You are on page 1of 16

tn w;a" Ialr iy fY%aIaG

lghq;a;l wvqmdvql" j,l"


jer isu je<elah yels fkdf'
iudcjdoh f.dvke.Sf
Ialr;djhkag h jk wh" tajdhska
;uka h jeug bv ;nk wh"
n,dfmdfrd;a;= iqka lr .kakd
iy h.= f,i u;s jk wh"
iudcjdyq fkdfj;s'
ISSN 1391 - 1031

f,kska

2016 cqks
22 fju 03 l,dmh
wdOdrh re 30$}

05

wdKavqj Kh'''

ck;d uqla;s fmruqfKa uOHu mqj;am;

07

mqj;am;la jYfhka YS% ,xldf ,shdmx lrk ,

hq. fmr<s'''

09

lsKSf w;a'''

11wi;Hhg tfrysj'''

f;dard.;a lD;s"
10 fju"
129 msgqj

ixjdoh'''''''''''''''''''''''''''

03

;reK''''''''''''''''''''''''''''''

04

wdjckd'''''''''''''''''''''''''

06

ldka;d''''''''''''''''''''''''''''' 10
cd;Hka;r ''''''''''''''''''''''''''' 12
rf wdlh ms<sn`oj j;auka
wdKavqj wkq.ukh lrk l%shdud.
uqukskau w;dlsl yd mriamr'''

l%ufhka isjQ ksIamdok


WmlrKhkaf.a jOkhg jevji
ksIamdok inkaO;d ndOd'''

h<s kj uqyqKqjrlska lsKSug mK


ug bm;a we;af;ao Tjqkauh'
ta" t'cd'm'hg lsKSu i|yd jk'''

fYaIfhkau ;Hdjka Yajdi


lsug b;sydihla ;=< mqre
ck;djlg i;Hh mejiSug jvd'''

fldj ''''''''''''''''''''''''''' 13
fYaIdx.''''''''''''''''''''''''' 14

nnrg tfrys
igk .gu
02 msgqjg

ukqIH;ajfha uy Y%u fufyhqu'''

hqla;s.rel foaYhla

idOdrK iudchla

ksjy,a ksfila

jev

fnda., m;f,a fiajlfhda


b,a,S k;s

ka; iud. fiajl ix.ufha kdhl;ajfhka


fnda., m;f,a fiajlhska iska miq.shod
wdrN l< jev jckh ;=<ska ish b,a,S kd.kska
ch.%dySj wjika l< nj tu ix.ufha iNdm;s
jika; iurisxy ifydaorhd mjihs'
ta wkqj" fiajlhskaf.a b,a,S jk ckjd isg
ys jegqmao iu.ska re' 5000$} lska jegqma jeula
,nd.ekSu" ffjoH ksjdvq k 21 ,nd.ekSu" meh 09
jev kh fjkqjg meh 08 jev kh kd.ekSu"
ks,we ,nd.ekSu" fiajlfhl= Y%du hkg ;Hd.hla ,ndu" jdIsl fkdao pdldj ,nd.ekSu"
wjqre ksjdvq ,nd.ekSu we;= b,a,S 11la kd.ekSug fuu fiajlfhda iu;a jQy'
fuu jevjckhg fnda., m;f,a ish fiajlhska tlaj is w;r" w 1670 la fmdf<dj hg
i;H.%yhla lsug fiajlhska msila tlaj isfha b,a,S ,ndfok f;la fmdf<dj u;=msgg tau
m%;sfCIam lrks'

wdhqfo fiajlfhda Woaf>daIKfha


;ukaf.a ukd ,nd fok f,i n,lrka
wdhqfo frday,a fiajlhska iska miq.shod
fnd/,a, wdhqfo frday, bmsg Woaf>daIK
wdrN l< w;r m%;spdr fkd,enqKq fyhska Tjqyq
Bg miqk kej; flduidia ldhd,h jg,ka
kdkak wdhqfo fomd;fka;=j bmsg
fiajl Woaf>daIKhla meje;ajQy'
fuu Woaf>daIKh w;r;=r flduidia;=ud
iu. mej;s idlPdf b,a,S ,ndfok njg jk tl;djh iys;j Woaf>daIKh ;djld,slj
w;aysgqjkq ,eKs' 2015 cQks udifha isg wkqu; re' 1000$-l fYaI ukdj iy 2016 ckjd isg
w;sld, ukdj ,nd fkdug tfrysj fuf,i fiajlfhda frdaO;d l%shdud.j, ksr; jQy'

l=uka;%K mrdohs - ksfhdacs;hska 317ka


291la ,xld .=refiajd ix.uhg
miq.shod
mej;s
wOHdmk
iuqmldr
ks,jrKfhka ,xld .=refiajd ix.ufha zwfma
lKavdhuZg b;d YsIag ch.%yKhla ,enqKs' ta wkqj
rg mqrd m;a we;s ksfhda;hska 317ka 291la ,xld
.=refiajd ix.ufha wfma lKavdhug ,e we;' ta
w;ka chjOkmqr" ms<shkao," fydaud.u" uykqjr"
.my wd fndfyda l,dmj, ishu ksfhda;hska
.=re fiajd ix.ufha ksfhda;hskaf.ka f;a m;a
we;' 2008g jif mej;s ks,jrKfhka ,xld .=re
fiajd ix.uh 2$3 l YsIag ch.%yKhla ,nd .ekSfuka miq rdcmCI wdKavqj kS;s frdaj tys
md,kh ish;g .;a w;r bkamiq f olajd th b;d Is; wdh;khla njg m;a ;snqKs'
,xld .=refiajd ix.ufha wLKav uey;afuka kej; ks,jrKh ,nd .ekSug yelsjQ w;r
tys 2008g jirg;a jvd je ksfhda;hska msila ch.%yKh lr ;su fYaI;ajhls' ta wkqj
ks,jrKh i|yd bm;a jQ Y%S ,xld" t'cd'm' mCI yd inkaO ksfhda;hska mrdchg m;a we;'
f inkaOfhka woyia olajk ,xld .=refiajd ix.uh mjikafka" mej;s rdcmCI wdKavqf;a
j;udk yjq,a wdKavqf;a Is; md,kh ms<sn| ksjer wjfndaOhla iuqmldr idudlhd w;af
m%;sM,h iska fujeks ksjer ;SrKhla ,ndug idudlhd .kajd we;s njhs'

rdcld lmamdjg tfrysj


WmdOdyq Woaf>daIKfha
rg mqrd m%dfoaYSh f,al ldhd, 332l
.%dufiajd jij,g wkqhqla;j rdcld lrk
ixjOk ks,Odka m%udKh 16"000lg wdikak
m%udKhlf.a rdcld lmamdjg tfrysj miq.shod
fld<U oejeka; Woaf>daIKhla mj;ajkq ,eKs'
/lshd,dNS WmdOdkaf.a ix.uh u.ska
ixOdkh lrk ,o fuu oejeka; Woaf>daIKh
i|yd rg mqrd ixjOk ks,Odyq oyia .Kkla
iyNd.s jQy' fld<U fldgqj hfmd< bmsg
mj;ajk ,o Woaf>daIKfhka wk;=rej w.%dud;H ldhd,h olajd md.ukla meje;ajQ w;r fmd,sia
ndOl fya;=fjka tu fm<md,sh w;ru`. keje;aug ish' flfia jqjo fuu frdaO;d l%shdud.
fhka miqj w.%dud;H f,aljrhd we;= ks,Odka iu. mj;ajk ,o idlPdfjka miq kej; ish
ixjOk ks,Odka wod< rdcldj, msysgqug ;SrKh lsfuka igk ch.%yKh lrk ,'
fuys /lshd,dNSkaf.a WmdOdkaf.a ix.ufha f,al pkaok iQhwdr ifydaorhd
mejiQfha WmdOdkag /lshd wys l< hq.hl oejeka; wr., yryd /lshd ,nd.ekSfuka ch.%yK
w;alr.;a;d fiau ysj ;sfnk rdcld lmamdjg tfrysj;a is l< oejeka; wr.,h fya;=fjka
fuu ch.%yKh w;a lr .; yels jQ njh'

kshuqjd

nnrg tfrys'''

uq,a msgqfjka

miq.sh ish wdKavqj, jer wdl m%;sm;a;sj, m%;sM,hla f,i W;aikak we;s
wdl wnqofha iuia; nr j;auka ffu;%S-rks,a yjq,a wdKavqj iska ck;dj u; megug
.kq ,nk W;aidyh mrdch lr,Su i|yd wLKav wr.,hla h;a lsug ck;d uqla;s fmruqK
iska ;SrKh lr ;sf'
f jk g wdKavqj iska wOHdmk" fi!LH" rl:k we;= w;HdjYH fiajd yd is,a,r
fj<|du u;o je n by< kexug lghq;= lr we;s w;r ish mdfNda.sl NdKav yd
fiajdjkays , .Kka Yd, f,i by< f.dia we;' f fya;=fjka ck;dj Yd, wiSre;djhlg
m;aj isfh j;auka wdKavqf ue;s weu;sjre mej;s md,khka fukau iqmqre m cd;sl
Okh kdia;sld f,i ho lrka is;s'
f ;;ajhg tfrysj ck;d uqla;s fmruqK widOdrK je n yl=<d.kakd f,i
n,lrka miq.sh 30jeksod ck;dj oekqj;a lsf m;%sldjla fnodyka ck;dj fjkqfjka
igka l%shdud. wdrN lf<ah' tys < mshjr jYfhka cqks 03jeksod nnrg tfrysj
fld<U ck;d Woaf>daIKhla le|ugo lghq;= lr ;sf' g wu;rj mj;sk wdl
wnqofha ienE ;;ajh yd Bg ienE i fih yels wdldrh ms<sn|j ck;dj oekqj;a lsu
i|yd tys wdrNhla f,i znnr yd |jefgk wdlhZ kka m%dfoaYSh ugka iuka;%K
100la meje;aug c''fm' ;SrKh lr ;sf'
rdcH im;a fm!oa.,SlrKh yd rg ;j ;j;a Kh nrl .s,au yefrkakg wdl
jYfhka fjk;a ie,iqula fkdue;s f wdKavqjo wkq.ukh lrka iskafka" fuu ;;ajhg
rg weojegjQ nxfldf,d;a kj ,snr,a jD; wdl ms<sfj;uh' fuu ;;ajh ;=< wdKavqf
widOdrK nnrg yd kdia;shg tfrysj ck;dj fm<.eiaug fukau ck;djd kj wdl
l%uhl wjYH;djh ms<sn| ixjdohla we;slr .ekSugo wfmalaId lrk nj kshuqjd lrk ,o
uiqulg ms<s;=re foka c''fm' m%Odk f,al ,aka is,ajd ifydaorhd mejiSh'

16 msgqfjka

f whqla;sh'''
lrk f;la fjfyi fkdn,d bhg hkjd' ish Okm;s mlaI nxfldf<d;a ;sfnkjd'
ck;djg ;ukaf.a mlaIh f,i wNsudkfhka lsj yels tlu mlaIh ck;d uqla;s fmruqKhs'
iy;sl f,iu wfma mrmrdj iska ck;dj ch.%yKh lrjkjd' wfma ;reK YsIH llre
ldka;d i;s ta ta fCIa;%j, mq,au ck;dj talrdYS lr.;a tajd njg m;ah hq;=hs' f uer;ka
;rh wms ch.%yKh l< hq;=hs' g jvd fyd| wjia:djla ;j;a keye' wms ish fokd l,skag
jvd fjfyi je lemlsula lruq' f igk ch.%yKfhka fl<jr lruq'

f lD;sfha iEu'''
.ika jefvkjd' ta ck;d uqla;s fmruqKhs'
cfm i;Hfha wj,ska lrk igk wksjdfhka kkjd

c''fm' m%Odk f,al ,aka is,ajd ifydaorhd


u;jdofhka igka lsug fkdyels wh wj,doj,"
uvj, wh w;g .kakd nj mejiQ c''fm' m%Odk f,al
,aka is,ajd ifydaorhd" wj,doj,g wj,doj,ska fyda
uvj,g uvj,ska fkdj woyiaj,ska igka lsug c''fm'g
Yla;sh we;s nj;a cfm i;Hfha wj,ska igka lrk
nj;a wksjdfhka ta igk kk nj;a i;Hh ch.kakd
nj;a wjOdrKh lf<ah'
z71 wfm%a,a kvq Nd.h frf.a yDoh idlaIshZ keu;s lD;sh t<soelaf W;aijfha
woyia oelajQ ,aka is,ajd ifydaorhd jerg;a fufiao m%ldY lf<ah'
70 oYlfha f,dalh mqrd ma,jjd /,a,la we;sjqKd' ikakoaO wr.,h f,dal ud,sh jqKd'
lshqndj ikakoaO wr.,hla l<d' fnd,shdj ikakoaO wr.,fhka mrdch jqkd' kslr.=jdj"
wm%sldkq rgj,a" hkduh ;=< ldfndach" ,dih jeks rgj, uqla;s wr., mekke.=Kd'
tajd 71g n,mEula l<d' oeka ikakoaO wr.,h j,x.= keye' oeka ;sfnkafka u;jd wr.,hla'
woyiaj,ska igka lrk hq.hla' f*aianqlaj,ska igka le|jk ld,hla' wms lrkafka woyiaj,ska
lrk igkla' tu igk kkak mqjka lsh,d wms Yajdi lrkjd'
jf jHdmdr uokfha md,l mx;sh jfuka m,d.sh iy mkakd oeuQjka fhdod .kakjd'
cuka fldhqksiag mlaIh ;yk lsf u,hdkq fldhqksia mlaIh kdY lsf f
Wml%u Nd;d lr.;a;d' cfmg;a ta w;aoelSu ;sfnkjd' cfmka .sh O wh cfmg
wj,do fndre m%pdr hjkjd' Okm;s md,lhska ksOk mx;s mlaI w;=.d oukakg W;aiy lsu
w;a fohla fkfjhs' uokh lrkak nejk g l=,shg ,shkakka md lr,d uv wj,do
f.d;kjd' ta ish,a, mrdch lr,d iudc jHdmdrh bhg hkjd' tjeks jgmsgdjl ;uhs wo
f lD;sh t<solskafka'

jxpd-IK inkaO'''
Tyq f nj mejiqf" ck;djg je n mkjd ;sfh
wdKavqj iska whjefhka iu; fkdlrk ,o Yd,
uqo,a m%udKhla wdKavqj iska ;ukaf.a mfNdackhg
fjkalrf.k ;su inkaOfhka meye,s lsu i|yd
miq.sh 10jeks k c''fm' m%Odk ldhd,fha mj;ajk
,o udOH idlPdjlh' fuu udOH yuqj i|yd c''fm'
kdhl wkqr idkdhl ifydaorhdo tlaj isfhah'
foaYmd,k{hska fidrd lkafka uyck uqo,a' ck;dj
iska m;alr.kakd wdKavqj ck;d uqo,a fld,a,lkjd
k ta wjkvqj lshkak fjkafka;a ck;djguhs'
Is;hkag tfrysj kS;suh ls%hdud. .ekSu isl<
hq;af;a kS;sm;sjrhd" wlrKh" w,a,ia fldiu jeks wdh;khs' ta wdh;k;a lghq;= lrkafka
foaYmd,k{hkaf.a jqjukdjg k ta inkaOfhka ;SrK .;hq;= jkafka ck;djhs' ta ksid wms
fhdackd lrkjd" fldama lgqj iy wfkl=;a .sKq ldrl iNd udOHhg jD; lrkak lsh,d'
fndfyda rgj,aj, ta l%uh ls%hd;aul fjkjd' ta i|yd kS;suh ;;ajh fjkia lrkak lsh,d
wms l:dkdhljrhdf.ka b,a,kjd' fuu .sKq ldrl iNdj, uYk" udOH yryd ck;djg
fy<sor lrkak kE' ykafk;a;s ifydaorhd jerg;a lshd isfhah'

cqks 2016

ixjdoh 3

ck;d uqla;s fmruqfKa uOHu mqj;am;


464$20' mkaksmsh mdr me,j;a;' n;a;ruq,a, r' 0112-785612 Email: niyamuwanews@gmail.com

.xj;=ka wkd: jQ
wdKavqj
miq.sh kj, weoyeKq uyd jeis ksid ,xldf m%foaY lsysmhl
.xj;=r .e,Su ksid;a l kdhhdu ksid;a .ia lvdjeu ksid;a Yd,
ck;djla mSvdjg m;ajQy' wrKdhl .udkhlau je<,S .sh w;r fld<U
yd .my osia;s%lalj, le<Ks . wdYs%;j Yd, .xj;=r wdmodjla
we;sh' fuh iajNdl m;la ksid wdKavqjg neKSfuka M,la ke;ehs
we;euqka is;k w;r .xj;=rg;a wdKavqj m,soehs wdKavqf iuyre wi;s'

kj iudchla fjkqfjka

ck;d n,h f.dvke.Sug


wm iu tlajkak

ienekau iajNdl ls%hdldrlj,g wdKavqj iDcqj j.lsjhq;=


ke;' tfy;a f iajNdl m;au fkdj .=ld,Skj isjQ mir kdYh"
wl%uj;a bls iska le|jd .;a m;ah' uyd jeiaila ck;djg
;" ksjdi yd wej; mjd wyslrk jHikhla u .ek Okjdofha
ish wdKavqj,g j.lSula we;' fuyso ;ukaf.a we frd.ekSug
W;aidy lrk wdKavqf iuyre wkjir bls .ek" wk;=re we
fkdi,ld f.or isu .ek" ck;djgu fodia lsh;s' fjdg j.lsj
hq;af;a ck;dju k wdKavqj l=ulgo hk m%Yakho u;=f'
fuu iajNdl mf;ka wdKavqjo wkd: h' wdmodjl uey;aug
f.dvke.+ wdmod l<ukdlrK uOHia:dkh mqj;am;a ksfokj,g
muKla iSud h' tho wdmodjg ,laj ;sf' ikakoaO yuqod uey;al<
;ekaj, yer fuys rdcH hdka;%Kh yd wdKavqf mmd,k hdka;%Kh
uqukskau wluKH ;snqKs' fmd ck;djf.a iafPd uey;a
fkdjkakg n;a melgqjla fyda ug wdKavqf hdka;%Kh oelajQ
wiu;alu ksid ck;djg l=i.skafka isug bv ;snqKs' wdKavqf
kdhlfhda udOH ksfokj,g yd .xj;=r kerug muKla iSudjQy'
f yis wdmodjl ilS%h l< yels hdka;%Khla wdKavqjg fkdh'
tjekakla ;snqfKa c''fm'gh' ta" zr;= ;rej iyk fiajd n,ldhZh'
fuu nrm;< iajNdl m;g wdKavqf uey;af ie,eiaula
fkdue;slu yd ukafoda;aidySlu mfil ;enqj;a fujka jHik msgqmi
jk j.lSfuka Okjdohg;a Okjdoh ;=< furg md,kh l< ish
md,lhkag;a .e,h fkdyel' ;ojeisj, Wia l" j, l kdh
hk nj ienEh' tajd ykd.ekSug rcfha wdh;k ;sf' tfy;a kdh
hk j.fha luqkaj,;a l mduq,;a ksfjia wgjdf.k ck;djg
j;aug is j we;af;a wehs@ tfiau yeu jeiailgu rf l kdh
hkafka wehs@ md,lhka ms<s;=re h hq;= m%Yak tajdh' bjla njla ke;sj
mirh kdY lsf;a wl nEjq iys; l t<sfmfy<s lr bls
lsf;a m%;sM, kdhhdh' .xj;=r blaukska nei fkdhdugo fya;=j
we;af;a ie,iqulska f;drj islr we;s bls" my;a f.dvls yd
j;=r neihk ud. wjysr lsh' fjdg ck;djg fodia mjrd we
frd .ekSug md,lhkag fkdyel' ie,iq iy.;j lghq;= lsug
;ks ;ks ksidg fkdyel' wdKavqjl md,khla wjYH jkafka tajdgh'
wk;=reodhl fkdjk ia:dkj, ck;djg ksjdi ;kdf fyda ksjdi ;kd
.ekSug Wmfoia yd Wo f cd;sl jevms<sfj<la wfma rf ljodj;a
;s ke;' ksiaiq j;aj;aug wjYH ksid ;ukag yels ;ekaj, yels
f,i ksjdi iod .ks;s' th tfia jkafka md,kfha ie,eiaula ke;slu
ksidh' my;aj, wkjir blso tfiah' iuyr zwkjirZ bls
Pkao .ekSu i|yd foaYmd,lhka iskau ffOhh bl< tajdh' tu
ksid fuu m;a msgqmi we;af;a ie,eiaula ke;slf" cd;sl m%;sm;a;s
ke;slf m%;sM,h i wka hula fkdf'
l yd jkdka;r ixrCIKh lsf m%;sm;a;shla yd oHd;aul
jevms<sfj<la" ksjdi blsf" ud. ;ekSf" we<f,s" .x.d kv;a;=
lsf fmd jevms<sfj<la" ,xldf ls%hd;aul jkafka ke;' f i|yd
jQ wdh;ko" wud;HdxYo" weu;sjreo is .Kka isho ish,a, is
we;af;a wl%uj;ajh woHd;auljh ie,iq rys;jh' ck;dj f jka
f.jkafka" md,lhskaf.a jerj,gh' fuh ksjer jkq we;ehs is;sh
fkdyel' f .xj;=frka miqo ck;dj ysgmq ;ekaj,g mxjkq we;'
h<s l mduq,gu hkq we;' wj;eka jQjkag f.j,a blru is fkdjkq
we;' hneoafoa ckhdf.a .egj Bg ksoiqkah' Okjdoh ksiqkag
j;ah yels mirhla yeug wiu;a nj h<s h<s;a fmkajd we;'
mir kdYh ksid isjk f jHikh g jir 50lg fmro gq
tlu foaYmd,k kdhlhd frdayK fr ifydaorhdh' f jHikh
i|yd Tyq i;=j iulao ;sKs' tfy;a Okm;s mx;sh Bg bv kafka
ke;' oekaj;a furg ck;dj f ms<sn|j is;d ne,sh hq;=h'
oHd;aul jevms<sfj<la u; msysgd ck;djf.ao iydh ,ndf.k rg
wf;kau ksudKh l< hq;=h' thg ;rula l,la .;h yels jqjo
fujeks m;a kj;d .ekSf tlu u th f' m;la jQ g wdydrmdk
lla fnod m%Yakh wu;l lr oukjd fjkqjg oeka wjYHj we;af;a"
fujeks m;a kj;d,Su i|ydjQ u;a jevms<sfj<ls'
.xj;=rla .e miq wj;ekajk wdKavqj,g" .xj;=r Wjr l=Kd
foaY,ska wdOdr .ekSug muKla n,d isk wdKavqj,g" udOH ksfokj,ska
tyd m%dfhda.sl ls%hdld;ajhla ke;s wdKavqj,g rgla bhg f.khd
fkdyel' 2004 iqkdfhao fuu w;aoelSuu ck;djg ,enqKs' tfy;a
bka ck;dj bf.k.;a njla fmkqfKa ke;' tneka oekaj;a fuu ;;ajh
fjkia lsug ck;dj ;SrKhla .; hq;=h' iajNdl m;a wiajdNdl
fojdpl njg m;afldg we;s md,khla fjkqjg iajdNdl m;a wju
l< yels yd bka ck;dj uqod.; yels md,khla i|yd w;ska is;sh hq;=
ld,h meK we;'

cqks 2016

c''fm' m%Odk f,al


kshuqjd(- f jkg rf
foaYmd,kh fm<.efika ;sfnk
wdldrh Tn olskafka fldfyduo@
,aka is,ajd ifydaorhd(- f
jkg ksudKh fjka mj;sk
rf foaYmd,k fm<.eiaug n,mdk
m%Odk idOl lsysmhla ;sfnkjd'
tlla ;uhs rg uqyqK ;sfnk
Yd,;u uQ,H wnqoh' wksl ;uhs"
wdKavqf wNHka;r m%;sfrdaOh yd
wdKavqf mCI ;=< we;s m%;sfrdaO;d
iska ksudKh lrk wdKavqf
wNHka;r wnqoh' ta jf.au wdKavqf
fkdyelshdj" wiu;alu ksid"
ck;d .egj,g i fkd,eu
yd ck;dj u; nnr megu ksid
we;sjk wdKavq frdaOh' fuu
wnqohka iska rg ;=< g fmr
fkd;snQ foaYmd,k fm< .eiaula
ksudKh lrkq ,nka ;sfnkjd'
kshuqjd(-Tn uQ,H wnqohla .ek
i|yka l<d' fudllao f uQ,H
wnqoh@
,aka is,ajd ifydaorhd(,xldf Okm;s l%uh ;=< th
uqyqK fok fmd wdl wnqoh
W;aikak fj,d ;sfnkjd' th f
fudfydf;a m%ldYhg m;ajkafka uQ,H
wnqohla f,i' ta lshkafka wdKavqjg
uqo,a keye' wdodh keye' ta ksid
w;HjYH ho mshjd .ekSug mjd
fkdyels fj,d' flg m%Odk fya;=j
miq.sh ld,h mqrdu rg md,kh l<
wdKavq ksIamdok ud. hqKq lrkjd
fjkqjg Kh u; j;aug mqreu
yd rch i;=j ;snQ ksIamdok ud.
yd im;a l=Kd oeuhs' taa jf.au
f wdKavqj,g oelaula" ie,eiaula

