lamang loob at ipapakain ang kanyang laman
sa mga ibon. Natakot si Gilgamesh ngunit sa ilang nakakahikayat na mga salita ni
Enkidu, ang labanan ay nagsimula. Ang mga kabundukan ay lumindol nang may
kaguluhan at ang langit ay naging itim. Ang diyos na si Shamash ay nagpadala ng
13 mga hangin upang itali si Humbaba at siya ay nahuli. Ang halimaw ay
nagsumamo para sa kanyang buhay at naawa si Gilgamesh sa kanya.

Gayunpaman, si Enkidu ay nagalit at hiniling kay Gilgamesh na patayin ang

halimaw. Sila ay parehong sinumpa ni Humbaba at pinatay siya ni Gilgamesh sa
pamamagitan ng isang suntok sa leeg. Pinutol ng dalawang bayani ang maraming
mga Cedar kabilang ang isang higanteng puno na pinaplano ni Enkidu na hugisin sa
isang bakuran para sa templo ni Enlil. Sila ay gumawa ng isang balsa at naglayag
pauwi sa kahabaan ng Euphrates kasama ng isang higanteng puno at ulo ni
Humbaba.

Tabletang anim[baguhin | baguhin ang batayan]

Itinakwil ni Gilgamesh ang mga pang-aakit ng diyosang si Ishtar dahil sa kanyang
masamang pagtrato sa mga nakaraang mangingibig nito gaya ni Tammuz. Hiningi ni
Ishtar sa kanyang ama na ipadala si Gugalana na toro ng Langit upang ipaghiganti
siya. Nang itakwil ni Anu ang kanyang mga reklamo, nagbanta si Ishtar na
bubuhayin ang mga patay na mas madami sa mga nabubuhay at lalamunin sila.
Natakot si Anu at sumuko sa kanya. Dinala ni Uruk ang Toro ng langit tungo sa Uruk
at ito ay nagsanhi ng malawakang pamiminsala. Ibinaba nito ang mga lebel ng Ilog
Euphrates at pinatuyo ang mga basang lupain. Ito ay nagbukas ng malalaking mga
hukay na lumamon ng 300 mga lalake. Nang walang anumang tulong ng diyos,
inatake at pinaslang nina Enkidu at Gilgamesh ito at inalay ang puso nito kay
Shamash. Nang tumangis si Ishtar, hinagis ni Enkidu ang isa sa mga ikaapat na
likuran ng toro sa kanya. Ang siyudad ng Uruk ay nagdiwang ngunit si Enkidu ay
nagkaroon ng panaginip na masama.

Tabletang pito[baguhin | baguhin ang batayan]

Sa panaginip ni Enkidu, ang mga diyos ay nagpasya na ang isa sa mga bayani ay
dapat mamatay dahil kanilang pinatay si Humbaba at ang Toro ng langit. Sa kabila
ng mga pagpoprotesta ni Shamash, si Enkidu ay minarkahan para sa kamatayan.
Sinumpa ni Enkidu ang dakilang pinto na kanyang hinugis para sa templo ni Enlil.
Kanya ring sinumpa ang tagabitag at si Shamhat dahil sa pag-aalis sa kanya mula
sa parang. Pinaalalahanan ni Shamash si Enkidu na si Gilgamesh ay magkakaloob
ng mga dakilang parangal sa kanya sa kanyang puneral at gagala sa parang na
nalamon ng lungkot. Nalungkot si Enkidu sa kanyang mga sumpa at pinagpala si
Shamhat. Gayunpaman, sa ikalawang panaginip, nakita niya ang kanyang sarili na

nabihag sa daigdig ng mga patay ng isang nakakatakot na anghel ng kamatayan.

Ang daigdig ng mga patay ay isang bahay ng alikabok at kadiliman na ang mga
naninirahan dito ay kumakain ng putik at nadadamitan ng mga balahibo ng ibon at
pinangangasiwaan ng mga nakakatakot na nilalang. Sa loob ng 12 araw, ang
kondisyon ni Enkidu ay lumala. Sa huli, pagkatapos managhoy na hindi niya
matatagpo ang isang kamatayang pang bayani sa labanan, siya ay namatay.