,aka is,ajd ifydaorhd

;snqfKa keye' Tjqka Yd, jYfhka


uyck uqo,a kdia;s l<d' fydrl
l<d' wkd.; mrmqr W.ia lr
Kh .;a;d' oeka rg Kh W.=,l
isrfj,d' th fld;ro lshkjd k
w.ue;sjrhd md,sfka;=f m%ldY
l< m ks, yd ks, fkdjk rdcH
Kh remsh,a ,shk 10"000la muK
fj,d' 2015 w. jkg rf Kh
m%udKh o< foaYSh ksIamd;fhka 76]
la fj,d' f ksid ;j ;j;a Kh
.ekSug wdKavqjg isfj,d' nnr
jelsug isfj,d' fuys fl<jrla
keye'

kshuqjd(-fyd|hs" fuu Kh
wnqohg wdKavqjg i ;sfnkjdo@
fuh ck;djg n,mdkafka
fldfyduo@
,aka is,ajd ifydaorhd(meye,sju fuu uQ,H wnqohg
Okm;s wdKavqj,g i keye'
f i|yd ;sfnk tlu iu
ksIamdok ud. jelsu yd ksjer
wdl l<ukdlrKhhs' ta;a f
whg th l< fkdyelshs' ta ksid
wdKavqj tla w;lska ;j ;j;a Kh
.kakjd' f jkg wdKavqj wdishdkq
ixjOk nexl=fjka" cd;Hka;r
uQ,H wruqo,ska" bkahdfjka .;a;=
Kh tl;= l<du fvd, ,shk
4'6la muK fjkjd' ta;a ksIamd;fha
me;a;g lsisu uey;aula keye'
;sfhk ksIamd;h;a ke;sjk j.fha
.siq w;aika lrf.k hkjd' tld
.siqu tjekakla' wfkla w;g rdcH
wdh;k mqoa.,sl wxYhg ndr ksoyia
fjkak yokjd' ta jf.au ck;dj
u; oejeka; f,i nnr mgjkjd"
ck;djg whjefhka fmdfrdka jQ

iuyr iyk mjd ,ndu u`.ykjd'


fuys m%;sM,h jkafka" rg ;j ;j;a
Kh W.=f,a ysru;a ck;dj u; ;j
;j;a nr megu;a ta ksidu ck;d
frdaOhlg uqyqKug wdKavqjg
isu;a ;uhs'

kshuqjd(-wdKavqf wNHka;r
wnqo f foaYmd,k ;;ajhg
n,mdkafka l=uk wdldrhlskao@
,aka is,ajd ifydaorhd(- fl
YS%,'ks'm'" t'cd'm' yjq,a wdKavqjla' ta;a
f mCI fol rdcH n,h
fndod.ekSf" ;k;=re jrm%ido
.ekSf" tajdg Wkka jqKdg
wnqoj, tlsfkld lr wkjd'
nnr je ta u; ck;d frdaOh
tkg YS%,'ks'm'h bka lr wkjd'
th t'cd'm'h msg muKla ;nkjd'
fnfyda ldhhkaj, tfyuhs' ta
ksid wdKavqj j,hs' tal;shla
keye' wfkla w;g f mCI
folu j,hs' t'cd'm'h Wka
wdKavq n,h .;a;g f n,hla
Tjqkag keye' m<d;a md,k Pkao
meje;aug fkdyelsu ksid f
whf.a ugf n,h j, fj,d
;sfnkjd' wfkla w;g YS%,ksmg
fn,' tu mCIh yhgu folv
lr,d ;sfnkjd' miq.sh uehs kfha
fmkakq lf<a YS%,'ks'm'h yhg
m folg le, ;sfhk tl' bka
ffu;S% ms, wdKavqf' ta ksidu rg
;=< ksudKh jk wdKavq frdaOh
Tjqkag;a t,a, fjkjd' wfkla w;g
rdcmCI ms, lghq;= lrkafka rdcmCI
mjq, fjkqfjka' Tjqkaf.a f ucr
yeisu ksid Tjqkag fmd mCIhl
N+ldj w;g .kak nefj,d
;sfnkjd' ta ksid 15 jeks msgqjg

kshuqjd

4
rl;k whs;sh Wrd
.ekSug tfrys fjuq'''
;dreKHh ;=< / cjh" Yla;sh" ieye,aj" kejq
nj iudc .;sl;ajh flfrys iDcqju n,mdhs' ;dreKHh
;u oekqu yd ksudKd;aul woyia ,ndfoka j;ajk
iudch mj;sk ;;ajhkag jvd fjkia lsug ksrka;r
odhl;ajhla ,nd ug n,d is' tjka ;dreKHhl ;u
yelshdjka t<soelaug wjia:djka i,id fokq fjkqjg
wo wm olskafka tu wjia:djka wys lrk" iudc
wdl foaYmd,ksl rduqjls'
wo md,lfhda rf wdlh .ek flia mf,k ;l
bm;a lr;s' we;s ;sfnk uyd wnqohg O fya;=
bm;a lr;s' l,ska md,lhkag nek j;s' tfy;a
iula .ek lshkafka ke;' ta fjkqjg lshkafka
ck;djg ;s;a; fnfy;a fndk f,ih' m ;o lr
.kakd f,ih' f m%Yakh ck;dj msg mgjd we;af;a
tfiah' ta wkqj ;dreKHh fj;go bm;alr we;af;a
tjeks lmamd lsh'
furg wdlh ;dreKHh wiykld;ajhg m;alr
;dreKHh ;=< mj;sk wnqohka ;j ;j;a W.% ;rjhs'
rf wdlh ksis l<uKdld;ajhlg fhduq fkdfldg
ck;dj u; n nr mgjka whjeh u.ska 2016 jirg
fhdackd l< 8] l yd 11] jenoaO md,sfka;=f
iu;j ;sh w.ue;s rks,a l%uisxy uy;d kej;;a
kj n m%;sY;h f,i 15]l jen mekug fhdackd
lf<ah' ta wkQj ish mdfNdack NdKav yd fiajdjka
u; kj n tl;= fuka NdKav yd fiajdjkays , by<
hka ;sf' w;HdjYH NdKavhla yd fiajdjla njg
j;udkfha Nd;fhkau m;aj we;s rl:k yd ,s
ixfoaY fiajd i`oyd wdKqvqj tl jrla fkdj fojrlau
je n mkjd ;sf' WodyrKhla f,i remsh,a 100l
f,da ^fmrf.jq& uqo,lg wh lrk rl:k n
fuiah'
,s ixfoaY noao
re' 26'04]
cd;sh f.dvke.Sf noao
re' 2'08]
kj n wkQj je noao
re' 19'53]
wfkl=;a wdKavqf n
re' 2'08]
tl;=j re' 49'73]
ta wkQj re' 100l rl:k .dia;=jla i`oyd re'
49'73la n f,i rchg f.h hq;=h' re' 100l fmr
f.jQ uqo,lska Tn l:d lrkqfha re' 50'27l uqo,lg
mu' ;dreKHh i;= isysk fndfyduhla rl:kh
Tiafia <`.d lr .ekSug mqrej is ;reK ;reKhka
yg tu wjYH;djhka fjkqfjka rchg f.h hq;= n
nr je we;'
fuu n m%Yakh ms<sn`oj ckhdf.a wjOdkh fhduq
fjka mej;s ld,fha ld,.=K mhdifhka isjQ
yis wdmod ;;a;ajh fya;=fjka ck;djf.a wjOdkh
fjk;lg fhduqh' ksis l<ukdld;ajhla fkdue;s
rcfha jevms,sfj< ms<sn`oj wdmodjg ,la jQ ckhd
muKla fkdj iuia; ,dxlslhkaf.a wm%idoh t,a, h'
;u ifydaor ckhdf.a lfokdj fjkqfjka rcfha
l%shdjka foi n,d fkdisg iafPd ixOdk" udOH
wdh;k" foaYmd,k mCI iDcqj uey;a l%shd l<
fyhska wdmodjg m;a ckhd yg h iykhla ,enq'
kuq;a rgl foaYmd,k n,h ys md,lhkag
iuia;
ckhd
fjkqfjka
j.lSula
we;'
wdKavqjg
tu
j.lSfuka
h
fkdyelsh'
uyckhd mSvdjg m;a lrka ck;djg iyk
ie,ish hq;= wjia:djka u`.yer ish fkdyelsh' kuq;a
mj;sk wdKavqf f inkaO uey;au Wor fmdaIKh
fjkqfjka weu;sjrekaf.a hou i`oyd muKla ,CI
7000l muK uqo,a mmQrl weia;fka;= u.ska fjkalr
.ekSug k wdKavqj miqng jkafka ke;''
fujka wdl foaYmd,k jgmsgdjl j;ajk
;reK mrmqf ;reKfhla ;reKshla f,i wm ;j
;j;a ksyvj ish hq;=o@ f;dr;=re oek.ekSf whs;sh
yl=,k" internet Nd;hg wi-fi l,dm ykajd fokjd
hehs mjika n,hg meK rl:khg n msg n
.ika ;dreKHh ksyv lrug bv wm n,d ish
hq;=o@ tlafjuq' oekqj;afjuq' whs;Ska fjkqfjka yvk.
uq'

kshuqjd

wei

q
g

q
k

ckudOH yd
;h

uOHyakfha .= jdyk fmda,sulg miq jQ ud is nia r:h


lsn;af.dv k.rhg wdikak ;snqKs' nia r:fha msgqmi
wdikfhka ke.S wdf lkiai iy.; y`vls' uy ug .;jk
ld,h ms<sn| ueis,s k.ka fodvu" isfha ;reKhska
fofofkl= nj Tjqf.a l;d u.ska jegyqKs' l%ufhka nih bhg
h;au jdyk ;onohg fya;=j oek.kakg yels h'
uyuska wvla jidf.k u jd isfha" le<Ksh irifha
isiqka msils' Tjqka frdaOh olajka isfha" uE;l tu irifha
isiqka msilg ,ndka mka;s ;ykuglg tfrysjh'
fuh ols;au ug msgqmi wdikfha is ;reKhka fofokd oe
fldamhlg m;ajQy' fu;r .= jdyk ;nonohlg fya;= jQ iri
isiqka ms<sn| fldamfhka woyia oelajQ Tjqka fofkdf.au u;h
jQfha" tu iri isiqka l .Eia .id fyda t,jd oeh hq;= njhs'
ta yd iuu Tjqyq ud.fha wfkla mig .uka lrk jdykj,
ishjqkag" bfha we;s frdaO;dj ms<sn| mjid" l,am ud.
Nd;d lrk f,igo fhdackd l<y'
f ish ixjdo wid is udyg is;=fKa" f ;reKhka fofokd
iri wOHdmkh fkd,enQjka njhs' tfukau YajoHd,hlg
we;=<;a ug furg nyq;r isiqka orkd W;aidyh Tjqkao fkdwvqj
ord we;s njhs' h fyhlska Tjqkag irihg we;=<;a h yels
jQjd k" Tjqkao fuf,iu frdaOh olajkq we;s w;r" ;uka oerE
u;hg fjkia u;hlao orkq we;'
f ;reKhska fofokd fj;ska m%ldY jQfha wo iudcfha YsIH

;reK
wr., ms<sn| mj;sk fmd u;hhs' th bf we;s jQjla fkdjk
w;r" th ck;dj u; nf,ka megjQ u;hls' furg Y%jH
oDIH udOH yd tajd fufyhjk Okm;s md,lhka iska me<
lrk ,o u;hls' ;ukaf.a fuka ck;dj lshjkafka wkqkaf.a
u;hkah'
iEu gu YsIH jHdmdrh wr., lrkafka rf iuia;
YsIH m%cdj yd ;reK mrmqf;a" uq uy;a ck;djf.a;a whs;Ska
fjkqfjks' th w;S;fha fukau wo;a tf,iuh' m%uqL fldgu
ksoyia wOHdmk whs;sh fjkqfjks'
tu ;reKhka fofokdg fukau" uyu ria;shd jQ udo
we;=" ck;djf.a;a" Tjqkaf.a orejkaf.a;a wOHdmk whs;sh
fjkqfjks'
kuq;a udOH uska f.dvkk u;hka fld;r m%n, f,i
fmdck woyiaj,g n,mE lrkjdo h;a" ;ukao ksoyia
wOHdmkh ,enQjka nj ck;djg wu;l lrug th iu;ah'
ckudOH fuf,i lrk n,mEu uska ienE m%Yakh ykd
.ekSug ck;djg fkdyels jk w;r" thg uqjd md,k
mka;sh iska islrk YsIH uokh fkdfmkS hhs'
fuh iEu gu l%shdjg kef.hs" cku;h fjkia lrka"
md,lhkag wjYH f,i th yiqrejka" ienE f,iu ck;dj
fjkqfjka fmkS isk" wr., lrk msi wrNhd udOH yeisu
ksjerj f;are .ekSug inqoal ck;dj iEu gu miai
h hq;=h'

u lshQ fidhqrks'''
ojd ysl; - lrjd lD;s
mqrjd l,e,a - yoj;a iqiq
ifydaor ifydaohkaf.a ,dmh
wefia oi;ska is;a lms; lr
wirK kuq;a Wka
fuh wmf.a rerhg iu
.,k g oi;a c, l|
fkdis;d lsis;a ta .ek
ke.S ish fok myqf ys|
.sfha ifydaor fm%auh yoj;g f.k
y`vkd g orejka
hhs yoj; b ;,ka
Tjqka fh wmf.a orejka
ye=ka .shd Wka fj; wdorfhka
hka f.hla f.hla .dfka
fnoka h<s;a m%dfKa
l=, u, fnfuka f;drj
.sfha mqrjd wm; fifkfya
ish;a fld;r tjqka ;on,
fkdoefka lsis;a Wkag f l
rcqka c, fl<shg jkd f,i
mefKa Wvq hka ne| f.k
r;= ;ref wdf,dalh oi;g ysod
ienE ukqo" m;=rejd
tf;r jk c, ;,h hlre
u lshQ fidhqrks'''
w,

SYU yd Back to Green u.ska relafrdamK i;shla


iudcjd ;reK ix.uh yd Back to Green ixOdkh ixOdkh l< relafrdamK i;sh miq.sh uehs 8 osk ;,j;=f.dv
jeneu wi,ska wdrN flKs' fuu iudrNl wjia:djg iudcjd ;reK ix.ufha cd;sl ixOdhl trx. .=Kfialr ifydaorhd
yd Back to Green ixOdkfha fudfydu *Idka hk ifydaorjreka iyNd.s jQy' thg iu.dj jhsk mqrd iEu ia;%slalhu fuu
jevigyk h;a f' fuh yxf.ahdf nqvdfmaia msys f,dal ;reK if,k ^WFDY& uq,ia:dkfha o wdrN h' ta i|yd
c''fm' cd;sl ixOdhl u,a r;akdhl ifydaorhd iy f,dal ;reK if,kfha iNdm;s ksfldaia mmd;afhda ifydaorhd
iyNd.s h' fuu jevigyk ;=< me< 15000la isu wruqK we;'

cqks 2016

foaYmd,k jrK

wdKavqj Kh W.=,ska
Kh W.=,g

wjidk .%yh wkqj


n,k l," Okm;s
mx;sh mrojd ,nk
ch.%yKhkag Yla;sh
imhk .eUqre;u
m%Nj uQ,h;a" fuu
ch.%yKhkaf.a
l,amj;akd iy iar
Ndjh ms<sn| tlu
iy;slh;a" wfklla
fkdj" kj iy Wiia
ksIamdok l%uhla" tk"
Okm;s iy iq Okm;s
ksIamdokh fjkqjg
uyd mudK iudcjd
ksIamdokh wdfoaY lsula
jk fyhsks'

f,kska
f;dard.;a lD;s" 9 fju"
222 msgqj

cqks 2016

h nrg tfrys
rg ;SrKd;aul
igkl f
i;s wka; mqj;am;aj, cd;sl
m%;sm;a;s iy wdl lghq;=
wud;HxYh iska ,laI
.Kkla uqo,a f.jd m<lrk
,o oekaul f;audjh' tu
oekaf ;jrg;a igyka
lr we;af;a" rf iuia;
Kh nr cd;sl wdodhfuka
75]la nj;a Kh nrg
tfrysj id:lj igka
jeoSug ksrjq,a iy iunr
n m%;sm;a;shla wkq.ukh
l< hq;= nj;ah' B<`.g tu
oekaf fufiao igyka
lr ;sf' wfma jEhu f
Kh nka wfma orejka yd
u;= mrmqr uqod .ekSuhs
hkqfjks' wdKavqj miq.shod
ck;dj u; megjQ widOdrK
je noao idOdrKSlrKh
lr .ekSu i`oyd uqo,a jeh
lrka fuu m%pdrKh lrk
nj meye,sh' g wu;rj
rEmjdyskS yd .=jka ,s
kd,sldj, fujeks oekaula
ks;r ldYh f' ck;djf.a
ixjOkhg ;snQ re' ,shk
100la Kh jdl yd fmd,S
f.ug ho jQ nj;a
th fjkia l< hq;= nj;a
bka lshf' tfy;a zKhZ
fmkajd n .ika wdKavqj
.uka lrkafka zKh nka
f;dr rglaZ yeugo@ m%Odk
.egj thhs'
miq.sh ld,h mqrdjgu
n,hg m;a wdKavq ksIamdokh
j, lrka Kh u; j;a
f m%;sm;a;shla wkq.ukh
lf<ah' rdcmlaI md,kh
tys lma .eiQ nj we;a;h'
tys m%;sM,hla f,i 2015
wjika jk g ,xldf
iuia; rdcH Kh m%udKh
remsh,a ,shk 8503la nj uy
nexl= jd;dj i`oyka lrhs'
th o< foaYSh ksIamd;fha
m%;sY;hla f,i 76]la
f' wdKavqf oekafuka
lshkafkao fuhuh' tfy;a
fuu ks, Khg wu;rj O
rdcH wdh;k iskao Kh
f.k ;sfnk ksid rf ienE
Kh m%udKh' remsh,a ,shk
10"000la muK Kh nj
w.ue;sjrhd md,sfka;=f
mejiSh' rgl Kh m%udKh
tu rf o< foaYSh
ksIamd;fhka 76]la jQ g
tu rg mj;sk wk;=reodhl
;;ajh .ek w;ska lsj
hq;= ke;' tfy;a rdcmlaI
frufha Kh nka rg uqojd
.ekSug hehs mjika j;auka
ffu;%S - rks,a fruh
is lrka iskafka Bg
fkdfofjks l%shdud.hkah'
rf wdlh ms<sn`oj
j;auka wdKavqj wkq.ukh

lrk l%shdud. uqukskau


w;dlsl yd mriamr tajdh'
rdcmlaI fruh Kh .;a
nj ienE kuq;a j;auka
md,kh th fmkajd ;u
nelu yd ck;d frda
iajNdjh jid .ekSug ork
wid:l W;aidyh ykd .;
hq;=h' ienekau ,xldf
Kh wnqoh i`ug fyda
rg wdl jYfhka k.d
isgqug j;auka yjq,a
md,khg fukau Okm;s
l%uhgo mqjkalula ke;'
f islrka iskafka
ck;dj u; nr
megu idOdrKh
lsu i`oyd jQ
m%pdrhkah'
mSvdjg
m;aj is
ck;dj u;
wdKavqj
megjQ 15]la
jQ je noao
lsis f,ilska
fyda idOdrKh
l< fkdyel'
wdKavqf iuyre
fuu noao y`kajkafka
zIK noaoZ kks' ta"
rdcmlaI md,kfha
jxpd yd IK
ksid
kdY jQ
wdlh
f.dv
ke.Sug
mekjQ noaolah hkak ;yjqre
lsugh' rdcmlaI md,kh
IKfhka" jxpdfjka msreKq
tllah hkak we;a;h' th
rf uyck uqo,a flda
.Kkska kdia;s l< nj;a
fydrl l< nj;a ienEh'
th tfia jQ g wdKavqj

mlaIKhla lr tu uqo,a
,xldjg f.kajd .ekSug;a
rdcmlaIjreka yd ;=rka
f.dv .idf.k isk uyck
uqo,a lkaordj h<s rgg mjrd
.ekSug;a wdKavqj mshjr .;
hq;=h' tfy;a rdcmlaIjreka
iu. ryiska .kqfokq lrk"
Tjqkaj yqr;,a lrk wdKavqj
Tjqka l< kdYfha nr
ck;dj u; mgjd th
ord .kakd f,io
ck;djg n, lsu
hqla;s

hqla;
fkdf'
wfkla
w;g th
ksjer
m%;sM, f.k
fokaklao fkdf'
<`. lreK jkafka"
wdKavqf wdl Wmdh
ud.h fuu Kh W.=f,ka
rg .,jd .ekSug iu;a
tllao hkakh' rgl Kh

rf wdlh ms<sn`oj j;auka wdKavqj


wkq.ukh lrk l%shdud. uqukskau
w;dlsl yd mriamr tajdh' rdcmlaI
fruh Kh .;a nj ienE kuq;a j;auka
md,kh th fmkajd ;u nelu yd ck;d
frda iajNdjh jid .ekSug ork
wid:l W;aidyh ykd .; hq;=h'

l< hq;= jkafka" rdcmlaI


md,kfha IK u.ska we;s
l< wnqofha nr Bg lsis
inkaOhla ke;s fmd
ck;djh u; megu fkdj
rdcmlaI md,khg inkaO
uyck uqo,a jxpd l<
jqkaf.ka tajd h<s ,nd
.ekSuh' mekud m;%sldj,
k i`oyka wh .ek

nr by< f.dia wdlh


wnqohl k wdKavqjla
l< hq;= jkafka l=ulao@
m<uqfjkau Kh .ekSu iSud
lsuh' B<`.g jydu wdodh
Wmojk ksIamdok ud.
yd fiajd hqKq fldg rf
cd;sl wdodhu by< oeuh'
tfiau wdKavqf kdia;sldr
wkjYH ho wvq lsuh'

tfy;a f tllaj;a
fkdlrk wdKavqj ta fjkqjg
ck;dj u; n nr mgjd
;sf'
rdcmlaI md,kfha Kh
.ekSu yd Kh W.=,l rg
isru .ek ,laI .Kka
uqo,a kdia;s lrka oeka
m<lrk wdKavqj wdlh
yiqrejka
iskafka
flfiao@
Kh nr
wvq lrk

Ydjgo@
Kh nr
jelrk
Ydjgo@
ienekau
rdcmlaI
wdKavqf zKh .ekSf
m%udKh mrdch l< yels
ugf Kh .ekSulg
f wdKavqjo w; .id
;sf' j;auka wdKavqj
rdcmlaIjrekag fodia
lshka 2015 Yd, Kh
m%udKhla ,nd f.k ;sf'
2015 uy nexl= jdIsl
jd;djg wkqj 2012
remsh,a ,shk 6000la jQ
iuia; rdcH Kh m%udKh
2013 remsh,a ,shk 6793la
jQ w;r th 2014 remsh,a
,shk 7390la h' th 2015
jIfha remsh,a ,shk
8503la olajd by< f.dia
;sf' bka fmfkkafkao
j;auka wdKavqjo
rdcmlaIjreka .sh uf`.au
hk njh' ta" Tjqka fpkh
lrka Bg uqjd ck;dj
u; nr mgjks'
Kh W.=f,ka .e,ug
mqridr fodvk wdKavqj
f jif fldmuKla Kh
b,a,d fyda wkqu; lrf.k
;sfo@ miq.sh fkl
wdishdkq ixjOk nexl=f
m%%Odkshd mjid ;snq whqka
Tjqka ,xldjg wefuldkq
fvd, ,shk 02l Khla
wkqu; lr ;sf' bka
fvd, ,shk 700l uqo,la
f jif uqod yk njo
mjid ;snqKs' B<`.g wdKavqj
bkahdfjka yd idla

wruqof,ka fvd, ,shk


1'1l Kh uqo,la ,nd .ekSug
wkque;sh f.k ;sf' tfiau
miq.shod cd;Hka;r uQ,H
wruqo, ksfokh lrkq
,enqf fvd, ,shk 1'5l
uqo,la fjka l< njh'
f m%udKh tl;= l< g
muKla th fvd, ,shk
4'6l Yd, Kh uqo,la f'
j;auka md,kh zKh nka
u;= mrmqr uqod.ekSugZ mshjr
f.k ;sfnkafka tfiah'
wdKavqf f fndrejg yd
/jug ;jrg;a bv h
hq;= oehs ck;dj l,amkd
l< hq;af;a f ksidh' 2008
f,dal wdl wjmd;fhka
miq 2009 cd;Hka;r uq,H
wruqo, ,xldjg Khla
wkqu; lf<ah' ta fvd,
,shk 2'6ls' th mjd Yd,
Khls' oeka wdKavqj wdh;k
yd rgj,aj,ska fvd,
,shk 4'6l Khla .ekSfuka
wnqofha m%udKh fukau
Kh lkaordf m%udKho
wfhl=g f;are .ekSu
wmyiq fkdjkq we;'
meye,s wdl
m%;sm;a;shla ke;s" wdl
Wmdh ud.hla ke;s wdKavqj
fuf,i rg ;j ;j;a
Kh W.=f,au isrlr jk
w;r lr jgla .sKq Kh
f.dfydrefu ;j ;j;a
.sf,k w;r rf rdcH
wdh;k O iud.j,g
fyda rgj,g mjrd oE;a
ksoyia lr .ekSugo lghq;=
lrka is' ,xldj i;=j
;sfnk rdcH wdh;k wdodh
,nk tajd njg m;alr
.kakjd fjkqjg" ksIamdok
ud. hqKq lr .kakjd
fjkqjg" n fkdjk wdodh
mx.=j je lr .ekSug
lghq;= lrkjd fjkqjg
;sfnk rdcH wdh;ko oka
foka is' ta wkqj mdvq
,eu fya;=jla lr f.k Y%S
,xlka thd .=jka iud.u
fm!oa.,sl wxYhg ,nd ug
;SrKh lr ;sfnk w;rKh
f.jd .ekSug fkdyel hk
fya;=j u; u;a;, .=jka
f;dgqm, yd ynkaf;dg
jrdh khg mejug
;SrKh lr ;sf'
mdvq ,nk jrdhla" .=jka
iud.ula jeks wdh;khla
f.dv .ekSug fkdyelsj
tajd ldg fyda mjrd fok
wdKavqjla wnqohg .sh rgla
f.dv .kafka flfiao hkak
m%Yakhlaj ;sf' ienekau
f yokafka rg f.dv
.ekSug fkdj wdKavqf oji
f.jd .ekSug uqo,a lla
fidhd .ekSugh' tys rg
;=<ska uqo,a fidhd .ekSug
ck;djg

15 jeks msgqjg

kshuqjd

wdjckd

6
f.dfn,aia,dg tfrysj

,d

xflah foaYmd,kh ;=< f jk g kej; jghlska l,am


N+ldjlg bv jr fjka ;sf' rdcmlaI l,a,sh mkakdoud jvd
hym;a iudchla n,dfmdfrd;a;= jQ ck;djg ;ukaf.a tu n,dfmdfrd;a;=
l%ufhka fnd|fjka hk nj mila we;'
2015 ckjd 08 rdcmlaI kvh mrdch lsfuka wk;=rej mej;s uy
ue;sjrKfha ;ukag md,sfka;=j ;=< je n,hla ,ndfok f,i
c''fm' ck;djf.ka b,a,d isho ck;dj thg t;r m%;spdrhla oelajQfha
ke;' Tjqkaf.a Yajdih jQfha" uyskaof.a jxpd IKhkag ksis ovqj ,nd
ck;djf.a oefjk iudc wdl .eg i`oyd lsish lk i` ,nd.
ekSug yelsjkqfha rks,a fyda ffu;%Sf.ka njhs' tfy;a kj md,kh ;=<
jirlg;a jvd je ld,hla .; jqjo rdcmlaIjrekag o`vqj fyda ck;djg
iyk fyda ,enqfKa ke;'
;ukaf.a iem ; wys lsu inkaOfhka rdcmlaI l,a,sfha frdaOh;a
ck;d frda l%shd ud. .ekSug bv fkdu inkaOfhka zhymd,kZ
wdKavqf frdaOh;a c''fm' fj; tl g t,a, ;sf' tjka ;;ajhla
;=< f ish lKavdhys jqjukd tmdl bgq lrka miq.sh uehs 08 fjks
bod jhsk mqj;am; u.ska c''fm' kdhl;ajhg tfrysj wi;H f;dr;=re
/ila jemsh'

jhsk mqj;a m; iska is l< f wi;H m%pdrhkag fkd/jfgk f,i ck;dj oekqj;a lrka c''fm' kdhl;ajh
iska mqj;amf;a m<jQ wi;H m%jD;a;shg iy wj,dod;aul fYaIdx. ,smshg tfrysj uehs 09 fjks i`od mqj;am;a
fldiug meKs,a,la bm;a lrk ,' f wjia:dj i`oyd c''fm' kdhl wkqr idkdhl" m%Odk f,al ,aka
is,ajd" m%pdrl f,al ; fyar;a" md,l f,al ,d,a ldka;" uqo,a f,al iqks,a y`kafk;a;s" cd;sl ixOdhl u,a
r;akdhl hk ifydaorjreka we;=j c''fm' kdhlfhda /ila f wjia:djg iyNd.s ishy'

wj,do wehs@
j

frl udfjda fia;=x mejiqf wmf.a id:l;ajh Ksh yelafla ;=rkaf.a m%Yxidj,ska fkdj i;=rkaf.a
fldamdIaG jokaj,ska njh' ta wkqj .;a g c''fm' f fudfydf;a furg l%shd;aul jk id:lu

foaYmd,k mlaIh njg k l< yel' tk rks,a" ffu;%S yd uyskao mdYjhkaf.a;a c''fm'ka bj;a l<
hiq,a,kaf.;aa fmd i;=rd we;af;a ck;d uqla;s fmruqKhs' tksidu tu lKavdh iska t,a, lrk
fndre" wj,do" wmydi ls wd ish fohgu uqyqK ug c''fm'g isj ;sf'
miq.sh uehs 08fjksod bod jhsk mqj;am; u.ska c''fm'g tfrys wi;H m%jD;a;shla yd ,smshla m< lsu
f wj,dohkaf.a .=Kd;aul msula iksgqyka lrkakla h' f ;;ajh ;=< ;ukag wj,do t,a, lrkka iy
Tjqkaf.a wruqKq ck;djg fy<slsu i`oyd c''fm' iska iuka;%Khla iQodk lrk ,'
tu iuka;%Kh miq.sh uehs 16 fjksod c''fm'g tfrys wj,do wehs@ hk ud;Dldj hgf;a fld<U kj
k.r Yd,df meje;ajkq ,enQ w;r ta fudfydf;a mej;s whym;a ld,.=Kho fkdi,ld Yd, msila thg
iyNd.s iskq olakg ,enqKs' c''fm' kdhl wkqr idkdhl" m%Odk f,al ,aka is,ajd iy foaYmd,k
uKav, iNsl ,d,a ldka; hk ifydaorjre fuys woyia oelajQy'

.xj;=r yd ukqIH;ajfha
uyd Y%u fufyhqu

jej,g jeg neu

f.d

vla whg fohs f bkafka c''fm' iqks,a y`kafk;a;s' cd;sl ,ehsia;=fjka m;a l< ck;dj m;a
fkdl< md,sfka;= uka;%S' ud;r b|,d we;a lvqfj, je,sg" f;dguq,a, me;af;a .xj;=f .syska
wj;eka jQ ksiqka fr.kak' lEu lla fokak' ksiqkaf.a ienE l n,kak wj;eka jQ ksiaiq <`.gu c''fm'
iyk fiajd n,ldh;a iu. .sh wdldrh' by; olajd we;af;a miq.sh uehs 20 fjksod uqyqKq fmdf;a y`kafk;a;s
ifydaorhd .xj;=frka wj;ekajQjka yg iyk ie,iSu i`oyd .sh wjia:df PdhdrEm;a iu. m<jQ joka lsysmhls'
ienekau mgq foaYmd,k wruqKqj,ska f;drj ck;d fiajh i`oyd lem jkafka" c''fm' nj furg ck;dj jir 51l
c''fm' b;sydih ;=< ukdj fmkajd we;'
miq.sh uehs ueo whym;a ld,.=K ;;ajh .xj;=rla njg m;aj ck;djf.a Wka ys ;eka wys lroa wdKavqj
mdYjfhka ta i`oyd laIKsl uey;a ula is fkdjqKs' tfiau rdcmlaI l,a,sho fpk muKla bm;a lrka
ishd i ck;dj fj; lsish fyda iykhla ,nd ug ;uka wgjd .;a Bkshd taldnoaO mlaIh fufyh jqfha
ke;' fujka jgmsgdjla ;=< zr;= ;rejZ iyk lKavdh c''fm' kdhl;ajh iu. tlaj ck;djg iyk ie,iSug
bm;a jQfha ; wk;=ro fkd;ldh'
O udOH wdh;k ;u ;ukaf.a kd,sld yryd m;g m;a ck;djg iyk ie,iSu i`oyd jefhkau uey;a jkafka
;uka njg fmkaug lghq;= lroa zr;= ;rejZ iyk fiajd n,ldh ukqIH;ajfha uyd Y%u fufyhqu kka
.xj;=frka wj;eka jQjkaf.a ksjdi" j;= ms wdh fukau ta wjg ud.hka msislr f Y%u fufyhqula uehs 2627 hk khka ys h;a lrk ,' lvqfj, k.rh wjg c''fm' m%Odk f,al ,aka is,ajd" iqks,a y`kafk;a;s"
ksyd,a .,mam;a;s" ,laIuka ksmqkdr" iqks,a jg.," iudcjd ;reK ix.ufha cd;sl ixOdhl trx. .=Kfialr
hk ifydaorjrekaf.ao" h.u ishU,dfma m%foaYh c''fm' kdhl wkqr idkdhl" m%pdrl f,al ; fyar;a" u,a
r;akdhl" jika; iurisxy" uyskao chisxy hk ifydaorjref.ao iyNd.s;ajfhka Y%uodk lghq;= ish'

le

m lrk ck;djf.a uehs /,shla mj;ajkq ,enqf tlai;a cd;sl


mlaIh isks' tu mlaIfha kdhl j;auka yjq,a wdKavqf w.%dud;H

rks,a l%uisxy ck;df.ka b,a,d iskqfhao lemlrk f,ihs' f lem lsu


hkq l=ulao@ mej;s t'cd'm'" Y%S,'ks'm' ;ks wdKavqj, fukau j;auka yjq,a
wdKavq ;=<o rf ck;dj is lf<a iem .ekSu fkdj .ska .g lem lsu
nj wuq;=fjka lsj hq;= fkdf' tfia k l%uisxy uy;d kej; j;djla is
lrk f,i ck;df.ka b,a,d isk lemlsu iq mgq tlla fkdjkq we;'
w.%dud;Hjrhdg ,shk 600l ks, r: folla f.kaug ie,iq lrkao
wud;Hjre ;ukaf.a wud;H ldhd, w;ajehdjg fukau l=,sh i`oydo
,laI .Kkska uqo,a fjka lr .kskao rf ck;djf.a lem lsu b,a,d is
tla wdldrhla jQfhaa kj je noaoh'
fuf;la 8]la yd11]la mej; je noao 15]l ;ks w.hlg je lrka kj
je noao l%shd;aul u weru;a iu. w;HjYH wdydr jHj, isg T!IOo"
ffjoH .dia;= wd iEu fohlau by< hkakg h'
f ;;ajh yuqf f kj je noaog tfrysj ck;dj fm<.eiaf
jevms<sfj<lg c''fm' wj;SK h' tys tla mshjrla f,i miq.sh uehs 30
fjksod f inkaOfhka rf ck;dj oekqj;a lsu i`oyd jhsk mqrd w;a
m;%sld fnodyef jHdmdrhla wdrN lrk ,o w;r fldgqj hfmd<
bmsg mej;s tu wjia:djg c''fm' kdhlfhda /ila iNNd.s jQy'

kshuqjd

cqks 2016

oekqu

b;sydih fjkia l< wr.,

hq. fmr<s l<

wr., u

i;=rd wmg hre f,i


myr fokafka ko" tlu
tl hy .=Khla fyda
ke;sj" fyd|gu l
fldg wm is;a; lrkafka
ko" th jvd;a fyd|h'
wm i;=rd;a wm;a w;r
meye,s fjkalsf brla
we| ;sfnk nj muKla
fkdj" wm wfma jevj,
fndfyda foa uqkam;a lr
;sfnk njo thska fmkS
hhs'

ud fia;=x
f;dard.;a ,sms" 143 msg

cqks 2016

;sydifha hq.hka
fjkia l< wr.,hka
ms<snoj miq.sh
l,dm lsysmhlska wm
idlPd lf<uq' ta wkqj
b;sydih hkq ksoyfia
b,lallr .;a idjlg
.uka lrkakla fkdjk nj
wmg fmkS hhs' fuu ,sms
fm< wdrN lrkq ,enqfo
b;sydifha isjQ ;SrKd;aul
wr.,hka ms<sn|j yd tajd
we;s ug n,mE iudc
wdl fldkafoais fukau
tu wr.,hkag ck;djf.a
uey;a ms<sn|j wjOdkh
fhduq lsughs'
b;sydifha mej;s m%d:l
iduQysl iudch" jy,a
ys yd jevji iudc yd
j;udkfha mj;sk OfkaYajr
iudch l%uh tfia ykajkq
,enqf ta ta iudchka ys
ksIamdok l%shdj,sh mok
lr.ksks' ta wkqj jy,a
ys iudcfha we;sjQ jy,a
ler,so" jevji hq.fha thg
tfrysj mek ke.s wr.,hkao
^m%xY yd weulka ma,j&
jevji l%uhg tfrysj
reishdj ;=< isjQ ck;d
wr.,hkao wms idlPdjg
nka flrefjuq' ta wkqj uq
uy;a b;sydih mqrdu isj
we;af;a" ta ta iudc wjj,
mSvkhg ,lajk ck;djka
iska ;uka mSvdjg m;a lrk
md,khg tfrysj wr., lsu
nj oelah yel'
fuf;la mej;s ish
iudcj, b;sydih mx;s
wr.,j, b;sydih f'
ksoyia ksid iy jy,do"
frdau l=,Skhd iy frdau
fmd ckhdo" ro<hd iy
m%fKs odihdo" fY%aKs yshd
iy fHIaG wdOqkslhdo
- jpkhlska meye,s
l<fyd;a" mSvlhd iy
mS;hd tlsfklg reoaOj
ksh; f,i ke.S isg jfrl
ijqKd jQo" jfrl jD;
jQo igkla" tlaflda uquy;a
iudchu ma,jjd f,i
m%;sksudKh lsfuka

wjikajQ' ke;sk igka lrk


mx;Skaf.a fmd kdYfhka
wjika jQ igkla fkdlvjdu
lrf.k .shy' - udlaia iy
tx.,aia fldhqksia mlaIfha
m%ldYkh" msg - 33" ^fuh
.%ka:h rpkd lrk wjh
jk g mx;s iudcj,g fmr
mej;s idudh ixOdk
ms<sn|j fidhdf.k
fkd;snqKs'&

hgf;ah' Tjqka ksudKh


lrkafka udlaia-tx.,aia
f;dard.;a lD;s" 1 jeks fju"
128 msgqj

l%l jOkh;a fya;=fjka


jy,d iQrdlEf udOH
jYfhka mj;ajd .ekSf
iudc jqjukdjo wfydais
h' f ksidu ksIamdok
n,f. iska kj ksIamdok
in`o;djhla b,a,d is
w;r tys wjika m%;sM,h
f,i jy,d fjkqjg bvu
iQrdlEf udOHh njg m;aj
b;sydifha kj hq.hla we;s
h'

bvfuka bj;a u
jy,a ys iudc wjfhka
miq ys jQ jevji iudc
zyS,E l< i;=kaf.a le/,a,Z
l%uh ;=< uQ,sl mx;s fnu
m%d:l iduqysl iudch
isjqfha bv yshka iy
| jefuka wk;=rej ysjQ
m%fKs odihka w;rh'
jy,a ys iudc l%ufha uQ,sl
bvu iQrdlEf udOHh
mx;s fnu jQfha jy,d iy
h'jy,dg idfmalaIj m%fKs
jy,a yshd w;rh' jy,d
odihdg ;u Y%ufha lsishu
md,kh lrkq ,enqf lifha
m%;s,dNhla ,enqKo tl
n,fhks' uQ,sl fnu jy,d
jqjukdj ldf.ao@
w;lska fudyq bvug ne
b;sydifha isjQ hq. fmr<s iy jy,a yshd w;r jqj;a
zjyf,lauZ h' bv ys
fjk;a mSvl fukau mS;
iy tajd is ug n,mE
ro, mx;sh iska odihka u;
ia:rhkao f iudchkays jQy' t,a, l< mSvkho iqmgq
;SrKd;aul wr., lsish
mqoa.,fhl=f.a fyda ke;fyd;a ksIamdok WmlrKhkaf.a
fkdh' l%ufhka isjQ
j, jOkfha iajNdjh
lKavdhul ;ks leue;a;
ksIamdok WmlrKhkaf.a
u;u isjqjdhehs mejiqjfyd;a ksidfjka ksIamdok
jOkhg jevji ksIamdok
th ;dlsl
inkaO;d
fkdf' b;sydifha
ndOd lrkkag
lshfjk oejeka;u
l%ufhka isjQ ksIamdok WmlrKhkaf.a h' tys
jy,a le/,a,
jOkhg jevji ksIamdok inkaO;d ;dlsl
iamdgliaf.a
m%;sM,h jQfha
ndOd lrkkag h' tys ;dlsl m%;sM,h
mqoa., leue;a;
kj ksIamdok
jQfha kj ksIamdok inkaO;djla ys
fyda weuldkq
inkaO;djla
iudch bhg hEuhs'
ma,jh fcda
ys iudch
fjdIsxgkaf.a"
bhg hEuhs'
f;duia
hq.
fc*ikaf.a fyda m%xY
ls%hdj,sh i|yd w;suy;a
fmr<sj, fuu uQ,Odl
ma,jh odYkslhl= jQ ka
ksia Y%uhla tl, wjYH
moku m%dfhda.s; ;,fha
cela ia rEfidaf.a fm!oa.,sl h' tu wjYH;dj ;Dma;
isjQ wdldrh inkaOfhka
leue;a; muKla fkdh'
lrkq ,enqf uQ,sl jYfhka
wjOdkh fhduq lsug
tfiau reishka ma,jho
hg;a lrkq ,enQ f.da;%j,
wms m%xY ma,jh idlPd
f,kskaf.a ;ks ch.%yKhla
jyka u.sks' tu l%shdj,shg
lf<uqq' rc mrmrdj"
f,i ie,lsh fkdyel'
idfmalaIj jyka hkq
mQQclhka" bv ys ro,hka
tfiak f wr.,hkag
yS,E l< i;=ka ke;fyd;a
f iudcfha wm;s mx;sh
mqoa., idOlhka wod<
l:d lrk WmlrKhka
ksfhdackh l< w;r m%fKs
fkdfhehs ks.ukh l<
jYfhka iudc u;hlao tl, odihka" f.dka" idudkH
yelso@ tfiao ke;' fuys
ksudKh ;snqKs'
ck;dj iy ke.S tk
mqoa., iqfYaI;d neyer l<
jyka u; t,a,jQ wl
Okm;s mx;sh ksrka;rfhka
fkdyel' kuq;a ta fudfydf;a mSvkh fya;=fjka jy,a
fudjqkaf.ka mSvdjg m;a jQ
mej;s iudc jqjukdj
yshkag tfrysj le/,s
nj;a ienekau ysfjka
ksfhdackh jQfha iqfYaIS
.eiS we;sjQ w;r hQkqia"
;snq ldl ksIamdokhkaf.a
mqoa., p; yrydh' fuh
ie,shia iy iamdglia hk
ysld;ajh Okm;s fldgia
mg,jd .; hq;= ke;'
jyka iska kdhl;ajh ka
i;=j fjka mej;s w;r
ksiaiq iajlSh b;sydih
jy,a ler,s uQ,sl jYfhka
jevji rdcdKavqj thg
ksudKh lr;s' tfy;a Tjqka
b;sydifha i`oyka f'
ndOdjla jQ nj;a
tfia lrkafka Tjqkg is
fuu le/,s yqfola Tjqkaf.a
ykd.ekSug yels h'
m fkdf' Tjqka iska
fm!oa.,sl ;SrK fkdj jy,a
jevji rdcdKavqf
f;dard.;a ;;ajhka hgf;a
yshkaf.a mSvkhg tfrysj
wdldhlaIu md,kh;a"
Tjqyq th ksudKh fkdlr;s' jykaf.a m%;spdrh h'
foia rgj,a iu. hqO .egq
Tjqka bfha mj;sk" Tjqkg
tl mfilska jy,a le/,s;a
wdhg uey;a u ksid jQ
,e we;s iy w;S;fhka
wfkla mfikaa" ksIamdok
wl Kh nr ck;dj u;
ixl%uKh jQ ;;ajhka
WmlrKhkaf.a isjQ
megu;a" f.d ckhdf.a