Tabletang walo[baguhin | baguhin ang batayan]

Si Gilgamesh ay naghatid ng isang panaghoy para kay Enkidu kung saan ay
tumawag siya sa mga kabundukan, mga kagubatan, mga parang, mga ilog, mga
mababangis na hayop at sa lahat ng Uruk upang magdalamhati para sa kanyang
kaibigan. Sa pag-alala sa kanilang magkasamang paglalakbay, hinatak ni
Gilgamesh ang kanyang buhok at nagdamit sa pagdadalamhati. Siya ay
nagkomisyon ng isang estatwang puneraryo at nagbigay ng mga regalo sa libingan
mula sa kanyang lalagyan ng kayamanan upang masiguro na si Enkidu ay may
isang kanais nais na pagtanggap sa sakop ng mga namatay. Ang isang malaking
piging ay idinaos kung saan ang mga kayamanan ay inalay sa mga diyos ng daigdig
ng mga patay. Bago ang patid sa teksto, may mungkahi na ang ilog ay sinumpa na
nagpapakita ng isang paglilibing sa isang kama ng ilog gaya ng sa tumutugong
tulang Sumeryo na Ang Kamatayan ni Gilgamesh.

Tabletang siyam[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang tabletang siyam ay nagbubukas kay Gilgamesh na gumagala sa parang na
nadadamitan ng mga balat ng hayop at nagdadalamhati kay Enkidu. Sa takot sa
kanyang sariling kamatayan, nagpasya siyang hanapin si Utnapishtim at alamin ang
sikreto ng walang hanggang buhay. Kabilang sa mga ilang nakaligtas sa Malaking
Baha, si Utnapishtim at ang kanyang asawa ang tanging mga tao na binigyan ng
walang buhay ng mga diyos. Si Gilgamesh ay tumawid sa daaanang bundok sa gabi
at naengkwentro ang isang mapagmataas na mga leon. Bago matulog, siya ay
nanalangin para sa proteksiyon sa diyos na buwan na si Sin. Pagkatapos, sa
pagkakagising mula sa isang nakakahikayat na panaginip, kanyang pinatay ang
mga leon at ginamit ang mga balat nito para pandamit. Pagkatapos ng isang
mahaba at mapanganib na paglalakbay, siya ay dumating sa mga kambal na tuktok

ng Bundok Mashu sa wakas ng daigdig. Kanyang nakita ang isang lagusan na

walang tao ang kailanman pumasok na binabantayan ng dalawang mga nakatatakot
na taong-alakdan. Sa kompletong kadiliman, kanyang sinundan ang kalsada para sa
12 mga dobleng oras at nagawang makompleto ang paglalakbay bago siya
maabutan ng araw. Siya ay dumating sa Hardin ng mga diyos na isang paraisong
puno ng mga punong nahihiyasan.

Tabletang sampu[baguhin | baguhin ang batayan]

Sa pakikipagtagpo sa ale na asawang si Siduri na nagpalagay na dahil sa kanyang
magulong hitsura na siya ay isang mamamatay tao, sinabi ni Gilgamesh ang layunin
ng kanyang paglalakbay. Tinangka niyang pigilan siya sa kanyang paghahanap
ngunit ipinadala niya siya kay Urshanabi na tutulong sa kanyang tumawid sa dagat
tungo kay Utnapishtim. Sa bastang galit ni Gilgamesh ay kanyang winasak ang mga
higanteng bato na nabubuhay kasama ni Urshanabi. Kanyang sinabi sa kanya ang
kanyang kuwento ngunit nang kanyang hingan ng tulong ipinagbigay alam sa kanya
ni Urshanabi na kawawasak lamang niya ng mga tanging nilalang na maaaring
tumawid sa mga Katubigan ng Kamatayan na nakamamatay sa paghipo. Itinuro ni
Urshanabi kay Gilgamesh na putulin ang 300 mga puno at hugisin ang mga ito sa
mga polong bangka. Nang kanilang maabot ang isla kung saan nakatira si
Utnapishtim, isinaad ni Gilgamesh ang kanyang kuwento na humihingi ng kanyang
tulong. Sinuwat siya ni Utnapishtim na naghahayag na ang pakikipaglaban sa
karaniwang kapalaran ng mga tao ay walang kabuluhan at nagbabawas ng mga
kagalakan ng buhay.

Tabletang labingisa[baguhin | baguhin ang batayan]

Napagmasdan ni Gilgamesh na si Utnapishtim ay tila hindi iba sa kanyang sarili at
itinanong sa kanya kung paano makakamit ang walang hanggang buhay.
Ipinaliwanag ni Utnapishtim na ang mga diyos ay nagpasya na magpadla ng
isang malaking baha. Upang iligtas si Utnapishtim, ang diyos na si Ea ay nagsabi sa
kanyang magtayo ng isang bangka. Kanyang binigyan siya ng mga tiyak na
dimensiyon at ito ay sinarhan ng mga pitch at bitumen. Ang kanyang buong pamilya
ay sumakay kasama ng kanyang mga sanay na lalake at "lahat ng mga hayop ng
parang". Ang isang marahas na bagyo ay lumitaw na nagsanhi sa mga takot na