iqfYaI .eg;a wdh


ksid Tjqkq;a inkaO lr
.kska rdcdKavqj fmr<d
oeug ke.S tk Okm;s
mx;sh iu;a h' 1789 cQ,s
14 neia,hg myr u
jevji md,kh wjika
lsu jYfhka yekajqjo
bkamiq jir .Kkdjla f.d
ck;dj" mS; ck fldgia
yd Okm;s mx;sh f.k .sh
wLKav wr.,hl m%;sM,hla
f,i jevji l%uh |je
m%xYfha OfkaYajr l%uh
ia:dms; h'
weuldkq ma,jh foig
wjOdkh fhduq l< g tho
mokka jevji l%uhg
tfrys wr.,hla nj
fmkS.sho fuys m%fKs
odihka fyda bv ys
ro,hka wmg uqK .efikafka
ke;' %;dkH rdcdKavqjg
tfrysj fuys wr.,
lrkq ,nkafka weuldkq
ckmojdiSka iy ke.S tk
fj<o m%cdjhs' weuldf
wdlh ;ukag tfrys
fkdjk wdldrhg mj;ajd
.ekSu %;dkHfha jqjukdj
jQ ksidfjka O n j.
fukau kj NdKav ksmou
;yk lsu" weuldj ;=<
ludka; Yd,d we;s lsug
bv fkdu wd ldrKd ke.S
tk fj<o m%cdjg fukau
ckmojdiSkago buy;a
mSvdld ldrKd h'
fuys wjika m%;sM,h
jQfha" f mSvkhkag tfrysj
ixOdkh jQ ck;dj ikakoaO
is,a hqoaOhlska %;dkH
rdcdKavqf hg;a;
md,kh wjika lr oeuhs'
tksid by; i`oyka m%xY iy
weulka ma,jhka yqfolau
tu wr.,hkag inkaO jQ
ck;djf.au jqjukdj fkdj
ta fudfydf;a mej;s iudc
jqjukdj f,i yekah yel'
jevji reishdj
iudcjdohg
1917 Tlaf;dn
reishdf isjQ iudcjd
iudc ma,jfha ;SrKd;aul
ldh Ndrhla bgq lrk ,oafoa
f,kska m%uqL ksOk mx;sfha
foaYmd,k mlaI iska nj
jdohlska f;drj ms<s.;
yel' tfy;a tu n, fmr<sh
ft;sydisl ;;ajhka" mqoa.,
iqfYaIS;d u; isjQ b;du;a
ixlSK l%shdj,shla nj wm
wu;l l< hq;= ke;'
taldm;s 15jeks msgqjg

kshuqjd

cd;Hka;r

m%xYh(

reishdj( jg<Eu ;jrg;a

llre
Woaf>daIKj,g
ue

reishdj hqouh jYfhka jg lsf


tlai;a ckmo ie,eiau ;jrg;a
isflfrka mj;S' tu l%shdj,sfha
jeo.;a is lsysmhla miq.sh
udifhaoS ish'

uehs ;=kajk wyrejdod
tf;la hqfrdamfha tlai;a ckmo
yuqod m%Odkshd jQ fckr,a ms,sma
%, fjkqjg fckr,a lia t
ialefmdfrda m;a lrkq ,eKs' th
is jQfha hqfrdamfha tlai;a ckmo
yuqod uq,ia:dkh msysgd we;s cuksfha
iag.d kqjrh'

g fmr Tyq ol=Kq fldhdf tlai;a cd;Skaf.a yuqodf tlai;a ckmo wkqLKavh Ndr wK
fok ks,Odhd f,i lghq;= lf<ah'

reishdj tlai;a ckmofha cd;sl wdrlaIdjg ;ckhla f,i m%ldY lrka tlai;a ckmoh
kef.kysr hqfrdamSh rgj, mdn, yuqod rojd ;nd ;sfnk w;r hqO wNHdi we;=` hqO l%shdldrl
by< oud ;sf' miq.sh wjqre ;=k ;=< muKla tlai;a ckmoh kef.kysr hqfrdamSh rgj, ia:dk.;
lr we;s hqO .=jka hdkd iy hqo gexls m%udK by< kexh' Bg wu;rj tys rojd we;s yuqodj
y;<siAody olajd fo.=K lf<ah'

f w;r miq.sh 19 jk od kefgda ixOdkh ^W;=re w;a,dka;sla .siq ixOdkh& Bidk os.
refkshdj ;=< kj ihs, 24la ia:dk .; lf<ah' ta i|yd hqfrda ,shk 880la jeh h' Bidk os.
refkshdf isg reishdf iajhx md,k m%foaYhla jk l%shdjg we;af;a lsf,dag 600l rls'

hqfrdamh( irKd.; m%Yakfhka


neglka

m%

xYh miq.sh wjqre iaila


;=< u;=jQ oejeka;u

wjir ,ef'
fuu fhdackdj,shg md,l

Woaf>daIK /,a,g yd jevjck ud,djg

iudcjd mlaIfha uka;%Sjre msilao

uqyqK is' Bg m%Odk ks;a; we;af;a"

reoaO is;s' f ksid m%xY wdKavqjg

m%xYfha j;auka wdKavqj ykajd ug

fuu mk; m%xY md,sfka;=f my<

ierfik llre kS;s m%;sixfYdaOkhhs'

uKav,fha Pkao uiSulska f;drj

fuu llre kS;s ixfYdaOkh

iu; lr .ekSu ioyd m%xY jHjia:df

f.k taug iQodk jkafka" j;auka

jHjia:d wxl 49 ls%shd;aul lsug is

iudcjd mlaI wdKavqf llre weu;s

h' m%xY ckdm;s m%xY=jd fyd,kafg

uhshd t,a fLdh' ta ksid tu

ish Oqr ld,h ;=< jHjia:df fuu

ixfYdaOkhka zt,a fLdZ ixfYdaOkhka

fldgi Nd; lsug isjQ fojk

f,io ye`oskaf' llre weu;sjrhdg

wjia:dj fuhhs' g fmr m%xYh ;=<

yd wdKavqjg wkqj fuu llre kS;s

wdl m%;sixialrK yd wdl

m%;sixfYdaOkh b,lal lr we;af;a

,sys,alrKh y`kajdfo Tyqg fuu

m%xYfha oefjk m%Yakhlaj we;s /lshdj

fldgi Nd; lsug is h'

wvq lr,Su yd jHdmdrhkag ys;j;a

zt,a fLdZ ixfYdaOkhkag

mirhla ksudKh lsuhs' ^m%xYfha

tfrysj f jk g m%xYh mqrd oejeka;

/lshd m%;sY;h 10]ls'&

frdaO;d /,a,la mek ke.S ;sf' miq.sh

ykajdug iQodk jk kj

26jeks n%yiam;skaod muKla llrejka

kS;s ;s hgf;a n|jd.kq ,nk kjl

yd ;reKhka ,shk 1'2la ^jD;a;Sh

llrejka i|yd iud.j,g ;ukag

i;sj,g wkqj& fmd,Sish mjik

wjYH kS;s ;s mekug bv lv ,efnk

wkaoug ;=ka ,laI wkqodyla osj,g

w;r 2000 jif ykajd ka meh

nei kj llre kS;s ixfYdaOkhg

35l jev i;sh fjkia lsugo bv lv

reoaOj Woaf>daIKh l<y' YsIH ix.

ie,fia' kj kS;s ;sj, jHjia:d wxl

yd jD;a;sh i;sj,g wkqj f jk

02 wkqj iud. w;r we;s lr .kakd

g m%xYh mqrd md .uka" Woaf>daIK"

.siqj,g wdKavqj iu we;slr .kakd

Woaf>daIK /,s 200lg wl ixLHdjla

.siqj,g jvd je n,hla ysf'

mj;ajd ;sf' ludka;" jrdh" h"

w;sld, ukd f. oekg 25] jk

.=jka wd iEu lafIa;%hlu llrejka

w;r th 10] olajd wvqlr ,Sug kj kS;s

fuu Woaf>daIKj,g inkaO ;sf'

u.ska bv lv ,nd fohs' g wu;rj

m%xYfha ck u; ilaIKj,g wkqj m%xY

iud.j, ,dN fyda wf,h ie,lsh

ck;djf.ka wvlg je msila ykajd

hq;= m%udKhlska wvq f k fiajlhka

ug hk fuu kj llre kS;sj,g

/lshdj,ska bj;a lsug iud.j,g

reoAOh'

kshuqjd


hqfrdamd fldiu iska
miq.sh uehs 04 jkod jdo imkak
fhdackdjla bosrsm;a lrkq ,eh'
tk hqfrdamd ix.ufha idudl
rgla irKd.;hka Ndr .ekSu
m%;slafIam lrkafka k tla
irKd.;fhla fjkqfjka hqfrda 25
0000 la hqfrdamd ix.uhg f.h hq;=
hehs hk fhdackdjhs MA'

f jk g irKd.;
m%Yakh hqfrdamd ix.uh ;=< iEu
idudl rglau uqyqK md isk
m%n, .egjla njg m;a wjikah'
fuu irKd.;hka m%Odk jYfhka
mefKkafka" wrdcHjd rgj, ueosy;a fya;=fjka is,a hqo ;;ajhla we;sjQ we*a.ksia:dkh"
,hdj" ishdj jeks rgj, isghs' hqfrdamd ix.ufha irKd.;hka ms<sno kS;s moaO;sh jQ vq,ska
kS;s;sj,g wkqj irKd.;fhl= m<uqj we;=jk rg iska tu irKd.;hd Ndr .; hq;=hs' f
kS;sh fya;=fjka hqfrdamd ix.ufha rgj,a lsysmhlg ;ukag Tfrd;a;= fkdfok ;rf irKd.;hska
m%udKhla Ndr .ekSug n, fl ;sf' tneka vq,ska kS;s fjkia lsu flfryso hqfrdamd ix.ufha
wjOdkh fhduq ;sf'

flfia fj;;a hqfrdamd fldif by; fhdackdj l%shd;Aul ug fmr hqfrdamd
md,sfka;=f th iu; h hq;=h' yxf.ahdj" fpla ckrch" iaf,dajelshdj yd fmda,ka;h
hk rgj,a Tjqkaf.a wNHka;r lghq;= wud;HdxY ks, ksfokhla yryd fuu fhdackdj oekgu;a
m%;slafIam lr ;sf'

fkamd,h( khg <x jk yev


kh m%:u j;djg jhU os. kfha
isg fkamd,h olajd m%jdyk fiajhla
wdrN lr ;sf' fuu m%jdyk fiajfha
fldgila h ud. yrydo wfkla
fldgi uyd ud. yrydo is flf'
th jhU os. kfha .ekaiq m<df;a isg
fkamd,fha w.kqjr jk l;aukavq olajd
ysfoa' .uk ioyd osk 10l ld,hla
.;jk w;r tys fhka lsf,dag
2431la o uyd ud. yryd lsf,dag
724 la o .uka lsug isf' fuu
ud.h Nd;d lsf kfha isg uqyq
ud.fhka yd f.dvka l;aukavq
kqjr olajd .uka lsug hk ld,hg jvd wvq ld,hlska fkamd,hg <.d h yels u fYaI jdishls'

uqukskau f.dvka jg we;s rgla jk fkamd,hg cd;Hdka;r m%jdyk lghq;= ioyd
fuf;la Nd;d lsug isjQfha bkaoshdf jrdhkah' tfy;a miq.sh ld,fha bkaoshdj fkamd,fha
foaYmd,kh ;ukag wjYH mrsos yeisru ioyd fuu ;;ajh Wmfhda.S lr .;af;ah' fkamd,hg kfha
isg fujeks f.dv ud.hla ieliSu foaYmd,kslj jeo.;a isula jkafka tneks'

tfia jQjo fkamd,h yd kh inkaO lrk ;Srej N+ Iu;dj w;skA Ialr m%foaYhla
jk ksid cd;Hdka;r m%jdyk lghq;= ioyd fuu ud.h fhdod .ekSu ;j;a ld,hla .; jk isula
ugo bv ;sf'

cqks 2016

wdl

lsKSf w;a l,dj(


Khg ys,lr
whs;sh wf,h

wjidk .%yh wkqj


n,k l," kj iudc
l%ufha ch.%yKh
i|yd wka ish,a,gu
jvd jeo.;a jkafka
yd m%Odk jkafka
Y%u M,odhl;ajhhs'
m%fKsodi l%uh hgf;a
lsis lf,l;a fkdgq Y%u
M,odhl;ajhla Okm;s
l%uh iska cks; lrk
,' kj iy b;d Wiia
Y%u M,odhl;ajhla
ksudKh lsu u.ska
iudcjdoh iska Okm;s
l%uh wka; mrdchg m;a
lrkq ,eh yelsh' fuh
b;d Ialr lghq;a;ls'
ta i|yd > ld,hla
wjYHh' kuq;a th wdrN
lr ;sf' jeo.;a ldrKh
thhs'

f,kska
m%jqod mqj;am;
1919 uehs 23

cqks 2016

jD; wdl
fudv,h ;=<
zfm!oa.,SlrKZ
ixl,amhg we;aaf;a w,
jkdluls' fm!oa.,SlrKh
iska jD; wdlhg
yeu gu by< ,la ,nd
fok ,' jD; wdlfha
meje;af iycd;Sh ,CIKh
fm!oa.,SlrKh h' kuq;a
Bg m%;sreoaO f,i iudch
;=<skao fm!oa.,SlrKhg
tfrys iudc u;ho fmdaIKh
h' n, Okm;s md,lhska
;u meje;af fldkafoaishla
f,i rdcH j;=" rdcH jHdmdr"
rdcH foam< fm!oa.,SlrKhg
fhduqlrk ;rugu thska
mSvdjg m;ajQ f.d ck;dj"
jevlrk ck fldgia iy
rdcH im;a ck;djf.a
whs;shlaj mej;sh hq;=h
hk m%.;sYS,S u;h ork ,o
fndfyda fldgia Bg tfrys
u;fha fldgialrefjda jQy'
1977ka miq mej;s t'cd'm'"
Y%S,'ks'm' yjq,a ish md,k
ld,hka ;=< jkajr
rdcH foam< wdh;k f,i
fm!oa.,SlrKhg ,lalrk
,' kuq;a Bg tfrysj m%n,
f,i f.dvke.=Kq iudc
frdaOh yuqf mej;s
md,lhskag isjQfha tlaflda
lsKSu idOdrKsSlrKh
lsu fyda ke;sk lsKSufm!oa.,SlrKh fjkqjg
fjkia jpk ud,djla
fidhd.ekSuh' fldgia
ysl fiajlhskag ,nduck;dlrKh wd fkdfhla
kdulrKhkag ,laj jqjo
yrfhka isjQfha fuu
lsKSf-fm!oa.,SlrKfha
lghq;a;uh' tfia lsKSf
l%shdud.j,ska f;drj jD;
wdlh meje;af f;areula
Okm;s mx;shg fkdue;s h'
t'cd'm'h iy lsKSu
,xldf rdcH im;a
lsKSf lghq;= i|yd
Y%S,'ks'm' wdKavq mshjr .;a
wjia:d fndfyda h' mdvq
,nk rdcH wdh;kh lsKSu
fjkqfjkau fjku wdh;ksl
jHqyhkao Tjqka iska ilia
lrkq ,eh' kuq;a lsKSu
foaYmd,kh ,dxflah
foaYmd,kh ;=< me<lr
fmdaIKh lsf imQK
b;sydiuh ldh fldgi
bgqlrkq ,enqfha tlai;a
cd;sl mCI wdKAvq isks'
oeka j;udkfhao h<s kj
uqyqKqjrlska lsKSug mK
ug bm;a we;af;ao
Tjqkauh' ta" t'cd'm'hg
lsKSu i|yd jk b;sydiuh
jkdlu ^@& ksid oehs iel
ysf;k ;rugu tu l%shdj,sh
h<s lr<shg mefKka
;sf'
w;au lsKSf ie,eiau
we;af;a" miq.sh md,k

ld,hka ;=< ^fYaIfhkau


rdcmCI Kh& wdKavq iska
rgg ,ndf.k we;s f.h
hq;= Kh fjkqfjka ys,jg
wod< jHdmD;sfhau wod,
fldgia yslu Kh ,nd
ka rgg ,nd uhs' fldgia
whs;sfhka Kh f.u fuu
kj lsKSf l%uhhs' fuu
kj l%uh rks,a-ffu;%S
md,kh zlsKSuZ f,i fkdj
zKh f.uZ f,i ykajd
fokq we;'
t'cd'm' md,lhska
lsKSf" fm!oa.,SlrKfha
ckau mqreldrhska jqjo"
mej;s rdcmCI md,khg
tfrys Tjqka f.dvke.+
iudc u;jdo ;=<
fm!oa.,SlrKhg tfrys
igkamdGho by<skau h'
t'cd'm'h fm!oa.,SlrKhg
odhl jQ b;sydih iska
Tjqkag ck;dj iska ,nd
ka mrdchkaf.a fokdj
ksidu Tjqyq ka bhg
fm!oa.,SlrKh ;ukaf.a
jevms<sfj<l m%;sm;a;sh
fkdjk nj jqr jqrd lshk
ugulg m;ajQy' l,ska
mej;s t'cd'm'hg jvd ;uka
brd fjkia nj;a rdcH
foam< lsKSf ;uka
b;sydifha .kq ,enQ ;SrK
ms<sn|j iajhxfpkhla
lr we;s nj;a ck;djg lSug
;r Tjqyq blauka jQy' ta
ksidu miq.sh zhymd,k
/juZ fjkqfjka Pkaoh
ka ck;dj kdia;sh" jxpdj"
IKh" fydrlug tfrysj
fukau h<s fm!oa.,SlrK
iQj is fkdjkq we;ehso
h muKlg Yajdi lrka
t'cd'm'h fjkqfjka Pkaoh
m%ldY lf<ah' kuq;a n
kl=f weo weh fkdyelsjd
fia h<s t'cd'm'h iqmqre
lsKSf l%shdj,shg w; ;nd
;sf' kuq;a ta mrK mqre
f,i lsKSu hk f;arefuka
fkdj zKh f.uZ f,isks'
jd;d jk lreKq wkqj
Kh f.ug zlsKSuZ wdfoaY

lr we;af;a" m%Odk f,iu


k Kh .ekSu i|ydh'
kfha wdfhdack f,i miq.
sh rdcmlaI md,k ld,h ;=<
Kh ,ndf.k ls%hdjg k.k
,o u;a;, .=jkaf;dgqm<"
ynkaf;dg jrdh" wf.S
ud. wd jHdmD;s /ila we;'
tu Kh .ekSu is lrk
,oafoa YlH;d wOHhkhla
u.ska rf wjYH;djhka
ykd .ekSulska fkdj
rdcmlaIjrekaf.a f;aci
msu i|ydh' kuq;a ta Kh
u.ska f.dv ke.+ jrdh wo
ke ke;s" jHdmdr lghq;=
is fkdlrk jrdhls'
l,d;=rlska isjkafka
fld<U jrdhg tk yis
f;d. fld<U f.dvnEu
fjkqjg wu;r ho ord
ynkaf;dka f.dvnEuh'
wo wdKavqj fhdackd lr
we;af;a" Khg ys,jg
ynkaf;dg jrdh khg
iskaklalrj ,nd ugh' tg
Kh fjkqjg khg ;ukag
whs;sh ys jHdmdrhla
,efnkq we;' j;a; noaog
weiaig o; kshu isys
.kajkafka fugh'
nelu lsKSu - YS%,xlka
mj;ajd .; fkdyels
jHdmD;s Khg ys,jg
lsKSu fukau mdvq ,nk
rdcH jHdmdr fm!oa.,SlrKh
fjkqjg l<ukdlrKh
fm!oa.,SlrKh lsuo ;j;a
rks,a - ffu;S% zhymd,kfhaZ
fm!oa.,SlrK msuls' tys
w;a wdKavqf m<uq w;ayod
ne,Sug f;dardf.k we;af;a
YS%,xlka .=jka iud.uh'
YS%,xlka .=jka iud.u rchg
mjrd .;a 2008 jIfha
remsh,a ,shk 4428l
Y=oaO ,Nhla ,nd ;snqKs' ta"
tfia wdh;kh iu.
taldnoaO jHdmdrhla f,i
mj;sk gh' bkamiq 2016
f olajdu th wLKavj mdvq
,nhs' ^weuqKqu 01&

YS% ,xlka mdvqj


jIh
w,dNh
^re',shk&
2009
9306
2010
2698
2011
382
2012
19"778
2013
21"750
2014
32"408
2015
16"495
mdvq tl;=j re',shk
102"816
tfiau fiajl msru
foaYmd,k ;Ska u; isu
ksid tla .=jka hdkhlska
kv;a;= lrk fiajl
m%udKh 333ls' 2014$15
jIfha foien 31 jk
g iud.f Y=oaO j;al
RK jkdlula njg
m;a ;snqKs' tu RK Y=oaO
j;al m%udKh re' ,shk
74106 ^,shk 74la& h' ta
wkqj YS%,xlka .=jka iud.
f cx.u j;alu cx.u
j.lS mshugj;a m%udKj;a
fkdh' ta ksidu jdIslj
re' ,shk 19la muK rcfha
NdKavd.drfhka ,nd foka
YS%,xlka .=jka iud.u
kv;a;= lr we;' YS%,xlka
.=jka iud.u wLKavj mdvq
,eu ksid 2014 jk g
mdvq ,enQ uq ld,h i|yd
rcfha NdKavd.drh iska
fl ld,Sk Kh mshug
re' ,shk 46"470la jka
jr YS%,xlka .=jka iud.ug
,nd we;' f ishu Khnr
;sh miq.sh
rdcmlaI md,kh iska
;ukag ,efnk fldia
uqo,a ksid lsis YlH;djhla
fkdi,ld ;j;a .=jka nia
07la , .ekSug .siq
w;aika lr f jkg ,
.; hq;= ;;ajhg .kqfokqj
m;aj we;' rch tu .=jka nia
, .kafka k udihlg
weulka fvd, ,shk
1'4la ne.ska f.ug isjkq
we;' tho bfha YS%,xlka

mdvq f.dvg ;j;a mdvq tl;=


lrkq we;'
j;udk zhymd,kZ
md,kfha kj;u fhdackdj
we;af;a f ish mdvq
rch ordf.k mdvq Y=oaO
lr YS%,xlka .=jka iud.u
fjk;a rgl .=jka
iud.ulg md,kh lsug
Ndr uhs' fuf;la 2008 isg
is l< mdvqj,g oeka j.lsj
hq;=j we;af;a ck;djh'
NdKavd.drh ish Kh
iy mdvq Ndr .kakjd hkq
YS%,xlka .=jka iud.f
mej;s md,lhkaf.a Kh
ck;dj iska Ndr.; hq;=h
hkakh' ;fha tl
khlj;a .=jkahdkhlg
f.dv fkdjeKq jevlrk
ck;dj" f.d ck;dj" jr
ck;dj f mdvq Ndr.;
hq;=h hkakh' ls fodjk
fldgi fm!oa.,SlrKh
fldg ;K ljk lg
ck;djg meju fuys ir,
f;areuh'
wo ojfia
zfm!oa.,SlrKh fkdlrZ
fm!oa.,SlrK jevms<sfj<
fjkia f,ilska ls%hd;aul
lsug fyd|u WodyrKhls"
Y%S ,kalka .=jka iud.ug
rch islsug fhdackd
lrk lsKSf l%uh'
wmg kef.k ir,u
m%Yakh jkafka" ^Y%S ,xlka
.=jka iud.u fuf;la mej;s
rdcmlaI md,kh iska mdvq
l< nj we;a;h'& ta" ish
mdvq NdKavd.drh iska
Ndr.kafkak j;udk
md,khg fm!oa.,SlrKh
fkdlr ^ndysr mdYajhlg
l<ukdlrKh fkdmjrd&
mj;ajdf.k hd fkdyelafla
ukao hkakh' mdvq ,dN l<
fkdyelafla mdvqj, nr
je ksidk th ms<s.;
yelsh' kuq;a ta ish
mdvq Y%S ,xldf ck;dj
msg mgjd l<ukdlrKh
lsKSug W;aidy oefuka
f;are .; yelafla rgla
md,kh lrkjd ;nd
tla wdh;khlaj;a ukd
l<ukdlrKhlska mj;ajd
f.k hdug j;udk n,
Okm;s md,lhskag fkdyels
njh'
kuq;a ienE ;;ajh k"
fuh rks,a ffu;S% md,kfha
l<ukdlrK fkdyelshdjla
ksid f fldgiska fldgi
fm!oa.,SlrKh lsula
fkdj jD; wdl
fudv,fha" Okm;s md,kfha
ienE iajNdjh f,iskau
lsKSu ;j;a jghlska wrUd
we;s njh' wo YS%,xlka .=jka
iud.ug wdKavqj bm;a
lrk lsKSf ;lhu
fyg kfha b;sj we;s
Lksc f;,a ixia:df
fldgia lsysmhg;a c,
imdokhg;a ,s n,hg;a
fi!LH fiajhg;a fhdackd
lrkq we;' Kh fjkqjg
Khg ys, lrk jHdmD;s
uqjdfjka wrdcHjd
m%d.aOkh fukau
n,y;aldrho wmf.a
foaYhg m;s;jkq we;' ta
ksid Okm;s l%ufha j,
md,lhska ;ks ;ksj fyda
yjqf,a fyda ck;dj uq,d
lrka is lrk f im;a
uxfld,a,h" rdcH foam<
ck;djg wys lsu wm
f;are .; hq;=j ;sf'

kshuqjd

ldka;d

10
.xj;=rg hg jQ wdKavqj yd

wfma j.lSu
zzj
,l jeu fud<hg ,dNhlaZZ
hehs merKs lshukla we;'
thska yefjkafka mrd;
fyda kdYld h w;aoelSula Tiafia
wmg hula Wf.k .ekSug wjia:djla
,efnk njh tjekakla kej;
isfkd j<lajd .ekSug fyda kej;
tjeks fohla is
jQ g ydksh wju
lr .ekSug wmg
h wjfndaOhla
,efnk njh'
tfy;a fuu
lshuk wfma
rf wdKavq
l< yd lrjk
mdYajhkag wod<
fkdjkafkaoehs
isf;kafka w;aoelS
;=<ska mdv
Wf.k .kakd
njla fkdfmfkk
neks' miq.shod
c, .e,S yd
kdhhE jeks yis
wdmod ;;ajhkag
rf iuyr m%foaY
f.dre jQ g f
ne ukdj mila
Ks'
wdmod
l<ukdlrK
wud;HdxYhla fjkuu msysgqjd ;snqKo
thska yis wdmod ;;ajhka we;su
j<lajd .ekSug ls%hdud. .;a njla
fyda wdmod ;;ajhla we;s jQ g
ck;djg iyk ie,iSf ls%hdj,sh
i|yd ls%hdldj uey;a jQ njla

fmfkkakg fkd;sKs'
fYaIfhka fujeks wdmod
;;ajhl Bg uqyqK ka ldka;djka
yd <uqka ms<sn|j fYaI wjOdkhla
yd fidhd ne,Sula l< hq;= jqj;a th
tfia fkdjqKs' Wka ys ;eka wys jQ
ck;dj ;djld,sl l|jqre ;=< .d,a

lsug mshjr .kakjd fjkqjg


<uqkaf.a wdrlaIdj foudmshkagu
mjrd wdKavqj j.lSfuka ksoyia uh'
l|jqre ;=< ldka;djka yd <uqka
fjkqfjka fYaI myiql i,id h
hq;= jqj;a tjekakla is fkdjqKs'
wdmod ;;ajh myj .sh miqjo

lsf fYaIfhka ldka;djka yd


<uqkaf.a wdrlaIdj fjkqfjka lsis
mshjrla wdKavqj f.k fkd;sKs' ta
fjkqjg <ud wdrlaIK wldfha
j.lsj hq;a;ka ls%hd lf<a l|jqre
;=< O wmpdrhkag <uqka ,lah
yels neka <uqkaf.a wdrlaIdj ;yjqre

wdKavqf wod< wdh;k ls%hd lrkqfha


we,a uereKq iajrEmfhks' wdmodjkag
,la jQ m%foaY ;=< fYaIfhka
mek ke.sh yels fi!LH .eg
inkaOfhka fi!LH idhk fyda tu
ck;dj fYaIfhka ksji ;=< uQ,sl
ldhNdrhla lrkq ,nk ldka;djka

isfoiska
ls f.dka frdaO;djfha'''
hr lsj, , wvq
lsug frdaOh mdka
iaf%,shdf ls f.dyq
uehs 25 k fu,anka"
wef,a yd %iafka k.rj,
frdaO;djfha fhKy'
fu,ankays frdaO;djhg
tla jQ ls f.dka iska
lafgdahka md,sfka;=j
olajd fm<md,sfha f.dia

md,sfka;=j bmsg
frdaO;d /,shlao mj;ajk
,'
f*dkafgrd iud.u hr
ls lsf,dajla fvd, 5'60
isg fvd, 5 olajd , my;
fy<d we;s w;r f fya;=fjka
l=vd mudK ls f.dka
nxfldf,d;aNdjhg m;aug
bv we;s nj mejfia'

oekqj;a lsf jevigyka fyda


meje;aug wdKavqj mshjr f.k
fkdue;'
fuu wdKavqf wiu;aNdjh
fldf;lao lsjfyd;a h.sh yd
w;=reoka jQ ixLHdj ;ju;a ksjerj
mejiSug wdKavqj wfmdfydi;a
we;' wdmod ;;ajhka
;=<ska wfma rf wdKavq
mdv bf.k fkd.
kafka k ck;dj
mdv bf.k .;
hq;=h' fYaIfhka
wdKavq m;a lsf Bg
Yd, jYfhka odhl
jk ldka;djkaj;a
fuhska mdv bf.k
.; hq;=h' tk f
mej;=Kq yd mj;sk
wdKavq rf Woa.;j
we;s fndfyda .eg
yd wnqo iug
wfmdfydi;a
we;sjd fukau yis
wdmod ;;ajhka
;=<o Bg uqyqK
ug wfmdfydi;a yd
wid:l we;s njh'
ldka;djka jYfhka
wm l< hq;= jkafka
fuu mdvu B< wdmod
;;ajhl kej; isys
.kajd .ekSug bv fkd;nd wdmod
;;ajhka ;=< muKla fkdj idudkH
ck ;fha;a ck;djg ienE
f,iu iyk i,ik hym;a iudchla
f.dv k.d .ekSug uey;a lghq;=
lsuh'

fodai re lrkg ld,hhs f''


Wod yssre leka hel=Kd i h<s;a mdhd thso
wre ..k; y~d jegqKd uq rgl fk;a flfjks
,f;;a is;aj, b h;=re ksial .=K h<s;a
uyS u ysi lvd jegqKd mrmqrla l w;r

ielyer
fnd|lr
u;=lr
isrlr

uf.a uu jekiqf T l=yr ysia ue;s weu;s


fujka m;la fj,djg Wka ksjka je is,a .;a;
fidndou o~qjug yiql< uyS ujf.a oreka
ke.sgqjkakg fmrg wdf wm w;r Wka ienE

isgqjre
nqjre
uqKqnqre
fojre

fodfyd;a ysi ne| ke.+ lauqiq wf|dakd fohkag weiqfKo@


uyd m~qmq,a wiqk WKq ila fojqka <h isre
jQfjo@
i;r jruu ys jqK;a f l olskakg jr
fko@
flda ;sia ;=k ;nd tl fofhl=;a ms<sirKlg
ysho@
iS; ldur we;=f< b|f.k yok ie,iq ienE
ySk fmkakd l l=Kd ifo f,dj fuys f.dv
h<s;a jkid uf.a uu" Wkaf. u ;r lr
fuod mdr;a wfma la .sks fmr lreu f,i w;a

tjria ke.s m<uq YS% ,dxlsl l;'''


37 ye chka;s l=reW;=md, tjria l uqkg
ke.s m%:u YS% ,dxlsl l; f,i
b;sydi.; h'
uehs 21 k w 29 029la
Wi l uqkg ke.s weh
udOHfkshla yd ldka;d
whs;Ska ms<sn| ls%hdldkshlao
f'
w 26 000ka by<g oe
YS; yd Tlaiscka ys ;;ajhla

kshuqjd

mj;sk neka b;d Ialr


wNsfhda.hkag uqyqK ug l
k.skakkag isf'
1975 cmka ldka;djla
tjria lkao ke.s m<uq
ldka;dj f,i b;sydi.;
we;s w;r t;eka isg f olajd
ldka;djka 418 fofkl= tjria
l uqkg <dug iu;a
we;' chka;s tjria lkao
ke.s 419 jk ldka;djh'

fjo@
k.do@
.kSo@
yo@

.sKq mia l u;ska h<s fm;s fofm;s ysod f.dv kef.kakg


h<s;a lsisod fkdfjkakg f m;a wjqrd jeg
nkakg
fodaf .sh .x oE, ksi;a lka W;=rd .,d
hkakg
oE;a .=lr msysg fjuq wms jegqKq .iu ke.sg
.kakg
uyd.s ysia forK ism.;a wf|dakd h<s fkdu
W;= urg flf<ikd hlaIhka N+;
wjeis uka;r wm i;=hs oeka fma fj,d mdjv
kgd oy wg md,shu jqj ld,hhs fodia re

wefikakg
fjkakg
t,kakg
lrkakg

cqks 2016

oelau

oekqu iudch yd ka;kh

oHdf" ;dCIKfha
by<u M, nqla;s k
fuu 21jk ishjfia
mjd fmd ck;djf.a
ka;kh ;=< ;ju;a je
jYfhka wdm;Hh orkafka
wi;Hhka yd ;Hdjkah'
oekqf b;sydih mqrd
wi;Hhg tfrysj i;Hh l<
igk u.sska lsish rlg
wi;H mrdch jqjo th
fjia udrelr .kska O
fYhkaf.ka h<s h<s;a
ksidf.a ka;kh ;=<g
lvd jka ;sf'
j;auka iudcfha
wi;Hh yd ;Hdj me;s
hkafka;a th ;ju;a iudc
{a{dkh ;=< wdm;Hh
orkafka;a wynhlska
fyda mqoa.,hskaf.a fud<fha
j,lka fkdj wdl"
foaYmd,k yd iudchSh
fya;= /il m%;sM,hla
f,isks' bka m%Odku
lreK jkafka h,amek .sh
j;auka Okjdohg ysu;
mej;sh yels jkafka ksiqka
i;Hh fjkqjg ;Hdjka
Yajdi lrk ;dla muKla
u;a ta ksidu Okjdofha
ishu wdh;k" fuj, yd
mqoa.,fhda mx;s wruqKskau
;Hdjka jemsu yd ;yjqre
lsu fkdlvjd islrk
ksid;ah'

udOH u.ska lrkafka


fndre lshk tl
muKla fkdf' idjoH
mrdj;khka we;s
lsuhs' fndrej yd
idjoH mrdj;khka
hkq j. folla' fndrej
kqu u; RKd;aul
n,mEula we;s lrkjd'
idjoH mrdj;khka
ka;kh u; RKd;aul
n,mEula we;s lrkjd'
th f;dr;=re jikalsug
fyda lD;s lsug iudk
keye' tu.ska isjkafka
is;Sug we;s yelshdj
fudg lsuhs'

*sfo,a liaf;%da
zuf.a ;hZ fmd;ska

wi;Hhka jmqrjkafkda
iudch ;=< wi;Hhka
jmqrkafkda;a tu wi;Hhka
;=< j;a jkafkda;a tfia
lsug fya;= lsysmhlau
;sf' Okjd md,lfhda
yd Bg inkaO O
foaYmd,k ixOdk yd
mqoa.,fhda foaYmd,k fya;=
u; ks;r wi;H m;=rej;s'
Okjdohg ksia iudch
ixjOkh lrd f.khd
yels nj;a ck;djg fyd|
wkd.;hla ,ndh yels nj;a
iudcjdoh h,amek we;s nj;a
fldhqksiajdoh Nhdkl
nj;a tjeks foaYmd,k
wi;Hhkah'
tfiau wd.l
ixia:djkaf.a meje;au
i|yd Bg inkaO wh i;H
fjkqjg wi;Hh m;=rej;s'
B<g wdl jqjukdjka
u; wdl ,dN fjkqfjka
Bg wod, wh fndre lsh;s'
;Hdjka m;=rej;s' f
kj, rEmjdyskSj, fj<|
oeka ms we;af;a" tjeks
fndre yd ;Hdj,sks' wfkla
w;g .;dkq.;sl u ksid"
im%odhg f.dreu ksid
;lfhka f;drj lrk
Yajdihka mrmqfrka mrmqrg
f.khdug O wh ;=< we;s
leue;a; ksido fkdokakdlu
ksido ksiaiq iudch ;=<
wi;Hh m;=rej;s' O
m%;sfrdaOhka yd tlsfkldg
tfrys who tf,i fndre
lsh;s'
Yajdi l< fkdyels fndre
Yajdi lsu
udkj iudcfha mx;s
md,kh ;=<" md,lhska yd
Tjqkaf.a wkq.dlhka iska
ks;sm;d jemqrE wi;Hh u;"
b;sydihla .;l< ck;djla
tu ;Hdjkag hgu .ek
mqu t,jk WodyrK
wmg fidhd.; yel' 1917
reishdkq ma,jfhka miq
.no ldka;djka ma,jhg
y;=re lsu i|yd mrdchg
m;a m%;s.dka m,a,sh u.ska

cqks 2016

.j, tla;rd m%pdrhla lr


;sf' ta" jeys ldka;djka
;a;r /lalu
i|yd fudialj,g
f.khk njh' mquh k
fuu fndrej reishdkq
ldka;djka iska jydu
Yajdi lsuh tajd me;s
hduo isuh' fujeksu
w;aoelSulg lshqndkq
ma,jjdyqo uqyqK kay'
*sfo,a mjik wdldrhg 1959

05

i;Hh u;=jk g Bg
bv wi;Hh fldfjka
nei hduh' tfy;a md,l
mx;sh;a tys /ljrKhg is
wd.l ixia:d;a ^fYaIfhka
ngysr lf;da,sl m,a,sh&
;Hdj u; mokj is
w;r i;Hh u;= ;Hdjka
m%;sfCIam u md,l mx;sfha
yd wd.l ixia:dj,
meje;aug wNsfhda.hla
f,i Tjqyq gy' f ksid

b;sydifha i|yka jkafka


fidl%iah' Tyq j;ajQfha
.s%isfha we;Ekaiaj,h'
ta" ls%'mQ' 470 ld,fhah'
fidl%ia ksoyia ukiska
lghq;= l< wfhl= jQ w;r
ohf,la;sl ;l l%uhla
u.ska Tyq ish,a, m%Yak
lf<ah' fYaIfhka frdau
md,kh yd tys b.eka
m%Yak lf<ah' f ksid
;reK msi zfkdu hjkZ

wi;Hhg tfrysj

i;Hh igka jhs

lshqndkq ma,jh ch.%yKh


l< jydu tlai;a ckmoh
lshqndjg tfrysj zTmfIka
mSg mEkaZ k fufyhqula
h;alr ;sf' thg wkqj
m,a,sh u.ska m%pdrh l<
fndrejla ksid foudmshka
hg m;aj ;sf' ta kj
lshqndkq wdKavqj l=vd orejka
foudmshkaf.ka
meyer .kakd nj;a ta
orejka reishdjg hjk
nj;a tys Tjqka urd" uia
kaj, wiqrd h<s lshqndjg
tjk nj;ah' fuu fndrej
ksiqka fld;r Yajdi
lf<aoh;a l=vd orejka
14"000la tlai;a ckmoh
fj; fydfrka msg lsug
lshqndkq foudmshka iska
lghq;= lr ;sf' wi;H yd
;Hdj iudchg lrk ydksh
t;rh' ,xldf iudch
;=< fukau foaYmd,kh ;=<o
Okm;s mx;sh yd tys odihka
m;=rejk wi;Hhka f;are
.; hq;af;ao f wkqjh'
i;Hh urd oeh fkdyel
udkj oekqu ;=< i;Hh
yd wi;Hh w;r wr.,h
wdrN jQfha" mx;s iudcfha
ysu;a iuh' mx;s
iudch ms<sn|j jrKhl
fhk udlaia yd tx.,aia
ish fldhqksia mCIfha
m%ldYkfha m<uq j.ka;sh
,shqf" fuf;la mej;=K
iudchkaf.a b;sydih
jQ l,S mx;s igkaj,
b;sydihhs hkqfjks' th
i;Hhls' tmuKla fkdj
mx;s iudchg idfmaCIj
fuf;la mej;=Kq b;sydihka
jQ l,S i;Hh yd wi;Hh
w;r igkl b;sydiho f'
mx;s iudch wdrNfhau
tod ;snQ oekqf iSud ksid
fndfyda ;Hd Yajdi
iudch ;=< ;snqKs' ish
hq;=j ;snqfKa oHdj jOkh

md,l mx;sfha wdYsjdoh


yd wkq.%yh ,enQ wd.l
ixia:d i;Hh mqiaid j<
oeug ls%hd l<y' wi;Hh
fjkqjg ck;djg i;Hh
lshdu i|yd ;j,ska jka
f.ug fndfyda fokdg
ish' tneka i;Hfha
.ukau ms we;af;a ndOd"
wj,do" fndre" f.,a"
fndre fpdaokd yd urd
oej, w;aoelSj,sks' tu
i;Hh mjd ;ju;a f;are
.ekSug iudch wiu;au
fojdplhls'
fidl%iaf.a isg
i;Hh fjkqfjka ms
fndfyda fokd b;sydih
;=< is;s' bka fndfyduhla
lsisjl=;a fkdoek b;sydih
;=< iej .sh wh fj;s'

fYaIfhkau
;Hdjka Yajdi
lsug b;sydihla
;=< mqre ck;djlg
i;Hh mejiSug
jvd wi;Hh mejiSu
myiqh' ck;dj
i;Hh Yajdi
lrkjdg jvd ;Hdj
Yajdi lsug
fm<u wi;Hh
m;=rejkaf.a jdishg
fya;= ;sf'

tfy;a bka iuyr wh


b;sydifha uelsh fkdyels
i<l=Kq ;nd we;' tneka
lsysm fofkla ms<sn| uid
ne,Su j' i;Hh fjkqfjka
ms m<uqjekakd f,i

flfkla f,i zma,jld


woyiaZ we;af;la f,i k
fldg fidl%iag tfrysj
kvq weiQ md,lfhda Tyqg
ji mdkh lr h hk f,i
n,lrk ,' m,d hdug
yelshdj ;snqKo Tyq ish;skau
ji mdkh fldg zi;HhZ
fjkqfjka kafkah'
.S%isfha | jeu;a iu
hqfrdamfha n,j;ajQfha
frdauhhs' frdau wrdcHfha
jy,a md,khg tfrysj O
wr., mek ke.=K w;r
frdau jy,a md,khg tfrysj
wd.l wdldrfhka bhg
wd mqoa.,hd jQfha fiqiah'
fiqia mS;hkaf.a oyula
ksudKh lf<ah' ta ksidu
frdauh fiqia l=reisfha
weK .id urd oefh'
tfy;a tu frdau wrdcHhu
miqj fiqiaf.a wd.u jQ
ls%ia;shdksh frdau wrdcHfha
ks, wd.u njg m;afldg
th frdau wrdcHh rlsk
wd.u njg" wm;s mx;sfha
wd.u njg m;a lf<ah'
bkamiq jevji iuh fyj;a
uOH;k hq.h mqrdu oHdjg
tfrys igk f.khkq ,enqf
m,a,sh isks' Bg f.dre
jQ wh w;r m%uqLfhla jQfha
fldmksliah'
1474 Wmka ksl,ia
fldmkslia iska oHd;aul
fidhd.ekS /ila isl<
w;r bka uQ,sl jQfha tf;la
mej;s mD flakajdohg
wNsfhda.hla jQ iQh
flakajdoh fyj;a zmDh
iQhd jgd lerflkafkahZ
hkak fidhd .ekSuh'
fuh" zmDh jgd iQhd
.uka lrkafkahZ hk u;h
u; yslr ;snQ nhsn,fha
b.ekaj,g myrla h'
bkamiq m,a,sh fldmksliag
;Hd u; m;=rejkafkla
f,i fpdaokd fldg ovhu
werh' tjlg ;snQ Bkshd

11
OudlrKg Tyq f.kajd
nhsn,hg mgyeKs fuu u;h
wi;Hhla f,i m%isoafha
m%ldY lrk f,i Tyqg
n, lf<ah' ke;ak Tyq
mqiaid urd oukq we;' tys
;u ;h frd .ekSug
Bg tl jQ fldmkslia
OudlrK wlrKfha
fuf,i m%ldY lf<ah' iQhd
jgd mDh .uka lrk nj
uu oeka ms<sfkd.kafk'
tfy;a" uu ms<s.;a;;a ke;;a
mDh .uka lrkafka
iQhd jgd k th .uka
lrkafka iQhd jgd muKs'
wo wm ljqre;a ms<s.kakd
fuu i;Hh fjkqfjka th
uq,skau bm;a l<jQjkag
w;ajQ brKu by; isfuka
fmfka'
mqiaid ueug nejQ i;Hh
i;H mejiSf jrog
o~qj fkd,nd fug
Wml%lj fldmkslia
iu;ajqjo fldmksliaf.a
u;h ms<sf.k th ;j rg;a
jOkh l< nDDfkdag ;h
frd .ekSug yelsjQfha ke;'
ls%'j' 1548 Wm; ,o
nDDfkda Yajh ms<sn|" oHdj
ms<sn|" kj u; /ila
m< l< w;r mDh iQhd
jgd .uka lrkafka hhs
mejiQ fldmksliaf.a u;h
ms<s.k th jvd;a ixjOkh
lf<ah' tys m%;sM,h f,i
OudlrKh iska
w;awvx.=jg .kq ,enqKq
nDDfkda m,a,sfha Y=oaO jQ
,sh,sj,g reoaO f
fpdaokdjg u; kvq Nd.
fldg ls%'j' 1600 ckjd
17od mqiaid urd oeKs' ta"
Tyq ,shQ fmd;am;a /ilao
iuh' i;Hh mejiQ nDDfkda
mqiaid urd oeuqjo i;Hh
urd oeh fkdyels jQ w;r
miq lf,l fCIh yd
oHd;aul WmlrK iska
tu i;Hh jvd;a ;yjqre
h' wjidkfha 20 jk
ishjfia nDDfkdaf.a urKh
inkaOfhka f,dalhdf.ka
iudj wheug m,a,shg
ish'
i;Hh yd wi;Hh w;r
.egqf <g ovhug ,la
jQfha .e,S,sfhda .e,S,sh' 1564
b;d,sfha Wmka .e,S,sfhda
m%lg oHd{fhla h' Tyq
oHd;aul fidhd.ekS /ila
l< w;r fCIh fidhd
.ekSu bka m%Odk h' mDh
p,kh jk nj;a th me;,s
ia:djr jia;=jla fkdjk
nj;a Tyqo mejiQ w;r th
;yjqre lsug lreKqo
bm;a lf<ah' mDh
iQhd jgd .uka lrk nj
Tyqo ikd: lf<ah' iqmqre
f,i m,a,sfha uokld
OudlrKh .e,S,sfhda
w;awvx.=jg .;af;ah'
;Hd oDIalfhl= yd Ou
frdafhl= f,i klr
kvq Nd.hla mj;ajd urK
o~qj fkd,eug k
;u u;h m%isoafha b,a,d
wialr .ekSug Tyqg n,
flKs' Tyqf.ka nf,ka
mdfmdapdrKhla .kakd
,' ta wkqj m,a,sh ,ndka
,sh,a, wlrKh yuqf
yeS rys;j lshjd wjika
l< Tyq ke.S iska yska
hula Kqfh' ta" fudkj
lsj;a th p,kh fjkjd
hkqfjks' .e,S,sfhdag m,a,sh
;dka;h olajd o~qj kshu
fldg miqj