diyos na umurong sa mga langit. Nagdalamhati si Ishtar sa malawak na

pagkawasak ng sangkatauhan at ang ibang mga Diyos ay tumangis sa tabi niya.
Ang bagyo ay tumagal ng anim na araw at gabi kung saan pagkatapos ay ang "lahat
ng mga tao ay naging putik". Si Utnapishtim ay tumangis nang kanyang makita ang
pagkawasak. Ang kanyang bangka ay lumapag sa isang bundok at nagpalipad ng
isang kalapati, isang layang-layang at isang uwak. Nang mabigo ang mga uwak na
bumalik, kanyang binuksan ang kanyang arko at pinalaya ang mga nakatira dito. Si
Utnapishtim ay naghandog sa mga Diyos na naamoy ang matamis na amoy nito at
nagtipon. Itinaas at nangako si Ishtar na kanyang hindi kalilimutan ang mga
makikinang na kwintas na nakabitin sa kanyang leeg at kanyang aalalahanin ang
panahong ito. Nang dumating si Enlil na galit na may mga nakaligtas, kanyang
kinondena siya sa pagpukaw ng baha. Kinastigo rin ni Ea siya sa pagpapadala ng
hindi pantay na parusa. Pinagpala ni Enlil si Utnapishtim at ang kanyang asawa at
biniyayaan sila ng walang hanggang buhay. Ang salaysay na ito ay tumutugma sa
kuwento ng baha na nagtatapos ng Epiko ni Atra-hasis. Hinamon ni Utnapishtim si
Gilgamesh na manatiling gising sa loob ng anim na araw at pitong gabi. Nakatulog si
Gilgamesh at inutusan ni Utnapishtim ang kanyang asawa na maghurno ng tinapay
sa bawat mga araw na siya ay tulog upang hindi niya maitanggi ang kanyang
kabiguan na manatiling gising. Si Gilgamesh na naghahangad na matalo ang
kamatayan ay hindi malabanan kahit ang pagtulog. Pagkatapos utusan ni Urshanabi
na hugasan si Gilgamesh at damitan siya sa mga damit ng hari, sila ay bumalik sa
Uruk. Habang sila ay lumilisan, ang asawa ni Utnapishtim ay humiling sa kanyang
asawa na mag-alok ng regalong paglisan. Sinabi ni Utnapishtim kay Gilgamesh na
sa ilalim ng dagat ay may nakatirang isang tulad ng boxthorn na halaman na
magpapabatang muli sa kanya. Sa pagtatali ng mga bato sa kanyang mga paa
upang makalakad sa ilalim, ay nagawa ni Gilgamesh na makuha ang halaman.
Kanyang nilayong subukin ito bilang isang matandang tao kapag nakabalik siya sa
Uruk. Sa kasawiang palad, nang huminto si Gilgamesh upang maligo, ito ay
ninakaw ng isang ahas na naglaglag ng balat nito habang lumilisan. Si Gilgamesh
ay tumangis sa kawalang kabuluhan ng kanyang mga pagsisikap dahil ngayon ay
nawalan na siya ng lahat ng mga pagkakataon sa walang hanggang buhay. Siya ay

bumalik sa Uruk kung saan sa pagkakita sa malalaking mga pader nito ay nagtulak
sa kanya na purihin ang matagal na gawang ito kay Urshanabi.