15jeks msgqjg

kshuqjd

12
ld,Sk
c''fm'g tfrys wj,do wehs@
c''fm' kdhl wkqr idkdhl ifydaorhd

iq.sh k lsysmh ;=<


c''fm' b,lal lr.;a
oejeka; m%ydrhla t,a, jqKd' f
m%ydrh ms<sn|j h foaYmd,ksl
woyia oelaula idlPdjla
lrkak
kE
lsh,d
wms
l,amkd l<d' wms fpkj,g
leu;s mCIhla' fpkj,ska
.;hq;= idOkSh foaj,a Wlyd
.kak wms miqng fjkafka
keye' wfma mCIh ;=< iajhx
fpkd;aul we.hS ;sfnkjd'
ta jf.au m%ydrhka msgqmi ;sfnk
foaYmd,kh f;are .kak iu;a
mCIhla'
f fudfydf;a foaYmd,kh
l;dny jqKq lKavdh lsysmhla
;sfnkjd'
mrdchg
m;ajqKq
rdcmCI
lKavdhu"
rks,a
lKavdhu" ffu;S% lKavdhu
iy ck;d uqla;s fmruqK ta
w;r bkakjd' mrdchg m;ajqKq
lKavdhf fokdj" fldamh"
ffjrh iudchg uqod yka

mrdchg m;ajQ
lKavdhf;a n,hg
wdmq lKavdhf;a
jrm%ido wys jqKq
lKavdhf;a fmd
i;=rd njg wo
m;afj,d ;sfnkafka
ck;d uqla;s
fmruqKhs' Tjqkaf.a
fmd i;=rd njg
m;au .ek wms i;=gq
fjkjd'
;sfnkjd' uyskao rdcmCI wo
foia ixpdr hkafka fldfyduo@
foaY lghq;= wud;HxYfhka
ysuka heo,d' Tyqg fokdjla
fldamhla oefkkafka keoao@
;ukag tfrys lKavdh kdY
l< yels hehs ys;mq" ;ukag
tfrysj ,shk udOH kdY lr
oeh yels hehs ys;df.k ysgmq
f.daGdNh rdcmCI wo km;d
ckdm;s uYk tallhg
hkfldg fokdjla" fldamhla"
ffjrhla we;sfjkafka keoao@
ksjdi
wud;HdxYfhka
uq
mCIfha idudlhskagu m
,ndf.k" tal ke;sfjkfldg
fokdjla oefkkafka keoao@
u,a
rjxYf.a
ifydaorhd
jk ir;a rjxY ;ukaf.a
|f.a jdykh ;ukau l=,shg
wrf.k tu jdykhg tla,CI
;sia odyl l=,shla ckdm;s
f,al ldhd,fhka ,nd.;a;d'
rjxYf.a udOH f,al l=,shg
.;a; jdykhg ckdm;s f,al
ldhd,h iy bxfkare ixia:dj
hk wdh;k foflkau jdykhg
l=,S uqo,a folla .;a;d' kqjr
ixOdhlhd ;ukaf.a jdykh
fkdakf.a kug ,sh,d ta jdyfka
l=,shg
wrf.k
jdykh;a
wrf.k i,a,s;a wrf.k hkjd'
f ish,a, wo wys fj,d' ta
ffjrh" fldamh msg lrka
bkakjd' Tjqka fldamh msg l<
hq;af;a wdKavqjghs' kuq;a wo@
.uka n,m;% folla ;sfhk
rjxY t<sfha bkakjd' Tyqg

kshuqjd

wdKavqj iu m%Yakhla keye'


Ysrka;s rdcmCIg kvq mjrkak
k keye lsh,d lek tl
tl fjkjd' uyskao rdcmCI
W.kavdf hkak foaY weu;sg
l;d lr,d l tl .kakjd'
Tjqka wdKavqj;a tlal ;ryd
fjkak keo@
wfkla
me;af;ka
f
wdKavqf
fldamh
t,a,
fjkafka ldgo@ uyskao rdcmCI
lKavdhug f wdKavqjg m%n,
fpkhla f.dvk.kak neye'
f wdKavqjg m%n, fpkhla
t,a, lrkak mqjka ck;d
uqla;s fmruqKg muKhs' wms
md,sfka;=f fy<s l<d"
rks,a l%uisxy m%N+ r: folla
i|yd remsh,a ,shk 594la
fjkalr .;a;d lsh,d' id.,
r;akdhl ta fjkalr .;a;
uqo, m%;sfCIam lrkafka keye'
ta jqKdg Tyq lshkjd tu r:
fol i|yd jeh jkafka re',CI
1300la muKhs b;s m%udKh noao
lsh,d' Tyq lshkafka cuksfha
jkdlu' wms lshkafka ,xldf
jkdlu' tajd fy<sor lrk
g rks,ag fokjd' wms uy
nexl= wm;sjrhdf.a jxpdj,g
fpk t,a, lrkjd' jrdhg
ksh; .dia;= f.jkafka ke;sj
weu;sjrfhla wdKavqjg ,CI
4600la wys lrkfldg talg
wms fpk lrkjd' wOHdmk
wud;HdxYfha
wh:d
hg
iq fiajlhska n|jd .kak
fldg tajd fy<sor lrkjd'
fmfg%da,sh wdh;khg wh:d
m;a fokfldg ta .ek
fpkh lrkjd' tg mj;sk
wdKavqjg fokjd' ,CIauka
lswe,a, weu;sjrhd uydud.
wud;HxYhg udihlg re'65"000
.Kfka jegqma ,d WmfoaYlfhda
56la m;alr .kakjd' re'25"000
.Kfka
jegqma
f.j,d
inkalrK f,aljre 96la
m;alr .kakjd' f hg flda
m%flda .Kka kdia;s lrkfldg
Bg tfrysj wms m%n, fpkhla
f.dvk.kjd'
ta jf.au myq.sh wdKavqfjka
jrm%ido ,nd.;a; jHdmdl
lKavdh
udOH
wdh;k
yslrejka udOHfka yshd'
ksjdi
wud;HdxYfhka
m
.;a; udOHfka yshd' Tjqka
m;a;frkq;a
jegqma
.;a;d'
wdKavqf
wdh;kj,skq;a
jegqma .;a;d' udOH wdh;k
yslrejka rf m%n, iud.
j,
iNdm;s
;k;=rej,
yshd' cd;sl hehs lshd.
kakd mqj;am;l l;Djrfhla
rdcmlaIf.a ckdm;s WmfoaYl
;k;=rl yshd' tu mqj;amf;au
udOHffhla jrdfhka jegqma
.;a;d' Tjqkag tajd wys jkg
ta
fldamh
15jeks msgqjg

c''fm'g tfrysj i;=rka iska wj,do


jHdmdrhla h;alsu;a iu. ta inkaOj
ck;djg lreKq meye,s lsu i|yd
miq.sh 16jeksod fld<U kj k.r Yd,df
m%isoaO iuka;%Khla meje;aug c''fm'
lghq;= lf<ah' tys m<jQ woyiaj,
ixlaIsma; ,s; igykla ld,Sk jeo.;alu
i,ld fufia m<lruq'

foaYmd,k uKav, iNsl ,d,aldka; ifydaorhd

iudc l%uh
f j k i a
lr kk iudchla
fjkqfjka foaYmd,kh
lrk tlu foaYmd,k
mCIh ck;d uqla;s
fmruqK ksid wj,do
k.kjd' wfma mx;sh
tal wjfndaO lr.;
hq;=hs' wfma mCIfha
idudlfhda wj,doj,ska l,n, fkdjqKdg wfma mx;sfha
wh l,n, fjkjd' ta ksid idlPdjla kE'
g wjqre tl yudrlg follg miaig .sfhd;a
uyskao rdcmCI wdKavqjg tfrysj jev lrmq mqoa.,hska
;=kafofkla yshd' ta" wkqr idkdhl" ks, mCI kdhl
jQ rks,a l%uisxy iy ffu;S%md, isfiak' ta fj,df
f rf ck;dj mCI kdhlhd hg ms<s.;af;a"
wfma mCIfha kdhl wkqr idkdhl ifydaorhdhs' tal
nf,ka w;am;a lr.;a; tlla fkfjhs' mCIfha;a wkqr
ifydaorhdf.a kdhl;ajfhkq;a wm f.k .sh Nd;fhka
;uhs tal w;am;a lr.;af;a' iudcfha mlaI kdhlhd
f,i ms<s.;a wfma mlaIfha kdhlhdg ;uhs f wj,do
jHdmdrh t,a, fj,d
;sfnkafka'
Tn okakjd" wm j;a
f iudc l%uh
fjk
iudc wdl l%ufha
fjkia lr kk
mx;s folla ;sfnkjd' tla
iudchla fjkqfjka
ia:rhla ,dN ,nkjd"
foaYmd,kh lrk
N=la;s kjd' N=la;s k
tlu foaYmd,k
msi th mj;ajdf.k hdu
mCIh ck;d uqla;s
i|yd Okm;s mCI" O
fmruqK ksid wj,do
ixOdk"
udOHfka
k.kjd' wfma
l=,shg .;a mqoa.,hska
mx;sh tal wjfndaO
fhdod
.kakjd'
f
lr.; hq;=hs' wfma
Okm;s iudc l%ufha f
mCIfha idudlfhda
fjkfldg
fl<jrgu
we;a bkakjd' ck;d
wj,doj,ska l,n,
uqla;s
fmruqK
f
fkdjqKg wfma
iudc l%uh mj;ajdf.k
mx;sfha wh l,n,
hkak Wo lrk mCIhla
fjkjd' ta ksid
fkfjhs'
c''fm'
idlPdjla kE'
yslr,u
;sfnkafka"
f Okm;s iudc l%uh
fmr<d od,d w;a iudc l%uhla f.dvke.Su fjkqfjka'
ta ksid f Okm;s iudc l%uh ;sh hq;=hs lshk ish,a,
wfma foaYmd,ksl i;=frda njg m;afj,d' f iudc l%uh
fjkia lr kk iudchla fjkqfjka foaYmd,kh lrk
tlu foaYmd,k mCIh ck;d uqla;s fmruqK ksid
wj,do k.kjd' wfma mx;sh tal wjfndaO lr.; hq;=hs'
wfma mCIfha idudlfhda wj,doj,ska l,n, fkdjqKg
wfma mx;sfha wh l,n, fjkjd' ta ksid idlPdjla
kE'
iudc mj;khla lrkak hk mCIj,g fyd|
w;aoelSula" kHdhla" kdhlhskag lemlsf yelshdjla
;sfnkak kE lsh,d f,kska ifydaorhd lshd ;sfnkjd'
ck;d uqla;s fmruqfKa wmg 1965 b|,d w;aoelS
;sfnkjd' hqKq kHdhla ;sfnkjd' wms th Nd;d
lrkjd' 71;a 88-89;a bka miqj;a lem lrkak mqjka
lsh,d Tmamq lr ;sfnkjd' ta jf.au jf jHdmdrhla
iduch ;=< je nyq;rhla ;=< Yajdih kd.kak kE'
oeka f wj,do wod, fjkafka ta fldgighs' iudch ;=<
Yajdih kd.;a tlu mCIh ck;d uqla;s fmruqKhs'
wmsg bkafka uka;S%jreka yh fofkla jqKdg" iudcfha
nyq;rhlf.a Yajdih kd .kak wmsg mqjka fj,d
;sfnkjd' ta ksid iudch ;=< ;yjqre lr.;a Yajdih
ke;s lrkak wmsg wj,do .ykjd'
f ;r n nr" ov nr" ck;dj u; mgjmq wdKavqjla
g l,ska ;s,d keye' f ;r
15jeks msgqjg

c''fm' m%Odk f,al ,aka is,ajd ifydaorhd

k;d
uqla;s
fmruqfKa b;sydih
la llfgd myr ueo
wdmq .ukla ;sfnkafka' f
wj,do wmsg w;a fkfjhs'
f wjia:dj jkg wj,doj,
.=Kd;aul
mj;khla
isfj,d ;sfhkjd' le,E
m;a;rj," iudc cd, fj
wvj,
miq.sh
ld,h
mqrd wj,do m%pdrh l<d'
wk;=rej cd;sl hehs lshd.
kakd mqj;am;l uq,a msgqf
iy we;=,a msgqjl Yd, uv"
wj,do m%udKhla m%pdrh
l<d' th .=Kd;aul mshjrla
hghs wms olskafka' ta ksid
f inkaOfhka .eUqre
foaYmd,k ixjdohla kE'
ta inkaOfhka ck;djg;a
Wkkajla ;sfnkjd' tu
ixjdoh
mCIhg;a
rf
ck;djg;a
udOHj,g;a
fyd|hs' wms meye,sj lshkak
kE" wmsg udOHh;a iu
igkla keye lsh,d' wm
iska lf<a m%;spdr oelaula
muKhs' wms lsis m%;spdrhla
fkdoelajQjd
k
tfyu
fkdlf<a we;a;gu mCIfha
wnqohla ;sfhkjo lsh,;a
wykjd'
i;=rkag
wms;a
tlal
foaYmd,k igkla lrkak
neye'
m%;sm;a;sj,ska"
lreKqj,ska"
woyiaj,ska
wms;a tlal igka lrkak
neye' ta ksid Tjqka wj,do
w;g .kakjd' wj,do w;g
.ekSfuka
fmkajkafka
i;=rdf.a n,luhs' thska
fmkajkafk wmsg wj,do
.ymq mqj;amf;a l;=jrhdf.a
udOHfhdf.a
ta
msgqmi
isk whf.a;a n,luhs'
frdayK fr ifydaorhd
wj,do inkaOfhka wmsg
mdv lshd ;sfhkjd' ysrf.
or ysgmq wfma ifydaorjrekag
lreKq .Kkdjla ,s;j ,nd
kakd' wj,do" kskaod lrk
wh
fmkajkafka"
Tjqkag
Yla;shla ke;s njhs' Tjqka
n,hska lshk tlhs' f.,a
hkq n,;djhhs' foaYmd,k
nxfld<d;aNdjhhs' foaYmd,k
mrdchhs'
wms
wo
foaYmd,k
ikaia:dkhl bkak ksid
i;=rd
wfma
kdhlhska
f;dardf.k
myr
fokak
mgka wrf.k' b;sydih foi
nefjd;a wog;a isjkafka
mrK foaj,auhs' k .
;rhs fjkia' jug tfrysj
uv .eiSu ;uhs iqmqre foa'
wj,doj,ska iudch c''fm'g
we;s Yajdih kak W;aidy
lrkjd'
fudlo"
fmd
ck;dj we;a; ke;a; fydka
f;dard frd .kafka keye'
m;a;f ;sfhkafka we;a;
lsh,d Tjqka Yajdi lrkjd'
ta ksid wfma i;=rka uf
neye,d f.dv bkak wmsg
uv .y,d i;=gla ,nkjd'
tal wo Bfha mgka.;a; tlla
fkfjhs' udlaiajdoh wdrNh

isgu isjqKd' udlaiajdofha


wdrNlhd jQ ld,a udlaia
ifydaorhd 1883 h.shd' ud;=
17jeksod wjika lghq;=j,g
meKs udlaiaf.a <u ;=rd
jQ tx.,aia fl l;djla l<d'

wmsg wj,do
k.kafka mqoa.,sl
;rylg fkfjhs'
ck;djf.a iydh
,ndf.k c''fm'
fmrg wdfjd;a
Okjdofhka iem
k uy;ajrekag ta
iem wys fjkjd'
tal mx;s m%Yakhla' ta
iem ke;sjqKdu Tjqka
fldamhg m;afjkjd'
Tyq lsjd" tu hq.fha udlaia
;r ffjrhg" oafYhg ,lajQ
flfkla isfha ke;s ;r
lsh,d' udlaia tu wj,doj,g
wjYH fgl ms<s;=re kakd'
ke;sk tajd ul= oe,a f,i
msi oeud' ck;d uqla;s
fmruqK;a tfyuhs' wms wo
ms<s;=re h hq;= ;eklg
we;a ;sfnkjd' reishdj
f.dvke.+ uyd oejeka;fhla
jQ f,kskag;a wj,do .eyqjd'
Tyqg cuka T;a;=ldrfhla
lsjd' wo wfma mCIfha kdhl
wkqr idkdhl ifydaorhd
thd fmda tflka foia
.uka hkfldg fhda lr,d
ryia .uka hkjd lsh,d
m%pdrh lrkjd' wmsg ryia
.uka hkak kk mdiafmda
tlg id .y,d thd fmda
tflka hkak ko@
wdishdkq l,dmfha u,hdkq
fldhqksia mCIh ;uhs
wj,do ke.Su ms<sn|j fyd|u
WodyrKh imhkafka' u,hdkq
fldhqksia mCIh wj,do
ksid f.dv.kak ne ;eklg
| jegqKd' f wj,do
k.kak Okm;s mx;sh md
lrkafka" jf jHdmdrfhkau
m<d .sh fyda t<jd oeuQ
whhs'
jf
jHdmdrfha
kh levqjdu m%;sm;a;s ms<s
fkd.;a;du Tjqkag hkak
fjkjd' ta mqoa.,hska ;uhs wo
jug wj,do .ykak md
lrkafka' ck;dj wi;Hhla
me;srejdu l,n, fjkjd'
Yajdi lrkjd' miafia ;uhs
wi;Hhla
lsh,d
f;are
.kafka'
lshqndkq kdhl *sfo,a
leiaf;%da b;du;a wdoYj;a
kdhlfhla'
Tyq
lshqndj
f.dvke.=jd' *sfo,af.a zuhs
,hs*aZ fmdf;a tla ;ekl Tyq
lshkjd"
15jeks msgqjg

cqks 2016

fldj

13

ck;d uqla;s fmruqfKa uyck ksfhda;hska iska m< l< woyia


fjkqfjka kshuqjd fldj fjkafjhs'

2016 uehs 05

je n je lf<a whs't't*a' <g hkak


iy;sl imQK lr .kakhs
md,sfka;= uka;%S
rn ls lmkakd

,laI 600la fokak keo@ rdcH

fokafka keye' ta fjkqjg fudllao

;uqkakdkafia,d f noao je lf<a'

wiSre;djg m;a fj,d'

jHjidh ixjOk wud;HdxYhla

lrkafka@ ta fjkqjg w.%dud;H;=ud

fudlo" Tjqka lshkjd" wdodhu

;uqkakdkafia,d wkqu;

;snqKd' WmlrK ;snqKd' yenehs"

;ukaf.a wdrlaIl jqjukdj

je lr.kak lsh,d'

lrkjdo w.%dud;Hjrhd

oeka w;a weu;sjrfhla tk

fjkqfjka remsh,a ,laI 6"000lg

fjkqfjka jdyk .kak

fldg" wud;HdxYh w;ajehd

jdyk folla .kakjd' ta fjkqjg

jeh mr;rh wvq lrkak k ho

remsh,a ,laI 6"000la

lrkak" wud;HdxYh m%;sixialrKh

l ydIs wud;Hjrhd ;ukaf.a

lmamd lr.kak lshdhs' ho

f md,sfka;=fjka

lrkak remsh,a ,laI 600la f

ldhd,h w;a jehd lrkak

lmamd lrkak fudllao lrkak

fjka lrkak@ fl

md,sfka;=fjka b,a,kjd' fjd

remsh,a ,laI 600la ho lrkjd'

;sfnkafka@ iykdOdr lmamdjhs'

wkqu; lrkak kEo@

,dhs ;sfnkafka' ,d wfmka

idudkH f.d ck;djg" f;a o

;uqkakdkafia,dg Khj, fmd,S

ta ;rla fkfjhs"

b,a,kjd wkque;sh' flg

yshdg" rn ludka;lrejdg

jdl f.jk tl lmamd lrkak

;uqkakdkafia,d

fka we,a,d ;sfnkafka' oeka

iykhla fokak ue<s jk wdKavqj

neye' rdcH fiajlhdf.a jegqma

kdia;shg reoaOj l:d

;uqkakdkafia,d wkqu; lrkjdo

flda" m%flda .Kka kdia;s

f.jk tl wvq lrkak neye'

lrmq uy;ajre'

fl@ flo ;uqkakdkafia,d lshmq

lrka iskjd' fl idOdrK

;uqkakdkafia,df.a kdia;sldr

l:dj@

keye' ta ksid wjqre tlyudrla

ho wvq lrkak neye' ta fjkqjg

hk fldg ;uqkakdkafia,df.a

;uqkakdkafia,d wvq lrkafka

f wh jdykj,g i,a,s fjka lr

.ufka Ydk;sh fmkakq lr,d

ck;djf.a iykdOdrhs' ta ksid

.re wud;H;=udf.a ks, ksjdih

.kakjd' f.j,a yokak i,a,s fjka

bjrhs' jvd;a jefhka ldndiskshd

;uhs msx mh lmkafka' ta ksid

m%;sixialrKh lrkak" .re

lr .kakjd' wdrlaIdj fjkqfjka

lrk" kdYhg m;a lrk" ish

;uhs fmdfydr iykdOdrh lmamd

weu;s;=udf.a ks, ksjdih

i,a,s fjka lr .kakjd' ldhd,

fiai;u yqrdf.k hk idjlg

lrkafka' ta ksid ;uhs f;a i|yd

yokak" b,a,kafka lShlao@

yokak i,a,s fjka lr .kakjd'

;uhs ;uqkakdkafia,d wj;SK

;snqKq iykdOdrh lmamd lrkafka'

thdf.a ks, ksjdih yokak

f wh f Tlafldu lrk w;f

fjka iskafka'

ta ksid ;uhs rn f.dhd i|yd

remsh,a y;<siafo,laI yegoyila

idudkH ck;djg fudllao

B<g" ,s
ixfoaY yd g,a

xpd" IK" kdia;sh


ms<sn|j tod

;uqkakdkafia,d ue;sjrK
fldf lrk ,o m%ldYhka
uqukskau ysjla njg m;a
fj,d ;sfnkjd' ;uqkakdkafia,d
jxpkslhka wdrlaId lrkjd'
wdrlaId lrkjd ;rla fkdfjhs'
;uqkakdkafia,d jxpdf fhfokjd'
;uqkakdkafia,d jxpdf" IKfha
fhfok tl .ek ud wo tlska tl
lshkak'
biairfj,du kdia;sh .ek
lshkak' f ;sfnkafka mmQrl
weia;fka;=j' Th me;af;a uy;ajre
l" uka;S%jre l oeka talg w;
Tijkako n,df.k bkafka@ f
mmQrl weia;fka;=f 67jeks
uqo,a b,a,Su .ek ud oek .kakg
leue;shs' fldpr uqo,lao b,a,,d
;sfnkafka@ uQ,dikdrEV .re
uka;S%;=uks" remsh,a ,laI 5"943la
b,a,,d ;sfnkjd' fudlgo@
fudlla fjkqfjkao@ ud okakd
hg" w.%dud;Hjrhdg jdyk
.kak' tfyu fkdfjhs k" th
ksje/ lrkak' ud okakd hg
.kafka jdyk folhs' jdyk folg
wdikak jYfhka remsh,a ,laI
6"000hs' ta lshkafka tl jdykhla
lSho@ tl jdykhla remsh,a ,laI
3"000hs' remsh,a ,laI 3"000g
fudkjdo .kakd jdyk lshd wms
oek .kak leue;shs' remsh,a ,laI
6"000la w.%dud;Hjrhd fjkqfjka
jdyk .kak fjka lrkjd' f
md,sfka;=j fuh wkqu; lrkak
kEo lshd l,amkd lr,d n,kak'
oekg remsh,a ,laI 6"000lg" okakd
hg jdyk folhs b,a,kafka'
ck;djg n .y,d" Yd,
kdYhlg m;a lr,d' f.dhdf.a
l l=Kd .kak hla keye'
f;a o yshd wiSre;djg m;a fj,d'

cqks 2016

wkqr idkdhl ifydaorhd

h;, myiql

wksla me;af;ka nefjd;a"

cd;Hka;r uQ,H wruqo,ska

B<g Tjqka b,a,kafka" wh

;snqKq iykdOdr lmamd lrkafka'

b,a,kjd' ,s ixfoaY yd g,a

fvd, ,shk 2l Kh uqo,la

cd;Hka;r uQ,H wruqo, <g hkak

h;, myiql wud;H .re

fokak tl jqKdh lshkjd'

l,ska ;uqkakdkafia,d imQK

fjdIsgka idlPdj, fvd,

l< hq;= fldkafoais lsysmhla

flda 220l Kh uqo,la fokak

;snqKd' tlla ;uhs" wdodhu je

tl jqKdh lshkjd' cd;Hka;r

lsu i|yd jQ fhdackd' ta fhdackd

uQ,H wruqof,a ks,Odka yd

wkqj ;uhs n je lrkafka'

wdKavqf ks,Odka w;r .siqula

;uqkakdkafia,d ta iy;slhg rn

w;aika l<dh lshkjd' ta .siqu

iS,a tl .y.;a;d'

yka m%kdkaf.a ks, ksjdih


m%;sixialrKh lrkak' g
wjqreoaolg l,ska weu;sjre ysgmq
f.j,a jd' ta weu;sjre;a Th jdf.a
ldm udre l<d' ta weu;sjre;a
Th jdf.a ;sr fr udre l<d' ta
weu;sjre;a Th jdf.a yqKq msh

f iy;slh;a
wrf.k ;uhs
fjdIsxgka kqjrg
.sfha' fukak" wms
wdodhu je lrkak
ie,iq yo,d
;sfnkjd' fukak
je noao je lr,d
;sfnkjd' fukak
wfma iy;slh lshd
fmkakqjd' cd;Hka;r
uQ,H wruqo, <g
hkak wjYH jk
iy;sl imQK lr
.ekSu fjkqfjka ;uhs
;uqkakdkafia,d f
noao je lf<a'

B<g wjYHj ;snqfKa

;ju md,sfka;=jg bm;a lr,d


keye' yenehs wo cd;Hka;r uQ,H

fudllao@ cd;Hka;r uQ,H wruqo,

wruqo, f,dalh mqrd fmkakq lr

<g hkak l,ska iykdOdr

;sfnkafka" f,dalhgu fokafka tl

lmamd lrkak kE' iykdOdr l

fldkafoaishhs' oeka ta f.d,af,da

lmamd lr,d ta iy;slh;a .;a;d'

lsKsh hq;=hs fldkafoaish

ta iy;sl fol wrf.k ;uhs"

oukafka keye' lsKSu fyda

;uqkakdkafia,d cd;Hka;r uQ,H

fkdlsKSu wdKavqf leue;a;hs'

wruqo, <g .sfha' fukak" wms

wo cd;Hka;r uQ,H wruqo,

n je lrkak fhdackd f.ke;a

f,dalhgu lshkafka" ;ukaf.a

;sfnkjd' iykdOdr lmamd lr

whjeh mr;rh wvq lr.kak

;sfnkjd' wh jeh mr;rh wvq lr

lshk tlhs' tprhs lshkafka'

.ekSu i|yd lghq;= iqodk lr

whjeh mr;rh wvq lr.kak"

;sfnkafka" lreKdlr wmg wdOdr

keo@ f md,dfka;=j fl

wdodhu je lrkak' hou wvq

fokak lshk tl ;uhs t;ekg

wkqu; lrkak kEo@

lr.kak Tprhs lshkafka'

.syska ;uqkakdkafia,d b,af'

l<d' ;j weu;sjrfhla tk
fldg ldm udre lrkak" ;j
weu;sjrfhla tk fldg yqKq msh
lrkak" ;j weu;sjrfhla tk
fldg fmd,sIa lrkak" fudllao f
isoaO fj,d ;sfnkafka@ uyckhdf.a
Okh fka' ,s ixfoaY yd g,a
h;, myiql .re weu;sjrhd
remsh,a y;<siafo,laI yegoyila
jeh lrkjd" ;ukaf.a ks, ksjdih
w;ajehd lrkak' f rf
ck;dj fjd wkqu; lrkak

ta ;rla fkdfjhs' rdcH


jHjidh ixjOk weu;sjrhd

lshkafka@
wms f md,sfka;=f ta

ta wkqj ;uhs fvd,

wdodhu je lrkak fudllao


lrkak ke@ ;uqkakdkafia,d

,shk 2'2l Kh uqo,la wkqu;

;ukaf.a wud;HdxYfha w;ajehdj

.ek wyk fldg kka idkdhl

cd;Hka;r uQ,H wruqo, <g

fj,d ;sfnkafka' wms oek .kak

fjkqfjka" m%;sixialrK

wud;Hjrhd lshkjd" iykdOdr

hkak l,ska" uehs udifha 02jeks

leue;shs" fu;ekska tydg ;sfnk

fjkqfjka uqo,a b,a,kjd' u;l

,ndu wdKavqf m%;sm;a;sh

od f n l mkj,d Tjqkag

wfma tl;d fudkjdo lsh,d'

;nd .kak' wud;HdxYhla yokak

fkdfjhs lsh,d' f;a j.d lr,d" ta

fmkajkak ta iy;slh w;g .;a;d'

f md,sfka;=j tajd oek .kak

fkdfjhs' w;ska f.dvke.s,s

o,a, lv,d" taflka f;a ksIamdokh

f iy;slh;a wrf.k ;uhs

kE' uu Bfha w.%dud;Hjrhdf.

yokak fkdfjhs' rdcH jHjidh

lr,d" ,xldjg foia wdodhu

fjdIsxgka kqjrg .sfha' fukak"

ka f .ek weyqjd' cd;Hka;r uQ,H

ixjOk wud;Hjrhd - l ydIs

f.fkk f.dhdg iykdOdrhla

wms wdodhu je lrkak ie,iq

wruqo, yd wm w;r we;s lr .;a

wud;Hjrhd- ;ukaf.a wud;HdxYfha

fokak ue<s fjkjd' rn j.dj

yo,d ;sfnkjd' fukak je noao

tl;d fudkjdo" f Kh ljod

m%;sixialrKh fjkqfjka b,a,kjd

lr,d" ta rn j.dj wdrlaId lr,d"

je lr,d ;sfnkjd' fukak

fjkl fokjdo" Kh m%udKh

remsh,a ,laI 600la' ;uqkakdkafia,d

tal b;d miaika lm,d" ta

wfma iy;slh lshd fmkakqjd'

fldmuKo" tu Kh f.jkafka

wkqu; lrkjdo tal@ ;ukaf.a

,efnk ls l wdrlaId lr,d" ta

cd;Hka;r uQ,H wruqo, <g

fldfyduo lshk f ldrKd' tajd

;sfnk wud;HdxYh m%;sixialrKh

ls flka wmg foia wdodhula

hkak wjYH jk iy;sl imQK

f md,sfka;=j oek .kak kE

lrkak f md,sfka;=j remsh,a

f.k fok f.dhdg iykdOdr

lr .ekSu fjkqfjka ;uhs

keoao@

kshuqjd

14
iod f,k ienE ;rej

re Wkaudohlska fmf<k ,dxflah iudch f jk g


ienE ;rej fidhd .ekSug nej ;re fmfkk ;;ajhlg
weo je we;' tfy;a f jHc ;re w;r iod fkdksfuk u
lshk ;rejla ,dxflah iudch hd hq;= u`.g t<sh foka wyia
.ef by<skau nenf,a' ta t<sfhka u`. olsk ,dxflah iudc
jHdmdrh fkka k bhg wefokafka ta t<sfhka w;a f,dj
wdf,dalu;a lsu i|yduh' ta ksia ;rej wka lsisfjl= fkdj
frdayK fr k ta wiydh foaYmd,{hdh widudkH ksidh
fkdmiqng ma,jjdhdh' Tyq ,dxflah iudch tf;la .uka l<
wre udj; fjkqjg w;a udj;la lmd kafkah' ta 1964 uehs
14 k tys wdrNl mia msve,a, lmks' ,dxflah ksOkSkaf.a
kshuq mCIh" c''fm' Wm; ,nkafka todh' ta uyd jHdmdrhg
kdhl;ajh ka uyd kshuqjd Tyqh' fr ifydaorhdh'
1971 wfm%a,a uy kvq Nd.fha wmrdO hqla;s ksYaph
fldika iNdj yuqf Tyq ka idCIsh furg muKla fkdj
f,dalfha ma,jjd b;sydih ;=,o iqfYaIS igykla ;nd we;'
tu kvq jd;dj iy ;j;a ,sh,s mok lrf.k z71 kvq Nd.h(
frf.a yDoh idCIshZ kka lD;shla miq.sh uehs 14 k fld<U
uyje,s flaJfha t<s oelaKs' tys l;D jQfha l,la c''fm'
l%shdldlhl= jQ Wfoaks iuka l=udr iyDohdh' ghsma msgq 12"000

lg wl jQ tu
kvq jd;dj furg
b;sydifha >;u
kvq Nd.h jQ w;r
thska
f;dard.;a
idrh fuu lD;sfha
we;=<;ah'
OfkaIajr
md,kh"
tys
wlrKh yd kS;sh
wNsfhda.hg
,la
lrka
fr
ifydaorhd
tu
kvqf ka idCIsh
ksiqre
uvq,af,a
muKla
fkdj
iuia;
,dxflah
iudcfhao furg oaj;=ka l,dlrejka" muKla fkdj f,da
okkaf.ao fk;a wer ne,Sug md;% h' frdayK ifydaorhdg
iy c''fm'g wj,do k.k i;=rkag wm lshkafka" zfrf.a
yDoh idCIshZ lshjd n,k f,ihs' frdayK fr kue;s ta
,k ksia foaYmd,k ;rej f kreu iudc l%uhg jvd
fld;r k Wilska ,kafkaoehs tg mila jkq we;'

hd *ia - ck;dj f,dia

ksia j.hdg w;ajk iajdNdl m; mjd fj<|du


msKsi fhdod.ekSu Okjdofha iajNdjhhs' Y%S ,xldj
;=< f jk g we;s ;sfnk .xj;=r Wjka mSvdjg m;a
ckhdf.a l l<" fokdj l=Kdf.k lEu i|yd f kj,
O ckudOH iy fYaIfhka rEmjdyskS pek,a fmdrlk
wkaou gq g fgl yslsf;a neh' wms ;uhs ta ksiqkaf.a
l ne,Sug uq,skau .sfha" wms ;uhs *ia lshka ksiqkaf.a
lror l=Kdf.k lEug f kj, rEmjdyskS kd,sld w;r
we;af;a ksula ke;s fmdrhls' bKjgla j;=f neif.k
lgm;a ksiqkaf.a uqj.g uhsla tl w,a,d Tf kd,sldj

muKhs wmsj n,kak wdf' wmsg Wo lf<a' uq,skau


wdfj Thf.d,af,d' Thf.d,af,d ksjka olskak
k' wms uq ykau Thd,f.a kd,sldjg msx fokjd
wd joka Tjqka ,jd f;m,jdf.k f,dalfha
udkqIShu wdh;k ,xldf rEmjdyskS pek,a
njg ujd fmkaug ta ta kd,sldj, ksfolhska
o,k oe,s,a, gqju wmsgu ,ecd isf;a' fgl
llao oefka' ukao ksiqkaf.a l fmkak fmkakd
,dxflah iudch wekaug ork Tjqkaf.a zudr igkZ
gq gh'
hqoaOh" iajdNdl m;a" mam;alu" IK"
wl%l;d f wd fndfyda ldrKdj, ,xldf
ckudOHj,g k l,a, ufh' ta ksid oeka ,xldjg
f m%Yak l;d lsug" tajdg tfrysj igka lsug
iudc jHdmdrhla wjYH ke;' ckudOH uqo,d,s,d
ta ldhh ;s;g lr;s' .xj;=frka miq f,vla"
ksjdi m%Yak" Bg miq kej; kshh" f ish,a, udOHhg
,dN u ;rlrk" ;u kd,sldf ckm%sh lr .ekSug ;sfnk
fjiaj,d.;a wdYSjdohkah' ksiqkaf.a l l=Kd lEu yer
ta lska f ud.h f udOHyshkag lsisfia;a wod< ke;'
ksiqka lg m;a jk ;rug Tjqkaf.a i;=g jef' fjdg
wiqjk ksiqkaf.ao brKu .xj;=f .idf.k hduh' lg
m;ajk ksiqkag wdOdr l< hq;=h' ta;a z*iaZ ug o,kafka
wehs@ ta we;a;gu ksiqkag wdorh ksido@ ;u ,dN u ;rlr
.ekSf lEorlu ksido@

ysre lsrKska mkakrh ,enQ orefjda


;

reKhskaf.a
YsIHhskaf.a
hq.
ldhNdrh l:dlrk g th tlu
jpkhlg imsKavkh l< yels nj f,kska jrla
lSfh' tk bf.k .kak hkqhs' tys Tyq ;j;a
fohla lshhs' tk bf.k .kafka fudkjdo@
bf.k .kafka flfiao@ merKs iudch fjkqjg
w;a iudch tk fldhqksia iudch f.dv
ke.Sf" ta i|yd YsCIKh ,ef" mqyqKqj iy
wOHdmkh ,ef j.lSu megfjkafkao ;reKhska
yd YsIHhka u; nj f,kska wjOdrKh lrhs' ta
w;a iudch f.dvke.Su i|yd bf.k .kska
igka lrka igka lrk .uka bf.k .kska
th Nd;hhg keSu i|yd ;u ysfhka igka
jeKq YsIH mrmqrlg Y%S ,xlslhska jYfhka wms
ysl lshuq'
;u fm!oa.,sl wNsu;d: mfil,d f
lg m;a iudch" kdY lrd wefok iudch
bka uqojdf.k" hqla;sh" idOdrKh" ieug w;a
oekqu ,ndu fmroe lrf.k ;u ;j,ska
mjd jkaf.jd igka l< iy lrk isiq mrmqrla wm i;=h'
yeu cQks uilu 20 fjks k re isiq kh kka iurkq
,nkafka ta .uk fjkqfjka ;ukaf.a W;= l=iqu mqol<
Tjqkag lrk Wmydrhla f,ih' ;u u,a lel=jka ; i;=rd
iska mqiaid oud y lroa;a ;u W;a;=x. wruqK fjkqfjka
fkdisfok thlska iy ihlska igka je ta ,dxflah re

kshuqjd

fmd

fYa
I
dx.
,s
l,a

mx;sh

fmd,slal iqmqre yg mrlal= w;fr <uhs wdmq


.xj;=rhs" tkak ;sfhk .xj;=rhs" kdh .sh tajhs" hkak
;sfhk tajhs .ek l;d l<d'
.xj;=r keoao <uhsfka fmd,slal .xj;=rg .yf.k
wdjd jf.a mx;shg lvd jeK'
.= fudksx i jika;sh lsjqfj wkqreoah yd
fyd/yska n,k .uka'
fudk .=o <uhsfka' fl uy tmd lrmq fudaksx
tlla' fmd,slal lshoa wkqreoah zweoao WUgZ
lshkak jf.a jika;shg ksfhj'
wehs i tfyu lshkafk''' f.g mia lKahla
jegqKo@ mdr hgjqKdo@ uxcqjg l=;=yf,a'
kE <uhsfka''' tfyu lrorhla jqfKa kE' n,kakfld
toa udj f;uqKfk' fmd,slalg lsjg u jf.a
ys;=K' f;uqK lsjqjg f;, n;ajqKd'
i f;p tlg Th ;r wmafik f.j,a j;=rg
hgfj" f.j,a kdh .sh ksiaiqkag" mjqf, wh
mKmska je<Kq ksiaiqkag fudkj ysf;kj weoao
i' uxcqj ysjla jf.a we;a;lska ou, wekak'
y y <uhsfka ta wudrej uu fkdokakj fkfuhs'
fmd,slal ;djld,slj mrdch ndr.;a;' ux
lshkak yefj jeiafi ;ru''' tal fkfuhs <uhsfka"
n,kakfld <uhsfka wdKavqj rKre ieureu jeiaig
hg .eyejqjfk' fmd,slal jug is.ak,a od,d ol=Kg
lemqj'
uyskao uy;a;h yshk .xj;=r" kdhhE fkfuhs
fudkj ;sn;a i;shla iurkj fkao i' lksh
wjfhka lsh, fmkakqj'
ke;=j <uhsfka' .xj;=r k wo wdj" fyg neiaid'''
tfyuo hqo ch.%yfK' tal yeuodu ;sfhkj' iurkafk
ke;=j fldfyuo@ fmd,slalg fyK yemsh'
tfyk uyskao uy;a;hhs" thdf. lhhs yeuodu
lE .ykafk fldh Tj Wiaikj lsh,' wjqre y;la
.sys,a,;a hqoafo u;la lr, ksiaiqkaf. Tjg ;ukaf.
foaYmd,fka niai .kak lshk l;djlafk' uxcqj
ySkshg oe,s msys mdrla weoaod'
oeka rdcmlaI l,a,sfh whg jevg hkak jf.a
mlaIK biairy lgW;a;r fokak hkak fj,d' ta
ysf;a wudrejg rKre ieure ;sh,d zfufy wfmka
m,s.kakfjdaZ lshkak yokj' yenehs oekak ksiaiq
tpr wkaokak nejqKd ux ys;kafk' l=reKd., odmq
jefv;a jeiai msg od, wl=<kak jqKdfk' iuk;a
;=jdf, mErej'
<uhsfka n,kak ojia folhs jeiafi''' n,kak fjp
kdihla' fmd,slal l;dj l,ska g%ela tlg .kak
nej'
kdfi lshkafk i''' uyskaof. wdrlaIdj .ekhs hqo
ch.%yfK l=Kk jefvhs jeiaig fya,d .sh tlo@
uxcqj;a yrygu ysh'
kE kE <uhsfka''' n,kak fld<Uhs" wrKdhlhs fjp
jef' ksiaiq lS odylg m%Yakhla jqKdo@ lrkaku
fohla ke;s ;ek fmd,slal j;=rg neiaid'

isiq mrmqf l:dj b;sydifha lsisfkl uelS hkq fkdue;'


th uld oeugo fkdyelsh' j;auka isiq mrmqrg tu l:dj
wOHhkd.drhlauh' ta wOHhkd.drhg je bf.k .; hq;=
foa fndfydah' th t;ru fmdfydi;ah' bka f,kska lsjd
fia j;auka isiq mrmqrgo wmg lSug we;af;ao wOHhkd.drhg
jkak bf.k .kak igka lrkak igka lrka bf.k .kak'
w;a f,djla i|yd'''

.xj;=r nysk ojiaj, uyskao, Ysrka;s, .xj;=r


n,kak hkj f*dfgda od, ;shkjk oelal' ta;a thdf.
uyf,dl= fld<U f,dlafld ldgj;a ksiaiqkag iyk
fok jefg nyskak nejqKd' fof.d,a,kaf.u wdKavq
fl,af, m%;sMf,a N=la;s kafk isoaO jqfKa wysxil
ksiaiqkag' myq.sh ldf, zf.dv l< fuys j.=re uls
- ta u; oeka mqrjrhlsZ lsh,d jer ixjOkhla lrmq
wdKavq" j.=re f.dv lr,d zfj,a hdhg uqyqK,d
iqkaor bvula Tng;aZ lsh,d l=Koa nlx ks,df.k
ysgmq wdKavq fjg j.lshkak fk' ,ec ke;=j oeka
fndrejg f*dfgda od.kak yokj' cfm r;=;rej
fkd;sfnkak iEfyk fofkla nv.skafk' Y%uodfk
fkd;sfhkak f.j,a iqoao lr.kak tl ;j l,a hkak
;snqK' iukf. l;djg fldfvdafj b|, ysiahdj
w;amq .ymq tl fmd,slalg msysfhka wekak jf.a
jqKd'

cqks 2016

b;s

iudc fjkilg'''
rg ;=< foaYmd,kfha
lsish wrdla;ajhla"
l,amhla i|yd jQ
foaYmd,k la;hla
ksudKh fjka
;sfnkjd'

kshuqjd(-Tn mjik f
foaYmd,k la;h yd tys
fYaI;djh ;jrg;a meye,s lf<d;a@
,aka is,ajd ifydaorhd(- fyd|hs" f
wdKavqj yeK ye n,kak' f wdKavqj
yefKa g fmr jf.a n,hg wdmq mCIfha
Yla;sfhka fkdfjhs' uyskao rdcmCI
md,khg tfrysj rg ;=< u;=jqK frdaOh;a"
rdcmCI md,kh fmr<d oeug fmrg wdmq"
ls%hd;aul jqK O foaYmd,k yd is,a
iudc lKavdhj,;a uey;afuka rdcmCI
md,kh |jegqKd' tys w;=re M,hla f,i
f yjq,a wdKavqj n,hg wdjd' tal ;uhs
we;a;' n,hg wdmq wdKavqj rdcmCI md,kh
mrdch lsug odhl jqKq" hymd,kh
n,dfmdfrd;a;= jqKq" ck;djf.;a iudc
n,f.hkaf.a;a n,dfmdfrd;a;= blaukska
lvl<d' oeka f wdKavqj yeug iDcqj fyda
jl%j odhl jQ mqoa.,hka yd is,a ixOdk
l,lsug m;afj,d' Tjqka wdKavqfjka bj;a
fjka bkakjd' tfy;a ta fjkqjg Tjqka
g fmr jf.a rdcmCI l,a,sh fj; hkafka
keye' fudlo" rdcmCI frdaOh ;uhs
Tjqkaf.a uQ,sl foaYmd,kh jqfKa' Tjqkag
YS%,'ks'm'h fj; hkak;a neye' tafl nd.hla
wdKavqf b;s ndf. uyskao wf;a' tjeks
;;ajhla ;=< Tjqkg w;a l,amhla f;dard
.ekSug n, lr, ;sfnkjd' f ;;ajh
t'cd'm' wdKavqjla tmd jqKdu YS%,'ks'm'hg yd"
YS%,'ks'm'h tmd jqKdu t'cd'm'hg .sh ir,
pl%h fjkialr, ;sfnkjd' ta wkqj ;uhs
foaYmd,k f l,am foaYmd,khla i|yd
meye,s la;hla yd jqjukdjla ksudKh
fjka ;sfnkafka'
kshuqjd(- fyd|hs" f ;;ajh ;=< c''fm'
ldhNdrh l=ulao@
,aka is,ajd ifydaorhd(- meye,sju"
ksudKh fjka ;sfnk f iqfYaIS
foaYmd,kh ;=< l,am n,f.hla
yslsf bv jr fjkafka c''fm'g'
l,am n,f.hla f.dvke.Sf yelshdj
;sfnkafka c''fm'ghs' f jkg j.lsjhq;=
mCIhl ldhNdrh bgqlrka bkafk;a
wmhs' f ish ;;ajhka ;=< ck;djf.a
Yajdih fkka ku wm fj; ,efnka
;sfnkjd' g fyd|u WodyrKh ;uhs
miq.shod meje;ajQ .=re iuqmldr Pkaofha
wfma ,xld .=refiajd ix.uh bm;a l<
lKavdhug w;s YsIag chla ,eu' ta
jf.au wfma uehs kh;a ldf.a;a wjOdkh
kd.;a tlla jqKd' uehs kfhka miq rg
;=< jemqru l:d lf<a c''fm' .ek' ta
jf.au f .xj;=r m; f,dfj;a ck;djg
iyk ,ndu i|yd fmd ck;dj Yajdih
;enqf wdKavqf wdh;k .ek fkfjhs
c''fm' .ekhs' ta jf.au ck;d whs;Ska i|yd
lrk igkaj, ^fYaIfhka fmdfydr iykh
lemSug tfrysj f.d igk& fmruqfKa
ysfha c''fm' hs' g wu;rj rf wnqoh
.ek jegySula yd thg ienE i iys;
jevms<sfj<la ;sfnkafka c''fm'g nj
oeka fndfyda fokd okakjd' f ;;ajh ;=<
mj;sk foaYmd,k la;h msrf l,am
ck;d n,f.hla f.dvke.Sug wmg fyd|
bvla jr fj,d ;sfnkjd'
kshuqjd(- fuys Tn mCIhg ;sfnk
wNsfhda. fudkjdo@ miq.sh kj, mCIfha
wnqo ;sfnk njg jhsk bod mqj;aj;
jd;djl=;a m<lr,d ;snqKd' f .ek lsj
yelafla l=ulao@
,aka is,ajd ifydaorhd(- T Okm;s
l%ufha fmd wnqoh;a" f fudfydf;a