Tabletang labingdalawa[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang tabletang ito ay pangunahing isang saling Akkadaian ng mas naunang tulang
Sumerian na Gilgamesh at daigdig ng mga patay bagaman iminungkahi na ito ay
hinango mula sa hindi alam na bersiyon ng kuwentong ito. Ang mga nilalaman ng
huling tabletang ito ay hindi umaayon sa mga nakaraang tableta: si Enkidu ay buhay
pa rin sa kabila ng pagpatay ng mas maaga sa epiko. Dahil dito, at kawalan ng
pagsasama sa ibang mga tableta at dahil ito sa katotohanang ito ay halos isang
kopya ng mas naunang bersiyon, ito ay tinutukoy na isang 'inorganic appendage' sa
epiko.[2] Sa alternatibo, iminungkahi na ang layunin ay upang ipaliwanag kay
Gilgamesh at sa mga mambabasa ang iba't ibang mga kapalaran ng mga namatay
sa kabilang buhay at isang pagtatangka na magbigay ng pagsasara [3]. Ito ay
parehong nag-uugnay ng Gilgamesh ng epiko sa Gilgamesh na hari ng daigdig ng
mga namatay [4] at isang dramatikong kulminasyon kung saan ang labindalawang
tabletang epiko ay nagwawakas sa isa at parehong tema na ng pagkikita (pagunawa, pagtuklas etc) kung saan ito nagsimula.[5]
Si Gilgamesh ay nagreklamo kay Enkidu na ang kanyang iba ibang mga pag-aari
(ang tableta ay hindi maliwanag, ang iba ibang salin ay nagsasama ng isang tambol
at bola) ay nahulog sa daigdig ng mga patay. Nag-alok si Enkidu na muling ibabalik
ang mga ito. Sa pagkagalak, sinabi ni Gilgamesh kay Enkidu kung ano ang kanyang
dapat at hindi dapat gawin sa daigdig ng mga patay kung siya ay babalik. Ginawa ni
Enkidu ang lahat na sinabi sa kanyang huwag gawain. Pinanatili siya ng ilalim na
daigdig. Si Gilgamesh ay nanalangin sa mga diyos na ibalik ang kanyang kaibigan.
Sina Enlil at Suen ay hindi tumugon ngunit sina Ea at Shamash ay nagpasyang
tumulong. Si Shamash ay gumawa ng isang biyak sa daigdig at ang multo ni Enkidu
ay lumandog mula dito. Ang tableta ay nagwawakas kay Gilgamesh na nagtatanong
kay Enkidu ng tungkol sa kanyang nakita sa daigdig ng mga patay.

Si Gilgamesh at ang punong Huluppu[baguhin | baguhin ang

batayan]

Isinalin ni Samuel Noah Kramer (1932, inilimbag 1938)[6] ang isang Tabletang XII na
pinetsahan noong 600 BCE na isang saling Akkadiano ng tulang Sumeryo na
"Bilgamesh (Sumeryo ng Gilgamesh) at ang mundong ilalim" na may petsang ca.
2000 BCE. Ang ikalawang kalahati nito ay idinagdag sa Tabletang XII ng Epiko ni
Gilgamesh.
Ayon sa tabletang ito, ang langit at lupa ay hiniwalay at ang mga tao ay nilikha. Pinili
nina Anu at Enlil ang langit at lupa para kanilang tirhan. Si Ereshkigal ay binigyan
ngmundong ilalim at si Enki ay tumungo sa isang kalalimang matubig sa ilalim ng
mundo. Ang isang puno (tree) ay itinanim sa isang pampang ng Ilog Euphrates na
hinipan ng hangin at tinangay sa ilog. Nakita ni Inanna na Reyna ng Kalangitan ang
puno at inuwi ito sa kanyang "banal na hardin" at itinanim at inalagaan na umaasang
mula dito ay makakagawa siya ng isang kama at trono. Nang ang puno ay lumago,
si Inanna ay napigilan sa paggamit ng puno dahil ang ahas ay tumira sa ugat ng
puno, ang isang ibong Zay gumawa ng isang pugad sa tuktok ng puno at ang isang
ki-sikil-lil-la-ke na isinalin bilang Lilith ay gumawa ng bahay sa gitna ng puno.
Pumasok si Gilgamesh sa hardin ni Inanna at pinatay ang ahas ng kanyang palakol
na sumindak sa ibon at ki-sikil-lil-la-ke. Kinalag ni Gilgamesh ang mga ugat ng puno
at pinutol ito ng kanyang mga kasama. Mula sa sanga ng puno ay gumawa si
Gilgamesh ng kama at trono para kay Inanna. Gumawa si Inanna ng dalawang
bagay mula sa puno, ang pukku mula sa mga ugat nito at mikku mula sa korona at
ibinigay niya ito ay kay Gilgamesh na hari ng Uruk. Isang araw, ang mga regalong
ito ay nahulog sa mundong ilalim at si Gilgamesh ay nabagabag na hindi niya ito
makukuha mula dito. Ang kasama ni Gilgamesh na si Enkidu ay sumagip sa mga ito
ngunit napigilang makabalik sa mundo ng mga nabubuhay. Si Gilgamesh ay
tumangis at mag-isang tumungo sa Ekur upang magsumamo sa templo
ni Enlil ngunit si Enlil ay hindi namagitan para sa kanya. Pagkatapos ay tumungo
siya sa Ur upang magsumamo kay Sin ngunit si Sin ay hindi rin namagitan para sa
kanya. Pagkatapos ay tumungo siya sa Eridu upang magsumamo kay Ea. Si Ea ay
namagitan at nagsumamo kay Nergal upang buksan ang mundo upang lumabas
ang espirito ni Eridu mula sa mundong ilalim. Si Nergal ay nakinig at binuksan ang
mundo at ang espirito ni Enkidu ay nag-ulat kay Gilgamesh kung ano ang karanasan
ng kabilang buhay.