cqks 2016

15
03 msgqfjka
wdKavqj uqyqK fok uQ,H
wnqoh yd wNHka;r wnqo;a"
jir 68l Okm;s md,kfha
wid:l;ajh;a iska ksudKh
lr ;sfhk f fYaI foaYmd,k
;;ajh wmg jdisodhl nj
Okm;s md,lhka yd n,h
wysjQjkao okakjd' ta ksidu
f ;;ajh ;=< wfma mCIfha b
.uk keje;aug f wh O foa lrkjd'
ue;sjrK l%u fjkialsf isg wj,do
ke.Su olajd fkdfhla foa lrkjd' ta;a f
foaYmd,k fudfyd; ck;djf.a;a mCIfh;a
i;=rkag jdisodhl fudfyd;la fkfjhs'
ta ksid wmg tfrysj Tjqka blrk ndOd
jydu merof yelshdj wmg ;sfnkjd'
jhsk mqj;ajf;a m%jD;a;sh yd uv ,smshg wm
ms<s;=re u;a iu rf ck;dj ta fndre
m%;sfCIam lrk ;ekg wdjd' ck;d uqla;s
fmruqK m%;sfCIam lrkjd fjkqjg Tjqka
wj,do m%;sfCIam l<d' tu wj,doj,g wms
b;du id:lj uqyqK ,d tal merjd'

kshuqjd(- c''fm'g tfrysj fujeks


wj,do kej; tk tlla keye lsh,d Tn
ys;kjo@ wj,doj,ska mCIhg ydkshla
we;af;u keoao@
,aka is,ajd ifydaorhd(- wmg reoaOj
wfma mx;s i;=rka wj,do yd uv .ykafku
wmg ydks lrkak ;uhs' Tjqkaf. wruqK
oeka wm fj; f.dvkef.ka ;sfnk ck;d
Yajdih m lsu ;uhs' Is; foaYmd,lhka
l,amkd lrkjd" Tjqka jf.au wm;a Is;
jqfKd;a fyd|hs lsh,d' wvq .dfka iudch
tfyu ys;kjg Tjqka leu;shs' ta;a b;sydih
mqrd uyd lemlsj,ska" wdoYhkaf.ka ;
m;Hd.fhka wm rf kd.;a Yajdihla
;sfnkjd' tal kak ldgj;a neye' ta ksidu
;uhs wmg ck;djf.ka ria lsug wmg uv
.eyqju uv .ymq wh ck;djf.ka m%;sfCIam
fjkafka'
f wj,do" uv" l=uka;%K yd ndOdls
bjrhs lsh,d wms ys;kafka keye' wm
,nd.kakd ch.%yK je fjkak" je
fjkak" Okm;s l%uh;a tys wdrCIlhskq;a
wnqohg hkak" hkak Tjqka wmg tfrysj
lrk m%;sma,jld lghq;= je lrd' ;j
;j uv wj,do k.d' bka tlla meye,s
fjkjd' ta" Tjqka j, nj;a wm ch.%yKh
lrd hk nj;a ta ksid wms ndOd fkdi,ld
uv wj,do fkdi,ld tajd mrdch lrka
fmrg hkak iQodk lshk tl;a tjeks
foaj,ska wfma .uk k;r l< fkdyels nj;a
wjOdrKh lrkjd'
kshuqjd(- fyd|hs wjidk jYfhka f
rf ck;djg f fudfydf;a Tn lrk
foaYmd,k wjOdrKh l=ulao@
,aka is,ajd ifydaorhd(- Okjdoh
;=< Okm;s wdKavqj,g;a" j;auka t'cd'm'
- YS%,'ks'm' yjq,a wdKavqjg;a ck;djf.a
tlu m%Yakhlaj;a i|kak neye lshk tl
oeka mru i;Hhla' ta ksid oeka ck;dj
l< hq;af;a" fuf;la l,la lrf.k wdmq
;gqudre foaYmd,k lS%vdj k;r lr,d" kj
foaYmd,k .uklg fm<.eiSuhs' ck;djf.a
whs;Ska fjkqfjka igka lrkak wm iQodk'
oekq;a igka lrkjd' ta jf.au kj iudc
wdl l%uhla yokak wms iQodk' ta i|yd
wmg ck;djf.a iydh wjYH fjkjd'
j;udk l%ufh;a j;auka md,kfh;a wnqoh
olsk" hym;a rgla" fyd| wdlhla m%d:kd
lrk ish i{a{dksl n,f.j,ska wms
b,a,d iskjd" ;jrg;a ck;djg j,au;a
ug bv fkd kj iudchla ksudKh l<
yels md,khla i|yd wjYH ck;d n,h
f.dvke.Sug wm iu tlajkak lsh,d' tys
fmruqK .kak wm iQodk' oeka ;sfnkafka
iudc n,f.j, yd ck;dfj.a j.lSu
yhg bgqlsu muKhs' ta i|yd wm iu
w;aje,a ne|.kak;a lsh,d wm b,a,kjd'

wdKavqj Kh'''

n nr mgjk wdKavqj" foaY uqo,a fidhd


.ekSug ;j ;j;a Kh .kska is' ta w;r
cd;Hka;r uQ,H wruqo,ska .kakd Kh
fjkqfjka rdcH wdh;k l=Kd oef
fldkafoaisho bgq lrka is'
f ish,a, idrdxY l< g tlla meye,sh'
ta Okm;s l%uh ;=< ,dxflah wdlh f.dv
.ekSug lsis md,l lKAvdhulg fkdyels
njh' tfiau Kh W.=,ska rg uqod .ekSug
j;auka md,khgo fkdyels njh' Khg lk
wdlhla fjkqjg ksIamdok wdlhla
yeug fudjqkag fkdyel' wdKavqf tlu
wruqK" oji f.jd .ekSug ;r uqo,la
flfia fyda fidhd .ekSuh' ck;dj u; n
nr mgjkafka ta wkqjh' tneka oekg mgjd
we;s widOdrK je noao zIK noaolaZ fkdj
j;auka md,kfha nelu fmkajk" Tjqkaf.a

05 msgqfjka
wkqlmd rys;lu
fmkajk znv jvd
.ekSf noaoZ f'
Yd, uQ,H
wnqohla njg m;aj
we;s j;auka wdl
wnqofhka ug
fyda Kh W.=,ska
rg;a wkd.; mrmqr;a
.,jd .ekSug ienE f,iu jqjukdh' wmg
oeka b;sj we;af;a" f n nrg lr .eiSu
fkdj" Khg lk" n .yk j;auka Okjd
wdlh fjkqjg ie,iq iy.;" ksIamdokh
u; mok jQ wdlhla i`oyd kj md,khla
ksudKh lsug fmruqK .ekSuh' ta i`oyd
wjYH ck n,h f.dv ke.Suh' kk
iudcjd iudchla fjkqfjka lghq;= lsuh'

wi;Hhg tfrysj'''

11 msgqfjka

ksjdi wviaisfha ;eh'


by; lreKq lsysmh h<s u;lalr .; hq;= jkafka" oekqu
;=< i;Hh fmrg wdf fl;r Ialr;d ueoo hkak f;are
.ekSu i|ydh' ta" oekqu ;=< jk tu i;Hh wo;a udkj
j.hdg fiajh lrhs' tfy;a ta nj jgyd fkd.kakd ksid
wi;Hh ;=<u j;a ug W;aidy orhs' wi;Hhg tfrysj
i;Hh lrk wr.,h ;ju wjika ke; j;udkfhao mj;S'
tfy;a i;Hh kkq we;' ta flfiao hkak <g l;d lruq'

hq. fmr<s'''

11 msgqfjka

id md,kfhka yd jevjijdofhka neglE f.dka" llrejka" YsIHhska" idudkH ck;dj


fukau idf.a hqo mrdcfhka fyn;a jQ yuqod fldgiao f.dkq lr.kska ixOdkd;aul
ikakoaO wr.,hla u.ska id md,kh fmr<d oeug f,kska kdhl;ajh ka fnda,afIla
mlaIhg yels h' fuh b;sydifha iqfYaIS wjia:djla jQfha jevjijd reishdj Tlaf;dan
ma,jh iu. iudcjd ug msiSuhs'
f wdldrhg b;sydih fjkia l< wr.,hka ms<sno wjOdkh fhduq lsf fmkS hkafka
mSvdjg m;a jQjka iska ;uka mSvdjg ,la lrkakg tfrysj islrk ,o wr., Tjqkaf.a
fm!oa.,sl leue;a;u u;u isjqjla fkdj ta fudfydf;a mej;s iudcuh jqjukdj ;Dma; l<
njhs' f iudf,dapkh;a iu zb;sydih fjkia l< wr.,Z ,sms fm< iudma; f'

rg lKmsg'''

12 msgqfjka

c''fm' kdhl wkqr idkdhl ifydaorhd'''


ck;d uqla;s fmruqK foig t,a, lrkjd' mrdchg m;ajQ lKavdhf;a n,hg wdmq lKavdhfu;a
jrm%ido wys jqKq lKavdhj,;a fmd i;=rd njg wo m;afj,d ;sfnkafka ck;d uqla;s
fmruqKhs' Tjqkaf.a fmd i;=rd njg m;au .ek wms i;=gq fjkjd'

foaYmd,k uKav, iNsl ,d,aldka; ifydaorhd'''


wf;ka m;ajqKq wdKavqjla blaukg ck;djg tmd fj,d keye' ta;a Pkaoh ka ck;djg;a is,a
ixOdkj,g;a f wdKavqjg Pkaoh kakd lshkak ,echs' ta ksid wjia:dj Wod fjka ;sfnkafka
f iudc l%uh fjkia lrk foaYmd,kh lrk c''fm'ghs' ta ksid mCI kdhlhskag uv .ykjd'

c''fm' m%Odk f,al ,aka is,ajd ifydaorhd'''


ck;dj fldhs ;r fndre m%jD;a;s ms<s.kakjdo lshkjd k lshqndj l=vd <uqka uia lr ka
lrkjd hehs weuldj iska f.dvke.+ m%jD;a;shlg /j lshqndf <uqka 14"000la weuldjg
hjkak trg ck;dj lghq;= l<d lsh,d' tksid idudkH ck;dj w,af,a me,fjk fndre mjd
Yajdi lrk ;;ajhlg m;afj,d' Okjdoh iska f iudcfha f.dvk.d ;sfnkafkau ;Hdj
Yajdi lrk ck;djla' ta ksid ;uhs fuu ;Hdjkag tfrysj ck;dj iu ixjdohla wjYH
fj,d ;sfnkafka' fudlo" f ;Hdj wjika jk fohla fkdjk ksid'
,xldf c''fm' ;r m%ydrhg ,lajQ ;j;a mCIhla keye' 1965 f.dvk.mq mCIhg 1969u
we;a; m;a;frka wj,dohla k.kjd ck;d uqla;s fmruqK lshkafka iu.s fmruqKg myr
fokak ;reKhska tla/ia lrk iS'whs'ta' flukla lsh,d' f wj,doh fl;r n,j;a jqfKao
lshkjdk 1970 cQ,s udifha frdayK fr ifydaorhd ziS'whs'ta' ldrfhdaZ kka iuka;%Khla
mjd mj;ajkjd' 71 wr.,fhka miq iu.s fmruqK wdKavqf b,x.r;ak uy;a;hd lsjd" c''fm'
n,hg wdjd k wjqre 05g wvq <uhska iy 55g by< mqoa.,hska urd oukjd lsh,d' fldmuK
wi;Hhla jqj;a th ck;dj ms<s.;a;d' ta ksid fndrejla iudc.; lrk fj,df thg ms<s;=re u
w;HdjYHhs' wmsg whs;shla ;sfnkjd" fndre wj,do me<fjkak l,ska bj;a lrkak'
f ;rug wj,do .ymq mCIhla wog;a fomhska isgf.k bkak tl .ek wdvnrhla ;sfnkjd'
frdayK fr ,dkai j.fha ld tll hkjd lsjd' talg fr ifydaorhd fyd| W;a;rhla
kakd' zudj fld<fmd;l ;sh,d weof.k hkak lsh,o wfma idudlhkag lshkafkaZ lsh,d' wo;a
wfma i;=frda lshkjd c''fm' idudlfhd la oa kdhlfhda iem kjd lsh,d' tfy;a wfma
mCIfha ifydaorjre okakjd wms fudk jf.a iemlao kafka lsh,d'
wms fmkS bkafka i;Hh fjkqfjka muKhs' wmsg wj,do k.kafka" mqoa.,sl ;rylg fkfjhs'
ck;djf.a iydh ,ndf.k c''fm' fmrg wdfjd;a Okjdofhka iem k uy;ajrekag ta iem
wys fjkjd' tal mx;s m%Yakhla' ta iem ke;sjqKdu Tjqka fldamhg m;afjkjd' ud fia;=x jfrl
lsjd zwms wfma id:l;ajh ukskafka ;=rkaf.a m%Yxidj,ska fkdj i;=rka kk fldamdIaG
r y`kaZ lsh,d' wms wfma jef yhg lrk ksid wmsg uv .ykjd' wms Okjdohg tfrysj
foaYmd,kh lrkafka ke;ak Tjqka wmsg fudlgo .ykafka@ wkqr ifydaorhdg wj,do k.kafka
Tyq yhg jev lrk ksihs' i;=rka mCIfha wnqo ;sfhkjd lshkafka wms w;r ifydaor;ajh je
ksihs'
wfma i;=frda c''fm'g wj,do .y,d wmsj wj,do ;=< ysrlrkak yokjd' wms ta wj,doj,
ysrfjkafka keye' f,kska reishdkq idys;Hfha lshukla Wmqgd olajka fufia lshkjd' zjiald
keu;s n<,d fydka weyqlka fohs' .gu ldf.k hhs'Z ta ksid wms wfma i;=rkag lshkjd Tn,d
wmg .yk wj,do wms ndr.kafka keye' Tn,du tajd ;shd .kak' ta wj,do w;S;fha;a wdjd' wo;a
tkjd' fyg;a ta' kuq;a c''fm'g mejreKq ldhh b;d fydka lrkjd' ch.%yKh f;la fmrg
hkjd' nqrk n,a,kag Tfya nqrkak lsh,d wms wfma .uk hkjd'

kshuqjd

ck;d uqla;s fmruqfKa uOHu mqj;am;


464$20' mkaksmsh mdr me,j;a;' n;a;ruq,a, r' 0112-785612 Email: niyamuwanews@gmail.com

2016 uehs kfha u;l igyka'''

f whqla;sh ;j;a mrmrdjlg


Wreu lr h hq;= keye
ck;dj yuqf we;s f;dard.ekSu
;uka uqyqK fok mSvdjg hg;a jkjdo
ke;ak Bg tfrysj igka jkjdo
hkak nj m%ldY l< c''fm' kdhl
wkqr idkdhl ifydaorhd" mSvdjg
hg;aug wlue;s ish ck;djg ;u
mlaIh iu. w;aje,a ne|.kakd f,ig
wdrdOkd lr isfhah'
Tyq f nj mejiqf cd;Hka;r
llre kh fjkqfjka miq.sh 01jeks
k fld<U wdiS msfha mej;s r;=
uehs k /,sfhah'
f widOdrKh" whqla;sh ;j;a
mrmrdjlg Wreu lr h hq;= keye'
f igk wfma mrmrdj iska wjika
lrkq ,nk nj iy;sl f,i m%ldY

lrkjd' kj wdlhla kj iudchla


fjkqfjka ck n,h f.dvk.k f
uehs k fldj ta igfka m<uq
mshjrhs' Tyq wjOdrKh lf<ah' fuys
jerg;a woyia oelajQ wkqr idkdhl
ifydaorhd ;u l;dj wjika lrka
fufia mejiSh'
f rf cd;sjdohg tfrys cd;sl
iu.sh f.dvk.k ish fokdf.a
iu whs;sh ms<s.kak tlu fldjhs
;sfhkafka' ta" cfm fldjhs'
tlsfkld u; hefmk W;=f;a
ol=fKa;a cd;sjdoh uqukskau mrdch
l< hq;=hs' wms l,ska fl r Odjk
;r kqjd' rdcmlaI md,kh f.or
hejd' oeka wms m%fY fj,d ;sfhkafka

wmg f rg yef
wr.,hla ;sfnkjd
rks,a - ffu;%S - uyskao f rf
jevlrk ck;dj YsIH ;reK ldka;d
f.d jr ishu ck fldgia /jgd
we;s nj mejiQ c''fm' m%Odk f,al
,aka is,ajd ifydaorhd" tu n,f.
talrdYS lr.kska rg f.dvke.Sug
ck;d uqla;s fmruqKg yelshdj we;s
nj wjOdrKh lf<ah'
Tyq fufia mejiqf r;= uehs k
/,sh wu;ks'
wmg f rg yef wr.,hla
;sfnkjd' f,dalhg wdoYj;a rgla
f,i m;ajk rdcHhla ksudKh lrkak
kE' kj wdlhla" kj iudchla

fjkqfjka ck n,h f.dvk.k r;=


uehs /,sh wms yeufokdu mj;ajkafka
ta wruqK we;sjhs' Kh nr n nr
fjkqjg ksIamdok wdlhlg ck;dj
fm<.iajkak kE' ck;dj noaO lr.;a
wdlhlska f;drj rg f.dv.kak
neye' ta wdlfha m%;s,dN idOdrKj
ck;dj w;r fnfokak;a kE' ksoyia
wOHdmkh fjkqfjka 06] blaujd
.sh uqo,la fjka lrkak wjYH;djh
;sfnkjd' ksoyia fi!LH fiajdj we;a;
w:fhka mq,a lrkak kE' tfyu
wdlhla yokak t'cd'm'hg fyda
Y%S,'ks'm'hg neye' Okm;s foaYmd,k

c''fm' kdhl

wkqr idkdhl
ifydaorhd

uer;ka ;rhlg' th ch.%yKh


l< hq;=uhs' ,xldf Yd,;u ;reK
jHdmdrh" f.d llre ck;dj f
uehs k fm<md,shg yd /,shg meK
;sfnkjd' lsis wj,dohlg ;ckhlg
hg;a fkdjk ck;d uqla;s fmruqK
ck;dj
ch.%yKh 02 jeks msgqjg

c''fm' m%Odk f,al

,aka is,ajd
ifydaorhd

mlaI fol myq.sh wjqre 68la mqrd ta nj


Tmamq lr ;sfnkjd' wfma whs;Ska iqrlsk
kk iudcjd iudchla f.dvk.kakhs wmsg wr.,hla ;sfnkafka'

f lD;sfha iEu jdlHhla w;fu fr


ifydaorhdf.a y`v fodaxldr fokjd'''
c''fm' kdhl wkqr
z71 wfm%a,a kvq Nd.h frf.a
yDoh idlaIshZ keu;s lD;sfha yeu
jdlHhlskau fr ifydaorhdf.a
y`v wefik nj;a ta Nla;su;aNdjfhka
,dxflah ck;djf.a wr.,h ch.%yKh
lrd /f.k hk njg im: lrk
nj;a c''fm' kdhl wkqr idkdhl
ifydaorhd m%ldY lf<ah'
wkqr ifydaorhd f nj mejiqf
14jeks k tu lD;sh t<soelau i|yd
c''fm' 51jeks Wmkakh jQ miq.sh
14jeks k fld<U uyje,s flakafha
mj;ajk W;aijfhah' jerg;a woyia
oelajQ Tyq fufiao m%ldY lf<ah'
wo;a mlaIhg t,a, fjk ta
fpdaokdj,g uqyqK fokak uki
ksrjq,aj ;nd .ekSug f lD;sfhka
ukd msjy,la ,efnkjd' far
ifydaorhd ;r uv wj,doj,g uqyqK
ka ;j;a mqoa.,fhla bkakjd lsh,d wms
Yajdi lrkafka keye' f rgg w;sYh
wdorh lrk ,o f rf ck;djg
w;sYh fm%au lrk ,o ksfila'

idkdhl ifydaorhd

Tyq lshkjd wfma mx;sh fjkqfjka


;dka;h olajd jqj;a isr.; fjkak
uu iQodk lsh,d' wjidk fudfydf;;a
lsisjla mdj,d fkdka ksfila ;uhs
fr ifydaorhd' ta frdayK fr
ifydaorhd ;uhs tlai;a cd;sl mlaIh
88-89 ldf,a w;awvx.=jg wrf.k
>d;kh lrkafka'
f.dvla
wh
W;aiy
lrkjd
tcdmh .ek wmsg mdv lshd fokak'
ta yeufokdgu wms lshkjd' tcdmh
.ek wmsg wf;ka mdv lshd
fokak tmd' wms ta ms<sn|j ;j,ska
w;aoelS ,n,d ;sfnkjd' ta ms<sn|j
wgqjdld wjYH keye' we;uqka wfmka
wykjd frdayK ifydaorhd >d;kh
lsug hqla;sh b,a,kafka ke;af;a
wehs lsh,d' wms wmrdOlrejkaf.ka
hqla;sh b,a,kafka keye' ta fjkqfjka
wr.,hla
uyckhdf.a
ksYaphla
wms n,dfmdfrd;a;=fjkjd' tksid ta
wr.,hg fkdhj iy Yla;su;aj
wms uqyqK fokjd' wms lsisfjla

wr.,h yuqf m,dhkak" kshd


fjkak oK.ykak iQodk keye'
f lD;sfhka kej; kej;;a ta;a;=
.kajkafka weg ;=<g ldjoaokafka
WU,d WU,f.a whs;Ska fjkqfjka igka
lrm,a,d lsh,hs'
1971 wr.,h ms<sn|j fchmd,ka
lhd lshla ,shd ;sfnkjd' wmf.a
. yu ireidrhs yenEuhs''' l=ula
j<,d oeuqj uq;a mre.ika h<s h<s;a
iqmsfmhs''' yenEuhs o,d jefvhs' f
fmd<j w;sYh idrj;a' l=ula j<,d
oeuqj;a h<s h<s;a o,d jefvkjd' mre

02 jeks msgqjg

jxpd-IK inkaO wjkvqj


ck;dj yuqjg f.k hd hq;=hs

uiS

c''fm' foaYmd,k uKav, iNsl

iqks,a ykafk;a;s ifydaorhd


jxpd-IKj,g
{d;sl
lshk
foaYmd,k{hska
foaYmd,khg mefKkafkau
jxpd-IK lsu i|yd hehs lshd
is c''fm' foaYmd,k uKav,
iNsl
iqks,a
ykafk;a;s
ifydaorhd" ta l%uh je<elau
fldama lgqjg muKla l<
yels fohla fkdjk neka
fuu wjkvqj ck;dj yuqjg
f.khd hq;= njg wjOdrKh
lf<ah'
02 jeks msgqjg

0112785612
wdOdrh
re'1200'00

n;a;ruq,a," me,j;a;" mkaksmsh mdf 464$20 ys mx t',aka is,ajd jk ud iska wxl 43$20" kq..y fmfoi" ms<shkao, mdr" uyr.u msys kshuqjd m%ldYk wdh;kfha uqKh lrjd m%isoaO lrk ,'

You might also like